marijke van kampen & mirjam vervaeke met medewerking van: monique delbar, elizabeth langford,...
TRANSCRIPT
![Page 1: Marijke Van Kampen & Mirjam Vervaeke Met medewerking van: Monique Delbar, Elizabeth Langford, Edel Maex, Eddy Neerinckx, Michel Probst, Johan Simons, May](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b9878/html5/thumbnails/1.jpg)
Mari jke Van Kampen & Mir jam Ver vaeke
M e t m e d e w e r k i n g v a n : M o n i q u e D e l b a r , E l i z a b e t h L a n g f o r d , E d e l M a e x , E d d y N e e r i n c k x , M i c h e l P r o b s t , J o h a n S i m o n s , M a y S o m e r s , F l o r S ti c k e n s , J a n v a n D i x h o o r n , M o n i q u e V a n o r m e l i n g e n , P a t r i c i a W i c h m a n , T h e r è s e W i n d e l s
2 0 1 4
A C C O
STRESSPreventie, reductie en ontspanning
Twaalf methoden
![Page 2: Marijke Van Kampen & Mirjam Vervaeke Met medewerking van: Monique Delbar, Elizabeth Langford, Edel Maex, Eddy Neerinckx, Michel Probst, Johan Simons, May](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b9878/html5/thumbnails/2.jpg)
![Page 3: Marijke Van Kampen & Mirjam Vervaeke Met medewerking van: Monique Delbar, Elizabeth Langford, Edel Maex, Eddy Neerinckx, Michel Probst, Johan Simons, May](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b9878/html5/thumbnails/3.jpg)
Woord vooraf
Stress. Preventie, reductie en ontspanning is een boek dat geschreven werd om te hoge stress bij kinderen en volwassenen te voorkomen of te verminderen. Het eerste deel bevat algemene beschouwingen over stress. In het tweede gedeelte beschrijven twaalf auteurs lichaamsgeoriënteerde technieken om de lezer te helpen een juiste balans te vinden in het leven.Het boek Stress was aan een herdruk toe. De nieuwe editie zal de evidentie van de verschillende technieken meer benaderen en een meerwaarde bieden door digitaal materiaal te voorzien onder vorm van PowerPoint en film.
![Page 4: Marijke Van Kampen & Mirjam Vervaeke Met medewerking van: Monique Delbar, Elizabeth Langford, Edel Maex, Eddy Neerinckx, Michel Probst, Johan Simons, May](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b9878/html5/thumbnails/4.jpg)
Tijd maken
Tijd is iets en tijd is nietsTijd is net zo iets als ‘weer’
Wie geen tijd heeft leeft niet meer
Toon Hermans
![Page 5: Marijke Van Kampen & Mirjam Vervaeke Met medewerking van: Monique Delbar, Elizabeth Langford, Edel Maex, Eddy Neerinckx, Michel Probst, Johan Simons, May](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b9878/html5/thumbnails/5.jpg)
Inleiding: stress in kranten, tijdschriften, boeken, radio en televisie
Campagne tegen burn-out richt zich op ondernemingen. Langdurig ziekteverzuim in ons land is zeer hoog
Dokter, ik ben futloos
“Stress is de ziekte van deze tijd”
Het is een mythe dat iedereen gelijk moet zijn
Mindfulness voor kinderen met een stressvol leven
Een op de vier Vlamingen kampt met te veel stress: CM roept op om gas terug
te nemen
Stress verergert huidziekte psoriasis
Mensen die met stress kampen, zijn niet zwak, dom of onbekwaam
Hoofdpijn, brandend maagzuur en stress zijn vaakst voorkomende klachten bij
Belgen
Optimistische vrouwen leven langerLachen is gezond
![Page 6: Marijke Van Kampen & Mirjam Vervaeke Met medewerking van: Monique Delbar, Elizabeth Langford, Edel Maex, Eddy Neerinckx, Michel Probst, Johan Simons, May](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b9878/html5/thumbnails/6.jpg)
Inleiding stress
Stress: meer en meer gezien als ‘volksziekte’Jachtig levensritme, prikkelbaarheid, toenemende
verantwoordelijkheid, prestatiedrang: kenmerken van deze tijd
Stress kan enkel begrepen worden door onderzoek bij jezelf: “iedereen kan leren om beter met stress om te gaan”
![Page 7: Marijke Van Kampen & Mirjam Vervaeke Met medewerking van: Monique Delbar, Elizabeth Langford, Edel Maex, Eddy Neerinckx, Michel Probst, Johan Simons, May](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b9878/html5/thumbnails/7.jpg)
Wat is stress?
