mbi mjedisin mundësues për zhvillimin e shoqërisë civile ... · burimet e përdorura dhe lidhje...

Matrica e Monitorimit mbi Mjedisin Mundësues për Zhvillimin e Shoqërisë Civile

RAPORTI PËR SHQIPËRINË

Projekti financohet nga: Bashkimi Evropian

Acquis e Shoqërisë Civile Ballkanike Fuqizimi i Advokacisë,Potencialit Monitorues dhe Kapaciteteve të OSHC-ve



Fondacioni Kosovar për Shoqëri Civile

CPCD


“Ky publikim është prodhuar me mbështetjen financiare të Bashkimit Evropian, dhe Olof Palme International Center në Shqipëri nëpërmjet financimit të Qeverisë Suedeze. Përmbajtja e publikimit është përgjegjësi e autorit dhe nuk reflekton domosdoshmërisht pikpamjet e Bashkimit Evropian, Olof Palme International Center dhe Qeverisë Suedeze.”





CPCD







CPCD



Drejtuese Juliana Hoxha

Grupi i Vëzhgimit

Klotilda Tavani Kosta

Adela Bani

Maris Selamaj

Grupi i Administrimit të të Dhënave

Elona Kapexhiu

Grupi i Analizimit të të Dhënave dhe Hartimit të Raportit

Juliana Hoxha

Klotilda Tavani Kosta

Kostandina Keruti

ISBN: 978-9928-08-178-0

Dizajni grafik:

Arben Hamzallari

Printimi:

Ky Raport Monitorimi është pjesë e aktiviteteve të projektit“Acquis e Shoqërisë Civile Ballkanike- Fuqizimi i Advokacisë, Potencialit Monitorues dhe Kapaciteteve të OSHC-ve” dhe “Rritja e Pjesëmarrjes Qytetare në Hartimin dhe Zbatimin e Politikave”

Partner kryesor:

Rrjeti Ballkanik për Zhvillimin e Shoqërisë Civile (BCSDN) Metropolit Teodosij Gologanov 39/II-2 1000-Shkup Maqedoni Tel.: + 389 (0)2 614 42 11 E-mail: [email protected] Website: www.balkancsd.net

Partner zbatues në Shqipëri:

Partnerët Shqipëri, Qendra për Ndryshim dhe Manaxhim Konflikti Rruga Sulejman Delvina, N.18, H.8, Ap. 12, Njësia Bashkiake 5, Kodi Postar 1022, Tiranë, Shqipëri, Kutia Postare (PO Box) 2418/1 Tel.: +355 4 2254881 Fax: +355 4 2254883 Email: [email protected] http://www.partnersalbania.org

Botuar në Shqipëri, në Shkurt 2015

5

Përmbajtja

I. Përmbledhja ekzekutive ..................................................................................................... 6

Shoqëria Civile dhe Zhvillimi i Shoqërisë Civile në Shqipëri ................................................... 6

Gjetjet Kryesore .....................................................................................................................7

Rekomandimet Kryesore Politike .......................................................................................... 8

Rreth projektit dhe Matricës ................................................................................................ 10

II. Hyrje ................................................................................................................................. 12

Rreth Raportit të Monitorimit .............................................................................................. 12

Shoqëria Civile dhe Zhvillimi i Shoqërisë Civile (ZHSHC) në Shqipëri ................................... 12

Karakteristika dhe sfida specifike në aplikimin e Matricës në Shqipëri ............................... 13

Mirënjohje dhe falenderime .................................................................................................. 15

III. Metodologjia .................................................................................................................... 16

Përmbledhje e përqasjes metodologjike.............................................................................. 16

Pjesëmarrja e komunitetit të OSHC-ve ................................................................................ 17

IV. Gjetje dhe Rekomandime ................................................................................................. 19

Fusha 1: Garancitë Themelore Juridike të Lirive ................................................................... 19

Fusha 2: Kuadri për Qëndrueshmërinë dhe Lehtësirat Financiare për OSHC-të ................ 22

Fusha 3: Marrëdhënia Qeveri-OSHC ..................................................................................... 31

V. Gjetjet dhe Rekomandimet (Tabela).................................................................................37

VI. Burimet e Përdorura dhe Lidhje të Dobishme në Internet ............................................ 57

VII. Shtojca 1 Pyetësori për OSHC-të .................................................................................. 56

6

I. Përmbledhja ekzekutiveShoqëria Civile dhe Zhvillimi i Shoqërisë Civile në Shqipëri

Në Shqipëri, liria e organizimit është e siguruar dhe e garantuar me ligj. Individët dhe entitetet ligjore mund të themelojnë, të bashkohen dhe të marrin pjesë lirisht në organizatat e regjistruara dhe/apo jo - formale pa diskriminim. Zhvillimi i shoqërisë civile dhe Organizatave të Shoqërisë Civile (OSHC-ve) ka qenë i lidhur me nisma dhe ndryshime ligjore për të krijuar një mjedis mundësues për OSHC-të. Viti 2014 shënoi disa ndryshime pozitive dhe përmirësime në lidhje me mjedisin ligjor dhe rregullator për zhvillimin e shoqërisë civile, si dhe një perceptim më të mirë të OSHC-ve në lidhje me qëndrimin e shtetit ndaj nevojave të tyre dhe bashkëpunimit të ndërsjelltë.

Ndryshimet ligjore ndoqën angazhimet e shtetit që rrjedhin nga dhënia e statusit të vendit kandidat për Shqipërinë, në qershor 2014; vlerësimet dhe rekomandimet e bëra në Progres Raportin e fundit për Shqipërinë nga Komisioni Evropian në tetor 2014, si dhe angazhimi i bërë nga qeveria shqiptare në konferencën kombëtare “Partnerë Socialë - Koha për Veprim”, organizuar nga Partnerët Shqipëri në muajin dhjetor 2013. Ndryshimet janë rezultat i lobimit dhe presionit të vazhdueshëm të OSHC-ve drejt përmirësimeve të kuadrit ligjor si dhe një ndërgjegjësim më i lartë i institucioneve publike mbi rolin dhe rëndësinë e OSHC-ve në demokratizimin dhe procesin e integrimit Evropian të vendit.

Për t’u theksuar është miratimi nga Kuvendi i Shqipërisë i Rezolutës për Njohjen dhe Forcimin

e Rolit të Shoqërisë Civile në Procesin e Zhvillimeve Demokratike të Vendit, në 24 dhjetor 2014; përgatitja e projekt-ligjit për Krijimin dhe Funksionimin e Këshillit Kombëtar për Shoqërinë Civile; përgatitja e draftit të Udhërrëfyesit të Politikave të Qeverisë Shqiptare për Mbështetjen e Shoqërisë Civile; miratimi i ligjit të ri të TVSH-së; miratimi i ligjit mbi Njoftimin dhe Konsultimin Publik; miratimi i ligjit të ri Mbi të Drejtën e Informimit; përgatitja e Projekt Manualit mbi pjesëmarrjen e publikut në procesin vendimarrës nga Kuvendi i Shqipërisë; dhe një qasje e hapur dhe me pjesëmarrje e ndjekur nga Agjencia për Mbështetjen e Shoqërisë Civile (AMSHC) për të përcaktuar strategjinë dhe fushat e financimit të saj.

Ndërsa këto hapa thelbësore legjislative janë ndërmarrë në të gjitha fushat, sfidat kryesore nga 2013 mbeten kuadri për qëndrueshmërinë dhe lehtësirat financiare të OSHC-ve, trajtimi dhe rregulloret tatimore, fonde të pamjaftueshme publike që mbështesin aktivitetet dhe shërbimet e OSHC-ve, mungesa e procedurave mundësuese dhe transparente të prokurimit publik, efektiviteti i kuadrit të ri ligjor për konsultim publik që hyri në fuqi në gjysmën e dytë të 2014, dhe mungesa e transparencës së aktiviteteve të AMSHC-së. Gjithashtu, një çështje problematike mbetet mungesa e të dhënave zyrtare mbi numrin e OSHC-ve, numrin e të punësuarve (me kohë të plotë dhe me kohë të pjesshme) dhe vullnetarëve në OSHC, si dhe mbi vlerën ekonomike të OSHC-ve në vend.

7

Gjetjet Kryesore

Gjetjet kryesore nga Matrica e Monitorimit mbi Mjedisin Mundësues për Zhvillimin e Shoqërisë Civile adresojnë gjetjet më të rëndësishme mbi monitorimin e kuadrit ligjor dhe rregullator në fuqi dhe impaktit në praktikë gjatë zbatimit të tyre. Në përgjithësi, kuadri ligjor për krijimin dhe regjistrimin e OSHC-ve është në përputhje me standartet ndërkombëtare dhe garanton të drejtën e tyre për të vepruar lirisht dhe pa ndërhyrje të pajustifikuar të shtetit në qeverisjen dhe aktivitetet e tyre të brendshme. Kuadri ligjor garanton dhe lejon OSHC-të të sigurojnë të ardhura financiare nga burime të ndryshme financimi si dhe të ushtrojnë aktivitet ekonomik për të siguruar qëndrueshmëri financiare. Një zhvillim i rëndësishëm në këtë fushë është miratimi i ligjit të ri të TVSH-së gjatë 2014 dhe qartësimi i “aktivitetit ekonomik” në ligj.

Në lidhje me mbështetjen e shtetit përmes fondeve publike, Agjencia për Mbështetjen e Shoqërisë Civile (AMSHC) është i vetmi entitet publik që targeton specifikisht OSHC-të, nëpërmjet shpërndarjes së fondeve publike përmes skemës së granteve. Gjatë 2014, me një Bord Mbikqyrës të ri të zgjedhur dhe Drejtor Ekzekutiv të ri të emëruar, AMSHC ka ndjekur një përqasje më të hapur me OSHC-të, duke realizuar një seri takimesh konsultuese për Strategjinë Afat-mesme dhe Afat-gjatë të saj, si dhe ka marrë pjesë në nisma të rëndësishme për sektorin siç është krijimi i Këshillit Kombëtar për Shoqërinë Civile. Gjithsesi, OSHC-të nuk janë të kënaqura me transparencën dhe llogaridhënien gjatë procesit të selektimit të OSHC-ve fituese dhe me rregullat e konfliktit të interesit që respektohen pjesërisht në praktikë.

Gjatë 2014, një zhvillim i rëndësishëm është përmirësimi i bashkëpunimit midis qeverisë dhe OSHC-ve. Progres i rëndësishëm është bërë në materializimin e dy çështjeve strategjike që do të kontribuojnë në instituticionalizimin e bashkëpunimit midis shtetit dhe OSHC-ve: miratimi i Rezolutës për Njohjen dhe Forcimin e Rolit të Shoqërisë Civile në Procesin e Zhvillimeve Demokratike të Vendit nga Kunvendi i Shqipërisë dhe përgatitja e projektligjit për Krijimin dhe Funksionimin e Këshillit Kombëtar për Shoqërinë Civile, një organ këshillues, i pavarur pranë Këshillit të Ministrave. Përveç këtyre, gjatë vitit 2014 në konsultim me OSHC-të u përgatit Udhërrëfyesi (Road Map) i Politikave të Qeverisë Shqiptare për Mbështetjen e Shoqërisë Civile, i cili do të shërbejë si një dokument strategjik për bashkëpunimin dhe forcimin e dialogut mes qeverisë dhe shoqërisë civile. Ligji për Njoftimin dhe Konsultimin Publik, i miratuar në 2014, parashikon detyrimin e organizimit të proceseve konsultuese me publikun për projektligjet dhe politikat. Në tërësi, ligji është në përputhje me standardet ndërkombëtare dhe institucionalizon konsultimin publik në hartimin dhe miratimin e projekt ligjeve, strategjive kombëtare dhe lokale, si dhe politikave me interes të lartë publik, me synim përmirësimin e cilësisë së politikave dhe akteve ligjore në përgjithësi. Sipas legjislacionit ekzistues në vend, OSHC-të mund të konkurrojnë për kontrata shtetërore në ofrimin e shërbimeve të ndryshme nëpërmjet financimit publik. Megjithatë, kuadri ligjor që rregullon prokurimin publik nuk është mbështetës dhe krijon shumë pengesa që e bëjnë të pamundur për OSHC-të të konkurrojnë për kontratat shtetërore me të njëjtat kritere si ofruesit e tjerë të shërbimeve.

8

Rekomandimet Kryesore Politike

Rekomandimet kryesore politike janë bazuar në kuadrin ligjor dhe rregullator në fuqi, si dhe në eksperiencën e OSHC-ve dhe adresojnë rekomandimet kryesore politike për krijimin e një mjedisi mundësues për OSHC-të në Shqipëri dhe zhvillimin e shoqërisë civile në përgjithësi.

Kështu, një nga rekomandimet më të rëndësishme mbetet miratimi i raportimit financiar (përfshirë rregulloret mbi pastrimin e parave) dhe rregullat e kontabilitetit, të cilat marrin në konsideratë natyrën specifike të OSHC-ve, madhësinë dhe llojin / qëllimin e aktiviteteve nga autoritetet tatimore. Deri më tani, raportimi financiar dhe rregullat e kontabilitetit nuk janë efektive për OSHC-të. Ligji “Për Kontabilitetin dhe Pasqyrat Financiare” nuk ka specifikime dhe forma të diferencuara mbi pasqyrat financiare dhe raportimin e OSHC-ve nga ato të bizneseve dhe regullat janë të njëjta për të gjitha OSHC-të, duke mos ndjekur parimin e proporcionalitetit.

Të gjitha raportimet financiare të përgatitura nga OSHC-të janë objekt kontrolli nga organet tatimore dhe Drejtoria e Përgjithshme e Parandalimit të Parave, bazuar në vlerësimet e inspektorëve tatimor që nuk kanë njohuri mbi sektorin e OSHC-ve. Kështu, një tjetër rekomandim është përmirësimi i kësaj situate përmes rritjes së kapaciteteve të inspektorëve të taksave mbi kuadrin e ri ligjor tatimor që ndikon mbi OSHC-të dhe miratimi i procedurave të qarta të inspektimit tatimor.

Bazuar në gjetjet kryesore, një nga rekomandimet lidhet me Agjencinë për Mbështetjen e Shoqërisë Civile. Sikundër transparenca dhe konflikti i interesit mbeten çështje shqetësuese për OSHC-të, është e nevojshme rritja e transparencës dhe llogaridhënies së AMSHC-së në shpërndarjen e fondeve dhe programeve të përshtatshme për t’iu përgjigjur nevojave të OSHC-ve. Gjithashtu, AMSHC duhet të miratojë procedura të qarta për të adresuar çështjet e konfliktit të interesit në vendimmarrje, me synim sigurimin e një procesi

Nr. 6 gjetjet më kryesore të studimit Referenca

1 Nuk ka ndërhyrje të shtetit në qeverisjen e brendshme të OSHC-ve dhe nuk ka praktika të kontrollit të tepruar nga ana e shtetit.

Fusha 1

Nën-Fusha 1.1

2Aktiviteti ekonomik i OSHC-ve është qartësuar me ndryshimet që i janë bërë ligjit të OJF-ve (Ligji nr. 92/2013), ligjit mbi TVSH (Ligji nr.92/2014), dhe Vendimit të Këshillit të Ministrave Nr. 953, datë 29.12.2014.

Fusha 2

Nën-Fusha 2.1

3AMSHC ka zhvilluar një dialog të hapur me sektorin e shoqërisë civile, gjithsesi cështjet e transparencës dhe llogaridhënies në shpërndarjen e fondeve dhe konflikti i interesit brenda agjencisë mbeten problematike.

Fusha 2

Nën-Fusha 2.2

4Ka rritje të bashkëpunimit midis shtetit dhe OSHC-ve në përgatitjen e dokumentave strategjikë dhe në ngritjen e mekanizmave për krijimin e një mjedisi mundësues për OSHC-të dhe zhvillimin e shoqërisë civile.

Fusha 3

Nën-Fusha 3.1

5Ligji i ri mbi Njoftimin dhe Konsultimin Publik, që institucionalizon konsultimin publik në përgatitjen dhe miratimin e projektligjeve, strategjive kombëtare dhe lokale, si dhe politikave me interes të lartë publik, u miratua nga Parlamenti Shqiptar në tetor 2014.

Fusha 3

Nën-Fusha 3.2

6 Kuadri ligjor nuk është mbështetës për përfshirjen e OSHC-ve në ofrimin e shërbimeve përmes fondeve publike.

Fusha 3

Nën-Fusha 3.3

9

të drejtë përzgjedhjeje të OSHC-ve fituese të fondeve publike.

Një çështje tjetër që duhet të adresohet është mungesa e të dhënave statistikore mbi numrin dhe vlerën ekonomike të OSHC-ve. Shqipëria nuk ka të dhëna zyrtare nga Gjykata e Shkallës së Parë të Tiranës (autoriteti i vetëm shtetëror i ngarkuar për regjistrimin e OSHC-ve në Shqipëri) mbi numrin e përgjithshëm të OSHC-ve. Përveç kësaj, nuk ka informacion mbi numrin e punonjësve me kohë të plotë, numrin e punonjësve me kohë të pjesshme, numrin e vullnetarëve si dhe ndikimin ekonomik që kanë OSHC-të në vend. Të dhëna të tilla do të ndihmojnë shtetin për të kuptuar rëndësinë dhe rolin e sektorit në ekonominë e vendit, si dhe

për të hartuar programe dhe të ofrojë stimuj për të nxitur punësimin në sektorin e OSHC-ve.Shqipëria nuk ka një ligj të veçantë që rregullon çështjen e vullnetarizmit, pavarësisht rolit të domosdoshëm dhe kontributit të vullnetarëve ndër vite në kryerjen e aktiviteteve të shumta të OSHC-ve. Miratimi i një kuadri të veçantë ligjor mbi vullnetarizmin do të inkurajojë në mënyrë proaktive zhvillimin e tij dhe do të ofrojë përfitime për shoqërinë.

Duke marrë parasysh situatën problematike përsa i përket pjesëmarrjes së OSHC-ve në prokurimin publik për ofrimin e shërbimeve, një nga rekomandimet kryesore mbetet miratimi i një ligji të veçantë mbi prokurimin social, i ndarë nga ligji i prokurimit publik.

Nr. 6 rekomandimet më të rëndësishme për reformë Referenca

1Miratimi i rregullave të raportimit financiar (përfshirë rregulloret mbi pastrimin e parave) dhe të kontabilitetit, të cilat marrin në konsideratë natyrën specifike, madhësinë dhe llojin / qëllimin e aktiviteteve të OSHC-ve nga autoritetet tatimore.

Fusha 1

Nën-Fusha 1.1

2 Rritja e kapaciteteve të inspektorëve tatimore mbi kuadrin e ri ligjor tatimor që ndikon tek OSHC-të dhe miratimi i procedurave të qarta të inspektimit tatimor.

Fusha 1

Nën-Fusha 1.2

3 Nevojiten të dhëna statistikore publike mbi numrin dhe vlerën ekonomike të OSHC-ve në vend.

Fusha 2

Nën-Fusha 2.2

4

Rritja e transparencës dhe llogaridhënies së AMSHC-së në shpërndarjen e fondeve dhe programim i përshtatshëm për t’iu përgjigjur nevojave të sektorit të OSHC-ve. Miratimi i procedurave të qarta për të adresuar çështjet e konfliktit të interesit në vendimmarrje.

Fusha 2

Nën-Fusha 2.2

5 Miratimi i ligjit mbi vullnetarizmin.Fusha 2

Nën-Fusha 2.3

6 Miratimi i një ligji të veçantë për prokurimin social.Fusha 3

3.3

10

Ky raport monitorimi është pjesë e aktiviteteve të “Acquis e Shoqërisë Civile në Ballkan -

Fuqizimi i Advokacisë, Potencialit Monitorues dhe Kapaciteteve të OSHC-ve” projekt i financuar nga BE dhe Balkan Trust for Democracy (BTD), dhe projektit “Rritja e Pjesëmarrjes Qytetare në Hartimin dhe Zbatimin e Politikave”, financuar nga Olof Palme International Center me fonde të qeverisë Suedeze. Ky Raport Monitorimi është i pari i llojit të tij që do të publikohet në baza vjetore, të paktën gjatë kohëzgjatjes 48 mujore të projektit. Monitorimi bazohet në Matricën e Monitorimit mbi Mjedisin Mundësues për Zhvillimin e Shoqërisë Civile (ZHSHC) zhvilluar nga BCSDN dhe ECNL. Ajo është pjesë e një serie raportimesh vendore që përfshin tetë (8) vende në Ballkanin Perëndimor dhe Turqinë1. Një Raport Rajonal Monitorimi është i gjithashtu i disponueshëm, i cili përmbledh të dhënat dhe rekomandimet e të gjitha vendeve si edhe një platformë web-i që ofron akses në të dhënat e monitoruara sipas vendeve dhe nën-fushave tek www.monitoringmatrix.net.

Matrica e Monitorimit prezanton parimet dhe standartet kryesore, ekzistenca e të cilave është thelbësore në mënyrë që mjedisi ligjor të konsiderohet mbështetës dhe mundësues për veprimet e OSHC-ve. Matrica është e organizuar në tre fusha, e ndarë secila në nën-fusha: (1) Garancitë Themelore Juridike të Lirive; (2) Kuadri për Qëndrueshmërinë dhe Lehtësirat Financiare për OSHC-të; (3) Marrëdhënia Qeveri-OSHC. Parimet, standartet dhe indikatorët janë formuluar duke marrë në konsideratë stadin e zhvillimit dhe

diversitetin e vendeve në Ballkanin Perëndimor dhe Turqi. Ato mbështeten në liritë dhe të drejtat e garantuara në mënyrë ndërkombëtare dhe në praktikat rregullatore më të mira në nivelin e Bashkimit Evropian dhe të vendeve të Evropës. Matrica synon të përcaktojë një situatë optimale të dëshiruar për shoqërinë civile që ajo të funksionojë e të zhvillohet në mënyrë efektive dhe synon gjithashtu të vendosë një kuadër realist i cili të mund të ndiqet dhe zbatohet nga autoritetet publike. Duke patur parasysh se sfidat kryesore qëndrojnë kryesisht në zbatim, indikatorët janë përcaktuar për të monitoruar situatën në nivelin e kuadrit ligjor dhe aplikimit praktik të tij. Raporti i monitorimit dhe raportimit në vitin 2014 është fokusuar në dymbëdhjetë (12) standarte kryesore që u monitoruan në të gjitha vendet dhe pesë (5) standarte të përzgjedhura për t`u monitoruar në Shqipëri, bazuar në ndryshimet e pritura në Fushën e 3-të të Matricës së Monitorimit: Marrëdhënia Qeveri – OSHC. Dymbëdhjetë standartet janë si vijon: Standarti 1.1.2 OSHC-të veprojnë lirisht, pa ndërhyrje të pajustifikuara të shtetit në qeverisjen e brendshme dhe aktivitete e tyre; Standarti: OSHC-të mund të kërkojnë dhe sigurojnë lirisht nga burime të ndryshme vendase dhe të huaja, burime financiare për të mbështetur aktivitetet e tyre; Standarti 1.2.1 Përfaqësuesit e OSHC-ve individualisht apo përmes organizatave të tyre, gëzojnë lirinë e organizimeve paqësore; Standarti 2.1.1 Përfitimet tatimore janë të vlefshme për burime të ardhurash të ndryshme të OSHC-ve; Standarti 2.2.1 Financimi publik është i vlefshëm për zhvillimin institucional të OSHC-ve,

Rreth projektit dhe Matricës

1) Shqipëria, Bosnja dhe Herzegovina, Kroacia, Kosova, Maqedonia, Mali I Zi, Serbia and Turqia.

11

mbështetjen e projekteve dhe bashkëfinancimin e BE dhe granteve të tjera; Standarti 2.2.2 Financimi publik jepet në një mënyrë të paracaktuar dhe transparente; Standarti 2.3.1 OSHC-të trajtohen në një mënyrë të barabartë me punëdhënësit e tjerë; Standarti 2.3.2 Ekzistojnë politika dhe ligje që mundësojnë vullnetarizmin; Standarti 3.1.2 Shteti njeh, përmes veprimtarisë së institucioneve të tij, rëndësinë e zhvillimit të sektorit dhe bashkëpunimit me të; Standarti 3.2.1 Ekzistojnë standarte që mundësojnë përfshirjen e OSHC-ve në vendim-marrje, të cilat lejojnë kontributin e OSHC-ve në kohën e duhur; Standarti 3.2.3 Përfaqësuesit e OSHC-ve janë partnerë të barabartë në diskutime në organet ndër-sektoriale dhe janë zgjedhur nëpërmjet kritereve dhe proceseve të përcaktuara qartë; Standarti 3.3.1 OSHC-të janë të angazhuara në shërbime të ndryshme dhe

konkurrojnë për kontrata shtetërore mbi baza të barabarta me ofruesit e tjerë. Pesë (5) standartet e tjera të përzgjedhura, që janë monitoruar në Shqipëri janë si vijon: Standarti 3.1.1 Shteti njeh, përmes strategjive dhe politikave, rëndësinë e zhvillimit të një bashkëpunimi me sektorin; Standarti 3.2.2 Të gjitha projekt ligjet dhe politikat janë lehtësisht të qasshme për publikun në kohën e duhur; Standarti 3.3.2 Shteti është angazhuar për financimin e shërbimeve dhe financimi është i parashikueshëm dhe i ofruar për një periudhë afat-gjatë; Standarti 3.3.3 Shteti ka përcaktuar procedura të qarta për kontraktimin e shërbimeve të cilat lejojnë përzgjedhjen transparente të ofruesve të shërbimeve, duke përfshirë edhe OSHC-të; Standarti 3.3.4 Ekziston një sistem i qartë i llogaridhënies, monitorimit dhe vlerësimit të ofrimit të shërbimeve.

12

Rreth Raportit të Monitorimit

Si pjesë e nismës “Acquis e Shoqërisë Civile në Ballkan - Fuqizimi i Advokacisë, Potencialit

Monitorues dhe Kapaciteteve të OSHC-ve”, dhe “Rritja e Pjesëmarrjes Qytetare në Hartimin dhe Zbatimin e Politikave” Partnerët Shqipëri realizoi për të dytin vit rradhazi vëzhgimin që rezultoi me Raportin e Matricës të Monitorimit 2014. Vëzhgimi u realizua gjatë periudhës shtator – nëntor 2014. Ky raport monitorimi synon të japë një pasqyrë të çështjeve që lidhen me mjedisin mundësues të OSHC-ve në Shqipëri si dhe rekomandime se si këto çështje mund të adresohen dhe të zgjidhen. Këtë vit raporti u fokusua në dymbëdhjetë (12) standarte kryesore dhe pesë standarte (5) të përzgjedhura. Standardet e përzgjedhura i përkasin fushës së tretë të Matricës së Monitorimit (MM): Marrëdhënia Qeveri - OSHC dhe u konsideruan të rëndësishme për tu monituruar pasi konsistonin në angazhimet e ndermarra nga qeveria Shqiptare në konferencën kombëtare “Partnerë Social – Koha për Veprim” organizuar nga Partnerët Shqipëri në dhjetor 20132.

Raporti i Matricës së Monitorimit 2014, i përgatitur nga Partnerët Shqipëri, bazohet në një hulumtim të legjislacionit shqiptar, politikave, studimeve dhe raporteve të përdorura për të vlerësuar indikatorët ligjorë të Matricës së Monitorimit, si dhe vëzhgim dhe intervista të thelluara me përfaqësues të OSHC-ve, të përdorura për të vlerësuar indikatorët praktikë të Matricës3.

Matrica e Monitorimit mbi Mjedisin Mundësues për Zhvillimin e Shoqërisë Civile Ky Raport Moni-torimi është pjesë e aktiviteteve të projektit “Acquis e Shoqërisë Civile në Ballkan - Fuqizimi i Advokacisë, Pote-ncialit Monitorues dhe Kapaciteteve të OSHC-ve” fi-nancuar nga BE dhe nga Balkan Trust for Democracy (BTD), dhe projektit “Rritja e Pjesëmarrjes Qytetare në Hartimin dhe Zbatimin e Politikave”, financuar nga Olof Palme International Center me fonde të qeverisë Suedeze. Ky Raport Monitorimi është i pari i llo-jit të tij që do të publikohet në baza vjetore, të paktën gjatë kohëzgjatjes 48 mujore të projektit. Monitorimi bazohet në Matricën e Monitorimit mbi Mjedisin Mundësues për Zhvillimin e Shoqërisë Civile (ZHSHC) hartuar nga BCSDN dhe ECNL. Ajo është pjesë e një serie raportimesh vendore që përfshin 8 vende në Ballkanin Perëndimor dhe Turqinë4. Një Raport Rajonal Monitorimi është gjithashtu i disponueshëm, i cili përmbledh të dhënat dhe rekomandimet e të gjitha vendeve si edhe një platformë web-i që ofron akses në të dhënat e monitoruara sipas vendeve dhe nën-fushave tek www.monitoringmatrix.net.

2) http://www.partnersalbania.org/?fq=brenda&m=news&gj=gj1&lid=110 3) http://monitoringmatrix.net/wp-content/uploads/2014/04/BCSDN_Monitoring_Matrix-tool-kit.pdf 4) Shqipëria, Bosnja dhe Herzegovina, Kroacia, Kosova, Maqedonia, Mali I Zi, Serbia and Turqia.

II. Hyrje

Objektivi i përgjithshëm i projektit është fuqizimi i bazave për monitori-min dhe advokacinë mbi çështjet e lidhura me mje-disin mundësues dhe qën-drueshmërinë e shoqërisë civile në nivel rajonal dhe vendor si edhe fuqizimi i strukturave për integrimin dhe pjesëmarrjen e OSHC-ve në politikat e BE dhe procesin e integrimit në nivel Evropian dhe vendor.

13

Matrica e Monitorimit prezanton parimet dhe standartet krye-sore, ekzistenca e të cilave është thelbë-sore në mënyrë që mjedisi ligjor të kon-siderohet mbështetës dhe mundësues për veprimet e OSHC-ve. Ajo nënvizon faktin se mjedisi mundësues

është një koncept kompleks, i cili përfshin fusha të ndryshme dhe varet nga faktorë të ndryshëm dhe nga fazat e zhvillimit të shoqërisë dhe të sek-torit të shoqërisë civile.

Kjo Matricë nuk synon të përfshijë të gjitha çështjet e mjedisit mundësues. Ajo thekson më tepër ato që ekspertët kanë përcaktuar si më të rëndësishme për vendet në të cilat ata kanë kryer veprimtarinë e tyre. Prandaj, standardet janë formuluar duke marrë në konsideratë gjendjen aktuale të zhvillimit dhe diversitetin në vendet e Ballkanit Perëndimor dhe Turqisë. Ato janë hartuar nga eksperiencat e OSHC-ve të këtyre vendeve në termat e mjedisit ligjor si edhe praktikës e sfidave në zbatimin e tij. Zhvillimi i parimeve, standarteve dhe indikatorëve është realizuar duke marrë në konsideratë liritë dhe të drejtat e garantuara ndërkombëtarisht si edhe praktikat më të mira në Bashkimin Evropian dhe në vendet e Evropës.

Fushat janë përcaktuar sipas parimeve kryesore të cilat zhvillohen më tej sipas standardeve specifike. Nga ana e tyre, standardet shpjegohen më tej përmes indikatorëve, në mënyrë që t’i japin OSHC-ve lokale, donatorëve apo palëve të tjera të interesuara mundësinë për të parë e monitoruar mjedisin ligjor dhe praktikat e aplikimit të tij.

Përpunimi i Matricës së Monitorimit mbi mjedisin mundësues për ZHSHC-në, ishte pjesë e një përpjekje të përbashkët të ekspertëve të OSHC-ve dhe praktikuesve nga rrjeti i anëtarëve

e partnerëve të BCSDN dhe me ekspertë e mbështetje strategjike nga ECNL. Ekipi me 11 anëtarë ekspertë përfshiu një mori njohurish e eksperiencash nga OSHC dhe organizata jo-fitimprurëse, si ligjore ashtu edhe praktike, dhe përfshiu ekspertë nga 10 vende të Ballkanit. Puna me Matricën përfshiu takimet e punës si edhe punën on-line nga ekspertët, e cila u shqyrtua më tej nëpërmjet fokus-grupeve të aktorëve si edhe konsultimeve publike. Puna për zhvillimin e Matricës u mbështet nga USAID, Pact. Inc, dhe ICNL brenda Programit të Mjedisit Mundësues Ligjor (LEEP)/Grantit të Inovacionit Ligjor dhe Balkan Trust for Democracy (BTD).

Shoqëria Civile dhe Zhvillimi i Shoqërisë Civile (ZHSHC) në Shqipëri

Gjatë dy dekadave të fundit, zhvillimi i shoqërisë civile në Shqipëri ka qenë i lidhur me ndryshime të mëdha ligjore dhe institucionale që tentuan të krijojnë një mjedis mundësues për OSHC-të. Vitet 1990-të shënuan një rritje të shpejtë të sektorit të OSHC-ve me fundin e sundimit totalitar dhe kalimit në demokraci. Shoqëria civile u zhvillua njëkohësisht me krijimin dhe zhvillimin e sektorit privat dhe ekonomisë së tregut të lirë, si një element kryesor për funksionimin e demokracisë dhe qeverisjes së mirë në vend.

Ka përafërsisht 8,449 OSHC të regjistruara në Shqipëri5. Bazuar në formën e tyre të regjistrimit6, ato ndahen në 6,263 shoqata, 846 fondacione, 1095 qendra dhe 245 janë përfshirë në kategorinë “tjetër”7. Gjithsesi nuk ka të dhëna statistikore zyrtare, në dispozicion të publikut, mbi numrin dhe vlerën ekonomike të OSHC-ve në vend, dhe nuk ka të dhëna zyrtare të qarta se sa nga këto janë ende aktive, apo janë ri-regjistruar sipas Ligjit nr. 8788, datë 7 maj 2001, Për Organizatat Jofitimprurëse. Referuar projektit open.data.al8, ka një rritje të numrit të OSHC-ve aktive nga 794 OSHC në 2005 në 2110 OSHC në 2013. Këto të dhëna tregojnë se mesatarisht ka 170 organizata të reja të regjistruara në vit nga 2005

5) Të dhënat janë marrë nga Gjykata e Shkallës së Parë, përmes një kërkese të paraqitur nga Partnerët Shqipëri në prill 2014.

6) Ligj nr. 8788, datë 7 maj 2001 Mbi Organizatat Jo-fitimprurëse, neni 10 dhe neni 11. 7) Kategoria “tjetër” përfshin organizata që kanë emërtime të ndryshme nga fondacione, shoqata dhe qendra. Kjo

përfshin: Dhomat e Tregtisë dhe Industrisë, federatat, unionet, institutet, agjencitë, komitetet, person juridik, grupe, klube, lëvizje, forume apo dhe ato që nuk kanë një përkufizim specifik që lidhet me emrin e tyre si Kryqi i Kuq Shqiptar.

Matrica është e organizuar në tre fusha, e ndarë secila në nën-fusha:

1. Garancitë Themelore Juridike të Lirive;

2. Kuadri për Qëndrueshmërinë dhe Lehtësirat Financiare për OSHC-të;

3. Marrëdhënia Qeveri-OSHC.

14

– 2013, me numrin më të lartë të organizatave të regjistruara në 2013, respektivisht 254 OSHC9. Të dhënat e siguruara nga open.data.al mbeten të diskutueshme, pasi ato reflektojnë vetëm OSHC-të e regjistruara në organet tatimore, ndërkohë që jo të gjitha OSHC-të detyrimisht regjistrohen në organet tatimore deri në momentin që ato përfitojnë një grant dhe / ose u kërkohet nga donatori.

Përgjatë viteve, kuadri ligjor dhe rregullator për OSHC-të ka qenë subjekt i ndryshimeve. Kuadri ligjor për krijimin dhe regjistrimin e OSHC-ve është favorizues dhe në përputhje me standartet ndërkombëtare. Kuadri ligjor mbi trajtimin tatimor të OSHC-ve mbetet një nga sfidat kryesore që nevojitet të adresohet, pavarësisht ndryshimeve të fundit dhe kuadrit ligjor të miratuar në fund të vitit 2014, i cili sjell qartësi për sa i përket aktivitetit ekonomik të OSHC-ve.

