maung thit seing- gods and goddesses in greek mythology- (michelle m. houle)

85
*&d'@m&D rS ewf bk &m;rsm;ES if h ewf bk &m;rrsm; Michelle M. Houle armif opf pd rf ; qD avsmf atmif bmomjyef qd k onf

Upload: lehkhabu-khawvel

Post on 13-Apr-2015

128 views

Category:

Documents


37 download

DESCRIPTION

Maung Thit Seing

TRANSCRIPT

Page 1: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

*&d'@m&DrS

ewfbk&m;rsm;ESifh ewfbk&m;rrsm;

Michelle M. Houle

armifopfpdrf;qDavsmfatmif bmomjyefqdkonf

Page 2: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

rmwdum

ဘာသာျပနဆသ၏ အမာ

အဓကနတဘရားမားႏင နတဘရားမတ႔၏

ဆကသြယမႈျပပ................................................................................................... i

ပဏာမ................................................................................................................. ii

ေျမပ.................................................................................................................... iv

1. ဖနဆငးျခငး........................................................................................... 1

2. တကတနနတမားႏင

အလငးပအနနတတ႔၏ တကပြ............................................................... 7

3. ပရပမးသယပစႏင ကမၻာေျမတြင

ပထမဆးအေျခခေနထငၾကသမား......................................................... 16

4. ပနေဒါရာ............................................................................................... 23

5. ဒမတာႏင ပါဆကဖနး............................................................................ 29

6. ဒငအနနစဆပစႏင သ၏ေနာကလကမား.............................................. 39

7. ေဘာကစစစႏင ဖလမန......................................................................... 48

8. အကကးႏင နားစစဆပစ....................................................................... 55

9. ဟးလယပစႏင ေဖးသြန......................................................................... 62

ခကဆစအဖြင........................................................................................ 69

စာၫႊနး.................................................................................................. 71

Page 3: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

bmomjyefqdkol\ trSm

ကြနေတာတ႔ငယစဥက ေအသငၿမ႕မအေျပးသမား၊ အလပစအားကစားပြေတာမား အစရသည တ႔အေၾကာငးက ေကာငးစာမား၌သငၾကားခရဖးသျဖင ဂရဒ႑ာရတ႔ႏငမစမးလေပ။ နတဘရားမားႏင ပတသကလၽငလညးအၾကမးအားျဖင နတဘရားဘရငဇးယစ၏အေၾကာငးက ၾကားဖးနား၀ရခၾကဖး မညထငပါသည။ ယခ စာေရးဆရာ Michelle M. Houle ၏ Gods and Goddess in Greek Mythology အမညရစာအပကဖတၾကညမရာ ဘာသာျပနရလၽငသငေတာမညဟ သေဘာရသျဖင ျမနမာစာဖတပရတသတမားအတြက ႀကးစား၍ဆေလာေအာင ဘာသာျပနလကပါသည။ မရငးစာအပ က Enslow Publishers, Inc. မ သကရာဇ ၂၀၀၁ ခႏစတြင အေမရကနႏငင၌ ပႏပထတေ၀ခ၏။

ဤစာအပပါဒ႑ာရတ႔သည ေရးဂရလမးတ႔၏စတကးယဥအယအဆမားဟ ဆႏငေသာလညး ျပငပေလာကတြင အမနတစကယတညရေနေသာအေၾကာငးအရာတ႔ႏင ဆနးၾကယေသာသဘာ၀ ျဖစရပမားက ၎တ႔၏အေတြးအေခၚစတကးမားႏင စနစတကေပါငးစပကာ စတ၀ငစားဖြယေကာငး ေအာင စစဥတကေဖၚျပသြားႏငေၾကာငးက ေတြ႕ျမငၾကရမညျဖစ၏။ သာဓကအားျဖင စၾက၀ဠာစတင ျဖစေပၚလာပအေၾကာငး၊ ျမနမာဗဒၶဘာသာအယအဆရ ျမငမရေတာငကသ႔ လသမေရာကေပါကႏငပ နတဘရားမားသာေပာစေလရေသာ အလငပတစေတာငအေၾကာငး၊ လမားေသဆးသညအခါ ကးတ႔ခ ထညေလရရျခငးအေၾကာငး၊ ေဆာငးရာသတြငေကာကပသးႏမား မျဖစထြနးရျခငးအေၾကာငး၊ အကကးေခၚ ပတငသျဖစေပၚလာပအေၾကာငး၊ နဂါးေငြ႕တနးျဖစေပၚလာပအေၾကာငး အစရသျဖင စတ၀ငစားဖြယရာပျပငမားစြာက ဖတ႐ႈၾကရမညျဖစ၏။

မရငးစာအပ၌ အခနးတစခ၏အဆးတြင ေမးခြနးႏငအေျဖမားက႑ႏင Expert Commentary ေခၚ ကြမးကငသတ႔၏မတခကမားပါ ေဖၚျပပါရေသာလညး ဒ႑ာရပျပငမားကသာ အသားေပးေဖၚျပ လသျဖင ဤစာအပတြင ယငးတ႔ကခနလပထားခပါသည။ အကယ၍ ဤစာအပကဖတ႐ႈၿပး အကး ေကးဇး တစစတစရာျဖစထြနးခသညဆပါက ဘာသာျပနရကးနပသညဟယဆမၿပး မရငးစာေရးဆရာ Houle အား ေကးဇးတငအသအမတျပၾကရနႏင၊ စာအပကဖတ႐ႈရသညအတြက အကးမအခနျဖနး သညဟေတြးေတာမပါက ဘာသာျပနသကြနေတာ၏ အားနညးခကဟသာ ယဆေစလပါေၾကာငး။ ။

ေမာငသစစမး

၃ ဧၿပ ၂၀၀၉

Page 4: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ဗလာ စာမက ႏ ာ

Page 5: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား i

t"duewfbk&m;rsm;ESifh ewfbk&m;rwdkY\ qufoG,frIjyyHk

Page 6: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား ii

yPmr

အဂၤလပစကား myth ဆသညမာ ဂရစကား mythos မဆငးသကလာၿပး “ဒ႑ာရ” (သ႔) “ပျပင”ဟ အဓပၸါယရ၏။ Myth ဟသညစကားလးက ပနးပြငမားႏင တရစၧာနမားဖနဆငးျခငး၊ ကႏာရ မားႏင သမဒၵရာတ႔၏တညေနရာ အစရသညတ႔ႏင ရာသစက၀နးမားျဖစေပၚျခငးႏင ၎တ႔၏ကနဥး အစ သမငးေၾကာငးမားအစရသည သဘာ၀အတြငးျဖစေပၚေနေသာအေၾကာငးအရာတ႔က ေဖၚျပရာ တြင မၾကာခဏအသးျပေလရၾက၏။ Myth ဆသညမာ ယေန႔ကမၻာေပၚတြငျမငေတြ႔ေနရေသာ ထးတမး အစဥအလာမားႏင ယဥေကးမႈတ႔၏ မလအစဟဆလၽငလညးရႏငေပ၏။

သ႔ေသာ ေဖၚျပပါ myth ဟေခၚသည ဒ႑ာရပျပငမားထတြငပါရေသာ အျဖစအပကမားႏင အေၾကာငးအရာတ႔သည အျပငေလာကရ အျဖစအပကအစစအမနမားႏင ထပတကေကာငးကႏင မညျဖစေသာလညး ယငးတ႔က “သမငး” အျဖစ ယဆရနမျဖစႏငေပ။ ဒ႑ာရတ႔တြင ေဖၚျပေလရေသာ အျဖစအပကအေၾကာငးအရာတ႔သည ျပငပေလာကရအျဖစအပကအစစအမနမားႏင မညမၽပင ထပတကေစကာမ အမားအားျဖင အမနတစကယမရေသာေနရာမားႏင မျဖစႏငေသာအခနတ႔တြင ျဖစေပၚေလရတတၾက၏။

*&dwdkY\ aexdkif&ma'oဂရလမးမားႏင ဂရဒ႑ာရမားေပါကဖြားမႈတြင ၎တ႔၏ေနထငရာေဒသက မားစြာလႊမးမးမႈ

ရခ၏။ ဂရႏငငသည ဥေရာပတကရ အတလႏငင၏အေရ႕ဘက ေျမထပငလယေဒသတြငတညရၿပး ကရစ (Crete) ကသ႔ေသာ ႀကးမားသညကြၽနးမားႏင ကြၽနးငယေလးမား၀ငးရလကရေသာ ႏငင ျဖစ၏။ ပလပပနဆပ (Peloponnesus) ဆသညမာ ဂရႏငင၏ ေတာငပငးကြနးဆြယတစချဖစၿပး

Page 7: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား iii

ေသးသြယေသာေျမသားအခ႕ျဖင ျပညမႀကးႏငဆကသြယထား၏။ ကြနးဆြယဖကတြင ေကာရင (Corinth) ေခၚေတာငပစာၿမ႕ေဟာငးတညရ၏။ ပလပပနဆပတြင စပါးတာ (Sparta)ႏင အလငပယာ (Olympia) တ႔ကသ႔ေသာ အေရးပါသညၿမ႕မားတညရၿပး ျပညမႀကးဖကရ ေတာငပငးကသည အကတစကာ (Attica) ေဒသတြင အကသင (Athens) ၿမ႕ေတာတညရ၏။

ဂရႏငငတြင ေတာငကနးေတာငတနးမား ထထပေပါမားလသညျဖစရာ အခ႕ေဒသတ႔တြင ႏငးမားဖးၿပး ေရခတမၽေအးျမလကရေသာလညး အခ႕ေနရာမား၌ကား ပျပငးေျခာကေသြ႔လကရ၏။ တစႏငငလးအတငးအတာအရ ဂရႏငငသည ေႏြးေထြးၿပးေနေရာငသာလက အတနငယေအးျမေသာ ေဆာငးဥတရသည ႏငငတစခပငျဖစ၏။ ေတာငကနးမားထထပေပါမားမႈေၾကာင ကနးဆနၿပး ေျခာကေသြ႕ေသာေျမဆလႊာရသျဖင ထြနယကစကပးရာတြင အတနငယခကခ၏။ အမားအားျဖင ဂႏငဘာလတ႔ကသ႔ေသာ အေစအဆနမားႏင သလြငႏငစပစကသ႔ေသာ အသးအႏမားကသာ သမငး တစေလၽာကစကပးလာခၾက၏။ ထသ႔ စကပးေရးတြငအနညးငယခကခမႈရသျဖင ဤေဒသတြငေန ထငသအမားစသည ပငလယျပငကအနညးႏငအမားအားထားလက အသကေမြးမႈျပၾကကန၏။

ဂရလမးတ႔သည ေရးႏစေပါငးမားစြာကပင ေရေၾကာငးခရးသြားလာခၾကသမားျဖစၿပး ေျမထ ပငလယတစခြငတြင ႏ႔စပေအာင႐ြကလႊငခၾကသမားျဖစ၏။ ထသ႔ေျခဆန႔ႏငမႈေၾကာင ဂရတ႔သည အျခားလမးေပါငးေျမာကမားစြာႏင ထေတြ႕ဆကဆခဖးၾက၏။ ေအးရားမငနာ (Asia Minor) ေခၚ အေနာကအာရႏင အာဖရက၊ ဥေရာပႏင အေရ႕အလယပငးေဒသရလမားႏင ကနသြယမႈမားျပလပ ခၾကၿပး လမးျခားတ႔ႏငႀကတငး ဒ႑ာရပျပငမားကနားေထာငေလရကာ ၎တ႔၏ကယပငဂရဒ႑ာရ မားအတြငးသ႔ ထညသြငးလကတတၾက၏။ အဆပါဂရတ႔၏ ခရးသြားယဥေကးမႈကသရထားပါမ အဘယေၾကာင ဒ႑ာရတစခတြငမကြအမးမးရေနရသနညး၊ အဘယေၾကာင ယဥေကးမႈမတေသာ လမးတ႔၏ဒ႑ာရမား တစခႏငတစခအသြငတေနရသနညးဆသညတ႔က သေဘာေပါကနားလညႏင လမမညျဖစ၏။

ordkif;aMumif;ယခအခါ ဂရႏငငဟေခၚဆေသာေနရာတြင လြနခေသာႏစေထာငေပါငးမားစြာက ေနထငခၾက

သမားအေၾကာငးက လအမားသၾကမညျဖစေသာလညး အဆပါေဒသတြင ပထမဥးဆးအေျခခေနထင ၾကသမားအေၾကာငးကမ သရသအတနငယရားပါးမညျဖစ၏။ Archaeology ေခၚ ေရးေဟာငးယဥေကး မႈမားအေၾကာငး ေလလာလကစားသတ႔အေနျဖင အဆပါေဒသတြင ခရစေတာမေပၚမႏစေပါငး ၆၀၀၀ မ ၃၀၀၀ အၾကား အေျခခေနထငခၾကသမားအေၾကာငးက အနညးငယမၽသာသရထားၾက၏။ ထစဥ အခါက ဂရလမးတ႔သညလယယာစကပးျခငးျဖင အသကေမြး၀မးေၾကာငးျပၾကလက ဇနပဒ႐ြာငယ ကေလးမားတည၍ ေနထငခၾကသညဟ ယၾကညလကခထားၾက၏။

Page 8: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား iv

Page 9: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား v

ေယဘယအားျဖင ခရစေတာမေပၚမႏစေပါငး ၃၀၀၀ မ ၁၆၀၀ ၾကားရကာလမားက ဂရႏင အေနာကတငးလမးတ႔၏ ယဥေကးမႈအစဟယဆထားၾက၏။ ေလလာသတ႔အေနျဖင အဆပါကာလ မားအတြငး ဂရျပညမႀကးတြငေနထငၾကသမား၏ ေန႔စဥဘ၀ႏငယဥေကးမႈမားအေၾကာငးက မားစြာ သရျခငးမရၾကေပ။ ၎တ႔၏ဘးေဘးမားကသ႔ပင စကပးျခငးျဖင အသကေမြးမႈျပၾကလမမညဟသာ ခန႔မနးၾကရ၏။ သ႔ေသာ ဒ႑ာရပျပငလာမငေနာဘရငမငးျမတ (King Minos) စးစခသညဟယဆရ ေသာ ကရစကြၽနးတြငေနထငၾကသမားအေၾကာငးကမ အေတာအတနသရထားၾက၏။ ခရစေတာ မေပၚမႏစေပါငး ၂၂၀၀ ခန႔က မငႏအန (Minoan) ေခၚကရစကြနးတြင ေနထငၾကသမားသည ခမးနား ထည၀ါေသာ နနးေတာမားတညေဆာကလက ပငလယျပငကအပစးျခယလယခၾကဖး၏။

ဘစ ၁၆၅၀ ခန႔တြင မငစးန (Mycenae) သည ဂရယဥေကးမႈအတြက အခကအျခာကေသာ ေနရာျဖစလာခ၏။ မငစးနဆသညမာ ပလပပနဆပ ကြနးဆြယေပၚတြငတညရေသာ ခမးသာကြယ၀ ၿပး တနခးအရနအ၀ါႀကးမားသည ၿမ ႕တစၿမ႕ျဖစ၏။ မငစးနတြငေနထငၾကသမား အသးျပသညဘာသာ သည ယခေခတဂရလမးမားအသးျပသညဘာသာႏင ခပဆငဆငျဖစ၏။ ထ႔ေနာက ျပညမႀကးတြင သးဘစ (Thebes)၊ စပါးတာႏင အကသငကသ႔ေသာ ၿမ႕ႀကးမားေပၚထြနးလာခၾက၏။ ဘစ ၁၄၅၀ ခန႔တြင မငႏအနတ႔တညေဆာကခၾကေသာ နနးေတာႀကးမားၿပပကခရေသာလညး အႏပညာ၊ ဘာသာတရားႏငထးတမးအစဥအလာမား အစရသညမငႏအနယဥေကးမႈမားသည ျပညမႀကးတြင ရေသာၿမ႕မားက မားစြာလႊမးမး ေနရာယခ၏။

ဤသ႔ယဥေကးမႈပ႕ႏ႔ခသညႏငအမၽ ဂရလမးတ႔သည တစသးတစျခားစ ၿမ ႕ငယ၊ ႐ြာငယမား တညေထာငလက ေနထငခၾက၏။ ယခအခါ ဂရလမးဟလအမားသထားၾကေသာ ယငးေဒသတြင ေနထငၾကသမားက တစစတစစညးတညးျဖစေစခေသာ အေျခခအေၾကာငးအရာႏစရပမာ ေယဘယ အားျဖင ၎တ႔အသးျပေသာဘာသာစကားတညျခငးႏင ၎တ႔ကယ၎တ႔ ဂရႏငငကတညေထာင ခေသာ ဒ႑ာရပျပငလာပဂၢလတစဥးျဖစသည ဟလးန (Hellene) မေပါကဖြားလာခၾကသမားျဖစသည ဟ ယၾကညလကခၾကျခငးပငျဖစ၏။ (ယေန႔ေခတ ဂရလမးတ႔သးစြေသာ ဂရႏငငကရညၫႊနးသည စကားမာ ဟလပ Hellas ျဖစ၏)။ ယခငက ဘရငတစပါးတညးမအပခပႏငချခငးမရပ အပစတစခႏင တစခ ရဖနရခါပဋပကၡျဖစပြားမႈမားရခ၏။ အေရးႀကးေသာအခကမာ မကေမာကေခတဂရလမးဟ သရ ထားၾကသမားသည တစခါက တစစတစစညးတညးမရခၾကျခငးပငျဖစ၏။

ဘစဆယတစရာစခန႔တြင အာရအေနာကျခမး၏ အေနာကဖကတြငတညရေသာ ေရးေဟာငး ၿမ႕ေတာတစချဖစသည ထြင (Troy) က ရနသမားကဖကဆးခ၏။ ထစဥအခါက ဂရလမးမားသည တကြတျပားစျဖစေနသျဖင စပါးတာဘရငမငနလအပ (Menelaus) ၏ ၾကငရာေတာဟလင (Helen) မငးသမးအား အပစတစခတညးျဖင ကယတငရနမျဖစႏငေပ။ ထအျဖစအပကျဖစပြားၿပး မေရးမေႏာငး မာပင ဂရျပညမႀကးတြငရေသာ အဓကၿမ႕ႀကးမားအဖကဆးခခရ၏။ ထသ႔ၿမ႕ႀကးမားပကစးခရျခငး သည ကးေကာလာသည ဂရဘာသာစကားသးစြသမားျဖစေသာ ေဒါရယန (Dorian) တ႔ေၾကာငျဖစရ သညဟ ဂရလမးမားကစြပစြအျပစတငခၾက၏။

ဘစ ၈၀၀ ခန႔တြင ဖနစရင (Phoenician) အကၡရာကစထားၿပး ဂရအကၡရာမားစတငတထြင

Page 10: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား vi

အသးျပလာခ၏။ ကြနးငယမားၿခရလကရေသာ ဂရျပညမႀကး၏ ႏငငေရးႏငစးပြားေရးအဖြ႕ၿဖးဆး အခနမားတြင ဂရအကၡရာတထြငမႈမားေပၚေပါကလာချခငးျဖစ၏။ ထစဥအခါက ဂရအပစမားသည ႏငငေရးအရ ၿမ႕ေတာျပညနယ City-states မားစတငတညေထာငလက သးျခားေနထငအပခပခၾက ၏။ ဂရတ႔က ၿမ႕ေတာျပညနယက ေပါလစ Polis ဟေခၚဆသးစြခၾက၏။

ဘစ ၅၀၀ ခန႔တြင အကသငၿမ ႕ေတာ၌ အ႐ြယေရာကၿပးသၿမ႕ေတာသားမားက ၿမ ႕ေတာႏင စပလဥးသညကစၥရပမားတြင မေပးခြငျပခၿပး ကမၻာပထမဆးဒေမာကရစစ Democracy ၿမ႕ေတာ ျဖစလာခ၏။ ဒေမာကရစစ ဟေသာေ၀ါဟာရသည ဂရစကား ဒမာကရကတယာ (Democratia) မ ဆငးသကလာချခငးျဖစၿပး “ဒေမာ Demos (သ႔) ျပညသမားမ အပခပျခငး”ဟ အဓပၸါယရ၏။ သ႔ေသာ အေရးႀကးေသာအခကတစခမာ ထစဥကအကသငၿမ႕တြငကငသးေသာ ဒေမာကရစစသည အကသင “ၿမ႕သား” မားအတြကသာအကး၀ငၿပး အကသငတြငေနထငၾကသတငးက “ၿမ႕သား” အျဖစသတ မတချခငးမရေပ။ ထစဥက အကသငၿမ႕ေနအမေထာငစမားတြင စစသ႔ပနးမားက ကြၽနမားအျဖစ ခငးေစမႈမားရေနခ၏။ အဆပါကြနမားက ၿမ႕သားမားအျဖစသတမတချခငးမရသျဖင မေပးပငခြင မရၾကပ၊ အမးသမးၿမ႕သမားမာလညး မေပးပငခြငမရခၾကေပ။

အကသငဒေမာကရစစစနစ ဖြ႕ၿဖးထြနးကားခေသာ ဘစ ၆ ရာစႏင ၅ ရာစၾကား ကာလမားတြင အေတြးအေခၚပညာ၊ သမငးပညာ၊ ေဆးပညာႏင အႏပညာ အစရေသာနယပယမားတြင ႀကးစြာေသာ ဖြ႕ၿဖးမႈမားျဖစထြနးခ၏။ ဤကာလမားတြင အထးသျဖငအကသငၿမ႕ေတာ၌ ကမၻာေတြးေခၚမႈသမငး တြင ၾသဇာအလႊမးမးဆး ပဂၢလမားေပၚထြနးခ၏။ ထကာလမားက “ဂရတ႔၏ ေရႊေရာငေခတ” (သ႔) ၿမ႕ေတာကစမအပခပသ ပါးရစကလးစ (Pericles) အားအစြျပ၍ “ပါးရစကလးစ၏ ေ႐ႊေရာငေခတ” ဟ ေခၚေ၀ၚသမတခၾက၏။

ဘစ ၃၃၈ တြင ဂရေျမာကပငးေဒသတစချဖစေသာ မကစဒးနးယား (Macedonia) ၏ဘရငျဖစ သ ဖစလစ ၂ (Philip II) သည ဂရျပညမႀကး၏ေဒသအမားစက အပခပစးစခ၏။ ဖစလစကြယလြန ေသာအခါ သားေတာအလစဇႏၵား (Alexander) က ဖခင၏အ႐ကအရာကဆကခကာ တပမေတာက ဥးေဆာငလက တငးျပညကဆကလကအပခပခ၏။ အလစဇႏၵား၏ တနခးအာဏာအႀကးထြားဆး အခနတြင တငးျပည၏နယနမတသည အေရ႕ဖကတြငအဒႋယ (India) ျပညအထကယ၀နးခ၏။ သ႔ေသာ ဘစ ၃ ရာစေႏာငးပငးခန႔တြင ႐မနအငပါရာ (Roman empire) တနခးအာဏာႀကးထြားလာခ ၿပး ဘစႏစရာစအလယခန႔တြင ဂရတစႏငငလး ႐မနတ႔လကေအာကသ႔ကေရာကခရ၏။ ႐မနတ႔ဂရ ကေအာငႏငၾကေသာအခါ ဂရထးတမးအစဥအလာမား၊ ႐းရာဘာသာေရးယၾကညမႈမားႏင ဒ႑ာရ ပျပငမားက ရမနဒ႑ာရပျပငမားအတြငးသ႔ သြတသြငးေမြးစားလာခၾက၏။

pmayယေန႔ေခတ ဂရဒ႑ာရမားဟ လသမားေသာဒ႑ာရတ႔က ေရးအစဥအဆကမ ပျပငမားအျဖစ

လကဆငကမးလာခၾကျခငးျဖစ၏။ ဒ႑ာရအမားစသည အျခားလမးမားထမ ဂရတ႔စေဆာငးခၾက ေသာ ပျပငမားမဆငးသကလာခၾက၏။ ဂရအကၡရာတထြငအသးျပခေသာ ဘစ ၈၀၀ခန႔ မတငမက

Page 11: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား vii

ဒ႑ာရမားက တစေယာကစကားတစေယာကနားသ႔ ပေျပာျခငးျဖင လကဆငကမးသယေဆာငလာ ခၾက၏။ ထစဥက ဂရေဒသတစခႏငတစခအၾကား ပေျပာျခငးျဖင ဒ႑ာရမားပ႕ပြားေနသကသ႔ ကမၻာ အျခားေဒသမားတြငလညး ဤနညးအတငးပင ပေျပာျခငးျဖငလကဆငကမးခၾက၏။ သ႔ေသာ ဘစ ၈၀၀ ေနာကပငးတြင ယေန႔ေခတဂရဒ႑ာရမားအျဖစ လသမားေသာပျပငတ႔က အကၡရာျဖငမတတမး တငလာခၾက၏။

ဂရအကၡရာႏင အဂၤလပအကၡရာတ႔၏ တညမႈ

Α Β Γ ∆ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Ο Π Ρ Σ Τ Υ Φ Ψ Χ Ω

A B G D E Z E Th I K L M N Xs O P R S T Y/U Ph Ps Ch O

ဂရအကၡရာတ႔သည ယေန႔ေခတ အသးျပေနၾကေသာ အဂၤလပအကၡရာတ႔ႏင ကြျပားလက ရသျဖင ေလလာသမားအေနျဖင ဂရအကၡရာႏငတညေသာအဂၤလပအကၡရာတ႔က ေရြးခယအသးျပ ရာတြင တစဥးႏငတစဥးကြျပားလကရ၏။ ဥပမာအားျဖင မးနတဘရားကစာလးေပါငးရာ၌ ေရးသားသ ကလက၍ အခ႕က ဟစဖငစေတာစ (Hephaistos) ဟေဖၚျပၾကၿပး အခ႕က ဟစဖစစတပစ (Hephaestus) ဟေဖၚျပၾက၏။ ဤစာအပတြင ဂရအသထြကႏငနးစပၿပး အသထြကရနလြယကေသာ အဂၤလပစကားလးမားက အသးျပထား၏။

ဘာသာျပနသ၏ မတခက။ ။ မရငးစာအပတြင အသးျပထားေသာ အဂၤလပစာလးမားက ျမနမာအသထြကတ႔ႏင

လလယရာ၌ The Learning Company မထတလပေသာ Oxford Talking Dictionary [CD-ROM] တြင ေဖၚျပ

ပါရေသာ အသထြကမားအတငး ေဖၚျပထားပါသည။ အသထြကတ႔ကေဖၚျပရာတြင ျမနမာတ႔ႏႈတကးေနေသာ

အသထြကမားကမယပ ဥပမာ - အလပတက အလငပတစ၊ ဒမကေရစက ဒေမာကရစစ၊ အာဖရကက

အကဖရစက အစရသျဖင အဂၤလပတ႔၏အသထြကႏင တတႏငသမၽနးစပေအာင ယထားပါသည။

ဘစရစရာစ၏ တစခေသာအခနကာလ၌ ကဗာဆရာဟးမား (Homer) က ဣလအက Iliad ႏင အဒစဆ Odyssey ဟေသာကဗာႏစပဒက ေရးသားခဖး၏။ အဆပါ ကဗာရညႀကးႏစပဒတြင ဂရသမငး ၌ထငရားေသာ ဒ႑ာရမားပါ၀ငခ၏။ ဣလအကကဗာတြင ဘစ ၁၂၅၀ ခန႔ကျဖစပြားခဖြယရေသာ ထ႐ဂနစစပြ (Trojan War) ၏ ဆယႏစေျမာကပျပငမားပါ၀င၏။ အဒစဆကဗာ၌ ဂရျပညမႀကး၏ အေနာကဖကကမး႐းတနးတြင အမနတစကယတညရေသာ အစသကာ (Ithaca) ကြနး၏ဘရင အဒစဆယပစ (Odysseus) ၏ စြန႔စားခနးမားအေၾကာငး ေရးသားထား၏။ ဟးမားအေၾကာငးကမ မားစြာမသလေခ။ ဒ႑ာရပျပငမားအရသသည မကမျမငကဗာဆရာတစေယာကျဖစၿပး ေအးရားမငး နား (သ႔) ခငးေအာ (Chios) ကြနးတြငေနထငသညဟဆၾက၏။ ထစဥက စာေပအေရးအသားမေပၚ ေပါကေသးပ ပါးစပရာဇ၀ငမားသာေခတစားလကရရာ ဟးမား၏ပျပငမားသည မတတမးတငေရးသား ျခငးမျပႏငမကပင မးဆကေပါငးမားစြာ ျဖတသနးလာခၿပးျဖစဖြယရ၏။

ထစဥက ဟးမားကသ႔အေရးပါေသာ အျခားကဗာဆရာတစဥးမာ ဘစ ၇၀၀ ခန႔ကေမြးဖြားခသ

Page 12: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား viii

ဟးစးအပ (Hesiod) ျဖစ၏။ သ၏ထငရားေသာကဗာႏစပဒမာ ကမၻာေျမဖနဆငးျခငးအေၾကာငးဖြ႕ႏြ႕ ထားေသာ သၾသဂန Theogony ႏင အျခားအေရးပါေသာ ပျပငမားအေၾကာငးဖြ႕ႏြ႕ထားသည Works and Days အမညရကဗာတ႔ျဖစ၏။ ထစဥအခနက ဂရဒ႑ာရပျပငမားတြငပါရေသာ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမားအေၾကာငးက ယငးကဗာႏစပဒက မားစြာထငဟပေဖၚျပလကရ၏။

အကသငၿမ႕တြင ဒေမာကရစစထြနးကားလာေသာအခန၌ ဂရစာေပႏငအႏပညာယဥေကးမႈ တ႔ပါ အေျချမငလာခၾက၏။ ကပြျပဇာတ႐မားသည ထအႏပညာဖြ႕ၿဖးမႈမားတြင တစခအပါအ၀ငျဖစ၏။ အကသငၿမ႕၏ အေကာၾကားဆးျပဇာတေရးဆရာသးဥးမာ အစစကစလပစ (Aeschylus)၊ ေဆာဖကလစစ (Sophocles) ႏင ယရစပစဒးစ (Euripides) တ႔ျဖစၾကၿပး ယေန႔ေခတလသမားေသာ ဒ႑ာရပျပငအမားစသည ၎တ႔၏ျပဇာတမားမ ဆငးသကလာခၾကျခငးျဖစ၏။

ယေန႔ေခတ ေလလာသမားအတြက ဂရဒ႑ာရတ႔၏ အျခားအေရးပါေသာျမစဖားသည ႐မန တ႔၏ဒ႑ာရမားျဖစ၏။ ႐မနတ႔ဂရကေအာငႏငၾကေသာအခါ ဂရယဥေကးမႈအေျမာကအမားက ေမြးစား ခၾက၏။ ဘစ ၄၃ မ ေအဒ ၁၇ အတြငးေပၚေပါကခေသာ ကဗာဆရာၾသဗစ (Ovid) သည ေရာမတြင ၾသဇာလႊမးမးမႈအရဆးျဖစ၏။ ၎ေရးသားခေသာ အတြ၁၅တြပါ The Metamorphoses အမညရ ကဗာသည မကေမာကေခတေလလာသမားအၾကား အထးထငရားၿပး ရာစႏစမားစြာတငေအာင အျခားအႏပညာရငမားႏင ကဗာဆရာမားအေပၚတြင ၾသဇာလႊမးမးခ၏။

udk;uG,f,HkMunfrIESifh xHk;wrf;tpOftvmrsm;ေရးဂရလမးတ႔သည polytheistic ေခၚ နတဘရားမားႏငနတဘရားမမား တညရျခငးက

