20

ETKİNLİK GÜNDEMİ

MSI Dergisi - Eylül 2015 www.milscint.com

Sheraton Ankara, MSI Dergisi Etkinlik Gündemi Ana Sponsorudur.

Birol TEKİNCE: İngiltere’nin Osmanlıİmparatorluğu’na atadığı ilk Büyükelçiolan William Harborne, görevine, 1583 yılında İstanbul’da başlamıştı. O zamandan beri İngiltere, Türkiye ilepek çok alanda derin ilişkiler geliştirdi.İngiltere’nin bugünkü Büyükelçisi olarak, İngiliz-Türk ilişkileri konusundave bu iki ülkenin savunma alanındakiilişkilerine dair neler söylemek istersiniz?Richard Peter MOORE: Sizin de belirt-tiğiniz gibi, Birleşik Krallık ve Türkiyearasındaki derin ve kapsamlı ilişkiler,iki ülkenin uzun ve ortak geçmişlerinedayanıyor. İki ülke de birbirlerine herzaman büyük önem verdi ve bugün ül-kelerimizin karşılıklı ilişkileri, her za-mankinden çok daha önemli. NATOmüttefikleri olarak IŞİD’e karşı birlikteçalışmaktayız ve Libya’dan Somali’yekadar birçok meselede yakın iş birliğiiçerisindeyiz. Ülkelerimiz arasındakikültürel bağlar son derecede kuvvetlive serbest ticarete olan inancımız,ortak dünya görüşümüzün temeliniteşkil ediyor. Harborne, Türkiye’ye Os-manlı İmparatorluğu ile ticaret ilişkile-rini geliştirmek için gelmişti; büyük birmemnuniyetle belirtebilirim ki, Har-borne’un bu görevi üstlenmesinin üze-rinden yaklaşık dört buçuk yüzyıl geçtive ülkelerimiz arasındaki ticaret, hergeçen gün daha da artıyor.

Birol TEKİNCE: İki ülkenin silahlı kuvvetleri arasındaki ilişkilere yönelikdeğerlendirmelerinizi paylaşır mısınız?Richard Peter MOORE: Ülkelerimizinsilahlı kuvvetleri arasındaki ilişkiler,son derece yakın. Türkiye, Britanya Si-lahlı Kuvvetleri’nin de büyük itibar et-

Hazırlayan: Birol TEKİNCE btekince@savunmahaber.com

Köklü bir geçmişe sahip olan Türk-İngiliz ilişkileri, savunma ve havacılık sektöründe de güçlü bir şekilde devam ediyor. DSEI 2015 etkinliğinin arifesinde,İngiltere’nin Türkiye Büyükelçisi Richard Peter Moore ile Türkiye ve İngiltere arasındaki savunma ve havacılık alanındaki iş birliği hakkında konuştuk.

İngiltere’nin Türkiye Büyükelçisi Richard Peter Moore:

“Türkiye bizim için bir pazar değil, bir ortaktır.”

Aks

i bel

irtil

med

ikçe

tüm

foto

ğraf

lar:

©M

SI D

ergi

si

www.savunmahaber.com

tiği, son derece etkin ve profesyonel birorduya sahip. NATO müttefikleri ola-rak, Britanyalı ve Türk subaylar, birçokalanda birlikte çalışmaya ve eğitim faa-liyetleri gerçekleştirmeye alışkın. HemBritanya hem de Türk silahlı kuvvet-leri, NATO’nun gereksinimlerini kar-şılayan ve birlikte çalışabilir niteliktekiteçhizata duyulan ihtiyacın farkındalar.Kıdemli subaylarımız sık sık birbirle-riyle istişare hâlinde. GenelkurmayBaşkanı Orgeneral Hulusi Akar, KaraKuvvetleri Komutanı olduğu dönemde,Birleşik Krallık’a son derece başarılıbir ziyaret gerçekleştirmişti. Ayrıca si-lahlı kuvvetlerimiz arasındaki ilişkiler-tıpkı ülkelerimiz arasındaki ilişkilergibi- uzun bir geçmişe sahip. NitekimDeniz Kuvvetleri Komutanımızın, birzamanlar Nelson’un Amiral Gemisiolan HMS VICTORY’de, Türk Deniz Kuv-vetleri Komutanı Oramiral Bülent Bos-tanoğlu onuruna düzenlediği bir yemeksırasında, Britanya’nın büyük kahra-manı Amiral Nelson’un bir resmine ba-karken, üniformasında, 1797 yılındaTürk Padişahı tarafından verilen birmadalya bulunduğunu fark etmiştim!

