myanmahistory-uphoekyar

224
အမိးသားပညာ၀န္ဦးဖုိးကား မင္းအရိပ္(http://colourful-flatlet.blogspot.com/)မွ e-book အျဖစ္ တင္ဆက္သည္။

Upload: thiha-kyaw

Post on 20-Jan-2016

581 views

Category:

Documents


2 download

DESCRIPTION

U Phoe Kyar

TRANSCRIPT

Page 1: MyanmaHistory-UPhoekyar

အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

မငးအရပ(http://colourful-flatlet.blogspot.com/)မ e-book အျဖစ တငဆကသည။

Page 2: MyanmaHistory-UPhoekyar

http://www.myanmarsar.org/ ဆတ႔ အငတာနကစာမကႏာ တစခကေန ကးယျပး

ကြနေတာ မငးအရပမ e-book (pdf) ေျပာငးလထားပါတယ။

အားေပးဖတရႈတ႔အတြက ေကးဇးတငပါတယ။

Page 3: MyanmaHistory-UPhoekyar

This e-book is not for sale and use of anyone anywhere at no

cost.

Commercial use of this book will be at your own risk.

Page 4: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ကရငမား ဖားစညကရပ

ေရးေရးအခါက ကရင ေခါငးေဆာငႀကးတစဦး ဖးေမာေထာ ဆသသည မမ၏လယက

ေမာကတ႕ဝငေရာက ခးယလြနးသျဖင စတညစအားေလာေသေယာင ေဆာငေနေလ၏။ ေမာကတ႕ျမငေသာ

သစပါးက ငါတ႕ခးယ၍ ေသရသည ၊ ငါတ႕ ေကာငးစြာ သျဂၤ လ သငသညဟ ဆေယာငကာ

မသာအခမးအနားအတြက မမတ႕၏ စညသးလးက ယေဆာင၍ တးခတၾကေလ၏။

ဤသ႕ တးခတစဉ ဖးေမာေထာ သည ေသေယာငေဆာငေနရာမ ရတတရက ထလကရာ ေမာကတ႕

သည အအားသင ၊ ေၾကာကလန႕၍ ထြကေျပးၾကသညႏင စညတ႕သည ကနရစေလ၏။

ဖးေမာေထာသည ထစညသးလးက အမသ႕ ေဆာငယခ၏။ တစလး ေရႊ ၊ တစလး ေငြ ၊ တစလး

အျဖေရာငျဖစရာ အျဖေရာင စညသည ' မေဂၚဖေဂၚလ ' ေခၚေသာ အငတြငးသ ကသြား၍

ေပာကဆးေလသည။ ကန ေရႊဖားစည ၊ ေငြဖားစည ႏစလးက ကရငတသည အလြနႏစသက ျမတနး

ရေသၾကသညႏင ႏစစဉ ပြလမးသဘင ႀကးစြာျပ၍ ကငးပပေဇာၾက၏။ (စညမကႏာ နႈတခမးတြင

ဖားရပကေလးမား ပါရ၍ ဖားစညဟ ဗမာတ႕က ေခၚၾကသည)

ထသ႕ ႏစစဉကငးပေနရာ မြနကရငတ႕သည ႏစစဉ ထစညမားရရာသ သြားရသညက

ၿငးေငြ႕သညႏင တစခါေသာ ထစညတ႕က မမတ႕ရပရြာသ႕ ယေဆာငလာခ၏။ ထစညႏစလးက ' ေဂၚကြာထး

' ၊ ' ေဂၚကြာေစး ' ဟ၍ ကရငဘာသာျဖင ေခၚေလသည။ မြနကရငတ႕သည ထစညႏစလးက သထနယ ၊

ဒနရငးရြာအနးရ ဂတစခအတြငး၌ သမးဆညးထားသညဟ အယရၾကေလသည။

ထစညတ႕က တးခတေသာ လကခတတ႕မာ ဖာပြနနယ ၊ လးေသာက ရြာရ ဗမာကရငတ႕၏

လကတြင ကနရစခၾကသည။ သေၾကာငလညး ႏစစဉလပင ပြေတာခန ကေသာအခါ၌ ဗမာကရငတ႕သည

မြနကရငတ႕ထ ဆငးလာ၍ ထဖားစညမားက ျပန၍ ေပးအပရန ေတာငးဆေလရၾကသည။ သ႕သာလညး

မရရာၾကေခ။

ထစညတ႕က အတငးေဆာငယသြားေသာ မြနကရင ႏစေယာကမာ ေဂၚလေဘးႏင

ေဂၚဆာေပၚတျဖစ၍ အျမငအျမတထားေသာ ဖားစညတ႕က ခးယျခငး တညးဟေသာ အျပစေၾကာင

မကစမား နာရသညဟ ဆသည။ ယခ ဒးရငးရြာရ ထသႏစေယာကမ ဆငးသကေသာ သား ၊ ေျမး ၊

အဆကအနြယ တ႕သည ယေန႕အထ ထသ႕ပင မကစနာေရာဂါ ရၾကသညဟ ဆသည။

[မတခက

ေဂၚကြာထး (ဗမာ ကရင ဘာသာ)

ေဂၚ = စညက ေရတည၍ ေခၚေသာစကား ၊ ကြာ = ခါးစညးအပတ ၊ ထး = ေရႊ ၊ ေစး = ေငြ ။ ]

Page 5: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ကရငလမး ေခါငးေဆာင ေထာမဖ

ကရငလမးတ႕သည ေျမာကအရပဆမ တျဖညးျဖညး ဆငးလာ၍ ျမနမာျပညတြငးသ႕

ေရာကၾကသည။ ထသ႔ ေျမာကအရပ၌ ေနၾကစဉက ကရငလမးတ႕၏ ပထမေခါငးေဆာင အႀကးအမႉး

ေထာဖမ ဆသသည အလြန အားအငသနစြမး ကငလညသညအျပင မမအမးသားမားအား ေကာငးစြာ

ကာကြယေစာငေရာကေလသည။

တစခါေသာ မမတ႕လယယာက အလြန ႀကးမားၾကမးတမးေသာ ေတာဝကႀကး တစေကာငသည

လာေရာကတးဆြ ဖကဆးေလရ၏။ ထဝကႀကး၏ ရနက ၿဖဖကနငသမရဘ ကာလအတနၾကာ အဖကအဆး

ခေနၾကရကန၏။

ထအခါမ ေထာဖမသည ကယတငထြက၍ ႏမနငးရေလသည။ အခနအေတာၾကာ တကခကေလမ

ဝကႀကးေသ၍ ထားခၿပးလင ေထာမဖ ျပနခ၏။ ဝကႀကးေသေၾကာငးက ၾကား၍ ေထာမဖ၏ သားမားသည

ဝကေသေကာငကယရန သြားၾကရာ ဝကေသေကာငက မေတြ႕ရေတာဘ တကခကစဉက

ကးကနရစခေသာ ဝကစြယတစေခာငးကသာ ေတြ႕ၾကရေလ၏။

ေထာမဖသည ထဝကစြယက ဘးလပ၍ အသးျပေလ၏။ ထဝကစြယမာ အလြန ထးဆနးအဩဖြယ

ေကာငးသညက ေတြ႕ရေလ၏။ ထဝကစြယက ဆငယင အသးျပသတ႕သည ပရြယသနမာေသာ အျဖစက

ရၾကေလ၏။ ဤသအားျဖင မၾကာမပင မမတ ရပရြာ၌ လသမားျပားစြာ တးတကလာေလ၏။

ဤသ႕ လပြားမားလာ၍ ေနရာကဉးသျဖင ေနရာထငခငးအသစက ရာေဖြရန

ထြကခြာလာခၾကေလ၏။ တျဖညးျဖညး လာခၾကရာ ကရငဘာသာျဖင ' ထဆမယြား ' ေခၚေသာ

ျမစႀကးတစခက ေရာကလာေလ၏။ ထျမစႀကးသ႕ ေရာကၾကေသာ ခရ စသညတ႕က

ေတြ႕ရခကျပတၾကရာ၌ အလြန အခနၾကာ ေႏာငေႏးသညႏင ေထာမဖသည ၎၏ လတ႕က

မေစာငေတာဘ ေရ႕က သြားႏငေလ၏။ ေထာမဖက " သငတ႕သည အလြန ေလးလေသာသမား

ျဖစၾကသည ၊ ငါ မေစာငနင။ သရာတြင ငါေနာကက လကလာနငၾကေအာင ငါသြားရာလမးက

ရငးလငးခတထြင မးရ၍ အမတအသား ထားခမည။ ငါေနာကသ႕ လကခၾက " ဆ၍ ေရ႕က သြားႏငျခငး

ျဖစေလသည။

ကာလအတနၾကာေသာ တရတမား ေပါကလာၿပးလင ကရငတ႕အား ခရ စသညတ႕၏ အခြမားက

မညသ႕ခြထတ၍ အထမ အသားက ယရပတ႕က ျပသေလသည။ ထအခါမ ကရငတ႕သည

စားေသာကၿပးလင မမတ႕၏ ေခါငးေဆာငလႀကး ေထာမဖ ေနာကသ လကၾကေလ၏။ ထသ႕ လကၾကရာ၌

ေထာမဖ ခတျဖတခေသာ ငကေပာပင စသညတ႕သည ကာလၾကာၿပ ျဖစသျဖင ျပန၍ အသစေပါက

ထြကၾကသညႏင လမးပတေန၍ ေကာငးစြာ မသြားနငၾကဘ ေထာမဖက မမနင ရၾကေလ၏။

Page 6: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ထသ မမနင ရၾကေသာအခါ ထအနားအနး၌ပင ခရပ တညေထာငေနၾကေလ၏။ ေခါငးေဆာင

ေထာမဖသညကား တနခးထကျမက ထးဆနးေသာ ဝကစြယဘးက ယေဆာင၍ ေရ႕သ႕သာ ဆကလက

ထြကသြားေလသည။ ဝကစြယဘးကလညး ယေန႕တင မေတြ႕ၾကရေတာေခ။

မတခက

ေထာမဖ (ျမနမာကရငဘာသာ)

ေထာ = ဝက ၊

မ = အစြယ ၊

ဖ = အဖ ၊ အဘး ။

သေၾကာင " အဘးဝကစြယ = ဘးဝကစြယ " ဆလသည။ မြနကရငဘာသာ ႏငေသာ " ထ႕ေမဖ " ေခၚသည။

ထဆမယြား (ျမနမာကရငဘာသာ)

ထ = ေရ ၊

ဆ = တစေလာက ျဖတစးသြားသည ၊

မ = သ ၊

ယြား = စးသြားသည။

သေၾကာင ျဖတစးလကရေသာ သေခာငးႀကး ၊ သျမစႀကး ဆလသည။

မြနကရငဘာသာႏငေသာ " ထေဆေမယြား " ေခၚသည။

Page 7: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

အလြနခစၾကေသာ ရမးလငမယား ဥဩငက ျဖစပ

မြနႏင ကရငမားသည ဝလငကျမညသက ၾကားလင ေမာငဒ (ေမာငတ) က သတရ၍

လြမးဆြတၾကသကသ႕ ရမးလမးမား သညလညး ဥဩငကသက ၾကားလင လြမးဆြတတတၾကေလသည။

ဤအေၾကာငးမာ ရမးလမး လငမယား၏ အျဖစအပကႏင စပေနေလသည။ ေရးအခါက ရမးမကေလး

တစေယာကသည တစရြာသား ရမးလပႏင ခစႀကက၍ တစေန႕၌ မဘ မသေစဘ ထေယာကားကေလး

ေနာကသ႕ လက၍ေနေလသည။ ေယာကားကေလး၏ အမ မဆးမႀကးကား ထမနးကေလးႏင သေဘာမတ

ျငစကာ အမးမး စတမခမးသာေအာင ျပ၏။

တစခါ၌ မမ၏သားက တစရြာတစေကးသ အေရာငးအဝယ ေစလႊတကာ သားမရခက၌ ေခြ းမက

အမမ ႏငထတေလ၏။

မနးကေလးမာ မၾကတတၿပျဖစ၍ " ကြနမ သြားပါမည ၊ သ႕ရာတြင ကြနမေယာကား ေရာကရမ

ေစာငပါ " ဟ ရခးေတာငးပန ရာ၏။

စတျပငးထနေသာ အမယႀကးသည ဝါးျခမးျပားျဖင တအားလကရကရာ လကႏင ကာေလသျဖင

လကဝါးတ႕တြင ကြျပတ ေသြးျဖာျဖာ ယစးေလ၏။ မနးကေလး မခမရပနင၍ ေအာဟစငယၿပး မမရြာဘကသ႕

ေျပးခရေလ၏။

ကဆးလေသာ မနးကေလးမာ ကယဝန အရငအမာႏင ျဖစ၍ ဤလမးတြငပင သစငတႀကးတစခက

မ၍ သားဖြားရေလ၏။ သားငယက သစငတေပၚတြင တငထားၿပးေနာက ေသြးတက၍ ေသဆးသြားရာေလ၏။

လငေယာကား ျပနေရာက ၊ ေမးျမနးေသာ သ႕မဘထသ႕ ျပနလသညဆ၍ ျပနသြားေၾကာငး

အမယႀကးက လညျဖားေျပာေလ၏။ အမနးနားခငး တ႕ကား ျမငရၾကားရသည တ႕က ေျပာျပေလသည။

ထအခါ မမ၏ ဇနးေနာကသ အလငအျမန ေျပးလကေလ၏။

လမးအနး သစငတကမ၍ ဝါးျခမးဒဏရာ ေသြးျဖာျဖာႏင မရႈမလ ေသေနရာေသာ မယားက

ေတြ႕ရလင မခမဆန႕ျဖစကာ ပကဖကငယၿပးေနာက မးသျဂႌဟေလသည။ မးအရန ေကာငးလာေသာအခါ

ခစသႏင မခြနငဟ မးတြငးသ႕ဆငး၍ ေသလကေလေတာ၏။

အမယႀကးသည သား ျပနမလာ၍ စစမးရန လကလာရာ ႏစဦးလး ေလာငကြမးပကစးေနသညက

ေတြ႕မ ျပာက ႏစပခြ၍ အလယက ဝါးလးတားခေသာ ဟ၏။ ေသ၍ ျပာျဖစသညတင ငါသားႏင သေဘာမတ

၊ မေပးစား လငမယားမဟတဟ ဆလရငးတညး။

သားငယမာလညး ေသေကပကစးၿပးေနာက ထသစငတေပၚတြင ဥဩငကငယ တစေကာင

ေအာျမညေနသညက ေတြ႕ၾကရသညႏင ထသားငယပင ေသၿပးေနာက ဥဩငက ျဖစေနသညဟ

Page 8: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ထငျမငၾကသညအျပင မခငက ရာမေတြ႕၍ ထငကငယက ' ေမေကာ ၊ ေမေကာ ' ဟ ေခၚေဝၚတမးတေယာင

ၾကားၾကေသာ ဟ၏။

ဤသလင ဥဩငကတ႕ ဥဩ ၊ ဥဩ (ေမေကာ ၊ ေမေကာ) ဟ ေအာျမညသက ၾကားရလင

ရမးလမးတ႕သည ထလငမယား ၊ သားငယ တစစက သတရကာ သနားလြမးဆြတ ၾကေလေတာသတညး။

Page 9: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ေငြေတာငသ ကရငအမးသမး ေဒြးမယေနာ ဝတ

ေဒြးမယေနာသည နနယေသာ န႕စ႕ရြယသားငယက ပစခြာခရန မလြယကေခ။

ေကာငးကငသ႕ပတက၍ အတနျမငလင သားငယန႕ဆာ၍ ငသက ၾကားရေသာအခါ ေဒြးမယေနာသည

မခြာနငဘ န႕တကရန ျပနလည၍ ဆငးသကခေလ၏။[အမာစကား ဤေဒြးမယေနာ ဇာတဝတမာ

ကရငလမးတ၏ ဇာတေတာႀကး ျဖစေလသည။]

ဦးေမာငေမာင စရငေသာ နန႕ေနာငးခါရဝတတြင ေရးမတခကအရ ေရးအခါက အထကအရပမ

ခငးတြငးျမစအတြငးသ႕ ေမာလာေသာ ဝါးပးလးႀကး တစခတြင ၾကကယကထားေသာ အေရးအျခစႏင

တေသာ အကၡရာစာလးမား ပါလာေလသည။ ေနာကဆး၌ စာေပပညာ တတေျမာကေသာ ကရငအဘးႀကး

တစဦးႏငေတြ႕၍ ဖတၾကညရာ အလြနေရးကေသာ ကရငဘာသာေဟာငးျဖင ေရးထားေသာ

ေဒြးမယေနာဝတ ျဖစေၾကာငး ေတြ႕ရသည။

ထဝါးပးလးႀကးမတစဆင ေပတြင ကးယၾကေလရာ ထေျမ၌ ၾကကယကရာႏင တေသာ

အကၡရာစာတ႕က ေမာလၿမငနယရ ကရင ဘနးေတာႀကးမားထ၌ ယခတင ေတြ႕ရေသးသည ဆသည။

ထျပင ယးဒယား (ထငး) ျပညတြငလညး ဆငတေသာ ထကရငစာမးက ေတြ႕ရေသးသည ဆသည။

ရနကနၿမ႕ စမးေခာငးရပ ၊ ကရငပညာရ ေစာဖးလငးေထး ထမလညး ထေရးစာမားမာ ယခအခါ

မြနအကၡရာႏင ေပတြင ရေသးေၾကာငး ၾကားသရေလသည။

တစဖန ျမနမာျပည အေရ႕ေတာငယြနးရ ဇငးမယျပည ေယာနကအရငသည ပါဠဘာသာျဖင

စရငအပေသာ ဇငးမယဏၰာသနပါတ ဇာတေတာႀကးတြငလညး ဤေဒြးမယေနာဝတ ပါေလသည။ ထ

ဇငးမယ ပဏၰာသတြငကား ေဒြးမယေနာ၏ လငေယာကား သဓနမငးသားက စြ၍ ' သဓနမငးသားဇာတ ' ဟ

ေခၚေလသည။

ဤ ဝတေပါငး ၅၀ ပါေသာ ဇငးမယ ပဏၰာသမာ (ပဏဏာသ = ငါးဆယ) ဗဒၶဘာသာ ငါးရာငါးဆယ

နပါတ ဇာတေတာမား အတငး လက၍ စရငထားေသာ ဇာတဝတမား ျဖစ၍ ငါးရာငါးဆယ

ဇာတေတာတကသ႕ပင အတနးျမင၍ ေလးစားျခငးက ခရေလသည။

ဤသ႕အားျဖင ထ ေဒြးမယေနာ ဝတတြင အမညနာမတ႕မာ ပါဠဘာသာ ၊ ဗမာဘာသာ ၊

ကရငဘာသာ တ႕ျဖင အနညးငယ ကြလြေလသည။ ေအာကတြင ၾကညပါေလ။

ပါဠ = သဓန + မေနာဟရ

ဗမာ = သဓနမငးသား + ေဒြးမယေနာ

Page 10: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ဗမာကရင = ေမာသဂန + ေနာနးခါရ

မြနကရင = မနးသခနပ + နန႕ေနာငးခါရ

ဗမာကရငအေခၚ ' ေမာသဂန ' သည ေရးတစဘဝက ' ကသနနေခၚနြး ' တြငသညဟ ေတြ႕ရရေလသည။

အထကပါအမညတ႔တြင သဓနမငးသား ဝတ ၊ မေနာဟရ ဝတ ၊ ေဒြးမယေနာ ဝတ ၊ နန႔ေနာငးခါရ

ဝတ

ဤေလးမညသည ထငရားေလသည။

ယခေသာ ဇငးမယပဏၰာသ ၊ ဦးေမာငေမာင၏ ဘာသာျပန ၊ အျခား စာေဟာငးတ႕က မး၍ '

ေဒြးမယေနာ ' ဝတက အကဉးခပ ေရးျပေပအ။ ]

သဓနမငးသား ေဒြးမယေနာကရခနး

အႏၵယျပည ၊ မဇၩမတက ၊ ဥတရာ ပဥၥာလတငး ၊ အာဒစၥဝသ မငးႀကး၏ သားေတာကား

သဓနမငးသားဟ အမညတြင၏။ (ကရငစာ အမတအသားတြငကား အယဒၶယျပည ဘရင၏ သားေတာဟ

ဆသည)

ထတငးျပည၏အေရ႕ ၊ လတ႕၏ နယစပႏင ဟမဝႏာအစပတြင ပတတလတ ေရကနႀကး ရ၏။

ဟမဝႏာ ေတာငမႀကးသ႕ေရာကရန လတ႕၏နယစပမ ေတာငခနစေတာင ၊ အငခနစအင

ေကာသြားရသည ဆသည။ ထခနစေတာငအနက ငါးေတာငေျမာက ျဖစေသာ ေတာငမာ

ေကာလာသဘေတာင ဟေခၚရာ ေငြေရာငရ၍ ေငြခ ၊ ေငြေတာ ႏငတသည ျဖစေသာေၾကာင ' ေငြေတာင ' ဟ

တြငေလသည။

နတကနၷရာ ၊ လကနၷရာ ၊ ငကကနၷရာ သးမးရသည ဆရာ လကနၷရာမးဟ ဆအပေသာ

ကရငလမးတ႕သည အလြနေရးကေသာ အခါကာလက ထေငြေတာငအရပ၌ ေရာကရ ေနထငၾကဖးသည

ဆသည။

ထေငြေတာငျပည ဒမမငးႀကးတြင သမးေတာ ခနစေဖာရရာ အဆပါ ပတတလပ ေရကနသ႕

မၾကာမၾကာ လာေရာက၍ ေရခး ျမးထးေပာပါး တတၾကသည။ ထသမးေတာတ႕မာ မမတ႕၏

ဆငယငအပေသာ ဘယကတနဆာ ၊ ဒြာဒရာတ႕ အစြမးအားျဖင ေကာငးကငသ႕ ပတကနငသည ဆသည။

တစခါေသာ အဆပါ သဓနမငးသားသည ပညာသငမ ျပနခရာ ထပတတလပ ေရကနအနးသ႕

ေရာကရ ၊ ထညအစမ ခနစေဖာ ေရလာခးသညႏင ေတြ႕ၾက၏။ အလြနလပ တငတယသျဖင

Page 11: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ရယလေသာဆႏၵ ရလာသညႏင ေတာမဆးႀကး တစဦးႏင တငပငကာ နဂါးပတ ေကာကြငးျဖင ေထာင၍

ဖမးၾကေလ၏။ (မဆးက ေတြ႕ျမင၍ ဖမးဆးၿပးလင မငးသားအား လကေဆာငအျဖစ ဆကသညလညး

ဆသည။)

အငယဆး နန႕ေနာငးခါရ ေခၚ ေဒြးမယေနာ ကမေလ၏။ အစမေတာ တ႕လညး တစစတစရာ

မတတနငေတာဘ ေငြေတာငျပညသ႕ ပတက ေျပးသြားၾကေလ၏။

ေရးဦး၌ ေဒြးမယေနာသည အလြန ေၾကာကလန႕ တနလႈပ ၊ ျပငးစြာပေဆြးျခငး ျဖစေနရာမ

သဓနမငးသားက ယယ ၊ ေခာေမာ ၊ မမက ေမတာရေၾကာငး ေျပာဆေဖာငးဖ ၊ ႏစသကေစ၍ မမ၏

တငးျပညသ႕ ေဆာငခေလ၏။

ခမညးေတာ မယေတာတ႕ကလညး အမးျခားသည အလြန လပတငတယေသာ ေဒြးမယေနာက

လြနစြာခစခငျမတနး ႏစသကၾကကန၏။ သားေတာအား အမေရအရာ ေပးေလသျဖင ေဒြးမယေနာသည

အမေရ႕မဖရား ျဖစလာကာ မမ၏ တငးျပည ၊ မဘႏင ေကြကြငးရေသာလညး တျဖညးျဖညး

အလြမးေျပေပာက ခမးသာရႊငလနးျခငးသ႕ ေရာကေလသတညး။

ပဏၰား အေကာကၾက၍ ေဒြးမယေနာ ေငြေတာငျပညသ႕ ျပနေျပးရျခငး

ဘရငမငးႀကး၏ ပေရာဟတ ပဏၰားသည မမ၏ သမးက သဓနမငးသားႏင ထမးျမားရန

မနးထားျခငးရရာ ယခ ေငြေတာငသက ယလာခေလသျဖင အၾကပက စတနာကာ ေဒြးမယေနာ ပကစးမ

မမ၏ သမးႏင သဓနမငးသား ျပနလည လကဆကရန ျဖစနငမညဟ ေဒြးမယေနာ ပကစးေၾကာငးက

ၾကလကရ၏။ (ဇငးမယ ပဏၰာသတြင သဓနမငးသားက ပေရာဟတ၏ သားအား မမမငးျဖစေသာ အခါ

ပေရာဟတရာထးက ေပးမညဟ ကတျပသညက ယခ အဖပေရာဟတက မခနင၍ မငးသားအေပၚ

မေကာငးၾကသညဟ ဆသည။ ကရငစာ အဆေလာက ယတမေကာငး။)

ပဏၰားသည နယစြနနယဖား၌ သပနထဟန ျပေစၿပးလင အမေရ႕မငး သဓနမငးသားက ေစလႊတ၍

ၿဖဖကေစရန မငးႀကးအား ေလာကတငေလ၏။ မငးႀကးလညး လႊတရေလ၏။

ထကသ႕ သဓနမငးသား မရခက အေတာအတြငး မငးႀကးမာ မမ၏အတ႕သည ဝမးမထြက၍

နယပယအသစတ႕က ပတရသညဟ အပမကျမငေလသည။ အလြနထတလန႕သညႏင ပဏၰားအား

အပမကက ဖတေစ၏။

ပဏၰားလညး အခကဆကၿပဟ " မငးႀကး ၊ မဖရား ၊ တငးျပည ဤသးပါး၏ အႏရာယ

အလြနႀကးပါသည။ ယၾတာႀကးစြာ ျပရပါ လမမည။ ျပရနကား ၾကက ၊ ဝက ၊ ကြ ၊ ႏြား စေသာ

Page 12: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

အေျခႏစေခာငး ၊ အေျခေလးေခာငး တရစၧာနတ႕၏ လညေခာငးေသြး ႏငတကြ ထးဆနး တနခးႀကးေသာ

ေဒြးမယေနာ၏ လညေခာငးေသြးကပါ ယဇပေဇာရပါလမမည " ဟ မေကာငးစတျဖင ေလာကေလ၏။

ပထမ၌ မငးႀကးသည ေခြ းမေတာက မျပထက မျပရက၍ ျငငးဆနေသာလညး ပဏၰားက

အသကေဘးျဖင အထပထပ ၿခမးေျခာကေလရကား ေနာကဆး၌ မငးႀကး သေဘာတရေလ၏။

မၾကာမပင ေဒြးမယေနာ၏ အမေတာက စစတပ ဝငးေလ၏။ ေဒြးမယေနာႏင ေယာကၡမ

မဖရားႀကးတ႕သည အေၾကာငးက သရေသာ အလြနစးရမပပနၾကလက မဖရားႀကးသည ေဒြးမယေနာ၏

အသကလြတရန ၾကရေလ၏။ ေဒြးမယေနာႏင ပါလာေသာ ဘယကတနဆာတ႕က ဝတဆငကာ

ေကာငးကငျဖငပ၍ ေငြေတာငျပညသ႕ ေျပးရန တကတြနးေလ၏။

ေဒြးမယေနာသညကား ထအခါတြင န႕စ႕အရြယ သားငယတစေယာက ရေနၿပျဖစ၍ လငႏငသားက

ပစ၍မသြားရကဘ အသကအေသခေတာမညဟ ဆေလ၏။ မဖရားႀကးသညကား မမ စမသညအတငး

အတငးအကပ လကနာေစ၏။ ဤသ႕ ႏစႀကမတင ဆငးၿပးမ မယေတာႀကးက " ဤသ႕ျဖစေနလင

အသကဆးရးလမမည။ သေၾကာင ဖလားတြင န႕ရညညႇစ၍ ထားခပါ ၊ သားေတာအား မမ ၾကည၍

ေျပာရစမည ၊ ေျမးေတာကလညး မမ ေကြ းေမြးရစမည ၊ ေနာငအခါ အားလး ျပနေပါငးရေအာငကလညး

စမေပးမည " ဟ အားေပး စကား ေျပာၾကား၍ တစခါတညး ပသြားရန တကတြနးေလ၏။ ဤအခါတြငကား

ကေလးငသ မၾကားရေတာသညႏင အတငးဇြတႏစ၍ ပသြားေလသတညး။

လမးခရး၌

ေဒြးမယေနာသည ၿမ႕တခါးဝတြင တစႀကမနား၍ သားငယရရာဘက ေနာကသ႕

ေမာေခၚၾကညရာေသး၏။ တစဖန မမ လငေယာကား နယစြနမ ျပနလာေလၿပလား ဟ၍လညး

ၾကညေမာရာ၏။ မညသညဘကတြငမ ေမာလငစရာ မရသညႏင ဆကလကပခရ၏။ မမတ႕ လာစဉက

တငးျပညမေရာကမ တစေထာကနားဖးေသာ သနပပငႀကးသ႕ ေရာကလာ၍ ဆငးသကနားျပနေလ၏။

ေမာငေတာသည ငါက ခစခငသညေဇာျဖင လကလာလမမည။ ငါ၏ ပေဆြးရပက သေစရေအာင

စာေရးသား၍ ထားခမညဟ သနပရြကတြင ဆးျဖင မမပေဆြးရပက ေရးသားထားခေလသည။

တစေထာကပေလေသာ ဟမဝႏာနယစပ မမတ႕ ေရခးရာ ၊ အဖမးခရရာ ၊ မငးသားႏငေတြ႕ရာ

ပတတလတေရကနသ႕ ေရာကလာေလ၏။ ဤေနရာေဟာငးတ႕က ျမငေလေသာ အထးပေဆြးျခငး

ျဖစေပၚလာလက ေကာကဖာတစခတြင စာေရးကာ ထေရကန အနးရ ရေသႀကးတစဦးထ၌ မမ၏

နဝရတလကစြပက အပထားခ၏။

Page 13: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

စာတြငမာပကား " ဤလတ႕ နယစပမ လြန၍ မလကလာပါႏင။ ေဘးရနအလြနႀကးမား မားျပား၍

ေမာငေတာ အသကရငဖြယ မရပါ။ ႏမမာလညး လငႏငကြေလၿပ ျဖစ၍ မၾကာမပင ေသရမည ျဖစပါ၏။

သေၾကာင လကလာ၍ အကးမရၾကပါၿပ ၊ ဆရာရေသထ၌ ႏမ၏ န၀ရတလကစြပက ယၿပးလင

တငးျပညသ႕သာ ျပန၍ သားငယက ႀကးျပငး ခမးသာေအာင ေစာငေရာကေကြ းေမြး ပါေလေတာ " ဟ

ေရးမာခ၏။

ေမာငေတာ ေရာကလာလ ေရာကလာျငားဟ ဤ ပတတလတ ေရကနအနးတြင အတနၾကာ

ေစာငေနရာ၏။ မေပၚလာမ အနငနငခြာ၍ ေျမာကအရပသ႕ တစဆငပေလ၏။

အလြနထထပ ၾကမးတမးေသာ ေတာေတာငတ႕က လြန၍ ခရးအတနကြာတြင ေရပကနႀကးသ

ေရာကလာေလ၏။ ဤေရကန၏ ေရမားက ထသမ သကရသကမ အလးစ ေၾကမြပကစးရသည ဆသည။

ေမာငေတာ လကလာေသာ ေဘးကငးရနဟ ေညာငရြကတြင သတေပးစကား ေရးသားခေလ၏။

တစဆငပေသာ ေကာကေရကနႀကးသ႕ ေရာကလာ၏။ ထကနေရထသမ ေကာကျဖစ၍

ဆးရးရတတသညက ေမာငေတာ သတျပရန ေကာကစြနးတစခတြင သတေပးစာ ေရးချပနေလသည။

ထမ ပချပနေသာ ေျမာကဘကနယအကန သေရေခာငး ေရျပငအစပသ ေရာကလာေလ၏။

ထသေရျပငႀကးက လြနမ မမတ႕ ေငြေတာငျပညသ႕ ေရာကရ၏။ ဤ သေခာငး ၊ သျမစ ၊ သေရျပငႀကးကာ

ေရြ႕ရား ၊ လႈပရား ၊ ၾကမးတမးစြာ စးသြားလက ရသျဖင လတ႕ ကးသနးျခငးငာ မတတနငကန။

(ကရငလမးတ႕ ေတာငအရပသ ဆငးသကလာၾကစဉက ေတြ႕ခ႕ ၊ ေကာခရသည ဆေသာ

ကရငဘာသာျဖင ' ထဆမယြား ' ေခၚေသာ သျမစႀကး ၊ သေရျပငႀကး ျဖစတနရာသည)

ေနာကဆးအႀကမ အားသြန၍ ထသျမစႀကးက ျဖတသနး ပေသာအခါ အားကန၍

ကလဆဆကေလးတြင ေငြေတာငျပညဘက ကမးသ႕ ေရာကရ ၊ ေျမတြငပက၍ ေျမာေမသြားေလ၏။

ကာလအတနၾကာမ ျပန၍သတရ ၊ ေရာကရေၾကာငး ခမညးေတာ သေလ၏။ သ႕ရာတြင

မးျခားလတ႕ႏင ေပါငးသငးေတြ႕ထ စပယကမသျဖင မသန႕မရငး နမကသြားသညဟ ယဆေသာ

ေငြေတာငျပည၏ ထးစအရ ေဒြးမယေနာက ခကခငး ျပန၍လကမခဘ ခြျခား၍ ထား၏။ ေနာငအခါမ

ေခါငးေဆး ၊ ေရခး စငၾကယေအာင ေခါငးေဆးမဂၤလာျပၿပးမ လကခရန စမထားေလသည။

သဓနမငးသား လကခနး (ျပနေပါငးမျခငး)

သဓနမငးသားသည သပနထသည ဆရာမ ျပနေရာက ၊ အလးစ ၾကားသ ၊ ေဒြးမယေနာေနာကသ႕

လကရန ဆးျဖတလကေလ၏။

Page 14: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

သားငယမာ ေရႊကသ လပတငတယ ၊ ကရငဘာသာျဖင ' ဖကြနေထာ ' တြင၏။ (ဖ = သား ၊ ကြန =

စငၾကယသည ၊ ေထာ = ေရႊ) ' သားေရႊစင ' ဆလသည။ စငၾကယေသာေငြက ' က ' ဟ ေခၚသကသ

စငၾကယေသာ ေရႊကလညး တငစားေခၚနငသျဖင ' သားေရႊက ' ဟလညး ျဖစနင၏။

ကရငလမးတ႕ အယအဆ အမတအသား တစရပကား ေငြေတာင ကရငလမး မနေသာ ေမြးစ၍

တငပါးဆတြင အမညးအည စေသာ အမတအသား အကြကမား ပါေလသည။ ႀကးမသာ အခ႕တ႕

ေပာကကြယသြားတတသည။ ဤသ မးစစေသာ အမရငး၏ န႕မတပါး အျခားမးကြလမား၏ န႕ရညျဖင

တကေကြ းေသာ အသကမရင ေသဆးတတ၏။ သ႕ေၾကာင အမ မရေသာ အျခားအစားအစာျဖငသာ

ေမြးျမရေသာ ဟ၏။

ယခ သားေရႊက ကလညး ဘြားေတာႀကးအား ဝါးဖတျဖင ေကြ းေမြးရန မာထားခ၍

သဓမမငးသားသည ေလးျမားစြကာ အသကစြန႕၍ ေငြေတာငျပညသ႕ လကသြားေလ၏။

ခရးစဉအတငး သနပပငႀကး ၊ ပတတလတေရကန ၊ ေရပအင ၊ ေကာကေရကန ၊

သေရျမစကမးတ႕က ေဘးရနကငးစြာ ေရာကခ၏။ ထစခနး၌ ေဒြးမယေနာ ထားခေသာ စာတ႕က ေတြ႕ရလင

ပမခစခငစြလမး၍ အားတကအားၾကြျခငး ရေလ၏။ ေဒြးမယေနာမာ ေကာငးကငျဖင ပသြားရသည ျဖစ၍

ေမာပနးျခငးမတစပါး အျခားေဘးရန မရေခ။ သဓနမငးသားမာကား ေျမျပငမ သြားရသျဖင

ခကခၾကမးတမးေသာ ေတာေတာင ၊ ေျမြ ၊ ကငး ၊ ကား ၊ ဆင စေသာ ေတာသား တရစၧာနတ႕၏

ေဘးအမးမးမ လြတေျမာကနငသညမာ အာဇာနည ေယာကားဟ ဆေလာကပါေပ၏။

ပတတလတ ေရကနစခနးရ ရေသႀကးထမ ေဒြးမယေနာ အပထားခေသာ န၀ရတ လကစြပက

ယငငလာခ၍ ေနာကဆး သေရျပငစပ ထနပငႀကးသ႕ ေရာကလာေလ၏။

ညအပၿပးေနာက ေငြေတာငျပညဘကသ႕ သြား၍ ကကစားတတေသာ ငကႀကးတစေကာငက

တြယမခကပ၍ ေငြေတာငျပည ဘကသ႕ လကသြား ၊ ေရာကသြားသည ဆသည။ သငေလာရာ

ေရတြငးတစခ အနး၌ ရပနားေစာငစား၍ စစမးေနရ၏။

ထအခါ ေဒြးမယေနာက မမတ႕ အမးအတြငးသ႕ ျပန၍ လကခနငရန ေခါငးေဆးမဂၤလာ

ျပေသာအခါႏငၾက၍ ေငြေတာငသ အပတစစ ေရတြငးသ႕ ေရခပလာရာ ေမးျမနးသရ ၊ ေနာကဆးအပ၏

ေရအးတြင နဝရတလကစြပက အမတမ႕ ထညလကေလ၏။ ေခါငးေဆးၿပး၍ ေရသြနေသာအခါ

ေနာကဆးအးအသြနတြင ေဒြးမယေနာက ေခါငးက လကျဖငသပလကရာ ေရအးတြငးမ ကလာေသာ

န၀ရတလကစြပႏင အဆငသင လကတြငစြပမေလ၏။

Page 15: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

မမ၏ ခစလစြာေသာ လငေယာကား လကလာေၾကာငး သရ ၊ ေျမာေမသြားေလ၏။ ထကစ၍

ခမညးေတာမငးႀကး သရ ၊ ထလမးျခားက ဖမးေစ၏။ ပပနးရပရညက ျမငရလငေသာကား သာမည

လစားမး မဟတေၾကာငး သရ၍ ေလးပစ ၊ ဆငစး ၊ ျမငးစး စေသာ ေယာကားေကာငးတ႕ တတအပေသာ

အတတတ႕က ျပေစ၏။ အလးစ ေကနပဖြယ ၊ ခးမြမးဖြယ ေကာငးသညျပင သာမညလတ႕

မလာေရာကနငေသာ ေငြေတာငျပညသ႕ လာေရာကနငေသာ အစြမးသတလညး ရခသည။ ထမတစပါး

သမးေတာက ဤမေလာက ခစခငစမက ၊ သစၥာတညၾကညစြာ အသကစြန႕၍ လကလာသလညး

ျဖစေပသညဟ အလြနဝမးေျမာကစြာ သမးေတာႏင ထမးျမားလကေလ၏။

ေငြေတာငျပညတြင အတနၾကာ ရႊငလနးခမးသာစြာ ေနၾကၿပးေနာက သဓနမငးသားသည

ေဒြးမယေနာက ေခၚေဆာငကာ မမတငးျပညသ႕ ျပနခ၍ မၾကာမ ခမညးေတာ၏ အရကအရာ ထးနနးက

စးစရေလ၏။

ေဒြးမယေနာကား မဖရား ျဖစရသညထက မမ၏လင ၊ သားတ႕ႏင ေခာေမာစြာ ျပန၍ေတြ႕ၾက

ေပါငးသငးရျခငး၌ ပမႏစသက ဝမးေျမာကရေလသတညး။

[မတခက ဇငးမယပဏၰာသ အဆ ဥတရာပဥၥာလမာ ယခ ပနဂပနယ ၊ ေဒလၿမ႕အနးတစဝက၌ ရသည။

ကရငမတတမးအရ အယဒၶယ ျပညနယမာ ႏစေနရာ ႏစၿမ႕ ရေနသည။ အႏၵယျပည ၊ ေရး

ေကာသလတငး၏ ၿမ႕ေတာေဟာငး ျဖစေသာ မလရငး အယဒၶယ ၿမ႕ေတာ ရသည။ ထ မလရငး ၿမ႕ေတာ၏

အမညက ယ၍ ယးဒယား (ထငး) ျပညတြင ျမနမာသကရာဇ ၇၁၂ ခ (1350 A.D ) တြငမ အယဒၶယၿမ႕ဟ

ၿမ႕သစ ထပမ တညေထာငေလသည။

ေငြေတာင ေခၚေသာ ေကလာသဘေတာင မ ဥတရာ ပဥၥာလတငး၏ အေရ႕ေျမာက ဟမဝႏာနယ၌

ရသည။ မလရငး အယဒၶယ ျပညကေသာ ေျမာကစးစး၌ ရေလသည။

တစဖန ျမနမာျပည အေရ႕ပငး ကယားျပညနယ၌ ေငြေတာငျပညဟ ရျပနသျဖင ယးဒယား (ထငး)

ျပညရ ဒတယအသစ အယဒၶယျပည၏ ေျမာကဘကစးစးပင ကျပနေလသည။

သ႕ျဖစရာ ထေဒြးမယေနာဇာတ ျဖစပကရာသည မဇၩမရ မလရငး အယဒၶယႏင ေကလာသဘ

(ေငြေတာင) ေသာလညးေကာငး ၊ ဒတယ အယဒၶယႏင ျမနမာျပည အေရ႕ဘကရ ဒတယ အသစ

ေငြေတာငေသာ လညးေကာငး ႏစေနရာလး ျဖစနငရနရသည။

ကရငတ႕မာ အာရတက အလယပငး ယခ ' ဟအနက ' ေခၚ ျမစဝါျမစဖား တစဝကဆမ

ေတာငဘကဆသ ဆငးသကလာၾက ေလသည။ ထသ ေတာငဘကဆသ႕ ဆငးသကၾကစဉက ထ

ေကလာသဘ (ေငြေတာင) ဆသ႕လညး တစစတေလ ေရာကနငရနရ၏။

Page 16: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

သ႕ေၾကာင မဇၩမ အယဒၶယႏင ေကလာသဘ (ေငြေတာင) ဆသ႕လညး ဆကစပနငရန ရေလသည။

တစနညးကား ထမဇၩမ အျဖစအပကက ယခ ယးဒယား (ထငး) ျပညရ ဒတယ အယဒၶယႏင

ျမနမာျပညရ ဒတယ ေငြေတာင အရပသ႕ ယေဆာင၍ နညးတ အျဖစအပက အမတအသား ထားျခငးလညး

ျဖစနငသည။

ေရ႕တြင ျပလတ႕ေသာ ထေဒြးမယေနာ၏ အဆကအႏြယ အျဖစအပက အရပေဒသတ႕

ၾကညလငကား ယးဒယား (ထငး) ျပညႏင ျမနမာျပည အရပေဒသမား ျဖစေနေလသည။ ]

ေမာငဒ (ေမာငတ)

သဓနမငးႏင ေဒြးမယေနာတ႕ ႀကးရင အမငးေသာအခါ သားေတာ မငးေရႊကအား ထးနနးကလႊ၏။

ေရႊကမငး၏ မဖရားႀကးကား အလယနနးဖြား ႏမေတာ ျဖစ၏။ ေရႊကမငးမ သားေတာ ေစာေနာငရငႏင

နန႕ေသာက ေခၚ ေသာကစႏၵ တက ဖြား၏။

နန႕ေသာက အရြယသေရာကေသာ ေရႊကမငးထတြင ဆငထနးအမႈထမးျဖစေသာ မြနလမး

ေမာငေထာပင ဆသႏင တတတဆတ ခစႀကကမေလ၏။

ခမညးေတာသရ ၊ ရကစနး ၊ အမကထြက၍ ေမာငေထာပငက ဖမး၍ သတေစဟ လညးေကာငး ၊

နန႕ေသာကက အရငလတလတ မးျမက၍သတေစ ၊ ေဆြေတာ မးေတာ မနသမ ထငးတစေခာငးစယ၍

ထမးပတြငထညေစ ၊ မးေလာငကြမးၿပးသည တငေအာငလညး ၾကညၾကေစဟ လညးေကာငး အမန႕ေတာ

ထတေလ၏။

ေမာငေထာပငသည ခကခငး လကလြတ ထြကေျပးသြားေလ၏။

နန႕ေသာက အတြကကကား ဘြားေတာ နန႕ေနာငးခါရ (ေဒြးမယေနာ) ကဝင၍ မန႕ၾကား

ညႊနၾကားခကအရ ေရႊကမငးက အသကကလႊတ၍ တငးျပညမ ႏငထတလကေလသည။

[မတခက ေရးကရင ထးစတစရပကား အပအပခနးတြင လပႏင ေမတာစကားေျပာေနစဉ လပ

မထနးသမးနငပ ေပၚေသာ အပက မးေမႊး၍ ျပသျမငေစ၏။ အဓပၸါယကား နန႕ေသာကက မးတကသတရန

ဒဏေပးဖးပါသည။ သစၥာေစာငထနးပါ ၊ သတထားပါဟ ဆလသည။ ေနာငကလညး ဤလပက

လကခစကား မေျပာေတာေခ။ ]

ေမာငေထာပငႏင ျပနေတြ႕ခနး

နန႕ေသာက သည ဆငးရႏြမးပါးစြာျဖင ေရာကရာေရာက ၊ ေပါကရာေပါက ထြကလာခ၏။

ကာလအတနၾကာ ေဘးအမးမး ေတြ႕၍ ခရးအတနကြာ ေရာကၿပးေနာကမ ကရငရြာတစရြာ ေခာငးအနး

Page 17: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ဝါးအမတစခေပၚတြင ေမာငေထာပငက ရတတရက ျမငေတြ႕ ၊ ကပာကသ အေျပးတက၍ သြားေလရာ

ခြတယြငးေနေသာ ဝါးၾကမးတစခက နငးမ ၊ အပါကကြ ၍ လေလ၏။ ထ႕ျပင ၾကမးစေထာင၍ စားရန

ျပငထားေသာ ထမငးပြရ ခဉေပါငဟငးခြက တစခြကလး ေမာကေလ၏။ ၿပးမ ေမာငေထာပငႏင

နန႕ေသာကတ႕ ႏစေယာကသား ဖက၍ ငၾကကန၏။

ေမာငေထာပင ေျပးခရာ ဤအမရင ကရငမႀကး မေနာမ ထတြင ခဝငေနရျခငး ျဖစသည။ မေနာမက

မနးကေလး ကြ ၍လျခငး ၊ ဟငးခြကေမာကျခငး တ႕မာ နမတမေကာငး ၊ မငးတ႕လငမယား ခမးသာမည

မဟတဟ နမတဖတေလ၏။ ၎ျပင ေရးထးစအရ မနးမက ေယာကားအမသ႕ လာရ၏။ သ႕ေၾကာငလညး

ယခကသ ေဘးဒကၡေတြ႕ရ၏။ ယခမစ၍ ေနာငက ေယာကားကသာ မနးမထသ႕ လာေစဟ ထးစအသစ

ျဖစရေလေသာ ဟ၏။

ပကစးခနး

မေနာမအမတြင ေနၾက၍ မားမၾကာမ တစည၌ ၎ရြာသားတ႕ ပဒးမႈတျခငး ၊ ဖားစညႏကျခငး ၊

ဝါးခကတးေခါကျခငး ၊ ဒတတျခငးတ႕က ျပၾကေလ၏။ (ပဒးမာ ကြ ခက တတျဖတ၍ ခရသငးကသ

မႈတေသာအရာျဖစ၏။ ဒတတ ဆသညမာ အေၾကာငးႀကးငယ ရက ဒ ၊ ဒ ၊ ဒ ဟ ပါးစပက

ျမညေၾကြးေၾကာေသာ အေၾကာငးၾကား အခကေပးေသာ အသျဖစ၏။)

ဤသ႕ အထတတလန႕ လႈပရားျခငးကား ရြာက ကားဝင၍ လတစေယာကက

ကားဆြသြားျခငးေၾကာင ျဖစ၏။ ထရြာသားတ ေၾကာကလန႕၍ အျခားတစေနရာသ႕ ရြာေရႊ႕ေျပာငးၾကေလ၏။

ဤသ႕ ဗရတဗရကအထတြင နန႕ေသာက သားငယ ဖြားျမင၍ မေျပးမလႊားနင ၊ အလြန ဒကၡႀကးစြာ

ေရာကၾကရကန၏။ ဤသ ကားရေသာအခါ၌ မမတ႕ မေျပးမလႊားနင ၊ အသကေသၾကရေတာမညဟ

သၾကေသာအခါ ဘြားေတာ နန႕ေနာငးခါရ ေပးထားေသာ ေရႊဖကလပ နားေတာငးတစစက ျဖန႕၍ မမတ႕

အမးအႏြယ ၊ အျဖစအပကတ႕က ကေလး၏ လညပငးတြင ဆြထားေလ၏။

ကေလးက ကားေဘးမ လြတရနဟ အမအနး ေညာငပငႀကး ၊ အျမစၾကား ကဉးေျမာငးလျခရာတြင

ထည၍ထားေလ၏။ န႕တကခနမ ထတ၍တက၏။

မၾကာမ ေမာငေထာပင မးေနထငး အရာသြားစဉ နန႕ေသာကက ကားဝင၍ဆြေလ၏။ ေမာငေထာပင

ျပနေရာက ၊ လကရာ ၊ ကားစားေနသညက ေတြ႕ရ ၊ အေလာငးက အတငးဝင၍လရာ ကားက

ကကလကျပနသျဖင ေသရရာေလ၏။

ေမာငဒ (ေမာငတ) က ဝလငကတ႕က ေကြ းေမြးထားျခငး

Page 18: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ေနာကတစဖန ကေလးငသၾကား၍ ကား လာချပနရာ ထအခက၌ ေညာငပငေပၚရ ဝလငကႀကး ဖမ

တ႕က ျမင၍ ကေလးက ထးသတ ယေဆာငသြားၾကေလ၏။

ယခ ရနကနတစဖက ဒလကနးႀကးက ေရးက ' သမနစေကာ ' ကြနးေခၚ၏။ ထကြနး

ကညငပငႀကးေပၚရ မမတ႕ အသကသ႕ ကေလးက ယေဆာငခၾက၏။ [ ဦးေမာငေမာင၏ ဘာသာျပနတြင

ယခ ေမာလၿမငၿမ႕ အနး ဘလးကြနးေခၚ ေရးအေခၚ ' ေကာစမနး ' (သစပပကြနး) ရ သစပပပငႀကးေပၚဟ

ေတြ႕ရ၏ ]

ဝလငကႀကးတ႕သည သငယက မမတ႕၏ ဥခြေဟာငးတစခတြင ထညထားကာ သားအရငးကသ

ေကြ းေမြးျပစ ေစာငေရာကေလ၏။ ႀကးျပငးအရြယေရာကေသာ ကမးနားတြင ငါးရာေဖြ၍ ဖတကငစားေသာက

ေနေလရ၏။

ဤသငယမာ ငကတ႕ အေစာငအေရာကျဖင ဥခြတြင ႀကးရသ ျဖစ၍ ' ေမာငတ ' ဟ တြင၏။

ကရငဘာသာျဖင တ မာ ဥ ဟဆလသည။ ေနာငေသာ ' ေမာငဒ ' ဟ ေခၚတြင၏။

သထဘရင၏ သမးေတာႏင ေတြ႕ခနး

တစခါေသာ အႏၵယျပညေတာငစြနး ၊ အေနာကေတာငဘကနားရ မာလာဒပကြနးမ

သေဘၤာတစစငးသည ေရလ၍ ထကြနးသ႕ ေရာကရ ၊ သေဘၤာသားတ႕၏ အဝတအစားက ျမငသျဖင ေမာငဒ

(ေမာငတ) သညလညး ဝတစားလေသာေၾကာင မမ ရရထားေသာ ငါးၾကငးႀကးက မးကင၍ အဝတအစားႏင

လရနဟ ၎တ႕မငးအား ဆကလက၏။

မာလာဒပမငးမာ မးစကပး နားတြငးသ႕ ဝင၍ ကကခေနေလသျဖင လေပါငးမားစြာ မအပမစကနင

ရခရ၏။ ငါးကငက အနးတြငထား၍ စကေတာေခၚရာ ေမႊႀကငေသာ အန႕က ရ၍ ထမးစကပး နားတြငးမ

ထြကလာကာ ငါးကငတြငဝင၍ စားေနေလ၏။

ႀကးစြာေသာ ေဝဒနာမ လြတေျမာကရ၍ ငါးကငရငက အလြနေကးဇးတငသျဖင

ေကာကသပတျမားတ႕က အနးသးတြင ထညကာ ပတဆ႕၍ ပ႕လကေလ၏။

ေမာငဒ (ေမာငတ) ကား " အဝတအစား လပါသညက အနးသး အသ႕ျပရအနညး " ဟ

မာလာဒပကြနးမ လာေသာ သေဘၤာသား တ႕ျဖင အဝတႏငလရန မငးအား ဆကလကျပန၏။

မာလာဒပမငးသည အဖးတန ေကာကမကမားစြာက ရေသာ အဝတသာမညႏင မတန ဟ၍

ရတနာတ႕ျဖင စျခယအပေသာ မငးဝတမငးစားတ႕က စညေခါငးတြငထည၍ သာေရးကကအပၿပး

ပ႕လက၏။

Page 19: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ေမာငဒ (ေမာငတ) သည " စညက ငါ မလ ၊ အဝတကသာ လသည " ဟ သဟဠ (သရလကၤာ) သြား

သေဘၤာတြင အဝတႏငလရန ဟ စညက မငးအား ဆကလက၏။

သဟဠ (သရလကၤာ) မငးက အဖးတန အဝတတနဆာတ႕က ရေသာ အလြနထကျမကေသာ

ေလးစၾကာက ပ႕လက၏။ ေမာငဒ (ေမာငတ) မေကနပ၍ ေလးစၾကာက သထသြား သေဘၤာတြင မငးအား

ဆကလက၏။

သထျပညမာလညး ၾကြမးသပနတ႕ ဝငေရာကတကခကေနဆ ျဖစ၍ ထေလးစၾကာျဖင ခြငးေသာ

ေဘးရနအလးစ ၿပပကေလ၏။

သထမငး သခၤရာဇာသညလညး ထေလးရငသည တစျပညလးတ႕၏ ေကးဇးရင ျဖစေပသည။

အဝတအစားတြငမက သမးေတာႏင ေပးစား၍ ခးေျမာကမညဟ " သမးေတာကယတင အဝတအစားတ႕က

သြားေရာကေပးကာ ေခၚေဆာငခရမည " ဟ မန႕ေတာမေလ၏။

သမးေတာသည အေျခြအရမားစြာႏင အဝတအစားတ႕က ယ၍ သေဘၤာျဖင ေမာငဒ (ေမာငတ)

ထသ႕ လာေရာကခ၏။

ေရးဦးစြာ လန႕ဖပ၍ ထြကေျပးမညက စး၍ ေတာသ လရငးသဏၭာနေဆာငကာ တစေယာကတညး

ေမာငဒ (ေမာငတ) ထသ႕ သြားေရာကမတဖြ႕ ခစခင ေပါငးသငးေနၾကၿပးေနာကမ ေမာငဒ (ေမာငတ)

အပေနစဉတြင မမ၏ အေျခြအရတ႕အား လာေရာကဖမးဆး ေခၚငငေစ၏။ ေမာငဒ (ေမာငတ)သည

လန႕ဖပေၾကာကရြ႕၍ ရနးကနထြကေျပး၏။ လကၾကေသာအခါ မမ၏ အသကရရာ ကညငပငႀကး ေပၚသ

တကေျပးေလ၏။ ကညငပငေပၚသ႕တက၍ လကၾကျပနသျဖင ေမာငဒ (ေမာငတ)သည အကငးဖားသ

တကေျပးရာ အကငးကး၍ ေျမသ႕ကေရာက ေသဆးရရာေလ၏။

မငးသမးသည အလြန ေနာငတႀကးစြာရကာ ခစခငမၿပလညး ျဖစ၍ ျပငးစြာပေဆြး ငေၾကြးရေလ၏။

ဤအေတာအတြငး ေမာငဒ (ေမာငတ) ၏ မဘ ဝလငကႀကးမား အစာရာရာမ ျပနေရာက ၊

အျဖစအပကက ေတြ႕ျမငရေသာ ရငကြမတတ ပေဆြးၾကရေလ၏။

ၿပးမ မငးသမးသည ေမာငဒ (ေမာငတ)၏ လညတြင ဆြထားေသာ နားေတာငးတက ျဖတ၍

ျဖန႕ၾကညေသာ စာက ေတြ႕ရေလ၏။ စာ၏သေဘာကား " သထဘရင သခၤရာဇာ၏ ညေတာ ပညရာဇာသည

ေနာငေတာ နနးတကေသာအခါ အသကအႏရာယက စးရမ၍ အယဒၶယျပညသ ထြကေျပး ၊ ' ေမာငေထာပင

' ဟ အမညေျပာငးကာ မထငမရားအသြငျဖင အယဒၶယဘရင ေရႊကမငးထ၌ ဆငထနးျပ၍ ေနရာ

သမးေတာ ေသာကစႏၵႏင တတဆတခစႀကက ၊ ရာဇဝတသင ၊ ထြကေျပး ၊ ဤသားငယက ေမြးၿပးမ

ကားကကပကစး ေသဆးၾကရသည " ဟ၍ ျဖစသည။

Page 20: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ထစာအရ ေမာငဒ (ေမာငတ)မာ အဖဘကက စပ၍ ေမာငႏမဝမးကြ ျဖစေၾကာငး သရေသာအခါ

မငးသမးသည ေျမာေမ၍ သြားေလ၏။

အသညးေလာငကြမး ႏလးကြမ ပေဆြးၾကၿပးေနာက ေမာငဒ (ေမာငတ)၏ အေလာငးက မးသျဂႌဟ

ၾကေလ၏။ ထအခါ မဘျဖစေသာ ဝလ ဖ ၊ မ တသည သား၏ခစျခငးျဖင ကယေလာငစးရစြာ

ေအာျမညၾကလက ထမးပတြငးသ႕ သကဆငး၍ ေသလကၾက သတညး။

မငးသမးကလညး ခနဆငးမညျပရာ အေျခြအရတ႕က ဆြထား၍ မေသျဖစ ရရေလ၏။ မငးသမးသည

ေမာငဒ (ေမာငတ)၏ မဘ ငကႀကးတ႕က အထမးအမတ ျဖစေစျခငးငာ ထေမာငဒ (ေမာငတ) တ႕၏

အသကတညရာ ကညငကငးႀကးက ခတျဖတ၍ ဝလငကရပႀကးႏစခက ထလပၿပးလင သခ ႌငး၏

ေခါငးရငးက စကထားလက၏။ ၎ျပင ေမာငဒ (ေမာငတ) အတြက မမ ေဆာငယခေသာ ပဆးအဝတတက

ထငကရပႀကးတ႕၌ တငဆြ၍ ထားေလ၏။ ထအဝတပဆးတ႕ ေလထ၌ လြငလႈပေနသညက ျမငရေသာအခါ

မငးသမးႏငတကြ ျမငရသမေသာ သတ႕သည အလြန လြမးဆြတေၾကကြ ၾကရကန၏။

ဤအခါမစ၍ မြနလမး ၊ ကရငလမးတသည သသာနသခ ႌငး၌ သစသားငကရပ ထလပ၍

အဝတအထညတ႕က ဆြခထားေလ ရသညဟ ဆသည။

ထမတစပါး မြနလမး ၊ ကရငလမး တသည ဝလငကႀကးမား ေၾကြးေၾကာသ ၊ ေအာျမညသက

ၾကားရေသာအခါ ေမာငဒ (ေမာငတ) ၏ အေၾကာငးက သတရ၍ မကရညဝၾကေသာ ဟ၏။

[မတခက ေမာငဒ (ေမာငတ) အဝတအစားရေရးမာ ဒ႑ာရကသ႕ ရ၏။ သ႕ရာတြင မျဖစနငဟကား မဆနင။

စငစစေသာကား အလြနအဖးတနေသာ အခကအလကတ႕က သရ၏။

(၁) ထအခါဆက ျမနမာနငငေအာကပငး အခ႕ေဒသတြင တရစၧာနတ႕ႏင နးစပေရာေႏာေနေသာ

ရငးေသးေသာ အျဖစက သရ၏။

(၂) သား ၊ ငါး တ႕က ရာ၍ မးကင ၊ ဖတစားသညက သရ၏။

(၃) အႏၵယျပညေတာငပငး ၊ သဟဠ (သရလကၤာ) စေသာ ကြနးမားႏင ဆကသြယပတ႕က သရ၏။

သနလငရာဇဝင စသညတ႕တြင မငးသမးႏင ေမာငဒ မေပါငးသငးရမ ေမာငဒ (ေမာငတ) ေသဆးရ၏။

သ႕ေၾကာငလညး ေမာငဒ (ေမာငတ) တြင ေဒြးမယေနာ၏ အဆက ဆးေလေတာသည။ သ႕ရာတြင

ဦးေမာငေမာင ဘာသာျပနေသာ ကရငမတတမး အရကား ေမာငဒ (ေမာငတ) ႏင ေပါငးသငး သေႏၶရၿပးမ

ေမာငဒ (ေမာငတ) ေသရသည။ သ႕ေၾကာငလညး ေမာငဒ (ေမာငတ) မ ေနာကတစဆက ရငေမြလြနး တြငမ

ေဒြးမယေနာ၏ အဆက ဆးေလသည။ ဤအေၾကာငးက ဆက၍ျပဦးအ။ ]

Page 21: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ၾကခတဝါးရၿမ႕

မငးသမးသည ခမညးေတာ ေပးစားအပေသာ လငျဖစ၍ လညးေကာငး ၊ မမကယတင

သညးလကအလႈက ခစခငၾကငနာ သနားေသာ လငျဖစ၍ လညးေကာငး ေမာငဒ (ေမာငတ)၏

သခ ႌငးအနးမပင မခြာလ ၊ မခြာနင ၊ မခြာရက ေလသျဖင သထသ႕ မျပနေတာဘ ထေနရာအနး၌ပင ပါသမ

အေျခြအရႏင ၿမ႕တည၍ ေနေလေတာ၏။

ၿမ႕မာ ၾကခတဝါးမား အထပထပရ၍ ရေလသျဖင ' ၾကခတဝါးရၿမ႕ ' တြင၏။

မငးသမး အမညက ကရငတ႕က ' နန႕စာထလငး ' ဟ ေခၚ၏။ ဤၾကခတဝါးရၿမ႕တြင ဘရငမ

အျဖစျဖင စေသာအခါ၌ကား ' သဝဏၰေဒဝ ' ဟ တြင၏။

ဤၾကခတဝါးရၿမ႕ကား ယခအခါ ရနကနၿမ႕ တစဖက ဒလကနးႀကးအနးတြင ရေလသည။

ေရးအခါက ' သမနစကာကြနး ' ဟေခၚသည။

ေနာက ၾကခတဝါးရၿမ႕ တညသညကစြ၍ ၾကခတဝါးရၿမ႕ တြငသည။ မြနတ႕ဘာသာအားျဖင '

တနစလငး ' ဟ ေခၚသည။ (တန = ၿမ႕ ၊ စလငး = ၾကခတဝါး)

ေမာတေမာၿမ႕ (မတမၿမ႕) ၊ ၆၄၃ ခ ၊ နနးတကေသာ ဝါခရမငးလကထက ဖငးညတလ က

ၿမ႕စားခနထားရာ ထအမတက စြ၍ ' တနတလ ' ဟ ေခၚသည။ မြနဘာသာျဖင (တန = ၿမ႕ ၊ တလ =

လစြမးေကာငး) ' လစြမးေကာငးၿမ႕ ' ဟ ဆလသည။ ဤ ' တလ ' မ ေရြ႕ေလာကာ ' ဒလ ' ဟ ေခၚတြငျခငး

ျဖစသည။

တစဖန ေရးက သဟဠ (သရလကၤာ) မငးတပါး လာေရာက ၊ သဟဠ (သရလကၤာ) ၿမ႕ပ

တညဖးသည ဆသည။ ေရႊစာရ ဘရားကလညး တညခသည။ သ႕ေၾကာငလညး ' သဟဠငယ ' ဟ

ေခၚတြငဖးေသးသည။

တစဖန အေလာငးဘရား ဟသာဝတက ၁၁၁၉ ခတြင သမးယေသာအခါ အႀကးေလေတာ

ထားသညတြင အႀကးေလေတာအပ အခြနစားရေသာၿမ႕ ျဖစ၍ ' အႀကးၿမ႕ ' ဟလညး တစခါတစရ ေခၚသည။

' ခပငး ' ဟလညး ေခၚေသးေၾကာငး ၾကားဖး၏။ သ႕ရာတြင အေၾကာငးက မသရ။

Page 22: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ဤသ႕လင သမနစကာကြနး ၊ ၾကခတဝါးရၿမ႕ (တနစလငး) ၊ တနတလ (ဒလ) ၊ သဟဠငယ ၊ အႀကး

၊ ယခေနာကဆး ' ဒလအရပ ' ဟ ေခၚေနၾကသည။

ငသနလင

ယခအခါ ေကာကတနးၿမ႕အရပ ျဖစေသာ ေရးအခါက သဟဒပက ြနးတြင ေဇယေသနမငး

မငးျပသည။ ထမငးသည ပမ၍ ေနရာေကာငးေသာ အရပသ ေျပာငးေရႊ႕၍ ၿမ႕တညေထာငျပနသည။

ထအရပကား ယခ သနလငမ ေတာငဘက ဆယမငခန႕အကြာတြင ရေသာ ပါဒ အရပပငတညး။ ထ ပါဒၿမ႕

ေနာကဆးမငး အရႏၵရာဇ လကထက ပါဒၿမ႕အေရ႕ ဘရားႀကး (ဖကယားႀကး) ရြာ ဇာတျဖစေသာ

ငသနလငသည အလြနအားအငႀကးမား သနစြမးသညအျပင ျပဒါးရငလး သ႕မဟတ ပတျမားပရေသာ

ဝကႀကးက သတျဖတ၍ ထျပဒါးရငလး ကလညး ရထားသည ဆသည။

ပါဒဘရငသည မမအား ရနသဟ ထငမတသညအျပင မတရားအပစးသညလညး ျဖစ၍

ငသနလငက ထမငးက လပၾကသတျဖတ ၿပးလင ၿမ႕သစတည၍ မငးျပေလသည။ ၿမ႕မ တညသကစြ၍ '

သနလငၿမ႕ ' တြငေလသည။

ပါဒၿမ႕ႏင သနလငၿမ႕ ႏစရပတြင မငးဆက ၃၆ ဆကရရာ သနလင ေနာကဆးမငးကား

ေဘာဂေသနမငး ျဖစသည။

မငးနႏၵာ ႏင ရငေမြလြနး

ထေဘာဂေသနမငးသည ျပခေသာ ၾကခတဝါးရၿမ႕ ဘရငမ သ၀ဏၰေဒဝ က တကခကသမးယ၍

မဖရား ျပေလသည။ (ဦးေမာငေမာင၏ ဘာသာျပနတြင ငသနလငမငး ကယတင မဖရားျပသည ဆသည)

သ၀ဏၰေဒဝတြင ေမာငဒ (ေမာငတ) ႏင ရခေသာ သေႏၶသးလ ပါခသည ဆသည။ ယခ မဖရား

ျဖစၿပးမ ရကေစ၍ ဖြားျမငခါနး၌ မးမဖြားနင၍ နတရြာစေလ၏။

မးသျဂႌဟရာတြင ထငးမးပထက၌ပင ဝမးတြငးရ သမးသေႏၶသည ဝမးမေပါကထြက

လြငစငကလာေလ၏။ အသကလညး ရငေလသည။

(ထအခါမစ၍ ကယဝနႏင ေသဆးလင သားက ေဖာကထတယၿပးမ သျဂႌဟရေသာ ထးစ ျဖစလာေလသည)

ထထးဆနးကထးေသာ သမးေတာက ေဘာဂေသနဘရငသည အလြနခစခင သနားေတာမ၏။

သ႕ရာတြင သသာန၌ ဖြားေလသျဖင ၿမ႕တြငးသ မသြငးဘ ၿမ႕ျပင အေနာကဘက၌ တစပငတငနနး

ေဆာက၍ အေစာငအေရာက အေျခြအရႏင ေကာငးစြာ ထားေပ၏။ အမညကား ' ဗ႕ႏြနး ' ဟ ေခၚသည။

Page 23: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

မြနဘာသာျဖင၍ (ဗ႕ = မ မယ ၊ ႏြနး = နနး) ' နနးမမယ ' ဟ အဓပၸါယရသည။ တစပငတင မငးသမးဟ

ဆလသည။ ထ ဗ႕ႏြနးက ျမနမာတ႕က မပသ၍ ေရးက ' ေမြ႕ႏြနး ' ဟ၍ လညးေကာငး ၊ ' ေမြးနနး ' ဟ၍

လညးေကာငး ေခၚၾကသည။ ယခအခါ တစရတစခါ တစနညးအားျဖင ' ရငေမြးလြနး ' ဟ၍ လညးေကာငး ၊

အမားအျပား အားျဖင ' ရငေမြလြနး ' ဟ၍ လညးေကာငး ေခၚၾကေလသည။

ရငေမြလြနး အရြယသ႕ ေရာကေသာ ယခ ရနကနဘက ဥကလာပၿမ႕ ၊ ဥကလာပ မငးႀကး၏

သားေတာ မငးနႏၵာသည ရငေမြလြနး ေခာေမာလပေၾကာငး ၾကားသ ၊ ေမတာဝငသညႏင ငမးရပ

မေကာငးက စးကာ ျမစက ျဖတကးၿပးလင ရငေမြလြနးထသ႕ သြားေလ၏။ ႏစဦးလးပင ေမတာသကဝင

ခစခငၾကေလ၏။ မငးနႏၵာသည ငမးရပ မေကာငးက စး၍ မၾကာမၾကာ ရငေမြလြနးထသ႕ ေရာကေလရ၏။

တစခါေသာ မလသတစဦးက ရငေမြလြနးအား " မငးနႏၵာ စငစစ ခစမခစ သရေအာင စစမးၾကညပါ ၊

လကယာလကေမာငးက ေခါငးအးအပရေစ ဟ ေတာငးပါ ၊ အကယခစလင ခြငျပပါလမမည " ဟ

တကတြနးေလ၏။

ရငေမြလြနးသည ၾကရငးက မသ၍ ထသ႕ စစမးရာ မငးနႏၵာသည အလြနခစခငသျဖစ၍

ဘနးနမမညကသလက လကယာလကေမာငးက ရငေမြလြနးအား ေခါငးအး၍ အပခြငျပလက၏။

ဤသ႕အားျဖင ဘနးနမသြားေသာေၾကာင ငမးရပက စး၍အျပန ျမစလယသ႕ကေသာ ငမးရပ၏

ရနသမားျဖစေသာ မလကတ စေသာ မေကာငးတ႕က ဝငးဝနး ကကခၾကရာ ငမးရပ မခခနင ျဖစေလ၏။

ထအခါမ မမသခင၏ အသကက ကယရနဟ ပါးစပတြငင၍ အတငးေျပးခရေလ၏။

ဥကလာပကမးဘကသ႕ ေရာက၍ အနထတလကရာ အခနၾကာေလၿပ ျဖစသျဖင မငးနႏၵာသည မြမး၍

ေျမာေမေနၿပးေနာက ေသဆးသြားေလ၏။

တစဖကကမးမ ရငေမြလြနး ၾကားေသာ ခကခငးပင ရငကြနာက၍ ေသဆးျပနေလ၏။

မငးနႏၵာက ဥကလာပ ကမးထပမ လညးေကာငး ၊ ရငေမြလြနးက သနလငကမးထပမ လညးေကာငး

တစေန႕တညး ၊ တစၿပငတညး ႏစေလာငးၿပင မးသျဂႌဟ ၾက၏။

ထးဆနးသညကား ကမးႏစဖကမ မးသျဂႌဟေသာ မးခးတ႕သည ျမစလယဆသ႕ ယငတက၍

အထကေကာငးကငး၌ မးခးခငး ပးေပါငးေရာေႏာ တစလးတညးျဖစ၍ တကသြားသညက လအေပါငးတ

အဩစြာျဖင ျမငၾကရကန၏။

၎တ႕၏ ေမတာဓာတသည သန႕ရငးစြၿမေလသျဖင မးခးခငးပင ေပါငးစပရေလသညဟ ဆစမတ

ျပၾကကန၏။

Page 24: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ဤသ႕လင ေငြေတာငသ ကရငအမးသမး နန႕ေနာငးခါရ ေခၚ ေဒြးမယေနာ၏ အဆကအႏြယသည

ရငေမြလြနးတြင ဇာတသမးေလေတာသည။

(ကရင) ေဒြးမယေနာ + သဓနမငးသား (မးကြ)

သား ေရႊက + ႏမေတာဝမးကြ

သမး ေသာကစႏၵ + သထဘရင၏ည ပညရာဇာ (ေမာငေထာပင) (မြန)

သား ေမာငဒ + သထဘရင သဟရာဇာ၏ သမး နန႕ေစာထလငး (သ၀ဏၰေဒဝ) (မြန)

သမး ရငေမြလြနး

အထကပါ ေဆြမးစဉအရ အလြနထးျခား မတသားဖြယေကာငး၍ သခထက ဒကၡသာလင

ပမမားျပားေသာ ၊ သ႕ေသာ သတ ၊ ေမတာ ၊ သစၥာတရား တ႕ျဖင လႊမးမးအပေသာ ကရငအမးသမး

ေငြေတာငသ ေဒြးမယေနာ၏ အမးဇာတသည တ ျဖစေသာ (ကရငစပ + မြန) ရငေမြလြနးတြင

အဆးသတေလေတာသတညး။

Page 25: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

မြနလမ း အသားမငးသား

ယခ ပခး ဟသာဝတ ေနရာတြင ဟအလြနေရးကေသာ အခါကာလက ပငလယေရလႊမးမးလက ရ

သည။ ေနာက ကြနးငယကေလးတစခ ေပၚလာသည။ ထကြနးငယမာ အလြနေသးငယ၍

ဟသၤာဖမႏစေကာင မနားေလာကေသာေၾကာင ဟသၤာဖ၏ ေကာထကတြင ဟသၤာမ နားရသည ဆသည။

ဤသ႕ ဟသၤာဖမ နားေသာ ကြနးအရပျဖစ၍ ' ဟသာဝတ ' ဟ တြငေလသည။

ဤေနရာသည မြနတ႕၏ နယတြငး ျဖစ၏။ သ႕ရာတြင အႏၵယတငးသား ကလားမား ေရာကလာ၍

ထကြနးက ေတြ႕ရ ၊ မမတ႕ ပငလသညႏင သတငက စကမတထားလက ေလ၏။

သထဘရင၏ သားေတာမား ျဖစေသာ သမလ ႏင ဝမလ ညေနာငႏစပါးတ႕သည အသက ၁၇

ႏစခန၌ ၿမ႕သစ အသစတညေထာငရန လညလညရာေဖြခရာ ထ ဟသာဝတကြနးက ေတြ႕ေလ၏။

သ႔ေတြ႕ေသာအခါ၌ " ကလားတ႕ သတငစက၍ အေစာငထားသညမာ အႏစ ၉၀ ရေလၿပ။

သ႕ရာတြင မြန မငးသားတ႕က ငါတ႕ မြနနယ ျဖစသည။ ငါတ႕သာ ပငထကသည " ဟ ဉာဏက၍ အမတမ

ထကလားသတငေအာကက သေကာကကးစငး ျမပထားလက၏။ ၿပးမ မမတ႕က အလငကေၾကာငး ၊

ဦးေၾကာငး ဆ၍ တးၾကညၾကရာ ေျပာသညအတငး သေကာကကးစငး ေတြ႕ရ ၊ မြနမငးသားတ႕က ကြနးက

ရေလ၏။

ထအခါမ ' ဟသာဝတ ' ဟ သမတ၍ သမလ က မငးျပ၍ ဝမလ က အမေရ႕ေပးထား၏။ ထ

ဟသာဝတ တညေသာ သကရာဇကား ၅၀၀ ေကာ ျဖစေလသည။

သမလ မငးသည မယကပေထာ ဆသက မဖရားေျမာက၏။ ထမနးမ၏ ဖမမားမာ ဖရစကပး

စားေသာက သမား ျဖစ၏။

၎တ႕၏ သမးပ အလြန လပေခာေမာသျဖင မငးက ေတာငးရာ ေၾကာက၍ ေျပးပနး ၊

ရာေဖြေသာအခါ ဖရ ရထက ေတြ႕ေလ၏။ သ႕ေၾကာင ' မယကပေထာ ' ေခၚသည။ ျမနမာဘာသာျဖင '

ေရႊဖရမယ ' ဟ ေခၚနင၏။

ထမဖရား မယကပေထာမ သားေတာတစပါး ဖြား၍ ငါးလ ၊ ေျခာကလခန႕တြင သလမငး

နတရြာစေလ၏။ ထအခါ ညေတာ ဝမလသည ထးနနးတက၍ ထမရးေတာကပင မဖရားေျမာကျပန၏။

သားေတာ ကေလးကကား ရနသ ျဖစမညစး၍ နယစြနနယဖားသ႕ သြား၍ ပစရမညဟ မန႕ေလ၏။

သ႔အတငး ေပါငးေလာငးျမစ အေရဘက ' ကြမအပသား ' (ဝါ) ' ကြမအသား ' ရြာ ၊ မြနကရငလမး

မဆးမ မနနးကလငး (မနန႕ကလငး) ၏ ကြ ျခ၀၌ ညအခါ ကေလးက စြန႕ပစခေလ၏။

Page 26: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

နနကေစာေစာ ကြတ႕က လႊတရာ က ြမႀကး တစေကာငသည အလငထြက၍ ျခ၀ရ ကေလးက ခြ၍

ရပေန၏။ ကြ ရင မနနးကလငး (မနန႕ကလငး)က ေတြ႕ရ ၊ ေမြးစားထားေလ၏။ ဤသငယသည ႀကးလာေသာ

ကြ မား ၊ ႏြားမားက ေကာငးရ၏။ ကြတ႕က အလြန ယယေလသျဖင ကြတ႕ကလညး အလြန ခငမင

ယဉပါးေလသည။ ထသငယမာ ထြားကငး ၊ သနမာ ၊ လငျမန ၊ ေပါပါး ၊ ကြတ႕အေပၚ၌ တကစး ၊

တစေကာငမ တစေကာငကး စသညျဖင ခၾကားတ႕၌ပင ခနလႊားကစားေနေလ ရ၏။ ဤသ႕

သနစြမးကငလညေၾကာငး အနးအေဝး ေကာေစာေလသည။

ဝမလမငး နနးစ ၈ ႏစတြင ကလားတ႕သည မေကနပ၍ အရပ ၇ ေတာင ျမငေသာ လနဘား ဆသ

ကလားႀကးက ဗလျပလက သေဘၤာ ၇ စငးႏင လာေရာကၾကျပန၏။ ထကလားရနက ၿဖဖကနငသ မရ၍

ၿဖဖကနငသ လစြမးေကာငးက ရာေစေတာမ၏။

ထအခါမ ထေကာေစာေသာ သငယက ေတြ႕ရ ၊ ကြ ႀကးကစး၍ လကလာခ၏။ ေရာကမ

တေတာျဖစေၾကာငး သရ ၊ ကလားရနက ၿဖဖကေစ၏။

ကလား လနဘားႏင မြနမငးသားတ႕ ႏစေယာကခငး တကၾကမညဟ သေဘာတၾက၏။

ကလားႀကးသည သခပဝတလက ငကေပာရြက ခန႕ရ ဓားႀကးက ထမးလာ၏။ မငးသားကလညး

ငကေပာရြကခန႕ရ လႏစစငးက ဆြ၍ ထြကလာ၏။ ႏစဦးႏစဖက လတ႕လညး ေဘးက ၾကညေနၾကကန၏။

ႏစေယာကယဉ၍ တကမညဆဆတြင မြနမငးသားက ဉာဏက၍ " ငါတ႕ ႏစေယာကခငး

တကမညဟ ကတထားလက အဘယေၾကာင ေနာကလက အကအည ေခၚခသနညး " ဟ ဆလက၏။

ထအခါ ကလားႀကးက " ငါမာ အေဖာမပါတကား " ဟ ဆ၍ ေနာကသ႕ လညၾကညလက၏။

ထသတလစေသာ ခဏ၌ မြနမငးသားက လျဖင လညမးက ထးလကရာ ကလားႀကး ကေလ၏။

ကလားတ႕လညး ေျပးၾကရေလကန၏။

ကလားတ႕က ဥပါယတမဉျဖင နငရေလသညဟ ' ဥပါယခး ' ေနာကစကားေရြ႕၍ ' ပခး ' ၊ ' ပခး '

တြငသည ဆသည။

(ေရးက ထပငလယတမ အရပေရတြင မားစြာေသာ ဝမးဘမား ကးသနးစားေသာက ရေနၾကသျဖင '

ဝမးပကး ' ၊ ' ပကး ' ၊ ' ပခး ' ေခၚတြငလာဟနကလညး အခ႕ၾကဆၾကသည)

ဝမလမငးသည တေတာအား အမေရ႕ေပး၏။ ဝမလမငး နတရြာစေသာ တေတာ နနးတက၍ အႏစ

၂၀ မ မငးျပၿပးမ အနစၥေရာကေလသည။

' ကြမအသား ' ရြာတြင ႀကးျပငးခရသ ျဖစ၍ ' အသားမငးသား ' ၊ ' အသားမငး ' ဟ ယခတင

ေကာေစာ ထငရားေလသတညး။

Page 27: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ပေစာထးမငး

ေရးသေရာအခါ ပဂျပညတြင သမဒၵရာဇမငး လကထက၌ ငကႀကး ၊ ဝကႀကး ၊ ကားႀကး ၊ ရးပ

တသည ျပညရြာက ေႏာကယက မငးလေလ၏။ ထရနသတ႕က စြမးအားသတႏင ျပညစေသာ ပေစာထးက

ၿဖဖကလကေလသည။ (သမဒၵရာဇမငးမာ သာသနာ ၆၇၁ မ ၆၉၆ ခအထ အပစးသည ဆသည)

ပေစာထးမငးကား အထက တေကာငးမငးမး ၊ သတး အာဒစၥရာဇာ မညေသာ မငး၏သားတညး။

ျပညရြာမၿငမသက ျဖစသျဖင ေျပးပနးေရာငလြေနရာမ ပဂျပညဆသ႕ ေရာကရ၊ ပဂအနး ေျမခတြငး ရြာေန

ပအလငမယားထတြင မခေနေလ၏။ ပအလငမယား ကလညး သားသမး မရသညႏင သားအရငးကသ႕

ေမြးေကြ းထား၏။ ပေစာထးသည ေလးအတတက ခနစႏစသားေလာကကပင တတေျမာကခ၏။ ယခ ၁၆

ႏစသား အရြယ၌ကား အလြနအကး အထးတတေျမာကေလသည။ တစခါေသာ ပေစာထးသည မမ၏

ေလးျမားက စမးလ၍ ေတာသ႕လညပတအဟ ပအ လငမယားထ၌ ခြငေတာငးေလရာ ၎တ႕ကလညး

ခစခငစးရမစြာျဖင ဤသ႕ ဆၾက၏။

" ခစသား ပဂျပညတြင အေရ႕မကႏာအရပ၌ အလြန အားအငႀကးေသာ ဝကႀကး တစေကာငသည

အရဝကမားႏင ျပညရြာတြငးသ႕ ဝငေရာကကာ လတ႕ စကပးထားေသာ အသးအႏ စပါးဆနတ႕က

တးဆြဖကဆး စားေသာက ေႏာကယက၏။ လတ႕ကလညး ရနမ၏။ မငးႀကး မနငနင၍ ထမငး ၊ ဖရသး ၊

ဖြနတ႕က ထဝကႀကးတ႕အား ေန႕တငး ေပးရ ေကြ းရ၏။ "

" အေနာကမကႏာ၌ အလြနႀကးမားေသာ ငကႀကးတစေကာငသည အရငကမားႏင အလြန

ေသာငးကနးေန၏။ တစခါတစရ လမားကပင ထးသတေပါကသတ စားေလသည။ ဤငကႀကးကလညး

မငးႀကးမနင၍ အစားအစာ ေပး၍ ေကြ းေနရ၏။ "

" ေတာငမကႏာ၌ ကားႀကးတစေကာငသည အရကားမားႏင အစဉမျပတလပင ျပညရြာတြငးသ႕

ဝင၍ လသ ကြ ႏြားတ႕က ကကယ စားေသာကေလသည။ ဤရနသကလညး မငးႀကးမနငေလ။ "

" ေျမာကမကႏာ၌ ရးပတ႕သည လတ႕၏ အဝတအစား ၊ အသးအေဆာင ၊ အမမးသကငယမ

မကန ေတြ႕သမက ကကဖ ဖကဆးတတ၏။ " " ဤရနသႀကး ေလးဦးအျပင အေႏာငအယက

တစခရေသး၏။ ငါတ႕ပဂျပည တစဝနး၌ ဘးခါးပငတ႕သည ဖကဆး၍ မနငေအာင ေပါက၏။

အႏြယအတကတ႕မာ အလြနလငျမနစြာ ပြား၏။ တစပငတစႏြယက ဖကလင ႏစပငႏစႏြယ ျဖစလာ၍

တစညြန႕က ဖကလင ႏစညြန႕ျဖစလာ၏။ လသ မေနနငေလာကေအာင ၊ အသးအႏ

မစကပးနငေလာကေအာင အေႏာငအယက ျဖစေန၏။ "

