S A K A RYA Ü N İ V E R S İ T E S İ İ . İ . B . F M A L İ Y E B Ö LÜ M Ü

“Kamu Maliyesinde Denetim”

29.TÜRKİYEMALİYE SEMPOZYUMU

1

1

4

7

85

9

8

1 6

75

32

0

37

6

23

45

0

9

4

9

76

5 33

81

9

76 2

04

5 8

96

5 4

16-20 Mayıs 2014 / Antalya

TEBLİĞLER KİTABI

Sakarya Üniversitesi

İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi

Maliye Bölümü

29. TÜRKİYE

MALİYE SEMPOZYUMU

“KAMU MALİYESİNDE DENETİM”

16-20 Mayıs 2014 / Antalya

Editörler

Prof. Dr. Fatih SAVAŞAN

Prof. Dr. Temel GÜRDAL

Doç. Dr. Fatih YARDIMCIOĞLU

Doç. Dr. Mehmet Emin ALTUNDEMİR

TEBLİĞLER KİTABI 2016

29. Türkiye Maliye Sempozyumu: Kamu Maliyesinde Denetim

Sakarya Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Maliye Bölümü

1. Baskı, 2016

Editörler

Prof. Dr. Fatih SAVAŞAN

Prof. Dr. Temel GÜRDAL

Doç. Dr. Fatih YARDIMCIOĞLU

Doç. Dr. Mehmet Emin ALTUNDEMİR

Beşiz Yayınları

Adnan Menderes Cd. 22/A Adapazarı / SAKARYA

Tel: 0264 273 52 5312 4829910

tapmat.com

ISBN: 978-605-9974-19-6

Baskı: Sakarya Gelişim Ofset Tanıtım Mat. Yay. Rek. Tic. ve San. Ltd. Şti.

Adnan Menderes Cd. 22/A Adapazarı / SAKARYA Adres

Tel : 0264 273 52 5312 4829910

e-mail : info@sakaryagelisim.com@kitapmat.com

Web : www.sakaryagelisim.com

Her hakkı saklıdır. Bu kitabın tamamı veya bir kısmı 5846 sayılı yasanın hükümlerine göre

Sakarya Üniveristesi, İİBF, Maliye Bölümü’nündür. Önceden izin almaksızın elektronik,

mekanik, fotokopi veya herhangi bir sistemle basılamaz, çoğaltılamaz ve bilgisayar ortamında

tutulamaz.

Kongre Web Sayfası: www.maliyesempozyumu.sakarya.edu.tr

iii

Sakarya Üniversitesi

İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi

Maliye Bölümü

29. TÜRKİYE MALİYE SEMPOZYUMU

“KAMU MALİYESİNDE DENETİM”

İÇİNDEKİLER

Düzenleme Kurulu vii

Bilim Kurulu ix

Hakem Kurulu x

AÇILIŞ KONUŞMALARI

Prof. Dr. Fatih SAVAŞAN xv

Prof. Dr. Muzaffer ELMAS xvii

İsmail İlhan HATİPOĞLU xvii

Prof. Dr. Selahattin TUNCER xxv

1. OTURUM: VERGİ DENETİMİ

Uluslararası Alanda Gerçekleştirilen Vergi Denetimi

Doç. Dr. Ramazan Kılıç 2

Alman Vergi Sisteminde Vergi İncelemesi

Yrd.Doç.Dr. Ali Değirmendereli 17

Vergi Denetim Birimlerindeki Değişikliğin Vergi Müfettişleri Gözüyle

Değerlendirilmesi: Bir Alan Araştırması

Prof. Dr. Fatih Savaşan, Araş. Gör. Kadriye İzgi Şahpaz, Araş. Gör. Tunç İnce

37

Bir Vergi İncelemesi Yöntemi: Randıman Analizi ve Vergi Gayretine Muhtemel

Katkılarının Tartışılması

Prof. Dr. Ersan Öz, Mehmet Yolcu

59

1. Oturum Soru-Cevap 83

2. OTURUM: BÜTÇE DENETİMİ

Türkiye’de Kamu Denetiminde Saydamlık Sorunu ve Genel Bütçeli Kuruluşlar

Açısından Bir Değerlendirme

Yrd. Doç. Dr. Musa Gök, Araş. Gör. Dr. Sevda Akar

91

Kamu Hizmetlerinde Performans Denetimi ve Memnuniyet: Asayiş

Hizmetlerinde Memnuniyetin Bulanık Mantık Temelli Analizi

Yrd. Doç. Dr. Alparslan A. Başaran, Doç. Dr. Murat Alper Başaran, Öğr. Gör. Dr.