Birol TEKİNCE: FNSS, Nurol Holding veBAE Systems arasında başarılı bir ortakgirişim olarak öne çıkıyor. Sizce İngiliz ve Türk firmalarının dâhil olduğu bu türortak girişimlerin sayısı artmalı mı? Eğer öyleyse sizce bu tür ortak girişimlerhangi alanlarda kurulmalı?Richard Peter MOORE: Evet, bu türortak girişimlerin sayısı artmalı ve art-maya da başladı. Britanya ve Türk firma-larının ortak girişimler ve sanayiortaklıkları kurmaları, son dereceönemli ve diğer tüm sektörlerde kazanı-lacak başarıların anahtarı. İş birliğimizi,sadece bir ya da iki sektör ile sınırlama-malıyız diye düşünüyorum. Birleşik Kral-lık, dünyada ABD’den sonraki en önemlive kapsamlı ikinci savunma sanayisigücü. Türkiye de kendi savunma sanayisi

için büyük hedeflere sahip bir ülke.FNSS, Britanya ve Türk şirketlerinin, bir-likte çalışarak üçüncü ülkelerin pazarla-rında önemli yerler edinebileceklerinigösterdi. Hem Türkiye hem de BirleşikKrallık, güçlü markalara sahip. Bir arayagelip oluşturacakları ortak markalarınönünde ise kimsenin duramayacağınıdüşünüyorum. Ayrıca Türk şirketlerininBritanya piyasasına da adım atmalarınıtavsiye ederim; tercihen Britanyalı ortak-larla birlikte çalışarak. Türk firmalarının,Britanya Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyaçlarınıkarşılamaları konusunda herhangi birengel yok; dolayısıyla Türk firmalarının,Britanya Savunma Bakanlığı İnternet si-tesi www.contracts.mod.uk’ye bakma-larını öneririm. Bu İnternet sitesi, Türkfirmalarının tedarik süreçlerinde izle-meleri gereken prosedürler hakkındabilgi veriyor.

Birol TEKİNCE: Bundan birkaç seneönce, İngiltere, Type 26 Global CombatShip (GCS)’in tanıtımına yönelik, Türkiye’de yoğun çalışmalar yürütüyordu; fakat bu çalışmaların, zamanla gündemden düştüğünü gözlemledik. İngiltere ve Türkiye arasında, deniz sistemleri alanındakimevcut iş birliği fırsatlarına dair nelersöyleyebilirsiniz?Richard Peter MOORE: Kendinizi gayetdiplomatik bir şekilde ifade ettiniz;oysa bu benim görevimdi! MaalesefGCS konusunda bazı hatalar yaptık;ancak bu hatalardan gerekli dersleride çıkardık. Türk firmalarıyla iş birliğiyapan Britanya firmaları, sadece Tür-kiye’de değil, aynı zamanda üçüncü ül-kelerde de yeni fırsatlar kolluyor.

©C

row

n C

opyr

ight

Kraliyet Deniz Kuvvetlerine ait bir MERLIN helikopteri, torpido atışı gerçekleştiriyor.

ETKİNLİK GÜNDEMİ

BAE Systems ve Rolls-Royce, Türki-ye’deki özgün programlar kapsamındastratejik ortaklıklar kurmayı hedefli-yor. MBDA, Ultra Electronics, ThalesUK, Qinetiq, Selex, Airbus, UTC ve diğerBritanya firmaları ise yeni ortaklık fır-satları kollayan hem Türk Silah Kuv-vetlerini Güçlendirme Vakfı (TSKGV)şirketleri hem de diğer Türk özel şir-ketleriyle yakın bir şekilde çalışmalaryürütüyor. Bu firmaların bazıları, sonyıllarda epey başarılı çalışmalar ger-çekleştirdi. Denizcilik alanında iler-leme kaydetmenin en iyi yolu, sanayi işbirliğidir. Yenilik ve teknoloji alanındadünya lideri olan Britanya denizciliksanayisi, dünyanın en gelişmiş ve mo-dern gemileri üzerinde çalışmalar yü-rütüyor. Türk denizcilik sanayisi de sonderece saygın bir konuma sahip. İki ül-kenin denizcilik sanayilerini, sadeceBritanya ve Türk donanmalarının ihti-yaçlarını karşılamak amacıyla değil,aynı zamanda, dünyadaki diğer donan-malardan çeşitli siparişler almaya yö-nelik daha yakın iş birliği yapmalarıkonusunda cesaretlendirmek isterim.

