MÜSABAKA ANALİZİ VE DEĞERLENDİRME

MÜSABAKA ANALİZİ NEDİR

Bir müsabakada kendi takımımızın yada rakip takımın performansını etkileyentüm faktörlerin, somut ölçüt başlıklarıaltında gelişmiş teknolojik araçlaryardımıyla ortaya konularak verilerintoplanması,

Elde edilen verilerin; objektifdeğerlendirme teknikleriyle ( istatistik )işlenmesi, Uzman görüşlerinin (sübjektif)ortalamasından çıkan bilgilerleyorumlamalar, Her iki kaynaktan gelenbilgilerle verilerin birlikte işlenmesideğerlendirilmesi ve sonuçlandırılmasıdır.

MÜSABAKA ANALİZİNİN TARİHİ

Önceki yıllardaki gelişi güzel analizler,Basketboldan esinlenme,80’li yıllar sonrası,İngiltere’deki gelişmeler, handnotation,

Resmi araştırmalar, kongreler,

Bilgisayarlı maç analizleri,

Günümüzdeki durum.

İLK SİSTEMLER

Son yıllarda çok çeşitli bilgisayarlı maçanaliz sistemleri ortaya çıkmıştır. Her birifarklı kullanım ve veri düzeyine sahipolarak geliştirilmiştir. Bu sistemlerinçoğunluğu üniversitelerde işaretlemearaştırma projesi olarak ortaya çıkmıştır.

Son yıllarda kullanımı kulüp ve ulusalfederasyonlara da yayılmıştır. İlksistemler oyun boyunca tüm sporcularınaynı anda analizinin yapılmasını sağlar.Bu sistemler daha ileriki yıllarda dahaçeşitli veriler sunmuştur.

Fakat teknolojideki gelişmeler veantrenörlerin maç analizlerininyararının farkına varmaları sonucu sonsistemler bir hayli geliştirilmiştir.Aşağıda sıralanan faktörler bu gelişimdeetkili olmuştur.

Bilgisayar işlem gücündeki artışlar vegörsel-işitsel araçlardaki gelişmeler.

Daha gelişmiş programlama araçlarımevcudiyeti ve ileri yazılım programları(güvenirlik ve hız açısından) ergonomikdizaynlı yazılım-donanım geliştirilmesi.

Donanım güvenirliği kanıtlanması vetaşınırlık özelliği

Modern antrenörler, yazılım geliştirmeşirketleri ve spor bilimcileri arasındaartan iletişim.

Eski maç sistemlerinin geliştirilmesi,bunların dezavantajları ve eksikyönlerinin bulunmasıyla sağlanır.

SPORDA YARIŞMA ANALİZLERİ

Sporda başarıya ulaşmak ilkesinden yolaçıkarak;

Takım ve sporcuların antrenmanlarını eniyi şekilde düzenlemek,

Takım yada sporcuların bireysel gücünübelirlemek,

Karşı takımın yada sporcuların bireyselgücünü belirlemek,

Karşı takımın ya da sporcunun güçlü vezayıf yönlerine göre takımı ve sporcularıyönlendirmek ,

için yapılması gereken işlemler “gözlem vedeğerlendirme” olarak tanımlanabilir.

Genelde gözlem ve değerlendirme;antrenörlerin maçlar esnasında bazı önemlikonuları not alma ve bu konularıantrenmanlarda yorumlama ilkesinedayanmaktadır.

Günümüzde gözlem ve değerlendirme; titizve dikkatli bir şekilde sürekli çalışmayı veçağın teknolojik kolaylıklarındanyararlanmayı gerektirmektedir.

Antrenörlerin, teknik adamların ya dabilimsel araştırma yapanlarınmüsabakalarda takımların yada sporcularınbaşarı veya başarısızlık nedenleri üzerindeyorum yapabilmeleri için sistematik biranaliz yapmaları gerekmektedir.

