mons Ì. de piro - msspmalta l-aqwa opra tal-missjoni. hafna kienu l-opri li kellu f’idejh u...

2
4 Ahna lilkom HOLQA BEJN IL-HBIEB NEWSPAPER POST Sant’Agata, Rabat, Malta, Tel: 2145 4503 / Stella Maris, Ûebbu©, Gozo, Tel: 2155 1159 Settembru 2011 / G˙add 461 | Editur: Fr Norbert Bonavia MSSP Tixtieq tg˙in ˙alli nkomplu nixtru kotba g˙al-librerija tal-istudenti? Tista’ tag˙mel dan billi tag˙ti donazzjoni ta’ e117 darba biss. Din is-somma npo©©uha l-bank u bl-img˙ax ta’ kull sena nixtru l-kotba. Ma’ kull ktieb li jinxtara titwa˙˙al tikketta b’ismek u b’talba g˙alik. B’hekk flusek jibqg˙u jag˙mlu l-©id ukoll wara mewtek. Il-formola li nibag˙tu lil min isir fundatur tal-Librerija. Kemm kien hemm preΩentaturi, Ωeffiena, kantanti u o˙rajn! Dawn kollha ©ew bi ˙©arhom u b’©eneroΩità kbira, biex jag˙tu gost lil kull min ©ie fid-Dar ta’ San ÌuΩepp u anke lit-telespettaturi li segwew minn darhom fuq l-istazzjonijiet kollha. Il-features u l-filmati mill-Perù, il-Pakistan u l-Filippini taw idea g˙alxiex qed ni©bru. Fil-Filippini, spikka x-xog˙ol tal-missjunarji li jsir mat-tfal u Ωg˙aΩag˙ f’edukazzjoni skolastika. Rajna wkoll kif il-familji jgawdu mill-flus g˙ax setg˙u jkollhom uçu˙ tar-raba’ a˙jar, u jrabbu l-annimali sew. Fil-Perù, filwaqt li rajna l-bΩonnijiet li g˙andu Fr Cortis biex imexxi l-orfanatrofju fl-Aldea, fejn hemm mas-60 tifel u tifla bi bΩonnijiet speçjali, rajna wkoll lil diversi patrijiet o˙ra jag˙mlu minn kollox biex jg˙inu lill-batut; bil-mediçini, bl-ikel u b’kull xorta ta’ bΩonnijiet o˙ra. Mill-Perù kellna ç-çans nisimg˙u l-esperjenza ta’ Maris, missjunarja lajka Maltija, li ilha ta˙dem hemm g˙al 9 snin. Fil-Pakistan, il-patrijiet qed jg˙inu u jg˙allmu tfal musulmani u insara fi skola kbira. Il-pro©ett li bil-flus ta’ din il-maratona jixtiequ jag˙mlu huwa li jkabbru l-iskola ˙alli dawk it-tfajliet li qed jibqg˙u d-dar ma’ ˙uthom iΩ-Ωg˙ar g˙ax il-©enituri ja˙dmu, ikollhom huma wkoll fejn jitg˙allmu, u j©ibu ’l ˙uthom iΩ-Ωg˙ar ukoll. X’jaf jag˙mel il-volontarjat u l-©eneroΩità tal-Maltin Il-flus li n©abru ser jitqassmu wkoll lid-direttur tad- Dar ta’ San ÌuΩepp biex ikun jista’ jwettaq il-pro©ett tal-independent living, g˙aΩ-Ωg˙aΩag˙ li ma jkollhomx fejn imorru wara li jag˙lqu t-tmivi kbira lil Fr Louis Mallia mssp, lit-tim tieg˙u, u l-kwantità ta’ voluntieri li ©ew biex jg˙inu. Fuq kollox, grazzi kbira tmur lill-poplu Malti u G˙awdxi li g˙al darba o˙ra wera li jinteressa ru˙u fil-˙idma tal-membri tas-Soçjetà Missjunarja ta’ San Pawl. Marthese Brincat Ass. Direttur taç-ÇPI Verament li l-volontarjat u l-©eneroΩità tal-Maltin g˙adhom b’sa˙˙ithom. Dan deher çar fid-disa’edizzjoni tal-maratona ta’ 60 sieg˙a xandir OÓLOQ TBISSIMA ta’ din is-sena. Is-17 ta’ Settembru g˙alina l-membri tas- Soçjetà Missjunarja ta’ San Pawl, hija data g˙aΩiΩa g˙alina. G˙ax fiha dejjem niftakru meta l-Qaddej t’Alla Mons. ÌuΩeppi De Piro mar jie˙u l-premju li kien ˙aqqu ming˙and il-Missier Óanin li hu tant kien i˙obb. Settembru j©ib mieg˙u l-bidu tas-sena skolastika. Dan jg˙odd ukoll g˙all-istudenti tag˙na. KwaΩi kull min imur l-iskola jaf li ta’ kull sena jkun irid jixtri kotba ©odda. G˙all-istudenti tag˙na, barra t-text books, nixtrulhom kotba o˙ra b˙ala g˙ajnuna fil- formazzjoni tag˙hom. Mons Ì. De Piro Kotba g˙al-librerija Il-voluntiri qabel ma’ bdiet il-maratona Mument waqt il-quddiesa tal-funeral li sar fid-Dar ta’ S. ÌuΩepp, immexxija minn Mons P. Galea, Vigarju Ìenerali Fil-©ranet ta’ wara, l-gazzetti kollha ˙abbru b’ittri kbar din it-telfa.Hawn ser in©ibu dak li qalet il-Malta Missjunarja, Awwissu/Settembru 1933 Wara l-mewt ta’ Mons Ì. De Piro: Appostlu tal-Missjoni “Bil-Mewt kiefra tal-ma˙bub tag˙na Mons. De Piro tlifna lil dak li aktar minn ˙addie˙or kellu g˙al qalbu l-missjoni. Huwa kien li waqqaf ©ewwa Malta l-aqwa opra tal-missjoni. Hafna kienu l-opri li kellu f’idejh u kollha kien i˙abrek g˙alihom, iΩda fuq kollox kien i˙obb l-Istitut ta’ San Pawl g˙all-Missjoni, li huwa waqqaf 23 sena ilu.... Huwa fehem ukoll qabel ˙afna o˙rajn li Malta hi ©amra wa˙da ta’ m˙abba g˙all-missjoni. Huwa fehem li Malta hi tassew missjunarja.”