İngiltere’den TF-X’e Tam DestekBirol TEKİNCE: Türkiye, kendi milli muharip uçağını geliştirmeyi ve bu uçağınilk uçuşunu da 2023 yılında gerçekleştirmeyiplanlanıyor. Milli muharip uçağın geliştirilmesine yönelik çalışmalar çerçevesinde Türkiye, ayrıca yabancı birfirmadan destek almayı düşünüyor ve BAE Systems’in bu konuda uygun bir aday

olabileceği düşünülüyor. Siz, böyle bir işbirliğinde nasıl bir potansiyel görüyorsunuz?Richard Peter MOORE: TF-X programı,son derece heyecan verici bir atılım veBirleşik Krallık’ın da tam desteğine sahip.Böyle bir programa girişerek Türkiye, ke-sinlikle doğru bir yol izliyor. Bu programiçin ortak adaylarından birisi olan BAE Systems, Türkiye’nin hedeflerine

24

ETKİNLİK GÜNDEMİ

MSI Dergisi - Eylül 2015 www.milscint.com

ulaşmasına yardımcı olacak gerekli ye-teneklere haiz. Uçak tasarımı konusundaBAE Systems, mükemmel bir geçmişesahip; firma, son olarak, Kraliyet HavaKuvvetleri için Typhoon uçağını geliştirdi.BAE Systems ayrıca, diğer ülkelerle bir-likte yerli uçakların geliştirilmesi konu-sunda da iyi bir sicile sahip. Türksanayisinin bu projeye öncülük etmek is-teyeceği açık. Ancak BAE Systems vediğer Britanya havacılık firmalarının,Türk firmalarına çeşitli tavsiyelerde bu-lunup destek olabileceklerinden ve bufirmalarla FNSS örneğinde ya da dünyagenelindeki diğer örneklerde görüldüğügibi, ortaklıklar ile ilgili tecrübelerini pay-laşacaklarından eminim.

Birol TEKİNCE: Milli muharip uçağınınmotoru için hâlen seçim süreci devam ediyor ve bu ihaleye katılan firmalar arasında, EUROJET de bulunuyor. İngiltere,bu ihalede EUROJET’e nasıl destek oluyor?Richard Peter MOORE: Birleşik Kral-lık’ın, EUROJET konsorsiyumunun or-tağı olan tüm firmalara desteği tamdır.EUROJET tarafından geliştirilen EJ200motoru, kendi alanında dünya lideri veTürk firmalarının da EUROJET ekibi ile bir-likte çalışma fırsatını değerlendirmek is-teyeceklerinden eminim. EUROJET,birçok alanda başarılı çalışmalaryürüttü ve bu denli önemli birprogram için önemli kriterler olan gö-reve hazırlık ile bakım yapılabilirlik ko-nularında çok iyi bir şöhrete sahip.

Birol TEKİNCE: Türkiye, kendi hava kuvvetleri için yeni bir temel eğitim uçağıarayışında ve BAE Systems’in

Hawk uçağı, bu ihtiyaç için değerlendirilenuçaklar arasında. Bu ihtiyaca yönelik rekabet çerçevesinde, BAE Systems’in Hawk uçağıne gibi avantajlara sahip?Richard Peter MOORE: Dünyadaki en iyieğitim uçaklarından birisi olarak kabuledilen Hawk, Kraliyet Hava Kuvvetleritarafından, ön cephelerde çarpışan pi-lotları eğitmek için yıllardır kullanılıyor.Uçak, kendisini birçok ülkede kanıtladıve Türkiye için de çok iyi bir seçenek.Uçaktan ziyade bir platform olan Hawk,sürekli güncellenip iyileştiriliyor. Dola-yısıyla bu uçak, eğitim uçağı çözümleriarasında en modern ve gelişmiş çözüm-lerden birisi olmaya devam ediyor. BAESystems, Türkiye’de yatırımlar gerçek-leştirip, FNSS gibi firmalarla başarılı or-taklıklar kurdu. Birleşik Krallık, sözkonusu eğitim uçağı ihtiyacının, iki ülke-nin hava kuvvetleri ve ihtiyaçları ara-

sında, yeni sinerjiler yaratmak için yenibir fırsat sağladığı kanısında.