Page 28: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

" ဤသ႕လင ဝက ၊ ငက ၊ ကား ၊ ရးပ ၊ ဘး တညးဟေသာ ရနသအေႏာငအယကတ ငါတ႕

ပဂျပညက ႏပစကေနသညမာ ယခ ၁၂ ႏစတငတင ရေလၿပ။ ခစသား သတႏငသြားပါ ၊ ငါတ႕စးရမ၏ " ဟ

ဆၾက၏။

ပေစာထးကား မမ၏အစြမး ေလးျမားက အားကး၍ ထရနသမား ရရာသ႕ပင သြားေရာကေလ၏။

ေရးဦးစြာ ဝကႀကးက ေတြ႕ေလလင ဝကႀကးသည မာနဖ၍ အေမြးအမင ေထာငလက ပတေလာကႀကးေသာ

ေကာကတး ေျမတးတ႕က တးေဖာကာ သစပငႀကးငယတ႕က ထးႀကတ ၿဖလၿပးလင မငးသားက ထးပက

ရန ေျပးလာေလ၏။ မငးသားက ေလးျဖင ပစလကရာ ျမားထ၍ ဝကႀကး ေသေလသည။

ဝကႀကးေသၿပးေနာက သးရကၾကာေသာအခါ ပေစာထးသည ငကႀကးရရာသ႕ လာခ၏။

မငးႀကးထမ ငကစာပ႕ရေသာ ငကစာေဆာ ငေကာ သည မနးမပ ခနစေယာကႏင ငကစာပ႕ရန လာသညက

ပေစာထး ေတြ႕ေသာအခါ " ငကစာမပ႕ႏင ၊ ငကႀကးက ငါ သတမည " ဟေျပာကာ ထမနးမပ

ခနစေယာကကလညး သမးယလကေလ၏။

ငကႀကးသညလညး လကပပငႀကး သးပငတြင အလယပင၌ နား၍ ေဘးႏစပငတြင အေတာင

တငထား၏။ မငးသားက ျမငေသာ အစာလညး မစားရသညႏင ျပငးစြာအမကထြက၍ အစြမးသတ အမးမး

ျပၿပးေသာ မငးသားက ေပါကလက၏။ မငးသားလညး ေလးက ေထာက၍ ေနာကသ႕ ခနလကသညမာ

အေတာင ၇၀ မ ေရာကေလ၏။ လကမထဘ ေျမက ေပါကမ၍ နႈတသးတြင ပါလာေသာ ေျမႀကးက

ေထြးအနပစရာ ေတာငငယမ ရေနသညက ယခတင ' ငကအနေတာင ' ဟေခၚၾကသည။ မငးသားကား

ေၾကာကလန႕ျခငး မရဘ ၾကးဝါးၿပးလင ေလးႏငပစလကရာ ငကႀကးက ထမန၍ ငကႀကးစငးစငး

ေသေလ၏။

ငကေတာငတေခာငးက နတ၍ မနးမပ ခနစေယာကအား ရြကေစရာ အနငနငပင ရြကရေလသည။

ၿပးမ " သငတ႕ မငးႀကးအား သြား၍ ဆကေခ " ဟ ေစလက၏။

မနးမပတ႕လညး လမးတြင ငကေတာငေလး၍ မရြကနငသျဖင ပစခေလ၏။ ထအရပက '

ငကေတာငပစ ' ဟ၍ လညးေကာငး ၊ ငကႀကးက ပစသတေသာေနရာက ' ငကပစေတာင ' ဟ၍

လညးေကာငး ယခတင ေခၚၾကေလသည။

၁၃ ႏစတငတင ေႏာငယက ႏပစကေနၾကေသာ ရနသတ႕ ေသေလၿပ ျဖစေၾကာငး မနးမပတ႕

ေလာက၍ မငးႀကး ၾကားရေသာ အလြနႏစသကဝမးေျမာက၍ စစသည ဗလပါႏငတကြ ပေစာထးရရာသ႕

လာေရာကေလ၏။ ေတြ႕ရမ " အဘယ အမးအႏြယ ျဖစသနညး ၊ အဘယလကနကျဖင သတသနညး " ဟ

ေမးေတာမေသာ ဟတတငးက ေလာကေပ၏။

Page 29: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

မငးႀကးကလညး အမးအရး ဘနးလကရးႏင ျပညစသည ျဖစေပသညဟ သမးေတာ စႏၵာေဒဝႏင

ထမးျမား၍ အမေရ႕မငး အရာက ေပးေတာမ၏။ ေနာကေသာ ပေစာထး မငး ျဖစ၏။

ဤပေစာထးမငးသည အရပ ငါးေတာင ၊ လးပတ သးေတာငမ ရ၍ အားအငႀကးမား

သနစြမးေလသည။ ထသ႕ ကနးမာေလ သျဖငလညး အသက ၁၁၀ ရညေလသည အလြနထးျမတေသာ

ပဂမငးတစပါး ျဖစေလသတညး။

Page 30: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

လကရးရညရေသာ ေမာငတငတယႏင အသကကစြန႕၍ ခစေသာ ႏမတ႕အေၾကာငး

သာသနာ ၈၈၈ ခတြင ပဂ၌ မငးျပေသာ ေသဉလညေၾကာငမငး လကထကအခါက တေကာငးျပည၌

ပနးပေမာငတငေတာ၏ သား ေမာငတငတယသည စြမးပကား ခြနအားႀကးလ၍ အလြနေကာေစာထငရား၏။

ငယစဉကပင ဆနတစစလယခက ၊ တစခြကခက စသညျဖင တက၍တက၍ စားသြားရာ ၁၉ ႏစအရြယသ

ေရာကေသာအခါ ဆနတစစတ ထမငးကနသည ဆသည။ ဆငက ခနင၏။ အစြယက ခးပစနင၏။ လးပတ

ထြာဆင ၊ အလား ေလးေတာင ရေသာသေခာငးက ဦးေခါငး၌တင၍ လကႏစဖကျဖင ဆြေသာ

ေလးကငးကသ႕ ညြတလာရ၏။

တေကာငးမငးႀကး ၾကားေသာ မမ၏ ထးနနးက ယမညစးသျဖင " ဖမး၍သတေလ " ဟ

အမန႕ထတေလ၏။ ေမာငတငတယ ၾကားလင ေဝးေသာအရပသ႕ ေျပး၍ ေတာတစခတြင ပနးေန၏။

မငးႀကးလညး စတမေအးေသး၍ မာယာျဖင ေမာငတငတယ၏ ႏမ ေစာမယယာ (ျမတလစြာ) က

မဖရားေျမာကၿပးေသာ " သငေမာင ခြနအားႀကး၍ ငါ ၿမ႕ဝနခန႕လသည ေခၚေလ " ဟ မန႕ေသာ ယၾကည၍

ႏမကေခၚရာ လာေလ၏။

မငးႀကးလညး ဖမး၍ စကားပငတြင ခညၿပးေသာ ထငး မးေသြး အမားထည၍ ဖကငထးေလ၏။

မဖရားၾကားေသာ အျမနေျပးလာ၍ " ငါေမာင ငါေၾကာင ေသရေလသည " ဟ ထမးပတြငးသ႕

ခနဆငးလကေလ၏။ ဆြလကၾကရာ ေခါငး မကႏာကသာ ရေလသည။ ကယကား က ြမးေလ၏။

ထေမာငႏမ ေသၿပးေနာက နတေမာငႏမ ျဖစ၍ ထစကားပငတြင ေနေလရာ စကားပငသ႕ လသ

ကြ ႏြား ခဉးဝငမလင ေသေလကန၏။ မငးႀကးက ဖမးစားသညဟ ယဆကာ စကားပငက အျမစပါတး၍

ဧရာဝတျမစတြင ေမာလကေလ၏။

ပဂသ႕ ေရာကေလေသာအခါ ပဂေသဉလညေၾကာငမငးႀကးက ထစကားပငက ဆယယ ၊

နတေမာငႏမရပ ထၿပးလင ပပၸါားေတာငတြင ထားေလသည။ ပပၸါးေတာငက ' မဟာဂရ ' ဟ ေခၚသျဖင '

မဟာဂရ နတေမာငႏမ ' ဟလညး ေခၚတြငသည။ မငးမႉးမတ ျပညသတကာတ႕ တစႏစတစႀကမ ပြကငးပ၍

ပသပေဇာၾကကန၏။ ထနတေမာငႏမမာ ယခတင ထငရားလ၏။

မဟာဂရ ေမာငတငတယနတသ

(ျမဝတမငးႀကး ဦးစ ေရးသည။)

ခါးစညးငယမေဝသေလ။ ။ ေၾကာရာလြနးသည ၊ တကြနးတငပး ၊ ဆငပဆးမာ ပးမမႏင ၊

အကၤ ငယမ ခါသာ ၊ အလယဖြာက ၊ ဘယညာေနာကက ၊ ဖေနာငကႏင ၊ ညာကယပေတာင ၊

Page 31: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ခေမာကငယေရႊေပ ၊ ေၾကာရႊနးေဝသည ၊ သေျပေရာငႏင ၊ ေၾကာေခါငယဉလ ၊ မယေမာငငယလာသည ၊

မသာေတာငး တေကာငးကတ ။

ႏမငယဆငးေရာင ၊ ေခာသေမာငက ၊ အေခါငထြတတင ၊ တေကာငးရငက ၊ စတတြငမလ ၊

မယေလတယ ၊ မငးစညးစမက ၊ ထြကႏမခးမည ၊ လနးမတလ ၊ မႉးမတတ႕အား ၊ ဖမးေလသတေလ ၊

မန႕ေတာေရႊႏငး ေစခန႕ထားေသာ ၊ ေရာငရားငယ ငါမာ ၊ လြတရာရနးလ႕ ၊ ပနးေနရာတြင ၊ မာယာျပျပင ၊

ႏမရငးခာ ၊ လျမတစြာက ၊ ေတာငညာတငလ႕ ၊ ေသြးငငငယမ လညျဖား ၊ ၿမ႕ကြပခနမည ၊ ေရႊခြနးရညက ၊

ယၾကညမားေအာင ၊ ေခာစားၿပးလင ၊ ငါကလငတည ၊ အရငလတလတ ၊ စကားညြန႕ရည ၊ ပငစညစညမာ ၊

ခညကာထားလ႕ ၊ ေရႊဓားခသည ၊ ေရႊလၿပးလ႕ ၊ မးႏငသတေသာ ၊ နတႀကးငယမ စငစစ ၊ ငါလငျဖစသည ၊

ခစလ႕မဝ ၊ ႏမရငးခာ ၊ ရငေထြးလႏင ေစာမယယာ ၊ ငါမာမညရငး ၊ မဟာဂရ ၊ သညထငရား ၊

ေမာငတငတယဟ ၊ ေပာဖြယသာသည ၊ ေရႊညာသားက ၊ ျပားလ႕ခစပါ ၊ မငးတကာတ႕ ။

ပပၸါးနတေတာငဘြ႕လကၤာ

(ေရးသမသ)

သးကေလ။ ။ ပပၸါးနတေတာင ၊ အေခါငျမငဖား ၊ စေတာျပား၌ ၊ န႕ရားႀကငလြင ၊ ခါတနပြငသည ၊

ေရႊႏငယးမား ပနးစကား။

သးကေလ။ ။ စကားပြငႏင ၊ ႏငးတငနးသည ၊ ရမးသမး ၊ ေမာငႀကးႏမ ၊ ညကလျပာစင ၊

မယသညပငသည ခရးသား။

သးကေလ။ ။ ၿမတလြတစလညး ၊ ငယကတညးက ၊ ကြမးဝငၾကသည ၊ ေမြးတဖရငး ၊

မးသညမငးႏင ၊ ခစျခငးစရး သကထကဆးသည ၊ ႏလးမျခား ေစာငတရား။

ေဆြမမငး ။ ။ မကသတနစင ၊ ရထညးဖငႏင ၊ ကငးစငျမဝါ ၊ မတႀကးလာက ၊ မယသာႀကကမ

တမရ။

(ဤအထကပါ နတသႏင လကၤာတ႔က ကေလးသငယတ လးေစပတေစ နားလညရန မလ)

သး = ဦးထပ

သညပင = လငေယာကား

ၿမတလြတ = တစပတလဆထး

စလညး = ဦးစြနး (ပါဠ စဠမ လာသည)

Page 32: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

မးသညမငး = လငေယာကား

မကသတ = မကႏာသတပဝါ

ရထညး = ပတ (ေပါရာဏ)

ဖင = အကၤ (ေပါရာဏ)

ကငး = အေဆာငအေယာင ထး (ေပါရာဏ)

Page 33: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ငမနကနးအေၾကာငး

ပဂျပည အေနာရထာမငးေစာ လကထက ပေဏၰးမတစေယာက သေႏၶတညေသာအခါ သားျဖစေသာ

လကယာကနးသည အဖ ပဏၰား၏ လာက လးလမမညဟ အပမက၏။ လငက ေျပာၾကားလင ပဋသေႏၶက

ဖကေစ၏။ ဤသ႕ သးႀကမဖကၿပးေနာက ေလးႀကမေျမာက၌ကား မဖကေတာ႔ဘ ဖြားေစ၏။

ဖြားေသာ လကယာမကစ ကနးေန၏။ ငကေပာေဖာငႏင ေမာလကရာ သနးဃဠ (သရလကၤာ) သား

သကႀကး လငမယားက ဆယယေကြ းေမြး၍ ဆရာေကာငးမာအပ ၊ ရငျပ ၊ ေဗဒငတတလ၏။

တစခါ၌ ေကာငးသားတ႕က မသငမတငၾကလင ပဂက ေမာလာေသာ လကယာကနးဟ

ရနရာစကား ဆၾကသညက ဝမးနညး၍ ပဂသ႕ ကးသနးလာေလ၏။

ဆတျဖခငးေတာငတြင တစညဉအပ၍ ထရြာ၌ သႀကးမတစဦး ႏြားေပာကသညက

ေဗဒငေဟာေပး၍ ရသညႏင သႀကးမက ပစၥညးအလးစ ေပးအပေလသည။ ေမာငရငကား ပယခ၍ စဉကးသ႕

လာခသည။ စဉကးမငး ဆရာေတာေကာငး၌ တညးခေနစဉ ၎ၿမ႕သ ခနစေယာကသည ခရးသြားေနေသာ

မမတ လငမားအေၾကာငးက ေဗဒငေမးလာ၏။ မငးဆရာေတာက " သငတ႕လငမား ေဘးျဖစေလၿပ ၊

မေကာငးတကား " ဟ ေဟာေပ၏။

ထစကားက ေမာငရငၾကားေသာ " အရငဘရား ထထကေသခာစြာ ေဟာပါ " ဟ ဆ၏။ " ငါကား

သညမသာ စြမးပါသည။ ေမာငရင စြမးလင ေဟာပါေတာ " ဟ ျပန၍ ဆေလ၏။

ထအခါ ေမာငရငက တြကခက၍ " မညသ၏ လငေလးေယာကကား ေသေလၿပ ၊ မညသ၏

လငသးေယာကကား နကျဖန ေနထြကခန၌ ေတာငအရပမ ဦးထပ လြယအတတ႕က လြယ၍

အကၤ ေခါငးေပါငးႏင လာလတ႕ " ဟ ေဟာေလ၏။ ေဟာတငး ေယာကား သးေယာက ျပနလာ၍

အျခားေလးေယာက ေလေမာက၍ ေသဆးေၾကာငး ေျပာသျဖင မနးမေလးေယာက ဖက၍ ငၾကစဉ "

မညသ႕လင ဝတေသာ ပတျမားလကစြပ ေရာကလာလမမည ၾကညလင " ဟ ဆ၏။ မၾကာမပင ငကခလာ၍

လကစြပႏငတကြ လကညႇးသည ရငထကသ႕ ကလာ၏။

စဉကးမငးဆရာလညး " ေမာငရင ငါထက သာေလသည ငါေကာငးႏငတကြ ရပစၥညးက

သမးပါေတာ " ဟဆေလ၏။ ေမာငရင ကလညး " တပညေတာ ပဂသ႕သာ သြားလပါသည " ဆေသာေၾကာင

ပ႕လကရေလ၏။

ပဂတြင နနးေဆာကမညဟ သစေရြးေနသည အနးသ႕ ေရာကလာေသာ ေမးျမနးသျဖင သရမ

အနားတြင ခဉး၍ ေနေလ၏။ မငးႀကးက ပဏၰားအား " သစ ေစစၿပေလာ " ဟ ေမးလင " ေစစပါၿပ " ဟ

ေလာက၏။ ေမာငရငက ဝင၍ " အသငပဏၰား မေစစေသးတကား " ဟ ဆ၏။ ထအခါ ပဏၰားက

Page 34: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ရငဖနးစားဟ ဆေလ၏။ (ဖနးစားကား သေတာငးစား ဟ ဆလသည) ေမာငရငကလညး " အသငပဏၰား

ရငတ႕ ရဟနးတ႕ မညသညမာ ဖနးစားခညး မန၏ " ဟ ျပနဆမ ပဏၰား မသကမသာရ၏။ တစဖန ဦးရတင

စကထရန သစတစခက ပဏၰားက ျပေလရာ ေမာငရငက ဝင၍ " ဤသစသည အျပငက ေခာေမာလပ

ေသာလညး မေကာငးေသာ အမကမား ပါသည။ ၎အျပင အတြငး၌ အေခါငးရ၍ ဖားသတဝါလညး

ရေလသည။ ဤသစကား မေကာငး တကား " ဟ ဆေလ၏။

ထအခါ အျငငးအခ ျဖစၾက၍ လာလးတမး ေလာငးလက သစက ေသခာစြာ စစမးေလေသာ

ေမာငရင ေဟာသညအတငး အလးစ မနေလ၏။ ေမာငရငက လာက လးမညရရာ ဆငးပါဦးဟ ပဏၰားက

ေတာငးပနရေလ၏။

မငးႀကးက ပဏၰားအား နနးေတာေဆာကရန အခါေတာငးလင " ေျမာကက စြနေျပာကတစေကာင

ငါးက ခလာလမမည။ ထငါးသည စြနလကမ လြတ၍ သညေနရာတြင ကလမမည " ဟ ေျမတြင ကြငး၍

ျပကာ " ဤကား အခါတညး " ဟ ေလာက၏။

ေမာငရငကမကား " ထေနရာမဟတ ၊ ဤေနရာတြင ကမည " ဟ အျခားတစေနရာတြင ကြငး၍

ျပျပနေလ၏။

လာလးတမးပငေလာငး၍ ေစာငေနရာ ဆသညအတငး စြနခလာသညမာ ငါးရအရင ျဖစ၍

ပဏဏားျပရာ၌ ေရးဦးစြာကၿပးမ ခန၍ သြားေသာေၾကာင ေမာငရငျပရာ ေျမကြက၌ တညေလ၏။

ေမာငရငက လာလးမည ျပရာ ဆငးပါဦးဟ ပဏဏားက ေတာငးပနရ ျပနေလ၏။

မၾကာမ သာသနာပင ဆရာေတာသည မငးႀကး၏ နနးေတာသ႕လာ၍ ထပေရာဟတ ပဏၰားအား "

ငါအတြက ကနးခနးနကၡတ ၾကညမ၏ေလာ " ဟ ေမး၏။ ပဏၰားကလညး မၾကညဘလက ၾကည၏ဟ

ဆၿပးလင " စညးစမတည၍ အသကရငလတ႕ " ဟ ဆေပ၏။

ေမာငရငက ဝငျပန၍ " သင၏ ေဟာခကမမန ၊ သာသနာပင ယေန႕ပင ေသဆးလမမည " ဟ

ေဟာေလ၏။

သာသနာပငသည ေကာငးသ႕ ျပနေရာကလင ပဋကတ သာသနာစးအား " မငးႀကးထမ

လကယာကနးက သြား၍ယခ ၊ ေကာငးသ႕ မပါေစႏင ၊ ၿပးခေစ " ဟ ေစလက၏။ သာသနာစး

သြားမညျပငေနစဉ သာသနာပငသည ေရအမသ႕တကရာ စတမာနႏင ရႉးရႉး ရားရား တကသညျဖစ၍

ေရအမအထက ထပတြငစြႏကထားေသာ သသးေခာငးက ဦးေခါငးႏင တကမ စး၍ ေသေလ၏။

သာသနာစးလညး မငးႀကးအား အလးစ ေလာက၏။

Page 35: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ထအခါ ေမာငရငကလညး အသငပဏၰား " ငါက နငသညမာ သးႀကမရၿပ ၊ လးရအေတာေလာ " ဟ

ေမးလင လးပါေတာ ဆမ လးျဖတမညရရာ ပဏၰားက " ေနပါဦး ေမာငရင သနးဃဠ (သရလကၤာ) သားေလာ

" ဟ ေမးလင မဟတပါ ၊ ပဂျပညသား ၊ ဖြားစက ေဖာငႏင ေမာလကေၾကာငးမားက ဆမ သားအဖ

ျဖစေၾကာငးမားက သၾကရေလ၏။

တစခါေသာ ရငငယ တစေယာကသည ေမာငရင ငမနကနး ထသ႕ ေဗဒငေမးရန လာ၏။

ငမနကနးက " ယေနက မြနးတညလင အေနာကေတာငေထာငက မးရြာလမမည။ မြနးတညလင ေမာငရငက

မးႀကးပစ၍ ေသလမမည " ဟ ေဟာေလ၏။

ေမာငရငလညး မမဆရာေကာငးသ႕ ျပန၍ ေလာကေပ၏။ ဆရာကလညး " ပဂျပညတြင

စကားတတလ ပဒမ ဟ ရလက ငါတပညက မးႀကးပစရမညေလာ " ဟ ဆၿပးလင မမ ဦးထပတြင စနႏင

ဓာတေတာက ငေစၿပးေသာ ေကာငးေရ႕ ေလးေထာငကနတြင ေနေစ၏။ မြနးတမးလင မးႀကးပစ၏။

သ႕ေသာ ေမာငရငကား မေသေလ။ မးေသာကေသာ ေမာငရငသည သြား၍ " ငါရင ငမနကနး ငါသည

မးႀကးပစ၍မေသ ၊ အသင အားကး၍ ေဟာေသာကမးသည မမနၿပတကား " ဟ ျပကရယဆေလရာ

ထကမးက မးတကပစေလ၏။

ေနာကအတနၾကာေသာ အဖပဏၰားက

" ငါသားေမာငရင ၊ ေဗဒငကမး မျမငပါတကား "

" ရငပကငယ မမနဟ ဆ၍ ငါ မးတကၿပးၿပ "

" ျပာ အဘယမာနညး "

" ၾကကယကေလၿပ "

" ၾကကယကရသာေလာ "

" လးလညး လးေလ၏ "

" လးရသာေလာ "

" စားလညး စား၏ "

" သ႔ျဖစလင ၊ သညၾကကက မညသ႔ျပရအနညး "

" ကမ႓ာအစ ကမးမးတကျပာက စားသည ၊ ယကသည ၊ လးသည ျဖစေသာေၾကာင အရးက ကမ႓ာျပ

ၾကကရးထး၍ ေဟာေျပာ ျခငးက ကမ႓ာမေၾကမခငး ျပလမမည "

Page 36: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ထ႕ေနာက အဖသည သား ေကာေစာလသညက မနာလသညႏင ရးေဆးက ေပးသျဖင သားသည

ရးခ၏။ ထ႕ေနာက ေဗဒင ေမးျမနးၾကလငလညး " ငါသားကသာ ေမးပါေတာ ၊ မနပါကန၏ " ဟ ဆ၏။

တစခါ၌ ငမနကနးက အဖအား " ယခ မေထာငးသာ ၊ ေသၿပး ေနာကမေသာကား ေပါကးလတ႕ "

ဟဆ၏။ အဖကလညး " ေသၿပးေနာကမ အဘယမာ ေပါငကးနငအနညး " ဟ ဆလင " ဖခင

ၾကညရစေတာ " ဟ ဆ၏။

ငမနကနးလညး ရးသညႏင အစဉတက ျမညတမးလညပတ၍ ေနရာမ တစေန႕ေသာ

အနစၥေရာကခ၏။ ျပညသတ႕လညး ပေဇာလသည ျဖစ၍ တလားက ပဏၰား မလပေစရ ၊

ျပညသျပညသားတ႕က လပ၏။ သျဂႌဟအဟ တလားတြင ထညေသာ တလားငယ၍ လေကာင

ႀကးေနေသာေၾကာင မတနရသညတြင တလားက အသစလညး မလပေကာငး ၊ ေဖာကလညး

မေဖာကေကာငး ၊ ဆကလညး မဆကေကာငး ရသညႏင ဘယသ႕ျပရအနညးဟ ေမးေသာ " ေပါငခး၍

ထညေကာငး၏ " ဟ အဖပဏၰားက ဆ၏။ ျပညသတ႕လညး ဝမးနညးစြာႏင ခး၍ ထညၾကရ၏။

ေရးေဟာေျပာခက မနေလသတညး။

ဤသ႕လင ငမနကနးသည ရးေသာအခါ လညလည၍ " ဤေနရာတြင ေငြရ၏။ ထေနရာတြင

ပစၥညးရ၏ " စသညျဖင ေရးျဖစ ေနာကျဖစ အရပရပတ႕က ဆျမည ေျပာေဟာေလ ရ၏။

ထေျပာေဟာခကတက လတ႕ေနာကက တတတဆတလက၍ စာျဖင ေရးမတၾက၏။ ေရးေၾကာငးကသလင

" ဒနးေဒါငး - ဒနးေဒါငး " ဆ၍ သြားေလ၏။ ဤကစြ၍ " အေရးေကာငး - ဒနးေဒါငးဖကသည " ဟ စကားပ

ျဖစလာေသာ ဟ၏။ စငစစေသာကား ' ငမနကနးသက ' ဟ အထငအရား ရေလသည။

Page 37: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

လစြမးေကာငး ကနစစသား ၊ ငေထြးရး ၊ ငလးလကဖယ ၊ ေညာငဦးဖး

သကရာဇ ၄၀၆ တြင နနးတကေသာ ပဂ အေနာရထာမငး လကထကဝယ လစြမးေကာငး ေလး

ေယာက ေပၚေပါကလာ၏။

ကနစစသား

အေနာရထာမငးအား ေဝသာလမငးက ဆကလကေသာ ပဥၥကလာဏ မငးသမးက သြား၍

ေဆာငယခေသာ ရာဇတမန အမတက မမကယတငလသျဖင ကနးေခာေသာ စကားက ယ၍ အေနာရထာက

ထမငးသမးက ႏငထတၿပးလင (စစကငးနယ) ပရမၼ အရပတြင ထားေလ၏။

အေနာရထာႏင စြ၍ရေသာ သေႏၶ ရငမာျခငးသ႕ ေရာကေသာအခါ ေျမႀကးျပငးစြာလႈပ၍ အ

ေနာရထာက အေၾကာငးက ေမးေသာ ေဗဒငတတ ပညာရတ႕က " မငးေလာငးတစပါး ေျမာကအရပ၌ သ

ေႏၶတညသည နမတ ျဖစပါသည " ဟ ေလာကၾက၏။

ကနစစသား မငးေလာငးက ဖြားျမငၿပးေနာက အရြယေရာကေသာအခါ မယေတာသည မငးဆရာထ

အပ၍ ရဟနးျပေစ၏။ ေဗဒငတတ ပညာရတ႕က " ရဟနးျပၿပ " ဟေလာက၍ ၎တ႕ အၾကေပးခကအတငး

ရဟနးတ႕က ဆြမးပငေက ြး၍ ကရားႏင ေရတကေတာ မရာ ကနစစသားအေလာငး ရဟနး၏ ခတြငးမ စစ

ေျပာငေျပာင ထြကသညက ေတြ႕ရေလ၏။

ဤနညးျဖင ကနစစသားက ေတြ႕ရေသာ မငးႀကးက " ငါစညးစမက လမညေလာ " ဟေမးလင "

မငးႀကးေနာက မငးတစဆက လြနမ မငးျဖစပါလမမည " ဟ ေလာကၾက၏။ မငးႀကးသည ကနစစမငးသား

က လထြကေစၿပး အပါးေတာတြင ခစားေနေစ၏။

ငေထြးရး

ငေထြးရးကား ျမငးမအရပသား။ ထနးတစေထာငက တကကာ ဆငးကာ လးသညမာ တစမနကခငး

တြင ၿပးနငေလသည။ အမားအားျဖင ထနးပငအဖားခငး နးစပရာ၌ ခနကးနငေလသည။

ငလးလကဖယ

ငလးလကဖယကား ပပၸါးအရပသား။ နြားအရဉး ၃၀ က ထြန၌တငၿပးလင ထြနေရးမနေအာင

တကခညဆငးခည အႏ႕ထြနနင၏။

Page 38: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ေညာငဦးဖး

ေညာငဦးဖးကား ေညာငဦးအရပသား။ ေညာငဦးကမးထပက ေျပးဆငး၍ ဧရာဝတျမစက ျဖတကး (

ေအာငသာဘက) ၊ တစဖကကမးတြင ေျခမေထာကခဘ ျပန၍ ကးချပနသည။ ေညာငဦးကမးပါးသ႕ ေရာက

လင ကမးျမငထပသ႕ ေျပးတကနငေသး၏။

ဤသတေကာငး ေလးဦးက မငးႀကးက ေခၚယ၍ အပါးေတာတြင ခစားအမႈေတာထမးေစ၏။ တစခါ

ေသာ ျမငးၾကမး ေလးစးသည အရငလညး မရ၊ ဖမး၍လညး မရနင ရသညက ထလစြမးေကာငး ေလး

ေယာကတ႕သည ျမငးတ႕က ေရထသ႕ေမာငးခ တကစးၾကရေလ၏။ ဤျမငးစးက စး၍ အမႈေတာက ထမး

ၾကရ၏။

တစခါ၌ ဥာပခးက ၾကြမးစစသညမား ဝငေရာကတကခကလာသျဖင လာေရာကကညပါဟ

ေလာကလာ၏။

အေနာရထာမငးက ျမငးသညေတာေကာငး ေလးသနး စစကလာေစမညဟ မန႕လက၏။ သ႕

မန႕သညအတငး ဤလစြမးေကာငး ေလးေယာကက ျမငးႏငတကြ လႊတလက၍ ေရာကလင ဥာပခးမငး

သည ျမငးေလးသနး လာမညဆလက ယခ ေလးစးသာ လာေရာကေလသည ဟ၍ မေကမနပ ရ၏။

ေလးဦးသားတ႕ကလညး မမတ႕ ျမငးေလးစးသည ျမငးေလးသနးႏင သတညမပက ျပလ၍ ျမငးစး

ျခငး အမးမးႏင အစြမးသတ အမးမးတ႕က ျပၾကကန၏။

ထအခါ ဥာမငးႏငတကြ ျပညသျပညသား အေပါငးတ႕သည မားစြာအဩၾကလက လမက

နတျဖစၾကရာသညဟ မားစြာ ေကနပ ခးမြမးၾကကန၏။

ထ႕ေနာက မားလစြာေသာ ၾကြမးစစသညတက သရေကာငး ေလးဦးတ႕သည ေလးစကြေအာင

အလယက ထြငး၍ တကကာ ၾကြမးစစသည ဗလမႉး စစသႀကး ေလးေယာကတ႕က ဖမးယေလ၏။ ၾကြမးစစ

သညတသည လကနကတ႕က စြနပစ၍ ခါးတြင အဝတႏငသာ ေျပးၾကရေလသည။

ဥာပခးမငးသညလညး လြနစြာ အားရေတာမ၍ သရေကာငး ေလးေယာကအား ႀကးစြာေသာ

ဆလာေပးေလ၏။ ၿပးမ အေနာရထာမငးေစာအားလညး ဥာမငးတ႕ အဆကဆက ကးကြယေသာ ဓာတ

ေတာႏငတကြ အလြနအဆငးလပေသာ သမးေတာ မဏစႏၵာ က ဆကသလကေလသတညး။

ကနစစသားသည ထးနနးႏငစပ၍ သစၥာရပ

ကနစစသားတ႕သည အထကအဆပါ ဓာတေတာႏင သမးေတာက ေဆာငယခၾကရာ လမးတြင

ကနစစသားႏင မဏစႏၵာတ႕ ခစႀကကမေလေသာေၾကာင ခမညးေတာ အေနာရထာ အမကရေလသညႏင

Page 39: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ကနစစသားသည ထြကေျပးတမးေရာင၍ ေနရေလ၏။ အေနာရထာ နတရြာစလင သားေတာ ေစာလးမငး

သည ၄၃၉ ခတြင နနးတက၏။ ထအခါ ရငလတ႕က တကတြနးၾကသညအတငး ေစာလးမငးသည

ကနစစသားက ျပန၍ေခၚယ အပါးေတာ၌ ခစားေစ၏။ ေစာလးမငး၏ အထနးေတာသား ငရမနကနး အား

လညး ဥာ ပခးၿမ႕က ေပးေတာမ၏။

တစရခါေသာ ငရမနကနးသည ေစာလးမငးအား ပနကနေလလင ေစာလးမငးႏင ကနစစသားတ႕

သြားေရာကတြနးလနရာ အေရးနမၾက၍ ေစာလမငးက ငရမနကနးက ဖမးဆးရမ အခပႏင ထားေလ၏။

ကနစစသားကား လကလြတထြကေျပးခ၍ ပဂသေရာကလင မႉးႀကးမတႀကးတ႕က " ေစာလးမငး မရ

လင အရငသာ ထးနနးက ရထကပါသည " ဆ၍ ကနစစသားအား မငးအျဖစက ေပးၾကကန၏။

သစၥာတရားရေသာ ကနစစသားသညကား ခကခငး လကမခဘ " ငါအရင ရ မရက စစမးဦးမည ၊ ရ

ေသာ ငါအရငက ယ၍ နနးတငမည ၊ မရမ ငါ မငးအျဖစက လကခမည " ဟ ဆေလ၏။

ဆသညအတငး ကနစစသားသည စစမးၿပးလင ေစာလးက ခပထားရာမ ညဉအခါတြင ပခးျဖငထမး

၍ ခးယေလ၏။ ေစာလးသညကား ကနစစသား၏ ပခးထကတြင ဤသ႕ ၾက၏။ ကနစစသားသည ခမညး

ေတာက မကဖးသျဖစသည။ ငါက သတလ၍ ခးသည ထငသည ၊ ငရမနကနးကား ငါအထနးေတာသား

ျဖစ၍ ငါႏင န႕စ႕ဖက ျဖစသည ၊ ငါက မသတတနရာဟ ၾကေအာကေမၿပးလင " ကနစစသား ငါက ခး

ယပါသည " ဟ၍ ဟစေလ၏။ ကနစစသားကလညး " ဟယ ... မငးစး မငးညစ ၊ မြနတ႕လကတြင ေသရစ

ေလေတာ " ဆ၍ ပစခေလ၏။ ထအခါ ငရမနကနး စစသညတ႕ ၾကားသ လကလၾကေသာေၾကာင ကနစစ

သား ေျပးရေလ၏။ ငရမနကနးသညကား ေစာလမငး ရေနလင ရနေအးမည မဟတ ဟ၍ သတပစလက

ေလ၏။

ဤတြင ကနစစသားသည ထးနနးစညးစမက လကေရာက ရရၿပး ျဖစေသာလညး ေကးဇးသစၥာက

ေစာငကာ မမအရငက နနးတငမညဟ ႀကးစားအားထတျခငးက ျပလပေပသတညး။

အစြမးရေသာ ငထးလႈင ရြာသႀကး

ဆခသညအတငး ကနစစသား ေျပးခရာ ငထးလင အရပသ ေရာကလင ထ ငထးလင ရြာသႀကး

လပေသာ ယာတြင သခြား ေတာငးေလ၏။ ငထးလင ရြာသႀကးကား အားအငႀကးလသ ျဖစ၍ ဆးဆညးက

တခါးဝ မထားဘ ဆငတစရပခန အျမငရၿပးလင ခတ၍ ထြကဝငသည။ " ငါကသ႕ ခန၍ ဝငနငေသာ ငါ

သခြားက စားေတာ " ဟဆေလ၏။ ကနစစသားလညး လေထာကကာ ခနဝငၿပးေသာ သခြားအခ႕က စား၏။

အခ႕က ႏြယႏင သၿပးလင ထဆငတစရပခန႕ရေသာ ဆးစညးက ခန၍ ထြကေလ၏။ ထအျခငးအရာက

ငထးလင ရြာသႀကး ျမငလင ဤသကား အစြမးသတႏင ဘနးႀကးသ ျဖစေပသည။ အားကးထကသ ျဖစ

Page 40: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ေပ၏ဟ မမ၏ အဆငးအဂၤါႏင ျပညစေသာ သမးက ဆက၍ ကြနခေလ၏။ ဤတြငမ ကနစစသားသည ' ထး

လငရင ' ဟ တြငေလသတညး။

ကနစစသားမငး ေကးဇးသစၥာ သတတျခငး

ကနစစသားသည ခမညးေတာ အေနာရထာမငး မက၍ ေရာငတမးေနရစဉက ေၾကာငျဖရပ ၊ မထး

တမ ၊ သမ႓လႏင သငေန၏။ ေနာက ေစာလး မငးျဖစ၍ ေခၚေသာအခါ သမ႓လမာ သေႏၶႏင ျဖစသျဖင အဖး

မားစြာ ထကတနေသာ လကစြပက ေပး၍ " သမးမနးမ ဖြားလင ဤလကစြပက ေရာငးခစားေသာက ၾကေလ

၊ သားေယာကားဖြားလင ပဂသ႕ ဤလကစြပႏင လကလာခ " ဟ မာထားခေလ၏။

ဤသ ျဖစပကၿပးေနာက ေစာလးမငး နတရြာစ၍ ကနစစသား နနးတကရ၏။ ကနရစေသာ သမ႓လ

မာလညး သားေယာကား ဖြား၍ ခနစႏစသား အရြယသ႕ ေရာကခ၏။ ကနစစသား နနးစ ႏစႏစတြင သမ႓လ

သည ေရးကမာရငးအတငး လကစြပႏငတကြ ခနစႏစ သားက လကကကငကာ ပဂသ႕ လကလာခ၏။

ပဂသ႕ေရာကလင ကနစစသားမငးႀကး ဗလရႈသဘင ခေနခက ျဖစသျဖင နနးေတာသ႕ မဝငဝေသာ

ေၾကာင နနးေတာေရ႕၌ သားငယက လကကကငကာ ေတာငသြားခည ၊ ေျမာကသြားခည ေနရေလ၏။

မငးခငးတ႕ကလညး " ဟယ မနးမ ၊ ငါတ႕မငးႀကး ထြကေတာမလာလမမည ၊ သညတြငမေနႏင ၊

ထြကသြားေလ " ဟ ႏငၾကကန၏။ သမ႓လကလညး " မငးက ေလာကရန ရပါသည ၊ ေလာကပါရေစဦး "

ဆ၍ မထြကဘ ေနေလ၏။

ထအခါ မငးခငးတ႕က မငးႀကးအား ဝင၍ေလာကေသာ ထသားအမက ေရ႕ေတာသ႕ ေခၚ၍ ျမင

ေတာမလငပင " မႉးမတမားတ ဤမနးမကား ငါ၏ ေကးဇးရငတညး။ ငါသည သာမည လတစေယာက အျဖစ

ျဖင ေျပးလႊား ပနးေအာငးေနရစဉက ငါက ၾကညရႈျပစ ေကြ းေမြးေပသည။ ေကးဇးႀကးလ၏ " ဟ မန

ေတာမ၏။ ၿပးမ သားေတာကေခၚ၍ ရငခြင၌ ထားေတာမလက ဤသ႕ မန႕ေတာမ၏။ " မႉးမတ မားတ႕ ' သား

ကား အရငး ၊ ေျမးကား အဖား ' ဟ၍ စကားပ ရသည။ ေျမးေတာက (သမးေတာ ေရႊအမသည၏ သား ၊ အ

ေလာငးစညသက ဆလသည) မငးအျဖစေပးၿပးခါ ျဖစသျဖင ' ေျမးကားအရငး သားကားအဖား ' ျဖစရေခၿပ "

ဟ မန႕ၿပးမ သမ႓လက ' ဦးေဆာကပနး ' အမညႏင ရခငျပညဘက ေတာငစဉ ခနစခရငက ေပး၍ မငး

ျပေစ၏။

ဤတြင ေကးေတာသ ဆငးရသ ျဖစေသာလညး စတေစတနာ ေကာငးစြာျဖင ျပစဖးေသာ ေကးဇးက

ေထာက၍ ကနစစသား မငးက မဖရားေျမာကျခငး ျဖစေလသည။

Page 41: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ျမငးေရး ၊ ဆငေရး က ြမးကငလစြာေသာ အေလာငးစညသမငးႀကး

ကနစစသား သမးေတာ၏သား အေလာငးစညသမငးသည ပဂ၌ ၄၇၄ ခႏစတြင နနးတက၏။

တစခါေသာ ဗလရႈသဘင ခေတာမေနခက လကရးလကေမာငးက တနး၍ ၾကးဝါးေတာမ၏။

သကေတာႀကးၿပျဖစ၍ လကပဉးကသညက မႉးမတတ႕ ရယၾကကန၏။

မငးႀကးကလညး " ငါက အ၍ မစြမးၿပဟ ရယၾကကနသည ၊ ငါအစြမးက သေစအ " ဟ " ဟယ -

အမတတ႕ ၊ လဆးတစေယာက သည ဦးေပါငးကားႏင ဖကဆးေသာငးကနးေနသည ဆသညက နငတ႕

မၾကားကနသေလာ ၊ နငတ႕ အမတစစသႀကး ေလးေယာကက ရေအာငဖမးေခ ၊ မရေသာ နငတ႕က

သတအ " ဟ မန႕ေတာမေလ၏။

မငးႀကးကား အထကအဆပါ လဆးပရပဖက၍ ေတာငေျခတြင ညေနဝငရတေရာ၌ ျမငးႏင

ေနလင၏။

အမတစစသႀကး ေလးေယာကတ႕သညလညး ျမငးေကာငးေလးစးႏင လာေရာက၍ မငးႀကးက

လဆးအမတျဖင လက၍ ဖမးၾကေလသည။ မငးႀကးသည ပးတခြာတ ၊ ထြကခည ဝငခည ၊ ျမငးေရး

အမးမး စးျပၿပးလင ျမငးေလးစးက လြတေအာင တကေဖာက ထြကသြားေလ၏။

စစသႀကးတ႕လညး မေအာင မဖမးနင။ " ဤသကား လ မဟတ ၊ နတဘလး ျဖစတနရာသည " ဟ

ေၾကာကရြ႕ စတေလာ၍ ျပနၾကရေလ၏။

နနကညလာခတြင " ဟယ - အမတတ႕ ျမငးကားႏင လဆးက နငတ႕ ရခ၏ေလာ " ဟ

ေမးေတာမ၏။ အမတစစသႀကး ေလးေယာကတ႕က " အရငမငႀကး ၊ ဤလဆးသည လ မဟတပါ ၊

နတဘလး ျဖစတနရာပါသည။ လျဖစလငလညး အလြန အစြမးသတႏင ျပညစ၍ ဘနးတနခးႀကးမားသ

ျဖစပါလမမည။ က ြနပတ႕ ေလးဦးက ထားဘဦး တစနငငလးရ ျမငးစးတ႕ႏင ဝငး၍ ဖမးေသာလညး မနငမည

မဟတပါဘရား " ဟ ေလာကၾကေလ၏။

ဤတြငမ မငးႀကးက " ဟယ - အမတတ နငတ႕က ငါက အၿပ ၊ မစြမးၿပ ဟ ထငမတၾက၏ ၊

ငါမအေသး " ဟ မန႕ေတာမ၏။ မႉးမတအေပါငးတ႕လညး ဤသ႕ သရမ အလြနေၾကာကရြ႕ ရေသၾကကန၏။

အေလာငးစညသမငးႀကးသည ဘနး ၊ လကရးႏင ျပညစ၏။ ဆငအတတ ၊ ျမငးအတတ ၊

ေလးအတတတ႕က အၿပးတင တတေတာမ၏။

Page 42: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ၾကငနာစြာေသာ မဖရားအေၾကာငး

ပဂ နရပတစညသမငး (၅၃၆ - ၅၇၃) တြင မဖရားအမား ရသညအနက ဥယာဉသည သမး မဖရားမ

သားေတာ ေဇယသခၤ က ဖြားျမငေတာမသည။

တစခါေသာ မငးႀကး၏ လကေတာ၌ ခနာသည ေဆးထညေသာလညး မသကသာ ၊ အလြန

ကကခလကရရာ ထ ေဇယသခၤ မယေတာက ခတြငးျဖင ငထားမ အကက သကသာေလသည။

ငဖနမားေသာ ငေနစဉမာပင အနာျပည ေပါကေလ၏။ ျပညကေထြးလင မငးႀကးစကေတာေခၚမ

နးမညစးသျဖင ျပညက မခလကေလ၏။

ထအေၾကာငးက မငးႀကး သရေသာ ဤမဖရားေလာက ငါက ခစၾကငနာသ မရၿပဟ မတယေတာမ၍

" နင ႀကကရာဆက ေတာငးေလ ၊ ငါ ေပးအ " ဟ မနေတာမ၏။ မဖရားလညး " အရငမငးႀကး အျခားဆက

မလပါ ၊ သားေတာ ေဇယသခၤ ကသာ နနးစာငထား၍ နနးေမြေပးေတာမပါ " ဟ ေတာငးေလ၏။

မငးႀကးလညး ကတအတငး ေဇယသခၤက နနးေစာငထား၍ အျခား သားေတာႀကး ေလးပါးကကား

ၿမ႕စားနယစား ေပးေတာမ၏။

ေဇယသခၤသည အလြန ႏးညသမေမြ႕ လမၼာေသာ မငးသားျဖစ၍ ေနာငေတာႀကးမားထသ႕

သတငးေန႕တငး သြားေရာက ရေသခယစြာ ဝတျပေလရ၏။ ဤသ႕အားျဖင ေနာငေတာမားကလညး

ေဇယသခၤက ခစၾကညျဖ ၾကကန၏။

တစခါေသာ ခမညးေတာက " သားေတာ ငါးပါး အလယတြင ထးျဖစက၍ ဓ႒ာနမည ၊

ထးျဖညြတေသာ သားေတာသာ ထးနနးက စးစရမည ၊ အျခားသားေတာတ႕က ထးနနး စးစရသက ဝငး၍

ကညေစာငေရာက ၾကရမည " ဟ မန႕ေတာမသည။

သားေတာတ႕က သေဘာတ၍ " မငးျဖစထကသသ႕ ထးျဖ ညြတေစသတညး " ဟ ဓ႒ာနလကရာ

ေဇယသခၤ ရရာဘကသ႕ ညြတေလ၏။ ဤသလင ခမညးေတာကလညး ေဇယသခၤက မငးျဖစေစလသည။

သားေတာႀကးမားကလညး ၾကညျဖသည။ ယခ ထးေတာကလညး လလားသည။ သေၾကာင

ဤေဇယသခၤမငးက " ထးလ မငးလ " ဟလညး ေခၚၾကကန၏။

ထအဓ႒ာန၍ ထးျဖစကေသာ ေနရာက ေနာငသမတရန အလငာ ဘရားတညထား၏။ ထဘရားက "

ထးလမငးလ ဘရား " ဟ ယခတင ေခၚေဝၚၾက၏။

Page 43: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

အနႏသရယအမတ

သကရာဇ ၅၃၆ ခတြင ပဂ၌ နရပတစညသသည ေနာငေတာ မငးယဉနရသခၤက လပၾက၍

နနးတက၏။ ထအခါ ေနာငေတာ၏ အထနးေတာသား အနႏသရယ ကလညး သတေလဟ သသတတ႕အား

အပေလ၏။

အန ႏသရယသည ရရငတညၾကည ႏလးရညရသ ျဖစ၍ သတမညဆဆတြင စာလကၤာေလးပဒ

ေရးဆ၍ မငးႀကးအား ဆကပါဟ အပခ၏။ သသတတ႕လညး သတၿပးမ မငးႀကးအား စာက ဆကၾက၏။

ထစာကား

သတညးတစေယာက ၊ ေကာငးဖ႕ေရာကမ

သတစေယာကမာ ၊ ပကလငကာသာ ၊ ဓမၼတာတညး။

ေရႊအမနနးႏင ၊ ၾကငနးလညးခ

မတေပါငးရလက ၊ ေပာစရပၿငမ

စညးစမမကြာ ၊ မငးခမးသာကား

သမဒၵရာ ၊ ေရမကႏာထက

ခဏတကသည ၊ ေရပြကပမာ ၊ တစသကလာတညး။

ၾကငနာသနား ၊ ငါအားမသတ

ယခလႊတလညး ၊ မလြတၾကမၼာ

လတကာတ႕ ၊ ခႏၶာခငကည

အတညမၿမ ၊ ေဖာကလြတတသည

မခြတစသာ ၊ သတဝါတညး။

ရခးေကာေရာ ၊ ပေဇာအကြန

ပနခတ၏ ၊ ခကၾကဝပါက

သသာစက၌ ၊ ႀကကလတြနမ

Page 44: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

တ႕မယလ ၊ ၾကညညစတသန

သခငမြနက ၊ ခနဘစငစစ

အျပစမေရး ၊ ခြငလငေပး၏

ေသြးသညအနစၥာ ၊ ငါခႏၶာတညး။

ဤစာေလးပဒက ဖတေစ၍ ၾကားေတာမရလင " လႊတေစ " ဟ မနေတာမ၏။ သသတတ႕ကလညး "

လကလြနေလၿပ " ဟ ေလာကၾက၏။ " နငတ႕ မသတခငက ဤစာက ဆကေကာငးသည ၊ ယခ သတၿပးမ

ဆကရာသညေလာ " ဟ သသတတ႕က မကျပနေလ သတညး။

မငးႀကးသည အလြန ေနာငတႀကးစြာရကာ ထေန႕မစ၍ အမကေတာက ခပသမး ဆးတားေတာမ၏။

" ေနာကေနာင ငါ အမကေတာရ၍ သတေလဟ မန႕ေသာလညး ခကခငး မသတႏင ၊ တစလ ေလးသတငး

ထား၍ စစေၾကာဘ ၊ ေသတနမ ေသပါေစ " ဟ မငးေဆြစးမး ျဖစေသာ မဟာသမနးက မန႕ေတာမ၏။

ဤတြင အန ႏသရယ အမတ၏ သေဘာထားႀကးျခငး ၊ တရားျပညျခငး ၊ ရရငျခငးတ႔က ျပေပသည။

အထးကား ေသရအဆဆ၌ စတတနလႈပျခငးမရ လကၤာေျပေခာ တရားသေဘာ ပါဝငေသာ ကဗာက

ေရးစြမးနငေပသည။ ဤစာက ေတြ႕ရၿပးေနာက နရပတစညသ မငးႀကး ေနာငတႀကးစြာ ရသညမာ

အဩဖြယရာ မဟတေခ။

Page 45: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

လကရးရည ႏလးရညႏင ျပညစေသာ အနႏသရယ

ပဂ နရပတစညသ မငးႀကးသည တစရခါေသာ စစကငး တစဖကရ ဘရားႏစဆက

ထးေတာတငမညဟ ေရႊေဖာငေတာႏင ဆနလာခ၏။ ထအခါ မေကာငးႀကး တစေကာငသည ေရႊေဖာငက

ေကာကနးျဖင ရြက၍ ခပကငေလ၏။ ရမနငေထြး ဟေသာ သရေကာငးသည ေရထသ႕ဆငး၍ ငပၿပးေသာ

မေကာငးႏင ဖကသတကာ သနလကျဖင ထးေလရာ မေကာငး ေသေလ၏။

ဤသရေကာငးသည ကားက တစေယာကခငး ၊ ဆငက တစေယာကခငး သတနင၏။ ဆငတ႕ ၊

ကားတ႕မာ ကနးေပၚ ျဖစ၍ သတနငသည ရေစ ၊ မမ မျမငနငေသာေနရာ မေကာငး၏ နယျဖစေသာ

ေရထသ႕ဆငး၍ သတဝသညမာကား အလြနအဩ ခးမြမးဖြယ ျဖစ၏။

မငးႀကးလညး ဤရရငေသာ ရမနငေထြးက ' အနႏသရယ ' ဟေသာ အမညက ေပးေတာမ၏။

ထေန႕မစ၍ ရပစြနျပညနား၌ ခးသား ၊ စားျပ ၊ သပန ၊ သကန ရေသာအခါ အနႏသရယ ကသာ ေစေတာမ၏။

အနႏသရယလညး ရနသက အရငရေအာင ဖမးယခသညသာ မား၏။

ႏလးရညဘကကလညး ျပညစ၏။ ထအမတ သရေကာငးသည ေပါငးေလာငးရင မဟာကပ

မေထရႀကးက ဆရာျပ၍ ဘရား ၊ သမ ၊ ေကာငးႀကးစြာ ေဆာကလပၿပးေသာ ထလႉေသာတနဖး စရတတ႕က

စာရငးေရး၍ မငးႀကး ေရ႕ေတာဝယ ဖတေစၿပးေသာ သာဓ ေခၚေတာမရ၏။

မငးႀကးကလညး အနႏသရယသည ငါ၏အကးက ယခဘဝအတြက ၊ ေနာငသသရာအတြက

ႏစရပလး ေဆာငရြကေပသညဟ မဖရားငယတြင ျမငေသာ (ေဇယသခၤ၏ ႏမေတာ) မငးသမးႏင

စဖကေတာမ၍ ႀကးစြာေသာ အေဆာငအရြကတ႕က ေပးသနားေတာ မေလသတညး။

Page 46: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ပညာရေသာသပငမငးသမး

ပဂျပည၌ ကစြာမငးသမး ဟ၍ လညးေကာငး ၊ နရပတစညသမငး၏ သမး ဟ၍လညးေကာငး

ေကာေစာ ေသာ သပင မငးသမးမာ စာေပ ကမးဂန အလြနပငတတ၍ ရဟနးေတာမားကပင စာေပ

ပ႕ခရ၏။ ဤ သ႕ စာခရာ၌ ရဟနးႏင မနးမ မသငေလာ သျဖင တငးတမ ကာရ၍ ေပးရ၏။ အျပငက

စာလကေသာ ရဟနးတ႕သည မငးသမးက မျမငၾကရေခ။

ဤသ႕ ပ႕ခ၍ ကာလအတနၾကာေသာ ရဟနးပ တစပါးသည မငးသမး အသက တပမက၍

စတေဖာက ျပားကာ လက ျမငရေအာင ၾကမညဟ တစေန႕၌ မမတကေသာ စာ၏ အဆးနားက " ဟႎဇာေလ

ေဟေဟးလား " ဟ ဆကလက၍ ေရးထားေလ၏။

စာရငးကတက၍ အၿပး၌ မမၾကဖန ေရးထားေသာ စာက ဆက၍ " ဟႎဇာေလ ေဟေဟးလား " ဟ

ဖတရြကလကေသာအခါ တငးတမတြငးရ မငးသမးက " ငါရင စာ၌ မရသညက အဘယေၾကာင ရြတ ဆ

သနညး " ဟဆ၏။ " မငးသမး စာရ၍ ငါ ရြတသည ၊ မယလင ၾကညပါေတာ " ဆသျဖင မငးသမးက တငး

တမက ဖြင၍ၾကညရာ အကယပင စာရသညက ေတြ႕ရေလ၏။

ထအခါ မငးသမးက " ဤစာသည အပသကသက ျဖစသည။ သ႕ရာတြင အခညးအႏး မျဖစေစရ။

ကြနပက သငေလာေအာင အနကေပးလကမည ၊ လကဆေပေတာ " ဆ၍ ဤသ႕ အနကေပး၏။

" ဟႎ တငါတ႕သည ' ဇေလ ' ကြနရြကတ႕က ' ေဟေဟးလား ' ဆြၾကကန၏။ "

ဤသ႕ အနကေပးသျဖင ေခာေမာ၍ သြားေလ၏။ သ႕ရာတြင ရဟနးပမာကား အသက စြလမးရာမ

ယခ ရပပက ပမစြလမးေလရာ မစားနင မအပနင လးလ၍ ဆငးရႀကးစြာ ေရာကရေလ၏။

ခမညးေတာ မငးႀကး ၾကားေသာ ထရဟနးပအား " ငါရင အသကေသရမညေလာက

စြလမးတကမကလင ငါသမးေတာက ေပးမည။ သ႕ရာတြင ငါရငမာ ပညာတတ ပဂၢလျဖစသည။ သ႕ေၾကာင

သာသနာ၌ ေနာင အကးမားမည ကမးတစေစာငတစဖြ႕ ေရးခပါဦး။ ၿပးေသာအခါ ငါ သမးေတာ က

ေပးပါမည " ဟ ဆေလ၏။ ရဟနးပလညးဉာသကမး၏ အဖြငဋကာက ေရးေလသည။

ဤရဟနးလထြကကား သပငအမတ ရာထးက ေပးေတာမ၏။ ဤကစြ၍ အမတကလညး ' သပငအမတ ' ၊

မငးသမးကလညး ' သပငမငးသမး ' ၊ ဋကာကလညး ' သပငဋကာ ' ဟ ေခၚတြငေလသတညး။

[မတခက။ ။ ' သပင ' ဆသညမာ ေရးစကား ၊ ရြာအမားက ႀကးကအစးရေသာ အမတအရာရက ေခၚသည။ '

ကလန ' မာ တစရြာတညးက ႀကးက အပစးရေသာ အမတအရာရက ဆသည။]

Page 47: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ပညာရေသာ ကစြာမငးႀကး

ပဂ၌ ကစြာမငးသည ၅၉၆ မ ၆၁၂ ခထ မငးျပ၏။ ဤမငးသည သနားၾကငနာတတေသာ စတရ၏။

ပဋကတ သးပက ကးေခါက တတ ျပန၍ သငၾကားမသျဖင စာေပကမးဂန၌ အလြနတတေျမာကေတာ မ၏။

ထအခါ ၿပငဘကမရသေလာက ျဖစ၏။ ရဟနး ၊ သဃာ တ႕ကပင တစေန႕လင ခႏစႀကမ စာပ႕ခေတာမ၏။

သဒၵဗႏၵကမး ၊ ပရမတဗႏၶကမး မားက ေရးသားေတာမခ၏။

တးရြငးေတာငေျခက ကေသာေရက ကနဆည၍ တနနးေဆာကလပၿပးလင စာေပပ႕ချခငးျဖငသာ

အခနကနေစ၏။ စာေပလကစားအား ႀကးေလသျဖင တငေရးျပညမႈတ႕က ျပနမၾကညနငဘ သားေတာ

အမေရ႕မငး ဥဇနာက ၾကညရႈစမ ေစရ၏။

ထမငး ဘရားေစတ တညသညမာလညး စာေပကသာ စတဝငစားေနသျဖင အစအမ

ညေသာေၾကာင မၿပးမစး ရေလ၏။ ဘရားမာ တညမညဟ အတစ၍ လပသညမာ ျပဒါးေန ၊

ပႏၷကခသညမာလညး ျပဒါးေန႕ ၊ အတျမစခသညမာလညး ျပဒါးေန႕ ၊ အလးစ စ၍ လပသမမာ

ျပဒါးေန႕ ကေလသျဖင ' ျပဒါးဘရား ' ဟ ေခၚတြငသည ဆၾကသည။

[မတခက။ ။ မေရြးဆရာေတာ ေရးေသာ ေစတယ ကထာ၌ကား ' ျပသာဒဘရား ' ဟ ပါရ၏။ ပါဠေခၚ ပါသာဒ

၊ သသၤကရကေခၚ ျပာသာဒ ၊ ျမနမာကမ သသၤကရက ေနာကသ႕လက၍ ျပာသာဒဟ ယခ ေခၚသည။

ပါသာဒ ၊ ျပာသာဒ တ႕မ လပတငတယ ၾကညညဖြယ ဟေသာ အနကသေဘာ ရေလရကား ဤကစြာမငး၏ '

ျပဒါး ' ဘရားမာ တငတယ ၾကညညဖြယေသာ ' ျပဒ = ျပာသာဒဘရား ' ဟ အမညတြငရငး

ရဟနတသည။ ျပဒါးရကမားႏင ဆငဟန မတေလ။ ]

Page 48: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ကစြာမငးႀကးဆည၍ စာခရာျဖစေသာ ျမကနဘြ႕လကၤာ

(ထမငးလကထကက ေရးဟနတသည။)

ျမကနသာ ၊

ေတာငကေခာငးေတး ၊ ေရဝငေျပးလည ၊

ေရေအးၾကညစြာ ၊ ကနပငမာလက ၊

ၾကာေပါငးထထ ၊ ငကမးစသည ၊

ဝတႎသာက ၊ နႏၵာေလာ တစြာ ၊ ဟတာ

ကနပင = ကနေပါင။

ဟတာ = ဟတသည ၊ ဟတသတညး။

Page 49: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ဦးကညေပြ႕ေခၚ ရငဒသာပါေမာက

ပဂျပည ကစြာမငးႀကး လကထက၌ (၅၉၆ - ၆၁၂) အသက ၆၀ ရြက ရဟနးအႀကးတစပါး ရ၏။

အမတမေနမ၍ ပဋကတစာေပ မတတေလ။

ထရဟနးႀကးသည ေန႕တငး သြားတကေသာ တပ (သြားတကတ) တ႕က ေကာငးေအာကရ

ေလးေတာငမ နကကယေသာ တြငးထသ႕ ပစခေလရ၏။ ခဖနမားေသာ ထတြငးျပညေမာကသြားေလ၏။

တစေန႕၌ ရဟနးႀကးသည ထတပတ႕က ၾကည၍ ဤသ႕ ေတြးေတာမ၏။ " ငါသည တစေန႕လင

တပ တစေခာငးမသာ တက၍ ပစခရာ ယခ တြငးျပညေလၿပ။ ဤမ ေသးငယေသာ တပတ႕ပင

ျဖစေသာလညး ေန႕စဉမနမန ပစခ၍ ကာလၾကာေသာ တြငးတစခလး ျပညေလၿပတကား။ ငါသည

ယခအသက ၆၀ တင အမတမေနခ၍ စာေပမတတ ရခသည။ တစေန႕တစေန႕တြင ယခတပေလာက

အနညးငယ စာေပသငခပါလင ကာလၾကာေသာ မားစြာတတရန ရေပသည " ဟေတြးေတာ သတရေလ၏။

သတရသညအတငး စာေပ သငေတာအဟ ကစြာမငးထသ႕ ဝင၍ ကကဆ အလႉခေလ၏ (ေရးက

ပရပကတြင ကကဆႏင စာေရးၾကသည)။ မငးႀကးက " အရငဘရား အသကႀကးလေလၿပ ၊ ယခမ စာသင၍

အဘယမာ တတနငေတာမညနညး။ ကညေပြ႕အတကေပါကမ စာတတလမမည " ဟ ျပကရယဆ၍

ကကဆက လႉလက၏။

ရဟနးႀကးကား ျပကရယျပသညက စတတြငမတ၍ ထြကခ၏။ မမၾကစညရငးအတငး စာေပတ႕က

တစေန႕လင တပတစေထာက (တစထြာခန႕) မသာ ေကေက ေခာေခာ မမရရ ႀကးစား၍ သငေလ၏။

ကာလမား မၾကာမပင အကယ စာေပတတေျမာက တစဖကကမးေရာက ျဖစေလ၏။

ထအခါ ယခင ကစြာမငးႀကးက ျပကရယဆလကသညက ျပန၍ ေခပလသညႏင ရဟနးႀကးသည

ကညေပြ႕ တစခတြင အတက ေပါကေနဟန သစခကစမးမား ပတခည၍ လကက ေျမာကကငၿပးလင

နနးေတာသ႕ ဝငေလ၏။

ကစြာမငးႀကးလညး ထးထးဆနးဆနး ျပ၍ ဝငလာေသာ ရဟနးႀကးက မမတမ ၊ အဩစြာျဖင

ၾကညေနၿပးမ အေၾကာငးျခငးရာ တ႕က ေမးရေလ၏။

ထအခါမ ရဟနးႀကးက " ဒါယကာ မငးႀကး တစခါက ငါက ' ကညေပြ႕ အတကေပါကမ

စာတတလမမည ' ဟ ဆလကသညက မတမပါေသး၏ေလာ ၊ ေအး ယခ ကညေပြ႕ အတကေပါကလာၿပ ၊

မျမငသေလာ " ဟဆကာ ကညေပြ႕က ျပေလသည။

မငးႀကးလညး သတရ ဝမးေျမာက ၾကညညျခငးျဖစ၍ ေတာငးပနေလ၏။ ရဟနးႀကးက ဆက၍ "

ငါယခ စာတတၿပ ၊ ေမးလရာ ေမးေလာ " ဟ ခပမာမာပင မန႕ဆေလ၏။ ထအခါ ကစြာမငးႏငတကြ

Page 50: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ေနျပညေတာ ေလးျပင ေလးရပရ စာတတ ေပတတ ဆရာေတာ အေကာအေမာတ႕က ခကခကခခ

ႏကႏကခြတခြတ စစမးေမးျမနးၾကရာ အလးစကပင လငျမနေခာေမာစြာ ေျဖဆနငေလ၏။

ထသညေနာက ပညာဂဏေမာကေသာ ရဟနးႀကးက ထပေလာငး၍ ဆျပနသညကား " ယခ ငါသည

ေအးေအးေဆးေဆး ၊ ရႊငရႊင ၾကညၾကည ဉာဏပြငလငးေန၍ ေျဖရသညမာ လြယ၏။ သ႕ေၾကာင ငါက

ေရတြင ႏစထားပါ။ မြနးေလာကသညရမ ေဖာ၍ ေပၚလင ေပၚခငး မရႊငမၾကည မရငးမလငး ရစဉ

အျမနေမးပါ ၊ ထအခါမာပင ငါ ေျဖဆျပမည " ဟဆေလ၏။

သညအတငး ကနတစခတြငႏစ၍ ေဖာၿပးသညႏင တစၿပငနက ေမးမညပဂၢလက ေမးမညဟ မေမးမ

' အဟမး ' ဟ ေခာငးဟန႕ လကသည။ ရဟနးႀကးက ပါဠဘာသာ ' အဟ ' က ေမးသညထင၍ ထ ' အဟ '

က သဒၵါနညးအရ အလငအျမနပင ေခာေခာေမာေမာ ယဂ ထြကျပလကေလ၏။

ထအခါ ေမးသညပဂၢလတ႕မာ ျပးရယ၍ မေမးဝၾကေတာဘ လကေလာလကၾက ေလ၏။ ၿပးလင

ရဟနးႀကးက " ငါရငတ႕ ငါက ေမးၾကသညမာ မားၿပ ၊ ငါကလညး ေမးပါရေစ " ဟ ဆ၏။ " ေမးပါေတာ "

ဆၾကမ ပစၧာ တစခက ေမးလကရာ မေျဖနငၾက ရေသာဟ၏။

(ပစၧာမာ " အညသမနး ေစတသတ၌ အည၏ အပါဒါနခ၍ ျပၾကစမးပါ " ဟသတညး။)

ဤသ႕လင ရဟနးႀကး ေကာေစာကာ မငးႏငတကြ အမားျပညသတ႕ ကးကြယၾက၏။ မငးကလညး "

ဒသာပါေမာကၡ " ဟေသာ ဘြ႔တဆပက လႉေတာမ၏။ ကညေပြ႕ အတကေပါက ဆေသာစကား

အျဖစအပကႏင စပ၍ ' ဦးကညေပြ႕ ' ဟလညး သာ၍ပင ထငရားေကာေစာေလသတညး။

ကစြာမငး ၊ သား ဥဇနာမငး ၊ သား နရပေတေခၚ တရတေျပးမငး အထ ဆက၍ ကးကြယၾက၏။

တရတေျပးမငး လကထက ၆၄၆ ခတြင တရတစစႀကးေရာက၍ တရတျပည တရတဘရငထသ႕

သတမန ေစလႊတရန ေပၚေပါကလာေသာအခါ ဤစာတတေပတတ နႈတေရးေကာငး၍ ပညာအေျမာအျမငႏင

ျပညစေသာ အရင ဒသာပါေမာကက လႊတရ၏။ ထအရငသည တရတမငးႏင စကားေျပာပ ၊

ေဆာငရြကပတမာ အလြန မတသားဖြယေကာငး၏။ အေမာငတ႕ ႀကးေသာအခါ ထ (ရငဒသာပါေမာကၡ

ေကာကစာ) က ဖတၾကညၾကေလ။ ယခအခါ ပဂၿမ႕ ျပတကတြင ထား၏။ ပႏပစာလညး ရေလၿပ။

Page 51: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

မဖရားေစာလ

ပဂျပည တရတေျပးမငး (၆၁၇ - ၆၄၈) သည တစခါေသာ ေရကစားပြ၌ ကစယေသာအားျဖင

ေမာငးမငယ တစေယာကအား မဖရားေစာလက ဆပငႏငတကြ တစကယလးရႊေအာင ေရဖနးပကေစ၏။

စတဆတေသာ ေစာလသည အလြနရကနာျခငးျဖစ၍ မငးႀကး၏ စားေတာတြင အဆပခတေလ၏။

မငးႀကးစားခါနးတြင ေအာကက ေခြး ေခေလလင နမတမေကာငးဟ ခကခငးမစားဘ ေခြးအား

ေကြ းၾကည႔၏။ ေခြးလညး စားေသာခဏ၌ ေသေလ၏။

စစေမးေသာ ေစာလသည မကြယမေထာငဘ " ဟယ ပနးပြတသညေျမး နငသည ငါက

အမားေရ႕တြင အရကခြသညက စတနာ၍ ငါၾကသည " ဟ ဆေလ၏။

တရတေျပးမငးသည မငးမးအစစ မဟတ ၊ ပနးပြတသည၏ ေျမးျဖစသည။ ဤသ႕ အမးက

ထခက၍ ဆသညက မငးႀကး အလြန နာၾကညးအမကထြက၍ ေစာလက သကပစငတြင ဖထး၍

သတေလဟ အမန႕ေပးေလ၏။

သကပစင ေဆာကေနစဉ ခနစရကအတြငး ေစာလသည သလေဆာကတည၍ အဘဓမၼာတရားက

နာယၿပးလင ဂဏေတာက အၿမ ပတးစတေလ၏။ ရကေစ၍ သကပစင ရရထကသ႕ မေၾကာကမရြ

တကေသာအခါ မးသးႀကမ ေသေလသည။ သးႀကမေစမ ငါသည " ခဏခငး ကြမးေစေသာ " ဟ ဓ႒ာနျပ၍

ေသေလ၏။

ေစာလ ေသၿပးေနာက မငးႀကးသည ေနာငတႀကးစြာရ၍ စကေတာေခၚရာမပင " ေစာလ

ေစာငပါခလည ၊ ေစာငပါခလည " ဟ ျမညတမးမေလ၏။ ေနာကမ မဖရားေစာႏင ဆရာေတာတ႕က

တရားျပ၍ ႏစသမေစ၏။

ထအခါမစ၍ မငးႀကးက " ေနာငအခါ ငါက ေသေစ ဆေသာလညး ၁၀ ရက ၁၅ ရကထား၍

စစေၾကာၾကရမည။ ေသတနမ ေသပါေစ " ဟ မမဦးရးေတာသ သမၼစညးအား မာၾကားေတာမေလသတညး။

Page 52: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

အရညအခငးႏင ျပညစေသာ မဖရားေစာ သ႕မဟတ ဖြားေစာ

မဖရားကား ပဂျပည၌ ၆၁၂ ခတြင နနးတကေသာ ဥဇနာမငးႀကး၏ မဖရားႀကး ျဖစသည။ ေနာက

၆၁၇ ခတြင နနးတကေသာ သားေတာ နရသဟပေတမငးက ဆကလက၍ မဖရား ေျမာကသည။

ဤ မဖရားေစာ၏ အေၾကာငးကား ဤသတညး။ ဆတထနးကမးျဖ ေတာငသႀကး၏ သမး

မေစာျဖစ၏။ မတတတ သြားတတစ အရြယက အဖ ယာထြနရာသ႕ ယသြား၍ သစပငေအာက၌ သပထားရာ

အပေပာေနေလ၏။ ထအခါ ေျမြငနးႀကးတစေကာငသည သငယမက မထေစဘ ေခြပတ၍ ဦးေခါငးက

ပါးပဉးျဖင မးလက ေနေလ၏။ အဖ ျမင၍ အလငအျမန ေျပးလာေသာ ေျမြႀကးသည ခြာထြကသြားေလ၏။

ထအေၾကာငးက ပညာရတ႕ ၾကားေသာ ထသငယမသည အထငအရား ေကာငးစားလမမညဟ

ေျပာၾကေလ၏။

သငယမ၏ မဘမားလညး အတနအတန ၾကြယဝၾကသတျဖစ၍ ထသငယမက ဝတစားတနဆာ

ေကာငးစြာ ဆငယငကာ အထနးသညတ႕ႏင ထားေပ၏။

၁၂ ႏစရြယသ႕ေရာကေသာအခါ ထသငယမ စကေသာ ျမတေလးပငရတစရတြင ပနးညက ၊ စကား ၊

ခရား သးမး ပြငေလသည။ ပညာရတ႕ကလညး ဤသငယမဧကန ျမငျမတေသာသ ျဖစလာလမမညဟ

ေဟာေျပာၾကျပန၏။

ဥဇနာမငးသည နတေတာလ၌ မဟာဂရ နတေမာငႏမက ပေဇာရန ပပၸါးေတာငသ႕ တကလာရာ

ဆတထနးကမးျဖရြာ၌ ပနးတစပငမ သးမးပြငေၾကာငး ၾကားရ၍ ရႈစားရန ဝငေရာကလာေလ၏။ ထအခါ

ပနးသတႏင ပနးစကေနေသာ ထမနးမငယက ျမငလင အဆငးအဂၤါႏင ျပညစသ ျဖစသညႏင

ေကာကယေတာမေလ၏။ ထသငယမမာ အပါးေတာဝယ အၿမခစားရ၏။

တစခါ၌ မငးႀကး၏ ေကာကနးေတာဝယ ယားသညက မညသညေနရာတြငဟ မဆဘ

အယားေဖာကဘဟသာ မန႕ေတာမ၏။ သငယမလညး ေနရာမလြ ခကခငးေဖာကေပ၏။

ဤသ႕ ေဖာကဖနမားေသာ " ဟယ ေမာငးမငယ ယားသညေနရာက မညသညေနရာဟ မဆဘႏင

အသ႕သသနညး " ဟ ေမးေတာမ၏။

" အရငမငးႀကး ျမတေသာသတ၏ ကယေတာသည အလြနနးည၏။ ယားေသာေနရာတြင

အေရးအေၾကာငး ထငေနတတ၍ သပါသည " ဟ ေလာက၏။

ထအခါ မငးႀကးသည ဤသငယမကား ဉာဏပညာႏင ျပညစသ ျဖစေပသညဟ ေမာငးမလညး မက

မဖရားသ႕လညး မက ခးေျမာကထား၍ သြားေတာမရာ အၿမခစားလကပါရ၏။

Page 53: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ဥဇနာမငးႀကး နတရြာစ၍ သားေတာ နရသဟပေတ မငးျဖစေသာအခါ ထမနးမက မဖရားေျမာက၍

မဖရားေစာ ဟ ထငရား လာေလ၏။

ဤနရသဟပေတကား အျငအစ အမကေစာငးမာနျပငး၍ ၾကမးတမး၏။ ဤမငးက

မဖရားေစာသာလင ေဖာငးဖသြနသင ေစာငေရာကရပတ႕က ျပေပအ။

အမတႀကး ရာဇသၾကၤ က ျပနေခၚရန ေလာကတငပ

နရသဟပေတမငးတြင ပညာရ အမတႀကး ရာဇသၾကၤ ဟ၍ ရ၏။ ထအမတႀကးသည

ဤနရသဟပေတက ထးနနးရရန ကညေစာငမ၍ ေပးဖး၏။ ဤေကးဇးက မဆပ ၊ မခးမေျမာက

ေနေလသျဖင အမတႀကးက စတနာ၍ မငးႀကး၏ အမးက ထခက၍ ' ပနးပြတသညေျမး ' ဟ ေခၚဆေလ၏။

(မငးႀကး၏ မယေတာမာ မငးမးမဟတ ၊ ျမစသာရြာ ပနးပြတသည၏ သမး ျဖစေလသည)

ဤသ႕ အမးက ထခက၍ ဆသညက မငးႀကးအမကထြက၍ ရာဇသၾကၤ က ရာထးစညးစမမ

နတၿပးလင ေအာကအရပ ဒလသ႕ ပ႕လကေလ၏။ မငးႀကးမာလညး တငပငစရာ ပညာရ မရေတာသျဖင

မႈင၍သာ ေနရေလ၏။

ထအခါမ မဖရားေစာက " အရငမငးႀကး မႈငေန၍ အကးရမည မဟတပါ။ ရေသာ အမတ ၊ စစသႀကး

စသညတ႕ႏင တငပငစမေတာ မပါ။ သ႕မဟတလငလညး ပညာရ ရာဇသၾကၤ အမတႀကးက ျပနေခၚ၍

တငပငစမေတာမပါ။ ေန႕ရကၾကာလင သပနသကနတ႕ ပမအားႀကးလာပါလမမည " ဟ ေလာကေလ၏။

ဤအခါတြငမ မငးႀကးသတရ၍ အမတႀကး ရာဇသၾကၤ က ျပန၍ေခၚယ ေသာငးကနးရာတ႕သ႕

ေစလႊတစမ ခန႕ခြေစသျဖင အေရးခပသမး ၿပးၿငမးေလေတာ႔သတညး။

သေရပစၥပေတအတြက ေလာကတငပ

ေသာငးကနးရာ တစေနရာသ႕ သေရပစၥပေတ အမတက ႀကးမႉး၍ လႊတလက၏။ အစအမ ညသျဖင

ညအခါ၌ စစလန႕၍ တပပကေလသညက မငးႀကးၾကားေသာ ရနသႏငမတကမ တပပကရသေလာဟ

အမကထြက၍ သေရပစၥပေတက သတမညရရာ အမတႀကး ရာဇသၾကၤ က ကယမ ေလာကေပးေသာေၾကာင

အသကခမးသာရေလ၏။

တစခါ မငးႀကးက အတြငးသငးမႉး ရာထးက အဘယသအား ေပးသငသညက မဖရားေစာအား

တငပင၏။ မဖရားေစာက " အရငမငးႀကး သေရပစၥပေတသည က ြနေတာရငး ျဖစ၍ အၿမယၾကည စတခရသ

ျဖစပါသည။ ေသေကာငးေလၿပးမ အသကက ခမးသာေပးေသာ ေကးဇးေတာလညး ႀကးလပါသည။

သ႕ေၾကာင သေရပစၥပေတက ခန႕ထားသငပါသည " ဟ ေလာက၏။

Page 54: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

မငးႀကးလညး မဖရား၏ စကားကယ၍ ထအတငးပင ခန႕ထားလကေလသတညး။

ေမာငးမငယ တစေယာကအတြက ေလာကတငပ

နရသဟပေတမငးႀကးကား အနာေရာဂါ ကငး၏။ ေခသည သမးသညမ မရစဖး ျဖစ၍ ေရ႕ေတာဝယ

မေခ မသမးၾကရ။ ေခေသာ သမးေသာ မကေတာမ၏။

အခါတစပါး၌ ေမာငးမငယ တစေယာကသည ေရ႕ေတာတြင ေခခငေသာေၾကာင မေအာငနငပ

မငးႀကး မၾကားေစရန အးႀကးတစခတြင မကႏာအပ၍ ေခမ၏။ အျပငတြင ေခသညထက

အသျပငးသြားေလ၏။

မငးႀကး ၾကားသၿပး ေမးျမနးကာ အမကထြကမညရရာ မဖရားေစာက " အရငမငးႀကး ေချခငး

သမးျခငးကား ၉၆ ပါး အနာမ းပင ျဖစပါသည။ မငးႀကးမာသာ အနာကငး၍ ေချခငး ၊ သမးျခငး မရပါ။

လအေပါငးတ႕ကား ေချခငး ၊ သမးျခငး ႏင မကငးပါ။ မခပတညး နငေသာေၾကာငသာ ေချခငး ျဖစပါသည "

ဟ ေလာကေလ၏။

ဤသ႕ျဖစလင ငါမသ၍ ေရးက အမကထြကမခ၏ဟ ေနာငတရေတာ မေလ၏။

ခါးရမးသး

နရသဟပေတမငးႀကးသည စကေတာေခၚရာမ နးလင ကငမသမႏင ေမာငးမတ႕က ပစခတရမ

စတေျပတတ၏။ သ႕ေၾကာငလညး မဖရားေစာသည မငးႀကး စကေတာေခၚလင အနးအနား၌ လကနက

စေသာ မာေကာေသာ အရာတ႕က သမးယထား၍ လပနသး စသညတ႕က ထားေလ၏။

တစခါ၌ စကရာက နးလင အပါးဝယ အသငရေသာ လပနသးႏင ေမာငးမငယ တစေယာကက

ပစခတလကရာ ခါးေရာငရမး သြားေလ၏။ ထအခါမ စ၍ လပနသးက ' ခါးရမးသး ' ၊ ' ခရမးသး ' ဟ

ေခၚေဝၚၾကသည ဟ၏။

ေလာကဓတရားက ေလာကတငပ

သကရာဇ ၆၄၆ ခတြင တရတမား ပဂက ဝငေရာက တကခကၾကရာ နရသဟပေတ မခနင၍

ေအာကျပည ပသမသ႕ ေျပးရေလ၏။ ဤသ႕ တရတရနမ ေျပးရသညကစြ၍ ' တရတေျပးမငး ' ဟလညး

ေခၚေဝၚၾကေလသည။

ဤမငးသည အလြန အစားၾကး၏။ တစခါတစခါ ပြေတာတညလင ဟငးခြကသးရာျပညမ

တညေသာ ဟ၏။

Page 55: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ယခ ေျပးလႊားရစဉ၌ ဟငးခြက တစရာငါးဆယသာ ရနငသျဖင ထရသမႏင ဆကသညက ငါ

ဆငးရလ၏ဟ ငေသာ ဟ၏။

ဤအခါမ မဖရားေစာက " အရငမငးႀကး ေလာက၌ ဆငးရျခငး ခမးသားျခငးကား မကငးပါ။

စၾကာဝေတး မႏၶာတမငး တ႕ပငလညး ဆငးရ ခမးသာႏင မကငးနငပါ။ တရားျဖင ေျဖေတာမပါ " ဟ

အကးအေၾကာငး ျပသေလာကထားမ မငးႀကး စတသကသာရာ ရေလသတညး။

အထကသ႕ ဆနတကေရးအတြက ေလာကတငပ

မငးႀကးသည အထက ပဂျပညသ႕ျပန၍ ဆနတကသင မတကသင မဖရားေစာအား တငပင၏။

မဖရားေစာက " အရငမငးႀကး ျပညထေရးက ေထာကေသာ ဆနတကရန မသငေသးပါ။ အရငမငးႀကးသည

အကြပအညႇပ ျပငးေသာေၾကာင ျပညသျပညသားတ႕ အရငမငးႀကးထ ျပန၍ မဝငၾကေသးပါ။ ျပညသမႉးမတ

အေျခြအရ အငအားမရဘ ေနျပညေတာသ႕ ဝင၍ေနေခက ရနသအားက ခနငမည မဟတပါ။

အရငမငးႀကးသည ေရးက အကြနပ ေလာကထားသညက မနာယခပါ။ ' ျပညဝမးက မေဖာကရာ ၊

ျပညဦးကငးက မႏမရာ ၊ ျပညတခြနက မလရာ။ ျပညမကစက မထတရာ ၊ ျပညစြယက မခးရာ ၊

ျပညမကႏာက မဖကရာ ၊ ျပညေျချပညလကက မျဖတရာ ' ဟ အကြနပ ေလာကခပါသည။ အရငမငးႀကး

မနာယ၍ ယခကသ႕ ဒကၡေတြ႕ရပါသည " ဟ ေလာက၏။

မငးႀကးက ထအေၾကာငးက ေမးျမနး၍ ေလာကသညကား

" ျပညႀကးဝမးႏငတေသာ သေဌးသၾကြယတ႕က အျပစမရဘ အျပစရာ၍ ပစၥညးဥစၥာက ယျခငး ၊

၎တ႕ ေသေသာအခါ အေမြခ သားသမးရလက မငးက သမးယျခငးတ႕သည ျပညဝမးက

ေဖာကသညမည၏။ "

" ျပညဦးကငးႏင တေသာ မႉးမတႀကးတ႕က မေထာကမခင သတျဖတျခငးသည ျပညဦးကငးက

ႏမသည မည၏။ "

" ျပညတခြနႏငတေသာ ရေသ ရဟနး သေတာေကာငး ပညာရတ႕က မေထာကမခင

မကေတာမျခငးသည ျပညတခြနက လသည မည၏။ "

" ျပညမကစႏငတေသာ ပဋကတ ေဗဒငတတ ပညာရတ႕က မေထာကမခင မကျခငးသည

ျပညမကစက ထတသည မည၏။ "

" ျပည၏ အစြယႏငတေသာ မငးညမငးသားတ႕က မေထာကမခင မကျခငးသည ျပညစြယက

ခးသည မည၏။ "