ယၾကညလကခၾကသမားျဖစ၏။ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမားပါ၀ငေသာ အပစတစစက ပနသအြန (pantheon) ဟေခၚၿပး ဂရပနသအြန၏ ေခါငးေဆာငသည မးေကာငးကငကအစးရေသာ နတဘရားဘရင ဇးယစ (Zeus) ျဖစ၏။ နတဘရားတ႔သည တနခးမားစြာပငဆငၾကၿပး ကမၻာေျမျပင ႏငတကြ သဘာ၀တရားတစခလးက လႊမးမးျခယလယၾကသညဟ ဂရတ႔ယၾကညၾက၏။ နတဘရားမား က ေကာငးေဆာငမားေဆာကလပ၍ ပေဇာပသမႈမား မၾကာခဏျပလပေလရၾက၏။ ၿမ ႕အမားစတြင အထးေစာငေရာကကာကြယေပးေသာ နတဘရား (သ႔) နတဘရားမ တစဥးဥးရတတၾက၏။ ဥပမာ အားျဖင အကသငၿမ႕တြင နတဘရားမအသနာ (Athena) ႏင နတဘရားပဆငဒမ (Poseidon) တ႔က ကာကြယေစာငေရာကသမားအျဖစႏင ကးကြယၾက၏။

ၿမ႕ေတာမားတြင နတဘရားအသးသးကပေဇာသညအေနျဖင တစႏစတြငအႀကမမားစြာ ဘရား ပြေတာမား ကငးပျပလပေလရၾက၏။ ထဘရားပြေတာမားတြင ကဗာဆရာမားသည နတဘရားတ႔၏ စြန႔စားခနးပျပငမားက ဖြ႕ႏြ႕ေရးစပေလရၾက၏။ ေရးဂရလမးတ႔၏ အေကာၾကားဆးဘရားပြေတာမာ အကသငၿမ႕တြငကငးပေသာ ၀ငအရကကအစးရသည နတဘရားဒငအနနစဆပစ၏ ဘရားပြျဖစ၏။ ထပြေတာရကမားတြင ျပဇာတမားအၿပငအဆငကျပၾကၿပး မကေမာကေခတရ ကပြဇာတ႐မားသည အဆပါဘရားပြေတာတ႔မ ဆငးသကလာချခငးျဖစ၏။

နတဘရားမားကပေဇာပသရာတြင ယစပေဇာမႈမားလညး မၾကာခဏျပလပေလရၾက၏။ အမား

Page 13: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား ix

အားျဖင ဆတကယစပေဇာေလရၾက၏။ oracle (သ႔) prophet ဟေခၚသည နတဆရာမားကလညး ဂရတ႔လကခယၾကညၾက၏။ ငကတစေကာငကျမငေတြ႕ရျခငး (သ႔) ထးဆနးေသာအခငးအရာ ျဖစပြား ျခငး အစရသညတ႔အတြက နတဆရာ၊ နတဆရာမမားက နတဘရားတ႔၏ေကာငးေဆာင အသးသး တြင omen ဟေခၚသည နမတဖတျခငးမားျပလပေလရၾက၏။ အေရးပါေသာ ဘရားေကာငးေဆာင မားတညရရာ ဒယလဖ (Delphi) နယေျမတြင အထငရားဆးနတဆရာတ႔ ေနထငၾက၏။

နတဘရားမားႏင နတဘရားမမားသည ေရးဂရလမးတ႔၏ ေန႔စဥလေနမႈဘ၀တြင အေရးပါ ေသာ အခနးက႑မပါ၀ငလကရၿပး နတဘရားအသးသးတြင သးသန႔လပေဆာငမႈမားရ၏။ ရဖနရခါ နတဘရားမားတြင အလပမားစြာရ၏။ ဥပမာအားျဖင မးေကာငးကငကအစးရေသာ နတဘရားဘရင ဇးယစသည ဧညသညမားႏငခရးသြားမားအား ေစာငေရာကသလညးျဖစ၏။ ထ႔အတ ဇးယစ၏ ၾကငယာေတာ ဟာရာ (Hera) သည လကထပထမးျမားမႈႏင သားသမးေမြးဖြားမႈကအစးရေသာ နတဘရားမျဖစ၏။ အသနာသည အကသငၿမ႕သားတ႔ကေစာငေရာကေသာ နတဘရားမျဖစသည အျပင ဉာဏပညာႏငစစမကကလညးအစးရ၏။ အကသငၿမ႕သားတ႔ကေစာငေရာကသည အျခားနတ ဘရားတစပါးျဖစေသာ ပဆငဒမသည ပငလယသမဒၵရာကအစးရၿပး သေဘၤာသားမားႏင ပငလယေရ ေၾကာငးသြားလာသမားအတြက အေရးပါ၏။ မးနတဘရား ဟစဖစစတပသညလညး အျခားနတဘရား မား ကငေဆာငအသးျပသည လကနကမားကျပလပေပးရေသာ ပနးပနတဘရားအျဖစ ေဆာင႐ြကရ ေသး၏။

ဂရအလယပငးရ သကစေလ (Thessaly) အရပတြင အမနတစကယတညရေသာ အလငပတစ (Olympus) ေတာငရၿပး ထေတာငျမတတြင နတဘရားမားေနထငၾကသညဟ ဂရတ႔ယၾကညၾက၏။ သ႔ေသာ ဂရတ႔၏ထးတမးအစဥအလာမားအရ နတဘရားတ႔သည အလငပတေတာငမခြာ၍ လြတလပ စြာ လညလညသြားလာႏငၾက၏။ ဒ႑ာပျပငမားတြင နတဘရားမားသည လ႔အသြငကေဆာငလက လသားမားႏင ေရာေႏာသြားလာေလရၾကသညဟ မၾကာခဏထညသြငးေဖၚျပၾက၏။

ပနသအြနတစခအတြငးရ နတဘရားမားႏင နတဘရားမတ႔သည တစပါးႏငတစပါး လကထပ ထမးျမားေလရၾကၿပး အခ႕တြငၾကငယာေတာတစဥးထကမက ရတတၾက၏။ ထ႔အျပငအခ႕သည ရဖန ရခါ မမတ႔ေဆြမးသားခငးမားႏင၎၊ မဘမားႏင၎၊ သားသမးမားႏင၎ လကထပထမးျမားၾက သညမားလညးရေသး၏။ ဥပမာအားျဖင နတဘရားဇးယစ၏ ၾကငယာေတာဟာရာသည ၎၏ႏမ အရငးျဖစၿပး ဟာရာအျပင အျခားၾကငယာေတာမားလညး မားစြာရေသး၏။ အသးသးေသာဒ႑ာရ ပျပငမားအရ ဇးယစတြင ၾကငယာေတာတစရာဆယငါးပါးရေၾကာငး သရ၏။ ဒ႑ာရပျပငတ႔သည အဆငဆင ျပနလညေျပာျပမႈတ႔ေၾကာင အစဥေျပာငးလေနတတသျဖင နတဘရားၾကငယာစတြမား သည မၾကာခဏေျပာငးလလကရ၏။ နတဘရားတ႔ႏငပတသက၍ ယၾကညမႈမားလညး တစဥးႏင တစဥး ရဖနရခါကြလြလကရတတ၏။ တနခးအႀကးဆးနတဘရားျဖစေသာ ဇးယစသည အျခားနတ ဘရားတ႔၏ ဘ၀တစစတတစေဒသပငျဖစ၏။

နတဘရားတ႔တြင ၾကငယာအေျမာကအမားႏင သားသမးမားထြနးကားႏငၾကသညမနေသာ လညး ဂရလမးတ႔၏လကထပထမးျမားမႈတြင ကန႔သတခကမားရ၏။ အမးသမးမားသည အသက

Page 14: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား x

ငယ႐ြယစဥကပင မမတ႔ထကအသကအ႐ြယႀကးေသာအမးသားမားႏင လကထပေလရတတၾကၿပး အမားအားျဖင အကသငၿမ႕၏ လကထပထမးျမားမႈတ႔သည ခစျခငးေမတာကအေျခချခငးမဟတပ စးပြားေရးႏငလမႈေရးလအပခကမားအရ မဘအသငးအ၀ငးတ႔၏စမမႈျဖင လကထပထမးျမားၾကျခငး ျဖစ၏။ ဒ႑ာရမား၌ နတဘရားႏငနတဘရားမမား မညသ႔ခစႀကကၾကသညဆေစ၊ အမးသမးတ႔ အေနျဖင လကထပထမးျမားမႈမအပ အျခားေယာကားမားႏင ႐မနတစဆနဆနခစႀကကမႈမးက လေနမႈအသငးအ၀ငးက လကမခခငၾကေပ။

နတဘရားမားႏင နတဘရားမတ႔၏ပျပငမားသည ျပဇာတမားႏငကဗာတ႔၏ တစစတတစ ေဒသျဖစသညအျပင ထပျပငမားက အမ၌လညးေကာငး၊ ေကာငး၌လညးေကာငး မၾကာခဏေျပာေလ ရၾက၏။ သ႔ျဖစရာ ေအာကတြငေရးသားေဖၚျပလတ႕ေသာ ဒ႑ာရပျပငမားသည ေရးဂရလမးတ႔၏ ေန႔စဥလေနမႈဘ၀ႏင ဘာသာေရးယၾကညမႈတ႔အတြက အေရးပါေသာအခနးက႑မ ပါ၀ငလကရေန ပါေၾကာငး။ ။

Page 15: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 1

1/

zefqif;jcif;

Page 16: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 2

rdwfquf

ယဥေကးမႈအမားစတြင စၾက၀ဠာဖနဆငးျခငးႏင အခန၏ကနဥးအစအေၾကာငးတ႔ ေဖၚျပပါရ သည ဒ႑ာရပျပငမားရတတၾက၏။ စၾက၀ဠာ၏အစကသရရန မားစြာခကခသညျဖစရာ ဒ႑ာရမား တြင ပစအမးမးျဖင အေကာငးဆးျဖစေအာင ေဖၚျပေလရၾက၏။

ဟးစးအပ၏ ကဗာတစပဒျဖစေသာ သၾသဂနတြင ဂရတ႔၏အေရးပါေသာ ဖနဆငးျခငး၀ါဒ အေၾကာငး ဒ႑ာရပါရ၏။ သၾသဂနသည ကမၻာေျမဖနဆငးျခငးႏင ဂရပနသအြနရ နတဘရားမား ေပၚေပါကလာမႈအေၾကာငး ေရးသားထားသည အေစာဆးေသာကဗာတစပဒျဖစဟနရ၏။ သၾသဂန တြင ဟးစးအပသည အႏပညာကေစာငေရာကေသာ ျမးဇက (Muses) နတဘရားမက ဖနဆငးျခငးႏင နတဘရားတ႔အေၾကာငးက ကညေဖးမေျပာျပေလဟနျဖင ေရးသားထား၏။ ကဗာဆရာတ႔က ျမးဇက အားတငတညဟနျဖင ယငးတ႔၏ကဗာမားက ေအာကပါအတငး စတငေလရ၏။

ပထမဆးနတဘရားမားႏင ကမၻာေျမျဖစေပၚလာပအေၾကာငး၊ ျမစေခာငးမားႏင အဆးမပငလယျပငမား၊

လငးလကၾကယမားႏင ထကအာကာေကာငးကငဘအေၾကာငး၊ ေကာငးေသာအရာတ႔ကေပးေတာမ

ေလရေသာနတဘရားမား မညသ႔ေမြးဖြားလာပ၊ စညးစမဥစၥာမားႏငတနခးအရာမား မညသ႔ခြေ၀ခၾကပ

တ႔က ေျပာျပပါေလာအရငမ ... အလငပတစဘနနး၌စျမနးလကရေသာ အအရငမျမးဇက ... မညသည

အရာမားက စတငျဖစေပၚလာၾကသနညးဆသညက အကြႏပအား အဥးအဖားေျပာျပေတာမပါေလာ ...

ထဖနဆငးျခငးဒ႑ာရ၌ ကမၻာေျမျဖစေပၚလာပသည အစးရေသာနတဘရားတ႔၏ တနခး အာဏာရရလာမႈႏင တစထပတညးျဖစ၏။ စၾက၀ဠာက ပထမဆးအပစးေသာအရာက ခေအာ (Chaos) ဟေခၚ၏။ ခေအာဆသညမာ စာေပအရ အေျပာကယေသာဟငးလငးျပငဟအဓပၸါယရၿပး လဏဂ (သ႔) တြငးေပါကဟလညးအဓပၸါယရေသး၏။ ဂငအာ (Gaia) နတဘရားမ၏အမညသည စာေပအရ “ကမၻာ” (သ႔) “ေျမသား” ဟအဓပၸါယရ၏။ ဂငအာ၏သားလညးျဖစ၊ ခငပြနးလညးျဖစသ ယေရးနပစ (Uranus) သည “မးေကာငးကင” (သ႔) “ေကာငးကငဘ” ဟအဓပၸါယရ၏။ အဆပါ နတဘရားအမညမားႏင ျပငပေလာကရ လကေတြ႕အေၾကာငးအရာတ႔သည နးကပစြာတညလကရၾကရကား ဂငအာဆသညမာ နတဘရားမလညးျဖစ၊ ကမၻာေျမကယတငလညးျဖစၿပး ယေရးနပစဆသညမာ နတဘရားလညးျဖစ၊ ေကာငးကငဘလညးျဖစေၾကာငး နားလညသေဘာေပါကၾကရမညျဖစ၏။

Page 17: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 3

zefqif;jcif;

ေျမျပငႏင သမဒၵရာ၊ နတဘရားမားႏင လသားမားမတငမက ခေအာမလြလၽင မညသညအရာ မၽမရေပ။ ခေအာဆသညမာ စစဥတကလညးမဟတ၊ အစအစဥမကသညလညး မဟတေသာ ဟငးလငးျပငႀကးပငျဖစ၏။ ခေအာကာလတစေလၽာကတြင မညသ႔ေသာစၾက၀ဠာမၽ ျဖစေပၚဖြ႕စညး ချခငး မရေသးေပ။ ေနမရ၊ လမရ။ ကမၻာေျမတြင ေတာငတနးႏင သမဒၵရာႏငတေသာအရာမား မရၾက ေသး။ စငစစအားျဖင ကမၻာေျမကယတငပင ျဖစေပၚဖြ႕စညးချခငးမရေသးေပ။ အခနလညးမရေသးပ၊ ဘာမၽမရေသာ ဟာလာဟငးလငး သကသကပငရေသး၏။ ထ႔ေနာက ခေအာသည ၎ကယတင ေျမသား၊ မးေကာငးကငႏင ပငလယသမဒၵရာမားအျဖစ တျဖညးျဖညးခငးျဖစေပၚဖြ႕စညးလာခ၏။ ဤသ႔ ဖြ႕စညးျဖစတညမႈမားၿပးဆးသြားေသာအခါ အရာရာသညၿငမးခမးသာယာလက ျပညစမႈအတ ၿပးလကရ၏။

ခေအာကယတင ေျမသား၊ မးေကာငးကငႏင ပငလယသမဒၵရာမားအျဖစ အလအေလာက ခြျခားျဖစတညၿပးသြားေသာအခါ မခငဖခငမရပါပလက နတမဘရားမတစပါး အလအေလာကေပါက ဖြားလာခ၏။ သမ၏အမညသည ကမၻာေျမဟအဓပၸါယရေသာ ဂငအာျဖစၿပး ကမၻာေျမက႐ပလးေဖၚ လကအပစးခ၏။ ေျမျပန႔ေဒသမား၊ ေတာငတနးမား၊ ျမစေခာငးမားႏင သမဒၵရာတ႔ကဖနဆငးခ၏။ ပတကားေပၚတြင စတတျဖငပနးခေရးဆြေနသညပမာ ဂငအာသည ကမၻာေျမကပေဖၚျခငးျဖင အလပ မားလကရေတာ၏။ သ႔ႏငဂငအာသည မားမၾကာမ၌ ကမၻာေျမကထနးသမးအပခပႏငမည သားသမး အလရလာေတာ၏။

ဂငအာသည သားသမးရလေဇာျပငးျပလြနးသျဖင မၾကာမပငသမကယတင အလအေလာက ကယ၀နရလာေတာ၏။ ပထမဆးေမြးဖြားလကေသာ သားကေလး၏အမညသည ယေရးနပစျဖစၿပး မးေကာငးကငကအစးရေသာ နတဘရားျဖစလာ၏။ ယေရးနပစသည ၎၏မခငဂငအာႏင တနခး အာဏာထပတရၿပး မၾကာမ၌ မခငျဖစသဂငအာႏငလကဆကကာ သားသမးမားဆကလကထြနးကား လာခ၏။

ဂငအာ၏ ပထမဆးသားသးေယာကသည လကတစရာရေသာ မေကာငးဆး၀ါးေလးမား ျဖစၾက၏။ ၎တ႔သည ကယခႏၶာမားစြာႀကးထြားလက တစဥးစတြင ဥးေခါငးငါးဆယႏင လကတစရာ ရ၏။ ဂငအာက သမ၏သားသမးမားက ခစခငေသာလညး ယေရးနပစသည တစေန႔တြင သ၏သား မားက သ႔အား၀ငး၀နးရနျပၾကမညကေတြးေတာကာ စးရမပပနလကရ၏။ ထ႔ေၾကာင ယေရးနပစ သည သားသမးမားအေပၚမလမနးထားလက မခငျဖစသဂငအာ၏၀မးဗကတြငးသ႔ အတငးအၾကပျပန လညသြတသြငးလက၏။

လကတစရာနတမား ဂငအာ၏၀မးဗကတြငးသ႔ ျပနလညသြတသြငးျခငးခရအၿပးတြင မေကာငး ဆး၀ါးသးေကာင ထပမေမြးဖြားလာျပန၏။ ၎တ႔သညလညး ခႏၶာကယႀကးမားၾကလက ဆကကေလာ (Cyclops) ဟေခၚ၏။ တစဥးစတြင မကလးတစလးစသာရလက မကလးမားသည ၎တ႔၏

Page 18: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 4

နဖးအလညတညတညတြငတညရ၏။ အျမငအားျဖင႐ပဆးအကညးတနၾကေသာလညး မားစြာခြနအား သနမာၾကလက ၎တ႔၏မခငအသးျပရနအတြက မးႀကးလကနကက ဖနဆငးေပးခၾက၏။ သ႔ေသာ ထသားသးေယာကကလညး ယေရးနပစကေၾကာက႐ြ႕ေနျပန၏။ ထ႔ေၾကာငယေရးနပစသည ၎တ႔ သးဥးက တားတာရပ (Tartarus) ေခၚ ငရလဏဂအတြငးသ႔ပစသြငးခ၏။ တားတာရပသည အလြနေ၀း ကြာလေသာေနရာျဖစသျဖင ၎တ႔သးဥးသည ယေရးနပစက ဒကၡမေပးႏငေတာေခ။

လကတစရာသားသးေယာကႏင ဆကကေလာသားသးေယာကက ဆး႐ႈးရသညအတြက ဂငအာသည မားစြာ၀မးနညးလကရၿပး ႐ငးစငးေသာယေရးနပစအေပၚတြငလညး မေကမနပျဖစ လကရ၏။ သ႔ႏငမၾကာမ ဂငအာတြငကယ၀နရလာခၿပး တတယအသတသားသမးမားက ေမြးဖြားလာ ခ၏။ ၎တ႔က တကတန (Titans) ဟေခၚၿပး နတဘရားေျခာကေယာကႏင နတဘရားမ ေျခာကေယာက၊ စစေပါငးဆယႏစေယာကျဖစ၏။ တကတနနတဘရားမားသည လ႔အသြငစ႐က လကၡဏာရၾကၿပး မေကာငးဆး၀ါးမားမဟတၾကပ၊ ၎တ႔၏ေနာငေတာနတဘရားမားႏင မားစြာကြာ ျခားၾက၏။ နတဘရားမမား၏အမညတ႔မာ တကသစစ (Tethys)၊ သငအာ (Theia)၊ နနေမာစငး (Mnemosyne)၊ ရးအာ (Rhea)၊ သမစစ (Themis) ႏင ဖးဘ (Phoebe) တ႔ျဖစၾကၿပး နတဘရား

Page 19: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 5

မား၏ အမညတ႔မာ အးရနးနပစ (Oceanus)၊ ဟကပါရအန (Hyperion)၊ အအာပကတပစ (Iapetus)၊ က႐းနပစ (Cronus)၊ ကရးအပစ (Crius) ႏင ကအးယပစ (Coeus) တ႔ျဖစၾက၏။

ယေရးနပစသည ယခငသားသမးမားအတငးပင တကတနနတဘရားတ႔က ေၾကာကၿမေၾကာက လကရ၏။ ထ႔ေၾကာင ၎တ႔၏ေနာငေတာမားနညးတ တကတနနတဘရားမားကလညး ဂငအာ၏ ၀မးဗကအတြငးသ႔ အတငးအၾကပျပနလညသြတသြငးခ၏။ သ႔ေသာယခတစႀကမတြငမ ဂငအာသည ယေရးနပစ၏အျပအမက မားစြာမေကမနပျဖစလကရ၏။ သမသညသားသမးမားက အခပအျခယ ကငးမစြာျဖင ကမၻာေျမတြငေပာပါးေစလေသာဆႏၵ ျပငးျပလကရ၏။ ေနာကဆးတြင ဂငအာသည သားသမးမားက ကမၻာေျမေပၚတြငလြတလပစြာသြားလာႏငေစရန အစအစဥတစခကႀကစညစတကး ႏငခ၏။

ဂငအာသည ၀မးဗကအတြငးမသားသမးမားက စကားေျပာဆကသြယႏငသျဖင သမ၏အႀက အစညက အေကာငအထညေဖၚရနစမခ၏။ တကတနနတဘရား ဆယႏစေယာကအနကမ အေထြးဆး သားျဖစသက႐းနပစသည မခင၏အႀကအစညကအကအညေပးရန မားစြာစတအားထကသနလကရ ၏။ ဤသ႔ျဖင ဂငအာႏငက႐းနပစတ႔တငပငလက တကတနနတဘရားမားႏင လကတစရာေနာင ေတာသးေယာကက အကဥးေထာငႏငတေသာ မခင၏၀မးဗကအတြငးမလြတေျမာကေစရန ႀကးပမး

Page 20: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 6

အားထတခၾက၏။

က႐းနပစႏင ဂငအာသည ၎တ႔၏အႀကအစညက အေကာငအထညေဖၚရန အခြငအေရးက ေစာငစားခၾက၏။ တစညတြင ဂငအာ၏စကရာသ႔ ယေရးနပစ လာေရာကအပစကေသာအခါ က႐းနပစ သည မခငဂငအာ၏၀မးတြငးမ တတတဆတျဖညးညငးစြာထြကလက sickle ဟေခၚသည ေကာက ႐တရာတြင အသးျပေလရေသာတဇဥျဖင ဖခငယေရးနပစအားထးလက၏။ ေနာကဆးတြင ယေရးနပစ အစဥေတြးေတာ ပပနခသညအတငးလကေတြ႕ျဖစလာခၿပး ေသအမးမးအခနတြင “က႐းနပစ”ဟ ယေရးနပစကလကေနရာမေခၚလက၏။ “ငါအားျပခသညအတငး သငသားသမးမားကလညး သငအား ျပၾကပါေစ” ဟကနစာတကၿပး ေဒါသႏင လကစားေခလေသာမကလးမားျဖငၾကညလက ယေရးနပစ ေသဆးသြားခ၏။

ယေရးနပစကြယလြနသြားေသာအခါ ဂငအာႏငသမ၏သားသမးမားသည ပထမဆးအႀကမ အျဖစ လြတလပမႈ၏အရသာကခစားခၾကရ၏။ တကတနနတမားႏင လကတစရာနတမားသည မခင၏ ၀မးဗကအတြငးမ ျပနလညေမြးဖြားလာၾကၿပး၊ ဆကကေလာနတဘရားမားမာလညး တားတာရပမ လြတေျမာကလာၾက၏။ ဂငအာ၏သားသမးအားလးကပင က႐းနပစကနတဘရားဘရငအျဖစ သေဘာ တတငေျမာကၾက၏။ ထ႔ေနာကက႐းနပစသည တကတနနတဘရားမမားထမ ၎၏ႏမေတာရးအာႏင အေၾကာငးဆကေပါငးဖကၾကလက စၾက၀ဠာတစခလးက အခနကာလမားစြာၾကာေညာငးသညအထ ၿငမးခမးစြာအပခပစးစခ၏။

Page 21: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 7

2/

wdkufwefewfrsm;ESifh

tvif;yDtefewfwdkY\ wdkufyJG

Page 22: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 8

rdwfquf

တစခါတစရ၌ ျပငပေလာကတြငအမနတစကယရေသာ ေနရာေဒသတ႔၏အမညမားက ဒ႑ာရ တ႔တြငေတြ႕ရေလရ၏။ ဥပမာအားျဖင အလငပတေတာငသည ဂရႏငငအလယပငးတြင အမနတစ ကယတညရၿပး အဂအနပငလယ (Aegean Sea) ႏငမားစြာမေ၀းလေခ။ သ႔ေသာ အလငပတေတာင က ဒ႑ာရမားတြငေဖၚျပၾကသညအခါ သာမနေနရာေဒသတစခအျဖစသာမက တကတနနတဘရား တ႔ကေအာငႏငေသာ အလငးပအနနတဘရား (Olympian Gods) တ၏စေပာရာေနရာအျဖစပါ ေဖၚျပ ၾက၏။ ထနတဘရားမးဆကႏစခသည စၾကာ၀ဠာကလႊမးမးျခယလယရန တနခးအာဏာလၾကရငး ျဖင စစမကျဖစပြားခၾကၿပး ေအာငႏငေသာနတဘရားမားက အလငပတေတာငက ေမြ႕ေပာရာစအမ အျဖစသမးပကခ၏။ အလငပတေတာငသည အျပငေလာက၌ အမနတစကယတညရသညမနေသာ လညး ဒ႑ာရမားတြင လသမေရာကႏငေသာ ေနရာတစခအျဖစေဖၚျပၾကၿပး အခနႏငအာကာသ ဟငးလငးျပငတ႔မ လြတကငးေသာေနရာတစခအျဖစ ယဆၾက၏။

အလငပတေတာငသည ပလပပနဆပကြနးဆြယ၏ အေနာကဘကျခမးတြင တညရေသာ အလငပအာၿမ႕ (Olympia) ႏငမတေခ။ အလငပတေတာငကသ႔ပင အလငပအာၿမ႕သညလညး အလငးပအနနတတ႔ကအစြျပ၍ အမညမညေခၚထားျခငးျဖစ၏။ အလငပအာၿမ႕တြင ဘစ ၃ ရာစခန႔ ကတညးက ေပၚေပါကခဖြယရေသာ ၀တျပနယေျမႏစခရ၏။ ယခငထးတမးအစဥအလာမားမ ဆငးသကလာခဟနရေသာလညး အလငပစ အားကစားပြေတာမားက ဘစရစရာစခန႔ကတညးက ထေနရာတြင စတငကငးပခၾကဖြယရ၏။ ထအားကစားပြသည တကတနနတမားႏင အလငးပအနနတ တ႔၏တကပြက ျပနလညအသကသြငးျခငးတစမးျဖစၿပး အဓကရည႐ြယခကမာ အလငးပအနနတတ႔ ၏ေအာငပြက ျပနေျပာငးအမတရေစရနျဖစ၏။

နတဘရားမားက မမတ႔၏ဘ၀က အစဥတစကေစာငေရာကၾကလမမညဟ လအမားမယၾကည ၾကေသာလညး အခကအခမားႏငႀကေတြ႕လာရသညအခါ ဘရားေကာငးမားတြင ၀တျပဆေတာငး မႈမားျပလပေလရၾက၏။ ထသ႔ေသာ၀တျပဆေတာငးမႈမားအတြက အလငပအာၿမ႕သည မားစြာအေရး ပါေသာေနရာျဖစ၏။ ဂရဒ႑ာရပါေမာကၡမားျဖစၾကေသာ Mark P. O၊ Morford ႏင Robert J. Lenardon တ႔၏အဆအရ နတဘရားမားသည သဘာ၀သေကၤတတစခခ (သ႔) နမတပတစခချပ လက လသားတ႔ႏငအဆကအသြယျပလပေလရသညဟ ယၾကညၾကေၾကာငးသရ၏။ အဆပါနမတ မားက နတဘရားအသးသးတ႔၏၀တေကာငးေဆာငမား၌ နတဆရာမားကဘာသာျပန ေဖၚၫႊနးေပး ေလရၾက၏။

နတဘရားဇးယစ၏မန႔မာခကမားက ႐းရာနညးမားအတငး နမတဖတဘာသာျပနၾကရာ၌ ဥပမာအားျဖင

ကနရေသာသစ႐ြကမားကေရတြကျခငး၊ ၎တ႔အားပေဇာထားေသာ ၀ကသစခပငသစကငးမား၏ ေလ

တးသကနားေထာငျခငး၊ ခးကသနားေထာငျခငးႏင ပေဇာထားေသာအေမႊးတငမား၏ အေျခအေနက

ေလလာျခငး အစရသညတ႔ကျပလပေလရၾက၏။ အလငပစကစားပြမားတြင ၿပငဖကတ႔အေပၚႏငေျခရ

Page 23: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 9

မရက အလငပအာတြင အဆပါနညးမားအတငး နမတဖတေလရၾက၏။

တကတနနတမားႏင အလငးပအနနတတ႔၏ တကပြအေၾကာငးသည ဂရဒ႑ာရတြင အေရးပါ ေသာ အခနးက႑မပါ၀ငလကရ၏။ ဤဒ႑ာရတြင တနခးရေသာနတဘရားမားပငလၽင ခကရနျဖစ ပြားေလရေၾကာငးသရၾကရ၏။ အလငးပအနနတတ႔အတြက တကပြသညမားစြာခကခ၏။ သ႔ေသာ အႏငမခအ႐ႈးမေပးပ ႀက႕ႀက႕ခတကခကခၾကသျဖင ေနာကဆးတြငေအာငျမငခၾကျခငးျဖစ၏။ ထသ႔ဇြ ျဖငလပကငရေသာစတဓါတသည ဂရလမးတ႔၏ေန႔စဥဘ၀တြင မားစြာအေရးပါလကရၿပး ၎တ႔၏ ဒ႑ာရမားႏင ဘာသာေရးယၾကညမႈမား၏ ေကာ႐းဟဆကလညး မားအမထငေပ။

Page 24: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 10

wdkufwefewfrsm;ESifh

tvif;yDtefewfwdkY\ wdkufyJG

ယေရးနပစကြယလြနသြားေသာအခါ ကမၻာေျမတြငၿငမးခမးမႈအတၿပးခ၏။ တကတနနတတ႔၏ ဘရငက႐းနပစႏင ၎၏ႏမေတာလညးျဖစ၊ ၾကငယာေတာလညးျဖစေသာ ရးအာတ႔သည ကမၻာေျမ က ၿငမးခမးစြာအပခပခၾက၏။ သ႔ေသာက႐းနပစသည ဖခငယေရးနပစ၏ကနစာက ေတြးေတာလက သသညလညးတစေန႔ေသာအခါ သားသမးတ႔၏ႏပစကရနျပျခငးက ခရေလမညေလာဟ ေန႔ေရာညပါ ပပနလကရ၏။။

တစေန႔တြငရးအာသည သမ၌ကယ၀နရေနေၾကာငးအသေပးလာခ၏။ သ႔ေသာက႐းနပစသည မေပာပကႏငေပ။ သမငးတစပတ ျပနလညလာဥးမညလားဟ စးရမပပနလကရ၏။ သ႔ဖခငအတငးပင ကေလးမားက အ႐ြယေရာကသညအထ ႀကးျပငးခြငမေပးလၽင သ႔ကရနျပႏငလမမညမဟတဟ ေတြး ေတာမ၏။ ထ႔ေၾကာင ရးအာပထမကေလးေမြးဖြားေသာအခန၌ က႐းနပစသညကေလးက လၽငျမနစြာ ေကာကယလကၿမခလက၏။ ပထမဆးကေလးဆး႐ႈးမႈေၾကာင ရးအာသညစး႐ြ႕ထတလန႔ၿပး မားစြာ ၀မးနညးခရ၏။ က႐းနပစသည ေနာကထပေမြးဖြားလာေသာ ကေလး ၄ ေယာကကလညး ယခင အႀကမမားအတငးပင ၿမခပစခ၏။

