method for identification of passing solar radiation
TRANSCRIPT
Scientific Bulletin of Namangan State University Scientific Bulletin of Namangan State University
Volume 2 Issue 6 Article 3
6-10-2020
METHOD FOR IDENTIFICATION OF PASSING SOLAR RADIATION METHOD FOR IDENTIFICATION OF PASSING SOLAR RADIATION
THROUGH LIGHT-TRANSPARENT ENCLOSURE OF PREMISES THROUGH LIGHT-TRANSPARENT ENCLOSURE OF PREMISES
WITH THE INSOLATING HEATING SYSTEM IN THE SELECTION OF WITH THE INSOLATING HEATING SYSTEM IN THE SELECTION OF
ORIENTATION ORIENTATION
Ergashali Yuldashevich1, Rakhimov 1Physical-Technical Institute, SPA “Physics-Sun”, Uzbek Academy of Sciences
Zulxumor Ziyataliyevna2 Muqimova 2Fergana State University
Follow this and additional works at: https://uzjournals.edu.uz/namdu
Part of the Education Commons
Recommended Citation Recommended Citation Rakhimov, Ergashali Yuldashevich1, and Muqimova, Zulxumor Ziyataliyevna2 (2020) "METHOD FOR IDENTIFICATION OF PASSING SOLAR RADIATION THROUGH LIGHT-TRANSPARENT ENCLOSURE OF PREMISES WITH THE INSOLATING HEATING SYSTEM IN THE SELECTION OF ORIENTATION," Scientific Bulletin of Namangan State University: Vol. 2 : Iss. 6 , Article 3. Available at: https://uzjournals.edu.uz/namdu/vol2/iss6/3
This Article is brought to you for free and open access by 2030 Uzbekistan Research Online. It has been accepted for inclusion in Scientific Bulletin of Namangan State University by an authorized editor of 2030 Uzbekistan Research Online. For more information, please contact [email protected].
METHOD FOR IDENTIFICATION OF PASSING SOLAR RADIATION THROUGH METHOD FOR IDENTIFICATION OF PASSING SOLAR RADIATION THROUGH LIGHT-TRANSPARENT ENCLOSURE OF PREMISES WITH THE INSOLATING LIGHT-TRANSPARENT ENCLOSURE OF PREMISES WITH THE INSOLATING HEATING SYSTEM IN THE SELECTION OF ORIENTATION HEATING SYSTEM IN THE SELECTION OF ORIENTATION
Cover Page Footnote Cover Page Footnote ???????
Erratum Erratum ???????
This article is available in Scientific Bulletin of Namangan State University: https://uzjournals.edu.uz/namdu/vol2/iss6/3
НамДУ илмий ахборотномаси - Научный вестник НамГУ 2020 йил 6-сон
14
METHOD FOR IDENTIFICATION OF PASSING SOLAR RADIATION THROUGH
LIGHT-TRANSPARENT ENCLOSURE OF PREMISES WITH THE INSOLATING
HEATING SYSTEM IN THE SELECTION OF ORIENTATION
Rakhimov Ergashali Yuldashevich1, Muqimova Zulxumor Ziyataliyevna2
1Physical-Technical Institute, SPA “Physics-Sun”, Uzbek Academy of Sciences 2Fergana State University
Abstract: The article presents the results of studies to determine the influence of the
orientation of the translucent enclosure (TE) of rooms with the insolation heating system (IHS) on
the daily course of the surface flux density of the total solar radiation (SR) incident on the surface of
the TE. As the initial data, there were used the results of generalization of 5-year observations of the
meteorological station Parkent of the Tashkent region.
Keywords: solar radiation flux intensity, insolation passive heating systems, illumination
duration.
ЙЎНAЛИШНИ ТAНЛAШДA ИНСОЛЯЦИОН ИСИТИШ ТИЗИМИГA ЭГA
БЎЛГAН ХОНAЛAРНИНГ ШAФФОФ ДЕВОРЛAРИ ОРҚAЛИ ЎТAДИГAН ҚУЁШ
НУРЛAНИШИНИ AНИҚЛAШ УСУЛИ
Рахимов Эргашали Юлдашевич1, Муқимова Зулхумор Зияталиевна2 1 Ўз ФА “Физика - Қуёш” ИИЧБ Физика – техника институти,
2Фарғона давлат университети.