Upload: others

Post on 29-Jul-2021

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Mons Ì. De Piro - MSSPMalta l-aqwa opra tal-missjoni. Hafna kienu l-opri li kellu f’idejh u kollha kien i˙abrek g˙alihom, iΩda fuq kollox kien i˙obb l-Istitut ta’ San Pawl

4

Ahna lilkomHo l q A b e j n i l - Hb i e b

Newspaper post sant’agata, rabat, Malta, tel: 2145 4503 / stella Maris, Ûebbu©, Gozo, tel: 2155 1159

Settembru 2011 / G˙add 461 | Editur: Fr Norbert Bonavia MSSP

Tixtieq tg˙in ˙alli nkomplu nixtru kotba g˙al-librerija tal-istudenti?

Tista’ tag˙mel dan billi tag˙ti donazzjoni ta’ e117 darba biss. Din is-somma npo©©uha l-bank u bl-img˙ax ta’ kull sena nixtru l-kotba. Ma’ kull ktieb li jinxtara titwa˙˙al tikketta b’ismek u b’talba g˙alik. B’hekk flusek jibqg˙u jag˙mlu l-©id ukoll wara mewtek.

Il-formola li nibag˙tu lil min isir fundatur tal-Librerija.

Kemm kien hemm preΩentaturi, Ωeffiena, kantanti u o˙rajn! Dawn kollha ©ew bi ˙©arhom u b’©eneroΩità kbira, biex jag˙tu gost lil kull min ©ie fid-Dar ta’ San ÌuΩepp u anke lit-telespettaturi li segwew minn darhom fuq l-istazzjonijiet kollha.

Il-features u l-filmati mill-Perù, il-Pakistan u l-Filippini taw idea g˙alxiex qed ni©bru.

Fil-Filippini, spikka x-xog˙ol tal-missjunarji li jsir mat-tfal u Ωg˙aΩag˙ f’edukazzjoni skolastika. Rajna wkoll kif il-familji jgawdu mill-flus g˙ax setg˙u jkollhom uçu˙ tar-raba’ a˙jar, u jrabbu l-annimali sew.

Fil-Perù, filwaqt li rajna l-bΩonnijiet li g˙andu Fr Cortis biex imexxi l-orfanatrofju fl-Aldea, fejn hemm mas-60 tifel u tifla bi bΩonnijiet speçjali, rajna wkoll lil diversi patrijiet o˙ra jag˙mlu minn kollox biex jg˙inu lill-batut; bil-mediçini, bl-ikel u b’kull xorta ta’ bΩonnijiet o˙ra. Mill-Perù kellna ç-çans nisimg˙u l-esperjenza ta’ Maris, missjunarja lajka Maltija, li ilha ta˙dem hemm g˙al 9 snin.