ရးအာတြင ေျခာကႀကမေျမာကကယ၀နရလာေသာအခါ ခငပြနးသညအားလညစားၿပး ကေလး က ၿမချခငးမျပႏငေအာငႀကစညခ၏။ ကေလးေမြးဖြားခါနးအခနတြင ရးအာသည ကေလးေမြးဖြားၿပး ၿပဟဆလက ေကာကတးတစတးက အႏးျဖငပတကာကငေဆာငထား၏။ က႐းနပစ ကေလးၾကညရန လာေသာအခါ အႏးျဖငပတထားေသာ ေကာကတးကေပးလက၏။ က႐းနပစလညး ေရးနညးတပင လငျမနစြာၿမခပစလက၏။ က႐းနပစသည ကေလးကၿမခရနစတအားထကသနေနသျဖင အလညစား ခလကရေၾကာငး မသရလကေပ။

ထ႔ေနာက အမနတစကယမးဖြားရန အခနကေရာကလာေသာအခါ ၎၏ခငပြနးသညလာ ေရာကေလမရေသာ ကရစကြနးသ႔အေျပးသြား၍ ကေလးငယကတတတဆတေမြးဖြားၿပး ဇးယစဟ အမညေပးခ၏။ ဇးယစသည ခစစဖြယေကာငးၿပး သနမာေသာကေလးငယျဖစသျဖင အ႐ြယေရာက လာလၽင တနခးႀကးမားေသာနတဘရားျဖစလမမညဟ ရးအာယၾကညထား၏။ သ႔ေသာ ကေလးငယ ႏငအတ ခငပြနးသညေနထငရာအရပသ႔ျပနရန မျဖစႏငေပ။ က႐းနပစသရလၽင ေနာငေတာမား နညးတ ၿမခခရမညသာျဖစ၏။ ထ႔ေၾကာင ရးအာသည ကေလးငယက ကရစကြနး၌ပငထားရစခရ၏။ ဇးယစက ဆတတစေကာငကႏ႔တကေပးၿပး မထငရားေသာနတအခ႕က ေစာငေရာကေမြးျမခၾက၏။ ဇးယစ ကေလးသာသာအ႐ြယေရာကရလာခနအထ က႐းနပစသည မမ၀မးဗကထတြငရေနေသာ အရာမာ ေကာကတးတစတးျဖစေနမနး မရပမခေပ။

Page 25: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 11

Page 26: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 12

ဇးယစ အနညးငယအ႐ြယေရာကလာေသာအခါ မခငႏငေတြ႕ဆရန ကရစကြၽနးမထြကခြါခ၏။ ရးအာကဇးယစက ဖခငျဖစသက႐းနပစ၏အေစခအျဖစ ႀကဖနေနရာေပးခ၏။ သ႔ေသာက႐းနပစက အေစခအသစသည မမ၏သားျဖစေၾကာငးမသရခေပ။ တစေန႔တြငဇးယစသည ဖခငအား၀ငတစခြက ဆကသေသာအခါ က႐းနပစသည လၽငျမနစြာေသာကသးလက၏။ ထ၀ငသည က႐းနပစအား ပ႕အန ေစေသာ ၀ငျဖစၿပး အႏးပတထားေသာေကာကတးက အနထတလက၏။ ထ႔ေနာက ယခငကၿမခ ထားခေသာ ကေလးမားအားလးကလညး အနထတလက၏။ ကေလးမားသည အ႐ြယေရာကၿပးသမား အျဖစ ဖခင၏၀မးဗကတြငးမထြကေပၚလာၾက၏။ ၎တ႔၏အမညမားမာ ပဆငဒန (Poseidon)၊ ေဟးဒးစ (Hades)၊ ဒမတာ (Demeter) ႏင ဟကစတအာ (Hestia) တ႔ျဖစၾက၏။ ၎တ႔သည ဇးယစ ၏ ေနာငေတာႏငအစမေတာမားျဖစၾကၿပး ျပနလညဆဆညးခြငရသညအတြက မားစြာ၀မးသာလက ရၾက၏။ ဤသ႔လြတေျမာကလာၾကသညအတြက ေမာငႏမေျခာကေယာကစလး ေပာ႐ႊငလကရၾက ေသာလညး ထပမၿမချခငးမခရႏငေစရနအတြက ၎တ႔၏ဖခငသည ၀မးဗကကႏပလက ပ႕အနေန စဥမာပင အလငျမနထြကေျပးခၾက၏။

နတဘရားငယမားသည ၎တ႔ဖခင၏ရနမလြတေျမာကႏငရန အလငပတေတာငသ႔ ထြကေျပး လာခၾကၿပး ထေတာငက ၎တ႔ေပာစရာဗမာနအျဖစသေဘာထားၾကသျဖင အလငပတစေတာငက အစြျပ၍ အလငးပအနနတဘရားမားဟေခၚဆခၾက၏။ ထသ႔ခမးသာရာရၿပးေသာ အလငးပအနနတ ဘရားတ႔သည အစအစဥတစခကအလငအျမနေရးဆြလက က႐းနပစႏငတကြ အျခားေသာတကတန နတဘရားမားတ႔က စစေၾကျငာလက၏။ နတဘရားငယမားသည ၎တ႔ဖခင၏ အ႐ကအရာက ယလက ကမၻာေျမကအပစးႏငရနႀကစညၾက၏။ ၎တ႔၏ႀကးပမးမႈတြင ကမၻာေျမကအပစးရနႏင အကယ၍ က႐းနပစတ႔အႏငရလၽင ထပမၿမချခငးခရဥးမညျဖစရာ မမတ႔၏အသကကကာကြယရနဟ ေသာ ရည႐ြယခကႏစခရ၏။

ဤသ႔ျဖင နတစစပြႀကးစတငခေတာ၏။ အစပထမတြင တကတနနတမားဘကမ အသာစးရ ေနၿပး ကမၻာေျမကအပစးႏငေတာမညကသ႔ရ၏။ အလငးပအနနတမားသည အေရအတြကအားျဖင နညးပါးၿပး တနခးစြမးအားလညးေသးငယ၏။ သ႔ေသာ ဇးယစႏငေမာငႏမမားဘကသ႔ တကတနနတ အခ႕ ၀ငေရာကပးေပါငးလာေသာအခါ တကပြသညတစမးတစမညျဖစသြား၏။ တကတနနတမား ဘကမ သမစစႏငအအာပကတပစတ႔၏သားေတာ ပရပမးသယပစ (Prometheus) သည ဇးယစတ႔ႏင လာေရာကပးေပါငးခ၏။ ပရပမးသယပစ၏အမညသည “ႀကတငေတြးေခၚသ” ဟအဓပၸါယရၿပး ၎တြငအနာဂတက ႀကတငသျမငႏငေသာ အစြမးရသညအတငး ေနာကဆးတြင တကတနနတမား ႐ႈးနမမညအေၾကာငးကသျမငခ၏။ ပရပမးသယပစႏင၎၏ညေတာ အပမးသယပစ (Epimetheus) တ႔သည ထသ႔အနာဂတကႀကတငသျမငခမႈေၾကာင ၎တ႔၏မဘမားပါ၀ငေသာ တကတနနတမား ဘကမ တကပြ၀ငရနျငငးဆနခၾက၏။

Page 27: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 13

ဆကကေလာႏင လကတစရာနတမားလညး အလငးပအနနတမားႏင လာေရာကပးေပါငး လက တကတနနတတ႔က ျပနလညတကခကခ၏။ ၎တ႔သည တကတနနတမားႏင အေစးမကပ ၾကပ အလငးပအနနတမားသာ ကမၻာေျမကအပစးလၽင ပမၿငမးခမးလမမညဟယဆခၾက၏။ ဇးယစက မကလးတစလးသာပါေသာ ဆကကေလာနတမားက လကနကမားဖနဆငးေပးရနအမန႔ေပးခၿပး နတ ဘရားမားအတြက ထးေထြဆနးျပားေသာလကနကမားက ဖနဆငးေပးခ၏။ ေခါငးေဆာငျဖစသဇးယစ အတြက အလြနေ၀းကြာေသာေနရာမားသ႔ ျပငးထနစြာပစခတႏငသည အထးမးႀကးလကနကက ဆကကေလာမားက ဖနဆငးေပးခ၏။ ပဆငဒနနတဘရားအတြက ရနသမားအားႏမနငးႏငမည trident ေခၚ သးခြလခြနက ဖနဆငးေပးခ၏။ ေနာကဆးတြင ေဟးဒးစနတဘရားအတြက က႐းနပစႏင အျခားတကတနနတမားပင ျမငရနမစြမးသာေသာ ကယေပာကဥးထပက ဖနဆငးေပးခၾက၏။

Page 28: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 14

တကတနနတမားႏင အလငးပအနနတတ႔၏တကပြကား ေၾကာကမကဖြယရာေကာငးလ၏။ တစရတစဆစမၽေမာမနးျခငးမရေသာ လကတစရာနတမား၏အကအညျဖင အလငးပအနနတမား တကခကခရာ တကတနနတမားအညခကနၾကေတာ၏။ ေနာကဆး၌ တကတနနတတ႔အ႐ႈးေပးလက ၾကရၿပး ဇးယစက ၎၏ဖခငက႐းနပစက လကလအားစမးရန စမေခၚလက၏။ ေအာငႏငသ၏ဘကမ အလငပတေတာငက အပငစားရမညျဖစ၏။ ဇးယစကက႐းနပစအေပၚ သးႀကမသးခါေအာငႏငၿပး ေသာအခါ အလငးပအနနတမားက ေအာငႏငသမားအျဖစေၾကျငာခ၏။

နတစစပြႀကးၿပးဆးသြားေသာအခါ အလငးပအနနတမားက တကတနနတအမားစက တားတာရပငရလဏဂထသ႔ ထညသြငးလကၾကၿပး လဏဂ၀တြငေၾကး၀ါတခါးႀကးျဖငပတလက လကတစရာနတမားက ေစာငၾကပေစခ၏။ သမစစႏင အအာပကတပစတ႔၏ အျခားသားေတာတစပါး ျဖစၿပး တကတနနတမားဖကမဥးေဆာငတကပြ၀ငခသ အကလပစ (Atlas) ကမ ကမၻာႀကးတစခလး အား ၎၏ေကာေပၚတြငထမးေဆာငေစလက အထးအျပစေပးခၾက၏။ ယငးသည တားတာရပငရ လဏဂတြင ပတေလာငခရျခငးထက ပမႀကးေလးေသာအျပစဒဏျဖစ၏။

က႐းနပစက အျခားေမာငႏမမားကသ႔ တားတာရပငရလဏဂတြင ပတေလာငျခငးမျပခၾက ေပ။ ဇးယစႏင အျခားအလငးပအနနတမားသည ၎တ႔အားၿမချခငးခခရေသာလညး က႐းနပစက ေဖာကဖကလကစားေခလစတမရၾကသညႏင မရဏကြနး (Island of the Dead) သ႔ အစဥအၿမေန ထငရန ပ႔ေဆာငလကၾက၏။ က႐းနပစသညမလက အလငးပအနနတတ႔ကေခမႈနးပစရန ဆႏၵရေသာ လညး အ႐ႈးႏငရငဆငရေသာအခါ စတဓါတေပာေျပာငးသြားၿပး ၎၏သားေတာလညးျဖစေသာ အလငးပအနနတတ႔၏ဘရငဇးယစက အေ၀းမေန၍အပမကမားေပးပ႔လက အခ႕ကစၥရပမားတြင လမးျပေပးခ၏။

အျပစဒဏခတမႈမားၿပးဆးသြားေသာအခါ ဇးယစ၊ ပဆငဒနႏငေဟးဒးစ နတဘရားသးပါးတ႔ သည ကမၻာေျမကက႑မားခြလက အပခပခၾက၏။ ေဟးဒးစသည ယမမငးျဖစလာၿပး ေသမငးႏငငက အစးရ၏။ ပဆငဒနသည ပငလယသမဒၵရာတ႔ကအပခပလက ကမၻာေပၚတြငရသမၽေရတ႔ကအစးရ၏။ ဇးယစသည မးေကာငးကငကအစးရၿပး၊ မးေကာငကငသည ကမၻာေျမရအရာအားလးက လႊမးၿခထား သျဖင နတဘရားအားလး၏ဘရင (သ႔) ဖခငျဖစလာခေတာ၏။

ထသ႔ အေရးႀကးေသာအာဏာခြေ၀မႈမား ၿပးဆးသြားေသာအခါ အျခားအလငးပအနနတတ႔ သညလညး အလပမားရရလာခၾက၏။ ဒမတာသည လယယာစကပးျခငးႏင အျခားကမၻာေပၚ၌ရသမၽ ဖြ႕ၿဖးမႈအရာအားလး၏ နတဘရားမျဖစလာခ၏။ ဟကစတအာသည ေနအမႏငမးဖေခာငတ႔၏ နတဘရားမျဖစလာ၏။ ဟာရာသညလညး ေနအမကေစာငေရာကေပးၿပး ၎၏အစကေတာ ဇးယစႏင လကဆကၿပးေသာအခါ ထမးျမားမႈႏင သားသမးေမြးဖြားမႈတ႔၏ နတဘရားမျဖစလာ၏။

တကတနနတမားက ေအာငႏငၿပးေသာအခါ အလငးပအနနတဘရားမားတြငလညး သားသမး မား ထြနးကားလာခၾက၏။ သ႔ေသာ အခ႕နတဘရားတ႔၏ ေမြးဖြားလာပမာဆနးၾကယ၏။ ဥပမာအားျဖင အသနာသည ဇးယစ၏ဥးေခါငးမေပါကဖြားခ၏။ သမသည ဉာဏပညာနတဘရားမျဖစၿပး အကသငၿမ႕

Page 29: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 15

သားတ႔က ေစာငေရာကသလညးျဖစ၏။ ဟာရာသည ဇးယစႏငေပါငးေဖၚျခငးေၾကာငမဟတပ သမ ကယတင အလအေလာကကယ၀နရလက ဟစဖစစတပစကေမြးဖြားခ၏။ သသည မးနတဘရားျဖစ လာၿပး နတဘရားတ႔အတြက ပနးပနတလညးျဖစ၏။ ေအးရးစ (Ares) သည ဇးယစႏင ဟာရာတ႔၏ သားေတာျဖစၿပး စစမကကအစးရေသာ နတဘရားျဖစ၏။

တကတနနတမားျဖစေသာ နတဘရား ကအးယပစႏင နတဘရားမ ဖးဘတ႔မ လကတ (Leto) အမညရ နတဘရားမတစပါးထြနးကားခၿပး ၎လကတတြင အလငးေရာငႏငဂတတ႔၏နတဘရား အပလ (Apollo) ႏင အမလကျခငးကအစးရေသာ အပစငနတဘရားမ အားတးမစစ (Artemis) တ႔ ထြနးကားခ၏။ ခစျခငးေမတာႏင အလအပတရားတ႔၏နတဘရားမ အကဖရာဒကတး (Aphrodite) သည မခငဖခငမရပါပလက ပငလယေရလႈငးမားမ ထးဆနးစြာေမြးဖြားခ၏။

ဇးယစ၏ အျခားသားေတာတစပါးျဖစသမာ ဟားမးစ (Hermes) ျဖစ၏။ ၎၏မခငသည အကလပစ၏ သမးေတာတစပါးျဖစသ မငအာ (Maia) ျဖစ၏။ ဟားမးစသည ငယ႐ြယသပငျဖစလင ကစား သမတေအာငလငျမနစြာသြားလာႏငျဖစၿပး အ႐ြယေရာကလာေသာအခါ သ၏လငျမနမႈေၾကာင နတဘရားတ႔၏တမနေတာျဖစလာခ၏။ ဟားမးစ၏ဥးထပႏငေျခနငးတ႔တြင အေတာငပတပ၍ေဖၚျပ တတၾကၿပး အၿမတေစလညလညသြားလာေနတတသျဖစရာ ခရးသြားတ႔ကေစာငေရာကသလညးျဖစ လာ၏။

အထကေဖၚျပပါနတဘရားမားႏင အျခားနတဘရားတ႔သည တကတနနတတ႔က ေအာငႏငၿပး ခနမစ၍ အလငပတစေတာင၌စေပာေနထငၾကၿပး ထေတာငျမတေပၚမေန၍ ဂရျပညႏငတကြကမၻာ ေလာကတစခလးက အပခပစးစလကရၾကေတာ၏။

Page 30: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 16

3/

y&yfrD;o,yfpfESifh urၻmajrwGif

yxrqHk; tajccsaexdkifMuolrsm;

Page 31: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 17

rdwfquf

လသားတ႔၏ အျပအမ၊ အေျပာအဆႏငပတသက၍ နတဘရားတ႔၏တန႔ျပနမႈမားက ဒ႑ာရ မား၌ မၾကာခဏေတြ႕ၾကရ၏။ သ႔ေသာ ဂရတ႔၏ေန႔စဥလေနမႈဘ၀ႏင ဘာသာေရးယၾကညမႈတ႔၌ လသားႏငနတဘရားတ႔သည မားစြားျခားနားလကရ၏။ စငစစအားျဖင နတဘရားတ႔သည လသားတ႔ က ခစခငေတာမၾကသညဟ မယၾကညၾကေပ။ ထ႔အတ လသားမားကလညး နတဘရားတ႔က မားစြာ ခစခငႏစသကျခငးမရၾကေပ။ နတဘရားတ႔သည တနခးစြမးအားတ႔ႏငျပညစေတာမၾကၿပးလၽင ၎တ႔၏တနခးေတာမားႏငပတသက၍ တစစတစရာသသယျဖစဖြယမရဟသာ နားလညလကခထား ၾက၏။ လသားတ႔ကဖနဆငးခသညဆေသာ ဒ႑ာရအခ႕ကၾကညလၽင လသားႏငေကာငးကငဘတ႔ အၾကားရဆကသြယခကက ေတြ႕ျမငႏငလမမညျဖစ၏။

ထဒ႑ာရမားထမတစခမာ ပရပမးသယပစႏင၎၏ညေတာ အပမးသယပစတ႔အေၾကာငး ျဖစ၏။ ထနတဘရားညေနာငသည အလငးပအနနတဘရားတ႔ႏင တကပြဆငႏႊခေသာ တကတနနတ ဘရားမားမ ေပါကဖြားလာခသမားျဖစ၏။ ပရပမးသယပစ၏အမညသည “ႀကတငေတြးေခၚသ” (the one who thinks ahead) ဟအဓပၸါယရၿပး ၎၏အမညအတငးပင လမၼာပါးနပေသာအေတြးအေခၚမား က ႀကတငေတြးေခၚတတသ ျဖစ၏။ အပမးသယပစ၏အမညမာမ “ေနာကမစဥးစားတတသ” (the one who thinks afterwards) ဟအဓပၸါယရၿပး ၎သညလညးသ၏အမညအတငးပင ျပကငတတသ ျဖစ၏။

ပရပမးသယပစသည ကမၻာေျမဖြ႕ၿဖးမႈႏငလသားမားဖနဆငးမႈတြင အေရးပါေသာအခနးက႑မ ပါ၀င၏။ ပရပမးသယပစက ကမၻာေျမေပၚတြင မညသ႔မညပအသကရငေနထငရမည အေၾကာငးတ႔က လသားတ႔အားသငၾကားေပးခသညဟ ဂရလမးမားယၾကညၾက၏။ သ႔ေသာ ထသ႔လသားတ႔အားကည ခမႈမားေၾကာင ပရပသမးယပစက အျခားနတဘရားမားကမၾကညျဖၾကေခ။ ေနာကဆးတြင ပရပမးသယပစသည ေကာကေတာငထပတစခေပၚတြင ခညေႏာငလက နတဘရားတ႔၏အျပစဒဏ ခတျခငးကခခရ၏။ ထဒ႑ာရပျပငမားတြငေဖၚျပပါရေသာ ေကာကဆပေတာငတနးမား (Caucasus Mountains) သည ဂရျပညမႀကးႏငလြနစြာေ၀းကြာေသာ ပငလယနက (Black Sea) ၏အေရ႕ဘက တြင အမနတစကယတညရေနသည ေတာငမားျဖစၾက၏။

Page 32: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 18

y&yfrD;o,yfpfESifh ur ၻmajrwGif

yxrqHk; tajccsaexdkifMuolrsm;

ပထမဆးနတဘရားမျဖစသ ဂငအာသည ကမၻာေျမကဖနဆငးၿပးေသာအခါ အေျခခေနထင မညသမားကအလရခေသာလညး နတစစပြႀကးၿပးဆးသြားခနအထ အလငပတေတာငေျခတြင ေနထင မညသတစစတစေယာကမၽ မရေသးေပ။ ေနာကဆးတြငဇးယစက အခနကၿပျဖစေၾကာငး ဆးျဖတခက ခလက၏။

စငစစအားျဖငလညး ထအခနသည တစကယအခနေကာငးျဖစ၏။ ကမၻာေျမတြင မေကာငးမႈ မားမရေသးပ ၿငမးခမးသာယာလကရ၏။ ဇးယစက ထလပေသာကမၻာေျမတြင သကရမားစတင ဖနဆငးခ၏။ သ႔ေသာဖနဆငးမႈစတငသညႏင အျခားအလငးပအနနတဘရားမားက အကအည ေတာငးခ၏။ ဇးယစသည ပရပမးသယပစႏငအပမးသယပစ ညအစကႏစေယာကက သ႔အားကည ေစခၿပး ကမၻာေျမတြငအေျခခေနထငသမားက ဆကလကဖနဆငးေစခ၏။

ညအစကႏစေယာကအနက ပရပမးသယပစသည ႀကတငႀကဆတတသျဖစသျဖင ထကထက ျမကျမကရ၏။ အပမးသယပစသည ဉာဏထကျမကသျဖစေသာလညး ပရပမးသယပစကသ႔ ႀကတင ႀကဆတတသမဟတသျဖင အလပတစခကမၿပးစးမခငး ျဖစေပၚလာမညအကးဆကတ႔က မညသည အခါမၽ ေတြးေတာတတသမဟတေခ။

ပရပမးသယပစသည အးဖတျခငးႏငပနးပထျခငးအတတတ႔၌လညး သမတေအာငထးခြနသ ျဖစရာ ဇးယစက ၎တ႔ညအစကႏစေယာကအား ကမၻာေျမ၏ပထမဆးလသားမားႏင တစၧာနမားက ဖနဆငးရန ေစခငးချခငးျဖစ၏။ အပမးသယပစသည အစကျဖစသ၏စတကးဉာဏႏင ဖနဆငးမႈမား က အကအညေပးခ၏။

ဖနဆငးမႈမားက ဇးယစက စတငခသညဆ႐မၽသာျပလပခသျဖင ညအစႏစေယာကသည ဇးယစစတငခသညဇာတလမးက အေကာငအထညေပၚရန အလပ႐ႈပလကရ၏။ သတ၀ါပစမားက ႐ႊ႕ႏစမားႏင ပသြနးၿပးေသာအခါ ပရပမးသယပစသည ႐ႊ႕႐ပမားက မညသ႔မညပ အသကသြငးရပါမည အေၾကာငးေမးျမနးရန ဉာဏပညာနတဘရားမ အသနာထသ႔သြားေရာကခ၏။ အပမးသယပစသည ႐ႊ႕႐ပမားက အေခာကငရနေနရစခ၏။

အသနာ၏အေျဖမာ ႐းရငး၏။ သတ၀ါ႐ပမားက ႐ႊ႕ျဖငျပလပထားျခငးျဖစရာ ေျမဓါတႏငေရ ဓါတတ႔ပါ၀ငၿပးျဖစသျဖင အသကရငရနေနာကထပလအပေသာအရာမာ ေလဓါတျဖစ၏။ ထ႔ေၾကာင သတ၀ါ႐ပမားက မးေကာငကငသ႔လကျဖငေျမႇာကကငထားရန ပရပမးသယပစကအႀကေပးခၿပး ႐ႊ႕႐ပ မားအေပၚ ေလတကခတေသာအခါတြင အသက၀ငလာလမမညဟ အသနာကကတေပးခ၏။

ထအခနတြင အပမးသယပစသညလညး အလပ႐ႈပလကရ၏။ အစကေတာျပနလာလၽင

Page 33: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 19

သမညမၽေတာေၾကာငး၊ တတေၾကာငး ကြားလးထတႏငရန ႀက းစားလပေဆာငေန၏။ အပမးသယပစ သည အခ႕႐ႊ႕႐ပမားက သဘာ၀ေဘးရနမကာကြယႏငရန အေမႊးအမငမားတပေပးျခငး၊ အခ႕က ကကျဖတစားေသာကရာတြငလြယကေစရန သြားႏငအစြယမားတပေပးျခငး အစရသညတ႔ကျပလပ လကရ၏။ အခ႕႐ႊ႕႐ပမားတြင ခြနအားႏငလၽငျမနမႈတ႕ကပါ ထညသြငးေပးခေသး၏။

ပရပမးသယပစသည အသနာနတဘရားမႏင တငပငၿပးျပနလာေသာအခါတြင ညလပသ၏ ေရ႕ေနာကမဆငျခငပ လပေဆာငခမႈကေတြ႕ရလကရ၏။ အပမးသယပစသည မကႏာရလေဇာျဖင တရစၧာန႐ႊ႕႐ပမားတြင ၎စတႀကကစြမးေဆာငရညမား ထညသြငးေပးၿပးျဖစရာ လသား႐ႊ႕႐ပတြင ထညသြငးေပးရန အထးစြမးေဆာငရည မကနေတာပျဖစသြား၏။ လသား႐ႊ႕႐ပနားသ႔ ပရပမးသယပစ ေရာကရသြားေသာအခါ မညသညစြမးေဆာငရညက ထညသြငးေပးရမညမသပ အႀကအကသြားေတာ ၏။ လသားမားသည ခြနအားဗလေသးငယသညအျပင ခခႏငစြမးလညးနညးပါးၾကသညျဖစရာ အကယ၍ ပရပမးသယပစသာမေတြ႕ရခပါက ကမၻာေျမတြငၾကာရညစြာအသကရငေနႏငရန ခယဥး လမမညျဖစ၏။ ဤသ႔လသား၏အားနညးခကက ေတြ႕ရခသညႏင ပရပမးသယပစသည လသားက ကမၻာေျမတြင အေျခခေနထငၾကမည အျခားသတ၀ါမားနညးတ ခြနအားဗလႏငျပညစၿပး ၾကာရညစြာ အသကရငေနထငႏငရနအတြက အကညမားေပးခ၏။

ပထမဆးအေနျဖင ပရပမးသယပစသည လသားကနတဘရားမားနညးတ မတတပရပေနထင ႏငေစရနအကအညေပးခ၏။ လသားတ႔၏ဥးေခါငးက မးေကာငကငႏင မကႏာမလကထားရေစ၏။ ဤသ႔ျဖင လသားတ႔တြင ကးေၾကာငးဆကစပတတမႈစြမးေဆာငရည ရရလာၾက၏။ ထ႔ေနာက ပရပမးသယပစသည ေကာငးကငဘသ႔သြားေရာကကာ ယခငက ေန၏မးလၽကအသးျပလက ထြနးညႇ ခဖးေသာ မးတတ၏အလငးေရာငျဖင လသားတ႔အား ေတြးေတာျခငးႏငစကားေျပာျခငး စြမးေဆာင ရညတ႔ကေပးခ၏။ ဤအထးစြမးေဆာငရညတ႔က လသားတ႔က အျခားသတ၀ါမားႏငျခားနားေစခ၏။

အစပထမတြင နတဘရားမားသည ပရပမးသယပ၏ကညမႈတ႔က သေဘာတခၾက၏။ ကမၻာေျမ ေပၚတြင စဥးစားေတြးေခၚတတၿပး စကားလညးေျပာတတေသာ သကရမားကေတြ႕ျမငၾကရသျဖင မားစြာ ၀မးေျမာကခၾက၏။ သ႔ေသာ ပရပမးသယပစသည ထသ႔ကည႐မၽႏင အားမရႏငေသးပရ၏။ အပမးသယပစ၏ စစဥမႈညဖငးျခငးေၾကာင လသားတ႔သည အျခားသကရမားႏငႏႈငးစာလၽင ခြနအား နညးပါးလကပငရေသး၏။ လသားတ႔သည ဆာေလာငျခငး၊ ၀မးနညးျခငးႏငေၾကာက႐ြ႕ျခငး အစရ သညတ႔ႏင ရငဆငေနရ၏။ ေနာကဆး၌ ပရပမးသယပစသည လသားတ႔အား ကမၻာေျမတြင အသကရငေနထငနညးမားက သငၾကားျပသရနအတြက လသားမားႏငအတ ေရာေႏာေနထငရန အလငပတေတာငမ ထြကခြာလာခေတာ၏။

ပထမဥးစြာ ပရပမးသယပစက လသားမားက ဂတြငး၌ေနထငျခငးမျပေစရန အမေဆာကနညး မား သငၾကားေပးခ၏။ ထ႔ေနာက အကၡရာႏငကနးဂဏနး ေရးဖတနညးမားက သငၾကားေပးခ၏။ တရစၧာနမားက ယဥပါးေအာငေမြးျမနညးႏင ပငလယျပငတြင႐ြကလႊငျခငး အတတမားက သငၾကား ေပးခ၏။ ထ႔အျပငနာမကနးျဖစလာသညအခါ မမတ႔ကယတငကသႏငရန ေဆးအတတကလညး သငၾကားေပးခေသး၏။ ငကပသနးမႈအတတနမတတ႔ကၾကညျခငးႏင ေဗဒငအတတပညာကသငၾကား

Page 34: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 20

ေပးၿပးေသာအခါ အျခားနတဘရားအခ႕ကလညး လသားတ႔ကကညခငလာၾက၏။ အလငပယာေျမ နတဘရားမတစပါးျဖစသဒမတာက လသားတ႔အား ကမၻာေျမရစားေကာငးေသာ အသးအႏပငတ႔က ၫႊနၾကားျပသေပးခ၏။ ၎၏ကညမႈေၾကာင လသားတ႔သည ေကာငးမြနေသာစားဖြယတ႔ကစား ေသာကႏငလာၿပး ေပာ႐ႊငမႈခမးသာသခက ပထမဆးအႀကမအျဖစခစားခၾကရ၏။

လသားတ႔၏ တးတကလာမႈအတြက နတဘရားအခ႕က သေဘာကလကရေသာလညး အခ႕ မာ လသားတ႔တြင တနခးစြမးအားမားပငဆငလာၾကမညက ေၾကာက႐ြ႕ေနၾက၏။ သ႔ေသာ ပရပမးသယပစသည နတဘရားအခ႕၏ စးရမပပနမႈတ႔ကအမတမထားပ လသားတ႔ကဆကလက ကညေပးခ၏။ ထအခနအထ လသားတ႔အား ယစပေဇာရနအတြကသာ တရစၧာနမားကသတျဖတခြင ျပထားၿပး ဒမတာၫႊနၾကားေသာ အသးႏမားကသာစားသးေစခ၏။ လသားတ႔၏ အသကရငသနေရး အတြက တရစၧာနတ႔၏အသားက စားသးရနလအပလမမညဟ ပရပမးသယပစ သျမငခ၏။