Аннотация: Мақолада, бинолар қурилиш йўналишини танлашда инсолятсион
иситиш тизимига эга бўлган хоналарнинг шаффоф деворлари орқали ўтадиган қуёш
нурланишини аниқлаш усули бўйича тадқиқотлар натижалари келтирилган. Тўғри
тушувчи қуёш нурлари билан инсолятсион иситиш тизимига эга бўлган хона сиртининг
ёритилиш вақтининг бошланиши, якунланиши ва давомийлигини аниқлаш бўйича олинган
натижалар келтирилган. Дастлабки маълумотлар сифатида Тошкент вилояти Паркент
метеостанциясининг 5 йиллик кузатувларини умумлаштириш натижалари қўлланилган.
Калит сўзлар: қуёш нурлниш оқимининг интенсивлиги, инсоляцион пассив иситиш
тизимлари, ёритилиш давомийлиги.
СПОСОБ ОПРЕДЕЛЕНИЕ ПРОХОДЯЩЕГО СОЛНЕЧНОГО ИЗЛУЧЕНИЕ ЧЕРЕЗ
СВЕТОПРОЗРАЧНЫЕ ОГРАЖДЕНИЯ ПОМЕЩЕНИЙ С ИНСОЛЯЦИОННОЙ
СИСТЕМОЙ ОТОПЛЕНИЯ ПРИ ВЫБОРА ОРИЕНТАЦИИ
Рахимов Эргашали Юлдашевич1, Мукимова Зулхумор Зияталиевна2 1Физико-технический институт НПО «Физика-Солнце» АН РУз,
2Ферганский государственный университет
Аннотация: В статье представлены результаты исследований по определению
влияния ориентации светопрозрачного ограждения (СПО) помещений с инсоляционной
системой отопления на дневной ход поверхностной плотности потока суммарного
НамДУ илмий ахборотномаси - Научный вестник НамГУ 2020 йил 6-сон
15
солнечного излучения, падающего на поверхность СПО. Приведены результаты расчетов по
определению моментов времени начала, завершения и продолжительности освещенности
поверхности СПО прямыми солнечными лучами. В качестве исходных данных
использованы результаты обобщения 5 –х летних наблюдений метеорологической станции
Паркент Ташкентской области.
Ключевые слова: интенсивность потока солнечного излучения, инсоляционные
пассивные системы отопления, длительность освещенности.
I. Introduction
Due to the fact that in IHS the conversion of SR energy into thermal energy in IHS
occurs after it enters the heated premise (HP), their thermal efficiency is significantly higher
than that of other active and passive heating systems [1]. They have found wide application
in high-rise buildings with solid partially radiant-absorbing TE from tinted glass of various
colors (as sun protection elements), on verandas and balconies of residential buildings, and
also in greenhouses.
For the effective using of IHS, it is mainly necessary to take into account the daily
course of the SR arrival - the main energy source, the ratio of the area of external enclosures
to the heated volume, the quality of construction and the orientation of the building with
respect to the sides of the world [2]. It is established that in the total amount of solar energy
arriving on the surface of passive heating systems, a large part falls on the south-oriented
surfaces. Some topographical features (the structure of the city, the location of roads) are
obstacles in the construction of premises in the desired direction, partially or completely
excluding the possibility of their south-oriented location. In this situation, the reliability of
the initial data on available solar energy resources is one of the determining factors of the
energy and economic efficiency of the development and practical using of IHS [3, 4].
II. Materials and Methods
The method for calculating the determination of the daily average hourly values of
the surface densities of the total SR ( ) (direct, diffuse and reflected from surrounding
objects), incident on the radiant heat absorbing surface of the TE of the HP is given in [5].
The cumulative was determined from the generalized results of the processing of 5-
year actinometrical data from the Parkent weather station on the basis of GHI measurements
(cumulative SR falling on the horizontal surface), DNI (direct SR falling on of the normal
surface), and DHI (diffuse SR falling on of the horizontal surface) the parameters were
measured every hour.
The actinometrical data are used to find the daily variations in average hourly values
of external ambient temperature ( ) and the surface densities of direct SR falling on the
surface normal to direct sunlight ( ), diffuse SR ( ) falling on the horizontal surface,
and cumulative SR ( ) falling on the horizontal surface.