Ndryshimet në kuadrin ligjor janë shoqëruar me ngritje kapacitetesh dhe zhvillim institucional të OSHC-ve, të cilat kanë synuar të forcojnë rolin dhe kontributin e tyre në shoqëri, për të qenë partnere të barabarta me shtetin në zhvillimet strategjike të vendit. Konferenca kombëtare “Partnerë Socialë – Koha për Veprim” tregoi se një shoqëri civile e bashkuar mund të sjellë në tavolinë një diskutim të nivelit të lartë me qeverinë, si dhe zhvillimin e një platforme për krijimin e një mjedisi mundësues për shoqërinë civile të mirëpërgatitur dhe të prezantuar nga ekspertë të shoqërisë civile me eksperiencë. Rreth 130 përfaqësues të OSHC-ve në konferencën kombëtare diskutuan dhe dhanë rekomandimet e tyre për ndryshimet politike dhe ligjore rreth tre fushave të Matricës së Monitorimit: Përfshirja e organizatave të shoqërisë civile në hartimin e politikave dhe vendim-marrje dhe mbështetjen e shtetit në këtë proces; Mbështetja e organizatave të shoqërisë civile përmes një kuadri ligjor mundësues; Sektori i organizatave të shoqërisë civile si një partner social i shtetit në ofrimin e shërbimeve për qytetarët dhe institucionet publike. Konferenca përfundoi në

një Deklaratë të përbashkët të Përfaqësuesve të Organizatave të Shoqërisë Civile në Shqipëri lidhur me institucionalizimin e marrëdhënies midis qeverisë dhe organizatave të shoqërisë civile dhe avancimin e kuadrit ligjor mbi disa çështje urgjente për OSHC-të. Deklarata iu prezantua Zëvendëskryeministrit Z. Niko Peleshi, në prezencë të SH.T.Z. Aleksandër Arvizu, Ambasador i SHBA në Shqipëri, Sh.T.Z. Ettore Sequi, Kreu i Delegacionit të BE-së në Shqipëri, anëtarë të Kuvendit të Shqipërisë dhe qeverisë, përfaqësues të komunitetit donator, organizatave lokale dhe ndërkombëtare. Duke njohur rolin e pazëvendësueshëm të OSHC-ve në forcimin e demokracisë dhe zhvillimin e qëndrueshëm të vendit, Z. Peleshi theksoi angazhimin e qeverisë për ndërtimin e një bashkëpunimi të qëndrueshëm me shoqërinë civile dhe ngritjen e tij në një nivel më të lartë. Konferenca vendosi bazat e nje dialogu zyrtar me qeverinë e re për krijimin e një mjedisi mundësues për shoqërinë civile për avancimin e shoqërisë civile si një partner social dhe pjesë integrale e proceseve të hartimit të politikave dhe vendim-marrjeve në vend. Si rezultat i këtij dialogu, në 2014 filloi përgatitja e dokumentave strategjikë dhe krijimi i mekanizmave që do të mundësojnë institucionalizimin e mëtejshëm të këtij partneriteti.

Ekzistenca e nje shoqërie civile aktive dhe të fortë është konsideruar një faktor kyç për Shqipërinë në procesin e Integrimit Evropian. Pas marjes të statusit të vendit kandidat për në BE, në qershor 2014, ekspertët e shoqërisë civile janë përfshirë në çdo fazë të procesit konsultues, i konsideruar nga Bashkimi Evropian si një burim i vlefshëm ekspertize për vlerësimin e zhvillimeve në fushat e tyre të angazhimit. Nga ana tjetër, pas vitesh stanjacioni, dhe regresi në disa dimensione përsa i përket bashkëpunimit midis shtetit dhe shoqërisë civile, shteti ka nisur të aplikojë një përqasje më të hapur dhe bashkëpunuese me shoqërinë civile në përgatitjen e ligjeve të reja, akteve nënligjore, strategjive dhe dokumentave politikë të tjerë mbështetëse në procesin e integrimit të vendit.

8) Open.data.al është një projekt i Institutit Shqiptar të Shkencës. Qëllimi i projektit është të mbledhë dhe ruajë të dhëna mbi indikatorët socio-ekonomik të vendit.

9) http://open.data.al/en/lajme/lajm/lang/en/id/1186/Tregues-statistikor-per-Organizata-Jofitimprurese-2005-2013

15

Karakteristika dhe sfida specifike në aplikimin e Matricës në Shqipëri

Që nga shpallja e ciklit të monitorimit në 2013, Partnerët Shqipëri synoi një proces gjithëpërfshirës dhe me pjesëmarrje të gjerë për të përgatitur raportin e monitorimit, duke prezantuar dhe diskutuar Matricën me një numër të madh organizatash në të gjithë vendin. Këtë vit vëzhgimi për të përgatitur raportin e monitorimit u realizua në 12 qytete dhe 180 OSHC u kontaktuan për të dhënë kontributin e tyre për raportin e MM, 100 prej te cilave iu përgjigjën vëzhgimit.

Pyetësori i përgatitur për vëzhgimin përfshiu pyetje për 17 nga 24 standarte të Matricës, duke çuar në reduktim të pyetjeve krahasuar me vëzhgimin për përgatitjen e raportit të MM 2013. Kjo kontribuoi në një analizë më të thelluar monitorimi për çështjet e përzgjedhura. Një karakteristikë specifike e procesit të monitorimit gjatë 2014 ishte diskutimi i gjetjeve paraprake në gjashtë qytete (Tiranë, Durrës, Elbasan, Shkodër, Vlorë, dhe Korçë) me 101 përfaqësues të organizatave të shoqërisë civile. Diskutimet pasuruan gjetjet e raportit të monitoritmit.

Një sfidë kryesore për kryerjen e vëzhgimit me sektorin e OSHC-ve në Shqipëri mbetet mungesa e të dhënave zyrtare mbi OSHC-të (numri i OSHC-ve, forma e regjistrimit, shpërndarja gjeografike, raporti sipas fushës së tyre të aktiviteteve, etj.). Kjo situatë vështirëson grumbullimin e të dhënave dhe analizën e tyre si dhe kërkon kohë për përgatitjen e saj.

Intesiteti i punës në një afat kohor të limituar ishte një sfidë tjetër për grupin e vëzhgimit të përfshirë

në administrimin e pyetësorit.

Për hir të kompleksitetit të çështjeve të trajtuara në pyetësor, pyetësori u plotësua nga drejtorët ekzekutivë të OSHC-ve përmes intervistave ballë për ballë ose me telefon, duke synuar mbledhjen e të dhënave të nevojshme. Pyetësori u pasua nga intervista të thelluara për të eksploruar çështjet kontradiktore apo fushat ku për hir të qëllimeve të analizës nevojitej më tepër informacion.

Një sfidë tjetër ishte vështirësia për të gjetur informacion të saktë dhe të përditësuar nga institucionet dhe autoritetet publike, përmes kanaleve të tyre të komunikimit, që do të mundësonin lehtësimin e hulumtimit mbi çështjet ligjore.

Mirënjohje dhe falenderime

Raporti i Monitorimit mbi Mjedisin Mundësues për Zhvillimin e Organizatave të Shoqërisë Civile është përgatitur në bashkëpunim dhe me mbështetjen bujare të OSHC-ve, ekspertëve dhe individëve.

Partnerët Shqipëri dëshiron t’i shprehë mirënjohjen drejtorëve ekzekutivë të përfshirë në këtë raport monitorimi duke vlerësuar bashkëpunimin, kontributin dhe kohën e përkushtuar. Kontributi i tyre i dha një vlerë të paçmuar përmbajtjes së raportit.

Partnerët Shqipëri dëshiron t’i shprehë mirënjohjen Rrjetit Ballkanik për Zhvillimin e Shoqërisë Civile (BCSDN), Qendrës Evropiane për Ligjin Jofitimprurës dhe Olof Palme International Center në Shqipëri për mbështetjen në zhvillimin, orientimin dhe zbatimin e kësaj përpjekje monitoruese.

16

Përmbledhje e përqasjes metodologjike

Procesi i MM (Matricës së Monitorimit) u realizua gjatë periudhës shtator – nëntor 2014. Partnerët Shqipëri përgatiti dhe përdori një set mjetesh metodologjike, duke përfshirë hulumtim literature së bashku me përqasjen me pjesëmarrje në sigurimin e të dhënave dhe informacionit me qëllimin e përgjithshëm për të monitoruar standartet në nivel legjislativ dhe praktik të MM. Qëllimi ishte identifikimi i progresit ose regresit të mjedisit mundësues duke përfshirë: klimën e përgjithshme, legjislacionin dhe efektivitetin e implementimit të tij për veprimtarinë e OSHC-ve në Shqipëri.

Në ndryshim nga procesi i monitorimit të 2013 ku të gjitha standartet u monitoruan, ky raport thekson gjetjet mbi 17 standarte në tre fushat e Matricës së Monitorimit. Raporti i monitorimit u përgatit përmes fazave kërkimore si më poshtë:

1. Rishikim/Hulumtim literature

Duke marrë në konsideratë që Matrica përmban indikatorë rreth legjislacionit dhe praktikës hulumtimi i literaturës u realizua përmes: 1.1. Rishikimit të kuadrit ligjor – një hulumtum

literatue u krye për të vlerësuar kuadrin ligjor dhe rregulloret për një mjedis mundësues për OSHC-të. Ai përfshiu një rishikim dhe analizë të legjislacionit shqiptar (duke përfshirë vendimet rregulluese), si dhe analiza mbi zbatimin e konventave dhe

rregulloreve ndërkombëtare të miratuara nga Shqipëria.

1.2. Rishikimit të praktikës bazuar në të dhëna dytësore – një hulumtim literature u krye me qëllimin për të identifikuar: (i) raportet e OSHC-ve mbi vlerësimin e nevojave dhe implementimin e tyre (ii) raportet e mediave që mbulojnë zbatimin praktik (iii) raportet e organizatave ndërkombëtare dhe donatore dhe (iv) analizën e nevojave mbi fushat/çështjet dhe raportet ndërkombëtare apo dokumentet krahasuese mbi çështjet.

2. Vëzhgimi

Vëzhgimi u realizua përmes administrimit të një pyetësori me 100 përfaqësues të OSHC-ve. Me qëllim krahasimin e të dhënave me vitin e mëparshëm, Partnerët Shqipëri përdori të njëjtin kampion si vitin e kaluar me disa ndryshime të vogla që përfshijnë: pjesëmarrjen e OSHC-ve të reja të regjistruara gjatë 2013 - 2014 dhe shtrirjen e shpërndarjes gjeografike të OSHC-ve nga tetë (8) qytete në 2013 në dymbëdhjetë (12) qytete në 2014. Pyetësori u realizua gjatë periudhës shtator – nëntor 2014 me drejtorët ekzekutive të OSHC-ve përmes intervistave ballë për ballë dhe intervistave përmes telefonit. Ai ishte i ndarë në katër sesione kryesore: një sesion për çdo fushë të matricës dhe një session për të dhënat demografike të të intervistuarit dhe OSHC-së. Në pyetësor u përdor kombinimi i pyetjeve me alternativa me pyetje të hapura me qëllim mbledhjen e informacionit mbi perceptimin dhe përvojën e të intervistuarve mbi treguesit e monitoruar. Informacioni i mbledhur nga pyetësorët u përpunua dhe u analizua përmes

III. Metodologjia

17

programit SPSS.

3. Intervista të thelluara

Partnerët Shqipëri realizuan intervista të thelluara me drejtorë ekzekutive të përzgjedhur të OSHC-ve, duke adresuar pyetje të lidhura me disa gjetje të studimit dhe marrjen e informacionitr mbi ndryshimet në kuadrit ligjor për fusha specifike të raportit të MM.

Pjesëmarrja e komunitetit të OSHC-ve

Partnerët Shqipëri përdori databazën e saj për t`i informuar dhe ftuar OSHC-të të merrnin pjesë

në vëzhgim, me qëllim përgatitjen e raportit të Matricës së Monitorimit 2014. Të gjitha të dhënat mbi indikatorët e praktikës bazohen në informacionin dhe komentet e përfaqësuesve të OSHC-ve të intervistuar mbi zbatimin e kuadrit ligjor. Vëzhgimi u realizua në 12 qytete. Përzgjedhja e kampionit u realizua në përputhje me numrin e OSHC-ve në çdo qytet, bazuar në databazën e Partnerëve Shqipëri. Grafiku 1 prezanton shpërndarjen gjeografike të organizatave që iu përgjigjën pyetësorit.

Grafiku 1. Shpërndarja gjeografike e OSHC-ve

1%

6%4%

4%

6%

6%

1%4%

1%7%55%

5%BERAT

DURRËS

ELBASAN

FIER

GJIROKASTËR

KORÇË

KUCOVE

POGRADEC

PUKË

SHKODER

TIRANË

VLORË

57%

18%

24%

1%

Shoqatë

Fondacion

Qendër

Ndërmarrje sociale

16%

38%

50%

65%

40%

56%

67%

35%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%

Biznesi

Demokracia

Gruaja

Kultura edukimi

Mjedisi

Shërbimet sociale

Rinia

Shëndeti

81%

9%

7%

1% 2%

Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë

72%

13%

7%

3% 5%Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë

29%

31%

19%

17%

3%

1%

Më pak se 10 000 EURO

Nga 10,000 në 50,000 EURO

Nga 50,000 në 100,000 EURO

Nga 100,000 në 500,000 EURO

Nga 500,000 në 1,000,000 EURO

Më shumë se 1,000,000 EURO

2%1%

11%

22%

64%

Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë

73%

15%

6%

1%

3%

1% 1%

0-5 punonjës

6-10 punonjës

11-15 punonjës

16-20 punonjës

21-25 punonjës

89 punonjës

97 punonjës

54%

11%

6%

14%

2%

1%1%

6%

1% 1%

2%

1%0-10 vullnetarë

11-20 vullnetarë

21-30 vullnetarë

31-40 vullnetarë

41-50 vullnetarë

51-60 vullnetarë

61-70 vullnetarë

100 vullnetarë

120 vullnetarë

257 vullnetarë

1000 vullnetarë

Mbi 1000 vullnetarë

8%

28%

51%

12%

1%

Shumë e vështirë

E vështirë

Disi e vështirë

E lehtë

Shumë e lehtë

19%

21%

20%

11% Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë

5%

1%

3%

91%

Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

70%

14%

8%

4%4% 0-5 punonjës

6-10 punonjës

11-15 punonjës

16-20 punonjës

over 20 punonjës

29%

Përsa i përket formës së regjistrimit, kampioni u përbë nga 57% shoqata, 24% qendra, 18% fondacione dhe 1% ndërmarrje sociale siç paraqitet në grafikun 2. Ndërmarrjet sociale nuk janë një formë regjistrimi e njohur nga legjislacioni

shqiptar, por kjo alternativë u përfshi në pyetësor duke marrë në konsideratë zhvillimet e fundit mbi përgatitjen dhe miratimin e ligjit mbi ndërmarrjet sociale dhe ushtrimin e veprimtarisë së disa OSHC-ve si ndërmarrje sociale.

18

Bazuar në përgjigjet e tyre me shumë alternativa, në grafikun 3 janë paraqitur fushat e veprimtarisë së OSHC-ve që morrën pjesë në vëzhgim dhe aktivitetet e tyre kryesore. Sikundër pasqyrohet në grafik ka

një dominim të OSHC-ve që punojnë në fushën e rinisë e kulturës, edukimit, ndjekur nga OSHC që punojnë në fushën e gruas, ndërsa ka një përfaqësim të ulët të OSHC-ve që punojnë në fushën e biznesit.

Grafiku 3. Fushat e aktivitetit të OSHC-ve

1%

6%4%

4%

6%

6%

1%4%

1%7%55%

5%BERAT

DURRËS

ELBASAN

FIER

GJIROKASTËR

KORÇË

KUCOVE

POGRADEC

PUKË

SHKODER

TIRANË

VLORË

57%

18%

24%

1%

Shoqatë

Fondacion

Qendër

Ndërmarrje sociale

16%

38%

50%

65%

40%

56%

67%

35%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%

Biznesi

Demokracia

Gruaja

Kultura edukimi

Mjedisi

Shërbimet sociale

Rinia

Shëndeti

81%

9%

7%

1% 2%

Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë

72%

13%

7%

3% 5%Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë

29%

31%

19%

17%

3%

1%


Nga 10,000 në 50,000 EURO

Nga 50,000 në 100,000 EURO

Nga 100,000 në 500,000 EURO

Nga 500,000 në 1,000,000 EURO


2%1%

11%

22%

64%

Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë

73%

15%

6%

1%

3%

1% 1%

0-5 punonjës

6-10 punonjës

11-15 punonjës

16-20 punonjës

21-25 punonjës

89 punonjës

97 punonjës

54%

11%

6%

14%

2%

1%1%

6%

1% 1%

2%

1%0-10 vullnetarë

11-20 vullnetarë

21-30 vullnetarë

31-40 vullnetarë

41-50 vullnetarë

51-60 vullnetarë

61-70 vullnetarë

100 vullnetarë

120 vullnetarë

257 vullnetarë

1000 vullnetarë


8%

28%

51%

12%

1%

Shumë e vështirë

E vështirë

Disi e vështirë

E lehtë

Shumë e lehtë

19%

21%

20%

11% Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë

5%

1%

3%

91%

Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

70%

14%

8%

4%4% 0-5 punonjës

6-10 punonjës

11-15 punonjës

16-20 punonjës

over 20 punonjës

29%

1. Mësimet e nxjerra • Përqasja gjithëpërfshirëse dhe me

pjesëmarrje e aplikuar siguroi një numër të gjerë pjesëmarrësish të OSHC-ve dhe pasqyroi zhvillimin e sektorit në të gjithë Shqipërinë (përpos hulumtimit).

• Matrica prezantoi një set standartesh gjithëpërfshirëse dhe komplekse dhe ilustrimi me shembuj ishte shumë i vlefshëm në përgatitjen e raportit të monitorimit.

Grafiku 2. Forma e regjistrimit të organizatave

1%

6%4%

4%

6%

6%

1%4%

1%7%55%

5%BERAT

DURRËS

ELBASAN

FIER

GJIROKASTËR

KORÇË

KUCOVE

POGRADEC

PUKË

SHKODER

TIRANË

VLORË

57%

18%

24%

1%

Shoqatë

Fondacion

Qendër

Ndërmarrje sociale

16%

38%

50%

65%

40%

56%

67%

35%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%

Biznesi

Demokracia

Gruaja

Kultura edukimi

Mjedisi

Shërbimet sociale

Rinia

Shëndeti

81%

9%

7%

1% 2%

Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë

72%

13%

7%

3% 5%Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë

29%

31%

19%

17%

3%

1%


Nga 10,000 në 50,000 EURO

Nga 50,000 në 100,000 EURO

Nga 100,000 në 500,000 EURO

Nga 500,000 në 1,000,000 EURO


2%1%

11%

22%

64%

Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë

73%

15%

6%

1%

3%

1% 1%

0-5 punonjës

6-10 punonjës

11-15 punonjës

16-20 punonjës

21-25 punonjës

89 punonjës

97 punonjës

54%

11%

6%

14%

2%

1%1%

6%

1% 1%

2%

1%0-10 vullnetarë

11-20 vullnetarë

21-30 vullnetarë

31-40 vullnetarë

41-50 vullnetarë

51-60 vullnetarë

61-70 vullnetarë

100 vullnetarë

120 vullnetarë

257 vullnetarë

1000 vullnetarë


8%

28%

51%

12%

1%

Shumë e vështirë

E vështirë

Disi e vështirë

E lehtë

Shumë e lehtë

19%

21%

20%

11% Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë

5%

1%

3%

91%

Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

70%

14%

8%

4%4% 0-5 punonjës

6-10 punonjës

11-15 punonjës

16-20 punonjës

over 20 punonjës

29%

19

Fusha 1: Garancitë Themelore Juridike të Lirive

Nën-fusha 1.1.: Liria e organizimit

Vlerësimi i kësaj nën-fushe bazohet në standardet e mëposhtme: Standarti 1: OSHC-të veprojnë lirisht, pa ndërhyrje të pajustifikuara të shtetit në qeverisjen e brendshme dhe aktivitetet e tyre; Standarti 2: OSHC-të mund të kërkojnë dhe sigurojnë lirisht nga burime të ndryshme vendase dhe të huaja, burime financiare për të mbështetur aktivitetet e tyre.

Liria e organizimit është një e drejtë kushtetuese për çdo individ dhe person juridik pa asnjë diskriminim mbi bazë moshe, kombësie, kapaciteti ligjor, gjinie apo etnie. Në këtë kontekst, në vitin 2014 nuk ka ndryshime që do të mund të përmirësonin apo pengonin mjedisin mundësues për zhvillimin e OSHC-ve në Shqipëri. Regjistrimi i OSHC-ve në Gjykatën e Shkallës së Parë të Tiranës ende paraqet një barrierë dhe kosto shtesë për individët

dhe entitetet ligjore që synojnë të krijojnë një OSHC10.

Shteti garanton të drejtën e OSHC-ve për të rregulluar strukturën e tyre të brendshme dhe procedurat vepruese pa ndërhyrje të pajustifikuar të tij në qeverisjen dhe aktivitetet e tyre të brendshme. Nuk ka praktika të ndërhyrjes së shtetit si: detyrimi i pjesëmarrjes së një përfaqësuesi shtetëror në bordin e OSHC-ve, miratim paraprak nga shteti për kryerjen e aktiviteteve të tyre, etj. Ndërsa nuk ka ndryshime në kuadrin ligjor nga viti 2013, perceptimi dhe eksperienca e OSHC-ve lidhur me ndërhyrjen e shtetit dhe praktikave mbikqyrjeve okupuese nga ana e shtetit në qeverisjen dhe aktivitetet e tyre të brendshme është përmirësuar. Krahasuar me gjetjet e Raportit të MM 2013 ka një rritje prej 15% të organizatave të intervistuara, të cilat shprehen se nuk ka praktika të ndërhyrjes së shtetit në qeverisjen e brendshme, dhe një rritje prej 20% e OSHC-ve të intervistuara që kanë deklaruar se nuk ka praktika të mbikqyrjes okupuese nga ana e shtetit.

IV. Gjetje dhe Rekomandime

10) http://www.partnersalbania.org/raporti_monitorimit_shqiperi.pdf 2013, fq. 17

20

Grafiku 4. Ndërhyrja e shtetit në qeverisjen e brendshme të OSHC-ve.

Grafiku 5. Ekzistenca e praktikave kontrolluese të shtetit.

1%

6%4%

4%

6%

6%

1%4%

1%7%55%

5%

57%

18%

24%

1%

16%

38%

50%

65%

40%

56%

67%

35%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%

81%

9%

7%

1% 2%

72%

13%

7%

3% 5%

29%

31%

19%

17%

3%

1%

2%1%

11%

22%

64%

73%

15%

6%

1%

3%

1% 1%

54%

11%

6%

14%

2%

1%1%

6%

1% 1%

2%

1%

8%

28%

51%

12%

1%

19%

21%

20%

11%

5%

1%

3%

91%

70%

14%

8%

4%4%

29%

BERAT

DURRËS

ELBASAN

FIER

GJIROKASTËR

KORÇË

KUCOVE

POGRADEC

PUKË

SHKODER

TIRANË

VLORË

Shoqatë

Fondacion

Qendër

Ndërmarrje sociale

Biznesi

Demokracia

Gruaja

Kultura edukimi

Mjedisi

Shërbimet sociale

Rinia

Shëndeti

Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë

Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë


Nga 10,000 në 50,000 EURO

Nga 50,000 në 100,000 EURO

Nga 100,000 në 500,000 EURO

Nga 500,000 në 1,000,000 EURO


Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë

0-5 punonjës

6-10 punonjës

11-15 punonjës

16-20 punonjës

21-25 punonjës

89 punonjës

97 punonjës

0-10 vullnetarë

11-20 vullnetarë

21-30 vullnetarë

31-40 vullnetarë

41-50 vullnetarë

51-60 vullnetarë

61-70 vullnetarë

100 vullnetarë

120 vullnetarë

257 vullnetarë

Shumë e vështirë

E vështirë

Disi e vështirë

E lehtë

Shumë e lehtë

Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë

Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

0-5 punonjës

6-10 punonjës

11-15 punonjës

16-20 punonjës

over 20 punonjës

1%

6%4%

4%

6%

6%

1%4%

1%7%55%

5%

57%

18%

24%

1%

16%

38%

50%

65%

40%

56%

67%

35%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%

81%

9%

7%

1% 2%

72%

13%

7%

3% 5%

29%

31%

19%

17%

3%

1%

2%1%

11%

22%

64%

73%

15%

6%

1%

3%

1% 1%

54%

11%

6%

14%

2%

1%1%

6%

1% 1%

2%

1%

8%

28%

51%

12%

1%

19%

21%

20%

11%

5%

1%

3%

91%

70%

14%

8%

4%4%

29%

BERAT

DURRËS

ELBASAN

FIER

GJIROKASTËR

KORÇË

KUCOVE

POGRADEC

PUKË

SHKODER

TIRANË

VLORË

Shoqatë

Fondacion

Qendër

Ndërmarrje sociale

Biznesi

Demokracia

Gruaja

Kultura edukimi

Mjedisi

Shërbimet sociale

Rinia

Shëndeti

Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë

Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë


Nga 10,000 në 50,000 EURO

Nga 50,000 në 100,000 EURO

Nga 100,000 në 500,000 EURO

Nga 500,000 në 1,000,000 EURO


Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë

0-5 punonjës

6-10 punonjës

11-15 punonjës

16-20 punonjës

21-25 punonjës

89 punonjës

97 punonjës

0-10 vullnetarë

11-20 vullnetarë

21-30 vullnetarë

31-40 vullnetarë

41-50 vullnetarë

51-60 vullnetarë

61-70 vullnetarë

100 vullnetarë

120 vullnetarë

257 vullnetarë

Shumë e vështirë

E vështirë

Disi e vështirë

E lehtë

Shumë e lehtë

Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë

Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

0-5 punonjës

6-10 punonjës

11-15 punonjës

16-20 punonjës

over 20 punonjës

Grafiku 4 tregon se 81% e OSHC-ve të intervistuara janë përgjigjur se “nuk ka aspak” ndërhyrje të shtetit në qeverisjen e brendshme të OSHC-ve dhe grafiku 5 tregon se 72% e OSHC-ve të intervistuara janë përgjigjur se “nuk ka aspak” praktika të mbikqyrjeve okupuese nga ana e shtetit. Ato organizata, të cilat janë përgjigjur se ka “shumë” ndërhyrje nga ana e shtetit në qeverisjen e tyre të brendshme (2% e OSHC-ve të intervistuara) dhe që ka “shumë” praktika të mbikqyrjeve okupuese nga ana e shtetit (5% e OSHC-ve të intervistuara), nuk dhanë shembuj nga eksperienca e organizatës së tyre për ta ilustruar përgjigjen.

Ligji Nr. 9228, datë 29.04.2001 “Për Kontabilitetin

dhe Pasqyrat Financiare” dhe Ligji Nr. 10294, datë 01.07.2010 “Për Inspektimin Financiar” janë ligjet kryesore që rregullojnë raportimin financiar të OSHC-ve. Gjatë 2014 këto ligje nuk janë ndryshuar. Raportimi financiar nuk është përshtatur me karakteristikat specifike të veprimtarisë së OSHC-ve dhe nuk është në përputhje me madhësinë e organizatës dhe llojin apo qëllimin e aktiviteteve të saj. Format e raportimit financiar dhe të kontabilitetit nuk ndryshojnë nga format e kontabilitetit dhe raportimit të bizneseve.

Me amendimet e bëra në Ligjin e OJF-ve11, të gjitha raportimet financiare të përgatitura nga OSHC-të për fondet e donatorëve janë objekt kontrolli nga

11) Ligj nr.92/2013 Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 8788, datë 7.5.2001 « mbi Organizatat Jo-fitimprurëse”, i ndryshuar

21

organet tatimore, si dhe Drejtoria e Përgjithshme e Parandalimit të Pastrimit të Parave, sa herë që është e nevojshme. Pas miratimit të ligjit “Për Parandalimin e Pastrimit të Parave dhe Financimit të Terrorizmit”12 në 2008, kuadri ligjor dhe rregullator mbi OSHC-të është ndryshuar dhe zhvilluar për të adresuar këtë çështje. Me ndryshimet e fundit të ligjit të OJF-ve në 201313, janë përfshirë detyra mbi organet vendim-marrëse dhe organin ekzekutiv në lidhje me pastrimin e parave dhe financimin e terrorizmit, të cilat janë evazive dhe i ngarkojnë këto organe me përgjegjësi për të siguruar që organizatat partnere dhe ato që sigurojnë financim, shërbime dhe mbështetje materiale nuk përdoren apo manipulohen për qëllime terroriste dhe pastrim parash.

Më 19 nëntor 2014, Ministria e Financave lëshoi një udhëzim për mbikqyrjen e OSHC-ve nga autoritetet tatimore, në mbështetje të parandalimit të pastrimit të parave dhe financimit të terrorizmit14, për rregullimin e procedurave që ndiqen nga organet tatimore, për kontrollin e veprimtarisë së OJF-ve, me qëllim shmangien e mundësisë së përdorimit të tyre për pastrim parash apo financim terrorizmi. Udhëzimi parashikon një mbikqyrje të rreptë çdo gjashtë muaj për: 1) OJF që zhvillojnë aktivitet pa u regjistruar; 2) OJF me status pasiv; dhe 3) OJF që nuk dorëzojnë deklaratat tatimore sipas përcaktimeve të legjislacionit në fuqi15. Ligji parashikon qe inspektorët tatimorë, të ngarkuar me mbikqyrjen e OSHC-ve, duhet të jenë të specializuar dhe trajnuar për shqyrtimin e pasqyrave financiare të OSHC-ve16, por praktika tregon që ka mungesë kapacitetesh të inspektorëve tatimore që analizojnë OSHC-të, dhe si rrjedhojë ka një nevojë urgjente për trajnimin e tyre me qëllim parandalimin e praktikave abuzuese dhe sigurimin e zbatimit korrekt të kuadrit ligjor mbi pastrimin e parave dhe financimit të terrorizmit.

Ligji për Organizatat Jofitimprurëse parashikon transformimin, bashkimin, ndërprerjen e veprimtarisë dhe shpërndarjen me iniciativën e saj dhe me vendim gjykate.

Burimet e të ardhurave për një organizatë jofitimprurëse janë të ardhurat nga kuotizacioni kur ka të tilla, fonde, grante dhe donacionet e ofruara nga subjektet private ose publike, vendase ose të huaja, si dhe të ardhurat nga veprimtaria ekonomike dhe pasuritë në pronësi të organizatës jofitimprurëse.17 Në çdo rast, ligji nuk përbën pengesë në lidhje me sigurimin e të ardhurave si nga burime brenda vendit ashtu edhe jashtë tij.

Ndërsa nuk ka kufizime ligjore që ndalojnë OSHC-të të marrin fonde nga burime të ndryshme financimi, ka arsye praktike që e bëjnë të vështirë për OSHC-të të kërkojnë dhe sigurojnë lirisht financime nga të gjitha burimet e të ardhurave. Fondet nga donatorët e huaj mbeten burimi kryesor për OSHC-të, të cilat kërkojnë dhe sigurojnë lirisht të ardhura financiare (63% e OSHC-ve të intervistuara janë shprehur që mund të kërkojnë dhe sigurojnë lirisht fonde nga donatorë të huaj). Nga ana tjetër, është shumë e vështirë për OSHC-të që të kërkojnë dhe sigurojnë fonde publike, sikundër 69% e të intervistuarve janë shprehur se e kanë të vështirë të kërkojnë dhe sigurojnë fonde nga qeveria qëndrore, 78% e OSHC-ve të intervistuara janë shprehur se e kanë të vështirë të kërkojnë dhe sigurojnë fonde nga qeveria vendore dhe 91% e OSHC-ve të intervistuara janë shprehur se e kanë të vështirë të kërkojnë dhe sigurojnë fonde nga prokurimi publik. Kjo situatë qëndron problematike dhe në krahasim me Raportin e MM 2013, numri i OSHC-ve, që e kanë të vështirë të kërkojnë dhe sigurojnë fonde nga shteti është rritur, veçanërisht nga prokurimi publik, ku pothuajse të gjitha OSHC-të kanë vlerësuar që nuk mund të kërkojnë dhe sigurojnë lirisht fonde nga ky burim i të ardhurave. Arsyet kryesore mbi këtë situatë lidhen me:

12) Ligj nr. 9917, datë 19.5.2008 Për parandalimin e Pastrimit të Parave dhe Financimit të Terrorizmit13) Ligj nr. 92/2013 Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 8788, datë 7.5.2001 ”Për Organizatat Jo-

fitimprurëse”, i ndryshuar 14) Udhëzimi nr 22, datë 19.11.2014 Për Mbikqyrjen e OJF-ve nga Autoritetet Tatimore në Mbështetje të

Parandalimit të Pastrimit të Parave dhe Financimit të Terrorizmit. 15) Po aty, Neni 4 16) Po aty, Neni 717) Ligji nr.8788, datë 07.05.2001 “Për Organizatat Jo-fitimprurëse”, Neni 35

22

• Procedura burokratike dhe jo transparente në shpërndarjen e fondeve;

• Mungesa e kapaciteteve të OSHC-ve për të marrë pjesë në skemat e financimit;

• Nepotizëm dhe klientelizëm.

Një tjetër burim i rëndësishëm i të ardhurave për OSHC-të janë të ardhurat nga aktiviteti ekonomik. Kuadri ligjor ekzistues lejon OSHC-të të angazhohen në aktivitete ekonomike18, duke synuar gjenerimin e të ardhurave nëpërmjet zhvillimit të shërbimeve të tyre, në mënyrë që të kenë një burim të qëndrueshëm të të ardhurave, të pavarur nga shteti apo donacionet e tjera. Me ndryshimet e fundit në Ligjin e OJF-ve, është përshkruar qartësisht kuptimi i “aktivitetit ekonomik”19. Pavarësisht qartësimit ndërmjet aktivitetit

ekonomik dhe aktivitetit jo - ekonomik, kuadri ligjor ekzistues nuk është ende favorizues ndaj ushtrimit të aktivitetit ekonomik nga OSHC-të. Si rezultat, vetëm 14% e OSHC-ve të intervistuara deklaruan që sigurojnë të ardhura nga shitja e mallrave dhe/apo shërbimeve.

Fondet nga individët dhe korporatat janë një tjetër burim i të ardhurave për OSHC-të, edhe pse nuk konsiderohen dhe përdoren në nivele domethënëse nga këto të fundit. Pavarësisht rritjes që Shqipëria reflekton në Raportin e Indeksit Botëror të Dhurimit 2014, me 10 pikë nga vlerësimi i bërë para pesë vitesh20, përqindja e OSHC-ve që e vlerësojnë të lehtë për të kërkuar dhe siguruar fonde nga dhurimet individuale dhe korporatat mbetet e njëjtë me vitin e kaluar (26% e OSHC-ve të intervistuara).

18) Po aty, Neni 219) Ligj nr. 92/2013 Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 8788, datë 7.5.2001 « mbi Organizatat Jo-

fitimprurëse”, i ndryshuar, Neni 120) Indeksi Botëror i Dhurimit 2014, Një Vështrim Global mbi Trendet e Dhurimit, Nëntor 2014, fq.2721) http://ec.europa.eu/enlargement/pdf/civil_society/doc_guidelines_cs_support.pdf 22) Kushtetuta e Shqipërisë, Neni 46, 47

Vlerësimi i Standartit 1, Nën – fusha 1.1. reflekton gjithashtu vlerësimin e indikatorëve të mëposhtëm të Udhëzuesit të BE për mbështetjen e shoqërisë civile në vendet e zgjerimit, 2014 - 202021: 1.1.a. Vlerësimi cilësor i kuadrit ligjor dhe politikave ekzistuese; 1.1.b. Progresi në lidhje me miratimin dhe zbatimin e kuadrit përkatës; 2.1.a. Perceptimi i OSHC-ve mbi lehtësirat dhe efektivitetin e rregullave financiare dhe kërkesave të raportimit (të ndarë sipas llojit/madhësisë së OSHC-ve) dhe 2.1.b. Vlerësimi cilësor i rregullave të financimit (me fokus ngritjen e mekanizmave që rregullat dhe detyrimet financiare të ndryshojnë në varësi të ndryshimit të qarkullimit dhe aktivitetit jo-fitimprurës).Kuadri ligjor dhe politikat ekzistuese për ushtrimin e të drejtës së organizimit, në përgjithësi janë të favorshme, mundësuese dhe në përputhje me standardet ndërkombëtare. Ka një perceptim dhe eksperienca më pozitive të OSHC-ve me zbatimin e tij gjatë 2014, krahasuar me një vit më parë. Detyrimi për të regjistruar një OSHC në Gjykatën e Shkallës së Parë të Tiranës paraqet kosto shtesë për individët dhe subjektet juridike që kanë për synim krijimin e një OSHC-je. Në lidhje me rregullat financiare dhe kërkesat e raportimit, ato nuk janë vlerësuar si të qarta, efektive apo mbështetësë për funksionimin e OSHC-ve. Ato nuk janë të bazuara në karakteristikat e OSHC-ve, dhe nuk janë në proporcion me qarkullimin e OSHC-ve (nuk ka formate të ndryshme). Rregullat e kontabilitetit dhe formatet e raportimit të OSHC-ve janë të njëjta me rregullat e kontabilitetit dhe formatet e raportimit të bizneseve.

Nën-fusha 1.2.: Liritë e tjera

Vlerësimi i kësaj nën-fushe është bazuar në standartin e mëposhtëm: Standarti 1: Përfaqësuesit e OSHC-ve individualisht apo

përmes organizatave të tyre, gëzojnë lirinë e organizimeve paqësore.