Page 56: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

" ျပညမကႏာႏငတေသာ သားပ ၊ သမးပ ၊ သ႕မယားတ႕က အနငအထက ယျခငးသည

ျပညမကႏာက ဖကသည မည၏။ "

" ျပညေျခ ၊ ျပညလကႏငတေသာ သရသခက စစသညတ႕က မေထာကမခင မကျခငးသည

ျပညေျခ ၊ ျပညလကတ႕က ျဖတသည မည၏ " ဟ၍ ေလာကေပ၏။

မငးႀကးလညး ရငမဖရား ေရးက ဤကသ႕ စလငေသခာစြာ ငါက ေလာကတငပါလင

ဤသ႕ျဖစရမည မဟတဟ ေနာငတ ရေတာမ၏။

တစဖန မဖရားေစာက " အရငမငးႀကး သားေတာ ၊ ျပညစား သဟသအား စားသးရန ဝကေပါင

ေပးေနကက ဝကလက ရေအာင သဟသ၏ မယေတာက တတတဆတ ၾကေပးဖးသျဖင အရငမငးႀကးက

သဟသက ' ဝကလကခးမသား ' ဟ မၾကာမၾကာ ေခၚသညက သဟသ စတနာေနပါသည။ ယခ

ဆနတကလင ထျပညစား သဟသက အရငမငးႀကးက ရနျပပါလမမည " ဟ ေလာကေလ၏။

" ရငမဖရား သငအစက (ပသမစား ဥဇနာ) က သတမည ယသြားရာ၌ ငါ ကယ၍

အသကလြတေလသည။ အဘယမာ ငါက ရနျပအနညး " ဟ မန႕ေတာမ၏။

ထေနာက မဖရားေစာ၏ စကားက နားမေထာငဘ ဆနတကေလရာ ျပညၿမ႕သ႕ ေရာကလာ၏။

ထအခါ သားေတာ ျပညစား သဟသသည မဖရားေစာ ျမငသညအတငး ခမညးေတာအား အဆပခတေသာ

စားေတာက ဆကေလ၏။ မစားေနေသာ ဓား ၊ လ ၊ လကနကျဖင သတမညျပမ မဖရားေစာက ဤသ႕

ေလာက၏။ " အရငမငးႀကး ဓား ၊ လ ၊ လကနကျဖင ေသြးရသရ ျပတသတ၍ ေသရသညထက အဆပက

စား၍ ေသရသညက ျမတေသး၏ " ဟ ေလာက၏။

မငးႀကးလညး မဖရားေစာ၏ စကားကယ၍ " ငါသည နဗၺာနသ႕ မေရာကမအၾကား ျဖစေလရာဘဝ၌

သားေယာကား မရသည ျဖစေစေသာ " ဟ လကစြပေတာက ေရစကခ၍ မဖရားေစာအား အပၿပးလင

စားေတာမေသာခဏ၌ အနစၥေရာကရရာေလ၏။

ရမးညေနာင သးဦးအား နနးတငေပးပ

နရသဟပေတမငးႀကး နတရြာစၿပးေနာက သားေတာ ဒလစား ေကာစြာသည ၆၄၈ ခတြင

နနးတက၏။ ခမညးေတာ လကထကက ေကြ းေမြးသေကာငးျပထားသ အသခၤယာ ၊ ရာဇသၾကၤ ၊ သဟသ

ရမးညေနာင သးေယာကအား ၿမ႕စားေပး၍ ဆကလက ၾကညရႈထားေတာမ၏။

ေကာစြာ မငးကား မဖရားေစာက အတငအပင မရ မခးမေျမာက ေနဘ၏။ ဤက မဖရားေစာ

စတနာသညႏင ထရမးညေနာင သးဦးႏင တငပငညညြတၿပးလင ျမငးစငးအရပ၌ ဘရား ၊ ဂ ၊ ေကာငး

ႀကးကယစြာ ေဆာကေစ၏။ ၿပးလင မငးႀကးအား သာဓေခၚ ၾကြေတာမပါဟ ျဖားေယာငးေခၚယ ျမငးစငးသ႕

Page 57: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ေရာကေသာအခါ မငးႀကးက ဖမး၍ အတငးေခါငးရတ ၊ သကၤနးဝတေစၿပးေသာ ထေကာငး၌

အေစာငအေရာကႏင ထားေလ၏။

ညေနာငသးပါးတ႕သညလညး မမတ႕ စားရေသာ ၿမ႕တ႕တြင အသးသး မငးၿပငျပၾကေလ၏။

ပဂတြငကား ေကာစြာမငး၏ သား ေစာနစက နနးေစာငမငး မေလာကသာ ထားေလသတညး။

ပငးယတြင နနးဖြငမဂၤလာ စမေပးပ

ရမးညေနာင သးဦးအနက ေနာငေတာႏစဦး နတရြာစသျဖင ညအနယဆး သဟသသည

ပငးယၿမ႕က ၆၇၄ ခတြင မငးျပ၏။

ၿမ႕နနးတညၿပးလင နနးဖြင နနးသမး စေသာ အစအရငက နားမလညၾကသညႏင ပဂမဖရား

ဖြားေစာအား ပငခၾကရေလ၏။ ဖြားေစာက " သငတ႕ ေကာငးစားသညမာ ၾကာၿပ။ ယခမ ငါက သတရသည "

ဆ၍ မလကဘေန၏။ ေနာကအႀကမႀကမ ေတာငးပနေလမ လကလာခၿပးလင နနးဖြငမဂၤလာ စေသာ

မဂၤလာအခမးအနား အမးမး တ႕က စမေပးရေလ၏။ ထအခမးအနားတ႕မာ ပဂမာကသ႕ပင အလြနႀကးကယ

စညကားေလသည။ ဖြားေစာက " အသငတ႕ ဘနးႀကးေပစြ " ဆ၍ အေနာရထာ လကထကကပငရေသာ

ေရႊေသာကေရတင ႏင ေရႊခါးႀကးက ေပး၏။ သဟသကလညး ႀကးစြာခးေျမာကေပ၏။

ပထမ၌ ဆတထနးကမးျဖရြာ ေတာငသႀကး သမးငယ မယေစာ ၊ ဒတယ ဥဇနာမငးႀကးထ၌

ေမာငးမငယ မဖရားမေစာ ၊ တတယ နရသဟပေတ လကထက၌ မဖရားႀကး မဖရားေစာ ၊ စတတ ေစာနစတ႕

လကထက၌ ဖြားေစာဟ တြငသည။ (ေစာနစမာ ေကာစြာ၏ သား နရသဟပေတ၏ ေျမး ျဖစသျဖင

နရသဟပေတႏငစပ၍ အဖြားပင ေတာသည။ သ႕ေၾကာင ဖြားေစာ တြငေလသည။)

ဤသ႕ ပဂမငး သးဆက ေလးဆက အျမတတငခ၍ အစအရငက ေပးနငေသာ အဆငးအဂၤါ

အရညအခငးႏင ျပညစေသာ အေထာငမက အေရာငအဆငးလေသာ မနးမတ႕ထက အစးရေသာ

မဖရားဖြားေစာ အေၾကာငးကား ၿပး၏။

Page 58: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

အမႈထမးေကာငး အတလအေၾကာငး

ပဂျပည နရသဟပေတမငးႀကး၏ အမတပညာရႀကး ရာဇသၾကၤ တြင ပဂအတလႀကး ၊ ေညာငဦး

အတလငယ ဟ၍ သားႏစေယာက ရ၏။ အဖ အနစၥ ေရာကေသာအခါ အဖ၏ အမညက လၾကရာ မငးႀကးက

" အမညသည လရငးမဟတ ၊ သတ အရညအခငးသာ လရငး ျဖစသည ၊ အမညက မလၾကႏင " ဟ ဆ၍

အႀကးက ' အနႏပစၥညး ' ၊ အငယက ' ရ ႏပစၥညး ' ဘြ႕အမည ေပးေတာမ၏။

ဤတြင အတလငယ အေၾကာငးကာ တစခါေသာ ရခငျပညဘက မစၧဂရ အရပ၌ ပနကနသညက

ႏမနငးရာ ရာဇသၾကၤ ပါ စစသႀကး ေလးေယာကက မႉး၍ ေစလႊတလက၏။ မစၧဂရစားလညး မခနင၍

အညခၿပးလင အသကက လႊတပါဟ အခြငေတာငးလာ၏။ ထအေၾကာငးက ရာဇသၾကၤ သား အဆပါ

အတလငယက သေတာဦးတင ေစလႊတ၍ အတလငယသည စလငးသ႕ ေရာကလင ေန႕ညမေရြး ေလျဖင

ဆနေလ၏။ မငးႀကးလညး " စစက ဆကစာတမန မေရာက ၾကာေလသည " ဟ ေလသာျပတငးက

ၾကညေမာေသာ အေဝးမ ရြကတကလာသည ေလက ျမငေတာမလင စစက လႊတလကေသာ သေလ

ျဖစတနရာသညဟ စစအေၾကာငးက အလငသလေဇာႏင ေမးေစ၏။ အတလကား စစအေၾကာငးက

မေလာက ၊ က ြနေတာ အတလ လာသည ဟ၍သာ ေလာကလက၏။ မငးႀကးက " ငါ ေၾကာငၾက ေတာမ၍

အလငအျမန ေမးေစသညက ဤသ႕ ေလာကရသေလာ ၊ ငအတလက သတေလ " ဟ သသတက

ေစေတာမ၏။

သသတတ႕ ဓားေဖြးေဖြးႏင ေလသ႕ တကလာမ အေၾကာငးက သရေသာ " စစေရး သာေၾကာငးက

ေလာကပါရေစဦး " ဟ ဆ၏။ သသတတ႕လညး မငးႀကးအား ေလာကေသာ " အတလငယ လာေစဦး " ဟ

ဆ၏။ သသတတ႕လညး မငးႀကးအားေလာကေသာ " အတလငယ လာေစဦး " ဟ မန႕ေတာမျပနသည။

ေရ႕ေတာသ႕ ေရာကေသာ မမ၏ ဦးေခါငး၌ ေပါငးထပထားေသာ အဝတက ခြတဖြငေလ၏။

ဆပငမား အေထြးေထြး ကြတ၍ ကေလသည။ ကေသာ ဆပငမာလညး သနးႏင ကက ရသညက

မငးႀကးျမငေစၿပးမ " အရငအမႈေတာက ဦးေဆြးဆျမည ထမးပါသည ၊ အရင ျမငေတာမမပါ ၊ အလြယတက

မေလာကသာေသာေၾကာင ကြနေတာ မေလာကလကျခငး ျဖစပါသည " ဟေလာကေလ၏။

ထအခါမ မငးႀကးက ဟတမနလေပသညဟ ဝမးေျမာကဝမးသာ ခးမြမးေတာမ၍ ေရမးခး ၊

န႕သာလမး ၊ အဝတေကာငးဝတ ၊ အစားေကာငး စားေစၿပးမ စစအေၾကာငးက ေလာကေစ၏။

စစအေၾကာငးက ၾကားရေသာ " မစၧဂရစားမ စ၍ တစၿမ႕လးက သစၥာေပးၿပးလင သားႏင ညတ႕က

ပဂသ႕ ယခေစ " ဟ အမန႕ေတာ ခမတလကေလသတညး။

Page 59: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ေရးအခါ ရခငျပည၌ စစတကပ တစမ း

(က) ရခငျပည မငးထးလကထက၌ ေမာကသဇာ ဘဂၤါ (၁၂)ၿမ႕ ကလားတ႕သည သကလမးႏင

ေပါငးၿပးလင ေဒလပဆာမငးက ခလက ေသာငးကနးၾကေလသည။ ထအခါ မငးထးက စစသႀကး ေဇယႏင

ကယရေတာႀကး ျပသထတ႕ ႏစေယာကအား ရမကအမားႏင ခတကေစ၏။

ၾကညးတပ ၊ ေရတပ ႏစရပအနက ေရတပတြင ၿဖဖကပကား ရနသသေဘၤာမား တကရန

ေရေခာငးဝတြင ညဉအခါ၌ စစတငေလႀကး ငါးရာက ေကာကတင၍ ျမပထားေစ၏။ ၿပးမ

ဝါးေဖာငတစေဖာင၌ စစဝတတနဆာ ဝတဆင လကနက စြကငၿပးကာ ယမးအးမားကလညး

တငထညထားေလ၏။

ထ႕ေနာက ဒေရႀကးေသာေန႕၌ ျမစညာက ထဝါးေဖာငက ေမာကာ သေဘၤာကလားတ႕က

ထေဖာငေပၚရ အရပတ႕က လထငမတ၍ အေျမာကႏင ပစသညကာလ ယမးအးမားက ထမနေပါကကြၿပး

ေဖာငမားက မးစြည ေလာငေလ၏။

ထသ႕ မးေဖာငမား ေမာလာ၍ ရနသသေဘၤာမား ဆတထြကရာ ေရေၾကာငးပတဆ႕၍ မထြကနငဘ

မးေလာင၍ ေရတပ ပကေလသတညး။ သပနမားလညး ၿငမးေလေတာသတည။

(ခ) ၇၆၆ ခတြင နနးတကေသာ ရခငဘရင မငးေစာမြန လကထက ျမနမာတ႕ မြနတ႕က တက၍

ဗရတဗရကရစဉ ေဒလမငးက သရတနက စစအငအားေပး၍ တကခကေစသည။ ထစစတြင အထးသျဖင

ႏြားမရေသာ ၾကမးၾကတေသာ ေခြးမားစြာ ပါေလသည။

ထအခါ မငးေစာမြနသည ရနသ၏ ဆငတပ ၊ ျမငးတပ ပကေစရန စစေျမလမးတြင တြငးမား

တးေစ၍ အေပၚက ျမက ၊ ေကာကရး ၊ ေျမမႈန႕ စသည ဖးအပထားေလသည။ ဤသ႕အားျဖင ဆငတပ ၊

ျမငးတပ တ႕သည တြငးကြ လၿပ ပကေလသည။

ေခြးတပက ဖကရနၾကပကား ႏြားသားမားစြာက အတးအတစျပ၍ သးခြသးခြ နရေသာ သဆးမား

ထညကာ စစေျမျပင စစလမးတြင ႀကျဖန႕ထားေလသည။ ေခြးႀကးတ႕သည ႏြားသားကေတြ႕ေသာ

ေလာဘတႀကး ဟပမၾကသျဖင လာ ၊ အာ ၊ လညမ တ႕က သခြနသခြ စးရၿပး မေထြးနင မအနနငႏင

ေအာမညကာ ျပန၍ ေျပးၾကရ၏။

ဤသ႕လင မငးေစာမြနသည ရနသတ႕က ၿဖဖကလကေလသတညး။

Page 60: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

တရားေစာငေသာ ရခငမငးတစပါး

သကရာဇ ၆၄၁ မ ၇၃၆ အထ ရခငျပည (ေလာငးၾကကၿမ႕ေတာ) ၌ အပစးေသာ

ရခငဘရငမငးထးသည အလြနတရာ ေျဖာငမတ၏။ ထတထားေသာ အမန႕တစရပကား " သား

မေကာငးလင အဖက စရငရမည ၊ သမး မေကာငးလင အမက ၊ မယား မေကာငးလင လငက ၊ တပည

မေကာငးလင ဆရာက ၊ ကြနမေကာငးလင သခငက စရငရမည " ဟ အမန႕ေတာက ထတထား၏။

တစေန႕ေသာ သေဌးတစဦး၏ ကြနႏစေယာကသည ႏြားခးယ သတစားသျဖင အဖမးခရေလ၏။

၎တ႕၏ အရငသေဌးသည မငးအာဏာက ေၾကာကသျဖင ဘရငဦးရးေတာ အနႏဘယ ထသ႕ကပ၍

ေငြတစေထာင လာဘေပးၿပး ကြနရငခပါဟ ဆလာ၏။ ဦးရးေတာလညး " ငါသည ဘရငဦးရးေတာ ျဖစ၏ ၊

အျပစ မျဖစနငရာ " ဟ ေငြက ယ၍ ဝနခလက၏။

တရားခမားက စစေဆးေသာ ဦးရးေတာ အနႏဘယ၏ က ြနေတာမား ျဖစပါသညဟ ေလာကၾက၏။

ထအခါ ဘရငမငးထးသည စစတေကာငးစား ဝမလ အမတက ေမးျမနးတငပင၍ " ငါတ႕မငး မညသညမာ

မညသ႕မကႏာကမ မေထာကနင " ဟ ဦးရးေတာက သသတတ႕အား အပေလ၏။

တစခါေသာ မႉးမတ စသတသည ကြမးစားၿပးလင နနးေတာတငမားက အမတမ ထးသတေလ

ရသညႏင " ေနာင ထးသတသက ေတြ႕လင သတသည လကေခာငးက ျဖတမည " ဟ အမန႕ေတာ

ထတေလသည။ တစေန႕၌ ဘရငကယတင လကညႇးျဖင ထးသတမ၏။ ျမငေသာ အမတတစဦးက

အခနနာရပါ စာျဖင ေရးမတထားလက၏။

ထေနာက ၁၅ ရကၾကာေသာ မႉးမတစည ႏငတကြ နငငျခား သအမတမားပါ ညလာခေနစဉ

နနးေတာတငတြင ထးသတရာက ျမင၍ ေမးေတာမရာ မတထားေသာ အမတက ဘရငကယတင

သတမေၾကာငး မတသားထားေသာ စာႏငတကြ ေလာကေလ၏။ ထအခါ ဘရငမငးထးသည ခကခငးပင

အမားတ႕ေရ႕၌ မမ၏ လကညးက သနလကျဖင ျဖတလကေလ၏။

(ေလာငးၾကကၿမ႕အနး နနးကအရပ၌ ဘရားရပတေတာတစဆ ယခတငရရာ ေရးက

လကယာဘကလကတြင လကေလးေခာငးသာ ရသည။ လကညႈးမပါမရေခ။ ထဘရငက စြ၍ လညးေကာငး

၊ သ႕မဟတ ထဘရင၏ အျပအမက အထမးအမတျပ၍ လညးေကာငး တညထားဟနတသည)

တစခါေသာ ဘရင မငးထးသည မမ ေကးကြနတစေယာကက အမတႀကး ခန႕ေလ၏။ ထအခါ

မဖရားႀကးက မမ၏ ေမာငေတာမာ မငးမးမငးႏြယ ျဖစ၍ ထေနရာ၌ ခန႕ထားသငေၾကာငး ေလာက၏။

ဘရငက " ေကးကြနပင ျဖစေသာလညး မဖရား ေမာငေတာထက အရညအခငး ပညာအေျမာအျမင

သာေသာေၾကာင ခန႕ထားေပသည " ဟ မနေတာမ၏။

Page 61: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

မဖရားကား ေကးကြနက သာသည ဆသညက မယနင မေကနပနင ရေနရာ ထငရားျပအဟ

မဖရားေရ႕တြငပင ထသႏစေယာကက " နနးေတာေအာကနားတြင ေခြးမတစေကာင ေခြးငယအမား

ေမြးလကရသည ၊ သြား၍ ၾကညၾကေခ " ဟ ေစလႊတေတာ မလက၏။

ႏစေယာကသားလညး သြား၍ၾကညၾကရာ မဖရား ေမာငေတာမာ ဘရငႏစသကေစရနဟ

အလငအျမန ျပနလာခ၏။ အမတခန႕ထားျခငး ခရသကား ဤမေသးသမေသာ အရာက ဘရငမငးျမတက

အေၾကာငးမ မေစခငးရာ ၊ တစစတစခေသာ အေၾကာငး ရလမမညဟ ေတြးဆ၍ အလငစလမျပဘ

အရာရာက ေသခာေစငစြာ ၾကညရႈမတသားေလ၏။

မငးထးသည အလငျပနလာေသာ မဖရားေမာငေတာအား " ေခြးမား ေမြးၿပေလာ " ဟ ေမးေတာမရာ

" ေမြးပါၿပ " ဟ ေလာက၏။ ဘရငက " ေခြးကေလး ဘယႏစေကာငနညး " ဟ ထပ၍ ေမးလကရာ မေျဖနင၍

ေျပးဆငးေရတြက ၊ ျပနေရာကမ ေခြးကေလး မညမဟ ေလာကနငေလ၏။ တစဖန အထးမညမ ၊ အမ

မညမ ၊ အန မညမ ... စသညျဖင ေမးတငးေမးတငး သြား၍ သြား၍ ၾကညၿပးမသာ ေလာကထား

ေျဖဆနငေလ၏။

ဤအေတာအတြငး ဘရငေရြးေကာကသ ေရာကလာ၍ ယခငနညးအတငး ေမးခြနးမားက

ေမးေတာမရာ မဖရားေမာငကသ႕ ေျပး၍ ေျပး၍ မၾကညဘ အလးစပင ေသခာေစငစြာ ျပတသားစြာ

ေလာကထားနငေလ၏။

ဤအခါ ဘရငက " မဖရား အသငကယတင ျမငရ ၾကားရၿပ မဟတေလာ။ သင၏ ေမာငမာ

မႉးမတရာထးႏင မတန ၊ အခငးအေစ မေလာကႏငသာ တနသည။ ငါ ေရြးေကာကသမာကား

တစႀကမၾကညရႏင အရာရာက ေတြးေတာဆငျခင၍ အခနမကနဘႏင အကးၿပးေစနငသ ျဖစသည။

သ႕ေၾကာငလညး တငးေရးျပညရာက ၾကညရႈ အပခပနငမညသ ျဖစေပသည " ဟ မန႕ေတာမ၏။ ထအခါမ

မဖရားသည မားစြာေကနပ သြားေလေတာသတညး။

Page 62: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ေကးဇးသတတေသာ ငခငည

ငါးစးရငေကာစြာသည ပငလယၿမ႕က စားရေသာအခါ ညေတာ စစကငးစား အသခၤယာေစာယြနးက

လပၾကေခဟ ငခငညဟေသာ ကြနက ေစေတာမ၏။

ငခငည ကလညး စစကငးသ႕ကး၍ အရပအျခညကၾကညရာ အခြငမသာသျဖင ေတာတြင သးရကမ

ပနးေနရ၏။ ေနာကမ နနးေတာသ႕ တကနငေလ၏။ နနးထကတြင စစကငးမငးက မဟာဂရနတအား

တငထားေသာ ေရႊစေလာငးႏင ထမငး ၊ အမသား တ႕က ေတြ႕ရာ ထမငး သးရက မစားခရသညႏင

ဆာမြတလေသာေၾကာင စားေလ၏။

စားၿပးမ နနးေတာ အတြငးေဆာငသ႕ ဝင၍ စကေတာေခၚေနေသာ အသခၤယာေစာယြနး၏ ေခါငးရငး

တြင ရပလက ဤသ႕ ေတြး၏။ " ဤမငးသည ယခပင ငါ၏ ထမငးရင ေကးဇးရင ျဖစခၿပ။ ေကးဇးရငက

ျပစမားလင ငါ၌ အျပစဝန အလြန ႀကးေလးလမမည။ လပၾကသာလက မလပၾကဘ လာသညဟ ငါအရင ငါ

က သတေသာ တစသကသာ ေသရမည။ ထမငးရငက ျပစမားလငကား ဘဝ အဆကဆက မေကာငးကး

မားေတာမညတကား " ဟ ေတြးေတာလက ဓားက ခြတတစြပတ ျပၿပးမ " စစကငးမငးထ ငါေရာကေၾကာငး

သကေသျပရန " ဟ ခမညးေတာ (ပငးယမငး) တစစးရင သဟသက စစကငးမငးအား ေပးထားေသာ

ပတျမားဓားက ယ၍ ျပနလာခေလ၏။

ပငလယသ႕ ေရာကလင အေၾကာငးအလးစက ေလာက၍ ပတျမားဓားက ဆကေလ၏။

ငါးစးရငလညး အမကမထြကဘ " ငါကြန ငခငညသည ထမငး တစစေလာငးရင၏ ေကးဇးကလက

ဤမ သေပသည။ ငါ ေန႕တငးမျပတ သားမယားႏငတကြ ေကြ းေမြးေနေသာ ေကးဇးကကား

အဘယဆဖြယရာ ရအနညး " ဟ ခးမြမးၿပးလင မားစြာေသာ ဆလာဘေပး၍ ခးေျမာကထားေလသတညး။

Page 63: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ငါးစးရင ႏလးထားႀကးပ

ငါးစးရငသည ၿမ႕စားမငး ရစဦးတ႕အား ေရ႕ေတာဝယ ေရႊခြကတြင ဖကဝနးအပ၍ လကဖက

တညေတာမေလ ရ၏။

တစခါေသာ ရမညးသငးစား သဟပေတ အတြက ဖကဝနး မအပမ။ သးရကမ ရသြားေလ၏။ ထအခါ

သဟပေတသည မမ၏ လကဖကခြကက မစား ၊ ေစာမြနနစ၏ လကဖကခြကက ကး၍ စား၏။ ေစာမြနနစ

ေမးမ " ငါလကဖကခြကက ဖကဝနး မအပေလ ၊ ငါသည တကဆင ေျခာကဆယ ၊ ျမငး ေျခာကဆယ ၊

ဗလတစေသာငးရင ျဖစသည။ ဆငျဖ ငါးစးရငက ငါက ပြအလယမာ အရကခြေလသည။ သတစပါး၏

ေကးဇးကသာ သသည ၊ ငါ၏ ေကးဇးကကား မသတတေလ။ သ႕ေၾကာင ငါ ျခားနား၍ ေနေတာမည ၾက၏ "

ဟ ဆေလသည။

ေစာမြနနစကလညး " အလငမလႏငဦး ၊ ငါ စစမးဦးမည " ဟ ဆ၍ ေလာကထားၾကညရာ

ငါးစးရငက " ငါ သတေမ၍ ဖကဝနး မအပမျခငးသာ ျဖစသည။ သဟပေတငယ ၾကေသာလညး ငါက

နငမညမဟတ။ သ႕ရာတြင ယခကစၥမာ မေတာတဆ အမတမ သတေမေသာ ကစၥျဖစ၍ လညးေကာငး ၊

ငါသ႕ေသာ အရညအခငးႏင ျပညစေသာ မငးသည အသမးအျမနး မတတေသာေၾကာင ငယသား

ေကးကြနတ႕ ရငးပေလသညဟ အျပစတငဖြယ ရသျဖင လညးေကာငး ငါ သညးခေတာမမည " ဟ မန႕၏။

ၿပးမ သဟပေတက ေခၚ၍ မမ သတေမေသာေၾကာင မအပမပက ရငးလငးျပၿပးေနာက ျမငးနကေကာ

တစစးက လကဖြ႕လကေလသည။ သဟပေတလညး ေကနပသည အျပင ပမၾကညည အားထားျခငး

ရေလသတညး။

Page 64: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

လမၼာေသာ မငးခငး

သကရာဇ ၇၀၄ မ ၇၁၂ ခအထ ပငးယတြင မငးျပေသာ ငါးစးရငေကာစြာ လကထက တစေန႕၌

ထမငးႀကး စားေတာေခၚအနးတြင ရဟနးေယာင တစဦးလာ၍ ဆြမးရပ၏။ မြနးတညနးမ ရပလာ၍ ရဟႏာ

ထငသညႏင အလြနၾကညညစြာျဖင စားေတာအားလးက မစားဘ လႉလက၏။ မငးခငး တစေယာကကလညး

လက၍ ၾကညေစ၏။ ရဟနးစစ မဟတ ၊ မယားက သပတ လမးယသညက ေတြ႕ရေလ၏။

ထအခါ မငးခငး ၾကသညကား အမနအတငး ေလာကေသာ သဒၵါၾကညညၿပးေသာ ေစတနာလညး

ပကလမမည ၊ မကႏာရမည မဟတ ၊ ရငေယာငလညး ဒကၡေရာကလမမည။ သ႕ေၾကာင မငးႀကး သဒၵါလညး

တးေစ ၊ ငါလညး မကႏာရေစ ၊ ရငေယာငလညး လြတေစ ၊ မသားလညး လြတေစဟ ၾကၿပးလင " က ြနေတာ

လက၍ ၾကညရာ ၾကညစဉပင ထအရငသည ရပသြငကြယေပာက သြားပါသည " ဟ ေလာကေလ၏။

ငါးစးရငလညး ငါေတြ႕သညအတငး ရဟႏအမန ျဖစေလသညတကားဟ အလြနဝမးေျမာက၍

လကရးက တနးေသာဟ၏။ ထေန႔၌ပင အလြနေကာငးေသာ ျမငးႀကးတစစးက ပငးယ ျပညစးက

ဆကလာသညက ဤကသလ၏ အကးပငဟ အသအမတ ျပေတာမ၏။

ျမငးႀကးမာလညး စးသက အဝတျဖ ေခါငးေပါငးေစ၍ ေျပာငးေတာဝယ စးနငးေစရာ ဥဗငးငက

ပသကသ႕ ထငၾကရကန၏။

Page 65: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

သတရေသာ သခးငတကျပား

၇၆၂ တြင အငးဝက တည၍ နနးတကေသာ သတးမငးဖား လကထက စစကငး ေရဝနးအရပ၌

ေကာေစာေသာ သခးႀကး ငတကျပား ဟ၍ ရ၏။

၎သခးႀကးသည အလြနလညး စြမး၏။ သစၥာလညး ရ၏။ သစၥာရပကား မမေနေသာ အရပတစဝက

မမနယတြင မခးေလ။ တျခားနယသ႕ ထြက၍ ခးေလ၏။ သ႕ခးရာ၌လညး ဆငးရႏြမးပါး သတ႕ထ၌ မခး။

ၾကြယ၀ေသာ သေဌးသၾကြယ ၊ မႉးမတ စသညတ႕ထ၌သာ ခး၏။ ခးေသာအခါ ဥစၥာရငက မညသညအခါမ

အနာတရ မျပ။ ပစၥညးကလညး ေတြ႕ရေသာပစၥညး တစဝကထက ပ၍ မယတတေလ။

ဤသ႕လင ဧရာဝတျမစက ျဖတေကာလက အငးဝဘကသ႕ ကး၍ သေဌးသၾကြယ ၊ မႉးမတတ႕၏

အမမား၌ ခးယေလရ၏။ မႉးမတ စသတ႕သ၍ ဖမးၾကေသာလညး မရ မမႏင ရေလ၏။

တစေန႕ေသာ ငတကျပားက " သတးမငးဖား ငါက ရလငသာ သတရအ ၊ မရေသာကား

အသရအနညး " ဟ ၾကးဝါးေလ၏။

ထသ႕ ငတကျပား အစြမးေကာငး၍ မမႏငေၾကာငး ၊ ထသ႕ ၾကးဝါးေၾကာငးက သတးမငးဖား

ၾကားေသာ ငတကျပားက မမကယတင မေအာငဖမးမညဟ ဆးျဖတလကေလ၏။

တစည၌ သတးမငးဖားသည ရပဖက၍ ထြကလာၿပးလင ၿမ႕တခါး ျမစဆပက ေစာငေနေလ၏။

ငတကျပားလညး သနးေခါငေကာ၌ လာေနကအတငး လာ၍ ကမးနားသ႕ေရာကေသာ ေလေပၚကပင " ေဟ

ဘယသလ " ဟ ေမး၏။ သတးမငးဖားက " ငါ ညဉလပါ " ဟ ဆမ ကနးေပၚသ႕ တကေလ၏။

သတးမငးဖားက " ဆရာေနာက တပညခ၍ ခးလေသာေၾကာင ေစာငေနပါသည " ဟ ဆေသာ အခါ

ငတကျပားသည အလြန သေဘာက၍ အတေခၚေဆာငသြားေလ၏။

ငတကျပားက သတးမငးဖား၏ အသြားအလာက အကခတၾကညရာ အလြနသေဘာက၏။

ထထကပင အကာအဆး ၊ ဝငးထရ စသညတ႕က ငတကျပားက ခနလႊားေသာအခါ သတးမငးဖားလညး

နညးတလက၍ ခနေကာနငသညက ေတြ႕ရမ ငတကျပားသည အဩ၍ ပခးက ပတၿပးလင " ငါတပည

အေတာ စြမးသကး " ဟ ခးမြမးေသာ ဟ၏။

သတးမငးဖားက " ဆရာ ရငဘရင နနးတြငးသ႕ ဝင၍ ရငဘရင ပစၥညးတ႕က ခးလသည " ဟ

ေျပာေသာအခါ ငတကျပားက " တပည ငါတ႕ ခးစားေသာလညး ငါတ႕ ဘရငကကား မျပစမားသင ၊ ရငဘရင

ပစၥညးက မခးခငပါႏင " ဟ ဆမ သတးမငးဖားသည အလြန သေဘာကျပနေလ၏။

Page 66: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ၿပးမ မႉးမတမားအမတြင ပတး ၊ နားေတာငး ၊ လကစြပမားက ခးယခ၍ တခါးအနး မးေသြးတကသ႕

ျပနလာခၾက၏။ သတးမငးဖားသည ငတကျပားက ျဖားေယာငး၍ အရက အလြနယစမးေအာင တကကာ

လေသာအခါမ ေျခခငးခတ၍ မးေသြးတကတြင ေသာခတကာ ထားခ၏။

နနကသ႕ ေရာကကာလ မႉးမတတ႕ ပစၥညးေပာကသညဟ အတအတကကကက ျဖစကန၏။

သတးမငးဖားလညး ထမႉးမတတ႕၏ လကစြပ စသညတ႕က ဝတဆင၍ ညလာခႏင ေလ၏။ မႉးမတတ႕လညး

ျမင၍ မမတ႕၏ လကစြပ စသည ျဖစေၾကာငး သေသာလညး ဘရင ျဖစ၍ မယးစြပဝ။ တသည ဟ၍သာ

ေလာကၾကကန၏။

သတးမငးဖားလညး " နငတ႕သည ငတကျပားက ရေအာင မဖမးနင ၊ ယခ ငါ ဖမးမခၿပ ၊ သြားယေခ

" ဟ ထားရာသ႕ ေစလက၏။

ေရ႕ေတာသ႕ ေရာကေသာ မငးႀကးက " အရငမငးႀကး ကြႏပက မၿပ ျဖစသည။ အလရသလ

သကေတာမေတာ ၊ အကြႏပ အလက ေလာကရမညဆေသာ အရငမငႀကး၏ မဖရား ေစာဥမၼာ ကသာ

အလရပါသည " ဟ ရဝရႊငၾကညစြာ ေလာကေလ၏။

သတရသက ႏစသကတတေသာ သတးမငးဖားသည အနညးငယမ အမကေတာ မရဘ "

ငါသ႕ေသာ ဘရငကစငလက ဤသ႕ေသာ စကားက ဆဝသသည အကးမ မေသေကာငး ၊ ေနာင

တကပြရေသာအခါတ႕၌ အမႈေတာက ထမးေစရမည " ဆ၍ ထားေတာမသည။

တစခါေသာ ေတာငတြငးႀကးစားသည ျခားနား ေထာငထားေလရာ ငတကျပားက ညဉအခါ၌

ၿမ႕တြငးသ႕ ဝငေစ၍ အလြနစြမးေသာ ေလးသညႀကး တစေယာကက လပၾကေစ၏။ ေလးသညႀကး မရလင

ေတာငတြငးႀကးစား မခနင၍ အညခမ အေရးေတာ ၿပးရေလသည။

ထ သခးငတကျပားႏင စပ၍ မတရနကား စစကငးတြင ' မရခဏ ဘရား ' ဟ၍ ေစတတစဆ

ယခတင ရသည။ ဤဘရားမာ ငတကျပားသည ခး၍ရေသာ ပစၥညးတ႕ျဖင တညေသာဘရားျဖစ၏။ ဘရား

တညစဉက ေငြလ၍ မရလင ခဏသာ ျဖစသည။ သြားေရာက ခးလကလင ရသညခညး ျဖစေသာေၾကာင '

မရခဏ ဘရား ' ဟ တြငသည။

Page 67: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ဉာဏသြားေသာ မြနလမး မဂဒး (ဝါရရးမငး)

ယခ သထနယရ ဒနဝနးက ေရးက တေကာဝနး ေခၚသည။ ထ တေကာဝနး အရပသား မြနလမး

မဂဒး ဆသသည ယးဒယား ၊ ဇငးမယ ဘကရ ေသာကတ (စကေတး) သ႕ ငယသား သးကပႏင ကနကးရန

သြားေလရ၏။

တစခါေသာ ထသ႕သြားစဉ လမး၌ မမ၏ အေဖာတစေယာက မကနးမမာသျဖင ထသ၏ ဝနက မဂဒး

ကယတင ထမးေဆာငခရာ ထမးပးက မးႀကးပစေလ၏။ ထမးႀကးပစေသာ လပစစတြင ေရႊျပသာဒသဏၭာန

တစခက မဂဒး ထငထငရားရား ျမငလကရေလ၏။

နမတေကာငးလသညဟ ထအရပရ ပညာရႀကး တစဦးထတြင ေမးျမနးရာ " သင၏

နမတႀကးလသည ၊ သင၏ အရပႏငအမ ေငြပ၍ ပေဇာမ ေဟာမည " ဟဆ၏။ ဉာဏႀကးေသာ

မဂဒးကလညး ဝါးက ကယႏငအမ ျဖတ၍ေထာငလက ေငြတစကပ တငကာ ဆတငး ပေဇာပါၿပဟ

ဆေလ၏။

ပညာရႀကးကလညး " သငသည ဘနးလညးရ၏ ၊ ပညာလညး ရ၏ ၊ ယေန႕ကစ၍

ကနမသြယႏငေတာ ၊ မငးထတြင ခစားေလ ၊ သညႏစတြင မငးျဖစလမမည " ဟ ေဟာေလ၏။ မဂဒးလညး

ဝမးေျမာကစြာျဖင ပညာရႀကးက ဦးခက၍ သြားေလ၏။

ေသာကတသ႕ ေရာကေသာ မငးထ၌ ခစားရန အဝတအစား မျပညစသျဖင ဆငကထ၌ ခစားေလ၏။

ထၾကြေသာ လ႕လဝရယျဖင ေန႕ညဉအတ ဆငစာ ေက ြးျခငး ၊ ဆငေခး အမႈကမားက

သတသငရငးလငးျခငး စသညတ႕က ေကာငးစြာျပစေပ၏။ ဆငကလညး အလြန ႏစသကေလ၏။

တစေန႕၌ မငးသည ဆငၾကညလာေသာအခါ သန႕ျပန႕ကစလစစြာ ေတြ႕၍ ေမးေတာမလင ဝနၿမ႕မ

မြနကေလးတစေယာက လ႕လဝရယႏင သြကလကဖတလတေၾကာငး ၊ ထသငယ သတသငထားေၾကာငး

စသညျဖင ဆငကက ေလာကေပ၏။ မငးသညလညး ေခၚ၍ ၾကညရႈ ၊ ခစခငျခငး ရေလ၏။

ေနာကတစႀကမ လာျပနေသာအခါ မငးႀကးငေသာ ကြမးဖတက ထတ၍ ခတြငးေဆးေတာမရာ

ေၾကြငယတစလး ရတတရက ေပၚလာေလသျဖင မဂဒးက ေခၚ၍ ညႊနျပေတာမလင မဂဒးလညး ဦးခကကာ

ေကာကယေတာမေလ၏။

မငးျပနေသာ မဂဒးသည ဤေၾကြငယက ေခၚ၍ ေပးေတာမသညမာ ငါ၏ လပရညၾကရညက

စစမးလ၍ ျဖစတနရာသညဟ ၾကေတြးၿပးလင ေဈးသ႕သြား၍ ထေၾကြႏင ဟငးနနယေစမားက ဝယ၏။

ေဈးသညမကလညး ျပကရယျပလက " ေၾကြငယတစလးအတြက ငါ မညမဟ၍ မေပးတတ ၊

လကညႇးတစေခာငးတြင တငသ၍ မငးယေတာ " ဟဆ၏။ မဂဒးလညး ဉာဏရသျဖစ၍

Page 68: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

လကညႇးတစေခာငးလးက ခတြငးသ႕ သြငး၍ စြတစေစၿပးမ ဟငးနနယေစပတြင ထးယရာ အမားပင

ရေလ၏။ ေဈးသညမကလညး ဉာဏႀကးေပသညဟ ခးမြမးလက၏။

ဟငးနနယေစက ဆငေခးႏင ေရာေႏာ ၊ ေရေကာငးစြာေလာငး၍ စကသျဖင ထြားကငးေသာ

အပငတ႕ ေပါကကန၏။ ေနာကတစႀကမ မငး ဆငၾကည လာေသာအခါ အပငေကာငးက နတ၍ဆက၏။

ေမးေတာမေသာ အလးစ ျပနေလာက၏။ မငးႀကး သေဘာက၍ ဆငကထမ ေတာငးယေခၚခလက ထ

ဟငးနနယတ႕က ကယတငခက၍ ဆကေစ၏။

အလြနအရသာ ရသျဖင ထေန႕မစ၍ စားေတာဘကဆငရာ၌ အႀကးအမႉး ခန႔ေလ၏။ ေန႕ညဉမျပတ

လ႕လျဖင ေဆာဖနၾကည႔ရႈ အလပေကာငးသျဖင မၾကာမ ဝငးမႉးအရာက ရေလ၏။ ထဝငးမႉးအျဖစ၌ အစအမ

အေဆာငအရြက အရည တလေသာေၾကာင ' ေစာဍဍရည ' ဟေသာ အမညက ေပးေတာမ၏။

(ေစာလလပရဟလညး ရသည)

တစခါေသာ ေကးစြနရြာနား၌ မၿငမသက၍ မငးႀကး ခေတာမရာ မဂဒးက ၿမ႕ေစာငထားခ၏။

အတြငးမႈ ၊ အျပငမႈတ႔က ၾကညရႈရ၍ အတြငးေတာသ ဝငရဖနမားေသာ ေသာကတ မငးသမး

ေမႏငးသြယတာႏင ခစကြမးဝငေလ၏။ မၾကာမ မငးႀကး ၾကားသေသာ မဂဒးသည မငးသမးက ခးယ၍

မမေနရပ တေကာဝနးသ႔ ေျပးခေလ၏။

တေကာဝနးသ႔ ေရာကေသာ မငးျပေန၏။ ျမနမာမငး (တရတေျပးမငး)၏ လကေအာကခ မတမက

စားရေသာ အလမၼာအမတႏင မတဖြ႕ရေသာ အရညအကးရမညက ျမင၍ မဂဒးသည မမ၏ ႏမ ႏငးဥရင

ကေပး၍ မတဖြ႔ေလ၏။ ထလကထပပြတြင အလမၼာအမတက အေကာကၾက၍ အစားအေသာကတ႔တြင

အဆပခတထားသညက မဂဒး သေသာအခါ အလမၼာအမတက လပၾက၍ မတမက ယေလသတညး။

ဤသ႔လင သကရာဇ ၆၄၃ ခတြင မတမက ရ၍ ေနာငအခါ၌ ေအာကျမနမာနငင တစခလးက

မငးျပရေလသည။ ဤမငးမာ ' ဝါရရး ' ဟေသာဘြ႔က ခသည။ ' မးေကာငကငမ ယကသညမငး '

ဟလသည။ ဤမငးသည ဓမၼသတ တစချပရာ ယခတင ဝါရရးဓမၼသတ တြငေလသည။

Page 69: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ဣေျႏၵႀကးေသာ ရမညးသငးစား သဝလ

အငး၀ သတးမငးဖားသည ၇၂၉ ခတြင အနစၥေရာကလင မႉးမတအေပါငးတ႕သည

တငပငညညြတလက စကား အလြနနညး၍ ဣေျႏၵႀကးစြာေသာ ရမညးသငးစား သလဝက မငးျပေတာမပါဟ

ေတာငးပနၾကကန၏။ သလဝ ကလညး " ငါသည တစေန႕က စကား သးေလးခြနမ မေျပာ ၊

မငးအျဖစကလညး အလမရ။ အျမငမငး တရဖားေစာက သည မငး၏ ေယာကဖလညး ျဖစသည။ ႏလးရည

လကရးရညႏငလညး ျပညစသည။ သ႕ေၾကာင ေစာကက မငးေျမာကၾကေလ " ဆ၏။ မႉးမတတ႕လညး

သေဘာတ၍ ေစာကက မငးေျမာကၾကေလ၏။ " မရြယဘႏင ေစာက မငးျဖစသည " ဟေသာ စကားပသည

ဤက စသည။

၇၅၄ ခတြင မးညႇငးရမးတ႕သည ဝင၍ တကၾကရန မငးႀကးစြာေစာကသည ရမးတ႔က ခခရန မမ၏

ၿမ႕စားအေပါငးတ႕က စေဆာငး ေခၚငငေနစဉ ရမညးသငးစား သလဝ သညကား ရမးတပမား ရရာသ႔

တကရက အျပငးခတက၍ တကေလသည။ ရမးတ႕ မခနင၍ ေသေက ပကျပား ေျပးလႊားရကန၏။

သလဝသည ရမးတ႔က ေအာငျမငၿပးေသာ စစတြငရေသာ ဆငျမငး ၊ လသ ၊ လကနကကရယာ

တ႔က မငးအား ဆကေစ၍ မမကား ဘရငထမဝငဘ ရမညးသငးသ႔ ျပနေလသည။ ဤတြင လရငး အလပ က

သာ ၿပးေအာငလပ၍ မကႏာရေအာင မျပလဟန ရသည။

မငးႀကးစြာေစာကလညး ဤသ႔ သလ၀ မဝငဘ သြားသညက မခန႔မညား ျပသညထင၍ ပညာရ

စညးတပစ အမတက ေမးရာ " အရငမငးႀကး အမႈေတာက ေျပကနေအာင ထမးျခငးသာ လရငး ျဖစပါသည။

သတစပါး၏ ေကးဇးက ရာေဖြ၍ တငျပရပါမည။ ေယာကဖေတာ သလဝသည ဤသ႔ မမသေဘာအေလာက

ျပတတေသာ ဝါသနာရေၾကာငးမားက အရငမငးႀကးတ႔ သၿပး ျဖစပါသည။ အမကေတာ မထားသငပါ " ဟ

ေလာက၏။ ထအခါမ သလဝထ ဆလာဘမားစြာ ပ႔ေစေတာမ၏။

ဤသလဝသည အလြနဣေျႏၵႀကးသည ျဖစ၍ တစသကလးေသာမ သးခါသာ ျပးရယဖးသည ဟ၏။

အခါတစပါး ေတာသားတစေယာကသည ၾကကလကေဆာင ဆကမညဟ သလဝမငးအမသ႔ လာရာ မငးက

မျမင၍ ျပနဆငးသြားေလသည။ သလဝ၏ဇနး ေစာပလ သည ျမငလင " ငါသည မငး၏ မယား ျဖစပါလက

ငါကမမဆကဘ ျပနသြားေလသည ၊ ငါတ႔ မနးမတ႔သညကား ေယာကားတ႔ ဘနးကသာ မလက

အသကေမြးရေခသညတကား " ဟ သလဝ လာေသာအခါ ေရႊဖလားႏငဆး၍ ေျခက ေရေဆးေလ၏။ ထအခါ

သလဝသည " ယေန႔ ငါမယား ထးျခားလေပသည တကား " ဟ ျပးေသာ ဟ၏။

တစခါလညး ၿမ႕ထပတြင ေနစာလေနခက ရဟနးလထြက တစေယာကသည ေခါငးေပါငးႏငတကြ

ကးထတြင ေရငပ၍ ခးသညက သလဝ ျမငလင ရယေသာ ဟ၏။

Page 70: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

တစႀကမလညး ရမညးသငးၿမ႕ ဝနးကငသ႔ ရမးစစသညအမား ေရာကလာသညက သလဝသည

ၾကကပြက မထ ဂရမစကဘ ေနေလလင ေစာပလလညး စတပစးရမစြာ ရငဘတတတး ၊ ရငဝတ အကြတ

ကြတ ၊ ဦးဆဖားလားႏင " ရနသအျပည ၿမ႕ျပငက ရသညက ဂရမျပဘ ၾကကပြမာသာ သ႔စငေနဘ သေလာ

" ဟ ဆ၍ ေျပးလာသညက " ငါမယား ဗာပါႀကးလေလတကား " ဟ ဆ၍ ျပးရယေသာ ဟ၏။

ၿပးမ သလဝသည မယားယ တတလ တ႔ႏင ထြက၍တကရာ ေအာငေလ၏။ (မယားယ

တြငသညကား " သင၏လငသည စစပြတြင ရနသဝငးမ၍ ေသရစေလၿပ " ဆသညက မယ။ " ငါ၏လငသည

သတေကာငး ျဖစသည ၊ အဘယအခါမ ရနသ အသတက ခရမည မဟတ ၊ သကသာ သတခလမမည " ဟ

ယၾကညအားကးစြာ ေျပာေနစဉတြင ထလင ေရာကလာေသာေၾကာင ' မယားယ ' တြငသတညး။)

Page 71: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

လမၼာေသာ အမတႀကး

အငးဝမငးတစပါးသည တတတဆတ ေသာကစား လေသာေၾကာင မနးမတစေယာကအား

ထနးရညအးက ပဝါနစညး၍ အေနာကေပါကက သြငးေစ၏။ အတြငးဝနအမတႀကး သေသာအခါ မငးႏငတကြ

တငးျပညပါ မပကစးေစရန တားျမစအဟ ေခာငး၍ဖမးရာ မေလ၏။ မနးမက " အမန႔ေတာေၾကာင

သြငးရပါသည " ဆသညက အတြငးဝနက " နငသည မနးမတနမ ေသအးႏင တစျပညလးက

ေမာကမညၾကသည ၊ ယခပင သတမည " ဟ အတြငးေတာက ၾကားေလာကေအာင ကယေလာငစြာ

ၿခမးေျခာကေလ၏။

ထအခါမ ဘရငက " သညးခပါ ၊ သငးအတတ မဟတေပ ၊ ငါ ေဆးခကလ၍ မာျခငး ျဖစသည " ဟ

ဝင၍ မန႔ေတာမရေလ၏။ ဘရငလညး ေနာင ဤကသ႔ မျပဝေတာေခ။

Page 72: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ပညာရအမတ ဝနစငးဘးရာဇာ

မတလာကနေအာက ဝနစငးရြာတြင အသညသားတစေယာကသည ငယစဉကပင ပရပကႏင

ကကဆက အၿမေဆာင၍ ပညာ ဗဟသတ ၾကားသသမတ႕က မတသားေလရ၏။ အရြယေရာကေသာ

ထရြာသႀကးသမးႏင ခစႀကကၾကေလ၏။

ဖခင ရြာသႀကးက " ဤသငယသည နႈတေရး စကားတတသာ ျဖစသည။ ႀကးႀကးပမးပမး ဆငးရခ၍

လပကင စားေသာကမညသ မဟတ ၊ ငါ သေဘာမကေလ။ သ႔ေၾကာင သမး ႀကကလင လြတရာမာ

လကေန၍ သညလယသညႏြားႏင လပစားေလေတာ " ဟ ဆကာ လယတစရဥး ၊ ႏြားတစရဥး ေပး၍

လႊတလက၏။ ႏစေယာကသားလညး သငျမတေနၾက၍ ရပရြာဓေလအတငး လယယာလပကင စားေသာက

ေနၾကေလ၏။

သကရာဇ ၇၃၀ တာင မတလာကန ကးေပါကေလသျဖင အငးဝဘရင မငးႀကးစြာေစာကသည

ဗလပါ ႏင ခလာ၍ ကနက ဆညေတာမ၏။

ထအခါ ကနရးေပၚတြင မနးမရပႏင နတကြနးနတနနးဟ တစခရသညက သမေလာကသတ႔အား

ေမးျမနးေသာလညး မတငမေလာက နငၾက၍ ထအရပ၌ အမတအသား အၾကားအျမငႏင ျပညစသ ရ မရ

ေမးေတာမ၏။

ထအခါ ဝနစငးရြာသႀကး၏ သမကသည ဗဟသတ အမတအသားမားေၾကာငး ေလာကၾက၍

ရြာသႀကးထတြင ေတာငးေတာမေလ၏။ ရြာသႀကးကလညး မမ၏ သမးက ေခၚ၍ " နငေယာကားသည

မေတာ မသင ၊ မငးေပါကစးၾကား ၊ ေျပာဆ ၾကစညမသည ျဖစလမမည။ ယခ မငးဧကရာဇက

ေတာငးေခၚေလၿပ " ဟ ေၾကာကလန႔တၾကား ေျပာေလ၏။

မယား ျဖစသလညး ဗာပါဒႀကး ဦးဆဖားလားႏင လယထြနေနရာသ႔ ေျပးလကလာ၍ " ဘရငက

ေခၚေတာမေၾကာငး ၊ မသငမေလာ တစစတစရာ ေျပာမျပမ ရပါသလား " ဟ စးရမႀကးစြာျဖင ေျပာဆ

ေမးျမနးေလ၏။

လငေယာကားသညကား ဘရင ေမးျမနးေတာမမညက ထငျမငၿပးသညႏင တစစတစရာ မဆဘ

ကနသငးဆက သေျပပငသ႔တက၍ သေျပပနးမားက ခးယခၿပးလင မမ ထြနယကေစခငးေသာ

နြားႏစေကာင၏ ခတ႔တြင သေျပပနးမားက စညး၍ " အေမာငတ႔ ငါသား ႏစေကာငက ယေန႔မစ၍ အဖ

မခငးၿပ ၊ ခမးသာစြာ ေနၾကေတာ " ဟ ဆကာ ထမးပးမခြတ၍ လႊတလကေလ၏။ ႏြားမားလညး

ဆလခကက နားလညၾကသကသ႔ ခနေပါကျမးထး တြနျမည၍ ေျပးလႊားေပာရႊငၾကေလ၏။

Page 73: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

မယားလညး အအားသငစြာျဖင ၾကညေနရာမ အေၾကာငးကေမးေသာ " ရငမ မစးရမလင ၊ ငါ၏

ပညာအကးက ခစားရေတာမည " ဟ ျပနၾကား၍ ႏစေယာကသား ရႊငလနးဝမးေျမာကစြာ ဘရငထသ႔

လာေရာကၾကေလ၏။

ဘရငက နတကြနး ဆသည၏ အေၾကာငးက ေမးေတာမလင ေလာကတငသညကား " နတကြနး

မဟတပါ ၊ ပဂျပည အေနာရထာမငးသည ဤကနေတာက ဆညလပေတာမစဉ ကေမၺာဇတငး

ေစာဘြားႀကးက သမးကညာ ဆကလာပါသည။ ထမဖရားငယသည ရတတရက ဖားနာေသဆးရာ

အေနာရထာ မငးသည အလြနစြလမး တပမကသညႏင အေလာငးက မစြန႔ရက ၾကည၍သာ ေနေတာမသည။

ထအခါ မႉးမတတ႔က ထမဖရားငယသဏၭာန ေရႊရပတစြာလပ၍ ဆကၿပးလင ဤေရႊရပက ရႈစားေတာမပါ။

အေလာငးမာကား ဖးေရာငပပန ေဖာကျပနတတသည ျဖစ၍ သျဂႌဟပါရေစဟ ေလာကကာ သျဂႌဟ လက

ၾကပါသည။ မငးႀကးသည ေရႊရပကပင အလြနျမတနး၍ ေနျပညေတာသ႔ ယေဆာငမည ၾကသညက

မႉးမတတ႔က ေသၿပးသ၏ အရပသဏၭာန ျဖစ၍ အမဂၤလာ ျဖစေၾကာငး ေလာကၾကပါသည။ ထအခါ

မငးႀကးသည ေရႊရပကလညး မဖကရက ၊ မဖကဘ တနေဆာငးျပသာဒႏင ထားခလေသာလညး

ေရႊသားျဖစ၍ လတ႔ဖကဆး ယငငၾကမညက စးရမရနရသည ျဖစေသာေၾကာင ထေရႊရပက ကနရးအတြငး

ေကာကခငးေကာကကာႏင ခငခေသခာစြာ ထညသြငး ျမပထားပါသည။ ၿပးမ ထေရႊရပႏငတစြာ

သစသားရပတစခ ထလပၿပးလင ကနရးေပၚတြင တနေဆာငးျပသာဒႏင ထားျပနပါသည။ ေနာက

ကာလၾကာေသာ လတ႔သည ပနးမန ၊ ကြမး ၊ လကဖက ၊ စားဦးေသာကဦး တငေျမာကၾကေလ၍ နတဟ

ေခၚေဝၚၾကျခငးသာ ျဖစပါသည " ဟ ေလာကေလ၏။

မငးႀကးစြာေစာကလညး ေလာကသညအတငး ကနေပါငရးက ဖက၍ယေစရာ ေရႊသားရပပေတာက

ရေလ၏။ ထအခါမ ဤသသည အမတအသား ေကာငးမြန ေစစလငလ၏။ ရပအဂၤါလညး တငတယ၏။

အတငအေလာကလညး ရရငကစလစ ယဉေကးလ၏။ ေတာေကးရြာႏင မတနေပ။ ထးနနးႏငသာ

တနေပသညဟ ဆလာဘမားစြာ ေပးၿပးကာ အငးဝ ေနျပညေတာသ႔ ေခၚခ၍ အပါးေတာ၌ အၿမခစား

ထမးရြကေစေလသတညး။

ရာဇသၾကၤ အတြက ေလာကခက

တစရေရာအခါ အတြငးသငးမႉး ငနသည ေသာငးကနးေလရာ ၎၏ အစက ရာဇသၾကၤ ေပါေလာ၍

ျဖစရသညဟ ရာဇသၾကၤ အား ေပးထားေသာ ႏမေတာ ေစာဥမၼာ ႏင စားေကးစားလကတ႔က ျပန၍

သမးေတာမမညဟ တငပငေတာမလင ဝနစငးအသညသား ေလာကသညကား

" အရငမငးႀကး ကြန၏ တငပငျခငး ၊ မငး၏ တငပငျခငး ၊ ပညာရ၏ တငပငျခငး ဟ၍ သးမး

ရပါသည။ ကြန၏ တငပငျခငးမာ အရင၏ အလကလက၍ တငရပါသည။ မငး၏ တငပငျခငးမာ အႀကကက

Page 74: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ေလာကမေသာ သငပါ၏ ၊ မႀကကက ေလာကမေသာ ဒဏေပးပါသည။ ပညာရ တငပငျခငးကား

ႀကကေသာ ယသည ၊ မႀကကေသာ မယပါ ၊ ဆတဆတသာ ေနပါသည။ အဘယတငပငျခငးမး

ျဖစပါသနညး " ဟ ေမးေလာက၏။

မငးႀကးက " ပညာရ တငပငျခငး ျဖစ၏ " ဟ မန႔ေတာမ၏။

အသညသားလညး " အရငမငးႀကး မေတာမမနကင၍ အသကတစရာ ေနရသညထက

ေတာမနစြာကင၍ တစရကေနရျခငးက ျမတပါသည။ ခႏ ၶာကယသည တစသကတာ တညပါသည။

ေကးဇးတရားသညကား သားေျမးစဉဆက ေျပာျပရာ ကနရစပါသည။ မငး၏ စကားသည ခြတလြသည

မျဖစရာ။ ေရးက ေတာငတြငးပြငလဦး သဟပေတသည ေငြခကတတေသာ ကလားက သမးေပး၍ အတတက

ယၿပးေနာက အမတတ႔က ' အတတ ရၿပ ၊ သမးက ျပနသမးသငပါသည ' ဟ ေလာကၾကပါသည။

သဟပေတက ' ဤသ႔ မေတာမမန မျပထက ၊ ဤသ႔ျပေသာ အစဉအဆက ေျပာ၍မဆး ျဖစလမမည ' ဟ

ကလားက ထပ၍ ခးေျမာကဖးပါသည " ဟ ေလာကေလ၏။

ဘရငႀကးစြာလညး ဤစကားတ႔သည ငါတစကယတညး အကးသာမဟတ ၊ သားစဉေျမးဆက

အကးလညး ျဖစေပသညဟ ပညာရႀကး စညးတစပစ မရၿပျဖစ၍ ထဝနစငးအသညသားအား စညးတစပစ

ဟေသာ ဘြ႔အမညနင အေဆာငအယာင တ႔အျပင ဆငေပါက တစစး ၊ ေရႊဖလား တစဆယခတမားကလညး

ေပးေတာမသည။

ရာဇသၾကၤ ကလညး ႏမေတာ ေစာဥမၼာႏင စဖကၿမ စဖက၍ ဝါးရငးတတကလညး ထပ၍

စားေစေတာမ၏။

ကေလးႏင မးညႇငးအေရး

သကရာဇ ၇၃၂ ခတြင ကေလးႏင မးညႇငး တကၾကရာ ကေလးစား သခညဘြားက ကြနပက ကပါ ၊

ရလင မးညႇငးက ဆကပါမညဟ ေလာကလာ၏။ မးညႇငးစား ခမငးကလညး ကြနပက ကပါ ၊ ရလင

ကေလးက ဆကပါမညဟ ေလာကလာ၏။ ဤကစၥအတြက စညးတပစ ႏင တငပငေတာမရာ

ေလာကသညကား

" အေႏးျပရာေသာ အမႈလညး ရသည။ အျမနျပရာေသာ အမႈလညး ရသည။ ဤတြင သတ႔ႏစဖက

အားမတလင အျမနျပရသည။ ယခမကား သတ႔ အားခငးတၾကပါသည။ သ႔ေၾကာင ေႏးေႏးျပေတာမပါ။

ပေလာကပါအ "

" ေယာကားတစေယာကသည ေတာစပ၌ လယထြနေနရာ ေတာၾကကႏစေကာင ခြပေနသညက

ျမငလင ငါ အလငဖမးေခက ၾကကမားလညး မေမာမပနးေသး၍ လြတထြကေျပးၾကလမမည။ ငါ

Page 75: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

လယထြနျခငးလညး ပကလမမည။ သ႔ေၾကာင ၾကကမားလညး ေမာပနးေစဦး ၊ ငါကစၥလညး ၿပးေစဦးဟ

ထြနၿမ ထြနေန၏။ လယညကေသာအခါမ ေမာပနးေလၿပ ျဖစေသာ ၾကကႏစေကာငက အလြယႏင

ဖမးရေလသည။

ဤသ႔လင ယခ ႏစျပညလး ႏြမးနယမ ခ၍ သမးယပါလင ႏစျပညလးက အလြယႏင ရပါလမမည "

ဟ ေလာကေလ၏။

ဆသညအတငးရမ ျမငလေပသညဟ စညးတပစအား မးညႇငးတြင တစေကး ၊ ကေလးတြင

တစေကး ေပးေတာမသည။

နယျခားေကာကတငစကေရး

သကရာဇ ၇၃၃ ခတြင မးညႇငး ေသာငးကနးျပနေလရာ စညးတပစအား နငငေတာႏင

မးညႇငးအၾကား နယစပအပငးအျခားက ေစစပ ေျပာဆ၍ မတတငစကေခဟ ေစေတာမလက၏။

စညးတပစသြား၍ ခရးတစဝကသ႔ ေရာကေသာ ေနာငေရးက ေျမာ၍ျပနခ၏။ မငးႀကးက ေမးေသာ

ဤသ႔ ေလာက၏။ " အရငမငးႀကးကား အလေတာ နညး၍ အပငးအျခား မတေခ ေစေတာမသည။

ေနာငအခါ သား ၊ ေျမး ၊ ျမစ ၊ အညြန႔တ႔ ဘနးႀကးေတာမကား အရငမငးႀကးက လညးေကာငး ၊ အကြနပတ႔

အမတပညာရမားက လညးေကာငး ေနာငေရးက မျမငဘ အပငးအျခား ဆလြယေလသည ဟ၍

အျပစတငၾက ပါလမမည။ ဤကျမင၍ မတတင မစကဘ အကြနပ ျပနခပါသည " ဟ ေလာကေလ၏။

မငးႀကးစြာလညး အရညက ျမငေပသညဟ ဆလာဘႀကးစြာ ေပးေတာမသည။

မငးႀကးစြာေစာက၏ သားေတာ ဘရငမငးေခါင လကထကသ႔ကေသာ ကေလး မးညႇငးက

ထပ၍ရသညတြင ခမညးေတာ လကထကက မတတငမစကဘ ထားခေပေသာေၾကာငသာ ငါ

ရျပနေပသညဟ စညးတပစအား ဆထပေပးျပနေလသတညး။

ရခငျပညအေရး

သကရာဇ ၇၃၅ ခတြင ရခငျပညဘရင မငးဘလး ၾကမၼာကန၍ မႉးမတစညတ႔က မငးလာ

ေတာငးၾကေလရာ မငးႀကးစြာသည စညးတပစ အား တငပငေတာမသည။

စညးတပစလညး " အရငမငးႀကး ရခငျပညသည ဘနးႀကးေသာမငးတ႔ ေနရာ ျဖစပါသည။

အရညအခငးႏင ျပညစေသာ ' ေဆြေတာ မးေတာ ' မႉးႀကးမတခင တ႔က ေစလႊတသငပါသည။

အရညအခငး ညသက ေစလႊတမေသာ မကကေသာအးႏင ဆက ထညမသျဖင အးလညး ဆး ၊ ဆလညး

Page 76: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ဆးသကသ႔ လညးေကာငး ၊ စာဥက ေဒါငးအပေသာ နငးနယ၍ ဥကြရာသကသ႔ လညးေကာငး ၊ ေဒါငးဥက

စာငယ အပေသာ ရငကြရာသကသ႔ လညးေကာငး ျဖစတတပါသည။

တစေၾကာငးလညး ဆငခညေသာ ႀကးက ၾကကကခညေသာ မၿမရာ ၊ ၾကကကခညေသာ ႀကးႏင

ဆငကခညေသာ ျပတရာသညဟလညး စကားပ ရပါသည။ ထမတစပါးလညး ျပညရငမငးတ႔မာ

တငးႀကးခရငႀကး စားေသာ ေဆြေတာ မးေတာ မားရမ တငတယပါသည။ သ႔ပါ၍ အရညအခငး ရသက

အျမန ခန႔ထားေတာမပါ " ဟ ေလာကေလ၏။

မငးႀကးစြာလညး ဦးရးေတာ ေစာမြနႀကးအား ရခငသ႔ လႊတေတာမ၏။ ဘရငႏငတကြ စညးတပစတ႔က

ေပးေသာ အဆးအမက လကနာ၍ အပခပရာ ရခငျပညသည အလြနဝေျပာစညပင ခမးသာေလသတညး။

ကညးဦးေဗာငး (ကညးကလားတ႔၏ ဦးေဗာငးထပ)

တစခါေသာ ရခငျပညတြင မငးစဉ သးစြသည အဖးမားစြာထကေသာ ကညးဦးေဗာငးႏင ျမဆခပက

တက၌ေတြ႕၍ ေစာမြနႀကးက ဆကလက၏။ မငးႀကးစြာလညး ဝမးေျမာကဝမးသာ ေပါငးဆငေတာမမညဟ

စညးတပစအား တငပငေတာမရာ ဤသ႔ ေလာက၏။

" ဘနးႀကးေသာ မငးဧကရာဇတ႔သည ဝတစားတနဆာ အစားအစာတ႔က မစစမးဘ အလငတေဆာ

ဝတဆင စားေသာကျခငးက မျပရပါ။ မငးတ႔သည ႀကးတနးေအာက မလးရာ။ ေျခေတာလကေတာ

မေဆးဘ စကေတာမေခၚရာ။ မစစမး မေမးျမနးဘ စားေတာမေခၚရာ။ ေရးျဖစဖးသညကား

ဒြတေပါငမငးသည ပနထြာမဖရား ဆကေသာ မသန႔ေသာ မကႏာသတပဝါက အမတမ

သတမေလေသာေၾကာင နဖးေတာ၌ မ႔ရငကြယ၍ ဘနးကကသေရေတာ ညသြားပါသည။ သထဘရင

မနဟာမငးသည အေနာရထာ က ပ႔အပေသာ ဆြမးေတာတငက အမတမ သးေဆာငမေလ၍ ခတြငးမ

စကေတာကြယေလသည။ ဤသညတ႔က ေထာက၍ စစမးၿပးမ ဝတဆငေတာမပါ " ဟ ေလာကေလ၏။

မငးႀကးစြာလညး စညးတပစ ေလာကခကက ႏစသကေတာမလ၍ ထ ကညးဦးေဗာငး ႏင ျမဆခပ

က စညးတပစအား ေပးေတာမ၏။

စညးတပစလညး ဤသ႔ၾက၏။ ငါ ယေခေသာ လ၍ ေလာကသညဟ အမားထငစရာ ျဖစလမမည။

မယေခေသာ မငးႀကးက မရေသရာ ကလမမညဟ ၾကေတြး၍ ယလကေလ၏။

ယၿပး သးရကရမ ဗလရႈသဘငခေသာ ပြအလယတြင ျပန၍ဆက၏။ ဆကေသာအခါ

ေလာကသညကား

Page 77: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

" ကြနေတာသည အရင ေရႊဘနးေတာေၾကာင ေရ႕သ႔ ေပါငးရပါလမမည။ ဤ ကညးဦးေဗာငး

မးကား အရငဘနးေတာေၾကာငသာ ျမငရဖးပါသည။ ေနာကေနာင တစတငး တစနငငသ႔

လကေဆာငေပးေတာ မေစရာ ေကာငးလပါသည ျဖစ၍ ကြနေတာ ျပနဆကပါသည " ဟ ေလာက၏။

မငးႀကးစြာလညး စညးတပစသည အကးအျပစက ျမငလေပသညဟ ကညးဦးေဗာငးက

အဖးျဖတေစၿပးေသာ အဖးေငြက ေပးေတာမ၏။

ေနာကမၾကာမ ေစာမြနႀကးထတြင ထပ၍ စစမးလကရာ ထကညးဦးေဗာငးသည နနးကႀကး

နနးကငယတ ေပါငးေလၿပးေသာ ဦးေဗာငး ျဖစေၾကာငး ၊ လပဆနးထး အဖးထကတနသျဖငသာ

ဆကလကေၾကာငး ျပန၍ ေလာကလက၏။ မငးႀကးစြာကလညး ပညာရ ေတြးသညက ပညာမ

ေျပးၾကညေသာ မတနဟ ခးမြမးေတာမ၍ စညးတပစအား လကေကာကတစရန ထပ၍ ဆေပးေတာမ၏။

အရညအခငးညေသာ ေစာမညး

သကရာဇ ၇၄၂ ခတြင ေစာမြနႀကး အနစၥေရာကရာ ေစာမညးက စညးတပစ သေဘာမတပ ရခငသ႔

လႊတ၍ အပစးေစေတာမ၏။

မငးႀကးစြာက ေစာမညးအား " ထနးေစ ၊ ထနးပငကသ မကငႏင ၊ ေညာငေစ ၊ ေညာငပငကသ

ကငေလ " ဟ မာေတာမ၏။ စညးတပစ ကလညး " ေၾကာငႏင ေညာငက ဥပမာျပ၍ ကငေလ " ဟ

မာလက၏။

ေစာမညး ရခငသ႔ ေရာကေသာအခါ ၿမ႕တြငးၿမ႕ျပငရ ေညာငပငတ႔က ခတ၍ ဆငခညး ေကြ းရ၏။

ေၾကာငတ႔ကလညး ဖမး၍ သတေစ၏။

ဤတြင မာရငး အဓပၸါယကား ထနးပငသည အေစႀကးက ေပါကေသာလညး အပငမာ

ႀကးမားေဝဆာျခငး မရ။ အရပအာဝါသ နညး၍ လတ႔ မခရာ မရေလ။ ေသးေသာ အေစက ေပါကေသာ

ေညာငပငကား ႀကးမားေဝဆာ အကငးအခကႏင ျပညစ၍ အမားတ႔ မခရာက ရေစသည။ ၎ျပင

ေၾကာငတ႔မာ လေသာအခါမသာ လကသညးကထတ၍ အစာက မေအာငဖမးတတသည။ ထ႔အတ

တငးျပည၌ ရနေလးရနမႊား တ႔က ကစလစေစငစြာ စစမး၍ ေတြ႕မက မလြတေအာင ႏပကြပ

ေဖာကဖကရာသညဟ ဆလသည။

ေစာမညး သညကား မလမၼာသ ျဖစ၍ ဆလရငး အဓပၸါယက မသဘ အမားမား အခြတခြတ ယဆ၍

ေညာငႏင ေၾကာငတ႔က ဖကဆးလကျခငး ျဖစေလသည။

ေစာမညးသည အအပအခပမတတ ၊ ရခငသားတ႔ ေသာငးကနးပနကနေလ၍ အငးဝသ႔

ျပနေျပးခရေလ၏။ ထအခါ ရခငသားတ႔သည နနးကႀကး၏ ေျမး ေကာစြာ က နနးတင၍ ျခားနားေလေတာ၏။

Page 78: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ဘရငမငးႀကးစြာလညး စညးတပစက ေခၚေတာမ၍ ငါမားေခၿပ။ ယခေသာ ေစာမညး အား

အဘယၿမ႕က ေပးရအနညးဟ တငပငျပန၏။ " အရငမငးႀကး နားမလည မကြမးေသးသက

အနးအနားတြငသာ ထားသငပါသည " ဟ ေလာက၏။ ထအခါမ စစကငးၿမ႕က ေပးေတာမသတညး။

ကတတည၍ ေကးဇးသတတေသာ မငးေခါင

မငးႀကးစြာသည သားေတာႀကး အမေရ႕မငး မငးျဖစလင သားေတာငယမား မငးေဆြ ႏင မငးသဒၶတ

တ႔က ညႇဉးဆရစေတာမည။ ယခ ငယစဉကပင ေသေလသညက ေတာေသး၏ဟ ထသားေတာငယ ႏစပါးက

အထနးေတာ ႏစေယာကအား အပ၍ ရပေဝးမားသ႔ လႊတ၍ ထားေတာမ၏။ အထနးေတာ ႏစေယာကအား

အပ၍ ရပေဝးမားသ႔ လႊတ၍ ထားေတာမ၏။ အထနးေတာမား ငခငဘႏင ငခငညတ႔က နတပြမားတြင

စညးစပ ၊ ျငငး ၊ တးမႈတ၍ ရေသာ အချဖငသာ မငးသားႏစပါးက ေကြ းေမြးရ၏။ မငးသားတ႔မာ အလြနဆငးရ

ပငပနးရရာ၏။

ကာလၾကာ၍ မငးေဆြ ၉ ႏစ ၊ မငးသဒၶတ ၇ ႏစ အရတြင မငးႀကးစြာသည သားေတာႏစပါးက

ျပနေခၚ၍ ပငလယေကး ၊ သဃရာဇထတြင အပ၍ ပညာသငရ၏။ မငးေဆြ ၁၂ ႏစတြင တစည၌ မမ၏အမား

ထြက၍ အငးဝၿမ႕အလးက ရစပတရသညဟ အပမကျမငမက လန႔နး ၊ ဆရာေတာက နႈး၍ ေလာကေလ၏။

ဆရာေတာလညး ရတတရက ထ၍ေျခႏင ေကာကကနလကရာ တးလးလေလ၏။ " အရငဘရား

ရကစကလေပသည " ဟ ဆမ ဆရာေတာက " ငါသည ပဥၥငးပဘဝက ေလလာ၍ ဦးထပကသညက

ငါေျချဖင နငးမသည။ ထအခါ ငါ မငးဆရာ ဧကနျဖစမည။ ျဖစလင တတားဦးက ရကမလ အမးႏင တတား

ျပလပမညဟ ငါ နမတဖတ၍ အဓ႒ာနျပလကသည။ ယခ မငးသား၏ အပမကအရ မငးသား မၾကာမ ဧကန

မငးျဖစလမမည။ ေမမညစး၍ အမတတရ ျဖစေစရန ငါ ေကာကကနလကျခငး ျဖစသည။ မငးျဖစေသာအခါ

တတားဦးက ရကမလအမးႏင ျပလပရမည " ဟ မန႔ေတာမ၏။ မငးသားကလညး " စးရမေတာမမပါႏင ၊

အလေတာအတငး ၿပးပါေစမည " ဟ ဝမးေျမာက ဝမးသာျဖင ေလာကေလ၏။

ေနာက မငးေဆြသည မငးေခါင အမညႏင မငးျဖစေသာအခါ ကတအတငး ေဆာကလပေပ၏။

ဤမငးေဆြ ငယစဉက ေကးဇးသစၥာ ေစာငသစြာျဖင အပငပနး အဆငးရခ၍ အတလကပါ

ေစာငေရာက ေကြ းေမြးေပးေသာ အထနးေတာ ႏစေယာကအနက ငခငညမာ ေတာငင လစလပ၍

ေတာငငက စားရေလသည။ ငခငဘကား ၿမ႕ေကးရြာ မလစလပေသးေသာေၾကာင မစားရ ရေလ၏။

တစခါေသာ ဘရငမငးေခါငသည စကသဒါ ထမငးက စားေတာေခၚစဉ လယယာ အေျခာက

တြငလညး ပငလယ ၊ လယယာ အစြတ တြငလညး စက ေကာငးသညဟ စကားစပ၍ ဆၾကသညတြင

Page 79: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ဘရငမငးေခါငးက ျပကရယစကားျဖင စက လစလပပါမ ငခငဘ အား ေပးရမညဟ မန႔ေတာမ၏။

ငခငဘကား အကယမတ၍ ထားလက၏။

မၾကာမ စက လစလပေလလင ငခငဘလညး စကက စားရေတာမညဟထင၍ ေငြတစရာ

ေခးယကာ ေလာကား ၊ ေလာတက စသညတ႔က စေဆာငး ျပငဆငေလ၏။ နနက ထြကခါနးတြင

ေၾကးစညစမးသက မငးႀကးၾကား၍ ေမးေသာ ငခငဘသည စကက ေကးစားတကရ လမမညဟ

ေၾကးစညစမးျခငး ျဖစပါသညဟ ေလာကၾက၏။

မငးေခါငလညး မသငမတနသအား ၿမ႕စားေကးစား ေပးေလသညဟ ပညာရတ႕ ကရမညက

စးရမရကစနး၍ ဘးရာဇာႏငတကြ ပညာရတ႕အား တငတနးေတာမ၏။ (စညးတပစသည ယခ မငးေခါင

လကထက၌ ဘးရာဇာဟ ေခၚတြငလာသည)

ဤတြင ပညာရ ကရမညက စး၍သာ တငေတာမသည။ စငစစေသာကား စက ထကသာေသာ

ၿမ႕ေကးကပင စားေစလေသာဆႏၵ ရေတာမ၏။

မငးေခါငက ' အဘးရာဇာ ငခငဘသည သငးတြင ေကးကြန ေလးငါးေယာကမ မရဘလက စက က

စားမည ဆသည ၊ ဆရာသေလာ ' ဟ မန႕ေတာမ၏။

ထအခါ ငခငဘ သည မကႏာက အကၤလကအပလက င၍ဆသညမာ " အရငမငႀကးသည

ငယရြယစဉကစ၍ ဆးတေကာငးဖက လပကင ေကြ းခရေသာ ေကးကြနရငးက မ မစလလင ေနေတာမပါ။

စကလပလင စားေလေတာ ဆေသာေၾကာင ေငြတစရာေခး၍ ေလာကား ေလာတက တ႔က ျပငဆငပါသည။

ယခ ေၾကြးတငခၿပ။ ေရနစသက ဝါးက၍ ႏစသကသ႔ ျပရကေလသည " ဟ ဝမးနညးစြာ ငေလ၏။

မငးႀကးလညး ငခငဘ ငယေျပာဆသညက ၾကားျမငရလင ေရးက ေကးဇးတ႔က ေအာကေမကာ

ႏလး၌ ထခက၍ မကရညစမးစမးႏင မကေတာငခတလက ေနေတာမရာ၏။

ဘးရာဇာ ျမငေသာ " အရငမငးျမတ ေပးမညဟ မန႔ေတာမၿပးလငကား မငးတ႔၏စကားသည

ႏစခြနးမရရာ ေပးေတာမပါ " ဟ ေလာက၏။

" အဘးရာဇာ သငးဝယ ဉာဏပညာ အရညအခငး မရပါဘလက အသ႕လင ေပးထကအနညး " ဟ

မန႔ေတာမ၏။

" အရငမငးျမတ ငယစဉကစ၍ ဆးတေကာငးဖက ေကြ းေမြးေဆာငရြက ချခငးသညပင

အရညအခငး ျဖစပါေတာသည " ဟ ေလာက၏။

Page 80: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ထအခါမ " ငါေသာကား မေပး ၊ အဘးရာဇာက ေပးလငကား ရေစေတာ " ဟ ဆေတာမ၏။

ငခငဘလညး စက က စားရေလ၏။

ထသ႕ စားရသညက မငးေခါငသည အလြနအားရ ဝမးေျမာကေတာမ၏။ သ႕ေသာလညး

အျခားမႉးမတတ႔ ဝမးနညးလမမညက လညးေကာငး ၊ ငခငဘ မာနၾကြမညက လညးေကာငး

စးရမေတာမသျဖင ထသ႔ ဝမးေျမာကေၾကာငးက ထငရားျပေတာ မမေလ။ ေနာကလခြရမ ဘးရာဇာအား

စလြယ ေပးေတာမ၏။ ငခငဘ ကလညး " နင႔အား စကက ငါ မေပး ၊ အဘးရာဇာက ေပးျခငး ျဖစသည။

အဘးရာဇာအား ပေဇာေပ " ဟ ဆေသာေၾကာင ရြာတစရြာ ပေဇာေလသည။

အနးေပါငေစာဘြားႏငစပ၍ ေလာကတငခက

၇၆၅ ခတြင အနးေပါငေစာဘြား ေထာငထားေလ၍ ဘရငမငးေခါငသည ဘးရာဇာအား တငပငရာ

ေလာကသညကား

" အရငမငးႀကး ပေသာ မးသာ သတဝါတ႔က ေသေစနငသည မဟတ ၊ ေအးျမေသာ ေရသညလညး

ေသေစနငပါသည။ သ႔ေၾကာင ေဆြေတာ မးေတာ ဆက၍ ေစာဘြားက သမးသြငးေတာမပါ " ဟ ေလာက၏။

မငးႀကးလညး ေယာကဖေတာ၏ သမးႏင စဖက၏။ ေစာဘြားရနေအး၍ လကေဆာငပဏၰာဆကကာ

အမႈေတာက ထမးေလသည။

မြနမငးႏင ျမနမာမငး ေစစပေရးတြင ေလာကတငခက

မြနမငး ရာဇာဓရာဇႏင ျမနမာမငး မငးေခါငတ႕ စစျဖစ၍ အတနပနးၾကေသာအခါ ရာဇာဓရာဇ

ျမနမာႏင မြန မဟာမတ ျဖစၾကလင မညသည ရနသမ မႏပစကနငရာ ၊ သ႔ေၾကာင မဟာမတ

ျပသငၾကသည။ ယခ ငါသမးေတာ တလေမေကာလညး ေရႊနနးရငအပါးဝယ ရေလၿပ။ ငါႏင ေရႊနနးရင

ႏမေတာ မငးလျမတက စဖကေတာမပါဟ ေစလာ၏။

မငးေခါငသညလညး ဘးရာဇာႏင တငပငေသာ အလြန သငေလာေၾကာငး ေလာကသညႏင

ဘးရာဇာကပင ႀကးၾကပ၍ ေဆာငရြကေစ၏။ မြနတ႔ျပည ကာလယၿမ႕တြင လကထပတနနး ေဆာက၍

ရာဇာဓရာဇ ႏင မငးလျမတ တ႔ စဖကေတာ မၾကသည။ မငးလျမတက သပဘာေဒဝ ဟ သမတေတာမ၏။

ျမနမာပညာရ ႏင မြနပညာရ

ထ႔ေနာက ဘးရာဇာႏင မြနပညာရ အမတႀကး သဟပေတတ႔ ေတြ႕ဆစကား ေျပာေဟာၾကသညက

လအမား လာေရာက နားေထာငၾက၏။

Page 81: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

သဟပေတက အသကငယ၍ ေနရာနမက ေနၿပးလင မမ ေဆာငယခေသာ ၾကျဖက ဘးရာဇာအား

ဆကကပ၏။ ၿပးမ " အရငမငးရာဇာ ေလာကတြင သမးရတနာ ၊ ၾက ၊ ပညာရ သေတာေကာငးတ႔၏ စကား

ဤသးပါးသည အတမရေသာ အရသာသးပါးဟ ေဗဒငကမးမားတြင ဆပါသည။ သ႔ေၾကာင တစပါးျဖစေသာ

ဤၾကက အလြန သးေဆာငေစလပါ၍ ဆကကပပါသည " ဟဆေပ၏။

ဘးရာဇာလညး ေပးသညက မပယအပဟ စားေလ၏။ သ႔စားရာ၌ အဖားက စ၍ စားေလ၏။

" အရငမငးရာဇာ ပညာရႀကး ျဖစပါလက အဘယေၾကာင ၾကက အဖားကစ၍ စားပါသနညး "

" ငါသည ေဗဒငကမးကမ၍ တေရြ႕ေရြ႕ အရသားတး၍ တး၍ ခစားလေသာေၾကာင အဖားကစ၍

စားေပသည "

" မငးရာဇာ ဘရား တရားေတာအရ ေကြးေသာလကမဆန႔ခင ၊ ဆန႔ေသာလက မေကြးခင အနစၥ

ျဖစတတစြာ၏။ အရသာေကာငး တညရာသ႔ မေရာကမ အနစၥျဖစဘမကား အရသာက မခစားရဘ

မရပါသေလာ "

" သဟပေတ ငါကား ေဗဒင နတကမးမကသာ မ၍ စားသည။ သငကား ဘရား တရားေတာက မ၍

ဆသည။ သ႔ျဖစေသာေၾကာင ငါစကားထက သငစကားက ပမ သငျမတလေပ၏ "