Sistematik gözlem yoluyla takımın kuvvetlive zayıf yönleri, oyun gücü, oyunun etkiderecesi gözlem metotlarının sınırlarıiçerisinde ortaya konulur.

Gözlem bir ekip işidir. Gözlemciler,antrenörler ve oyuncular bir bütündür. Ayrıcagözlemi birden fazla kişi yapmalıdır.Neden???

Maç analizinin temel hedefi antrenörün bilgi,tecrübe ve önsezilerinin, değerlendirmeyönteminin doğruluğu, tarafsızlığı veciddiyeti ile bütünleşip performansı nasılarttırabileceğine ilişkin bilgi vermektir.

MÜSABAKA GÖZLEMLERİ İKİ YÖNDE OLMALIDIR

1-Belirli oyun etmenleri tecrübeyle kazanılmışkriterlerin ışığı altında tahmini olarak gözlenir.Bu gözlemde sübjektiflik hakimdir.

2-Kısmi ve tüm oyun performansınumaralandırılarak gözlenir. Bu gözlemde deobjektiflik hakimdir.

Kısaca spor müsabakalarının gözlem vedeğerlendirilmesi:

Bireysel sporcuların ya da takımınverimlilik durumunun belirlenmesini,

Antrenman plan ve programlarınınbelirlenen verimlilik yada performansdüzeylerine göre düzenlenmesini,

Taktik anlayış ya da yarışma stratejisininbelirlenmesini,

Sporcuların başarı için motivasyonunu,

Başarının objektif olarak görülmesinisağlar.

ANALİZE NİÇİN İHTİYAÇ DUYULDU ?

Sporcu ve takımın performansının sağlıklıölçülememesi

İnsanların beyin kapasitesinin sınırlı oluşu.

Analizin Spor performans tanısımetodundaki yerinin önemli olması

SPOR YARIŞMALARI ANALİZİNİN AMACI VE DEĞERLENDİRİLMESİ

Antrenman plan ve programlarınınbelirlenen verimlilik yada performansseviyelerine göre düzenlenmesini,

Sporcuların başarı için motivasyonunsağlanmasını,

Sporcunun bireysel verimininöğrenilmesini,

Antrenmanın en iyi şekildeyapılabilmesi için bireysel olaraksporcuların teknik, taktik ve kondisyondurumunun öğrenilmesini,

Bireysel sporcuların yada takımınverimlilik durumunun belirlenmesini,

Başarının objektif olarak görülmesini,

Takımın genel taktik ve kondisyondurumunun belirlenmesini,

Takımın genel taktik ve kondisyon durumunun belirlenmesini,

Başarının objektif olarakgörülmesini,

Karşı takımı ve sporcuların genel veözel teknik, taktik ve kondisyondurumunun saptanmasını sağlar.

Sporcunun bireysel verimini öğrenmektir.

Antrenman ve müsabaka gözlemleri ayrıayrı yapılmalı, ancak birbirinden kesinçizgilerle ayrılmamalıdır.

1. Antrenman Gözlemi: Müsabakalarsırasında görülen teknik, taktik ve kondisyoneksiklerinin giderilmesi için yapılançalışmaların belirlenmesi ve yararlı olupolmadığının izlemesidir.

.

2. Müsabaka Gözlemi: Takımınamaçlanan teknik, taktik, kondisyon vepsikolojik uygulanabilirliğinin vesporcuların bireysel yönlerinin çizgiler,formlar ve video aracılığı ile izlenip bilgiedinme çalışmasıdır.

ANALİZ SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Anında Değerlendirilme

Devre Arasında Değerlendirilme

Müsabakanın Tümünün Değerlendirilmesi

Turnuvaların Değerlendirilmesi

Müsabaka Sezonlarının Değerlendirilmesi

Anında Değerlendirme

Rakip takım veya sporcu hakkında dahaçabuk bilgi edinilmesini sağlar.

Analizi yapılan veriler daha çabukdeğerlendirmeye alınır.

Genellikle bu değerlendirme tek kişitarafından (yardımcı antrenör veyaistatistikçi) yapılır.