= spanningStress: wordt uitgelokt door een situatie gevolgd door
stressreactieOnderscheid maken tussen:
Acute stress Chronische stress
Stress kan negatief maar ook positief zijn
![Page 8: Marijke Van Kampen & Mirjam Vervaeke Met medewerking van: Monique Delbar, Elizabeth Langford, Edel Maex, Eddy Neerinckx, Michel Probst, Johan Simons, May](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b9878/html5/thumbnails/8.jpg)
Elke persoon heeft te maken meto Draaglast (wat ik te verwerken heb) eno Draagkracht (wat ik aankan)
En streeft naar EVENWICHT = BALANS vinden
![Page 9: Marijke Van Kampen & Mirjam Vervaeke Met medewerking van: Monique Delbar, Elizabeth Langford, Edel Maex, Eddy Neerinckx, Michel Probst, Johan Simons, May](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b9878/html5/thumbnails/9.jpg)
Er is een relatie tussen stress en prestatieZowel bij een te laag als bij een te hoog stressniveau vermindert de prestatieFiguur: Stress en prestatieniveau
![Page 10: Marijke Van Kampen & Mirjam Vervaeke Met medewerking van: Monique Delbar, Elizabeth Langford, Edel Maex, Eddy Neerinckx, Michel Probst, Johan Simons, May](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b9878/html5/thumbnails/10.jpg)
Gevolgen (stressreacties)
Hersenen bijnier adrenaline/noradrenalineHartslag en bloeddruk stijgenDoorbloeding hersenen, skeletspieren, hart stijgtDoorbloeding spijsvertering, nieren, huid daaltPupilverwijding, samengeknepen keel, oppervlakkige
ademhaling, lever afzetten glycogeenChronische stress: meer cortisol (stresshormoon)
![Page 11: Marijke Van Kampen & Mirjam Vervaeke Met medewerking van: Monique Delbar, Elizabeth Langford, Edel Maex, Eddy Neerinckx, Michel Probst, Johan Simons, May](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b9878/html5/thumbnails/11.jpg)
Oorzaken van stress in en buiten jezelf: BIO-PSYCHOSOCIAAL MODEL
IK
Gebeurtenissen
Werk
Vrienden
Hobby’s
Familie
StiptGeduldig
PerfectionistType persoonlijkheid
PrestatiegerichtIntrovert, extravert
![Page 12: Marijke Van Kampen & Mirjam Vervaeke Met medewerking van: Monique Delbar, Elizabeth Langford, Edel Maex, Eddy Neerinckx, Michel Probst, Johan Simons, May](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b9878/html5/thumbnails/12.jpg)
Invloed van gebeurtenissen op onze gezondheid: ernst van impact
1. Dood van een partner 1002. Echtscheiding 733. Scheiding van tafel en bed 654. Gevangenisstraf 635. Dood van een naast familielid 636. Persoonlijk letsel of ziekte 537. Trouwen 508. Ontslag 479. Echtelijke verzoening na scheiding 4510. Met pensioen gaan 45
![Page 13: Marijke Van Kampen & Mirjam Vervaeke Met medewerking van: Monique Delbar, Elizabeth Langford, Edel Maex, Eddy Neerinckx, Michel Probst, Johan Simons, May](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b9878/html5/thumbnails/13.jpg)
Oorzaken in uzelf
Ongezonde eet- en drinkgewoonten, roken en weinig beweging
Ongeduld, stiptheid, perfectie, geen werk doorgeven, weinig sociale vaardigheden
Type persoonlijkheid speelt een rolStressbestendigen: worden heel vaak beschouwd als
sterke persoonlijkheid
![Page 14: Marijke Van Kampen & Mirjam Vervaeke Met medewerking van: Monique Delbar, Elizabeth Langford, Edel Maex, Eddy Neerinckx, Michel Probst, Johan Simons, May](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b9878/html5/thumbnails/14.jpg)
Gevolgen van stress
IK
Lichamelijke signalen
Psychische signalen
Gedragsmatige signalen
![Page 15: Marijke Van Kampen & Mirjam Vervaeke Met medewerking van: Monique Delbar, Elizabeth Langford, Edel Maex, Eddy Neerinckx, Michel Probst, Johan Simons, May](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b9878/html5/thumbnails/15.jpg)
Signalen van stress (bron: ISW Limits)Kruis alle mogelijke signalen aan die op u betrekking kunnen hebben
Lichamelijke verschijnselen Gedragsverschijnselen Gedachten/Gevoelens
Versnelde hartslag Opvliegend/prikkelbaar Angst
Snellere ademhaling Impulsief gedrag Gedeprimeerd
Vermoeidheid Gejaagdheid Frustratie
Gebrek aan energie Zuchten Zich alleen voelen
Veranderde eetlust Knarsetanden Gevoel van onmacht
Hoofdpijn Meer roken Concentratiemogelijkheden
