metoda per parashikimin e motit

9
Metoda per parashikimin e motit Sot parashikimi I motit eshte shume I rendesishem per njerezit. Mirepo metodat per parashikimin e tij nuk kane qene gjithmone kaq te specializuara . Por si jane parashikuar , vazhdojne te parashikohen dhe do te parashikohen kushtet meteorologjike ?

Upload: diana-lamaj

Post on 23-Jun-2015

1.426 views

Category:

Science


9 download

TRANSCRIPT

Page 1: Metoda per parashikimin e motit

Metoda per parashikimin e motit

Sot parashikimi I motit eshte shume I rendesishem per njerezit. Mirepo metodat

per parashikimin e tij nuk kane qene gjithmone kaq te specializuara . Por si jane parashikuar , vazhdojne te parashikohen

dhe do te parashikohen kushtet meteorologjike ?

Page 2: Metoda per parashikimin e motit

• Afati meteorologjik permban te gjitha zhvillimiet dhe avancimet e metodave per

parashimin e motit ne periudha te ndryshme te njerezimit. Jo vetem te motit por edhe te

klimatologjise, kimise atmosferike, dhe fizikës atmosferike .

Page 3: Metoda per parashikimin e motit

Antikiteti • 3000 p.e.s ne Indi. Grupet e quajtura Upanishade arrinin ta

parashikonin motin me ane te levizjes se tokes rreth Diellit . Ata studionin edhe formimin e reve ,shiut dhe reshjeve sezonale .

• 600 p.e.s Meteorologu I pare I mirefillte ne bote ishte Thalesi me origjine greke dhe ishte I pari qe shpjegoi ne nje menyre mjaft te sakte ciklin e ujit ne natyre dhe reshjet sezonale.

• 400 p.e.s Ka te dhena se Demokritusi ( grek ) u shpjegonte njerzve te atehershem motin dhe me kete ai arriti ti binte ata se mund te parashikonte edhe te ardhmen .

• 400 p.e.s Hipokrati mendohet se ka shkruar vepren e pare mbi parashikimin e motit . Ujerat , ajri dhe tokat . Njeliber qefliste gjeresisht per motin dhe per semundjet qe shkaktonin kushtet atmosferike te vecanta.

• 350 BC - Aristoteli shkruan meteorologjia .• Edhe pse termi meteorologji përdoret sot për të përshkruar një

nendisipline te shkencave atmosferike , puna e Aristotelit është më e përgjithshme . Puna prek shumë nga ajo që është e njohur si shkencat e tokës .

Page 4: Metoda per parashikimin e motit

• E gjithe rruga e parashikimit te motit vazhdoi deri sa arriti ne ditet e sotme . Megjithate puna vazhdoi edhe gjate Mesjetes , Shekujve XVII dhe XVIII ( ishte me intensive ) e perfaqesuar nga : Avicenna, Al-Khazini, Roger Bacon, Galileo Galilei, Evangelista Torricelli , Edmund Halley , Antoine Lavoisier , Blaise Pascal etj .

• Nese do te donim te permendnim shkencetare te medhenj te shek. XXI nuk do te mundnim paso sot ata qendrojne pas kompanive te medha si GOOGLE e cila para disa kohesh ka lancuar nje program te ri .

Page 5: Metoda per parashikimin e motit

• Vendndodhja dhe moti duhet të shoqërohen gjithmonë me njëra-tjetrën. Ndodh shpesh që kur kërkojmë adresën e ndonjë vendi jashtë qytetit tonë, të interesohemi edhe për parashikimin e motit. Pra Google edhe një herë ka menduar për të na e thjeshtëzuar jetën duke vendosur në hartat e tij edhe parashikimet e motit për cdo pikë të globit.

Parashikimet nuk do të tregojnë motin vetëm në zonën ku banoni, por do t’iu informojnë për motin në cdo vend të botës me temperaturat dhe cdo tregues tjetër të rëndësishëm.

Me bashkëpunimin e weather.com, parashikimet do të shfaqen në hartë me ikona të diellit, shiut, reve, etj. Dielli dhe hëna do të shfaqen kur është natë apo ditë, në vende të ndryshme të botës.

Për të shfaqur motin në hartë do duhet ta zgjidhni në menunë ku përzgjidhet dhe pamja e hartës së thjesht apo satelit. Nëse klikoni në ikonën e motit për një qytet të caktuar, do të shfaqen informacione më të detajuara, si për shembull niveli i lagështisë dhe parashikimi për ditët në vijim.

Page 6: Metoda per parashikimin e motit

3 metoda te thjeshta sesi mund te parashikojme thejsht motin .