ထအခါ သဟပေတသည ေဩာ ငါကား အတမရေသာ ပညာရ သေတာေကာငးက

ေတြ႕ၾကရေပသည တကားဟ ၾကညညဝမးေျမာကစြာ မမ ကြမးစားေသာ ေရႊအပ တစရာငါးဆယခတက

ကြမးႏငတကြ မငးရာဇာအား ပေဇာဦးတက၍ ဤသ႔လညး ဆ၏။

" အရငမငးရာဇာ ပညာရသကသက အခ႕သည မမတ႔ ဆမေသာ စကားက အနငရရန အမးမး

ၾကဖန၍ မဟတမမနသညကပင ဟတမနေယာင ျဖစေအာင ဆေလၿမ ျဖစသည။ အလြန အရးခခ၏။

မငးရာဇာကသ႔ေသာ ပညာရ သေတာေကာငးကကား အကြနပတ႔ အလြနေတြ႕ၾကခပါသည။ စငစစေသာကား

မငးရာဇာ၏ စကားက အမားမယရေပ။ သးစြရးလညး ျဖစ၍ လးလး ပယထကသည မဟတပါ။

တရားေတာႏင ကြလြရမသာက ကြနပဆပါသည " ဟ ဆေပ၏။

ဘးရာဇာကလညး " သဟပေတ ေလာကဝတႏင ဓမၼဝတတ႔ တညေသာ ေနရာလညး ရ၏။

မတညေသာ ေနရာလညး ရ၏။ ကမ႓ာေလာကက လငးေစႏငေသာ ေနမငးသည ဝါးလးေခါငးတြငး၌

မလငးနငကာမျဖင အေရာငအဝါ မရဟ ဆရအေလ။ တစခဏမ သးစြရန ေငြေၾကး မရကာမျဖင

စၾက၀ေတးမငးက သဆငးရဟ ဆရအေလ။ ငါသည ေဒ၀ဒတအား နဗၺာနက မေပးတတ ဆကာမျဖင

ဘရားသခငသည နဗၺာနက မေပးတတဟ ဆရအေလာ " ဟ ဆေပ၏။

Page 82: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ဤသ႔လင ပညာရ ႏစဦးသည တစေယာကေကးဇးက တစေယာကဆလက ခစၾကညစြာ

ေျပာေဟာၾကေလသတညး။

မဖရားတ႔အား ဆးမခက

ဘးရာဇာ မျပနမ ရာဇာဓရာဇအား ကငရာေဆာငရာေသာ တရားတ႔က ျပသၿပးေနာက

သပဘာေဒဝက ထးျမတေသာ သာသမးရရန မညသ႔ ကငေဆာငအပေၾကာငး ေမးျမနးေတာမ၏။

ဘးရာဇာ ေလာကသညကား

" အရငမဖရားျမတ သရသးပါး ၊ ဂါရဝသးပါး ၊ ဝါရသးပါး တ႔က ေဆာကတညရပါမည။

သရသးပါး ဟသညကား (၁) ႀကးတနး ႀကမတနးေအာက မလးရာ ၊ (၂) ခါးဝတတ႔က ေခါငးကစြပ၍

မဝတရာ ၊ (၃) ေျခမေဆးဘ အပရာ မဝငရာ။

ဂါရဝသးပါး ဟသညကား (၁) အမ အဖ (၂) ေယာကၡမ (၃) မမ၏လင ဤသးဦးက ျမတနးတနာ

ရေသျခငး။

ဝါရသးပါး ဟသညကား (၁) အခါး (၂) အစပ (၃) အဖန ဤသးဦးက ပဋသေႏၶ ရေသာအခါ

မစားမသးရာ ။

ဤသညတ႔က ကငေဆာငပါက ထးျမတေသာ သားသမးမားက ရနငပါသည " ဟ ေလာကေလ၏။

ၿပးမ ရာဇဓရာဇသည ဘးရာဇာအား ဆလာဘမားစြာႏင မြနအမတ သမးတစေယာကက ေပး၍

ငါးလတငတင ထားၿပးမ အငးဝသ႔ ေကာငးစြာ ျပန၍ပ႔ေပ၏။

ဤကစ၍ ႏစျပညေထာငခငး အလြနသာယာ ေအးခမးၾကေလသတညး။

ညေတာ စစကငးစား ျခားနားရာတြင ေလာကတငခက

ဘရငမငးေခါင၏ ညေတာ စစကငးစား ရငသဒၶတသည ဘရငက ခခေလသျဖင

စးခငးတကၾကရာတြင မ၍ ညေတာက ေႏာငအမ၌ ထားေလ၏။ ထအခါ မငးရာဇာ ေလာကသညကား "

ညေတာသည အသပညာနညး၍ ျပစမားေသာလညး အျပစေတာ မယသငပါ ။ ညေတာ ျပမခကျဖင

အရငမငးႀကး၏ ဘနးတနခး တးတကထြနးလငး၍ လာပါသည။ ပေလာကပါအ။ ေရးက ဝကတစေကာငသည

ပတျမားဂ၌ ေနရာ ဂအနး ျဖတသနးသြားေလရေသာ ျခေသၤ၏ အရပက ေၾကာကသညႏင ထပတျမားဂ၏

အေရာငအဝါ ညေစအဟ ကယျဖင ပြတတကပါသည။ ပြတဖနမားေသာ အေရာငအဝါ တး၍ပင

Page 83: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ဝငးေတာကလာပါသည။ ဤသပင ညေတာ၏ ျပမျခငးျဖင ဘနးတနခး အာဏာေတာ ႀကးလာပါသည။

ညေတာက လႊတသငပါသည " ဟ ေလာကေလ၏။

ဘရငမငးေခါငလညး အမကေတာေျပ၍ ညေတာက ေႏာငအမမ လႊတေလ၏။ ညေတာလညး

လြတလင မြနျပည ေယာကဖေတာ ရာဇာဓရာဇ ထသ႔ ေျပး၍ ပးေပါငးေနေလ၏။

မြနတ႔ျပညသ႔ စစခအ၌ ေလာကတငခက

၇၆၈ ရခငျပညအေရးႏင ပတသကလက ဘရငမငးေခါငႏင ရာဇာဓရာဇတ႔ မသငမတင ျဖစၾက၍

ဘရငမငးေခါင မြနျပညသ႔ စစခမညရရာ ဘးရာဇာ ေလာကသညကား " အရငမငးႀကး စစက

အေဆာတလင မခရာ။ ကာလ ၊ ေဒသက ေရးဦးစြာ ေထာကခငေတာမရာသည။ ယခ မးလသ႔ ေရာကၿပ။

မြနျပညတြင မးအခါ အလြန မးႀကး၏။ ေတာၿမငစမစမး ထထပလပါသည။ ေခာငးေျမာငးထးအင

ညြနေပာငးလညး ထထပလပါသည။ ဆငေၾကာငး ၊ ျမငးေၾကာငး ၊ လမးပနးလညး မသာ ျဖစပါသည။ သ႔ပါ၍

မးကန ေသြ႕ေျခာကေသာ အခါကာလမ ခေတာမသင ပါသည " ဟ ေလာက၏။

ဘရငမငးေခါငလညး မနာယဘ ခေလရာ စစေရးမလ ရးနမခ၏။ မဖရားကလညး သ ရေလ၏။

ေျပးေလေသာ ညေတာ စစကငးစား ကလညး ရာဇာဓရာဇက ကြပေလ၏။ ဤသ႔ အမးမးေသာ ေဘးဒကၡမား

ေရာကရာတြငမ ေနာငတႀကးစြာရ၍ စကေတာမေခၚနင ၊ စားေတာမေခၚနင ရေလ၏။

ထအခါ မငးရာဇာ ေလာကသညကား " အရငမငးႀကး အကြနပ ေလာကထားသညက

မယေသာေၾကာင ဤသ႕ ျဖစရပါသည။ စစတ႔သေဘာသည အငအားႀကးမားသညဟ၍ တစဖကသားက

မေလးမစား မျပရာ "

" ႏစတငကငယ တစခသည ႏြားေျခရာကြက တစခက အမရေသာေၾကာင စြနက

ေအာငျမငဖးပါသည "

" ေၾကာငတစခသည ရေသဖထငေအာကက အမရေသာေၾကာင ျခေသၤမငးက အနငရဖးပါသည "

" ပဇြနတစခသည ေရအငက အမရ၍ ဆငေျပာငႀကးက စားရဖးပါသည "

" လပတစခသည ေခာငးငယက အမရ၍ ကားထးက ေအာငဖးပါသည "

" ဤသ႕လင စစတ႕သေဘာမာ ကာလ ၊ ေဒသ ၊ အစအရငသာ လရငး ျဖစပါသည။ ယခ နမက ၊

ပေဆြးရျခငးမာလညး ေလာက၌ ျဖစတတေသာ ေလာကဓတရားပင ျဖစပါသည " ဟ ေလာကေလ၏။

ထအခါမ ဘရငမငးေခါငသည စတ၏ ခမးသာျခငးသ႕ ေရာကေလသတညး။

Page 84: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

မဖရား ဘ႔မယက နနးခရာ၌ ေလာကတငခက

တစရခါေသာ ဘရငမငးေခါငသည မဖရား ဘ႔မယက ယၾကညေတာမမ၍ နနးကခထားသညအျပင

အတြငးသငးမႉးသမးက ေတာငနနးတငမည ဟ၍လညး ၾကေတာမ၏။

ထအခါ မငးရာဇာသည ဤသ႔ နားေတာေလာက၏။ " စငၾကယစြာ တးျပာ ေရြးခယ၍ထားေသာ

မးစပါးေသာမ ေပါကတ ၊ မေပါကတ ရေသးသည။ ေဈးစပါးက မးျပ၍ မေပါကနငရာ။ တစနညးေသာကား

လကေတာက အညစအေၾကး ထလးေသာအခါ ေဆးေတာမလင သန႔စငျပနသကသ႔ လညးေကာငး ၊

အဖးထကလေသာ ပတျမားေသာငကင ရႊ႕ညြနတြင ကေသာအခါ ေဆးေၾကာသတသင၍ ဝတဆငေတာ

မျပနသကသ႔ လညးေကာငး အေၾကာငးေၾကာငးက ေထာကရႈသငပါသည " ဟ ေလာက၏။

ထအခါ ဘရငမငးေခါငက အဘးပင မစ၍ နနးတငေလေတာဟ မနေတာမသျဖင မဖရားက

သြနသငဆးမၿပးေသာ ျပန၍ နနးတငေလ၏။ ဘ႔မယကလညး အဘး မ ေပးေသာေၾကာင မယတမက

ရရေပသည ဟ၍ ေရႊတစပာခတ ကြမးအပႏငတကြ ဝတေတာမေသာ လကစြပ ငါးခညက မငးရာဇာအား

ပေဇာေလ၏။

ဘးရာဇာ သတေကာငးျခငး

ဘးရာဇာသည ဘရငမငးေခါငအား အရငမငးႀကး ပညာရေသာလညး သတျဖစခပါသည။ သတက

မျပတ ျပေတာမပါဟ အစဉအၿမ ႏးေဆာ တကတြနးေလရ၏။

ဘရငမငးေခါငလညး ဤအမတႀကးသည အျခားသတ႔အား သတမျပတျပရန တကတြနးလသည။

မမကယတငမကား မညမေလာက သတေကာငးေၾကာငး သရေအာင စစမးမညဟ တစေန႔သ၌ ညလာခ

စေသာအခါ မႉးမတအမားႏင တငးျပညေရးမားက ေဆြးေႏြးတငပင ေနရာမ ဘးရာဇာဘကသ႔

ရတတရကလည၍ " အဘးရာဇာ ေလာကတြင အဘယ ဥ သည အဆမဆးနညး " ဟ ေမးေတာမ၏။

ဘးရာဇာကလညး " မနလပါ ၊ ဖြတဥ အဆမဆး ျဖစပါသည " ဟ ေလာကေလ၏။ ဘရငလညး

တစစတစရာ ဆကလက မမန႔ေတာဘ မႉးမတပရသတမားဘကသ လညျပန၍ တငးေရးျပညေရးက

ဆကလက ေျပာဆ ေဆြးေနြးေနေတာ မေလ၏။

ထ႔ေနာက တစႏစတတ ၾကာေသာအခါမ ယခငကသ႔ မႉးမတမားႏင တငးေရးျပညေရး

ေဆြးေႏြးေနရာမ ဘးရာဇာဘကသ လည၍ " အဘးရာဇာ သ႔ခညးသာေလာ " ဟ ေမးေတာမ၏။

ဘးရာဇာကလညး တစစတစရာ ေႏာငေႏးျခငး မရဘ " မနလပါ ၊ ဆားႏငပါဘရား " ဟ တငေလာကေလ၏။

ထအခါမ " ဘးရာဇာသည အလြနပင သတေကာငးလေပသည " ဟ ခးမြမးေတာမ၏။

Page 85: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ဤတြင " ေလာက၌ အဘယဥ အဆမဆးနညး " ၊ " ဖြတဥ အဆမဆး ျဖစပါသည " ၊ "

သ႔ခညးသာေလာ " ၊ " ဆားႏင စားရပါမည " ဟ၍ ေမးရန ေျဖရန ရသညမားက ပထမပငးက ေမးၿပးေနာက

တစႏစလးလးၾကာမ ဒတယပငးက အမတမထင ဆကလက ေမးေလသည။ ဘးရာဇာ ကလညး

တစဆကတညး ေမးသကသ႔ ေႏာငေႏးျခငးမရ ေျဖဆနငေလသည။ ဤကသ႔ ေျဖဆနငျခငးမာ ဘရငသည

တစစတစရာ အဆကမရဘ ျဖတ၍ ေမးသည ၊ ဆကလက၍ ေမးျမနးရန ကနေသးဟနရသည ၊ တစေန႔ေန႔

ေမးလတ႕ ၊ ငါ သတႏင ေနအပသညဟ သတ အစဉမျပတ ထားေသာေၾကာင ဤသ႔ ေႏာငေႏးျခငးမရ

ေျဖဆနငျခငး ျဖစေလသည။

အမတႀကး ဘးရာဇာ ကြယလြနျခငး

ဤသ႔လင အငး၀ဘရင မငးႀကးစြာေစာက လကထက ၊ သားေတာ ဆငျဖရငတရဖား လကထက ၊

ညေတာ ပထမမငးေခါင လကထက အားျဖင မငးသးဆကေျမာက ၊ ႏစေပါငး ၅၃ ႏစတငတင ၾကခငေသာ

သမာဓ ၊ ပညာႏင ဘရငမစ၍ သတဝါတ႔ အကးက ေဆာငေပေသာ အၾကငအမတႀကး ဘးရာဇာသည '

ဝနစငးအသညသား ' ၊ ' စညးတပစ ' ၊ ' မငးရာဇာ ' ၊ ' ဘးရာဇာ ' ဟ၍ ႀကးျမငလာရာမ ဇရာဒဗၺလ

အမငးမစြမးေသာ အရြယသ႔ကသျဖင သခၤါရဓမၼ အနစၥဝနက မလြနနငရကား သကရာဇ ၇၈၃ ခတြင

ဘဝတစပါးေျပာငး ကြယလြနေလ သတညး။

Page 86: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

မြနပညာရ အမတဒန

သကရာဇ ၇၄၅ ခတြင ဗညားႏြ႔သည ရာဇာဓရာဇ ဟေသာ အမညကခ၍ ေရႊနနးတက၏။

ဤသ႔တကၿပးေနာက မၾကာမပင " ငါ၏ရနသ အမတဒနငယက သတေလ " ဟ အမန႔ခေလ၏။ အမတဒန

ငယက " အျပစစငစစ ရသက ကြပေသာမငးသာလင ဘနးအာႏေဘာ ႀကးရာသည။ အကြနပက ကြပ မည

မာ အျပစက ေရးဦးစြာ ျပေတာမပါဦး " ဟ ေလာကေလ၏။

" သင၏ အျပစကား ငါဘရငျဖစရန ႀကးစားေနစဉက အျခား မႉးမတမားသည ကယတငေရာကသ

ေရာကသည ၊ ကယစားလႊတသ လႊတသည ၊ အၾကဉာဏေပးသ ေပးၾကသည ၊ သငမကား ဤသ႔ မဟတ ၊

ယခ ငါဘရငျဖစမ ႏႈတလကခပား ျပလာသည ၊ ဤကား သင၏ အျပစတညး " ဟ မန႔ေတာမ၏။

အမတဒန ျပန၍ ေလာကသညကား " ကြနေတာသည အရငခမညးေတာ၏ ကြနရငး ျဖစပါသည။

ကြနေတာ လေကာငးဟ အမတဒန အမညႏင သနလငၿမ႕က စားေစပါသည။ ကြနေတာသည

ထးျဖေဆာငးသည ဘရငစစကသာ ခစားပါသည။ ထးျဖ မေဆာငးေသးသည မငးက မခစားတတပါ။

အမကေတာရ၍ ကြပေသာ ကြနေတာေသရမညကား မန၏။ သ႔ျပညထေရးကား ပကေလေတာသည။

အေၾကာငးေသာ ကား ေနာငအခါ လတ႔သည အထငအယ မားကနရာသည။ အမတဒနသည မငးစစကသာ

ခစားသည ၊ ေထာငထား ေသာငးကနးသည သပနမငးက မခစား ၊ မဆညးကပ ၊ မကမညေန၍ ထသပနမငး

မငးအျဖစသ႔ေရာကလင အမတဒနက သတေလသည။ သ႔ေၾကာင ထအမတဒန ကသ႔ မျပႏင မျပထကဟ

ယမားၾကေသာ အရငမငးႀကး ပငပနးဆငးရေတာ မရာသည။ ျပညထေရးလညး ပကေလရာသည။

ဤကျမင၍ ကြနေတာသည အရင ေထာငထားေနစဉက မဆညးကပခပါ " ဟ ရဝစြာ ေလာကေလ၏။

ဘရငလညး ဆတဆတသာ ေနရ၏။ ထအခါ မပငဆရာႏင မငးကနစ တ႔က အမတဒန၏

စကားသည ဟတမနေလးနကေၾကာငးက ဝင၍ ေထာကခၾကေလ၏။ ဤတြငမ အမတဒန ဟေသာ

အမညရငးႏင သနလငၿမ႕က ျပန၍ ေပးေတာမသည။ ဝငေတာမခါနးေသာ အမတဒနက စညေတာႏင

အမသ႔ ပ႔ေစေတာမ၏။

အမတဒနက ျမနမာမငးသ႔ ေစျခငး

အစဉအဆက ထးစအတငး ရာဇာဓရာဇလညး ျမနမာမငးသ႔ ပညာရ အမတဒနက ရာဇသ

လကေဆာငအမားႏင လႊတ၏။ ျမနမာမငး ကလညး ေကာငးစြာ ဆးႀကေလ၏။

ေရ႕ေတာသ႔ေရာကလင ပညာ အတမအနက ၊ အကစအလစက သလ၍ အမတဒနအား

ထမငးတည၏။ ထမငးပြတြင ငါးဟငး ၊ အကင အဖတတ႔က ထမငး မျမငသာေအာင အေပၚက အျပညအပ၍

ထည၏။ ဆားေလာကနေတာက ထမငးပြအလယတြင ျမပ၍ထည၏။

Page 87: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

အမတဒနလညး ထငါးဟငးက ကစလစစြာ တစစသတ၍ လညးေကာငး ၊ အကင ၊ အဖတ တ႔က

ႏစဖက လး အသားက ျပန၍လညးေကာငး ထမငးႏငတကြ စား၏။

ဤသ႔ ကစလစသညက ျမငရမ ျမနမာမငးက ဤသ႔ေမး၏။

" အမတဒန ၊ ဟသာဝတတြင ငါး ရခသေလာ "

" အရငမငးႀကး ၊ ေနာငေတာျပညမာ ငါးအမးေလးဆယ ထးထးဆနးဆနး ရပါသည။

လဂြနးတငၿမ႕မာ ေခာငးတစဖကက သရကေတာ ၊ တစဖကက ၾကေတာ ရပါသည။ သ႔ေၾကာင ထေခာငးရ

ငါးတ႔မာ တစဖကခဉ ၊ တစဖကခ ျဖစၾကပါသည။ သၿမ႕မာ သစပငတကေသာ ငါး ၊ ေရေပၚဝယ

သြားေသာငါး ၊ ဆငရပ ၊ ျမငးရပ ၊ ထးရပ ၊ တခြနရပ ၊ ဆမးတငရပ ၊ ကြမးကပရပ သ႔ေသာ ငါးတ႔ ရပါသည။

သာယာၿမ႕မာ ငါးပႏင အေရာငးအဝယ ျပၾကပါသည။ မဟာဂၿမ႕မာ ဆငႏင မတမၿမ႕မာ ေၾကြႏင

အေရာငးအဝယ ျပၾကပါသည။ ရနစစၿမ႕မာ ေျမကတးလင ေရႊ ျဖစပါသည။ ဤသ႔လင ေနာငေတာျပညမာ

အထးအဆနး မားျပားပါကန၏ "

" အမတဒန ၊ ငါမာ သပရာသးတစလးက ႏစပငး ပငးၿပးေသာ တစပငးက အသားထြငး၍

ပငကန႔တက တပၿပးလင ငါႏငမဖရား စး၍ အငးလယတြင ကစားၾကသည "

" အရငမငးႀကး မန႔ေတာမတငး ဟတေပလမမည။ ေနာငေတာမာလညး ကနစြနးတစဆစက ခြ၍

ပငကန႔တက တပၿပးလင ေနာငေတာက ပက ၊ မရးေတာက ဦးက စး၍ စကငအငး တြင ကစားၾကရပါသည "

မငးႀကးလညး လကခပတး၍ ရယေတာမ၏။

ထအခါ အမတဒနက

" အရငမငးႀကး ယခ သပရာႏင ကနစြနးက ေရာနယ၍ လကသပ သပစားရေသာ

အလြနအရသာရမည မဟတပါေလာ "

" အမတဒန ၊ ဟသာဝတတြင သငကသ႔ မႉးႀကးမတရာ မညမေလာက ရသနညး "

" ေနာငေတာထတြင ကြနပထကမက အေရးအရာ တတလမၼာေသာ မႉးႀကးမတရာ အလြန

မားပါသည။ ကြနပက စာေရးမသာ ျဖစပါသည "

ထအခါ မငးႀကးက ထနးရြကႏင ကညစေပး၏။ အမတဒန ေရးၿပး၍ တစရြကလး စာအျပည ၊

ေကာငးမြနေသသပစြာ ရသညက မငးႀကး ျမငရလင " အမး စာေရး ျဖစတနရာ၏ " ဟ မန႔ေတာမ၏။

Page 88: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ဤသ႔ ေမးျမနး ေျပာဆၾကၿပးေနာက တအကနား ရကၡာ အျပညအစႏင အမတဒနက

ေကာငးစြာထားေတာမ၏။

မေကာငးတရား၌ အမတဒန ဆးျဖတပ

တစခါေသာ မြနတစေယာကႏင ျမနမာတစေယာကသည ျမစ၌ မေကာငးေပၚသညက ျမငလင

ျမနမာက ' မေကာငး ' ဟ ဆ၏။ မြနက ' ကာမး ' ဟ ဆ၏။

ဤသ႔လင သ မနသင ၊ ငါ မနသင အျငငးအချဖစလက ရပစၥညးက သမး၍ ကြနျပစတမးဟ

အေလာငးအစားျပကာ မငးႀကးထ ေရာကလာ၏။ အမတတစယာကက ဆးျဖတေစေသာလညး

မၿပးျပတသျဖင အမတဒနအား ဆးျဖတေစ၏။

အမတဒနက " သငတ႔ႏစေယာက မေကာငးက အဘယအရပ၌ ျမငသနညး " ဟ ေမးေသာ "

မြနအရပမာ ျမငၾကပါသည " ဟ ဆ၏။ " မြန အရပ၌ ျမငလင မြနအေခၚႏင ေျပာသ နငေကာငး၏။

သ႔ေၾကာင ျမနမာက ပစၥညးႏင ကယအစား ေရႊတစပာ မြနအား ေပးေလ " ဟ ဆးျဖတ၏။

မငးႀကးၾကားေသာ အလြနသေဘာက ဝမးေျမာက၍ အမတဒနအား ဆလာဘမားစြာ ေပးေတာမ၏။

ေရႊရေသာ မြနလညး ထေရႊတ႔က မြနရြာစပ ေညာငပင တစပငရငး၌ ျမပေလေသာေၾကာင

ထေညာငပငက ' ေရႊေညာငပင ' ဟ ေနာင တြငေလသတညး။

သားသတမႈတြင အမတဒန ဆးျဖတပ

အခါတစပါး ေယာကားတစေယာကတြင မယားႏစေယာကရရာ မယားႀကးက သားမရ ၊

မယားငယသာ သားရ၏။ သ႔ေသာလညး သား မျမငေသာ မယားႀကးက ပမ ခစေလသညႏင မယားငယသည

" ငါသားက ငါသတ၍ မယားႀကး သတသညဟ ငါဆမ မယားႀကးက မနး၍ ငါက ခစလမမည " ဟ

ၾကစညၿပးလင မမသားငယက ေရတြငးထသ႔ တတတဆတ တြနးခသတေလ၏။ ၿပးမ မယားႀကး

သတပါသညဟ မငးႀကးအား ေလာကေလလင အမတႀကး ေလးေယာကတ႔အား စရငေစရာ မၿပးနင။

မငးႀကး မကၿပးလင ၄ငးတ႔က အကဉးထားေလ၏။ ထေနာကမာ အမတဒနအား အမႈလႊေတာမသည။

အမတဒနလညး မယားႀကး ၊ မယားငယ တ႔က စစေမးေသာ မသတပါ ဟ၍သာ

အေၾကာငးအမးမးျပ၍ ထြကဆၾက၏။ ထအခါမ အမတဒန သည မယားႀကးက ဆတကြယရာသ႔ ေခၚၿပးလင

" သင မသတဟ ဆေသာ အမားတကာေရ႕တြင ထဘခြတဝမညေလာ ၊ ခြတဝလင သင မသတဟ

ငါတ႔ယၾကညမည " ဟ ဆေလ၏။

မယားႀကးက " သခငဘရား ေရးဘဝက ကသလကနညးပါး၍ ယခ မနးမ ျဖစလာရမက လငက

တစပငးသာ ရပါသည။ ဤသ႔ ကသလ နညးေသာ မနးမျဖစလာၿပးမ ထဘခြတရဦးမညဆေသာ အဘယမာ

Page 89: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ေကာငးေတာမညနညး။ အကြႏပက သတလငလညး ခရမညသာ ၊ အသေရကေသာကား မဖကပါႏင ၊

သ႔သားကလညး အကြႏပ မသတပါ " ဟ ဆေလ၏။

၎ေနာက အမတဒနသည မယားငယက ဆတကြယရာသေခၚ၍ ေရးနညးအတငး ေမးေသာ "

ခြတဝ၏ " ဟ ဆ၍ အကယပင ပရသတေရ႕၌ ခြတေလ၏။

ဤသ႔လင အမတဒနသည မယားငယ၏ အရကအသေရ မရေသာ အျဖစက သရၿပးမ မယားငယပင

သတတနရာ၏ဟ အတပယ၍ စစေမးေသာ အဆး၌ မယားငယ ဟတတငး ဝနခရေလ၏။

မငးႀကး ၾကားေသာ အမတဒနအား ပရသတေရ႕တြင ခးပလက ဆလာဘမားစြာ

ေပးသနားေတာမေလသတညး။

လကေကာကခးမႈ၌ အမတဒန ဆးျဖတပ

တစခါေသာ ေနျပညေတာဝယ အးကငးကပမန႕လပေသာ မနးမတစေယာကသည ပတျမား ၊ နလာ

စေသာ ေကာကတ႔ျဖင စျခယသည လကေကာကတစဆယငါးကြငးက အတတြငထည၍

ေပါငေပၚမာထားလက ေဈးတြင မန႔ခကေန၏။ ထအခါ ရဟနးတစပါးသည မန႔အလႉလာခ၍ ထမနးမ

လႉမညဟ အမတမထေလသညတြင လကေကာကအတ ကသညက ရဟနးျမငလင ေျချဖင ညႇပယ ၊

သငးပငၾကားတြင ဝက၍ ယသြားေလ၏။

မန႔သညမလညး သတရ၍ ၾကညေသာ လကေကာကမား ေပာကေၾကာငးသသျဖင

သညးစြာငေၾကြးလက မငးႀကးအား ေလာကေလ၏။ မငးႀကးလညး အမတဒနအား အပေလ၏။

အမတဒနသည မန႔သညမအား စစေမးေသာ မမအနးသ႔ ရဟနးတစပါး လာေရာကေၾကာငး ၊

ထရဟနးကလညး မတမေၾကာငးမားက ေလာကလင ထရဟနး၏ ေကာငးကျပေစ၍ သရမ ပငၿပးေသာ

ဤသ႔ေလာက၏။

" အရငဘရား အဆငးေရာင လပတငတယ သပၸယသညၾကား၍ ပငပါသည။

ၾကားသညအတငးလညး သပၸယၾကညညဖြယ ရေပ၏။ စာေပ ကမးဂန တတပါ၏ေလာ "

" ငါသည ခနစႏစအရြယကပင သကၤနးဝတ၍ ေလာက ေလာကတရာ ကမးစာစေအာင သငၾကား

တတေျမာက၏ "

" ေကာငးလပါ၏ ဘရား " ဆ၍ ရဟနးက ျပနလႊတလက၏။

ေနာက ဒတယအႀကမ ပငျပန၍ ဤသေလာက၏။

Page 90: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

" ေနျပညေတာဝယ မငးေကာငးသးရာ ရသညအနက တစေကာငးမာ ေကာငးထငပဂၢလ

လေနပါသည။ သငေလာေသာ ရဟနးတစပါး အလ႔ငာ အကြနပထမာ ဆလာပါသည။ အကြနပအလကား

အရငဘရားက ၾကညညလသည ျဖစ၍ အရငဘရားကသာ ရေစခငပါသည "

" ၿမ႕၏ အေရ႕ေျမာကေထာငတြင ေကာငးတစေကာငး လစလပသညမန၏။ ဤေကာငးက ရေအာင

အမတႀကး ၾကေပးပါ။ သငအား လကေဆာငမားစြာ ေပးပါမည "

" ရေအာင ၾကေပးပါမည ၊ မညသညလကေဆာင ေပးမညနညး "

ထအခါ ခးထားေသာ လကေကာကမားက ထတ၍ ေပးေလ၏။ အမတဒနကလညး

ေကာငးရပါေစမည ဆ၍ ရဟနးက ျပနလႊတလက၏။ ၿပးမ လကေကာကမားက မန႔သညမအားျပေသာ

မနေၾကာငးဆမ လကေကာကမား ၊ မန႔သညမ ၊ ရဟနး အားလးတ႔က မငးႀကးအား အပေလ၏။

ျမနမာမငးလညး အမတဒနအား ႀကးစြာခးေျမာက ပေဇာေလသတညး။

" မငးအမတဒန ၊ သရအမ ၊ ေကာကစနပမယြငး " (ကဝလကၡဏာသတပ)

Page 91: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ပညာရည ၊ နႈတရည ေကာငးေသာ ပငးယစႀကသျမတ

သကရာဇ ၇၆၆ ခတြင ဟသာဝတ ပခးမငး ရာဇာဓရာဇသည အငးဝက လပၾကရန ဆနလာ၍

စစကငးေရဝနးတြင ေခတ တပခေန၏။

ထအခါ အငးဝဘရင မငးေခါငသည ဆရာေတာမား ၊ မႉးမတမားႏင တငပငရာ မညသမ မြန

ရနေအးေအာင မေလာကနငၾက။ ပငးယ စႀကသျမတ ကသာ မမသည မြနမငး ျပနသြားေအာင

တတနငေၾကာငးႏင မန႔ဆေလသည။ ဘရငကလညး အားရဝမးသာစြာ အေရးကနလြ၏။

စႀကသျမတသည ေရးဦးစြာ ေတြ႕ဆ၍ စကားေျပာေဟာလေၾကာငး ရာဇာဓရာဇထသ႔ ေမတာစာ

ေစ၏။ အခြငရေသာ သြားေရာကရန စစဉသညကား ေရ႕ဆးက အဝတျဖႏင သတငးသည သးရာ ေနရ၏။

ေနာက ဆငဟငး ငါးေတာငျပညက ေရႊက တငၿပးေသာ စႀကသျမတ စးသည။ ေနာကကတစဖန သအ

သးရာက တရတပဆး ၊ ယမး ၊ ခငးႏး ၊ ကတး ၊ လကဖကေျခာက ၊ ထနးလက ၊ သကာ ၊ သစသး စေသာ

လကေဆာငတ႔က ကင၍ လကရ၏။

ရာဇာဓရာဇကလညး ဆးႀက ၊ ေရာကရ ၊ စကားေျပာေဟာ ၾက၏။ စႀကသျမတ ကစ၍ ဤသ

မန႔ေတာမ၏။

" ဒါယကာမငးျမတ ၊ ဟသာဝတႏင အငးဝသည အလြန ေဝးလၾက၏။ ဤမ ေဝးလေသာခရးက

ေရစးကဆန၍ ပငပနးႀကးစြာ တကလာခသညကား အဘယကလ၍ တကလာပါသနညး "

" ငါသည အေၾကာငးေလးပါးႏင တကလာခ၏။

(၁) အထးထးေသာ အရပေဒသတ႔က ၾကညရႈရန ၊

(၂) ငါဘနးလကရးက ျပရန ၊

(၃) တငးနငငခ႕ရန ၊

(၄) ပဂ ၊ အငးဝတ႔တြင ဘရားဖးရန ၊ ဤအေၾကာငး ေလးပါးႏင ငါလာခ၏ "

" ဒါယကာမငးျမတတြင ရဟနးပညာရ ၊ လပညာရ မရဟ ငါထငသည "

" အဘယေၾကာငပါနညး "

" ရဟနးပညာရ မရ ဆရာ၌ ဇမၺဒပကြနး ၊ တာဝတႎသာ ၊ အသရာျပည ၊ အဝစ ၊ ဤေလးရပသည

ယဇနာ တစေသာငးစ ရသည။ ပထမ သးရပတြင ေတာေတာငေရေျမ ၊ လေန ၊ နတေန စသညျဖင

ရငးလငးျခားနားစြာ ေနၾကသည။ အဝစတြငေသာကား ခရသတ႔သည ကညေတာကဝယ မနညငးေစမားက

Page 92: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

အျပညသြပ၍ ထားသကသ႔ အသပအႏက ခရသည။ အပငးအျခား မရေလ။ ဤသ႔ အဝစငရတြင သတဝါ

မားရသညမာ ဤေလာက၌ မေကာငးမႈ အားႀကး၍ ျဖစသည။ ယခ ၾကြလာေသာ အေၾကာငးေလးပါးတြင

စတတ အေၾကာငးတစခသာ သငသည။ ပထမ သးပါးမာ ေလာဘေဇာတက၍ လာသညျဖစေသာေၾကာင

မသငေလ။ ဤသ႔ မသငသညက တားျမစ ဆးမျခငး မျပေလသျဖင ဒါယကာ မငးႀကး၌ ရဟနးပညာရ မရဟ

ငါဆသည "

" လပညာရ မရဟ ငါ ဆရာ၌ ဒါယကာမငးႀကး၏ ခမညးေတာ ဗညားဦးႏင ငါတ႔ ယခ

ဘရငမငးေခါင၏ ခမညးေတာ မငးႀကးစြာတ႔သည သတမနေစလႊတ မဟာမတဖြ႕ၾက၍ မးမေသ ေရမေနာက

ေရႊတစျပားတညးကသ႔ ျဖစသည။ ယခ ဒါယကာမငးႀကး လကထက၌ကား ႏစျပညေထာင

ခမးသာေၾကာငးက မေလာကၾကေသာေၾကာင မႉးမတ ေသနာပတ ၊ လပညာရ မရဟ ငါဆသည "

" တစေၾကာငးလညး ဒါယကာမငးျမတသည ေရးဘဝကသလ ဆေတာငးခကက ဟသာဝတတြင

မငးျဖစရနသာပါ၍ ဟသာဝတတြင မငးျဖစရေခၿပ။ သတစပါးနငငက လယကလေသာ သေဘာႏင

ခခသညမာ စတထငတငး ေပါကနငမညေလာ "

" တစေၾကာငးလညး အငးဝျပညႀကးသည သာသနာတည၍ အလးအရငး ဆငျမငး ဗလပါႏငတကြ

အလြနအားႀကးေသာ ျပညႀကး ျဖစသည။ ေနျပညေတာ ပတလည၌လညး ၿမ႕ႀကးရြာႀကးမား အငအားႏင

အျပည ရၾကသည။ ၎ျပင ေရ႕တနခး ၊ ကဆနသ႔ ေရာကေသာ မနတငး ေလရး ထ၍ ျမစတြငမ ေလတက

မထားသာ ျဖစသည။ ဝါဆ ၊ ဝါေခါင ေရာကေသာ ေရမးႀကး၍ ေရလညး အလြနၾကမး၏။ အသ႔လင အငးဝက

ရနငအနညး "

" တစေၾကာငးလညး ဧကရာဇႏစပါး သငျမတမ သတဝါတ႔ ခမးသာပါမည။ သတဝါတ႔ ခမးသာမ

သာသနာ ျပန႔ပြားပါမည။ သာသနာ ျပန႔ပြားမ ကသလမား၍ ျမတေသာဆႏင ျပညစေတာမရာသည "

" ျမတစြာဘရား ရာဇၿဂဟျပညသ ဆြမးခဝငေသာအခါ တခါးပတ၍ ေနၾကကနသည။

ရာဇၿဂလျပညသားတ႔ အပါယမကရနဟ သၾကားက လေယာငေဆာင၍ ဆြမးေလာငးမ ျပညသားတ႔ ထြက၍

ေလာငးၾကသည။ ဤအကးေၾကာင သဂတဘသ႔ လားၾကရကန၏။ ဤတြင ဒါယကာ မငးျမတကား ဘရားႏင

တ၏။ ငါကား သၾကားႏင တ၏။ အငးဝျပညသားကား ရာဇၿဂဟျပညသားႏင တပါသည "

ဤသ႔ ေျပာေဟာေနစဉ ရာဇာဓရာဇ၏ အမတတ႔သည ေရႊၾကကယကဘရား၏ ကြနသးေတာ

ႏစကပေကာခန႔က ဖမး၍ ဆကလာ၏။ ထအခါ စႀကသျမတက " တရားမငးျမတသည ေကးဇးရင

ေကးဇးေတာက မသတတ "

" ဘယသသည ငါ၏ ေကးဇးရငနညး "

Page 93: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

" တရားမငးျမတသည ယခကသ႔ ဘနးလကရးအာဏာႏင ဧကရာဇ ျဖစရသညမာ ေရးဘဝက

ဘရားရဟႏာတ႔ထ၌ ကသလျပခ ေသာေၾကာင မဟတပါေလာ ၊ ယခ ဘရား၏ ကြနသးေတာတ႔က

ညႇဉးဆရာ၌ ေကးဇးမသရာ မကၿပေလာ "

" ငါသည တရားႏငအည ဧကရာဇႏစပါး မဟာမတျဖစေအာင ၊ သတဝါတ႔လညး ခမးသာေအာင

ငါရပခပါသည ၊ အခြငျပေတာမပါ " ဟ မန႔ဆေလ၏။

ရာဇာဓရာဇလညး " ငါသည ျမနမာနငငက လပၾကမည လာခသည။ ယခ ငါဆရာ

ေျပာေဟာေသာေၾကာင မလပၾကလၿပ ၊ ငါျပနေတာအ " ဟဆ၍ ပငးယစႀကသျမတအား မားစြာေသာ

ပစၥညးဝတတ႔က လႉေပ၏။ ေရႊၾကကယကဘရား ကြနသးေတာတ႔ကလညး လႉလက၏။ ထေနာက

ရာဇာဓရာဇသည ျပနေလေတာသတညး။

Page 94: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

မြနအမတ ေစာခခက

မြနမငး ရာဇာဓရာဇသည အငးဝျမနမာမငး ဘရငမငးေခါငက နငေသာအခါ တစခါက

သဘငႀကးစြာခ၍ ေပာရႊင ေပာပါးျခငးက ျပ၏။ သ႔ျပစဉ " ဘရငမငးေခါငသည ငါက ရးျခငးႀကးလေလသည

၊ ေနာငက ငါႏင စစမကျပဝေတာမည မဟတ " ဟ ၾကးဝါး မန႔ဆေလ၏။ မႉးႀကး မတႀကးမား မညသ႔မ

မေလာကၾကေလ။

ထအခါ မရမးသား ေစာခခက ဆသက ဤသ႔ ေလာက၏။ " အရငမငးႀကး ကြနပတ႔ ျမငသ

မတသားဖးသညကား လကေဝ႔လကပမး သတၾကေသာအခါ ႏငသမာ ဆလာဘမားစြာရ၍ သားမယား

ေဆြမး မတေဆြမားႏင ေသာကစားရႊငျမး ေပာပါးေနေလသည။ ရးသကား စတမေကဘ ဆရာေကာငး

သမားေကာငးထကပ၍ နညးနာကနစြာ ႀကးစားသငယ ေလကငေနပါသည။ အခါလည၍ သဘငချပနလင

ထသႏစဦး သတၾကေသာအခါ လြနခေသာႏစက နငသ ရႈး၍ ရႈးသ နငသညက ကြနပတ႔ ျမငသ

မတသားဖးပါသည။ ဆငးရသားမားပင ဤသ႔ျဖစေသာ ဘရငမငးေခါငသည ဧကရာဇလညး ျဖစသည။ သ၏

သမးတစေယာကႏင မဖရား တစေယာကကလညး အရငမငးႀကးက ရထားလက ရသည။

ဘရငမငးေခါငသည အမတမေနမည မဟတ ၊ အရငမငးႀကးက နငေအာင ႀကးစားၾကေဆာင ေနမညကာ

မခြတ တညး။ အရငမငးႀကးကား နငခသည ဟ၍ ေပာရႊငစြာေနသည။ လကနကကရယာ ျမားေျမာင

ခငခေအာင မစရငဘေနေသာ ျမနမာမငး လာေရာကက အေရးေတာ မပကေခေလာ။ သ႔ေၾကာင

ေပါေပါေလာေလာ ေနေတာမမေကာငးပါ " ဟ နားေတာေလာက၏။

ၾကားေတာမလင " မငးကား ငယ၏ ၊ မငးေလာကေသာ စကားကား ေလးနက ဟတမနလေပ၏။

ေစာခခက ဟေသာ အမညႏင မတနပေလ " ဆ၍ ဆလာဘမားစြာႏင အမတ ' မဟာသမြန ' အမညက

ေပးေတာမ၏။

Page 95: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

မြနအမတ သရေကာငး လဂြနးအန

လဂြနးအမ၏ အမညရငးမာ မသလ ဟ၍ ျဖစသည။ လဂြနးအမမာ ေနာကမ ရေသာဘြ႕ျဖစသည။

တစခါေသာ သေမာငၿမ႕စား မၿဂငး (မျဂန)သည ဘရင ရာဇာဓရာဇက ပနကနထၾကြ၍ ညအခါ

တကခကရာ " သညကြနပကက မညသရေအာင ယပါခမမညနညး " ဟ မန႔ေတာမသညတြင မသလသည

ဓား ၊ လႊား ကငကာ ထြကခ၏။

ထမငးအးက ေခါငးရသည အေယာငေဆာင၍ မၿဂငးအား ဆကမညအဟန သြား၏။ မၿဂငး၏

လတ႔လညး ညျဖစေသာေၾကာင ၎တ႔၏ လပငထင၍ မတားမဆး ဝငရ၏။ မၿဂငးအနးသ႔ ေရာကမ

ထမငးအးက ပစ၍ မၿဂငးက ခတခၿပးလင ေခါငးက ယခ၏။ ရာဇာဓရာဇလညး ေခါငးဆကသညက

မးေရာငတြင ျမငရလင " ေကာငး၏ " ဟသာ ခးမြမးေတာမ၏။ တစစတစရာ ဆလာဘ ေပးေတာ မမေခ။

မသလလညး သ႔စငသညပြကမ ဆလာဘမေပးဟ ႏလးမသာ ရ၏။

မသလအား ဆလာဘေပးပ

ရာဇာဓရာဇသည ၿမ႕အမားက သမးယၿပးေနာက တကကလားၿမ႕သ႔ ေရာကလင မသလက ဤသ႔

ခးျမင၏။ တကကလားၿမ႕၌ ငါးဆကအမေဆာကၿပးမ ဝနၿမ႕စား သလက၏ သမး ကယလပေတာ

ႏငးေကသရာ ကတင၍ ေနေစ၏။ ၿပးမ ျဗာဇၨ (ျဗတဇ) အား ဤသ႔မန႔၏။ " မသလ က သငအမသ႔ေခၚ၍

အရကတက ၊ လမနးမသေအာင မးယစမ သနလငးႏင ထမးယ၍ ငါးဆကအမတြင သလြနေပၚ၌ အပေစ။ '

လဂြနးအမ ' ဟေသာ ဘြ႔ ၊ သရဖ ၊ ဆငေပါကငါးစး ၊ တကကလားၿမ႕ တ႔ကေပး၍ ငါ ကယလပေတာ

ႏငးေကသရာ ႏင ေဆာငႏငးေလ။ အမးအယစေျပ၍ နးမသေစ " ဟ မန႔ေတာမသည။

ျဗာဇၨ(ျဗတဇ)လညး အမန႔ေတာအတငး စရငၿပးလင ေစာငး ၊ အၿငမ ၊ အတးအမႈတႏငတကြ

ႏငးေကသရာက အလးစ မာၾကား၍ ထားခ၏။

မသလ အယစေျပ၍နးလင ရာဇာဓရာဇဘရင၏ သလြနထကသ႔တက၍ အပမားမေခၿပဟ

ထငမတေသာေၾကာင ေၾကာကလန႔တၾကား ဆငး၍ ေျပးမညျပ၏။

ထအခါမ ႏငးေကသရာက ဆြထားၿပးလင " တကမားသည မဟတပါ ၊ ' လဂြနးအန ' ဟေသာ ဘြ႔ ၊

သရဖ ၊ ဆငေပါကငါးစး ၊ တကကလားၿမ႕ ၊ ကြနပကလညး မယားျပပါေစ ေပးေတာမျခငး ျဖစပါသည " ဟ

ေျပာၾကားေပ၏။

ဤအခါမ ယခင မၿဂငး (မျဂန)၏ ေခါငးက ဆကသညပြအတြက ယခမ ဆေပးေၾကာငးက

သရေသာအခါ လဂြနးအနသည ရာဇာဓရာဇ ရရာသ႔ ရခးဦးခကေလသတညး။

Page 96: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

လဂြနးအန၏ သတႏင ရာဇာဓရာဇ ႏလးထားႀကးပ

ရာဇာဓရာဇ ေျမာငးျမက တကစဉ ပသမသားတ႔က ေလတကအမားႏင ေျမာငးျမဘကက

ကမညၾကား၍ ထပသမစားတ႔က ႏမနငးရန လဂြနးအနက ေစေတာမ၏။ လဂြနးအနအား တက၍

ႀကးစားထမးရြက ေစလေသာေၾကာင မဖရား ဒလသဒၶမာယာ (တလသတမာယာ)က ကြမးခြကေတာႏင

ကြမးပ႔ေစ၏။ ကြမးရလင ဦးခက၍ ထြကေလ၏။

လဂြနးအနသည ပသမသားတ႔ အားႀကးသည ၊ ငါတ႔ကား အားနညးသည ၊ ငါသခငစတေတာက

စမးဦးမည ၊ ခစေတာမသည မနမ အသကႏင အမႈေတာက ထမးမညဟ ေခါငးၿမးျခ၍ အပေနေလ၏။

မးေသာကေသာ လဂြနးအန မသြားေသာေၾကာင စစမးေစရာ " ယမနေန႔က မဖရား ဒလသဒၶမာယာ

(တလသတမာယာ) ကြမးပ ႔လာရာတြင ျမငမ၍ အလြနႀကကခစၿပးလင ေရစာမယနင ရခၿပ။ သြားလညး

ေသမည ၊ ေနလညး ေသမည အတတ ျဖစေသာေၾကာင မသြားဘ ေနေတာသည " ဟ လဂြနးအနက

မာယာျဖင ဆေလ၏။

ဘရင ၾကားသရေသာ " မဖရားထက သငးက ပ၍ ငါ ႏေျမာ၏ " ဟဆကာ မဖရားက နားခေတာမ၏။

မဖရားလညး ဦးခက၍ င၏။ ၿပးမ မဖရားက လဂြနးအမထသ႔ ပ႔ေစ၏။

လဂြနးအနသည မဖရားလာသညက ျမငလင ခရးဦးႀက၍ ပဏၰာလကေဆာင မားစြာႏင

အရအေသျပ ကာ ဥးခကကနေတာလက " အကြႏပ သခင၏ စတေတာက စမးျခငးမသာ ျဖစပါသည။

အကြနပ က အကယခစျမတနးေၾကာငး သရပါၿပ။ ယခေသာ အသကႏင အမႈေတာက ထမးရြကပါေတာမည

" ဟ ေလာက၏။

ထ႔ေနာက အရငသခငမားက ဦးခကၿပးေသာ တပမားႏငထြက၍ တကေလလင ပသမေလတပက

ေအာငနငေလသတညး။

လဂြနးအန သစၥာႀကးပ

ဘရငမငးေခါင မြနျပညက လာတကစဉက တစခါေသာ ၿငမးေအးၾကရန ရာဇာဓရာဇအား ေစလာ၏။

ရာဇာဓရာဇက " ငါတ႔က အမတႀကး တစကပ ၊ ေရႊနနးရငက တစကပ (ရာဇာဓရာဇ အေရးေတာပတြင

သးကပစ ဆသည) ကကကဘရားမာ ေတြ႕ဆ၍ သစၥာျပေစမည " ဟ မာလက၏။ ရာဇာဓရာဇ အၾကကား

ဘရားတြင ဓားအသငျမပ၍ ျမနမာတ႔ တကလာလင လပၾကမညဟ ၾကျခငး ျဖစသည။

ဤသ႔ စစဉသညအတငး အမတတစကပစ ဆငစး၍ ဘရားသ႔ ေခာငးတစေယာကတစဖက

သြားၾက၏။ ဤသ႔ သြားၾကစဉ မြနအမတ တစကပတြင ပါေသာ လဂြနးအနက ျမနမာအမတ

တစေယာကျဖစေသာ မးညႇငးသတးက ဤသ႔ ဆသည။

Page 97: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

" ဟယ ေသြးေသာက ၊ ယချပမညသစၥာ မန၏ေလာ "

" ဟ ျမနမာရး ၊ စစအခါတြငး၌ နင ငါက ေမးရသညေလာ။ နငက ငါက ရလညးသတမည ၊ ငါက

နငက ရလညး သတမည။ စစအတြငး၌ သစၥာ မနဖးသေလာ "

ထအခါ ျမနမာအမတတ႔ ရပမ၍ ဘရားသ႔ မေရာကမ ျပနၾက၏။ မြနအမတတ႔လညး ျပနၾကရေလ၏။

ဤအေၾကာငးက ရာဇာဓရာဇ ၾကားသ၍ လဂြနးအနက စစေမးေသာ ဤသ႕ ေလာက၏။ "

ျမနမာမငးသည ယခ မးရကၡာကန၍ ျပနခငလၿပ။ ကြနေတာတ႔ တပႏငနး၍ မခြာဝေသာေၾကာင

အေရးေတာငးလာျခငး ျဖစပါသည။ ဤသ႔ သအလအေလာက ျပနရခါနး ဆဆတြင ကြနေတာတ႔

အေကာကျဖင ၾကရနမလပါ။ အေၾကာငးမာလညး အေကာကၾကျခငးသည သေတာေကာငးတ႔ အၾက မဟတ

၊ သ ယတ မာ တ႔ အၾကသာ ျဖစပါသည။ ကြနေတာတ႔ မြနတ႔သည သာသနာတညသမား ျဖစၾကပါသည။

ေနာကေနာင သားစဉေျမးဆက ကမ႓ာ မေကသေရြ႕ မြနတ႔အမးသည မတညမၾကညေလဟ ေျပာရန ကနရစ

မည က စး၍ ကြနေတာဆျခငး ျဖစေပသည " ဟ ေလာက၏။

ရာဇာဓရာဇကား တရားက မျမငနငဘ " ဤသ႔ျဖစလင နငပင အေရးေတာက ဖကသည။

လဂြနးအနက သတေလ " ဟ အမန႔ေပးေလ၏။

ထအခါ ဗလမငး ျဗာဇၨ(ျဗတဇ)က " ယခ စစအတြငး၌ အမတ သရေကာငးက သတလင ရနသက

အားေပးသကသ႔ ရပါလမမည။ လဂြနးအနက ေမးပါရေစဦး ၊ အမႈေတာက အသကႏင ထမးမညဆလင

ထမးပါေစဦး " ဟ ဝင၍ေလာကေသာ ဘရင ဆတဆတေနေတာ မ၏။ ၿပးမ " မငးေခါငက

ဆငစးခငးရေအာင တကေလ ၊ ရမသာလင အသကက ခမးသာေပးမည " ဆရာ " တကပါမည " ဟ

လဂြနးအနက ေလာကေလ၏။

မငးေခါငက ၾကျခငး

လဂြနးအနသည မငးေခါငက မသသျဖင ေနာငေတာရငး မငးေခါငႏင မသင၍ ရာဇာဓရာဇထမာ

ခေနလာေသာ ညေတာ ရငသဒၶတက ဆငတြင ကနးလယစး၍ ေနာငေတာက ျပေစ၏။

ဘရငမငးေခါငသည ဆငစး၍ ညေနခမး၌ လညၿမလညေသာ ေတာစြယက ပနးေနေသာ

လဂြနးအနသည စညေမာငးတး၍ ထြကလာသညက ဘရငမငးေခါင ျမငလင " နငကသာ လသည " ဟ ဆ၍

ခြနးဖြငကာ တကေလ၏။ ထအခါ ရငသဒၶတက မငးေခါငအား " မငးဧကရာဇ ျဖစလက အမႉးအမတႏင

ဆငစးခငး တက ရာသညေလာ ၊ ေနာကက ဆငက မားလသည ၊ ထးျဖက လ၍ထားေလ " ဟ ဆမ

ေနာငေတာ သည ဆငေတာက ခြ နးငင၍ ခြာေတာမ၏။

လဂြနးအနလညး မတကရဘ ျပနခရပက ေလာကေသာ ရငသဒၶတက ကြပေတာမေလ၏။

Page 98: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ရာဇာဓရာဇက လဂြနးအနအား " နင မငးေခါငက ရေအာငတကမည ဆသည ၊ ယခ မညသ႔

ျပမညနညး " ဟ ေမးေတာမ၏။ " မငးေခါင၏ အပရာသ႔ အေရာကသြား၍ လပၾကပါမည " ေလာကၿပးေသာ

ညဉအခါ မငးေခါင၏ တနနးေတာ အတြငးသ႔ တတတဆတ ဝငေရာကေလ၏။ မငးေခါင၏ ကြမးခြကေတာႏင

ပတျမားဓားက ယၿပးေနာက လပၾကရန သငမသင စဉးစားေနခက ကယလပေတာ အေစာငတစေယာက နး၍

ဟစေအာသျဖင တစတပလး ေသာေသာရတရတ ျဖစေသာေၾကာင လဂြနးအန ျပနထြကခရေလ၏။

လဂြနးအန ျပနေရာက၍ ရာဇာဓရာဇက " ၿပးခ၏ေလာ " ဟ ေမးေတာမမ ေလာကသညကား "

ဘနးႀကးေသာ မငးဧကရာဇ တ႔က လပၾကေသာ သသည ဘနးမႀကး အသကမရညဟ လႀကးမဘတ႔

ေျပာဖးပါသည။ အသကရညမ အမႈေတာက ထမးရမညက ရည၍ ကြနေတာ မလပၾကခပါ။ အပါးေတာသ႔

ေရာက ေၾကာငးျပရန ဘရငမငးေခါင၏ ကြမးခြကေတာႏင ပတျမားဓားက ယခသည " ဟ ေလာက၍

ဆက၏။

ရာဇာဓရာဇလညး ႏစသက၍ " နငအသကက ငါလႊတေတာၿပ " ဟ မန႔ေတာမ၏။

လဂြနးအန ကဆးပ

ဘရငမငးေခါငႏင ရာဇာဓရာဇတ႔ စစျပေနၾကစဉ ၇၇၄ ခ အတြငး (အေရးေတာပ တြင ၇၇၀ အတြငး

ဆသည) ျပညၿမ႕ဘကက မငးေခါင တ႔က တပခေန၏။ ရာဇာဓရာဇတ႔က တစဖကက ေအာကနားတြင

တပခေန၏။ ဤသ႔ စစနားေနၾကစဉ ေလတစစးခငး ကစားေစ၏။ ျမနမာတ႔က ဉာဏက၍ ေလေလးစငး

သရေကာငး ေလးေယာက ဦးစးေစၿပးလင သးစငးက ျမစအေနာကဘက ကမးေထာငအေကြ႕တြင

ပနးကြယေနေစ၏။ တစစးကသာ စညေမာငးနရညးတး၍ ထြကေစ၏။ ျပညဘကကမးက

ျမငးႏစေထာငလညး လက၍ေန၏။

မြနတ႔ဘကက သရေကာငး လဂြနးအန ဦးစး၍ ေလတစစငးႏင စညေမာငးတးကာ ထြကလာ၏။

ေလႏစစငး ေတြ႕ၾကေသာအခါ ပနးေနေသာ ျမနမာေလသးစငးက ထြကလာၿပးလင ဝငးအကည

တကေလေသာေၾကာင မြနေလစးတ႔ ေရသ႔ ကကန၏။ လဂြနးအန၏ ေပါငျခကလညး လထေလ၏။

ထအခါ ေဘးကၾကညေနေသာ မငးရေကာစြာက " မေသေစႏင မေသေစႏင " ဟ ဟစ၍ ဆသျဖင

လဂြနးအနက အသာအယာ ယေဆာငခၾက၏။

ဤအေၾကာငးက မငးေခါငၾကားေသာ " စစလလားသည ဧကရာဇသားသည သရေကာငးက

အေသသတရသညေလာ ၊ ရငေအာငကဘ " ဟ မန႔ေတာမ၏။

မငးရေကာစြာသည လဂြနးအမထားရာသ႔ လာခ၍ " အားမငယပါႏင ၊ မေၾကာကပါႏင ၊ ေကာငးစြာ

ျပစပါမည "

Page 99: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

" အားမငယပါ ၊ ေသရမညကလညး မေၾကာကပါ ၊ အလမခရသည ကသာ ရကပါသည "

" ထမငးစားမညေလာ "

" ကြနေတာ ေသခါနးမ အရငႏစပါး ထမငးက ဝမးတြငးသ႔ မသြငးၿပ "

" ကြမးစားမညေလာ "

" ကြမးစားမည ၊ ေရေသာကပါမည "

ထအခါ စားေတာကြမး ၊ ေသာကေတာေရတ႔က ေပး၍ စားေသာကၿပးေသာ

" ေရႊနနးရင သားေတာ၏ ကြမးႏငေရက စားေသာကရေပသည။ တစပြတစလမးမ ေကးဇးေတာက

မဆပခရပါ။ အေရးေတာကကား ေလာကခပါမည ၊ ယေတာမပါ။ ေရႊနနးရင သားေတာပင မယေသာလညး

မႉးေတာ မတေတာတ႔ မတသားၾကပါ။ အရငဘႀကးေတာ ေလစးခငး ၊ ဆငစးခငး ၊ ျမငးစးခငး

မေတြ႕ပါေလႏင ၊ အလြန ရရင ကြမးကင၏။ အရသားတ႔မာလညး ေဆြသားမးသားခညး ျဖစသည။

က ြနေတာ၏ စကားက မယေသာ ေနာင ေတြ႕ေသာအခါ သေတာမပါလမမည "

ထအခါ မငးရေကာစြာက " သည မြနကား ေသသညအထ အဆပမျပတေသာ ေျမြကသ႔ ျဖစသည "

ဟ ဆ၍ ျပးေတာမ၏။

ထ႔ေနာက လဂြနးအနသည ညဉသနးေခါင၌ အနစၥေရာကေလသည။ ဘရငမငးေခါင ကလညး "

သငးအေလာငးက သငးသခငဆသ႔ ေမာလကဘ " ဟ အမန႔ေတာ ရသျဖင ငကေပာေဖာငတြင

ပဆးျဖအပလက ေခါငးရငးက ဆမးတငႏင ေမာလက၏။

ရာဇာဓရာဇ ရလင အေလာငးက ဖကလက " ဗလမငး ျဗာဇၨ (ျဗတဇ)လညး မရၿပ ၊ မငး ငါက

စြန႔၍သြားျပနေသာ အစြယႏစေခာငး ကြတသညႏငအတ ငါ၌ တငပငအားကးရန မရေတာေခၿပတကား " ဟ

ငယေတာမ၏။ ၿပးမ လဂြနးအန၏ အေလာငးက ေကာငးစြာ သၿဂဟ ေလသတညး။

လဂြနးအနႏင စပေသာ ကဗာမား

အထကတြင ဆခသညအတငး မငးရေကာစြာတ႔က လညျဖားလမလည၍ လဂြနးအန ကဆးရျခငးက

လတ႔ အစဉသတရ၍ စကားပ တြငရစေလေတာသည။ စကားပတြငမက ကဗာတြငးသ႔ပင

ေရာကသြားေလသည။

၁၂၁၄ မ ၁၂၄၀ အထ မငးျပေသာ မငးတနးမငးတရားႀကးက ငယမည ေဒၚဖေခၚ

ေျမာကနနးမဖရားအား မဖရားေခါငႀကး အရာက ေပးမည ကတျပဖး၏။ ထသ႔မေပးမ ေအာကပါ ေဒြးခးက

Page 100: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ေရးဆကေတာမ၏။ ျမတနးရငးရေသာလညး ထးရးနနးရး အမးက လကရသျဖင စၾကာေဒဝ

မဖရားႀကးကသာ ေတာငနနး ထားေတာမရသည။ သ႔ရာတြင အေရးအခြင မားစြာရ၍ တငပငခြငရက မျပတ

တငပငေတာ မေလသည။

ကနကကထ ၊ ရပျဖအတဖြငမယတ ၊ ကယပငစကား။ လဂြနးအန ၊

ဝကြနးစ ေကာစြာလမသညႏယ ၊ ဘနးႀကမလကမား။

၁၂၄၀ - ၁၂၄၇ သေပါမငးလကထက ထပစဖရားႀကးက ေတာငနနးေပးရန စစဉၿပးမ

ထပစဖရားလတ ေတာငနနး ရသြားရာ ထပစဖရားႀကးက ေရးဆကသညဆေသာ ေလးဆစက

ေတာငသမနလယစား ဦးေဖ ေရးေသာ ' ရဇနဝတမႈနျပဇာတ ' တြင ေတြ႕ရသညကား

မပငခင ၊ စငျပင ထြကပါဘ ၊ မဆငလင နငခငၾကကကႏယ

အားတကကတ ပါဘတယ။

ႏစဖက ေကာေပထင ၊ လကေရာပါ ကလ႔ဝနးၾကလင မြနးရေတာမယ။

လ႕လႈ႔ လလ မညေခတတြငမ ၊ သ႔သ႔ သသ သညစစလပါ ၊

ပသသစလ႔ ၾကၾကတယ ကငယသ႔တာပ။

လဂြနးအန ၊ ဝကြနးစ ေကာစြာလမသညႏယ ဘနးႀကမတန။

[မတခက ၁၁၉၉ ခမ ၁၂၀၈ ခထ အပစးေသာ ေရႊဘမငးသည မငးမျဖစမက မမ၏ အမေရ႕မဖရား

မျမကေလးက မမမငးျဖစေသာအခါ မဖရားႀကး အရာ ခးေျမာကမညဟ ကတျပဖး၏။ မငးျဖစေသာအခါကား

ေမေလာေန၍ မျမကေလး က ဝမးနညးသျဖင အထကပါ ေလးဆစက ေရးဆကမ အေနာကနနးမဖရား

အျဖစသ႔ ခးေျမာကေလသညဟ ေမာဘဆရာသနး၏ မတခကတြငကား ေတြ႕ရ၏။

စငျပင ၊ ကြငးျပင ၊ လြငျပင = စငသတဝါ တ႔သည မမတ႔၏ ကားေထာငေသာ ခတ႔ေၾကာင ရႈပေသာ

ေတာခတြင မေနတတ ၊ ကြငး ၊ ကြငးျပင ၊ လြငျပင၌သာ ေနတတၾကသည။ ဤကစြ၍ ကြငးျပင ၊ လြငျပငက

တစခါတစရ စငျပင ၊ စငကြငး ဟ ေခၚၾကသည။

တစဖန ကြငးျပင ၊ လြငျပငတ႔၌ တစဖကႏင တစဖက တကခကတတၾက၍ ၾကကတက ၊ ႏြားတက

စစကစားရာ ၊ စစတကရာ တ႔က စငျပင ဟ ေခၚတတၾကသည။ ဤေလးဆစတြငကား ၾကကတကရာ

အကြကကြငးက ဆသည။

ႏစဖကေကာ = တစဖကႏငတစဖက မမက နငမညထင၍ ေၾကးအေကာ အသာေပး၍ ေလာငးၾကျခငး။

Page 101: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

လကက = ၾကကတကရာတြင တကၾကကတ႔က အေမာေျပ အားရေစရန ေခါငးက လကပတကျခငး ၊ ေရင၍

ေထြးျခငး ၊ ေျခတ႔က ေရေဆးျခငး စသညျဖင ကေပးသည။

ဝကြနးစ = အငးဝကြနးစ ၊ အငးဝၿမ႕ေတာစ။ ]

Page 102: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

အၾကဉာဏမားေသာ မြနအမတ သရေကာငး အမြနဒယာ

မငးရေကာစြာ ဒလၿမ႕က ဝနးရေနစဉ ပခးတြငရေသာ ရာဇာဓရာဇသည ဒလၿမ႕တြငးရ သားေတာႏင

သမနအငးဝနင (သမနအဝနနင) တ႔ထ အေၾကာငးခငးတမား ေစလႊတ ေျပာဆလသျဖင လညးေကာငး ၊

စရတေၾကးေငြ ေပးလသျဖင လညးေကာငး " ဒလၿမ႕တြငးသ မညသ သြားဝမညနညး " ဟ ေမးေတာမရာ

အမြနဒယာက " ကြနေတာ မာယာျဖင ဝငေရာကပါမည " ဟ အာမခ၍ ထြကလာေလ၏။

ျမနမာတ႔လညး ေရေၾကာငး ၊ ၾကညးေၾကာငး အထပထပ ရလက ရ၏။ အမြနဒယာ ေရာကရ၍

ဒလျခေသၤဆပအနးတြင ရပေနသညက ၿမ႕ေတာငစား ျမငေသာ ေခၚ၍ေမး၏။

" ကြနေတာသည ကြနေတာ၏ သခငအား ေကာငးရာေကာငးေၾကာငး စမေလာကထားသညက

အလေတာမက မကေတာမသျဖင ကြနေတာ စတနာဝမးနညး၍ သရေကာငးတ႔၏ အရညအခငး အထးက

သတတေသာ မငးရေကာစြာထတြင အမႈထမးလေသာေၾကာင ဝငချခငး ျဖစပါသည " ဟ မာယာျဖင ဆ၏။

ၿမ႕ေတာငစားလညး ယၾကည၍ မငးရေကာစြာထ ပ႔ေလ၏။ ေရ႕ေတာသ႔ေရာကမ " ကြနေတာသည

မြနတ႔က စတနာ၍ အရငသား ေျခေရငးေတာသ႔ ေရာကလာပါသည။ ကြနေတာႏင မးတ မြနတ႔က တကခက

ထးခတျပမ အရင ယေတာမပါလမမည " ဟ ေလာက၏။ မငးရေကာစြာလညး ယၾကညအားရ၍ ဆလာဘ

ေပးေတာမ၏။

မးေသာကလင တခါးျပင ၊ ကးျပင စသညတ႔၌ မြနတ႔ ထြက၍ေနသညက ျမနမာတ႔က ထြက၍

ခတေသာအခါ အမြနဒယာ လညး လက၍ ခတ၏။ မြနႏစေယာကက ခတမသျဖင ၿမ႕တြငးသ႔ တြ၍

ယသြားရေၾကာငး မငးရေကာစြာ ၾကားေသာ အမြနဒယာအား ဆလာဘမားစြာ ေပးေတာမ၏။

တစေန႔ေသာ အမြနဒယာက ဆငဦးစး၍ စလငးမငးက ကနးလယစးလက တပတြငးမ ၿမ႕ကးနားသ႔

လာသညက မြနတ႔သည ၿမ႕တြငးမ ထြက၍ တကလင စလငးမငးတြင ပါေသာ ျမနမာအားလးတ႔

ထြကေျပးၾကေလ၏။

ထအခါ အမြနဒယာက " ကြနေတာကယတင ဆငး၍ မြနတ႔က ခတပါမည " ဆကာ

ဆငမဆငးသက၍ ခတမညဟနျဖင ဒလၿမ႕တြငးသ႔ ေျပးဝငသြားေလ၏။ ဤအေၾကာငးက မငးရေကာစြာ

ၾကားေသာ လကခပတး၍ မသကမသာ ရေတာမ၏။

ထေနာက မငးရေကာစြာက ၿမ႕တြငးရ ဗညားဒလအား ဤသ႔ ဟစ၍ ဆေစ၏။

Page 103: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

" အမြနဒယာ လညပတ ေျပာဆသညက ငါတ႔ မေလးမစား ျပ၍သာ ၿမ႕တြငးသ႔ ဝငရေလသည။

အမြနဒယာသည ၿမ႕တြငးက ထြက၍ ပခး ဘႀကးေတာထသ႔ ျပနနငေသာ ငါတ႔က အမြနဒယာက

ဆလာဘေပးမည "

ဗညားဒလက တစဆငေျပာ၍ အမြနဒယာက ဤသ႔ျပန၍ ဟစဆ၏။

" နကျဖနပင ငါ ပခးသ႔ တကေတာမည "

" အမြနဒယာ နငအေတာငရ၍ ပမညေလာ ၊ နဂါးျဖစ၍ ေျမလးမညေလာ ၊ မာယာျဖငသာ

နငဝငရသည "

" ငါ ဆကဆကထြကမည ၊ နငတ႔သာ ေစာင၍ေနေတာ "

မငးရေကာစြာလညး တပမငးစစက ဟသမတ႔က အမြနဒယာ မထြကသာေအာင ၾကညးေၾကာငး ၊

ေရေၾကာငး အထပထပ ေစာငေနေစ၏။

ထေနာက အမြနဒယာသည ရာဇာဓရာဇက ေပးလကေသာ ေရႊငါးပာက သားေတာ

ဗညားဒလအား ဆက၍ မႉးမတသရ စသညတ႔က ေဝရေလ၏။

အမြနဒယာလညး မးမေသာကခင ငကေပာေဖာင လပေစၿပးမ မမစြသည ဓားက ငကေပာတးတြင

ဝက၍ မမကယက လေသေကာင အဟနျဖင နႏြငးပါးနားလမကာ သေပါဖာျဖင လပေစ၏။ ၿပးမ မနးမ

ေလးငါးေယာကက ရငဘတတး၍ ငေစရသညမာ

" သမားလငမကား သားမယားႏင မေကာငးအတ ၊ ေကာငးအတ ဤစစႀကးအတြငးမာ အငတအမြတ

ခသည။ ယခ မငးမာ ငါတ႔က ပစ၍ သြားခၿပ။ ငါတ႔ ငတမြတဆငးရ၍ ေသရရ ရပါေတာသည " စသညျဖင

ဖက၍ငရ၏။

ဤသ႔ငသညက ျမနမာတ႔ ျမငရ ၾကည၍ေနၾကကန၏။ အမြနဒယာက ငကေပာေဖာငသ႔တင၍

ေျမပနးကနႏင ဆနတစခြက ၊ ၾကကသငယတစေကာင ေခါငးရငးကထား၍ ဆမးညႇၿပးလင ေဖာငက

ေခာငးလယသ႔ တြနးလက၏။ မနးမမားကလညး " ေမာငမငးသည ငါတ႔က ပစ၍ သြားေလေတာမညေလာ "

ဟ ရငတးလကခတ ငဟစ၍ လကရ၏။

ေဖာငေမာ၍ ျမနမာတ႔ ေလအနးသ႔ ေရာကလင ျမနမာတ႔က လေကာငသာတညးဟ ဝါးႏင

တြနးလကၾက၏။

ေရတကလညး ျပငးသညႏင တေပါတေငါက ဆေသာအရပသ႔ ေရာကလင ျမနမာတ႔ ေလတပက

လြနၿပျဖစေသာေၾကာင အမြနဒယာသည ငကေပာတးမ ဓားကယ၍ ပခးသ႔ တကသြားေလ၏။

Page 104: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ေနျမငလင ျမနမာတ႔က " အမြနဒယာ ထြကမည ဆသည ၊ ထြကလာေစေတာေလာ ၊

အဘယေၾကာင မထြကသနညး " ဟ ဟစဆၾက၏။

ၿမ႕တြငးကလညး " အမြနဒယာ နနကကပင ပခးသ႔ တကေလၿပ ၊ သငတ႔ မသသေလာ " ဟ ျပန၍

ဟစၾက၏။ ျမနမာတ႔ကား မယ။ ရယၾကကန၏။

မးခပလင မငးရေကာစြာက ၿမ႕တြငးသ႔ လလႊတ၍ " အဘယေၾကာင အမြနဒယာသည ဆတငး

မထြကပါသနညး " ဟ ေမး၏။ ဗညားဒလ ကလညး " ေနာငေတာ မငးရေကာစြာ မသသေလာ ၊

မးလငးစကပင အမြနဒယာ ပခးသ႔ တကေလၿပ " ဟ ျပနၾကားလက၏။

မငးရေကာစြာလညး မယသညႏင ပခးသ႔ လလႊတ၍ ၾကညေစ၏။ " အမြနဒယာက ေတြ႕ျမငရလင

ယခေပးလကေသာ ေရႊကႏင ျမငးတစစး ၊ ကတပါ ဝတလတ႔က ဆေပးခ " ဟလညး မာလက၏။

သြားေရာကၾကညသလညး ရာဇာဓရာဇက ထတျပ၍ အမြနဒယာက အကယပင ေတြ႕ျမငရလင

ပါလာေသာ ဆလာဘမားက ရာဇာဓရာဇ ေရ႕ေတာ၌ပင ေပးခရေလသတညး။

Page 105: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

မြနအမတသရေကာငး သမနဗရမး

(ပထမ သမနဗရမး)

၇၇၆ ခတြင ဘရငမငးေခါင စေနေသာ အငးဝက တရတတ႔ ဝနးရေလ၍ တစလခန႔ရေသာ

တရတတ႔က ဤသ႔ ေစလာ၏။ " ငါတ႔ အလရေသာ ေမာတ ေမာကယစားႏင သားမယားတ႔ကလညး မေပး ၊

ထြက၍လညးမတက ေနသည။ သ႔ျဖစေသာ ငါတ႔ ျမငးစးခငး တကေစမည။ ငါတ႔ရးလင ျပနမည။

ငါတ႔နငေသာ ေမာတ ေမာကယစားတ႔က ေပးပါေတာ " ဟ ဆလာ၏။

ထအခါ၌ ျမနမာသရေကာငးတ႔သည သားေတာ မငးရေကာစြာႏင မြနျပညမာခညး ေနေလသည။

မငးရေကာစြာက ရ၍ ဆကလကေသာ မြနသရေကာငး သမနဗရမးသာ ရ၏။ သမနဗရမးကား

လကဖရးတစလးတညး ရ၍ အလြနသနမာသနစြမး အတကအခက ကငလညစြာ ရ၏။

ဘရငမငးေခါငက ထသမနဗရမးကပင စးခငးတကရနအတြက စစမးေသာ " ကြနေတာသည ယခ

သေျခခငးႏင ဆငးရကဉးေျမာငးစြာ ေနရ၍ ပငပနးႏြမးနယေသာလညး တစေယာကခငးတကရာ၌

လာလသလာေစ ၊ မေရာငပါ ၊ တကပါမည " ဟ ေလာက၏။ ထအခါမ ေခါငးေဆး ၊ ေကြ းေမြး ၊ အဝတအစား

ေပးၿပးေသာ " တရတသရက နငလင ႀကးစြာေသာ ခးေျမာကျခငးက ျပမည " ဟ မန႔ေတာမ၏။

ဘရငမငးေခါငလညး အငးဝတြငရသမ ျမငးတ႔က ယ၍ ျပသည။ တစစးမ သမနဗရမး မႀကကေလ။

ေနာကမ ကးနားတြင စားေနေသာ ျမငးနမနကညးေစေရာင တစစးက ျမငမ ႀကက၍ယၿပးလင

အကးအေၾကာငး သေအာင ခနစရက စးနငးၿပးေသာ ေယာကားေကာငးခငး ေတြ႕ေစရမညဟ ေစလ၏။

တရတဘကမ သရေကာငး ဂါမဏသညလညး ျမငးနႀကးက ေရႊကထး၍ ေရႊကနးႏးတင၍ စးသည။

သခပဝတသည ၊ မကႏာမညးဓားက ပတျမား အျပညစ၍ စြသည။ ေရႊလေအာငး ခနစဆငႏင ကငသည။

နတျမငးသညႏင အတ တငတယ၏။

ခနးခကသည အခါကေသာ ဘရငမငးေခါငသည စးေတာမသည ပတျမား က ႏင လကသးေတာ

ပတျမားဓားက ေပးေတာမ၍ ေကာသပ လကသပ ျပကာ " ငါသား သညတစခါ သတဝရယႏင

နငေအာငတကပါ " ဟ မန႔ေတာမ၏။ သမနဗရမးကလညး " နငပါေစမည ၊ ကြနပ ထး၍ကလင ေခါငးက

ခြ နးႏင ခတငင ျဖတယၿပးေသာ ျခငးတြင ထညယလာပါမည။ ခတစရာခြနးႏင ထညစရာျခငး ေပးေတာမပါ

" ဟ ေလာက၏။ ျမနမာတၾကားေသာ " ယနမရခငက သပရာရာေသာ " ဟ ျပကရယျပၾက၏။

ၾကညရႈသ ရဟနးရငလ ၊ ကား မ ႀကးငယတ႔သည ေသာေသာရတမ အလြနမားျပားကန၏။

ႏစဦးဆငမၾကေသာ သမနဗရမးက " ငါတ႔ ႏစေယာကမာ သရေကာငးမား ျဖစၾကသည။ ေျခကာလကကာ

စေနာငစနငး မျပႏင ၊ အမား ၾကညပါေစ " ဟ ဆ၏။

Page 106: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ၿပးလင သမနဗရမးသည ကယကခ႕၍ ျမငးအျမနစးသည။ ေနာက ရပ၍စးသည။

ေနာကလကႏစဖကက ျဖန႔၍စးသည။ ဂါမဏလညး အလးစတ၍ စးသည။

ဤသ႔စးၾကရာ တရတသရတြင ခပဝတႀကး ျပတေနသညက သမနဗရမး ျမငေတြ႕လင "

ငါတ႔ႏစေယာက စးၾကသညမာ သးႀကမရၿပ ၊ ယခေသာ အနငျပၾကရေတာမည " ဟဆကာ

လေနာကကထားလက လကတစဖကဆန႔၍ စးသည။ ဂါမဏလညး လကကဆန႔၍ လက၏။ ဤသ႔အားျဖင

သမနဗရမးသည အပါးသ႔ေရာကလင ျမငးက ရတတရကလည၍ လကယာက ပတေသာအခါ တရတသရက

ဓားကေျမာက၍ ခတမညမးရာတြင ဆန႔သညလကေအာက ခပႀကးျပတေနသညေနရာ၌

နစပအသားေလးသစခန႔ လပသညက သမနဗရမးက လျဖင ထးလကေလသည။ လကဝကသည

လကယာသ႔ေဖာက၍ ကေလ၏။

သမနဗရမးလညး အေကာငက ခြ နးႏငခတယ ေခါငးကျဖတ၍ ျခငးတြငထညယခ၏။

ဘရငမငးေခါငလညး အလြနအားရေတာမ၍ ဆလာဘမားစြာ ေပးၿပးေသာ တရတရာဇသ

သမးအငယႏင စဖကေတာမ၍ မငးညမငးသားတ႔ အေဆာငအရြကႏင လယကငးၿမ႕က ေပးေတာမသည။

ျပညသျပညသားတ႔ ကလညး မားစြာေသာ ဆလာဘေပးၾကကန၏။

တရတတ႔လညး ကတအတငး ျပနၾကေလသတညး။

အငးဝဘရင မဟာသဟသရ လကထက ပခးဘရင ဓမၼေစတ လကထက ၈၃၉ ခတြင အငးဝ၌

တရတသရေကာငးအမတ စလေကာေခါငႏင ငယမည မငးညတး မညေသာ သမနဗရမးတ႔

စးခငးတကၾကသညမာလညး ဤနညးအတငးပင ျဖစ၍ သမနဗရမးပင နငသည။

သမနဗရမး ႏစဦး တကပြမာ ၈၃၉ ႏင ၇၇၆ ျဖစ၍ ၆၃ ႏစ ျခားသည။ ပထမ သမနဗရမးမာ

ရာဇာဓရာဇ၏ သမက ၊ ဥပါေကာငး လညး ေခၚသည။ ဒတယ သမနဗရမးမာ ငယမည မငးညတး ျဖစသည။

" ဥပါေကာငးခ ၊ ရအားသ ၊ လကဖရးမကြ "

(ကဝလကၡဏာသတပ)

Page 107: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

အသကကမငဘ ဝတရားက အလစမခေသာ ဆငက

ဘရငမငးေခါငႏင ရာဇာဓရာဇတ႔ စစျဖစစဉက တစခါေသာ မငးေခါငသည စစေရးမလ၍

ကစဉကလား ဆတခြာရသညႏင မဖရား ရငဘ႔မယ သည ဆငထကမ ေလာကကနရစ၏။ ေနာကကေသာ

ဆငကက ေတြ႕ရ ၊ ဆငေပၚတြင တင၍ေဆာငခ၏။ ဤသ႔ ေဆာငခ၍ ၁၀ ရကခန႔ၾကာမ ေနျပညေတာ

အငးဝသ႔ ေရာကလင ၿမ႕ျပငက ဦးဆေဆး၍ နနးတငရ၏။ ဘရငမငးေခါငလညး ဆငကႏင ဦးစးတ႔က

ဆလာဘေပးေတာမ၏။

တစရခါေသာ ကြမးကပကရာဝယ ' အ ဆငကေလ ' ဟ၍ မဖရား ေယာငမ၏။ ထအခါ

မငးေခါငသည မယမၾကည ရလာ၍ ဆငကက စစေမး၏။

ဆငက ေလာကသညကား " လမးတြင မဖရားက ေတြ႕ကတညးကပင က ြနေတာ ေသရမညက

သ၏။ အေၾကာငးေသာကား ေတြ႕လကႏင ပစထားခေသာ ရာဇာဓရာဇ ရလမမည။ ေနာင ဧကရာဇခငး

သငျမတၾက၍ မဖရားက ျပနရေသာအခါ ကြနပက ဆငကေတြ႕လကႏင ပစထားခပါသညဟ မဖရားက

ေလာကမည မလြတညး။ သ႔ေလာကေသာ က ြနေတာႏငတကြ သားမယားပါ ေသရမညကား မလြတညး။

တစဖန ကြနေတာေဆာငခလင က ြနေတာက မယၾကည၍ သတေတာမမညကား မလြတညး။ ဤသ႔လင

ဆကဆကေသရမညက ကြနေတာ သပါသည။ စငစစေသာကား မဖရားက ရသညေန႔မစ၍

ေတာစခနးၾကလင သစပငတြင လငဖြ႕၍ မဖရားက အပေစပါသည။ က ြနေတာႏင ဦးစးကား ေျမကေစာင၍

ေနပါသည။ ရြာစခနးၾကလင မဖရားက အမထကမာ အပေစပါသည။ ကြနေတာတ႔မာ ေျမမာ အပပါသည "