The daily variations in the average hourly values of the surface density of the
cumulative SR (direct, diffuse, and reflected by surrounding objects with the reflective
НамДУ илмий ахборотномаси - Научный вестник НамГУ 2020 йил 6-сон
16
power factor ) falling on the surface of the HP TE are found from the following
equation:
. (1)
The value of icos is determined by the following formula:
(2) where i is the angle of incidence of direct solar radiation on a vertical surface; is the
declination of the Sun ( , n is the ordinal number of
the day); is the latitude; is the hourly angle of the Earth’s rotation
around the axis; Z0 is the time point of the actual noonday for a given region according to
the average solar time; and Z is the current time point (also according to the average solar
time) of the considered typical day of the year.
The results obtained using the above methods for calculating are shown in figure 1.
Figure 1: Dependence of the daily average hourly values of the surface densities of
the cumulative SR, falling on the radiant heat absorbing surface of the TE HP, oriented
in an arbitrary direction, from the time for the conditions of the city of Tashkent (
). 1) -south; 2) - south-east; 3) -
east; 4) -south-west; 5) -west.
Figure 1 shows the dependence of the daily average hourly values of the surface
densities of the total SR falling on the radiant heat absorbing surface of the TE HP, oriented
in an arbitrary direction, from the time for the conditions of the city of Tashkent in the
winter.
The flux of the absorbed SR in the HP ( ) is determined by the formula:
(3)
НамДУ илмий ахборотномаси - Научный вестник НамГУ 2020 йил 6-сон
17
where is the reduced-absorptance of the considered HP; is the area of
the frontal surface of the TE; is the surface flux density of the total SR incident on the
plane of the frontal surface of the TE.
The value is determined from [1]:
(4)
where is the reduced (to unit area of the frontal surface) transmission coefficient
of the TE HP; is the absorption coefficient of the SR of the HP; ( is the reflectivity
of the translucent coating of the TE body falling on its internal surface of the diffuse SR;
is the total surface area of the HP interiors elements (except for the surface area of the TE).
We give a practical example of calculation by definition of the value for the
HP having a three-layer TE with the area of the frontal surface of the body ( ) 3 m2 (2x1.5)
and with a translucent coating of glass. For HP with a three-layer TE at and (
[6], value of multiplier is
2.2623. The value of the considered HP at (for a three-layer TE) is
0.61.
Hourly average value falling on the radiant heat absorbing surface of the TE
HP, oriented in the southeastern direction, from Fig. 1 from 9 to 10 hours in the winter, is
300 W/m2. In this case, the value , obtained from equation (1), is equal to 549 W∙h. At
this point, for the south-oriented TE HP the value is 200 W/m2, and is 366
W∙h.
III. Conclusions
The article presents the results of calculations of a group of parameters, including the
start time, end time and duration of illumination by direct sunlight, as well as the hourly
average values of the surface density of the total SI flux incident on the surface of the TE
HP. It was found that the orientation of the building in the South-East and South-West
directions (γ=±45o on the surface of the TE accounts for 75-95% of solar radiation falling on
a similar room in its southern orientation; this figure varies in the range from 50 to 86% for
East-and West-oriented (γ=±90o) premises.
The use of the identified parameters will allow to take into account the influence of
orientation of the TE IHS premises on the sides of the light and to choose the most rational
space-planning solutions for heated premises with the help of the IHS buildings. And also
using the above method, it is possible to calculate the incoming solar energy through an
arbitrary orientation TE HP at any time of daylight.
Acknowledgments
The work was carried out within the framework of the Project for Young Scientists, a
grant from YOFA-Atex-2018-144.
НамДУ илмий ахборотномаси - Научный вестник НамГУ 2020 йил 6-сон
18
References:
1. R.R. Avezov, N.R. Avezova, E.Yu Rakhimov et al., “Ray absorption ability capacity by
premises with insolation passive heating system” Alternative Energy and Ecology, no. 07-09,
pp 034–042, 2017.
2. R.R. Avezov, N.R. Avezova et al., “Fuel replacement ratio in insolation passive heating
systems” Magazine C.O.K. (Plumbing , Heating and Air Conditioning), no 11, pp. 34-35, 2015.
3. T. Ernst, “Passive house. Concept and basic principles of designing a passive house”,
Builder Club, 2011.
4. I. Gabriel, X. Ladener, “Reconstruction of buildings by standards of energy efficient
house = Vom Altbau zum Niedrig energie und Passiv haus”. - SPB: BHV-Petersburg, p. 478,
2011.