Birol TEKİNCE: İngiliz firmaları, ticari havacılık alanında yoğun çalışmalar gerçekleştiriyor ve Airbus ile Boeing gibiana yüklenicilere; çeşitli sistemler, alt sistemler ve parçalar sağlıyor. Sizce Türkfirmaları, İngiliz firmalarıyla ticari havacılıkalanında nasıl iş birliği kurmalılar?Richard Peter MOORE: Bu konuda ka-pımız her zaman açık. Türkiye’nin, sivilhavacılık alanındaki büyük hedeflerineulaşmasına yardımcı olmaya istekliyiz.Birleşik Krallık, Türkiye’nin; kanat, motor,aerodinamik unsurlar ve gelişmiş uçaksistemleri dâhil olmak üzere, günümüzünyolcu uçaklarında bulunan teknolojik açı-dan en karmaşık ve en pahalı parçalarıtasarlayan, üreten ve birleştiren, sivil ha-vacılığın küresel liderlerine erişmesinisağlayabilir. Britanya firmaları, Türk fir-malarıyla uzun vadeli ilişkilerin geliştiril-mesini amaçlayan ortak girişimler vesanayi ortaklıkları da kurmak istiyor.

Uzun Vadeli İlişkilerin Kurulmasını HedefliyoruzBirol TEKİNCE: Birleşik Krallık Ticaret ve

Yatırım Kurumu (United Kingdom Tradeand Investment / UKTI)’nun Savunmave Güvenlik Teşkilatı (Defence and Security Organisation / DSO), İngiliz

firmalarına, ihracat konularında yardımcıoluyor. UKTI DSO ayrıca, diğer ülkelerdekihükümetlerle ilişkiler kurarak, İngiliz sanayisinin ihracatına da katkıda bulunmayı amaçlıyor. Bu konuyla

ilgili neler söylemek istersiniz?

©C

rown C

opyright

HMS IRON DUKE

ETKİNLİK GÜNDEMİ

Richard Peter MOORE: Britanya sa-vunma sanayisinin, dünyadaki çeşitli ih-tiyaçlara yönelik yenilikçi çözümlersunabilmesini sağlamak amacıyla UKTIDSO, savunma sanayimiz ile yakın bir şe-kilde çalışıyor. UKTI DSO’nun, Ankara’dada mükemmel bir ekibi bulunuyor; bualanlarda iş birliğini desteklemeye yöne-lik faaliyetlere epey vakit ayırmam sebe-biyle kendimi, bir nevi “Savunma İşBirliği Müdürü” olarak da görüyorum.Britanya savunma sanayisi, birçok tek-noloji alanında dünya lideri konumunda.Yurt dışındaki hükümetlerle iş birlikleri-miz, Birleşik Krallık’ın, ihtiyaç duyulanalanlarda sistemler, eğitim faaliyetleri velojistik destek sunabilmesi ve uzun va-deli ilişkilerin geliştirilmesine yönelik birkararlılık sergileyebilmemiz açısındanbüyük öneme sahip. Ayrıca teknolojitransferi, lisans verme ve benzeri konu-larda da görüşmelerimizi daha erkengerçekleştirebiliyoruz. Bir konuda biraztaraflı bir şekilde görüş bildirmeme mü-saade ederseniz… Teknoloji transferi ko-nusunda, en başından itibaren, dürüst veaçık bir şekilde davranacağımızı belirt-

mek isterim. Bazı ülkeler, en baştan tek-noloji transferi konusunda abartılı söz-lerde bulunup, daha sonra da müşteriye“kancayı taktıktan” sonra, verdikleri busözleri unutuyor. Biz asla böyle bir şeyyapmayız.

Birol TEKİNCE: Son yıllarda, bazı ülkelerin, Türkiye ile ortak girişimler gerçekleştirdiklerini görüyoruz. Örneğin,2014 yılının Ekim ayında, Savunma ve Havacılıkta Endüstriyel İşbirliği Günleri(ICDDA) etkinliği, OSTİM Savunma ve Havacılık Kümelenmesi (OSSA)’nin ev sahipliğinde ve Fransa’nın yakın iş birliği ile Ankara’da düzenlendi. Benzer şekilde,Türkiye-İtalya Savunma ve Havacılık SanayiGünleri etkinliği, Ankara’da, geçtiğimiz Martayında, UDF ve SASAD’ın ev sahipliğinde;ODTÜ TSSK, OSSA ve İtalya’nın katkılarıyladüzenlendi. İngiltere’nin, Türkiye ile savunma sanayisi iş birliğini geliştirmeyeyönelik benzer planları var mı?Richard Peter MOORE: Birleşik Krallık,her daim Türkiye ile savunma sanayisialanındaki iş birliğini iyileştirmeye yö-nelik fırsatlar kolluyor. Birleşik Krallık

ve Türkiye, 2011 yılında, savunma sa-nayisinde iş birliğini öngören ve iki ülkearasında daha yakın bir çalışma ortamıoluşturulmasını teşvik etmeyi amaçla-yan bir mutabakat muhtırası imzaladı.Bu bağlamda, yürütülen sanayi kam-panyaları ve girişimler kapsamındakaydedilen ilerlemeleri değerlendir-mek için, yıllık toplantılar da düzenle-niyor. Her iki ülke ayrıca, bir GenelGüvenlik Anlaşması üzerinde çalışıyor.Dolayısıyla bahsetmiş olduğunuz “birsefere mahsus etkinlikleri” göz ardı et-miyoruz – bu tür etkinliklerin de kesin-likle kendilerine has bir önemi var.