ထ႔ေၾကာင ပရပမးသယပစက အစအစဥတစခေရးဆြခ၏။ ပထမဥးစြာ ႏြားေနာကတစေကာင က ယစပေဇာရနအလ႔ငာ သတလက၏။ ထ႔ေနာက အ႐းအသားတ႔က ေ၀စႏစခခြ၍ပလက၏။ ေ၀စ တစပတြင အေပၚယအဆျပငမားေအာက၌ အ႐းမားက၀ကလက ယစပေဇာမႈတြင အေကာငးဆးဟ ထငရေအာငျပငဆငလက၏။ ထ႔ေနာကအျခားေ၀စတြင အေပၚယကလစာမားေအာက၌ အသားမားႏင စားေကာငးေသာ အျခားအစတအပငးတ႔က၀ကလက ႏစၿမ႕ဖြယမရေအာင ျပငဆငလက၏။

ဤသ႔ ျပငဆငၿပးသြားေသာအခါ ပရပမးသယပစက ဇးယစအား မညသညေ၀စက သးေဆာင ပါမညနညးဟ ေမးျမနးေလာကထားလက၏။ ဇးယစ အလမရေသာေ၀စက လသားတ႔သးေဆာငခြင ရမညျဖစ၏။ ကလစာမားေအာကတြင အသားမား၀ကထားသညက မရပမသျဖင အဆေပါေသာေ၀စ က ဇးယစ ေ႐ြးခယလက၏။ ေ႐ြးခယၿပးလၽင ျပနလညျပငဆငခြငမရသျဖင အဆျပငမားေအာကတြင စားေသာကသးေဆာငႏငေသာ အသားမားမရသညက သရၿပးသညေနာကတငေအာင ဇးယစအေနျဖင ျပနလညျပငဆငရန အခြငမသာေတာေခ။ ထအခနမစတငလက လသားတ႔သည ယစပေဇာမႈျပၾက သညအခါတငး အဆမားႏငအ႐းမားကသာ နတဘရားမားအား ပေဇာပသၾကၿပးလၽင အသားမားႏင အျခားစားေကာငးေသာ အစတအပငးတ႔က မမတ႔အတြက ခနထားတတၾကေလ၏။ ဇးယစသည ပရပမးသယပစ၏လညစားမႈအတြက မားစြာမေကနပလကရေသာလညး ေနာငအခြငသငလၽငလက စားေခရန ေတးမတထားလက၏။

Page 35: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 21

Page 36: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 22

ပရပမးသယပစသည လသားတ႔၏အကးအတြက အျခားလညဖားမႈမားကလညး ျပလပခေသး ၏။ လသားတ႔တြင အေမြးအမငနညးပါးၾကရကား မၾကာခဏအေအးမတတၾကၿပး၊ အသားမားက ခကျပတစားေသာကရန အခြငရၿပးျဖစေသာလညး ခကျပတရနနညးလမးမသၾကေသးေပ။ ထအခန အထ မးဆသညမာ နတဘရားတ႔သာအသးျပႏငသည အရာျဖစၿပး လသားတ႔သည မးအေၾကာငးႏင မညသ႔ထနးသမးရမညတ႔က မသရၾကေသးေပ။ ပရပမးသယပစက အေျခအေနကေျပာငးလပစရန ဆးျဖတလက၏။ ေကာငးကငဘသ႔တကသြားၿပး နတဘရားမားမသေအာင မးကတတတဆတခးယ ခၿပး ဖနနယပင (fennel plant) ၏႐းတမားထတြငထညလက ကမၻာေျမသ႔ယေဆာငလာခ၏။ ထ႔ေနာက ပရပမးသယပစက လသားတ႔က အသးအႏႏငအသားခကျပတနညးႏင မးမၿငမးေအာင ထနးသမးနညးမားကသငၾကားေပးခ၏။ ၎အျပငအလငပတေတာငတြင မးနတဘရား ဟစဖစစတပစ ပနးပလပသကသ႔ မးကအသးျပ၍ သတမားႏင ပနးပလပျခငးအတတကလညး သငၾကားေပးခ၏။

ပရပမးသယပစအေနျဖင ထကစၥရပမားအားလးက ၎ဖနဆငးခေသာ လသားတ႔အတြက ကမၻာေျမတြင ၾကာရညစြာအသကရငေနထငႏငရန လပေဆာငချခငးျဖစ၏။ သ႔ေသာ ပရပမးသယပစ ၏လပရပတ႔က အျခားနတဘရားအခ႕ကမႏစၿမ႕ၾကေပ။ ယခအခါလသားမားသည စြမးအားရၿပး အေတာအတနပငစမတကလကရရာ မမတ႔ကယမမတ႔ မဟာစြမးအားရငမားအျဖစမတယလက နတ ဘရားတ႔၏ တနခးအာဏာကပစပယျခငးမျပၾကမ ရပတနးကရပၾကရန ဇးယစကဆးျဖတလက၏။ ထ႔အျပင ပရပမးသယပစ၏ လညစားမႈမားအေပၚတြငလညး အခမေကျဖစေနခ၏။

ဇးယစက ပရပမးသယပစက ဖမးဆး၍ နတဘရားမားကလညစားမႈႏင လသားမားက စြမးအား ရေအာင လပေဆာငခမႈတ႔အတြက ေကာကဆပေတာငတနးမားရ ေတာငထပတစခတြင သႀကးျဖင ခညေႏာငလက အျပစဒဏခတခ၏။ ပရပမးသယပစက ခညေႏာငထားရာသ႔ သနးစြနႀကး တစေကာင ေန႔စဥလာေလရ၏။ သနးစြနႀကးသည လြနစြာ႐ငးစငးၾကမးတမးၿပး ပရပမးသယပစ၏ အသညးက ေန႔စဥထးေဖါကသတယလက စားပစတတေလ၏။ ပရပမးသယပစသည နတဘရားျဖစသျဖငမေသပ ညအခါတြင အသညးတစချပနလညေရာကရေနတတ၏။ လသနႀကးဟာကလ (Hercules) လာ ေရာကကယတငျခငးမျပမအထ ပရပမးသယပစသညနာကငမႈေ၀ဒနာက ႏစေပါငးသးဆယမၽ ေန႔စဥ ခစားခရ၏။

ပရပမးသယပစက လကစားေချပစဒဏေပးယမၽႏင ဇးယစ၏စတတြငမေၾကနပႏငေသးေပ။ နတဘရားတကာတ႔၏ဘရငသည လသားမးႏြယတစခလးအား အကးသကေရာကေစမည ျပစဒဏ ခတမႈ အစအစဥတစခကေရးဆြခေသး၏။ ထအျပစဒဏကား ယခတငေအာငပင လသားတ႔အေပၚ၌ ကေရာကလကရေနေခေတာ၏။

Page 37: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 23

4/

yefa'g&m

Page 38: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 24

rdwfquf

ေရးယခငက အကသငၿမ႕ေတာ၌ အမးသမးမားသည ခယဥးစြာအသကေမြးၾကရ၏။ စးပြားေရး ႏင အျခားေသာအေရးကစၥတ႔၌ ပါ၀ငခြငမရၾကရာပ အမးသားမားထက အဆငအတနးနမကသညဟ ယဆလက မမတ႔အမတြငေနထငရာ၌ပင ၎တ႔အတြကသးသန႔ေပးထားေသာ ေနရာမားတြငသာ ေနထငၾကရ၏။ မနးကေလးငယမားသည ၎တ႔၏အစကေမာငမားကသ႔ ပညာသငၾကားခြင မရၾက ေပ။ အမေထာငမျပမအထ ၎တ႔၏ဖခငမားအမ၌သာေနၾကရၿပး အမေထာငကၿပးသညႏင ခငပြနး သည၏ အမသ႔ေျပာငးေ႐ႊ႕ေနထငၾကရ၏။ မမ၏မသားစ၀ငမားမလြ၍ အျခားေယာကားေလးမားက စကားေျပာဆျခငးမရၾကေပ။ ဘစငါးရာစအေစာပငးတြင အကသငၿမ႕၌ ဒေမာကရစစရရလာေသာအခါ တြငလညး အမးသမးမား မေပးခြငမရရၾကေပ။

အကသငၿမမ အမးသမးမားသည အမးသားမားႏင တနးတအခြငအေရး မရရၾကေသာလညး ဂရဒ႑ာရမားတြင အမးသမးမားမာ မားစြာအေရးပါၿပး ရဖနရခါ ထတလန႔ဖြယေကာငးေသာ အခနး က႑မ ပါ၀ငလကရ၏။ ဒ႑ာရအတြငး၌ေရာ ျပငပေလာက၌မာပါ အမးသမးမားသည တစဖကတြင ရရငၿပးႏစလဖြယေကာငးလက၊ အျခားတစဖကတြင ၎တ႔၏ႏစလဖြယမားေနာကကြယ၌ လညဖား မႈႏင ေကာကကစစဥးလမႈမား ရေနတတ၏။

ဒ႑ာရ၌ ပနေဒါရာ (Pandora) သည ပထမဥးဆးလသားအမးသမးျဖစၿပး သမ၏ဒ႑ာရက ၾကညျခငးအားျဖင အဘယေၾကာငဂရတ႔သည အမးသမးမားအေပၚ ဆန႔ကငမႈမားျပခၾကသညက ေတြ႕ျမငၾကရမညျဖစ၏။ ဇးယစ၏အမန႔ျဖင ပနးပႏငမးနတဘရား ဟစဖစစတပက ပနေဒါရာက ဖနဆငးခ၏။ ဇးယစ၏အၾကအစညသည လသားအမးသားမားအေပၚတြင အျပစဒဏခတရနျဖစ၏။ ဇးယစႏင အျခားနတဘရားမားက ပရပမးသယပစ ဖနဆငးခေသာလသားမားက စြမးရညမား ယတေလာေစလက အားနညးေစလၾက၏။ ယငးအႀကအစည ထေျမာကေအာငျမငေစရနအတြက နတဘရားမားက ပနေဒါရာအား လပမႈႏငႏစလဖြယေကာငးမႈတ႔က လကေဆာငအျဖစ ေပးလကၾက၏။ ထ႔အျပင ကမၻာေျမတြင မေကာငးမႈမားေပၚေပါကလာေစရနအတြက လပစြာစျခယထားေသာေသတာ (သ႔) ကရားေလးတစလးကလညး သမႏငအတထညေပးလက၏။ သမသည ေကာငးမြနေသာစတထား ရေသာျငားလညး ထပထမဆးလသားအမးသမးေၾကာင လသားမးႏြယတစရပလးတြင ႀကးမားေသာ နာကငမႈက ျဖစေပၚေစခ၏။

ပနေဒါရာႏင သမ၏ေသတာေလးအေၾကာငးသည ဟးစးအပ၏ သဩဂန ကဗာတြင စတင ျမစဖားခခ၏။ သၾသဂနတြင ပနေဒါရာက နမတျပပအမးမးျဖငေရးဖြ႕ထား၏။ ဒ႑ာရပျပငလာ ပနေဒါရာ၏ အျငငးပြားဖြယစ႐ကလကၡဏာအမားစသည ဟးစးအပ၏ “ပနေဒါရာ” ဟေသာအမည အေပၚ၌ ၎၏ကယပင နားလညသေဘာေပါကမႈေၾကာငျဖစၿပး ဟးစးအပ၏ နားလညမႈလြမားချခငး လညး ျဖစေကာငးျဖစတနရာ၏။ ဒ႑ာရပျပငမားကေလလာေနသ Richmond Y. Hathorn က “ပနေဒါရာဟေသာအမညသည (ဟးစးအပ နားလညသေဘာေပါကသကသ႔) “လကေဆာငမားအားလး

Page 39: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 25

ႏငျပညစသ” (she who was endowed with all gifts) ဟ အဓပၸါယေကာကရမညအစား ကမၻာေျမနတဘရားမ(အမည)၏ အဓပၸါယအတငး “အလးစက ေပးစြမးသ” (she who is giver of all) ဟသာ ယဆသငသည” ဟ ဆခ၏။

Page 40: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 26

yefa'g&m

ဇးယစသည ေဒါသအမကေခာငးေခာငးထြကလကရ၏။ ပရပမးသယပစက သ႔ကလညစား သြားသျဖင နတဘရားတ႔၏ဘရငသည လကစားေခလစတျပငးျပေနသညအျပင လသားတ႔သည မညသညအခါမၽ နတဘရားမားကသ႔တနခးစြမးအားမား ရႏငလမမညမဟတေၾကာငးကလညး သတ ေပးလေသး၏။

ယခအခနအထ ဖနဆငးခၿပးေသာလသားတ႔သည အမးသားမားသာျဖစၾက၏။ အမးသမး နတဘရား (သ႔) နတဘရားမမား ရႏငၿပးျဖစေသာလညး လသားအေနျဖင အမးသမးမရေသးေပ။ လအမးသားတ႔က လအမးသမးမားႏင မတဆကေပးရနႀကစညမႈသည ဇးယစ၏လကစားေခမႈ တစစတတစေဒသျဖစ၏။ ဇးယစသညပထမဥးစြာ ဟစဖစစတပစ၏ ပနးပဖသ႔သြားေရာကကာ လသား အမးသမးတစဥးဖနဆငးေပးရန ခငးေစခ၏။ ထအမးသမးသည ကမၻာေျမရလအမးသားမားႏင အခ႕ အစတ အပငးတ႔မလြ၍ တညေစရမညျဖစေၾကာငး ဇးယစက ေသခာစြာရငးျပခ၏။

ဟစဖစစတပစသည ဇးယစ၏အမန႔က ၀မးေျမာကစြာခယလက လပငနးစတငေတာ၏။ မးႏင ပနးပနတဘရားသည အမနတစကယပင ပသြငးေကာငးသျဖစ၏။ ၎ဖနဆငးထားေသာ အမးသမး သညလြနစြာလပၿပး ဇးယစ၏ညႊနၾကားခကမားႏင ထပတထပမၽပငျဖစ၏။ ဖနဆငးမႈၿပးဆးသြားၿပး ဇးယစအားျပသၾကညရာ မားစြာေကနပသြားၿပး ထအမးသမးက ပနေဒါရာဟ အမညေပးလကၾက၏။ ပနေဒါရာသည ရညလားေသာဆပင၊ အျပစအနာအဆာကငးေသာခႏၶာကယႏင ေတာကပေသာ မကလးတ႔ပငဆငလက နတသမးတမၽလြနစြာလပ၏။ သမသည ေလျပညညငးကသ႔ ႏးညသမေမြ႕ကာ ႏစလဖြယရေသာအၿပးမားျဖင တငတယလကရ၏။ သမ၏အလအပတရားေၾကာင လအမးသားမားက သမကလကခၾကၿပး ယၾကညၾကလမမညဟ ဇးယစက ေမၽာလငထား၏။

ပထမဆးလသားအမးသမးက ဟစဖစစတပစက အေခာကငၿပးစးေသာအခါ နတဘရားမားက ေ႐ႊခညထးအ၀တအထညမား၀တဆငေပးျခငး၊ ေတာကပေသာလက၀တရတနာမား ၀တဆငေပးျခငး၊ ေမႊးႀကငေသာပနးန႔သာမားဆငယငေပးျခငး အစရသျဖင လကေဆာငအမးမးကေပးခၾက၏။ အဆပါ လကေဆာငမားထတြင ေကာကမကရတနာတ႔ျဖင လပစြာစျခယထားေသာ ေသတာေလးတစလး လညးပါ၀င၏။ ထေသတာကေလးသညလြနစြာလပသျဖင ေသတာထတြင အလြနအဖး ထကတနေသာ အရာမားရလမမညဟ ပနေဒါရာမတထငထားခ၏။ သ႔ေသာနတဘရားမားက ထေသတာကေလးက မညသညအခါမၽဖြငလစျခငးမျပရဟေသာ ႁခြငးခကတစခ သတမတေပးထား၏။ အဘယေၾကာင ေသတာေလးအား အဖြငမခငးရသနညးဆသညက ပနေဒါရာနားမလညေသာလညး ေသတာကေလး၏ လပမႈေၾကာင နတဘရားမား၏သတေပးခကက လကနာရနသေဘာတလက၏။

Page 41: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 27

Page 42: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 28

မားမၾကာမ၌ အျခားလသားမားႏငအတေနထငရန ကမၻာေျမသ႔ ပနေဒါရာေရာကရလာခ၏။ ကမၻာေျမသ႔ေရာကရၿပးေနာက ပထမဆးစတငေတြ႕မေသာပဂၢလသည အစကေတာ ပရပမးသယပစ ႏငအတ လသားမားႏငေရာေႏာေနထငလကရေသာ အပမးသယပစျဖစ၏။ အပမးသယပစသည ပနေဒါရာ၏အလေၾကာင ျမငျမငခငးပင ခစႀကကသြားမေတာ၏။ ၎၏အစက ပရပမးသယပစသည ပါးနပသျဖစသျဖင အပမးသယပစႏင ပနေဒါရာတ႔၏အျဖစကသတျပမခၿပး ဇးယစႏငအလငးပအန နတဘရားတ႔၏ လကခကပငျဖစလမမညဟသသယျဖစခ၏။ သ႔ႏင ညေတာအပမးသယပစအား အလငးပအန နတဘရားတ႔၏လကေဆာငက မညသညအခါမၽလကချခငးမျပမရန သတေပးခ၏။ သ႔ေသာ ထးစအတငးပင အပမးသယပစက အ႐းအမးခစႀကကေနမၿပျဖစရာ အစက၏စကားကနား မေထာငပ ပနေဒါရာကလကထပလကၿပး အမသ႔ခၚလာခ၏။ ပနေဒါရာသြားေလရာ သယေဆာငသြား တတသည လပေသာေသတာေလးအေၾကာငးကမ မညသညအခါကမၽ အပမးသယပစမစဥးစားမခေခ။

အပမးသယပစတ႔စတြသည လကထပၿပးသညမစ၍ ေပာ႐ႊငစြာေနထငလာခၾက၏။ ပနေဒါရာ သည လပေသာေသတာကေလးက ေန႔စဥႏငအမၽ အရပတၾကညၾကညႏငသာရၿပး နတဘရားမား သတေပးခသညအတငးပင ဖြငၾကညရနမႀကးစားခေပ။ သ႔ေသာ အခနၾကာေညာငးလာသညႏငအမၽ ေသတာကေလးကၾကည႐ႈ႐ျဖင အားမရႏငေတာေခ။ ဖြငၾကညလစတသည တစစထကတစစ ျပငးထန လာခၿပး အဆးတစေန႔၌ တားဆးထနးခပျခငးငာ မစြမးသာေတာပ ဖြငၾကညလကမေတာ၏။

ေသတာကေလးက ဖြငလစလကစဥမာပင လပေသာစျခယမႈမား၏ေနာကကြယမ ဇးယစ၏ လကစားေခမႈက ပနေဒါရာ သေဘာေပါကနားလညလက၏။ ေသတာတြငး၌ကား နတဘရားတ႔သရ သမၽ မေကာငးဆး၀ါး စတဓါတမားက ထညသြငးထား၏။ ေသတာဖးက ဖြငလကသညႏငတစၿပငနက အျပငသ႔လငျမနစြာ ထြကကကန၏။ ပနေဒါရာ၏ အခနးတြငး၌ ၀မးနညးျခငး၊ ဆာေလာငမြတသပျခငး၊ ေဒါသထြကျခငး၊ ေရာဂါစြကပျခငး၊ ႐းသြပျခငးႏင အျခားရာေပါငးမားစြာေသာ မေကာငးသညစတဓါတ မားျဖင ဖးလႊမးသြားခၿပး မးခးေငြ႕မားအတငး ျပငပသ႔လြငထြကကနၾကလက လသားမးႏြယတစခလး က ထာ၀ရႏပစကဒကၡေပးၾကေတာ၏။ ေသတာတြငးမ ထသ႔မေကာငးသညစတဓါတမား ထြကကန သျဖင ပနေဒါရာေၾကာကလန႔သြားခၿပး ေသတာဖးက အျမနဆးျပနပတလက၏။ သ႔ေသာမားစြာေနာက ကခၿပျဖစသျဖင နတဘရားတ႔၏သတေပးမႈက နားမေထာငမခသညအတြက ပနေဒါရာ ေနာငတရမ၏။ နတဘရားမား၏လကစားေခမႈ ေအာငျမငခၿပျဖစ၏။ သ႔ေသာ ေသတာတြငး၌ စတဓါတတစခ ကနရေန ေသးေၾကာငး ပနေဒါရာသရခ၏။ ယငးစတဓါတကား “ေမၽာလငျခငး” (hope) ပငျဖစ၏။

မၾကာမ ပနေဒါရာ၏ ေသတာေလးထမ မေကာငးဆး႐ြားစတဓါတမား၏ႏပစကမႈေၾကာင ကမၻာ ေျမရလသားမားအၾကားတြင ၿငမးခမးမႈေပာကဆးသြားခ၏။ နတဘရားမား၏လကစားေခမႈက လသား မား နားလညသေဘာေပါကခၾကၿပး မမတ႔၏စြမးရညမားတြင ကန႔သတမႈမားရေၾကာငး လကခလာ ၾက၏။ ထ႔အျပင ပနေဒါရာ၏ေသတာတြငး၌ “ေမၽာလငျခငး” ရေနေသးေၾကာငးသရရသျဖင စတသကသာရာရခၾကၿပး နတဘရားမားအေပၚတြငေဒါသထြကမႈမား အတနငယေျပေပာကသြားၾက၏။ “ေမၽာလငျခငး” မပကစးသေ႐ြ႕ တစေန႔တြငကမၻာေျမ၌ ၿငမးခမးမႈျပနလညရရႏငလမမညဟ လအမား ယၾကညထားခၾက၏။

Page 43: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 29

5/

'rDwmESifh ygqufzkef;

Page 44: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 30

rdwfquf

တကတနနတဘရားမားျဖစေသာ က႐းနပစႏင ရးအာတ႔၏သမးေတာ ဒမတာ (Demeter) သည ပထဆးေပၚေပါကခေသာ အလငးပအနနတဘရားမားထတြင တစပါးအပါအ၀ငျဖစ၏။ တကတန နတမားႏင အလငးပအနနတတ႔၏ တကပြၿပးဆးသြားေသာအခါ ဒမတာသညအေရးပါေသာ စကပးေရး နတဘရားမျဖစလာခ၏။ သမ၏အမညသည “မခငကမၻာေျမ” (earth mother) (သ႔) “မခငအသးအႏ” (grain mother) ဟအဓပၸါယရ၏။ ေမာငေတာဇးယစႏင ေပါငးဖကလက ဒမတာတြင ပါဆကဖနး (Persephone) (သ႔) အပစငဟလညးအဓပၸါယရသည ေကာရ (Kore) ဟေခၚတြငေသာ သမးေတာ တစပါးထြနးကားခ၏။ ေ႐းဂရလမးတ႔သည ေကာကပသးႏမားျဖစထြနးေအာငျမငေစရန ဒမတာနတ ဘရားမကပေဇာပသခၾက၏။ သမသည ေကာကရတသမးခနမားတြင ပေဇာပသေလရေသာ ၀ငအရက နတဘရား ဒငအနနစဆပစ (Dionysus) ႏငလညး တစနညးတစဖ ပတသကလကရ၏။

ဒမတာသည ေကာကပသးႏမားက ေႏြဥးရာသ၊ ေႏြရာသႏင ေဆာငးဥးေပါကကာလတစခ႕ တြငရငသနဖြ႕ၿဖးေစၿပး ေဆာငးရာသတြငေသဆးေစသညဟ လအမားလကခယၾကညထားၾက၏။ ေကာကပသးႏမားစနးလနးစျပညေနလၽင ဒမတာသည ေပာ႐ႊငလကၾကငနာတတၿပး၊ ေျခာကေသြ႔ ေသာ ေဆာငးရာသသ႔ေရာကရလာလၽင စတမာနဆးလက၀မးနညးေနတတသညဟ လအမားေတြး ထငလကရၾက၏။ ဒမတာကကးကြယၾကသမားက သမအၿမတမးေပာ႐ႊငႏငပါေစမညအေၾကာငးႏင ကမၻာေျမကၾကငနာပါေစမညအေၾကာငးမားက ဆေတာငးေလရၾက၏။

ဒမတာ၏အေၾကာငးႏငပတသက၍ အေရးပါေသာဒ႑ာရတစခမာ သမးေတာပါဆကဖနးက ယမမငးေဟးဒးစက အတငးအဓမၼခးေျပးျခငးပငျဖစ၏။ ေသဆးသမားႏင မျမငရေသာ၀ညာဥမားက အစးရသ အလငးပအနနတဘရားတစပါးျဖစေသာ ေဟးဒးစသည ဂရဒ႑ာရမားတြင အေရးပါေသာ အခနးက႑မပါ၀ငလကရ၏။ တကတနနတမားႏင စစမကျဖစပြားစဥက ဆကကေလာနတမားက ေဟးဒးစအတြက ကယေပာကဥးထပဖနဆငးေပးခဖးၿပး ၎၏အမညကယ၌ကပင ဂရဘာသာအရ “မျမငႏငေသာ” (the unseen) ဟအဓပၸါယရ၏။ ဂရဘာသာေရးယၾကညမႈမားတြင ေဟးဒးစသည အလြနအေရးပါေသာက႑မ ပါ၀ငလကရေသာလညး သ႔က ကမေကာငးေစေသာနတဘရားအျဖစ သတမတထားၾက၏။ ထ႔ေၾကာင ေဟးဒးစအတြက ရည႐ြယကငးပေသာဘရားပြဟ၍ လြနစြာရားပါးၿပး ကးကြယသလညး နညးပါး၏။

ေဟးဒးစသည ကမၻာေျမ၏ေအာကတြငရေသာ ေသမငးႏငငကအစးရသညဘရငျဖစသျဖင ကမၻာေပၚရ ေကာကပသးႏတ႔က ေပါမားကြယ၀ေစရနအကအညေပးတတၿပး တစခနတညး၌ ေသျခငး ကအစးရသညယမမငးအျဖစ လအမား၏ေၾကာက႐ြ႕ေလးစားမႈကခရ၏။ သႏငကမၻာေျမ၏ ဆကသြယ ခကေၾကာင ေျမဩဇာေကာငးမြနမႈႏင ေကာကပသးႏျဖစထြနးမႈတ႔ကအစးရေသာ နတဘရားမႏစပါး ျဖစသည ဒမတာႏင ပါဆကဖနးတ႔ႏငလညး အေၾကာငးသငစြာပတသကလကရေနေတာ၏။

ဒမတာ၏၀တျပေကာငးေဆာငမားက အကသငႏငမားစြာမေ၀းလေသာ အလစစ (Eleusis)

Page 45: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 31

ၿမ႕တြင ေအဒ ၄ ရာစခန႔အထ ေတြ႕ျမငႏငေသး၏။ ေဆာငးဥးေပါကလာလၽင အလစစၿမ႕၌ ဒမတာက ပေဇာပသေသာ ဘရားပြေတာမားကငးပေလရၾကၿပး ေရးအခါကအေကာၾကားဆး ဘရားပြေတာမား ျဖစခဖး၏။ သ႔ေသာ မညသညအေၾကာငးေၾကာငမနးမသရပ ထပြေတာမားငပလၽး ေပာကကြယကန ၾက၏။ ယခအခါထပြေတာမားက အလစစဒ႑ာရမား Eleusinian Mysteries ဟေခၚၾက၏။ “ယၾကညမႈစတငသမား” Initiates ဟေခၚေသာ အဆပါပြေတာမားတြငပါ၀ငသမားသည ဘာသာေရး ထးတမးအစဥအလာမားအတငး နတဘရားမကပေဇာပသမႈမား ျပလပၾကကန၏။ အလစစဒ႑ာရ မား၏အဓကရည႐ြယခကမာ ေကာကပသးႏမားျဖစထြနးေအာငျမငမႈအတြက နတဘရားမဒမတာ၏ ေကးဇးေတာကေဖၚကးရနႏင သမ၏စဥဆကမျပတၾကငနာမႈကရရရနျဖစသညဟ ေလလာသမားက ယၾကညၾက၏။

ေရးဂရလမးတ႔အတြက ေဆာငးရာသတြင ေကာကပသးႏမားျဖစထြနးမႈမရျခငးသည ထးဆနး ေသာ ပေဟဠတစပဒျဖစခ၏။ ဒမတာႏင သမးေတာပါဆကဖနးတ႔၏အေၾကာငးသည ထျပနာက အေျဖရာႏငမည ဒ႑ာရတစပဒပငျဖစ၏။

Page 46: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 32

'rDwmESifh ygqufzkef;

ဒမတာႏငဇးယစတ႔တြင ပါဆကဖနးေခၚသမးေတာတစပါးရ၏။ မဘႏစပါးသည တနခးႀကးေသာ နတဘရားမားျဖစၾကသညအတငး ဒမတာမာလညး လြနစြာလပေသာ နတဘရားမေလးအျဖစ ႀကးျပငး လာခရ၏။ ဒမတာသည သမးေတာေလးက ကမၻာေပၚရအရာအားလးထက ခစျမတႏးလက တခဏမၽ ပင မခြရကႏငေအာငရ၏။

ပါဆကဖနးအ႐ြယေရာကလာေသာအခါ သမ၏လပမႈေၾကာင ယမမငး ေဟးဒးစက ခစခငစမက လကရ၏။ ေဟးဒးစသညပါဆကဖနးက ျမငျမငခငးပငေမတာသက၀ငခစခငမသျဖင ပါဆကဖနးမ လြလၽင မညသ႔ကမၽလကမထပႏငေတာဟ ဆးျဖတထား၏။ ေဟးဒးစသည အခစေ၀ဒနာက ၾကာရည မခစားႏငသညႏင ညျဖစသဇးယစထသ႔သြားေရာကကာ “ညေတာ ... ညေတာ၏သမး ပါဆကဖနးက အစကေတာေမတာသက၀ငခစခငေနသျဖင လကထပထမးျမားခြငျပပါေလာ ... ပါဆကဖနးက အစကေတာ၏ ေျမေအာကကမၻာတြင ဘရငမအျဖစတငေျမႇာကပါမည“ ဟေျပာၾကားခ၏။

ေဟးဒးစသည သမးေတာပါဆကဖနးအတြက ခငပြနးေကာငးတစေယာကျဖစႏငလမမညဟ ဇးယစယဆထား၏။ စငစစအားျဖငလညး ေဟးဒးစသည တရားမၽတၿပးတနခးႀကးေသာနတဘရား တစပါးျဖစ၏။ သ႔ေသာဒမတာသည သမးေတာပါဆကဖနးက ဤမၽေ၀းကြာေသာအရပသ႔ ထညလက ႏငမညမဟတသျဖင ေဟးဒးစ၏ ခြငပနခကက သေဘာတလမမညမဟတမနး ဇးယစနားလညထား၏။ ထ႔အျပင အကယ၍ပါဆကဖနးသာ ေဟးဒးစႏငလကထပထမးျမားခလၽင အေမႏငသမး ကြကြာသြား ေတာမညျဖစၿပး ဒမတာအေနျဖင သမးေတာက မညသညအရာမၽရငသနျခငးမရပ လေသမားႏငသာ ျပညႏကလကရေသာ ေျမေအာကကမၻာတြင မညသညနညးႏငမၽ ေနထငေစလမညမဟတေၾကာငး ဇးယစကရပမသရထား၏။ ဇးယစသည နတဘရားအားလး၏ဘရငျဖစေသာလညး ဒမတာ၏ ကမၻာေျမ အေပၚလႊမးၿခထားေသာ တနခးၾသဇာကစး႐ြ႕မ၏။ သမက ၀မးနညးေအာငမျပလပလေပ။

ဇးယစသည ထျပနာက အခနအေတာၾကာေအာငစဥးစားခရ၏။ လကထပခြငျပလကျခငး ျဖင အစကေတာအား၀မးေျမာကေစလသကသ႔ ဒမတာႏငလညးပဋပကၡမျဖစလေပ။ ေနာကဆးတြင အစကေတာ၏ ထမးျမားရနခြငပနခကက ခြငျပပါသညဟေျပာရနမလပ ေျဖရငးႏငမညနညးလမး တစခက ဇးယစစဥးစားမ၏။ သ႔ႏငဇးယစက “အစကေတာ ... ပါဆကဖနးႏင အစကေတာတ႔၏ လကထပထမးျမားမႈက ညေတာအေနျဖင တရား၀ငခြငမျပႏငပါ” ဟအစကျဖစသ ေဟးဒးစက အေျဖ ေပးခ၏။

