mbrojtja dhe siguria e fëmijëve dhe të drejtave të tyre në ... · • kompjuteri i shtëpisë...
TRANSCRIPT
www.e-society.org.mk
Mbrojtja dhe siguria e fëmijëve dhe të drejtave të
tyre në internet
Ana Tërpovska
Fondacioni Metamorfozis
29.11.2007
www.e-society.org.mk
Nga hulumtimi i fundit i USAID në RM РМ (prill 2007):
• 47% përdorin kompjuterin; 32% janë shfrytëzues të internetit (në vitin 2006: 43% kundrejt 27%).
• 40% të shtëpive posedojnë kompjuter; 17% të shtëpive janë të lidhur me internet (në vitin 2006: 37% kundrejt 13%).
• 52% nga shfrytëzuesit e përhershëm të Internetit kanë filluar ta shfrytëzojnë Internetin në dy vitet e kaluara, kurse pjesa më e madhe e tyre janë të rinj.
www.e-society.org.mk
Të dhëna nga hulumtimi i USAID nga prilli i vitit 2007:
• Profili i shfrytëzuesve të internetit
www.e-society.org.mk
Të dhëna nga hulumtimi i USAID nga prilli i vitit 2007 :
• Profili i shfrytëzuesve të ineternetit
www.e-society.org.mk
Interneti- burim i informatave të dobishme, por edhe i rreziqeve!
www.e-society.org.mk
Anët e mira:
• Burim i pakufishëm i informatave
• Burim i pakufishëm i përmbajtjeve argëtuese
• Mundësi të mëdha komunikimi
www.e-society.org.mk
Anët e këqija:
• Siguron anonimitet / fshehje të identitetit(Предатори – keqtrajtim fizik dhe shqetësim psikik dhe frikësim/ pedofilia)
• Nuk ekziston censurë/ prani e çfarëdolloj përmbajtjesh joadekuate për fëmijët
• Ekzistimi i viruseve dhe hakerëve
• Rreziqe ligjore dhe finansiare(probleme)
www.e-society.org.mk
Fakte:
• Sot rreth 15% të popullatës botërore me vetëdije përdor internetin, kurse rreth 25% me pavetëdije (nëpërmjet instalimeve të ndryshme, telefonave, televizionit). Gjysma e tyre janë të moshës prej 5 vjeç deri në adoleshencë.
• Çdo i treti fëmijë në shoqërinë informatike ka sajtin ose bllogun e vet.
• Kërkim i vrazhdët në Google në fjalën „enciklopedia“ jep1.700.000 rezultate, ndërsa në fjalën „seks“ jep 26.500.000 rezultate.
• Një prej shtatë fëmijëve, mbi moshën 10 vjeçare pranon oferta seksuale nëpërmjet internetit.
• Sipas projekcioneve më të përafërta, duke pasur parasysh se për shumë sajte nuk dihet, në botë paraqiten rreth 20.000 sajte të reja pedofiliste në çdo vjet.
www.e-society.org.mk
Prindërit dhe kujdestarët –persona kyç në mbrojtjen e fëmijëve në internet!
www.e-society.org.mk
Si mund të ndihmojnë prindërit:
• Të informohen për shërbimet që i shfrytëzojnë fëmijët në internet• Të kenë komunikim të hapur me fëmijët e vet• Kompjuteri i shtëpisë të jetë i vendosur në hapësirë “publike”, e jo në
dhomën e fjetjes të fëmijës• Përpilimi i një marrëveshjeje familjare dhe të rregullores për
shfrytëzimin e internetit• Rregulla për shfrytëzimin e sajteve për rrjetëzim social• Të dhënat personale duhet të mbahen fshehtë, përkatësisht, nuk
duhet të jepen në vende publike. Kjo do të thotë sikur ta keni dhënë çelësin e shtëpisë suaj.
• Të njoftohen miq të rinj – onlajn është në rregull por fëmijët duhet t’i njoftojnë prindërit e tyre me miqtë-onlajn, njëlloj si me ata të jetës reale.
• Nëse fëmijët duan të njoftojnë ndonjë prej miqve të tyre elektronikë edhe personalisht – këtë duhet t’ua tregojnë prindërve të tyre.
www.e-society.org.mk
Problemet në Maqedoni:
• Prindërit dhe edukatorët janë të paedukuar për shfrytëzimin e internetit dhe për anët e tij mira dhe të këqija.
• Deri më tash nuk është ndërmarrë asgjë në këtë plan / nuk ekzistonin organizata ose institucione që merren me këtë problematikë
• Mungesa e resurseve me informata dhe këshilla në këtë temë, në gjuhët lokale
www.e-society.org.mk
CRISP – Children’s rights on the internet – safe and protected
Fondacioni Metamorfozis në partneritet me Megjashi-n
• Qëllimet e projektit:
- Ngritja e vetëdijes publike për këtë problematikë, para së gjithash te fëmijët, prindërit, mësimdhënësit, mediumet dhe te sektori joqeveritar
- Krijimi i resurseve me informata dhe këshilla të dobishme për tu njohur dhe për tu ballafaquar me këtë problem
www.e-society.org.mk
CRISP – Children’s rights on the internet – safe and protected
• Aktivitete:
- Formimi i rrjetit të OJQ-ve prej 10 organizatave
- Trajnim/edukim i anëtarëve të rrjetit të OJQ-ve
- Prezentime për nxënësit, për prindërit e tyre dhe arsimtarët në shkollat fillore dhe të mesme në RM
- Krijimi i resurseve të dobishme me informata në gjuhët lokale
www.e-society.org.mk
Resurse në shqip dhe maqedonisht:
• Fletushka/ broshura
• TIK Udhëzues për sigurinë e fëmijëve në internet
• Веб-сајт(www.bezbednonainternet.org.mk и www.crisp.org.mk)
• Karta e të drejtave të fëmijëve (Children’s Bill of Rights for the Internet)
www.e-society.org.mk
www.e-society.org.mk
Lidhje interesante dhe të dobishme:• Childnet's Kidsmart: http://www.kidsmart.org.uk
• ThinkYouKnow: http://www.thinkyouknow.co.uk
• Child Exploitation and Online Protection Centre: http://www.ceop.gov.uk
• Cyberbullying: http://www.cyberbullying.org
• Ins@fe: http://www.saferinternet.org
• IKeepSafe: http://www.ikeepsafe.org
• Cyber Angels: http://www.cyberangels.org
• NetSmartzKids: http://www.netsmartzkids.org
• GetNetWise: http://kids.getnetwise.org
• Family Online Safety Institute: http://www.fosi.org
• http://digizen.org
www.e-society.org.mk
Ju faleminderit për vemendjen!