• Klimatologjia :• Metoda Klimatologjia është një tjetër mënyrë e thjeshtë

për të prodhuar një parashikim . Kjo metodë përfshin mesatarisht statistikat e motit te akumuluara gjatë shumë viteve për të bërë parashikimin . Për shembull , në qoftë se ju jeni duke përdorur metodën Klimatologjia qe të parashikoni motin për New York City më 4 korrik juve do të mund te sikoni nëpër të gjitha të dhënat e motit që ka qenë i regjistruar për çdo 4 korrik dhe për të marrë një mesatare . Nëse keni qenë duke bërë një parashikim për temperaturen dhe reshjet , atëherë ju do të përdorni të dhënat e regjistruara te motit për të llogaritur mesataret e temperaturës dhe reshjeve .

Page 7: Metoda per parashikimin e motit

Metoda analoge • Metoda Analoge është një metodë më e komplikuar për të prodhuar një

parashikim . Ajo përfshin ekzaminimin e skenarit t e sotem te parashikuar dhe duke kujtuar një ditë në të kaluarën , kur ne skenar moti dukej shumë I ngjashem ( një analog ) . Analist do të parashikojnë se moti në këtë parashikim do të sillet njëjtë siç bëri në të kaluarën .

• Për shembull, mendoni : sot është shumë ngrohtë , por një front i ftohtë po afrohet ne zonën tuaj . Ju kujtohen kushtet e ngjashme te motit ne javën e kaluar , edhe një ditë të ngrohtë me front të ftohtë afrohet . Ju kujtohet se si stuhi të rënda të zhvilluara në pasdite si para të ftohtë erdhen ne zonen tuaj. Prandaj , duke përdorur metodën analoge , ju do të parashikoni se ky front i ftohtë do të prodhojë stuhi në pasdite .

• Metoda analoge është e vështirë për t'u përdorur për shkak se ajo është praktikisht e pamundur për të gjetur një analogji të përsosur . Karakteristika të ndryshme të motit rrallë jane lidhur vetem në të njëjtat vende që ishin në kohën e kaluar . Edhe dallime të vogla në mes të kohës aktuale dhe analogjise mund të çojnë në rezultate shumë të ndryshme . Megjithatë , me kalimin e kohës dhe të dhënat e më shumë moti është arkivuar , gjasat për të gjetur një perfundim te mire analog për gjendjen e tanishme e motit duhet të përmirësohet , dhe kështu duhet parashikimi .

Page 8: Metoda per parashikimin e motit

Parashikimi me ane te numrave • Parashikimi i motit numerik ( NWP ) përdor fuqinë e kompjuterëve për të bërë një

parashikim . Programe kompjuterike komplekse , te njohura edhe si modele të parashikimit , do te garojne supercomputerat dhe të ofrojë parashikime për shumë kushte atmosferike të tilla si temperatura, presioni , era dhe reshjet . Një analist shqyrton se si tiparet e parashikuara nga kompjuteri do të bashkëveprojnë për të prodhuar motin e ditës .

• Metoda NWP ka mangësi për shkak se ekuacionet e përdorur nga modelet për të simuluar atmosferën nuk janë të sakta . Kjo çon në një gabim në parashikimet . Përveç kësaj ,shumë boshllëqe në të dhënat fillestare që ne nuk do të marrë shumë vërejtje e motit nga zonat në male ose mbi oqean . Nëse shteti i parë nuk është i njohur plotësisht , parashikim e kompjuterit se sa që shteti fillestare do të zhvillohet nuk do të jetë plotësisht e saktë .

• Pavarësisht nga këto të meta , metoda NWP është ndoshta më të mirë të pesë të diskutuar këtu në parashikimin e ndryshimeve ditore te motit . Shumë pak njerëz , megjithatë , të kenë qasje në të dhënat kompjuterike . Përveç kësaj ,analist fillimi nuk ka njohuri për të interpretuar parashikimin e kompjuterit , kështu që metodat e parashikimit jane të thjeshta , të tilla si tendencat apo metoda analoge , janë të rekomanduara për fillestar .

Page 9: Metoda per parashikimin e motit

“Moti cmendet”

• Keshtu u perkufizua moti I ketyre muajve te fundit. Asnje meteorolog nuk ishte I afte te parashikonte motin I cili doli totalisht jashte kontrollit .

• Ne SHBA ngricat ne NY dhe Boston arriten deri ne -30 aq sa ngriu masivi ujor I Niagares per here te pare ne histori , Gjermania perjetoi nje pranvere te embel gjate dimrit dhe Australia pesoi flake dhe zjarre te shkaktuara nga temp.qe arriten deri ne + 50 grade , aq sa brenda ne shtepi ,me kondicioner ndezur temp.nuk ulej nen 32 grade . Edhe ne Shqiperi pati crregullime te ndjeshme ,aq sa mund te themi se per kete vit nuk pati dimer !