5. N.R. Avezova, E.Yu. Rakhimov, “Orientation of Heated Premise in the Design of
Insolation Passive Heating Systems”, Applied Solar Energy, vol. 53, no 4, pp. 338–343, 2017.
6. J.A. Duffie, W.A. Beckman, “Solar Engineer of Thermal Processes”. Fourth Solution. –
Hoboven New Jersey: John Wiley Sons. Inc., p. 910, 2013.
НамДУ илмий ахборотномаси - Научный вестник НамГУ 2020 йил 6-сон
19
МУНДАРИЖА
01.00.00
ФИЗИКА-МАТЕМАТИКА ФАНЛАРИ
ФИЗИКО-МАТЕМАТИЧЕСКИЕ НАУКИ
PHYSICAL AND MATHEMATICAL SCIENCES
1 On the control problem for the heat tranfer equation
Dekhkonov F.N
…………………………………………………………………….……
3
2 Matematikaning ajoyib sirlari
Ergasheva H M, Arslanova N.
I……………………………………………….............
10
3 Method for identification of passing solar radiation through light-transparent
enclosure of premises with the insolating heating system in the selection of
orientation
Rakhimov E. Y, Muqimova
Z.Z……………………………………………………….
14
4 Морфологические исследования n-Si-р-(SiGe)1-x-y(GaAs)x(ZnSe)y
гетероструктур
Йулчиев Ш. Х. …………………………
……………………………………………….
19
5 Изучение свойств ротационных состояний 156Gd
Усманов П.Н., Юсупов Э.К., Султонов Б.К.
………………………………………..
23
6 Ўзбекистон иқлим шароитида қуёш панелларининг техник
характеристикаларини ўзгариш жараёнларини ўрганиш
Одамов У.О., Комилов М.М.
…………………………………………………………
31
02.00.00
КИМЁ ФАНЛАРИ
ХИМИЧЕСКИЕ НАУКИ
CHEMICAL SCIENCES
7 Antioksidantlar bilan gilos mevasini qayta ishlash
Aripov M.M Mamatov Sh.M, Meliboyev MF, Qodirov
U…………………………
45
8 Результаты изучения физико-химических свойств технических
циркуляционных вод
А.М.Хурмаматов, О.Т.Маллабаев, О.К.Эргашев ………………………..
………..
49
03.00.00
БИОЛОГИЯ ФАНЛАРИ
БИОЛОГИЧЕСКИЕ НАУКИ
BIOLOGICAL SCIENCES
НамДУ илмий ахборотномаси - Научный вестник НамГУ 2020 йил 6-сон
20
9 Копсинин ва n4-йод метилат копсинин алкалоидларининг кимёвий
структурасига боғлиқ вазорелаксант таъсири
Юнусов Л. С.., Зайнабиддинов А.Э., Усманов П. Б., Адизов Ш.М., Халилов
Э.Х., Ахмедов Ф.Ю., Муталипов
А.А…………………………………………….…
63
10 Сурхон-шеробод ботаник-географик райони флорасига антропоген
омилларнинг таъсири.
Ачилова Н.Т, Курбаниязова
Г.Т……………………………………………………..
71
11 In vitro шароити учун ўсимлик ресурсларини стериллаш асослари
Дехқонов Д.Б, Махмуджонов Д.И
…………………………………………………..
75
12 Ўзбекистон флорасида тарқалган phlomoides labiosa (bunge) adyl., r. kam.
et machmedov (lamiaceae, phlomoides) турини таксономик ва географик
таҳлили
Ғуломов Р
К……………………………………………………………………………..
80
13 Гербарий колекциялари флористик тадқиқотларда: helichrysum mill.
туркуми гербарийлари таҳлили
Хужанова Д Н, Хужанов А.Н, Махкамов
Т.Х………………………………………
86
14 Выделение и количественное определение β-экзотоксина в эффективных
штаммах Bacillus Thuringiensis
Халилов И. М., Кадырова Г. Х., Халилова Ф. М………………………………
94
07.00.00
ТАРИХ ФАНЛАРИ
ИСТОРИЧЕСКИЕ НАУКИ
HISTORICAL SCIENCES
15 Чор россияситомонидан туркистонга кўчирилган аҳолининг ўлкадаги
ижтимоий-иқтисодий аҳволи (“туркистон тўплами” материаллари
асосида)
Жўраев Х
………………………………………………………………………………..
