mbrojtja dhe siguria e fëmijëve dhe të drejtave të tyre në ... · • kompjuteri i shtëpisë...

17
www.e-society.org.mk Mbrojtja dhe siguria e fëmijëve dhe të drejtave të tyre në internet Ana Tërpovska Fondacioni Metamorfozis 29.11.2007

Upload: others

Post on 09-Jun-2020

8 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Mbrojtja dhe siguria e fëmijëve dhe të drejtave të tyre në ... · • Kompjuteri i shtëpisë të jetë i vendosur në hapësirë “publike”, e jo në dhomën e fjetjes të

www.e-society.org.mk

Mbrojtja dhe siguria e fëmijëve dhe të drejtave të

tyre në internet

Ana Tërpovska

Fondacioni Metamorfozis

29.11.2007

Page 2: Mbrojtja dhe siguria e fëmijëve dhe të drejtave të tyre në ... · • Kompjuteri i shtëpisë të jetë i vendosur në hapësirë “publike”, e jo në dhomën e fjetjes të

www.e-society.org.mk

Nga hulumtimi i fundit i USAID në RM РМ (prill 2007):

• 47% përdorin kompjuterin; 32% janë shfrytëzues të internetit (në vitin 2006: 43% kundrejt 27%).

• 40% të shtëpive posedojnë kompjuter; 17% të shtëpive janë të lidhur me internet (në vitin 2006: 37% kundrejt 13%).

• 52% nga shfrytëzuesit e përhershëm të Internetit kanë filluar ta shfrytëzojnë Internetin në dy vitet e kaluara, kurse pjesa më e madhe e tyre janë të rinj.

Page 3: Mbrojtja dhe siguria e fëmijëve dhe të drejtave të tyre në ... · • Kompjuteri i shtëpisë të jetë i vendosur në hapësirë “publike”, e jo në dhomën e fjetjes të

www.e-society.org.mk

Të dhëna nga hulumtimi i USAID nga prilli i vitit 2007:

• Profili i shfrytëzuesve të internetit

Page 4: Mbrojtja dhe siguria e fëmijëve dhe të drejtave të tyre në ... · • Kompjuteri i shtëpisë të jetë i vendosur në hapësirë “publike”, e jo në dhomën e fjetjes të

www.e-society.org.mk

Të dhëna nga hulumtimi i USAID nga prilli i vitit 2007 :

• Profili i shfrytëzuesve të ineternetit

Page 5: Mbrojtja dhe siguria e fëmijëve dhe të drejtave të tyre në ... · • Kompjuteri i shtëpisë të jetë i vendosur në hapësirë “publike”, e jo në dhomën e fjetjes të

www.e-society.org.mk

Interneti- burim i informatave të dobishme, por edhe i rreziqeve!

Page 6: Mbrojtja dhe siguria e fëmijëve dhe të drejtave të tyre në ... · • Kompjuteri i shtëpisë të jetë i vendosur në hapësirë “publike”, e jo në dhomën e fjetjes të

www.e-society.org.mk

Anët e mira:

• Burim i pakufishëm i informatave

• Burim i pakufishëm i përmbajtjeve argëtuese

• Mundësi të mëdha komunikimi

Page 7: Mbrojtja dhe siguria e fëmijëve dhe të drejtave të tyre në ... · • Kompjuteri i shtëpisë të jetë i vendosur në hapësirë “publike”, e jo në dhomën e fjetjes të

www.e-society.org.mk

Anët e këqija:

• Siguron anonimitet / fshehje të identitetit(Предатори – keqtrajtim fizik dhe shqetësim psikik dhe frikësim/ pedofilia)

• Nuk ekziston censurë/ prani e çfarëdolloj përmbajtjesh joadekuate për fëmijët

• Ekzistimi i viruseve dhe hakerëve

• Rreziqe ligjore dhe finansiare(probleme)

Page 8: Mbrojtja dhe siguria e fëmijëve dhe të drejtave të tyre në ... · • Kompjuteri i shtëpisë të jetë i vendosur në hapësirë “publike”, e jo në dhomën e fjetjes të

www.e-society.org.mk

Fakte:

• Sot rreth 15% të popullatës botërore me vetëdije përdor internetin, kurse rreth 25% me pavetëdije (nëpërmjet instalimeve të ndryshme, telefonave, televizionit). Gjysma e tyre janë të moshës prej 5 vjeç deri në adoleshencë.

• Çdo i treti fëmijë në shoqërinë informatike ka sajtin ose bllogun e vet.

• Kërkim i vrazhdët në Google në fjalën „enciklopedia“ jep1.700.000 rezultate, ndërsa në fjalën „seks“ jep 26.500.000 rezultate.

• Një prej shtatë fëmijëve, mbi moshën 10 vjeçare pranon oferta seksuale nëpërmjet internetit.

• Sipas projekcioneve më të përafërta, duke pasur parasysh se për shumë sajte nuk dihet, në botë paraqiten rreth 20.000 sajte të reja pedofiliste në çdo vjet.

Page 9: Mbrojtja dhe siguria e fëmijëve dhe të drejtave të tyre në ... · • Kompjuteri i shtëpisë të jetë i vendosur në hapësirë “publike”, e jo në dhomën e fjetjes të

www.e-society.org.mk

Prindërit dhe kujdestarët –persona kyç në mbrojtjen e fëmijëve në internet!