Devre Arası Değerlendirme

Bir müsabakanın, devre arasında hemgözlemcilerin raporuna göre hem deantrenörlerin kendi gözlemine göredeğerlendirilmesini içerir.

Yıllık Yarışma SezonununDeğerlendirilmesi

Analizciler bütün müsabaka boyuncatuttukları analiz sonuçlarını çizelgelerineaktarırlar.

Turnuvaların Değerlendirilmesi

Bütün maçların toplam değerlendirilmesiyapılır.

Bu süre içinde hedeflenen düzeyeulaşılıpulaşılmadığı ile takımın vesporcuların başarı grafiği ortaya çıkarılır,bir önceki sezonla kıyaslanır.

Aradaki farklılıklar bulunur ve nedenlerortaya çıkar ve gelecek sezon için dahabaşarılı olmanın yolları araştırılır.

Sporcu yada takımın sezon içindeki teknik–taktik performans düzeyleriniincelenebilecek

Sezonluk istatistik bilgilerin alınması,transfer sezonunda yönetici ve antrenöreayrıntılı objektif bilgi sunabilecek

Müsabaka Analizinin Faydaları

Rakip takım analiz edilerek antrenörerakiple ilgili ince ayrıntılı bilgisunulabilecek

Sportif Analiz Uygulamalarında Meydana Gelen Sorunlar

Analiz yapanın yanlış tahminleri,

Gözleyicinin yeterli derecede eğitilmemesi (gözlem metodunu kavrayamaması),

Doğru tahmine rağmen saptamadaki yanlışlıklar,

Gözleyicinin yorulması (dikkatinin dağılması),

Kendini oyuna kaptırması,

Hakemin yetersiz işaretleri,

Çok çeşitli gözlem görevleriyle,gözlemciye fazla yüklenilmesi,

Gözlem çizelgelerindeki hatalar

YARIŞMA GÖZLEM FORMU

Sportif gözlemlerde, her branşa özgü olarakgözlem ve gerektiğinde verilerinkaydedilmesini (sayısallaştırılmasını)kolaylaştırmak amacı ile bir “GözlemFormu” geliştirilir ve kullanılır.

Gözlem formu, konuya ve gözlemamaçlarına bağlı olarak, çeşitli şekillerdeolabilir.

Her birinde, gözlenecek kriterlerin varlık veyokluklarının işaretleneceği, onların değişikbelirtilerinin yinelenmesinin sayılacağı birdüzen geliştirilir.

Çoğu gözlem formları, ayrıntılı gözlemkriterlerinin listelendiği maddelerden oluşur.

Maddelerin yanına, amaca göre onungörüldüğünü belirten bir tik işareti ya dahareketlerin tekrarını gösteren rakamlarkonulur.

Gözlem formlarındaki gözlenecekkriterlerin sayıca az, ifade olarak da kısa veişlevsel (anlaşılır) olmasına büyük özengösterilmelidir.

YARIŞMA GÖZLEM ÇEŞİTLERİ

Serbest Gözlem (Subjektif Gözlem) Yazılı Tespit Yoluyla Gözlem Teknik ve Benzeri Araçlar Kullanılarak

Yapılan Gözlem (Video Kamera,Bilgisayar)

Aksiyon (Grafik) Yoluyla Gözlem

SERBEST GÖZLEM (SUBJEKTİF GÖZLEM)

Sık kullanılan bir analizdir.

Deneyimle kazanılmış bilgilere dayanır.

Geçerlilik kalitesi gözlem yapan kişiye veonun bilgi birikimine bağlıdır.

Zihinsel çalışmayı gerektirir,

Bireysel değerlendirme sözkonusudur.

Video analizi ile desteklenebilir.

YAZILI GÖZLEM (OBJEKTİF GÖZLEM)

Önceden hazırlanmış çizelgede ve formlarüzerinde bazı kısaltmalar, şekiller vesimgeler kullanılarak yapılan gözlemdir.