102
09.00.00
ФАЛСАФА ФАНЛАРИ
ФИЛОСОФКИЕ НАУКИ
PHILOSOPHICAL SCIENCES
16 Хуросон ва ўрта осиёда расмий ислом ва тасаввуфнинг ўзаро
муносабатида фалсафий анъаналарнинг ўрни
Эватов С………………………………………………………………………………..
108
17 Оилада соғлом турмуш тарзи ва репрадуктив саломатлик
Каримов З.А
……………………………………………………………………………
112
НамДУ илмий ахборотномаси - Научный вестник НамГУ 2020 йил 6-сон
21
18 Особенности общественного мнения о деятельности органов внутренних
дел
Матчанов А. А
………………………………………………………………………… 117
19 Тарихий – маданий мерос ва миллий ўзликни англаш
Қорабоева
Д…………………………………………………………………………….. 121
20 Фаннинг шахс интелектуал фаолияти билан гармоник ривожланишда
инсон ақл қувватининг ўрни (тарихий экскурс)
Соипова М. К
…………………………………………………………………………... 129
10.00.00
ФИЛОЛОГИЯ ФАНЛАРИ
ФИЛОЛОГИЧЕСКИЕ НАУКИ
PHILOLOGICAL SCIENCES
21 Лисоний онг психолингвистик тадқиқот объекти сифатида
Акбарова З.А
………………………………………………………………………….. 134
22 Ўзбек мифологиясида пари образи ва унинг шомон маросимлари
фольклоридаги ўрни
Жўраев М., Қаюмов О.
.……………………………………………………………… 143
23 Ўзбек тилидаги касб-ҳунар номларининг лексикографик таҳлили
Муҳаммадалиева М
………………………………..…………………………………. 151
24 Хорижий тил ўқитувчисининг коммуникатив компетенциясига
қўйиладиган замонавий талаблар
Адхамжонов М., Нуриллаев Э.
.......………………………………………………… 156
25 Структурно-семантический анализ трехактаных глаголов в современном
русском языке.
Абдурахманов Ф.И
………………………………………….…………………….….. 161
26 К вопросу сравнительно-сопоставительного анализа терминологического
корпуса подъязыков альтернативного топлива и электроники: по данным
частотных словарей
Галиакберова
А………………………………………………………………………… 166
27 Lexical-stylistic and functional-semantic features of environmental texts Nigmatullina A ……………………………………………………………………………….. 170
28 Давр воқеликларининг мифологик образлар воситасида ифодаланиши
Нуруллаева С.М
….……………………………..…………………………………….. 174
НамДУ илмий ахборотномаси - Научный вестник НамГУ 2020 йил 6-сон
22
29 Rik riordanning “persi jekson va olimpiyliklar” asarida pastish tahlilI
Xabibullaeva R. M
……………………………………………………………………… 179
30 Алишер Навоий лирикасида ибораларнинг услубий жилолари
Ражабова М.Б
…………………………………………………………..……………… 183
31 Инглиз ва ўзбек ундош товушлари тизими ва улар орасидаги фарқлар
Хайдарова И.Н
………………………………………………………………………... 189
32 Тил ва тафаккур муносабатлари масаласига
оид мулохазалар.
Ахмаджонов О.К
……………………………………………………………………… 203
33 Навоий сўз сеҳри ва нутқ одоби хусусида
Собирова
М.Ю…………………………………………………………………………. 206
34 Ижодий ёзувни ривожлантиришга ёрдам берувчи омиллар
Рахимова М.Э , Мирзакаримова
З………………………………………………… 211
35 Бадиий онгнинг архаик ёки мифопоэтик тури
Рахманов Т.Л
…………………………………………………………………………… 215
36 Особенности эстетической системы в романе ф.достоевского “братья
карамазовы”
Дусмухамедова З. У, Чжен
Е.В……………………………………………………… 222
37 Суғдий манбалар ономастикасининг тарихий тилшунослик таҳлили
Шаякубов Ш.Ш, Ибрагимов Қ.Д
…………………………………………………… 225
38 Алишер Навоий шахсини ўрганишда тарихий, илмий, бадиий
асарлардан фойдаланиш
Абдуллаев К.А
………………………………………………………………………… 231
39 Nomshunoslikka oid tadqiqot metodlari
G’aniyev
N.O’…………………………………………………………………………… 236
40 Ясама сўзни ўрганишнинг морфологик босқичилари
Турсунов А. Р
…………………………………………………………………………. 242
41 Паремиологиянинг тил тизимида тутган ўрни
Мирзаева Д. И.