ETKİNLİK GÜNDEMİ

Ancak Britanyalılar olarak bizler, ge-nelde, hem daha az gösterişli hem dedaha somut bir yaklaşım olan devlet-lerarası mutabakat muhtıralarının im-zalanması, ardından da Türk sanayisiile uzun vadeli ilişkiler kurulmasınıamaçlayan kampanyalar gerçekleşti-rilmesini tercih ediyoruz. Bu yaklaşımayrıca, Türkiye tarafından da olumlukarşılandı ve gerçek meyvelerini ver-meye başladı.

Birol TEKİNCE: IDEF fuarında bulundunuz.Hem IDEF hem de Eylül ayının ortalarında,Londra’da düzenlenecek DSEI fuarı hakkındaki görüşlerinizi paylaşır mısınız?Richard Peter MOORE: IDEF’e ilk defabu sene katıldım. IDEF 2015, mükem-mel bir fuardı ve oradaki 3 günümü,UKTI DSO Başkanı Stephen Phipson,onun kıdemli askeri danışmanı HavaTümgeneral Nigel Maddox, Türki-ye’deki Britanya Savunma Ataşesi vehem Birleşik Krallık hem de Britanyasefaretinden gelip fuara katılan büyükbir ekiple birlikte geçirdim. Ayrıcafuara, 30 Britanya şirketi de katıldı vebu firmaların her biri, bize fuarın sonderece başarılı geçtiğini anlattı.IDEF; Britanya savunma sanayisine,sahip olduğu kabiliyetleri vurgulamakaçısından mükemmel bir fırsat sun-duğu gibi, aynı zamanda Britanya he-yetlerine, İstanbul’daki Türk hükümetiyetkilileri ve subayları ile görüşme fır-satı da sağladı.DSEI’nin, Birleşik Krallık’ta ve uluslar-arası düzeyde, profillerini ve varlıkla-rını arttırmayı amaçlayan Türk

firmalarına da benzer imkânlar suna-cağını tahmin ediyorum.Türkiye’nin DSEI’ye katılımına, SSM ve SSI’nin büyük bir Türk firması kafi-lesi ile birlikte öncülük edeceği bilgisi,benim için büyük bir memnuniyet kaynağı.DSEI sırasında, UKTI DSO’nun; bireyselaskeri teçhizatlar, araçlar, insansızsistemler, C4ISR sistemleri, el yapımıpatlayıcılara karşı tedbirler gibi çeşitliekipmanların tanıtıldığı bir standı ola-cak. UKTI DSO standı, yurt dışındangelen heyetlere, gereksinimleri ve im-kânları hakkında bilgi veren ve aynı za-manda, çeşitli Britanya ürünlerinisergileyen yetkili personelle de gö-rüşme fırsatı sunacak.Ayrıca Kraliyet Donanmasının daDSEI’de önemli bir varlığı olacak. Kra-liyet Donanmasından fuara, şu gemi-ler, araçlar ve personel katılacak:n Bir WILDCAT helikopteri taşıyan

Type 23 fırkateyni HMS IRON DUKE.

n River sınıfı bir açık deniz devriye gemisi olan HMS TYNE.

n SEAFOX mayın imha sistemi ile donatılmış Hunt sınıfı mayın avlamagemisi olan HMS HURWORTH.

n Bir MERLIN helikopteri.n HMS IRON DUKE’te konuşlanmış

ve taarruz botları ile PACIFIC 24 modelsert karinalı şişme botlar kullanarakdiğer gemilere denizde çıkarma tatbikatıgerçekleştirecek Britanya KraliyetDeniz Piyadeleri. Deniz piyadelerininbotlarının hem taarruz hem de silahlıkonfigürasyonları sergilenecek.

Dolayısıyla yapılacak ve görülecek çokşey var. William Harborne, bizzat baş-lattığı ilişkilerin, bugün ne kadar iyi vemuntazam bir şekilde ilerlediğini gör-mekten büyük memnuniyet duyardı.

İngiltere’nin Türkiye Büyükelçisi RichardPeter Moore’a, zaman ayırıp sorularımızıcevaplandırdığı ve verdiği bilgiler için,okuyucularımız adına teşekkür ediyoruz.

©C

rown C

opyright

WILDCAT helikopteri