Fil-Pakistan, il-patrijiet qed jg˙inu u jg˙allmu tfal musulmani u insara fi skola kbira. Il-pro©ett li bil-flus ta’ din il-maratona jixtiequ jag˙mlu huwa li jkabbru l-iskola ˙alli dawk it-tfajliet li qed jibqg˙u d-dar ma’ ˙uthom iΩ-Ωg˙ar g˙ax il-©enituri ja˙dmu, ikollhom huma wkoll fejn jitg˙allmu, u j©ibu ’l ˙uthom iΩ-Ωg˙ar ukoll.

X’jaf jag˙mel il-volontarjat u l-©eneroΩità tal-Maltin

Il-flus li n©abru ser jitqassmu wkoll lid-direttur tad-Dar ta’ San ÌuΩepp biex ikun jista’ jwettaq il-pro©ett tal-independent living, g˙aΩ-Ωg˙aΩag˙ li ma jkollhomx fejn imorru wara li jag˙lqu t-tmivi kbira lil Fr Louis Mallia mssp, lit-tim tieg˙u, u l-kwantità ta’ voluntieri li ©ew biex jg˙inu.

Fuq kollox, grazzi kbira tmur lill-poplu Malti u G˙awdxi li g˙al darba o˙ra wera li jinteressa ru˙u fil-˙idma tal-membri tas-Soçjetà Missjunarja ta’ San Pawl.

Marthese BrincatAss. Direttur taç-ÇPI

Verament li l-volontarjat u l-©eneroΩità tal-Maltin g˙adhom b’sa˙˙ithom. Dan deher çar fid-disa’edizzjoni tal-maratona ta’ 60 sieg˙a xandir OÓLOQ TBISSIMA ta’ din is-sena.

Is-17 ta’ Settembru g˙alina l-membri tas-Soçjetà Missjunarja ta’ San Pawl, hija data g˙aΩiΩa g˙alina. G˙ax fiha dejjem niftakru meta l-Qaddej t’Alla Mons. ÌuΩeppi De Piro mar jie˙u l-premju li kien ˙aqqu ming˙and il-Missier Óanin li hu tant kien i˙obb.

Settembru j©ib mieg˙u l-bidu tas-sena skolastika. Dan jg˙odd ukoll g˙all-istudenti tag˙na. KwaΩi kull min imur l-iskola jaf li ta’ kull sena jkun irid jixtri kotba ©odda. G˙all-istudenti tag˙na, barra t-text books, nixtrulhom kotba o˙ra b˙ala g˙ajnuna fil-formazzjoni tag˙hom.

Mons Ì. De Piro

Kotba g˙al-librerija

Il-voluntiri qabel ma’ bdiet il-maratona

Mument waqt il-quddiesa tal-funeral li sar fid-Dar ta’ S. ÌuΩepp, immexxija minn

Mons P. Galea, Vigarju Ìenerali

Fil-©ranet ta’ wara, l-gazzetti kollha ˙abbru b’ittri kbar din it-telfa.Hawn ser in©ibu dak li qalet il-Malta Missjunarja, Awwissu/Settembru 1933

Wara l-mewt ta’ Mons Ì. De Piro: Appostlu tal-Missjoni

“Bil-Mewt kiefra tal-ma˙bub tag˙na Mons. De Piro tlifna lil dak li aktar minn ˙addie˙or kellu g˙al qalbu l-missjoni. Huwa kien li waqqaf ©ewwa Malta l-aqwa opra tal-missjoni. Hafna kienu l-opri

li kellu f’idejh u kollha kien i˙abrek g˙alihom, iΩda fuq kollox kien i˙obb l-Istitut ta’ San Pawl g˙all-Missjoni, li huwa waqqaf 23 sena ilu.... Huwa fehem ukoll qabel ˙afna o˙rajn li Malta hi ©amra wa˙da ta’ m˙abba g˙all-missjoni. Huwa fehem li Malta hi tassew missjunarja.”