Kuadri ligjor në Shqipëri rreth lirisë së mbledhjes paqësore nuk ka qenë subjekt i ndryshimeve

23

23) Ligji Nr. 8773, i datës 23.4.2001, “Mbi Tubimet”24) Po aty, Neni 525) USAID, Indeksi i Qëndrueshmërisë së OSHC-ve 2013 Për Evropën Qëndrore e Lindore dhe Euroazine, Qershor

2014, fq 13

Vlerësimi i Standartit 2, Nën – fusha 1.1. reflekton gjithashtu vlerësimin e indikatorëve të mëposhtëm të Udhëzuesit të BE për mbështetjen e shoqërisë civile në vendet e zgjerimit, 2014 - 2020: 1.1.a. Vlerësimi cilësor i legjislacionit ekzistues dhe kuadrit të politikave; 1.1.b. Progresi në lidhje me miratimin dhe zbatimin e kuadrit përkatës. Kuadri ligjor dhe politikat ekzistuese për ushtrimin e së drejtës së organizimit garanton të drejtën e lirisë së organizimit paqësor për të gjithë individët dhe subjektet juridike dhe nuk ka qenë objekt ndryshimesh gjatë vitit 2014. Legjislacioni kërkon njoftimin paraprak nga udhëheqësit e tubimeve për të ushtruar të drejtën e organizimit. OSHC-të e intervistuara raportojnë që vërehet një qëndrim më pozitiv i shtetit për të respektuar këtë të drejtë themelore të njeriut, krahasuar me vitin 2013.

Fusha 2: Kuadri për Qëndrueshmërinë dhe Lehtësirat Financiare për OSHC-të

Nën-Fusha 2.1.: Trajtimi tatimor/fiskal për OSHC-të dhe donatorët e tyre

Vlerësimi i kësaj nën-fushë është bazuar në standartin e mëposhtëm: Standarit 1: Përfitimet tatimore janë të vlefshme për burime të ardhurash të ndryshme të OSHC-ve.

Siç është cituar në Indeksin e Qëndrueshmërisë së OSHC-ve 201325 “qëndrueshmëria financiare vazhdon të mbetet çështja më urgjente me të

cilën përballet shoqëria civile”. Burimi kryesor i financimit mbeten grantet nga donatorë të huaj, ndërsa burimet vendase (qeveria qëndrore dhe vendore, dhurimet, shërbimet kundrejt pagesës, etj.) mbeten ne nivele te ulëta, duke mos kontribuar në qëndrueshmërinë financiare të OSHC-ve. Sikundër është reflektuar në grafikun 6 më poshtë, 60% e organizatave të intervistuara raportuan të ardhura vjetore deri në 50.000 euro. Ka dy (2) organizata të intervistuara që kanë raportuar të ardhura vjetore domethënëse midis 500,000 – 1 milion euro: Fondacioni ABC dhe Fondacioni Dorcas. Ndërsa Fondacioni ABC është krijuar përmes fondeve të biznesit si

gjatë vitit të fundit. Ai garanton të drejtën e lirisë së organizimit si një e drejtë themelore e njeriut e sanksionuar në Kushtetutën e Shqipërisë22 dhe në Ligjin “Mbi Tubimet”23. Ata që synojnë grumbullimet paqësore nuk detyrohen nga ligji të kërkojnë leje për të bërë organizime të tilla. Drejtuesit janë të detyruar të njoftojnë me shkrim shefin e komisariatit të policisë jo më vonë se tre ditë para datës së zhvillimit të tubimit 24.

Ndërsa kuadri ligjor nuk ka ndryshuar, perceptimi dhe eksperienca e OSHC-ve në lidhje me ushtrimin e të drejtës së organizimit ka ndryshuar në mënyrë të konsiderueshme në të gjithë indikatorët e matur, krahasuar kjo me Raportin e MM 2013. Kështu, ka një rritje prej 14% të OSHC-ve të intervistuara që deklarojnë se liria e tubimit është respektuar, një rritje prej

20% të OSHC-ve të intervistuara që deklarojnë se ka raste të mbledhjes së organizimeve spontane dhe simultane pa autorizim paraprak, një rritje prej 11% të OSHC-ve të intervistuara që deklarojnë se nuk ka përdorim të forcës së ushtruar nga organet e zbatimit të ligjit gjatë organizimeve.

Këto të dhëna riforcojnë faktin se shteti njeh si detyrim të tij lehtësimin dhe mbrojtjen e grumbullimeve paqësore. Kjo u evidentua edhe gjatë grumbullimit të organizuar nga shoqëria civile në nëntor 2013 ndaj planeve të qeverisë për të shkatërruar armët kimike siriane në Shqipëri. Dhe ajo që është më e rëndësishme, opinioni i shoqërisë civile u mor në konsideratë nga qeveria dhe kryeministri në vendimin final përsa i përket çështjes në fjalë.

24

Në lidhje me trajtimin tatimor të OSHC-ve dhe donatorëve të tyre, me ndryshimet e fundit të ligjit të OJF-ve26, të gjitha të ardhurat nga burime tradicionale jo-fitimprurëse si dhurimet, grantet, depozitat bankare dhe tarifat e anëtarësisë nuk janë subjekt i tatimit mbi të ardhurat. Ndërsa OSHC-të që ushtrojnë aktivitet ekonomik i nënshtrohen tatimit mbi të ardhurat vetëm nëse të ardhurat e realizuara nuk destinohen për veprimtari, për të cilat organizata është regjistruar27. Një tjetër ndryshim i rëndësishëm që kanë sjellë këto amendime është përshkrimi i “aktivitetit ekonomik” dhe “grante”28, duke qartësuar kuptimin e të dyja koncepteve. Edhe pse këto amendime kanë kontribuar pozitivisht në përmirësimin e mjedisit mundësues për zhvillimin e OSHC-ve në Shqipëri, ende gjatë vitit 2014 OSHC-të kanë ndeshur sfida gjatë veprimtarisë së tyre për shkak të regjimit tatimor në vend.

Duke marrë në konsideratë këtë situatë, trajtimi tatimor i OSHC-ve ishte një nga tre çështjet prioritare të adresuara në konferencën

kombëtare “Partnerë Social – Koha për Veprim” organizuar në dhjetor 2013 nga Partnerët Shqipëri në bashkëpunim me zyrën e kryeministrit dhe me mbështetjen e Ambasadës Amerikane në Shqipëri dhe Delegacionit të Bashkimit Evropian në Shqipëri. Më specifikisht, ndërmjet shumë çështjesh, sektori i OSHC-ve kërkoi angazhimin e qeverisë për të adresuar çështjet e mëposhtme me qëllim përmirësimin e mjedisit rregullator për aktivitetin e organizatave të shoqërisë civile në vend: a. Qartësimi i përjashtimit të granteve nga

skema e TVSH-së;b. Garantimi i rimbursimit të TVSH-së mbi

fondet e BE-së në mbështetje të OSHC-ve si pjesë e detyrimit të qeverisë Shqiptare drejt Bashkimit Evropian;

c. Rregullimi dhe trajtimi i diferencuar i aktivitetit ekonomik nga ana e OSHC-ve.

Pas konferencës, gjatë vitit 2014, Grupi i Punës për Mjedisin Mundësues për Shoqërinë Civile në Shqipëri advokoi për zbatimin e çështjeve të

26) Ligj nr. 92/2013 Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 8788, datë 7.5.2001 “Për Organizatat Jo-fitimprurëse”, i ndryshuar

27) Po aty28) Po aty, Neni 1 29) Ligj 92/2014, datë 24.07.2014 Mbi TVSH në Republikën e Shqipërisë

Grafiku 6. Të ardhurat vjetore të OSHC-ve

1%

6%4%

4%

6%

6%

1%4%

1%7%55%

5%BERAT

DURRËS

ELBASAN

FIER

GJIROKASTËR

KORÇË

KUCOVE

POGRADEC

PUKË

SHKODER

TIRANË

VLORË

57%

18%

24%

1%

Shoqatë

Fondacion

Qendër

Ndërmarrje sociale

16%

38%

50%

65%

40%

56%

67%

35%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%

Biznesi

Demokracia

Gruaja

Kultura edukimi

Mjedisi

Shërbimet sociale

Rinia

Shëndeti

81%

9%

7%

1% 2%

Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë

72%

13%

7%

3% 5%Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë

29%

31%

19%

17%

3%

1%


Nga 10,000 në 50,000 EURO

Nga 50,000 në 100,000 EURO

Nga 100,000 në 500,000 EURO

Nga 500,000 në 1,000,000 EURO


2%1%

11%

22%

64%

Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë

73%

15%

6%

1%

3%

1% 1%

0-5 punonjës

6-10 punonjës

11-15 punonjës

16-20 punonjës

21-25 punonjës

89 punonjës

97 punonjës

54%

11%

6%

14%

2%

1%1%

6%

1% 1%

2%

1%0-10 vullnetarë

11-20 vullnetarë

21-30 vullnetarë

31-40 vullnetarë

41-50 vullnetarë

51-60 vullnetarë

61-70 vullnetarë

100 vullnetarë

120 vullnetarë

257 vullnetarë

1000 vullnetarë


8%

28%

51%

12%

1%

Shumë e vështirë

E vështirë

Disi e vështirë

E lehtë

Shumë e lehtë

19%

21%

20%

11% Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë

5%

1%

3%

91%

Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

70%

14%

8%

4%4% 0-5 punonjës

6-10 punonjës

11-15 punonjës

16-20 punonjës

over 20 punonjës

29%

dhurim i kushtëzuar dhe ushtron veprimtari si agjenci donatore në vend, Fondacioni Dorcas Aid International është një organizatë bamirëse që ushtron veprimtarinë në 18 shtete, me zyrat qëndrore në Hollandë. E vetmja organizatë

që ka një buxhet mbi 1 milion euro është Fshati i Fëmijëve SOS, anëtare e organizatës ndërkombëtare SOS Kinderdorf International, e pranishme në 132 shtete në mbarë botën, e cila mbështet fëmijët, familjet dhe komunitetet.

25

mësipërme dhe si rezultat, edhe pse nuk janë përmbushur të gjitha kërkesat e OSHC-ve ka disa zhvillime të reflektuara në ligjin e ri të TVSH-së29 që do të hyjë në fuqi në Janar 2015 dhe në vendimin i Këshillit të Ministrave Nr. 953, datë 29.12.2014.

Disa nga ndryshimet kryesore në ligjin e TVSH-së që ndikojnë në sektor janë si vijon: a) Në nenin 3, ligji përshkruan se çdo burim jo-

fitimprurës i OSHC-ve si: tarifë anëtarësie, fonde apo grante dhe dhurimet nuk janë subjekt i TVSH-së30. Në këtë mënyrë është qartësuar përjashtimi i granteve nga skema e TVSH-së.

b) Aktiviteti ekonomik i OSHC-ve është rregulluar me ligj. Aktivitetet ekonomike që kanë karakter social, edukues, kulturor dhe sportive, të quajtura “aktivitete me interes publik” janë të përjashtuara nga TVSH-ja31. Vendimi i Këshillit të Ministrave32 vendos kriteret për OSHC-të që të përjashtohen nga TVSH-ja dhe kriteret për vlerësimin e qëllimit jo-fitimprurës të aktivitetit ekonomik të OSHC-së. Vendimi i ri përcakton një tavan prej 20% të të ardhurave vjetore, si nivelin e lejuar për veprimtari ekonomike të kryer nga OJF-të dhe vendos një limit minimum prej 5 milion lekë gjatë një viti kalendarik për t’u regjistruar në skemën e TVSH-së.

c) Statusi i përfitimit publik është shfuqizuar. Tani, mallrat dhe shërbimet e ofruara nga organizatat jo-fitimprurëse dhe të përjashtuara nga TVSH-ja janë të përcaktuara në ligj si dhe me procedurën e re, sipas pikës b).

d) Ligji i OJF-ve kërkon rregullimin e aktivitetit për ngritjen e fondeve, por deri më tani ka qenë i parregulluar. Vendimi i qeverisë prezanton rregulla për aplikimin e TVSH-së për aktivitetet e ngritjes së fondeve të kryera nga OJF-të.

e) Detyrimi i qeverisë Shqiptare për të rimbursuar TVSH-në, si pjesë e marrëveshjeve financiare

dhe granteve, është riforcuar në ligjin e ri të TVSH-së33. Kjo është një inkurajim për OSHC-të për t’u rimbursuar nga autoritetet përkatëse për projektet e BE-së bazuar në marrëveshjen midis Qeverisë dhe Delegaciont të Bashkimit Evropian në Shqipëri dhe Udhëzimit nr 4, datë 22 janar 2013 mbi rimbursimin e TVSH për grantet IPA, e lëshuar nga Ministria e Financave, si dhe marrëveshjeve bilaterale me donatorë të huaj.

Në lidhje me investimet pasive, i vetmi ndryshim ka ardhur me amendimet e fundit të ligjit të OJF-ve gjatë 2013, sipas të cilit, të ardhurat e OSHC-ve të realizuara nga interesat bankarë, një nga format e investimit pasiv, janë të përjashtuara nga tatimi mbi të ardhurat34.

Nuk ka një ligj specifik mbi dhurimet e kushtëzuara, por në praktikë Partnerët Shqipëri ka identifikuar një rast të dhurimit të kushtëzuar në vend. Fondacioni “Albanian Besa Capital” (ABC)35, është krijuar në vitin 2008 me mision mbështetjen e sipërmarrjes private, veçanërisht biznesit të vogël dhe të mesëm në Shqipëri. Si pjesë e punës së fondacionit është mbështetja e shoqërisë civile përmes projekteve. Fondacioni u krijua nga Fondi Besa, një institucion kredie me mision kontributin në rritjen ekonomike të vendit, në zonat urbane dhe gjysëm urbane, duke promovuar dhe financuar ndërmarrje të vogla dhe të mesme në Shqipëri. Kur u krijua fondacioni ABC, një pjesë e kapitalit të Fondit Besa iu dha si kapital fillestar fondacionit për ta bërë atë operativ. Dy burimet e të ardhurave të fondacionit janë: interesat e depozitave bankare (kapitali fillestar) dhe të ardhurat si aksioner i Fondit Besa. Të ardhurat nga dhurimi i kushtëzuar janë të mjaftueshme për të mbuluar një pjesë të madhe të veprimtarisë së fondacionit dhe nuk ka vështirësi, barriera apo procedura të vështira për ushtrimin e veprimtarisë së tij.

30) Po aty, neni 3 31) Po aty, Neni 51, shkronja “ë”, “f”,“I”, “j”, “k”.32) Vendim i Këshillit të Ministrave Nr. 953, datë 29.12.201433) Ligj 92/2014, datë 24.07.2014 Mbi TVSH në Republikën e Shqipërisë, Neni 77, Pika 234) Ligj nr. 92/2013 Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 8788, datë 7.5.2001 “Për Organizatat Jo-

fitimprurëse”, i ndryshuar 35) www.abcfoindation.info

26

Nën-Fusha 2.2.: Mbështetja e shtetit

Vlerësimi i kësaj nën-fushe bazohet në standartet e mëposhtme: Standarti 1: Financimi publik është i vlefshëm për zhvillimin institucional të OSHC-ve, mbështetjen e projekteve dhe bashkëfinancimin e BE dhe granteve të tjera; Standarti 2: Financimi publik jepet në një mënyrë të paracaktuar dhe transparente.

Nuk ka financime publike në dispozicion të OSHC-ve për zhvillim institucional të tyre, sikurse 64%

e OSHC-ve të intervistuara deklarojnë se fondet publike nuk u përgjigjen aspak nevojave të tyre, siç tregohet edhe në grafikun 7 më poshtë. Janë vetëm 24 nga 100 OSHC-të e intervistuara, të cilat kanë marrë fonde publike gjatë periudhës 2013-2014. Shuma e fondeve publike që ka përfituar secila organizatë varion nga 1,400 Euro – 20,000 Euro, ndërsa ekziston një rast “përjashtimi” prej 100,000 Euro, të përfituara nga Zyra e Millieukontakt Shqipëri për zbatimin e një projekti të financuar nga Programi Italo-Shqiptar i Konvertimit të Borxhit për Zhvillim IADSA36.

Grafiku 7. Fondet publike u përgjigjen nevojave të OSHC-ve.

1%

6%4%

4%

6%

6%

1%4%

1%7%55%

5%

57%

18%

24%

1%

16%

38%

50%

65%

40%

56%

67%

35%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%

81%

9%

7%

1% 2%

72%

13%

7%

3% 5%

29%

31%

19%

17%

3%

1%

2%1%

11%

22%

64%

73%

15%

6%

1%

3%

1% 1%

54%

11%

6%

14%

2%

1%1%

6%

1% 1%

2%

1%

8%

28%

51%

12%

1%

19%

21%

20%

11%

5%

1%

3%

91%

70%

14%

8%

4%4%

29%

BERAT

DURRËS

ELBASAN

FIER

GJIROKASTËR

KORÇË

KUCOVE

POGRADEC

PUKË

SHKODER

TIRANË

VLORË

Shoqatë

Fondacion

Qendër

Ndërmarrje sociale

Biznesi

Demokracia

Gruaja

Kultura edukimi

Mjedisi

Shërbimet sociale

Rinia

Shëndeti

Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë

Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë


Nga 10,000 në 50,000 EURO

Nga 50,000 në 100,000 EURO

Nga 100,000 në 500,000 EURO

Nga 500,000 në 1,000,000 EURO


Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë

0-5 punonjës

6-10 punonjës

11-15 punonjës

16-20 punonjës

21-25 punonjës

89 punonjës

97 punonjës

0-10 vullnetarë

11-20 vullnetarë

21-30 vullnetarë

31-40 vullnetarë

41-50 vullnetarë

51-60 vullnetarë

61-70 vullnetarë

100 vullnetarë

120 vullnetarë

257 vullnetarë

Shumë e vështirë

E vështirë

Disi e vështirë

E lehtë

Shumë e lehtë

Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë

Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

0-5 punonjës

6-10 punonjës

11-15 punonjës

16-20 punonjës

over 20 punonjës

36) http://www.iadsa.info/index.php?lang=3 37) Ligj Nr. 10093, datë 09.03.2009 “Për Organizimin dhe Funksionimin e Agjencisë për Mbështetjen e Shoqërisë Civile”

Vlerësimi i Standartit 1, Nën – fusha 2.1. reflekton gjithashtu vlerësimin e indikatorit të mëposhtëm të Udhëzuesit të BE për mbështetjen e shoqërisë civile në vendet e zgjerimit, 2014 - 2020: 2.3.a. Cilësia e sistemit të përfitimeve tatimore për veprimtarinë dhe aktivitetet ekonomike të organizatave të shoqërisë civile.Gjatë 2014, ka patur disa zhvillime në kuadrin tatimor të OSHC-ve si rezultat i miratimit të ligjit të ri mbi TVSH-në. Të ardhurat nga aktiviteti ekonomik në përputhje me misionin e OSHC-ve nuk janë objekt i tatimit mbi të ardhurat. “Aktivitetet në interest të publikut”, siç specifikohen në ligjin e TVSH-së, janë të përjashtuara nga TVSH-ja. Vendimi i Këshillit të Ministrave Nr. 953, datë 29.12.2014 vendos kriteret për OSHC-të që të përjashtohen nga TVSH-ja dhe kriteret për vlerësimin e qëllimit jo-fitimprurës të aktivitetit ekonomik të OSHC-së. Vendimi i ri përcakton një tavan prej 20% të të ardhurave vjetore, si nivelin e lejuar për veprimtari ekonomike të kryer nga OJF-të dhe vendos një limit minimumi prej 5 milion lekë gjatë një viti kalendarik për t’u regjistruar në skemën e TVSH-së.

Agjencia për Mbështetjen e Shoqërisë Civile është enti kryesor publik, i cili siguron fonde publike për OSHC-të. Ky mekanizëm, i krijuar

përmes një ligji të veçantë37 është i centralizuar dhe targeton specifikisht OSHC-të. Buxheti i alokuar për Agjencinë për vitin 2014 nga buxheti i

27

shtetit, është rreth 715,000 Euro (100,000,000 Lek). Gjatë vitit 2014, Agjencia shpalli dy thirrje për projekt propozime. Thirrja e parë u publikua në maj 2014 dhe thirrja e dytë u shpall në gusht 2014. Deri në shtator 2014, Agjencia ka shpërndarë 51% të buxhetit vjetor për OSHC-të, duke disbursuar fonde për fituesit e thirrjes së tretë dhe të katërt, të shpallura gjatë vitit 2012, dhe fituesve të thirrjes së pestë dhe të gjashtë, të cilat u shpallën gjatë 201438, nga të cilat 64 OSHC janë shpallur fituese.

Fushat e prioriteteve për mbështetje financiare janë në të njëjtën linjë me prioritetet strategjike të qeverisë, në përputhje me ligjin për krijimin e Agjencisë, dhe nuk marrin në konsideratë nevojat dhe prioritetet e sektorit. Ndërsa financimi për mbështetje institucionale është një nga llojet e mbështetjes që Agjencia duhet të ofrojë për OSHC-të, në bazë të Rregullores mbi procedurat e financimit me grante, ky lloj financimi ende nuk është praktikuar nga ana e Agjencisë.

Duke synuar rritjen e mbështetjes për projekte dhe bashkë-financime për OSHC-të, AMSHC po punon për krijimin e një Fondi të Përbashkët me donatorë të tjerë për të mbështetur projekte të përbashkëta që kanë rëndësi strategjike për vendin. Në 17 nëntor 2014 Bordi Mbikqyrës i Agjencisë vendosi që 20% e fondit të grantit të AMSHC-së të jetë pjesë e fondit të përbashkët dhe të shkojë për financimin e projekteve strategjike39.

Përmirësime në kuadrin ligjor dhe puna praktike e Agjencisë për Mbështetjen e Shoqërisë Civile, si një mekanizëm i rëndësishëm për mbështetjen e kontributit të organizatave të shoqërisë civile në forcimin e demokracisë dhe zhvillimin e qëndrueshëm të vendit, ishte një nga fushat prioritare të adresuara në konferencën kombëtare “Partnerë Socialë – Koha për Veprim”. Anëtarët e rinj të Bordit Mbikqyrës dhe Drejtori Ekzekutiv i ri u përzgjodhën në fillim të vitit 2014. Në raportin e përgatitur nga Instituti për Demokraci dhe Ndërmjetësim (IDM) mbi AMSHC-në “transparenca dhe gjithëpërfshirja e procesit

të përzgjedhjes së Bordit dhe Drejtuesit të AMSHC është adresuar pjesërisht”40.

Drejtori i ri ekzekutiv dhe bordi i AMSHC-së gjatë vitit 2014 kanë ndjekur një përqasje më të hapur me OSHC-të duke organizuar një seri takimesh konsultative me OSHC-të për zhvillimin e një partneriteti strategjik, në kuadër të përgatitjes së Strategjisë Afat-mesme dhe Afat-gjatë të Agjencisë41, nëpërmjet përgatitjes dhe publikimit të gazetës online dhe pjesëmarrjes në nisma të rëndësishme të sektorit si krijimi i Këshillit Kombëtar për Shoqërinë Civile, etj.

Megjithatë, OSHC-të ende nuk janë të kënaqura me funksionimin e AMSHC-së dhe kanë shprehur shqetësime lidhur me:

• Procedura të vështira, kosto financiare shtesë dhe kohë e pamjaftueshme në lidhje me procedurat e aplikimit;

• Mungesë e transparencës në procesin e përzgjedhjes dhe dhënies së përgjigjeve mbi arsyet e refuzimit të një aplikimi;

• Një numër i konsiderueshëm i OSHC-ve të regjistruara në 2014 janë shpallur fituese duke nënvlerësuar organizata të njohura që kanë lënë gjurmë në sektor;

• Para – përzgjedhja e fituesve; • Në thirrjen e fundit nuk është dhënë asnjë

informacion mbi limitin e buxhetit minimal dhe maksimal për projektet e dorëzuara.

Gjatë vitit 2014, përvec fondeve të AMSHC-së, Ministria e Kulturës ka dhënë fonde publike duke synuar promovimin e artit e kulturës në Shqipëri. Deri në nëntor 2014, Ministria ka shpallur 2 thirrje për projekt propozime, thirrja e parë në janar 2014 dhe thirrja e dytë në maj 2014. Thirrjet nuk kanë adresuar specifikisht OSHC-të, por një numër prej 53 OSHC, të cilat punojnë në fushën e artit dhe kulturës kanë përfituar nga këto fonde. Fondi financiar i thirrjes së majit ishte 18,000,00042 Lekë dhe një OSHC mund të kërkonte mbështetje financiare nga 100,000 Lekë në 1,500,000 Lekë43, ndërsa në thirrjen e janarit një OSHC

38) http://www.amshc.gov.al/web/raporte/monitorimi/2014/Raporti_per_3-mujorin_3_te_vitit_2014.pdf 39) http://www.amshc.gov.al/web/newsletter/2014/3.pdf 40) Për një AMSHC më Pranë Shoqërisë, Gjergji Vurmo & Orsiola Kurti, IDM, fq.241) www.amshc.gov.al/web/veprimtari/2014/2014.10.7-9-Takime-Konsultative-english.php 42) http://www.kultura.gov.al/al/newsroom/njoftime/thirrja-per-projekt-propozime-12-30-maj-2014-projektet-e-

perzgjedhura-per-mbeshtetje 43) http://www.kultura.gov.al/al/newsroom/njoftime/thirrje-per-projekt-propozime-ne-fushat-e-artit-dhe-

kultures&page=6

28

mund të aplikonte për fonde nga 100,000 Lek në 2,000.000 Lekë44.

Një burim tjetër i financimit publik për OSHC-të të cilat ofrojnë shërbime sociale, është Lotaria Kombëtare e krijuar përmes një ligji të veçantë në 201345. Është e specifikuar në ligj se një kontribut i detyrueshëm prej 2,2% të xhiros vjetore të të licencuarit i dedikohet “çështjeve në të mirë të publikut”. Përzgjedhja e projekteve, organizatave apo aktiviteteve që do të përfitojnë nga ky fond do të bëhet nga Bordi për Çështje të Mira, i cili do të krijohet përmes një Vendimit të Këshillit të Ministrave, që pritet të dalë së shpejti. Ai do të përbëhet nga katër përfaqësues të Ministrisë së Financave dhe tre përfaqësues të kompanisë së licencuar. Bordi do të marrë vendimet sipas procedurave dhe kritereve të përcaktuara me vendim të Këshillit të Ministrave dhe një

Udhëzim të Ministrit të Financave, i cili ende nuk është publikuar. Përbërja e Bordit vetëm me përfaqësues nga Ministria e Financave dhe kompania e licencuar e vë në pikëpyetje cilësinë e projekteve që do të financohen përmes Lotarisë Kombëtare.

Krahasuar me Raportin e MM 2013, nuk ka ndryshime të rëndësishme në perceptimin e OSHC-ve sa i përket financimit publik në mënyrë të paracaktuar dhe transparente, duke i konsideruar si të arritura pjesërisht. Kështu, 51% e OSHC-ve të intervistuara deklarojnë se financimi nuk është i paracaktuar, përkundrejt 58% të OSHC-ve të intervistuara gjatë 2013, ndërsa 58% e OSHC-ve të intervistuar deklarojnë se pjesëmarrja e OSHC-ve në ciklin e financimit publik është jo transparente, përkundrejt 57% e OSHC-ve të intervistuar gjatë 2013.

Vlerësimi i standartit 1, Nën – fusha 2.2., reflekton gjithashtu vlerësimin e indikatorëve të mëposhtëm të Udhëzuesit të BE për mbështetjen e shoqërisë civile në vendet e zgjerimit, 2014 - 2020: 2.4.a. Raporti i shumës së kërkuar përkundrejt shumën së aprovuar / disbursuar çdo vit përmes fondeve publike për OSHC-të (kjo dëshmon disponueshmërinë e fondeve) dhe 2.4.b Cilësia e kornizave të financimit shtetëror për organizatat e shoqërisë civile (fokusuar mbi dokumentat proceduriale). Mekanizmi i vetëm shtetëror me mision sigurimin e fondeve publike për OSHC-të është Agjencia për Mbështetjen e Shoqërisë Civile. Deri në shtator 2014, Agjencia ka disbursuar 51% të shumës së përgjithshme vjetore të fondeve publike të miratuara për OSHC-të. Procedurat e financimit janë përshkruar në mënyrë të qartë dhe janë vënë në dispozicion të publikut në respektim të kuadrit ligjor dhe rregulloreve të brendshme të Agjencisë. Zbatimi i këtij kuadri ligjor mbetet problematik, pasi OSHC-të vlerësojnë se procedurat e aplikimit janë të rënduara dhe procesi është jo transparent.

44) http://www.kultura.gov.al/al/newsroom/njoftime/aplikimi-per-financimin-dhe-mbeshtetjen-e-projekteve 45) Ligj 95/2013 Për Miratimin e Marrëveshjes së Licencës për Lotarinë Kombëtare ndërmjet Ministrisë së

Financave, si Autoritet i Autorizuar dhe Shoqërisë “Oesterreichische Lotterien”, Gmbh, nëpërmjet Shoqërisë “Olg Project” Shpk

46) Ligj, nr 7703, datë 11.5.1993 “Për Sigurimet Shoqërore në Republikën e Shqipërisë”

Nën-fusha 2.3.: Burimet njerëzore

Vlerësimi i kësaj nën- fushe bazohet në standartet e mëposhtme: Standarti 1: OSHC-të trajtohen në një mënyrë të barabartë me punëdhënësit e tjerë; Standarti 2: Ekzistojnë politika dhe ligje që mundësojnë vullnetarizmin.

Kudri ligjor shqiptar lidhur me burimet njerëzore është i njëjtë për të gjithë punonjësit dhe i aplikuar pa trajtime diferenciale për OSHC-të. Ato trajtohen në të njëjtën mënyrë dhe janë subjekt i kërkesave

dhe detyrimeve të njëjta nga ligji, pa diskriminim apo nisma nxitëse. E njëjta situatë reflektohet edhe nga gjetjet e intervistave me OSHC-të, pasi 45% e tyre deklarojnë se politikat e shtetit mbi punësimin nuk janë nxitëse. Kuadri ligjor mbi sigurimet shoqërore46 mbetet problematik për OSHC-të në lidhje me detyrimin për të paguar sigurime për të paktën një punonjës, edhe kur organizata nuk ka asnjë projekt, aktivitet apo financim. OSHC-të kanë raportuar që kanë patur penalitete nga autoritetet tatimore për këtë arsye.

29

47) USAID, Indeksi i Qëndrueshmërisë së OSHC-ve 2013 Për Evropën Qëndrore e Lindore dhe Euroazine, Qershor 2014, fq 13

Grafiku 8. Numri i punonjësve me kohë të plotë

Grafiku 9. Numri i punonjësve me kohë të pjesshme

1%

6%4%

4%

6%

6%

1%4%

1%7%55%

5%BERAT

DURRËS

ELBASAN

FIER

GJIROKASTËR

KORÇË

KUCOVE

POGRADEC

PUKË

SHKODER

TIRANË

VLORË

57%

18%

24%

1%

Shoqatë

Fondacion

Qendër

Ndërmarrje sociale

16%

38%

50%

65%

40%

56%

67%

35%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%

Biznesi

Demokracia

Gruaja

Kultura edukimi

Mjedisi

Shërbimet sociale

Rinia

Shëndeti

81%

9%

7%

1% 2%

Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë

72%

13%

7%

3% 5%Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë

29%

31%

19%

17%

3%

1%


Nga 10,000 në 50,000 EURO

Nga 50,000 në 100,000 EURO

Nga 100,000 në 500,000 EURO

Nga 500,000 në 1,000,000 EURO


2%1%

11%

22%

64%

Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë

73%

15%

6%

1%

3%

1% 1%

0-5 punonjës

6-10 punonjës

11-15 punonjës

16-20 punonjës

21-25 punonjës

89 punonjës

97 punonjës

54%

11%

6%

14%

2%

1%1%

6%

1% 1%

2%

1%0-10 vullnetarë

11-20 vullnetarë

21-30 vullnetarë

31-40 vullnetarë

41-50 vullnetarë

51-60 vullnetarë

61-70 vullnetarë

100 vullnetarë

120 vullnetarë

257 vullnetarë

1000 vullnetarë


8%

28%

51%

12%

1%

Shumë e vështirë

E vështirë

Disi e vështirë

E lehtë

Shumë e lehtë

19%

21%

20%

11% Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë

5%

1%

3%

91%

Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

70%

14%

8%

4%4% 0-5 punonjës

6-10 punonjës

11-15 punonjës

16-20 punonjës

over 20 punonjës

29%

1%

6%4%

4%

6%

6%

1%4%

1%7%55%

5%BERAT

DURRËS

ELBASAN

FIER

GJIROKASTËR

KORÇË

KUCOVE

POGRADEC

PUKË

SHKODER

TIRANË

VLORË

57%

18%

24%

1%

Shoqatë

Fondacion

Qendër

Ndërmarrje sociale

16%

38%

50%

65%

40%

56%

67%

35%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%

Biznesi

Demokracia

Gruaja

Kultura edukimi

Mjedisi

Shërbimet sociale

Rinia

Shëndeti

81%

9%

7%

1% 2%

Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë

72%

13%

7%

3% 5%Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë

29%

31%

19%

17%

3%

1%


Nga 10,000 në 50,000 EURO

Nga 50,000 në 100,000 EURO

Nga 100,000 në 500,000 EURO

Nga 500,000 në 1,000,000 EURO


2%1%

11%

22%

64%

Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë

73%

15%

6%

1%

3%

1% 1%

0-5 punonjës

6-10 punonjës

11-15 punonjës

16-20 punonjës

21-25 punonjës

89 punonjës

97 punonjës

54%

11%

6%

14%

2%

1%1%

6%

1% 1%

2%

1%0-10 vullnetarë

11-20 vullnetarë

21-30 vullnetarë

31-40 vullnetarë

41-50 vullnetarë

51-60 vullnetarë

61-70 vullnetarë

100 vullnetarë

120 vullnetarë

257 vullnetarë

1000 vullnetarë


8%

28%

51%

12%

1%

Shumë e vështirë

E vështirë

Disi e vështirë

E lehtë

Shumë e lehtë

19%

21%

20%

11% Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë

5%

1%

3%

91%

Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

70%

14%

8%

4%4% 0-5 punonjës

6-10 punonjës

11-15 punonjës

16-20 punonjës

over 20 punonjës

29%

Bazuar në gjetjet e studimit të kryer nga PSH, siç reflektohet në grafikun 8 dhe 9 më poshtë, shumë nga organizatat që kanë marrë pjesë në studim kanë 0-5 punonjës me kohë të plotë ose/dhe me kohë të pjesshme (73% e OSHC-ve të intervistuara kanë 0-5 punonjës me kohë të plotë dhe 70% e OSHC-ve të intervistuara kanë 0-5 punonjës me kohë të pjesshme). Ka pak organizata që kanë më tepër se 25 punonjës me kohë të plotë apo me kohë të pjesshme, si

Youth Albanian Parcel Services (YAPS) me 89 punonjës me kohë të plotë dhe Fshati i Fëmijëve SOS me 97 punonjës me kohë të plotë, Shoqata Ndërkombëtare për Solidaritet me 50 punonjës me kohë të pjesshme dhe Qendra e Këshillimit për Persona me Aftësi të Kufizuar me 55 punonjës me kohë të pjesshme. Të gjitha këto organizata punojnë në fushën e shërbimeve sociale, ofrojnë shërbime me pagesë ndaj grupeve të interesit dhe ushtrojnë veprimtari si ndërmarrje sociale.

Sikundër citohet edhe në Indeksin e Qëndrueshmërisë së OSHC-ve 2013 “vullnetarizmi është i pazhvilluar dhe vendimmarrësit nuk kanë vepruar ende mbi draft ligjin mbi Vullnetarizmin, të përgatitur nga një koalicion i organizatave ri-

nore, tre vite më parë”47. Si rezultat, nuk ka programe shtetërore të zhvilluara mbi vullneta-rizmin. Kur u pyetën nëse kanë informacion për programeve shtetërore mbi vullnetarizmin, 76% e OSHC-ve të intervistuara deklaruan se nuk kanë

30

informacion, ndërsa 22% e OSHC-ve të intervis-tuara deklaruan se kanë informacion, por ato iu referoheshin praktikave të studentëve në insti-tucionet dhe organizatat, si pjesë e kurrikulës së tyre akademike.

Ndërsa shteti nuk ndalon vullnetarizmin spontan, ai vendos detyrime ligjore për të deklaruar dhe regjistruar vullnetarët në zyrën e punësimit, dhe për të paguar sigurime mbi ta, përndryshe ka dënime të ashpra. Prandaj, OSHC-të konsiderojnë të rëndësishme miratimin e një ligji mbi vullnetarizmi që do të rregullonte marrëdhëniet ndërmjet OSHC-ve dhe vullnetarëve, si dhe midis OSHC-ve dhe shtetit.