Spierpijn/verkramping Gebruik van alcohol Vergeetachtigheid
Rugpijn Gebruik van medicatie Onzekerheid/besluiteloosheid
Buikpijn/constipatie Meer/minder eten Geestelijke vermoeidheid
Maagpijn/misselijk Gespannen houding Schaamte, schuldgevoelens
Zweten Huilbuien Geïrriteerdheid
Slaapstoornissen Isolement opzoeken Snel geëmotioneerd
Seksuele klachten Nagelbijten Interesseverlies/lusteloos
Droge mond Zichzelf verwaarlozen Wrok
Trillen/beven Fouten in het werk Vijandigheid
Duizeligheid Klagen Piekeren
Hypertensie (hoge bloeddruk) Cynisch zijn Ontevredenheid
Benauwd/opwelling van warmte Ijsberen Minder zelfrespect
Aerophagie Repetitief gedrag Fixatie op details
![Page 16: Marijke Van Kampen & Mirjam Vervaeke Met medewerking van: Monique Delbar, Elizabeth Langford, Edel Maex, Eddy Neerinckx, Michel Probst, Johan Simons, May](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b9878/html5/thumbnails/16.jpg)
Stress in het dagdagelijkse leven
CM-stresstest (december 2009) 1/4 Vlamingen: hoog tot zeer hoog stressniveau Kinderen: 62% van 6 tot 12-jarigen kampt met stress
Stress is even slecht voor een ongeboren baby als roken. Kinderen van moeders die meer dan 32 uur per week werken met veel stress, zijn gemiddeld 159 gram lichter bij de geboorte
Depressie WHO: grootste doodsoorzaak België: Kinderen: 1% onder 6 jaar, 3-5% 6 tot 12 jaar, 5-8% 12 tot 18 jaar Volwassenen: 6-12%
![Page 17: Marijke Van Kampen & Mirjam Vervaeke Met medewerking van: Monique Delbar, Elizabeth Langford, Edel Maex, Eddy Neerinckx, Michel Probst, Johan Simons, May](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b9878/html5/thumbnails/17.jpg)
Stress op het werk
Wet 1996: voor het welzijn van de werknemerspsychosociaal risicopreventie- en beschermingscomités
Wet 2007: geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk maken integraal deel uit van de psychosociale belasting
Langdurige afwezigheid op het werk neemt toeArbeidsduur echter het laagst in Europa t.o.v. USA en Azië
![Page 18: Marijke Van Kampen & Mirjam Vervaeke Met medewerking van: Monique Delbar, Elizabeth Langford, Edel Maex, Eddy Neerinckx, Michel Probst, Johan Simons, May](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b9878/html5/thumbnails/18.jpg)
Stress op het werk
Onderzoeken Hoogste stressniveau: arbeidsongeschikten, gevolgd door
werkzoekenden 28% van de werknemers heeft meestal of altijd stress op het werk Studies bevestigen de relatie tussen stress op het werk en
absenteïsme in 50 tot 60% Onderzoek van KU Leuven en Groep IDEWE op vraag van de Vlaamse
Overheid: 17,8% van de verpleegkundigen en 12,4% van de artsen is gevoelig voor burn-out. 6,9% van de verpleegkundigen en 5,4% van de artsen heeft zelfs daadwerkelijk met een burn-out te kampen
![Page 19: Marijke Van Kampen & Mirjam Vervaeke Met medewerking van: Monique Delbar, Elizabeth Langford, Edel Maex, Eddy Neerinckx, Michel Probst, Johan Simons, May](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b9878/html5/thumbnails/19.jpg)
The European survey on the Work Environment: grootste oorzaken van stress op het werk
Geen scholing in het afgelopen jaar: 68%Directe confrontatie met klanten: 66%Hoog werktempo: 55%Geen pauzes op eigen initiatief: 42%Afwezigheid van taakrotatie: 41%Belastende werkhouding: 41%Routinematig, repetitief werk: 37%Geen inspraak: 32%Onregelmatige werktijden: 31%Lawaaierige werkomgeving: 29%
![Page 20: Marijke Van Kampen & Mirjam Vervaeke Met medewerking van: Monique Delbar, Elizabeth Langford, Edel Maex, Eddy Neerinckx, Michel Probst, Johan Simons, May](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b9878/html5/thumbnails/20.jpg)
Stress op school:Sociaal Economische Raad van Vlaanderen
De school bezorgt mij stress
50%25%
47%36%
29%
32%
29%38%
21%43%
24% 26%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
leerkrachten 5 jaar later leerlingen 10-12j leerlingen 14-18j
ja
matig
neen
![Page 21: Marijke Van Kampen & Mirjam Vervaeke Met medewerking van: Monique Delbar, Elizabeth Langford, Edel Maex, Eddy Neerinckx, Michel Probst, Johan Simons, May](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b9878/html5/thumbnails/21.jpg)
Wie loopt het meeste risico op stress?
