mlavd@BCEC 1

Chemisch rekenen

Bij scheikunde wordt gebruikt gemaakt van het aantal

moleculen dat reageert.

In de reactievergelijkingen zie je dan ook altijd de

verhouding waarin moleculen met elkaar reageren.

mlavd@BCEC 2

Chemisch rekenen: mol

Moleculen: kleine afmetingen en een kleine massa. In 0,001 gram stof zitten al miljarden moleculen.

Om toch met ‘normale getallen’ te kunnen werken wordt er gebruik gemaakt van een begrip voor het aantal moleculen.

Het aantal van 6,02*1023 moleculen of atomen noemen we 1 mol moleculen of atomen.

(Dit kan je vergelijken met bv dozijn als begrip voor 12).

1 mol ≡ 6,02 * 1023 moleculen of atomen

mlavd@BCEC 3

Chemisch rekenen: aantal moleculen mol

• 12,04 * 1023 moleculen methaan is hoeveel mol?

• 24,08 * 1023 moleculen ethaan is hoeveel mol?

• 3,024 * 1024 atomen Na is hoeveel mol?

• 2,06 * 1024 atomen He is hoeveel mol?

Van aantal mol dus : 6,02*1023 moleculen per mol

12,04 * 1023 / 6,02*1023 = 2,00 mol methaan

Van aantal mol dus : 6,02*1023 moleculen per mol

24,08 * 1023 / 6,02*1023 = 4,00 mol ethaan

3,024 * 1024 / 6,02*1023 = 5,02 mol Na

2,06 * 1024 / 6,02*1023 = 3,42 mol He

mlavd@BCEC 4

Chemisch rekenen: aantal mol moleculen

• Hoeveel moleculen zitten in 2,04 mol hexaan?

• Hoeveel atomen zitten er in 3,01 * 102 mol Al?

Van mol aantal dus x 6,02*1023 moleculen per mol

2,04 x 6,02*1023 = 12,28 *1023 = 1,23* 1024 moleculen hexaan

3,01 x 6,02*1023 = 18,12*1023 = 1,81*1024 atomen Al

mlavd@BCEC 5

Chemisch rekenen: overzicht 1

Mol Aantal

moleculen ⇄: 6,02*1023

x 6,02*1023

mlavd@BCEC 6

Chemisch rekenen: mol gram

Atomen en moleculen hebben een massa: de atoom- of molecuulmassa

1 mol atomen of moleculen heeft dan uiteraard ook een bepaalde massa, dit is de molmassa (g/mol of g*mol-1 )

Als je de molmassa kent (opzoeken in Binas T41 of T99) en je weet hoeveel mol atomen of moleculen je van een stof hebt kan

je berekenen hoeveel gram je er van hebt.

mlavd@BCEC 7

Bereken de massa van 12,2 mol AlCl3

Bereken de massa van mol 1,22*102 mol H2

Volgens T41 molmassa AlCl3 = 130,35 g/mol

12,2 mol *135,35 g/mol = 1321,47 g AlCl3 = 1,32*103 g AlCl3

Volgens T99 molmassa H2 = 2,016 g*mol-1

122 mol * 2,016 g/mol = 245,95 g H2 = 2,26*102 g H2

Chemisch rekenen: mol gram

mlavd@BCEC 8

Chemisch rekenen: gram mol

Bereken hoeveel mol 122,3 kg Cl2-gas is

Volgens T99 molmassa Cl2 = 70,9 g/mol122,3 kg = 1,223*105 g Cl2

1,223*105 g / 70,9 g*mol-1 = 1724,965 mol Cl2 1,72 *103 mol Cl2

Bereken hoeveel mol 12,23 g butaan (C4H10) is

Uit T99 afleiden molmassa C4H10 = 58 g/mol12,23 g = 12,23 g/58 g*mol-1

= 0,21 mol C4H10

mlavd@BCEC 9

Chemisch rekenen: overzicht 2

MolAantal

moleculen ⇄: 6,02*1023

: molmassa (g/mol)

⇄Massa (in g)

x 6,02*1023

x molmassa (g/mol)

mlavd@BCEC 10

Chemisch rekenen: Molair volume (gassen!)

• Het volume van 1 mol gas noemen we het molaire volume. Dit molaire volume (Vm) is bij T = 298 K en p = 105 Pa gelijk aan 24,5 *10-2 m3/mol Vm = 24,5 L*mol-1

• Het molaire volume is onafhankelijk van het soort gas. Het is wel afhankelijk van de temperatuur en de druk volgens de algemene gaswet:

p*V = n*R*T.

mlavd@BCEC 11

Chemisch rekenen: Molair volume (gassen!)

• 125 mol methaan is hoeveel L ?

• Wat is de massa van 13667 L waterstofgas.

Vm = 24,5 L*mol-1 125 mol * 24,5 L*mol-1 = 3062,5 L = 3,06*103 L CH4

Vm = 24,5 L*mol-1 13667 L/24,5 L*mol-1 = 557,84 mol H2 . NB: 1 mol H2 = 2,016 g 557,84mol*2,016 g*mol-1 = 1124,599 g = 1,12*103 g H2

mlavd@BCEC 12

Chemisch rekenen: overzicht 3

MolAantal

moleculen ⇄: 6,02*1023

x molmassa (g/mol)

⇄Massa (in g)

x 6,02*1023

: molmassa (g/mol)

Volume gas (in L)

x Vm: Vm

mlavd@BCEC 13

Bereken het volume van 8,7*1025 moleculen H2O?

Chemisch rekenen

Stap 1 8,7*1025 moleculen = 1,445*102 mol H2O

Stap 2 1,445*102 mol H2O = 2,604*103 g H2O

Stap 3 2,604*103 g H2O = 2,609*103 mL H2O = 2,6*103 mL H2O

mlavd@BCEC 14

Chemisch rekenen: overzicht 4

MolAantal

Moleculen ⇄: 6,02*1023

: molmassa (g/mol)

⇄Massa (in g)

x 6,02*1023

x molmassa (g/mol)

Volume gas

x Vm: Vm: ρx ρ

Volume vasteof vloeibare stof