Mungesa e stimujve ekzistues për të mbështetur vullnetarizmin është reflektuar edhe në rezultatet e studimit, sikundër vërehet në

grafikun 10 më poshtë. Shumica e organizatave (51%) kanë 0-10 vullnetarë. Ka 11 organizata që kanë më shumë se 100 vullnetarë si: Qendra për Nisma Ligjore Qytetare, Këshilli Rinor Shqiptar, Balkan Youth Link Albania, Roma Active Albania, YMCA Shqipëri, Forumi i OSHC-ve në Pogradec, Agjencia Artistike e Spektakleve në Korçë, Klubi Ekologjik i Elbasanit, dhe Qendra Shqiptare për Popullsinë dhe Zhvillimin (ACPD). Ka dy organizata me 1000 e më shumë vullnetarë që janë Unioni i Gazetareve dhe Shoqata për Kulturë Demokratike. Këto janë organizata me anëtarësi dhe zhvillojnë fushata massive, si mobilizimi i vëzhguesve vendorë nga koalicioni i vëzhguesve vendorë, pjesë e të cilit është Shoqata për Kulturë Demokratike. Vullnetarët janë të angazhuar kryesisht mbi baza të përkohshme, sipas nevojave të organizatës për kryerjen e aktiviteteve specifike.

Grafiku 10. Numri i vullnetarëve

1%

6%4%

4%

6%

6%

1%4%

1%7%55%

5%BERAT

DURRËS

ELBASAN

FIER

GJIROKASTËR

KORÇË

KUCOVE

POGRADEC

PUKË

SHKODER

TIRANË

VLORË

57%

18%

24%

1%

Shoqatë

Fondacion

Qendër

Ndërmarrje sociale

16%

38%

50%

65%

40%

56%

67%

35%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%

Biznesi

Demokracia

Gruaja

Kultura edukimi

Mjedisi

Shërbimet sociale

Rinia

Shëndeti

81%

9%

7%

1% 2%

Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë

72%

13%

7%

3% 5%Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë

29%

31%

19%

17%

3%

1%


Nga 10,000 në 50,000 EURO

Nga 50,000 në 100,000 EURO

Nga 100,000 në 500,000 EURO

Nga 500,000 në 1,000,000 EURO


2%1%

11%

22%

64%

Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë

73%

15%

6%

1%

3%

1% 1%

0-5 punonjës

6-10 punonjës

11-15 punonjës

16-20 punonjës

21-25 punonjës

89 punonjës

97 punonjës

54%

11%

6%

14%

2%

1%1%

6%

1% 1%

2%

1%0-10 vullnetarë

11-20 vullnetarë

21-30 vullnetarë

31-40 vullnetarë

41-50 vullnetarë

51-60 vullnetarë

61-70 vullnetarë

100 vullnetarë

120 vullnetarë

257 vullnetarë

1000 vullnetarë


8%

28%

51%

12%

1%

Shumë e vështirë

E vështirë

Disi e vështirë

E lehtë

Shumë e lehtë

19%

21%

20%

11% Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë

5%

1%

3%

91%

Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

70%

14%

8%

4%4% 0-5 punonjës

6-10 punonjës

11-15 punonjës

16-20 punonjës

over 20 punonjës

29%

Vlerësimi i Standartit 1 dhe Standartit 2, Nën – fusha 2.3., reflekton gjithashtu vlerësimin e indikatorëve të mëposhtëm të Udhëzuesit të BE për mbështetjen e shoqërisë civile në vendet e zgjerimit, 2014 - 2020: 1.2.a. Numri i punonjësve në OSHC (me kohë të plotë dhe të pjesshme); 1.2.b. Numri i vullnetarëve në OSHC për llojin e OSHC/sektorit dhe 1.2.c. Cilësia e kuadrit ligjor. Nuk ka të dhëna zyrtare statistikore mbi numrin e të punësuarve (me kohë të plotë dhe me kohë të pjesshme) dhe numrin e vullnetarëve në OSHC. Kuadri ligjor i punës nuk është diskriminues, as stimuluese për OSHC-të. Nuk ka një kuadër ligjor për rregullimin e vullnetarizmit të OSHC-ve, pavarësisht përpjekjeve dhe iniciativave për të përgatitur dhe dorëzuar një draft ligj mbi vullnetarizmit nga OSHC-të tek autoritetet publike përkatëse që në vititn 2011.

31

Fusha 3: Marrëdhënia Qeveri-OSHC

Nën-fusha 3.1.: Kuadri dhe praktikat për bashkëpunim

Vlerësimi i kësaj nën – fushe bazohet në standartet e mëposhtme: Standarti 1: Shteti njeh, përmes strategjive dhe politikave, rëndësinë e zhvillimit të një bashkëpunimi me sektorin; Standarti 2: Shteti njeh, përmes veprimtarisë së institucioneve të tij, rëndësinë e zhvillimit të sektorit dhe bashkëpunimit me të.

Bashkëpunimi midis Qeverisë dhe OSHC-ve është i rëndësishëm për të krijuar një kuadër ligjor efektiv, politika dhe stategji për zhvillimin e sektorit të organizatave të shoqërisë civile. Gjetjet nga vëzhgimi me OSHC-të gjatë vitit 2014 treguan se bashkëpunimi midis Qeverisë dhe OSHC-ve është përmirësuar. Krahasuar me gjetjet e Raportit të Matricës së Monitorimit 2013, ku vetëm 14% e OSHC-ve të intervistuara deklaruan se bashkëpunimi midis Qeverisë dhe OSHC-ve ishte përmirësuar, në vitin 2014, 43% e OSHC-ve të intervistuara kanë deklaruar se bashkëpunimi midis Qeverisë dhe OSHC-ve ishte përmirësuar.

Një nga dokumentet kryesore që do të shërbejë si një dokument strategjik për bashkëpunimin dhe rritjes së dialogut mes Qeverisë dhe shoqërisë civile është Udhërrëfyesi (Road Map) i politikave të Qeverisë Shqiptare për mbështetjen e Shoqëri Civile që është përgatitur gjatë vitit 2014. Udhërrëfyesi (Road Map) synon të orientojë qeverinë drejt marrjes së vendimeve efikase për përmirësimin e mjedisit të bashkëpunimit me shoqërinë civile. Dokumenti është në përputhje me Udhëzuesin e BE-së për Mbështetjen e Shoqërinë Civile në Vendet e Zgjerimit 2014 - 2020, i cili synon të sigurojë një kornizë solide për matjen e progresit në zhvillimin dhe mundësimin e një demokracie stimuluese dhe me pjesëmarrje në vendet që synojnë anëtarësimin në BE48. Dokumenti është përgatitur në konsultim me OSHC-të, përmes një seri takimesh konsultative të organizuara nga Zyra e TACSO-s në Shqipëri.

Gjatë këtij viti, në vijim të angazhimit të ndërmarrë nga qeveria Shqiptare gjatë konferencës

kombëtare “Partnerë Socialë - Koha për Veprim” organizuar në dhjetor 2013, ka nisur procesi për zhvillimin e dokumentave strategjike dhe krijimin e mekanizmave të partneritetit ndërmjet shtetit dhe OSHC-ve. Progres i rëndësishëm është materializimi i dy çështjeve strategjike të trajtuara në konferencën e dhjetorit që do të kontribuojnë për institucionalizimin e partneritetit ndërmjet shtetit dhe OSHC-ve, të cilat janë:

1. Miratimi i Kartës për Shoqërinë Civile në Kuvendin e Shqipërisë;

2. Krijimi i Këshillit Kombëtar të Bashkë-punimit midis Qeverisë dhe Organizatave të Shoqërisë Civile49.

Më 24 dhjetor 2014, Kuvendi i Shqipërisë miratoi “Rezolutën për Njohjen dhe Forcimin e Rolit të Shoqërisë Civile në Procesin e Zhvillimeve Demokratike të Vendit”, dokumenti i parë politik që njeh dhe përcakton angazhimet konkrete në këtë drejtim. Përgatitja e rezolutës u bazua në Kartën e Shoqërisë Civile e hartuar dhe prezantuar fillimisht në vitin 2009 dhe e prezantuar sërish në kuvend nga Grupi i Punës për Mjedisin Mundësues për Shoqërisë Civile në Shipëri. Më 22 Tetor 2014, Nën-komisioni për të drejtat e njeriut organizoi një seancë dëgjimore me përfaqësuesit e OSHC-ve, organizatave ndërkombëtare, deputetë dhe anëtarë të Këshillit të Ministrave, për të diskutuar mbi Kartën e Shoqërisë Civile.

Përmes dialogut, bashkëpunimit dhe punës të vazhdueshme të Grupit të Punës për Mjedisin Mundësues për Shoqërisë Civile me qeverinë, pas takimit me Kryeministrin më 9 maj 2014, u përgatit projekt ligji për “Krijimin dhe Funksionimin e Këshillit Kombëtar për Shoqërinë Civile”, një organ këshillimor i pavarur pranë Këshillit të Ministrave. Krijimi i Këshillit do të garantojë bashkëpunimin institucional ndërmjet qeverisë dhe shoqërisë civile në Shqipëri, në mbështetje të përmirësimit të demokracisë, konsolidimit të qeverisjes së mirë, rritjes së transparencës në hartimin e politikave dhe vendimmarrjes, si rezultat i përfshirjes së shoqërisë civile në këto procese. Projekt ligji për krijimin e këshillit do të diskutohet përmes një procesi të gjerë konsultimesh me shoqërinë civile dhe ministritë e linjës, përpara se të dërgohet në

48) http://www.tacso.org/news/events/?id=1101449) http://www.partnersalbania.org/Statement_of_civil_society.pdf

32

kuvend për diskutim dhe miratim në fillim të vitit 2015.

Që prej vitit 2013, janë krijuar disa mekanizma / struktura në nivel të qeverisjes qendrore, për t’u marrë me çështjet e shoqërisë civile dhe për të lehtësuar ndërveprimin e institucioneve me shoqërinë civile. Për t’u përmendur janë:

50) Ligji nr 146/2014, datë 30.10.2014 Për Njoftimin dhe Konsultimin Publik 51) Po aty, Neni 15

Zyra për Koordinimin me Grupet e Interesit në Kuvendin e Shqipërisë, Departamenti i Programimit të Zhvillimit, Financimeve dhe Ndihmës së Huaj në Kryeministri, Sektori i Shoqërisë Civile dhe Strategjisë në Ministrinë e Integrimit Evropian; Bordi Këshillimor i Shoqërisë Civile për të Drejtat e Njeriut pranë Avokatit të Popullit.

Vlerësimi i Standartit 1 dhe Standartit 2, Nën – fusha 3.1., reflekton gjithashtu vlerësimin e indikatorëve të mëposhtëm të Udhëzuesit të BE për mbështetjen e shoqërisë civile në vendet e zgjerimit, 2014 - 2020: 3.1.b. Cilësia e strukturave dhe mekanizmave në vend për dialog dhe bashkëpunim midis OSHC-ve dhe institucioneve publike në drejtim të: - përfaqësimit të OSHC-ve në përgjithësi, - përfaqësimit të OSHC-ve të vogla – vizibiliteti dhe disponueshmëria e tyre, - perceptimi i Qeverisë mbi cilësinë e strukturave dhe mekanizmave, - perceptimi i OSHC-ve mbi strukturat dhe mekanizmat.Strukturat dhe mekanizmat për dialog dhe bashkëpunim midis institucioneve publike dhe OSHC-ve janë në proces të ngritjes së tyre si Këshillit Kombëtar për Shoqërinë Civile dhe miratimi i “Rezolutës për Njohjen dhe Forcimin e Rolit të Shoqërisë Civile në Procesin e Zhvillimeve Demokratike të Vendit”. Krijimi i strukturave dhe mekanizmave të tillë përfaqëson një progres në marrëdhëniet midis sektorëve dhe sikundër është vlerësuar edhe nga OSHC-të e intervistuara, kjo ka kontribuar në përmirësimin dhe rritjen e bashkëpunimit midis Qeverisë dhe OSHC-ve.

Nën – fusha 3.2.: Përfshirja në proceset e hartimit të politikave dhe vendim-marrjes

Vlerësimi i kësaj nën – fushe bazohet në standartet e mëposhtme: Standarti 1: Ekzistojnë standarte që mundësojnë përfshirjen e OSHC-ve në vendim-marrje, të cilat lejojnë kontributin e OSHC-ve në kohën e duhur; Standarti 2: Të gjitha projekt ligjet dhe politikat janë lehtësisht të qasshme për publikun në kohën e duhur; Standarti 3: Përfaqësuesit e OSHC-ve janë partnerë të barabartë në diskutime në organet ndër-sektoriale dhe janë zgjedhur nëpërmjet kritereve dhe proceseve të përcaktuara qartë.

Në tetor 2014, u miratua ligji për Njoftimin dhe Konsultimin Publik50 duke përcaktuar detyrimet për konsultime mbi projekt ligjet, politikat dhe strategjitë me grupet e interesit. Ligji institucionalizon konsultimet publike në hartimin dhe miratimin e projekt ligjeve, strategjive kombëtare dhe lokale, si dhe politikave me interes të lartë publik, me qëllimin

final për të përmirësuar cilësinë e politikave dhe akteve ligjore. Në përgjithësi, ligji është në linjë me standartet ndërkombëtare mbi njoftimet dhe konsultimet publike. Ligji parashikon krijimin e një regjistri online për njoftimet dhe konsultimet publike, i cili garanton aksesin e të gjithë grupeve të interesit duke siguruar në këtë mënyrë barazi në marrjen e informacionit dhe shërbimeve për të gjithë. Bazuar në ligj, OSHC-ve u jepet kohë e mjaftueshme për të përgatitur opinionet e tyre dhe për të ofruar rekomandime mbi projekt ligjet dhe politikat në përputhje me standartet ndërkombëtare51. Gjithashtu, ligji përcakton se një përmbledhje të opinioneve të mbledhura vihet në dispozicion të publikut dhe është pjesë e materialeve të dorëzimit të projekt ligjit për miratim. Nga ana tjetër, në qoftë se rekomandimi nuk pranohet, një përmbledhje me arsyet e mospranimit vihet në dispozicion të publikut. Ligji parashikon gjithashtu mënyra për rishikim nëse dispozitat për konsultime nuk respektohen, bazuar në kërkesat nga ana e grupeve të interesit.

33

52) http://www.osfa.al/njoftime/rritja-e-perfshirjes-qytetare-ne-vendimmarrje-dhe-politikeberje 53) Ligj nr. 119/2014 Mbi të Drejtën e Informimit

Ligji adreson shqetësimet kryesore të ngritura nga OSHC-të në lidhje me mungesën e dispozitave detyruese për autoritetet publike që të publikojnë projekt ligjet dhe politikat; mungesën e informacionit on-line dhe publikimin e projekt ligjeve dhe politikave; mungesën e afateve të qarta dhe të arsyeshme për dorëzimin e komenteve në lidhje me projekt ligjet; mungesën e përgjigjeve nga institucionet publike në formë të shkruar mbi rekomandimet e dhëna; mungesën e ftesave për konsultime publike; mungesën e transparencës mbi proceset e konsultimit dhe mungesën e informacionit mbi arsyet pse rekomandimet nuk janë marrë në konsideratë.

Një anë e dobët e ligjit është se lë jashtë fushës së zbatimit të tij aktet nënligjore normative, të cilat përbëjnë shumicën e kuadrit legjislativ, i cili ka ndikim të drejtpërdrejtë në të drejtat e qytetarëve dhe grupeve të interesit52.

Ligji është rezultat i përpjekjeve afatgjata të shoqërisë civile, të cilat kanë nisur në vitin 2011 nga Fondacioni OSFA në Shqipëri në përmbushje të angazhimeve që Shqipëria ka ndërmarrë në kuadër të anëtarësimit të saj në Partneritetin për Qeverisjen e Hapur (Open Government Partnership), ashtu siç është edhe miratimi i një ligji të ri Mbi të Drejtën e Informimit53 që garanton të drejtën e informimit të qytetarëve në përputhje me standardet ndërkombëtare.

Një zhvillim tjetër i rëndësishëm në këtë aspekt është miratimi i Ligjit Nr. 93/2014 Për Përfshirjen dhe Aksesueshmërinë e Personave me Aftësi të Kufizuara, i cili në nenin 5 të tij “OSHC-të kanë të drejtë të konsultohen” përcakton detyrimet e autoriteteve publike që të konsultohen me individë me aftësi të kufizuara dhe OSHC që punojnë me dhe për njerëzit me aftësi të kufizuara.

Zhvillimi i kuadrit ligjor mbi pjesëmarrjen në hartimin e politikave dhe vendim-marrje gjatë vitit 2014 është shoqëruar me një përqasje më të hapur, bashkëpunuese dhe transparente nga ana e institucioneve publike në nivel qendror, duke siguruar rritjen e pjesëmarrjes së shoqërisë civile në këto procese. Gjetjet e vëzhgimit me OSHC-të tregojnë se ka një rritje prej 18% të OSHC-

ve të intervistuara, të cilat deklarojnë se niveli i pjesëmarrjes në vendim-marrje është rritur dhe një rënie prej 17% të OSHC-ve të intervistuara që deklarojnë se qasja publike në projekt ligje dhe politika është e vështirë dhe shumë e vështirë, krahasuar me gjetjet e Raportit të Matricës së Monitorimit 2013. Ka një seri nismash ligjore dhe rregullatore të përmendura nga OSHC-të që janë zhvilluar në konsultim me organizatat e shoqërisë civile dhe grupet e interesit, të tilla si: Strategjia Kombëtare për Punësim dhe Aftësi përgatitur nga Ministria e Mirëqënies Sociale dhe Rinisë; Plani Kombëtar i Partneritetit për Qeverisjen e Hapur (OGP); Reforma Administrative – Territoriale përgatitur nga Ministri i Shtetit për Çështjet Vendore; ndryshime në Kodin Penal nga Ministria e Punëve të Brendshme; Udhërrëfyes (Road Map) mbi 5 Prioritetet Kryesore nga Ministria e Integrimit Evropian, Paketa Fiskale për vitin 2015, etj.

Gjatë vitit 2014, Kuvendi i Shqipërisë ka qenë shumë aktiv në proceset konsultuese me publikun, grupet e interesit dhe shoqërinë civile për diskutimin e projekt ligjeve. Angazhimi më i rëndësishëm i kuvendit drejt përmirësimit të bashkëpunimit dhe marrëdhënies me shoqërinë civile ka qenë miratimi i “Rezolutës për Njohjen dhe Forcimin e Rolit të Shoqërisë Civile në Procesin e Zhvillimeve Demokratike të Vendit”. Komisionet parlamentare kanë qenë aktive në organizimin e seancave dëgjimore me grupet e interesit mbi projekt ligjet. Në faqen e internetit të kuvendit ka informacion mbi programin dhe axhendën e punës së komisioneve. Një zhvillim i rëndësishëm në punën e kuvendit ndaj rritjes së pjesëmarrjes dhe konsultimit me publikun është përgatitja e Projekt Manualit mbi pjesëmarrjen e publikut në vendimmarrje. OSHC-të kanë qenë të ftuara on-line dhe në takimet konsultative për të dhënë rekomandimet e tyre mbi dokumentin.

Një shembull tjetër pozitiv i transparencës dhe konsultimit publik vjen nga Ministri i Inovacionit dhe Administratës Publike, që publikon në faqen e saj të internetit projekt ligjet dhe fton të gjitha palët e interesuara të japin opinionet e tyre mbi to.

Pavarësisht këtyre zhvillimeve pozitive ka ende nevojë për përmirësime për të adresuar

34

shqetësimet e OSHC-ve me qëllim për të përmirësuar dhe për të rritur përfshirjen në politikë –bërje dhe vendim - marrje, të tilla si: kohë e pamjaftueshme për proceset konsultuese dhe mungesa e reagimit ndaj komenteve dhe rekomandimeve të bëra nga shoqëria civile; mungesë ose nivel i ulët i reflektimit të komenteve të shoqërisë civile në dokumentet përfundimtare; preferenca mes OSHC-ve që janë ftuar në proceset e konsultimit; mungesa e informacionit të përditësuar në faqen e internetit të institucioneve publike, etj.

Të qënit të përfaqësuar dhe partnerë të barabartë në diskutime në organet ndër-sektoriale të ngritura nga institucionet publike, bazuar në udhëzime të qarta dhe kritere transparente dhe të paracaktuara të përzgjedhjes, do të ishte niveli

më i lartë i pjesëmarrjes së OSHC-ve në proceset vendim - marrëse. Gjatë vitit 2014, nga pikëpamja e kuadrit ligjor situata nuk ka ndryshuar. Megjithëse nuk ka një ligj specifik që rregullon këtë çështje, në ligje të ndryshme është e sanksionuar krijimi i organeve këshilluese. Ndërsa nuk ka ndryshime në legjislacion, në nivel praktik është vërejtur një situatë e përmirësuar sa i përket lehtësimit të procesit të përfaqësimit të OSHC-ve në organet ndërsektoriale siç është treguar në grafikët 11 dhe 12 më poshtë (11% e OSHC-ve të intervistuara më pak se në vitin 2013 e kanë të vështirë dhe shumë të vështirë përfaqësimin në organet ndërsektoriale) dhe në përzgjedhjen e qartë dhe transparente të OSHC-ve në këto struktura ndërsektoriale (25% e OSHC-ve të intervistuara më pak se në vitin 2013 deklarojnë se procesi i përzgjedhjes nuk është aspak dhe pak transparent).

Grafiku 11. Pjesëmarrja në strukturat e planifikimit ndërsektorial

Grafiku 12. Transparenca e procesit të përzgjedhjes së përfaqësuesve të OSHC-ve në këto struktura.

1%

6%4%

4%

6%

6%

1%4%

1%7%55%

5%

57%

18%

24%

1%

16%

38%

50%

65%

40%

56%

67%

35%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%

81%

9%

7%

1% 2%

72%

13%

7%

3% 5%

29%

31%

19%

17%

3%

1%

2%1%

11%

22%

64%

73%

15%

6%

1%

3%

1% 1%

54%

11%

6%

14%

2%

1%1%

6%

1% 1%

2%

1%

8%

28%

51%

12%

1%

19%

21%

20%

11%

5%

1%

3%

91%

70%

14%

8%

4%4%

29%

BERAT

DURRËS

ELBASAN

FIER

GJIROKASTËR

KORÇË

KUCOVE

POGRADEC

PUKË

SHKODER

TIRANË

VLORË

Shoqatë

Fondacion

Qendër

Ndërmarrje sociale

Biznesi

Demokracia

Gruaja

Kultura edukimi

Mjedisi

Shërbimet sociale

Rinia

Shëndeti

Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë

Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë


Nga 10,000 në 50,000 EURO

Nga 50,000 në 100,000 EURO

Nga 100,000 në 500,000 EURO

Nga 500,000 në 1,000,000 EURO


Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë

0-5 punonjës

6-10 punonjës

11-15 punonjës

16-20 punonjës

21-25 punonjës

89 punonjës

97 punonjës

0-10 vullnetarë

11-20 vullnetarë

21-30 vullnetarë

31-40 vullnetarë

41-50 vullnetarë

51-60 vullnetarë

61-70 vullnetarë

100 vullnetarë

120 vullnetarë

257 vullnetarë

Shumë e vështirë

E vështirë

Disi e vështirë

E lehtë

Shumë e lehtë

Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë

Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

0-5 punonjës

6-10 punonjës

11-15 punonjës

16-20 punonjës

over 20 punonjës

1%

6%4%

4%

6%

6%

1%4%

1%7%55%

5%

57%

18%

24%

1%

16%

38%

50%

65%

40%

56%

67%

35%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%

81%

9%

7%

1% 2%

72%

13%

7%

3% 5%

29%

31%

19%

17%

3%

1%

2%1%

11%

22%

64%

73%

15%

6%

1%

3%

1% 1%

54%

11%

6%

14%

2%

1%1%

6%

1% 1%

2%

1%

8%

28%

51%

12%

1%

19%

21%

20%

11%

5%

1%

3%

91%

70%

14%

8%

4%4%

29%

BERAT

DURRËS

ELBASAN

FIER

GJIROKASTËR

KORÇË

KUCOVE

POGRADEC

PUKË

SHKODER

TIRANË

VLORË

Shoqatë

Fondacion

Qendër

Ndërmarrje sociale

Biznesi

Demokracia

Gruaja

Kultura edukimi

Mjedisi

Shërbimet sociale

Rinia

Shëndeti

Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë

Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë


Nga 10,000 në 50,000 EURO

Nga 50,000 në 100,000 EURO

Nga 100,000 në 500,000 EURO

Nga 500,000 në 1,000,000 EURO


Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë

0-5 punonjës

6-10 punonjës

11-15 punonjës

16-20 punonjës

21-25 punonjës

89 punonjës

97 punonjës

0-10 vullnetarë

11-20 vullnetarë

21-30 vullnetarë

31-40 vullnetarë

41-50 vullnetarë

51-60 vullnetarë

61-70 vullnetarë

100 vullnetarë

120 vullnetarë

257 vullnetarë

Shumë e vështirë

E vështirë

Disi e vështirë

E lehtë

Shumë e lehtë

Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë

Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

0-5 punonjës

6-10 punonjës

11-15 punonjës

16-20 punonjës

over 20 punonjës

35

Ndërsa pjesëmarrja në organet ndër-sektoriale është e rëndësishme, koha dhe mundësia për të folur, shprehur opinionin dhe debatuar mbi cështjen është edhe më e rëndësishme. Praktika tregon se ky element i pjesëmarrjes është i respektuar në një nivel të konsiderueshëm, sepse 67% e OSHC-ve të intervistuara deklarojnë se OSHC-të shprehin dhe mbrojnë mendimin e tyre në këto organe. Në mënyrë që partneriteti të jetë një detyrim për të gjitha institucionet publike, OSHC-të sugjerojnë miratimin e një ligji të veçantë, i

cili i detyron institucionet publike të ftojnë përfaqësues të OSHC-ve në vendim-marrje dhe / apo organet këshilluese. Ndër kriteret e tjera të përmendura nga OSHC-të, janë: besimi dhe respekti i ndërsjellë, rritja e transparencës dhe korrektësisë në procesin e përzgjedhjes; përzgjedhja e përfaqësuesve të OSHC-ve nga vet OSHC-të; rritja e kapaciteteve të OSHC-ve për të qenë partnere të barabarta në këto organe; rregulla të qarta të pjesëmarrjes; rritja e bashkëpunimit; role dhe përgjegjësi të qarta bazuar në marrëveshje të shkruara, etj.

Vlerësimi i Standartit 2 dhe Standartit 3, Nën – fusha 3.2., reflekton gjithashtu vlerësimin e indikatorëve të mëposhtëm të Udhëzuesit të BE për mbështetjen e shoqërisë civile në vendet e zgjerimit, 2014 - 2020: 3.1.a. Përqindja e ligjeve/akteve ligjore, strategjive dhe reformave politike të konsultura efektivisht me OSHC-të dhe 3.1.b Cilësia e strukturave dhe mekanizmave në vend për dialog dhe bashkëpunim midis OSHC-ve dhe institucioneve publike.Miratimi i ligjit për Njoftimin dhe Konsultimin Publik nga Kuvendi i Shqipërisë në tetor 2014, është një hap i rëndësishëm drejt rritjes së përfaqësimit të OSHC-ve në proceset vendim-marrëse. Përkrah punës për përgatitjen dhe miratimin e ligjit, vërehet një rritje e pjesëmarrjes së OSHC-ve në konsultimet e ligjeve/akteve ligjore, strategjive dhe reformave politike gjatë vitit 2014, krahasuar me vitin 2013. Ende, vetëm 26% e OSHC-ve të intervistuara kanë raportuar se niveli i përfshirjes së OSHC-ve në vendimmarrje është i lartë, duke çuar në nevojën për një përfshirje më të madhe të OSHC-ve në vendim-marrje nga ana e institucioneve publike.

Nën-fusha 3.3.: Bashkëpunimi në ofrimin e shërbimeve

Vlerësimi i kësaj nën – fushe bazohet në standartet e mëposhtme: Standarti 1: OSHC-të janë të angazhuara në shërbime të ndryshme dhe konkurrojnë për kontrata shtetërore mbi baza të barabarta me ofruesit e tjerë; Standarti 2: Shteti është angazhuar për financimin e shërbimeve dhe financimi është i parashikueshëm dhe i ofruar për një periudhë afat-gjatë; Standarti 3: Shteti ka përcaktuar procedura të qarta për kontraktimin e shërbimeve të cilat lejojnë për zgjedhjen transparente të ofruesve të shërbimeve, duke përfshirë edhe OSHC-të; Standarti 4: Ekziston një sistem i qartë i llogaridhënies, monitorimit dhe vlerësimit të ofrimit të shërbimeve.

Ndërsa ligji i OJF-ve lejon OSHC-të të ushtrojnë veprimtari në të mirë dhe përfitim të publikut,

dhe Ligji për Ndihmën dhe Shërbimet Shoqërore lejon OSHC-të të ofrojnë shërbime sociale të financuara privatisht si dhe shërbime publike me financim nga buxheti i shteti, kuadri ligjor, i cili rregullon procedurat e prokurimit publik krijon shumë pengesa që e bëjnë pothuajse të pamundur për OSHC-të të konkurojnë për kontrata shtetërore me të njëjtat kërkesa si ofruesit e tjerë të shërbimeve54. Kështu, të ardhurat nga prokurimet publike nuk janë një mundësi për OSHC-të. Krahasuar me burimet e tjera të financimit, prokurimi publik është një nga burimet ku OSHC-të sigurojnë më pak fonde. Ky tregues është i vetmi që është vlerësuar më negativisht nga OSHC-të, krahasuar më Raportin e MM 2013. Nga 75% të OSHC-ve të intervistuara që kanë deklaruar se nuk mund të kërkojnë dhe sigurojnë fonde nga prokurimi publik në vitin 2013, janë 91% e OSHC-ve të intervistuara që kanë zgjedhur këtë alternativë në vitin 2014, siç

54) Referohu Matricës së Monitorimit mbi Mjedisin Mundësues për Zhvillimin e Shoqërisë Civile, Raporti për Shqipërinë 2013, për më shumë specifikime mbi kuadrin ligjor ekzistues dhe pengesave.

36

Duke marrë në konsideratë ndikimin negativ që kjo situatë paraqet për zhvillimin e OSHC-ve, Partnerët Shqipëri organizuan gjatë vitit 2014 një strategji advokuese për të adresuar këtë çështje. Zbatimi i strategjisë nisi me hartimin e Dokumentit të Politikave mbi Prokurimin Social55, duke adresuar kontraktimin e shërbimeve shoqërore, si një nga fushat kryesore në të cilat OSHC-të operojnë dhe janë ofruesit kryesorë private me përvojën dhe ekspertizën e nevojshme. Dokumenti paraqet kornizën ekzistuese ligjore në sigurimin social, pengesat për zhvillimin e procesit të kontraktimit social dhe pengesat në përgjithësi për ofrimin e shërbimeve sociale si: mungesa e traditës në ofrimin e shërbimeve sociale me bazë komunitare, mungesa e fondeve publike për shërbime sociale, mungesa e procedurave të përshtatshme për kontraktimin social, mungesa e kapaciteteve për të kontraktuar shërbime sociale, vonesa dhe probleme të tjera që lidhen me pagesat, OSHC-të shihen si një burim dhe jo

përfitues të fondeve, si dhe rekomandime për të siguruar që kontraktimi social është jo vetëm i mundshëm, por është edhe një praktikë kryesore në lidhje me ofrimin dhe financimin e shërbimeve sociale në Shqipëri. Përgatitja dhe miratimi i një ligji të veçantë mbi prokurimin social, i veçantë nga ai i prokurimit publik do të jetë e nevojshme për të adresuar çështjen e prokurimit dhe ofrimin e shërbimeve sociale nga OSHC-të.

Si përfundim, dokumenti vlerëson që situata aktuale politike krijon një mundësi të rrallë për zhvillimin e prokurimit social. Në vazhdimësi të reformave që po zbatohen si Reforma e Shërbimeve Sociale nga Ministria e Mirëqënies Sociale dhe Rinisë dhe Reforma Administrative- Territoriale nga Ministri i Shtetit për Çështjet Vendore, fakti që nuk ekziston pothuajse shërbimi social mbi baza komunitare, ofron një mundësi që kur këto shërbime të zhvillohen, OSHC-të të jenë partnere të shtetit në ofrimin e shërbimeve sociale.

Grafiku 13. Të ardhurat nga prokurimi publik

1%

6%4%

4%

6%

6%

1%4%

1%7%55%

5%

57%

18%

24%

1%

16%

38%

50%

65%

40%

56%

67%

35%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%

81%

9%

7%

1% 2%

72%

13%

7%

3% 5%

29%

31%

19%

17%

3%

1%

2%1%

11%

22%

64%

73%

15%

6%

1%

3%

1% 1%

54%

11%

6%

14%

2%

1%1%

6%

1% 1%

2%

1%

8%

28%

51%

12%

1%

19%

21%

20%

11%

5%

1%

3%

91%

70%

14%

8%

4%4%

29%

BERAT

DURRËS

ELBASAN

FIER

GJIROKASTËR

KORÇË

KUCOVE

POGRADEC

PUKË

SHKODER

TIRANË

VLORË

Shoqatë

Fondacion

Qendër

Ndërmarrje sociale

Biznesi

Demokracia

Gruaja

Kultura edukimi

Mjedisi

Shërbimet sociale

Rinia

Shëndeti

Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë

Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë


Nga 10,000 në 50,000 EURO

Nga 50,000 në 100,000 EURO

Nga 100,000 në 500,000 EURO

Nga 500,000 në 1,000,000 EURO


Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë

0-5 punonjës

6-10 punonjës

11-15 punonjës

16-20 punonjës

21-25 punonjës

89 punonjës

97 punonjës

0-10 vullnetarë

11-20 vullnetarë

21-30 vullnetarë

31-40 vullnetarë

41-50 vullnetarë

51-60 vullnetarë

61-70 vullnetarë

100 vullnetarë

120 vullnetarë

257 vullnetarë

Shumë e vështirë

E vështirë

Disi e vështirë

E lehtë

Shumë e lehtë

Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

Shumë

Aspak

Pak

Disi

Mjaftueshëm

0-5 punonjës

6-10 punonjës

11-15 punonjës

16-20 punonjës

over 20 punonjës

55) http://www.partnersalbania.org/?fq=brenda&m=news&gj=gj2&lid=131

pasqyrohet në grafikun nr. 13 më poshtë. Edhe pse OSHC-të janë ofruesit kryesorë privatë të shërbimeve në fushën e asistencës sociale, të

shëndetësisë dhe arsimit, shembujt e OSHC-ve që janë shpallur fitues të këtyre kontratave janë pothuaj inekzistente.

37V.

Gjet

jet

dhe R

ekom

andim

et (T

abela

) 56

56

Në

këtë

ses

ion,

tabe

lat m

bi 12

sta

ndar

ted

krye

sore

dhe

5 s

tand

arte

t e tj

era

të m

onito

ruar

a pë

r Sh

qipë

rinë

janë

me

ngjy

rë r

ozë.

Gje

tjet d

he

reko

man

dim

et e

sta

ndar

teve

të tj

era

që n

uk ja

në m

onito

ruar

për

viti

n 20

14 b

azoh

en n

ë Ra

port

in e

Mat

ricës

së

Mon

itorim

it 20

13.

FuSH

a 1:

Ga

RaN

CITë

THe

MeL

ORe

JuRI

dIK

e

Nën

–fu

sha

1.1.:

Liri

a e

orga

nizi

mit

Parim

i: Li

ria e

org

aniz

imit

ësht

ë e

gara

ntua

r dh

e us

htro

het l

irish

t nga

të g

jithë

STa

Nda

RTeT

Ha

PaT

e M

aTJe

S Se

PR

OGR

eSIT

INd

IKaT

ORë

TGJ

eTJe

TRe

KOM

aN

dIM

eT P

ëR

STa

Nda

RTeT

1. Të

gjit

hë

indi

vidë

t dhe

su

bjek

tet

jurid

ike

mun

d të

them

eloj

në,

t’i b

ashk

ohen

ap

o të

mar

rin

pjes

ë lir

isht

në

org

aniz

ata

jo-f

orm

ale

apo

të r

egjis

trua

ra,

offl

ine

dhe

onlin

e

Legj

isla

cion

i:1)

Ek

zist

on n

jë k

uadë

r lig

jor

sipa

s të

cili

t çd

o pe

rson

mun

d të

krij

ojë

shoq

ata,

fon

daci

one

dhe

lloje

të

tjera

sub

jekt

esh

jo-fi

timpr

urës

e, jo

-qe

verit

are

(p.s

h. k

ompa

ni jo

-fitim

prur

ëse)

për

çfa

rëdo

qël

limi.

2)

Kuad

ri lig

jor

lejo

n si

per

sona

t jur

idik

ë dh

e in

divi

dët t

ë us

htro

jnë

këtë

të

drej

të p

a di

skrim

inim

(mos

he, k

ombë

sie,

kap

acite

ti lig

jor,

gjin

ie, e

tj).