Bireysel veya takım olarak sporcunundavranışları gözlenir.

TEKNİK ARAÇLARLA YAPILAN GÖZLEM (BİLGİSAYAR, VİDEO VB.)

Sporcuların teknik ve taktikdavranışlarının video yardımıylabelirlenmesidir.

Serbest gözlemle bağlantılı bir gözlemşeklidir.

Video yoluyla yapılan gözlem, gözlemprotokollerinin en objektif olanıdır.

Teknik ve taktik hareketlerin akışıistendiği şekilde ve hızlı dikkatleizlenebilir.

Müsabaka gözlemi istatistiki olaraktamamına yakındır.

Antrenman veya müsabakadansonra videoya kaydedilen gözlemkriterleri, aksiyogramı formunadönüştürülerek değerlendirilir.

Analizde Bilgisayardan Yararlanma

YÜRÜME ANALİZİ

SIÇRAMA ANALİZİ

AKSİYON (GRAFİK) YOLUYLA GÖZLEM

Antrenman yada müsabaka esnasındabireyin veya takımın kondisyoneldurumunu belirlemek için yapılan birgözlem şeklidir.

MAÇ ANALİZİNDE PERFORMANS BİLEŞENLERİ

Kondüsyonel,

Teknik,

Taktik,

Psikolojik,

45,8

26,0 14,4

7,5 3,2 1,6 1,5 0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

1 Temas 3 Temas 5 Temas Dribbling

% o

ran

ı Sol Kanat

26,7 73,3

0,0 50,0

100,0

Olumlu Olumsuz

% o

ranı

% oranı

Dribbling

5 Temas

3 Temas

1 Temas

50,0

40,0

30,0

20,0

10,0

0,0

1,5

1,6

3,2

7,5

14,4

26,0

45,8

Grafik4

Galibiyet

Mağlubiyet

Beraberlik

24

17

14

Sayfa1

Galibiyet24

Mağlubiyet17

Beraberlik14

Sayfa1

Sayfa2

Sayfa3

Sol Kanat

% oranı

Olumsuz

Olumlu

100,0

50,0

0,0

73,3

26,7

Grafik5

Topun Oyunda Kaldığı Süre

Oyunun Durduğu Süre

Topun Oyunda Kalma Oranı59%

Oyunun Durma Oranı41%

52.9

37.1

Sayfa1

Topun Oyunda Kaldığı Süre52.9

Oyunun Durduğu Süre37.1

Sayfa1

Sayfa2

Sayfa3

Kondüsyonel Analiz Örnekleri

Arş. Gör. Mustafa ÖZDAL

Toplam Katedilen mesafe:..............10.8-12.2 km

Yüksek şiddette katedilen mesafe:....9.6-14.6km

Top ile Yük.Şid.kat.Mes.;.(171-607)-(597-1037)m

Topsuz Yük.Şid.kat.Mes.;(291-472)-(523-861)m

Yüksek şiddette aktivite sayısı;.......117-214

Yüksek süratte koşu mesafesi;........707-977m

Sprint mesafesi;................................252-536m

Sprint sayısı..............................................36-91

Taktik Analiz

Tüm taktiksel olaylar takım yada bireysel

olarak değerlendirilebilir.

Hücum ve defans organizasyonları analiz

edilebilir.

Aksiyonların sürekli gösterimi sağlanabilir.

Tablo, grafik ve harita kullanarak maçtaki

tüm aksiyonların sunumu sağlanabilir.

Elde edilen veriler takım yada oyuncuları

bir maç boyunca veya seçilmiş bir periyot

için değerlendirme imkanı sağlar.

Taktik Analiz Örnekleri

Oyun sistemi,

Takımın veya rakibin kilit oyuncusu,

Savunmadaki ortalama formasyon,

Hücumdaki ortalama formasyon

Takım bütünselliği ( bloklar arası mesafe ),

Takım hatlarının birlikte toplam uzunluğu,

Oyuncular arası mesafe, vb.