ဇးယစက ေဟးဒးစအား လကထပထမးျမားျခငးက တရား၀ငခြငမျပႏငဟသာ ေျပာၾကားထားရာ ေဟးဒးစကလညး ဇးယစ၏ဆလခကကသေဘာေပါက၏။ ဇးယစ၏ဆလခကသည ဒမတာ၏ခြငျပ ခကကမေစာငပ ပါဆကဖနးကခးေျပးရနျဖစၿပး ထသ႔ခးေျပးပါကလညး ညေတာဇးယစ စတဆးလမ မညမဟတမနး ေဟးဒးစသထား၏။ ျပနာမျဖစေစလသျဖင ထသ႔ေျပာျခငးျဖစေၾကာငးက ေဟးဒးစ ရပမ၏။ သ႔ႏငေဟးဒးစသည ေျမေအာကကမၻာသ႔ ေပာ႐ႊငစြာျပနသြားၿပးလၽင ပါဆကဖနးအား မညသ႔

Page 47: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 33

မညပ ခးေျပးရမညအေၾကာငးမားက စဥးစားေတြးေတာလကရေတာ၏။

မားမၾကာမတစခေသာေန႔၌ ေဟးဒးစသည ဇးယစႏငေတြ႕ဆရာမအျပန အလစစၿမ႕အနးတြင သငယခငးမားႏငပနးခးေနေသာ ပါဆကဖနးကေတြ႕ခရ၏။ အမးသမးတ႔သည စတေအးလကေအးျဖင ပနးခးလကရၾကၿပး အတနၾကာေသာအခါ ပါဆကဖနးသည ဟမသညမလရာရာပနးမားက ျခငးေတာငး ထသ႔ခးထညရငး သငယခငးမားနင အတနငယအလမးေ၀းသြား၏။

သစပငတ႔ျဖငအပဆငးလကရေသာ ေတာငၾကားေလးတစခတြင နားစစဆပစ narcissus ပနးမား လပစြာေပါကေရာကေနၾကၿပး မခငဒမတာအတြက ပနးစညးလကေဆာငေပးရန ပါဆကဖနး စတကးမ၏။ ထေနရာသည သငယခငးမားႏင အေတာပငအလမးကြာေ၀းလကရရာ ေအာေခၚလၽငပင ၾကားႏငလမမညမဟတေပ။ ပါဆကဖနးသည ဒးကၫြတ၍ပနးခးလကရာ ပနးပငအျမစသည ေျမထ၌ ၿမၿမစြာစက၀ငေနသျဖင အလြယတက ခးဆြတ၍မရႏငပရ၏။ ပနးပငကအားစက၍ ဆြႏႈတလကစဥ ေတာငၾကား၏ အလယတညတညတြင အေပါကႀကးတစေပါကျဖစသြားေၾကာငး အအားသငစြာေတြ႕ လကရ၏။ ေသမငးႏငင၏အရငသခငသည ထအေပါကမထြကေပၚလာခၿပး နတျမငးရထားသသည ေလထအတြငး၌ ဆညစြာထြကေပၚလာေတာ၏။ ေဟးဒးစသည ထတလန႔ေၾကာက႐ြ႕လကရေသာ အပမေလးက လကေကာက၀တမကငလက နတရထားေပၚသ႔ လငျမနစြာဆြတငလကၿပး ၎စးစရာ ေျမေအာကကမၻာသ႔ ေလ၏အလငျဖင ေမာငးႏငထြကခြာသြားေတာ၏။ ပါဆကဖနးသည မခငႏင

Page 48: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 34

သငယခငးတ႔၏အမညက ေအာေခၚရငးျဖင ပါသြားရာ၏။

ဒမတာသည အလငပတေတာငေပၚမေန၍ သမးျဖစသ၏ ေၾကာကလန႔တၾကားေအာေခၚသက ၾကားလကမသျဖင ပါဆကဖနးႏငသငယခငးမား ေဆာကစားေလရေသာ ပငလယရရာသ႔ အေျပး အလႊား ေရာကရလာ၏။ သငယခငးမားသည ပါဆကဖနးျပနေရာကလာျခငးမရသျဖင စးရမထတလန႔ လကရၾကၿပး မညသညအရပသ႔ေရာကရေနေၾကာငး မညသမၽေျပာျပႏငျခငးမရၾကေပ။ ဒမတာသည သမးေတာေပာကဆးမႈေၾကာင ႐းမတတခစားခရၿပး ကးေန႔ႏငကးည လညပတရာေဖြခ၏။

ဆယရကေျမာကေသာေန႔တြင ပါဆကဖနးႏငသငယခငးမား ကစားေလရေသာေနရာအနးရ လဏဂတြငေနထငေသာ နတဘရားမဟကကတ (Hecate) ႏင ဒမတာေတြ႕ဆခ၏။ ဟကကတသည ပါဆကဖနး၏ ေအာသကၾကားခမေသာလညး မညသ႔ျဖစသြားေၾကာငးမျမငလကရေပ။ သမသည ပါဆကဖနးေပာကဆးမႈႏငပတသက၍ သတငးမေပးႏငေသာလညး ဒမတာကကညရန ဆးျဖတလက ၿပး နတဘရားမႏစပါးသည ပါဆကဖနးက အတတကြဆကလကရာေဖြၾကေတာ၏။

ေနာကတစေန႔နနကတြင နတဘရားမႏစပါးသည ေနနတဘရားဟးလယပစ (Helius) ကသြား ေရာကေတြ႕ဆၾက၏။ ဟးလယပစသည ေကာငးကငျပငမေန၍ ကမၻာေျမ၏ျဖစပကသမၽအလးစက သျမငသျဖစရာ ပါဆကဖနးေပာကဆးမႈႏငပတသက၍ တစစတစရာ သတငးစကားေျပာၾကားပါရန

Page 49: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 35

ဒမတာကေတာငးပနလက၏။ ဟးလယပစက ဒမတာကသနားသျဖင ပါဆကဖနးက ေဟးဒးစခးယ သြားသညအေၾကာငး သျမငခရသညအတငးပငေျပာျပလက၏။ ဟးလယပစသည ဒမတာ၏ သမးေတာ ေပာကဆးမႈေၾကာင ၀မးနညးလကရေသာလညး ကမၻာေျမ၏သးပတစပခန႔မာ ေဟးဒးစ၏ၾသဇာ အာဏာ လႊမးမးလကရေၾကာငးေထာကျပၿပး “အရငမသည သမးေတာႏငခြခြာရသျဖင ပေဆြးေသာက ေရာကေနေၾကာငး ကြႏပသရပါ၏။ သ႔ေသာ တနခးႀကးေသာေဟးဒးစသည ပါဆကဖနးအတြက ေလာကနသငျမတေသာ ၾကငဖကျဖစပါလမမည” ဟေျဖာငးဖေျပာဆခ၏။

သ႔ေသာ ဒမတာကား ႏစသမႏငချခငးမရေပ။ “သမးေတာေရ ... ဘာေၾကာငမား သမးေတာက ေ၀းလသေခါငလြနးတ မရဏကြနးကေခၚေဆာငသြားရတာပါလမ” အစရသျဖင မၾကာခဏငေကြး ျမညတမးလကရ၏။ ဒမတာသည သမးေတာ၏အေၾကာငးကေတြးမတငး ၀မးနညးလသညႏင ဟကကတ၊ ဟးလယပစႏင အျခားေသာနတဘရားတ႔ႏငေ၀းရာသ႔သြားလက တစပါးတညးေနထင လကရေတာ၏။

ဒမတာသည မၾကာမ၌ လမနးမႀကးအသြငကေဆာငလက ကမၻာေပၚတြင လညလညသြားလာ ခ၏။ ေကာကပသးႏမားက မေအာငမျမငျဖစေစၿပး လယကြငးမားကေသြ႕ေျခာကေစခ၏။ သမ၏ ၀မးနညးမႈေၾကာင ႐ပအသြငမာလညး မညသမၽမမတမႏငေတာေလာကေအာင ေျပာငးလသြားခ၏။ သမသည ကမၻာေျမရညႇးႏြမးေသြ႕ေျခာကေနသည ေကာကပသးႏမားအတငး ၀မးနညးညႇးႏြမး လကရေသာ မနးမႀကးအသြငကေဆာငလကရေတာ၏။

ဒမတာသည လေပါငးမားစြာၾကာေအာင လညလညသြားလာေနၿပးေနာက အလစစၿမ႕အနးသ႔ ျပနလညေရာကရလာကာ ေရတြငးတစခ၏အနးတြင နားေနရနရပတန႔လက၏။ သလြငပငတစပင၏ အရပေအာကတြငထငေနစဥ မငးသမးေလးပါး ေရခပလာၾကသညကေတြ႕လကရ၏။ ၎တ႔သည အလစစဘရင ဆလယပစ (Celeus) ၏သမးေတာမားျဖစၾကၿပး ေလးပါးစလးပင ၾကငနာတတၿပး ယဥေကးသမေမြ႕သမားျဖစၾက၏။ မငးသမးေလးပါးသည ဒမတာကေတြ႕ရသြားၾကၿပး သမ၏၀မးနညး ပေဆြးေနသည႐ပလကၡဏာေၾကာင မားစြာသနားသြားၾက၏။ သ႔ေသာဒမတာက နတဘရားမျဖစ ေၾကာငးမသရၾကေပ။ ထ႔ေနာကအမးသမးႀကးက ကညရနစတအားထကသနၾကသျဖင ကေလး အ႐ြယျဖစေသာ ၎တ႔၏ေမာငေတာ ဒေမာဖြနး (Demophoon) ကထနးေကာငးရန ၎တ႔ႏငအတ ေနထငလပါမညေလာဟ ေမးျမနၾက၏။ ဒမတာလညး ၀မးေျမာကစြာပင လကခသေဘာတလက၏။

နနးေတာႀကးအတြငးသ႔ ဒမတာ၀ငေရာကသြားေသာအခါ သမ၏ေ႐ႊေရာငဆပငမားက အနက ေရာငသ႔ေျပာငးလျခငး၊ အေရမားတြန႔လက အဖြားအ႐ပအသြငျပလပျခငး၊ အနကေရာငၿခထညက ၀တဆငလက ကယေရာငကယ၀ါတ႔ကကာကြယျခငး အစရသျဖင နတဘရားတ႔၏အသြငသ႑နတ႔ က တတႏငသမၽေဖာကဖကပစလက၏။ သ႔ေသာမငးသမးမား၏မခင ဘရငမမကတနနရာ (Queen Metanira) က အသစေရာကရလာေသာကေလးထနးသည သာမနအမးသမးမဟတေၾကာငး ရပမခ၏။ ဒမတာတြင အနကေရာငၿခထညႏင ၀မးနညးေသာမကႏာထားရေသာလညး သမ၏ကယအရနအ၀ါ က ဘရငမကခစားမ၏။ သ႔ျဖစ၍မကတနနရာက ဒမတာကေတြ႕သညႏင သမ၏အေကာငးဆးထငခ ကေပးၿပး အေစခမားကလညး ခၿမနေသာ၀ငအရကက ယေဆာငလာေစ၏။ သ႔ေသာဒမတာသည

Page 50: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 36

၀မးနညးသညလကၡဏာနင ထငခႏင၀ငအရကတ႔ကလကမခပ ေခြးေျခပကေလးေပၚတြငထငလက မေယာ၀ငတြင ေရအနညးငယေရာစပၿပး ေသာကသးခ၏။ ထ႔ေနာက သမထနးေကာငးရမညကေလး က ၾကညလသညဟဆကာ ကေလးငယဒေမာဖြနးကေပြ႕ပကထားရာ ဒမတာ၏လကေပၚတြင ေပာျမး လကရ၏။ ဘရငမမကတနနရာလညး သမ၏သားငယသည အသစေရာကရလာေသာ ကေလးထနး ႏင ေပာျမးလကရသညကေတြ႕ရသျဖင မားစြာေကနပလကရ၏။

ဒမတာသည မငးသားငယကေလးက ထနးေကာငးရသညအလပတြင ေပာ႐ႊငလကရ၏။ ကေလးငယက လြနစြာခစခငလသညျဖစရာ တျဖညးျဖညးႏင မငးသားငယအား နတသားျဖစေအာင ျပလပေပးလစတ ျဖစေပၚလာေတာ၏။ ထသ႔ျပလပေပးျခငးျဖင ဘရငမသားစက သမကေကးဇးတင မဆးရၾကမညျဖစသကသ႔ သမးေတာဆး႐ႈးရသညအတြက ခစားရသညေ၀ဒနာလညး သကသာေစ လမမညဟေမၽာလငထား၏။ ထ႔ေၾကာငဒမတာသည ညစဥညတငး ဘရငမသားစမားအပေပာသြား သညႏငတၿပငနက မငးသားငယအား ambrosia ေခၚနတေဆးမားလမးကလက လ႔သြငျပငစ႐က လကၡဏာမား ေလာငကြၽမးပကစးသြားေစရန မးဖထသ႔ပစခေလရ၏။ ကေလးငယသည မးဖတြငးသ႔ ေရာကရေနေသာလညး ဒမတာႏင နတေဆးတ႔၏တနခးေၾကာင အနညးငယမၽပေလာငျခငးမခရေပ။

ကေလးငယသည နတေဆးတနခးေၾကာင တစေန႔တစျခားကနးမာသနစြမးလာ၏။ ေတာ၀င မသားစသည ကေလးငယ၏႐တျခညးတးတကလာမႈေၾကာင အအားသငလကရၾကၿပး ဒေမာဖြနးသည သာမနကေလးမားထက မားစြာသာလြနတးတကလကရ၏။ သ႔ေသာမၾကာမတြင ဘရငမမကတနနရာ သည သားငယ၏ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈႏငပတသက၍ သသယရလာေတာ၏။ တစညတြင မကတနနရာ သည သားငယကကေလးထနး မညသ႔ျပလပသနညးဟသရလသျဖင အပယာမ၀ငပ ပနးေအာငးေန ခ၏။ ထ႔ေနာက ဒမတာ၏အခနးတြငးသ႔ ေခာငးၾကညလကေသာအခါ သားငယက၀ကကငသကသ႔ မးကငေနသညကေတြ႕လကရသျဖင မားစြာထတလန႔သြားခ၏။

မကတနနရာသည ထျမငကြငးကျမငရသညႏင ထန႔လန႔လြနးသျဖငေအာလကမ၏။ နတဘရား မသည သမ၏အလပတြငအေႏာငအယကျဖစသြားသျဖင စတဆးမာနဆးျဖင ကေလးငယက မးပတြငး မယလက ေျမျပငေပၚသ႔ပစခလက၏။ ကေလးငယသည ဒဏရာအနာတရမျဖစေသာလညး ေၾကာက လန႔လကရ၏။ ဘရငဆလယပစသည မဖရား၏ေၾကာကလန႔တၾကား ေအာသေၾကာင အခနးတြငးသ႔ ေျပး၀ငလာရာ ကေလးထနးအမးသမးႀကးသည လပေသာနတဘရားမအသြငသ႔ ကးေျပာငးလက၏။ ထသ႔အသြငေျပာငးသြားသညႏင ဘရငနနးေတာတစခလးမာ နတဘရားမ၏ကယေရာငကယ၀ါတ႔ျဖင ထြနးလငးေတာကပလကရေတာ၏။

ဒမတာသည မကတနနရာ၏ အေႏာငအယကေၾကာင စတဆးသြားခေသာလညး မၾကာမပင ေဒါသတ႔သည ၀မးနညးမႈအျဖစသ႔ လငျမနစြာကးေျပာငးသြားခ၏။ သမသည ဘရငမသားစက ၎တ႔၏ အျပအမမားအတြက ျပစဒဏခတျခငးမျပရန ဆးျဖတလက၏။ သမသည မငးသားငယက မားစြာခစခငေနၿပး နတေဆးေနာကထပလမးကျခငးမျပလၽင နတသားျဖစႏငလမမညမဟတေသာ လညး အနညးဆးအားျဖင နတဘရားမထနးေကာငးခသအျဖစ မငးသားငယကလအမားက ေလးစား ၾကမညျဖစ၏။

Page 51: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 37

ဒမတာသည ဘရငႏငမဖရားတ႔က အလစစရလမားက သမအတြကနတဘရားေကာငး တစေဆာင ေဆာကလပေပးရနေျပာၾကားခ၏။ ဘရားေကာငးေဆာကလပေနစဥတြင ဒမတာသည ၿမ႕ေနျပညသမားအား ေကာကပသးႏစကပးနညးႏင ဘရားေကာငးေဆာငတြငသမအတြက အထး ၀တျပနညးမားက သငၾကားေပးခ၏။ ဤနညးအားျဖင ၿမ ႕ေနလထသည တစခါကသမးေတာဆး႐ႈးခ ရသျဖင ၀မးနညးေနေသာနတဘရားမက ႏစသမခြငရခၾက၏။

အလစစတြင ဘရားေကာငးေဆာင ေဆာကလပၿပးစးသြားေသာအခါ ဒမတာသည အလငပတ ေတာငႏင အျခားနတဘရားမားႏင ေ၀းကြာလေသာထေနရာသ႔ ေနထငရနသြားေရာကခ၏။ သ႔ေသာ သမသည ဘရားေကာငးေဆာငထတြင တစႏစပတလး ဆတၿငမစြာထငေနေလရ၏။ ထ႔ေၾကာင ေကာကပသးႏမားရငသနျဖစထြနးျခငးမရပ လသားတ႔သညေန႔စဥႏငအမၽ ဆာေလာငမြတသပလက ရၾက၏။ မၾကာမ၌ ကမၻာေပၚရသကရသတ၀ါအားလးသည ငတမြတေခါငးပါးမႈေဘးႏင ႀကေတြ႕လာရ ဖြယရေန၏။

ဇးယစသည ဒမတာ၏၀မးနညးမႈေၾကာင ကမၻာေျမပကစးမညအေရးက စး႐ြ႕လကရ၏။ ဒမတာ က အမးမးအဖဖေတာငးပနနားခေသာလညး အထပထပအခါအခါျငငးဆနခၿပး သမႏငအလြနေ၀း ကြာေသာ ေျမေအာကကမၻာတြင ပါဆကဖနးရေနသ၍ ဘယေသာအခါမၽ ေကာကပသးႏတ႔က ရငသန ႀကးထြားေအာင ျပလပေပးလမမညမဟတဟဆခ၏။ ေနာကဆး၌ ကမၻာေျမျပနလညစမးလနးစျပည ရနအတြက ေဟးဒးစထမ ပါဆကဖနးကျပနေခၚေပးရန ဇးယစဆးျဖတလက၏။ သ႔ႏင ဇးယစသည ေဟးဒးစထ သတငးစကားေျပာၾကားရနအတြက ေလးလေသာစတတ႔ျဖင တမနေတာဟားမးစက ေျမေအာကကမၻာသ႔ ေစလႊတလက၏။

ေျမေအာကကမၻာသ႔ ဟားမးစေရာကရသြားေသာအခါ ေဟးဒးစႏင ပါဆကဖနးသည သရဖမား ေဆာငးလက တစဥးႏငတစဥး ယဥထငေနၾကသညကေတြ႕လကရ၏။ ပါဆကဖနးသည မခငျဖစသ ဒမတာႏင ကမၻာေျမကလြမးဆြတသျဖငငေကြးလကရ၏။ သမသည ဟားမးစထမ ဇးယစ၏သတငး စကားကၾကားရေသာအခါ လြနစြာေပာ႐ႊငသြား၏။ ေဟးဒးစသည ဇးယစ၏အမန႔က နာခၿပး ပါဆကဖနး က မခငရရာအမသ႔ ျပနထညလက႐မလြ၍ ေ႐ြးခယစရာမရမနးသလက၏။ သ႔ျဖစ၍ ဇနးသညအား သ႕ကရကစကသညဟ အထငမလြေစရနေတာငးပနၿပး “ခစဇနး ... ဤအရပ၌ သငသညဘရငမ ျဖစေၾကာငးမေမပါႏင ... အမးသမးအားလးတြင တနခးအာဏာအရဆးျဖစ၏။ ေသမငးႏငင၏ ဘရငမ ျဖစသျဖင အသကရသမနသမၽေသဆးၿပးလၽင သငလကေအာကသ႔ကေရာကရမညျဖစရာ ... အသက ရငသမားကလညး သငကေလးစားၾကရမညသာျဖစ၏။ ထ႔ေၾကာငသင၌ လကေဆာငအားလးတြင အျမငျမတဆးျဖစေသာ ... ငညႇာေထာကထားမႈ တနခးအာဏာရ၏။ ငါႏငေ၀းကြာေသာအရပ၌ရစဥ ... ငါအေၾကာငးကလညးေကာငး၊ ဤေသမငးႏငငအေၾကာငးကလညးေကာငး မေကာငးသညအႀက အစညမား ေတြးေတာျခငးမျပပါလင” ဟေျပာၾကားခ၏။

ေဟးဒးစသည ပါဆကဖနးျပနရန စတမသကမသာႏငျပငဆငေပးခရၿပး သမမျပနခင သလသး မ သလေစေလးေစအား စားသးရနေပးခ၏။ အကယ၍ ေသမငးႏငငမ တစစတစရာစားသးထားလၽင တစေန႔ေန႔တြင ေသမငးႏငငသ႔ ျပနလာရမညျဖစေၾကာငး ေဟးဒးစ သရထားခ၏။

Page 52: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 38

ပါဆကဖနးသည သလေစမားကစားသးၿပးသညႏင ဟားမးစႏငအတ ေျမေအာကကမၻာမ ေပာ႐ႊငစြာထြကခြာခေတာ၏။ အလစစသ႔ ၎တ႔၏နတရထားဆကေရာကေသာအခါ ပါဆကဖနးႏင မခငဒမတာတ႔သည တစဥးႏငတစဥးေထြးေပြ႕လက သညးထနစြာငေကြးၾက၏။ ထ႔ေနာကယခငက အတငးပင ေပာ႐ႊငစြာစကားေျပာလကရၾက၏။ ေနာကဆး၌ ဒမတာကသမးေတာအား ေျမေအာက ကမၻာတြငေနထငခစဥက တစစတစရာမားစားမခေလသလားဟ ေမးျမနးလက၏။ ပါဆကဖနးက “မခင ... အဘယေၾကာင ထးဆနးေသာေမးခြနးက ေမးဘသနညး ... သလေစေလးေစမၽကသာ သမးေတာ စားသးခဖးပါသည ... ထ႔ေၾကာင အဘယအေရးမား ျဖစႏငအနညး” ဟျပနေျဖခ၏။

ဒမတာသည ထအေျဖကၾကားရေသာအခါ မားစြာ၀မးနညးသြားၿပး သမးေတာကဇးယစထသ ေခၚေဆာငသြားလက မညသ႔မညပျပလပရမညအေၾကာငး ေမးျမနးေဆြးေႏြးခ၏။ အလငပတေတာင သ႔သြားရာလမးခရး၌ ဒမတာက ေျမေအာကကမၻာမ တစစတစရာစားသးထားသသည တစေန႔တြင ေျမေအာကကမၻာသ႔ ျပနသြားရမညျဖစေၾကာငး ပါဆကဖနးအားရငးျပခ၏။ ထဥပေဒက မညသမၽမခး ေဖါကႏငေခ။

ဇးယစသည မခငႏငသမး ျပနလညေပါငးစညးခြငရသျဖင ေပာ႐ြငေနၾကသညက ကယတင ေတြ႕ျမငခရၿပး ယခအခါ ျပနလညခြခြာၾကရဥးမညျဖစရာ ၀မးနညးမႈ၏အရပအေယာငမားက ၎တ႔၏ မကလးမားတြင အထငးသားေတြ႕ျမငေနရ၏။ မညသ႔ပငဆေစ ဇးယစသည စၾက၀ဠာ၏ဥပေဒမားက ေလးစားရမညျဖစ၏။ ထ႔ေၾကာင ဥပေဒကေလးစားသညအေနျဖင ပါဆကဖနးက ေျမေအာကကမၻာသ႔ ျပနသြားရန အမန႔ေတာခခ၏။ သ႔ေသာ ပါဆကဖနးသည ေျမေအာကကမၻာတြင ရာသကပနေနထငရန မလအပပ သမစားသးခေသာ သလေစတစေစလၽငတစလႏႈနးျဖင တစႏစလၽငေလးလၾကာမၽေနထင ရန ႏစဖကမၽ၍အမန႔ခခ၏။ ဇးယစ၏မၽတသညဆးျဖတခကေၾကာင ဒမတာသည ေကာကပသးႏမား ရငသနႀကးထြားရန ျပနလညခြငျပလကေတာ၏။

ထအခနမစ၍ မခငႏငသမးတ႔သည ႏစတစႏစ၏သးပႏစပခန႔မၽ အတဆေတြ႕ခြငရၾက၏။ မခင ႏငသမး အတရေနေသာအခနမားတြင ကမၻာေျမ၌ေကာကပသးႏမား ေပါမားကြယ၀လကရၿပး ပါဆကဖနးႏင ေဟးဒးစတ႔ ေျမေအာကကမၻာတြင အတရေနေသာအခါ၌ ဒမတာ၏ ၀မးနညးလြမးဆြတ မႈေၾကာင ကမၻာေျမသညေရခတမၽေအးျမလကရ၏။ ထ႔ေနာကေႏြဥးေပါကကာလ မခငထ ပါဆကဖနး ျပနလာေသာအခါ၌ ကမၻာေျမတြင စမးလနးစျပညမႈမား ျပနလညျမငေတြ႕ၾကရမညျဖစ၏။

Page 53: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 39

6/

'dkiftefepfqyfpfESifh ol\aemufvdkufrsm;

Page 54: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 40

rdwfquf

ေရးဂရလမးတ႔အတြက အကသငၿမ႕သည အေရးအပါဆးၿမ႕တစၿမ ႕ျဖစေသာလညး ယဥေကး မႈႏင ဘာသာေရးထြနးကားမႈအတြက အျခားအေရးပါေသာၿမ႕မားလညးရေသး၏။ ဥပမာအားျဖင အကသငၿမ႕၏ အေနာကေျမာကဘက ဂရျပညမႀကးေပၚရ ဘအးရား (Boeotia) ေဒသ၏ ယဥေကးမႈ ႏငစစမကထြနးကားရာ အခကအျခာျဖစေသာ သဘစ (Thebes) ၿမ႕ေတာျဖစသည။ ဒ႑ာရပျပငမား တြငပါရေသာ သရေကာငး ကကဒမတစ (Cadmus) သည ႏြားတစေကာငေနာကသ႔လကရငးျဖင ဘအးရားေဒသသ႔ ေရာကရလာခဖး၏ (ဘအးရား Boeotia ဟေသာစကားသည ဂရဘာသာအားျဖင “ႏြား” ဟအဓပၸါယရ၏)။ ကကဒမတစသည နဂါးတစေကာင၏သြားမားက သစပငစကသကသ႔ ေျမေပၚ တြငစကလက ထသြားမားမထြကေပၚလာသမားက တကခကေအာငႏငၿပး ယငးေနရာတြင သဘစဟ ေသာ ၿမ ႕ေတာတညေထာငခ၏။ ကကဒမတစႏင သ၏ဇနးျဖစသ (စစမကနတဘရား ေအးရးစႏင အလနတဘရားမ အကဖရာဒကတးတ႔၏သမးေတာ) ဟာမန (Harmony) တ႔တြင ေအာတႏး (Autonoe)၊ အငႏ (Ino)၊ အေဂဗ (Agave) ႏင ဆမလ (Semele) ဟေသာ သမးေတာေလးပါးရ၏။ ကကဒမတစ၏ဒ႑ာရသည အေရ႕ပငးေဒသမားမျမစဖားခခဖြယရၿပး သးဘစၿမ႕ေတာတညေထာင သည ဇာတလမးမာ ယငးေဒသရလမးျခားအပစတ႔၏ စ႐ကလကၡဏာမားေရာႁပြမးလကရ၏။

သးဘစၿမ႕ေတာက ဂရပနသအြန၏ အေရးပါေသာ ေမြးဖြားရာေနရာတစခအျဖစ မတယႏင၏။ ဒငအနနစဆပစ (Dionysus)သည အလငးပအနနတဘရားတ႔၏ဘရငဇးယစႏင ကကဒမတစ၏ သမးေတာ ဆမလတ႔၏သားေတာျဖစ၏။ ၀ငအရကနတဘရား ဒငအနနစဆပစက ဘကခပစ (Bacchus) ဟလညးေခၚ၏။ သသည လယယာစကပးေရးတြင အေရးပါေသာနတဘရားတစပါး ျဖစသညအျပင ဒမတာကသ႔ေသာ အျခားကမၻာေျမနတဘရားမားႏငလညး မားစြာဆကစပမႈရ၏။ ဒငအနနစဆပစသည စပစသးႏင၀ငတ႔ကအစးရသျဖင အရကကသ႔ပင လတ႔၏စတအေျခအေနက ထနးခပႏငစြမးရၿပး အရကမးလၽငရစတ၀ငလာတတျခငးကသ႔ လတ႔၏႐ငးစငးေသာ စတအေျခအေန ႏငလညး မားစြာဆကသြယမႈရသညဟ ဂရတ႔ယၾကညၾက၏။

ဘစ ငါးရာစႏငေျခာကရာစမားအၾကား အကသငတြငကငးပေလရေသာ ဘရားပြေတာမားတြင ဒငအနနစဆပစအတြကလညး ျပဇာတမားျဖငေဖာေျဖကျပခၾက၏။ ယငးပြေတာမားတြင ယေန႔ေခတ ပြေတာမားအတငး ကဗာစပျခငး၊ ဟာသႏင တစခနးရပျပဇာတမားတငဆကျခငး အစရသညတ႔က ျပလပေလရ၏။ ထစဥက အေကာၾကားဆးျပဇာတေရးဆရာမားမာ အကစကစလပစ၊ ေစာဖကလစစ ႏင ယရစပစဒးစတ႔ျဖစၾကၿပး ထငရားေသာ ဒ႑ာရမားႏငသမငးျဖစရပမားက ျပဇာတေရးေလရ၏။ ဒငအနနစဆပစႏင သ၏အေရးပါမႈသည ယရစပစဒးစ၏ ဘကေခး The Bacchae အမညရျပဇာတမ ဆငးသကေပါကဖြားလာျခငး ျဖစ၏။

ထပျပင၌ ဇးယစ၏ မရဏျမစစတစ (River Styx) ကသကေသထား၍ တငတညေသာကတ စကားတစခြနးပါ၀င၏။ ေသမငးႏငငသ႔သြားရန စတစျမစကျဖတကးၾကရ၏။ ထျမစက တငတညထား

Page 55: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 41

ေသာကတသစၥာစကားသည ထာ၀ရတညတခငၿမၿပး နတဘရားမားပငခးေဖါကျခငးငာ မစြမးသာေခ။

ဘာသာျပနသ၏ မတခက။ ။ ျမနမာအယအဆရ လတစေယာကေသဆးလၽင ကးတ႔ခထညတတေသာ

အေလအကငသည အဆပါမရဏျမစဒ႑ာရမ ဆငးသကလာဖြယရ၏။ မရဏျမစ၏ တစဖကကမး၌ ေသမငးႏငငရၿပး ေသဆးသ၏၀ညာဥမားသည ေသမငးႏငငသ႔ေရာကရရန ထျမစကျဖတကးၾကရ၏။

မရဏျမစတြင ကးတ႔သမား ကယရန (Charon) ရၿပး ျမစကျဖတကးရနအတြက ကးတ႔ခေပးေဆာင ၾကရ၏။

Page 56: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 42

'dkiftefepfqyfpfESifh ol\aemufvdkufrsm;