ဟ ေလာက၏။

မငးေခါငကလညး စကားလေအာငသာ ၾကဖနကာ ေလာကသညဟ ဆ၍ ဆငကက ကြပေလ၏။

ၿပးမ ဆငဦးစးက စစျပနရာ ဆငက ေလာကသညအတငးပင ေလာက၏။ ထအခါတြငမ ငါကြနက ငါ မတရား

သတမေလၿပဟ ေနာငတႀကးစြာ ရေလသတညး။

ဤတြင ဆငကသည မမေသအသညက သလက ဝတရားက မဖကေခ။

Page 108: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

သတေကာငး မငးရေကာစြာ

မငးရေကာစြာသည အငး၀ ပထမ မငးေခါငႏင ရငမေနာက တ႔တြင ျမငေသာ သား ျဖစ၏။ ၎၏

အတတအေၾကာငးကား ဤသ႔တညး။

မြနမငး ရာဇာဓရာဇသည မမ၏ သားေတာ ေဗာေလာကနးေဒါ ၊ ဆငစး ျမငးစး အတတက

ေလလာေနသညက မယၾကည စးရမ၍ သတေစ၏။

မငးသားလညး သသတထ၌ ခြငေတာငး၍ သးရကတငတင ေရႊေမာေဓာ ဘရားမာ အဘဓမၼာ

တရားေတာက နာၿပးလင မမဝတေသာ ေျခခငး ၊ လကေကာက ၊ နားေတာငး ၊ ဘယက တ႔က ပေဇာ၍

ဤသ႔ ဆေတာငး၏။ " ငါသည မငးသားတ႔အတတ ဆငစး ျမငးစး တတအပေပသညဟ စးနငးပါသည။

ခမညးေတာက မသငမေလာ အနညးငယမ မၾကမပါ။ ၾကမေသာ ေသလင ငရသ႔က၍ လာလတ႕ေသာ

ဘရားမားက မဖးေတြ႕ရသည ျဖစေစေသာဝ ၊ မၾကမေသာ ယခေသလင ျမနမာတ႔ ဝမး၌ျဖစ၍ မြနျပညက

ညႇဉးဆရသည ျဖစေစေသာဝ " ဟ သစၥာဓ႒ာနျပၿပးမ အဆပေသာက၍ ေသရေလ၏။

ဤအေၾကာငးက ရာဇာဓရာဇ ၾကားေသာ ဆေတာငးႀကးလေလသညဟ ေရႊေမာေဓာဘရားက

ကယလးျပညေရႊခ၍ " ဤအကးေၾကာင ျဖစေလရာဘဝ၌ ရနသၾက၍ မျဖစနငေစသတညး " ဟ

ဆေတာငးေလ၏။

ေဗာေလာကနးေဒါ အနစၥေရာကလင အဆပါ မငးေခါင၏ မဖရား ရငမေနာက ဝမးတြင ပဋသေႏၶ

တညေလ၏။ တညလင မယေတာမာ မြနျပည ဒလၿမ႕ရ သရကသး ၊ မတမ ေျမသငးခ ၊ ပြနစလင ေရတ႔က

စားခငေသာကခငေသာ အာသာခငျခငးတ႔ ျဖစလာသျဖင ၎တ႔က ရရန မြနျပညသ႔

လကေဆာငပဏၰာမားႏင ေစလႊတ၍ ေတာငးေလ၏။

ထအခါ ရာဇာဓရာဇသည ေဗာေလာကနးေဒါ၏ ဆေတာငးက သတရ၍ ဒလၿမ႕ သရကသးက

အခကအရြက မပကေအာင ေဆးစမ၍ေပး၏။ မတမေျမ ၊ ပြနစလင ေရတ႔ကကား အစစက မေပးဘ

မသန႔ေသာ ေျမ ၊ ေရတ႔က လညျဖား၍ ေပးလကေလ၏။

ထ သရက ၊ ေျမ ၊ ေရ တ႔က ရငမေနာက စားၿပးေသာ မငးရေကာစြာက ဖြားေလသတညး။

ငယစဉက စစဗလျဖစျခငး ၊ ရခငက ေအာငျခငး

သကရာဇ ၇၆၅ ခတြင ရခငဘရင ေထာရာႀကးသည ျမနမာပငေသာ ေဆာ ၊ ေလာငးရည တ႔က

ထပါးလာ၏။ ထအခါ ဘရငမငးေခါငသည သားေတာ မငးရေကာစြာက ဗလမႉးခန႔၍ တပဆယတပႏင

ရခငသ႔ ခေစ၏။ ထအခါ မငးရေကာစြာမာ သကေတာ တစဆယသးႏစသ႔ ဝငရသာ ရေသးသည။

ငယစြာသျဖင တပခလင သငယေဖာမားႏင ဂင ၊ ကညးသား ကစား၍ ေနေတာမေလ ရ၏။

Page 109: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ရခငဘရငလညး စစသညအမားႏင နႏြငးေတာငက ႀက၍ ခလာၿပ။ မငးရေကာစြာကလညး "

သ႔စစက အားႀကး၍ ငါတ႔စစက အားမတန ျဖစေခသည။ သ႔ေၾကာင ငါတ႔စစက သးစခြ၍ တကမ

သပကလြယမည " ဟ မန႔ဆ၍ လကဝလကယာ သးတပစ ၊ အလယ ေလးတပက မငးရေကာစြာ မႉး၍ '

ရျမတစြာ ' ဟေသာ ဆငကစးလက ျမငးသးေထာငႏင အလယကထြငး၍ တကေလ၏။ မငးရေကာစြာ

တကသညက ျမငလင ဗလမႉး ၊ တပမႉးတ႔ မေန၀။ ရြပရြပခြ ခြ တကေလ၏။

ဤသ႔လင မငးရေကာစြာ တက၍လဆငေလးစး ငါးစး လၿပးေနာက ရခငဘရင ေထာရာႀကး

စးေသာဆငက တကမညဟ လႊတေလရာ ရခငဘရငသည မခနငသျဖင ဆငမ ျမငးသ႔ ဆငး၍

ျမငးတပႏငခသညက အငးဝျမငးသညတ႔ ဝက၍ တကသညတြင ရခငဘရင ကေလ၏။ ထအခါ

ရခငစစသညတ႔ ပက၍ ေျပးၾကရေလ၏။

ရခငၿမ႕ကသမး၍ ၿမ႕ေစာင ထားခၿပးလင မငးရေကာစြာတ႔ ျပနခၾကေလသတညး။

မငးရေကာစြာ မြနျပညသ႔ ခတကျခငး

ဘရငမငးေခါငသည မြနျပညက တကသညမာ ႏစႀကမတင အေရးပကခေလသျဖင သားေတာ

မငးရေကာစြာက ဤသ႔ ေလာက၏။

" ခမညးေတာ မြနျပညသ႔ ခသညမာ ႏစႀကမ အေရးပကေလၿပျဖစ၍ ဆငျမငး အလးအရငးကလညး

သရေလသည။ အကြနပ၏ အမႏင ႏမကလညး သ ရေလသည။ ခမညးေတာ ေအးေအး စေတာမပါ။

အကြနပသည လသားစား ေပါရသာဒ ကသ႔ မြနအသားက စားရေအာင လပၾကပါမည။ မႉးေကာငး ၊

မတေကာငး ၊ ဆငေကာငး ၊ ျမငးေကာငးသာ ေပးေတာမပါ " ဟ ေလာက၏။ ခမညးေတာလညး

ခြငျပေတာမ၏။

ဤသ႔ ဆသက သလမားမတဆင ရာဇာဓရာဇ ၾကားေသာ " မငးရေကာစြာ ေပါရသာဒ

အမညကခလင ငါက ေသာတသမ (သတေသာမ ဆလသည) အမညက ခ၍ ဤျမနမာမငးသား သငယက

ငါဆးမမည " ဟ မန႔ေတာမ၏။ ထေန႔မစ၍ ' ဗညား ေသတသမ ' ဟေသာ အမညက ခေတာမသည။

ထ႔ေနာက မငးရေကာစြာသည ၇၇၂ ခ သကေတာ ႏစဆယတြင ဆင ၊ ျမငး ၊ ဗလပါအမားႏင

မြနျပညသ႔ ခေလ၏။ ေျမာငးျမတြင ေလတပခငး တကရ၏။ ၿမ႕ကကား မရေခ။ ပသမ ၊ ခေပါငၿမ႕

မားကလညး လပၾက၏။ မရေခ။

ထအခါ မငးရေကာစြာသည မႉးမတႀကးမားႏင တငပငကာ မြနျပညက မလပၾကေသးဘ ျပန၍

ဆနတက ၊ ရခငျပည သတြက တကခက ေအာငျမငခၿပးမ အငးဝသ႔ ျပနလာခသည။ ခမညးေတာက

ဆလာဘမားစြာ ေပးေလ၏။

Page 110: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

အလမမျခငး

ရခင သတြၿမ႕က မငးရေကာစြာ လပၾက၍ ရေလသညႏင ရခငမငး နရမတလ ထြကေျပးေၾကာငးက

ရာဇာဓရာဇ ၾကားေသာ ၇၇၃ ခတြင သတြၿမ႕က လာေရာက လပၾကေအာငျမင၍ သမနျဗထဗက ၊

သမနအေကာငဗန (အေဂါငပန) တ႔အား သတြၿမ႕တြင အခငေနေစ၏။

ထအေၾကာငးက ဘရငမငးေခါငၾကားေသာ သားေတာ မငးရေကာစြာအား အလးအရငးႀကးစြာႏင

သတြက ဝငးထားေစ၏။ ဤသ ဝငးထားသျဖင ၿမ႕တြငးသား မြနတ႔ ငတလေသာေၾကာင လႊား ၊ ေမာကတ

တ႔ကသာ ခကျပတ၍ စားေသာကၾကရကန၏။

ထအခါ သမနျဗထဗကက " ငါတ႔ မၾကာမ ကေတာမည ၊ လြတေအာင တစနညးနညး ၾကရမည " ဟ

ဆၿပးေနာက ဤသ႔ၾက၏။

" ငါ အမန႔ေတာ ရလကသည သမနျဗထဗက ၊ သမနအေကာငဗန (အေဂါငပ) ၊ အမႉးအမတတ႔

သငတ႔က မငးရေကာစြာ ဝငးထားသညက ငါၾကား၏။ မစးရမလင။ ငါကယတင ေရေၾကာငး ၊

ၾကညးေၾကာငးစး၍ ဥယဉပေၾကာငး ခလာခမည။ သမနျဗာဇၨ (ျဗတဇ) တ႔ကလညး အလးအရငးႏင

လငးပေတေၾကာငး ခလာေစၿပ။ ဗတကျမင တ႔ကလညး လြနးၾကငတစရာခန႔ႏင မးရကၡာတငကာ

ေမာတငက လည၍ ေရေၾကာငး ပ႔ေစေလၿပ။ မငးရေကာစြာက ငါတ႔ညႇပ၍ တကၾကအ။ မငးရေကာစြာ

ခြာေသာလညး မခြာေစႏငဦး "

အထကပါစာက ရာဇာဓရာဇထမ ပ႔လကဟနေရး၍ ေသတာတြငထည ၊ ကတပါအပစြပၿပးမ

လငါးေယာကတ႔က ညဉကထြကေစ၍ မးလငးလင ပခးကလာသညအဟန ျမနမာကငးေစာငတ႔ ျမငေအာင

ေတာကထြက၍ သတြၿမ႕တြငးသ႔ အေျပးဝငခေစ၏။

ျမနမာကငးေစာငတ႔ ျမင၍လကေသာ ေသတာကခ၍ ၿမ႕တြငးသ႔ ေျပးဝငၾကေလ၏။ ေသတာကရရ ၊

စာကေတြ႕ေသာ စစညႇပ၍ တကမညဟ ပါသညက အကယထငမတၾကေသာေၾကာင မငးရေကာစြာတ႔သည

တပေခါကၿပးလင အငးဝသ႔ ျပနၾကေလ၏။

သမနျဗထဗက ၊ သမနအေကာငဗန (အေဂါပန) တ႔လညး မငးရေကာစြာ ထြကခြာသြားၿပးေနာက

ရခငသ႔ခ၍ လပၾက ေအာငျမငေသာ ထြကေျပးေလေသာ နရမတလက နနးတငေပးခေလသတညး။

သနၷေစာဘြားက ေအာငျခငး

သကရာဇ ၇၇၄ ခတြင သနၷေစာဘြားသည အလးအရငးမားစြာႏင အငးဝသ႔ ခလာသညက

မငးရေကာစြာ ဗလမႉးျပ၍ ခခရ၏။

Page 111: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ေရးဦးစြာ ျမငးတပခငးတကရာ ေစာဘြား၏ ျမငးတပ ပကၿပးေနာက မငးရေကာစြာသည ဆငေတာ

ငခစခငက စး၍ ေစာဘြားဆငႏင အတနၾကာေဝ႔ၿပးေနာက ေစာဘြားမးယစေနသညက သေတာမသညႏင

ေစာဘြား ဆငေပၚသ႔ ခနတကၿပးလင ေစာဘြားႏငတကြ ကနးလယ ေနာကပတ႔ကပါ ခတခလကေလသည။

ေစာဘြားကလင ရမးစစသညတ႔ ပက၍ ေျပးေလ၏။ ေစာဘြားစးေသာ ဆငႏငတကြ ဆငျမငး လသမားစြာ

ရလက၏။

ေစာဘြား၏ သားႏင သမကမားကလညး ဗလပါစရး၍ သနၷသ႔ ျပနေလသညက မငးရေကာစြာသည

သနၷအထ လကေတာမ၏။ ၿမ႕က အႀကမႀကမ လပၾက၏။ မရေခ။ ငါးလခန႔ၾကာေသာ ရမးတ႔သည

တရတတ႔ထမ အကအည ေတာငးေလ၍ တရတတ႔ လာသညက မငးရေကာစြာသည တကဖက ၊ လသ

ဆငျမငး အမား ရလက၏။ တရတတ႔က ေအာငလင သနၷၿမ႕က ရၿမ ရေနေလသတညး။

မြနသရေကာငး ဥပါေကာငး

တစခါေသာ ျပညၿမ႕တကပြတြင မငးရေကာစြာတ႔ တကေလတငး မြနတ႔ဘကမ ရာဇာဓရာဇသမက

ဥပါေကာငး အမညရေသာ သရေကာငးသည ရခါ ဆငစး၍ လညးေကာငး ၊ ရခါ ျမငးစး၍ လညးေကာငး ၊ ရခါ

ေျခကင လညးေကာငး ခခ တကခကေလသညႏင မပကနင ရေလ၏။

ထအခါ မငးရေကာစြာသည ထေမာကမာ လငျမနသနစြမးလ၍ ဆငစး ၊ ျမငးစး ကငလညလေသာ

ဥပါေကာငးက အလြနႏစသက သေဘာက၍ ၾကညျမငလေၾကာငး ေစေတာမလက၏။ ေရ႕ေတာသ႔ ေရာကရ

၊ ကယလးကယထည ဟနပနက ျမငရေသာ မငးရေကာစြာက စ၍ ဤသ႔ ဆေပ၏။

" မငး၏ ကယလးကယေပါက အဟနအပနက ငါျမငရေပၿပ ၊ ေကာသညႏင ညေပ၏ "

" အရငသားေတာ ဤသ႔ အခညးႏး ခးမြမးသညထက ေလတစစငးခင ျဖစေစ ၊ ျမငးတစစးခငး

ျဖစေစ ၊ လတစေယာကခငး ျဖစေစ ကြနေတာ၏ သတကျပရမ သာ၍ သေတာမပါမည "

" ငါ ျမငလ၍သာေခၚသည။ သငႏငၿပငရန ငါတြင သရေကာငး မရားပါ။ တစေယာကခငး

တကေစေသာ ဘႀကးေတာ (ရာဇာဓရာဇ) က ဥပါယျပသည ဆလမမည။ ဥပါေကာငး သင ငါကြနခေသာ

ျပညစားပခႏငအတ ခးေျမာကေတာမမည "

" အကြနပသည အရငဘႀကးေတာ ကြန ျဖစပါသည။ ျမနမာတ႔ထတြင ေနခြငမရပါ "

" ဘႀကးေတာႏင ငါ စစေတြ႕ရမည မားေသးသည။ လကေျခလြနေသာကား မတတနင။

အရငရမလငကား မေသေစရပါ "

" ဘႀကးေတာသည သရေကာငး ျဖစပါသည။ စစပြတြင အရငမရနငပါ "

Page 112: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

မငးရေကာစြာလညး ျပးေတာမ၍ ပတျမားလကစြပ ဆယကြငး ၊ ပတျမား လကေကာကတစရန ၊

ေရႊကႏင ျမငးႏစစး ၊ တရတပဆး ၊ လကဖကေျခာက မားက ေပးသနားေတာမလက၏။

ဥပါေကာငးလညး မငးရေကာစြာ ဆသမ ၊ ေပးသမ တ႔က မမ၏ တပမႉး တပက တ႔အား

ျပနၾကားေပ၏။

ခေပါငတကပြ

တစခါေသာ မငးရေကာစြာသည ခေပါငၿမ႕က လပၾကရာ၌ ကးေရက ေဖာကၿပးလင

ေလကားေထာင၍ တကၾကသညက ၿမ႕တြငးက အတ ၊ ေကာက ၊ လတ ခေသာေၾကာင ထခကေသေပာက

မားသညႏင ဆတခြာရေလ၏။

ထအခါ မြနတ႔က ဟယ ျမနမာမငးသားငယ ၊ ငါတ႔ၿမ႕က ႏစႀကမ သးႀကမ တက၍ မရနငဘ

ျပနရသညက မရကပါသေလာ။ နငက ထဘႏင ယပ၍ ပ႔လကမညဟ ေျပာငေလာငဆေရးၾကလက

ျပထကကေန၍ ထဘႏင ယပလကၾကသည။ ျပာႏင လႊငလကၾကသည။ စေကာတးလကၾကသည။

ဤသ႔ မခန႔တရန ေျပာငေလာငရႈတခသညက အလြနရက၍ စတမာနတကလာသညႏင ဆငေတာ

ငခစခငက စး၍ ဆငေျခဖးသရ ရစေထာငႏင ဆငဦးလညချပန၍ တကျပနေလ၏။

စစက စတရဂၤသလညး ၿမ႕က မတကသသ ၊ ဆငမ ဆငးသသတ႔က သတမညဟ ဓားျပ၍

အျပငးအျပ လပၾကေစ၏။ တပသားတစေယာက ကးနားသ႔ မေရာကခင တန႔၍ေနသညက စစကသည

ဆငထကသ႔ တက၍ ထတပသားက ခတခလကေလသည။ ဤက ျမငေသာ ဗလမငး တပမငးတ႔ မေနဝ၍

အသကက စြန႔ကာ တကခကၾကေလရာ မၾကာမ ၿမ႕ေပါက၍ ခေပါငျမ႕ ကေလ၏။

ခေပါငက ရလင ထၿမ႕တြငပင အခင ေနၾကေလ၏။

သစၥာႀကးေသာ ပသမအမတႀကး အမတဒန

တစခါေသာ မငးရေကာစြာ တ႔သည ပသမက ဝနးရထားရာ ၿမ႕တြငးက အခငျပကာ ထြက၍

မတကေနေသာအခါ မငးရေကာစြာက ပသမက ႀကးၾကပရေသာ အမတႀကး အမတဒနအား ဤသ႔ စားျဖင

ေစ၏။

" ခစၾကညေလးျမတစြာ မာေတာမလကသည။ အမတႀကး ၊ ၿမ႕က ယ၍ ခေနေသာလညး

ရကၡာမရလင ျဖစနငမညေလာ။ အေရးမခကမက ငါထသ႔ ဝငပါ။ ဘႀကးေတာ ရာဇာဓရာဇက

ခးေျမာကသညထက ပ၍ ခးေျမာကပါမည " ဟ လကေဆာငအမားႏင ေစလက၏။

အမတႀကးက ျပနလကသညကား

Page 113: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

" ရခးေလာကဝပါသည အရငသားေတာ ၊ က ြနပ၏သခင ရာဇာဓရာဇသည သာမညမငး မဟတပါ။

ကြနပ၏ၿမ႕က ရနသ ရေနသညက လာ၍ မကဘေနမည မဟတပါ။ အကယ၍ မကလာေသာလညး

က ြနပကယ၍ ၿမ႕ေစာငထားပါသည။ သ႔က ြနခရန မထားပါ။ သ႔လကႏင အရငသားက ငါထ က ြနခပါ

မန႔ေတာမရာမာ အရငသားေတာ ငယေတာမေသာေၾကာငသာ ဆျခငး ျဖစပါသည။ ၎ျပင က ြနပသည

ပသမၿမ႕ႏင ပျမငတၿမ႕မ ေၾကးတစသနး ႏစစဉ ရပါသည။ က ြနပသခင ေပးသကသ အရငသား ေပးနငမည

မထငပါ " ဟ စာေရး၍ လကေဆာငအမားႏင ျပနၾကားလက၏။

မငးရေကာစြာ ပသမက မရေလ။

မငးရေကာစြာ၏ ရရေတာက ရာဇသ

မငးရေကာစြာသည ဒလတြင တပခ၍ အၿပးသတ တကခကရန ရာဇာဓရာဇထ ဤသ႔ စာေစ၏။

" ခစၾကညေလးျမတစြာ ၾကားေရာကပါသည ဘႀကးေတာ ၊ ဘႀကးေတာသည မတမသ႔ ေျပးသညဟ

ၾကားပါသည။ ယခ ျပနလာၿပျဖစ၍ ငါ၏ အလအတငး ဆငစးခငး တကရေတာမည ထငပါသည။

ဘႀကးေတာသည တကလညး မတကဝ ၊ ဆငးလညး မဆငးဝ ၊ စစက ေၾကာကဟန ရပါသည။ ငါက

ပခးတငေအာင တကခပါ ဆလငလညး ငါတကလာမည။ ဘႀကးေတာ လာလငလညး ငါ ႀကႏငပါမည "

ဤစာက လကေဆာငအမားႏင ဆကလက၏။

ရာဇာဓရာဇကလညး " တေတာ ငါပင ဒလသ႔ ခခမည ၊ ငါက ခခရနသာ ျပငဆငေတာ " ဟ

စကားျပနလက၏။

ေနာကဆး ဒလစစပြႀကး

ရာဇာဓရာဇသည မာလကသညအတငး ဒလသ႔ စစသညဗလပါမားစြာႏင ခလာေလ၏။

ေဗဒငပညာရတ႔ ေဟာေျပာ အခါေပးသညအတငး ၇၇၈ ခ ၊ တနခးလဆနး ၄ ရက ၊ ဗဒၶဟးေန႔တြင

ရာဇာဓရာဇသည ဆငျမငး ဗလပါ မႉးမတမားႏင ႀကးကယစြာ စစအငကငးၿပးလင မမကယတငကား ' ရ '

ဟေသာ ဆငက စး၍ ေရႊဖလားႏင ဆငဦးကငးထက ဤသ႔ ဓ႒ာနေတာ မ၏။

" သာသနာငါးေထာင ေစာငသညနတျမတ ၊ ဤတငးနငငသည ခမညးေတာ ဆငျဖသခင နငငေတာ

ျဖစသည။ ခမညးေတာႏင မငးရေကာစြာ၏ ဘးတ႔လညး သနလငတြင သစၥာျပၾက၍ အေရးေတာၿပးသည။

မငးရေကာစြာ ဘႏင ငါသညလညး ျပညေရႊဆေတာတြင သစၥာျပၾကသည။ သညအတငး မနပါလင

သညစစက ငါေအာင၍ မငးရေကာစြာက ငါ ရေစေသာဝ ၊ သညအတငး မမနေခေသာ ငါ ရးပါေစေသာဝ "

ဟ၍ နတေရ သြနးေတာမ၏။

Page 114: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ဤအတြငး မငးရေကာစြာသညကား ဗလမငး ၊ တပမငး ၊ စစကမားက တငတငပငပငႏင

သတဝရယႀကးစြာ ျပအပေၾကာငး ေလာကသညက ေကာငးစြာ အေရးမယဘ အမႉးအမတ အခ႕တ႔ႏင

ေသာကစား၍သာ ေနေလ၏။

မငးရေကာစြာက ျမေခၚျခငး

ရာဇာဓရာဇသည ေရသြနးၿပးေသာ အမတဒနအား မငးရေကာစြာက အမကေဒါသထြကေအာင ၊

တပကထြက၍ လကေအာငျမေခဟ ေစလက၏။ အမတဒနလညး ဆငငါးစး ၊ လခနစရာ ရစရာခန႔ႏင

မငးရေကာစြာ တပအနးသ႔ လာေရာက၍ ေနရာျပငဆင အကြကခဟန ျပေလ၏။

မငးရေကာစြာ ျမင၍ ေမးေသာ ရာဇာဓရာဇက မငးရေကာစြာတပက ဝနးရ ေနရာျပငဆငရမည

မန႔ေတာမသျဖင ထသ႔ျပငဆငရန လာေၾကာငး ျပနေျပာေလ၏။ ထအခါ မငးရေကာစြာက " မြနတ႔က

လပၾကရန ငါတ႔လာသည ၊ ယခ သတ႔က ငါတ႔တပက ရမညျပသည ၊ အရခမညေလာ " ဟ၍

အမကထြကကာ " ထြက၍ တကေတာမည " ဟ မနေတာမ၏။ မႉးမတမားက မားေၾကာငးသေသာလညး

မေလာကဝေတာေခ။

ဤသ႔လင မငးရေကာစြာသည ဆငေတာ ငခစခင က အရကပ၍ တက ၊ မမလညး ေန႔တငးထက

လြန၍ေသာကကာ တပမငး စစကတ႔က ဆငျမငး အျမနျပငၿပးလင လကခဟသာ မာၿပးလင

စတေနာကကယပါ ဆငေတာကစး၍ ရႉးရႉးရားရား ထြကခခေလ၏။

လကလတေသာ ေနာကပါ (ျမနမာ) တပမားတြငလညး ေျမဒးစားသည ဗကမတ မညေသာ

ဆငကစးရာ ဖငခါ၍ ကေခ၏။ ဗကမတ လညး ေျမဒးစားကလင တပတြငးတြငရေသာ ဆငျမင လသတ႔က

လကလ ေဝပကသျဖင ပရမးပတာ ၿပၿပကြကြ ရေခ၏။ သ႔ေၾကာငလညး ရမကေတာတ႔သည

မငးရေကာစြာက မမနင ၊ တန႔လက ရေခ၏။ စငစစေသာကား ဤ မြနဆငလမၼာေၾကာင ရာဇာဓရာဇ

စစနငသညဟ ဆေလာကသည။ ဤဆငအေၾကာငးကား ဤသ႔တညး။

ဆငလမၼာ ဗကမတ

ဤဒလတကပြ မတငမက အျခားတကပြတစခတြင မြနသရေကာငး သမနဗရမးႏငတကြ

ဤမြနတ႔၏ဆင ဗကမတ တ႔က မငးရေကာစြာက ရထားေလသည။

ယခ ဒလတကပြ မတငမ တစညက ရာဇာဓရာဇသည ဗကမတ ဆငဦးစး ငပက ေခၚ၍ ငါတ႔ဆငက

သက ရေလၿပ။ ငါတ႔ ဆငအားလးတြင ဗကမတက နငမညဆင မရ။ မညသ႔ျပမညနညးဟ တငပငေတာမ၏။

ထအခါ ငပက " ဆငမ ေလးစးတြင အားေကာငးသက တင၍ ကြနပ သြားပါမည။

ကြနပအသကၾကားလင ဆငမမားက ေဝ႔ေတာမည မဟတ။ ကြနပခဥးကပ၍ ဗကမတ ကစးသည႔ အမတက

Page 115: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ထးခၿပးလင ကြနပယဉ၍ တကပါမည။ ဤသ႔မဟတလင ညဉအခါ ဗကမတ ရရာသ႔ တတတဆတသြား၍

ဗကမတ၏ ဖနပႏစဖကက သမယန ႏကပါမည။ ဤႏစခကတြင ႀကကရာက ေရြးေတာမပါေတာ " ဟ

ေလာက၏။ ရာဇာဓရာဇလညး ေနာကအခကက ႀကကေတာမ၏။

ညဉအခါ ျမနမာတ႔ အပေပာေနစဉ ငပသည အေဖာႏစေယာကႏင ဗကမတ ရရာသ႔ တတတဆတ

ဝငေလ၏။ ဗကမတလညး အန႔ရေလလင ခကခငးသ၍ နားရြကမခတဘ ေန၏။

ငပလညး ယခေသာ ၾကသးေခာငးက ဗကမတအား ေပးၿပးမ ဤသ႔ဆ၏။

" ယခ ငါလာရသညမာ မငး၏ဖနပက မယန ႏကေႏဟ ရငဘရင ေစေသာေၾကာင လာရျခငး ျဖစ၏။

ယခ မငးကျမငရေသာအခါ မာေတာမတငး မငးက ငါ မျပရကၿပ။ မငးသည ငါႏင ငါအေဖာႏစေယာကက

ခစေသာ နကျဖန ျမနမာတ႔ထြက၍ တကမညျပေသာအခါ စးလင အစးမခဘ တပတြငးရ ဆငျမငးလသ

တ႔က လကလတးေဝ႔ပါ။ သညအတငးမငးျပပါမ ငါတ႔ အသကရငပါလမမည " ဟ ငပက ဆ၏။

ဗကမတလညး နားလညသညႏင လညညတ၏။ မကရညလညး ယ၏။ အေဖာႏစေယာကကလညး ငပအား

" သငသည မာေတာမတငး မျပ ၊ ေနာင အမကေတာရေသာ ငါတ႔ႏင ကငးပါေစ " ဟ ဆၿပးလင

ထြကလာခၾကေလ၏။

ရာဇာဓရာဇလညး စကေတာမေခၚဘ ေစာငေနရာ ငပတ႔သည သးခကတးေကာမ ေရာကလာ၍ "

ၿပးခ၏ေလာ " ဟ ေမးေတာမလင ဆခသညအတငး ေလာကေသာအခါ " ပါးကပတလက နငသည

ငါအမန႔အတငးျပလင ငါသေကာငးျပမည ၾကေတာမသည။ နငဆငသည နငဆတငး မျပေသာအခါမ နငက

သားမယားႏငတကြ မးတကမည " ဟ မန႔ေတာမ၍ အကဉးထားေလ၏။

ဤသ႔ အမာအထားရသညအတငး ဗကမတသည ေျမဒးစားက ခါခ၍ တပက ျပနနငးျခငး ျဖစသည။

ထသ႔ နငးၿပးသညေနာက ျမနမာတပက ထြက၍ မြနတ႔ဘကသ႔ ေျပးလာသညက ရာဇာဓရာဇ ျမငေသာအခါ

ဦးစးငပက အကဥးမလႊတ၍ ႀကေစ၏။ ဗကမတလညး ငပက ႏာေမာငးႏင ပကၿပးေသာ တပသ႔ဝငေလ၏။

ရာဇာဓရာဇလညး အားရေတာမ၍ ၾက ၊ ငကေပာ ေကြ းေမြးၿပးလင စစေတာငးေကး တေကာငးရြာက

ေပးေတာမ၏။ ငပအားလညး နာဂပတ ဟေသာ အမညႏင ဇာလမနး ဟေသာ ရြာက ေပးေတာမ၏။

" ရာဇာဓရာဇ ၊ ဗကမတ ၊ ဆတဆတျမားျမားပင "

(ကဝလကၡဏာသတပ)

ဆတျမား (ေပါရာဏ) - ၾကမးၾကတ ၊ ခကထန ၊ ေတာငတငးမာခာ ဖတလတသည။

Page 116: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

မငးရေကာစြာ ကဆးျခငး

အထကဆခသည အတငး ဆင ဗကမတ တကဖကေႏာငယကသျဖင တပသား မႉးမတတ႔ မမနငဘ

မငးရေကာစြာသည ေရ႕သ႔ လြနလာ၏။ ထအခါ ကေလးေကးေတာငညသည မမတပသားမားႏင

အမလကရန ႀကးစားရာ ၎စးေသာဆငသည မနျပငးေန၍ ေနာကက ျမငးတစေကာငသက ၾကားလင

ေနာကသ႔ျပန၍ ေဝ႔ေလသျဖင ေျခသည ၊ ျမငးသညတ႔ ဖရဖရ ၿပကြေလျပနသညႏင မငးရေကာစြာက မမ ၊

တပေတာပကေလ၏။

မငးရေကာစြာသညကား ေလာႀကးေနသညႏင မစညးမရးဘ ပါတနသမ ေနာကပါတ႔ႏငသာ

တကခၿပးလင စညတး၍ ဆငေတာ ငခစခင က ခြ နးဖြငကာ အတငး တကသြားေလ၏။

မြနေျခာကတပအနက ေလးတပႏငႏင အစဥအတငး ပကေလ၏။ ေနာကတစတပက အတကတြင ဆငေတာ

ပနးလသညႏင ေနာကက ဆငကလညး မမလာေသာေၾကာင ဆငေတာ ရပေခ၏။

ဤသ႔ ဆငေတာကြ၍ ပနးေနသညက ျမငေသာ ရာဇာဓရာဇ၏ သားေတာ သးပါး ႀကးမႉး၍ ဆငအစး

သးဆယခန႔ႏင အည၍ တကေလ၏။ ဆငေတာက လခက တစရာေလာက ကလင နာကငလသျဖင

ဆငေတာ ခါေသာေၾကာင ဆငေတာထကက မငးရေကာစြာ က၍ ေပါငက ဆငထေခ၏။ ရပေတာမမနင။

တြားသြားလက ေရကနနား ဥႏပငေအာကသ႔ ဝင၍ေနရေလ၏။

ဖမး၍မလင ရာဇာဓရာဇက " မငးသားသငယ ျဖစသသက ငါစတႏလး အထးမရ ၊ ေမာငသည

အစားအစာ ေဆးဝါး စားပါ။ ကနးမာလာလင သညတြငေနလလညး ငါသမးေတာႏင စဖက၍

အမေရ႕ေပးပါမည။ အငးဝသ႔ ျပနလလငလညး ေကာငးစြာပ႔ေပးမည။ ကနးမာေအာငသာ ေဆးဝါးကမပါ " ဟ

မန႔၍ ေဆးဝါးမား ေပးေတာမ၏။

မငးရေကာစြာကား " ငါသည ဟသာဝတ မြနျပညက မရဘ ငါ မျပနဟ ဓ႒ာနရငး ရသည။ ယခ

ငါသ႔ဝငျဖစၿပးမ သ႔ကြနမခၿပ။ ငါအသကရငေသာထက ေသေသာျမတ၏။ ငါ ေဆးဝါးမစားၿပ။ ငါက

သတရနကသာ စရငေတာ " ဟ ဆေလ၍ ထညဉတြငပင အနစၥ ေရာကေလသည။

ဤသ႔လင မငးရေကာစြာသည ၇၇၈ ခ ၊ တနခးလဆနး ၄ ရကေန ညဉတြင အနစၥေရာကသည။

ထညဉတြငပင အငးဝမာ ကကပငေစာင နတသည ကယထငျပ၍ မငးရေကာစြာ ဆးေခၿပဟ ဆေသာဟ၏။

မးေသာကလင တပမႉး စစကတ႔လညး မငးရေကာစြာ ဆးေၾကာငး စာေရး၍ ပငလယေကး

သဃၤရာဇာ ေမြးေသာ လငးတ၏ လညတြင စာေခြစြပ၍ လႊတလကသည။ အငးဝသ႔ ညေနသးခကတးအခန

ေရာကလာသျဖင ဘနးေတာႀကးက ဘရငမငးေခါငသ႔ စာဆကမေသာ ဟ၏။

Page 117: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ဘရငမငးေခါငသည အလးစက ၾကားရေသာ ဒလသ႔ စနလာ၍ သားေတာ၏ အရးတ႔က မြနတ႔

ျမပထားရာမ ေဖာယၿပးလင ေရႊအးတြင ထညကာ မထးအဝမ ခေလ၏။ (မထးအဝက ယခ ပသဝ ေခၚသည)

မငးေကာစြာသည ၇၅၂ ခဖြား ျဖစသည။ ၇၆၅ ခ အသက ၁၃ ႏစကပင စစဘရင ျဖစသည။ ၇၇၈ ခ

အသက ၂၆ ႏစ ေသသညအထ ၁၃ ႏစ လးလး စစမက တကေလသည။ အလြန ရရငသနစြမး၍ကမ႓ာတြင

အသကအငယဆး စစဘရငဟ ဆေလာကေသာ ျမနမာမငးသား မငးရေကာစြာ အေၾကာငးကား

ဤတြငၿပး၏။

မငးရေကာစြာ၏ လမား

ငနတေတာ

မငးရေကာစြာ ဆငထ၍ ဥႏပငေအာကတြင ေနရစဥက မြနတ႔သည မငးရေကာစြာက မျမငၾက၍

၎၏ ဆငေတာ ေနာကထင ငနတေတာက စစေမးေသာ မသဟ ဆ၏။ ရာဇာဓရာဇက " ငါတေတာက

အျပစမျပပါ ၊ သားျပပါမည " ဟ ဆမ မငးရေကာစြာ ရရာသ႔ ညႊနေလသည။

စလငးစား

မငးရေကာစြာ ကေသာလညး ျမနမာတ႕ မဆတခြာဘ အခငေနေသာ ရာဇာဓရာဇသည အႀကးအခပ

တစေယာကျဖစသ စလငးစားက ၿမ႕စားရြာစားေပး၍ ခးေျမာကမညဟ ျဖားေယာငးကာ မမထဝငရန

ေခၚယ၏။ စလငးစားက " မငးရေကာစြာသည အရပအေန မသင၍သာ ကရေလသည။ ငါတ႔ တပကကား

ရမည မဟတ။ ငါတ႔သည အရငသစ မရာလ။ နားညႇေအာင မန႔ေတာမမပါႏင " ဟ ျပနၾကားလက၏။

ငျမတေတာ

ဘရငမငးေခါငသည ဒလမ ပသမသ႔ခ၍ မြနသရေကာငး သမနအငးဝနင (သမနအဝနနင)

ေကာေစာလသည ၊ ငါၾကညလသည ၊ ထြကပါေစဟ ေစ၏။ ထြကလာ၍ ေျပာေဟာေနၾကစဥ

မငးရေကာစြာသား မငးငယေကာထင၏ ကြန ငျမတေတာသည သမနအငးဝနင (သမနအဝနနင) က

လႏငလမး၍ ထးလက၏။ ေဝးေသာေၾကာင မထးမ။ ေရ႕တြင ကေလ၏။ သမနအငးဝနင (သမနအဝနနင)

လညး သတရေအာင ဥပါယျဖင ေခၚသညထင၍ ရတျခညးထ၍ ျပနခ၏။ ၿမ႕တြငးသ႔ ျပနေရာကေသာအခါ "

ေရ႕ေတာတြင လဆး ၊ သဆးတ႔ လႏငထး၍ အရညအၾကာ ဦးမခကခရပါ "ဟ မငးေခါငသ႔ ေလာကလက၏။

မငးေခါငသည ေျမးေတာ မငးငယေကာထငက “ ထးေစသေလာ " ဟ စစေမးရာ "

သ႔အလအေလာက ထးပါသည " ေလာကမ ငျမတေတာ က ေႏာငႀကးတညး၍ ႀကကရာတြင ကြပေလဟ

သမနအငးဝနင (သမနအဝနနင)သ႔ အပေတာမ၏။

Page 118: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

သမနအငးဝနင (သမနအဝနနင)က စစေမးေသာ " မညသမ ငါက မတကတြနး ၊ ငါအရင

မငးရေကာစြာ ဆးရသညက စတနာ၍ ငါ ထးေပသည ၊ ငါက သတလလင သတပါ ၊ ငါမေၾကာက " ဟ ဆ၏။

သမနအငးဝနင (သမနအဝနနင)လညး " အရငကခစေသာ သရေကာငးက ငါမသတလ " ဟဆ၍

ဘရငမငးေခါငသ႔ ဤသ႔ ေလာက၏။ " အရငမငးႀကးက ေစ၍ထးသညဟ ထငမားမပါသည ၊

သညးခေတာမပါ။ ထသ၏ အသကက က ြနေတာ ေတာငးပနပါ၏ " ဟ ေလာကလက၏။ မငးေခါငလညး

စတေျပ၍ လႊတေတာမ၏။

အငးဝႏင ပခး စစၿငမးျခငး

မငးရေကာစြာ ကသညေနာကတစႏစ ၇၇၉ ခတြင ဘရငမငးေခါငသည ေရအား ၊ ၾကညးအား

စနလာ၍ တဂ (ဒဂန) က တကဖက သမးယၿပးလင ရာဇာဓရာဇ၏ သားေတာ တဂ(ဒဂန)စား ဗညားစက

ႏငတကြ မႉးမတလသ သးေထာငေကာက ယ၍ အငးဝသ႔ ျပနခ၏။ ေရာကေသာ မြနမငးသားက မရႈတမခဘ

ေကာငးစြာ ထား၏။

ဘရငမငေခါငသညလညး " ငါသားက မြနတ႔ ရသည ၊ ယခ မြနမငးသားက ရ၍ ငါ ႏလးေတာေျပၿပ ၊

ေရ႕က တကခကရန မျပေတာၿပ " ဟ မန႔ေတာမကာ စစမကမလ ေလာကသသရာ အကးႏစပါးက

ေဆာငလက သကရာဇ ၇၈၃ ခ သကေတာ ၄၉ ႏစတြင နတရြာစေတာမ၏။

ရာဇာဓရာဇလညး မငးေခါင လြနၿပၾကားေသာ " ငါညေတာ အနစၥတရားသ႔ လကရေခၿပ။ ငါသာ

ကနေတာ၏။ ေဩာ အနစၥသာတကား " ဟ သေဝဂျဖင ဆေတာမသည။

မဖရားမား ၾကားလင " ဘရငမငးေခါငသည ေယာကဖေတာလညး ျဖစသည ၊ ယခ ဘရငမငးေခါင

မရေသာ စစမကျပ၍ မဖရား ေမာငးမ တ႔က ယေတာမေတာ " ဟ ျပကရယဆၾကကန၏။

ရာဇာဓရာဇကလညး " ညညးတ႔ ဆၾကပေလသည။ ယခ ငါ စစမကမလၿပ။ အသကအရြယလညး

ႀကးၿပျဖစ၍ ပခးတစဖကျဖင ညတ႔က ထမး၍ ေမြးမည။ တစဖကျဖင ကသလေကာငးမႈ ျပမညသာ ငါ

ၾကေတာသည " ဟ မန႔ေတာမ၏။

ထသညေနာက မၾကာမပင ဆငေကာေတာမရာတြင ေပါငက ႀကးလြနခပမေလ၍ ရေသာအနာျဖင

နတရြာစရရာေလသတညး။

Page 119: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

သေဘာထား ျမငျမတၾကေသာ ရခငမငး ႏင ျမနမာမငး

သကရာဇ ၇၉၂ ခတြင နနးတကရေသာ ရခငဘရင အလခင မငးႏင ျမနမာျပည အငးဝမငး ၊ ထပါရ

ဒါယကာ နရပတ တ႔ နနးၿပငၾကသတညး။

တစရခါ၌ နရပတသည ရခငသ႔ ခလာ၍ ဖးေခါင ႏြယခေတာငသ႔ ေရာကေသာ အလခင မငးလညး

ခသြားလက အနး၌ ခရပ ေနၿပးမ ေအာကပါ အဓပၸါယရေသာ ရာဇသစာက ေစေလ၏။

မမသည တရားျပညေသာ မငးျဖစေၾကာငး ၊ ေလာက၌ ေလာဘႀကးလင ပကစးတတေၾကာငး ၊

မေကာငးေသာ ေလာဘက ပညာျဖင ႏမနငး၍ ျပနၾကြရနသငေၾကာငးမား ပါေလသည။

ျမနမာမငးကလညး မမသည သတစပါး၏ တငးနငငက လခငေလာဘႀကး၍ လာခသည မဟတ ၊

ျမနမာႏင အမးဇာတတေသာ ရခငသားတ႔ တရားပကသည ၾကား၍ ျပသဆးမမည လာခေၾကာငး ၊ ယခေသာ

ရခငမငးမာ တရားေသာမငး ျဖစသညဟ သရေၾကာငး ၊ ဤသ႔ တရားသတတေသာ မငးခငး

ေတြ႕ဆေဆြးေႏြးရေသာ တငးျပညသာယာ၍ သာသနာေတာ ပြငလငးရန ရမညအေၾကာငး စာျပနၾကား

လကေလသည။

စစဉသညအတငး မငးႏစပါးတ႔ ေတြ႕ၾကေလေသာ မတေဆြေကာငးစကား သေတာေကာငး

စကားတ႔ကသာ ေျပာဆၾက၍ မငးခငး ၊ မဖရားခငး ၊ မႉးမတခငး ဆငဝတေသာ တနဆာ ၊

အေဆာငအေယာငတ႔က လလယဝတဆငေတာမၿပးမ ေနျပညေတာသ႔ အသးသး ျပနေတာမၾကေလသည။

ထ တရားျပညဝ လမၼာေသာ မငးႏစပါးလကထက၌ ျပညႀကးႏစျပည မဟာမတႀကးျဖစလက

တငးျပညစညကား သာသနာေတာ ထြနးကားေလသတညး။

[မတခက။ ။ ျမနမာရာဇဝငကမ ရခငမငးက မဟာမတျဖစရန ေတြ႕ျမငလပါသညဟ လကေဆာငအမားႏင

သေစ၍ ျမနမာဘရင ခလာသညဟ ဆသည။ ]

Page 120: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

တရားေစာငေသာ မြနမငး

ရာဇာဓရာဇ၏ ေျမးေတာသ သနကၡတရာဇာ မညေသာ ဗညားပေရာသည မငးျဖစေသာအခါ ရဟနး

ပဏၰား မႉးမတတ႔က ေရ႕ေတာသ႔ ေခၚၿပးေသာ " တငးျပညခမးသာ ၊ သာသနာ စညကားေအာင ငါ

အပခပေတာမမည။ အားလးကလညး တရားေစာငၾကပါကန " ဟ မန႔ဆၿပးေနာက နနးေတာေရ႕တြင

ေခါငးေလာငး ဆြထားေစသညအျပင စဉးတတး တစခႏင ဓားမတစေခာငးကလညး ထားေစ၏။

မားမၾကာမ ခးသတစေယာကက ပစၥညးႏငတကြ မ၍ မငးက အထနးေတာ ဗညားအား

အျမနစရငေပးေစဟ အပလက၏။ အထနးေတာ သညကား သခးက အမတြင ကြနအရငးအခာကသ႔

ခငးထား၏။ သခးကလညး ရသမ ဥစၥာက ဆက၏။

ဥစၥာရငသည မမပစၥညးက ျပနရေအာင စရငေပးပါမညအေၾကာငး အထနးေတာအား အထပထပ

ေလာကပါေသာလညး စရငေပးမည ဟသာဆ၍ ေနလင ဥစၥာရငသည မေစာငနငသျဖင ေခါငးေလာငးက

တးေလ၏။

မငးႀကးၾကားေသာ မႉးမတ စေသာ ပရသတ တ႔က စေဝးေစ၍ ဤသ႔ မန႔ေတာမ၏။ " ေရႊငါးပာ

ခးသည သခးက မ၍ ငါ မငးျဖစသညလညး မၾကားေသးေသာေၾကာင အထနးေတာက စရငေစဟ လႊထားရာ

တရားက မစရငဘ သခးက ကြနျပ၍ ခငးထားသည။ သငတ႔ မညသ႔ ထငၾကသနညး " ဟ ေမး၏။

မေလာကဝၾက။ ဦးခ၍သာ ေနၾကကန၏။ မငးလညး " ဓမၼသတတြင သားသမး ျပလင မဘ ခေစ ၊

ကြနျပလင သခင ခေစ ဟ လာသညအတငး ေရႊငါးပာက အထနးေတာက ယခေလာေစ " ဟ ဆရာ

ခကခငးေလာရ၏။ ၿပးမ " ဓမၼသတေၾကာငးကား ေျပေလၿပ ၊ ရာဇဝတေၾကာငးကား ကနေသး၏။ ယခပင

အထနးေတာက လညျဖတေစ " ဟ အမန႔ေတာရ၍ သသတတ႔ သတရေလ၏။

ထသ႔ စရငခက ေၾကာငတစေကာငသည အပါးေတာဝယ ဝပေနရာက အနး၌ ၾကြကတစေကာင

သြားသညက ခပလကရာ ေသေလ၏။ မငးႀကးျမငလင " ငါလကထကေတာတြင အနငအထက ျပသသက

စရငမညဟ ငါဆထားသည ၊ ဤေၾကာငသည ၾကြကက ခပသတရာ သညေလာ ၊ သညတြင စရငဘ " ဆ၍

ေၾကာငက စဉးတတးမာပင စရငရေလ၏။

ေနာကမၾကာမလညး ေကာကညငးသည တစေယာက ေကာကညငး ေရာငးရာတြင ကယရေတာ

တစေယာကက ဝယမညဆ၍ ခသညက လအမား ဝနးရလယေလသျဖင ေၾကးေငြမရဘ ေတာငးမသာ

ကနေလ၏။ ခေစသထ၌ ေတာငး၍မရလင ငလက ေခါငးေလာငးက တးေလ၏။ ဘရငစစေဆးၿပးေသာ

ခေစသက စဉးတတးတြင လညကျဖတရန သသတတ႔အား အပေလ၏။

Page 121: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ဤသးမႈက စရငၿပးေသာ မငးညမငးသား မႉးေတာ မတေတာ ျပညသျပညသား အေပါငးတ႔သည

ျပငးစြာေၾကာကရြ႕ ခန႔ညားၾကကန၏။ အနငအထက ျပမႈ ၊ ခးမႈ ၊ မဒနး စသညတ႔ အလငးမရကန။

ေဈးမားတြငလညး ေရာငးစရာ ကနတ႔က ဤကန ဤမႏင ေရာငးသညဟ ခနခြငဆြကာသာ ထားေလ၏။

အေစာငမ မထားၾကေလ။

တစခါေသာ မငးႀကးသည တငးျပညၿငမသက ခမးသာေၾကာငးက ကယတငသလေသာေၾကာင

ရပဖကၿပးလင ေနာကပါ တစေယာကႏင ျမငးစး၍ လညလည ၾကညရႈသညတြင လမး၌ လအတစေယာက၏

ေကာက ျမငးတကမေလ၏။

ထအခါ လအက " ငါတ႔အရင လကထကေတာတြင အနငအထက မျပရဟ အမန႔ထတထားသည။

ယခ ငါလအက ျမငးစးရသညဟ တကခကသညက အစရငခရမည " ဟဆလက ျမငးဇကက ကငငငေလ၏။

မငးက ေတာငးပနေသာလညး မလႊတေသာေၾကာင မငးျဖစေၾကာငးက ေျပာေလလင သာ၍ပင ဆြငငျပန၍

ဤသ႔ဆ၏။ " မငးဆသညမာ ခစသနညး၍ ရနသမား၏ ၊ ဤသ႔ တစေယာကတညး မထြကသင ၊ ေနာင

ဤကသ႔ မထြကပါၿပဟ ကတျပမ လႊတမည " ဆရာတြင မငးႀကးလညး ကတႀကးစြာ ျပရေလ၏။

ေနာငအခါ၌ ဤသ႔ တစေယာကတညး မထြကေတာေခ။

Page 122: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ငယမည မငးညတးေခၚ ဒတယ သမနဗရမး

ရာဇာဓရာဇ၏ သမးေတာ ရငေစာပ သည ဟသာဝတ ထးနနးက ၈၁၄ မ ၈၃၁ ထ အပစးသည။

မအပစးရမ ေမာငေတာဘရငက ျမနမာတ႔ေဘး ေအးၿငမးရန ႏမေတာ ရငေစာပက အငးဝမငး သဟသအား

ဆကလကသည။ အငးဝတြင ခနစႏစေနၿပးမ ဟသာဝတသ႔ တတတဆတ ထြကေျပးလာသည။ ထအခါတြင

ေမာငေတာဘရင နတရြာစၿပးေနာက သားေယာကား အဆကအခ မရ၍ ညမေတာ ရငေစာႏစ မငးျပ

ေနရသည။

ရငေစာပက အစမျဖစ၍ ထးနနးက ရထက၏။ သ႔ေသာ ရငေစာႏစက ထးနနးက ရတတရက မေပး

အပလသျဖင တကခကယရန ရငေစာပ သည သနလငတြင ခရပ၍ တဂ(ဒဂန) ဝနႏင တငပငၿပးလင

စစသည စေဆာငးခတကကာ နရက(နရြ) အရပတြင ဗလဝငခေနေလ၏။

ဤ နရက အရပအနး မာလာရြာႏင ေမာညပရြာ ႏစရြာက အပခပရေသာ သႀကးမာ ေလာကကပက

အမညရ၏။ ဤသႀကး၏ သားကား မငးညတး ပငတညး။ ထသားအဖမာ ဓားခတ ၊ လထး ၊ ေလးပစ ၊ ျမငးစး ၊

နပနးလး ၊ သငး စေသာ အတတတ႔တြင အလြနစြမးသန ကြမးကငၾက၏။

အထးကား မငးညတးသည အားနညးသ ဆငးရသတ႔က အၿမညႇာတာကည ခးေျမာကတတ၏။

သ႔ရာတြင အားေကာငးသ ျဖစ၍ကား ကား မ ႀကးငယမဟ ရနျဖစေနသညက ေတြ႕ေသာ ၊ မဘတ႔ သားသမး

က ရကေနသညက ေတြ႕ေသာ ႏစဦးလးက ကး၍ ရကပစတတ၏။ အယတသျဖင ေခြးခငး ကက

ေနသညကပင ႏစေကာငးလးက ရက၍ ဖဉတတ၏။ သ႔ေၾကာငလညး မငးညတး ရြာထ ေလာကလာလင မး

က ေရႏင သတသကသ႔ အလြန ၿငမဆမေနတတၾက၏။

တစခါေသာ သႀကး ေလာကကပကသည မမဝါသနာအေလာက နပနးပြ ၊ ေလးပစပြ စသညတ႔က

မၾကာမၾကာ စရးေလကငသညက ပနကနရန ၾကပါသညဟ ကနးေခာၾကသညႏင ရငေစာႏစ ယၾကည၍

သႀကးက ဖမးရန ပကညည ဆသက ႀကးမႉးေစ၍ တပသား ဆယေယာကႏင လႊတလက၏။

ပကညည တ႔သည ကစားေလကငေနၾကသည လစက ရးရးမဖမး ၊ အနငအထကျပ၍ ျမငးႏင

အတငးဝင၍ တကခကေလ၏။ ရြာသားတ႔လညး ထခကနာကင ေျပးလႊားၾကရေလ၏။

မငးညတး ၾကားသေသာ ရြာသားတ႔က ျပနစ၍ ခခေလ၏။ အဆး၌ မငးညတးက ေလာကေလးျဖင

ပစရာ ပကညည၏ ေျခသလးက ထမန၍ လကေလ၏။ ဤသ႔ ပကညညတ႔ လစက လကရဖမးမေသာ မငး

ညတးသည " အသငတ႔က ဟသာဝတသ႔ အျမနျပနေရာကေအာင ပ႔လကရမည " ဟ ဆကာ ျမငးတစ

ေကာငလင လတစေယာကက ကနးႏးေပၚတြင အလားေမာက၍ စညးေႏာငၿပးေသာ ျမငးၿမးတြင ေပထပ ၊

ယမးထပ ခည၍ မးရ႕လကေလ၏။

Page 123: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ေပထပ ၊ ယမးထပ ကြေပါကသျဖင ျမငးတ႔ လန႔၍ အေျပးႀကး ေျပးၾကေလ၏။ လမးတြင သစပငခႏြယ

စသညတ႔ႏင ထခကပြနးရ၍ အခ႕ ေသေကေလသျဖင ပကညညပါ ေလးေယာကသာ ဟသာဝတသ႔

အသကပါေသာ ဟ၏။

ရငေစာပထ ဝငျခငး ၊ မငးဓန ဘြ႕ရျခငး

ဤသ႔လင လကရ ဘရငမ ရငေစာႏစက မၾကညညၾကေတာဘ သႀကး ေလာကကပကႏင မငး

ညတးတ႔သည ေလာကေလး ေလးရာႏင တပဖြ႔၍ ရငေစာႏစ၏ ရနသ ရငေစာပ ထသ႔ ခဝငၾကေလသည။ ရင

ေစာပလညး အလြနအားတကေလ၏။ ခကခငးပင ေလာကကပက က ဗလမႉး ၊ မငးညတး က ' မငးဓန ' ဟ

ေသာ ဘြ႔ႏင စစကခန႔၍ ဟသာဝတသ႔ ခတကေလ၏။

ရငေစာႏစ ဘကမ ဗညားအနက ဗလမႉး ၊ ယခင ပကညညက စစကျပ၍ တကၾကရ၏။

တကၾကေသာအခါ ေလာကကပကက ပကညညက မ၍ ဖကငထားစဉ မငးညတးက ေလာကေလး

ျဖင မကစက ပစလကရာ ထမန၍ ပကညည လကသြားေလ၏။ ေနာကတစခက ထပပစရာ ညသကညးက

ထမနသျဖင အရးကး၍ ေထာငလာေသာ ဟ၏။ ၿပးမ ပကညည ေခါငးျဖတခရေလ၏။

ဗညားအနတ႔သည တပပက၍ ျပညျပနမလ သညသာမက အစမေတာ ရငေစာပက ပမ

ၾကညညၾကသညႏင ရငေစာပထသ႔ ဝငၾကေလ၏။ ဤသ႔လင ရငေစာႏစ မခနငေတာဘ နနးေတာ အ

ေရ႕တခါးမ ထြကဆငး၍ ထးနနးက စြန႔ခြာသြားရရာေလသည။

ဤသ႔အားျဖင ၈၁၄ ခတြင ရငေစာပသည ဟသာဝတ ထးနနးက တကေလေတာသည။

မငးညတး စကဝါေဒဘြ႔က ရျခငး ၊ ေနာကဗရမးဘြ႔က ရျခငး

မငးညတးသည ဓားခတ အလြနေကာငးသည။ အနးသးက လ၏ဦးေခါငးထကတြင တင၍

ခြခတခလကလင အနးသးထကျခမးကြ ျပတက၏။ အသားက ဓားမထေလ။ လ၏ဦးေခါငးက ဓားႏငရပ၍

ခတလကလင ကတေၾကးႏင ညညညာညာ ကကသကသ႔ ဆပငတ႔ ျပတက၏။ အသားက မထေလ။

လကဖရး တစေခာငးတညးရ၍ အလြန သနမာသည။ ဤသ႔စေသာ သတေၾကာင ဘရငမႀကး သေဘာက၍ '

စကဝါေဒ ' ဟေသာ ဘြ႔ႏင လဂြနးပငၿမ႕က ေပးေတာမသည။

ေနာကႏစလခန႔အၾကာတြင ' ဗရမး ' ဟေသာဘြ႔ႏင ကစေပါၿမ႕က ေပးေတာမသည။

ဗရမးႏင ဝကဝတကျခငး

တစရခါေသာ ရငေစာပတ႔ လကထက၌ ကလားတ႔သည သေဘၤာ ခနစစငးႏင တဂ(ဒဂန)ၿမ႕သ႔ လာ

ေရာက၍ " မြနတ႔ျပညသည ၀ေျပာသည ၊ မငးဘနးႀကးသည ၊ သရေကာငး ေပါသညၾကား၍ လာပါသည။

Page 124: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

သရေကာငးခငး တကလပါသည။ က ြနေတာတ႔ ရးလင ကနအျပညႏင သေဘၤာ ခနစစငးက သမးေတာမပါ။

က ြနေတာတ႔နငလင သေဘၤာႏင ကနတနဖးက ေပးေတာမပါ " ဟ ေလာကၾက၏။

ထအခါ ဗရမးသည အမားေရတြင ဦးခ၍ တကခြငေတာငး၏။ ရလင ဝတစားဆငယင၍ ဓား ၊ လႊား

ကာ ဆြ၍ ထြကလာ၏။

ကလားတ႔ကလညး ဝကဝက သႀကးႏင ယလာသညက မငး စစသႀကး စသညတ႔ ျမငၾကေသာ "

လခငးသာ တကရမည ၊ တရစၧာနႏင မညသ႔ တကမညနညး " ဟ ဆးတား ဟန႔ဆၾက၏။ ထအခါ ဗရမးက

ဦးခ၍ " လခငးပင က ြနေတာက နငမည မဟတပါ ၊ သငးတရစၧာန ဆးမသည က ြနေတာက ခနငမညေလာ ၊

က ြနေတာ တကပါမည " ဟ ေလာက၍ ထြက၏။

ကလားတ႔က တစဖန " က ြနေတာတ႔ သရမာ လကခညးသာ ၊ သရေတာမာကား လကနက

ပါပါသည ၊ မတကဝပါ " ဆျပနေသာ ဗရမးသည လကနကက ပစခ၍ ဝငေလ၏။

ဝငလငဝငခင ဝကဝေျပးခညး လာသညက ဗရမးက လကဝလကက လမးေပးလက၏။ ဝကဝ

မကကမခင လကယာလကျဖင ေအာကေမးစပက ဆြငငလက လႊ၍ ပစလကသည။ ဝကဝ လေလ၏။

ထအခါမ ဝကဝ၏ ရငဘတၾကားက ေျခႏင တအားေကာကကန လကရာ ဝကဝ ေသေလ၏။

ကလားတ႔ကလညး " အၿမ႕ၿမ႕က တကလာခသညမာ ေအာငသညခညးတညး။ ဤၿမ႕တြငမ ရးရပ

ေလသည " ဟ ခးမြမးလက သေဘၤာႏင ကနမားက ဆကေလ၏။

ရငေစာပသညကား သေဘၤာေလးစငးက ဗရမးအား ေပး၏။ သးစငးကကား ကလားတ႔ ျပနစရာမရ၍

ကလားတ႔အား ျပနေပးသနားေတာ မလက၏။

ဗရမးဘြ႔တးျခငး ၊ အဖမးခရျခငး ၊ တရတႏင တကရျခငး

ရငေစာပ၏ သမကေတာ ဓမၼေစတ၏ လကထကသ႔ ကကာလ (၈၃၃ - ၈၃၅) ဗရမးအား ေရးပထမ

သမနဗရမးႏင အလားတသျဖင ' သမန ' ဟေသာ ဘြ႔က တး၍ ' သမနဗရမး ' ဟေသာ ဘြ႔အမညႏင စစ

ေတာငးၿမ႕က ေပး၍ ခးေျမာကေလ၏။ ထ႔ျပင မငးေဆြစးမး ျဖစေသာ အမတႀကး ဗညားေလာ၏ သမးေလး

ေယာကအနက တတယသမး ေစာႏငးညႏင ေပးစား၍ ခးေျမာကထား၏။

တစခါေသာ သမနဗရမးသည မမကယက လညးေကာငး ၊ အရပ ခနစေတာငရ ဆငလမၼာ ဆငေတာ

ခစေနာငရငးက လညးေကာငး အားကး၍ (မနနနးရာဇဝငတြင ငခစေတာင ဆသည) " တရတျပည ၊

ျမနမာျပည တ႔မာ မြနတ႔က လာေရာကစကဖးသညဟ ေနာငအစဉ ေျပာပရစေအာင နယျခား သတင သြား

ေရာက စကလပါသည ၊ ခြငေပးေတာမပါ " ဟ ေလာက၏။ ဘရင၏ အခြငရလင စစသညမားႏင ဆငေတာ

Page 125: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ခစေနာငရငး ကစး၍ ၈၃၉ ခတြင ခတကေလ၏။ တရတျပညစပ ခႏးၿမ႕ ေျမျခားမာ သတငစကခၿပး၍

ျပနအလာတြင အငးဝဘရင မဟာသဟသရက ရမညးသငးမဆး၍ ဖမးေလ၏။

သမနဗရမးလညး မခနင၍ ဆငေတာႏင ေျပးရာ အငးတစခအလယသ႔ ဆငး၍ ဆငေတာ ပငပနး

သညႏင ေရစမေနေလ၏။ ျမနမာမငးက သရေကာငးျဖစ၍ မပစမခတဘ ေလျဖငလႊတ၍ ေဆာငခေစ၏။

သမနဗရမးသည ထမငးသးနပ မစားရ ၊ အလြနပငပနး ရသညႏင သနလငးျဖင ထမး၍ ၿမ႕တြငးသ႔ သြငး

ေစ၏။

ဆငလမၼာ

အငးလယတြင ကနရစေသာ ဆငေတာ ခစေနာငရငးကကား ျမနမာတသည ဆငျမငးအမားႏင

အငးက ဝငးရ၍ထား၏။ ညဉအခါ လသၿငမခက ဆငလမၼာသည ေရက တတတဆတ ျဖညးညငးစြာတက၍

တပက အတငးနငးဖက ထြကသြားေလ၏။ မးေသာကမ ဆငအမားႏင လကလၾကေသာလညး မမေတာေခ။

ေတာလမးျဖင ေလက အန႔ခလက ဟသာဝတ ပခးသ႔ အေရာကလာခ၍ မမ၏ တငးကပတြငးသ႔ ဝငေရာက

ေနေလ၏။ ဦးစး၏သား ျမငမ " ငါအေဖက ဘယမာပစထားခသနညး " ဟ ေဆြမးသားခငးတ႔ပါ အစြယ ၊ ႏာ

ေမာငး ၊ ေျခလကတ႔က ဖကယမး၍ ငၾကကန၏။ ဆငႀကးလညး စကားျဖင မေျပာတတ ၊ မကရညယစး ညႇး

ငယေသာ မကႏာျဖင လညးေကာငး ၊ ဝမးနညးေသာ မညေၾကြးသျဖင လညးေကာငး ၊ အထကေျမာက

အရပဆသ႔ ေမာ၍ ျပေသာ ဦးေခါငး ႏာေမာငးျဖင လညးေကာငး ေဘးဒကၡ ေရာကၾကပက မနးဆေတြးေခၚ

ၾကရေလ၏။

ဆငျပနေရာကလာေၾကာငး ဘရငၾကားမ ဆငတြင ရနေနျခငး ၊ အစြယ ပရြ႔ေနျခငးတ႔က ေဆးဝါး

ကသ၍ ေရမးခး ၊ ေခါငးေဆးၿပးမ အထကက ဆငျဖေတာက ေပးကမးေသာ အေဆာငအေယာငအလက

တနေဆာငးသစ ေဆာကလပ၍ ခးေျမာက၍ ထားေလ၏။

တရတႏင တကရပ

နယျခားသတင စကသညက တရတတ႔ၾကား၍ လာေရာက နတပစသညအျပင ျမနမာတ႔ စကသည

ထငမား၍ အငးဝသ႔ လာေရာက ပဏၰာေတာငးေလသည။ မရမ စးခငးတကရန စကားဆ၍ ျမနမာဘကက

ဤသ႔ပနး သမနဗရမး ႏင တရတဘကမ တရတသရေကာငး စလေကာေခါင တ႔ တကၾကရ၏။ ယခင ပထမ

သမနဗရမး ႏင ဂါမဏတ႔အတငး ထပတျဖစ၍ တရတ ကေလသည။

အငးဝဘရငလညး အလြန ဝမးေျမာကအားရေတာ မသျဖင " အငးဝတြင ေနလက ဓမၼေစတမငးက

ခးေျမာကသညႏငအမ ငါခးေျမာကေတာ မမည ၊ ဟသာဝတသ႔ ျပနလကလက ပ႔ေပးမည " ဟ

မန႔ေတာမ၏။

Page 126: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

သမနဗရမးကလညး မမရပဌာန သားမယားမားရရာ ျပနလေၾကာငး ေလာကသညႏင အဝတအစား ၊

ရတနာ ၊ ေရႊေငြ ဆလာဘ မားစြာေပးကာ ေလာကား လကျပညႏင ဟသာဝတအေရာက ေကာငးစြာ

ပ႔ေတာမလက၏။ ဓမၼေစတမငးလညး အလြနဝမးေျမာကသညႏင ျမနမာဘရငသ႔ လကေဆာငအမား

ဆကလက၏။

သမနဗရမးအား သဟဠ (သရလကၤာ) သ႔ ေစျခငး

သမနဗရမးသည လကရးရညသာမဟတ ပညာရည ၊ နႈတရညလညး ေကာငးလစြာ၏။

တစခါေသာ ဓမၼေစတမငးသည သမနဗရမးက မငးတမန အျဖစျဖင သဟဠ (သရလကၤာ) မငးသ႔

ေစ၏။ ပဋကတသးပဝယ ခကခနကနေသာ အႏစသာရတ႔က ေပါငး၍ ကမးတစကမး ျပၿပးလင လက

ေဆာငအမားႏငတကြ ပါးေတာမလက၏။

ေရာကေသာ သဟဠ (သရလကၤာ) မငးသည ကမးက ဖတေစၿပး၍ မႉးမတတ႔အား ၾကားဖး၏ေလာဟ

ေမး၏။ မညသ႔မ မေလာကနငၾကကန။ ေနာကမ သဃာေတာမားက ပင၍ ေလာကေလေသာ သဃာ

ေတာတ႔က " ပဋကတေတာ၌ ခရာခဆစ ဟသမ တ႔သည ဤကမးဝယ ပါသညျဖစ၍ ပဋကတသးပႏင

ညညြတေပသည။ သ႔ေၾကာင ဤကမးက အညအညြတကမး ဟ မညေကာငး၏။ ဟသာဝတမငးလညး

ပဋကတသးပက တတသညမနသျဖင ' ဓမၼေစတ ' ဟေသာ အမညက ထကေပသည " ဟ ခးမြမး ၾကကန၏။

ထေနာက သဟဠ (သရလကၤာ) မငးႏင သမနဗရမးတ႔ ေျပာေဟာၾက၏။

" သမနဗရမး သဂၤတရေတာငဝယ ဘရားေလးဆက ထမးမတေသာ ေနရာသည တစေနရာတညး

ေလာ ၊ အျခားစေလာ "

" အရငမငးႀကး တစေနရာတညးတြင လမားစြာတ႔ ထပ၍ထပ၍ ထငသကသ႔ တစေနရာတညးသာ

ျဖစပါသည။ လြနေလၿပးေသာ ဘရားသးဆ တ႔၏ အထမးအမတ အရာကား ယခ မရၿပ။ ရငေဂါတမ ဘရား၏

အထမးအမတ ဆေတာသညသာ ရပါ၏။ သ႔ရာတြင မျမငနငပါဘရား "

" ဆေတာက မညသ႔ ထားသနညး "

" ဆေတာတြငးအနက ငါးဆယခနစေတာငတြင ေလးေတာငစ ျပ၍ အတတစထပ ၊ သတစထပ ၊

ေရႊတစထပ ၊ ေငြတစထပ စျပ၏။ တြငး အဝနး ပတလညကား ေလးဆယသးေတာင ရ၏။ တြငးထတြင

တပ - ဘလက ညေနာငတ႔အရပက ဆေတာရြကေစ၍ သၾကားစကရင ခနစထပ ျခရလက အေပၚက

ေကာကဖာပတပါသည။ ၿပးမ အေတာငရစဆယရေသာ ေစတက တညပါသည "

" ပခးျပညသည မညမေလာက ႀကးသနညး "

Page 127: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

" အလား ခနစေတာင အန ႏစေတာငတစထြာ ရပါသည "

" ပခးၿမ႕ ငယလ၏ တကား "

" အရငမငးႀကး က ြနပတ႔ ဟသာဝတျပညႀကးက သေဘၤာခနစစငးႏင ကလားႀကးတစေယာက

စစျပလာသညက အသားမငးသားက ႏစေယာကခငး စးခငးထးရာ အသားမငးသားက ႏစေယာကခငး

တကမည ကတထားၾကလက ၊ အဘယေၾကာင ေနာကက အကအည ေခၚခသနညးဟ လညျဖား၍ ဆလင

ကလားႀကး ေနာကသ႔လညအၾကညတြင အသားမငးသားက လျဖငထးေလရာ ကလားႀကး လကေသဆး၏။

ဤသ႔ ဥပါယျဖင နငသညကစြ၍ ' ဥပါယခး ' ေနာကမ ' ပခး ' ဟေခၚပါသည။ ထကလားအရပမာ ခနစေတာင

၊ အန ႏစေတာငတစထြာ ရသညက ရည၍ ပခးၿမ႕သည အလား ခနစေတာင ၊ အန ႏစေတာငတစထြာ

ရ၏ဟ ေလာကျခငး ျဖစပါသည "

" ဓမၼေစတမငး၏ အလးအရငး ၊ အေရာငအဆငး ၊ အေနအထင ၊ အသြားအလာ အၾကညအရႈ

တ႔သည အဘယသ႔နညး "

" ဤတြင တေသာသ မရ၍ မျပနငပါ "

" ငါ ဘးေတာကသ႔ေလာ "

" ဘးေတာ ျမငလြနးလပါသည "

" ငါေနာငေတာကသ႔ေလာ "

" နမလြနးလပါသည "

" ငါဦးရးေတာ ကသ႔ေလာ "

" ဝလြနးပါသည "

" ငါ ဘေထြးေတာကသေလာ "

" ၾကလြနးလပါသည "

" ငါအမတ ေလးပါးတ႔က႔သ႔ေလာ "

" တစေယာကကား ႀကးသည ၊ တစေယာကကား ခြငသည ၊ တစေယာကကား ကနးသည ၊ တစ

ေယာကကား င႔လးရပါသည "

" ဤသ႔ျဖစလင ငါႏငတသေလာ "

Page 128: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

" ယခ ထငေနေတာမ၍ မေလာကသာပါ ၊ ရပ၍ ျပေတာမပါ "

ထအခါ သဟဠ (သရလကၤာ)မငး ရပ၍ျပသည။

" အရငမငးႀကး အရငမငးႀကး၏ အဆငးအသြငေတာသည လျပညဝနးကသ႔ ရပါသည။ အေဆြေတာ

ဟသာဝတမငးမာ ဆနးသစေသာ လ ကသ႔ ရပါသည။ ထျပင အရငမငးႀကးကား ေနမငးကသ ၊ အေဆြ

ေတာကား လမငးကသ႔ ရပါသည "

ဤသ႔ေလာကလင သဟဠ (သရလကၤာ) မငးသည အလြနဝမးေျမာက၍ ဆလာဘမားစြာ ေပး

ေတာမ၏။ ထေနာက သမနဗရမး အျပနတြင လကေဆာငေတာမားစြာ ပါးလက၏။

ဟသာဝတသ႔ ျပနေရာက၍ အေၾကာငးမးစက ၾကားေလာကေသာ အားလးကပင ဓမၼေစတမငး သ

ေဘာကေတာမ၏။ သ႔ရာတြင မငးႏစပါးက လျပညဝနးႏင ဆနးသစလ တ႔ကသ႔ လညးေကာငး ၊ ေနႏငလ

တ႔ကသ႔ လညးေကာငး ပျပ၍ သမနဗရမး ခးမြမးခသညက မမထက သဟဠ (သရလကၤာ) မငးက ႀကး

ျမတရာ ေရာကေနသညက စတမသကမသာရ၍ သမနဗရမး ဤသ႔ ေလာကရ၏။

" အက ြနပ ေလာကခသညမာ သဟဠ (သရလကၤာ) မငးက ႀကးျမတဟန ကသ႔ရ၏။ စငစစ

ေသာကား အရငမငးႀကးက သား၍ ႀကးျမတျခငးသ႔ ေရာကေအာင စကားတငစား၍ ေလာကချခငး

ျဖစပါသည "

" လျပညဝနးသည ျပညၿဖး၍ တငတယေသာလညး ေရ႕သ႔ တးတကရန မရေတာၿပ။ တျဖညးျဖညး

သာ ဆတရေလေတာမည။ ဤအတငး သဟဠ (သရလကၤာ) မငးလညး ဘနးတနခးအာဏာ ျပညၿဖးျခငးသ႔

ေရာကၿပ။ ေရ႕သ႔တးရန လမးမရ ၊ တစေန႔တစျခား ဆတယတျခငးသ႔ ေရာကလတ႕ဟ ေလာကချခငး

ျဖစပါသည "

" အရငမငးႀကးအား လဆနးႏင ႏငးချခငးမာ တစေန႔တျခား ဘနးတနခးအာဏာ တးတကမည အ

ေၾကာငးက ေလာကချခငး ျဖစပါသည "

" ေနတ႔သည အျခအရမရ ၊ တစခတညးသာ ထြနးပါသည။ ထ႔အတ သဟဠ (သရလကၤာ) မငးမာ

ပညာရမႉးမတ အျခအရ မရ ၊ ပရသတ နညးပါးသညဟ ေလာကချခငး ျဖစပါသည "

" လမာကား ၾကယတာရာ အေပါငးတ႔ျဖင ျခရတငတယလက ေကာငးကငအလးက တနဆာဆငေလ

သကသ႔ အရငမငးႀကးလညး ပညာရ မႉးမတ ပရသတ အေျခြအရ မားျပားျပညစ တငတယျခငးမား ရေၾကာငး

က ေလာကချခငး ျဖစပါသည " ဟ ရငးလငး ေလာကေလ၏။

Page 129: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ထအခါ ဓမၼေစတ မငးႀကးသည အလြနႏစသက ဝမးေျမာကေတာမ၍ ဆလာဘ ထပမ သနား

ေတာမျပနသည။

ဤသ႔လင သမနဗရမးသည မငးႏစပါးလညး ႏစသကေအာင မမအရငကလညး သာေလေအာင ၾက

ေဆာင ဖနတး၍ ေလာကထား နငျခငးမာ အလြနခးမြမးဖြယ ေကာငးေလသည။ သ႔တတနငျခငးေၾကာင

လညး အရာရာေခာေမာ၍ မငးႏစပါးတ႔၏ အခးအျမငက ခရေပသည။

သမနဗရမး အနစၥေရာကပ

သမနဗရမးသည မမ စားရေသာ စစေတာငးၿမ႕မ ျမငးဆက ၊ လဆက ထား၍ မငးထမျပတ ခစား၏။

တစခါေသာ စစေတာငးသ႔အျပန လမးတြင ဟသာဝတနယ၌ အတနစြမး၍ ေကာေစာေသာ သခးႀကး

ေမာငမႏင ေတြ႕၍ ဓားခငးယဉခတ ၊ ေမာငမ ဓားက ၊ ဖမးဆး ၊ သသတကနး၌ တကငလကာ သတထား

ေလ၏။

ေနာကတစေန႔ ညေနရတေရာတြင သမနဗရမးသည စစေတာငးၿမ႕သ႔ျပနရာ ထသတထားသည

အနးမ ျဖတသြားစဉ ထသေကာငက ' ဟလ ျပနခဦး ' ဟ ေခၚေလ၏။ ငါက ' ဟ ' ေခၚရသညေလာဟ

ျပနလာၿပးလင " အဘယေၾကာင ေခၚသနညး " ဟ ေမး၏။ သေကာငကမ လာထတ၍ျပ၏။ ထအခါ

သမနဗရမးက လာကျဖတ၍ ယမညျပရာ " နငသတေကာငးေသာ ငါလာက နငပါးစပျဖင ကကယေလာ "

ဟ ဆလင တကယပင ပါးစပျဖင လာက ကကျဖတယေလ၏။

လမးတြင ထလေသေခါငးသည သမနဗရမး၏ တငပါးက တဆတဆတ ဟပ၍လက၏။ ဓားရးႏင

မၾကာမၾကာ ေဆာင၍ေဆာင၍ ခရ၏။ ေနာကဆး အခန၌ကား သြားခငထေအာင ကကထားေလသျဖင

ေဆာငခြာ၍ မရေတာေခ။

အမေရာကမ ေခါငးက ခြပစေသာလညး သြားတ႔က မက ြတဘ ရေနေလသျဖင အနာအားႀကး

ေလရကား သမနဗရမး အနစၥ ေရာကရေလ၏။

ဓမၼေစတမငးသည အလြနဝမးနညး ႏေျမာရာ၏။ သမနဗရမးက ႀကးကယေကာငးမြနစြာ သၿဂဟၿပး

ေနာက ကနရစသဇနး ေစာႏငးညအား ေရပြကဟေသာ အရပႏငတကြ စားေကးၿမ႕ရြာတ႔က လညးေကာငး ၊

သား မငးရေကာေစာအား ၎၏ အဖ စားရေသာ စစေတာငးႏင ဗရမး အရာက လညးေကာငး ေပးေတာမ

ေလသည။

မႉးႀကးမတႀကး ၊ မငးညမငးသား သေဌးသၾကြယ တ႔လညး သမနဗရမး၏ ဂဏေကးဇးက သျမငစြာ

သမနဗရမးအတြက လႉဒါနးရနဟ ပစၥညးဥစၥာ စေဆာငးၾက၍ ရေသာ ပဆး တစေထာငႏင ေရႊေလးပာက

မငးအား ဆကၾက၏။

Page 130: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ဓမၼေစတမငးလညး အလြနဝမးေျမာကလက ပဆးတ႔က သဃာေတာတ႔အား လႉ၏။ ေရႊႏစပာက

ၿမအေနာက၌ ဇရပတစေဆာင ေဆာက၏။ ကနႏစပာက ယခ ဘရားကေလး ေခၚေသာရြာ၌ ဘရားက

ေလးသမ ဟ သမတေလ၏။ ယခမ အရပအေယာငမသာ ရေတာ၏။

ဤသ႔လင မငးညတး ၊ မငးဓန ၊ စကဝါေဒ ၊ ဗရမး ၊ သမနဗရမး ဟေသာ အမညဘြ႔ အဆငဆင

တကလာသသည လကဖတစလးတညး ရ၍ အလြနသနမာ စြမးထက၏။ ဆငစး ၊ ျမငးစး ၊ အတကအခက

က ြမးကငလ၏။ သ႔ေၾကာငလညး ဝကဝ သ႔မဟတ လဝ ၊ တရတအမတ စလေကာေခါင ၊ သခးေမာငမ တ႔က

ေအာငနင၍ ဆလာဘ ၊ အမည ၊ ရာထး ၿမ႕ရြားမားရရ စားရလက ျမနမာနငင အထကေအာက ေကာ

ေစာထငရားသ မြနသရေကာငးႀကးတစဦး ျဖစေပသည။

သ႔လကလညး အနစၥေရာကခါနး၌ အကသလ ႏပစကေလရကား သယတမာ လေသ၏ သြားျဖင

အနစၥေရာကရေလ၏။ ႏေျမာဖြယလညး ေကာငး၏။ စတနာဖြယလညး ေကာငး၏။ သေဝဂရဖြယလညး

ေကာငး၏။

ထသရေကာငးႀကး၏ မးခစစတ ၊ ဂဏသတကကား ဥဒါနးမေက ရေလ၍ က ြနပတ႔ အား

တကဂဏယ ေကးဇးတငရေလသတညး။

" လကဖတစလး ၊ မငးညတး ၊ ရးေလလဝကနး "

" သမနဗရမး ၊ စစမႈထမး ၊ မးယမးမကးနင "

(ကဝလကၡဏာသတပ)

Page 131: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

အားေကာငးေသာ ေပါကလ

အငးဝဘရင နရပတသည ၈၃၀ တြင ေျမးေတာက လပၾကသျဖင သားေတာရရာ ျပညၿမ႕သ႔

ေျပးလာေသာအခါ ရာဇသၾကၤ တ႔ သားအဖလညး ပါလာ၏။ ထအခါ ျပညဘရင မငးႀကးစြာက " အငးဝတြင

မငးတ႔ ရာဇသၾကၤ သားအဖ ေယာကားေကာငး လေကာမားဟ ၾကားရသည။ ငါဆငေတာ ငရာဟ ႏင

တကေသာ ျမငးႏင ခဝပါမညေလာ " ဟ ေမးေတာမ၏။

ရာဇသၾကၤ လညး တစႀကမ ႏစႀကမ ေမးေတာမသညက မညသ႔မ မေလာက ၊ ဦးခ၍သာ ေန၏။

ရာဇသၾကၤ သား ေပါကလကား " ႀကကသညျမငးက ရလင ကြနေတာ ခပါမည " ဟ ေလာကေလ၏။

ျပညဘရငသည မးေသာကလင ဆငေတာ ငရာဟက စး၍ ကးနဖးတြင ေနလင၏။ ရာဇသၾကၤ

သားအဖလညး ဝနထပ စညထပ ျပငဆငၿပးမ သား ေပါကလသည ျမငးစး၍ လတ ၊ လရည တ႔ႏင

ထြကလာလင ျပညဘရငသည ဆး၍ တကေလ၏။

ေပါကလလညး ဘယေျပာငး ညာျပန အတနၾကာကစားၿပးမ လယျပငသ႔ ေသြးခၿပးလင

တပကတစခက အမျပ၍ ခေလ၏။ ျပညဘရငသည မမထငသေလာက မလြယက ၊ အေရးမသာသျဖင

အမကထြကေလေသာေၾကာင ဆငေတာက ခြ နးဖြင၍ တကေလ၏။ ထအခါ ေပါကလက ေခာငးအကးတြင

ျပန၍ လႏငထးလကရာ ဆငေတာ၏ လကက ထးမသျဖင ထတခငးခပ၍ ေျမသ႔ တစေတာငမ စးေသး၏။

ငရာဟ လခကနာေသာေၾကာင မလကနင ရသညက သလင သားအဖလညး အငးဝသ႔ ေျပးၾကေလ၏။

ျပညဘရငလညး အလးအရငးခန႔၍ လကေစသည။ လကေၾကာငးသလင ေပါကလသည ကညငပင

လကတစဖကခန႔က လႏင ထးခသညမာ ထတခငးေပါကေလ၏။ လကသတ႔သည ထ ထးခသည လခကက

ျမငလင မလကဝ၍ ျပနခၾကေလ၏။

ျပညဘရငလညး ရေအာင မဖမးေကာငးေလာဟ အမကေတာရ၍ အႀကး ေခါငးေဆာငတ႔က

သတေလ၏ ဟသတညး။

Page 132: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ဘယဂါမဏ ညအစကသးေယာက

အငး၀ မးညႇငးမငး (၇၈၈ - ၈၀၁) လကထက စစသႀကး ဘယဂါမဏ ဟ၍ရရာ ရမးတ႔က

တကေစ၏။ ဘယဂါမဏသည သရဆငေျခဖး တစေထာငႏင ဆငတခြန လ၍ ထြကသညက ရမးတ႔က

မမတ႔ဘက ဝငမညထင၍ အမတမေနစဥ ဘယဂါမဏက တကေလေသာေၾကာင ရမးတ႔ ပကေလ၏။

မးညႇငးမငးသညလညး အားရေတာမ၍ ဘယဂါမဏ အား ပထားေသာ ေရႊပမ ခနစရကလညေအာင

တစေန႔တစႀကမ ကးရ၏။ အေဆာငအေယာငႏငတကြ ငစဉကးၿမ႕ကလညး ေပးေတာမ၏။

ဤဘယဂါမဏကား ေအာငပြသးဆယ ႏငႏင ရေသာ ဟ၏။

အခါတစပါး၌ စစရး၍အျပနတြင လငမယားႏစေယာက ရနျဖစ၍ လငထြကေျပးသညက မယားက "