Teknik Analiz

Ne Analiz Edilebilir ?

Tüm teknik hareketler takım yada bireysel

olarak değerlendirilebilir.

Hücum ve defans organizasyonları analiz

edilebilir.

Aksiyonların yeniden gösterimi sağlanabilir.

Tablo, grafik ve harita kullanarak maçtaki

tüm aksiyonların sunumu sağlanabilir.

Teknik Analiz Kriterleri

Pas Sayısı (olumlu-olumsuz)

Şutlar (Şut/gol oranı, atılan bölge)

Ortalar (sağ, sol ve merkez)

Goller (zaman, alan, biçim, vb.)

Topa Sahip Olma Süreleri ..vb

Sağ Kanat Ortaları

25,2 74,8

0 50

100

Olumlu Olumsuz

% oranı

Sağ Kanat Ortaları

% oranı

Olumsuz

Olumlu

100

50

0

74,8

25,2

Teknik Analiz Örnekleri

Toplam Pas Başarılı Paslar,

Pas yüzdesi, İleri Paslar,

Topla buluşma,

Kafa Vuruşu,

Topa müdahale,

Top kapma,

Ortalar,

Şutlar,

MÜSABAKA ANALİZİ VE DEĞERLENDİRME �MÜSABAKA ANALİZİ NEDİR �Slayt Numarası 3Slayt Numarası 4MÜSABAKA ANALİZİNİN TARİHİSlayt Numarası 6�İLK SİSTEMLER�Slayt Numarası 8Slayt Numarası 9Slayt Numarası 10Slayt Numarası 11SPORDA YARIŞMA ANALİZLERİSlayt Numarası 13Slayt Numarası 14Slayt Numarası 15Slayt Numarası 16MÜSABAKA GÖZLEMLERİ İKİ YÖNDE OLMALIDIR�Slayt Numarası 18Slayt Numarası 19ANALİZE NİÇİN İHTİYAÇ DUYULDU ?��SPOR YARIŞMALARI ANALİZİNİN AMACI VE DEĞERLENDİRİLMESİ�Slayt Numarası 22Slayt Numarası 23Slayt Numarası 24Slayt Numarası 25Slayt Numarası 26Slayt Numarası 27Slayt Numarası 28Slayt Numarası 29Slayt Numarası 30�ANALİZ SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ�Slayt Numarası 32�Anında Değerlendirme��Devre Arası Değerlendirme�Slayt Numarası 35Yıllık Yarışma Sezonunun�DeğerlendirilmesiSlayt Numarası 37Turnuvaların DeğerlendirilmesiSlayt Numarası 39Slayt Numarası 40Slayt Numarası 41�Sportif Analiz Uygulamalarında Meydana Gelen Sorunlar�Slayt Numarası 43Slayt Numarası 44��YARIŞMA GÖZLEM FORMU��Slayt Numarası 46Slayt Numarası 47��YARIŞMA GÖZLEM ÇEŞİTLERİ����SERBEST GÖZLEM (SUBJEKTİF GÖZLEM)��Slayt Numarası 50 �YAZILI GÖZLEM (OBJEKTİF GÖZLEM)��TEKNİK ARAÇLARLA YAPILAN GÖZLEM (BİLGİSAYAR, VİDEO VB.)�Slayt Numarası 53Slayt Numarası 54Slayt Numarası 55Slayt Numarası 56Slayt Numarası 57Slayt Numarası 58AKSİYON (GRAFİK) YOLUYLA GÖZLEM��MAÇ ANALİZİNDE PERFORMANS BİLEŞENLERİ�Slayt Numarası 61Kondüsyonel Analiz ÖrnekleriSlayt Numarası 63Taktik AnalizSlayt Numarası 65Slayt Numarası 66Taktik Analiz Örnekleri Slayt Numarası 68Teknik AnalizSlayt Numarası 70Slayt Numarası 71Slayt Numarası 72Teknik Analiz ÖrnekleriSlayt Numarası 74