ဆမလ၏ဖခငသည သဘစၿမ႕ေတာ၏ဘရင ကကဒမတစျဖစ၏။ သမသည ေအာတႏး၊ အငႏ ႏင အေဂဗဟေသာညအစမမားႏင နနးေတာတြငေပာ႐ႊငစြာေနထငလကရ၏။ မငးသမးမားအ႐ြယ ေရာကလာၾကေသာအခါ ၎တ႔၏ထးျခားစြာလပမႈေၾကာင လတငးကပငခစခငၾက၏။ ႐ပရညေခာေမာ သန႔ျပန႔ေသာ သစမးအမးသားတစေယာကက ဆမလမခစႀကကမခငအထ ေရႊနနးေတာတြငး၌ ၿငးမးခမးေပာ႐ႊငေသာဘ၀က ပငဆငခၾက၏။

ဆမလသည ေခာေမာေသာအမးသားတစဥးက ေနာကေၾကာငးရာဇ၀င ေလလာျခငးမျပပ ျမငျမငခငးပင ခစႀကကမခ၏။ မသားစ၀ငမားႏင သငယခငးမားမသေအာင ထအမးသားႏင တတတခးခစႀကးသြယခ၏။ ညအစမမားက ရပမတနသေလာကရပမၾကေသာလညး သမမၾကာခဏ ေပာကဆးေနမႈကမ မညသမၽမသရၾကေပ။

ဆမလ၏ တတတတပနးခစသကား နတဘရားအားလး၏ဘရင ဇးယစပငျဖစၿပး ထစဥက ဇးယစသည လသားအသြငဖနဆငးလက လညလညသြားလာေနခနျဖစ၏။ ဇးယစသည ဆမလက ႏစႏစကာကာ ခစမေနၿပျဖစေသာလညး သမထသ႔နတဘရားအသြငျဖင သြားေရာကျခငးမျပခေပ။ အကယ၍ လ႔အသြငမ၎၏အစစအမန နတဘရားအသြငသ႔ေျပာငးလကပါက ဆမလေသဆးလမမည ျဖစ၏။ သာမနလသားတ႔သည နတဘရားမားက ပကတမကစျဖငၾကည႐ႈျခငးမျပႏငပ အကယ၍ ထသ႔ၾကည႐ႈမပါက လသား၏စြမးအားမားကနခနးၿပး ေသဆးသြားႏင၏။ ထ႔ေၾကာငဇးယစက ၎၏ ေနာကေၾကာငးအစစအမနက လၽ႕၀ကထားချခငးျဖစ၏။ သ႔ေသာ ဆမလႏငခစႀကကၿပး အခနၾကာ ေညာငးလာသညႏငအမၽ ဇးယစသည ဆမလက နတဘရားျဖစေၾကာငးဖြငေျပာလက၏။ ဆမလသည အစပငးတြင အအားသငသြားေသာလညး ခစသကျမတႏးလသျဖင မညသ႔မၽေစာဒကမတကပ ဆကလကခစခငလာခ၏။

ဇးယစသည ဆမလႏငခစႀကကေနသညမနေသာလညး နတဘရားတ႔၏ဘရငမ ဟာရာႏင လကထပခၿပးျဖစ၏။ ဟာရာသည သမ၏ခငပြနးသညႏင ဆမလတ႔၏ဇာတလမးက သရသြားေသာ အခါ မနာလ၀နတစတမား၀ငလာ၏။ ဇးယစသည နတဘရားမမားႏငေရာ လအမးသမးမားႏငပါ ဇာတလမးမား ႐ႈပေပြခဖးသညႏငအမၽ ဟာရာသည ဤသ႔ပငသ၀နတၿမျဖစ၏။ ခငပြနးသညႏင ပတသကမေသာ အမးသမးမားကလညး မၾကာခဏ လကတန႔ျပနအႏငယေလရ၏။

ယခတစႀကမတြငမ ဟာရာသည အေစခမတစဥးအသြငဖနဆငးလက ဆမလ၏နနးေတာတြငး သ႔၀ငေရာကခ၏။ ထ႔ေနာက ဆမလအား သမႏငသမ၏ခစသအေၾကာငးက အလးစသရၿပးျဖစသည ဟေျပာလက အကယ၍ ေမတာစစျဖငသာတစကယခစပါက သမခစသ၏အသြငသ႑ာနအစစ အမနကျပသရန တကတြနးသငေၾကာငးအႀကျပခ၏။ ထအခန၌ ဆမလတြငကယ၀နရေနၿပျဖစၿပး ခစသကယၾကညၿပးျဖစေသာလညး ဗကအတြငးမကေလးငယဖခင၏ အသြငသ႑ာနအစစအမနက ၾကည႐ႈရန ဆးျဖတလက၏။

Page 57: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 43

ထ႔ေၾကာင ဆမလသည အခနးတြငးမအေစခမားက အျပငသ႔ထြကရနေစခငးလကၿပး ခစသ၏ အလာကေစာငေမၽာလကရ၏။ ပနးၿခကျဖတလကအခနးတြငးသ႔ ဇးယစ၀ငလာေသာအခါ ခစသ၏ လညပငးက ေပာ႐ႊငစြာသငးဖကလက၏။ ထ႔ေနာကဆမလက “ေမာင ... ကြၽနမတ႔အေၾကာငးက အေစခေတြေတာင သကနၾကၿပ ... ကြနမတ႔ႏစေယာက အေနအထငဆငျခငဖ႔လလာၿပ ... ၾကာရင ခမညးေတာသသြားလမမယ ... ဒါန႔ေမာင ... ေမာငကေျပာစရာတစခ ရေသးတယ ... ကြၽနမမာေမာင န႔ကယ၀နရေနၿပ ... ကြၽနမေမာငက တစခခေတာငးဆမယဆရင လကေလာဖ႔ကတျပႏငပါမလား ဟင ...”။

ဇးယစသည ဆမလ၏ထးျခားေသာအျပအမအတြက အအားသငသြားေသာလညး သမက မားစြာခစခငသျဖင “အခစေတာငးဆသမၽကလကေလာဖ႔ ... မရဏျမစကတငတညၿပး ကတျပပါ တယ” ဟသေဘာတလက၏။

ဆမလက ခစသ၏လကကဆြလက စကရာေပၚသ႔ေခၚသြား၏။ ထ႔ေနာက ခစသ၏ေဘးတြင ထငလက အသြငသ႑ာနအစစအမနက ျပသရနေတာငးဆလက၏။ ဆမလ၏စကားေၾကာင ဇးယစသည မားစြာအၾကပရကသြားေတာ၏။ ပသ႑ာနအစစအမနကျပလကလၽင ဆမလ ေသဆးလမ မညျဖစေၾကာငးသထားၿပး သမကထခကေအာငမျပလပလေပ။ သ႔ေသာ မရဏျမစကတငတညၿပး ကတျပထားၿပးျဖစသျဖင ခးေဖါကရနလညးမျဖစႏငေပ။ ဇးယစကဆမလက အမးမးအဖဖရငးျပၿပး နားခေသာလညး မေမြးဖြားရေသးေသာ ကေလးငယ၏အကးအတြက ဖခငျဖစသ၏အသြငသ႑ာန အစစအမနက သျမငရနလအပသညဟဆကာ ကတစကားအတငး ျပသရနသာေတာငးဆခ၏။

ထ႔ေၾကာငဇးယစသည မတတသာေတာပ ကတစကားအတငး ၎၏အသြငသ႑ာနအစစ အမနကျပသရေတာ၏။ နတဘရားအသြငသ႔ စတငေျပာငးလသညႏင အခနးတစခလး အလငးေရာင တ႔ျဖငျပညလၽသြားၿပး ဇးယစ၏လ႔အသြငခႏၶာမ မးေတာကမးလၽမားထြကေပၚလာ၏။ ဆမလသည ခစသ၏ ခႏၶာကယမးေလာငကြၽမးသညကေတြ႕ျမငလကရသျဖင ေၾကာက႐ြ႕ၿ႔ပးေအာဟစလက၏။ ထ႔ေနာက နတဘရား၏ကယအရနအ၀ါတ႔ေၾကာင သမ၏ခႏၶာကယလညး မေလာငပကစးသြားေတာ ၏။ ဆမလမေသဆးမ ဇးယစက ကေလးငယက မခင၏၀မးတြငးမယလက မမ၏ေပါငအတြငးသ႔ လငျမနစြာထညလကသျဖင အသကခမးသာရာရခ၏။ ထ႔ေနာကဇးယစသည ၎လာစဥကအတငး ပင သဘစနနးေတာမ လၽ႕၀ကစြာထြကခြာလာခေတာ၏။

ကးလလြနေျမာကၿပးေသာ ဆမလ၏ကေလးငယသည ဇးယစ၏ေပါငအတြငးမ ေမြးဖြားလာခ၏။ နတဘရားဘရငဇးယစသည ကေလးငယကဒငအနနစဆပစဟအမညေပးခၿပး ဟာရာ၏ရနမကငးေ၀း ေစရန အလြနေ၀းကြာေသာအရပသ႔သြားလက ေတာေစာငနတအခ႕အား ကေလးငယကေစာငေရာက ေမြးျမေစခ၏။

Page 58: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 44

Page 59: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 45

ႏစေပါငးမားစြာၾကာၿပးေနာက ဒငအနနစဆပစ အ႐ြယေရာကရလာေသာအခါ ၎အားေကြၽး ေမြးျပစခေသာ ေတာေစာငနတအေပါငးက ၀မးနညးစြာႏႈတဆကလက ကမၻာေပၚတြငလညလည သြားလာေနခၿပး တျဖညးျဖညးႏင သဘစၿမ႕ေတာဖကသ႔ ေရာကရလာခေတာ၏။ သ၏ရညလားေသာ ဆပငတ႔သည ပခးေပၚသ႔၀ကလက အေတာအတနပင႐ပရညသန႔ျပန႔ေသာ နတဘရားတစပါးျဖစ၏။ သသည တရစၧာနအေရခြတ႔ကခပလပ၀တဆငခၿပး ၿမ႕ေတာ၏သြငျပငစ႐ကတ႔ႏငႏႈငးစာလၽင ၾကမး တမးေသာ ေတာ၏စ႐ကလကၡဏာတ႔ႏငသာ ပ၍ပနရ၏။ နတဘရားငယသည သေရာကရခရာေဒသ တစေလၽာကရလမားက စပစသးစကပးနညးႏင စပစ၀ငျပလပနညးမားက သငၾကားျပသေပးခ၏။ သ႔က ဘကေခး Bacchae (သ႔) ဘကခန႔ bacchantes ဟေခၚသည ႐ငးစငးေသာသြငျပငလကၡဏာ ရသည အမးသမးအပစမားက မၾကာခဏပေဇာပသေလရၾက၏။ အဆပါအမးသမးတ႔သည တစၧာန အေရခြတ႔က၀တဆငလက ပနးပြငႏငသစ႐ြကတ႔က ဥးေခါငးတြငပနဆငထားေလရၾကၿပး နတဘရား တ႔ကယစပေဇာေလရေသာ တရစၧာန႐ငးမားကသ႔ပင ဆညစြာေအာဟစကခနေလရၾက၏။

ႏစေပါငးမားစြာလညလညသြားလာခၿပး ေနာကဆးတြင ဒငအနနစဆပစသည မခငျဖစသ ေနထငခရာၿမ႕ေတာသ႔ ေရာကရလာခ၏။ သဘစၿမ႕သၿမ႕သားတ႔သည ဒငအနနစဆပစက နတဘရား ျဖစေၾကာငးမယၾကညၾကသညအျပင ဆမလ၏သားေတာျဖစေၾကာငးကလညး ယၾကညမႈမရၾကေပ။ ထ႔အျပင သဘစၿမ႕ေနလထသည ၎၏မခငကပါ မေလးမစား ေျပာဆေနၾကသညကေတြ႕ရခရ၏။ သဘစၿမ႕သၿမ႕သားတ႔သည ဆမလက မလမၼာေသာသမးေတာတစေယာကအျဖစ ႐ႈျမငၾကၿပး သမ၏ ေသဆးမႈမာလညး ထကသငေသာအျပစဒဏကခရျခငးျဖစသည ဟသာယဆၾက၏။ ဒငအနနစဆပစ သည ၎ကနတဘရားျဖစေၾကာငး မယၾကညၾကသည အတြကလညးေကာငး၊ ၎၏မခငက မေလးမစား႐ႈျမငၾကသညအတြကလညးေကာငး သဘစၿမ႕ေနလထအေပၚ မေကမနပ ျဖစလကရ၏။

ထအခနက သဘစၿမ႕ေတာ၏ဘရငသည ဒငအနနစဆပစ၏ ၀မးကြညေတာစပသ ဆမလ၏ ညမ အေဂဗ၏သားေတာ ပနသယပစ (Pentheus) ျဖစ၏။ ပနသယပစသညလညး အျခားေသာ သဘစၿမ႕သားမားနညးတ ဒငအနနစဆပစက နတဘရားအျဖစယၾကညမႈမရပ၊ ၀မးကြအစကေတာ စပသညဟလညး အသအမတမျပေပ။ ပနသယပစသည ဒငအနနစဆပစႏင ၎၏႐ငးစငးေသာ ေနာကလကမားက သ၏ၿငမးခမးေသာၿမ႕ေတာအား ဒကၡေပးမညသမားအျဖစသာ သတမတထား၏။ ထ႔ေၾကာင ပနသယပစကအေစာငမားအား ဒငအနနစဆပစႏင သ၏ေနာကလကမားကဖမးဆး ေစခ၏။

ဒငအနနစဆပစသည ပနသယပစ၏အျပအမက စတဆးမသညမနေသာလညး အခပခနး အတြငးသ႔ ၿငမးခမးစြာပငလကပါသြားခ၏။ သ႔ႏင နနးေတာ၏အကဥးေဆာငတြင ထးဆနးေသာအျခငး အရာမားစတငျဖစပြားခေတာ၏။ အေစာငမားသည ဒငအနနစဆပစက မညသညနညးႏငမၽ ေသာခတ ပတေလာငရန မျဖစႏငမနးေတြ႕ရၾကရ၏။ မညမၽပငေသာခတေစကာမ ေသာမားသညေျမျပငေပၚသ႔ အၿမတေစေလၽာကတတၿပး အခပခနးတခါးမားကလညး မညသညနညးႏငမၽပတ၍မရပရ၏။ ထ႔ေနာကသဘစၿမ႕တြင ျပငးထနေသာငလငလႈပမႈႀကး ႐တတရကျဖစပြားခၿပး နနးေတာႏငအခပ ခနးတ႔သည ငလငဒဏေၾကာငလၿပသြားၾက၏။ ထအျခငးအရာသည နတဘရားတစပါး၏ေဒါသ

Page 60: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 46

ေၾကာငျဖစရသညဟ သဘစၿမ႕သားအမားစယၾကညလာၾက၏။ ဒငအနနစဆပစသည တစစတစရာ ဒဏရာမရပ အကဥးေထာငအျပငသ႔ ထြကသြားသညတငေအာင သ႔တြငစြမးအားမားရေၾကာငး ပနသယပစက ယၾကညျခငးမရေသးေပ။

သ႔ေသာ ငလငႀကးလႈပၿပးေနာက သဘစၿမ႕ေနအမးသမးအမားစသည ဒငအနနစဆပစ၏ ေနာကလကမားျဖစလာၾက၏။ ထအမးသမးမားသည ဒငအနနစဆပစက နတဘရားအျဖစလကခ ယၾကညၾကၿပးျဖစရာ ၎အားပေဇာသညအေနျဖင တရစၧာနအေရခြမားက၀တဆငၾကၿပး သဘစၿမ႕ ေတာအျပငဘကရ ေတာငကနးမားေပၚတြင တရစၧာန႐ငးမားကသ႔ပင ကခနလကရၾက၏။

မၾကာမ၌ ပနသယပစထသ႔ သတငးပ႔သဆကသားတစေယာကေရာကရလာၿပး ၎၏မခင အေဂဗႏငအေဒၚျဖစသတ႔သည ဘကေခးအပစႏငပးေပါငးသြားၿပး ေတာငကနးမားေပၚတြငကခန လကရေၾကာငးသတငးပ႔လာ၏။ ဆကသားကဆကလက၍ အေစာငမားကအေဂဗႏင အျခားအမး သမးမားကစကားေျပာရန ႀကးစားခေသာလညး ၎တ႔ကအေစာငမားက ေမာငးထတခေၾကာငးေျပာ ၾကားခ၏။ ထ႔အျပငအမးသမးမားသည သစပငသစတးမားက လကသညးမားျဖငထးခြာလကရၾကၿပး ၎တ႔ျဖတသနးရာ ႐ြာငယမားကလညး ဖကဆးသြားေၾကာငးသရရ၏။

ထသတငးႏငပတသက၍ ပနသယပစသည မားစြာအမကထြကလက “မယေတာက အဒ ႐းသြပေနတ ဘကေခးေတြလျပကငေနတယ ... ဟတလား ... ေနာကထပဘာေတြမား ဆကလပဥးမာပါလမ” ဟနနးေတာတြငး၌ ဆညစြာေအာဟစလကရ၏။

ပနသယပစသညတျဖညးျဖညးႏင ၀မးနညးသညထက၀မးနညးလကရရာ ဒငအနနစဆပစက ၎၏အစအစဥအတငး ပနသယပစကလကစားေခရန ခဥးကပလာခ၏။ ပနသယပစသည ဒငအနနစဆပစက နတဘရားအျဖစမယၾကညေသးေပ။ သ႔ေသာေနာကဆး၌ ဒငအနနစဆပစ၏ ျပစားျခငးခရၿပး ဒငအနနစဆပစခငးသမၽလကနာရန သေဘာတေလ၏။

ပထမဆးအေနျဖင ဒငအနနစဆပစက ပနသယပစက ေတာငကနးေပၚသ႔တကၿပး အမးသမး မား မညသ႔ျပလပေနေၾကာငး ၾကည႐ႈရနအႀကေပး၏။ သ႔မသာ ပနသယပစအေနျဖင ထအမးသမးမား က ရနတန႔ေစရန မညသ႔ျပလပသငေၾကာငး စဥးစားႏငမညျဖစ၏။

ဒငအနနစဆပ၏ျပစားျခငးခထားရသညျဖစရာ ပနသယပစက ၎ကေတာငကနးေပၚမအမး သမးမားမတမျခငးမရေအာင အသြငေျပာငးလေပးရနေတာငးဆခ၏။ ဒငအနနစဆပကသ႔က ရညလား ၿပးအေမြးဖါးေသာ ၀တစတစခဆငျမနးေပးခ၏။ ဒငအနနစဆပစ၏ျပစားခကေၾကာင ပနသယပစက သ႔ကယသလပသညဟအထငရေသာလညး စငစစအားျဖင ေၾကာကမကဖြယ႐ပအသြငေပါကလက ရ၏။

ေနာကဆးတြင ဒငအနနစဆပစကသ႔က ဘကေခးမားေပာပါးရာ ေတာငကနးဆသ႔ ေခၚေဆာင သြားခ၏။ ေတာငကနးထပသ႔ေရာကသညႏင ဒငအနနစဆပစက ျမငကြငးေကာငးေတြ႕ျမငရနအတြက သစပငေပၚမတကၾကညရနအႀကေပး၏။ ပနသယပစသစပငေပၚေရာကသညႏင ဒငအနနစဆပေပာက ကြယသြားေတာ၏။ ဒငအနနစဆပစ လငျမနစြာေပာကကြယသြားသညအတြက အအားသငသြားေသာ

Page 61: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 47

လညး သ႔ကအမးသမးမားက ေတြ႕ျမငႏငလမမညမဟတဟေတြးမသျဖင ပနသယပစသည သစပင ေပၚသ႔ ဆကတကသြား၏။

သ႔ေသာ အမးသမးမားသညလညး ဒငအနနစဆပစ၏ျပစားမႈက ခထားၾကရ၏။ ထ႔ေၾကာင သစပငေပၚသ႔ေမာၾကညမၾကသညအခါ ပနသယပစက ၎တ႔၏ဘရငအျဖစမျမငၾကရေတာပ မာနဖေန သည ေတာငျခေသၤႀကးတစေကာငအျဖစ မတထငလကရၾကေတာ၏။ အေဂဗသည လသားစားသတ၀ါ ႀကးအား ေတြ႕ျမငမသညႏငတၿပငနက “ျခေသၤႀကးက သတၾကေဟ” ဟဆညစြာေအာဟစလက၏။

ေတာ႐ငးတရစၧာနမားက နတဘရားမားအားယစပေဇာေလရသျဖင အမးသမးမားသည ပနသယပစကတကခကၿပး သစပငေပၚမဆြခၾက၏။ ပနသယပစသည အမးသမးမားကအမးမး ေတာငးပနရငးျပေသာလညး ၎၏ပါးစပမထြကေသာ ေတာငးပနစကားမားသည ျခေသၤတစေကာင၏ မာနဖသမားသဖြယ သတ႔၏နား၌ၾကားၾကရ၏။

ဒငအနနစဆပစသည အမးသမးမား၏ခႏၶာကယတြင စြမးအားမားလညး ထညသြငးေပးထား သညျဖစရာ ယခအခါပနသယပစ၏ခႏၶာကယသည အမးသမးတ႔၏လကခကျဖင အပငးပငးျပတလက ရေတာ၏။ ထ႔ေနာက ဒငအနနစဆပစ၏ျပစားခကအတငး အမးသမးမားသည သဘစၿမ႕ေတာဆသ႔ ခတကသြားၾက၏။ အေဂဗသည ပနသယပစ၏ ဥးေခါငးကဆပကငလက ေအာငႏငသအျဖစေရ႕ဆးမ ခတကသြား၏။ ၿမ႕တြငးသ႔၀ငေရာကသြားၾကေသာအခါ ၿမ႕သၿမ ႕သားတ႔သည ျမငရေသာျမငကြငး ေၾကာင ၾကကေသေသလကရၾက၏။

ခတကသမား နနးရငျပငသ႔ေရာကရသြားၾကေသာအခါ အေဂဗသည ေအာငႏငမႈကျပသရန သမ၏ခမညးေတာ ကကဒမတစကေအာေခၚလက၏။ ကကဒမတစသည အေဂဗ၏လကထတြင ကငေဆာငထားေသာအရာက ျမငလကရေသာအခါ မကႏာပကလကငေကြးလက၏။ အေဂဗက ဥးေခါငးျပတကေျမႇာကကငျပလက “ဖခင ... အဘယေၾကာငငေကြးရသနညး။ ေတာငျခေသၤ တစေကာငအား သမးေတာသတခသညက ၾကညပါဥးေလာ။ ဖခင၏သမးေတာ မညမၽရရငပက ၾကညပါေလာ။ အဘယေၾကာင ဂဏမယႏငပရေနရသနညး” ဟေျပာလက၏။

ကကဒမတစသည ေျမးေတာ၏ေခါငးျပတကၾကညလက သညးထနစြာငေကြးေနရာမ “ခစသမး အေဂဗ ... သငရရခေသာဆလာဘက တစဖနျပန၍ၾကညပါဥးေလာ ... ဖခငအဘယေၾကာငငေကြး ေနသညက ခစသမးသေဘာေပါကလာပါလမမည” ဟဆလက၏။

ကကဒမတစ၏ ၀မးနညးစကားမားသည ဒငအနနစဆပစ၏ျပစားခကကပကျပယေစ၏။ သ႔ႏင လကအတြငးမဥးေခါငးျပတက တစဖနျပန၍ၾကညလကမေသာအခန၌ သမ၏ဂဏယေသာ အၿပးမားသည ျပငးထနေသာ၀မးနညးမႈအျဖစသ႔ ႐တျခညးေျပာငးလသြားေတာ၏။ မမ၏သားအရငးက သတမေၾကာငးသရသညႏင အေဂဗသညေျမေပၚသ႔လကလက သညးထနစြာငေကြးေတာ၏။ ဒငအနနစဆပစအားမယၾကညမႈေၾကာင ၎တ႔မသားစအတြကျပစဒဏအျဖစ ေနာကဆးတြငသေဘာ ေပါကလကၾက၏။

Page 62: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 48

7/

abmufppfpfESifh zDvDref

Page 63: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 49

rdwfquf

ဂရႏငငသည အေရ႕ပငးအမနးခငးႏငငမားႏင ဆကသြယမႈမားအဆကမျပတရခ၏။ ေရးေခတ က အာရအေနာကပငး၏ယဥေကးမႈမားသည ဂရတ႔၏ယဥေကးမႈႏင ဘာသာေရးဖြ႕ၿဖးတးတကမႈတြင အဓကအေရးပါေသာအခနးက႑မ ပါ၀ငလကရ၏။ အေနာကအာရတြင ေနထငၾကသအပစမားမ ႀကးမားေသာအစတအပငးသည ယခအခါ တားက (Turkey) ႏငငျဖစလာၿပး ဂရလမးတ႔ႏငဆကဆမႈ မားစြာရခ၏။ ကနသြယျခငးႏငခရးသြားျခငးတ႔ေၾကာင ၎တ႔အၾကားတြင ဒ႑ာရမားႏငဘာသာေရး ယၾကညမႈမား တစဖကႏငတစဖက ပ႕ႏ႔လာခ၏။

ေဘာကစစစ (Baucis) ႏင ဖလမန (Philemon) ပျပငသည ၎တ႔၏ထးတမးစဥလာ ယဥေကးမႈမားမ ဆငးသကလာခဟနရ၏။ ထဒ႑ာရက ႐မနကဗာဆရာၾသဗစက ေရးသားချခငး ျဖစ၏။ ေဘာကစစစႏငဖလမနတ႔ ေနထငရာေဒသျဖစေသာ ဖရစဂယာ (Phrygia) သည စငစစအား ျဖင အာရအေနာကပငးတြငတညရေသာလညး ဒ႑ာရ၌ ဂရနတဘရားမားျဖစေသာ ဇးယစႏင ဟားမးစတ႔သည အဆပါေဒသသ႔ ဂရႏငင၏ေနရာတစခအသြငျဖင လာေရာကလညပတၾကသညဟ ေဖၚျပထား၏။

ေရးဂရလမးတ႔အတြက ခရးသြားလာျခငးသည အဓကကေသာ ေန႔စဥလေနမႈဘ၀ပငျဖစရာ ဧညသညမားႏင ခရးသြားတ႔ကဆကဆရာ၌ ထးတမးယဥေကးမႈမားစြာရ၏။ ဥပမာအားျဖင အမတစ အမတြင ဧညသညမားအား အထးအေရးေပး၍ဆကဆေလရ၏။ ဧညသညမားသည သစမးမား ပငျဖစလငကစား ၎တ႔ကယဥေကးပငာစြာျဖင အ႐အေသေပး၍ဆကဆေလရ၏။ ဇးယစသည ဧညသညမားကေစာငေရာကေသာ နတဘရားတစပါးျဖစၿပး တမနေတာဟားမးစကလညး ခရးေ၀းသြား ဧညသညမားက ေစာငေရာကသအျဖစယဆၾက၏။

ယဥေကးမႈအေျမာကအမားရ ဒ႑ာရမားႏငေကးလက႐းရာပျပငမားတြင နတဘရား (သ႔) ဘရငတ႔သည သာမနလသားအသြငျဖင လတ႔ေနထငရာေနရာသ႔ သြားေရာကလညပတေလရေၾကာငး ေဖၚျပခကမားက မၾကာခဏေတြ႕ရႏင၏။ ထပျပငမားသည ဧညသည၏ေနာကေၾကာငးရာဇ၀ငက မသရရေသာလညး ၎တ႔ကယဥေကးပငာစြာ ဆကဆၾကရနသတေပးသကသ႔ရ၏။ ယခေဖၚျပမည ေဘာကစစစႏငဖလမနပျပငမာလညး ထသ႔ဧညသညတ႔က ယဥေကးစြာဆကဆၾကရန သ႐ပျပမႈ တစခပငျဖစ၏။

Page 64: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 50

abmufppfpfESifh zDvDref

ေဘာကစစစႏငဖလမနတ႔သည အာရအေနာကပငးရ ေဒသတစချဖစေသာ ဖရစဂယာတြင ေနထငၾက၏။ ၎တ႔လငမယား လကထပခသညမာ ႏစေပါငးမားစြာၾကာျမငခၿပျဖစၿပး ဆငးရၾကေသာ လညး တစဥးႏငတစဥးလြနစြာၾကငနာၾကလက ေပာ႐ႊငစြာေနထငၾက၏။ ၎တ႔ပငဆငေသာ လယကြငးသည ေသးငယလသျဖင လငမယားစားေလာက႐သာ စကပးႏငၾက၏။ ေကာကပသးႏ ျပတလတေသာအခါမား၌ အမတြငေမြးျမထားေသာ ငနးတစေကာင၏ဥမားႏငသာ ၀မးေရးအတြက ေျဖရငးၾကရရာ၏။ ငနးသည ဥမားဥေပး႐မၽသာမက အမ၏လၿခေရးကပါ ေစာငေရာကေပးေသး၏။

တစေန႔သ၌ ဇးယစႏငဟားမးစသည ဖရစဂယာသ႔အလညသြားၾက၏။ ဧညသညတ႔ကေစာင ေရာကတတေသာဇးယစသည ဖရစဂယာတြငေနထငသမားသည ဧညသညတ႔က မညသ႔ဆကဆၾက ေၾကာငးစစမးလ၏။ ဇးယစႏငဟားမးစတ႔သည ညစႏြမးေသာအ၀တအထညတ႔က ၀တဆငလက မညသမၽမမတမေအာင ႐ပဖကထားၾက၏။ နတဘရားမားအသြငျဖငသြားလၽင ဧကနမခအေရးေပး ဆကဆၾကမညက သရၿပးျဖစသျဖင သာမနခရးသြားမားအသြင ဟနေဆာငထားၾကျခငးျဖစ၏။

ဤသ႔ျဖင နတဘရားႏစပါးသည တစအမ၀ငတစအမထြကျဖင ဖရစဂယာသ႔ေရာကရလာခ ၾက၏။ ႏြမးပါးဟနရေသာသစမးႏစဥးသည အမတငးရတခါး၀တ႔တြငရပလက ေခတမၽနားေနရနႏင အစားအစာအခ႕ႏငေသာကသးေရတ႔ သးေဆာငႏငပါမညအေၾကာငး ေမးျမနးစကားဆၾက၏။ သ႔ေသာ အမတငးကပင ၎တ႔ႏစဥးက ရငသးစြာေမာငးထတပစၾက၏။ ႀကမဖနမားစြာ ထသ႔ႀကေတြ႕လာၾကရ ေသာအခါ ဇးယစသညစတပစျပလာ၏။ ဟားမးဖကသ႔လည၍ “ဒေလာက ႐ငးစငးတေဒသမာ ဘယလ လမား ခရးသြားၾကပါလမ။ လေတြကလညး ပငာမႈမရတအျပင အေတာအ႐အေသတနၾကပါကလား။ ဖရစဂယာမာ သစမးတစဥးအေပၚၾကငနာတတတလ မရေတာဘးလား။ ခရးသြားတစေယာကအေနန႔ ကယအမန႔ေ၀းကြာေနတာေၾကာင တစခါတစရဆာေလာငမမာ အမနပ။ ဒ႐ငးစငးတပဂၢလေတြသာ ခရးသြားတအခါ ငါတ႔လအဆကဆခရရင၊ ဘယႏယမားေနၾကမာပါလမ” ဟေျပာလက၏။