Page 2: Mons Ì. De Piro - MSSPMalta l-aqwa opra tal-missjoni. Hafna kienu l-opri li kellu f’idejh u kollha kien i˙abrek g˙alihom, iΩda fuq kollox kien i˙obb l-Istitut ta’ San Pawl

Soçjetà Missjunarja tà San Pawl -Sant’Agata, Rabat, Malta, Tel: 2145 4503 / Stella Maris, Ûebbu©, Gozo, Tel: 2155 1159 3

TeodocjuFil-˙ajja nemmnu li jeΩistu l-mirakli, imma li tara wie˙ed quddiem g˙ajnejk hi ˙a©’o˙ra. Madwar xahar u nofs ilu ©ie ra©el g˙ami jitlobni bil-˙niena ng˙inu ˙alli jmur il-Bolivja g˙ax qalli li kellu jasal tim ta’ tobba minn Kuba, mill-Venezwela u l-Kolombja u kienu qed joperaw fuq persuni b’çertu tip ta’ g˙ama u li kienu qed isiru jaraw. Qalli li l-assoçjazzjoni tal-g˙omja hawn f’Arequipa qalulu li kellu çans, imma kellu j˙allas il-passa©© u fejn joqg˙od. Teodocju kien xufier, kellu inçident serju li b’miraklu baqa’ ˙aj. Imma tilef id-dawl t’g˙ajnejh. Ilu g˙ama madwar 15-il sena. Talabni bil-˙niena biex imur u jittanta xortih.

Emmnuni, tkun bejn in-nar u l-ilma, ma tkunx taf jekk hux qed iqarraq bik. Fil-flus kont imsallab u li kellu bΩonn ma kienx ftit. Imma fl-a˙˙ar tag˙mel att ta’ fidi fil-providenza t’Alla u dda˙˙al idek fil-but, tg˙in kemm hemm bΩonn, tbierku u tinsa l-©id li tkun g˙amilt. Iddeçidejt li ng˙inu, g˙intu u telaq. Is-Sibt li g˙adda, f’xi d-9.00am, avΩawni li kien hemm wie˙ed li kien g˙ama u ried ikellimni.

Mort flimkien ma Joseph Mercieca (missjunarju lajk) u kif rani ©ie fuqi kollu fer˙an u jg˙ajat, “Padre Nicholas, ©ejt ng˙idlek grazzi minn qalbi; ara issa qed nara”, u waqt li dar fuq Joseph li kien liebes T-shirt abjad u iswed u waqt li beda jipponta b’subajg˙ beda jg˙id, “Ara padre, faxx abjad. Faxx iswed, faxx abjad u faxx iswed”. Dak il-˙in ˙assejt fer˙ li ma nistax infissru u ftakart f’Ìesù meta kien jag˙ti d-dawl lill-g˙omja. Fil-fatt, lil Teodocju po©©ewlu f’kull g˙ajn lenti artifiçjali. Ikun imbierek Alla.

Jiktbilna Fr Kola mill-Perù

Maria RosaKien il-Óadd wara l-quddiesa tas-7.00pm. Ìiet fuqi mara b’tarbija fuq dirg˙ajha, li xtaqet tkellimni. D˙alt mag˙ha fis-sakristija u waqt li t-tarbija bdiet tibki, l-omm li jisimha Marija Rosa, bdiet tibki wkoll. Qaltli, “Padre ©ejt hawn biex issibli fejn ng˙addi l-lejl. Tlaqt mid-dar deçiΩa li ma ner©ax nirritorna iΩjed. Hawn ara t-tarbija bil-©u˙ imma m’g˙andix mis˙un. G˙addejja minn Ωmien diffiçli u ma nixtieqx ner©a’ lura ma’ Ωew©i.”

Kif kont bl-ilbies tal-quddiesa, qbadt it-tarbija li jisimha Santiago u mort biha fil-kçina, b’Maria Rosa warajja. Hemm sibt lil Joseph Mercieca (missjunarju lajk) li baqa’ skantat jarani b’dik it-tarbija. Spjegajtlu x’kien ©ara u sadanittant Maria Rosa ppreparat il-flixkun bil-˙alib. Joseph, missier ta’ tnejn, malajr ˙a l-inizjattiva u qalli, “Ag˙tihuli lil Santiago ˙a nisqih jiena”. U Joseph tana l-ikbar eΩempju sabi˙ ta’ missier li kapaçi jrabbi u jattendi ’l uliedu sal-inqas dettall. Sadanittant tkellimt ma’ Maria Rosa u qaltli li tbati bit-thyroid u ma kellha sa˙˙a ta’ xejn. G˙alhekk ma baqg˙etx tredda’ lil binha u kellha tixtrilu l-˙alib tat-trabi.

Minn dak li qaltli ndunajt li r-ra©el kien g˙addej mill-problema ta’ dippressjoni . Ikkonvinçejtha ter©a’ lura u stedintha biex l-g˙ada tirritorna l-parroçça g˙at-terapija mal-psikologa tag˙na. G˙alhekk fil-11.00pm tlabt lill-watchman Richard je˙odha d-dar g˙ax kienet toqg˙od ’il-bog˙od u meta waslet sabet lir-ra©el jistennieha inkwetat u laqag˙ha bil-fer˙.