3)

Regj

istr

imi n

uk ë

shtë

i de

tyru

eshë

m,

dhe

në r

aste

t ku

r or

gani

zata

t ve

ndos

in të

reg

jistr

ohen

, rre

gulla

t e r

egjis

trim

it ja

në të

për

cakt

uara

në

mën

yrë

të q

artë

që

të le

jojn

ë nj

ë pr

oces

regj

istr

imi d

he a

pelim

i të

leht

ë,

jo s

hum

ë të

gja

të n

ë ko

hë d

he të

pak

usht

uesh

ëm.

4)

Ligj

i lej

on p

ër k

rijim

in e

rrj

etev

e m

idis

org

aniz

atav

e në

ven

det

e ty

re

dhe

jash

të, p

a nj

oftim

par

apra

k.

Legj

isla

cion

i:1.

Çdok

ush

mun

d të

ush

troj

ë të

dre

jtën

e tij

për

të

them

elua

r or

gani

zata

, fo

ndac

ione

dhe

qen

dra

(tre

llo

jet

e O

SHC-

ve q

ë nj

ihen

nga

Lig

ji i O

rgan

izat

ave

Jo F

itim

prur

ëse;

2)

Li

ria e

org

aniz

imit

ësht

ë nj

ë e

drej

të k

usht

etue

se p

ër ç

do

indi

vid

dhe

subj

ekt

jurid

ik p

a di

skrim

inim

me

bazë

mos

he,

kom

bësi

e, k

apac

iteti

ligjo

r, gj

inie

apo

etn

ie;

3)

Regj

istr

imi i

OSH

C-ve

nuk

ësh

të i

dety

rues

hëm

dhe

në

rast

et

kur O

SHC-

të v

endo

sin

të re

gjis

troh

en, r

regu

llat d

he p

roce

dura

t e

regj

istr

imit

janë

të

vend

osur

a e

të p

aras

hiku

ara

qart

ësis

ht

në L

igj.

Proc

esi i

reg

jistr

imit

të O

SHC-

ve ë

shtë

i ce

ntra

lizua

r dh

e re

gjis

trim

i mun

d të

bëh

en v

etëm

në

Gjyk

atën

e S

hkal

lës

së P

arë

në T

iranë

; 4)

Ku

adri

ligjo

r ës

htë

shum

ë to

lera

nt p

ër k

rijim

in e

rrj

etev

e si

br

enda

ash

tu e

dhe

jash

të v

endi

t pa

njof

tim p

arap

rak.

Legj

isla

cion

i:1.

Dece

ntra

lizim

i p

roce

sit t

ë re

gjis

trim

it të

O

SHC-

ve.

Prak

tika:

1)

Çdo

pers

on fi

zik

apo

jurid

ik n

ë pr

aktik

ë m

und

të f

orm

ojë

shoq

ata,

fo

ndac

ione

apo

for

ma

të t

ë tje

ra o

rgan

izim

esh

jo-fi

timpr

urës

e, j

o-qe

verit

are

offl

ine

apo

onlin

e.2)

Pe

rson

at fi

zikë

dhe

jurid

ikë

nuk

sank

sion

ohen

për

mos

-reg

jistr

imin

e

orga

niza

tave

të ty

re.

3)

Regj

istr

imi

ësht

ë m

e të

vë

rtet

ë i

arrit

shëm

br

enda

af

atev

e të

pë

rcak

tuar

a m

e lig

j; au

torit

etet

ven

dosi

n m

bi r

aste

t në

mën

yrë

jo-

subj

ektiv

e dh

e ap

oliti

ke.

4)

Indi

vidë

t dh

e O

SHC-

të m

und

të f

orm

ojnë

dhe

të

mar

rin p

jesë

në

rrje

te

dhe

koal

icio

ne, b

rend

a dh

e ja

shtë

ven

dit t

ë ty

re.

Prak

tika:

1. N

uk k

a të

dhë

na z

yrta

re p

ër n

umrin

e O

SHC-

ve d

he r

egjis

trim

i i O

SHC-

ve n

uk m

und

të k

ryhe

t onl

ine;

2)

Nuk

ap

likoh

en

sank

sion

e pë

r O

SHC-

të

e pa

regj

istr

uara

. Re

gjis

trim

i në

Tira

në k

onsi

dero

het

si n

jë b

arrie

rë p

ër O

SHC-

të

të c

ilat

e ka

në q

endr

ën n

ë rr

ethe

për

shk

ak t

ë ko

stov

e dh

e ko

hës

shte

së q

ë ne

vojit

et;

3)

Proc

esi i

reg

jistr

imit

ësht

ë i t

hjes

htë,

duk

e le

juar

kës

htu

një

regj

istr

im të

dre

jtë të

OSH

C-ve

; 4)

Pj

esëm

arrj

a e

indi

vidë

ve n

ë or

gani

zata

for

mal

e e

jofo

rmal

e ës

htë

e le

htë

dhe

prak

tikis

ht, i

ndiv

idët

dhe

OSH

C-të

mun

den

të m

arrin

pje

së n

ë rr

jetë

zim

e dh

e ko

alic

ione

bre

nda

dhe

jash

të

vend

it të

tyre

.

Prak

tika:

1. N

evoj

iten

të d

hëna

zy

rtar

e pë

r nu

mrin

e

OSH

C-ve

të

regj

istr

uara

.

38Fu

SHa

1: G

aRa

NCI

Të T

HeM

eLO

Re Ju

RId

IKe

Nën

– f

usha

1.1.

: Liri

a e

orga

nizi

mit

Parim

i: Li

ria e

org

aniz

imit

ësht

ë e

gara

ntua

r dh

e us

htro

het l

irish

t nga

të g

jithë

STa

Nda

RTeT

Ha

PaT

e M

aTJe

S Se

PRO

GReS

ITIN

dIK

aTO

RëT

GJeT

JeT

ReKO

Ma

Nd

IMeT

PëR

ST

aN

daRT

eT2.

OSH

C-të

vep

rojn

ë lir

isht

pa

ndër

hyrj

e të

paj

ustifi

kuar

a të

sh

tetit

në

qeve

risje

n dh

e ak

tivite

tet e

tyre

të

bre

ndsh

me

Legj

isla

cion

i:1)

Ku

adri

ligjo

r ofr

on g

aran

ci k

undë

r ndë

rhyr

jes

së s

htet

it në

çës

htje

t e

bren

dshm

e të

sho

qata

ve, f

onda

cion

eve

apo

lloje

ve të

tjer

a të

sub

jekt

eve

jo-fi

timpr

urës

e.2)

Sh

teti

sigu

ron

mbr

ojtje

nga

ndë

rhyr

je t

ë pa

lëve

të

tret

a.3)

Ra

port

imi

finan

ciar

(d

uke

përf

shirë

rr

egul

lore

t e

past

rimit

të p

arav

e) d

he r

regu

llat

e ko

ntab

ilite

tit

kons

ider

ojnë

nat

yrën

spe

cifik

e të

OSH

C-ve

dhe

jan

ë në

pro

porc

ion

me

mad

hësi

në e

org

aniz

atës

dhe

lloj

in /

qëlli

min

e a

ktiv

itete

ve të

saj

.4)

Sa

nksi

onet

për

shk

elje

n e

kërk

esav

e lig

jore

duh

et t

ë ba

zohe

n në

legj

isla

cion

in n

ë fu

qi d

he të

ndj

ekin

par

imin

e

prop

orci

onal

itetit

.5)

Ku

fizim

et d

he r

regu

llat

për

shpë

rbër

jen

dhe

mby

lljen

pl

otës

ojnë

sta

ndar

tet

e lig

jeve

ndë

rkom

bëta

re d

he

janë

të

bazu

ara

në k

riter

e ob

jekt

ive

të c

ilat

kufiz

ojnë

ve

ndim

mar

rjen

arb

itrar

e.

Legj

isla

cion

i:1)

Ku

adri

ligjo

r ga

rant

on t

ë dr

ejtë

n e

OSH

C-ve

për

të

rreg

ullu

ar

stru

ktur

ën e

tyr

e të

bre

ndsh

me

dhe

proc

edur

at o

pera

tive

pa

ndër

hyrj

e të

paj

ustifi

kuar

të s

htet

it në

qev

eris

jen

dhe

aktiv

itete

t e

tyre

;2)

Ra

port

imi

finan

ciar

dhe

rre

gulla

t e

kont

abili

tetit

nuk

mar

rin

në k

onsi

dera

të n

atyr

ën s

peci

fike

të O

SHC-

ve d

he n

uk ja

në n

ë pr

opor

cion

me

mad

hësi

në e

org

aniz

atës

dhe

llo

jin/q

ëllim

in e

ak

tivite

teve

të s

aj;

3)

Dety

rat

mbi

org

anet

ven

dim

-mar

rëse

dhe

org

anin

ekz

ekut

iv

në l

idhj

e m

e pa

strim

in e

par

ave

dhe

finan

cim

in e

ter

roriz

mit

janë

eva

zive

dhe

i n

gark

ojnë

kët

o or

gane

me

përg

jegj

ësi

për

të

sigu

ruar

që

or

gani

zata

t pa

rtne

re

dhe

ato

që

sigu

rojn

ë fin

anci

m, s

hërb

ime

dhe

mbë

shte

tje m

ater

iale

nuk

për

dore

n ap

o m

anip

uloh

en p

ër q

ëllim

e te

rror

iste

dhe

pas

trim

par

ash;

4)

Rr

egul

lat

për

shpë

rbër

jen

dhe

mby

lljen

jan

ë të

për

shkr

uara

qa

rtës

isht

në

ligjin

për

regj

istr

imin

e o

rgan

izat

ave

jo-fi

timpr

urës

e dh

e ku

fizoj

në v

endi

mm

arrj

en a

rbitr

are.

Legj

isla

cion

i:1)

A

prov

imi i

form

ave

të

veca

nta

të r

apor

timit

dhe

rreg

ulla

ve të

kon

tabi

litet

it të

për

shta

tshm

e pë

r O

SHC-

të, t

ë ci

lat m

arrin

në

kon

side

ratë

nat

yrën

sp

ecifi

ke të

OSH

C-ve

, m

adhë

sinë

dhe

lloj

in/

qëlli

min

e a

ktiv

itete

ve të

ty

re;

2)

Qar

tësi

mi i

det

yrav

e dh

e pë

rgje

gjës

ive

të o

rgan

eve

vend

imm

arrë

se d

he

drej

tues

e të

OSH

C-ve

në

lidh

je m

e pa

strim

in e

pa

rave

dhe

fina

ncim

in e

te

rror

izm

it në

kua

drin

ligj

or

dhe

rreg

ulla

tor

për

OJF

-të.

Prak

tika:

1)

Nuk

ka

rast

e të

ndë

rhyr

jes

së s

htet

it në

çës

htje

t e

bren

dshm

e të

sho

qata

ve, f

onda

cion

eve

apo

lloje

ve t

ë tje

ra të

sub

jekt

eve

jo-fi

timpr

urës

e.2)

N

uk k

a pr

aktik

a të

mbi

këqy

rjev

e ok

upue

se t

ë ci

lat

të

impo

nojn

ë kë

rkes

a të

rën

duar

a ra

port

imi.

3)

Sank

sion

et a

plik

ohen

në

rast

e të

rra

lla /

eks

trem

e,

ato

janë

pro

porc

iona

le d

he ja

në s

ubje

kt i

një

shqy

rtim

i gj

yqës

or.

Prak

tika:

1)

Ka n

jë r

ritje

të

num

rit t

ë O

SHC-

ve t

ë in

terv

istu

ara

(73%

e

OSH

Cve)

që

dekl

aroj

në s

e nu

k ka

pra

ktik

a të

ndë

rhyr

jes

së

shte

tit n

ë qe

veris

jen

e ty

re të

bre

ndsh

me;

2) N

uk k

a pr

aktik

a të

mbi

kqyr

jes

okup

uese

nga

ana

e s

htet

it, t

ë ev

iden

tuar

a ng

a O

SHC-

të e

inte

rvis

tuar

a (8

1% e

OSH

C-ve

);3)

N

uk ë

shtë

evi

dent

uar

ndon

jë r

ast i

apl

ikim

it të

san

ksio

neve

;4)

M

unge

sa e

kap

acite

teve

të

insp

ekto

rëve

tat

imor

ë të

nga

rkua

r m

e m

bikq

yrje

n e

OSH

C-ve

.

Prak

tika:

1)

Sank

sion

et d

uhet

të je

në n

ë pr

opor

cion

me

kara

kter

in

spec

ifik

të O

SHC-

ve d

he

llojin

e s

hkel

jes;

2)

Traj

nim

e pë

r in

spek

torë

t ta

timor

ë që

janë

të

ngar

kuar

për

mbi

kqyr

jen

e O

JF-v

e.

FuSH

a 1:

Ga

RaN

CITë

THe

MeL

ORe

JuRI

dIK

e

Nën

– f

usha

1.1.

: Liri

a e

orga

nizi

mit

Parim

i: Li

ria e

org

aniz

imit

ësht

ë e

gara

ntua

r dh

e us

htro

het l

irish

t nga

të g

jithë

STa

Nda

RTeT

Ha

PaT

e M

aTJe

S Se

PRO

GReS

ITIN

dIK

aTO

RëT

GJeT

JeT

ReKO

Ma

Nd

IMeT

PëR

ST

aN

daRT

eT3.

OSH

C-të

mar

rin

dhe

sigu

rojn

ë të

ar

dhur

a fin

anci

are

nga

burim

e të

nd

rysh

me

bren

da

dhe

jash

të v

endi

t pë

r të

mbë

shte

tur

aktiv

itetin

e ty

re.

Legj

isla

cion

i:1)

Le

gjis

laci

oni

lejo

n O

SHC-

të

të

anga

zhoh

en

në

aktiv

itete

ek

onom

ike.

2)

OSH

C-të

lejo

hen

të m

arrin

fond

e të

hua

ja.

3)

OSH

C-të

lejo

hen

të m

arrin

fon

de n

ga in

divi

dët,

kor

pora

tat

dhe

burim

e të

tjer

a.

Legj

isla

cion

i:1)

Li

gji

mbi

O

rgan

izat

at

Jo-F

itim

prur

ëse

i le

jon

OSH

C-të

të

pë

rfhi

hen

në a

ktiv

itete

eko

nom

ike.

Në

amen

dim

in e

fun

dit

të

ligjit

mbi

OJF

-të

ka n

jë s

qarim

të

“akt

ivite

tit e

kono

mik

” ng

a O

SHC-

të;

2) K

uadr

i lig

jor

lejo

n O

SHC-

të t

ë gj

ener

ojnë

fon

de n

ga d

etyr

imet

, ku

r ka

të

tilla

, gr

ante

dhe

dhu

rime

të o

frua

ra n

ga s

ubje

kte

publ

ike

apo

priv

ate,

ven

dase

apo

të

huaj

a, s

i edh

e të

ard

hura

t ng

a ak

tivite

ti ek

onom

ik d

he a

sete

t në

pro

nësi

të

orga

niza

tës

jo-fi

timpr

urës

e.

Legj

isla

cion

i:1)

A

utor

itete

t sh

tetë

rore

duh

et

t’u

ofro

jnë

OSH

C-ve

udh

ëzim

e pë

r të

le

htës

uar

proc

esin

e

përf

shirj

es s

ë ty

re n

ë ak

tivite

te

ekon

omik

e.

39

Prak

tika:

1)

Legj

isla

cion

i për

OSH

C-të

që

anga

zhoh

en n

ë ak

tivite

te e

kono

mik

e zb

atoh

et d

he n

uk p

ërbë

n ba

rrë

për

OSH

C-të

.2)

N

uk k

a ku

fizim

e (p

.sh.

bar

rë a

dmin

istr

ativ

e os

e fin

anci

are,

pre

-m

iratim

, apo

kan

aliz

im të

fond

eve

të ti

lla n

ëpër

mje

t org

anev

e të

ve

çant

a) p

ër O

SHC-

të p

ër të

mar

rë fo

nde

të h

uaja

.3)

M

arrj

a e

finan

cim

it ng

a in

divi

dët,

kor

pora

tat

dhe

burim

e të

tje

ra

ësht

ë e

leht

ë, e

fekt

ive

dhe

pa n

donj

ë ko

sto

të p

anev

ojsh

me

apo

barr

ë ad

min

istr

ativ

e.

Prak

tika:

1)

Rapo

rtim

i i a

ktiv

itete

ve e

kono

mik

e dh

e jo

eko

nom

ike

me

të

njëj

tin fo

rmat

ësh

të jo

efe

ktiv

dhe

i rë

ndua

r pë

r O

SHC-

të;

2)

Legj

isla

cion

i nu

k sh

faq

ndon

jë

barr

ierë

lig

jore

lid

hur

me

akse

sin

në f

onde

qof

shin

kët

o m

e or

igjin

ë ve

ndas

e ap

o të

hu

aja;

3)

Nuk

ka

pë

rfitim

e ap

o le

htës

ira

tatim

ore

për

dhur

imet

in

divi

dual

e dh

e ko

rpor

ativ

e që

do

të m

und

të r

risni

n m

arrj

en e

fo

ndev

e ng

a in

divi

dët,

kor

pora

tat d

he b

urim

e të

tjer

a pr

ivat

e.

Prak

tika:

1)

Apl

ikim

i i

form

atev

e të

nda

ra

për

rapo

rtim

in

e ak

tivite

teve

ek

onom

ike

dhe

jo e

kono

mik

e të

OSH

C-ve

ng

a au

torit

etet

ta

timor

e;2)

Si

gurim

i i

ince

ntiv

ave

tatim

ore

për

indi

vidë

t dhe

ko

rpor

atat

që

ofro

jnë

fond

e pë

r O

SHC-

të.

FuSH

a 1:

Ga

RaN

CITë

THe

MeL

ORe

JuRI

dIK

e

Nën

–fu

sha

1.2: L

iritë

e tj

era

Parim

i: Li

ritë

e or

gani

zim

it dh

e të

shp

rehj

es ja

në të

gar

antu

ara

për

të g

jithë

.

STa

Nda

RTeT

Ha

PaT

e M

aTJe

S Se

PRO

GReS

ITIN

dIK

aTO

RëT

GJeT

JeT

ReKO

Ma

Nd

IMeT

PëR

ST

aN

daRT

eT1.

Përf

aqës

uesi

t e

OSH

C-ve

in

divi

dual

isht

apo

pë

rmes

org

aniz

atav

e të

tyre

, gëz

ojnë

lir

inë

e or

gani

zim

eve

paqë

sore

.

Legj

isla

cion

i:1)

Ku

adri

ligjo

r ës

htë

i baz

uar

në s

tand

arte

t nd

ërko

mbë

tare

dhe

si

guro

n të

dre

jtën

e lir

isë

së o

rgan

izim

it pë

r të

gjit

hë p

a as

një

disk

rimin

im.

2)

Ligj

et i

njoh

in d

he n

uk i

kufiz

ojnë

mbl

edhj

et s

pont

ane,

sim

ulta

ne .

3)

Ush

trim

i i s

ë dr

ejtë

s nu

k ës

htë

subj

ekt

për

auto

rizim

par

apra

k ng

a au

torit

etet

, po

r m

ë e

shum

ta p

ër n

jë p

roce

durë

njo

ftim

i pa

rapr

ak, e

cila

nuk

ësh

të e

rën

dë.

4)

Çdo

kufiz

im i

së d

rejtë

s ba

zuar

në

ligj d

he lë

shua

r n

ga a

utor

iteti

rreg

ulla

tor

mun

d të

ape

lohe

t nga

org

aniz

ator

ët.

Legj

isla

cion

i:1)

Ku

adri

ligjo

r ga

rant

on t

ë dr

ejtë

n e

liris

ë së

org

aniz

imev

e pa

qëso

re t

ë sa

nksi

onua

r në

Kus

htet

utën

e S

hqip

ëris

ë dh

e e

spec

ifiku

ar n

ë lig

jin m

bi T

ubim

et;

2)

Ligj

et

i nj

ohin

dh

e nu

k i

kufiz

ojnë

m

bled

hjet

sp

onta

ne,

sim

ulta

ne;

3)

Ligj

i rre

gullo

n pr

oced

urat

e n

joft

imit

para

prak

në

rast

et k

ur

mbl

edhj

a or

gani

zohe

t në

hap

ësira

pub

like

apo

në r

rugë

. Ku

r or

gani

zim

et p

lani

fikoh

en n

ë ha

pësi

ra t

ë ha

pura

pub

like

ato

mun

d të

org

aniz

ohen

edh

e pa

lajm

ërua

r pa

rapr

akis

ht;

4)

Ligj

i pa

rash

ikon

të

dr

ejtë

n e

apel

imit

adm

inis

trat

iv

nga

orga

niza

torë

t.

Legj

isla

cion

i:

40Fu

SHa

1: G

aRa

NCI

Të T

HeM

eLO

Re Ju

RId

IKe

Nën

–fu

sha

1.2: L

iritë

e tj

era

Parim

i: Li

ritë

e or

gani

zim

it dh

e të

shp

rehj

es ja

në të

gar

antu

ara

për

të g

jithë

.ST

aN

daRT

eT

HaPa

T e

MaT

JeS

Se P

ROGR

eSIT

INd

IKaT

ORë

TGJ

eTJe

TRe

KOM

aN

dIM

eT P

ëR

STa

Nda

RTeT

Prak

tika:

1)

Nuk

ka

rast

e të

shk

elje

s së

liri

së s

ë tu

bim

it, d

he ç

do g

rup

njer

ëzis

h m

und

të m

blid

het

në v

endi

n dh

e ko

hën

e dë

shiru

ar, n

ë pë

rput

hje

me

disp

ozita

t lig

jore

.2)

Ku

fizim

et ja

në t

ë ju

stifi

kuar

a m

e sh

pjeg

imin

e a

rsye

s pë

r çd

o ku

fizim

, i c

ili i

kom

unik

ohet

men

jëhe

rë m

e sh

krim

org

aniz

ator

it pë

r të

gar

antu

ar m

undë

sinë

e a

pelim

it.3)

M

bled

hjet

sim

ulta

ne,

spon

tane

mun

d të

kry

hen,

dhe

sht

eti

leht

ëson

dhe

mbr

on g

rupe

t pë

r të

ush

trua

r të

dre

jtën

e ty

re

kund

ër n

jerë

zve

të c

ilët

syno

jnë

për

të p

aran

dalu

ar o

se p

rishu

r m

bled

hjen

.4)

Ka

ras

te t

ë lir

isë

së m

bled

hjes

të

prak

tikua

ra n

ga O

SHC-

të

(indi

vidu

alis

ht o

se n

ëpër

mje

t or

gani

zata

ve t

ë ty

re) p

a au

toriz

im

para

prak

, kur

njo

ftim

i nev

ojite

t ai

dor

ëzoh

et n

ë nj

ë pe

riudh

ë të

sh

kurt

ër k

ohe

dhe

nuk

kufiz

on m

undë

sinë

për

të

orga

nizu

ar

mbl

edhj

en.

5)

Nuk

ka

përd

orim

të

tepr

uar

të f

orcë

s të

ush

trua

r ng

a or

gane

t e

zbat

imit

të li

gjit,

duk

e pë

rfsh

irë k

ëtu

edhe

nda

limin

apo

dën

imin

e

orga

niza

torë

ve d

he p

jesë

mar

rësv

e.6)

M

edia

duh

et të

ket

ë qa

sje

sa m

ë të

mad

he n

ëpër

mbl

edhj

e.

Prak

tika:

1)

Perc

eptim

i dhe

eks

perie

ncat

e O

SHC-

ve n

ë lid

hje

me

usht

rimin

e

të d

rejtë

s së

tyre

për

t’u

mbl

edhu

r ës

htë

përm

irësu

ar;

2)

88%

e O

SHC-

ve d

ekla

rojn

ë se

liria

e o

rgan

izim

it re

spek

tohe

t;3)

32

% e

OSH

C-ve

dek

laro

jnë

se k

a ra

ste

të o

rgan

izim

eve

spon

tane

, sim

ulta

ne p

a au

toriz

im p

arap

rak

të s

hkru

ar;

4)

91%

e O

SHC-

ve d

ekla

rojn

ë se

nuk

ka

përd

orim

të

tepr

uar

të

forc

ës n

ga o

rgan

et e

zba

timit

të li

gjit

gjat

ë or

gani

zim

eve.

Prak

tika:

1)

Kërk

esat

për

m

arrj

en e

leje

s pë

r or

gani

zim

et

spon

tane

si

mul

tane

duh

et

të r

eduk

tohe

n në

njo

ftim

në

vend

të m

arrj

s së

au

toriz

imit

nga

shefi

i ko

mis

aria

tit.

FuSH

a 1:

Ga

RaN

CITë

THe

MeL

ORe

JuRI

dIK

e

Nën

–fu

sha

1.2: L

iritë

e tj

era

Parim

i: Li

ritë

e or

gani

zim

it dh

e të

shp

rehj

es ja

në të

gar

antu

ara

për

të g

jithë

.ST

aN

daRT

eT

HaPa

T e

MaT

JeS

Se P

ROGR

eSIT

INd

IKaT

ORë

TGJ

eTJe

TRe

KOM

aN

dIM

eT P

ëR

STa

Nda

RTeT

2. P

ërfa

qësu

esit

e O

SHC,

indi

vidu

alis

ht

apo

përm

es

orga

niza

tave

, gëz

ojnë

lir

inë

e sh

preh

jes.

Legj

isla

cion

i:1)

Ko

rniz

a lig

jore

sig

uron

lirin

ë e

shpr

ehje

s pë

r të

gjit

hë.

2)

Kufiz

imet

, të

tilla

si k

ufizi

me

të të

folu

rit m

e ur

rejtj

e, të

impo

nuar

a ng

a le

gjis

laci

oni j

anë

të p

ërsh

krua

ra q

artë

dhe

në

përp

uthj

e m

e lig

jin d

he s

tand

arde

t ndë

rkom

bëta

re.

3)

Shpi

fja p

ërbë

n m

ë te

për

një

kund

rarv

ajtje

se

sa p

jesë

e k

odit

pena

l.

Legj

isla

cion

i:1)

Sh

qipë

ria o

fron

sig

uritë

kus

htet

uese

dhe

ligj

ore

të s

ë dr

ejtë

s së

qyt

etar

ëve

për

t’u

shpr

ehur

liris

ht;

2)

Kufiz

ime

të t

illa

si k

ufizi

met

e t

ë fo

lurit

me

urre

jtje

të

impo

nuar

a ng

a le

gjis

laci

oni,

janë

të

përs

hkru

ara

qart

ë në

Ko

din

Pena

l të

Repu

blik

ës s

ë Sh

qipë

risë;

3)

Shpi

fja r

regu

llohe

t në

Kod

in P

enal

, pav

arës

isht

për

pjek

jeve

në

vitin

20

12 p

ër ta

për

fshi

rë a

të n

ë ko

din

civi

l.

Legj

isla

cion

i:1)

Sh

pifja

në

shkr

ime

dhe

fjalim

e du

het

të p

ërfs

hihe

t në

Kodi

n Ci

vil n

ë ve

nd

që të

jetë

pje

së e

Ko

dit P

enal

41

Prak

tika:

1)

Përf

aqës

uesi

t e

OSH

C, s

idom

os o

rgan

izat

ave

për

të d

rejta

t e

njer

iut

dhe

ëatc

h do

g, g

ëzoj

në t

ë dr

ejtë

n e

liris

ë së

shp

rehj

es n

ë çë

shtje

që

ata

mbë

shte

sin

dhe

ndaj

të c

ilave

janë

krit

ikë.

2)

Nuk

ka

rast

e të

shk

elje

s së

të d

rejtë

s së

liris

ë së

shp

rehj

es p

ër të

gj

ithë.

3)

Nuk

ka

rast

e ku

indi

vidë

, duk

e pë

rfsh

irë p

ërfa

qësu

es të

OSH

C-ve

do

të p

erse

kuto

hesh

in p

ër f

jalim

e kr

itike

, në

publ

ik a

po p

rivat

e.4)

N

uk k

a as

një

sank

sion

për

fja

limin

krit

ik,

në p

ublik

apo

priv

at,

sipa

s ko

dit p

enal

.

Prak

tika:

1)

Në

prak

tikë

OSH

C-të

ush

troj

në l

irinë

e t

yre

të s

hpre

hjes

pa

ndon

jë n

dërh

yrje

, du

ke q

ënë

se a

to l

ejoh

en t

ë or

gani

zojn

ë se

min

are,

kon

fere

nca

apo

even

te t

ë tje

ra p

ublik

e pë

r të

di

skut

uar

çësh

tje t

ë nd

rysh

me,

për

të

mar

rë p

jesë

dhe

për

të

shp

rehu

r kë

ndvë

shtr

imet

dhe

opi

nion

et e

tyr

e në

med

ian

e sh

krua

r, el

ektr

onke

dhe

soc

iale

, edh

e në

ras

tet e

krit

ikav

e nd

aj

qeve

risë.

Prak

tika:

FuSH

a 1:

Ga

RaN

CITë

THe

MeL

ORe

JuRI

dIK

e

Nën

–fu

sha

1.2: L

iritë

e tj

era

Parim

i: Li

ritë

e or

gani

zim

it dh

e të

shp

rehj

es ja

në të

gar

antu

ara

për

të g

jithë

.

STa

Nda

RTeT

Ha

PaT

e M

aTJe

S Se

PRO

GReS

ITIN

dIK

aTO

RëT

GJeT

JeT

ReKO

Ma

Nd

IMeT

PëR

ST

aN

daRT

eT

3. P

ërfa

qësu

esit

e sh

oqër

isë

civi

le,

indi

vidu

alis

ht d

he

përm

es o

rgan

izat

ave

të ty

re, k

anë

të

drej

tën

për

të

mar

rë d

he n

darë

in

form

acio

n të

sig

urtë

pë

rmes

çdo

med

ia

Legj

isla

cion

i:1)

Ku

adri

ligjo

r of

ron

mun

dësi

në p

ër t

ë ko

mun

ikua

r në

përm

jet

dhe

për t

ë pa

tur a

kses

në

çfar

ëdo

burim

info

rmac

ioni

, duk

e pë

rfsh

irë

Inte

rnet

in d

he T

ekno

logj

inë

e Ko

mun

ikim

it të

Info

rmac

ioni

t (IC

T);

nëse

ka

kufiz

ime

ligjo

re k

ëto

janë

të

rral

la, t

ë ku

fizua

ra d

he n

ë ba

zë të

ligj

eve

ndër

kom

bëta

re të

të d

rejta

ve të

nje

riut.

2)

Kuad

ri lig

jor

ndal

on m

onito

rimin

paj

ustifi

kuar

të

kana

leve

të

kom

unik

imit,

duk

e pë

rfsh

irë In

tern

etin

dhe

ICT,

ose

mbl

edhj

en e

in

form

acio

nit t

ë pë

rdor

uesi

t nga

ana

e a

utor

itete

ve.

Legj

isla

cion

i:1)

Le

gjis

laci

oni

Shqi

ptar

pë

rmbu

sh

kërk

esat

kr

yeso

re

në

mën

yrë

që t

ë le

htës

ojë

dhe

mbë

shte

së im

plem

entim

in d

he

përm

irësi

min

e t

ekno

logj

ive,

shë

rbim

eve

dhe

rreg

ullo

reve

të

reja

në

sekt

orin

shq

ipta

r të

TIK

;2)

Sh

qipë

ria e

nde

vuan

nga

për

qind

ja e

ulë

t e n

dërf

utje

s së

linj

ave

dhe

inte

rnet

it, p

ërqi

ndje

e u

lët

e zo

tërim

it të

kom

pjut

erav

e,

kost

ove

të

lart

a të

in

tern

etit

dhe

akse

sit

e sh

ërbi

mev

e në

përm

jet

celu

larë

ve,

nive

l i

ulët

i

ndër

gjeg

jësi

mit

për

përfi

timet

e p

ërdo

rimit

të T

IK, h

ende

ku d

ixhi

tal m

idis

zon

ave

urba

ne e

rur

ale

dhe

krah

asua

r m

e ve

nde

të t

jera

në

Evro

pë,

nive

l i u

lët i

sub

venc

ione

ve s

htet

ëror

e dh

e m

unge

së p

oliti

kash

pë

r t’

i mbë

shte

tur

ato.

Legj

isla

cion

i:1)

Pë

rmirë

sim

i sh

trirj

es s

ë rr

jetit

ed

he n

ë zo

nat

rura

le;

2)

Rish

ikim

i i li

gjit

mbi

ko

ston

e in

tern

etit

dhe

shër

bim

et e

ek

sesi

n në

cel

ular

ë;3)

Po

litik

a pu

blik

e pë

r zh

villi

min

e T

IK.

Prak

tika:

1)

Nuk

ka

rast

e në

pra

ktik

ë, k

u ja

në v

endo

sur

kufiz

ime

mbi

qas

jen

e çf

arëd

o bu

rimi i

nfor

mac

ioni

, për

fshi

rë in

tern

etin

apo

ICT.

2)

Inte

rnet

i ësh

të g

jerë

sish

t i a

rrits

hëm

dhe

i pë

rbal

lues

hëm

.3)

N

uk k

a as

një

prak

tikë

apo

rast

e m

onito

rimi t

ë pa

just

ifiku

ar n

ga

ana

e au

torit

etev

e, t

ë ka

nale

ve t

ë ko

mun

ikim

it du

ke p

ërfs

hirë

in

tern

etin

apo

ICT,

ose

mbl

edhj

es s

ë in

form

acio

nit t

ë pë

rdor

uesi

t.4)

N

uk k

a ra

ste

të n

gacm

imit

të a

nëta

rëve

të

grup

eve

të r

rjet

eve

soci

ale

nga

ana

e po

licis

ë.

Prak

tika:

1)

Në

prak

tikë

nuk

ka r

aste

ku

të j

enë

impo

nuar

kufi

zim

e në

ak

sesi

min

e

ndon

jë

burim

i in

form

acio

ni,

përf

shirë

ed

he

inte

rnet

in a

po T

IK;

2)

Inte

rnet

i ësh

të g

jerë

sish

t i a

kses

uesh

ëm d

he i

përb

allu

eshë

m

nga

OSH

C-të

në

zo

nat

rura

le

dhe

në

qyte

tet

e m

ëdha

, nd

ërko

hë q

ë O

SHC-

të n

ë zo

nat

e th

ella

rur

ale,

kan

ë vë

shtir

ësi

në a

kses

imin

e i

nter

netit

dhe

pag

esën

gjë

që

ndik

on n

ë ek

zist

encë

n e

tyre

dhe

në

vepr

imta

rinë

e ty

re e

fekt

ive;

3)

Nuk

ka

prak

tika

apo

rast

e të

mon

itorim

it të

paj

ustifi

kuar

të

kana

leve

të

ko

mun

ikim

it ng

a au

torit

etet

, du

ke

përf

shirë

in

tern

etin

ap

o TI

K,

apo

mbl

edhj

en

e in

form

acio

nit

të

përd

orue

sve;

4)

Nuk

ka

rast

e të

nga

cmim

it të

anë

tarë

ve t

ë gr

upev

e e

rrje

teve

so

cial

e ng

a an

a e

polic

isë.

Prak

tika:

1)

Nev

ojite

t sht

rirja

e

inte

rnet

it në

zon

at

rura

le;

2)

Çmim

e të

pë

rbal

lues

hme

për

OSH

C-të

e v

ogla

dh

e at

o në

zon

at

rura

le.

42Fu

SHa

2 :

Kua

dRI

PëR

QëN

dRu

eSHM

ëRIN

ë d

He L

eHTë

SIRa

T FI

Na

NCI

aRe

PëR

OJF

-Të.

Nën

fush

a 2.

1: T

rajti

mi t

atim

or/fi

skal

për

OSH

C-të

dhe

don

ator

ët e

tyre

.

Parim

i: O

SHC-

të d

he d

onat

orët

gëz

ojnë

traj

tim të

favo

rshë

m ta

timor

STa

Nda

RTeT

Ha

PaT

e M

aTJe

S Se

PRO

GReS

ITIN

dIK

aTO

RëT

GJeT

JeT

ReKO

Ma

Nd

IMeT

PëR

STa

Nda

RTeT

1. Pë

rfitim

et ta

timor

e ja

në të

vle

fshm

e pë

r bu

rime

të a

rdhu

rash

të

ndr

yshm

e të

O

SHC-

ve

Legj

isla

cion

i:1)

Li

gji p

aras

hiko

n tr

ajtim

tatim

or fa

las

për

të g

jithë

gra

ntet

dh

e do

naci

onet

që

mbë

shte

sin

aktiv

itetin

jo-fi

timpr

urës

të

OSH

C-ve

.2)

Li

gji s

igur

on p

ërfit

ime

tatim

ore

për

aktiv

itete

t eko

nom

ike

të O

SHC-

ve.

3)

Ligj

i sig

uron

për

fitim

e ta

timor

e pë

r in

vest

imet

pas

ive

të

OSH

C-ve

.4)

Li

gji

lejo

n kr

ijimin

dhe

sig

uron

për

fitim

e ta

timor

e pë

r Fo

ndet

e D

hurim

eve

të K

usht

ëzua

ra.

Legj

isla

cion

i:1)

Li

gji m

bi O

JF-t

ë, a

men

duar

me

ligjin

nr.