ဟားမးစသည ျပနလညေျဖဆျခငးမျပႏငပ ေႏးေကြးေလးလစြာျဖင ႏစေယာကသား ခရးဆက လာခၾက၏။ ေနာကဆး၌ တခါးရာေပါငးမားစြာတ႔ကျဖတေကာၿပးေသာအခါ ၎တ႔ေတြ႕ရခဖးေသာ အမမားထကပမေသးငယၿပး ႏခာလေသာတငယေလးတစလးက ေတြ႕လကၾကရ၏။ ထတငယေလး သည မတေစာကေသာေတာငကနးတစခ၏ အေျခအနးတြငတညရၿပး တႏငကပလကရေသာ လယကြကမာ ေသးငယေသာလညး ေကာငးစြာေျမညႇထားေၾကာငးေတြ႕ၾကရ၏။ သစမးႏစေယာကက တခါးေခါကလကေသာအခါ ဆငးရႏြမးပါးေသာလငမယားက တခါး၀တြငေတြ႕လကၾကရ၏။ ႏြမးပါး ေသာလငမယားသည သစမးႏစေယာကက အမအတြငးသ႔၀ငေရာကရန ခကျခငးပငဖတေခၚလက၏။ ႏြမးပါးဟနေဆာငထားေသာ နတဘရားႏစပါးလညး တခါး၀မေခါငးင႔၀ငလကၾကၿပး ကဥးေျမာငးေသာ

အခနးငယထတြင ေနရာယလကၾက၏။

လငမယားႏစေယာက၏အမညမားမာ ေဘာကစစစႏငဖလမနဟ၍ျဖစ၏။ ေဘာကစစစဆသ

Page 65: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 51

သည ပငာေသာအၿပးႏင ခသာေသာမကႏာထားရလက ေဖာေတာေသာဆပငမားရသည အမး သမးငယျဖစၿပး ၎၏ခငပြနးျဖစသ ဖလမနမာ အတနငယအသကအ႐ြယရဟနရေသာလညး အလပ ႀကးစားသတစဥးျဖစ၏။ ၎တ႔ႏစဥးသည ဧညသညမားသးေဆာငရနအတြက အစားေသာကျပငဆင ျခငးျဖင အလပမားလကရၾက၏။

ေဘာကစစစႏငဖလမနတ႔သည ဧညသညႏစေယာက၏အမညမားႏင ေနာကေၾကာငးရာဇ၀င တ႔က ေမးျမနးျခငးမျပၾကေပ။ ထအေၾကာငးအရာတ႔သည ဧညသညမားအလရမသာ ၎တ႔ကယတင ေျပာၾကလမမညျဖစေၾကာငး နားလညထားၾက၍ျဖစ၏။ လငမယားႏစေယာကသည ဧညသညမားက ေႏြးေထြးေသာ ေနရာအနး၌ထငေစၿပး ေဘာကစစစက တစခတညးသာရေသာ ခတနးရညေပၚတြင ေသးငယေသာ ေခါငးအးကေလးကတငလက၏။ ထ႔ေနာကေဘာကစစစက မးဖတြငးသ႔ ထငးမားထပ ထညလကၿပး ေရးေႏြးအးတညလက၏။ ေဘာကစစစက ညေနစာခကျပတေနရငးျဖင ဧညသည ႏစဥးက “အခလ ကြၽနမတ႔န႔အတေနထငၾကတအတြက ၀မးသာပါရ႕ရင” ဟခသာစြာေျပာလက၏။ “ကြနမတ႔မာ ကြနမခငပြနးဖလမနရယ ကြနမရယကလြရင ဘာမမားမားစားစားမရပါဘး။ ဒါေပမယ ကြနမတ႔မာ ရသမၽေလးန႔မတေဆြမားကျပစခြငရတာ ၀မးေျမာကမပါတယ”။ သမထသ႔ေျပာဆလကရ စဥ ခငပြနးသညကလညး ေခါငးတညတညတျဖငေထာကခလကရ၏။

ေနာကဆး၌ ႏြမးပါးလေသာညစာသည သးေဆာငရနအသငျဖစလာေတာ၏။ ေဘာကစစစက အကေၾကာငးမားျဖငျပညေနေသာ စားပြခကေလးခငးလက အနားသားတ႔ပေနေသာပနးကနမားျဖင ညစာကတညခငးလက၏။ ဖလမနက ဧညသညတ႔လအပမညထငေသာအရာတ႔က ယေဆာငေပး လကရ၏။ လငမယားႏစေယာကသည ဧညသညႏစဥးေရာကရလာေသာလညး ထးျခားဟနလကၡဏာ မရပ ခါတငးလပငလႈပရားလပကငလကရၾက၏။ သ႔ေသာဧညသညမားက ၎တ႔၏၀ငအရက အနညးငယတကသညအခနတြင ၀ငကရားသည ႀကမဖနမားစြာင႔ၿပးသညတငေအာင ၀ငေလာသြား သညမရပ မလအတငပငရေနေၾကာငး လငမယားႏစေယာက သတထားမလကၾက၏။ ထသ႔ေသာ အျခငးအရာသည နတဘရားတ႔၏တနခးေၾကာငသာျဖစတနရာ၏။ လငမယားႏစေယာကသည လငျမနစြာဒးေထာကလက ႏြမးပါးသညညစာႏင ထည၀ါမႈမရေသာေနရာထငခငးတ႔ျဖင ဧညခမသည အတြက ခြငလႊတပါမညအေၾကာငး နတဘရားႏစပါးက ေတာငးပနၾက၏။

ဆငးရလြနးသျဖင နတဘရားတ႔ကေကာငးမြနစြာ ဧညမခႏငသညအတြကစတမေကာငးျဖစ လကရရာ ဖလမနသည ၎တ႔ေမြးျမထားေသာငနးကဖမး၍ ပမေကာငးမြနေသာအစားအေသာက စစဥရန တအျပငသ႔ေျပးထြကသြား၏။ သ႔ေသာငနးသည ဖလမန၏အႀကကရပမဟနျဖင အေ၀းသ႔ ေျပးထြကသြားေတာ၏။ ေနာကဆးတြင ငနးသညအမတြငးသ႔ေျပး၀ငလက အတနငယ ခမးသာရာ ရလရျငား ဇးယစ၏လကေပၚသ႔တကၿပး၀ပေန၏။ ဇးယစကရယေမာလက ဖလမြနအားငနးက ဖမးဆးျခငးမျပရန တားျမစလက၏။ နတဘရားသည ၎တ႔၏တစေကာငတညးေသာငနးက စားေသာကရနဆႏၵမရေၾကာငး ေျပာၾကားလက၏။

Page 66: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 52

Page 67: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 53

ဇးယစႏငဟားမးစတ႔ကၿပ းလက “ေဘာကစစႏငဖလမန ... ကြၽႏပတ႔ႏငအတလကခၾကေလာ။ သငတ႔သည အၾသဖြယေကာငးေသာအမရငႏစေယာကျဖစၿပး ထ႔အတြကဆလာဘမားရရေစရမည။ သ႔ေသာ ဤေဒသရအျခားသမားအဖ႔မကား ၎တ႔၏႐ငးျပမႈအတြက ထကသငေသာအျပစဒဏက ခစားၾကရေပလမမည” ဟေျပာၾကားလက၏။

ေဘာကစစစႏငဖလမနတ႔ႏစဥးသည နတဘရားမားေနာကသ႔ စတလႈပရားစြာျဖင လကပါသြား ခၾကၿပး နတဘရားမားက ၎တ႔အမ၏အေနာကဖကရ ျမငမားေသာေတာငကနးထပသ႔ ေခၚေဆာင သြားၾက၏။ ေတာငေအာကသ႔ လငမယားႏစေယာကင႔ၾကညလကၾကေသာအခါ ၎တ႔၏တအမမလြ၍ ကနရေသာအမမားအားလးသည ႀကးမားေသာေရလႈငးမားေအာကသ႔ ေရာကရကနေၾကာငးေတြ႕ လကၾကရ၏။ အျမငမားဆးေသာအမတ႔၏ေခါငမးမားကသာ ေရလႈငးမားၾကားတြင၀းတ၀ါးေတြ႕ျမင ၾကရေတာ၏။ ေရလႈငးမားသည ေဒသတစခလးအား တတဆတလငျမနစြာတကစားသြားၿပး ၎တ႔၏ တငယေလးသာလၽင ကနရေတာ၏။

ေဘာကစစစႏငဖလမနတ႔သည ျမငမားေသာေတာငကနးထကမေန၍ ၎တ႔၏လယကြကက ၾကညလကမေသာအခါ မားစြာအအားသငသြားၾက၏။ ၎တ႔၏တငယကေလးသည ေ႐ႊႏငေကာကသ ပတျမားတ႔ျဖငအတၿပးေသာ ေကာငးေဆာငႀကးအျဖစသ႔ေျပာငးလသြား၏။ အဘယေၾကာငထသ႔ ေျပာငးလသြားေၾကာငးကသလသညႏင နတဘရားမားအားၾကညလကရာ ဇးယစကၾကငနာစြာၿပး လက “သငတ႔အတြက ဆလာဘပငျဖစ၏။ သငတ႔အလရေသာဆႏၵကေျပာပါ။ ကြၽႏပျဖညဆညးေပး ပါမည” ဟေျပာလက၏။

ေဘာကစစစႏငဖလမနတ႔သည ေခတမၽၾကာေအာငတငပငလကၾကၿပးေနာက ၎တ႔၏ဆႏၵက ေျပာၾကားလက၏။ ပထမဥးစြာ ၎တ႔၏တငယေနရာတြငေပၚေပါကလာေသာ ေ႐ႊေကာငးေဆာငႀကး အတြငး၌ နတဆရာမားအျဖစႏငေနထငသြားလေၾကာငး နတဘရားမားထေတာငးဆၾက၏။ ထ႔ေနာက တစဥးႏငတစဥး မားစြာၾကငနာၾကသညျဖစရာ ေသဆးၿပးသညတငေအာင တစဥးတညးအသကရင ေနထငရနအလမရၾကသညႏင ေသဆးသညအခါ၌လညး ႏစဥးစလးတစၿပငနကတညး ေသဆးလ ေၾကာငးေတာငးဆၾက၏။

ဇးယစက ၎တ႔လငမယား၏ ပထမဆးဆႏၵက ခကျခငးျဖညဆညးေပးလက၏။ ဟားမးစႏင အတ အလငပတစေတာငသ႔မျပနမ ဇးယစသည ေဘာကစစစႏငဖလမနတ႔က ေ႐ႊေကာငးေဆာင ႀကးထတြင ကယတငေနရာခထားေပးခ၏။ လငမယားႏစေယာကသည ႏစေပါငးမားစြာၾကာၿပး အမငး သညတငေအာင ေပာ႐ႊငစြာေနထငခၾကၿပး နတဘရားမားအေပၚ၌လညး မားစြာယၾကညသက၀င ခၾက၏။

တစေန႔သ၌ ေကာငးေဆာင၏အျပငဖကတြင မတတပရပလကရစဥ ေဘာကစစစသည ခငပြနးသည၏ခႏၶာကယ ေတာငတငးသြားေၾကာငး သတျပမလက၏။ မကစေရ႕၌ပင ဖလမန၏ ေျခေထာကသည ေျမႀကးအတြငးသ႔၀ငသြားၿပး လကမားမ သစ႐ြကမားထြကေပၚလာေၾကာငး ေတြ႕ျမင လက၏။ ေဘာကစစစအဩသြားၿပး သမ၏ခႏၶာကယမလညး အျမစမားႏငသစ႐ြကမား ထြကေပၚေန

Page 68: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 54

ေၾကာငးသလကရ၏။ လငမယားႏစေယာကသည တစဥးႏငတစဥး ေနာကဆးအေနျဖငႏႈတဆက လကၾကၿပး ၎တ႔၏ခႏၶာကယမားသည သစပငမားအျဖစေျပာငးလသြားကာ ပငစညတ႔မာ တစပငႏင တစပငလမယကလကရၾက၏။ ဤနညးအားျဖင ေဘာကစစစႏငဖလမနတ႔၏ မကြမကြာပေသဆးလမႈ ဆႏၵက နတဘရားမားကျဖညဆညးေပးခၾက၏။

ထအျဖစအပကျဖစပြားၿပးေနာက ဖရစဂယာသ႔ထပမလာေရာက ေနထငသမားသည ေဘာကစစစႏငဖလမနတ႔၏ပျပငက အၿမေျပာေလရၾကၿပး ပငစညခငးယကလကရေသာ သစပငမား ကေတြ႕သညအခါတငး ပနးေခြမားစြပေပးလက ၾကငနာေသာလငမယားအား ဂဏျပေလရၾက၏။

Page 69: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 55

8/

tufudk;ESifh em;ppfqyfpf

Page 70: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 56

rdwfquf

ဒ႑ာရတ႔၌ အခ႕ေသာတရစၧာနမား၊ အပငမား၊ ထးျခားေသာေျမျပငသ႑ာနမား၏တညရမႈ ႏင ကမၻာေပၚတြငျဖစပြားေလရေသာ ထးဆနးေသာအျဖစအပကမားအေၾကာငးက metamorphosis ေခၚ အသြငသ႑ာနေျပာငးလမႈအမားအျဖစႏင မၾကာခဏေဖၚျပေလရၾက၏။

ဂရဒ႑ာရမားတြငလညး ထသ႔ေသာအသြငသ႑ာနေျပာငးလမႈတ႔က မၾကာခဏေတြ႕ျမငႏင ၏။ ဒ႑ာရအေျမာကအမားတြင ဇာတလမး၏ climax ေခၚ အထြဋအထပသ႔ ေရာကရလာေသာအခါ အဓကဇာတေကာငသည လ႔အသြငသ႑ာနမ အျခားအသြငတစခခသ႔ ေျပာငးလသြားေလရ၏။ အမားအားျဖင နတဘရားတစပါးပါး၏တနခးျဖင ဤသ႔ေျပာငးလေလရ၏။ ယခေဖၚျပမည အကကးႏင နားစစဆပစ၏ပျပငသည ထသ႔ေသာအမးအစားတစချဖစ၏။ ေအဒရစရာစ၏ တစခေသာအခနတြင ႐မနကဗာဆရာ ဩဗစက အတြဆယငါးတြရေသာသ၏ The Metamorphoses ေခၚကဗာရညႀကး တြင ဤပျပငအပါ၀င ပျပငေပါငးႏစရာေကာက ေရးသားစပဆခဖး၏။ အဆပါကဗာက ယေန႔ေခတ ဂရပျပငမားအတြက အေထာကအကအျပဆးစာေပအျဖစ လကခထားၾက၏။

အကကးႏငနားစစဆပစတ႔၏ပျပငတြင nymph ေခၚနတသမးေလးတစပါး၏ လငယတစဥး အေပၚထားရေသာ ခစျခငးေမတာကသ႐ပေဖၚထား၏။ Nymph ဆသညမာ ေတာမား၊ ေတာငမား၊ သစပငမားႏင ေရအငငယမားတြငကကစားေလရေသာ လပသညနတသမးေလးမားအျဖစ ဒ႑ာရ တ႔တြငေဖၚျပေလရၾက၏။ အကကး (Echo) ဆသညမာ အလြနစကားမားေသာ ေတာငတနးေပာ နတသမးေလးတစပါးျဖစၿပး ျမစနတဘရား စးဖစဆပစ (Cephisus) ၏သားျဖစသ နားစစဆပစ (Narcissus) ဆေသာ လလငငယက ခစႀကကမခ၏။ အကကးေရာ နားစစဆပစကပါ ေရးဂရလမးတ႔ ကးကြယပေဇာျခငးမရခၾကေသာလညး ၎တ႔၏ပျပငသည ဆနးၾကယေသာ သဘာ၀တရား၏ျဖစအင တ႔ကရငးလငးရန အေရးပါေသာအခနးက႑မ ပါ၀ငလကရ၏။

Page 71: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 57

tufudk;ESifh em;ppfqyfpf

အကကးသည မနးမပမားကေစာငေရာကေပးၿပး အမလကျခငးကအစးရေသာ နတဘရားမ အားတးမစစ၏ အရငးႏးဆးမတေဆြျဖစၿပး ေတာငတနးမားတြငေနထငေသာ နတသမးေလးတစပါး ျဖစ၏။ ခငမငဖြယေကာငးေသာအကကးသည သမ၏ညအစမမားႏငမတေဆြမားက စကားေျပာဆရန မားစြာႏစသကသျဖစ၏။ အကကးသည အလြနေပာ႐ႊငတတသျဖစသညအတငး သမ၏မတေဆြ သငယခငးမားကသမအား စကားေပါလသညဟေစာဒကမတကၾကပ အားလးကပငခစခငၾက၏။

အခါတစပါး၌ နတသမးတစပါးႏင နတဘရားတ႔၏ဘရငဇးယစတ႔ ခစႀကကမၾက၏။ ၎တ႔စတြ သည ဇးယစ၏ၾကငယာေတာ ဟာရာႏငေ၀းကြာေသာ glade ဟေခၚသည ေတာနကထတြင မၾကာခဏ ခနးေတြ႕တတၾက၏။ အကကးသည ဇးယစႏငအဆပါနတသမးတ႔၏ ေမတာဇာတလမးက နားမလည ေသာလညး သငယခငးမားႏင ညမမားကခငးေစသျဖင ၎တ႔ခနးဆေတြ႕ဆရာေနရာတစ၀ကတြင ေစာငၾကပေပးရ၏။ အကကးသည မညသညအတြကေၾကာင ထသ႔ေစာငၾကပ ေပးရသညဆသည ကပငမသရာေပ။ အကကးနားလညထားသညမာ သငယခငးမားႏငညမမားက မာၾကားထားသည အတငး ထေနရာတစ၀ကသ႔ ဟာရာလာေရာကျခငးရမရက ေစာငၾကပေပးရနပငျဖစ၏။

မားမၾကာမဟာရာသည နတသမးတစပါးႏငသမ၏ခငပြနးသည အခစဇာတလမးခငးေန ေၾကာငး ေကာလဟာလသတငးမားၾကားမသျဖင အျဖစအပကအလးစကေဖၚထတရန ဆးျဖတလက ၏။ သ႔ႏငဟာရာသည ေတာနကထသ႔၀ငေရာကသြားၿပး ခငပြနးသညႏငနတသမးတ႔ခနးဆရာ မနးမေ၀းသ႔ေရာကရလာေသာအခါ သစပငတ႔၏အရပေအာကတြင လမးေလၽာကေနေသာ အကကးက ေတြ႕လကရ၏။ အကကးသည ထေနရာသ႔ ဟာရာ၀ငေရာကလာသညက ေတြ႕ျမငသညႏငတစၿပင နက ညအစမမား၏ မာၾကားခကကသတရလာၿပး ဟာရာႏငစကားစျမညေျပာလက အခနေႏာငေႏး ေစရနျပလပ၏။ ဟာရာသည အကကးႏငစကားစျမညေျပာဆေနခက ဇးယစႏငခစသနတသမး တ႔သည ဟာရာ၏အသကၾကားသညႏင ၎တ႔ကဟာရာမေတြ႕ရမ လငျမနစြာ ထြကေျပးေပာကကြယ သြားၾကေတာ၏။

ဟာရာသည သမ၏ခငပြနးသညေပာကကြယသြားသညက သတထားမလကၿပး အကကးက သမအား စကားမားေဖါငဖြ႕ေနရသည အေၾကာငးရငးကရပမသြားသျဖင စတဆးလက အကကးက အျပစေပးရနဆးျဖတလက၏။ နတဘရားတ႔၏ဘရငမဟာရာသည အသကျမႇငလက “နတသမးေလး ... သငသည လြနစြာစကားေပါသျဖစသညအတြက သငကအျပစဒဏေပးရေပမည ... ယခအခနမစ၍ သငေျပာဆေသာစကားမားသည အျခားသမားကသငက စတငေျပာဆေသာစကားလးမားႏင တစထပ တညးျဖစေနပါေစ” ဟေျပာဆလက၏။

အကကးသည မားစြာ၀မးနညးသြားမ၏။ သမသည ညအစမမားႏငသငယခငးမားက ကည ျခငးမၽသာျဖစၿပး ဟာရာကထခကေစလျခငးမရေပ။ ယခအခါ အလြနစကားေျပာလေသာသမအတြက မတနမရာေသာ အျပစဒဏေပးျခငးကခခရ၏။ သမအတြကႏႈတဆတေနရန (သ႔) အျခားသမား

Page 72: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 58

ေျပာဆေသာစကားလးမားကသာ ထပတလလေျပာဆရနဟသညအျပစဒဏထက ဆး႐ြားေသာအျပစ ဒဏဟ၍ မရႏငေတာေပ။

ဤသ႔ျဖငအကကးသည ညအစအစမမားႏငသငယခငးမားက တတဆတေၾကကြစြာႏႈတဆက လက ေတာနကတြငးမထြကခြာလာခေတာ၏။ မမတစကယတညး ေတြးမေတြးရာ ေတြးေတာရငးျဖင လပေသာေရကနငယတစခအနးသ႔ အကကးေရာကရလာခ၏။ သမေတြ႕ခဖးသမၽ လလငမားထတြင အေခာေမာဆးဟထငရေသာ လလငပတစေယာကက ေရစပအနးတြငထငလကေတြ႕လကရ၏။ အကကးသည အဆပါနားစစဆပစဟအမညရေသာလလငပႏင စကားမားေျပာလလေသာလညး သမကစတင၍ စကားေျပာဆႏငစြမးမရသျဖင သစပငတစပင၏ေနာကတြငပနးကြယလက လလငပ ၏အရပအေျခက အကခပလကရ၏။

နားစစဆပစဆသမာ ေခာေမာလပေသာလလငပတစေယာကျဖစၿပး သ႔ကေတြ႕ျမငဖးသတငး က ျမငျမငခငးပင ေမတာသက၀ငခစခငၾကေလရ၏။ သသည ပငကယသဘာ၀အတငးပင ႀကခငသ ျဖစၿပး အရပရညလက ေကာကေကြ႕ေသာေ႐ႊေရာငဆပငမားက သ၏ခႏၶာကယႏငလကဖကညစြာ ကကျဖတထားသညအလား ပနရလကရ၏။ နားစစဆပစသည မမကယက တစခါမၽျပနၾကညဖးသ မဟတသျဖင သ႔ကယသမညမၽေခာေမာသျဖစေၾကာငး သရျခငးမရသညအျပင အျခားသမားက အဘယေၾကာငသ႔က ခစႀကကေနၾကေၾကာငးကလညး နားမလညေခ။ စငစစအားျဖငသ႔က အကကး စတငေတြ႕ရမေသာအခနသည သ႔အားခစႀကကေနသမားကၿငးေငြ႕လသျဖင သကသာမႈရလရျငား ထေနရာသ႔ ေျပးထြကလာခခနျဖစ၏။

နားစစဆပစသည မရပမနားလမးေလၽာကေနရာမ ေရငတလသျဖင ေရေသာကရနအတြက ထေရကနအနးသ႔ေရာကရလာချခငးျဖစ၏။ ဒးကညြတလက ေရင႔ေသာကလကစဥတြင တညၿငမေသာ ေရမကႏာျပင၌ အလြနေခာေမာလပေသာမကႏာတစခက သ႔ကၾကညေနေၾကာငးေတြ႕လကရ၏။ သ႔ေသာ ေရထမထေခာေမာေသာမကႏာက ထမရနႀကးစားၾကညေသာအခါ ေရမကႏာျပငတြင လႈငးဂယကမားထသြားၿပး ၀းတ၀ါးျဖငေပာကကြယသြား၏။ နားစစဆပစသည ေရထမေခာေမာေသာ မကႏာေပာကဆးသြားသျဖင ၀မးနညးသြားၿပး ကမးစပတြငထငလကငေနမ၏။ အတနငယၾကာေသာ အခါ ေရကနတြငးသ႔င႔ၾကညလကျပန၏။ ေခာေမာေသာမကႏာသည သ႔အားျပနၾကညေနေၾကာငး ေတြ႕ရ၏။ နားစစဆပစသည ေရထမေခာေမာေသာမကႏာအတြက ၀မးနညးသြားမ၏။ ထမကႏာက ထမရနႀကးစားလကေသာအခါ ေပာကကြယသြားျပန၏။

နားစစဆပစသည ေနာကေကာဖကမ သစ႐ြကမားလႈပရားသက ႐တတရကသတျပမလက၏။ အကကးက သ႔ကစကားစျမညေျပာရနႀကးစားေနေၾကာငး သမသေခ။ ေရထမေခာေမာေသာမကႏာ ေပာကကြယသြားမႈေၾကာင ၀မးနညးလကရရာ နားစစဆပစက “ဘယသလေဟ” ဟေအာေခၚလက၏။ အကကးကလညး “ဘယသလေဟ” ဟျပနေျပာလက၏။ အကကးသည ဟာရာ၏အျပစဒဏေၾကာင လလငပ၏စကားမားက ျပနေျပာျခငးျဖငသာစကားေျပာႏငရာ၏။ ထ႔အျပငအကကးသည နားစစဆပစ ၏ေခာေမာလပမႈေၾကာင သ႔ကေမတာသက၀ငခစခငမၿပျဖစ၏။ သ႔ေသာ သမကစတင၍ စကားေျပာ ဆႏငျခငးမရသညကရကလသျဖင အေတြ႕မခရပ ပနးကြယလကသာရ၏။ နားစစဆပစသည သ၏

Page 73: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 59

စကားမားက တစစတစေယာကကျပနေျပာေနသျဖင အအားသငလက အနညးငယလညးစတ အေႏာငအယကျဖစသြားမ၏။ အဘယေၾကာငတစစတစေယာကက သ႔စကားမားကျပနေျပာရေလာက ေအာင႐ငးစငးရသနညးဟ ေတြးေတာမ၏။ သ႔ႏင အနညးငယစတ႐ႈပေထြးသြားၿပး နားစစဆပစသည ေရထမေခာေမာေသာမကႏာက အာ႐ေရာကသြားျပန၏။

ေရမကႏာျပငမ ေခာေမာေသာမကႏာသည ထေတြ႕ရနႀကးစားလကတငး ေပာကကြယသြား ေလရ၏။ ေရကနတြငး၌မညသမၽမရပ ေရမကႏာျပငေပၚမ ေခာေမာေသာမကႏာပငရငသည ၎ကယ တင၏ အရပထငဟပေနမႈျဖစေၾကာငး နားစစဆပမသရေခ။ နားစစဆပစတစေယာကတညးသာ ေရကနစပတြငထငလက ကနအတြငးသ႔ၾကညေနျခငးျဖစ၏။ တျဖညးျဖညးႏင သစပငမားေနာကသ႔ ေန၀ငသြားေသာအခါ နားစစဆပသညသ၏အရပက ေရကနတြငး၌မေတြ႕ရေတာေခ။ နားစစဆပစ သည ေရကနတြငး၌တစစတစဥးရေနသညဟယၾကညလက “ခဏေလာကေစာငပါဥး ... မငးက သပလတာပေနာ ... မငးကငါခစမေနၿပ” ဟေအာဟစေနမ၏။ သျပနၾကားရေသာအသမားကား သစပငမား၏ေနာကကြယမ အကကး၏ပတငသမားပင ျဖစေနေတာ၏။

နားစစဆပစသညလညး အကကးကသ႔ကခစေနသကသ႔ ေရကနတြငး၌ရေနသညဟ သယၾကညထားေသာ လပေသာမကႏာပငရငက ခစေနမၿပျဖစ၏။ လလငပက ေရမကႏာျပငထကမ သ၏အရပကၾကညလက၊ နတသမးေလးကလလငပကၾကညလက ေန႔ရကတ႔သညတစရကၿပး တစရက လငျမနစြာကနလြနသြားၾက၏။ နားစစဆပစက ေပၚလကေပာကလကျဖစေနေသာ သ၏ ခစသကတမးတလက၊ အကကးကနားစစဆပစက စကားစျမညေျပာရနႀကးစားလက ရေနၾကေတာ ၏။

Page 74: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 60

အခနတ႔သည တေ႐ြ႕ေ႐ြ႕ကနဆးလကရရာ ေရကနစပမခစသတ႔သည အပစကရနက ေသာလညးေကာငး၊ အစားအစာစားေသာကရနကေသာလညးေကာငး ေမေလာလက အလမျပည ေသာစတတ႔ျဖင ၀မးနညးလကရၾကကန၏။ အခနၾကာေညာငးလာသညႏငအမၽ ေရကနအတြငးမ ေခာေမာေသာမကႏာပငရငသည တျဖညးျဖညးပနခးလာေၾကာငး နားစစဆပစ သတျပမလက၏။ ထမကႏာပငရငသည ၎ကယတငပငျဖစေၾကာငး နားစစဆပစ မရပမေသးေပ။ သစပငမား၏ေနာက တြင ပနးေအာငးေနေသာအကကးသည နားစစဆပစ၏အျဖစကျမငမေသာလညး သမကယတင နားစစဆပစကသ႔ တစျဖညးျဖညးပနခးလာေနေၾကာငး သတမျပမေပ။

နားစစဆပစသည ေန႔စဥရကဆက ေရကနအတြငးမအရပကသာၾကညေနရာ အစာအဟာရ ျပတလပမႈေၾကာင တစေန႔တစျခားပနခးလာေတာ၏။ တစေန႔တြငနားစစဆပစသည စတပက အားေလာစြာျဖင “အခစေရ ... ဘာေၾကာငကယက လစလျပထားရတာလကြယ ... မငးအတြက ေသမတတခစားေနရတာက ျမငလညစမးပါဥး” ဟေျပာလက၏။ ၀မးနညးမႈတ႔ႀကးစးေနသျဖင နတသမးေလး၏ ပတငစကားေျပာသတ႔က နားစစဆပစမၾကားႏငေတာေခ။ ေရမကႏာျပငက စကၾကညလက ေရကနနေဘးတြငလၿပသြားခ၏။ ထးဆနးေသာခစသႏင ဆေတြ႕ႏငရနႀကးစားရငး ေရကနေဘးတြင နားစစဆပလကေသဆးခၿပျဖစ၏။

Page 75: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 61

သေသဆးသြားေသာအခါ ဥးတညခကလြမားေနေသာခစျခငးေမတာႏင လလငပေလးက သနားလသျဖင နတဘရားမားကသ႔က နားစစဆပစ narcissus ဟေခၚေသာ ပနးပြငကေလးအျဖစ အသြငေျပာငးလေပးလကၾက၏။ အကကးသညလညး နားစစဆပစ ပနးပြငကေလးအသြငေျပာငးလ သြားသညက ေတြ႕ျမငလကရၿပးေနာက သမ၏ပတငတတေသာ အသကေလးကသာခနရစလက သနားစဖြယ လၿပေသဆးသြားခရာေတာ၏။

Page 76: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 62

9/

[D;v,yfpfESifh az;oGef

Page 77: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 63

rdwfquf

လသားတ႔၏တညရမႈႏငပတသက၍ အမားကးလြနမႈမားအေၾကာငးက ဂရဒ႑ာရအေျမာက အမားတြငေတြ႕ရႏင၏။ အမားအားျဖင မမတ႔၏စြမးရညအတငးအဆကမသရၾကသျဖင အျပစဒဏခရ မႈမားအေၾကာငးျဖစ၏။ ဂရစကားျဖစေသာ ဟ႐းဘရစစ hubris ဆသညမာ ထသ႔မမတ႔၏စြမးရည အတငးအဆကမသပ ေဘာငေကာတတၾကသမားက ၫႊနးဆေသာစကားျဖစ၏။ ဒ႑ာရမားတြင ဘရင (သ႔) နတဘရားမားက စနေခၚအတၾကျခငးျဖင hubris ကမၾကာခဏသ႐ပျပေလရၾက၏။ Hubris က မာနမာနေထာငလႊားမႈ၏ရလာဒအျဖစလညး ေဖၚျပတတၾက၏။ ၎၏ရလာဒသညကား အမားအားျဖင ၀မးနညးမႈႏငေနာငတတရားတ႔ျဖင အဆးသတေလရ၏။ ယခေဖၚျပမည ဟးလယပစ ႏငေဖးသြနဇာတလမးတြင hubris ႏင ယငးသ႔ျဖစေပၚလာေအာငလႈ႕ေဆာတတေသာ သေဘာတရား မားအေၾကာငးက ေတြ႕ရရမညျဖစ၏။