………………………………………………………………………… 246
13.00.00 ПЕДАГОГИКА ФАНЛАРИ
НамДУ илмий ахборотномаси - Научный вестник НамГУ 2020 йил 6-сон
23
ПЕДАГОГИЧЕСКИЕ НАУКИ
PEDAGOGICAL SCIENCES
42 6g simsiz aloqa tizimlari: talablar, texnologiyalar, yo'nalishlar muammolar va
tadqiqotlar.
Kodirov E.S Umarov X. T…………………………………………………………….. 252
43 Аҳолини ҳудудий ташкил этилишини ўрганишнинг географик
йўналишлари
Абдувалиев Ҳ.А ……………………………………………………………………… 256
44 Талабаларда фаол фуқаролик позициясини жамият тараққиётининг
янги босқичи талаблари асосида шакллантиришнинг ижтимоий-
педагогик омиллари
Эгамбердиева, Т, .Асадуллаева
Н…………………………………………………… 262
45 Таълим – тарбия предметида педагогика тарихини тасаввуф билан
боғлиқлиги
Чориев И.А
…………………………………………………………………………… 267
46 Ёшларда этноэкологик маданиятни шаклланишида авесто таълимотидан
фойдаланиш усуллари
Пўлатова Н.Р, Эгамбердиева Т.
А,………………………………………………… 272
47 Таълимнинг глобаллашуви шароитида талабаларда маданиятлдараро
мулоқот компетенциясини ривожлантиришнинг педагогик зарурияти
Т. Эгамбердиева……………………………………………………………………… 277
48 Ўқувчиларни касбга йўналтиришнинг педагогик асослари.
Эргашева Д, Тошматова Ш, Ибрагимова Д, Халимова М, Тошпўлатова
Д…. 283
49 Исследование антропометрических показателей у юношей и девушек
республики каракалпакстан
Еркудов В.О, Пуговкин А. П, Матчанов А. Т, Розумбетов К.У, Даулетов Р.
К, Есемуратова С.
П……………………………………………………………………… 288
50 Сравнительный анализ показателей двигательной подготовленности
учащихся среднего школьного возраста с нормативами тестов здоровья
“Алпомиш”
Усмонов
З.Н…………………………………………………………………………… 304
51 Бўлғуси аниқ фан ўқитувчиларини миллатлараро мулоқотга
тайёрлашга йўналтирилган тажриба-синов ишларининг самарадорлик
даражаси
Жарқинов З У………………………………………………………………………… 309
52 Рефлексия ва уларни бошланғич синфларда ривожлантириш 314
НамДУ илмий ахборотномаси - Научный вестник НамГУ 2020 йил 6-сон
24
Каримова
Н.Р……………………………………………………………………..……
53 Бўлажак чет тили ўқитувчиларида миллатлараро ва маданиятлараро
компетенцияни шакллантиришнинг ижтимоий-педагогик зарурияти
Махамаджонова
М…………………………………………………………………….. 319
54 Мантиқий масалаларни ечиш бўйича бўлажак бошланғич синф
ўқитувчисининг математик тайёргарлигини таъминлаш йўллари
Мамаджанова М.
К…………………………………………………………………….. 325
55 Бўлажак хорижий тил ўқитувчиларининг касбий компетенциясисини
такомиллаштириш борасидаги тадқиқотлар таҳлили ва уларнинг
йўналишлари
Мамарасулов
А………………………………………………..………………………. 331
56 Немис тилини ўқитишда талабаларнинг нутқ кўникмаларини
такомиллаштириш Маматова А………………………………………………………………………………….. 336
57 “Nutqida nuqsoni bo’lgan bolalarni ertaklar asosida nutqini rivojlantirish”.
Usmonova M.B , Baxriddinov B.
R…………………………………………………… 341
58 Pisa халқаро баҳолаш тадқиқотидаги топшириқларга ўхшаш
топшириқлар ишлаб чиқиш (табиий йўналишдаги фанлар мисолида)
Маткаримов А
М……………………………………………………………………… 345
59 Oliy ta`limda o'quv jarayonida virtual laboratoriyalardan foydalanish
metodikasi
Muradova F. R………………………………………………………………………… 350
60 Мактабгача таълим ташкилоти раҳбарининг иқтисодий компетентлиги
мазмуни ва тузилмаси
Нигматова Г.