92/2

013

, sig

uron

se

të a

rdhu

rat n

ga të

gjit

ha d

hurim

et, g

rant

et, d

epoz

itat

bank

are

dhe

page

sat

e an

ëtar

ësim

it, j

anë

përj

asht

uar

nga

tatim

i mbi

të a

rdhu

rat;

2)

Ligj

i i ri

mbi

TV

SH, l

igji n

r. 92

/20

14 q

artë

son

përj

asht

imin

e

gran

teve

nga

ske

ma

e TV

SH;

3)

Akt

ivite

tet

ekon

omik

e nu

k ja

në s

ubje

kt i

tak

sës

mbi

të

ard

hura

t, p

ërve

ç ra

stev

e ku

r kë

to t

ë ar

dhur

a nu

k pë

rdor

en p

ër a

ktiv

itete

t pë

r të

cila

t or

gani

zata

ësh

të

regj

istr

uar;

4)

Akt

ivite

tet e

kono

mik

e të

OSH

C-ve

të q

uajtu

ra “

aktiv

itete

m

e in

tere

s pu

blik

” ja

në të

për

jash

tuar

a ng

a TV

SH;

5)

Vetë

m in

tere

si b

anka

r (nj

ë ng

a fo

rmat

e in

vest

imit

pasi

v)

përj

asht

ohet

nga

taks

at m

bi të

ard

hura

t;6)

N

uk k

a nj

ë ku

adër

ligj

or m

bi d

hurim

et e

kus

htëz

uara

.

Legj

isla

cion

i:1)

Rr

egul

lim li

gjor

për

th

emel

imin

dhe

sig

urim

in

e pë

rfitim

eve

tatim

ore

për

dhur

imet

e k

usht

ëzua

ra d

he

gjith

ë fo

rmat

e in

vest

imev

e pa

sive

.

Prak

tika:

1)

Nuk

ësh

të r

apor

tuar

asn

jë t

aksë

mbi

gra

ntet

dire

kte

ose

indi

rekt

e (e

fshe

hur)

.2)

Pë

rfitim

et ta

timor

e pë

r akt

ivite

tet e

kono

mik

e të

OSH

C-ve

ja

në e

fekt

ive

dhe

mbë

shte

sin

funk

sion

imin

e O

SHC-

ve.

3)

Inve

stim

et p

asiv

e ja

në s

hfry

tëzu

ar n

ga O

SHC-

të d

he n

uk

janë

apl

ikua

r sa

nksi

one

për

të ti

lla in

vest

ime.

4)

Dhu

rimet

e k

usht

ëzua

ra q

ë m

undë

sojn

ë gj

ener

imin

e t

ë ar

dhur

ave

(End

oëm

ents

)

janë

krij

uar

pa v

ësht

irësi

të

mëd

ha p

roce

dura

le d

he v

epro

jnë

liris

ht, p

a nd

onjë

bar

rë

adm

inis

trat

ive

apo

kost

o të

lart

ë fin

anci

are.

Prak

tika:

1)

Të a

rdhu

rat

e O

SHC-

ve n

ga b

urim

et v

enda

se v

azhd

ojnë

të

mbe

ten

në n

ivel

e të

ulë

ta,

duke

mos

ofr

uar

një

kont

ribut

dom

ethë

nës

në q

ëndr

uesh

mër

inë

finan

ciar

e të

OSH

Cve;

2)

Sekt

ori

i O

SHC-

ve t

rajto

het

në t

ë nj

ëjtë

n m

ënyr

ë si

of

rues

it e

tjerë

;3)

Ka

një

mun

gesë

info

rmac

ioni

dhe

kup

timi m

es O

SHC-

ve

lidhu

r m

e tr

ajtim

in fi

skal

;4)

D

hurim

et e

kus

htëz

uara

nuk

rre

gullo

hen

me

ligj,

por

në

prak

tikë

ato

mun

d të

zba

tohe

n lir

isht

pa

proc

edur

a të

rë

ndua

ra.

Prak

tika:

1)

Org

aniz

imi i

ses

ione

ve të

in

form

imit

për

OSH

C-të

mbi

nd

rysh

imet

ligj

ore

lidhu

r m

e tr

ajtim

in fi

skal

të g

rant

eve,

ak

tivite

tin e

kono

mik

dhe

bu

rimet

e tj

era

të fi

nanc

imit;

2)

Prom

ovim

i i d

hurim

eve

të

kush

tëzu

ara

si b

urim

të

ardh

uras

h pë

r O

SHC-

të.

FuSH

a 2

: Kua

dRI

PëR

QëN

dRu

eSHM

ëRIN

ë d

He L

eHTë

SIRa

T FI

Na

NCI

aRe

PëR

OJF

-Të.

Nën

fush

a 2.

1: T

rajti

mi t

atim

or/fi

skal

për

OSH

C-të

dhe

don

ator

ët e

tyre

.

Parim

i: O

SHC-

të d

he d

onat

orët

gëz

ojnë

traj

tim të

favo

rshë

m ta

timor

STa

Nda

RTeT

Ha

PaT

e M

aTJe

S Se

PRO

GReS

ITIN

dIK

aTO

RëT

GJeT

JeT

ReKO

Ma

Nd

IMeT

PëR

STa

Nda

RTeT

2. O

froh

en le

htës

ira

për

të n

xitu

r dh

urim

et

nga

indi

vidë

dhe

ko

rpor

ata.

Legj

isla

cion

i:1)

Li

gji p

aras

hiko

n zb

ritje

nga

taks

at p

ër d

hurim

e in

divi

dual

e ap

o ng

a ko

rpor

atat

për

OSH

C-të

.2)

Ka

kër

kesa

/ kus

hte

të q

arta

për

mar

rjen

e d

hurim

eve

për

të c

ilat k

a ul

je n

ga ta

ksat

dhe

kët

o pë

rfsh

ijnë

një

gam

ë të

gj

erë

aktiv

itete

sh n

ë do

bi të

pub

likut

.3)

Po

litik

at

shte

tëro

re

në

lidhj

e m

e pë

rgje

gjsh

mër

inë

soci

ale

(CSR

) m

arrin

në

kons

ider

atë

nevo

jat

e O

SHC-

ve

dhe

i për

fshi

jnë

ato

në p

rogr

amet

e ty

re.

Legj

isla

cion

i:1.

Bazu

ar n

ë Li

gjin

e S

pons

oriz

imit,

don

ator

ë ko

nsid

eroh

en

vetë

m in

divi

dët d

he k

ompa

nitë

e b

izne

sit q

ë ka

në c

ilësi

në

e “s

hitë

sit”

, duk

e pë

rjas

htur

ne

këtë

mën

yrë

puno

njës

it;2)

N

ivel

i i

zbrit

jeve

ta

timor

e nu

k ës

htë

mja

ftue

shëm

in

kura

jues

për

dhu

rimet

që

indi

vidë

t dh

e ko

rpor

atat

i

bëjn

ë O

SHC-

ve;

3)

Shqi

përia

ka

hart

uar

Plan

in K

ombë

tar

të V

eprim

it dh

e tr

egue

sit

përk

atës

m

bi

përg

jegj

shm

ërin

ë so

cial

e të

ko

rpor

atav

e (P

SK),

janë

krij

uar

Foru

met

me

grup

e të

nd

rysh

me

inte

resi

PSK

dhe

për

shta

tjen

e st

anda

rdev

e IS

O 2

600

00

.

Legj

isla

cion

i:1)

Ri

shik

imi i

ligj

it m

bi

spon

soriz

imin

për

më

tepë

r st

imuj

/leh

tësi

ra p

ër d

hurim

et,

si e

dhe

leht

ësim

i i p

roce

dura

ve

për

rimbu

rsim

in;

2)

Zhvi

llim

i i p

ërgj

egjs

hmër

isë

soci

ale

të k

orpo

rata

ve p

ërm

es

polit

ikav

e pu

blik

e ko

mbë

tare

.

43Pr

aktik

a:1)

Ek

zist

on n

jë p

roce

durë

funk

sion

ale

për

të k

ërku

ar z

britj

e ta

ksas

h pë

r dh

urim

e in

divi

dual

e ap

o të

kor

pora

tave

.2)

O

rgan

izat

at e

Sho

qëris

ë Ci

vile

janë

par

tner

ë m

e sh

tetin

në

pro

mov

imin

e C

SR.

3)

OSH

C-të

që

puno

jnë

në f

usha

t kr

yeso

re t

ë in

tere

sit

publ

ik, d

uke

përf

shirë

të d

rejta

t e n

jeriu

t dhe

org

aniz

atat

m

bikë

qyrë

se, n

ë m

ënyr

ë ef

ektiv

e pë

rfito

jnë

dhur

ime

për

të c

ilat a

plik

ohet

ulje

taks

ash.

Prak

tika:

1)

Proc

edur

at p

ër t

ë kë

rkua

r zb

ritje

tak

sash

nuk

jan

ë fu

nksi

onal

e dh

e nu

k in

kura

jojn

ë dh

urim

et i

ndiv

idua

le

dhe

të k

orpo

rata

ve;

2)

OSH

C-të

po

luaj

në n

jë ro

l të

rënd

ësis

hëm

në

prom

ovim

in

e PS

K;3)

N

uk k

a ul

je s

peci

fike

taks

ash

për

kët

o llo

j org

aniz

atas

h.

Prak

tika:

1)

Krijim

i i s

timuj

ve q

ë do

të

ulin

bar

rën

e ta

ksav

e pë

r nd

ërm

arrj

et n

ë m

ënyr

ë që

at

o të

kry

ejnë

akt

ivite

te

filan

trop

ike;

2)

Kons

ultim

i i O

SHC-

ve m

bi

prom

ovim

in e

PSK

;3)

N

johj

a e

dhur

imev

e (b

ërja

e

tyre

pub

like

dhe

e du

kshm

e).

FuSH

a 2

: Kua

dRI

PëR

QëN

dRu

eSHM

ëRIN

ë d

He L

eHTë

SIRa

T FI

Na

NCI

aRe

PëR

OJF

-Të.

Nën

-fus

ha 2

.2 M

bësh

tetja

e s

htet

it

Parim

i Mbë

shte

tja e

sht

etit

ndaj

OSH

C-ve

jepe

t në

një

mën

yrë

tran

spar

ente

dhe

për

dore

t në

mën

yrë

të p

ërgj

egjs

hme

STa

Nda

RTeT

Ha

PaT

e M

aTJe

S Se

PRO

GReS

ITIN

dIK

aTO

RëT

GJeT

JeT

ReKO

Ma

Nd

IMeT

PëR

STa

Nda

RTeT

1. Fi

nanc

imi p

ublik

ës

htë

i vle

fshë

m

për

zhvi

llim

in

inst

ituci

onal

të O

SHC-

ve, m

bësh

tetje

n e

proj

ekte

ve d

he

bash

këfin

anci

min

e

BE d

he g

rant

eve

të

tjera

.

Legj

isla

cion

i:1)

Ka

nj

ë lig

j ap

o po

litik

ë ko

mbë

tare

(d

okum

ent)

, që

rr

egul

lon

mbë

shte

tjen

shte

tëro

re

për

zhvi

llim

in

inst

ituci

onal

të

OSH

C-ve

, m

bësh

tetje

për

pro

jekt

et d

he

bash

kë-fi

nanc

imin

e p

roje

ktev

e të

fina

ncua

ra n

ga B

E.2)

Ek

zist

on

një

mek

aniz

ëm

në

nive

l ko

mbë

tar

për

shpë

rnda

rjen

e fo

ndev

e pu

blik

e pë

r O

SHC-

të.

3)

Fond

et p

ublik

e pë

r O

SHC-

të ja

në p

lani

fikua

r në

mën

yrë

të

qart

ë në

bux

hetin

e s

htet

it.4)

Ka

pro

cedu

ra t

ë qa

rta

për

pjes

ëmar

rjen

e O

SHC-

ve n

ë të

gj

itha

faza

t e c

iklit

të fi

nanc

imit

publ

ik.

Legj

isla

cion

i:1)

M

bësh

tetja

e s

htet

it pë

r zh

villi

min

inst

ituci

onal

të O

SHC-

ve d

he m

bësh

tetja

e p

roje

ktev

e ës

htë

përc

aktu

ar n

ë lig

jin p

ër T

hem

elim

in d

he F

unks

ioni

min

e A

gjen

cisë

për

M

bësh

tetje

n e

Shoq

ëris

ë Ci

vile

(AM

SHC)

;2)

Fo

ndet

si

guro

hen

vetë

m

nëpë

rmje

t m

ekan

izm

it ko

mbë

tar

që k

a m

anda

t pë

r sh

përn

darj

en e

fon

deve

pu

blik

e te

k O

SHC

- të

dhe

kjo

ësht

ë (A

MSH

C);

3)

AM

SHC

po p

unon

për

krij

imin

e n

jë F

ondi

të

Përb

ashk

ët

me

dona

tor

të t

jerë

, pë

r m

bësh

tetje

n e

proj

ekte

ve t

ë pë

rbas

hkët

a të

një

rën

dësi

e st

rate

gjik

e pë

r ve

ndin

. 20

%

e bu

xhet

it vj

etor

të

AM

SHC

do t

’i de

diko

het

Fond

it të

Pë

rbas

hkët

;4)

N

jë k

ontr

ibut

pre

j 2,2

% e

qar

kulli

mit

vjet

or n

ga L

lota

ria

Kom

bëta

re i

dedi

kohe

t “çë

shtje

ve të

mira

”, p

a ta

rget

uar

spec

ifiki

sht

OSH

C-të

. OSH

C-të

mun

d të

kon

kuro

jnë

për

këtë

fond

.

Legj

isla

cion

i:1)

Pë

rgat

itja

dhe

aplik

imi i

pr

oced

urav

e pë

r pj

esëm

arrj

en

e O

SHC-

ve n

ë të

gjit

ha fa

zat e

ci

klit

të fi

nanc

imit

publ

ik, d

uke

përf

shirë

pla

nifik

imin

dhe

m

onito

rimin

e s

hpër

ndar

jes

së fi

nanc

imit

publ

ik;

2)

Krijim

i i n

jë li

nje

spec

ifike

bu

xhet

i në

buxh

etin

e A

MSH

C de

diku

ar m

bësh

tetje

s in

stitu

cion

ale

të O

SHC-

ve;

3)

Përf

shirj

a e

përf

aqës

uesv

e të

OSH

C-ve

në

Bord

in e

Çë

shtje

ve të

Mira

të L

lota

risë

Kom

bëta

re.

Prak

tika:

1)

Fond

et p

ublik

e në

dis

pozi

cion

u p

ërgj

igje

n ne

voja

ve t

ë se

ktor

it të

OSH

C-ve

.2)

Ek

zist

ojnë

org

ane

qeve

ritar

e m

e nj

ë m

anda

t të

qar

të p

ër

shpë

rnda

rjen

dhe

/ o

se m

onito

rimin

e s

hpër

ndar

jes

së

fond

eve

shte

tëro

re.

3)

Fina

ncim

i ësh

të i

para

shik

uesh

ëm, j

o i p

rerë

në

mën

yrë

dras

tike

nga

njër

i vit

në t

jetr

in, d

he s

hum

a e

buxh

etit

për

OSH

C ës

htë

leht

ësis

ht e

iden

tifiku

eshm

e.4)

Pj

esëm

arrj

a e

OSH

C-ve

në

cikl

in e

fina

ncim

it pu

blik

ësh

të

tran

spar

ente

dhe

kup

timpl

otë.

Prak

tika:

1)

Fina

ncim

et p

ublik

e nu

k ja

në t

ë vl

efsh

me

për

zhvi

llim

in

inst

ituci

onal

dhe

pro

gram

atik

të O

SHC-

ve. 6

4% e

OSH

C-ve

të

inte

rvis

tuar

a de

klar

uan

se f

onde

t pu

blik

e nu

k u

përg

jigje

n as

pak

nevo

jave

të ty

re;

2) F

usha

t pr

iorit

are

të fi

nanc

imit

të A

MSH

C ja

në n

ë lin

jë

me

prio

ritet

et s

trat

egjik

e të

qev

eris

ë dh

e nu

k m

arin

në

kons

ider

atë

nevo

jat d

he p

riorit

etet

e O

SHC-

ve.

Prak

tika:

1)

AM

SHC

duhe

t të

real

izoj

ë ko

nsul

time

të r

regu

llta

me

OSH

C-të

për

të v

endo

sur

fush

at p

riorit

etar

e të

fin

anci

mit

publ

ik n

ë pë

rgjig

je

të n

evoj

ave

dhe

prio

ritet

eve

të O

SHC-

ve.

44Fu

SHa

2: K

uad

RI P

ëR Q

ëNd

RueS

HMëR

INë

dHe

LeH

TëSI

RaT

FIN

aN

CIa

Re P

ëR O

JF-T

ë.

Nën

-Fus

ha 2

.2.:

Mbë

shte

tja e

sht

etit

Parim

i Mbë

shte

tja e

sht

etit

ndaj

OSH

C-ve

jepe

t në

një

mën

yrë

tran

spar

ente

dhe

për

dore

t në

mën

yrë

të p

ërgj

egjs

hme

STa

Nda

RTeT

Ha

PaT

e M

aTJe

S Se

PRO

GReS

ITIN

dIK

aTO

RëT

GJeT

JeT

ReKO

Ma

Nd

IMeT

PëR

STa

Nda

RTeT

2. F

inan

cim

i pub

lik

jepe

t në

një

mën

yrë

të p

arac

aktu

ar d

he

tran

spar

ente

Legj

isla

cion

i:1)

Pr

oced

ura

për

shpë

rnda

rjen

e f

onde

ve p

ublik

e ës

htë

tran

spar

ente

dhe

lig

jëris

ht d

etyr

uese

për

pa

lët.

2)

Krite

ret

për

përz

gjed

hje

janë

të

qa

rta

dhe

të

publ

ikua

ra p

arap

raki

sht.

3)

Ekzi

stoj

në

proc

edur

a të

qa

rta

që

adre

sojn

ë çë

shtje

t e k

onfl

iktit

të in

tere

sit n

ë ve

ndim

mar

rje.

Legj

isla

cion

i:1)

Pr

oced

ura

për

shpë

rnda

rjen

e

finan

cim

eve

publ

ike

sic

përs

hkru

het

në li

gjin

për

the

mel

imin

e

AM

SHC

dhe

në r

regu

llore

n e

saj t

ë br

ends

hme,

ës

htë

tran

spar

ente

dhe

ligj

ëris

ht d

etyr

uese

;2)

Li

sta

e kr

itere

ve p

ublik

ohet

gja

të l

ançi

mit

të

thirr

jes

për

prop

ozim

e;3)

Pr

oced

urat

që

adre

sojn

ë çë

shtje

të

konfl

iktit

të

inte

resi

t në

ven

dim

mar

rje

janë

të

përs

hkru

ara

në li

gjin

e A

MSH

C, p

or n

ë pr

aktik

ë nu

k ap

likoh

en

asht

u si

ç du

het.

Legj

isla

cion

i:1)

M

iratim

i i p

roce

dura

ve t

ë qa

rta

për

adre

sim

in

e çë

shtje

ve

të

konfl

iktit

të

in

tere

sit

në

vend

imm

arrj

en e

AM

SHC.

Prak

tika:

1)

Info

rmac

ione

lid

hur

me

proc

edur

at p

ër fi

nanc

im

dhe

info

rmac

ioni

mbi

pro

jekt

et e

fina

ncua

ra ë

shtë

në

dis

pozi

cion

të p

ublik

ut.

2)

Org

anet

sh

tetë

rore

nd

jeki

n pr

oced

urën

dh

e e

aplik

ojnë

atë

në

një

mën

yrë

të h

arm

oniz

uar.

3)

Kërk

esat

e a

plik

imit

nuk

përb

ëjnë

bar

rë p

ër O

SHC-

të.

4)

Vend

imet

mbi

tend

erat

kon

side

rohe

n të

dre

jta d

he

konfl

ikte

t e in

tere

sit j

anë

shpa

llur

para

prak

isht

.

Prak

tika:

1)

AM

SHC

ka z

hvill

uar

një

dial

og m

ë të

hap

ur

me

sekt

orin

e

shoq

ëris

ë ci

vile

, m

egjit

hëse

tr

ansp

aren

ca d

he p

ërgj

egjë

sia

në s

hpër

ndar

jen

e fin

anci

mit

dhe

konfl

ikti

i in

tere

sit

në a

gjen

ci

vazh

djnë

të m

bete

n pr

oble

mat

ike.

1)

Rritj

e e

tran

spar

encë

s dh

e pë

rgje

gjës

isë

së A

MSH

C në

shp

ërnd

arje

n e

fond

eve

dhe

prog

ram

imit

të p

ërsh

tats

hëm

për

t’iu

pë

rgjig

jur

nevo

jave

të s

OSH

C-ve

;2)

Th

jesh

tëzi

mi i

kër

kesa

ve të

apl

ikim

it dh

e do

kum

enta

cion

it të

kër

kuar

nga

AM

SHC;

3)

AM

SHC

duhe

t t’u

kth

ejë

përg

jigje

në

form

ë të

shk

ruar

dhe

në

kohë

OSH

C-ve

lidh

ur m

e ar

syen

e m

ospr

anim

it të

pro

jekt

-pro

pozi

mev

e të

tyre

.

FuSH

a 2

: Kua

dRI

PëR

QëN

dRu

eSHM

ëRIN

ë d

He L

eHTë

SIRa

T FI

Na

NCI

aRe

PëR

OJF

-Të.

Nën

-fus

ha 2

.2 M

bësh

tetja

e s

htet

it

Parim

i Mbë

shte

tja e

sht

etit

ndaj

OSH

C-ve

jepe

t në

një

mën

yrë

tran

spar

ente

dhe

për

dore

t në

mën

yrë

të p

ërgj

egjs

hme

STa

Nda

RTeT

Ha

PaT

e M

aTJe

S Se

PRO

GReS

ITIN

dIK

aTO

RëT

GJeT

JeT

ReKO

Ma

Nd

IMeT

PëR

STa

Nda

RTeT

3. K

a nj

ë si

stem

të

qar

të të

llo

garid

hëni

es,

mon

itorim

it dh

e vl

erës

imit

të

finan

cim

eve

publ

ike

Legj

isla

cion

i:1)

Pr

oced

ura

për

shpë

rnda

rjen

e f

onde

ve p

ublik

e pa

rash

ikon

m

asa

të

qart

a pë

r llo

garid

hëni

en,

mon

itorim

in d

he v

lerë

sim

in e

tyre

.2

Ka

sank

sion

e pë

r O

SHC-

të

që

keqp

ërdo

rin

fond

et d

he a

to ja

në n

ë pr

opor

cion

me

shke

ljen

e pr

oced

urës

.

Legj

isla

cion

i:1)

Pr

oced

ura

për

shpë

rnda

rjen

e f

onde

ve p

ublik

e dh

e sa

nksi

onev

e ja

në t

ë pa

rash

ikua

ra n

ë lig

jin e

A

MSH

C-së

.

Legj

isla

cion

i:1)

Zh

villi

mi i

një

rre

gullo

reje

me

sist

em të

qar

të

përg

jegj

ësie

, mon

itorim

i dhe

vle

rësi

mi.

45

Prak

tika:

1)

Mon

itorim

i kry

het v

azhd

imis

ht d

he n

ë pë

rput

hje

me

indi

kato

rët o

bjek

tivë

dhe

të p

arac

aktu

ar.

2)

Vle

rësi

mi i

rre

gullt

i ef

ekte

ve /

impa

ktit

të f

onde

ve

publ

ike

kryh

et n

ga o

rgan

et s

htet

ëror

e dh

e ës

htë

në

disp

ozic

ion

të p

ublik

ut.

Prak

tika:

1)

Mon

itorim

i re

aliz

ohet

ng

a A

MSH

C gj

atë

impl

emet

imit

të p

roje

ktit,

por

pa

stan

dart

e të

ko

nsol

idua

ra;

2)

Nuk

re

aliz

ohet

vl

erës

imi

i rr

egul

lt i

efek

tit/

impa

ktit

të fo

ndev

e pu

blik

e ng

a A

MSH

C.

Prak

tika:

1)

Më

tepë

r vl

erës

ime

mbi

impa

ktin

e

proj

ekte

ve.

FuSH

a 2

: Kua

dRI

PëR

QëN

dRu

eSHM

ëRIN

ë d

He L

eHTë

SIRa

T FI

Na

NCI

aRe

PëR

OJF

-Të.

Nën

-Fus

ha 2

.2.:

Stat

e su

ppor

t

Parim

i Mbë

shte

tja e

sht

etit

ndaj

OSH

C-ve

jepe

t në

një

mën

yrë

tran

spar

ente

dhe

për

dore

t në

mën

yrë

të p

ërgj

egjs

hme

STa

Nda

RTeT

Ha

PaT

e M

aTJe

S Se

PRO

GReS

ITIN

dIK

aTO

RëT

GJeT

JeT

ReKO

Ma

Nd

IMeT

PëR

STa

Nda

RTeT

4. E

kzis

ton

mbë

shte

tja jo

-fin

anci

are

nga

shte

ti

Legj

isla

cion

i:1)

Le

gjis

laci

oni l

ejon

aut

orite

tet s

htet

ëror

e të

alo

kojn

ë m

bësh

tetje

jo-fi

nanc

iare

, si p

sh. p

ronë

sht

etër

ore,

m

arrj

e m

e qe

ra

të

hapë

sirë

s pa

ko

mpe

nsim

fin

anci

ar (

koho

r), t

rajn

ime,

kon

sulti

me

dhe

burim

e të

tjer

a fa

las

për

OSH

C-të

.2)

M

bësh

tetja

jo

-fina

ncia

re

ofro

het

në

bazë

të

pr

oces

eve

të p

ërca

ktua

ra n

ë m

ënyr

ë të

qar

të, d

uke

u ba

zuar

në

krite

re o

bjek

tive

dhe

pa p

rivile

gjua

r as

një

grup

.

Legj

isla

cion

i:1)

Le

gjis

laci

oni

i le

jon

auto

ritet

et

shte

tëro

re

të

ofro

jnë

mbë

shte

tje

jo-fi

nanc

iare

, si

pr

onat

sh

tetë

rore

, dhë

nia

me

qira

e h

apës

irave

pa

ose

me

kom

pens

im fi

nanc

iar

të r

eduk

tuar

; 2)

N

uk k

a pr

oced

ura/

udhë

zim

e pë

r m

bësh

tetje

n jo

-fi

nanc

iare

.

Legj

isla

cion

i:1)

Zh

villi

mi i

pro

cedu

rave

/udh

ëzim

eve

të q

arta

pë

r m

bësh

tetje

n jo

-fina

ncia

re të

sht

etit.

Prak

tika:

1)

OSH

C pë

rdor

in m

bësh

tetje

jo-fi

nanc

iare

nga

sht

eti.

2)

OSH

C tr

ajto

hen

në

mën

yrë

të

bara

bart

ë os

e pë

rfito

jnë

më

shum

ë m

bësh

tetje

në

krah

asim

me

akto

rët

e tje

rë,

kur

ofro

jnë

burim

e jo

-fina

ncia

re

shte

tëro

re;

3) N

uk k

a ra

ste

të a

utor

itete

ve s

htet

ëror

e që

ofr

ojnë

m

bësh

tetje

jo-fi

nanc

iare

vet

ëm p

ër O

SHC-

të q

ë nu

k kr

itiko

jnë

punë

n e

tyre

; ose

e r

aste

ve t

ë pr

ivim

it të

m

bësh

tetje

s pë

r O

SHC-

të k

ritik

e; o

se d

iskr

imin

im

tjetë

r ba

zuar

në

besn

ikër

inë,

për

katë

sinë

pol

itike

os

e te

rma

të tj

era

të p

alig

jshm

e.

Prak

tika:

1)

OSH

C-të

kër

kojn

ë m

bësh

tetje

jo-

finan

ciar

e ng

a an

a e

shte

tit t

ë til

lë s

i: pr

onat

sht

etër

ore,

dhë

nia

e ha

pësi

rave

pa

kom

pens

im fi

nanc

iar,

traj

nim

e,

kons

ultim

e dh

e bu

rime

të t

jera

fal

as p

ër O

SHC-

të;

2)

Ka r

aste

, sid

omos

në

nive

l lok

al k

ur n

jë a

utor

itet

loka

l of

ron

mbë

shte

tje j

o-fin

anci

are,

por

kët

o ja

në r

aste

spo

radi

ke;

3)

AM

SHC

nuk

ofro

n m

bësh

tetje

jo-

finan

ciar

e pë

r O

SHC-

të.

Prak

tika:

1)

Rritj

a e

mbë

shte

tjes

jo-fi

nanc

iare

për

O

SHC-

të;

2)

Rritj

e e

rolit

të A

MSH

C në

sig

urim

in e

m

bësh

tetje

s jo

-fina

ncia

re p

ër O

SHC-

të.

46Fu

SHa

2: K

uad

RI P

ëR Q

ëNd

RueS

HMëR

INë

dHe

LeH

TëSI

RaT

FIN

aN

CIa

Re P

ëR O

JF-T

ë.

Nën

-fus

ha 2

.3: B

urim

et N

jerë

zore

Parim

i: Po

litik

at s

htet

ëror

e dh

e m

jedi

si li

gjor

stim

uloj

në d

he le

htës

ojnë

pun

ësim

in, v

ulln

etar

izm

in d

he a

ngaz

him

e të

tjer

a m

e O

SHC-

tëST

aN

daRT

eT

HaPa

T e

MaT

JeS

Se P

ROGR

eSIT

INd

IKaT

ORë

TGJ

eTJe

TRe

KOM

aN

dIM

eT P

ëR S

TaN

daRT

eT1.

OSH

C-të

traj

tohe

n në

një

mën

yrë

të b

arab

artë

me

punë

dhën

ësit

e tje

rë

Legj

isla

cion

i:1)

O

SHC

traj

tohe

n në

mën

yrë

të b

arab

artë

me

punë

dhën

ës

të tj

erë

me

ligj d

he p

oliti

ka.

Legj

isla

cion

i:1)

Le

gjis

laci

oni S

hqip

tar

lidhu

r m

e bu

rimet

nje

rëzo

re ë

shtë

i

unifi

kuar

për

pun

onjë

sit

dhe

aplik

ohet

pa

traj

tim t

ë di

fere

ncua

r pë

r O

SHC-

të;

2)

Kuad

ri lig

jor

për

sigu

rimet

sho

qëro

re n

ë ve

nd v

azhd

on

të je

të p

robl

emat

ik p

ër O

SHC-

të li

dhur

me

dety

rimet

për

të

pag

uar

sigu

rimet

për

të p

aktë

n nj

ë pu

nonj

ës, e

dhe

në

periu

dhat

kur

org

aniz

ata

nuk

ka p

roje

kte

në z

batim

, nuk

ka

akt

ivite

te d

he n

uk k

a fo

nde.

Legj

isla

cion

i:1)

Po

litik

at s

htet

ëror

e du

het t

ë di

zenj

ohen

për

të p

rom

ovua

r dh

e st

imul

uar

punë

sim

in n

ë O

SHC;

2)

Ku

adri

ligjo

r që

ven

dos

dety

rime

mbi

OSH

C-të

për

të p

agua

r si

gurim

e pë

r të

pak

tën

një

puno

njës

edh

e në

ras

tet k

ur

OSH

C nu

k ka

akt

ivite

t, d

uhet

të

ris

hiko

het,

duk

e m

arë

në

kons

ider

atë

naty

rën

spec

ifike

të

OSH

C-ve

.

Prak

tika:

1)

Nës

e ka

pro

gram

e sh

tetë

rore

për

nxi

tje p

unës

imi,

OSH

C-të

traj

tohe

n nj

ësoj

si t

ë gj

ithë

sekt

orët

e tj

erë.

2)

Ka s

tatis

tika

të rr

egul

lta m

bi n

umrin

e të

pun

ësua

rve

në

sekt

orin

jo-fi

timpr

urës

.

Prak

tika:

1)

Nuk

ka

prog

ram

e st

imul

uese

për

pun

ësim

in n

ë O

SHC.

Po

litik

at s

htet

ëror

e pë

r pu

nësi

min

nuk

kon

side

rohe

n st

imul

uese

nga

45%

e O

SHC-

ve të

inte

rvis

tuar

a;

2)

Nuk

ka

st

atis

tika

kom

bëta

re

dhe

info

rmac

ione

m

bi

pers

onat

e p

unës

uar

(me

kohë

të

plot

ë ap

o m

e ko

hë t

ë pj

essh

me)

në

sekt

orin

e s

hoqë

risë

civi

le.

Prak

tika:

1)

Zhvi

llim

i i m

ekan

izm

ave

për

mbl

edhj

en e

info

rmac

ioni

t dhe

st

atis

tikav

e ko

mbë

tare

mbi

nu

mrin

e p

unon

jësv

e në

sek

torin

e

shoq

ëris

ë ci

vile

.

FuSH

a 2

: Kua

dRI

PëR

QëN

dRu

eSHM

ëRIN

ë d

He L

eHTë

SIRa

T FI

Na

NCI

aRe

PëR

OJF

-Të.

Nën

-fus

ha 2

.3: B

urim

et N

jerë

zore

Parim

i: Po

litik

at s

htet

ëror

e dh

e m

jedi

si li

gjor

stim

uloj

në d

he le

htës

ojnë

pun

ësim

in, v

ulln

etar

izm

in d

he a

ngaz

him

e të

tjer

a m

e O

SHC-

tëST

aN

daRT

eT

HaPa

T e

MaT

JeS

Se P

ROGR

eSIT

INd

IKaT

ORë

TGJ

eTJe

TRe

KOM

aN

dIM

eT P

ëR S

TaN

daRT

eT2.

Ekz

isto

jnë

polit

ika

dhe

ligje

që

mun

dëso

jnë

vulln

etar

izm

in

Legj

isla

cion

i:1)

Le

gjis

laci

oni

stim

ulon

vu

llnet

ariz

min

dh

e pë

rfsh

in

prak

tikat

më

të m

ira r

regu

llativ

e, d

uke

leju

ar n

ë të

nj

ëjtë

n ko

hë p

ër p

rakt

ika

spon

tane

vul

lnet

ariz

mi.

2) E

kzis

tojn

ë st

imuj

dhe

pro

gram

e të

mbë

shte

tura

nga

sh

teti

për

zhvi

llim

in d

he p

rom

ovim

in e

vul

lnet

ariz

mit.

3) E

kszi

tojn

ë m

arrë

dhën

ie k

ontr

aktu

ale

të p

ërca

ktua

ra

në m

ënyr

ë të

qar

të d

he m

broj

tje p

ër v

ulln

etar

izm

in e

or

gani

zuar

.

Legj

isla

cion

i:1)

Sh

qipë

ria n

uk k

a nj

ë lig

j të

veça

ntë

për

vulln

etar

izm

in;

2)

Shte

ti ve

ndos

de

tyrim

e lig

jore

pë

r de

klar

imin

dh

e re

gjis

trim

in

në

zyrë

n e

punë

sim

it dh

e pa

gim

in

e si

gurim

eve

për

vulln

etar

ët,

përn

drys

he k

a dë

nim

e të

as

hpra

.

Legj

isla

cion

i:1)

M

iratim

i i li

gjit

mbi

Vul

lnet

ariz

min

pë

r rr

egul

limin

e m

arrë

dhën

ieve

m

es O

SHC-

ve d

he v

ulln

etar

ëve

si

edhe

mid

is O

SHC-

ve d

he s

htet

it.

Prak

tika:

1)

Nxi

tjet d

he p

rogr

amet

janë

tran

spar

ente

dhe

leht

ësis

ht

të d

ispo

nues

hme

nga

OSH

C-të

dhe

pol

itika

/ do

kum

enti

stra

tegj

ik /

lig

ji zb

atoh

et p

lotë

sish

t, m

onito

rohe

t dh

e vl

erës

ohet

per

iodi

kish

t në

mën

yrë

pjes

ëmar

rëse

.2)

Pr

oced

urat

ad

min

istr

ativ

e pë

r or

gani

zato

rët

e ak

tivite

teve

vul

lnet

are

ose

vulln

etar

ëve

nuk

janë

të

kom

plik

uara

dhe

janë

pa

ndon

jë k

osto

të p

anev

ojsh

me.

3) V

ulln

etar

izm

i mun

d të

bëh

et n

ë cf

arëd

o fo

rme,

nuk

ka

rast

e an

kesa

sh m

bi k

ufizi

mev

e nd

aj v

ulln

etar

izm

it.

Prak

tika:

1)

76%

e O

SHC-

ve t

ë in

terv

istu

ara

dekl

aroj

në s

e nu

k ka

në

info

rmac

ion

mbi

pro

gram

et e

vul

lnet

ariz

mit;

2)

Nuk

ka

rast

e të

kufi

zim

it të

vul

lnet

ariz

mit

të r

apor

tuar

a.

Prak

tika:

1)

Rritj

e e

shëm

bim

it të

info

rmac

ioni

t m

es O

SHC-

ve p

ër p

rogr

amet

e

vulln

etar

izm

it dh

e pr

oced

urat

pë

r or

gani

zim

in e

akt

ivite

teve

vu

llnet

are.