ေနနတဘရား ဟးလယပစ (Helius) (ဂရစကား helios ဆသညမာ “ေန” ဟအဓပၸါယရ၏) သည တကတနနတဘရားမားျဖစၾကေသာ နတဘရားဟကပါရအနႏင နတဘရားမသငအာတ႔၏ သားေတာျဖစ၏။ ဟးလယပစသည ေန၏အေရးပါမႈေၾကာင ထငရားေသာနတဘရားျဖစေသာလညး ေရးဂရလမးတ႔က သ႔ကကးကြယျခငးမျပၾကေပ။ ဟးလယပစက အလငးေရာငနတဘရား အပလႏင မၾကာခဏ မားယြငးေလရတတၾက၏။ ဟးလယပစတြင ၾကငယာေတာအေျမာကအမားရၿပး သားသမး လညး အေျမာကအမားထြနးကားခ၏။ တကတနနတဘရားမားျဖစၾကေသာ နတဘရားအးရနးနပစႏင နတဘရားမတကသစစတ႔၏ သမးေတာျဖစၿပး oceanid ဟေခၚသည ပငလယသမဒၵရာတ႔၏၀ညာဥ ျဖစေသာ ကလငမန (Clymene) ဆသသည ဟးလယပစ၏ ၾကငယာေတာမားထမတစပါးျဖစ၏။ ဟးလယပစႏငကလငမနတြင “ေတာကပျခငး” (shining) ဟအဓပၸါယရေသာ ေဖးသြန (Phaethon) အမညရသားေတာတစပါးရ၏။

ဟးလယပစႏငေဖးသြနတ႔၏ဇာတလမးသည ဩဗစ၏ The Metamorphoses အမညရကဗာ တြငပါရ၏။ ဤပျပငတြငလညး သဘာ၀၏အဩဖြယေကာငးေသာအျခငးအရာအခ႕က ေတြ႕ျမငရမည ျဖစ၏။ ပျပငထ၌ နဂါးေငြ႕တနး ဂလပဇ (Milky Way galaxy) ႏင အကဖရစကတြငရေသာ သကႏာရ (deserts of Africa) တ႔ ျဖစေပၚလာပအေၾကာငးမားက ရငးျပထား၏။ အကဖရစကရ အသအးပးယား (Ethiopia) ႏင ယေန႔ေခတအတလႏငငတြင ပးျမစ (Po River) ျဖစလာမည အရစဒနနပစျမစ (Eridanus River) အစရေသာ ျပငပေလာကတြငအမနတစကယတညရေနသည ေနရာမားအေၾကာငး ကလညးေဖၚျပထား၏။

Page 78: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 64

[D;vD;,yfpfESifh az;oGef

ဟးလယပစဆသညမာ ေနနတဘရားျဖစ၏။ ဇးယစက နတဘရားမားက အလပတာ၀နမား ခြေ၀ေပးခနတြင ဟးလယပစမရေသးသျဖင သ႔တြင ကမၻာေျမ၌ပငဆငေသာေနရာမရေပ။ သ၏အဓက လပငနးေဆာငတာသည နတျမငးရထားကေကာငးကငျပင၌ ေန႔စဥျဖတသနးေမာငးႏငရနျဖစ၏။ စငစစအားျဖင ေနဆသညမာ အဆပါနတျမငးရထားပငျဖစသျဖင လြနစြာအေရးပါ၏။ ေနသည ကမၻာေျမအတြက အလငးေရာငႏငေႏြးေထြးမႈကေပးၿပး ၎၏ျဖတသနးသြားလာမႈေၾကာင ေန႔ႏငညတ႔ ျဖစေပၚလကရ၏။ ဟးလယပစသည ေနထြကျခငးႏငေန၀ငျခငးတ႔ အခနမနမနျဖစေပၚေစရန အထး ဂရျပ၍ေမာငးႏငေပး၏။

ဟးလယပစသည အလြနအလပမားသျဖစေသာလညး ကလငမနဆသ အမးသမးတစဥးႏင ေမတာမၽခ၏။ ကလငမနသည ယခအခါ အသအးပးယားဟေခၚဆေသာအရပတြင ေနထငသျဖစ၏။ ၎တ႔စတြတြင ေဖးသြနအမညရ သားတစေယာကထြနးကားခ၏။ ေဖးသြနေမြးဖြားၿပးသညေနာကတြင ကလငမနသည ဟးလယပစႏငကြကြာသြားခၿပး သမ၏ကေလးငယက သားအရငးကသ႔ေစာငေရာက ေသာ မငးသားတစပါးႏငလကဆကခ၏။ ကလငမနသည မငးသားႏငလညး သားသမးမားထြနးကားခ ၿပး ႏစေပါငးမားစြာၾကာေအာင ေပာ႐ႊငစြာေနထငခၾက၏။

သ႔ေသာ ကလငမနကေဖးသြနက ၎၏ဖခငသည မငးသားမဟတေၾကာငးေျပာျပလကသည အခါ ေတာ၀ငမသားစ၏ ၿငမးခမးေသာဘ၀မာပကစးခရ၏။ ကလငမနကေဖးသြနက ၎၏ဖခငသည ေနနတဘရား ဟးလယပစျဖစေၾကာငးေျပာျပခ၏။ ေဖးသြနသည မခင၏စကားကၾကားလကရသည အခါ မားစြာအအားသငသြားခ၏။

ေဖးသြနသည ထအေၾကာငးမားက ေကာငးရ အတနးေဖၚသငယခငးမားအား ေျပာျပခ၏။ သငယခငးမားသည ထအေၾကာငးကမယၾကညၾကပ ေဖးသြနကေလာငေျပာငၾက၏။ ေဖးသြနက ေနနတဘရား၏သားျဖစေၾကာငး မယၾကညၾကပ ပျပငအျဖစသာသေဘာထားၾက၏။ သငယခငးမား ထမတစေယာကသည ေဖးသြနက “ဟးလယပစကမငးအေဖဆရင ငါတ႔ကယၾကညေအာင သကေသ ျပပါလား” ဟစနေခၚလက၏။

ေဖးသြနလညး သငယခငးမားကသကေသျပရန စတအားထကသနလသျဖင အမေရာကေသာ ဟးလယပစသည သ၏ဖခင အစစအမနျဖစေၾကာငးသကေသျပရန မခငထအကအညေတာငး၏။ ကလငမနအေနျဖင နတဘရားသည သားျဖစသ၏ဖခငအစစျဖစသညဟေျပာရန ခငမာေသာသကေသ မရေပ။ သ႔ရာတြင ကလငမနသညေဖးသြနက နတဘရားထသ႔သြားေရာကၿပး သကေသေတာငးဆႏင ရနအတြက ဟးလယပစ၏ နနးေတာသ႔သြားရာလမးကၫႊနျပရန ကတျပလက၏။

ေဖးသြနသည မခင၏လမးၫႊနမႈေၾကာင နတဘရား၏နနးေတာက အလြယတကပင ရာေဖြေတြ႕ ရခ၏။ ဖခင၏နနးေတာကေတြ႕ျမငလကရေသာအခါ မမမကစကပငမမမယႏငေအာင အဩသြားခ၏။ သျမငေတြ႕ဖးခသမၽေသာ အေဆာကအဥးမားထတြင အေကာငးဆးျဖစၿပး နနးေတာအားလးတြင

Page 79: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 65

အေကာငးဆးနနးေတာျဖစ၏။ ေဖးသြနသည ဟးလယပစစျမနးရာ dais ေခၚရာဇာပလငအနးသ႔ စတလႈပရားစြာျဖင တးကပသြားခ၏။ ထ႔ေနာက ပတ၀နးကငကအဩစြာျဖင ေငးေမာၾကည႐ႈ လကရ၏။ ေ႐ႊျဖငအတၿပးေသာ ၾကးမားလသညနနးေတာတငႀကးမားသည အခနးတြငး၌အေရာငမား ေတာကပလကရ၏။ နတဘရားစပယေနေသာရာဇာပလငက ေကာကစမးျဖငထြငးထထား၏။ အခနးတြငး၌ နတဘရားငယအခ႕သည ဟးလယပစ၏ထပါးတြငအခစား၀ငေနၾက၏။ အဆပါ နတဘရားတ႔၏ အမညမားမာ ေန႔ (Day)၊ လ (Month)၊ ႏစ (Year) တ႔ျဖစၾကၿပး အျခားေသာ နတဘရားမားျဖစၾကသည ရာစႏစမား (Centuries)၊ နာရမား (Hours) ႏင ရာသမား (Seasons) လညးရၾက၏။

ေဖးသြနသည လပေသာ၎၏မခငႏင ကယေနဟနထားေရာ မကလးမားပါဆငတသျဖင ဟးလယပစက ျမငျမငခငးပငသ႕သားျဖစေၾကာငးသလက၏။ နတဘရားသညလညး သ႔မခငေျပာျပခ သညအတငးပင သ၏ဖခငအစစအမနျဖစေၾကာငး ေဖးသြနအား၀နခလက၏။ ေဖးသြနက သငယခငး မားက သကေသျပလသညဟေတာငးဆလကေသာအခါ ဟးလယပစ အအားသငသြားေသာလညး သားျဖစသ၏ခစားခကကနားလညမ၏။ သ႔ႏငေဖးသြနက “ငါသားေတာငးဆသမၽ သကေသျပခကက ေပးဖ႔ မရဏျမစကတငတညၿပးအေဖကတေပးပါတယ” ဟေျပာလက၏။ မရဏျမစကတငတညထား ေသာ ကတစကားသည နတဘရားမားပငေဖါကဖကျခငးမျပႏငေၾကာငး ေဖးသြန နားလညထား၏။

ထ႔ေၾကာငေဖးသြနက ဟးလယပစဖကသ႔လညကာ “အေဖ ... ကြနေတာဟာ အေဖသား ျဖစတယဆတာက ကြနေတာယၾကညပါတယ။ ဒါေပမယ သားကေျပာငေလာငၾကတ သငယခငးေတြ ကသကေသျပခငပါတယ။ အေဖဟာ နတျမငးရထားကေမာငးႏငရာမာ ေန႔စဥဂ႐တစစကန႔ ေမာငးႏင ေလရမနး သားသထားပါတယ။ ကြနေတာဟာ အေဖသားျဖစတအေၾကာငးသကေသျပႏငဖ႔ မနကျဖန ကရင အေဖနတျမငးရထားကေမာငးႏငခြငျပပါ။ ဒါမ ကမၻာေပၚကရေနတလေတြအားလး အေဖေနရာ မာ သားေမာငးႏငေနမနးျမငႏငၾကမာျဖစပါတယ။ သတ႔အေနန႔သားက နတဘရားတစပါးလ ရရငတလ အျဖစ ျမငေတြ႕ေစခငပါတယ။ အေဖကတတညတအေနန႔ သားက နတျမငးရထားေမာငးႏငခြငေပးပါ” ဟေတာငးဆလက၏။

ဟးလယပစသည သားျဖစသ၏ေတာငးဆခကက ၾကားမသညႏငတစၿပငနက မရဏျမစက တငတည၍ ကတထားမသညအတြက မားစြာေနာငတရမလက၏။ နတျမငးရထားသည ေမာငးႏငရန လြနစြာခယဥးလသျဖင သညမညသညအခါကမၽ အျခားသတစဥးတစေယာကအား ေမာငးႏငခြငမျပခ ဖးေခ။ နတျမငးမားသညလြနစြာ႐ငးစငးၾကမးတမးၿပး ဟးလယပစ၏အမန႔မတစပါး မညသ၏အမန႔ ကမၽနာချခငးမရေပ။ နတဘရားအားလး၏ဘရငျဖစေသာ ဇးယစပငလၽင ဟးလယပစ၏ နတျမငးရထား ကထနးသမးေမာငးႏငႏငစြမးမရေခ။ ထ႔ေၾကာငဟးလယပစသည သားျဖစသကအျခားသကေသတစခ ေျပာငးလေတာငးဆေပးရနေတာငးပနခ၏။ နတျမငးရထားသည ထနးသမးေမာငးႏငရနလြနစြာခကခ ေၾကာငးႏင ျဖစေပၚလာမညအႏရာယႏငအကးဆကတ႔ကေဖးသြနအား ေဖာငးဖေျပာၾကားခ၏။ ဇးယစ ကယတငေမာငးႏငပါမညဆလၽငပင ဟးလယပစအေနျဖင စတခႏငလမမညမဟတပ ေဖးသြနသာ ေမာငးႏငပါက ေကာငးကငျပငတြင အလြယတကေသဆးသြားလမမညျဖစေၾကာငး သရထား၏။

Page 80: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 66

သ႔ေသာ မညမၽပငေဖာငးဖေျပာဆေသာလညး ေဖးသြနသည နတျမငးရထားေမာငးႏငရနသာ ပဆာလကရ၏။ သကနတဘရားအား မရဏျမစကတငတညထားေသာကတစကားႏင အကပကင၏။ သ႔ႏငေနာကဆးတြင ဟးလယပစသညမတတသာေတာပ သား၏ဆႏၵအတငး နတျမငးရထားက ေမာငးႏငခြငျပလကၿပး သ၏အေစခမားျဖစေသာ နာရမား (Hours) က နတရထားအတြကျမငးမား ျပငဆငထားရန အမန႔ေပးလက၏။

ေဖးသြနသည စတလႈပ႐ားလြနးသျဖငအျမးလကရ၏။ နာရမားက နတျမငးမားကျပငဆငေန ခနတြင ေပာ႐ႊငလြနးသျဖငေအာဟစခနေပါကေနခ၏။ အေစခမားက နတျမငးတ႔ကတညၿငမေအာင ထနးေပးၿပးေသာအခါ ေဖးသြနကနတရထားေပၚတကလကၿပး ဖခငအားလမးၾကညလက၏။ “အေဖ” ေဖးသြနက ဂဏယ၀ငကြားစြာျဖငေျပာလက၏ “စတမပပါန႔အေဖ ... သားဘယေလာကေတာတယ ဆတာ အေဖဂဏယႏငေအာငေမာငးႏငျပပါမယ”။ ထ႔ေနာကအေစခမားက လကျပႏႈတဆကလကၿပး ေ႐ႊေရာငႏငတကေျမႇာကလက နတျမငးရထားျဖငေကာငးကငျပငသ႔ ေမာငးႏငထြကခြာသြားေတာ၏။

ကမၻာေျမျပငသည နနကခငး၏ေနေရာငျခညတ႔ျဖင တစခဏမၽၾကာေအာငဖးလႊမးသြားခ၏။ ဟးလယပစသည နတျမငးရထားက ေဖးသြနေမာငးႏငေကာငးေမာငးႏငႏငလမမညဟ မရတရယဆ လက သကျပငးတစခကခလက၏။ သ႔ေသာ သ၏ယဆခကမားယြငးေနေၾကာငး တခဏမၽအၾကာတြင သလကရ၏။

ေဖးသြနသည ဖခင၏နနးေတာမထြကခြာၿပးမၾကာမ၌ နတျမငးမားကထနးသမးႏငစြမးမရ ေတာေပ။ နတျမငးရထားက လမးေၾကာငးမနအတငးသြားရနမတတႏငပရ၏။ နတျမငးမားသည သြားေနကလမးေၾကာငးအတငးမဟတပ အျခားတစပါးေသာအရပတ႔သ႔ ဥးတညလကရၾက၏။ ေဖးသြန သည ေန႔ႏငညကအစးရေသာ နတဘရားဟးလယပစ၏သားေတာႏငမတေတာပ နတရထားေပၚမ လမမကႏငေစရနသာ ေၾကာက႐ြ႕စြာႀကးစားေနရ၏။ ဟးလယပစသည ေဖးသြန၏ကေမာကကမျဖစ ေနမႈက နနးေတာထကမၾကညေန႐မလြ၍ နတျမငးရထားကရပတန႔သြားေအာင မစြမးေဆာငႏငေပ။

ပထမဥးစြာ နတျမငးရထားသညေဖးသြနက ညေကာငးကငျပငသ႔သယေဆာငသြားၿပး ၎ႏင ထမေသာအရာတငးက ေလာငကြမးေစ၏။ ညေကာငးကငျပငတြငရေသာ အဆပါအမာ႐ြတႀကးက နဂါးေငြ႕တနး (the Milky Way) ဟေခၚၾကၿပး ယခတငေအာငပင ေဖးသြန၏နတျမငးရထား ျဖတသနး ခေသာလမးေၾကာငးႀကးက ညအခါတြငေတြ႕ျမငႏငၾက၏။ ညေကာငးကငျပငက ေကာလြနလာေသာ အခါ နတျမငးရထားသည ေၾကာက႐ြ႕ေနေသာ ရထားေမာငးသကသယေဆာငလက ကမၻာေျမဆသ႔ ဥးတညလာေတာ၏။ နတျမငးမားသည ကမၻာေျမ၏အကြတတာ (equator) အနးသ႔ ခဥးကပသြားၾက ၿပး နတျမငးရထားႏငထမေသာေျမျပငတြင မးေတာကမးလၽမားကျဖစေပၚေစ၏။ ထသ႔ေလာငကြမးျခငး ခရေသာေဒသမားသည ယခအခါအကဖရစကရ သကႏာရမားျဖစေပၚလာခ၏။

Page 81: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 67

Page 82: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 68

ေဖးသြန၏ နတျမငးရထားသတငးသည မၾကာမတြင အလငပတေတာငသ႔ေရာကရသြား၏။ နတဘရားအားလး၏ပထမဆးမခငျဖစေသာ ဂငအာနတဘရားမသည ကမၻာေျမပကစးျခငးမကယတင ၾကပါရန အျခားေသာနတဘရားတ႔အားေတာငးပနလက၏။ အကယ၍နတျမငးရထားက ရပတန႔ႏငျခငး မရပါက ကမၻာေျမတစခလးေလာငကြမးပကစးေတာမညက နတဘရားမားသရလက၏။ နတဘရား တ႔၏ဘရငဇးယစသည ေဖးသြနကေသေစလေသာဆႏၵမရေသာလညး ေ႐ြးခယစရာနညးလမးမရ ေတာေပ။ သ႔ႏငဇးယစသည ေဖးသြနကခန႐ြယလက မးႀကးလကနကကပစလႊတလက၏။ ဇးယစ၏ မးႀကးသြားသည ေဖးသြနကထမနသြားသျဖင နတျမငးရထားေပၚမ အရစဒနနပစျမစအတြငးသ႔လမက ၿပး ေသဆးသြားေတာ၏။ နတျမငးမားႏင အလၽတညးညးေတာကေလာငေနေသာ နတရထားမာလညး ျမစအတြငးသ႔ကဆငးသြားေတာ၏။

နတဘရားမားသည ေဖးသြနေသဆးရသညအတြက စတမေကာငးျဖစမၾကေသာလညး ကမၻာ ေျမက ကယတငႏငလကသညအတြက စတခမးသာရာရၾက၏။ ပနးပဆရာျဖစေသာ မးနတဘရား ဟစဖစစတပစက ဟးလယပစအတြက နတျမငးရထားအသစျပလပေပးခၿပး ကမၻာေျမတြငေန႔ႏငညတ႔ ဆကလကျဖစေပၚေစခ၏။ နတျမငးရထားအသစသည နတဘရား၏သားျဖစေသာ ေဖးသြနေသဆးမႈ အတြက ၀မးနညးျခငးအထမးအမတအျဖစ ေကာကမကရတနာတ႔ႏငစျခယထားရာ ပ၍ပငလပလက ရေတာ၏။

ဟးလယပစ၏ သမးေတာမားျဖစၾကေသာ ဟးလအကဒ (Heliades) တ႔သည ၎တ႔၏ေမာင ေသဆးခရသညအတြက အရစဒနနပစျမစေဘးတြငစေ၀းကာ ငေကြးလကရၾကကန၏။ ၎တ႔သည ႏစေပါငးမားစြာၾကာေအာငပင ငေကြးလကရၾကရာ နတဘရားမားကသနားလသျဖင ၎တ႔က ေပါပလာပင (poplar tree) မားအျဖစ အသြငေျပာငးေပးလကၾကၿပး ျမစကမးနေဘးတြင ေပါကေရာက ရငသနလကရၾကကန၏။ ၎တ႔ငေကြးခေသာမကရညမားသည အ၀ါေရာငေရစကမားအသြငေျပာငး လသြားၾကၿပး အဆပါေပါပလာပငတ႔မေန၍ ျမစအတြငးသ႔ စးဆငးလကရၾကေတာ၏။

Page 83: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 69

cufqpftzGihf

ambrosia နတဘရားတ႔အသးျပေလရေသာ ေသာကသးစရာ၊ လမးကစရာ (သ႔) အေမႊးန႔သာတစမး။ ဒမတာသည အလစစ၏မငးသားငယျဖစေသာ ဒေမာဖြနးက အဆပါနတ ေဆးမား လမးကေပးခဖး၏။

Archaeology ေရးေဟာငးယဥေကးမႈမားအေၾကာငး ေလလာေသာပညာရပ။

bacchantes ဒငအနနစဆပစနတဘရား၏ ေနာကလကအမးသမးမား။ ထအမးသမး တ႔သည တရစၧာန႐ငးမားကသ႔ျပမေလရၾကၿပး အထးခြနအားမားလညးရတတၾက၏။

chaos အခနမေပၚေပါကမကရႏငေသာ အစအစဥမကသညလညးမဟတ၊ ကသည လညးမဟတေသာ စၾက၀ဠာ။ ထ႔ေနာက ကမၻာသစ၏ပထမဆးနတဘရားမျဖစေသာ ဂငအာက ကမၻာေျမ၊ မးေကာငးကငႏင ပငလယသမဒၵရာတ႔အျဖစ တစျဖညးျဖညးႏငခြျခားေပးခ၏။ ဂရတ႔ ၏အလအရ ကယေျပာေသာအာကာသဟငးလငးျပင (သ႔) နက႐ႈငးေသာလဏဂဟလညး အဓပၸါယရ၏။

Cyclopes ဂငအာႏင ယေရးနပစတ႔၏သားသမးမားျဖစၾကၿပး ခႏၶာကယႀကးထြားဖြ႕ၿဖးၾက လက တစဥးစတြင နဖးအလယတညတည၌ မကလးတစလးစသာပါရၾက၏။ ၎တ႔သည ကြမးကငေသာ လကမႈပညာရငမားျဖစၾကၿပး အလငးပအနနတဘရားမားအတြက တကတန နတဘရားတ႕ကတကခကရန လကနကမားျပလပေပးခၾက၏။

dais ရာဇာပလငတညရရာ ျမငမားေသာ ေနရာ။

echo သဘာ၀အရျဖစေပၚလာေသာ ပတငသ။ အဆပါစကားရပမာ အျခားသမား ေျပာၾကားသညတ႔ကသာ ျပနလညေျပာၾကားႏငေသာ နတသမးတစပါး၏အမညမ ဆငးသက လာခ၏။

Eleusinian Mysteries နတဘရားမဒမတာက ဂဏျပကငးပေလရေသာ ဘာသာေရးပြေတာ မား။ သမးေတာက ယမမငးေဟးဒးစကခးယေျပးမႈေၾကာင ၀မးနညးလကရစဥ ဒမတာေနထင ခသညဟယဆၾကေသာ အလးစစၿမ႕ေတာတြင အဆပါပြေတာမားက ကငးပေလရၾက၏။

glade ေတာနကရာ ေနရာ။

hubris မမကယက လြနကစြာအထငႀကးမႈ။ လတ႔သည မမတ႔ျပလပႏငစြမးရေသာ စြမးေဆာငႏငမႈ နယနမတကေကာလြနလက စတႀကး၀ငတတၾက၏။ အဆပါအျပအမတ႔ သည ၀မးနညးေနာငတရမႈတ႔ျဖင အဆးသတေလရ၏။

Page 84: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 70

metamorphosis အသြငသ႑ာန ေျပာငးလျခငး။ ဂရဒ႑ာရတ႔တြင လတစေယာကမ အျခားအရာ တစခသ႔ အသြငေျပာငးသြားသညသာဓကမားက မၾကာခဏေတြ႕ရေလရ၏။ ဥပမာအားျဖင နားစစဆပစသည ပနးပြငတစပြငအျဖစ အသြငေျပာငးလသြားျခငး။

narcissism မမကယက ျပနလညခစခငမႈ။

nymph မထငရားေသာ နတဘရားမ (သ႔) သဘာ၀၏စြမးရညလကၡဏာ။ ၎တ႔က ေတာငတနးမား၊ ေတာအပမား၊ သစပငမားႏင ေရအငမားတြင ကကစားေလရသည လပေသာ နတသမးမားအျဖစ သ႐ပေဖၚေလရၾက၏။

oceanid ပငလယသမဒၵရာ၏ ၀ညာဥ။

Olympia အလငးပအနနတဘရားမား၏ အဓကဘရားေကာငးေဆာငမား တညရရာ Peloponnesus ၏ အေနာကဖကအပငးတြငရေသာၿမ႕ေတာ။ ပကစးေနေသာဘရားေကာငး ေဆာငမားက ယခတငသြားေရာကလညပတႏငဆျဖစ၏။

Olympians တကတနနတဘရားမားမ ဆငးသကလာေသာ ဇးယစပါ၀ငသညနတဘရားမား ႏင နတဘရားမမားအပစ။

omen အနာဂတက ႀကတငေဟာကနးထတႏငမည သဘာ၀၏ ဆနးၾကယေသာျဖစရပ (သ႔) နမတလကၡဏာတစခ။

oracle နမတလကၡဏာတ႔က ဘာသာျပနနမတဖတေပးသည နတဆရာ။

pantheon နတဘရားမားႏင နတဘရားမမားပါ၀ငေသာ နတဘရားအပစတစခ။

polytheistic နတဘရား (သ႔) နတဘရားမတစဥးထကပ၍ ယၾကညသက၀ငမႈ။

River Styx ေသမငးႏငင၏ အေရးပါေသာျမစတစစငး။ ထျမစအား တငတညထားရေသာ ကတသစၥာက နတဘရားမားပင ခးေဖါကႏငျခငးမရေပ။

sickle ေကာကရတရာတြငအသးျပေလရေသာ တဇဥ။ က႐းနပစသည ဖခငယေရးနပစ က ထးသတရာတြငအသးျပခဖး၏။

Tartarus တကတနနတဘရားမားႏင အလငးပအနနတဘရားတ႔၏ တကပြၿပးဆးသြား ေသာအခါ တကတနနတဘရားအမားအျပားက ပတေလာငထားခရာ နက႐ႈငးသညလဏဂ။

Titans ယေရးနပစႏငဂငအာတ႔၏ သားသမးမားျဖစၾကေသာ နတဘရားႏငနတဘရား မမား။ ၎တ႔၏ေခါငးေဆာငမာ အလငးပအနနတဘရားတ႔၏ဖခငျဖစေသာ က႐းနပစျဖစ၏။

trident အသြားသးခပါရေသာ လခြ န။ ဆကကေလာနတမားက တကတနနတမားႏင အလငးပအနနတတ႔၏တကပြတြင ပငလယသမဒၵရာနတဘရားပဆငဒနအတြက ျပလပေပးခ ဖး၏။

Page 85: Maung Thit Seing- Gods and Goddesses in Greek Mythology- (Michelle M. Houle)

ေမာငသစစမး ဂရဒ႑ာရမ နတဘရားမားႏင နတဘရားမမား 71

pmnTef;

ကကဒမတစ..................................................40, 47ကရးအပစ.............................................................5ကလငမန.........................................................63p.ကအးယပစ.....................................................5, 15က႐းနပစ...........................5p., 10, 12pp., 30, 70ခေအာ...............................................................2p.ဂငအာ..........................................2pp., 18, 68pp.ဆကကေလာ.............................3p., 6, 13, 30, 70ဆမလ...............................................40, 42p., 45ဆလယပစ.......................................................35p.ဇးယစ.8pp., 10, 12pp., 18, 20, 22, 24, 26, 28, 30, 32p., 37p., 40, 42p., 49pp., 53, 57, 64p., 65, 68, 70တကသစစ......................................................4, 63တားက...............................................................49တားတာရပ................................................4, 6, 14တကတန 2, 4pp., 8pp., 12pp., 17, 30, 63, 69p.ဒမတာ..................12, 14, 20, 30pp., 37, 40, 69ဒငအနနစဆပစ..........2, 8, 30, 40, 43, 45pp., 69ဒေမာဖြနး...................................................35p., 69နဂါးေငြ႕တနး.................................................63, 66နတေဆး.............................................................36နတျမငးရထား............................33, 64pp., 65, 68နနေမာစငး.............................................................4နားစစဆပစ...........................2, 33, 56, 58pp., 70ပဆငဒန.................................................12pp., 70ပနသယပစ....................................................45pp.ပနသအြန................................................2, 8p., 40ပနေဒါရာ...........................................2, 24, 26, 28ပရပမးသယပစ................2, 12, 17pp., 22, 24, 26ပးျမစ..................................................................63ပလပပနဆပ................................................2pp., 8ပါဆကဖနး......................................2, 30pp., 37p.ဖရစဂယာ.................................................49p., 54ဖးဘ..............................................................5, 15ဖလမန...........................................2, 49pp., 53p.ဖနနယပင...........................................................22ဘကခန႔..............................................................45ဘကခပစ............................................................40ဘကေခး...................................................40, 45p.မကတနနရာ...............................................35p., 36မရဏျမစ........................................40p., 43, 65p.မငအာ................................................................15ယရစပစဒးစ....................................................7, 40ယေရးနပစ...........................3, 70, 2pp., 10, 69p.ရးအာ............................................5p., 10, 12, 30လကတစရာနတ...........................................6, 13p.လကတ..............................................................15သမစစ....................................................5, 12, 14

သလေစ...........................................................37p.သနးစြန...............................................................22သဘစ..........................................40, 42p., 45pp.သငအာ..........................................................4, 63သၾသဂန....................................................2, 7, 24သကႏာရ......................................................63, 66ဟကကတ.......................................................34p.ဟကစတအာ.................................................12, 14ဟစဖစစတပစ.................................15, 22, 26, 68ဟာကလ...........................................................22ဟားမးစ...................................15, 37p., 49p., 53ဟာရာ.................................8p., 14p., 42p., 57p.ဟကပါရအန...................................................5, 63ဟးစးအပ...................................................2, 7, 24ဟးလယပစ...............................2, 34p., 63pp., 68အကကး.............................................2, 56pp., 58အကစကစလပစ...................................................40အကဖရာဒကတး............................................15, 40အကလပစ.......................................................14p.အငႏ...........................................................40, 42အပလ.........................................................15, 63အပမးသယပစ............................12, 17pp., 19, 28အရစဒနနပစျမစ............................................63, 68အလငပစ..............................................................8အလငပတေတာင.........................8p., 18p., 22, 34အလငးပအန......2, 8p., 12pp., 17p., 28, 30, 40, 69p.အလငပအာ........................................................8p.အလစစ............................................30p., 37, 69အသနာ................................................8, 14, 18p.အားတးမစစ..................................................15, 57အးရနးနပစ.....................................................5, 63အဂအနပငလယ.....................................................8အအာပကတပစ........................................5, 12, 14အေဂဗ...................................................42, 45pp.ဩဗစ..........................................................56, 63ေကာကဆပ..................................................17, 22ေစာဖကလစစ......................................................40ေပါပလာပင.........................................................68ေဖးသြန..............................................2, 63pp., 68ေဘာကစစစ....................................2, 49pp., 53p.ေမၽာလငျခငး........................................................28ေသတာ.................................................24, 26, 28ေသမငးႏငင.......................14, 30, 33, 37, 41, 70ေဟးဒးစ................12pp., 30, 32p., 35, 37p., 69ေအးရးစ.......................................................15, 40ေအာတႏး............................................................42ေျမေအာကကမၻာ.....................................32p., 37p.ျမးဇက.................................................................2