Н………………………………………………………………………… 354
61 Мактабгача ёшдаги болаларни ижодий ривожлантириш педагогик
муаммо сифатида
Пўлатов
Ф.У…………………………………………………………………………… 359
62 Малака ошириш жараёнида мактабгача таълим ташкилотлари
раҳбарларини касбий ривожлантириш
Қосимова Ш. Н
……………………………………………………………………….. 365
63 Мактабгача ёшдаги болаларни экологик тарбиялашда узвийлик
тамойили 370
НамДУ илмий ахборотномаси - Научный вестник НамГУ 2020 йил 6-сон
25
Равшанова
Н.Н………………………………………………………………………...
64 Краткий обзор экспериментального исследования открытой оптической
системы для контроля отклонений зданий из железобетонных изделий
Райимжонова О.С, Искандаров У У, Азимжонов У. А………………………… 374
65 Футболчиларни эмоционал стрессларга бардошлилик даражаларини
темпераментлар типларига боғлиқлигининг хусусиятлари
Сатиев Ш.К., Азизов С.В
.............................................................................................. 378
66 Тадбиркорлик муносабатлари ривожида шахс инновацион
фаолиятининг ўрни
Сайитхонов А А
………………………………………………………………………. 385
67 Техника таълим йўналишларида мустақил таълим ва уни ташкил этиш
методикаси
Шаходжаев М А……………………………………………………………………… 390
68 Физикани ўқитиш самарадорлигини оширишда
медиатехнологияларнинг аҳамияти
Содиқова Ш.М
………………………………………………………………………… 396
69 Фаннинг шахс интелектуал фаолияти билан гармоник ривожланишда
инсон ақл қувватининг ўрни (тарихий экскурс)
Соипова М.К
…………………………………………………………………………… 401
70 Boshlang`ich sinflarda chet tilini o`qitishda “authentic” materiallardan
foydalanishning ahamiyati.
Abdullayeva N
A……………………………………………………………………… 406
71 Хорижий тилларни ўқитишда бадиий адабиёт намуналаридан
фойдаланишнинг айрим жиҳатлари
Тўхтарова И
…………………………………………………………………………… 410
72 Хорижий тилларни ўқитишда педагогик дастурий воситалардан
фойдаланишнинг интерактив усуллари
Холбекова
М……………………………………………………………………………. 414
73 10-12 ёшли курашчиларнинг жисмоний тайёргарлик ва координацион
қобилият кўрсаткичларини ошириш услубияти Ғофуров А
………………………………………………………………………………………. 420
74 Ҳисоблаш усуллари фанини инновацион ўқитишда
математик тизимлар 425
НамДУ илмий ахборотномаси - Научный вестник НамГУ 2020 йил 6-сон
26
Тошбоев С.М
…………………………………………………………………………..
75 Генезис и этапы изучения моббинга, буллинга и кибербуллинга в
общеобразовательных школах
Холдарова
Индира……………………………………………………………………. 431
76 Бозор иқтисодиёти шароитида ўқувчи-ёшларни бизнесга тайёрлашнинг
самарадорлиги
Файзуллаев
У.Т……………………………………………………………………… 434
77 Ёшларда тадбиркорлик қобилиятини шакллантиришнинг ўзига хос
хусусиятлари
Умаркулов К.М, Файзуллаев У.
Т…………………..………………………………. 441
78 Chet tillarini o'rganishda maqsad va qobilyatlarning rivojlanishi
Sultanova Sh.
A………………………………………………………………………….. 444
79 Yosh o'qituvchilarning chet tilida o'qitishida motivatsiya berishning
zamonaviy usullari va yondashuvlari
Yusupova N. N………………………………………………………………………… 447
80 Инглиз тили билиш даражаси ва маданиятлараро мулоқот қобиляти
ўртасидаги боғлиқлик
Абдуназарова И.
М........................................................................................................ 450
81 O'qitishning asosiy prinsiplari va baholashning muhim qiymati
Abduxamidova M.
H…………………………………………………………………… 453
82 Shaxs tarbiyasida axloqiy ehtiyojlanishning ahamiyati
Abdullayeva G.
A............................................................................................................. 456
83 Таълим сифати ва уни белгиловчи асосий омиллар ва мезонлар
Уринов Б.Ж.
……………………………………………………………………………. 469