Serkan Erkam, Dr. Murat Çetinkaya

115

Kamu Mali Denetiminde İstatistiksel Bir Yaklaşım: Benford Yasası

Öğr.Gör. Uğur Dündar 133

Sosyal Güvenlik Sistemlerinde Denetimin Rolü ve İşlevleri

Doç. Dr. Metin Meriç, Dr. Sıddık Topaloğlu 145

2. Oturum Soru-Cevap 177

iv

3. OTURUM: İÇ DENETİM

Mali Yönetim Reformunun Belediyelerde Harcama Yönetimi ve Denetimi

Üzerindeki Etkileri: Seçilmiş Belediyelerden Kesit Veri Analizi

Doç. Dr. Murat Demir, Prof. Dr. Abuzer Pınar

183

Kamu Kesiminde İç Denetimin Etkinliği

Doç. Dr. Temel Gürdal, Veysel Çıplak

205

Yerel Yönetimlerde İç Denetim Sisteminin Değerlendirilmesine Yönelik Bir

Araştırma

Doç. Dr. Semih Bilge, Arş. Gör. Nurten Daşkaya 243

Kamu Kurumlarında İç Denetim Faaliyetinin Etkinliği: Ege Bölgesi Alan

Araştırması

Prof.Dr. İbrahim Atilla ACAR, Yrd.Doç.Dr. Elif Ayşe Şahin İpek

269

Belediyelerde Bütçe Saydamlığı: Mali Hizmetler Birim Yöneticileri Üzerine Bir

Araştırma

Doç. Dr. Semih Bilge, Arş. Gör. Dürdane Küçükaycan

295

3. Oturum Soru-Cevap 324

4. OTURUM: PERFORMANS DENETİMİ VE DIŞ DENETİM

Yüksek Denetimin Bağımsızlığı: “Türk Sayıştayı Örneği”

Yrd.Doç.Dr. Hüseyin Güçlü Çiçek, Araş. Gör. Süleyman Dikmen, Faruk Güngören

329

Kurumsal Performans Denetimi ve Türkiye’de Uygulanabilirliği: Yeni Kamu

Mali Yönetim Sistemi ve Sayıştay’ın Değişen Rolü

Doç. Dr. Hakkı Hakan Yılmaz 351

Ofis Tipi Sayıştay Örnekleri Işığında Türk Sayıştayı’nın Değerlendirmesi

Yrd. Doç. Dr. Mehmet Alpertunga Avcı

369

Sayıştay Sunumu

Zekeriya Tüysüz 399

4. Oturum Soru-Cevap 403

5. OTURUM: MALİYE BAKANLIĞI PANELİ

Türkiye’de Kayıt Dışı Ekonomiye Mücadele Stratejisi ve Uygulamaları

Faruk GÖZÜBÜYÜK

415

Gelir İdaresi Başkanlığı e- Dönüşüm Projeleri

Abdullah Kiraz 421

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın Gönüllü Uyum ve Mükellef Odaklılık Yaklaşımı