မနးမေၾကာက လာေလရ " ဟ ဟစလင ေယာကားက " ငါက မဆႏငဦး ၊ စစသႀကး ဘယဂါမဏ ပင

အရပအေန မသငေသာ စစရႈးရေသး၏ " ဟ ျပန၍ဆသက ၾကားသျဖင ရကေသာေၾကာင ထေန႔မစ၍

စစပြတြင မနငေသာ မျပနဟ အဓ႒ာနျပေလသည။

တစႀကမလညး စစထြက၍ ႏစစခနးေရာကမ မယားက မယေသာေၾကာင ရပဖကလက ညဉအခါ

ျပနၾကညေသာ လငငယႏင အပေနသညက ျမငလင ဓားႏငခတမည ျပၿပးမ စတကခပ၍ မခတဘ

တတတဆတ ျပနသြားေလ၏။ စစပြက ျပနလာေသာအခါ စညးစမႏငတကြ မယားက ထလငငယအား

ေပးေပ၏။ ေအာငသမေသာ ပြတ႔တြင ဤမယားပြသညသာ အမြနျမတဆးပြႀကးဟ ပညာရ သျမတတ႔

ခးမြမးၾကကန၏။

ဘယဂါမဏတြင ညႏစေယာက ရေသး၏။ အလတ ရာဇသၾကၤ ၊ အငယ ရနလကြ တ႔ျဖစ၏။

တစခါေသာ အမေရ႕မငးႏင ထညအစက သးေယာက ဗလျပၾက၍ ေတာငငက ဝနးရစဉ ကးထပ၌

ထမငးစားေနၾကေသာအခါ ၿမ႕တြငးက လလႊတ၍ ထးလကရာ ထမငးပြလယတြင ကလာ၏။ ထအခါ

ဘယဂါမဏက ေယာင၏။ ရာဇသၾကၤ ကား လကကရပေယာင ရ၏။ ရနလကကြ ကား ထမငးစား မပကေသာ

ဟ၏။ ရာဇသၾကၤ မာ ေအာငပြ သးဆယငါးပြ ရသ ျဖစေလသည။

" ရာဇသၾကၤ ၊ အငးဝခ ၊ ေကာလ သးဆယပြ "

(ကဝလကၡဏာသတပ)

Page 133: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

သဟဠ (သရလကၤာ)က အေမးက မြနမငး ဓမၼေစတ ေျဖဆပ

ဓမၼေစတမငးသည (၈၃၄ - ၈၅၄) ဉာဏပညာ ႀကးကယေၾကာငးက သဟဠ (သရလကၤာ)

မငးကၾကား၍ အမတစတနာကလ ၊ စတရာဇာကလ တမန ႏစေယာကႏင လငါးကပက လႊတလက၏။

သဝဏစာ ပါသညကား

အခစေတာ ဓမၼေစတမငး

( ၁ ) အရးသာ အေတာင အၿမး ျဖစေသာငက ၊

( ၂ ) အသားသာ အေတာင အၿမး ျဖစေသာငက ၊

( ၃ ) အေမြးသာ အေတာင အၿမး ျဖစေသာငက ၊

( ၄ ) ေကာကြငးထမာ စား၍ ေကာကြငးထမာ ေသေသာငက ၊

( ၅ ) ေကာကြငးျပငမာ စား၍ ျပငမာ ေသေသငက ၊

( ၆ ) ေကာကြငးထမာ စား၍ ျပငမာ ေသေသငက ၊

( ၇ ) ေကာကြငးျပငမာ စား၍ အထမာ ေသေသာငက ၊

( ၈ ) ေခါငးႀကးသညမာ အဘယငကနညး ၊

( ၉ ) ပဂၢလတစပါးသည အလငးမ လာ၍ အမကသ႔ သြားသည ၊

(၁၀) အမကမ လာ၍ အလငးသ႔ သြားသည ၊

(၁၁) အလငးမ လာ၍ အလငးသ႔ သြားသည ၊

(၁၂) အမကမ လာ၍ အမကသ႔ သြားသည ၊

(၁၃) ျမတစြာဘရားသည ရဟႏာက အဘယသ႔ ပကအပရသည ၊

(၁၄) မညသကား ေကာငးမႈ မျပရၿပနညး ၊

(၁၅) မညသညအရာ ေလးသည ၊

(၁၆) မညသညအရာ ေပါသည ၊

Page 134: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

သညအေမး ၁၆ ခကက အခစေတာ ဓမၼေစတမငးသည ပညာႀကးကယသည မငးျဖစ၍

ေျဖဆေတာမပါဟ စာတြငပါ၏။

ဓမၼေစတမငးလညး ခကခငးပင အမာေတာေရး သလဝက အေရးခန႔၍ ေရးေစရသညကား

( ၁ ) အရးသာ အေတာင အၿမး ျဖစသညမာ ပတနး ၊

( ၂ ) အသားသာ အေတာင အၿမး ျဖစသညမာ ရႉးပငက ၊

( ၃ ) အေမြးသာ အေတာင အၿမး ျဖစသညမာ ဥေဒါငးငက ၊

( ၄ ) ေကာကြငးထမာ စား၍ ေကာကြငးထမာ ေသေသာငက ဆသညမာ ကာမဂဏ နယတြငး၌

အမေထာင၍ အမေထာငရငးပင ေသရသညက ဆလသည။

( ၅ ) ေကာကြငးျပငမာ စား၍ ျပငမာေသေသာငကမာ ငယရြယစဉကစ၍ ရငရဟနးျပလက

ထရဟနးအျဖစႏင ေသရသက ဆလသည။

( ၆ ) ေကာကြငးထမာ စား၍ ျပငမာ ေသေသာငကမာ လအျဖစႏင အမေထာင၍ ႀကးမ

ရဟနးျပၿပးလင ေသရသက ဆလသည။

( ၇ ) ေကာကြငးျပငမာ စား၍ အထမာ ေသေသာငကမာ ငယရြယစဉက ရဟနးျပ၍ ႀကးမ

လထြကၿပးလင ေသရသညက ဆလသည။

( ၈ ) ဦးေခါငးႀကးေသာ ငကတ႔သည အမားပငရသည။ သရာတြင သ႔ဦးေခါငးက သ မ

ခနငၾကသည။ လငးဆြေခၚ လငးန႔ႀကး တစမးကား သ႔ဦးေခါငးက သ မခနငေခ။ ေဇာကထးတြလ

ေနၾကရသည။

( ၉ ) အလငးမလာ၍ အမကသ႔သြားသည ဆရာမာ နတျပည ျဗဟၼာျပညက စေတ၍ လ႔ျပညသ႔

ေရာကလာေသာ မေကာငးမႈက ျပ၍ ေသေသာအခါ အပါယသ႔ လားရသညက ဆလသည။

(၁၀) အမကမလာ၍ အလငးသ႔သြားသည ဆရာမာ အပါယဘက စေတ၍ လ႔ျပညသ႔

ေရာကလာေသာ ေကာငးမႈျပ၍ နတျပည ျဗဟၼာျပည သ႔ လားရသည ဆလသည။

(၁၁) အလငးကလာ၍ အလငးသ႔ သြားသညမာ နတျပည ျဗဟၼာျပညမ လ႔ျပညသ႔ေရာက ၊

ေကာငးမႈျပ လာရငးဘသ႔ ျပနရသည ဆလသည။

(၁၂) အမကကလာ၍ အမကသ႔ သြားသညမာ အပါယဘက လ႔ျပညေရာက ၊ မေကာငးမႈျပ ၊

အပါယဘသ႔ ျပနေရာကသည ဆလသည။

Page 135: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

(၁၃) ရဟႏာက ျမတစြာဘရား ဘယသ႔ ပကအပရသည ဆရာမာ မဘတ႔သည အလငျဖစ၍

သားသမးတ႔က ခပးပကအပ ဆးမရသကသ႕ ျမတစြာဘရားလညး ရဟႏာတ႔က ခပးပကအပ ဆးမရသည။

(၁၄) မညသသည ေကာငးမႈက မျပရၿပနညး ေမးရာဝယ (၁) ရဟနး (၂) မငး (၃)

အမေထာငသညမနးမ ဤသးဦးသည ေကာငးမႈက အထးထပ၍ မျပရေတာၿပ။ ရဟနးမာ မမ၏

ဝနညးသကၡာပဒ ၊ သလ ၊ ဘာဝနာတ႔က ေစာငလင ၿပးေတာသည။ မငးမာ မငးကငတရား ဆယပါး စေသာ

မငးကငဝတတ႔က ေစာငလင ၿပးေတာသည။ အမေထာငမနးမမာ မယားေကာငးတ႔ ကငဝတက ေစာငလင

ၿပးေတာသည။ ကသလ အထးထပ၍ လပရနမလေတာေခ။

(၁၅) ေလးသည ဆရာ၌ ျမငးမရေတာငသည ေလး၏။ သ႔ရာတြင တနခးႀကးသတ႔ ေဆာငလင

ေပါရေခသည။ လမကတ႔စတသာ စငစစ ေလးလေတာသည။

(၁၆) ေပါသညဆရာ၌ လ ၊ ဝါ သည ေပါလ၏။ သ႔ရာတြင လတ႔စတႏငစာေသာ လတ႔စတသာ

ေပါလေတာသည။

ဤသ႔ ဓမၼေစတမငး၏ ေျဖသက ၾကားရလင ၊ သဟဠ (သရလကၤာ) မငး၏ သတ႔သည အလြန

ခးမြမးအဩလက အရငမငးျမတသည လ႕ဝကနကနေသာ အေမးတ႔က တစေနရာတညး၌ တစခဏမျဖင

မနကနေအာင ေျဖနငပါေလသည ဆ၍ သဟဠ (သရလကၤာ) မငး ထြကဝငသည ေျမာကစညက

တးမႈတသသႏငတကြ အစဆကေလသည။ ယခတင ကလား လကကပစည ေခၚတြငေလသည။

ကညးျပညက အေမးက ေျဖဆပ

တစခါေသာ ကညးျပညက သေစလႊတလက၏။ အမာစားကား

" အခစေတာ ဟသာဝတမငး ဤအေမးက သျမင မတသားရေအာင ေျဖေတာမပါ။ ၁-၂-၃-၄-၅-၆-၇-

၈-၉-၁၀ " ၊ ဤမသာ ပါသည။

ဓမၼေစတမငးလညး သးေလးရက ဆငးၿပးမ ဆရာေတာတ႔ကပင၍ ေမးေတာမရာ ဆရာေတာတ႔က "

ဒါယကာမငးျမတသာ ေျဖေတာမပါ ၊ ငါတ႔လညး ၾကားနာမတသားလပါသည " ဟ မန႔ေတာမ၏။ ထအခါ

ဓမၼေစတမငးသည ေအာကပါအတငး ေျဖေတာမသည။

၁ ကား ဘရား ။ ၂ ကား ကသလ ၊ အကသလ ။ ၃ ကား ပဋကတသးပ ။ ၄ ကား သစၥာေလးပါး ။ ၅

ကား ဤကမ႓ာတြင ပြငေသာ ဘရားငါးဆ ။ ၆ ကား နတျပညေျခာကထပ ။ ၇ ကား အဘဓမၼာ ခနစကမး ။ ၈

ကား ဂဏေတာရစပါး ။ ၉ ကား ေလာကတရာ ကးပါး ။ ၁၀ ကား ဉာဏေတာ ဆယပါး ။

Page 136: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ဆရာေတာႏငတကြ ကညးမငး၏ သတ႔ ၾကားရလင " ဤအေမးသည ဘရားသခငတ႔ အလေတာ

အမန႔ေတာမားပင ျဖစေပသည။ သဟဠ (သရလကၤာ)တြင မဂဓ ဘာသာျဖင အကၡရာႏစလးမက ေမးပါသည

၊ မေျဖနငၾကပါ။ ယခ အရငမငးႀကးကား တစခဏမႏငပင အကၡရာ ဆယလးက မနကနစြာ ေျဖပါေလသည။

ဓမၼေစတ အမညက ခယထကလေပသည " ဟ ဆ၍ ကညးျပညက ပါေသာ ဝတမး ၊ ထညမး ။

ေရႊပနးေငြပနး ၊ ကညးေျမာကစည ခနစလးက တးမႈသႏငတကြ ဆကသပေဇာ၍ ျပနၾကေလသတညး။

ရနးတျပညက ဆကေသာ လကနကေသတာႀကး

တစရခါေသာ ရနးတျပည (တရတနယတစခ) က စတရနး ငါးေထာငရေသာ ေသတာႀကးက

ဖြငေသာအခါ ေျခာကမကႏာလး ပြင၍ အတြငးမ မားစြာေသာ အဆပလးျမားတ႕ တစၿပငတညး

ထြကပစေအာင စကခလတတပၿပးမ အျပငက ေဆးေရာငစ ျခယလယလက ေသာကငးကလညး အျပငက

ဆြထား၍ ဖြငမညေနရာတြင ' ကေရာဖ ေစာလ ေရာငက ' ဤစာကား သးလးက ေရးသားကာ သအမတႀကး

ေလးေယာက ၊ လငါးကပႏင ပသမ သေဘၤာဆပကတစဆင လာေရာကၾကၿပးလင ဓမၼေစတမငးအား

ဆကေလ၏။

မငးႀကးလညး တရငေဒ၀ ၊ ပညသာရ ဆရာေတာတ႔က ပင၍ ဆြမးလပေကြ းေတာမၿပးမ

မႉးမတစညေရ႕တြင ေသတာကၾကညၾက၏။ ဖြငမည ေနရာတြင အကၡရာစာက ျမငေသာ ဤသ႔မန႔၏။

" ဤေသတာသည ထးဆနး၏ ၊ ရတတရက မဖြငရာ။ ' ကေရာဖ ၊ ေစာလ ၊ ေရာငက '

ဤစကားသးခြနးက ဆငျခငေသာ ' ကေရာဖ ' မာ မြနဘာသာ ' ဖဦးထပ၏ေနာက ' ဆလ၍ ' ပေစာက ' က

ယရမည။ ' ေစာလ ' မာ ေျမးအဘး ဆလ၍ ေျမးသည အဘးက ' လ ' ဟ၍ ေခၚသည။ သ႔ေၾကာင ' လ ' က

ယရမည။ ' ေရာငက ' မာ ' ငါးက ေမာၾကညသည ' ဆလ၍ ငါးက ေမာၾကညသမာ ' ဗငး ' ျဖစသည။

ဗငးက မြနတ႔ဘာသာျဖင ' ေပါက ' ေခၚသည။ သ႔ေၾကာင ' ေပါက ' က ယရမည။ သးခကက ေပါငးေသာ '

ပလေပါက ' ျဖစသည။ ပလေပါကမာ ျမနမာအလ ' မဖြငႏင ' ဆလသည။ ဤသ႔အားျဖင ဤေသတာသည

ဖြငလင ေဘးအႏာရယ ျပမညေသတာ ျဖစဟနရသည။ သ႔ေၾကာင ငါတ႔ သတႏင ဖြငရမည " ဟ

မန႔ေတာမ၏။

ၿပးမ ဖြငရနစမသညကား လရငးေသာ ကးနဖးမာ ထနးတစဖားခန႔ရ ျငမးကဆင၍ သားေရကးထပ

ခငးၿပးမ ေသတာက ျငမးေအာကတြင ထားလက ျငမးထကမ လတစကပခန႔တ႔အား

အတေကာကႀကးမားက ေသတာေပၚသ႔ ပစခေစ၏။

ဤသ႔ ပစခလင ေသတာကြ၍ မးခးကသ႔ အခးမား ထြကလာကာ မားစြာေသာ ျမားတတ႔သည

ပတဝနးကငသ႔ အရနျပငးထနစြာႏင ထြကလာၾကကန၏။ အထကက တကေသာ ျမားတ႔သည

အပကာထားသည သားေရးကးခပအနက ငါးထပမ ေပါကကန၏။ ေလးမကႏာသ႔ ထြကေသာ ျမားတ႔သည

Page 137: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

အနးအနားရ သစပငတ႔၌ တြလတနးလနး စက၍ေနၾကကန၏။ ေအာကအဖ႔ ေျမသ႔လညး ျမားမားစြာ

စးဝငၾကကန၏။

ဤသ႔ ေၾကာကမကဖြယရာမားက ရဟနးရငလတ႔ ျမငၾကရေသာ " ရနးတျပညသားတ႔သည

ငါတ႔တစၿမ႕လး ေသေကပကစးေအာင ၾကေဆာငေလသည။ ပညာဉာဏႀကးကယေသာ

အရငမငးႀကးေၾကာငသာ သတဝါတ႔ ခမးသာရာ ရေပသည " ဟ ခးမြမးၾကလက မေဟာသဓာ ကသ႔

ကယဆယနငေသာ မငးျမတသည ရငမာေသာ အေလာငးေတာ ျဖစရာသညဟ ဆေတာငးေမတာ

ပ႔ၾကကန၏။

ရနးတျပညသား သအမတႀကးမားလညး ပညာဉာဏက ခးမြမးလက မမတ႔ၿမ႕မ ျဖစေသာ

အဝတတနဆာမားက လညးေကာငး ၊ တးမႈတသႏငတကြ စညသးလးက လညးေကာငး ဆကသၿပးလင

ျပနၾကေလသတညး။

တဂဆေတာရငတြင ေခါငးေလာငးႀကးလႉျခငး

တစရခါေသာ ဓမၼေစတမငးသည အၿမ႕ၿမ႕တြင အမရစာရငးက ယေစရာ စာရငးယေသာ

အမတေလးေယာကတ႔သည စာရငးယရသာ မဟတ ၊ ယမတေၾကးလညး ေကာကရမည ထင၍

ေကာကၿပးလင ရေသာေၾကး တစသနး ရစသနးက မငးႀကးအား ဆကေလ၏။

မငးႀကးလညး " အမရကသာ သလ၍ ခန႔ထားသည ၊ ဆငးရသဆငးရသား တ႔ထမ ေၾကးက

ေကာကယေကာငးမညေလာ " ဟ အမတေလးေယာကက အျပစေပးလက " ေၾကးမားက ျပန၍ေပးေစ " ဟ

မန႔ေတာမေလ၏။

ထအခါ ဆငးရသားတ႔က " က ြနေတာတ႔ ျပန၍ မယလပါၿပ ၊ ေတာသငရာ ေကာငးမႈ တစစတစခက

ျပေတာမပါ " ဟ ေလာကၾက၏။

ေလာကၾကသညအတငး " တဂ ဆေတာရငတြင ဆြလႉရန ေခါငးေလာငးႀကး သြနးေစ " ဟ

ဗညားအန အမတႀကးက ခန႔ေတာမ၏။ အမတႀကးလညး ေဇာက တစဆယႏစေတာင ၊ အ၀ ခနစေတာငရ

ေခါငးေလာငးႀကးက သြနးရန အခါေပးၾက၏။

သြနး၍ ၿပးခါနးမ ေလာကဉာဏဆရာက " ေခါငးေလာငးသည သြနးၿပးလင အျပစအဆာ မရ

ေခာေမာလမမည ၊ သ႔ရာတြင အသေကာငးစြာ မျမညရလမမည " ဟ မငးႀကးအား ေလာကေလ၏။

မငးႀကးကလညး " အထကက မေလာက ၊ ယခမ ေလာကသည ၊ မမနလင အမးခနစဆကတင

အျပစေပးမည ၊ မနေသာ ခးေျမာကမည " ဟ မန႔ေတာမ၏။

Page 138: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

သြနးၿပးၾကေသာအခါ " ဆရာတ႔ေပးေသာ အခါသည နကၡတေျခာကလး မေကာငးနကၡတ ျဖစသည။

မေကာငးမာ လာမရ ၊ မျမညနင။ သ႔ေၾကာင ေခါငးေလာငးမာ အသမရ ၊ မျမညပါ " ဟ ေလာကၾကေလ၏။

မငးႀကးလညး " ဤသ႔ျဖစလင မနေပသည " ဟ ေလာကဉာဏဆရာအား ဆႀကးလာဘႀကးေပး၍

ရာဇပေရာဟတ အမညကလညး ေပးေတာမ၏။

ေခါငးေလာငးႀကးကကား တဂဆေတာရငမာ ဆြလႉေလသတညး။

[မတခက အငးဝ အေနာကဘကလြနမငး (၉၆၇ - ၉၉၁) လကထက သနလငၿမ႕ (ေပၚတဂလမး) ကလား

ငဇငကာသည ဤဓမၼေစတ လႉထားေသာ ေခါငးေလာငးႀကးက လကနကသြနးလပရနဟ ေရႊတဂဘရားမ

ခးယသြားရာ လငျမစအတြငးသ႔ က၍ ဆးေလသည။

ယခ ေရႊတဂကနးေတာ ရာဟေထာငရ ေခါငးေလာငးမာ စဉကးမငးသည ၁၁၄၀ တြင လႉထားေသာ

ေခါငးေလာငးျဖစသည။ အဂၤလပ ျမနမာ ပထမစစအတြငး အဂၤလပတ႔က နင၍ စစနငပစၥညးအေနျဖင

ထေခါငးေလာငးက ဘဂၤလားသ႔ ယသြားၾကရန သေဘၤာသ႔ အတငတြင ရနကနျမစထသ႔ ကသြားသည။

ေနာကမ (၁၁၈၈ ခ) (1826) တြင ျပန၍ ဆယယၿပး ေနရာရငး ေရႊတဂ ကနးေတာသ႔ ျပနပ႔ထားသည။

ယခ ေရႊတဂကနးေတာ တနဂၤေနြေထာငရ ေခါငးေလာငးႀကးမာ ကနးေဘာငမငးသည ၁၂၀၃ တြင

စသြနး၍ ၁၂၀၄ တြင လႉထားေသာ ေခါငးေလာငးႀကး ျဖစသည။ ]

Page 139: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ေကးဇးသတတေသာ ဘမၼသရၿမ႕စား မနးမစး

ဟသာဝတဘရင ဓမၼေစတမငး၌ ျမငးသရကအနာ ျဖစ၍ နာတာရည ရသညက မငးျဖစသညမစ၍

ေမြးေကြ းရေသာ မနးမစးႀကး ႏစေယာကသာလင တစေယာက တစလညစ ျပစရသည။ အျခားမညသမ

မဝငရေလ။

ဓမၼေစတ၏ သားေတာ ဗညားရမးသည ဤသ႔ မထြက မဝငရသညက စတခ၍ အကသလလညး

ႏးေဆာေလသျဖင ခမညးေတာက လပၾကရန အလရေလ၏။

ဤသ႔ အလရသညအတငး အပလညမကေသာ မနးမစးတစေယာကက အမသ႔ တတတဆတေခၚ၍

" ခမညးေတာသည အသကလညး ႀကးၿပ ၊ ဤအနာကလညး လြတနငမညမထင။ ဤသ႔ ဆငးရႀကးစြာ

ခေနရသညထက ေသေသာျမတ၏။ သ႔ေၾကာင သငအလညသ႔ ကေသာအခါ ျမငးသရကက ဓားျဖငလးျဖတ

လပၾကပါေလ ၊ ငါ မငးျဖစေသာအခါ သငက ႀကးစြာ ခးေျမာကမည " ဟ ဆ၏။

မနးမစးလညး " အရငသား အရင ဘးေတာ လကထကကပင အသက ခနစႏစ ၊ ရစႏစ အရြယ

ကြနေတာတ႔ ေရာကလာပါ၍ အတြငးေတာမာ လယအျဖစျဖင ေစပါးျခငးက ခရပါသည။ အရငဘးေတာ

နတရြာစ၍ ခမညးေတာ နနးတကေတာမလင သငရာသငရာ ေကးရြာေပး၍ ခးေျမာကပါသည။

အရငခမညးေတာသည ကြနေတာတ႔ ႏစေယာကက အထးႏစသကေတာမ၍ ကယလပေတာကသ႔

ကယႏငမကြာ ေနရပါသည။ အဝတအစား ၊ စားဖြယ ၊ ေသာကဖြယ တ႔က ကြနေတာတ႔ ကယတငက

ကငေပးမ သးစြ သးေဆာငေတာ မပါသည။ အမႏငသား ၊ လငႏငမယားကသ႔ ယခတင ကာလရညစြာ

မကြမကြာ ရၾကပါသျဖင ယခ အဆးစြနမာ သညကသ႔ ကြနေတာ မျပရကပါ။ သတလငလညး

အေသခရပါေတာမည " ဟ ေလာကေလ၏။

ဗညားရမးလညး " မငးႏင ငါသာ ဆပါသည ၊ မညသ႔ကမ မေပါကၾကား ပါေစႏင ၊ ေပါကၾကားေသာ

အမး ခနစဆကတငေအာင သတမည " ဟ ဆေသာအခါ ၿမပါေစမညဟ ဝနခ၏။

ဗညားရမးလညး ကန မနးမစး တစေယာကက ယခငနညးအတငး ဆေသာ ဤမနးမစးကား

သစၥာမရဘ မငးႀကးက လပၾကေလ၏။ ဗညားရမးလညး ဟတရာဇာ အမညျဖင နနးတက၍

ရကလညေသာအခါ မငးည ၊ မငးသား ၊ မႉးမတ ၊ စစသႀကး စသတ႔က ေရ႕ေတာသ႔ ဝငေရာကေစ၏။

အမန႔အတငး လပၾကေသာ မနးမစးမာ မမသည ႀကးစြာေသာ အခးအျမငက ခရေခေတာမညဟ

အဝတအစား သစလြငလပစြာႏင ရႊငပစြာ ခစား၏။ အမန႔က မခ ၊ သစၥာရေသာ မနးမစးကား

ေသရေတာအဟ အဝတညစႏြမးစြာႏင ဆေတာငးဆယ ကမၼ႒ာနး ရႈ၍ ခစား၏။

Page 140: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

စညေသာ ဘရငသည ဤသ႔ မန႔ေတာမ၏။ " မႉးမတမားတ႔ ဤမနးမစး ႏစေယာကသည

ဘးေတာလကထက ငယစဉကပင ေရာကသည။ ေနာင ခမညးေတာထမာ ဆကလက ခစား၍

အထကအေလာက ခးေျမာကျခငးက ခရသညျပင ယၾကညေတာမ၍ ကယကပင အပႏငးထားေလသည။

ခမညးေတာ မကနးမာ၍ အနစၥေရာကလဆမာ ငါသည အကသလ နႈးေဆာေလသျဖင မအပမရာ ၾကၿပးလင

ဘမၼသရၿမ႕စား မနးမစးအား ခမညးေတာက လပၾကပါ ၊ သငအား ၿမ႕စားရြာစား ၊ ဆလာဘမားစြာ ေပးပါမည

ဆေသာလညး သစၥာေစာငလက ခမညးေတာ ခးေျမာက၍ အသက ၅၀ ေကာပါၿပ ၊ ယခမ မၾကရကပါ ၊

အသတခရပါေတာမည ဆေလသည။ တစေယာကေသာ မနးမစးကာ ငါဆလငပင သစၥာကငးမလက

ဘလးသဘကကသ႔ ခမညးေတာက လပၾကေလသည။ ဤလမးက မထားသင " ဟ မန႔ဆေလ၏။

ထအခါ သစၥာမေသာ မနးမစးသည ဆြထတ၍ သတျခငးခရေလ၏။ ဘမၼသရၿမ႕စားကကား

အမားေရ႕တြင ခးမြမးလက သျမတ အျဖစျဖင ဒလၿမ႕က ေပးသနားေတာ မေလသတညး။

Page 141: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

သၾကားလမ

ေတာငငဘရင သရေဇယ လကထက ကဘ ဆသသည ဆငးရလေသာေၾကာင ၾကမၾကရာ

ၾကေလသညကား ပးေရႊေတာင အေတာငမားက အက ၤ တစဝတစာျပညေအာင စေဆာငးခပထပ၍

ထေျပာငလကအကၤက ဝတကာ သၾကားကသ႔ ေခါငးတြင မကဋသရဖ တပဆငလက ညေန

မးခပရတေရာတြင ေတာငငမငး ဆရာေတာ ျမတေစာညေနာင ဘရား၌ ဝတျပေနရာသ႔ သြားၿပးလင

ဆရာေတာျမငရ တစခဏသာ ရပ၍ သြားေလ၏။

ဤသ႔ သးေလးရကရမ ဆရာေတာက ေမး၏။

" ဒကာ အသင အသနညး "

" အကြနပ သၾကား ျဖစသည "

" အဘယေၾကာင လာသနညး "

" ေတာငငတြင ကဘ ဆသ အလြန ဆငးရေနသညက ေတာငငမငးက မၾကညမရႈ ေနပါသျဖင

ဆရာေတာက ဆမည လာခပါသည "

ထအခါ ဆရာေတာသည ယၾကည၍ ေတာငငမငးအား ကယတင ေျပာၾကားေလ၏။ မငးလညး

မသကၤာသျဖင ကဘ ဆသက ေခၚ၍ " နငသည ငါဆရာေတာ ဘရား ဝတျပသညက အဘယေၾကာင

သၾကားေယာငေဆာင၍ လညစားသနညး " ဟ တကရက ေမးေလ၏။

ကဘ လညး မကြယသာၿပ ျဖစ၍ " ကြနေတာ ဆငးရလေသာေၾကာင ကးကြယရာမရ၍ ၾကမပါသည

" ဟ ေလာကရေလ သတညး။

Page 142: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ယၾကညတညၿမၾကေသာ အရငႏင က ြန

အငးဝဘရင မဟာသဟသရ (၈၃၀-၈၄၂)တြင ေတာငငစား စညသေကာထင ဟေသာ ဗလမႉးသည

ရ၏။ ထေတာငငစားသည ေတာငင ကဉးသညဟ ခ႕ထြင၍ တညျပနေသာအခါ အမေရ႕မငးႏင

မႉးမတေတာတ႔က " ဤသ႔ ခ႕ထြငသညမာ ေနာငအခါ ျခားနား ပနကနမည မခတညး " ဟ

ေလာကၾကကန၏။

ထအခါ ဘရင မဟာသဟသရက " ငါက ြနသည အလြန သစၥာရ၏။ ေမာငမငးတ႔ မယလင ငါက

ဦးေသာငကကင၍ ယေစမည။ အကငမခ မလကမ ေမာငမငးတ႔ ေလာကသညအတငး ငါယမည " ဟ

မန႔ေတာမ၍ မငးခငးတစေယာကက ေစလက၏။

မငးခငးေရာက၍ အမန႔ေတာအတငး ျပနၾကားေသာ ေတာငငစားက " ငါအရင အမန႔ေတာအတငး

တညေအာင ငါဦးေသာငက ကင၍ခပ " ဟ ဆ၏။ မငးခငးလညး အမန႔ေတာအတငး ျပ၏။ ၿပးမ

ျမငးလငစး၍ အေျခြအရ သးရာႏင ေရာကလာ၏။

ထအခါ ဘရငသဟသရသည အမေရ႕မငးႏင မႉးေတာ မတေတာတ႔ေရ႕ စညတြင "

ေမာငမငးတ႔သည ငါက ြနက မယမၾကည ေလာကၾကသည ၊ ယခ စညသေကာထင ေရာကလာၿပ ၊ ဘယသ႔

ေလာကၾကဦးမညနညး " ဟ ေမးေတာမ၏။

အမေရ႕မငး စသတ႔လညး မညသ႔မ မေလာကဝၾက။ ဦးခ၍သာ ေနၾကကန၏။ ထအခါမ ထပမ၍

ႀကးကယစြာ ခးေျမာကေတာ မျပနေလသတညး။

Page 143: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ျမငးစးေကာငးေသာ ဒတယမငးေခါင

အငးဝ ဒတယမငးေခါင (၈၄၂-၈၆၃)သည သလ ၊ သမာဓ ၊ ပညာႏင ျပညစ၍ အတတ ၁၈ ပါးက

တတေတာမသည။ အထးသျဖင ေလးအတတႏင ျမငးစးအတတက ပမ၍ တတေတာမ၏။

ဤမငးသည ျမငးစးျခငး ၁၇ ပါး တတသညဟ ေကာေစာ၏။

( ၁) ျမငးေျပးစဉတြင ေျခစရပ၍ စးျခငး၊

(၂) ျမငးေျပးစဉတြင ေျခတစဖကသာ ရပ၍ စးျခငး၊

( ၃) ျမငးေျပးစဉတြင ေမာကခ ၊ အလား ၊ က တြင ဝပ၍ ကဦး ၊ ကေညာငး ေျပာငးျခငး (ကဦး =

ကနးေရ ၊ ကေညာငး = ကနးေနာက)

( ၄) ျမငးေျပးစဉတြင က ၌ လကတစဖကျပ၍ ဘယညာေျပာငးျခငး၊

( ၅) ျမငးေျပးစဉတြင ခပဝတျခငး ၊ ဓား လ လလယဖယျခငး၊

( ၆) ျမငးေျပးစဉတြင အသရာ တညဟနျပ၍ ေျခက မးေျမာက ေခါငးဦးေစာကျပျခငး၊

( ၇) ျမငးေျပးစဉတြင လကႏစဖကျဖင က က ကင၍ ျမငးနေတာငးသ႔ ကယက တခြန

လႊားဟနျပျခငး၊

( ၈) ျမငးေျပးစဉတြင ထကဝယဖြ႕၍ စးျခငး၊

( ၉) ျမငးေျပးစဉတြင ျမငးမရေတာငက နဂါးပတဟနျပ၍ ျမငးလညက ဦးေခါငးျဖငလလက

ခရပတလညၿပးလင တစဖကကသည တစဖကသ႔ လည၍ေရာကျခငး၊

(၁၀) ျမငးေျပးစဉတြင ျမငးခ၌ ရပ၍စးျခငး၊

(၁၁) ျမငးေျပးစဉတြင ျမငးမ သက၍ တစဖန ကနးထကသ႔ ေရာကျပနမျခငး၊

(၁၂) ျမငးေျပးစဉတြင ဆျဖတဟန၊ ေမာကေျမစမးဟန၊ ေကာငးကငသ႔ ကသဏးရႈဟန၊ ျခေသၤ

စပယဟန စးျခငး၊

(၁၃) ျမငးေျပးစဉတြင ေျမသ႔ သက၍ လကဝမ လကယာ ၊ လကယာမ လကဝ ခနတက၍

ေျခရာမတမး ကျခငး၊

(၁၄) လငျခငးက မေစျခငး၊

Page 144: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

(၁၅) လငျခငးက လြနေစျခငး၊

(၁၆) ျမငးေျပးစဉတြင ဘလးဖမးဟန စးျခငး၊

(၁၇) ျမငးေျပးစဉတြင အသရာတညဟန စးျခငး။

ဤသ႔ စးျခငး ၁၇ ပါးက ျပေတာမနင၏။ ဆငအတတကလညး တတ၏။ ေရးမႈ ၊ သားမႈ ၊ ပြတမႈ

စေသာ ပညာ အေထြေထြ အျပားျပား တတ၏။ ဉာဏပညာ လငျမန၏။ ပညာရက ျမတနး၍ ခးေျမာက၏။

သ႔ေၾကာငလညး ထမငးလကထက၌ ပညာရ ေပါမား၍ တငးျပည ခမးသာ၏။

Page 145: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

မမအရငအတြက အသကက အေလးမျပေသာ ေရန႔သာစား ငေရႊကငး

သကရာဇ ၈၉၃ တြင ေရႊနနးေၾကာရင ဘရငနရပတသည အငးဝနနးက တက၏။ တစေန႕ေသာ

ဘရင အမတတမေနခက ေနာငေတာသား ေရႊေနာရထာ၏ က ြနငေသာၾကာ သည ဓားႏင

လပၾကေလသညတြင ထးျဖက ခတမ၍ ကယေတာက အပထားသကသ႔ ရေလ၏။

ထအခါ ဘရငနရပတ၏ က ြန ေရန႕သာစား ငေရႊကငး သည ျမငလငေျပးလာ၍ ငေသာၾကာ က

ဖကေလ၏။ ႏစေယာကသား လးေထြး၍ လေလ၏။ ငေရႊကငး ကလညး " ငေသာၾကာလြတလင

အေရးေတာ ပကေတာမည ၊ ေရြးေနေတာ မမႏငေတာ ၊ က ြနေတာႏင တကြပင ေရာ၍ ကြပေတာမေလာ "

ဟ မမ၏ အသကက ပဓာနမျပဘ ေလာကေလ၏။

ဘရငသညကား မမ၏က ြန လြတေအာင ငေသာၾကာ ကသာ ေရြး၍ လကသးေတာဓားႏင

ကြပေလသတညး။

" ေရႊနနးေၾကာထ ၊ အေသခ ၊ ေရန႕သာစားပြ "

(ကဝလကၡဏာသတပ)

Page 146: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

မးခစမငးႀကး ရနေနာင

သကရာဇ ၈၈၈ ခမ ၉၁၃ ခအထ ၂၅ ႏစခန႕အတြငး အထကျမနမာနငင အငးဝ၌ ရမးမား လႊမးမး

အပစးေလသည။ သကရာဇ ၈၈၈ ခတြင အငးဝ၌ ရမးသဟနဘြား နနးတက၏။ ထအခါ ျမနမာတ႕သည

အငးဝတြင မေနနင ၊ မေနလၾက၍ ျမနမာအားႀကးရာ ျပည ၊ ေတာငင (အထးသျဖင ေတာငင) သ႔ ေျပာငးေရႊ႕

ခဝငၾကကန၏။

ရမးသဟနဘြားသည အလြနဆးေသာ မငးျဖစ၏။ ထ႕ေၾကာင ျမနမာတ႕သည

မခမရပနငဖြယမားေသာ သဟနဘြား၏ အတငပငခ ျဖစေသာ ျမနမာ အမတႀကး မငးႀကးရနေနာငအား

တငၾကားၾကကန၏။

ဤမငးႀကးရနေနာငမာ အလြန ေျဖာငမတ၏။ မမ အမးသားတ႕က အကယစငစစ ခစခငလ၏။

သဟနဘြား နနးတကစက ျမနမာတ႔ေနရာ ျပည ႏင ေတာငငသ ခတက တကခကမညဟ

မငးႀကးရနေနာငအား တငပငရာ ဤရမးမငး လပၾကေသာ ျပည ၊ ေတာငင တ႔ ခနငမညမဟတ ၊

ပကခလငလညး ရမးတ႕သာ ျမနမာနငငလး အပစးၾကေတာမည။ ကနသည ျမနမာနငင

ကနပါေစေတာၾက၍ မငးႀကး ရနေနာငက " သြားေရာကတကခကရန မလပါ ၊ ဘနးေတာေၾကာင အလလ

ညြတလာၾကပါလမမည " ဟ ေလာကေလ၏။ သဟနဘြား လညး မတကေတာေခ။

မငးႀကးရနေနာငသည ျပည ႏင ေတာငင တ႔သ႔ " ရမးမငးႏင အညအညြတ ျဖစေစေလာ " ဟ

တတတဆတ ေစ၏။ ျပည ၊ ေတာငင တ႔ကလညး လကေဆာငပဏၰာပ႔၍ မဟာမတျပၾက၏။ အငးဝႏင

ေတာငငစပ ၊ ျပညစပတ႔တြင ရမးတ႔ သြားေရာကေနမည စး၍ ကန ၊ ေခာငး ၊ ဆညေျမာငး တ႔ကလညး

ဖ႔ေစ၏။

အထကက ဆခသညအတငး ျမနမာတ႔ မခမရပနငလြနး၍ မငးႀကးရနေနာငအား

တငၾကားၾကေသာအခါ မတရားက မႏစၿမ႕ေသာ ဤျမနမာလမး မငးႀကးရနေနာငသည မတရားမငးက

လပၾကအဟ ေအာကပါအတငး စရငေလသည။

သကရာဇ ၉၀၄ ခတြင သဟနဘြားသည ဥယာဉေတာ၌ ယာယတနနး စေတာမမည ရရာ

မငးႀကးရနေနာငက ျမနမာအမႈထမး တ႔အား မမစြေဆာငေသာ ဓားမားက တေတာအတြငး မမတ႔

ခစားမညေနရာ တတတဆတ ျမႈပထားေစ၏။ " ငါ ထလင မငးတ႔က ဓားက ယ၍ ရမးအမတတ႔က ခတေလ "

ဟ မာထားႏင၏။ ယာယနနးတြင မငးႀကးရနေနာင စမခကအရ ျမနမာတစသက ၊ ရမးတစသက

လကနကမပါ အယဉအေကး ဝတဆင၍ အသးသး ခစားၾကရ၏။

Page 147: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ယာယနနးတြင စလငခစားမၾကေသာ မငးႀကးရနေနာငက ဓားရလသညႏင ဓားေကာငးအေၾကာငးက

စပ၍ေျပာ၏။ သဟနဘြား က " အစက ေရးက ဆငကပင ထသည ဆသည။ ထဓားက သပါမညေလာ " ဟ

ေမး၏။ မငးႀကးရနေနာငက " သပါသည " ဟ ဆသျဖင မငးစဉလကသးဓားစက ယ၍ျပေစလင " သညဓား

ျဖစပါသည " ဟ ေကာကဟ၍ ညႊတကမးဟနႏင သဟနဘြားက တအား ခတလကေလ၏။ သဟနဘြား

ျပတသညျပင မထငေနေသာ ဝါးပးတငႏင ၾကမးေလးေခာငး ျပတေသးေသာ ဟ၏။

ရမးတ႔ ေသာေသာထလင ျမနမာတ႔က ျမႈပထားေသာဓားက ေဖာယ၍ ရမးတ႔က ခတေလ၏။

သဟနဘြား အနစၥေရာကလင မႉးမတျပညသ အမားကပင မငးႀကးရနေနာငအား မငးျပရန

ေတာငးပနၾကကန၏။ မငးႀကးရနေနာငကား " ငါသည မတရားမငးက ချခငးသာ ျဖစသည။ ငါကယတင

မငးမျပလ ၊ တရားလညး တရားေသာ ျမနမာကလညး လလားေသာ အနးေဘာငခမငးက နနးတငၾကေလ "

ဆသျဖင နနးတငၾကေလ၏။ မမကား ေနာကတစႏစၾကာေသာ ေလာကက ၿငးေငြ႕၍ ေတာထြက

ရဟနးျပသြားေလသတညး။

Page 148: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

တပငေရႊထး

ျမနမာနငငႀကးက နမကကြျပား ပကစးေနရာမ ဆယတင တညေထာင၍ တစစတစလးတညး

ျဖစေစလက တငးျပည၏ အကးက အထးေဆာငရြက ခေပေသာ အာဇာနည မငးသးပါး (သ႔မဟတ) ေလးပါး

ရ၏။

ပထမအႀကမ သကရာဇ ၄၀၀ ခနဆ၌ တငးျပည နမကေနရာမ အေနာရထာမငးေစာ ဆယယ ၊

တညေထာင ၊ ဝေျပာ သာယာေအာင ျပေပ၏။ ဒတယအႀကမ သကရာဇ ၉၀၀ ခန၌ တပငေရႊထးႏင

ေယာကဖေတာႀကး ဘရငေနာင ေကာထငေနာရထာတ႔ ဆယယ တညေထာငချပနသည။ တတယအႀကမ

သကရာဇ ၁၁၀၀ ေကာတြင အေလာငးဘရား ဦးေအာငေဇယ ဆယယ တညေထာငခေလသည။

ဤတြင ဒတယအႀကမ ကယဆယသ ေတာငငဘရင တပငေရႊထးႏင ဟသာဝတဘရင ဘရငေနာင

ေကာထငေနာရထာတ႔ အေၾကာငးက အျမြကမ ေဖာျပပါအ။

သကရာဇ ၈၀၀ ေကာ ၉၀၀ အတြငးေလာကတြင ျမနမာနငငႀကး ကစဉကလား ပကစးလက

ဘနးတနခးအာဏာ ႀကးမားေသာ ဘရငမရ ၊ ဘရငငယ မငးငယတ႔သည ထးၿပငနနးၿပင မားစြာ ရၾကကန၏။

ထအခါက အငးဝတြင ရမးသဟနဘြား အပစး၍ တစဘရင ၊ ျပညၿမ႕တြင နရပတ အပစး၍ တစဘရင

၊ ဟသာဝတတြင သရငတကာ ရြကပ အပစး၍ တစဘရင ဤသ႔ အစတစတ အျမႊာျမႊာ အပစး၍ ေနၾက၏။

ဤေခတႀကးသည ' ဂ ငယသးခ ဥသစထ ' ဆသျဖင ၈၈၈ ခတြင ျမနမာနငင စစညကညက ေၾက၍

ပကစးေသာ အခါဆးႀကး ျဖစ၏။

ဤသ႔ရေနစဉ တငးသားျပညသ ရငလတ႔က ဆငးရႀကးစြာမ ကယတငရန ေတာငငတြင

တပငေရႊထးႏင ဘရငေနာငတ႔ ေပၚေပါကလာေလ၏။

တပငေရႊထး ပဋသေနၶတညျခငး

ေကတမတ ေတာငငျပညႀကးဘရင မဟာသရေဇယသရ (မငးႀကးည)သည ငႏြကနး သႀကးသမးက

ေကာကယေလသည။ တစခါေသာ ထမနးမငယသည မငးႀကးအား ယပခတေနစဉ ေျခေတာက ဖက၍

အပေပာေနရာမ ကယေလာငစြာ လန႔၍ ေအာ၏။ မငးႀကးေမးေသာ " ေကာငးကငက ေနမငး

ဆငးလာၿပးလင က ြနေတာမ၏ ဝမးကခြ၍ ဝငသညဟ အပမကေသာေၾကာင လန႔၍ ေအာပါသည " ဟ

ေလာက၏။ မငးႀကးလညး " နငတြင ပဋသေႏၶ တညလာသသည ေနကသ႔ ဘနးႀကးလမမည ၊

ေယာကားဖြားလင နငက မဖရားေျမာကမည " ဟ မန႔ေတာမ၏။

Page 149: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ေန႔လ ေစ၍ ၈၇၈ ခ ၊ ကဆနလျပညေကာ ၁ ရက ၊ ဗဒၶဟးေန ၊ ညဉ ၄ ခကတးေကာ (စကနာရ ၆

နာရေကာ) တြင သားေတာ တပငေရႊထး က ဖြားသတညး။ ဖြားေသာအခါ မးသး ေရာကသးခန႔ က၏။

ေတာေတာင ၿမ႕ရြာက မးလကသ႔ ေတာကကန၏။

မငးႀကး၏ ဆရာေတာသည ယေန႔ တတနမတ ႀကးလ၏။ ဘရငမာ တစစတစခေသာ အေၾကာငး

ရလမမညဟ နနးေတာသ႔ ဝငခ၏။ စစမး၍ သားေတာဖြားေၾကာငး သရေသာ ဆရာေတာက " အမည

ေပးၿပးၿပေလာ " ဟ ေမးေတာမ၏။ " ' တပငေရႊထး ' သမတေပသည " ဟ ေလာကလင ဆရာေတာက "

မငးဆက ျပတေလၿပတကား " ဟ မန႔ေတာမ၏။

မယေတာက ကတအတငး ဘရငက ' ရာဇေဒဝ ' ဟေသာ အမညျဖင မဖရား ေျမာကေတာမ၏။

[မတခက ဖြားစဉက ဦးထပတြင တပခန႔ ဆပငတစေခာငးတညး ပါလာသညက စြ၍ ' တပငေရႊထး ' ဟ

မညေခၚလကျခငး ျဖစသည။ ဆရာေတာကား တစပင = တစခ = တစပါး ဟေသာ အနကကယ၍ ေနာကဆး

မငးတစပါး အေနျဖင မငးဆကျပတၿပဟ မန႔ဆလကျခငး ျဖစသည။

ယးဒယား (ထငး) ကမ မမတ႔ ဘာသာျဖင ' ဘရားေကာက ဟစာလငဒမး ' ဟ ေခၚသည။ အဓပၸါယကား '

လာနကမငးတရား ' ဆလသည။ ဤသ႔ေခၚသညမာ ထမငး၏ လာေတာ၌ အလြနမညးနကေသာ စကေတာ

ပါရေသာေၾကာင ျဖစေလသည။ ]

ဟသာဝတဘရင ဓမၼေစတမငး၏ သားေတာ မငးရေကာစြာသည အျပစမရဘ မမ

အသတခရသညဟ " ေနာငဘဝ၌ ျမနမာတ႔ ဝမးဝယ ျဖစ၍ မြနတ႔က ႏမနငးညႇငးဆ၍ အစးရေစေသာ " ဟ

ဆေတာငးကာ မမ၏ ဝတစားတနဆာ တ႔က ေရႊေမာေဓာ ဘရားတြင ပေဇာေလသည။ တပငေရႊထး

သေႏၶတညစက ဓမၼေစတမငး၏ သားေတာ မငးရေကာစြာ ျဖစလာသညဟ၍ အပမကေပးေသာ ဟ၏။

တပငေရႊထး၏ သရသတ

ခမညးေတာ နတရြာစလင ၈၉၂ ခတြင တပငေရႊထး နနးတက၏။ ၈၉၄ ခ ၊ အသက ၁၇ သ႔ အဝင

နားထြငးမညရရာ " ေရႊေမာေဓာ ဘရားမာ နားထြငးမည " ဟ မနပေတာမ၏။ မႉးေတာ မတေတာတ႔က "

ဟသာဝတသည ရနသတ႔ၿမ႕ ျဖစပါသည ၊ မသငပါ " ဟ ေလာကေသာ " ငါက မြနတ႔ ဝမညေလာ " ဟ

မန႔ေတာမၿပးမ (သတရေဇယ) ဟေသာ ျမငးကစး၍ အမတေလးကပ ၊ ျမငးရ ၅၀၀ ႏင ခေတာမသည။

ေရာကေသာ ျမငး ၅၀၀ က ဘရားပတလည၌ ဝနးရေနေစၿပးလင ရငျပငေတာေပၚသ႔ တက၍

ဦးေသာငထးျခငး ၊ နားထြငးျခငးက ျပေတာမ၏။

မြနမငး သရငတကာရြတပ ၾကားလင " ဖမးေလ " ဟ အမန႔ေတာ ရ၏။ ထအခါ အထနးေတာ

ဗညားေလာ ၊ ဗညားကနး တ႔သည အလးအရငး ဆငျမငး မားစြာႏင ဝနးရၾကေလ၏။

Page 150: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ထအေၾကာငးက သ၍ အမတတ႔က ေလာကၾကေသာ တပငေရႊထးက " နားကသာ တညေအာငထြငး

၊ မြနတ႔က ငါ တကေတာ မမည " ဟ မန႔ေတာမ၏။

နားထြငးၿပးေသာ သတရေဇယက စး၍ " ငါမငးတရားေရႊထး ၊ နငတ႔ ဝမညေလာ " ဟ ၾကးဝါးၿပးလင

ျမငးေတာက အားကနလႊတ၍ ျမငးရ ၅၀၀ ႏင အတငးထြကေတာမ၏။

ရနသတ႔လညး တစေယာကမ မလကဝ ၊ အဩ၍သာ ကနရစၾက၏။ မငးတရားေရႊထးလညး

သးေလးရကႏင ေကတမတ ေတာငငသ႔ ေရာကေတာမေလ၏။

တပငေရႊထး ဟသာဝတက ရေတာမပ

၈၉၆ ခ ၊ အသက ၁၉ ႏစတြင တပငေရႊထးသည သရငတကာရြတပ အပစးလကရေသာ

ဟသာဝတက အလးအရငးႏငခ၍ သးႀကမတငတင လပၾကရာ မရေခ။ ထအခါမ ဥပါယတမဉျဖင

ၾကေလေတာ၏။

ဟသာဝတက မရနငသညမာ သရငတကာရြတပ၏ အထနးေတာ ဗညားေလာ ၊ အခေတာ

ဗညားကနးတ႔ အစအမ ခငခလေသာေၾကာင ျဖစေလသညက တပငေရႊထး ၾကားသ၏။

၈၉၉ ခတြင သရငတကာရြတပက မဟာမတျပရန သလႊတေသာအခါ ဗညားေလာ ၊ ဗညားကနး

တ႔ကလညး သဖကတြ၍ ထညလက၏။ ထအခါ အထငအျမင မားေစရန တပငေရႊထးက ၊ ဗညားေလာ

ဗညားကနး တ႔၏ သကသာ အေရးယ ေကြ းေမြးျပစ၏။ ၎တ႔ ျပနေသာအခါလညး " ဦးရးေတာ ဗညားေလာ

၊ ဗညားကနး တ႔အား ဤပနးမားက ေပးပါေလ " ဟ ေရႊသစၥာပနးႏစပြင ေပးေတာမလက၏။

ဤအေၾကာငးက သတ႔ျပနေရာက၍ ၾကားသရေသာ သရငတကာရြတပသည ဗညားေလာ ၊ ဗညားကနး တ႔က

မယမၾကည ရလာေလ၏။

မငးတရားေရႊထးကလညး ေအာကပါအတငး ဆကလကၾကျပန၏။

ေရႊေပတြငစာေရး၍ ဗညားေလာ ၊ ဗညားကနး တ႔ထသ႔ ပ႔ရသညအဟန စရငရ၏။

စာတြငပါသညကား " ေကတမတျပညရင တေတာမငးတရား ၾကားလကသည ၊ ဦးရးေတာႏစပါး။

ဦးရးေတာတ႔က ေပးမာသညစာတြင ပါသညအတငး အေရးေတာၿပးလင ဦးရးေတာ ဗညားေလာအား

ဟသာဝတက စားပါေစမည။ ဦးရးေတာ ဗညားကနးအား မတမက စားပါေစမည။

အေရးေတာၿပးလြယေအာငသာ ႀကးစား အားထတပါ။ သေကာငးျပပါမည " ဟ ေရးၿပးလင စာက

တဆပလကရာခတ၍ လသးကပေကာက လႊတလက၏။

Page 151: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

သတ႔က မာေတာမသညကား " ဟသာဝတေကးသ႔ ေရာကလင ဝနစညပ႔ေစ။ ရြာတစရြာတြင

ရြာသားတ႔ႏင အခငးမားေအာင ခညေႏာငရကႏက အနငထကျပေလ။ မခနင၍ ရနမေသာအခါမ

မနငဟနေဆာင၍ ဝနစညႏငတကြ စာကပစခ၍ ကယလြတထြကေျပးခ " ဟ မာေတာမ၏။

ထအတငး နာချပလပသျဖင ပစခေသာ စာက မြနတ႔ရရ ၊ သရငတကာရြတပအား ဆကေလ၏။

စာတြငပါသညက ေတြ႕ေသာ မဆငျခငဘ ယခငကလညး မယၾကညသညႏင ဗညားေလာ ၊ ဗညားကနး

တ႔က ေခၚ၍ သတေလ၏။ ဤအမတႀကးႏစဦး မရလငပင ဟသာဝတ အားေလာေခ၏။

ထအခါမ တပငေရႊထး ခလာ၏။ သရငတကာရြတပလညး မခနငၿပျဖစ၍ စစကရအေသာငာ

ေယာကဖေတာ ျပညဘရင နရပတထသ႔ ဆနေလ၏။ ထအခါ တပငေရႊထးသည ဟသာဝတက အလငခ၍

သမးယေတာမ၏။

တပငေရႊထး ျပညၿမ႕သ႔ ချခငးႏင (ေကာထငေနာရထာ၏သတ)

တပငေရႊထး ျပညသ႔ခ၍ ေနာငရးသ႔ေရာကေသာ သရငတကာရြတပသည ေနာငရးတစဖကမာ ရ၏။

ထအခါ ေကာထငေနာရထာ ဤသ႔ စစဉ၍ တက၏။

ေကာထငေနာရထာသည သရငတကာရြတပ၏ စစကတကရန မမ၏ ဆငျမငး ဗလပါတ႔က

ေနာငရးေခာငး တစဖကသ႔ေဖာငျဖင ကးေစ၏။ တစဖကသ႔ေရာကေသာ အမႈထမးတ႔ စတႏစခြ

မရရေအာငဟ ေဖာငက ဖကပစရ၏။

ထအခါ တပမႉး စစကတ႔က " က ြနေတာတ႔မာ ဆငျမငးဗလပါ နညးလ၏။ သတ႔မာ

က ြနေတာတ႔ထက ဆယဆမက မားလ ပါသည။ က ြနေတာတ႔ေအာငေသာ ေကာငးပါ၏။ မေအာင၍

ဆတခရေသာ ျပနကးစရာ ေဖာငမရသျဖင မခကၿပေလာ " ဟ ေလာကၾက၏။

ေကာထငေနာရထာက " အစကတ႔ မစးရမလင ၊ ဘနးေတာေၾကာင ေအာငလမမည။ ျပနကးစရာ

ေဖာငမရမ အားလး စတႏစခြ မရဘ အသကကစြန႔၍ တကၾကလမမည မဟတေလာ " ဟ ဆေလ၏။

ဤအေတာအတြငး မငးတရားေရႊထးက " ရနသကေတြ႕လင မတကႏငဦး ၊ ငါေရာကလာမ တက "

ဟ ျမငးဆယစးႏင လႊတ၍ မန႔ေတာမသညက ေကာထငေနာရထာက " ဘနးေတာေၾကာင ေအာငျမငေလၿပ

" ဟ ျပနေလာကလက၏။

ထအခါ မငးရ ဟေသာ အမတက " က ြနေတာတ႔သည သ႔က မေအာငေသး ၊ ေတြ႕ပင

မေတြ႕ရေသးပါ။ ယခ ေအာငၿပဟ ေလာကလကသညမာ အကယ၍ အရပအေန မသငသျဖင မေအာငေသာ

အျပစေတာ မတငေလာ " ဟ ေလာက၏။

Page 152: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ေကာထငေနာရထာက " သညစစက ငါတ႔ မခနငပါလမမည ၊ နငမသာ ငါတ႔ အသကရငမည ၊

မေအာငေသာ ငါတ႔ ေသရမည ၊ ေသၿပးသညက အဘယသအား အျပစတငနငဦးမညနညး " ဟ

ရမကဗလပါတ႔ စတႏစခြ မရရေအာင မန႔ေတာမလက၍ တကၾကေသာ အခါလညး စငစစ ေအာငနငေလ၏။

ထအခါ သရငတကာရြတပသည ျပညၿမ႕သ႔ ခရေလသတညး။

ေကာထငေနာရထာ၏ သားေတာ အသက ၁၃ ႏစရ ေဇယသဟ

၉၁၀ တြင တပငေရႊထးသည ယးဒယား (ထငး)သ႔ စစခေတာမရာ ဘရငေနာင ေကာထငေနာရထာ

ႀကးၾကပ၍ ေဆာငရြကရ၏။ စစပြတစပြတြင ယးဒယား (ထငး) တ႔ႏင ေတြ႕ၾကေသာအခါ ယးဒယား (ထငး)

ဘရငသမက ဩယာလဂြနးအမမာ သည အရပ ခနစေတာငရေသာ ' ေဇယာနဘတ ' ဟေသာ ဆငကစး၍

အျပငးလႊတလာသညက ေကာထငေနာရထာက ' ေဇယပလင ' ဟေသာ ဆငႏင ခ၍ တက၏။

ေဇယာနဘတ၏ အာေပါငက ထးမ၍ ဆငအား မတနသျဖင ရပေလ၏။

ထအခါ ဘရငေနာငသားေတာ ၁၃ ႏစ အရြယ ပတျမားၾကကေတာငႏင ေရႊေမာကတ႔က ေဖာက၍

ေဆာငးေသာ ေဇယသဟ သည ' ရလလင ' ဟေသာ ဆငကစး၍ ကညတက၏။ ဩယာလဂြနးအမမာ

ဆင၏ မနအးက ထးမလင မကႏာသတ၍ ေျပးေလ၏။ ဤအခါမ ဘရငေနာင၏ ကနးလယစးက

လႏငလႊတေသာ ေဇယနဘတ၏ နားတြင တနးလနးၿငလက ေဇယာနဘတ ေျပးရေလ၏။ အဆး၌

ျမနမာတ႔က နင၍ ဩယာလဂြနးအမမာ ႏငတကြ အမားက ရလက၏။

ေဇယသဟသည ကည၍ တကသျဖင ဩယာလဂြနးအမမာက ေအာငသညဟ တပငေရႊထး

အားရေတာမသျဖင ေဇယသဟအား ' မငးရေကာစြာ ' ဟေသာအမညႏင ေရႊကြမးခြက ၊ လကဖကအး ၊

မးႀကးေထြးခ ၊ ေရႊခြက စသညမားက သနားေတာ မေလ၏။

ဘရငေနာင၏ သေဘာသတ

စစပြေအာငၿပးေနာကမ တပငေရႊထး မလာေသာ ဤသ႔ မန႔၏။ " သ႔ကေတြ႕လင မတကႏင ငါကငဦး

၊ ငါေရာကမ တကေတာ မမညဟ မန႔လကသညက အဘယေၾကာင ငါပြက ဖကသနညး " ဟ မန႔ေတာမ၏။

ဘရငေနာင ေလာကသညကား " က ြနေတာတ႔သည အမန႔ေတာအတငး စစအငကငး၍ အရငက

ငေနစဉ ယးဒယား (ထငး) စစသညမားသည လကဝလကယာ ညႇပ၍ တကလာသညက က ြနေတာတ႔

ျမငလင အမန႔ေတာက ေၾကာက၍ကား ေနသည မဟတ ၊ မရ၍ ေနသညဟ အမားဆမည စးသျဖင

အကြပေတာ ခေတာမည ၊ သ႔ အသြမးေသြးက မခၿပဟ က ြနေတာတ႔ တကေပသည " ဟ ေလာက၏။

Page 153: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

မငးတရားေရႊထးလညး " ငါအမန႔ေတာက လြနဆနသညကား မန၏။ သ႔ရာတြင အေရးေတာ

မလစလပ စစေရးလသညက ငါအျပစတငထကေတာသေလာ " ဟ မန႔ဆကာ ဆလာဘ

ေပးသနားေတာမ၏။

တပငေရႊထး ပကစးပ

ဤသ႔ ဘနး ၊ လကရးအာဏာႏင ျပညစေသာ မငးတရားေရႊထးသည မေပါငးအပေသာ ကလား

ဗရငဂတစေယာကႏင ေပါငးေဖာမ၍ ပကစးရေခသည။ ဗရငဂတစေယာကသည စစေရးမလ ၊ သေဘၤာပက

၊ မတမဆပသ႔ ေမာလာ ၊ မတမစားက ဖမး၍ တပငေရႊထးအား ဆက၏။ ရပရညေကာငးျခငး ၊

ေသနတပစေကာငးျခငး တ႔ေၾကာင တပငေရႊထးက ႏစသကသျဖင အမရာေပး၍ ကယလပေတာ

တစေယာကႏင ေပးစားထား၏။

ထဗရငဂ ကလားတ႔ အစားအေသာကက ခကျပတေၾကာေလာ၍ ဘရငအား ဆက၏။ ၎ျပင

စပစရည ၊ အရကတ႔ကလညး ဆက၏။ တစစတစစႏင ဘရငသည အရကစြ၍ အလြန မးယစၿပးလင

ဤသ႔မယားက ထသ႔အားေပး ၊ ထသ႔မယားက ဤသအားေပး စသညျဖင မအပမရာ အလြလြ အမားမား

တ႔က ျပမေလ၏။ မလ၍ ေခာစားသညမားကလညး စစေဆးျခငးမရ ေခၚ၍သာ သတေလ၏။

ထသ႔ ကငဖနမားေသာ ဘရငေနာင ေကာထငေနာရထာသည ညေတာက ဆးမတားျမစ၏။

သ႔ပါေသာလညး လြနေနၿပျဖစ၍ မရေတာေခ။ ညေတာသညကား " ငါက မေလာကႏငေတာ ၊

ငါေပာသလပင ေနေတာမည။ ေနာငေတာသာ တငးေရးျပညမႈက ၾကညရႈ စမပါေတာ " ဟ၍သာ အထပထပ

မန႔ေတာမသည။ ထြကေတာမနငေသာအခါလညး ရ၏။ ထြကေတာမမနငေသာ အခါလညး ရ၏။

တငးေရးျပညမႈ အရပရပကလညး မမပင အပစး၍ စမခန႔ခြရေလ၏။

ဤသ႔ျဖစလတေသာ မြန ၊ ျမနမာ ၊ ရမး အားလးေသာ မႉးမတတ႔က ဘရငေနာငအား " ယခ

ျပညရြာၿငမဝပမညအေရး မရၿပ ၊ ညေတာက လျခစြာထား၍ အရငသာ နနးတကေတာမပါေတာ ၊

က ြနေတာတ႔ အမႈေတာက ထမးရြကပါမည " ဟ ေလာကၾကကန၏။

တရားျပည၍ သစၥာႀကးေသာ ဘရငေနာငက " အစကတ႔ ၊ ငါတ႔တြင မငးတရား၏ ေကးဇးသစၥာႏစပါး

ရေပသည။ ေလာကတြင ' မေတာမမန ကငသသည အႏစတစရာ ေနရေသာလညး ေတာမနသ

တစေန႔ေနရသညက မတန ' ဟ တရားေတာရသည။ ငါလညး မငးတရားက ေဖာငးဖပါဦးမည။ မရေစကာမ

မသငေသာ အၾကကကား မၾကအပ ၊ အစကတ႔ ဝငးဝနးေစာငမ၍သာ တငးျပညက အပခပၾကရမည။

အစကတ႔အတြကကလညး မစးရမလင ၊ ငါရေလၿပ။ စားၿမေသာ စညးစမႏင ၿငမသကစြာ ေနၾကရမည " ဟ

မန႔ေတာမ၏။ မႉးမတတ႔လညး ထပ၍ မေလာကဝၾကကန။

Page 154: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ထသညေနာက တငးေရးျပညမႈက ကယေတာတင အပခပ၍ ကလားက ကလားျပညသ႔

ျပနေစသတညး။

တပငေရႊထး နတရြာစပ

သကရာဇ ၉၁၁ တြင သနလငမ အေျချပ၍ သပနထသညႏင ဘရငေနာငသည ႏမနငးရန သြားရ၏။

အျခား သစၥာရေသာ သတ႔လညး ကစၥအသးသးႏင မငးတရားေရႊထး အပါးေတာတြင မရေသာအခါ

စစေတာငးစား သမနေစာထြတမာ ၾကလကရရာ မမ၏ ညႏစေယာက ျဖစေသာ လကဝဓားမႉး ၊

လကယာဓားမႉး မားႏင တငပငမာထားရငး ရသညအတငး ၉၁၂ ခ ၊ ကဆနလျပညေကာ ၁ ရက ၊ ဗဒၶဟးေန႔

အဝင ညဉ ၃ ခကတး (၃ နာရ) ေကာတြင မငးတရားေရႊထး စကေတာေခၚလကရစဉ လကဝဓားမႉးသည

မမစြေသာ ဓားႏင လပၾကေလသတညး။

ဦးေခါငးျပတ၍ သလြနေအာကသ စဉကေလသညက မးေသာကမ ၾကညရႈၾကေသာ

အသကရငေသာသကသ႔ မကေတာင တခတခတ ရသည။ ေန႔တစခကတး (နနက ၉ နာရ) ေကာမ

ၿငမေသာဟ၏။ ထအေၾကာငးက ေဇာတသာရ ဆရာေတာၾကားေသာ " ဟသာဝတက မြနတ႔ အပစးရမည

မဟတေသး ၊ ျမနမာတ႔ပင အပစးလမမည " ဟ နမတဖတေလ၏။

တပငေရႊထးသည ၈၇၈ ခ ၊ ကဆနလျပညေကာ ၁ ရက ၊ ဗဒၶဟးေန႔ ၊ ဓနလဂ ၊ ဓနစနးတြင

ဖြားေတာမသည။ ၉၁၂ ခ ၊ ကဆနလျပညေကာ ၁ ရက ၊ ဗဒၶဟးေန႔ ၊ အသက ၃၄ ႏစ တတတြင

နတရြာစေတာမရသည။ ဤမငးသည ဘနး ၊ လကရး ၊ အာဏာႏင ျပညစ၍ မြနျပည ၊ ရခငျပည ၊

သေရေခတရာျပည တ႔က ေအာငၿပးမ မေပါငးအပသႏင ေပါငး၍ အရကေသစာ စြေလသျဖင စညးစမအသက

ဆးျခငးႀကး ဆးရးရေလသတညး။

Page 155: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ႏလးရညရေသာ စစကငးစညသေကာထင

သကရာဇ ၉၀၇ ခတြင အငးဝ၌ ရမးလမး မးၿဗနရပတ အပစးလကရစဉ (ျမနမာ)

စညသေကာထငသည စစကငးက အေျချပ၍ အငးဝက လပၾကမည စမလကရ၏။ ဤစစကငး

စညသေကာထငက (ရမး) မးညႇငး စလက ဆငျမငး ၊ စစသည ေပး၍ အငးဝကရရန ကညလက ရ၏။

ဤအေတာအတြငး မးၿဗနရတသည စစကငး စညသေကာထငက ရနသအမတ ထားေသာလညး

ခစေယာငျပ၍ ဆကဆကသြယသြယ ျပေလရ၏။

(က)သေဘာထား ျမငျမတျခငး

တစခါ၌ မးၿဗနရပတက မေနာလငပနးႏင စားေတာျပင၍ စညသေကာထငထ ပ႔လက၏။

ထပ႔လာေသာ ထမငးက " မစားသငပါ " ဟ ေလာကၾကလင စညသေကာထငက " ျပညေထာငမငးတ႔

သေဘာသည စစမကတကရာမာ တစကစၥ ၊ ခစျခငးေမတာမာ တစကစၥ တျခားစ ျဖစသည။ တကခါမ

တကရမည ၊ ရနသဟ၍ မတရမညေလာ ၊ မစားေန၍ မသင " ဟ ဆၿပးလင ယမားမရ စားေတာေခၚ၏။

(ခ)ျမငျမတၾကငနာျခငး

တစခါ၌လညး မးၿဗနရပတက ကး၍ တကလာသညက ေကာငးစြာ စမခခၿပးလင မမ၏

စစဗလစစသားမားက ဤသ႔ မာေတာမ၏။ " စစမကျဖစပြားရာ၌ သႏငနးလညး သ႕က ြနျဖစ၍ သ႔အမႈက

ထမးရသည။ ငါႏငနးလညး ငါက ြနျဖစ၍ ငါအမႈက ထမးၾက ရသည။ သ႕က ြနကရလင ေသေအာငမျပပါႏင "

ဟ မာေတာမ၏။

၎ျပင စစပြတြင ရလကေသာ ထခကရနာသည အငးဝစစသညမားကလညး စာရငးမတသား၍

ေကာငးစြာ ေက ြးေမြးျပစ ေဆးဝါးကသျခငးက ျပ၏။ အနာေပာကလင " သားမယားထ ျပနေလေတာ " ဟ

အငးဝသ႔ခညး ကးရ၏။

ဤအေၾကာငးမားက ကညေနေသာ မးညႇငးစလ ၾကားေသာ အမကထြက၍ အျမနလာေရာကကာ

ဤသ႔ဆ၏။ " ေရးက အသကသြငးတတေသာ လလင တစေယာကသည ကားေသက အသကသြငး၍

ရငလင လလငကပင ျပန၍ ကကသတသညႏင တ၏ " ဟ ဆ၏။

စစကငးစညသေကာထင ကလညး ဤသ႔ ဆ၏။ " ေရးက သဟဠက ြနး (သရလကၤာ)

သခၤေဗာဓမငးသည ကညးကလားတ႔ လာေရာကတကသညက ျပညသတ႔ ခမးသာေစလ၍ ခချခငးမျပဘ

တစဦးတညး ေတာသ႔ ထြကခ၏။ သးရက စားေတာမေခၚရ ရရာ လယသမား တစေယာကထမ ထမငးထပက

ေတာငး၍ စားရ၏။ ေကးဇးဆပလသျဖင " ငါေခါငးကျဖတ၍ ကညးမငးအား ဆကေလ ၊ ဆလာဘမားစြာ

ရလမမည " ဟ ဆ၏။ လယသမားက မျဖတလပါ ဆလင ဓ႒ာန၍ ဦးေခါငးက အလလ ျပတေစ၏။ ဤတြငမ

Page 156: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

လယသမား သည ဦးေခါငးက ဆက၍ ဆလာဘမားစြာ ရေလသည။ ယခလညး ေသြးေသာက၏

ေကးဇးႀကးလ၏။ နဗၺာနမတငမ ဆပေသာလညး ကနနငမည မဟတ ၊ လဆး လသြမးတ႔၏ စကားက

မယပါႏင ၊ ယလငေသြးေသာကမာသာ မေကာငးမႈ ပြားေတာမည " ဟဆ၏။

ထအခါ မးညႇငးစလက " ေသြးေသာက၏ စတထားက သလ၍သာ စစမးပါသည။ ယခ သရၿပ " ဆ၍

မးညႇငးသ႔ ျပနခေလ၏။

ဤသ႔ အသမးအပက ေကာငးျခငးေၾကာင မၾကာမပင စစကငးစညသေကာထင

ဗလပါမားလာေလ၏။ မးၿဗနရပတလညး မခဝ၍ ျပညမငးသ႔ ခေလ၏။ ထအခါ စညသေကာထငသည

အငးဝနနးက နရပတ ဟေသာအမညႏင ၉၁၃ ခတြင တကေလသည။

(ဂ)ေျဖာငမနေတာမျခငး

တစရေသာအခါ စစကငးအရပ၌ မနးမငယတစေယာကသည ရကကနးစငတြငး တးရာတြင

စဉအးႏင ေရႊငါးပာ ရသညက မငးႀကးအား ဆကသရနဟ ယခ၏။

မငးႀကးကား ' ဥေဒတယ ' ဂါထာက နနက တစေထာင ၊ ' အေပဘယ ' ဂါထာက ညဉတစေထာင

ရြတဖတသရဇၩာယေလ ရ၏။ ဤမနးမငယ ဆကလာခကတြင ဥေဒတယ ဂါထာက ရြတဆ မၿပး

ျဖစေသးေသာေၾကာင မႉးမတတ႕ မေလာကဝ႔ ေနၾကရ၏။ အတနၾကာမ ဝနႀကးတ႔က " မနးမငယ

ေစာငသညလညး ၾကာၿပ ၊ မေစာငႏငေတာ ၊ ေရႊတစဝကက မငးဘ႑ာအရာထား၍ တစဝကက ယေလ " ဟ

ေပးလင မနးမငယလညး ဝမးေျမာကဝမးသာယ၍ သြားေလ၏။

မငးႀကး ဂါထာရြတၿပးမ မႉးမတတ႔က အေၾကာငးစေလာက၍ ေရႊက ဆက၏။ မငးႀကးကား "

အစကတ႔သည ေယာကားေကာငး ဟ ေရႊၿမ႕ေတာပတလညတြင တစေန႔က တြငးတစေထာင

တးေသာလညး ေရႊအးရမည မဟတ ၊ သ၏ ဘနးကေၾကာင ရပါေလသည။ တစဝကက မသမးယသင ၊

အလးစေပးေစ " ဟ မန႔ေတာမ၏။ မနးမငယလညး ေရႊအားလးက ရေလသတညး။

တေသာအခက

ဘရင ဘႀကးေတာလကထက (၁၁၈၁ - ၁၁၉၉) ကးခရငနယက ပနးေကာသမားတစေယာက

ထးဝါးႏင ထးမ၍ ေငြအးရသညက လညးေကာငး ၊ ေရႊၿမ႕ေတာတြင လတစေယာက အမတငထရာ

ေငြအးရသညက လညးေကာငး ၊ စစကငးတြင သဆငးရတစေယာက ေငြကငမညတးရာ ေငြအးရသညက

လညးေကာငး ဆငရာဝနတ႔က သမးယ၍ ဘ႑ာေတာအျဖစ ဆကသညက ထက၍သာ ရျခငး ျဖစသညဟ

လကမခဘ ရရငးသတ႔အား အလးစျပန၍ ေပးသနားေတာမသည။

Page 157: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ဆငဆငတေသာအခက

အငးဝ ပထမ မငးေခါငလကထက (၇၆၃ - ၇၈၃) ျမငးမရြာ သေဌးသည ေသဆးခါနး၌

ပစၥညးအရပရပတ႔က သားေျမးတ႔အား ေဝငၿပးေနာက ေရႊဆယပတႏင ေငြပာ တစေထာငထကေသာ

ပတျမားက မငးဖ႔ဟ၍ ထားခ၏။

" ထသေဌး၏ ပစၥညးက ၎၏ သားေျမးေဆြမးတ႔သာ ရေကာငးသည ၊ အေမြစား မရမ မငးဘ႑ာ

ျဖစ သငသည ၊ ငါမယလ ၊ အေမြစားတ႔အား ေပးေစ " ဟ မန႔ေတာမ၏။

ထအခါ အေမြစားတ႔က " ေရႊက မလေသာ ပတျမားက သမးေတာမပါ " ဟ ေလာကၾကျပန၏။ "

မယလ " ဟ မန႔ေတာ မျပန၍ " အေမြႏင မဆကစပပါ ၊ လကေဆာငေတာ ဆကပါသည " ဟ ေလာကၾကမ

လကခေတာမ၏။

(ဃ)စတထားနးည သညးခေတာမျခငး

တစရခါ၌ နရပတ၏ မဖရားႀကးသည မငးႀကး၏ စတေတာက စမးလ၍ ဆနတစျပညတြင စပါးတစစ

လယ ေရာ၍ ခကၿပးလင စားေတာတညေလ၏။

နရပတလညး စားေတာကျမငလင " စပါးလး မားလသည " ဟ၍သာ သာမည မန႔ဆ၍ ေရြးဖယကာ

စားေတာေခၚ၏။ ထအခါ မဖရားႀကးက " စားေတာသည တ႔သည အလြန ေပါေလာေလသည။

နာကငေလာကေအာင ကြပမကေတာမမည " ဟ တငပငေလေသာ မငးႀကးက " က ြနတ႔မညသညမာ

အရငက မကႏာရေအာင ျပလသညသာတညး ၊ မလတမာ ျပၾကမည မဟတ ၊ စငၾကယစြာ တးျပာ၍

ထားေသာ ဆနသည စပါးထားသညႏင နးသျဖင ေကးငကၾကကတ႔ ယက၍ ဝငမနးမသ ဝငသညသာ

ျဖစပါလမမည။ အျပစမျပပါႏင " ဟ ေတာငးပနေသာ ဟ၏။

ဤသ႔ ျမတေသာႏလးႏင ျပညစသညျဖစ၍ မႉးမတျပညသ ရင လ ရဟနး တ႔သည "

သကေတာရည၍ ဘနးေတာႀကးပါေစ " ဟ ျမတေသာဆေတာငး ဆယ ျပၾကေလကနသတညး။

Page 158: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

အစြယသးေခာငးႏင ဆငႏစေကာင

အငးဝတြင ၉၁၃ ခ၌ နနးတကေသာ နရပတမငး လကထက အၿဗပက ႏင ကးသနးျပ က ရခငသ႔

တမနအျဖစ ေစေတာမ၏။ ကနးမာေၾကာငး စေသာ ေမတာစကား ဆၾကၿပးေနာက ရခငဘရငက

အစြယသးေခာငးရေသာ ဆငက မငးရငျပင၌ ျပသ၍ " မငးတ႔ အငးဝဘရငတြင ဤသ႔ေသာ ဆငမး

ရ၏ေလာ " ဟ ေမးေတာမ၏။

အငးဝတမနေတာတ႔က " အက ြနပတ႕သခငဝယ အစြယသးေခာငးႏင ဆငႏစစး ရပါသည " ဟ

ေလာကေလ၏။ ထအခါ ရခငဘရငက " ဤသ႔ျဖစလင ငါထကပင တစစး သာေလသညတကား " ဟ

မန႔ေတာမ၍ တမနေတာတ႔အား ဆလာဘ မားစြာ ေပးေတာမ၏။

တမနေတာတ႔ အငးဝသ႔ ျပနေရာက၍ အေၾကာငးမးစး ႏငတကြ " အစြယသးေခာငးႏင ဆငႏစစး

ရေၾကာငး " ရခငဘရငအား ေလာကခပတ႔က ေလာကေလေသာ အငးဝဘရငက " ငါတ႔မာ

အစြယသးေခာငးႏငဆင မရဘလက ေမာငမငးတ႔ အဘယေၾကာင မဟတမမန ေလာကခသနညး " ဟ

ေမးေတာမ၏။

ထအခါ တမနေတာတက " မနပါ အရငမငးႀကး၏ စြယစ တစစးႏင တည တစစးက

ေပါငးၾကညေသာ အစြယသးေခာငးႏင ဆငႏစစး ျဖစသညက ရည၍ ေလာကချခငး ျဖစပါသည " ဟ

ေလာကေလ၏။

မတခက

' တည ' မာ အစြယတစဖက တစေခာငးသာ ရေသာ ဆငက ေခၚသည။ စကားေျပာေသာအခါ

တယဟ ေျပာၾကသည။

နရာပတဘရငလညး အလြနအားရ ႏစသကေတာမ၍ တမနေတာ ႏစေယာကက ေကးရြာ

စသညေပး၍ ခးေျမာကေတာ မေလသည။

Page 159: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ရခငပညာရ မဟာပညာေကာ

(က)ေတာငငမငးအား ေလာကျခငး

ရခငျပည မငးဘာႀကး (မငးဗားႀကး) သားေတာ ၊ ငယမည ခစေႏာငး မညေသာ မငးဖေလာငးသည

၉၁၅ ခတြင နနးတကေတာမ၏။ ဤမငးလကထက ၉၁၇ ခတြင ေတာငငမငးတရား ေရႊထးႏင စစဗလႀကး

ေကာထငေနာရထာ တ႔သည ရခငက တကရန ခလာၾက၍ ေလာငးၾကကၿမ႕ေဟာငးတြင တပခေနေလ၏။

အတနၾကာေသာ တပငေရႊထးက မမ၏ အမတ ေကာထငေနာရထာ က ရခငမငးထသ႔ သအျဖစျဖင

လႊတရာ ဘရင မန႔ေတာမသညကား " ေရမရေသာ ကန ၊ ဆနမရေသာ စပါး ၊ တရားမရေသာ မငးမး ၊

ဆးေကာငး မသေသာ မး ၊ ခရးေရာကရာသြား၍ ၾကြကကစားသည ေျမြ ၊ ထငါးဦးတ႔သည သေတာေကာငးတ႔

မခရနမအပ ၊ အကးအျပစကလညး မသ။ ထသတ႔ရေသာ အရပေဒသသညလညး အရည ႀကးပြားထြနးကား

နငမည မဟတ ၊ အစကတ႔ ေတာငငမငးလညး လကရးမာအား ႀကးလြနးသည။ ပညာရ တ႔ႏင မးကပ

ေပါငးသငးေစဦး " ဟ မန႔ေတာမလကသည။

အျပနတြင စစတေကာငးၿမ႕စား မဟာပညာေကာက ထညေတာမလက၍ တပငေရႊထးထ

မဟာပညာေကာ ေလာကသညကား

" ေရရး ေရေၾကာငးက မသတတေသာ မာလန ၊ ေတာစဉက မသတတေသာ မဆး ၊ မႉးမတတ႔၏

အရညအခငးက မသတတေသာ မငး ၊ မငးရပမငးျခညက မသတတေသာ အမတ ဤေလးဦးတ႔သည

သရးကသ႔ ျဖစ၍ ပကစးျခငးမလ ပကစးရတတ ပါသည။ လကရးအားကး၍ မာနေထာငေသာ မငးသည

ရနမားတတပါသည။ ပညာသတရေသာ မငးမသာ သတဝါတ႔ ခမးသာက ေဆာငနငပါသည။

အရငမငးျမတသညလညး ပညာႏင ဆငျခငပါေလာ " ဟ ေလာကေလ၏။

တပငေရႊထးလညး အလြနသေဘာကေတာမ၍ မဟာပညာေကာအား ေရႊ ၊ ေငြ ၊ ဆလာဘ

သနားေတာမ၏။

(ခ)ဥလငးစား

တစရခါေသာ ဥလငးစား ငေပါငတ က စနတငစား အရာ ေပးမညရလတေသာ

မဟာပညာေကာက " ဥလငးစားသည အကးအျပစက မသတတ ၊ စစတကမႈ လလားပါသည။

စနတငစား အရပသားတ႔သညလညး ကကတတေသာ ေခြးႏင တၾကပါသည။ ထသႏစဦးသားတ႔က

အတမထားသငပါ " ဟ ေလာကေလ၏။

သ႔ေသာလညး ငေပါငတ သမး ျမသြငညသည မငးကယလပေတာ ျဖစေလ၍ အမတႀကး၏ စကားက

မနာယဘ ငေပါငတ က စနတငစား အရာ ေပးလကေလ၏။

Page 160: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ခနစလမ ၾကာလငပင ျခားနားေလ၏။ ထအခါ မငးႀကးသည ေနာငတ ရေတာမေလသည။ "