47

FuSH

a 2

: Kua

dRI

PëR

QëN

dRu

eSHM

ëRIN

ë d

He L

eHTë

SIRa

T FI

Na

NCI

aRe

PëR

OJF

-Të.

Nën

-fus

ha 2

.3: B

urim

et N

jerë

zore

Parim

i: Po

litik

at s

htet

ëror

e dh

e m

jedi

si li

gjor

stim

uloj

në d

he le

htës

ojnë

pun

ësim

in, v

ulln

etar

izm

in d

he a

ngaz

him

e të

tjer

a m

e O

SHC-

tëST

aN

daRT

eT

HaPa

T e

MaT

JeS

Se P

ROGR

eSIT

INd

IKaT

ORë

TGJ

eTJe

TRe

KOM

aN

dIM

eT P

ëR S

TaN

daRT

eT3.

Sis

tem

i ars

imor

pr

omov

on a

ngaz

him

in

qyte

tare

Legj

isla

cion

i:1)

A

rsim

i jo

form

al

prom

ovoh

et

në

përm

jet

polit

ikav

e st

rate

gjiv

e /l

igje

ve.

2)

Subj

ekte

të li

dhur

a m

e sh

oqër

inë

civi

le ja

në të

për

fshi

ra

në p

rogr

amin

zyr

tar

në t

ë gj

itha

nive

let

e si

stem

it ar

sim

or.

Legj

isla

cion

i:1)

Ed

ukim

i jo

-for

mal

pë

rshk

ruhe

t në

lig

jin

shqi

ptar

në

Ed

ukim

in P

rofe

sion

al,

por

nuk

ka n

jë s

trat

egji/

polit

ikë/

ligj t

ë fo

kusu

ar v

etëm

në

eduk

imin

jo-f

orm

al;

2)

Mës

imet

e li

dhur

a m

e an

gazh

imin

qyt

etar

për

fshi

hen

në

kurr

ikul

ën e

ars

imit

fillo

r dhe

të m

esëm

si e

dhe

në n

ivel

in

univ

ersi

tar.

Legj

isla

cion

i:1)

Fo

rmul

imi

i po

litik

ave/

stra

tegj

ive

dhe

ligje

ve

mbi

ed

ukim

in

jo-

form

al.

Prak

tika:

1)

Sist

emi a

rsim

or p

ërfs

hin

mun

dësi

për

ang

azhi

m q

ytet

ar

në O

SHC.

2)

Ofr

imi i

ars

imit

jo-f

orm

al n

ga O

SHC-

të n

jihet

.

Prak

tika:

1)

Sist

emi i

eduk

imit

nuk

stim

ulon

pro

mov

imin

e a

ngaz

him

it qy

teta

r në

OSH

C;2)

O

SHC-

të j

anë

të p

ërfs

hira

gje

rësi

sht

në e

duki

min

jo-

form

al

përm

es

ofrim

it të

tr

ajni

mev

e dh

e ku

rsev

e pr

ofes

iona

le.

Prac

tice:

1)

Pajis

ja m

e st

imuj

nga

ana

e s

htet

it pë

r pë

rfsh

irjen

st

rate

gjik

e të

O

SHC-

ve n

ë si

stem

in a

rsim

or.

FuSH

a 3

: Ma

RRëd

HëN

Ia Q

eVeR

I-OSH

C

Nën

-fus

ha 3

.1.: K

uadr

i dhe

pra

ktik

at p

ër b

ashk

ëpun

im

Parim

i: Ka

një

për

qasj

e st

rate

gjik

e pë

r të

vaz

hdua

r ba

shkë

puni

min

Sht

et-O

SHC

dhe

zhvi

llim

in e

OSH

C-ve

STa

Nda

RTeT

Ha

PaT

e M

aTJe

S Se

PRO

GReS

ITIN

dIK

aTO

RëT

GJeT

JeT

ReKO

Ma

Nd

IMeT

PëR

STa

Nda

RTeT

1.

Sht

eti n

jeh,

pë

rmes

st

rate

gjiv

e dh

e po

litik

ave,

rë

ndës

në e

zh

villi

mit

të n

jë

bash

këpu

nim

i me

sekt

orin

Legj

isla

cion

i:1)

Ek

zist

ojnë

dok

umen

ta s

trat

egjik

ë që

kan

ë të

bëj

në m

e m

arrë

dhën

iet

shte

t-O

SHC

dhe

zhvi

llim

in e

sho

qëris

ë ci

vile

.2)

Do

kum

enti

stra

tegj

ik p

ërfs

hin

qëlli

met

dhe

mas

at s

i dh

e fin

anci

min

në

disp

ozic

ion

dhe

ndar

je t

ë qa

rtë

të

përg

jegj

ësiv

e (p

lane

vep

rimi p

ërfs

hirë

indi

kato

rët)

.3)

Do

kum

enti

stra

tegj

ik p

ërfs

hin

mas

a që

janë

zhv

illua

r në

ko

nsul

tim m

e dh

e /

ose

të r

ekom

andu

ara

nga

OSH

C-ve

.

Legj

isla

cion

i:1)

Ba

shkë

puni

mi

mid

is

inst

ituci

onev

e sh

tetë

rore

dh

e og

aniz

atav

e të

sh

oqër

isë

civi

le

(OSH

C)

ësht

ë pë

rmirë

suar

;2)

Re

zolu

ta “

Për

Njo

hjen

dhe

Fuq

izim

in e

Rol

it të

Sho

qëris

ë Ci

vile

në

Proc

esin

e Z

hvill

imit

Dem

okra

tik t

ë Ve

ndit”

, m

iratu

ar n

ga K

uven

di, ë

shtë

dok

umen

ti i p

arë

polit

ik q

ë nj

eh d

he v

endo

s an

gazh

ime

konk

rete

lidh

ur m

e kë

të g

jë;

3)

Dra

fti i

Udh

ërrë

fyes

it të

Pol

itika

ve të

Qev

eris

ë Sh

qipt

are

për

Mbë

shte

tjen

e Sh

oqër

isë

Civi

le q

ë ës

htë

përg

atitu

r gj

atë

vitit

20

14,

me

syni

m d

rejti

min

e Q

ever

isë

drej

t ve

ndim

mar

rjes

efiç

ente

për

për

mirë

sim

in e

mje

disi

t pë

r ba

shkë

puni

m m

e sh

oqër

inë

civi

le.

Legj

isla

cion

i:1)

M

iratim

i i d

raft

it të

Udh

ërrë

fyes

it të

Pol

itika

ve të

Qev

eris

ë Sh

qipt

are

për

Mbë

shte

tjen

e Sh

oqër

isë

Civi

le.

48Fu

SHa

3: M

aRR

ëdHë

NIa

QeV

eRI-O

SHC

Nën

-fus

ha 3

.1.: K

uadr

i dhe

pra

ktik

at p

ër b

ashk

ëpun

im

Parim

i: Ka

një

për

qasj

e st

rate

gjik

e pë

r të

vaz

hdua

r ba

shkë

puni

min

Sht

et-O

SHC

dhe

zhvi

llim

in e

OSH

C-ve

STa

Nda

RTeT

Ha

PaT

e M

aTJe

S Se

PRO

GReS

ITIN

dIK

aTO

RëT

GJeT

JeT

ReKO

Ma

Nd

IMeT

PëR

STa

Nda

RTeT

Prak

tika:

1)

OSH

C ng

a fu

sha

të n

drys

hme

me

inte

res

mar

rin p

jesë

rr

egul

lisht

në

të g

jitha

faz

at e

zba

timit

stra

tegj

ik t

ë zh

villi

mit

të d

okum

entit

, dhe

vle

rësi

min

.2)

Ka

shu

më

shem

buj q

ë tr

egoj

në s

e ba

shkë

puni

mi m

es

shte

tit d

he O

SHC-

ve d

he z

hvill

imin

e s

hoqë

risë

civi

le

ësht

ë pë

rmirë

suar

dh

e zb

atoh

et

në

përp

uthj

e m

e os

e pë

rtej

mas

ave

të p

aras

hiku

ara

në d

okum

entin

st

rate

gjik

.3)

Zb

atim

i i

doku

men

tit

stra

tegj

ik

ësht

ë m

onito

ruar

, vl

erës

uar

dhe

rishi

kuar

per

iodi

kish

t.4)

Po

litik

at

shte

tëro

re

për

bash

këpu

nim

m

idis

sh

tetit

dh

e O

SHC-

ve d

he z

hvill

imin

e s

hoqë

risë

civi

le j

anë

të

bazu

ara

në t

ë dh

ënat

e b

esue

shm

e të

mbl

edhu

ra n

ga

stat

istik

at k

ombë

tare

duk

e m

arrë

par

asys

h la

rmin

ë e

sekt

orit.

Prak

tika:

1)

Ka

një

rritj

e të

ba

shkë

puni

mit

dhe

gatis

hmër

isë

në

inst

ituci

onet

sh

tetë

rore

dh

e O

SHC-

të

për

dial

ogun

O

SHC-

shte

t pë

r di

skut

imin

dhe

pro

pozi

min

e s

trat

egjiv

e dh

e po

litik

ave

të s

hoqë

risë

civi

le. 4

3% e

OSH

C-ve

kan

ë de

klar

uar

se b

ashk

ëpun

imi

mid

is s

htet

it dh

e O

SHC-

ve

ësht

ë pë

rmirë

suar

;

Prac

tice:

1)

Zbat

imi n

ë pr

aktik

ë i d

okum

enta

ve

stra

tegj

ike

të

përg

atitu

r dh

e m

iratu

ar n

ë vi

tin 2

014

FuSH

a 3

: Ma

RRëd

HëN

Ia Q

eVeR

I-OSH

C

Nën

-fus

ha 3

.1.: K

uadr

i dhe

pra

ktik

at p

ër b

ashk

ëpun

im

Parim

i: Ka

një

për

qasj

e st

rate

gjik

e pë

r të

vaz

hdua

r ba

shkë

puni

min

Sht

et-O

SHC

dhe

zhvi

llim

in e

OSH

C-ve

STa

Nda

RTeT

Ha

PaT

e M

aTJe

S Se

PRO

GReS

ITIN

dIK

aTO

RëT

GJeT

JeT

ReKO

Ma

Nd

IMeT

PëR

STa

Nda

RTeT

2.

Shte

ti nj

eh,

përm

es

vepr

imta

risë

së

inst

ituci

onev

e të

tij,

rënd

ësin

ë e

zhvi

llim

it të

sekt

orit

dhe

bash

këpu

nim

it m

e të

Legj

isla

cion

i:1)

Ek

zist

on n

jë in

stitu

cion

në

nive

l kom

bëta

r ose

mek

aniz

ëm

me

një

man

dat

për

të l

ehtë

suar

bas

hkëp

unim

in m

e or

gani

zata

t e

shoq

ëris

ë ci

vile

(p.

sh.,

Një

sia/

Zyra

për

ba

shkë

puni

m; p

ikat

e k

onta

ktit

në m

inis

tri,

kësh

ill).

2)

Ka d

ispo

zita

të d

etyr

uesh

me

për

përf

shirj

en e

OSH

C-ve

në

ven

dim

et e

mar

ra n

ga i

nstit

ucio

ni k

ompe

tent

apo

m

ekan

izm

i (at

).

Legi

slat

ion

1)

Ësht

ë pë

rgat

itur p

roje

kt lig

ji mbi

Kirj

imin

dhe

Fun

ksio

nim

in

e Kë

shill

it Ko

mbë

tar

për

Shoq

ërin

ë Ci

vile

;2)

Pa

rlam

enti

shqi

ptar

ka

mira

tuar

“Re

zolu

tën

për

Njo

hjen

dh

e Fu

qizi

min

e R

olit

të S

hoqë

risë

Civi

le n

ë Pr

oces

in e

Zh

villi

mit

Dem

okra

tik të

Ven

dit”

.

Legj

isla

cion

i:1)

M

iratim

i i

ligjit

mbi

Krij

iimin

dhe

Fu

nksi

onim

in e

Kës

hilli

t Ko

mbë

tar

për

Shoq

ërin

ë Ci

vile

nga

Kuv

endi

i Sh

qipë

risë.

49

Prak

tika:

1)

Inst

ituci

oni

i ni

velit

kom

bëta

r ap

o m

ekan

izm

i (a

t) k

a bu

rime

të m

jaft

uesh

me

dhe

man

dat

për

leht

ësim

in

e di

alog

ut O

SHC-

qeve

ri, p

ër t

ë di

skut

uar

sfida

t dh

e pr

opoz

uar

polit

ikat

kry

esor

e pë

r zh

villi

min

e s

hoqë

risë

civi

le.

2) O

SHC

të k

onsu

ltohe

n rr

egul

lisht

dhe

për

fshi

hen

në

proc

eset

dhe

ven

dim

et e

ins

tituc

ioni

t ko

mpe

tent

ose

m

ekan

izm

it (a

ve).

Prak

tika:

1)

Janë

ngr

itur

disa

mek

aniz

ma/

stru

ktur

a në

niv

el q

ëndr

or,

për

t’u

mar

rë m

e çë

shtje

t e

shoq

ëris

ë ci

vile

dhe

për

të

leht

ësua

r nd

ërve

prim

in e

ins

tituc

ione

ve m

e sh

oqër

inë

civi

le;

2)

Inst

ituci

onet

në

nive

l ko

mbë

tar

nuk

kanë

bur

ime

të

mja

ftue

shm

e pë

r të

leh

tësu

ar d

ialo

gun

mid

is O

SHC-

ve

dhe

qeve

risë

dhe

për

të p

ropo

zuar

pol

itika

për

zhv

illim

in

e sh

oqër

isë

civi

le.

Prak

tika:

1)

Stru

ktur

at p

ërgj

egjë

se d

uhet

të

org

aniz

ojnë

kon

sulti

me

me

OSH

C-të

për

për

gatit

jen

e lig

jeve

/ak

teve

nën

ligj

ore

dhe

stra

tegj

ive

për

krijim

in e

mek

aniz

mav

e ko

mbë

tarë

të b

ashk

ëpun

imit

dhe

dial

ogut

mid

is O

SHC-

ve d

he

shte

tit;

2)

Zhvi

llim

i i p

rogr

amev

e pë

r rr

itjen

e

kapa

cite

teve

dhe

bur

imev

e të

in

stitu

cion

eve

shte

tëro

re p

ër

leht

ësim

in e

dia

logu

t OSH

C-qe

veri.

3)

Zhvi

llim

i i p

rogr

amev

e pë

r rr

itjen

e

kapa

cite

teve

dhe

bur

imev

e të

O

JF-v

e pë

r le

htës

imin

e d

ialo

gut

OSH

C- Q

ever

i.

FuSH

a 3

: Ma

RRëd

HëN

Ia Q

eVeR

I-OSH

C

Nën

-fus

ha 3

.2: P

ërfs

hirj

a në

pro

cesi

n e

polit

ikëb

ërje

s dh

e ve

ndim

mar

rjes

.

Parim

i: O

SHC-

të ja

në të

për

fshi

ra e

fekt

ivis

ht n

ë pr

oces

in e

pol

itikë

bërj

es d

he v

endi

mm

arrj

esST

aN

daRT

eT

HaPa

T e

MaT

JeS

Se P

ROGR

eSIT

INd

IKaT

ORë

TGJ

eTJe

TRe

KOM

aN

dIM

eT P

ëR S

TaN

daRT

eT1.

Ekzi

stoj

në

stan

dart

e që

m

undë

sojn

ë pë

rfsh

irjen

e

OSH

C-ve

në

vend

imm

arrj

e,

të c

ilat l

ejoj

në

kont

ribut

in e

O

SHC-

ve n

ë ko

hën

e du

hur.

Legj

isla

cion

i:1)

Ek

zist

ojnë

st

anda

rte

të

përc

aktu

ara

qart

ë pë

r pë

rfsh

irjen

e O

SHC-

ve n

ë pr

oces

et v

endi

mm

arrë

se d

he

të h

artim

it të

pol

itika

ve n

ë pë

rput

hje

me

prak

tikat

më

të

mira

rre

gulla

tore

që

përs

hkro

jnë

kërk

esat

min

imal

e që

çd

o pr

oces

pol

itikë

-bër

ës d

uhet

të p

ërm

bush

ë.2)

Pol

itika

t sh

tetë

rore

par

ashi

kojn

ë pr

ogra

met

edu

kativ

e /

traj

nim

e pë

r në

punë

sit

civi

lë n

ë pë

rfsh

irjen

e O

SHC-

ve

në p

unën

e in

stitu

cion

eve

publ

ike.

3) R

regu

llore

t e b

rend

shm

e kë

rkoj

në q

ë nj

ësi t

ë sp

ecifi

kuar

a os

e zy

rtar

ë në

qev

eri,

min

istr

itë e

lin

jës

apo

agje

nci

të t

jera

qev

erita

re t

ë ko

ordi

nojn

ë, m

onito

rojn

ë dh

e ra

port

ojnë

për

fshi

rjen

e O

SHC-

ve n

ë pu

nën

e ty

re.

Legj

isla

cion

i:1)

Li

gji

mbi

Njo

ftim

in d

he K

onsu

ltim

in P

ublik

mira

tuar

në

vitin

20

14 v

endo

s kë

rkes

a pë

r ko

nsul

timin

me

grup

et e

in

tere

sit m

bi p

roje

kt li

gjet

, str

ateg

jitë

dhe

polit

ikat

;2)

Lig

ji pa

rash

ikon

krij

imin

e n

jë r

egjis

tri

elek

tron

ik p

ër

info

rmim

in d

he k

onsu

ltim

in p

ublik

që

gara

nton

aks

es t

ë pl

otë

të të

gjit

hë g

rupe

ve të

inte

resi

t;3)

Lig

ji pa

rash

ikon

gjit

hash

tu o

psio

ne p

ër k

orrig

jime

nëse

di

spoz

itat p

ër k

onsu

ltim

et n

uk r

espe

ktoh

en.

Legj

isla

cion

i:1)

Pë

rgat

itja

dhe

ngrit

ja

e m

ekan

izm

ave

për

sigu

rimin

e

zbat

imit

të

ligjit

m

bi

njof

timin

dh

e ko

nsul

timin

ng

a të

gj

itha

inst

ituci

onet

pub

like.

50Fu

SHa

3: M

aRR

ëdHë

NIa

QeV

eRI-O

SHC

Nën

-fus

ha 3

.2: P

ërfs

hirj

a në

pro

cesi

n e

polit

ikëb

ërje

s dh

e ve

ndim

mar

rjes

.

Parim

i: O

SHC-

të ja

në të

për

fshi

ra e

fekt

ivis

ht n

ë pr

oces

in e

pol

itikë

bërj

es d

he v

endi

mm

arrj

esST

aN

daRT

eT

HaPa

T e

MaT

JeS

Se P

ROGR

eSIT

INd

IKaT

ORë

TGJ

eTJe

TRe

KOM

aN

dIM

eT P

ëR S

TaN

daRT

eTPr

aktik

a:1)

In

stitu

cion

et p

ublik

e në

mën

yrë

rutin

ore

ftoj

në t

ë gj

itha

OSH

C-të

e in

tere

suar

a pë

r të

kom

entu

ar m

bi p

oliti

ka /

in

icia

tiva

ligjo

re n

ë nj

ë fa

zë të

her

shm

e.2)

O

SHC-

ve u

ofr

ohet

info

rmac

ion

adek

uat p

ër p

ërm

bajtj

en

e dr

aft

doku

men

teve

dhe

det

ajet

e k

onsu

ltim

eve

me

kohë

të m

jaft

uesh

me

për

t’u

përg

jigju

r.3)

In

stitu

cion

et

publ

ike

bëjn

ë pu

blik

e in

form

acio

ne

të

shkr

uara

mbi

rez

ulta

tet

e ko

nsul

timev

e, d

uke

përf

shirë

ar

syet

për

se d

isa

reko

man

dim

e nu

k ja

në p

ërfs

hirë

.4)

Shu

mic

a e

nëpu

nësv

e ci

vilë

të

ngar

kuar

me

hart

imin

e

polit

ikav

e pu

blik

e ka

në

përf

undu

ar

me

suks

es

prog

ram

et e

nev

ojsh

me

arsi

mor

e /

traj

nues

e.5)

Sh

umic

a e

njës

ive

/ zyr

tarë

ve q

ë m

erre

n m

e ko

ordi

nim

in

dhe

mon

itorim

in e

kons

ultim

eve

publ

ike

janë

funk

sion

ale

dhe

kanë

kap

acite

t të

mja

ftue

shëm

.

Prak

tika:

1)

Rritj

a e

pjes

ëmar

rjes

së

shoq

ëris

ë ci

vile

në

proc

esin

e

vend

imm

arrj

es d

he p

oliti

këbë

rjes

, si

rez

ulta

t i

një

përq

asje

më

tran

spar

ente

, bas

hkëp

unue

se d

he t

ë ha

pur

nga

inst

ituci

onet

sht

etër

ore

në n

ivel

qën

dror

; 2)

Inf

orm

acio

ni p

ër d

raft

dok

umen

tat n

uk je

pet n

ë ko

hë;

3) N

uk j

epen

inf

orm

acio

ne t

ë sh

krua

rs m

bi r

ezul

tate

t e

kons

ultim

eve

dhe

arsy

et p

ër m

osm

arrj

en n

ë ko

nsid

erat

ë të

rek

oman

dim

eve

të d

hëna

gja

të k

onsu

ltim

eve.

Prak

tika:

1)

Përg

atitj

a dh

e zb

atim

i i r

regu

llave

dh

e pr

oced

urav

e të

qar

ta m

bi

proc

eset

e k

onsu

ltim

it ng

a të

gj

itha

inst

ituci

onet

sht

etër

ore;

2)

Ve

ndos

ja e

një

pra

ktik

e ng

a in

stitu

cion

et s

htet

ëror

e pë

r of

rimin

e in

form

acio

nit

mbi

rez

ulta

tet e

pro

cesi

t të

kons

ultim

it, n

ë ko

hë d

he n

ë fo

rmë

të s

hkru

ar.

FuSH

a 3

: Ma

RRëd

HëN

Ia Q

eVeR

I-OSH

C

Nën

-fus

ha 3

.2: P

ërfs

hirj

a në

pro

cesi

n e

polit

ikëb

ërje

s dh

e ve

ndim

mar

rjes

.

Parim

i: O

SHC-

të ja

në të

për

fshi

ra e

fekt

ivis

ht n

ë pr

oces

in e

pol

itikë

bërj

es d

he v

endi

mm

arrj

esST

aN

daRT

eT

HaPa

T e

MaT

JeS

Se P

ROGR

eSIT

INd

IKaT

ORë

TGJ

eTJe

TRe

KOM

aN

dIM

eT P

ëR S

TaN

daRT

eT2.

T

ë gj

itha

draf

t po

litik

at e

ligj

et

janë

leht

ësis

ht të

ak

sesu

eshm

e ng

a pu

blik

u në

koh

ën

e du

hur.

Legj

isla

cion

i:1)

Le

gjis

laci

oni e

kzis

tues

det

yron

inst

ituci

onet

sht

etër

ore

për

të b

ërë

publ

ike

të g

jitha

pro

jekt

ligje

t dh

e lig

jet

e po

litik

at e

mira

tuar

a, d

he p

ërja

shtim

et ja

në p

ërca

ktua

r qa

rtë

dhe

në p

ërpu

thje

me

norm

at n

dërk

ombë

tare

dhe

pr

aktik

at m

ë të

mira

.2)

Ek

zist

ojnë

mek

aniz

ma

dhe

proc

edur

a të

qar

ta p

ër q

asje

në

info

rmac

ione

/ d

okum

enta

me

kara

kter

pub

lik.

3)

Ekzi

stoj

në s

anks

ione

të p

ërsh

krua

ra q

artë

për

nëp

unës

it ci

vilë

/ n

jësi

të p

ër s

hkel

jen

e kë

rkes

ave

ligjo

re p

ër q

asje

në

info

rmac

ione

me

kara

kter

pub

lik

Legj

isla

cion

i:1)

M

iratim

i i L

igjit

nr.

119/

2014

Mbi

të

Dre

jtën

e In

form

imit,

në

për

puth

je m

e st

anda

rtet

ndë

rkom

bëta

re,

vend

os

mek

aniz

ma

dhe

proc

edur

a të

qar

ta p

ër a

kses

in n

daj

info

rmim

it pu

blik

.

Legj

isla

cion

i:1)

Kr

ijimi i

mek

aniz

mav

e pë

r m

onito

rimin

e z

batim

it ko

rrek

t të

ligjit

mbi

të d

rejtë

n e

info

rmim

it.

51

Prak

tika:

1)

Inst

ituci

onet

pu

blik

e në

m

ënyr

ë ak

tive

publ

ikoj

në

proj

ektl

igje

dhe

ligj

e e

polit

ika

të m

iratu

ara,

vet

ëm n

ëse

ato

i nën

shtr

ohen

për

jash

timev

e të

për

cakt

uara

me

ligj.

2)

Inst

ituci

onet

pu

blik

e u

përg

jigje

n sh

umic

ës

së

kërk

esav

e pë

r qa

sje

në i

nfor

mac

ioni

n pu

blik

bre

nda

afat

it të

për

cakt

uar

me

ligj,

në n

jë f

orm

at t

ë qa

rtë,

ja

pin

shpj

egim

e m

e sh

krim

mbi

ars

yet

e re

fuzi

mit,

dh

e ev

iden

tojn

ë të

dre

jtën

e ap

elit

dhe

proc

edur

a pë

r ap

elim

.3)

Ra

stet

e s

hkel

jeve

të li

gjit

sank

sion

ohen

.

Prak

tika:

1)

Ka d

isa

përm

irësi

me

nga

kuve

ndi d

he in

stitu

cion

e të

tjer

a pu

blik

e të

cila

t pub

likoj

në p

roje

kt li

gjet

në

faqe

t e ty

re të

in

tern

etit;

2)

Pava

rësi

sht

përm

irësi

mev

e në

ku

adrin

lig

jor,

akse

si

publ

ik n

ë pr

ojek

t lig

je d

he p

oliti

ka v

lerë

sohe

t si i

vës

htirë

ng

a O

SHC-

të.

Prak

tika:

1)

Krijim

i i p

roce

dura

ve të

qar

ta

nga

të g

jitha

inst

ituci

onet

pub

like

për

të o

frua

r in

form

acio

n të

sh

krua

r dh

e në

koh

ë m

bi k

ërke

sat

për

akse

në

info

rmac

ioni

n, n

ë pë

rput

hje

me

mira

timin

e li

gjit

të

ri m

bi të

dre

jtën

e in

form

imit;

2)

A

utor

itete

t pub

like

dhe

OSH

C-të

duh

et t’

i ofr

ojnë

pub

likut

in

form

acio

n m

bi n

drys

him

et e

bë

ra n

ë lig

jin m

bi të

dre

jtën

e in

form

imit.

FuSH

a 3

: Ma

RRëd

HëN

Ia Q

eVeR

I-OSH

C

Nën

-fus

ha 3

.2: P

ërfs

hirj

a në

pro

cesi

n e

polit

ikëb

ërje

s dh

e ve

ndim

mar

rjes

.

Parim

i: O

SHC-

të ja

në të

për

fshi

ra e

fekt

ivis

ht n

ë pr

oces

in e

pol

itikë

bërj

es d

he v

endi

mm

arrj

esST

aN

daRT

eT

HaPa

T e

MaT

JeS

Se P

ROGR

eSIT

INd

IKaT

ORë

TGJ

eTJe

TRe

KOM

aN

dIM

eT P

ëR S

TaN

daRT

eT3.

P

ërfa

qësu

esit

e O

SHC-

ve ja

në

part

nerë

të

bara

bart

ë në

di

skut

ime

në

orga

net n

dër-

sekt

oria

le d

he

zgjid

hen

përm

es

krite

reve

dhe

nj

ë pr

oces

i të

mirë

përc

aktu

ar.

Legj

isla

cion

i:1)

Le

gjis

laci

oni e

kzis

tues

kër

kon

që in

stitu

cion

et p

ublik

e të

ftoj

në p

ërfa

qësu

esit

e O

SHC-

ve n

ë or

gane

të

ndry

shm

e të

ven

dim

-mar

rjes

dhe

/ o

se k

ëshi

llim

ore

të

kriju

ara

nga

inst

ituci

onet

pub

like.

2)

Ka u

dhëz

ime

të q

arta

se

si të

sig

uroh

et p

ërfa

qësi

mi

i duh

ur n

ga s

hoqë

ria c

ivile

, baz

uar

në k

riter

e tr

ansp

aren

te d

he të

par

acak

tuar

a.

Legj

isla

cion

i:1)

N

uk k

a nj

ë lig

j të

cakt

uar

që r

regu

llon

çësh

tjen

e O

SHC-

ve s

i par

tner

të

bara

bart

ë të

për

faqë

suar

në

orga

net

kons

ultu

ese,

por

në

ligje

të

ndry

shm

e sa

nksi

onoh

et

krijim

i i o

rgan

eve

kësh

illim

ore.

Legj

isla

cion

i:1)

M

iratim

i i k

uadr

it lig

jor

që d

o t’

i kë

rkon

te in

stitu

cion

eve

publ

ike

të ft

onin

për

faqë

sues

it e

OSH

C-ve

në

orga

net v

endi

mm

arrë

se

dhe

kësh

illim

ore

të k

rijua

ra n

ga

inst

ituci

onet

pub

like;

2)

Inst

ituci

onet

pub

like

duhe

t të

për

gatis

in d

he p

ublik

ojnë

ud

hëzi

me

të q

arta

për

sig

urim

in

e tr

ansp

aren

cës

dhe

drej

tësi

së

në p

ërzg

jedh

jen

e pë

rfaq

ësue

sve

nga

OSH

C-të

në

orga

net

kësh

illim

ore.

Prak

tika:

1)

Org

anet

ven

dim

-mar

rëse

dhe

kës

hilli

mor

e pë

r çë

shtje

t dh

e po

litik

at q

ë lid

hen

me

shoq

ërin

ë ci

vile

në

përg

jithë

si

përf

shijn

ë pë

rfaq

ësue

sit e

OSH

C-ve

.2)

Pë

rfaq

ësue

s të

Org

aniz

atav

e të

Sho

qëris

ë Ci

vile

në

këto

org

ane

kanë

mun

dësi

të

par

aqes

in l

irish

t dh

e të

m

broj

në p

ozic

ione

t e ty

re, p

a u

sank

sion

uar.

3)

Përf

aqës

uesi

t e

OSH

C-ve

ja

në

përz

gjed

hur

përm

es

proc

esev

e të

dre

jta d

he tr

ansp

aren

te s

elek

sion

imi.

4)

Pjes

ëmar

rja

në k

ëto

orga

ne n

uk i

nda

lon

OSH

C të

pë

rdor

in

mën

yra

alte

rnat

ive

të

advo

kaci

së

ose

prom

ovim

in e

qën

drim

eve

alte

rnat

ive

të c

ilat

nuk

janë

në

për

puth

je m

e po

zici

onin

e o

rgan

it pë

rkat

ës.

Prak

tika:

1)

Ka n

jë m

unge

së i

nfor

mac

ioni

mes

OSH

C-ve

lid

hur

me

ekzi

sten

cën

dhe

funk

sion

imin

e o

rgan

izm

ave/

stru

ktur

ave

të ti

lla;

2)

Pjes

ëmar

rja

e O

SHC-

ve

në

orga

net

kësh

illim

ore

kons

ider

ohet

e v

ësht

irë;

3)

Proc

edur

at e

për

zgje

dhje

s ko

nsid

eroh

en t

ë pa

qart

a dh

e jo

tran

spar

ente

nga

OSH

C-të

; 4)

Pj

esëm

arrj

a në

kët

o or

gani

zma

nuk

i pr

ivon

OSH

C-të

ng

a pë

rdor

imi

i rr

ugëv

e al

tern

ativ

e të

adv

okim

it ap

o pr

omov

imit

të q

ëndr

imev

e al

tern

ativ

e të

cila

t nu

k ja

në

në p

ërpu

thje

me

pozi

cion

in e

org

aniz

mit

përk

atës

.

Prak

tika:

1)

Aut

orite

tet p

ublik

e du

het t

ë pë

rdor

in m

ënyr

a të

ndr

yshm

e ko

mun

ikim

i për

pub

likim

in e

in

form

acio

nit m

bi k

rijim

in e

or

gani

zmav

e/st

rukt

urav

e të

tilla

; 2)

O

SHC-

të d

uhet

të p

ërfs

hihe

n në

pr

oces

in e

sel

ektim

it në

mën

yrë

që të

rris

in k

orre

ktës

inë

dhe

tran

spar

encë

n e

proc

esit;

3)

Rr

itja

e ka

paci

tete

ve të

OSH

C-ve

pë

r të

qën

ë pa

rtne

rë të

bar

abar

të

në k

ëto

orga

nizm

a;

4)

Vend

osja

e r

regu

llave

të q

arta

të

pjes

ëmar

rjes

, rol

e dh

e pë

rgje

gjës

i të

qar

ta b

azua

r në

mar

rëve

shje

të

shk

ruar

a.

52Fu

SHa

3: M

aRR

ëdHë

NIa

QeV

eRI-O

SHC

Parim

i: M

jedi

si ë

shtë

mbë

shte

tës

për

përf

shirj

en e

OSH

C-ve

në

ofrim

in e

shë

rbim

eve

Parim

i: M

jedi

si ë

shtë

mbë

shte

tës

për

përf

shirj

en e

OSH

C-ve

në

ofrim

in e

shë

rbim

eve

STa

Nda

RTeT

Ha

PaT

e M

aTJe

S Se

PRO

GReS

ITIN

dIK

aTO

RëT

GJeT

JeT

ReKO

Ma

Nd

IMeT

PëR

STa

Nda

RTeT

1.

OSH

C-të

janë

të

ang

azhu

ara

në s

hërb

ime

të

ndry

shm

e dh

e të

kon

kurr

ojnë

pë

r ko

ntra

ta

shte

tëro

re m

bi

baza

të b

arab

artë

m

e of

rues

it e

tjerë

Legj

isla

cion

i:1)

Le

gjis

laci

oni

ekzi

stue

s le

jon

OSH

C-të

të

of

rojn

ë sh

ërbi

me

në

fush

a të

nd

rysh

me

si

arsi

mi,

shën

detë

sia,

shë

rbim

et s

ocia

le.

2)

OSH

C nu

k ka

në p

enge

sa p

ër t

ë of

ruar

shë

rbim

e që

nu

k ja

në të

për

cakt

uara

me

ligj (

shër

bim

e “s

htes

ë”).

3)

Legj

isla

cion

i ek

zist

ues

nuk

rënd

on

me

kërk

esa

shte

së p

ër O

SHC-

të, k

ërke

sa q

ë nu

k ek

zist

ojnë

për

of

rues

it e

tjerë

të s

hërb

imev

e.

Legj

isla

cion

i:1)

Li

gji m

bi O

rgan

izat

at J

o Fi

timpr

urës

e ba

zuar

në

të

cila

t O

SHC-

të u

shtr

ojnë

akt

ivite

tet

në t

ë m

irë t

ë pu

blik

ut d

he l

igji

mbi

Asi

sten

cën

dhe

Shër

bim

et

Soci

ale,

lejo

jnë

OSH

C-të

të o

froj

në s

hërb

ime

soci

ale

të fi

nanc

uara

në

mën

yrë

priv

ate

si e

dhe

shër

bim

e pu

blik

e të

fina

ncua

ra n

ga b

uxhe

ti i s

htet

it;2)

Pë

r të

ofr

uar

shër

bim

e të

kuj

desi

t so

cial

, O

SHC-

ve u

duh

et t

ë m

arrin

liç

encë

n ng

a M

inis

tria

e

Mirë

qëni

es S

ocia

le d

he R

inis

ë ba

zuar

në

krite

re d

he

proc

edur

a të

për

cakt

uara

në

një

vend

im n

ga K

ëshi

lli

i Min

istr

ave.

Legj

isla

cion

i:1)

M

iratim

i i n

jë li

gji t

ë ri

mbi

pro

kurim

in

soci

al;

2)

Them

elim

i i n

jë p

roce

dure

për

ko

ntra

ktim

in s

ocia

l të

ndar

ë ng

a pr

oced

urat

e p

roku

rimit

publ

ik.

Prak

tika:

1)

OSH

C ja

në n

ë gj

endj

e të

për

fitoj

në k

ontr

ata

në

kom

petic

ion

me

ofru

esit

e tje

rë d

he ja

në të

ang

azhu

ar

në s

hërb

ime

të n

drys

hme

(p.s

h. n

ë fu

shën

e a

rsim

it,

shën

detit

, kër

kim

it dh

e dh

e tr

ajni

mit)

.2)

O

SHC

janë

të

përf

shira

në

të g

jitha

faz

at e

zhv

illim

it dh

e of

rimit

të s

hërb

imev

e (v

lerë

sim

in e

nev

ojav

e,

përc

aktim

in e

shë

rbim

eve

që a

dres

ojnë

më

mirë

ne

voja

t, n

ë m

onito

rim d

he v

lerë

sim

).3)

N

ë ra

stet

ku

r

kërk

ohet

re

gjis

trim

/

licen

cim

, pr

oced

ura

për

mar

rjen

e li

cens

ës n

uk ë

shtë

tep

ër e

vë

shtir

ë.