G˙eΩieΩ Benefatturi, dan kollu nista’ nag˙mlu bl-g˙ajnuna tat-talb u l-©eneroΩità tag˙kom.Faxx abjad, faxx iswed,

faxx abjad, faxx iswed...

Joseph Mercieca

Membru tal-Assemblea Nazzjonali (1921)

Medjatur fis-Sette Giugno 1919

BiΩΩejjed niftakru li hu kien wie˙ed mill-erba’ Monsinjuri li ˙adu sehem fl-ewwel Assemblea Nazzjonali. U meta nqala’ l-inkwiet tas-Sette Giugno 1919, mill-193 membru preΩenti fil-laqg˙a, sitta biss offrew li jntervjenu fuq in-na˙a tal-Maltin. Fosthom kien hemm Mons. De Piro. U g˙al tlett ijiem s˙a˙, ©era mat-toroq tal-Belt, biex jakkwista almenu xi ftit mid-drittijiet mitlufa u jipprova j©ib il-paçi li tant kienet mixtieqa.

Wara dan l-inkwiet re©a’ tfaçça saram ie˙or - l-inkwiet bejn Strickland u l-Knisja. Hawn ukoll insibu lil Mons. De Piro. G˙ax wara ˙afna laqg˙at ta’ medjazzjoni hu kiseb il-paçi bejn iΩ-Ωew© na˙at. Vera partijott! Infatti, ner©g˙u nsibuh membru fis-Senat fit-Tielet Parlament Malti, mibg˙ut mill-Arçisqof.

Anke fil-kamp reli©juΩ, Mons. De Piro kien strument ta’ paçi. Meta fil-parroçça tal-Qrendi nqala’ xi diΩgwid bejn il-fratellanzi, l-Arçisqof bag˙tu b˙ala Vigarju sakemm irnexxielu jg˙aqqad iΩ-Ωew© na˙at.

Meta miet Mons. De Piro kul˙add qal kelma wa˙da: Malta tilfet benefattur. Ma tridx wisq biex tifhem dan. G˙ax il-fqir g˙alih kien ji©i l-ewwel. BiΩΩejjed insemmu xi fatt: meta kien g˙adu jistudja Ruma, hu ©ie offrut li jmur jistudja fl-Accademia dei

Mons De Piro: patrijott, ja˙dem g˙all-Paçiu j˙obb il-fqir

Nobili, imma huwa g˙aΩel li, la ji©i Malta jmur ja˙dem fid-Dar ta S. ÌuΩepp. U minn Ruma wkoll, waqt li kien g˙adu student, mill-ftit li kien ikollu kien jibg˙at donazzjoni lid-Dar ta’ S. ÌuΩepp. Ma hemmx wisq fiex titfixkel, jekk kienx i˙obb il-fqir jew le! BiΩΩejjed tiftakar li kien direttur ta’ 6 istituti tat-tfal fqar u ltiema. Dan kien jag˙mlu bla ˙las. Anzi kien jo˙ro© hu stess. Barra dawn l-istituti, ˙aseb biex iwaqqaf ie˙or g˙at-trabi u laboratorju g˙at-tfajliet li jispiççaw mill-istituti.

Mix-xhieda li taw fuqu nies li jafuh, insemmu l-karità li kien jag˙ti minn butu, u dan bil-mo˙bi: lill-˙addiema tal-istituti li kellhom xi ˙add marid; lin-nies li kienu jwaqqfuh fit-triq. Tant kien jag˙ti karità, ikomplu x-xhieda, li ©ieli kellu jitla’ bil-mixi minn Santa Venera g˙all-Imdina g˙ax ma kienx jibqag˙lu flus. Wenzu Grixti, is-seftur tal-famija, fix-xhieda tieg˙u jg˙id li ©ieli kien jarah jorqod fl-art g˙ax ikun ta s-saqqu lil xi ˙add.

Imma x’kienet dik il-˙a©a li xprunatu daqshekk g˙all- im˙abba tal-fqar? “Wara l-im˙abba ta’ Alla...it-tieni dmir kbir tieg˙i hu li n˙obb ’l-a˙wa tieg˙i...” Hekk kiteb hu stess fil-˙ar©a tal-Almanakk fl-1924.

Fil-qalb ta’ kull Malti hemm tbaqbaq l-im˙abba lejn art twelidu. Dan ma kienx nieqes fil-Qaddej t’Alla Mons De Piro.

Membru tal-Kumitat Pro Maltesi Feriti e Mortiil 7 e 8 Giugno