ယခေသာ မညသ႔ ျပသငသနညး " ဟ ေမးေတာမလင အမတႀကးက " အရငမငးျမတ လမကတ႔က နငလမ

ခးေျမာကဟ၍ ေရးသေဟာငးတ႔ စကားရသညအတငး ငေပါငတ က ခးျမငေတာမပါ " ဟ ေလာကေလ၏။

မငးႀကးလညး ၿမ႕သစစားႏင စကားထားၿပးလင ရာဇပရယာယျဖင " ငေပါငတ က ၿမ႕သစစားအရာ

ထပ၍ေပးသည " ဟ အမန႔ေတာ မတလကေလ၏။ ငေပါငတသည စတေျမာကလက ၿမ႕သစက

သမးမညဟ အသြားတြင ၿမ႕သစစားက ဖမး၍ ဆကေလ၏။

ထအခါ ငေပါငတ က စရငမညရသညတြင အမတႀကးက " အရငမငးျမတ ငေပါငတက တနရာတြင

မထားဘ အေျမာက လြနေသာေၾကာင ဤသ႔ မာနေျမာကျခငး ျဖစပါသည။ ေကးကြန မေကာငးတငး

စရငရေသာ ေကးကြန ကနရသာ ရပါမည။ သငရာ၌ သးနငရန အသကက လႊတေတာမပါ " ဟ

ေလာကေလ၏။ ထအခါမ ငေပါငတ က သားမယား စညးစမႏငတကြ အမတႀကးအား ေပးလက၏။

(ဂ)ငစေန

မငးႀကး၏ ငယကြန မရစား ငစေနသည ေရႊကြမးခပ က သးေဆာငေလ၍ မငးသး က

သးရာသေလာဟ စရငမညရရာ အမတႀကး ပညာေကာ ေလာကသညကား

"သဘငသည ၊ သတပတညႇဉးဆတတသ ၊ ပညာဉာဏမရသ ၊ သတစပါး အတငးက ေျပာတတသ ၊

အငးအငလကဖြ႕ ေဆးဝါး ေဆာငေသာ ရဟနး ၊ အရကသမား ၊ မငး၏ အခစက ယသ ၊ ဦးခရေသာ

သတဝါႏင ေရာေႏာသ ၊ မငး မဟတဘ မငးသး မငးေဆာငက အလရေသာသ ဤသတ႔သည သရး

အဝငအပါ ျဖစသည။ ၎ျပင အေဝး၌ထားသငသ အနး၌ ထားသငသ ဟ၍ ရပါသည။ အေဝး၌

ထားသငသက အနး၌ထားေသာ မငးရပမငးျခည မငးေနမငးသြား မကြမး ၊ ရငးစငး ေသာသြမးတတပါသည။

အနး၌ ထားသငသက အေဝး၌ ထားေသာ မငးႏငမကြ မး စတရငးလာ၍ စတထငတငး ကငတတပါသည။

ယခ ငစေနမာ အနးတြင ထားသငသ ျဖစပါသည " ဟ ေလာကမ အပါးေတာတြင ထားၿမ ထားေတာမသည။

(ဃ)ပတျမားလကစြပေတာ

တစရေရာအခါ မငးႀကး၏ လကစြပေတာ အမတမ ေရသ႔ ကြတကရာ ငါးတစေကာင မေလ၏။

တစလရမ ထငါးက တငါ တစေယာက မ၍ ဝမးမလကစြပက ရရ ၊ ေၾကာကလန႔၍ လကစြပႏငတကြ ငါးက

ေဆာငလာၿပးလင မငးအား ဆကေလ၏။

မငးႀကးလညး ပညာေကာအား ေမးရာ ေလာကသညကား " ေရသ႔ကေသာ လကစြပေတာက ငါးက

အသကအေသခ၍ ျပနဆကသညမာ အရငမငးႀကး၏ ဘနးေတာ ဂဏေတာႀကးေသာေၾကာင ျဖစပါသည။

ဤအခကက ဉာဏပညာ နညးသတ႔ နားလညနငမည မဟတပါ။ သ႔ေၾကာင ဘနးေတာဂဏေတာ

Page 161: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

မညမႀကးေၾကာငးက ခနစလအတြငး စရင၍ အကြနပ ျပလပါသည " ဟ ေလာကၿပးေသာ

ထလကစြပေတာက သားတစငယအတြငး ျမႈပ၍ အျခားသားတစငယမားႏင အတ ႀကထားရာ ကးစြနအမား

လာေရာက ခယသြားၾကေလ၏။ ဆယရကခန႔တြင လကစြပရေသာ စြနက ငကပစသမားရ၍ လကစြပက

ေတြ႕ရ ၊ စြနေကာငႏငတကြ ဆကလာေလ၏။

၎ေနာကတစဖန မထငရားေသာ လတစေယာကအား လကစြပကအပ၍ ေရာငးေစရာ

ကလားတစေယာကက ဝယယ ၊ ေရႊႏငကြငးရန ပနးထမတစဦးထတြင အပ၏။ လကစြပကြငး၍ အၿပး

ကလားသ႔ မအပမ ပနးထမအမမ သခး ခးသြားေလသည။ ကလားက လကစြပရလေၾကာငးႏင

မငးထေလာကရာ အမႈက မဟာပညာေကာသ႔ အပ၏။ အမတႀကးလညး အမႈက စစေဆးေစာငဆငး

ေနေလသည။

သခးသည ျမစဆပ၌ ေရခးစဉ လကစြပက ခြတထားရာ အနးရတြငးမ ၾကြကသည ထြက၍ ခယ ၊

တြငးထသ႔ ဝငေျပးေလ၏။ တရားသႀကး၏ က ြနတစေယာကသည ၾကြကသားစားလ၍ ၾကြကတးရာ

လကစြပက ေတြ႕ရ ၊ မမယမထားဝ၍ တရားသႀကးအား ဆကေလ၏။

တရားသႀကးသည မငး၏ လကစြပျဖစေၾကာငးက သ၍ မဟာပညာေကာက ခနစလအတြငး စရင၍

ျပမညဆသညက မျပနငေအာင ခနစလေကာမ မငးအား ဆကမညဟ လကစြပက ကဝက၍ ထားေလ၏။

တစခါက အမႈတစမႈတြင ထတရားသႀကး၏ ဆးျဖတခကက မဟာပညာေကာက ဖက၍ စရငဖးသညက

အၿငးထား၍ ယခကသ မလေသာစတျဖင ကဝကထားျခငး ျဖစသည။

တရားသႀကး အျခားသသြားခက မယားက လကစြပက ထတၾကညၿပးလင အနးတြငထား၍

အပေပာမရာ ကးခသြားၿပးလင မမအသကတြင ထားေလ၏။

တရားသႀကး ျပနေရာက ၊ လကစြပက မေတြ႕ ၊ မယားက ေမးျမနး ၊ မယားက ကြယပက ၊

အခငးမား၍ မငးအား ေလာကေလ၏။ ထအမႈက မဟာပညာေကာ သ႔ပင အပ၍ စရငမညဆကာ ထား၏။

မၾကာမ ေကာငးသားတစေယာက ထကးသကသ႔တက၍ လကစြပက ေတြ႕ရ ၊ ဆရာဘနးႀကးအား

ဆကကပေလ၏။ ဘနးေတာႀကးလညး ငါတ႔ႏင မေလာဟ မငးအား ဆကလကေလ၏။ မငးႀကးလညး

မဟာပညာေကာအား ေခၚ၍ ျပေလ၏။

ထအခါမ အမတႀကးသည လကစြပရေသာ ကးသကတြင ညဉအခါေစာငလက ကးဖ ကးမ တ႔က

ရေအာင ဖမးေစ၏။ ရလင လကစြပအတ တစကြငးလပ၍ ကး၏ နႈတသး၌ခညလက နနကတြင

လႊတၿပးေသာ မမ၏ အေစခမားက လကၾကညေစ၏။

Page 162: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ကးသညလညး ထတရားသႀကးအမ၌ စားေနကျဖစ၍ နားေလေသာ တရားသႀကး မယားက

ေပာကသြားေသာ လကစြပက ျမငရ ၊ အတအတကကကက လက၍ ဖမးသညက မငးေစလလငတ႔က

အမတႀကးအား ေလာကေလ၏။

တရားသႀကး လငမယားက ေခၚယစစေဆးရာ ၾကြကတြငးက ရေၾကာငးသရမ ထၾကြကတြငး အနး၌

လေစာငထားေလ၏။ ယခငက သခးသည ေရခးလာစဉ ဤေနရာ၌ ငါလကစြပ ေပာကရေလသညဟ

ဆသညက အေစာငတ႔ၾကား၍ အမတႀကး သရလင ထသက ေခၚ၍ စစေမးေသာ ပနးထမသညထမ

ခးေၾကာငး ေျဖာငခကေပးရေလ၏။ ပနးထမသညက စစေမးေသာ ကလားအပလာေၾကာငး ၊ ကလားကလညး

အသျပာတစရာ ေပး၍ လတစေယာကထမ ဝယရေၾကာငးတ႔က အစစခၾကေလ၏။

ထသ႔ စလငေသာအခါ အမတႀကးသည မငးထသ႔ဝင၍ ေလာကေလသညကား " လကစြပေတာ

ေရသ႔အကတြင ေျမ ၊ ေရ လကမခဝ၍ ငါးက သမးထားရပါသည "

" ထငါးက တငါက ဖမးမၿပး တငါကတစဖန ဆကလာရသညမာ ေျမပင ၊ ေရပင ၊ ကြနးပင

ျဖစေၾကာငး ထငရားပါသည "

" တငါ ဆကၿပးေနာက သတဝါ အမးမး လအမးမးထ ေရာက၍မ မေပာကမဆး

ဆကလာရသညမာ ' သေတာေကာငး တ႔၏ ဥစၥာသည ေရမာပစလညး မနစ ၊ မးမာပစလညး မခစ ' ဆေသာ

စကားအတငး အရငမငးႀကးမာ တရားျပည၀ေသာ သေတာေကာငးမငး ျဖစ၍ လလညး ၾကညည ၊ နတလညး

လေသာေၾကာင ဤလကစြပေတာက နတညႊနျပရာ လလာ၍ ဆကရျခငး ျဖစပါသည "

" ထလကစြပမႈႏငစပ၍ အကးအျပစက ေလာကရေသာ တငါႏင ငကပစသမားတ႔မာ မမတ႔ႏင တန

မတနက သတတၾကသ ျဖစ၍ မငးဘ႑ာထနးအပေသာ ကြနေတာလကၡဏာ ပါဝငပါသည "

" ရဟနးေတာကား တရားႏင ေလာညသည ျဖစ၍ ပစၥညးေလးပါး အၿမ ေထာကပေတာမပါ "

" ကလားမာ ငါးႏငတသည ၊ ပနးတမမာ စြနႏငတသည ၊ ခးသမာ ကးႏငတသည ၊ တရားသႀကးမာ

ၾကြကႏငတသည ၊ ထသေလးဦးမာ မငးျပစ သငေစရာပါသည " ဟ စရငေလ၏။

သ႔စရငေသာ ေႏြအခါျဖစလက မးသညးထနစြာ ရြာေလ၏။ ျပညရငမငးႀကးလညး

အလြနႏစသကေတာမ၍ ကယေတာတင ဆငေသာ လကေကာကေတာက မဟာပညာေကာအား

တရားဆေပးေလသည။ မႉးမတျပညသတ႔ကလညး အားရဝမးေျမာကစြာ ခးမြမး ပေဇာၾကေလသတညး။

Page 163: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

(င)ေရႊေငြ စေဆာငးေသာ ရဟနး

အခါတစပါး၌ ေကာငးထင ရဟနးတစပါး ပလြနေလရာ ေငြႏစေထာင ၊ ေရႊတစရာ ကနရစေလသည။

ထဥစၥာမားက ထရဟနး၏ မဘေဆြမးတ႔က လညးေကာငး ၊ ထေကာငးေန ရဟနး သာမေဏတ႔က

လညးေကာငး ၊ ထေကာငး ဒါယကာက လညးေကာငး ဤသးဦးတ႔က ရလေၾကာငးႏင မငးထ ေလာကၾက၍

မဟာပညာေကာ ဆးျဖတသညကား -

" ရဟနးစစတ႔မာ ေကာငး ၊ သကၤနး ၊ ဆြမး ၊ ေဆးဝါး ဤေလးပါးသာ အပသည ၊ ေရႊေငြမားႏင

မအပဟ ဘရားသခင ပညတ အာဏာေတာ ရသည။ ယခ ပလြနသမာ ေရႊေငြစေဆာငးသ ျဖစ၍ ရဟနးစစ

မဟတၿပ။ သ႔ေၾကာင အေလာငးက လတ႔ကသ႔သာ သျဂႌဟေစ "

" ယခ ကနရစေသာ ေရႊေငြတ႔မာ ထသရစဉက ရဟနးစစ ထငမတ၍ မလႉအပေသာ အလႉက

မကမားသျဖင လႉၾကေလသည။ အလႉ မေျမာကေခ။ လခငး ေပးသကသ႔သာ ျဖစသည။ သ႔ေၾကာင မမတ႔

ေပးေသာဥစၥာ ထငရားရေသးလင လႉသ ၊ ေပးသတ႔က အသးသး ဆငရာက ယၾကေစ "

" ထသ႔ အေလာက လတ႔ကသ႔ ကးသနးေရာငးဝယ ရာမးရေသာ ေရႊေငြစသညတ႔က

ထသႏငအတေန စးပြားရာဘက ရဟနးတ႔က အေမြအျဖစျဖင ယလၾကလင လဝတလ၍ ထသ၏

မဘသားခငးတ႔ႏင အညအမ ခြေဝယၾကေစ "

" ရဟနးတ႔ သးထကေသာ ပစၥညးေလးပါးက ဝနညးေတာက ရေသေသာ ရဟနးတ႔က

ခယသးေဆာငေစ ၊ ေကာငးဒါယကာမာ ပလပေစ "

ဤသ႔ စရငလကေသာအခါ တစျပညလး ေကာငးခးေပးၾကကန၏။ မငးႀကးကလညး

အလြနၾကညည၍ ထြကစညဝငစည ေပးသနားေတာ မေလသတညး။

(စ)သားေတာ သေတာငစား

တစခါေသာ သားေတာအလတ သေတာငစားသည ဆငးရသား တစေယာကက သတမႈ၌

မဟာပညာေကာ ေလာကသညကား

" သားေတာသည ခမညးေတာက အာဏာၿပငသည တစခက ၊ ေနာငေတာမား မျပဝသညက

ျပသျဖင ေနာငေတာမားက ကးလြနသည တစခက ၊ မႉးမတျပညသတ႔က မေလးမခန႔ ဆးသြမးသည

တစခက ၊ မငးမတစပါး မညသမ လ႔အသကက မပငဘလက ေရးထးက ဖကသည တစခက ၊

ဤအျပစေလးခက ထကပါသည " ဟ ေလာကေလ၏။

Page 164: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

မငးႀကးလညး သေတာငစားက စားေကးၿမ႕ရြာ ေကးကြနတ႔က ရပသမး၍ ျမတ႕ေနရာ

မရမေခာငးညာ ေဝလာေတာငသ႔ ပ႔ေလသတညး။

(ဆ)ေငြအးမႈ

လတစေယာကသည တစစတစခေသာ အရပ၌ ေငြအးရမညဟ စာညႊနးေတြ႕၍ မမကယတင မသြား

အျခားတစေယာကက ေျပာဆ လႊတလက၏။ ထသသြားက အျခား အေဖာတစေယာကက ေဆးျမစတး

လကခပါ ၊ ငါးသျပာ ေပးမညဆ၍ ေခၚသြားေလ၏။ ညႊနရာ၌ တးၾကရာ ေငြသးေထာငရလင ထသသးေယာက

အေဝမတညၾက၍ မငးထေရာကလာေလ၏။ ထအခါ မဟာပညာေကာ ေလာကသညကား

" ဘရငမငးျမတပငေသာ ေရေျမတြင ရသမမာ မငးဘ႑ာႏင မကငးရာ ဆယဖ႔တစဖ႔ ထကသည။

ထ႔ေၾကာင ထသးေထာင အနက သးရာမာ မငးဘ႑ာ ျဖစေစ "

" ကနေငြမား အနက ညႊနသမာ အဖႏငတသည ၊ သြား၍ယသမာ အမႏငတသည ၊ အခႏင ငား၍

လကသြားသမာ ကြနႏင တသည။ သေၾကာင အငားႏင လကသမာ ဤသ၏ တစကယဖးသာရေစ။

ညႊနသႏင သြားသမာ ျဖစအတ ပကအတ အကးေပး မကြသင ၊ ညမစြာ ခြေဝယၾကေစ " ဟ စရငေလ၏။

ထအခါ ထးျဖေတာ အလလ ပြငေလသည။ မငးႀကးကလညး အမတႀကး၏ မယားအား မဖရားလတ

အေဆာငအရြက ဆေပးေတာမသည။

(ဇ)သဟဠ (သရလကၤာ)က ပညာစမးျခငး

တစခါေသာ သဟဠ (သရလကၤာ) ေကာလမၺမငးက ေရႊေပက လပၿပးလင အနားတြင

အကၡရာစာႏစလး ေရး၍ ထေရႊေပက ျဖန႔လက ေသခာစြာထညၿပးမ သ ေစလႊတလက၏။ ေရာကလာေသာ

ထေရႊေပက ၾကညရာ စာတစလးမ မေတြ႕နငေလလင အမတႀကးသ႔ အပေလ၏။

အမတႀကးလညး ပညာစမးျခငးတညးဟ သ၍ ေရႊေပကလပ၍ ပြတေလရာ စာလးညလတလင ' မး '

၊ ' ေရ ' ဟေသာ စာႏစလးက ေတြ႕ျမငရေလ၏။ " အရငမငးႀကး ဤ ' မး ' ၊ ' ေရ ' ဟေသာ စကားမာ သဟဠ

(သရလကၤာ) မငးက အရငမငးႀကးသည မးကသ႔ ကငသေလာ ၊ ေရကသ႔ ကငသေလာ ၊ မးကသ႔

ပျပငးစြာကငမ ျပညသ ပငပနးရာသည ၊ ေရကသ႔ ကငေသာ ျပညသတ႔ မေလးမခန႔ ျပရာသည။ သ႔ေၾကာင

ေရမႀကး မးမလြန ကငရန အေၾကာငးေပးေသာ စာျဖစပါသည " ဟ ေလာကေလသည။

သဟဠ (သရလကၤာ) တမနတ႔လညး အလြနၾကညညလက မငးႀကးအား လကစြပ ဆယကြငး ၊

အမတႀကးအား ငါးကြငး ဆကသ ပေဇာေလသည။ သဟဠ (သရလကၤာ) တမနတ႔ အျပနတြင ထေရႊေပ၌ '

ေန ' ၊ ' လ ' ဟေသာ အကၡရာ ႏစလးက အမတႀကးက ေရးေပးလကေလသတညး။

Page 165: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

(ဈ)အေမြမႈ

မငးဖေလာငး၏ ေဘးေတာလကထက သဟဠကြနး (သရလကၤာ) ေန တပလ သေဌးသည

ေျမာကဦးသ႔ အေရာငးအဝယ ေရာကရ ၊ ေျမာကဦးသေဌး အနလာသန ႏင ခစၾကညယမတၾက၍

အသျပာတစသနး အပထားခသတညး။ ယခ မငးဖေလာငး လကထက ကေရာကမ သဟဠ (သရလကၤာ)

သေဌးေျမး ကမ႓သတသည ေျမာကဦးသ႔လာ၍ အနလာသန၏ အေမြက ဆကခေသာ ေျမး ေဒၚတလ ထမ

ထေငြတစသနးက ရလေၾကာငးႏင မငးထေရာကေသာ မဟာပညာေကာအား အပေလ၏။

ထအခါ အမတႀကးက ေဒၚတလက ေမးလင " အပသည မအပသညက မသပါ ၊ မငးသးဆကေျမာက

အႏစတစရာေကာ အစဉအဆကလညး မၾကားဖးပါ " ဟ ဆ၏။

ကမ႓သတ က " ေငြေပးစဉအခါက ဤမညေသာ ေနရာ၌ ေကာကဖာတစခတြင ႏစဦး လကမတစာ

ေရးထး၍ ထားခေၾကာငး အဘး တပလ သေဌး ေရးထားခသည လကမတစာ ပါရပါသည " ဟ

ထတျပေလ၏။

ထအခါ ညႊနျပရာ အရပသ႔ သြားေရာကရာေဖြ ၊ ေကာကဖာက ေတြ႕ရ ၊ လကမတစာတ႔ကပါ

ေတြ႕ရေလ၏။ ထအခါမ အမတႀကး ဆးျဖတသညကား " ေငြအပထားခသညမာ မနၿပ။ မငးသးဆက

ႏစေပါငးတစရာ ၾကာေသာလညး မငးသာေျပာငးသည ၊ ထးကးစညေပါက မဟတ ၊ ထးကးစညေပါက

ျဖစလငသာ အမႈက ပလပေစရာသည။ အကယ၌ အပရငးထနးရငးသမား ရၾကလင ေငြတစသနးလး

ျပန၍ေပးသငသည။ ယခမကား သားတစဆက ေျမးတစတန ထနးသမးလက အႏစတစရာေကာ ၾကာေလၿပ။

ထေငြ ေပာကလငလညး ေပးေလာရမညပင ျဖစသည။ ထ႔ေၾကာင ေငြတစေသာငးက ထနးသ ေဒၚတလရေစ

၊ ကးေသာငးက သဟဠ (သရလကၤာ) သေဌး ကမ႓သတ ရေစ ၊ အထက အဘးႏစဦး ထားခေသာ

သကေသလကမတ ေကာကစာက ဖကသမးၾကေစ " ဟ စရငေလ၏။

သေဌးႏစဦးလညး ေကနပၾကလက အမတႀကးအား ေငြတစေထာငစ ပေဇာၾကေလ၏။

မငးႀကးကလညး ပတျမားလကစြပ တစကြငး တရားဆ ေပးေလသတညး။

(ည)ေငြခးမႈ

သေဌးတစဦးသည ေျမ၌ ေငြတစေသာငး ျမႈပထားသညက လတစဦးသ၍ ခးယသြားေလ၏။

သေဌးကလညး ထေနရာအနး ေခာငး၌ ငါးရာသ ႏစေယာကက ေတြ႕ရေခၚခ၍ ရကႏကစစေလေသာေၾကာင

ခးမပါသည။ ေငြက ျမစလယသ႔ ခပစလကပါသည အဆႏင မငးႀကးထသ႔ ပ႔ရာ မငးႀကးကလညး

ရကပတေသာ ဒဏရာတ႔ကျမငလင သေဌးထ၌ ထသတ႔ဆခေသာ စကားသည မမနရာဟ ယလက

မဟာပညာေကာအား အပေလ၏။

Page 166: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

အမတႀကးလညး ထသႏစဦးက ထားေသာ ေႏာငအမသ႔ မမ၏လတစေယာကက

အကဉးသားအေနႏင အတထား၍ စစမးေစေသာ ထသႏစဦး မခးေၾကာငး သရမ လႊတၿပးလင အာမခႏင

ထား၏။

ၿပးမ ထေငြရင သေဌးေနေသာ အရပပတလည ေကးရြာမားတြင မငးေစလလငမားက

လညလညၾကညေစ၏။ ဤသ႔လညး မာလက၏။ " လတစဦးတစေယာက ပြသဘငႏင အလႉေပးေနသညက

ေတြ႕မ ၊ ထသႏင မတေဆြဖြ႔၍ ဤေငြတစေထာငတနေသာ လကစြပက ငါးရာႏငရေအာင ေရာငးေပးပါ

ဆ၍အပေလ " ဟ မာလက၏။

မာသညအတငးေတြ႕၍ အပေလရာ ထသသည လကစြပက အျခားမာ လက၍ျပေသာ ေငြတစေထာင

တနသညဟ ျဖတဆၾက သျဖင အဖးခစြာ ရေပသညဟ မမ ခးထားေသာ ေငြထက ငါးရာႏင

ဝယယလကေလ၏။

ထေငြက အမတႀကးက ဥစၥာရငအား ျပေသာ မနေၾကာငး ေလာကလင အလႉရငက ေခၚ၍ စစရာ

ခးေၾကာငး ဝနခရေလ၏။

ထအခါမ စရငသညကား " ငါးရာသ ႏစေယာကက သေဌးက နာကငစြာ ရကႏက၍ သခးဟ

ပ႔ဆကလာေသာ အျပစအတြက ေငြတစေထာင ေပးေလာေစ "

" ထသခး အလႉေပးရာ၌ အရပ ၊ အမနး အႀကး အခင တ႔က ထသ၏ အေျခကေထာက၍

ေရးကႏငမတ ဤမေသာ ဥစၥာက အဘယမာ ရေလသနညးဟ မစစမး ေနၾကေလသညမာ ေပါေလာရာ

အလတရာ ေရာကသည။ သ႔ေၾကာင လႉ၍ ကနၿပးသမ အလႉ၌ လပသ ကငသ စားေသာကသ ဟသမ

ပရသတတ႔က စ၍ ေလာၾကေစ ၊ သခးမာ ဒဏခေစ .... " ဟ၍ စရငေလ၏။

ထအခါ ေျမာကဦးနတေနေသာ ေညာငပင၌ တစရြကမလြတ ကနေတာေလသညဟ ဆသည။

ျပညရငမငးကလညး ဆငေပါကႏစစး တရားဆ ေပးေတာမေလသတညး။

(ဋ)ပသမငးက ပညာစမးျခငး

တစခါေသာ ပသကလားမငးက ရခငျပည မငးဖေလာငးတြင အမတပညာရ မားေၾကာငး ၾကားသျဖင

ပညာစမးရနဟ သတမန တစေယာကက လကေဆာငဆကရန ဆ၍ လႊတလက၏။

လကေဆာငမာ ပတျမားေကာကေကာငး ခနစလး ပါသညဆ၍ ေကာကထပက ျပ၏။

မဟာပညာေကာလညး " ကလားတ႔သည မာယာမားလသည ၊ ေရးဦးစြာ စစမးသငသည " ဟ ဘရငအား

ေလာက၍ ထေကာကထပက သတတြင အေစာငအေရာကႏင ထား၏။

Page 167: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

အမတႀကးသည ေကာကထပက ယ၍ၾကညရာ ခပရးခပသား အလငးမရ။ တစခါတညး

ရကထားသကသ႔ ရေနသညက ေတြ႕ရ၏။ ထအခါ ဤကသ႔ ထညရးထညစဉ မရ ၊ တစစတစရာ

ထးလမမညဟ ေတြးထငၿပးကာ မမ၏ ေငြတစေထာငတန ပတေကာငး တစအပက ခဝါသည တစဦးအား

အစတအျပတ မပါဟ ျပၿပးမ အတြငးသားက ကတေၾကးႏင အမတမကက၍ ထခဝါသညအား

အပလကေလ၏။

ခဝါသည သည အမသ႔ေရာက၍ ဖြပေလာလနးေသာအခါ အေပါကအၿပက ျမငေလလင

အလြနေၾကာကလန႔ တနလႈပလက အရာမထငေအာင ဖာတတသက ရာေဖြေတြ႕ရ ၊ ပကတကသ႔

ဖာေထးခပလပၿပးမ ျပနပ႔ေလ၏။

ခဝါသညမ တစဆငစစမး၍ ထအပခပသမားက ရလင အကးအေၾကာငးျပ၍ ေမးေသာ

ထေကာကထပက မမခပေၾကာငး ၊ အတြငး၌ ခကေကာက ခနစလး ပါေၾကာငးတ႔က ေျပာျပေလ၏။

ထအခါ အမတႀကးသည ေကာကထပက တတတဆတယလက မငးႀကးထဝင၍ ဖြငၾကညၾကရာ

ခကေကာက ခနစလးက ေတြ႕ရေလ၏။ ေနာကခကေကာက ခနစလးက ထတယၿပးလင မငးႀကး၏

အဖးတနေကာကေကာငး ခနစလးက အစားထညၿပး အပခပ သမားအား ပကတေနေအာင ခပပတေစၿပးမ

သတတြင ျပန၍ ထားၿမ ထားေလ၏။

ကလားအမတက ေကာကထပႏငတကြ ေရ႕ေတာသ႔ ဝငေစ၍ ၎ကယတင ဖြငေစ၏။ ထညရငး

ခကေကာကမား မဟတ အလြန အဖးထကတနေသာ ေကာကေကာငး ရတနာမားက ေတြ႕ျမငရေသာ

ကလားအမတသည အလြန အဩလက အလြနေၾကာကရြ႕ ရေသစြာ မမတ႔ ဘာသာ ရခးျခငးျဖင ရခးေလ၏။

ထကလားအမတ ျပနေသာအခါ " အစကတ႔ အရငထသ႔လညး ပတျမား ေကာကေကာငး ခနစလး

ေပးလကပါမည " ဟ ေကာကေကာငး ခနစလးက ေသခာစြာျပ၍ ေရ႕၌ပင ထပေစ၏။ ၿပးမ ထကလား

မျမငခက၍ ယခင ခကေကာက ခနစလးက တစြာ ထပထားႏငေသာ အထပႏငလ၍ ကလားအမတအား

အပလကေလ၏။

ထကလားအမတ မမျပညသ႔ ျပနေရာက ၊ မမအရငအား ဆကေလေသာ ေပးလကရငး ခကေကာက

ခနစလး ျဖစေနသညက ေတြ႕ၾကရေလ၏။ ေမးေတာမေသာအခါ ကလားအမတလညး မမျမငေတြ႕ခရသမက

အလးစ ေလာကေသာ ကလားမငးသည အလြနေလးစား ၾကညည၍ သေဘၤာအစငး တစရာႏင လာေရာက၍

လကေဆာငအမား ဆက၏။ ျမနမာဘာသာ စာမားကလညး သငယေလ၏။

Page 168: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

(ဌ)ရဟနးေယာငအမႈ

တစရေသာအခါ ပဂၿမ႕က ရဟနးတစဦး လာေရာက၍ ရးကြနး ၊ အမရာေတာငတြင ေနေလ၏။

ရးကြနးသားတ႔လညး ရဟနးေကာငးဟ ၾကညညကးကြယ ေနၾက၏။

တစေန႔ေသာ စညးေခာငးစား သတးေအာင သည ထေတာငၾကား၌ သားပကလကမည သြားရာ

ထရဟနးႏင ေတြ႕ရ ႏးေႏာေျပာဆ ျပနလာ၍ ဘရငအား သေတာေကာငး တစေယာက ေတြ႕ခေၾကာငး

ေလာကေလ၏။

ဘရငလညး မဟာပညာေကာအား ေမးေသာ " အရငမငးႀကး သတးေအာငသည သေတာေကာငး

ဟတ မဟတက သနငမည ပညာ ရမညမထငပါ ၊ ဤရဟနးလညး သေတာေကာငး ဟတမည မထငပါ " ဟ

ေလာကေလ၏။ ဘရငလညး ဆတဆတေနလက၏။

ေနာကမၾကာမ ထရဟနးေယာငသည ေစတတစဆ၏ ဌာပနာက ေဖာကထြငး ၊ ေရႊေငြ ရတနာ တ႔က

ယငငထြကေျပး ၊ အရပသားတ႔ လကလ ဖမးဆးရမ ၊ ေရ႕ေတာသ႔ ပ႔ၾကေလ၏။

ထအခါမ မဟာပညာေကာ ေလာကသညကား " ရတနာ သးပါးက ျပစမားသသည သယတမာ

ျဖစပါသည။ ထသယတက ရးကြနးသားတ႔က သေတာေကာငး ထငမတ၍ ကးကြယထားျခငးေၾကာင

ဘရားပကစးရပါသည။ ေလာက၌ သခးလကခႏင တပါသည။ သသရာ၌ အျပစေရာကေလရာသည။

သ႔ေၾကာင ရးကြနးသားတ႔က မမတ႔ဆရာ ဖကဆးသြားေသာ ဘရားက ခးယသြားေသာ ရတနာ တ႔က

ျပနထည၍ ပကတအတငး ျပငဆငတညေစသငပါသည။ ထေစတၿပးေအာင စညးေခာငးစား သတးေအာငက

ၾကပမတ ၾကညရႈရပါမည။ ပဂသား ရငေယာငကကား အမားသေစျခငးငာ စာထး၍ ၎၏ ေနရငးအရပသ႔

ႏငထတသငပါသည " ဟ ေလာကေလ၏။

မငးႀကးလညး သေဘာကေတာမ၍ ထအတငး အသးသး စရငရ၏။ သတးေအာငကလညး "

ေနာကေနာင က ြနေတာ မေတာသမက ဆးမေတာမပါ " ဟ အမတႀကးအား ဝတစတနဆာႏင

ကနေတာ႔ေလသတညး။

(ဍ)ဆငကႀကး

တစခါ၌ အမတေတာ ဆငကႀကး ေဇယဗလ ေသလြနရာ မႉးမတတ႔အေၾကာငးက မငးႀကးသလ၍

ဆငကႀကး၏ ကနရစေသာ သကရသကမ ပစၥညးမားက စာရငးေကာကယေစရာ ေကးကြန ၊ ကြ ၊ ႏြား ၊

လယယာ ၊ ဥယာဉ ၊ မႉးမတ အေဆာငအရြကမား အျပင ေရႊခနစဆယ ၊ ေငြတစေထာငသာ ရေၾကာငး

ေလာကၾက၏။ မငးႀကးကလညး " ဘးဘမ ဆငးသက၍ ဆငကအမတႀကး ရာထးႏင လာခသညမာ

Page 169: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ခမညးေတာ လကထကကသည ယခတင အသက ၈၀ ေကာမ ေသလြနသည။ ေရႊေငြမားစြာ မရသညမာ

အသ႔နညး " ဟ မဟာပညာေကာအား ေမးေတာမ၏။

မဟာပညာေကာကလညး " အရငမငးျမတ မတရားေသာ ေငြက မလျခငး ၊ မတရားမႈက ရြရာျခငး ၊

ေျဖာငမနတညၾကညျခငး ၊ ေလာဘအလ မႀကးျခငး စေသာ မႉးေကာငး မတေကာငးတ႔၏ လကၡဏာႏင

ျပညစသျဖစ၍ ေရႊေငြပစၥညး နညးပါးပါေၾကာငး " ေလာကေလ၏။ မငးႀကးလညး သေဘာကေတာမသျဖင

တကေတာမ ေငြထတ၍ ဆငကႀကးက သျဂႌဟေတာ မေလသတညး။

(ဎ)စကားေတာငစား ရခငျပညသ ေရာကျခငး

တစရေသာအခါ ပခး ဟသာဝတမငး ေကာထငေနာရထာက စကားေတာငစားက ရခငသ႔ သေစ၍

သမးေတာ ျမတရငစးက ပထးမငးသား မငးသစၥာႏင ထမးျမားပါမညအေၾကာငး ေလာကေစ၏။ ထအခါ

မငးႀကးက တငပငသျဖင မဟာပညာေကာ ေလာကသညကား " ပခးမငးသည သာကဝင မငးမး မဟတပါ ၊

သာမည မငးမး ျဖစပါသည။ ထမငးသည အလြနမာန ေထာငလႊား၍ လကရးအားကး ျဖစပါသည။ ယခ တမန

စကားေတာငစား သညလညး တရားအလြတ စကားတတ ျဖစပါသည။ သ႔ေသာလညး ယခလာေသာ

ကစၥတြင အမးဆကစပမ ႏစျပညေအးၾကမည ျဖစပါေၾကာငး " ေလာကေလ၏။

ထအခါမ မငးႀကးက " ဟသာဝတျပညရင အၾကညေတာ ကနးမာပါ၏ေလာ " ဟ ေမးေတာမရာ

စကားေတာငစားက " ရာဇာဓရာဇာ (မငးထကမငး) ျဖစေတာမေသာ အၾကညေတာ ကနးမာပါ၏ " ဟ

စကားတငစး၍ ေလာကေလ၏။

ထအခါ မငးႀကးက " သည တမန စကားေတာငစားသည မကမေထာငလႊား၍ အယတအျမတ

မသတတသ ျဖစသည။ လာရငးအတငး ပါရငးရကၡာက စား၍ ျပနေစ " ဟ အမန႔ေတာ ရေလသည။

ထအခါ မဟာပညာေကာက ဝင၍ ေလာကသညမာကား

" အရငမငးႀကး တရားမရသတ႔သည အဓမၼ ေျပာတတပါသည။ ယခ စကားေတာငစား စကားမာ

ႏလးရည မပါ ၊ လကရးအားကး ေျပာျခငး ျဖစပါသည။ ပခးမငးလညး ႏလးရညက သးေသာ မငးမဟတ ၊

လကရးရညကသာ သးေသာ မငး ျဖစပါသည။ သ႔ပါ၍ စကားေတာငစား၏ တရားလြတ ေလာကသညက

သညးခေတာမပါမ သေတာေကာငးတရား ထြနးလငးပါမည " ဟ ေလာကေလ၏။

ထအခါ မငးႀကးသည သညးခေတာမ၍ လကထပရန ႏစ ၊ လ ၊ ရက သတၿပးမ ေလာကဓမၼႏစပါး

ကြမးကငေသာ သေတာငစား ႏင အခါေပး ပဏၰားေတ စၾကာဝေတး က သဖက၍ ထညေတာမလက

ျပနေစေလသတညး။

Page 170: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

မဟာပညာေကာ အနစၥေရာကျခငး

မငးဖေလာငး၏ သားေတာ မငးရာဇာႀကး လကထကတြင ေတာငငမငးက " ပခးၿမ႕က က၍

တကေပးပါ ၊ ပခးကရလင သမးကညာ ၊ ဆငျဖရတနာ ဆကပါမည " ဟ ေစေလသျဖင သကရာဇ ၉၆၀ ၌

မငးရာဇာႀကးသည အလးအရငးႏင ခေလ၏။

ကည၍ တကသျဖင ပခးက နငေလသည။ ထ႔ေနာက ယခင ဘရငေနာငလကထကက စစနငသျဖင

ယးဒယား (ထငး) မ ပခးသ႔ ယေဆာငလာခေသာ ေျပာငးမးေပါကမား ၊ ဘရငရပ ၊ မဖရားရပ ၊

ဧရာဝဏဆငရပ ၊ ရာမရပ ၊ ဟနမန ေမာကရပ ၊ ေျမြသမားရပ စေသာ ေၾကးရပမားက လညးေကာငး ၊

ေတာငငမငးက ဆကေသာ ပခးဆငျဖရင၏ သမးေတာ ရငေထြးေႏာငး ႏင အျခားပစၥညးဘ႑ာ ၊ လသ

တ႔က လညးေကာငး ယေဆာင၍ သကရာဇ ၆၃၉ ခတြင ေနျပညေတာသ႔ ျပနခ၏။

လမးအၾကား ေမာတငသ႔ ေရာကေသာအခါ အမတႀကး မဟာပညာေကာ ေသလြနေလ၏။

မငးရာဇာႀကးလညး ႀကးကယစြာ သျဂႌဟေတာမ၍ သခ ႌငးရာေပၚတြင ဘရားေစတ တညထားခေလသည။

ထေစတက ယခတင ' ေမာတငေစတ ' ဟ ေခၚေဝၚလက ရၾကသည။

[မတခက။ ။ ဤသခ ႌငးရာေပၚတြင ေမာတငေစတ တညေၾကာငးက ဓညဝတ အေရးေတာပ ဆေလသည။

အခ႕စာ တ႔တြငကား ေမာတငေစတ အနးတာင သျဂႌဟသညဟ ဆသည။

ဆခေသာေၾကးရပႀကးတ႔ႏငတကြ မဟာမန ရပပြားေတာတ႔က ၁၁၄၆ ခတြင ျမနမာဘရင

ဘးေတာဘရားက ရခငက သမး၍ ေဆာငယခေလသည။ ယခ မႏေလးတြင ရၾကကန၏။ ]

Page 171: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ဘရငေနာငေကာထငေနာရထာ ေခၚ ဆငျဖရငမငးတရားႀကး

တပငေရႊထးေနာက ဘရငေနာင နနးတကေတာမ၏ (၉၁၂ - ၉၄၃)။ ဤဘရငမာ တပငေရႊထးႏင

ဆးတေကာငးဖက ျဖစခေၾကာငး ၊ မညမေလာက အစြမးသတႏင ျပညစ၍

တကခကေအာငျမငခေၾကာငးမားက က ြနပတ႔ သခရေလၿပ။ ယခ ထပေလာငး၍ ဆဦးအ။

ပဂနယ ငသေရာကတြင (စာတစေစာငတြင ထးလငရြာတြင ဆသည) လင ေမာငသဂၤ ၊ မယား

မမငးလ တ႔သည ထနးတက၍ အသကေမြးရ၏။ သားငယတစေယာက ေမြးရာ သပထားစဉ ကယေပၚသ႔

ျခေတြ တကေနသျဖင ' ေမာငျခတက ' ဟ မညေခၚ၏။

ေမာငသဂၤ တ႔သည အလပအကင အစားအေသာက ေပါရာ ေတာငတြငးႀကးသ႔ ေျပာငးခၾက၏။

ေတာငတြငးႀကးတြင တစခါ၌ ေမာငသဂၤတ႔ ထနးတက ထနးရည သမးေနစဉ ထနးပငရပတြင ထ

ေမာငျခတက က သပထား၏။ ထအခါ ေျမြငနးႀကး တစေကာငသည သငယက ေခြပတ၍

ပါးပဉးထေနေလ၏။ တစစတစရာ ေဘးရန မျပေလ။ အမျမငေသာ ေၾကာကလန႔တၾကားေအာမ

ေျမြငနးႀကးသည ' ရႉး ရႉး ' ဟေသာ အသကျပလက ေတာငအရပသ႔ ထြကသြားေလ၏။

ထထးျခားခကက ဆရာေတာအား ေလာကထားရာ " ေျမြသြားရာ ေတာငအရပသ႔ သြားၾကေလ ၊

သငတ႔ ေကာငးစားၾက လတ႕ " ဟ ေဟာေျပာလကေလ၏။ ေဟာေျပာသညအတငး ေတာငငသ႔

ေျပာငးလာခၾက၏။ ေတာငငတြငလညး တပငေရႊထး ဖြားစ ၊ န႔ထနးရာေနခက ၾက၍ မမငးလ သညလညး

အျပစကငး၍ သငေလာေသာ န႔ထနး ျဖစထကသညႏင မမငးလက ေရြးေလ၏။ ဤသ႔အားျဖင ေမာငျခတက

၊ တပငေရႊထး ၊ တပငေရႊထးအစမ သခငႀကး ဤသးဦးေသာ ကေလးတ႔သည ညအစက ေမာငႏမ

အရငးအခာကသ႔ အတေန အတစား၍ ႀကးျပငးၾကရကန၏။

တပငေရႊထးမာ ၈၇၈ ခ ၊ ကဆနလျပညေကာ ၁ ရက ၊ ဗဒၶဟးေန႔ ဖြားသည။ ေမာငျခတကမာ ၈၇၇ ခ

၊ တပ႔တြလဆနး ၁၂ ရက ၊ ဗဒၶဟးေန႔ ၊ ေနတက ခနစဖဝါးတြင ဖြားသည။ ထ႔ေၾကာင ေမာငျခတကက

သးလေကာမ ႀကးေလသည။

အဖ ထနးတကသမား ေမာငသဂၤမာလညး တပငေရႊထး၏ အႀကးေတာအရာ ' မငးရသဂၤသ '

ဟေသာဘြ႔က ရေလသည။ ေနာက တပငေရႊထးသည ဘရင ျဖစ၍ ေတာငငမ ဟသာဝတသ႔

ေျပာငးေရႊ႕စေသာအခါ ထ မငးရသဂၤသအား ေတာငငက အပ၍ ဘရငခ အျဖစျဖင အပခပေစ၏။

ေမာငျခတက ကလညး ' ရငရထြတ ' ဟ ေခၚတြငေလသည။ ရငရထြတ အရြယေရာကေသာအခါ

တပငေရႊထးသည နနးေတာ ေျမာကတြင အမေတာႏင ေနရ၏။ အစမေတာ သခငႀကးက ေမာငေတာအမသ႔

Page 172: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

စားေတာကြမး မျပတျပငဆင၍ ပ႔ေတာမရသညတြင ရငရထြတသည မျပတကြမး ယရနလာရသညႏင

မၾကာမ သခငႀကး ႏင ရငရထြတ တ႔ ခစႀကကၾကေလ၏။

တစခါေသာ သခငႀကး ျပကရယဆသညကား

" ရထြတ အသငတြင ငါ၏ေကးဇး မားစြာရသည။ အစားလညး ငါအစား ၊ အဝတလညး ငါအဝတ ၊

အသကရငရသညလညး ငါ ေကးဇးသာတကား "

" ရဟနးတ႔မာ မမတ႔ကယတင ေကာငးမေဆာက ၊ ဆြမးမခက ၊ သကၤနးမရက သ႔လကႏင

အျခားသမားထက ေနထငစားေသာက ဝတဆငရသည မဟတေလာ "

" အသင ရဟနးေလာ "

" ရဟနးေသာကား မဟတ ၊ သ႔ရာတြင ဘနးတနးခးဂဏရေသာ သတႊက အဝတအစား

အသးအေဆာင ေရာကလာၿမတညး။ မနးမတ႔ ဘနးႀကးသည ဆေသာလညး မငးေယာကားတ႔၏

အလပအေကြ းသာ ျဖစနငေလသည "

" မငး အထငႀကးလြနးသည "

" မယလင မငးဧကရာဇ ဇာတာေတာ ၊ ေမာငေတာ (တပငေရႊထး) ဇာတာေတာ ၊ အကြနပ ဇာတာ

ဤသးေဆာငက လကပါးေတာသ႔ အပ၍ ဆရာေတာထမာ ျပေစ ၊ သ႔မ သရမည "

ရငရထြတ ဆတငး ျပေစေသာ ဆရာေတာက " ဤဇာတာမာ ေကာငးလ၏။ မငးဧကရာဇ ဇာတာႏင

တသည။ ဒတယ ဇာတာမာ ဘနးတနခးႀကး၏။ ရနက ေအာင၏။ သ႔ရာတြင ဓား လ လကနကထပါး၍

ပကစးတတသည။ တတယ ဇာတာမာ ခပသမးေသာ သတ႔ထက အႀကးအက အျပညျပညေသာ မငးတ႔က

အစးရေသာ မငးျဖစ၍ သားေတာ ေျမးေတာမားပင မငးဆက၍ ျဖစလတ႕" ဟ ေဟာေျပာလက၏။

ေဟာေျပာခကတ႔က သခငႀကး ၾကားရေသာ အလြနဝမးေျမာကျခငး ျဖစေလသည။

ကာလၾကာေသာ သခငႀကးတြင သေႏၶ ရသညက မယေတာ အလးစသရလင ဆရာေတာတ႔ေရ႕

မငးႀကး ဥပသယေသာအခါမ မငးႀကးအား ေလာကေလ၏။ မငးႀကးလညး အမက ျပငးစြာထြက၍ "

ငရထြတက သတေလ " ဟ မန႔ေတာမသညတြင ဆရာေတာတ႔က " သင မငးႀကးသည ယခ ငါတ႔ေရ႕တြငပင

ရစပါးသလက ယသည။ ဤမေသာအမႈက သညးမခနငလင ဘရားဆျပညရန အလြနခကခလ၏ " ဟ

မန႔ေတာမၾကမ ဆတဆတေနေတာမ၏။

ဤသ႔ ျဖစပကေနသညအခါ ရငရထြတမာကား တစစတစရာ မသဘ ဝတေကာငးတနဆာ

ဆငယင၍ ပနးကးေရ႕ဆြယ ေနာကဆြယ ခၿပးလင ၾကကတကေညာငပငသ႔သြား၍ ၾကကတကေန၏။

Page 173: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ထအခါ အပဖန ထြကလာေသာ သတ႔ႏငေတြ႕၍ အေၾကာငးမးက ၾကားေသာ " လတ႔မာ ကသာလင

ျပ႒ာနးရငးရ၏ ၊ မစးရမ " ဟ ဆလက၏။

မးေသာကေသာ ရငရထြတ ဤသ႔ ၾက၏။ ငါေျပးပနးေရာငလႊေသာလညး မလြတေပရာ။ ငါဇာတာက

ဝင၍ဆကမည။ သတလလညး သတေစ ၊ ထားလလညး ထားေစ။ ကသာလင အရငးတညးဟ

ႏလးသြငးလက ဇာတာက ဝင၍ ဆကေလ၏။ မငးႀကးလညး ဇာတာစနးလဂက အလြနနားလညသ ျဖစ၍ "

ငရထြတက ငါသတေသာ ငါ၌ သသာရာဝနေလး လမမည ၊ ခငး၏ ဇာတာလညး ေကာငးလ၏ ၊ ခမးသာေစ "

ဟ မန႔ေတာမလကသည။

ေမြးဖြားစက ' ေမာငျခတက ' ၊ နနးေတာသ႔ ေရာကေသာအခါ ' ေမာငရထြတ ' ၊ ေနာက တပငေရႊထး

နနးတကေသာအခါ အစမေတာႏင စဖကေလသျဖင လညးေကာငး ၊ စစပြတ႔၌ ရရငေအာငျမင ေလသျဖင

လညးေကာငး ၊ ' ဘရငေနာင ' သ႔မဟတ ' ဘရငေနာင ေကာထငေနာရထာ ' ဘြ႔က ရေလသည။

တပငေရႊထး နတရြာစၿပးေနာက ဘရငျဖစေသာအခါ ' ဟသာတ ဆငျဖမားရင မငးတရားႀကး ' ဟ

ထငရားေလသတညး။

ဆငျဖမားရင ႏလးထားႀကးေတာမျခငး

ဆငျဖမားရင၏ ေသနာပတ ျဖစေသာ (မြနလမး) ဗညားဒလသည မငးႀကး၏ အသကက သးခါ

ၾကေလသည။

ပထမ ၿမ႕လညေတာမေသာအခါ ဗညားဒလသည ေဝါထမး မြနတ႔ႏင တငပင၍ ဓားက

ေျမတြငျမပထားသည။ ျမပထားရာသ႔ ေရာကေသာ ဘနးေတာေၾကာင ရမကတ႔နငးမ၍ ဓားေပၚသညႏင

ဗညားဒလ၏ အၾကေပၚေလ၏။ သ႔ရာတြင ဗညားဒလက သညးခေတာ မသည။ ေဝါေတာသားတ႔ကသာ

မကေတာမသည။

ဒတယ မငးႀကး ေရႊေမာေဓာဘရားသ႔ တကေတာမရာဝယ တတ ၊ ဓား ၿပးေသာ မြနတစကပတ႔က

လပၾကေလဟ ဗညားဒလက ေစခငးထား၏။ မငးႀကးတက၍ မဟာရမခဦးအထကက ေနႏငေသာ

မြနတ႔သည တနတနခညခည ျဖစ၍ မရပ မတညနင ၊ ေျမသ႔ခညး ကၾကကန၏။ စစေမးေသာေပၚ၏။

သ႔ရာတြင ယခငကကသ႔ပင မြနတ႔ကသာ မကေတာမသည။

တတယ တဂဘရားသ႔ ၾကြေတာမအဟ ကမးမ ေဖာေတာသ႔ တကေတာမေသာအခါ ေရဗလ

ထသညက ျမငေတာမ၍ စစမးေစရာ ေရငပသနေသာ မြနႏစေယာကက ဓားႏငတကြ ေအာကက ရမေလ၏။

စစေမးေသာ ဗညားဒလ အၾကျဖစေၾကာငး ေပၚ၏။ သ႔ေသာလညး ေရးအတငးပင သညးခေတာမသည။

Page 174: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ဤသ႔လင သးႀကမတင အသကက ၾကျငားေသာလညး ငါသ႔ေသာ ဘနးရငကရငက ၾက၍

အထေျမာကမည မဟတဟ သညးခေတာမသည။ ထ႔ျပင ဗညားဒလသည လကရည ၊ နႈတရည ၊ ဉာဏရည

ဂဏသတႏင ျပညစသျဖစ၍ ႏေျမာေတာမေသာ ေၾကာငလညး သညးခေတာမျခငး ျဖစသည။ ေနာကမ

စစေရးစစမႈတြင မေကပြနသျဖင ဗညားဒလက အမကေတာထား၍ နာဖားတတေသာ ' ဇနက ' ဟေသာ

အရပတြင ထားေတာမသည။ ေနာက ကမနသ႔ ေရာကသည။ ကမနတြင တစလၾကာေသာ ၾကမၼာကန ေလ၏။

သစၥာႀကးေသာ ေပါလသငးစား

ဆငျဖမားရင မငးတရားႀကးသည လငးဇငးက သမးမညဟ ခေတာမရာ မးေကာငးေစာဘြား ၊

မးညႇငးေစာဘြား တ႔က ကယေတာႏငအတ လက၍ တကရမညဟ ဆငဆေတာမ၏။

ထအခါ ေစာဘြားတ႔မာ အားအငတနခးေသး၍ အမန႔က မဖဆနဝဘရရာ မးေကာငးေစာဘြား၏ကြန

ေပါလသငးစားက တငပငၾက၏။

ေပါလသငးစားက " လငးဇငးသ႔ လက၍တကေသာ သတစပါး အရပမာ ေသရမည။ အာဏာက

ဖဆနေသာ ဤ မမအရပမာ ေသရမည။ ေသရျခငးတေသာ မမအရပမာ ေသရသညက ျမတေသး၏။

သ႔ေၾကာင ဆငျဖရငက ခခ၍တကပါ။ ေအာငလငလညး ေအာငေစ ၊ မေအာငလငလညး ေသပါေစေတာ "

ဟ ေလာက၏။

ေစာဘြားမားလညး ႀကကည၍ မးေကာငးေစာဘြားက အေဝးသ႔ႏငၿပးလင မးညႇငးေစာဘြားႏင

ေပါလသငးစားတ႔သည ဆင ျမငး ဗလပါႏင ကသာ ၊ မးေကာငးသ႔ တကသညလမးက မငးႀကးအလာက

ပနးေအာငးေစာငေနၾက၏။

မငးႀကးကား ေစာငေသာလမးက မဟတ ၊ အျခားတစလမးက တကေတာမ၍ မးေကာငးသ႔

ေရာကေတာမလင မးညႇငးေစာဘြား ႏင ေပါလသငးစား တ႔အေၾကာငးက ၾကားသျဖင သမကေတာက

အမႉးျပ၍ ၎တ႔က ဖမးေစ၏။ မးညႇငးေစာဘြားမာ ဆငဦးတြငပင ဆး၏။ ေပါလသငးစားက အရငရေတာ

မသည။

မငးႀကးလညး " ဤသ႔ ေစာဘြားတ႔ ပနကနၾကသညမာ မညသ၏ အၾကအစညနညး " ဟ

ေမးေတာမ၏။ ေပါလသငးစားက မမ အၾကအစည ျဖစေၾကာငး အလးစ ျပနၾကားၿပးေနာက " အရငမငးႀကး

လမးလႊ၍ တကေတာမ ေသာေၾကာငသာ က ြနေတာတ႔ မတကလကရ ျဖစပါသည။ ယခမ ဘနးေတာေၾကာင

မးညႇငးေစာဘြားလညး ဆးၿပ ၊ က ြနေတာကလညး ရၿပ။ က ြနေတာက ကြပေသာလညး အရငမငးႀကး၌

မေကာငးမႈ မျဖစနငပါၿပ " ဟ ရရငစြာ ေလာကေပ၏။

Page 175: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

မငးႀကးလညး မညသ႔မ မမနဘ ေရႊတကစးအား အပထား၏။ ထ႔ေနာက မးေကာငးေစာဘြား

ကလညး ဖမးရန ကနေသးသျဖင ေပါလသငးစားက ေခၚ၍ ဆလာဘေပးၿပးလင သစၥာေတာခလမမညဟ

သစၥာေတာစာက ဖတရ၏။

ထအခါ ရရငတညၾကညေသာ ေပါလသငးစားက " ယခ က ြနေတာက သစၥာေပးမညမာ အဘယ

အမႈေတာက ထမးရပါမညနညး " ဟ သစၥာမခခင ေမးေလာက၏။ " အသငက ရမကေတာမားႏင သြား၍

မးေကာငးေစာဘြားက ဖမးေစလေသာေၾကာင " ဟ မန႔ေတာမလင ေပါလသငးစားက ဦးသးႀကမခ၍ ဤသ႔

ေလာက၏။

" ေစာဘြားတ႔က ပနကနေစျခငးသည လညးေကာငး ၊ မးေကာငးေစာဘြားက ေျပးေစျခငးသည

လညးေကာငး ၊ ကသာက ႀက၍ အရငမငးႀကးက တကရန ၾကျခငးသည လညးေကာငး က ြနေတာ၏

အၾကအစည စမျခငးမား ျဖစပါသည။ ဘနးႀကးေသာ ဘရငျဖစ၍သာ ေျခရငးေတာသ႔ က ြနေတာ

ေရာကရျခငး ျဖစပါသည။ ယခ က ြနေတာအရငက ဖမးေပးရမညဟ မန႔ေတာမရာမာ မျဖစနငၿပ။ က ြနေတာ၏

အရင ေပးေသာ သစၥာသည စကတြငးေရး၍ မးဖတျပာက ေရႏငေဖာ၍ ေသာကၿပး ျဖစသျဖင ထသစၥာသည

ဝမးတြငး၌ မေက ရပါသည။ မးေကာငးေစာဘြားက ဖမးမေပးေကာငးေလာဟ ဤဘဝတြငမက

ေနာငဘဝတငေအာင သတေတာမေသာလညး ေသရေတာမညသာ။ က ြနေတာ အရင၏ သစၥာကကား

မဖကပါေတာ႔ျပ " ဟ ေလာက၏။

ထအခါ ေရ႔ေတာတြင ခစားလက ရေၾကေသာ မႉးမတ အေပါငးတ႔အား ဤသ႔ မန႔ေတာမ၏။ " အ

အမတတ႔ ေပါလသငးစား ငယသည ေပါလသငးရြာ ၊ အမေျခ ၇၀ ေကာ ၊ ၈၀ မက မးေကာငးေစာဘြားေပး၍

စားရသည။ ဤမ ေကးဇးအတြကပင အသကက အေသခ၍ ေလာကသည။ ဤေပါလသငးစား၏

စညးစမသညကား သငအမတတ႔တြင ရေသာ က ြနတစေယာက၏ စညးစမေလာကမ မရ။ သငးဆေသာ

စကားက သငအမတတ႔ ၾကားလင မရကပါသေလာ " ဟ ခးမြမး၍ မန႔ေတာမ၏။

ၿပးမ " မးေကာငးေစာဘြားက ဖမးမေပးလင ရေစေတာ ၊ ေနရာကသာ ျပမညေလာ " ဟ

ေမးေတာမရာ " ျပပါမည " ဟ ဝနခ၍ ေနရာျပနရန ေရႊဓားမႉးႏင လြတလက၏။ လမးခရး မးေကာငးကေလး

စခနးသ႔ ေရာကေသာ ေပါလသငးစား ထြက၍ေျပးေလ၏။ ေနာကမ မငးႀကးသားေတာသည

မးေကာငးေစာဘြားက ရ၍ ဆကရာ အသကက လႊတၿပးလင ေကာငးစြာပင ထားေတာမ၏။

ဆငျဖမားရင ဘနးႀကးပႏင သမနေထာရာမ

သကရာဇ ၉၉၁ ခတြင ဗညားရမးမငး၏ အမနမတြင ျမငေသာ သမနေထာရာမ သည အဖ

မရသညေနာက လညလညေနရာမ ရငျပ ၊ ေနာက ရဟနးခ ေလသည။ တစည၌

ေညာငပငတစပငေအာကတြင ပရေမတာ စးျဖနးေနစဉ ရကၡစးနတ ဆငးလာ၍ " ဟသာဝတ တြင

Page 176: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

မငးျပလလင သလက စငၾကယစြာ ထနးေလ " ဟ ဆလာသည ဆသည။ ထအခါကစ၍ သလက

စငၾကယစြာ ေစာငထနးေလသည။

ေနာကႏစလ သးလခန႔ၾကာေသာ အပမကသညကား ျမစနားသ႔သြားလင မေကာငး ေပၚလမမည ၊

စး၍ အေနာကဘကက ကးလင ကညငပင တစပငထကက ဥေဒါငး ေၾကာလမမည ၊ ထသစပငက စငေရာ

ဝလမမည ၊ ထအပင၏ အေရ႕ တစေတာငကြာတြင အနက သးေတာငတးလင ေရႊေပႏင ေရးလက

သးဂါထာ ရသည။ ပထမ ဂါထာ အကးကား ရနးဆာယာ ကယေျပာငး ကယခြာ ရနငသည။ ဒတယ ဂါထာမာ

ဓား ၊ လ ၊ ေသနတ ၊ တတ စသည ၿပးသည။ တတယ ဂါထာမာ ေျခကး ၊ လကကး ၊ ဓား ၊ လ ရန

သညမားက ေရမနး၍ ေသာကလင ျပကေတ ရနငသည။ ၎ျပင စပါး ၊ ေျပာငး ၊ ပ ၊ ဘး ၊ ဖရ စသည

စကပးရာ၌ ေရကမနး၍ ပကလင ဆယဆ ဆယျပနတး၍ သးပြင႔သည။ ထဂါထာမားက ေန႔ခငး

ညခငးရေအာင ကကၿပးလင ျမပၿမ ျမပထား ခရမညဟ မကေလ၏။

အပမကအရသြားရာ မေကာငးေပၚလင ပထမအႀကမ ေၾကာက၍ မစးျဖစ။ ဒတယအႀကမ

စတေပါသြပေသာ ရဟနး မေကာငး စးမညထင၍ လသးေယာက ဝငးဆြေသာေၾကာင မစးျဖစ။

တတယအႀကမမ အရစြန႔၍ စးျဖစသည။

အေနာကဘကကမး၌ အပမကအတငး ေတြ႕ရ၏။ ဂါထာသးပဒက ကကမတ၍ ေရႊေပက

ျပနျမပၿပးလင ထမေကာငးကပင စး၍ ျပနကးခ႔ရာ ျမစလယ၌ ေလႀကးမးႀကးက၍ တစျမစလး မကခေလ၏။

ထအခါ ေၾကာကလန႔ျခငး ျပငးစြာျဖစ၍ ပထမ ၊ ဒတယ ဂါထာ ႏစပဒက ေမေလသည။ တတယ ဂါထာကသာ

မတမေလေတာ၏။

ထ႔ေနာက သမနေထာရာမသည အလးအရငးစ၍ ဆငျဖမားရငက စစျပရာ ရးေလသညႏင

ေျပးခရ၍ ေတာငသႀကးတစဦး အမတြင ခလေနရေလ၏။ ေတာငသႀကး၏ လယယာမားက

သမနေထာရာမက ေရမနး၍ ပကေပးလင ဆယဆတး၍ သးပြငသညက ေတာငသႀကး သျမငရေသာ မမ၏

သမးအလတက ေပးေလ၏။

ဤသ႔ေန၍ တစေန႔၌ သမနေထာရာမ ၾကသညကား ငါ၏ ဒးမားက ရကခး၍ ဘရငအား

ဆကေစမည။ ေရ႕ေတာသ႔ေရာကမ ေရငတသညဆလင ေရေပးလမမည။ မနး၍ ေသာကရေသာ

ဒးနာေပာကလမမည။ ထအခါ အနးအနားရ တစစတစခေသာ လကနကက ယ၍ ဘရငက လပၾကၿပးလင

မငးအျဖစက ယမညဟ ၾကေလ၏။

ၾကသညအတငး ေရ႕ေတာသ႔ေရာကလင ေရမနး၍ ေသာကေသာလညး ဒးနာမေပာကဘ ရေလမ

သမနေထာရာမသည အားငယ၍ ငေလ၏။

Page 177: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

" ေယာကားေကာငး ျဖစလက အဘယေၾကာင ငသနညး " ဟ ေမးေတာမရာ မမအၾက အလးစက

ျပနၾကားၿပးမ " ဘနးေတာ ကေတာ ႀကး၍ မမအၾက မေျမာက ၊ အၾကကန စတအားေလာ၍ ငပါသည " ဟ

ေလာကရေလ၏။

ဆငျဖမားရငကလညး " ငါဘနးကက မသ၍ ၾကမားျခငး ျဖစသည။ ယခ ဒငးလႊားေပး၍ ကေစ " ဟ

အမန႔ေတာရလင ကနငေလ၏။ " တနေစေတာ " မန႔ေတာမလင ကးၿမကး၍ ရေလ၏။ ၿပးမ ေနာငကလညး

စတလကမခရမညက သ၍ အဆးစရင လကရေလသတညး။

ဆငျဖမားရငသည သဟဠ (သရလကၤာ) သ႔ စစသညသရမား လႊတျခငး

၉၃၈ ခတြင သဟဠ (သရလကၤာ) ဓမၼပါလမငး သတမန ေရာက၏။ စာပါ အေၾကာငးကား သဟဠ

(သရလကၤာ) တြင ' ကြတတးမငး ၊ ခနတးမငး ၊ သတာဝကမငး ၊ ဓမၼပါလမငး ' ဟေသာ မငးေလးပါး ခြ၍

မငးျပေနရာ ပထမ မငးသးပါးသည မစၧာဒ႒ အယက ယလက သာသနာေတာ ညစႏြမးေအာင ျပေနၾကသျဖင

သာသနာေတာ ႀကးပြားေအာင ၎မငးသးပါးက ႏမနငးပါမည အေၾကာငး ဓမၼပါလ မငးက ေလာကလကျခငး

ျဖစသည။

ထအခါ မငးႀကးသည သာသနာအကးက ေရးရႈလက ဤသ႔ စစဉ၍ လႊတေတာမ၏။

ၿပးစးခကထနေသာ သတ႔က ေရြး၍ ယးဒယား (ထငး) သား ၊ တနသၤာရသား ၊ လငးဇငးသား ၊ ကငးတသား ၊

ကသညးသား ၊ ထားဝယသား ၊ မငးေမာသား ၊ စညခြငသား ၊ တရတသား တစရာစ ၊ ရမး ၊ မြန ၊ ျမနမာ

ငါးရာစ ဤစစသညတ႔က အထးထးေသာ ေမာကတ ၊ ေမာကရ ၊ မနည ၊ သခပႏငတကြ ေရႊလႊား ၊ ေရႊကာ ၊

ေရႊလ စြေစ၍ စႏၵသရယက တပမႉး ၊ ရာဇဗညားက တပစစက ခန႔ေတာမသည။ အေျခြအရ

အေဆာငအေယာင အခမးအနား မားလညး ေပးေတာ မလကသည။

သေဘၤာျဖငသြားၾက၍ ေရာကလင ဓမၼပါလမငးက ႀကးကယခမးနားစြာ မ႑ပကနားႏင

ေနရာခထား၏။

ျမနမာျပညက စစသားမားလညး အရနအဝါ ျပလေသာေၾကာင ေသာကၾကၿပးေသာ က ြ ၊ ႏြား ၊ ဆတ

၊ ဝက တ႔က ျမငလင လႏငထး၍ အခ႕က အေရဆတ ၊ အခ႕က အသားကလး၍ နပနပစဉးသည။ ေနာက

ခငး ၊ ၾကကသြန ၊ ငရတထည၍ ေသြးရရႏငပင ခတြငးျပညမ စားေသာကၾကသည။ အခ႕လညး

အသားကဖတ၍ မကကဘ ေသြးရရႏငပင စားၾကသည။

ဤသ႔ စားေသာကၾကၿပးလင ဒငးေရး ၊ လႊားေရး ၊ ကာေရး ၊ ဓားေရး ၊ လေရး အမးမး ကစားၾက၍

တစေယာကကတစေယာက ထးခတၾကကနသည။ ၿပးစးေသာသခညး ျဖစ၍ အေပါကအၿပ မရၾကကန။

Page 178: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ထအျခငးအရာတ႔က သဟဠ (သရလကၤာ) သားတ႔ ျမငၾကေသာ မမတ႔သည က ြ ၊ ႏြား တ႔က

ကယအသားႏငအတ အမတအယ ရကနသျဖင အလြနေၾကာကရြ႕ျခငး ျဖစကနသညႏင သဟဠ

(သရလကၤာ) မငးေလးပါးဆငရာ အသငးအပငး လတ႔က သြား၍ ေလာကၾကကန၏။ " ယခ

ျမနမာျပညကလာေသာ ရမကသားတ႔သည လ မဟတ ၊ အစမးစား ဘလးမား ျဖစေၾကာငး ၊ တစေယာကက

တစေယာက ထးခတၾကသညမာလညး မေပါကမၿပ သတငသခ ကသ႔ ျဖစေၾကာငး ၊ အညခမ

သငမညျဖစေၾကာငး " တ႔က ေလာကၾကေလ၏။

ျမနမာတ႔ေန၍ တစလခန႔ၾကာၿပးမ မငးသးပါးက အညခ၍ ဓမၼပါလမငးႏင ညညြတကာ

သာသနာေတာႀကးပြားေအာင ေဆာငရြကၾက၏။

ယငးသ႔ ျမနမာစစသရတ႔သည လကေဆာငပဏၰာ မားစြာယ၍ ျမနမာျပညသ႔ ျပနခၾက၏။

ေရာကေသာ မငးတရားႀကး အားရေတာမ၍ ႀကးစြာ ခးေျမာကေတာ မေပသတညး။

ဉာဏသြားေသာ ဗညားဒလ အမတႀကး

ဟသာဝတ ဆငျဖမားရင မငးတရားႀကးသည ယးဒယား (ထငး) မငးသ႔ ဆငျဖတစစး

ဆကေစလေၾကာငး စာေစေတာမ၏။ ယးဒယား (ထငး) မငးက " ဟသာဝတမငး မငးကငတရား

ဆယပါးေစာငက ငါသည ဆငျဖတစစး ေပးလႉအ " ဟ စကားျပနလက၏။ ဆငျဖမားရငကလညး "

ဆကလငငါဘနး လကရးေၾကာငသာ ျဖစသျဖင သ လႉသည မ မည " ဟ မန႔ဆ၍ ဆငျဖယ ေစလႊတျပန၏။

ထအခါ ယးဒယား (ထငး) မငးက " လကရးအားကး ေတာငးသညျဖစ၍ ငါ မေပးၿပ " ဟ ဆကာ ေရႊေပတြင

အကၡရာေရး၍ ဆကလက၏။

ထေရႊေပတြင (၁) ဟေသာ ဂဏနးတစလးသာ ပါသည။ အျခား မညသညအရာမ မပါေခ။ အမတႀကး

ဗညားဒလအား ျပေသာ ဤသ႔ ေလာကေပ၏။

" ဤ (၁) ဂဏနးသည က ြနပတ႔ မြနဝယ ' အက ' ဟ ေခၚပါသည။ ' အက ' ဟသည အလကား '

အကဟဘြယ - ဘြယဟအက ' ဟ ျပန၍ ' ငါ မေၾကာကဘး ' ဆလပါသည " ဟ ေလာက၏။

ဆငျဖရငမငးကလညး ဗညားဒလအား ခးမြမးေတာမၿပးမ " ငါသ႔ေသာ မငးက ' ဘြယဟအက ' ဟ

ဆေသာ ငါ ခေတာမမမ အဘယသ႔ စာေစႏင ရအနညး " ဟ ေမးေတာမ၏။

ဗညားဒလက " ယးဒယား (ထငး) မငးသည (၁) ဟေသာ ဂဏနးကေပးေသာ က ြနပတ႔က (၂)

ဟေသာ ဂဏနးက ေရး၍ ေပးပါမည။ (၂) ဟေသာ ဂဏနးက က ြနပတ႔မြနဝယ ' ဒြ ' ဟ ေခၚပါသည။ ' ဒြ '

အလေသာကား ' ဒြကလက - ဒြကလ ' ဟ လသည။ အဓပၸါယကား ' မေၾကာကက ႀကးႏငခည '

ဆလပါသည " ဟ ေလာက၏။

Page 179: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

မငးႀကးလညး သေဘာကေတာမ၍ (၂) ဂဏနးကေရး၍ ယးဒယား (ထငး) သ႔ ပ႔ႏငေစ၏။ ယးဒယား

(ထငး) မငး ေတြ႕ျမငရေသာ " ငါတ႔အလက ဟသာဝတမငး သေလၿပ " ဟ ထတလန႔ျခငး ျဖစေသာဟ၏။

၎ေနာက ၉၂၅ ခတြင ဆငျဖရင မငးတရားႀကးသည ယးဒယား (ထငး) က ခတကတကခက

သမးယေလေတာသတညး။

သားေတာမားက မာထားေတာမခေသာ ဆငျဖမားရင၏ မနခြနးေတာ

၉၄၁ ခတြင သဃာေတာ ဆရာေတာႀကးမားက ပင၍ ေရ႕ေတာတြင သားေတာႏစပါးအား ဤသ႔

မန႔မာေတာမေလ၏။

" ေမာငအမေရ႕မငးသည ေနာရထာေစာက က ြန ဟ၍ လညးမတ ၊ ညဟ၍လညးမတ ၊

သားဟ၍လညးမတ။ ေနာရထာေစာ ကလညး ေမာငအမေရ႕မငးက အရငဟ၍လညးမတ ၊

အစကဟ၍လညးမတ ၊ အဖဟ၍လညးမတ။ ေမာငတ႔ႏစပါးသည ငါဆးမသညအတငး တညၾကည

ခစၾကညၾကမ ငါႏစလမားစြာ ႀကးပမး၍ ရရအပေသာ တငး နငင အေပါငးသည မၿပမကြ တညအသည။ ငါ၏

ကသလ ေကာငးမႈလညး ပြားမားအသည။ သာသနာေတာ စးပြား ၊ ရဟနးရငလတ႔ စးပြားလညး မားအသည။

ငါ၏ အဆးအမ မတညက နငငေတာ ၿပကြ ၊ သာသနာေတာ ဆတယတ ၊ ရငလတ႔ ပငပနးဆငးရရာသည။

ထမေကာငးမႈေၾကာင အေမာငတ႔လညး အပါယလားေလရာသည။ ယငးသ႔ ျဖစေသာေၾကာင မလေသာ

မငးေဆြစးမး ေကးဆးက ြနဆးတ႔ ကနးေခာ ဖကဆးေသာအခါ ဤယခ ငါလကက ခ ြတ၍ေပးေသာ

လကစြပ ႏစကြငးက အေမာငတ႔ တစကြငးစ အၿမဝတ၍ လကစြပက ၾကညၿပးလင ငါတ႔၏ ခမညးေတာ

မာထားခေသာ အမန႔ေတာသည အလြနေလးနက ျဖစခလသညဟ ေႏာကယကေသာ ႏလးက ေျဖ၍

ခစၾကည ေလးျမတၾကေလကန။ ဤမန႔မာခကက ဆရာေတာတ႔ ကလညး အသအမတ ျပေတာမၾကပါကန "

ဟ မန႔မာေတာမ၏။

ဆရာေတာတ႔ကလညး သာဓေခၚေတာမၾကကန၏။

အကပတျပညသ႔ သတမနေစလႊတျခငး

တစရခါေသာ ဆငျဖမားရင မငးတရားႀကးသည အကပတျပညသ႕ စြႏၵရာသႏင ေခြးလငးစားတ႔က

သေစလက၏။

ေရာကလင အကပတမငး ေရ႕ေတာသ႔ ဝငေသာအခါ စြႏၵရာသက အဆနးတၾကယေသာ

အဝတတနဆာတ႔က ဝတ၍ ဦးေခါငးမထပ (ေခါငးမေပါငး)ဘ ယမဆဆစကစကႏင ထးဆနးလစြာေသာ

နားေတာငးက ပန၏။ ေခြးလငးစားက ေကာငးမြနေသာ အဝတတနဆာက ဝတ၍ ပနးဆး(အန)

ေခါငးေပါငးႏင ပနးမနထစြာ ပန၍ အက ၤမဝတဘ မငေသခါးျပကျပကႏင (ခါးအထကမာ ထးကြငး

Page 180: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ထငထငရားရား ေပၚေပၚလြငလြငႏင) အေမႊးအထ လမး၍ဝင၏။ လမးတြင မားစြာေသာ အကပတ ျပညသ

ျပညသားတ႔သည မျမငဖး ေသာေၾကာင အဩခးမြမးၾက၏။ သာေရးနာေရး ေမးျမနးၿပးေနာက

အကပတမငးက " ဆငျဖမားရင နနးေတာႏင ငါနနးေတာ တ၏ေလာ " ဟ ေမးေတာမ၏။ (အကပတမငး

နနးေတာကား အတနနးတြင ေရႊပစြနခြကပ၍ ရတနာအတ ၿပး၏)

မငးသတ႔လညး " က ြနပတ႔သခင၏ နနးေတာသည ဤနနးေတာႏင မတပါ။ ကးဆင ၊ ခႏစဆင ၊

ငါးဆင ရေသာ ေရႊျပာသာဒ တ႔သည ေျမက အထြတအဖားတင ရတနာကြနရကတြင ပလဆင ၊ ပတျမားဆင

ဆြလက လညးေကာငး ၊ ရတနာမနကငး ၊ တခြန ေဆာက၍ လညးေကာငး ေနမငးကသ႔ ၿပးၿပးျပကျပက

ရကန၏။ ထေရႊနနးျပသာဒတ႔က မေရတြကနငေသာ ေရႊအမ ေရႊတကတ႔သည ရကန၏။ ဤသ႔ေသာ

ျပာသာဒတ႔ ေရႊမနေသာအခါ တစႏစ တစႀကမ တစရာတစပါးေသာ မငးတ႔သည အသစေရႊခ

မြမးမျခယလယ ၾကကန၏ " ဟ ေလာက၏။

အကပတမငးလညး " ဤသ႔ျဖစလင ငါနနးထက သာေပသည " ဟ မန႔၏။ ဆကလက၍ "

အသငတ႔ဘရင ဘနးတနခးႀကး လသည ဆသညမာ မညသ႔ ႀကးေလသနညး " ဟ ေမးေတာမ၏။

" အက ြနပတ႔မငးႀကး ထြကေတာမေသာအခါ လမငးအေပါငးက ထားဘဦး ၊ ေရသတဝါ ျဖစေသာ

မေကာငး ၊ လငးပင ၊ ငါးမနး ၊ လပ ၊ ငါး တေသာမလညး စညေတာသက ၾကားလင ေရထက၌

ျမးထးခနတက၍ ခစားကနပါသည " ဟ ေလာက၏။ " သ႔ျဖစလင အဖြယ သရေပ " ဟ မန႔ေတာမ၏။

ၿပးမ ေရ႕ေတာတြင ေရႊလငပနးႏင ထမငးဟငး အထးထး အျပားျပား ေက ြးေမြးေတာမ၏။ မငးသ

ႏစေယာကလညး ပါသမက တစခမကန အႏ႔စား၏။

" အဘယေၾကာင ဤသ႔ အႏ႔ စားသနညး "

" အကပတသားကငသညတ႔ အခကအျပတ တတ၏ေလာဟ စစမးလ၍ အႏ႔စားပါသည "

" ငါတ႔ျပညမာ ဤ သားကငသည တ႔သည အတတဆးတညး ၊ သငတ႔ျပညမာ သာ၍တတသ

ရသေလာ "

" က ြနပတ႔ျပညမာ တတေျမာကလပါသည။ အခကအျပတ အမးမးတြင တစျခမးကား အေပါငး ၊

တစျခမးကား အကစ ၊ တစျခမးကား အေၾကာ ၊ တစျခမးကား အကင ၊ ငါးတစေကာငတြင တစပငးကား

အကင ၊ တစပငးကား အဖတ စသညျဖင အထးထး တငပါသည "

အကပတမငးလညး အဩ၍ " ငါကလညး သထညလကဦးမည " ဆ၍ သဖကလကေလ၏။

Page 181: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ျပနေရာကၾကလင အကပတသတ႔က ေကာငးစြာထား၏။ မငးသတ႔လညး မမတ႔ အတနပင

ေျပာခမေၾကာငးက ေလာကေသာ ေျပာခသညႏငညေအာင ဗညားဒလအား စရငေတာမေစ၏။

ဗညားဒလလညး တတလစြာေသာ သားကငသညတ႔ႏင အထးထးေသာ အေပါငး ၊ အဖတ ၊ အကစ ၊

အေၾကာ စသညတ႔က လညးေကာငး ၊ တစပငး တစမးစ တစဖက တစမးစ လညးေကာငး စရင၏။

အထးကား ၾကကဖ ၾကကမက ငရတ ၊ ၾကကသြန ၊ ခငးစမး ၊ အေမႊးမး သြတၿပးမ ေကာက ခြျပနလက

ဝမးဘဥ ႏစလး သြတၿပးေသာ ဆ ၊ ေထာပတ ၊ ႏြားန လး၍ ေၾကာရ၏။ ကကလင ဝမးဘဥ မားက ထတ၍

ထဝမးဘဥမား ေနရာဝယ စာသငယႏစေကာင အရငက သြတၿပးလင ခညက မျမငရေအာင ခပ၍ႏြားန႔ ၊

ေထာပတ လးၿပးမ ေရႊလငပနးတြင ေကာငးစြာ ျပငဆငထညထား၏။

ပရသတအလယ၌ အကပတသတ႔က ေက ြးေပ၏။ အကစ ၊ အေၾကာ ၊ အဖတ ၊ အကင

တ႔ကျမငေသာ အဩၾက၏။ ၾကကက ေကာကခပရာ အသားကယေသာ စာသငယတ႔ ထြက၍ပသညက

ျမငရလင ရငကသပ၍ လ႔ျပညဝယ မျမငဖး ၊ မၾကားဖးတကား ၊ အသ႔ စရငေလသနညးဟ အဩ

ခးမြမးၾကကန၏။

ထ႔ေနာက ျမစတြင ဒေရတကေသာအခါ မငးတရားႀကးသည မႉးမတအစ ကတ ၊ လြနးၾကင ၊

ေလာကား ၊ ေလအျပညအစ ခငးကငး၍ အတး ၊ အမႈတ ၊ အက ၊ အခနႏင ထြကေတာမ၏။ စညေတာသ ၊

တပးသ ၊ ခရာသ ၊ ဗသ ၊ ေမာငးသ တ႔က ၾကားေသာ ဒေရက လက၍ တကခကျဖစေသာ မေကာငး ၊

လငးပင ၊ မကနး ၊ လပ ၊ ငါးတ႔သည ျမစလးျပညမ ထတလန႔ရႊငျမး ခနလႊားၾကကန၏။ အကပတသ

တ႔လညး ျမငရလင အလြနအဩ ေျပာမဆး ျဖစရကန၏။ ၎ေနာက လကေဆာငမား ဆကၿပးေသာ

ျပနၾကကန၏။

ေရာက၍ မမတ႔ဘရငအား ေတြ႕ျမငခရသမက ျပနၾကားေလာကေသာ အလြနပင ၾကညညသျဖင

အဖးအေျမာ သြားမညဟ သေဘၤာႏင ကးေတာမညဆဆ ဆငျဖမားရင မငးတရားႀကး နတရြာစေသာေၾကာင

မေရာကခင ျပနရေလသတညး။

Page 182: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ဆငျဖရင မငးတရား၏ ည ၊ သမကေတာ သတးမငးေစာ၏ သတ

ဆငျဖမားရင မငးတရားလကထက ၉၂၇ တြင သပန အျဖစႏင ေျပးေလေသာ ဗညားသးဦးသည

လငးဇငးမငး အကအညႏင မငးစၿမ႕က အခငခေနေလ၏။

ထအခါ ဆငျဖမားရင သားေတာ မဟာဥပရာဇာႏင ည သမကေတာ အငး၀ဘရင သတးမငးေစာ ၊

တေတာ မငးရေကာထင တ႔က ဆင ၊ ျမငး ၊ ဗလပါႏင လကလ ဖမးဆးေစ၏။

အခငခေနေသာ မငးစၿမ႕က တကၾကရာ အငးဝဘရင သတးမငးေစာသည ဆငေတာ သနျမနစြာ က

ဟသၤာျပဒါး နနေတြးေတြး သတ၍ စးၿပးလင သစတပက တကေလသည။ ၿမ႕ထပက လႏငခေလလင

လကယာေပါငေတာက ေဖာကစး၍ ဆငေတာသ႔ လကသးသစ ဝငေသးေသာ ဟ၏။ ထသ႔စးေသာလညး

လေတာက နတေတာမမ။ လရးကသာ လကသးေတာဓားႏင ျဖတပစ၍ ၿမ႕က ဆကလက

တကေနေလသည။

မၾကာမ တပတင ႏစတင သးတငလ၍ ဆငႏငတကြ ဝငနငေလသည။ ဆငသည ၊ ျမငးသည

တ႔လညး တငလရာက ဝငၾကေလ၏။ လငးဇငးအမတတ႔ ဆငႏငခသညက တကသြားသညမာ ဆငႏစစး

သးစး လေလ၏။ မၾကာမပင မငးစၿမ႕ ကေလ၍ လငးဇငးမငး ေျပးရေလ၏။

လငးဇငးမငး အမေရ႕ဥပရာဇာ ၊ မႉးမတ ၊ မဖရား ၊ ဆင ၊ ျမငး ၊ လသအမား ရေတာမသည။

စစေအာငၿပး၍ ညဉအခါ ေအာငပြခၾကေသာအခါမ ျပညဘရင သတးမငးေစာသည မမ၏ေပါငတြင

စးေသာလသြားက ခ ြတနတ၍ ေဆးဝါးကေတာ မေလသတညး။

Page 183: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

စကားေတာငစား

သကရာဇ ၉၁၃ ခ အငးဝတြင စညသေကာထင မငးျပသညကာလ ေနာငအခါ ' စကားေတာငစား '

တြင မည လမည ေမာငစလ ၊ ရငသာမေဏအမည ရငဉာဏ အမညရေသာ သသည ေကာငးမထြကလင

သရပတ သမ ႏင သငျမတ၍ ေယာကၡမအမတြင ေန၏။

[မတခက ပြလက ၊ ေရန ၊ ငါးဆ စသညတ႔က ေရာေႏာ၍ ကထားသညက ' သရပတ ' ဟ ေခၚ၍ ေလေထး

ရာ၍ သးရသည။ ဤသရပတက စြ၍ ေလေထးေသာ ေယာကား မနးမမားက ' သရပတသမား ' ၊ '

သရပတသမ ' ဟ ေခၚသည။ ]