Ayşe Ceceli, Mehmet Ceylan

427

5. Oturum Soru-Cevap 433

v

6. OTURUM: DENETİMDE ETKİNLİK

Vergi Denetiminde Bir Etkinlik Sorunu Olarak Mükellef Seçimi

Prof. Dr. Mehmet Arslan, Yrd. Doç. Dr. Mine Biniş

443

Vergilendirmede Elektronik Belgelerin Hukuki Geçerliliklerinin

Değerlendirilmesi

Yrd. Doç. Dr. Memduh Aslan 463

Kalkınan Ekonomi Türkiye’de Denetimin Etkinleştirilmesi

Prof. Dr. Güneri Akalın

491

Türkiye’de Bölgesel Vergi Yüküne “Formül Yöntemi ile Vergi Tahsisi” ile Farklı

Bir Bakış

Prof. Dr. İsa Sağbaş, Prof. Dr. Naci Tolga Saruç 505

6. Oturum Soru-Cevap 519

7. OTURUM: KAMU GÖZETİM KURUMU PANELİ

Bağımsız Denetim ve Kamu Gözetimi Konusundaki Dünyadaki Gelişmeler

Mehmet Kaya

529

Türkiye’de Bağımsız Denetim ve Kamu Gözetimi Kurumu

Osman Dereli

535

Türkiye Denetim Standartları

Mehmet Şirin

541

Bağımsız Denetim ve Tasdik Denetiminin Karşılaştırılması

Mehmet Nadi Abbasoğlu

545

7. Oturum Soru-Cevap 549

29. Türkiye Maliye Sempozyumu- Sakarya Üniversitesi İİBF Maliye Bölümü, 16-20 Mayıs 2014 – Antalya vii

29. TÜRKİYE MALİYE SEMPOZYUMU DÜZENLEME KURULU ÜYELERİ

Prof. Dr. Fatih SAVAŞAN Düzenleme Kurulu Başkanı

Doç. Dr. Mehmet Emin ALTUNDEMİR Düzenleme Kurulu Başkan Yardımcısı

Yrd. Doç. Dr. Fatih YARDIMCIOĞLU Düzenleme Kurulu Başkan Yardımcısı

Doç. Dr. Temel GÜRDAL Düzenleme Kurulu Üyesi

Prof. Dr. Naci Tolga SARUÇ Düzenleme Kurulu Üyesi

Prof. Dr. Habib YILDIZ Düzenleme Kurulu Üyesi

Yrd. Doç. Dr. Nurullah ALTUN Düzenleme Kurulu Üyesi

Yrd. Doç. Dr. Cahit ŞANVER Düzenleme Kurulu Üyesi

Dr. Hakan YAVUZ Düzenleme Kurulu Üyesi

Arş. Gör. Furkan BEŞEL Düzenleme Kurulu Üyesi

Arş. Gör. Tunç İNCE Düzenleme Kurulu Üyesi

Arş. Gör. Kadriye İZGİ ŞAHPAZ Düzenleme Kurulu Üyesi

Arş. Gör. Işıl AYAS Düzenleme Kurulu Üyesi

Arş. Gör. Gonca GÜNGÖR Düzenleme Kurulu Üyesi

Arş. Gör. Mustafa BALCİ Düzenleme Kurulu Üyesi

29. Türkiye Maliye Sempozyumu- Sakarya Üniversitesi İİBF Maliye Bölümü, 16-20 Mayıs 2014 – Antalya ix

29. TÜRKİYE MALİYE SEMPOZYUMU BİLİM KURULU ÜYELERİ

Prof. Dr. Aykut HEREKMAN Emekli Öğretim Üyesi

Prof. Dr. Naci Birol MUTER Emekli Öğretim Üyesi

Prof. Dr. Beyhan ATAÇ Anadolu Üniversitesi

Prof. Dr. Turgay BERKSOY Marmara Üniversitesi

Prof. Dr. Nurettin BİLİCİ Çankaya Üniversitesi

Prof. Dr. Nihat FALAY Emekli Öğretim Üyesi

Prof. Dr. Abuzer PINAR Harran Üniversitesi

Prof. Dr. Mircan TOKATLIOĞLU Uludağ Üniversitesi

Prof. Dr. Ahmet Burçin YERELİ Hacettepe Üniversitesi

Prof. Dr. Yusuf KARAKOÇ Dokuz Eylül Üniversitesi

Prof. Dr. Mustafa Ali SARILI Adnan Menderes Üniversitesi

Prof. Dr. Ahmet ULUSOY Karadeniz Teknik Üniversitesi

Prof. Dr. İstiklal Savaş VURAL Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi

Prof. Dr. Elif SONSUZOĞLU İstanbul Üniversitesi

Doç. Dr. Tekin AKDEMİR Erciyes Üniversitesi

Doç. Dr. Semih BİLGE Eskişehir Osmangazi Üniversitesi

Doç. Dr. Serpil AĞCAKAYA Süleyman Demirel Üniversitesi

Doç. Dr. Hakkı ODABAŞ Uşak Üniversitesi

Doç. Dr. Tarık VURAL Abant İzzet Baysal Üniversitesi

Yrd. Doç. Dr. Ahmet UTKUSEVEN İzmir Katip Çelebi Üniversitesi

Yrd. Doç. Dr. Volkan YURDADOĞ Çukurova Üniversitesi

Yrd. Doç. Dr. Memduh ASLAN Hasan Kalyoncu Üniversitesi

x Sempozyum Hakem Kurulu

29. TÜRKİYE MALİYE SEMPOZYUMU BİLDİRİ HAKEM KURULU ÜYELERİ

Prof. Dr. Abuzer PINAR Harran Üniversitesi

Prof. Dr. Adnan GERÇEK Uludağ Üniversitesi

Prof.Dr. Ahmet Burçin YERELİ Hacettepe Üniversitesi

Prof. Dr. Ahmet KESİK Yıldırım Beyazıt Üniversitesi

Prof. Dr. Ahmet ULUSOY Karadeniz Teknik Üniversitesi

Prof. Dr. Ali ÇELİKKAYA Eskişehir Osmangazi Üniversitesi

Prof. Dr. Ayşe GÜNER Marmara Üniversitesi

Prof. Dr. Doğan ŞENYÜZ Uludağ Üniversitesi Hukuk Fakültesi

Prof. Dr. Engin ATAÇ Anadolu Üniversitesi

Prof. Dr. Erdal GÜMÜŞ Eskişehir Osmangazi Üniversitesi

Prof. Dr. Fatih SAVAŞAN Sakarya Üniversitesi

Prof. Dr. Fethi HEPER Anadolu Üniversitesi

Prof. Dr. Figen ALTUĞ İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi

Prof. Dr. Filiz GİRAY Uludağ Üniversitesi

Prof. Dr. Habib YILDIZ Sakarya Üniversitesi

Prof. Dr. Hakan UZELTÜRK Galatasaray Üniversitesi

Prof. Dr. Hasan Hüseyin BAYRAKLI Afyon Kocatepe Üniversitesi

Prof. Dr. İbrahim Attila ACAR İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi

Prof. Dr. İbrahim ORGAN Pamukkale Üniversitesi

Prof. Dr. İsa SAĞBAŞ Afyon Kocatepe Üniversitesi

Prof. Dr. İstiklal Yaşar VURAL Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi

Prof. Dr. Kâmil TÜĞEN Dokuz Eylül Üniversitesi

Prof. Dr. Mehmet YÜCE Uludağ Üniversitesi

Prof. Dr. Muhlis BAĞDİGEN Bülent Ecevit Üniversitesi

Prof. Dr. Mustafa Ali SARILI Adnan Menderes Üniversitesi

Prof. Dr. N. Semih ÖZ Ankara Üniversitesi

Prof. Dr. Naci Birol MUTER Celal Bayar Üniversitesi

Prof. Dr. Naci Tolga SARUÇ Sakarya Üniversitesi

Prof. Dr. Nevzat SAYGILIOĞLU Gazi Üniversitesi

Prof. Dr. Nezih VARCAN Anadolu Üniversitesi

Prof. Dr. Nihat FALAY İstanbul Üniversitesi

Prof. Dr. Nurettin BİLİCİ Çankaya Üniversitesi

Prof. Dr. Osman PEHLİVAN Karadeniz Teknik Üniversitesi

Prof. Dr. Ömer Faruk BATIREL Marmara Üniversitesi

29. Türkiye Maliye Sempozyumu- Sakarya Üniversitesi İİBF Maliye Bölümü, 16-20 Mayıs 2014 – Antalya xi

Prof. Dr. Selami SEZGİN Eskişehir Osmangazi Üniversitesi

Prof. Dr. Süreyya SAKINÇ Celal Bayar Üniversitesi

Prof. Dr. Şükrü KIZILOT Gazi Üniversitesi

Prof. Dr. Yusuf KARAKOÇ Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi

Doç. Dr. Ahmet ÖZEN Dokuz Eylül Üniversitesi

Doç. Dr. Cemil RAKICI Karadeniz Teknik Üniversitesi

Doç. Dr. Emrah FERHATOĞLU Eskişehir Osmangazi Üniversitesi

Doç. Dr. Engin HEPAKSAZ İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi

Doç. Dr. Erhan GÜMÜŞ Eskişehir Osmangazi Üniversitesi

Doç. Dr. Gülsüm GÜRLER HAZMAN Afyon Kocatepe Üniversitesi

Doç. Dr. Hakan AY Dokuz Eylül Üniversitesi

Doç. Dr. Hakan YILMAZ Ankara Üniversitesi

Doç. Dr. İlhami SÖYLER Turgut Özal Üniversitesi

Doç. Dr. Mehmet TUNÇER Karadeniz Teknik Üniversitesi

Doç. Dr. Metin MERİÇ Gazi Üniversitesi

Doç. Dr. Mustafa Erkan ÜYÜMEZ Anadolu Üniversitesi

Doç. Dr. Özhan ÇETİNKAYA Uludağ Üniversitesi

Doç. Dr. Semih BİLGE Eskişehir Osmangazi Üniversitesi

Doç. Dr. Serpil AĞCAKAYA Süleyman Demirel Üniversitesi

Doç. Dr. Tarık VURAL Abant İzzet Baysal Üniversitesi

Doç. Dr. Tekin AKDEMİR Erciyes Üniversitesi

Doç. Dr. Temel GÜRDAL Sakarya Üniversitesi

Doç. Dr. Tolga DEMİRBAŞ Uludağ Üniversitesi

Yrd. Doç. Dr. Cahit ŞANVER Sakarya Üniversitesi

Yrd. Doç. Dr. Harun KILIÇASLAN Adnan Menderes Üniversitesi

Yrd. Doç. Dr. Nurullah ALTUN Sakarya Üniversitesi

1

147

859

8

16

75

32

0

37

6

23

45

09

4

9

76 5

33

81

9 76

2

04

58

96

54

“Ka

mu

Ma

liyesin

de

De

ne

tim”

29

.TÜ

RK

İYE

MA

LİY

E S

EM

PO

ZY

UM

U16

-20

Ma

yıs 2

014

Sid

e-An

talya

Su

eno

Ho

tels Bea

ch S

ide

SA

KA

RY

A Ü

NİV

ER

SİT

ES

İ İKT

İSA

Dİ ve İD

AR

İ BİL

İML

ER

FA

KÜ

LT

ES

İ

MA

LİY

E B

ÖL

ÜM

Ü

İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİMALİYE BÖLÜMÜ