Prak

tika:

1)

Kont

rakt

imi

i O

SHC-

ve n

ga s

htet

i ës

htë

i lim

ituar

në

shë

rbim

e so

cial

e ba

zë l

idhu

r m

e rii

nteg

rimin

e

pers

onav

e në

nev

ojë,

si

vikt

imat

e d

hunë

s në

fa

milj

e, a

po in

tegr

imi i

rom

ëve;

2)

OSH

C-të

nuk

janë

të

përf

shira

në

të g

jitha

faz

at e

zh

villi

mit

dhe

ofrim

it të

shë

rbim

eve;

3)

Pro

cedu

ra p

ër m

arrj

en e

liç

enci

mit

para

prak

ësh

të

disi

e r

ëndu

ar p

ër O

SHC-

të.

Prak

tika:

1)

Aut

orite

tet s

htet

ëror

e du

het t

ë si

guro

jnë

përf

shirj

en e

OSH

C-ve

jo v

etëm

në

ofrim

in

e sh

ërbi

mev

e po

r ed

he n

ë id

entifi

kim

in

e ne

voja

ve, p

lani

fikim

in e

shë

rbim

eve

soci

ale

dhe

mon

itorim

in e

pol

itika

ve

soci

ale

loka

le;

2)

Leht

ësim

i i p

roce

dura

ve p

ër s

igur

imin

e

liçen

cës

nga

OSH

C-të

.

FuSH

a 3

: Ma

RRëd

HëN

Ia Q

eVeR

I-OSH

C

Nën

– f

usha

3.3

.: Ba

shkë

puni

mi n

ë of

rimin

e s

hërb

imev

e

Parim

i: M

jedi

si ë

shtë

mbë

shte

tës

për

përf

shirj

en e

OSH

C-ve

në

ofrim

in e

shë

rbim

eve

STa

Nda

RTeT

Ha

PaT

e M

aTJe

S Se

PRO

GReS

ITIN

dIK

aTO

RëT

GJeT

JeT

ReKO

Ma

Nd

IMeT

PëR

STa

Nda

RTeT

2.

Shte

ti ës

htë

anga

zhua

r pë

r fin

anci

min

e

shër

bim

eve

dhe

finan

cim

i ësh

të i

para

shik

uesh

ëm

dhe

i ofr

uar

për

një

periu

dhë

afat

-gj

atë

Legj

isla

cion

i:1)

Bu

xhet

i pa

rash

ikon

fon

de p

ër l

loje

të

ndry

shm

e sh

ërbi

mes

h të

cila

t m

und

të o

froh

en n

ga O

SHC-

të,

duke

për

fshi

rë k

ëtu

edhe

fina

ncim

e di

sa-v

jeça

re.

2)

Nuk

ka

peng

esa

ligjo

re p

ër O

SHC-

të q

ë të

për

fitoj

në

fond

e pu

blik

e pë

r ofr

imin

e s

hërb

imev

e të

ndr

yshm

e (q

oftë

për

mes

pro

kurim

it os

e në

përm

jet

një

form

e tje

tër

kont

rakt

imi

apo

mek

aniz

mi

të

ofrim

it të

gr

ante

ve).

3)

OSH

C-të

mun

d të

nën

shkr

uajn

ë ko

ntra

ta a

fatg

jatë

pë

r of

rimin

e s

hërb

imev

e.

Legj

isla

cion

i:1)

M

undë

sitë

e fi

nanc

imit

nga

ana

e sh

tetit

ka

qënë

të

ulta

dhe

qev

eria

ka

dësh

tuar

në

kont

rakt

imin

e

OSH

C-ve

për

një

str

ateg

ji pë

rfsh

irëse

për

m

bësh

tetje

n dh

e zh

villi

min

e s

hoqë

risë

civi

le;

2)

Proc

esi i

tend

erim

it ës

htë

shum

ë i v

ësht

irë,

shpe

nzim

et p

ër p

ërga

titje

n e

doku

men

tave

të

nevo

jshm

e ja

në të

lart

a dh

e O

SHC-

të n

uk k

anë

likui

dite

t për

të m

bulu

ar s

hpen

zim

et;

3)

Edhe

nës

e ka

ras

te të

fina

ncim

it ng

a an

a e

shte

tit,

finan

cim

i ësh

të i

vlef

shëm

vet

ëm p

ër n

jë p

eriu

dhë

të s

hkur

tër

kohe

, mak

sim

umi p

ër n

jë v

it.

Legj

isla

cion

i:1)

Ve

ndos

ja e

mek

aniz

mav

e që

do

të le

joni

n au

torit

etet

sht

etër

ore

të n

ënsh

krua

nin

kont

rata

afa

t gja

ta m

e O

SHC-

të p

ër

ofrim

in e

shë

rbim

eve;

2)

Pr

oced

urat

e p

roku

rimit

duhe

t gjit

hast

hu

të je

në m

jaft

uesh

ëm të

thje

shta

(jo

shum

ë të

rën

duar

a) d

he d

uhet

të le

jojn

ë O

SHC-

të

të m

arrin

pje

së n

ë to

; 3)

Si

gurim

i i fi

nanc

imit

në b

uxhe

tin e

një

sive

të

qev

eris

jes

vend

ore

dhe

buxh

etin

ko

mbë

tar

për

ofrim

in e

shë

rbim

eve

soci

ale

me

bazë

kom

unita

re.

53

Prak

tika:

1)

OSH

C-të

janë

për

fitue

s të

fond

eve

për

shër

bim

e.2)

O

SHC-

të

mar

rin

fond

e të

m

jaft

uesh

me

për

të

mbu

luar

shp

enzi

met

baz

ë të

shë

rbim

eve

të c

ilat

janë

kon

trak

tuar

të

ofro

jnë,

duk

e pë

rfsh

irë k

osto

pr

opor

cion

ale

inst

ituci

onal

e (k

osto

man

axhi

mi).

3)

Nuk

ka

vo

nesa

në

pa

gesa

dh

e fin

anci

mi

ësht

ë fl

eksi

bël

me

qëlli

m o

frim

in e

shë

rbim

eve

sa m

ë ci

lëso

re.

Prak

tika:

1)

Shum

ica

e O

SHC-

ve

nuk

kanë

të

ar

dhur

a ng

a pr

okur

imi p

ublik

apo

nga

kon

trat

at s

htet

ëror

e;

2)

Fond

i di

sbur

sohe

t në

fun

d të

pro

jekt

it, d

uke

e bë

rë t

ë vë

shtir

ë im

plem

entim

in e

pro

jekt

it pë

r O

SHC-

të q

ë nu

k ka

në l

ikui

dite

te p

ër t

ë m

bulu

ar

shpe

nzim

et.

Në

disa

ras

te,

finan

cim

i nu

k m

bulo

n ko

stot

adm

inis

trat

ive

të o

rgan

izat

ës t

ë ne

vojit

ura

për

impl

ëem

entim

in e

pro

jekt

it;

3) K

a vo

nesa

në

page

sën

dhe

finan

cim

i nu

k ës

htë

flek

sibë

l.

Prak

tika:

1)

Fina

ncim

i pub

lik d

uhet

të m

bulo

jë k

osto

t ad

min

istr

ativ

e të

OSH

C-ve

për

zba

timin

e

proj

ektit

, duh

et të

dis

burs

ohet

në

kohë

dh

e du

het t

ë je

të fl

eksi

bël.

FuSH

a 3

: Ma

RRëd

HëN

Ia Q

eVeR

I-OSH

C

Nën

– f

usha

3.3

.: Ba

shkë

puni

mi n

ë of

rimin

e s

hërb

imev

e

Parim

i: M

jedi

si ë

shtë

mbë

shte

tës

për

përf

shirj

en e

OSH

C-ve

në

ofrim

in e

shë

rbim

eve

STa

Nda

RTeT

Ha

PaT

e M

aTJe

S Se

PRO

GReS

ITIN

dIK

aTO

RëT

GJeT

JeT

ReKO

Ma

Nd

IMeT

PëR

STa

Nda

RTeT

3. S

htet

i ka

përc

aktu

ar

proc

edur

a të

qar

ta p

ër

kont

rakt

imin

e

shër

bim

eve

të c

ilat l

ejoj

në

për

zgje

dhje

n tr

ansp

aren

te

të o

frue

sve

të

shër

bim

eve,

duk

e pë

rfsh

irë e

dhe

OSH

C-të

.

Legj

isla

cion

i:1)

Ek

zist

on n

jë p

roce

durë

e q

artë

dhe

tran

spar

ente

për

mes

të

cilë

s fin

anci

mi

për

shër

bim

e ës

htë

i sh

përn

darë

nd

ërm

jet o

frue

sve.

2)

Çmim

i nuk

ësh

të k

riter

kry

esor

për

zgj

edhj

en e

ofr

uesi

t të

shë

rbim

it dh

e vl

era

më

e m

irë p

ërca

ktoh

et s

i nga

ci

lësi

a e

shër

bim

it as

htu

edhe

një

vle

rësi

m fi

nanc

iar

i ko

nkur

rent

it.3)

Ka

udh

ëzim

e të

qar

ta s

e si

të

sigu

rohe

t tr

ansp

aren

ca

dhe

të s

hman

get k

onfl

ikti

i int

eres

ave.

4)

Ekzi

ston

e d

rejta

për

të të

ape

luar

kun

dër

rezu

ltate

ve të

ko

mpe

ticio

nit.

Legj

isla

cion

i:1)

Li

gji

për

Prok

urim

in P

ublik

par

ashi

kon

proc

edur

a të

qa

rta

dhe

lloje

t e

proc

edur

ave

për

fond

et p

ër o

frim

in e

sh

ërbi

mev

e;2)

Çm

imi ë

shtë

krit

eri k

ryes

or p

ër z

gjed

hjen

e o

frue

sve

të

shër

bim

it, p

a m

arrë

në

kons

ider

atë

cilë

sinë

e s

hërb

imev

e të

ofr

uara

; 3)

N

uk k

a ud

hëzi

me

të q

arta

për

sig

urim

in e

tra

nspa

renc

ës

dhe

shm

angi

en e

kon

flik

tit të

inte

resi

t.

Legj

isla

cion

i:1)

U

dhëz

imet

në

legj

isla

cion

in

për

prok

urim

in p

ublik

duh

et të

le

jojn

ë pë

rzgj

edhj

en e

ofr

uesi

t të

shër

bim

it ba

zuar

në

kapa

cite

tin

e ka

ndid

atit

dhe

në c

ilësi

në e

sh

ërbi

mit

dhe

jo n

ë of

ertë

n m

ë të

ul

ët fi

nanc

iaris

ht;

2)

Përs

hkrim

i i r

regu

llave

të q

arta

dh

e ud

hëzi

mev

e pë

r nj

ësitë

e

prok

urim

it pë

r si

gurim

in e

tr

ansp

aren

cës

dhe

shm

angi

en e

ko

nflik

tit të

inte

resi

t.

Prak

tika:

1)

Shum

ë sh

ërbi

me

u ja

në k

ontr

aktu

ar O

SHC-

ve.

2)

Kom

petic

ione

t ko

nsid

eroh

en

të

drej

ta

dhe

janë

sh

man

gur

konfl

ikte

t e in

tere

sit.

3)

Zyrt

arët

sht

etër

orë

kanë

kap

acite

t të

mja

ftue

shëm

për

të

org

aniz

uar

proc

edur

at.

Prak

tika:

1)

Pak

shër

bim

e i j

anë

kont

rakt

uar

OSH

C-ve

; 2)

M

unge

sa e

info

rmac

ioni

t dhe

qar

tësi

së, m

es p

unon

jësv

e pu

blik

që

mer

ren

me

prok

urim

et, l

idhu

r me

kuad

rin li

gjor

dh

e çë

shtje

t tek

nike

për

kon

trak

timin

e O

SHC-

ve.

Prak

tika:

1)

Trai

nim

e pë

r pu

nonj

ësit

publ

ik

që k

ontr

akto

jnë

OSH

C-të

për

sh

ërbi

me

publ

ike;

2)

Rr

itje

e ka

paci

tete

ve të

OSH

C-ve

pë

r të

mar

rë p

jesë

në

tënd

era

publ

ike.

54Fu

SHa

3: M

aRR

ëdHë

NIa

QeV

eRI-O

SHC

Nën

– f

usha

3.3

.: Ba

shkë

puni

mi n

ë of

rimin

e s

hërb

imev

e

Parim

i: M

jedi

si ë

shtë

mbë

shte

tës

për

përf

shirj

en e

OSH

C-ve

në

ofrim

in e

shë

rbim

eve

STa

Nda

RTeT

Ha

PaT

e M

aTJe

S Se

PRO

GReS

ITIN

dIK

aTO

RëT

GJeT

JeT

ReKO

Ma

Nd

IMeT

PëR

STa

Nda

RTeT

4.

Ekz

isto

n nj

ë si

stem

i qa

rtë

i llo

garid

hëni

es,

mon

itorim

it dh

e vl

erës

imit

të o

frim

it të

sh

ërbi

mev

e

Legj

isla

cion

i:1)

Ek

zist

on

mun

dësi

a lig

jore

pë

r m

onito

rimin

si

të

sh

penz

imev

e as

htu

edhe

të

cilë

sinë

së

ofru

esve

të

shër

bim

eve.

2)

Ekzi

stoj

në s

tand

arde

të

qart

a të

cilë

sisë

dhe

pro

cedu

ra

të m

onito

rimit

për

shër

bim

et.

Legj

isla

cion

i:1)

Li

gji

mbi

pro

kurim

et p

ublik

e pa

rash

ikon

det

yrim

e të

vl

efsh

me

për

ofru

esit

e sh

ërbi

mev

e gj

atë

real

izim

it të

ko

ntra

tës.

Lig

ji pa

rash

ikon

sta

ndar

te p

ër k

ualifi

kim

et

e of

rues

ve t

ë sh

ërbi

mev

e, p

or j

o pë

r m

onito

rimin

e

proc

edur

ave.

Legj

isla

cion

i:1)

Ve

ndos

ja e

sta

ndar

teve

të q

arta

të

cilë

sisë

dhe

mon

itorim

i i

proc

edur

ave

për

shër

bim

et n

ë le

gjis

laci

onin

për

pro

kurim

et

publ

ike.

Prak

tika:

1)

OSH

C nu

k ja

në s

ubje

kt i

kont

rolli

t të

tepr

uar.

2)

Mon

itorim

i kr

yet

mbi

nj

ë ba

za

të

rreg

ullta

, si

pas

proc

edur

ave

dhe

krite

reve

të p

aran

joft

uara

..3)

Kr

yhet

vle

rësi

m i

rre

gullt

i c

ilësi

së d

he e

fekt

eve

/ im

pakt

it të

shë

rbim

eve

të o

frua

ra d

he k

y vl

erës

im

ësht

ë në

dis

pozi

cion

të p

ublik

ut.

Prak

tika:

1)

OSH

C-të

nuk

janë

obj

ekt i

kon

trol

lit të

tepr

uar;

2)

Publ

ikim

i i r

regu

llt i

impa

ktit

të s

hërb

imev

e nu

k ës

htë

i di

spon

uesh

ëm p

ër p

ublik

un;

3)

Vle

rësi

met

e r

regu

llta

mbi

im

pakt

in p

ër s

hërb

imet

as

nuk

janë

të d

ispo

nues

hme

për

publ

ikun

e a

s nu

k bë

hen.

Prak

tika:

1)

Real

izim

i i m

onito

rimev

e të

pa

rala

jmër

uara

dhe

i vl

erës

imit

mbi

impa

ktin

e s

hërb

imev

e;

2) O

SHC-

të d

he p

ublik

u du

het t

ë in

form

ohen

mbi

rez

ulta

tet e

m

onito

rimit

dhe

vler

ësim

it të

re

aliz

uar

nga

auto

ritet

et p

ublik

e m

bi o

frim

in e

shë

rbim

eve

CSO

s .

55

VI. Burimet e Përdorura dhe Lidhje të Dobishme

Lista e dokumentave ligjorë dhe strategjikë, raporte dhe analizat e përdorura

1. IDM (2014)Për një AMSHC më pranë shoqërisë civile, Dokument politikash e Institutit për Demokraci dhe Ndërmjetësim, Dhjetor 2014

2. Direktiva nr. 22 datë 19.11.2014 “Për inspektimin e OSHC-ve nga autoritetet tatimore, me synim parandalimin e pastrimit të parave dhe financimit të terrorizmit”

3. Vendim i Këshillit të Ministrave Nr. 953, datë 29.12.20144. Ligji Nr.8788, i datës 07.05.2001 për “Organizatat Jofitimprurëse”5. Ligji nr. 92/2013 Për disa amendamente ne ligjin nr. 8788, Date 7.5.2001 për

“Organizatat Jofitimprurëse”, i ndryshuar6. Ligji Nr. 8773, i datës 23.4.2001, “Mbi Tubimet”7. Ligji 92/2014 Datë 24.07.2014 për “TVSH në Republikën e Shqipërisë”8. Ligji Nr. 10093, datë 09.03.2009 “Për Organizimin dhe Funksionimin e

Agjencisë së Mbështetjes për Shoqërinë Civile”9. Ligji nr. 95/2013 Për Miratimin e Marrëveshjes së Licencimit për Lotarinë

Kombëtare midis Ministrisë së Financave, si autoriteti autorizues, dhe të “OESTERREICHISCHE LOTTERIEN”, kompanisë GMBH, përmes “OLG PROJECT” SHPK

10. Ligj, nr 7703, datë 11.5.1993 “Për Sigurimet Shoqërore në Republikën e Shqipërisë”

11. Ligji nr. 146/2014 datë 30.10.2014 “Për Njoftimin dhe Konsultimin Publik”12. Ligji Nr. 119/2014 “Për të Drejtën e Informimit” 13. World Giving Index 2014, Një vështrim global mbi tendencën e dhurimit,

Nëntor 201414. USAID (2014), 2013 Treguesi i Qëndrueshmërisë së OSHC-ve për Evropën

Qendrore dhe Lindore dhe Azinë, Qershor 2014.

Lidhje të dobishme ne internet Agjencia për Mbështetjen e Shoqërisë Civile http://www.amshc.gov.al/ Kuvendi i Shqipërisë http://www.parlament.al/ Delegacioni i BE në Shqipëri http://www.delalb.ec.europa.eu/ IADSA http://www.iadsa.info/Ministria e Kulturës http://www.kultura.gov.al/Projekti Open Data http://open.data.al/ OSFA http://www.soros.al/ TACSO Shqipëri http://www.tacso.org/

56

VII. Shtojca 1

SHTATOR, 2014

PYETESOR PëR STUDIMIN MBI MATRICëN E MONITORIMIT PëR ZHVILLIMIN E SHOQëRISë CIVILE

PYETëSOR PëR OSHC-Të

MATRICA E MONITORIMIT MBI MJEDISIN MUNDËSUES PËR ZHVILLIMIN E SHOQERISË CIVILE

57

PYETëSOR PëR OSHC-TëPYETESOR PëR STUDIMIN MBI MATRICëN E MONITORIMIT PëR ZHVILLIMIN E SHOQëRISë CIVILE

Qëllimi i këtij vëzhgimi është të vlerësojë zbatimin në praktikë të ligjeve, politikave dhe rregulloreve, të cilat ndikojnë në angazhimin qytetar dhe mjedisin mundësues për organizatat e shoqërisë civile. Vëzhgimi është pjesë e një nisme rajonale në Ballkanin Perëndimor dhe Turqi. Të dhënat e mbledhura përmes këtij pyetësori do të shërbejnë për përpilimin e raportit vjetor për Shqipërinë dhe raportit rajonal për vitin 2013. Kjo nismë mbështetet nga Olof Palme International Center nëpërmjet finan-cimit të Qeverisë Suedeze, dhe Programi i Partneritetit për Organizatat e Shoqërisë Civile i Bashkimit Evropian.

Të gjitha të dhënat e mbledhura janë konfidenciale. Ato do të përdoren për analizën e të dhënave në grup duke mos iu referuar në asnjë rast institucioneve të vecanta dhe emrave të përvetshëm. Përdorimi në raport i shembujve konkretë të dhënë nga organizatat do të bëhet vetëm me autorizim paraprak nga ana e tyre.

Të dHëNa deMOGRaFIKe

emri i të intervistuarit

Pozicioni i të intervistuarit në organizatë

emri i plotë i organizatës dhe akronimi

Lloji i organizatësShoqatë Fondacion

Ndërmarrje Qendër

adresa e plotë e organizatës

Telefon dhe email

58

Fusha e veprimtarisë së organizatës

(Ju lutem rrethoni të gjitha alternativat që janë të aplikueshme)

Biznes Demokracia

Gruaja Kultura dhe Edukimi

Environment Shërbimet Sociale

Rinia Shëndeti

Tjetër ..............................................................

Viti i themelimit

Viti i regjistrimit

Numri i punonjesve dhe personave të përfshirë në organizatë

Me kohë të plotë____________

Me kohë të pjesshme _________

Vullnetarë _________

Intern ____________

Të ardhurat vjetore të organizatës gjatë vitit të fundit (2013)

Më pak se 10 000 Euro

Nga 10,000 në 50,000 Euro

Nga 50,000 në 100,000 Euro

Nga 100,000 në 500,000 Euro

Nga 500,000 në 1,000,000 Euro

Mbi1,000,000 Euro

1. GaRaNCITë THeMeLORe JuRIdIKe Të LIRIVe

1.1 Si e vlerësoni rolin e ndërhyrjes së shtetit në qeverisjen e brendshme dhe aktivitetin e OSHC-ve? (Ju lutem vlerësoni nga 1-5, ku 1 - Aspak; 2 - Pak; 3 - Disi; 4 - Mjaftueshëm; 5 - Shumë)

Ka ndërhyrje të shtetit në qeverisjen e

brendshme të OSHC-ve

Sanksionet aplikohen në raste të rralla/ekstreme

Sanksionet janë në përpjestim të

drejtë me natyrën e shkeljes

Sanksionet janë subjekt i një shqyrtimi

gjyqësor

Ka praktika të mbikqyrjes

zaptuese të shtetit të cilat imponojnë

kërkesa të rënduara raportimi

1

2

3

4

5

Shtojca 1

59

1.2 Ju lutem sillni një shembull për ndonjë nga alternativat bazuar në eksperiencën e e organizatës suaj.

....................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................

1.3 a përfshihet organizata juaj në kryerjen e aktivitete ekonomike direkte? Po Jo

1.4 Nëse Po, a imponojnë rregullat (ligjet, vendimet, rregulloret, etj.) për aktivitetet ekonomike vështirësi administrative për organizatën tuaj? Ju lutem shpjegoni.

....................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................

1.5 Si e vlerësoni lirinë që kanë OSHC-të për të siguruar burime financiare nga donatorë vendas dhe të huaj?

Shumë e vështirë e vështirë Disi e vështirë e lehtë Shumë e lehtë

1 2 3 4 5

1.6 Nëse përgjigja juaj është nga 1-3, ju lutem shpjegoni Pse?....................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................

1.7 Si i vlerësoni procedurat e sigurimit të fondeve nga individët, koorporatat dhe burime të tjera?

Shumë të vështira Të vështira Disi të vështira Të lehta Shumë të lehta

1 2 3 4 5

1.8 Nëse përgjigja juaj është nga 1-3, ju lutem shpjegoni Pse?....................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................

601.9 Si e vlerësoni lirinë e organizimit paqësor nga OSHC-të? (Ju lutem vlerësoni nga 1-5, ku 1 - Aspak; 2 - Pak; 3 - Disi; 4 - Mjaftueshëm; 5 - Shumë)

Respektohet liria e

tubimit

Ka kufizime, por arsyet

bëhen të ditura me shkrim

Ka përdorim të forcës së ushtruar nga

organet e zbatimit të ligjit

Në rastet e anti-protestave, shteti

lehtëson dhe mbron grupet për të

ushtruar te drejtën e tyre kundër

njerëzve që synojnë të parandalojnë ose të prishin tubimin

Ka raste të lirisë së mbledhjes

nga OSHC-të pa autorizim

paraprak

Media është e pranishme

në këto organizime

1

2

3

4

5

1.10 Ju lutem jepni një shembull për ndonjë nga alternativat bazuar në eksperiencën e organizatës tuaj.

...................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................

2. KuadRI PëR QëNdRueSHMëRINë dHe LeHTëSIRaT FINaNCIaRe PëR OSHC-Të

2.1 a siguroni të ardhura nga burimet e mëposhtme të financimit? (Ju lutem vlerësoni nga 1-5, ku 1 - Aspak; 2 - Pak; 3 - Disi; 4 - Mjaftueshëm; 5 - Shumë)

Grante nga donatorë të

huaj

Grante nga Qeveria

Qendrore

Grante nga Qeveria Lokale

Shërbime të

ofruara nga

OSHC-ja

Prokurimi Publik Dhurimet Puna

Vullnetare

1

2

3

4

5

Shtojca 1

612.2 Bazuar në vitin e kaluar Fiskal (2013), sa % e të ardhurave të organizatës suaj janë përfituar

nga burimet e mëposhtme (ju lutem tregoni përqindjen totale në kllapa) (ju lutem vini re se shuma totale e burimeve të ndryshme financiare nuk duhet të kalojë 100%)?

• Grante nga donatorë të huaj [------ %] • Grante nga Qeveria Qendrore [------ %] • Grante nga Qeveria Lokale [------ %]• Shërbime të ofruara nga OSHC-ja [------ %]• Prokurimi Publik [------ %]• Dhurimet [------ %]• Puna vullnetare [------ %]• Pagesa anëtarësimi [------ %] • Tjetër (Ju lutem shpjegoni):____________________ [------ %]

TOTaLI [100%]

2.3 Si e vlerësoni trajtimin tatimor për burimet e mëposhtme të të ardhurave? (Ju lutem vlerësoni nga 1-5, ku 1 - Aspak; 2 - Pak; 3 - Disi; 4 - Mjaftueshëm; 5 - Shumë)

aplikohet taksë direkte ose indirekte mbi grantet nga

ana e shtetit

Përfitimet tatimore për aktivitetin ekonomik të

OSHC-ve janë efektive dhe mbështësin OSHC-të

Nuk aplikohen sanksione për investimet pasive të OSHC-ve

1

2

3

4

5

2.4 a keni përfituar ndonjëherë nga dhurimet e kushtëzuara (endoëments) si një burim të ardhurash për organizatën tuaj?

Po Jo

2.5 Nëse përgjigja juaj është “Po”, cila është kostoja e dhurimeve që mundëson gjenerimin e të ardhurave?

.....................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................

2.6 Cilat janë përfitimet tatimore që ju do të kërkonit për mbështetjen e OSHC-ve?

1. .................................................................................................................................................................2. ................................................................................................................................................................3. ................................................................................................................................................................

622.7 Si e vlerësoni financimin publik (nga ana e shtetit) në mbështetje të zhvillimit institucional të

OSHC-ve? (Ju lutem vlerësoni nga 1-5, ku 1 - Aspak; 2 - Pak; 3 - Disi; 4 - Mjaftueshëm; 5 - Shumë)

Fondet publike u përgjigjen nevojave të OSHC-ve

ekzistojnë struktura shtetërore me mandat të qartë për shpërndarjen/ monitorimin e fondeve publike

Financimi është i parashikueshëm dhe lehtësisht i identifikueshëm

Pjesëmarrja e OSHC-ve në ciklin e financimit publik është transparente

1

2

3

4

5

2.8 Cila është shuma e financimit publik (në Lek) që organizata juaj ka marrë në periudhën 2013-2014? (Vendos 0 nëse nuk keni marrë financime shtetërore). _____________Lekë

2.9 Si e vlerësoni shpërndarjen e financimeve publike tek OSHC-të? (Ju lutem vlerësoni nga 1-5, ku 1 - Aspak; 2 - Pak; 3 - Disi; 4 - Mjaftueshëm; 5 - Shumë)

Informacioni mbi procedurat e financimit dhe për projektet e financuara është në dispozicion të publikut

Organet shtetërore ndjekin procedurën dhe e aplikojnë atë në mënyrë harmonike

Kërkesat e aplikimit janë shumë të rënduara për OSHC-të

Vendimet për tenderat konsiderohen të drejta dhe situatat e konfliktit të interesit deklarohen paraprakisht

1

2

3

4

5

2.10 Ju lutem jepni një shembull për ndonjë nga alternativat bazuar në eksperiencën e organizatës tuaj. ..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2.11 Si i vlerësoni politikat shtetërore për nxitjen e punësimit në sektorin e shoqërisë civile?

aspak stimuluese Disi stimuluese Neutral Stimuluese Shumë stimuluese

Shtojca 1

63

2.12 a jeni në dijeni të programeve shtetërore që mundësojnë vullnetarizmin?

Po Jo

2.13 Nëse përgjigja juaj është Po, ju lutem përmendini ato. ______________________________

2.14 Si i vlerësoni programet shtetërore që mundësojnë vullnetarizmin? (Ju lutem vlerësoni nga 1-5, ku 1 - Aspak; 2 - Pak; 3 - Disi; 4 - Mjaftueshëm; 5 - Shumë)

Programet janë transparente dhe lehtësisht të disponueshme nga OSHC-të

Procedurat administrative për organizatorët e aktiviteteve vullnetare nuk janë të komplikuara

Ka raste ankesash për kufizime ndaj vullnetarizmit

1

2

3

4

5

3. 3. KuadRI dHe PRaKTIKaT PëR BaSHKëPuNIM SHTeT - OSHC

3.1 Si e vlerësoni bashkëpunimin Shtet – OSHC? (Ju lutem vlerësoni nga 1-5, ku 1 - Aspak; 2 - Pak; 3 - Disi; 4 - Mjaftueshëm; 5 - Shumë)

OSHC-të marrin pjesë në të gjitha fazat e zbatimit të dokumentave strategjikë

që kanë të bëjnë me marrëdhëniet Shtet - OSHC

Bashkëpunimi midis shtetit dhe OSHC-ve është

përmirësuar

Zbatimi i dokumentave strategjikë është

monitoruar, vlerësuar dhe rishikuar periodikisht

Politikat shtetërore për bashkëpunimin Shtet – OSHC

janë të bazuara në të dhëna të

besueshme

1

2

3

4

5

3.2 Ju lutem sillni një shembull për ndonjë nga alternativat bazuar në eksperiencën e organizatës tuaj. ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

64

3.3 Si e vlerësoni nivelin e përfshirjes së OSHC-ve në vendimmarrje?

Shumë i ulët I ulët Disi i ulët I lartë Shumë i lartë

1 2 3 4 5

3.4 Nëse përgjigja juaj është nga 1-3, ju lutem shpjegoni Pse?

.....................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................

3.5 Si i vlerësoni standartet e përfshirjes së OSHC-ve në procesin e politikë-bërjes dhe vendim-

marrjes? (Ju lutem vlerësoni nga 1-5, ku 1 - Aspak; 2 - Pak; 3 - Disi; 4 - Mjaftueshëm; 5 - Shumë)

Institucionet publike në mënyrë rutinore

ftojnë të gjitha OSHC-të e interesuara të

komentojnë iniciativat politike/ligjore në një

fazë të hershme

OSHC-ve u ofrohet informacioni i duhur mbi përmbajtjen e

draft dokumenteve dhe detajet e konsultimeve

në kohë të mjaftueshme për t’u

përgjigjur

Institucionet bëjnë publike informacione të shkruara

mbi rezultatet e konsultimeve, duke përfshirë

arsyet përse disa rekomandime nuk

janë përfshirë

Shumica e punonjësve civilë përgjegjës për hartimin e

politikave publike kanë përfunduar me sukses programet e

nevojshme arsimore/trajnuese

1

2

3

4

5

3.6 Ju lutem, jepni një shembull për ndonjë prej alternativave bazuar në eksperiencën e organizatës tuaj.

.....................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................

3.7 Ju lutem listoni tre kritere që do të rrisnin përfshirjen e OSHC-ve në vendimmarrje.

1. .................................................................................................................................................................2. ................................................................................................................................................................3. ................................................................................................................................................................

Shtojca 1

65

3.8 Si e vlerësoni aksesin e publikut në projekt-ligje dhe politika?

Shumë I vështirë I vështirë Disi i vështirë I lehtë Shumë i lehtë

1 2 3 4 5

3.9 Ju lutem listoni ligjet në të cilat ju keni marrë pjesë aktive gjatë vitit 2013 (e-konsultime, tryeza të rrembullakta, grupe pune, etc.)

1. .................................................................................................................................................................2. ................................................................................................................................................................3. ................................................................................................................................................................

3.10 Si e vlerësoni pjesëmarrjen e OSHC-ve në strukturat e planifikimit ndër-sektorial?

Shumë I vështirë I vështirë Disi i vështirë I lehtë Shumë i lehtë

1 2 3 4 5

3.11 Si e vlerësoni përfshirjen e OSHC-ve në strukturat e planifikimit ndër-sektorial? (Ju lutem vlerësoni nga 1-5, ku 1 - Aspak; 2 - Pak; 3 - Disi; 4 - Mjaftueshëm; 5 - Shumë)

Organet këshillimore në cështjet relevante

për shoqërinë civile në përgjithësi përfshijnë

përfaqësues nga OSHC-të

Përfaqësuesit e OSHC-ve janë në

gjëndje të shprehin dhe mbrojnë

pozicionin e tyre lirisht

Përfaqësuesit e OSHC-ve zgjidhen

përmes një procesi të drejtë dhe transparent

selektimi

Pjesëmarrja i ndalon OSHC-ve përdorimin e rrugëve alternative

të advokimit apo promovimin e

qëndrimeve alternative të cilat nuk janë në një

linjë me pozicionin e strukturës përkatëse

1

2

3

4

5

3.12 Listoni tre kritere që sigurojnë që partneriteti të jetë efektiv?

1. .................................................................................................................................................................2. ................................................................................................................................................................3. ................................................................................................................................................................

663.13 Si i vlerësoni mundësitë që kanë OSHC-të për të konkurruar për kontrata shtetërore? (Ju lutem vlerësoni nga 1-5, ku 1 - Aspak; 2 - Pak; 3 - Disi; 4 - Mjaftueshëm; 5 - Shumë)

OSHC-të janë në gjendje të përfitojnë kontrata në konkurrencë me ofruesit

e tjerë

OSHC-të janë të përfshira në të gjitha fazat e zhvillimit dhe ofrimit

të shërbimeve

Në rastet kur kërkohet licenca, procedurat e

marrjes së saj janë të lehta.

1

2

3

4

5

3.14 Ju lutem, jepni një shembull për ndonjë prej alternativave bazuar në eksperiencën e organizatës tuaj..................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................

3.15 Si e vlerësoni rolin e shtetit në financimin e shërbimeve të ofruara nga OSHC-të? (Ju lutem vlerësoni nga 1-5, ku 1 - Aspak; 2 - Pak; 3 - Disi; 4 - Mjaftueshëm; 5 - Shumë)

OSHC-të janë përfituese të fondeve për shërbime

OSHC-të marrin fonde të mjaftueshme për të mbuluar

shërbimet bazë për të cilat janë kontraktuar të ofrojnë

Pagesa kryhet në kohë dhe financimi është fleksibël

1

2

3

4

5

3.16 Ju lutem, jepni një shembull për ndonjë prej alternativave bazuar në eksperiencën e organizatës tuaj..................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................

3.17 Si i vlerësoni procedurat për kontraktimin e shërbimeve nga OSHC-të?

Shumë i vështirë I vështirë Disi i vështirë I lehtë Shumë i lehtë

1 2 3 4 5

Shtojca 1

673.18 Nëse përgjigja juaj është nga 1-3, ju lutem shpjegoni Pse? ..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

3.19 Listoni tre kushte që do të lehtësonin kontraktimin e shërbimeve të OSHC nga shteti.

1. .................................................................................................................................................................2. ................................................................................................................................................................3. ................................................................................................................................................................

3.20 Si e vlerësoni procesin e monitorimit të strukturave të shtetit ndaj shërbimeve të ofruara nga OSHC-të? (Ju lutem vlerësoni nga 1-5, ku 1 - Aspak; 2 - Pak; 3 - Disi; 4 - Mjaftueshëm; 5 - Shumë)

OSHC-të janë subjekt i kontrollit të tepruar

Monitorimi kryhet bazuar në procedurat dhe kriteret e

paranjoftuara

Rezultatet e monitorimit vihen në dispozicion të

publikut

1

2

3

4

5

3.21 Ju lutem sillni një shembull për njërën nga alternativat bazuar në eksperiencën tuaj. ..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

3.22 Listoni tre priorite për krijimin e një mjedisi mbështetës për veprimtarinë e OSHC-ve.

1. .................................................................................................................................................................2. ................................................................................................................................................................3. ................................................................................................................................................................

Faleminderit për kohën dhe kontributin tuaj!

68

ISBN: 978-9928-08-178-0

mbi mjedisin mundësues për zhvillimin e shoqërisë civile ... · burimet e përdorura dhe lidhje...

Documents