We kunnen allemaal stress krijgenVrouwen zijn vatbaarderPerfectionistenMannen drinken meer om met hun stress om te gaan
![Page 22: Marijke Van Kampen & Mirjam Vervaeke Met medewerking van: Monique Delbar, Elizabeth Langford, Edel Maex, Eddy Neerinckx, Michel Probst, Johan Simons, May](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b9878/html5/thumbnails/22.jpg)
Iedereen heeft na een stressfasebehoefte aan een herstelfase
![Page 23: Marijke Van Kampen & Mirjam Vervaeke Met medewerking van: Monique Delbar, Elizabeth Langford, Edel Maex, Eddy Neerinckx, Michel Probst, Johan Simons, May](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b9878/html5/thumbnails/23.jpg)
Preventie
DiversiteitEenvoudige tips: gezondheid, sport, vrije tijd
De boog kan niet altijd gespannen staan Luister naar je lichaam Beweeg minstens 3x/week Contact met de natuur Slaap 7,5u/nacht Eet niet te veel (zeker niet ‘s avonds) Aroma, muziek
Stevig sociaal netwerk: maak tijd voor familie en vriendenKinderen: nood aan structuur en warm nestPersoonlijkheid en gedrag: veerkracht, extraversie, openheid voor
verandering
![Page 24: Marijke Van Kampen & Mirjam Vervaeke Met medewerking van: Monique Delbar, Elizabeth Langford, Edel Maex, Eddy Neerinckx, Michel Probst, Johan Simons, May](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b9878/html5/thumbnails/24.jpg)
Behandeling: ontspanningstherapie
Stressbeheersing is een trainingRelaxare = ontspanning, zowel lichamelijk als geestelijkOntspannen: spierontspanning, beleving, zelfvertrouwen,
gedragConcept: denken, doen en handelen hebben een invloed
op elkaar
Voelen
Denken
Handelen
![Page 25: Marijke Van Kampen & Mirjam Vervaeke Met medewerking van: Monique Delbar, Elizabeth Langford, Edel Maex, Eddy Neerinckx, Michel Probst, Johan Simons, May](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b9878/html5/thumbnails/25.jpg)
Verscheidenheid aan technieken om stress te verminderen: zie afzonderlijke presentaties
Relaxerende ademtherapieAlexandertechniekAutogene trainingEMG-biofeedbackEutonieHaptonomieMindfulnessMind-bodytherapieProgressieve relaxatieSofrologieYogaRelaxatie bij kinderen
![Page 26: Marijke Van Kampen & Mirjam Vervaeke Met medewerking van: Monique Delbar, Elizabeth Langford, Edel Maex, Eddy Neerinckx, Michel Probst, Johan Simons, May](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b9878/html5/thumbnails/26.jpg)
Tijd maken
![Page 27: Marijke Van Kampen & Mirjam Vervaeke Met medewerking van: Monique Delbar, Elizabeth Langford, Edel Maex, Eddy Neerinckx, Michel Probst, Johan Simons, May](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b9878/html5/thumbnails/27.jpg)
Besluit
Stress: Iedereen heeft ermee te maken Neemt toe met de tijd (jachtig ritme) Kent vele oorzaken en vele gevolgen Lichamelijke, psychische en gedragsmatige signalen geven aan dat er
te veel stress is Kan enkel begrepen worden door onderzoek bij jezelf Enorme verscheidenheid aan tips en behandelingen
![Page 28: Marijke Van Kampen & Mirjam Vervaeke Met medewerking van: Monique Delbar, Elizabeth Langford, Edel Maex, Eddy Neerinckx, Michel Probst, Johan Simons, May](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b9878/html5/thumbnails/28.jpg)
Besluit
Verscheidenheid aan technieken: keuze maken Ademhaling, spierontspanning, spiercontrole, meditatie kunnen
stress verminderen Juiste houding en beweging zijn belangrijke aspecten in
spanningsvermindering Ook voor kinderen bestaan een verscheidenheid aan technieken om
stress te verminderen
![Page 29: Marijke Van Kampen & Mirjam Vervaeke Met medewerking van: Monique Delbar, Elizabeth Langford, Edel Maex, Eddy Neerinckx, Michel Probst, Johan Simons, May](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b9878/html5/thumbnails/29.jpg)
“Ontstressen is… een dagje egoïstisch zijn en doen wat je wilt”