Page 10: Mbrojtja dhe siguria e fëmijëve dhe të drejtave të tyre në ... · • Kompjuteri i shtëpisë të jetë i vendosur në hapësirë “publike”, e jo në dhomën e fjetjes të

www.e-society.org.mk

Si mund të ndihmojnë prindërit:

• Të informohen për shërbimet që i shfrytëzojnë fëmijët në internet• Të kenë komunikim të hapur me fëmijët e vet• Kompjuteri i shtëpisë të jetë i vendosur në hapësirë “publike”, e jo në

dhomën e fjetjes të fëmijës• Përpilimi i një marrëveshjeje familjare dhe të rregullores për

shfrytëzimin e internetit• Rregulla për shfrytëzimin e sajteve për rrjetëzim social• Të dhënat personale duhet të mbahen fshehtë, përkatësisht, nuk

duhet të jepen në vende publike. Kjo do të thotë sikur ta keni dhënë çelësin e shtëpisë suaj.

• Të njoftohen miq të rinj – onlajn është në rregull por fëmijët duhet t’i njoftojnë prindërit e tyre me miqtë-onlajn, njëlloj si me ata të jetës reale.

• Nëse fëmijët duan të njoftojnë ndonjë prej miqve të tyre elektronikë edhe personalisht – këtë duhet t’ua tregojnë prindërve të tyre.

Page 11: Mbrojtja dhe siguria e fëmijëve dhe të drejtave të tyre në ... · • Kompjuteri i shtëpisë të jetë i vendosur në hapësirë “publike”, e jo në dhomën e fjetjes të

www.e-society.org.mk

Problemet në Maqedoni:

• Prindërit dhe edukatorët janë të paedukuar për shfrytëzimin e internetit dhe për anët e tij mira dhe të këqija.

• Deri më tash nuk është ndërmarrë asgjë në këtë plan / nuk ekzistonin organizata ose institucione që merren me këtë problematikë

• Mungesa e resurseve me informata dhe këshilla në këtë temë, në gjuhët lokale

Page 12: Mbrojtja dhe siguria e fëmijëve dhe të drejtave të tyre në ... · • Kompjuteri i shtëpisë të jetë i vendosur në hapësirë “publike”, e jo në dhomën e fjetjes të

www.e-society.org.mk

CRISP – Children’s rights on the internet – safe and protected

Fondacioni Metamorfozis në partneritet me Megjashi-n

• Qëllimet e projektit:

- Ngritja e vetëdijes publike për këtë problematikë, para së gjithash te fëmijët, prindërit, mësimdhënësit, mediumet dhe te sektori joqeveritar

- Krijimi i resurseve me informata dhe këshilla të dobishme për tu njohur dhe për tu ballafaquar me këtë problem

Page 13: Mbrojtja dhe siguria e fëmijëve dhe të drejtave të tyre në ... · • Kompjuteri i shtëpisë të jetë i vendosur në hapësirë “publike”, e jo në dhomën e fjetjes të

www.e-society.org.mk

CRISP – Children’s rights on the internet – safe and protected

• Aktivitete:

- Formimi i rrjetit të OJQ-ve prej 10 organizatave

- Trajnim/edukim i anëtarëve të rrjetit të OJQ-ve

- Prezentime për nxënësit, për prindërit e tyre dhe arsimtarët në shkollat fillore dhe të mesme në RM

- Krijimi i resurseve të dobishme me informata në gjuhët lokale

Page 14: Mbrojtja dhe siguria e fëmijëve dhe të drejtave të tyre në ... · • Kompjuteri i shtëpisë të jetë i vendosur në hapësirë “publike”, e jo në dhomën e fjetjes të

www.e-society.org.mk

Resurse në shqip dhe maqedonisht:

• Fletushka/ broshura

• TIK Udhëzues për sigurinë e fëmijëve në internet

• Веб-сајт(www.bezbednonainternet.org.mk и www.crisp.org.mk)

• Karta e të drejtave të fëmijëve (Children’s Bill of Rights for the Internet)

Page 15: Mbrojtja dhe siguria e fëmijëve dhe të drejtave të tyre në ... · • Kompjuteri i shtëpisë të jetë i vendosur në hapësirë “publike”, e jo në dhomën e fjetjes të

www.e-society.org.mk

Page 16: Mbrojtja dhe siguria e fëmijëve dhe të drejtave të tyre në ... · • Kompjuteri i shtëpisë të jetë i vendosur në hapësirë “publike”, e jo në dhomën e fjetjes të

www.e-society.org.mk

Lidhje interesante dhe të dobishme:• Childnet's Kidsmart: http://www.kidsmart.org.uk

• ThinkYouKnow: http://www.thinkyouknow.co.uk

• Child Exploitation and Online Protection Centre: http://www.ceop.gov.uk

• Cyberbullying: http://www.cyberbullying.org

• Ins@fe: http://www.saferinternet.org

• IKeepSafe: http://www.ikeepsafe.org

• Cyber Angels: http://www.cyberangels.org

• NetSmartzKids: http://www.netsmartzkids.org

• GetNetWise: http://kids.getnetwise.org

• Family Online Safety Institute: http://www.fosi.org

• http://digizen.org

Page 17: Mbrojtja dhe siguria e fëmijëve dhe të drejtave të tyre në ... · • Kompjuteri i shtëpisë të jetë i vendosur në hapësirë “publike”, e jo në dhomën e fjetjes të

www.e-society.org.mk

Ju faleminderit për vemendjen!