ထသသည ရာဇဝင ၊ ပျပင စသညတ႔ကသာ ေလလာေနသျဖင ေယာကၡမက ျမညတြနေသာေၾကာင

တစေန႔တြင ပကဆေၾကးေငြ ရာအဟ ထြကလာေလ၏။

စညသေကာထငသည ရငျဖ ရငလ ဘရားသ႔ ထြကေတာမမညျဖစ၍ လကေရြးႀကး ေလာကား

ေတာသားတ႔ ျပငဆငေနသညက ေတြ႕ေသာ " လမေစလင ကြနပကလညး ငားပါ " ဟ ဆ၏။ အႀကးအမႉး

တ႔က " သငသည ပနလ၏ ၊ သမားကသ႔ ေလာခတနငမည မဟတ " ဟ ဆၾက၏။ " ေရပက၍ လကပါရေစ

" ဆျပနလင " ေကာငးၿပ လကခေတာ ၊ အခေငြ ႏစမတ ေပးမည " ဟဆ၍ ငားေလ၏။

ေလေပၚသ႔ေရာကလင ေလဝအကယ ၊ ေဇာက ၊ ဦး ၊ ပ ၊ တကစြ စသည မညမရသညတ႔က

လကသစေတာငတာ ႏငတကြ မတသားေလ၏။

ထြကေတာမ၍ အတနၾကာလင ေလဝ ၊ အကငး ၊ အကယ စသညတ႔က ေမးေတာမရာ အႀကးအမႉး

တ႔ မမတသားမ ၊ မေလာကနင ရၾကလင စကားေတာငစား ျဖစမညသက ဝင၍ မည၍မညမရေၾကာငး

ေသခာစြာ ေလာကေလ၏။

ဘရားဖးေျမာၿပး၍ နနးေတာသ႔ ျပနခါနး၌ မးရပ ေလရပ ရေသာေၾကာင " မးေလ ကလမမညေလာ "

ေမးေတာမရာ အျခားသတ႔ မေလာကထားၾကေသာေၾကာင စကားေတာငစား ေလာငးကပင " တမေတ ၊

ေလဇက ၊ လပစစပေဥၥာ ၊ သတေယာ " ဆသည စကားကေထာကလင " ေရႊနနးေတာသ႔ေရာက၍ တစ

ေမာငးခန႔ၾကာမ မးေလကပါလမမည " ဟ ေလာကေလ၏။ မညသ႔မ မန႔ေတာ မမဘ နနးေတာသ႔ ျပန

ေလရာ ေလာကသညအတငး ေရာက၍ တစနာရခန႔ရမ မးေလကေလသည။

[မတခက

' တမေတ ' = မးရြာအဟ တကလတေသာတမက သးယဇနာ အရပက ျမငရသည။

' ေလဧက ' = မးျမးေသာ ေလ ဆငသညက တစယဇနာက ျမငရသည။

Page 184: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

' လပစစပေဥၥာ ' = လပစစက ငါးယဇနာက ျမငရသည။

' သတေယာ ' = မးသက သးယဇနာက ၾကားရသည ဆလသည။ ]

ေနာကတစေန႔ကမ ဘရငသည လကေရြးႀကး ေထာငကတ႔အား " ယမနေန႔က ေလဝ အကယ

စသည ၊ မး ေလ ကမည စသည တ႔က ေလာကသကား အသနညး " ဟ ေမးေတာမ၏။ " လမေစ၍

သရပတသမလင က ငားရပါေၾကာငး ၊ အမညက မသပါေၾကာငး " ေလာကၾက၏။ ရာေဖြေခၚငငခရန

မန႔ေတာမ၍ ေရ႕ေတာေရာကေသာ ရာဇဝင ၊ ထးစ ၊ ပျပင ၊ ဝတစသညတ႔က ေမးေတာမသည။ တစခမကန

သာယာယဉေကးေသာ စကားျဖင ေလာကေပ၏။ မငးႀကးလညး သးရမညသ ျဖစသညဟ အပါးေတာတြင

ခစားေစေတာမ၏။

စကားေတာငစားက ဟသာဝတသ႔ ေစလႊတျခငး

နရပတစညသေကာထငသည ဟသာဝတ ဆငျဖရငထသ႔ စကားေတာငစားက လက

ေဆာငပ႑ာမားႏင ေစလႊတေတာ မ၏။ စကားေတာငစား ေရာကလင ဆငျဖမားရငက မမ၏

မြနအမတပညာရ ဗညားဒလအား " စကားေတာငစားက လညးေကာငး ၊ အမႉးအမတ အားလးက လညး

ေကာငး အသငအမသ႔ လာေစမည ၊ အသင ေဟာေျပာ စစမးရမည " ဟ မန႔ေတာမ၏။

ဗညားဒလအမ၌ မႉးမတ အစအလင ေရာကၾကေသာ ဗညားဒလထငရန ဖထင တစေတာငသာသာက

အးပနးႏငတကြ ျပငဆငထား၏။ ဖထငေျခရငးက စကားေတာငစားထငရန သငျဖးခငးထားၿပးလင စကား

ေတာငစားက ေစာငေနၾက၏။

စကားေတာငစားလညး ပဆး ၊ အက ၤ ၊ ေဗာငးထပ ၊ အနခညးဝတ၍လာၿပးလင မႉးပ မတေပါငး

အလယ၌ ခငးကငးထားေသာ သငျဖးေပၚတြင ေပါငေထာငလက မေၾကာကမရြ႕ေန၏။

ဗညားဒလသည မထြကမ တခါးၾကားက ေခာငးၾကညျမငေသာ အဖြယသရရ၏ဟ ေအာကေမၿပးမ

မငးဝတမငးစား ေကာငးစြာ သတဆငၿပးလင ထြက၍ ဖထငထကမာ ထင၏။ ထအခါ စကားေတာငစားသည

သငျဖးမ ရတျခညးထ၍ ဖထငထကသ႔ တကမညျပလင ဗညားဒလ လကလမးလငသညက စကား

ေတာငစားသည လကကမေပးဘ တက၍သာ ေန၏။ ဗညားဒလလညး ထးဆနးလ၏ဟ ေအာကေမ၏။

ဗညားဒလလညး သ႔သခငႏင ငါသခင မဖကေစဘ သ႔သခငႏင ငါႏငသာ ဖက၍ဆမညဟ ၾကလက

" အငးဝမငး နရပတ စညသေကာထင ကနးမာေတာ မပါ၏ေလာ " ဟေမး၏။ စကားေတာငစားက ရပမ၍ "

ငါတ႔သခင ကနးမာေတာမသျဖင ဆငျဖသခင ကနးမာေၾကာငးက သလေသာေၾကာင ငါက ေစလက၏ " ဟ

ျပနေျပာေလ၏။

Page 185: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ထအခါ ဗညားဒလသည ျပနေျဖသည အဓပၸါယက သ၍ အဩ၏။ ထ႔ေနာက စကားေတာငစား ရရင

ေၾကာငး ၊ အေျပာအဆ လမၼာေၾကာငးမားက ခးမြမး၍ မငးႀကးအား ေလာက၏။

ထ႔ေနာက ဗညားဒလက " အရငမငးႀကး စကားေတာငစား၏ အသအလမၼာကကား သရပါၿပ ၊ အကစ

အလစက သလပါေသးသည " ဟ ေလာက၍ ဤသ႔ စစမး၏။

သငျဖးခငး၍ ေရအျပညႏင ေရႊကရား ၊ ေရႊဖလား အလြတတစလး ၊ ေငြဖလား အလြတတစလး တ႔က

ထား၏။ ထမငးပြက ေငြလငပနးတြင အနားမျမငေအာင ထမငးထညၿပးမ အေပၚက အမေပါငး ၊ အကစ ၊ အ

ေၾကာ ၊ အကင စေသာ အရသာတ႔က အထပထပ ထည၍ ထား၏။ ဤသ႔ ဘရငေရ႕ေတာတြင ျပငဆငၿပးမ

စကားေတာငစားက ေခၚယေက ြးေမြးရ၏။

စကားေတာငစား ျမငလင မမက စမးသညဟ သသျဖင ဤသ႔စား၏။ ေရႊကရားက ေရက ေရႊဖလား

တြငထည၍ ကရားက အညႇာထညထားၿပးမ လကငါးေခာငးဆန႔ရ အမသားက ျပင၍ စား၏။ အမအေပါငး

အကစတ႔က ျပငအေပၚက မယဘ အထကသာ ထမငးျပငဟနျပ၍ စား၏။ ဟငးေလးတစကလညး အေပၚက

မယဘ လကႏစ၍ အထကသာ ယကာစား၏။ စားဖနမားလတေသာ ထမငးမေပၚဘ တေရြ႕ေရြ႕နမ၍ ကသြား

၏။ ၿပးမ ေရႊဖလားတြင ေရေသာက၍ ေငြဖလားတြင လကေဆး၏။ ထ႔ေနာကမ ေျပာေဟာ၍ ေန၏။

ဗညားဒလလညး ထမငးပြကၾကညေသာ ဟငးလာတ႔သည ေအာကထမငးဘကက တစျခမးစကန၍

အေပၚဘကက အနညးငယမ မလစလပသညက ျမငရ၏။ စကားေတာငစား တသ႔ ျပနေသာအခါမ ဗညား

ဒလက ဘရငအား စကားေတာငစားသည အစားအေသာက အကစအလစ ဘကကလညး ဆဖြယမရ

ေၾကာငး ၊ အဩဖြယ ရေၾကာငးမားက ေလာကေပ၏။

တစေန႔ေသာ ဘရငသည မငးမႉးမတဗလပါ ပရသတႀကးစြာႏင သဘငခေတာမရာ စကားေတာငစား

အား ေမးျမနးေတာမသညမာ

" အငးဝ နရပတစညသ ကနးမာပါ၏ေလာ "

" ရတနာသးပါး ဂဏေတာေၾကာင အက ြနပတ႔သခင ကနးမာပါ၏ "

" ယခ ငါခေသာပြကသ႔ အငးဝ၌ စညကားေသာပြမား ရပါ၏ေလာ "

" အငးဝတြင ပြသဘင မားလပါသည။ ထပါရေစတ ထးတငပြၿပး၍ ပြစသညမေလာကႏင

ယခပြသဘင တပါသည "

" အငးဝ ေရႊနနးရငျပငသည ကယပါ၏ေလာ "

" အရငမငးႀကး၏ ေရႊနနးရငျပငထက တစတာ ကယပါသည "

Page 186: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

" တစတာ ကယေၾကာငးက မညသ႔သသနညး "

" အက ြနပ၏ ေျခလမးတြင တာပါေသာေၾကာင သပါသည "

ထအခါ အငးဝသ႔ အျမနသြား၍ တငးေစရာ စငစစပင တစတာကယေၾကာငး ေတြ႕ရ၏။ ထေနာက

မငးတရားႀကးသည ဆလာဘမားစြာ ေပးသနား၍ သးလရေသာ အငးဝသ႔ ျပန၍လႊတေတာမ၏။

စညသေကာထငက ေပးေသာအမညမာ ' တမနေဇယ ' ျဖစသည။ ၎ေနာက သကရာဇ ၉၁၆ ခ၌

ဟသာဝတ ဆငျဖရင မငးတရားႀကးသည အငးဝက လပၾက၍ ရေတာမလင " တမနေဇယက ရခ၏ေလာ "

ဟ ေရးဦးစြာ ေမးျမနးေတာမသည။ ရခေၾကာငး ေလာကမ စကားေတာင ရြာကေပး၍ ခးျမငေတာမသည။

ဤအခါမ ' စကားေတာငစား ' ဟ တြငေလသည။

စကားေတာငစားက ရခငသ႔ေစလႊတျခငး

ထ႔ေနာက ဟသာဝတ ဆငျဖရငက စကားေတာငစား က ရခငသ႔ ေစေတာမသည။ ေရာကလင

ရခငမငး ႏာေခါငးရညသည ျဖစ၍ မႉးမတတ႔ ေမာမၾကညဝ ရၾကသညက စကားေတာငစား သရငးျဖစသညႏင

" သငတ႔အရပ၌ မညသညအစာက စားသနညး " ဟ ေမးေတာမသညတြင " ဟငးလာက ၿငးေငြ႕၍ ကနးစြနး

ညြန႔မားက မျဖတဘ ေၾကာ၍စားၾကပါသည " ဟ ေလာကေလ၏။

ရခငမငးလညး အကစအလစက သလ၍ လငပနးတစခတညးတြင ထမငးထညလက အေပၚက

ဟငးလာမးစထည၍ ေက ြး၏။ ကနစြနးေၾကာကလညး ပါေစ၏။

စကားေတာငစားလညး ယခင ဟသာဝတမာကသ႔ ေအာကကနႈက၍ စား၏။ ကနစြနးညြန႔ကကား

တစစက ေျမာကကငၿပးမ ေမာလက ေအာကစကေန၍ စားမ၏။

ရခငဘရငျမငလင မမ ႏာတရညသညက ၾကညရေအာင ၾကစည၍ စားေၾကာငး ရပမမ ျပးရယ၍ "

ေမာငမငးတ႔ျပည၌ ငါကသ႔ ႏာတရညသ ရသေလာ " ေမးေတာမရာ " ရပါသည " ဟ ေလာက၏။

သ႔ေလာကသညအတငး ဟသာဝတသ႔ ရခငမား လာေသာအခါ ဆငက ျပေလ၏ ဟသတညး။

လမည ' ဦးစလ ' ၊ ရငမည ' ရငဉာဏ ' ၊ စညသေကာထငလကထက ' တမနေဇယ ' ၊ ဟသာဝတ

ဆငျဖမားရင လကထက ' စကားေတာငစား ' ဟတြငေသာ ပညာရအေၾကာငးကား ၿပး၏။

Page 187: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ဆယသးႏစသား ငထင

အငးဝဘရင မဟာဓမၼရာဇာ မညေသာ အေနာကဘကလြန မငးတရားသည ၉၇၀ တြင ျပညၿမ႕က

တကခကရာ ၿမ႕ေပါကလင ျပညဘရငသည အညမခေသးဘ ရာဇပလင ထကမေန၍ ခခ၏။ မၾကာမ

အားမတန၍ ျပညဘရငႏငတကြ မႉးမတ ၊ ရမကတ႔ လကနကခ၍ အညခရေလသည။

ထအခါ ဘယဂါမဏ၏တ ျပညဘရင၏ က ြန အသက ၁၃ ႏစသာရလင ငထင ဆေသာ

သငယသညကား ေကးဇးသစၥာသစြာျဖင " ေသရလင ငါအရငရာဇပလငရငးတြင ေသေပေစေတာ႔ ၊

ငါအရငက ငါေသမသာ ထပါးရမည " ဟ၍ ရနသတ႔က ဓားတစဖကတစစငးႏင ဆကလက ခခေနေလသည။

ထအခါမ ဦးရးေတာ ဘယဂါမဏက " ဟယ ငထင ၊ လပလရြယ ပလေပသည။ သ႔ရာတြင ၿမ႕ပက၍

တစၿမ႕လး သ႔လကတြငး ေရာကေနေလၿပ ၊ နင တစေယာကတညး ခခ၍ ျဖစနငမညေလာ ၊ လကနကခ၍

အညခေပေတာ " ဟ ဟစ၍ဆမ " သ႔ဆနစား၍ ရရေတာသည " ဟ ဆ၍ လကနကခေလသည။

" သ႔ဆနစား ရမ " ဆေသာ စကားပသည ဤကစ၍ ျဖစဟနရသည။ ဤသ ျပညၿမ႕က ရၿပးေနာက

မငးႏငတကြ အလရသတ႔က အငးဝသ႔ ယေဆာငေလသညတြင ငထငလညး ပါလာေလသည။ မမ၏ အရင

အပါးတြငပင ေသလြနသညတငေအာင ခစားေနရ၍ အငးဝမငးက လေကာငးလမြနဟ ယၾကညေတာမသျဖင

ဆကလက ခးေျမာက ထားေလသည။

အငးဝသ႔ေရာကစက အငးဝမငးက " ငါသည ျပညၿမ႕က သမးရာမာ ရငတစဆ ၊ လတစေယာကသာ

ရေတာမသည " ဟ မန႔ေတာမသည။ ရငတစဆကား ' တပဋက လကၤာရ ေတာငဖလာေကာပဂၢလ ' က

ဆလသည။ လတစေယာကကား ဤ ' ငထင ' က ဆလသည။

အေနာကဘကလြနမငး နတရြာစၿပးေနာက ညေတာ သာလြနမငး လကထကသ႔ ေရာကေသာ

၎ငထငသည မားစြာ ခးေျမာကျခငးက ခရျပန၏။ ' နႏၵေယာဓာ ' ဘြ႔က ေပးၿပးေနာက ဝနႀကးပင

ခန႔ေတာမသည။

နနးတကစက " ငထငမာ ' မဟာတရဖား ' ဘြ႔က ခေစ " ဟ အမန႔ေတာ ရသညက " က ြနေတာထက

အမႈထမး သာလြန ရငမာ သတ႔သည ငထငငယက ဘြ႔ႀကး ေပးေလသညဟ ဝမးနညးရန ရပါသည။

ငယမညႏငပင အမႈေတာက ထမးပါမည " ဟ မမကယက ႏမခ၍ ေလာကေလသည။

ေရႊနနးေတာသ႔ အခစားဝငလင အမက တစႀကမ ၊ နနးၿမ႕တခါးတြင တစႀကမ ၊

နနးေတာေလခါးဝတြင တစႀကမ ဤသ႔ သးႀကမ မမ၏အရငက မျပတ ရခးေလရသည။

Page 188: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

အရညအခငး ရသတ႔က ပဏၰာေၾကးေငြမယဘ “ သေကာငးျပေတာမပါ " ဟ

ေလာကေပးေလရသည။ ပညာရတ႔က ေခၚ၍ ႏးေႏာေျပာဆၿပးလင ဆလာဘေၾကးေငြ အထညအလပ

ရကရကေရာေရာ ေပးေလရသည။

ဤငထငအား ဝနႀကး ခန႔ေတာမစဉက " နႏၵေယာဓာလညး ျပညၿမ႕က ရလင ျပညစားပကသည

တငေအာင အတၿမသညႏင ေနာငေတာမငးတရားသည အတြငးတြင ေစေတာမသညျဖစ၍ အေၾကာငးမးက

ေတြ႕ျမငသမ အဝါးဝသည။ ေကးဇးသစၥာေတာေစာငသည။ ငါယမတေတာမ၍ ဝနႀကး ခန႔ေတာမသည " ဟ

အမန႔ေတာျပနတမးတြင ရေလသတညး။

Page 189: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

သာလြနမငးတရားႀကး

ေခ ြတာတတျခငး ၊ သနားတတျခငး

တစရေသာအခါ အငးဝ သာလြနမငးတရားႀကး (၉၉၁ - ၁၀၁၀) သည စစကငးဘကသ႔ ဆငစး၍

ထြကေတာမရာ သဆငးရမ တစေယာကသည ထမငးရညင႔သညတြင လမးေပၚသ႔ ထမငးရည စးလာသညက

ေတြ႕သညႏင သဆငးရမက ေခၚၿပးေသာ " သညထမငးရညက ဆားခတၿပးလင ထမငး မကကခင

အဆာေျပ သာသမးမားက လညးေကာငး ၊ အမတြင ေက ြးေမြးထားေသာ ေခြး ၊ ဝက မားကလညးေကာငး

ေက ြးေမြးနငသည မဟတပါေလာ။ အစဉးအစား မရ ၊ အႏေျမာ မရ ၊ အလဟ ထတပစရမညေလာ " ဟ

ကယေတာတင ဒဏဆယခက ရကေတာမသည။

ၿပးမ ေငြ ၃၀ သနားေတာမခသည။ တစခါလညး သမးေတာသည ခါသာပတအက ၤက ဝတလက

ညစပတေသာတငက မ၍ထငေနသညက ျမငေတာမလင " နငသည ေကာငးမနးဆးမနး မသ ၊

အဝတအစားကလညး ရေသျခငး မရ ၊ ထ႔ျပင အက ၤမာ ဆငးရသားမား ထမရေသာ အခြနေတာႏင

ဝယရသည။ နငတ႔က အဆငအျခငမရ ထငကာျဖနးေနလင ေတာေရာသလား " ဟ ပရတသတ

အလယတြင ဆမညေတာမ၍ သးရကတတ သမးေတာက စကားမေျပာ မေခၚဘ ေနေတာမေသာ ဟ၏။

အလြနရးရာေသာ သာလြနမငးတရားႀကး

သာလြနမငး၏ သားေတာ အျမငၿမ႕စား ရငတရတက ခမညးေတာႏငအတ အပစကလပါသညဟ

ေလာကရာ မငးႀကးက " သငတ႔ မဟာေသြး မငးညမငးသား ဆသညမာ သားသမးပင ျဖစေသာလညး မယရ

၊ သ႔ေၾကာင စကားစမညေျပာရငး အပလလင ငါေနာငေတာ၏သား မငးရေအာငထင ႏငပင အပေခ " ဟ

မန႔ေတာမသည။

သ႔အတငး အပေသာအခါ မငးရေအာငထင ေမးေမးရစဉ ရတတရက ကထ၍ ဓားႏငခတလင "

ဟယ " ဆ၍ လကဝလကျဖင ကာလကရာ လကအၾကားက ဓားထ ၊ ေဆးဝါးထညၿပးမ ဘရငေရ႕တြင

အမႈရငဆငၾကရ၏။

ထအခါ မငးရေအာငထငက မေကမခမးႏင " နငသည မမဆးမ ၊ ဖမဆးမ သား ျဖစသည "

စသညျဖင ဆေရးေလလင သာလြန မငးတရားႀကးက " ငါသည သ႔က ဆးမပါသည။ မဆးမသည မဟတပါ။

ငါသား ဤကသ႔ ၾကစညမညက ငါမသရ၍ မငးရေအာငထငႏင အအပခငးမပါသည။ ငါက အခတမခငးပါ ၊

သငးအၾကက မသရးမနပါသည။ သပါေခေသာ မဟာသမၼတ မငးတ႔ ထားအပေသာ ကမ႓ာတနဆာ

သစၥာကမးအတငး ေရာကပါေစ " ဟ ကနဆၿပးလင မငးရေအာငထငက ေကရာေကေၾကာငး

ေတာငးပနေသာ ဟ၏။

Page 190: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

သာလြနမငးလကထက ေကာငးကင၌ တညသညဆေသာ ဘရားဆငးတ

သာလြနမငးလကထက လအခ႕တ႔သည သက ဘရားဆငးတ လပ၍ အထကမကႏာၾကကတြင

သလကေကာကက ထားၿပးကာ ဘရားမဏေတာႏင မကႏာၾကကက ထထားေသာ အထကတြင

ကပ၍ေနေလ၏။ ၿမ႕သၿမ႕သားတ႔လညး ဆငးတေတာ ေကာငးကငဝယ တညသညဟ

အတအတကကကက ပေဇာၾက၏။

ထအေၾကာငးက မငးႀကး ၾကားေသာ ေတာငဖလာ ဆရာေတာက " စစမးေတာမပါ " ဟ ေလာက၏။

ဆရာေတာလညး ေသခာစြာ စစမးၾကညရႈေသာ သဆငးတႏင သလကေကာကက ဆငျခငမ၍

ဆငးတေတာ၏ ဦးေခါငးေတာ အထကက ယပျဖင ဆးကာလင ဆငးတေတာ ေအာကသ႔ ျပတကေလ၏။

ဤအခါမ လတ႔ လညစားေၾကာငး သရေလ၏။

Page 191: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

၀နႀကးဗညားကနးေတာ

ရရငေသာ ဆငးရသား

သာလြနမငးတရားႀကး လကထက ဗညားကနးေတာမာ ဝနႀကးျဖစ၍ တစခါေသာ စစကငးဘက

မနကညးေတာသ႔ ေရာကရရာ မနကညးရြကနခနလညး ျဖစသျဖင ဆငးရသားမား အပငေပၚကတက၍

မနကညးရြကန ခးေနၾကသညက ေတြ႕ရ၏။ ဤလစ၌ ရရငသမား ပါတနရာ၏ဟ စစမးလသျဖင မမ၏

ေနာကပါ ရသားမားအား " ရကႏက၍ခ " ဟ အမန႔ေပး၏။ ၾကားရႏင အခ႕ေျပးၾက၏။ အနညးငယ

ကနရစသညတြင ေနာကထပ၍ " လႏငထး ေသနတႏငပစ " စသညျဖင အမန႔ေပးရာ ေၾကာကလနၾက၍

အားလး ဆငးေျပးၾကေလ၏။

သ႔ရာတြင တစေယာကေသာကား ကနရစ၏။ ဤတစေယာကကား ဤဝနႀကးသည ငါတ႔

ဆငးရသားမားက မတရား ျပလပသည။ ဤ မတရားသ၏ စကားက ငါ နားမေထာင ၊ သတေသာ

ေသေပေစဟ မဆငးဘ ရရငစြာ ေနေလ၏။

ထအခါ ဝနႀကးက " အသင ဆငးရသား ၊ အဘယေၾကာင မဆငးသနညး ၊ ေသမညက

မေၾကာကသေလာ " ဟေမး၏။ " အရင ဝနႀကးမငးက တငးေရးျပညမႈ ၾကညရႈရနသာ ဘရငက

ခနထားပါသည။ မနကညးရြက ခးစားရရာေသာ ဆငးရသားမားက ညႇဉးဆရန မဟတပါ ၊ ယခ

အရငဝနႀကးမငး ျပလပပမာ တရားသည မထငပါ ၊ သ႔ေၾကာင နားမေထာငဘ အသကအေသခေတာမညဟ

မဆငးဘ ေနပါသည " ဟ ျပနေလာက၏။

ဝနႀကးလညး ျပးရယ၍ " ငါသည သငတ၏ အရညအခငး သတက စစမးျခငးမသာ ျဖစသည။

သငကသ႔ အရညအခငး သတႏင ျပညစသသည အခညးအႏး မျဖစေကာငး " ဟဆၿပးလင ဆလာဘ

အဝတအစားေပး၍ ခးေျမာက သေကာငးျပေလသည။

ဗညားကနးေတာ၏ သေဘာထား

ဝနႀကး ဗညားကနးေတာတြင သားႏစေယာက ရ၏။ တစခါေသာ ဗညားကနးေတာ မရခက

သားႏစေယာကက လႊတေတာက ေခၚ၍ ဘြ႔အမည ေပးႏင၏။ အဘ ျပနလာ၍ ဝမးေျမာကဝမးသာ

ျပနေျပာၾကေသာ ဗညားကနးေတာ မႏစသကေလ။ " သငတ႔ ဘြ႔အမည ရထကေအာင တစစတစခမ

မျပရေသး ၊ သငတ႔ အမႈထမး၍ ေခြးတစေကာငကမ မရနငေသးေခ ၊ မတနဘႏင ယျခငးသည ရကဖြယ

ျဖစသည။ သငတ႔က ဤကသ႔ ဘြ႔အမညယလင အကယေဆာငရြက၍ ထကတနသတ႔မာ

အဘယဘြ႔အမညက ယရမညနညး ၊ မတနသညက မလခငႏင ၊ ျပန၍ေပးေပ " ဟ ဆေလသည။

သားမားလညး ဘြက ျပန၍ ေပးလကရေလသတညး။

Page 192: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ဗညားကနးေတာႏင ဆသညမ

တစရခါေသာ သာလြနမငးသည အလြန ၾကမးတမးခကထနေသာ ဆငကစး၍ ထြကေတာမရာ

ဗညားကနးေတာအား ဆငက ေမာငးႏငေစ၏။ ေကာက ၊ အတ ၊ ခလတ ၾကမးတမးေသာ လမးတြင

ေမာငးႏင၍ အတနၾကာလင ဗညားကနးေတာသည ခ ြနးခကက သေလ၏။

ယငးသ႔မ ဆငက အျပငးအားသြင၍ ေမာငးႏငေလရာ လမးအနးတြင ေဈးေတာငးႏင

ဆေရာငးေနေသာ ဆသညမက ထခကအ ဆဆတြင အလငအျမန ခ ြနးသတ ရပတန႔ၿပးမ " ကေကာငးလ႔ဟ

၊ ငါခ ြနးခကပင၍သာ နငက မနငးမသည " ဟ ဗညားကနးေတာက ဆသညက ထကျမက ဖတလတေသာ

ဆသညမက " အေလ က ြမးရာ ကငလညၾကတာပါပ " ဟ ျပန၍ ဆလကေလ၏။

ဗညားကနးေတာသည ထမနးမက မတသားခ၍ ကစၥၿပးေသာအခါ သြားေရာက အထကစကားက

စစမးေလ၏။ ဆသညမလညး မမဆေသာ စကားက ၿမျမေစလက ဝနႀကးအား ဆဘးေပါကအတြငးသ႔

ဆေလာငးသြငးေစသညတြင မျဖစနင မတတနင ရေသာအခါမ " အရင ၾကညပါေလာ " ဆ၍ ဆမႈတက

ဝငေျမာကကာ ေသသပကန ေကာငးမြနစြာ သြနးေလာငး၍ ျပလကေလ၏။ ဝနႀကး ဗညားကနးေတာ လညး

ေခါငးက အခါခါညတၿပး ေကနပေကၿငမး၍ ျပနသြားေလသတညး။

ဝတရားေကပြနေသာ တခါးမႉး

တစခါေသာ ဝနႀကး ဗညားကနးေတာသည စစကငးတြင ညဉနကေအာငေနၿပးမ အငးဝ

မာရေအာငတခါးသ႔လာ၍ " ဝနႀကး စစကငးက ေရာကလာသည ၊ တခါးဖြငပါ " ဟ လတစေယာကက

အျပငက ဆေစ၏။

တခါးမႉးက " သနးေခါင ဝနႀကးက ငါမေတြ႕ဖးေခ ၊ အခနမဝငလလင ၿမ႕ဝနထမာ စာခ၍ ျပနလညပါ

" ဟ ဆ၏။ ဗညားကနးေတာလညး " ငါ ဝနႀကးေရာကလာသညက နင အဘယေၾကာင တခါးမဖြငသနညး "

ဟ ဆျပနလင တခါးမႉးက " ထြက၍သြားစဉက ငါ ဘယအခန ျပနေရာကမညဟ အမာအထားလညး မရ ၊

သ႔မဟတ ေစာေစာက တငႀကလလႊတ၍လညး အေျပာအဆ မရ ၊ ဝနႀကးအဂၤါႏင မည ၊

ဝနႀကးေယာငေဆာင ဝငေသာ အကးမယတေလာ ၊ မဖြငနင " ဟ ရဝစြာ ဆေလ၏။

ဗညားကနးေတာလညး ေအာငထြနးတခါးက လည၍ ဝနရေလ၏။ နနကကေသာ မာရေအာင

တခါမႉးက ေခၚ၍ ခးမြမး ဆလာဘ ေပးေတာမ၏။ ေအာငထြနးတခါးမႉးကကား အျပစတငေတာမ၏။

Page 193: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ဟသာဝတပါမငး

၁၁၁၃ ခတြင မြနမား တက၍ တကခကသျဖင အငးဝ ပကေလ၏။ အငးဝဘရင မဟာဓမၼရာဇာဓပတ

ဘြ႕ခ ဟသာဝတပါမငး ကလညး မဖရား အေျခြအရ ၊ လကနက ၊ ဆငျမငး ၊ ပစၥညးဘ႑ာပါ သမးကး၍

ဖမးယသြားေလ၏။ သးႏစခန႔ သ႔ပနးအျဖစျဖင ထားၿပးမ ျမနမာဘရငသည မသငေသာအၾကက ၾကသညဟ

ဘရငႏငတကြ မဖရားေခါငႀကး အခ႕ေသာ သားေတာ သမးေတာတ႔ကပါ ပခးေခာငး စညတးအရပ၌

ေရတြငခ၍ သတေလသတညး။

ဤသ႔မေသရမတြင ဟသာဝတမငးသည ပညာမေသာ သမားကသ႔ ေခာကခားျခငး မရဘ

အနစၥသေဘာတရား ၊ ဘရားဂဏေတာ ေကးဇးက အထးေအာကေမေတာ မေၾကာငးက

ေနာငလာေနာကသားတ႔ သၾကေစရန ေအာကပါပဒစ ရတက ေရးဆ ခေလသတညး။

(၁) ပဂၢလေျခာကမည ၊ သေႏၶတညသား ၊ ဤသည ပရတ ၊ ရစဆယစတတြင ၊ ခ - တထ -

ေနာငလဉ ၊ သေယာဇဉလညး ၊ အယဉစစ ၊ တထသာခနး ၊ ေပာမျမနးခ ၊ တစဆနးကးလြန ၊

ဘသးတနတြင ၊ နႈငးရနတေၾကာငး ၊ ေရြးခယေပါငးေသာ ၊ ေသာငးကလႊတခြာ ၊ ရာကားကငးေဝး ၊

ကးေယာကေရးလင ၊ ရငေထြးလေခါင ၊ လတနေဆာငသည ၊ ရငေအာငကသာ လြမးမခ။

(၂) ထတဆေဆာကတည ၊ ခနငါးမညလညး ၊ အတညမၿမ ၊လြငဆငးရစြ ၊ စးကမသာ ၊ ဤကာယာမ

၊ ဖနရာဆငျခင ၊ ဌသ႔သငလညး ၊ တငသာမေရာက ။ တစေထာက တကတက ၊ တစသကသကတည ၊

မြနးခကဦးတင ၊ သးခြငမကေမာင ။ ေလးမညေရာငလညး ၊ ရာေထာငဆကာ ၊ မနႈနးသာသား ၊

ဝဇၨာယကေျမး ၊ ထသညေဘးေၾကာင ၊ တနေအးသညးတြငး ၊ ျခငဆခဉးမ ၊ ပ႕သငးမရႊင ၊ ရသညပငက ၊

ေႏာငးျမငၿငမရႊနး ၊ လတက ြနးသား ၊ သးခနးေခတ ၊ စတငးပသည ၊ ရငယကသာ တမးမခ။

(၃) နႈတခေလာကမည ၊ ၾကမသညေၾကာင ၊ ေရႊျပညဘစြန ။ နဗၺာနကပင ၊ မလခငေသး ၊

ရငေထြးလလြနး ၊ လတခြနး၏ ၊ ကးလြနခသာ ၊ ဩဇာေရႊခြနး ၊ ႀကငႀကငမႊနးက ၊ ဦးစြနးထပျပင ၊

ေကာငးစြာဆင၍ ၊ ေရႊရငေတာေငြ႕ ၊ လရ၍လင ၊ မေမရလ ၊ ဆကတငကယဟ ၊ တဆေလာကမည ၊

ၾကမသညေၾကာင ၊ ေရႊရညဦးသစ ၊ စေသာညစလမ ၊ တငျပစကငးေဝး ၊ ကးေယာကေရးလင ၊

ရငေထြးလေခါင ၊ လရငေအာငက ၊ ရညေဆာငလြနကး ၊ မရႊငျမးသည ၊ ရငဦးကသာ ရမးမခ။

( ဤရတမာအတန နကန သမေမြ႕ေလသည။ လငယမား နားလညရန ခကခ၏။ ဤသသရာ ေလာကႀကး၌

မေကာငးမႈ ပြားမားေန၍ ကသလေကာငးမႈ မားစြာ မျပလပခရ။ နဗၺာန မေရာကေသးသမ ဆငးရဒကၡ

ေရာကၾကရမည အေၾကာငးက ေနာငပြငမည အရေမတယဘရားအား ေလာကထား အားကးလေၾကာငး

တငတနးတသျခငး ျဖစသည။ ဤမသာ အၾကမးအားျဖင နားလညရာ၏ )

Page 194: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

အေလာငးဘရား လကတညပ

ကနးေဘာငဆက ျမနမာဘရင အေလာငးဘရား (၁၁၁၄ - ၁၁၂၂) သည ဆငစး ၊ ျမငးစး ၊ ဓားခတ ၊

လထး စသည ေယာကားေကာငးတ တတအပေသာ အတတမားက တတက ြမးသညမတစပါး အခနအရြယ

အမနးအဆ ေကာငးလ၏။

ပခး ဟသာဝတက တကစဉက ရနပခြငး အေျမာကက မမတ႔ ရၿမ႕ထပသ႔တင၍

ဟသာဝတၿမ႕ထပက ပစလကရေသာ အေျမာကဝသ႔ အေလာငးဘရား လကညႇးေတာညႊနရာ

အေျမာကခန၍ ပစေလရာ ပထမအႀကမ ကညေစသည မြနတ႔ အေျမာကဝက တညတညဝင၍ ကြေလ၏။

ထပ၍ ပစေစရာ ကညေစသည မြနတ႔ အေျမာက၀၌ ဆ႔ပတ၍ ေနေလ၏။

ေနာကမၾကာမ ပခးၿမ႕အလးက သမးယေတာမေလသတညး။

Page 195: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ေနာငေတာႀကး

အေလာငးဘရား၏ သားေတာႀကး ေနာငေတာဘရား သ႔မဟတ ေနာငေတာႀကး (၁၁၂၂ - ၁၁၂၅)

သည ဘရငျဖစေသာလညး ႏမခေသာ မာနျဖင ရးရးစား ၊ ရးရးေနေတာမေလ ရ၏။

ရဖနရခါ မမ၏ ေနာကလကမားႏင မနကညးေတာ ၊ မနကညးပင ေအာကမား၌ ဆား ၊ ငါးပ

စသညတ႔ႏင မနကညးသး မားက ေထာငးထ စားေသာကေနေလ ရ၏။

တစခါေသာ မႉးမတမားက " ထသ႔ စားေသာအေလက ေရာငၾကဉေတာမပါ ၊ ဂဏႏငမေလာ

ထငပါသည " ဟ ေလာကေသာအခါ " ငါ ဤကသ႔ အပငေအာက၌ မနကညးသး စားျခငးေၾကာင တငးျပည၌

တစစတစရာ ဝနေလးပါသေလာ " ဟ ေမးေတာ မ၏။ " တငးျပည၌ကား ဝနမေလးပါ " ဟ ေလာကၾကလင "

တငးျပည၌ ဝနေလးမညကစၥ ငါ ေရာငပါအ ၊ ဝနမေလးသည ကစၥကကား မတားျမစ လၾကပါႏင ၊

ငါႀကကတတသညက စားပါရေစ " ဟ အခြငပန ျပနေျပာေသာ ဟ၏။

ဤ ေနာငေတာဘရားသည မငးဟ၍ မာနမာန မရျခငး ၊ အားအငသနစြမး ေယာကားပသျခငး တ႔က

ေအာကပါအတငး သရာ၏။

ေနာငေတာဘရားမာ ေရႊဘႏင စစကငး ႏစရပလးတြင ေျပာငး၍ ေျပာငး၍ စေနေလရ၏။ မမမာ

ျမငးေကာငးလညး ရသျဖင " ငါ စစကငးသြားဦးမည ၊ သ႔မဟတ ငါ ေရႊဘသြားဦးမည " ဟ မန႔ကာ ျမငးစး၍

ရတတရက ထြကေတာမတတ၏။ ေနာကလက ေနာကပါတ႔မာ ကပာကသ ျမငးျပင၍ လကရသျဖင မမသည

မား၏။

တစခါေသာ ဤစစကငးမ ေရႊဘသ႔အျပန ေနာကလကေနာကပါ အေျခြအရတ႔ ေဝးလစြာ

ကနရစခသျဖင မမ တစပါးတညး ေရႊဘမ ၁၄ မငကြာေသာ ေခါေတာ အရပသ႔ ေရာကလာေလ၏။

ဤအရပ၌ သခြားယာခငးတစခငး ေတြ႕ေလလင ဆာမြတသညႏင ျမငးက ယာခငးျပငဘကတြင

ခတထားခ၍ ယာတြငးသ႔ ဝငၿပးေသာ ယာရငေယာကားထ " သခြားသး စားပါရေစ " ဟ ေကာငးမြနစြာ

ေတာငး၏။

ယာရငလညး မငးျဖစေၾကာငး မသဘ " အလရသမ စားေလ ၊ အပင ၊ အႏြယ ၊ အကငး တ႔ကကား

မပကေစႏင " ဟဆ၏။ ေနာငေတာႀကးကား သခြားသးက ျဖတ၍ မဆြတဘ ဆြ၍ ဆြတသျဖင အပင

ႏြယမား အပါ ၾကြလာၿပးလင အပြင ၊ အကငးတ႔ အတနပကေလ၏။

ယာရငျမငေသာ " နငသည စားရစား ၊ မဖကပါႏငဟ ငါ ေျပာလက ဖကရာသေလာ " ဟ

ေဒါသျဖစ၍ သတမည ၊ ပတမည ျပ၏။ ေနာငေတာဘရားကလညး တစစတစရာ အမကမထြကဘ " နင

ေယာကားေကာငးဆေသာ သတၾကအ " ဟ ဆ၍ ႏစေယာကသား ေထြးလး သတၾက၏။ ယာရငသညသာ

Page 196: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

အဖနဖန ေအာကက၏။ အတနၾကာေသာ ယာရငသည ေမာလၿပျဖစ၍ မတတနငသျဖင အဘယသ႔ေသာသ

ျဖစေလသနညးဟ ေတြးေတာကာ ထင၍ၾကညေန၏။ ေနာငေတာဘရားကား ျပးျပးရယရယႏင သခြား စားၿမ

စားေန၏။

ဤအေတာအတြငး ယာရင၏မနးမသည ထမငးပ႔ ေရာကလာ၍ ထမငးေတာငးက ေရ႕တြငခေသာ

ေနာငေတာဘရားက " ေယာကဖ ၊ ငါလညး ထမငးစားပါရေစ " ဟ ဆ၏။ ယာရငလညး ေဒါသျဖစ၍ "

မစားရဘး ၊ နငသည ငါသခြားက စားလညး စားသည ၊ ဖကလညး ဖကသည ၊ နငက ထမငးမေက ြးနင "

ဟဆ၏။ ထအခါ မနးမက မမေယာကားအား လကကတ၍ " ယာျပငဘကမာ ေရႊကေတာငႏင

ျမငးေကာငးတစစး ခတထားသညက ငါ ေတြ႕ခသည။ လသာမည မဟတ ၊ မငးျဖစပရသည ၊

ေတြ႕ကရာမေျပာႏင " ဟ တးတးေျပာ၍ အကခတေနၾကသညအတြငး ေနာငေတာဘရား၏

ေနာကလကေနာကပါတ႔ မလာသျဖင ျမငးေတာက ျခဝတြင ေတြ႕ရ ၊ ဝငေရာက ၊ ေရ႕ေတာတြင

ဒးေထာကၾကမ ယာရင လငမယားမာ မငးျဖစေၾကာငး သရ ၊ အလြန ေၾကာကရြ႕ၾက၍ ရခးေတာငးပနေလ၏။

ေနာငေတာဘရားလညး ျပးရယလက " သငတ႔က ေတာငးပနရန မရ ၊ သငသခြားကလညး ငါ

စားရသည။ သတပတၾကသည မာလညး သေဘာတျဖစသည။ ငါကား မငးျဖစသည မန၏။ သ႔ေသာ

မေၾကာကလင။ ယခ သင၏ သခြားမားသည အလြန အရသာရ၏။ ငါ စရာ ေရႊဘသ႔ တစခါေလာက

လာေရာကဆကပါဘ " ဟ မန႔ေတာမေသာ ဟ၏။

ထ႔ေနာက ကာလအတနၾကာေသာ ယာရငသည ေကာငးနးရာရာ သခြားသးမားက

ဆြတခးထမးေဆာငလက ေရႊဘသ႔ သြားေရာက၍ ေနာငေတာႀကးဘရားအား ဆကသေလ၏။

ေနာငေတာဘရားလညး ယာရငက မေမဘ ေကးဇးတငစကား ေျပာၾကား၍ ေရ႕တြငပင

လကငငးစားေတာမ၏။

ၿပးမ " ယာရင အလရရာ ေတာငးေလ " ဟ မန႔ေတာမရာ ယာရငမာ မမအရပ၌ သႀကး၏ အညႇဉးပနး

အႏပစကက ခရဖန မားသျဖင သႀကးအာဏာႏင လြတလင ေလာက၌ အခမးသာဆးဟ ထငမတကာ

အျခား တစစတစရာ မေတာငးဘ " သႀကး၏ အာဏာမ လြတလပါသည " ဟ ေလာကေလ၏။ "

ဤအတြကကား ရစမမည ၊ အျခား အလရသညကလညး ေတာငးဦးေလာ " ဟ မန႔ေသာလညး

ဤတစခကရလင ေကနပေသာ ယာရငသည ထပ၍ မေတာငးေတာေခ။

ထအခါမ ထနးရြကတြင ယာရင အလရေသာ အမန႔ေတာက ေရးေစ၍ " ဤစာခ ြနက သႀကးအား

ျပေလ ၊ သငသည သႀကး အာဏာႏငတကြ ၁၂ မႈ မငးတငးမ လြတလမမည " ဆ၍ ေပးေတာမ၏။

ေသခာေသာ ယာရငကလညး " ဤထနးရြကစာက ယသြားျခငးျဖင သႀကးက အသ႔လင မငးမန႔ျဖစေၾကာငး

Page 197: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ယၾကညပါမညနညး " ဟ ေလာကျပနမ ေနာငေတာဘရား ကယတင တဆပလကရာ ေရးထးေပးေတာမ၏။

ဤအခါမ ယာရငသည စတခ ၊ လကခ ယၾကညသေဘာက၍ ဝမးေျမာကဝမးသာႏင ယေဆာငခေလ၏။

မမအရပသ႔ ေရာက၍ သႀကးကျပေသာ အကယပင သႀကး၏ အဆငအဆ မငးတငးတ႔မ

ကငးလြတသျဖင အတငးထကအလြန ဝမးေျမာကေလ၏။

ဤယာရငမာ ေနာငေတာဘရားေနာက မငးသးဆကျခား၍ ေနာငေတာဘရား၏ ညေတာ

ဘးေတာဦးဝငး လကထကတငေအာင ေနရေလ၏။

ဘးေတာလကထကက၍ အဆငအဆရရာ ေနာငေတာဘရား၏ စာခ ြနေတာက ျပေလ၏။ ထအခါ

ဘးေတာသည မမ၏ ခစလစြာေသာ ေနာငေတာကယတင၏ လကရာက အေမြအႏစသဖြယ အလြန

ႏစသကျမတနးေတာ မသျဖင ထစာခ ြနက ေတာငးရာ မေပးနငေၾကာငး အျပငးအထန ျငငးေလသည။

အတနၾကာမ ဘးေတာဘရားသည ရပမ၍ " ငါလညး ဘရင ျဖစပါသည။ သႀကး၏ အဆငအဆမ

လြတရန ငါက ထပမ၍ အသစတစခ ေရးေပးပါမည။ ဤစာခ ြနမာ ငါေနာငေတာ၏ လကရာျဖစ၍ ျမတနး

အလရေသာေၾကာင ေတာငးပါသည " ဟ ရငးျပကာ အေကအလည မန႔ေတာမမ " သ႔ျဖစလင ယေတာမပါ "

ဟ ယာရင သေဘာတေလ၏။

ဘးေတာဘရား ေပးေသာ စာခ ြနက ေသခာစြာၾကည၍ လကရာလကမတ လေနသညကေတြ႕လင "

လကရာလကမတ ခတေတာမပါဦး " ဟ ေလာကသျဖင တဆပလကရာ ခတေတာမေလသည။

ဤအခါမ ေအးခမးသာယာစြာ ျပနေလေတာသတညး။

Page 198: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

အငး၀ဆငျဖရင လကထက တရတ-ျမနမာ စစပြတြင နာမညရေအာင စြမးသမား

အငးဝ ဆငျဖရငလကထက တရတႏငျမနမာ စစျဖစ၍ ၁၁၃၁ ခတြင ႏစဦးသေဘာတ

စစေျပၿငမးစာခပ ခပၾကသည။

ဤသ႔ စစေျပၿငမးၾကၿပးေနာက တရတ ဗလမႉးမားက " ေကာငးတၿမ႕တြငးက ခခသမားက အထး

ျမငလပါသည " ဟ ဆသညတြင ဗလမႉး ၊ တပမႉး တ႔ေနာက ၾကမးဆငမာ သရေတာတ႔ႏင

ေရာေႏာထငေနၾကေသာ ဗလမငးထင ႏင စလႀကး တ႔က ျမနမာ ဗလမႉးတ႔က ျပေပ၏။

တရတဗလမႉးမားကလညး " ဤသတ႔သည အလြနရရငသတႏင ျပညစၾကသည ၊ အဘယေၾကာင

ေနာကမာ ေနပါေစသနညး " ဟဆရာ " ငါတ႔ဘရင၌ ဤသ႔ေသာ သတႏငျပညစသ အလြနမားျပားသျဖင

မႉးမတအေရအတြကသ႔ မဝင၍ အလြတေနရသည " ဟ ျပနေျပာေလသည။

တရတဗလတ႔က " ထသႏစေယာကက ေတြ႕လပါသည ၊ တကလာပါေစ " ဆသျဖင တကလာရ၏။

ေရာကလာမ တရတဗလ တ႔က ေကာသပလကသပျပ၍ " ငါတ႔က မားစြာေသာ လသတ႔ႏင ေကာငးတၿမ႕က

ဝနးဝငးလပၾကသညက သငတ႔ လအနညးငယ ၊ ၿမ႕ငယ ၊ တပငယႏင ခခ၍ ငါတ႔က နငေပသည။ ေတာေပစြ

၊ အသငတ႔ လမက ၊ နတေယာကားတႏင အတ ျဖစေပသည " ဟ ခးမြမးၾက၏။

ထ႔ေနာက တရတဗလမႉးတ႔က " အက ြနပတ႔ ရကၡာပ႔ေစသည တပမားက မငးတမလမးကေန၍

တကယသည ဗလကလညး ျမငလပါသည " ဟ ဆေသာေၾကာင ဗလမႉး မငးရသဟသ က ျပၾက၏။

" ေရႊၿမ႕ေတာတြင မညသညအမႈေတာက ထမးရြကပါသနညး " ေမးၾကေသာ " ငါတ႔

အရငမငးႀကးတြင ႏလးရညျဖင လညးေကာငး ၊ လကရးရညျဖင လညးေကာငး ၊ ႏလးရည ၊ လကရးရညျဖင

လညးေကာငး အေၾကာငးသးပါးအားေလာစြာ ထမးရြကၾကေသာ ေဆြေတာ ၊ မးေတာ က ြနေတာ

အေပါငးတ႔တြင လကရးရညျဖငသာ အမႈေတာက ထမးနငသည ေကးငယက ြနငယ ျဖစ၏။ တရတစစတြင

ေသလလင ေသေစေတာဟ ထညလကျခငး ျဖစ၏ " ဟ ျပနေျပာၾက၏။

တရတဗလတ႔က " စစဝတတနဆာ မဆငပ ပကတကယက ၾကညလပါသည " ဟ ဆ၍

ခပဝတတနဆာတ႔က ခ ြတၿပးလင ခါးေတာငးကက၍ ျပရ၏။ တရတဗလတ႔လညး မငးရသဟသ၏

တစကယလးက လကႏငကငတြယ စမးသပ၍ " ဤသကား သက သြနးလပထားသညႏငအတ

မာခာေတာငတငးလေပသည " ဟ ခးမြမးၾက၏။ ထအခါ မငးရသဟသက မမစြသညဓားက အမမခြတ၍

တရတဗလအား ကမးလက၏။ တရတဗလက စမးသပၾကည၍ " ဤဓားသည အလြနထက၏ ၊

ဆငလညကပင ျပတေလာကေပသည " ဟ ဆ၏။ တရတဗလကား မခတဘ " အသင ရစြမးသနမာလ၏ ၊

လမဟတ ၊ နတဘလးတကား " ဟ မားစြာ ခးမြမးၾကေလ၏။

Page 199: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ဤသ႔ တစေန႔လး ခစၾကညစြာ ေတြ႕ဆေျပာေဟာၿပးမ ႏစဦးႏစဖကသား တ႔လညး စကားေျပာ သတမ

ခြခြာသြားၾကေလ သတညး။

အငး၀ဆငျဖရင ယးဒယား (ထငး) က တကခကသမးယပ

အငးဝ ဆငျဖရင (၁၁၂၅ - ၁၁၃၈) သည ေနမးသဟပေတႏင မဟာေနာရထာတ႔က ႀကးမႉး

အပခပေစ၍ ယးဒယား (ထငး) က တကခက သမးယေစသည။

ျမနမာတ႔က ယးဒယား (ထငး) ၿမ႕ေတာက ဝငးထား၏။ ၿမ႕တြငးကလညး အခငအချပ၍ ခခ၏။

ထအခါ ဇြေကာငးေသာ ျမနမာ စစဗလတ႔သည ယးဒယား (ထငး) ၿမ႕ပတလညတြင ၿမ႕ငယ ၂၀ ေကာ

တည၍ လယ ၊ ယာ ၊ ကငး ၊ က ြနး လပကာ ႏစႏစခန႔မ ေစာငဆငး ဝနးရေနၾကေလသည။

ဤအေတာအတြငး ဗလမႉး မဟာေနာရထာ မကနးမမာ၍ အနစၥေရာကသျဖင ေနမးသဟပေတ

တစဦးတညးသာ အပခပစမ ရေလသည။

ဤသ႔ ႏစႏစခန႔ ဝငးထားၿပးေနာက ေနာကဆး ဤသ႔ တကခက၏။ ၿမ႕ေျမာကမကႏာက ေန၍ ဥမင

ငါးေၾကာငးတး၏။ ဥမင ႏစေၾကာငးမာ ၿမ႕ေျခသ႔ေရာကေသာ အေရ႕ ၊ အေနာက ေလာက၍ တာတစရာေကာ

တး၏။ ၿပးမ သးထြာခြ ၊ ေလးထြာ ရသည သစသားမားက စကာ စကာ ထပခ၍ ေထာကထား၏။

ဥမငသးေၾကာငးမာကား ၿမ႕ရးေအာကက လြတေအာင တးသြား၍ ၿမ႕အတြငးဘကသ႔ ေရာကေသာ

အထကသ႔ေမာလက ေနာငအလရမ ဝငရနဟ အၿပးမေဖာကေသးဘ ေျမသားတစေတာငခန႔ ခနထား၏။

ထေနာက ဆငသည ၊ ျမငးသည ၊ ေျခသည အေပါငးတ႔သည ဓား ၊ တးရြငး ၊ ေလကား ၊

စသညတ႔ႏင ၿမ႕ေျခသ႔ ခဉးကပ ၊ တးဆြ ၊ တကခကၾက၏။ ႏစေၾကာငးေသာ ဥမငတြင ထငးအျပညထည၍

မးရ႕ေသာ ၿမ႕ေျခက ေထာကထားေသာ တငမားက မးေလာင၍ ပျပငးသညႏင ေျမအစတစတကြအက ၊

ၿမ႕ရး တာတစရာေကာလညး ၿပေလ၏။

ထအခါ ၿမ႕ရးက ေလကား ေထာငတက၍ ဝငသ ဝငသည။ ၿမ႕ရးၿပလရာက ဝငသဝငသည။

ဤသ႔အားျဖင သကရာဇ ၁၁၂၉ ခ ႏစဦး၌ ယးဒယား (ထငး) ၿမ႕အလးက ရယသမးပကေလသတညး။

Page 200: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

စစသႀကး မဟာဗႏၶလ

ျမနမာနငငတြင စစသႀကးမား ရသညအနက အေျမာအျမင ရျခငး ၊ ရရငျခငး ၊ လလဝရယ ရျခငး ၊

ျမငျမတေသာ ႏလးထားရျခငး တ႔တြင သထကလြနေသာ မဟာဗနၶလ စစသႀကး အေၾကာငးတ႔က မကဉး

မကယ ေဖာျပေပအ။

အထကျမနမာနငင ေအာကခငးတြငးနယ တပယငးတြင (ငပယငးလညး ဟ၏) လယယာကငးကြနး

လပ ကငစားေသာကရ၍ ပစၥညးဥစၥာ ခ႕တရာေသာ ဦးေပါကေတာ ၊ မယမၿငမတ႔မ ေမာငရစ ၊ ေမာငေအး ၊

မယဒတ ၊ ေမာငျမတေန တ႔က ေမြးဖြားရာ ေမာငရစကား ေနာငအခါ မဟာဗႏၶလ စစသႀကးဟ ထငရားေကာ

ေစာသ ျဖစလာေလသည။

ေမာငရစ၏ ဖြားသကရာဇကား ၁၁၄၄ ခ ၊ တနေဆာငမနးလဆနး ၂ ရက ၊ တနလၤာေန႔ နနက

တစခက တးအခန ျဖစသည။

ရနကနၿမ႕ ကြယလြနသ ေဗဒငဆရာ ဦးထြနးၿငမးထမ ရေသာ ဇာတာပအရျဖင ကနတြင ၁-၂-၃-၆ ၊

တ တြင ၄ လ ၊ ၿဗစၧာတြင -၀ ၊ ဓနတြင - ၅ ၊ မနတြင - ၈ တညေနေလသည။

ထေဗဒငကနးအရ မညသည ေနရာမဆ ျပလပေဆာငရြကလင ထးထးခ ြနခ ြန သမားထက ကလြန

ေအာင ေကာငးသညေနရာ၌ လညးေကာငး ၊ ဆးသညေနရာ၌ လညးေကာငး ျပတတ၏။ အလြန ထက ျမက

ေသာ စတလညး ရတတ၏။

ေမာငရစ ၁၃ ႏစေကာခန႔တြင ဖခင အနစၥေရာကေလရာ ဤလမမညသည သားႀကးျဖစသညအ

ေလာက အမ မဆးမႏင ညငယ ႏမငယ မားက မမပငလင ပငပနးႀကးစြာ လပကငရာေဖြ ေက ြးေမြးရ၏။

အမက အလြနရေသ၏။

အရြယေရာကေသာ အမေထာငျပ၏။ ေရးေရး ေႏာငးေႏာငး ယေသာ မယားမားကား မယေဟမ ၊

ရငမငးဘး ၊ မယသလ သးေယာက ရေၾကာငး သရသည။

မယေဟမမ မအဘး ၊ မႀကးဘး သမးႏစေယာက ေမြးသည။ ရငမငးဘးမ ေမာငကနႀကးက ဖြား

သည။ မယသလမ မေရႊစ ၊ မတတတတ ၊ ဦးႀကး (ဦးေမာငႀကး) ၊ ဦးခ ၊ ခငခစမယ တ႔က ဖြားသည။

မစၥတာေကာက ေရးေသာ ရာဇဝငဖတစာမ ရေသာ ဓာတပအရ ဦးေမာငႀကးမာ တပယငးမငးႀကး

ျဖစသည။ ေကာလငးမငးသား၏ ေျမး ဦးေမာငေမာငတင မတတမးအရ ဦးခမာ တပယငးဝန ျဖစသည။

ခငခစမယမာ မငးတနးမငး တရားႀကး၏ ညေတာ အမေရ႕မငး (ကေနာငမငး)၏ ကယလပေတာ ျဖစသည။

Page 201: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ေမာငရစသည အၾကမးအတမးဘက ၊ စစဘက၌ ဝါသနာပါ၍ ဘးေတာ ဦးဝငး၏ေျမး အမေရ႕မငး

စစကငး မငးထမာ ကယရေတာတပသား အျဖစႏင ဝငေရာက ထမးရြကေလသည။ ဤသ႔ ထမးရြကေနစဉ

ဓားေရး ၊ လေရး တ႔၌ မားစြာေလလာလက အရငအမႈေတာက သကစြန႔ ႀကးပမးထမးရြက ၊ ရရရငရင

ရကရကစကစက ျပတတေသာေၾကာင အမေရ႕မငး အမေတာက ဘလးေစာငသညဟ လတ႔ ဆစမတ

ျပၾကကနသည။

အမေရ႕မငး စစကငးမငးသည ၁၁၈၁ ခ၌ နနးတကရ၏။ ေနာငအခါ ဘႀကးေတာ ဟတြငသည။

ေမာငရစမာ အမေတာပါက ြန ျဖစ၏။ အမႈေတာက သကစြန႔ႀကးပမး ထမးပါေသာလညး ေပၚေပၚထငထင မရ

၊ အခးအေျမာက မခခ႔ရေလ။ ယခ မမအရင ဘရငအျဖစ၌ ထငေပၚ အခးအေျမာကခရေအာင ျပအဟ တစ

ေန႔ ညလာခ၌ မမႏငအတ ခစားေနေသာ နႏၵဗလ အမညရေသာ မငးခငးငယ တစေယာကက အေၾကာငး

တစစတစရာ မရဘ ရတတရကထ၍ ေထာငးထေလ၏။

ထအခါ ေမာငရစက ဖမးဆး၍ ၎၏ ထးျခားေသာ အမအရာက စစေဆးေလ၏။ ေလာကသညကား

" မနလပါ ၊ ထားလငလညး ရငရမည ၊ သတလငလညး ေသရမည ၊ က ြနေတာမးသည အမႈေတာက သက

စြန႔ႀကးပမး ထမးရြကလာသညမာ ၾကာလပါၿပ ျဖစေသာလညး ထငထငေပၚေပၚ မရ ၊ အခးအေျမာက မခရပါ

ေသာေၾကာင အရငေရ႕ေတာ၌ ထငေပၚလ၍ ဤသ႔ျပမျခငး ျဖစပါေၾကာငး ေလာကဝပါသည ဘရား " ဟ ရဝ

စြာ ေလာကေလ၏။

ဘႀကးေတာလညး မားစြာႏစသက သေဘာကေတာမ၍ သေတာဆင အရာက ေပးေတာမသည။

ထအခါ အသက ၃၇ ႏစရၿပ။

ထ႔ေနာက မၾကာမ အလဝန ခန႔ေတာမသည။

၁၁၈၁ ခတြင မဏပရ မကးႏြ၍ ဤအလၿမ႕ဝနက ႀကးၾကပေစလႊတ တကခကေစ၏။ အမႈေတာက

နာမညရေလာကေအာင ေကပြန ေခာေမာစြာ ေဆာငရြကခ၍ ျပနေရာကေသာအခါ ' မဟာဗႏၶလ ' ဟေသာ

ဘြ႔က ရေလသည။

၁၁၈၃ ခတြင အာသေစာဘြား မကးႏြ၍ မဟာဗႏၶလက ေစလႊတႏမနငးေစသည။ ေစာဘြားက နနး

ခႏငထတ ၊ အာသက သမးေလသည။ ၁၁၈၄ ခတြင ျပနေရာကၿပးေနာက အဂၢမဟာ ေသနာပတဝနႀကး

ခန႔ေတာမသည။

၁၁၈၅ ခ ရခငျပည ရငမျဖက ြနးသ႔ စစတေကာငးတ႔ လာေရာက အလစကသညက နတပစမႈကစ၍

အဂၤလပတ႔ႏင အခငးျဖစပြားရာ ဘဂၤလားအထ သမးပကရန မဟာဗႏၶလ ႀကးမႉး၍ ရခငသ႔ ခရသည။

ဤသ႔ခစဉက ' ဗလမႉးဝနႀကး သတးမငးႀကး မဟာဗႏၶလ ' ဟ ဘြ႔တပေတာမသည။

Page 202: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ေရာကၿပးေနာက ေဂၚေတာပလငအထခ၍ တကခက စစေရးသာေနေလသည။ ဤအေတာအတြငး

အဂၤလပတ႔က ရနကနသ႔ ပငလယလမးက လညသြား၍ တကခက သမးယေလသျဖင အထကသ႔ မတကနင

ေအာင ကာကြယနငရန အမန႔ေတာႏင ျပနေခၚေသာေၾကာင မဟာဗႏၶလ ျပနလာရေလ၏။

ဤသ႔ တပျပန၍ သမးခရာ၌ မလြယကေခ။ တပက အစစခြ၍ ဧရာဝတသ႔အေရာက တစလမးစ

လာၾကၿပးေသာ ဓနျဖ၌ဆရန အမန႔ေပး ခ၏။ လမး၌ လအေသအေပာက အလြနမားျပားစြာ၏။

ဤသ႔ ျပနေရာကၾကေသာ ၁၁၈၆ ခ ၊ ကဆနလတြင ရနကန ၾကညျမငတင (ေၾကးျမငတင ဟ ရသင

သည) တ႔၌ လာေရာက တကခကၾက ရ၏။ အဂၤလပမားက ေရႊတဂကနးေတာက အေျချပ၍ တက၏။

ထသကရာဇ ေတာသလငးလပ ဘရငက ျပနေခၚ၍ ' သတးသဓမၼ မဟာဗႏၶလ ' ဘြ႔ေတာႏင စစသႀကး

အရာက ထပမခးျမင၍ စစေတာငးၿမ႕က ေပးေတာမသည။ ေနာက ရနကနသ႔ ျပနလာရ၏။

ထသကရာဇ ျပာသလတြင ျမနမာတ႔ အေရးနမ၍ ရနကနက ခြာၿပးလင ဓနျဖသ႔ ေရႊ႕ခရ၏။

ဓနျဖသ႔ေရာကေသာ ႀကးကယခငခေသာ ခတပမားက ႏစလတတ ေဆာကတည ျပငဆငလက ေန၏။

ဤအခါ ျမနမာတ႔မာ စစသား ၁၀,၀၀၀ ေကာေလာကသာ ရေတာသည။

အဂၤလပတ႔က ခတပေျမာကဘကတြင တပစြေန၏။ အဂၤလပေရတပကမကား ဓနျဖေအာကနားက

ေကာကခေန၏။

၁၁၈၆ ခ ၊ ေႏာငးတနခးလဆနး ၁၄ ရက (၁၈၂၅ ခ ၊ ဧၿပလ ၁ ရကေန႔) နနကတြင အဂၤလပတပက

ဗးအေျမာကျဖင ႀကပစေလသည။ ျမနမာတ႔က အတနငယသာ ျပန၍ ပစခတနငေလေတာ၏။ နနက ၉ နာရ

ေလာကတြင ဗႏၶလသည မမ ၾကညရႈစမေနကအတငး တပက လည၍ ၾကညရႈလာရာ ေမာစငသ႔ေရာက ၍

ေခတထငနားလက အခ႕ ဗလမႉးတ႔အား အမန႔ေပးေနစဉ အဂၤလပတပမ ဗးဆနတစခ အနားသ႔ ကေရာက

ေပါကကြ ထမနေလသျဖင ပြခငးၿပး အနစၥေရာကေလ၏။

အေလာငးက ခကခငးသျဂႌဟေလသည။ အရးကယ၍ မလြနတြင အရးအးေစတ တညသညဟ

အဂၤလပတ႔ မတတမးတြင ေတြ႕ရသည။

စစသႀကးကလင ည မငးထငမငးေခါငက အပခပရန အပႏငးၾကေသာလညး လကမခဘ ထြကေျပး

သည။ တပကစဉကလား ျဖစ၍ ပကေလသညႏင အဂၤလပတ႔က အလးစ သမးေလသည။ ထြကေျပးလာ

ေသာ မငးထင မငးေခါင ကလညး ဤသ႔ ျပရာသညေလာဟ ဘရငက ကြပမကလကေလ၏။

ဤသ႔လင မဟာဗႏၶလသည အသက ၄၂ ေကာ ၄၃ ႏစအတြငး၌ အနစၥေရာကရေလသည။

အရပျမငျမင ၊ နားထငကယကယ ၊ အခးအစား ကန၍ သနစြမးသနမာသည။

Page 203: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

အသား အတနပင ညသည။ မကစ စပါးၾကည ရသည။ စစကငးမငးထ ခစားစဉက ' ေမာငမငးမကစ

ေစာငးေယာငတကား ' ဟ မန႔ေတာ မသညက " မနပါ ၊ သညမကစမးမ တငးျပညက ၾကညနငပါသည " ဟ

ျပနေလာကဖးေသာ ဟ၏။

အရညအခငးႏင ျပညစစြာ၍ ဘြ႔အမညမားစြာ ရသည။

(၁) ငယမည ေမာငရစ ။

(၂) အသက ၃၇ ႏစတြင ၿဗတကသေတာဆင ျဖစသည။

(၃) ေနာက အလၿမ႕ဝန ျဖစသည။

(၄) မဏပရက ေအာငခ၍ ျပနလာေသာအခါ ' မဟာဗႏၶလ ' ဘြ႔က ရသည။

(၅) အာသက နငခ၍ အျပနတြင အဂၢမဟာ ေသနာပတ ဝနႀကး ခန႔ေတာမသည။

(၆) ရခငသ႔ ခခါနး၌ ' ဗလမႉးဝနႀကး သတးမငးႀကး မဟာဗႏၶလ ' ဘြ႔ ထပ၍ရသည။

(၇) ေနာကဆး အဂၤလပႏင တကေနစဉ ' သတးသဓမၼ မဟာဗႏၶလ ' ဘြ႔ စစသႀကးအရာ စစေတာငးၿမ႕ တ႔က

ရသည။

ဤစစသႀကးမး ရားေပသည။ ရေသသငသက ရေသ၍ ဝတရားက ေကပြနစြာ ေဆာငရြကေလရ၏။

သစၥာႀကး၏။ ဆငးရႏြမးပါးရာေသာ အမမဆးမႏင ညငယတ႔က မမသည သားႀကး ျဖစသညအတငး အသက

၁၃ ႏစ ၊ ၁၄ ႏစ ရြယကပငစ၍ ပငပနးစြာ လပေကြ းခရ၏။ အမက အထးသျဖင ရေသ၏။ အမႈေတာက ထမး

စဉကလညး ခကတျခငး မရ ၊ စတပါလကပါ အလြနေကပြန ေကာငးမြနစြာ ေဆာငရြကေပ၏။

ရရငျခငးလညး ရ၏။ မမကယက ထငေပၚေစလ၍ အျခား မငးခငးတစေယာကက ထ၍ ေထာငး

ထသညမာ သရေဘာနညးေသာ သာမည လတ႔၏ ျပမျခငး မဟတေပ။ မဏပရ ၊ အာသ ၊ စစတေကာငး ၊

ရခင ၊ ရနကန ၊ ဓနျဖ စစပြတ႔တြင တြန႔ရြ႕ျခငး မရ ၊ မမသာလင ေရ႕က တကေလရ၏။

အခ႕က ဗႏၶလ ရကစကသညဟ ေျပာၾကသည။ ဤသ႔ ရကစကသညမာ အလပဝတရားေၾကာင

လညးေကာငး ၊ ေခတကာလအေလာက ဓေလထးစေၾကာင လညးေကာငး ျဖစရ၏။ ဝတရား မေကပြနေသာ

တပသားက မမကယတင တစခါတစရ ႏပကြပျခငး စသညတ႔မာ စစသားတ႔သည နညးစနစကန ၊ ဝတရား

မပက ႀကးစားေလေအာင ဤသ႔ျပမပင ျဖစေတာမည ေခတအခါ ထးစလညး ရေလသည။ အျပစအေလာက

ေနာကလတ႔ သတရေစရန ျပလပျခငးလညး ျဖစေလသည။ သကသကေစာကား မတရားျပသည မဟတေပ။

Page 204: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

စငစစေသာကား ဤစစသႀကး သေဘာထားမေသးေခ။ ရနကနစစပြ၌ အဂၤလပတ႔က ျမနမာသ႔ပနး

မားက ေဆးရတြငထား၍ ေကာငးစြာ ျပစကမသညဟ ၾကားလင အဂၤလပ သ႔ပနးမားက ညႇဉးဆကလ မျပဘ

ေကာငးစြာ ကသၾကညရႈရန ဗႏၶလက အမန႔ေပးေလသည။

ဓနျဖတြင အေရးပကရသညမာ အေၾကာငးမညညြတ အခြငမသာေသာေၾကာင ျဖစရသည။

အထကက စစကမားလညး မေရာက ၊ ရခင ၊ စစတေကာငး ကတစဆင ကးခရသျဖင စစသညမား

အလြနပနးေနေလၿပ။ စစသည အေရအတြကမာလညး မားစြာ ေလာသြားေလၿပ။ တစဖန ျမစကဉးေသာ

ေနရာက ခတပမျပဘ ျမစကယေသာေနရာက ခတပျပမေလသည။ ဤသညတ႔ေၾကာင အေရးမလ

ရရသည။

တစေၾကာငးလညး ဗႏၶလ ကဆးရျခငးမာ ေရတမတြင နစသကသ႔ ရသည။ တပက လည

လညၾကညရႈေနစဉ ဗးထ၍ ရတတရက ကဆးရသည။ မကရးပါမကား မနငေသာလညး မရးဟ

ထငဖြယရသည။

အထးသျဖင ထေနာကဆးအခန၌ က ြနပတ႔၏ စစသႀကးသည မညကသ႔ သေဘာထား ျမငျမတပ ၊

မညကသ႔ ျမြကဆသြားပမားက ေအာကတြငပါသညအတငး မတသားသတျပရာသည။

" ငါတ႔မာ အေၾကာငးမညညြတသျဖင အေရးတ႔သည ပကေယာငတကား။ သ႔ပငျဖစေစကာမ

ငါတ႔သည သတကလညးေကာငး ၊ ဝရယက လညးေကာငး မေလာအပေခ။ ျမနမာတ႔၏ ဂဏက ငါတ႔

ဆယရမည။ ထမတစပါးလညး ျမနမာျပညဖြား စစသႀကးသည ေသသငသည ေနရာ၌ မတြန႔တ ေသ၀ခ

ေၾကာငးက ငါတ႔သည ထငရားေစအ "

" တစေၾကာငးလညး စစသႀကးရလက အေရးပကေသာ ရာဇဝငညႇးရာသည။ စစသႀကး ကဆး၍ အ

ေရးပကေသာကား ျမနမာတ႔က လညးေကာငး ၊ အသငစစသားတ႔က လညးေကာငး အျပစဆၾကလမမည

မဟတ။ အျပစဆဖြယရာလညး မရေတာေခ။ သ႔ေၾကာင ငါသည ျမနမာနငင၏ ဂဏက ဆယခေပအ ၊ အမြမး

လညး တငခအ။ အသငတ႔လညး ယခ ငါ စြန႔စားသကသ႔ ရရငတညၾကညစြာႏင အေရးအရာ ရက မတြန႔မတ

စြန႔စားၾကရန ငါသည လကငငးအမန ပစျပခေပေတာအ။ လကနာၾကပါကနေလာ " ဟ စတထားျဖင လညး

ေကာငး ၊ ေျပာဆျခငးျဖင လညးေကာငး ၊ ျပမျခငးျဖင လညးေကာငး အသကက စြန႔လက အဓြန႔ၾကာရည

အၿမတညေအာင ဤျမနမာျပည၏ အကးက သယပးေဆာငရြကသြားခ ရာေလသတညး။

စစသႀကး မဟာဗႏၶလဘြ႔ေလးခးႀကး

(စာဆေတာ ဦးမငး ေရးစပသည။)

ေတာငခပတငမ ၊ ေအာငပြေတာသစလ႔ ၊ ေကာရစေစ ေပၚထြနးတ ေမာကြနးပ။

Page 205: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ေျမမးငယေစာငးေတာင ၊ ဗလေျခငယေဆာငသည ၊ အေခါငသမ႓န ကညးႏင ႀကမဟ ၊ ကလကၤရာဇသ႔ ၊

သညစစက ျဖစျဖစကယညကေက ၊ နႏၵေသလ ။ ေအာငေျမသဉာဏ ၊ သ႔ထကကယ သနေတာတယ ၊

ဆဒၵနရ ကနဝငမာ ၊ ရးညာတင ေသနဂတေပမ႔ ၊ ခပတငးေအာင ဖနမားပါဘ ၊ ျခားသန႔တစဂဏ။

ဆယႏစျဖာငယ ၊ ဘဂၤါဘလပ ၊ ကာလကတက ၊ အမတကယႏြရ ၊ ခးခတမ ၊ တဂ ဒလ ၊ မခသးဝမာ ၊ မစၧာ

အယ ၊ ကလားျဖက ၊ လြယကသ႔ပနး ၊ ေရႊလကရ ဖမးမယလ႔ ၊ ေအာငခနးစတည ၊ မငးဝျပညက ၊

ဇာနညႀကးေနာင ၊ ညာရးေတာေထာငဆမ႔ ၊ ေအာငပြဘမာ ၊ ဝသနေျမေလးလ႔ ထးပါဘ။

ေဒဝါငယေဒ၀ ၊ အာဠာဝကႏင ၊ ယကၡကမ႓ဏ ၊ အတနတနလညး မာရပဏၰက ၊ မကရနျပက ၊ ေၾကာကရ

ေသာတြင ၊ ရာတျပငမာ ၊ တကဆငသနၾကြား ၊ ေျခာကဆယအားႏင ၊ ဗလမားျမေတ ၊ ပငလယေဝေအာင ၊

တကေနနႈနးတ ၊ ေရႊဘနးေတာၾကခကမ႔ ၊ ဇမၺတကခရငမာ ၊ စစေျမပင ဘရငသးေပမ႔ ထးဓပတ။

Page 206: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

စြန႔စားေသာ ျမနမာတပသား ငါးေယာက

ျမနမာဘရင ဘႀကးေတာလကထက မဏပရက မကးႏြ၍ ၁၁၈၁ ခတြင တကခကသမးယၿပးေနာက

ကနၷဝနက ေသနတစစသည ၂၀၀၀ ႏင ၿမ႕ေစာင႔ထားေလသည။

ထအခါ ထြကေျပးေသာ မဏပရေစာဘြားသည လသစေဆာငး အားျဖည႔၍ ၁၁၈၂ ခတြင မဏပရက

လာေရာက ဝနးဝငး၍ တကခကေလသည။ သးေလးလ ရေသာ ၿမ႕တြငးရ ၿမ႕ေစာင႔ ျမနမာတ႔

ခယမးမးေကာက နညးပါး ၊ အစာေရစာ ရားပါး ငတမြတသည႔အျပင အကအညလညး လသျဖင႔ ဘရငထ

လလႊတလေသာလညး ကသညးမားက ေလးမကႏာလး အထပထပ ဝနးရထားသျဖင႔ မလႊတနင

ရၾကရေလ၏။

ထအခါ မမတ႔ အမးသားအတြက အသကစြန႔လေသာ ျမနမာတပသား ငါးေယာက ထြကလာေလ၏။

တပသား သရေတာ ငါးေယာက ငစေန ၊ ငေပ ၊ ငေန ၊ ငဆနး ၊ ငလနးပင တ႔က " ေလာကလႊာငါးေစာင

ေရး၍ က ြနေတာတ႔က တစေစာငစ ေပးပါ ၊ ကသညး နယေျမက ေဖာက၍ ထြကပါမည။ ငါးေယာကလး

ေသေသာ ေသပါေစ ၊ သ႔ရာတြင တစေယာကေယာက လြတေသာ အမရပရ ေရႊၿမ႕ေတာသ႔

ေရာကနငပါသည။ က ြနေတာတ႔ အသကကစြန႔၍ အမႈထမးပါမည " ဟ ေလာကၾက၏။

ဗလမႉး တပမႉးတ႔ သေဘာတ၍ ထအတငး ေစလႊတ၏။ သရေတာ ငါးေယာကသည ညဉ႔အခါ

ကသညးတ႔ အရတပက ေဖာက၍ သြားရသည။ ေန႔အခါ ေတာနကရာ ပနးေအာငး၍ ေနရသည။ ငါးဦးအနက

ေလးဦး မလြတ ၊ အဖမးခရေလသည။ ငစေန တစေယာကသာ လြတ၍ ငါးညဉ႔ႏင႔ တမးသ႔ေရာကသည။

ေန႔ညဉ႔မဆ အျပငးလာခ႔ရာ ၁၅ ရကၾကာမ ေနျပညေတာသ႔ ေရာကေလသည။

ထအခါမ အစားအစာ ၊ စစကရ၍ ျမနမာတ႔သည ကသညးတ႔က တြနးလနၿဖဖက နငေလသတညး။

Page 207: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ျမငးစးကငလည အစြမးေကာငးေသာ မနကႀကးႏင မယဘယက

မႏေလးၿမ႕တည နနးတည ၊ မငးတနးမငးတရားႀကး လကထက ၁၂၂၈ ခတြင သားေတာမား

ျဖစေသာ ျမငကြနးႏင ျမငးခတင မငးသားႏစပါးသည လညးေကာငး ၊ ေနာက အမေရ႕မငးသားေတာ

ပနးတမမငးသည လညးေကာငး ေသာငးကနး ပနကနၾကေလသည။

ထအခါဆက အမရပရတြင ၿမ႕ဝနကေတာေဟာငး ျဖစေသာ အသက ၄၀ ခန႔ရ မဆးမ မနကႀကး

ဆသ ရသတတ။ ဤ မနကႀကး မာ မမ၏ လငေယာကား ၿမ႕ဝနက ဘရငက မတရားျပဖးသညဟ

စတနာလကရ၏။ ယခ ပနကနရာ၌ အခကရေလသျဖင ထၾကြသတ႔ဘကက ဗလတစဗလ ျပလပပါဝင

တကခကေလသည။

မနကႀကးသည ျမငးစး အလြနကငလည၍ အစြမးေကာငး၏။ ျမငးေျပးစဉတြင ရပ၍စးျခငး ၊

ခန၍စးျခငး ၊ ေနာကျပနစးျခငး ၊ ေျခတစေခာငးေထာက၍ စးျခငး ၊ ခါးညြတ၍ စးျခငး ၊ ျမငးမ သက၍

မေအာင ျပနတကျခငး စသညျဖင အဩေလာကေအာင စးနငေလသည။ တတ ၊ ဓား စသညလညး ၿပးေသာ

ဟ၏။

ဆခသည မနကႀကးသည တပတြင ဗလျပ၍ ဆပငက ဖားလားခလက ျမငးစး၍ ေရ႕ကထြက၏။

မငးတရားႀကး၏ တပသား တပဗလမားလညး တစဖကက မနးမ ျဖစေန၍ သနၿပးလင ဖရဖရ ေနရာမက

ရ၏။

အေၾကာငးက ေလာကမ မနေလးဘက၌လညး ထမနကႀကးကသ႔ပင ကငလည အစြမးေကာငးေသာ

မယဘယက ဆသက ဗလတင၍ တကၾကေစေသာအခါ သပနတ႔တပ အေရးနမ၍ ဆတခြာရေလ၏

ဟသတညး။

Page 208: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

စေလဦးပည

၁၂၁၄ ခ၌ နနးတကေသာ မႏေလးၿမ႕တည နနးတည မငးတနးမငးတရား လကထက၌ စေလဦးပည

သည စာေရးပညာရတစဦး အျဖစျဖင အလြနေကာေစာေလ၏။ ငယမည ေမာငပတစည။ ရငမည ဦးပည။

မငးလသခၤယာဘြ႔ႏင ရြာစညရြာက စားရသည။

၁၂၂၈ ခ၌ မငးတရားႀကး၏ သားေတာမား ျမငကြနးႏင ျမငးခတင မငးသားႏစပါးတ႔

ထၾကြပနကနေသာ အေရးတြင ဦးပညက ထသ႔ထၾကြရန အခနအခါေပးသညဟ ဖမးဆး

အသတခရေလသည။ (စငစစ အသတမခရ။ တစနညးနညးျဖင ထြကေျပး ပနးေရာင သြားေလသည

ဟလညး အခ ႔ မတယၾက၏။)

ဤသ႔ အျပစေရာက၍ အသကအႏရာယ ေရာကစဉတြင ေရးသြားေသာ ကဗာမားကား

ေလးခး

ဟတပေလ နႈတေခြဟရမာျဖင ပေဗၺစ ထငပါရေလ။

ေကာသလရယလ႔ ဘဝမာ သေရလနးပါတ

ေရႊနနးစရာနရနမ ခါခနတန ပကစၿမေပမ႔ စြမသေဝ။

အကသလ ဃာတကတကယက ယခလ လာလ႔ျဖတတာေၾကာင

ဇရပသ႔ေျပးရေခ ေခြးေသသ႔ ေသရျငား။

သလကႏငပင ဝပါတၾကမၼာထငင

ေရႊနနးရင မေဝခြနငဘး ပြေတြ႕အမား။

(ေရႊဉာဏရင မေဝခြနငဘး ဟလညး ေတြ႕ရသည)

ေတးထပ

လကၡဏာ ဟနမကခငေတာ အနႏ ခကေထြ ၊

ကမမ အသကရည (ေရ)မယ ကမကေရယဆငး။

ေတြးမတငး စတနာတယ မအပတာေလးညဉအလငး။

ကာလက ေထာငးခငၿပ ေၾကာငးအငေနာမရငး။

Page 209: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ေကာငးခငေသာနဖငးလ႔ ဒရငးသ႔လည (လ႔) မယ။

မခလ႔ ေပၚတသြားေတာင ရယသလား ေမးၾကရာတယ။

စကားေၾကာင တရားကြယ အလားဝယကနခနးလ႔

ဘနနးျမင႔ အေဆာငေဆာင ကငးရေလေအာင ၊

' မငး ' ဆသမ ကြငးေရာငမယ ထမငးေတာင စာခငဘးေလး။

ရာဇဝတသငေနစဉ စေလဦးပညက ၿမ႕ဝန ဦးသာအးထ အပထားရာ အသတခရသညဟ

ၾကားေသာအခါ မငးတရားႀကးက " လက ေခြးသတေလရ " ဟ ဆျမညေတာမေသာ ဟ၏။

Page 210: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ေတာငသမနလယစားဦးေဖ

၁၂၄၀ တြင နနးတကေသာ သေပါမငးလကထက၌ စာဆေကာငးတစဦး ျဖစေသာ

ေတာငသမနလယစား ဦးေဖမာ မငးေဆြမး ျဖစသည။ ရေနာငေမာငတတတ႔ႏငအတ စးေတာျမငးဝန ျဖစ၍

သေပါမငး ၊ ရေနာငေမာငတတ ၊ ဦးေဖ ဤသးဦးမာ အတနပင ရငႏးခစၾကညၾကသည။

ဦးေဖသည စာေရး အလြနေကာငး၏။ စာေရးဆရာတ႔သည ၾကညၾကညလငလင ၊ သာသာယာယာ

ေနတတၾကသညအေလာက ဦးေဖသည (မနေလးၿမ႕) ေဗာဓကနးအရပရ မမ၏ေနအမတြင

ပနးမနဥယာဉႏင႔ ေရႏငစမးႏင ေနေလသည။ ေငြငါး ၊ ေရႊငါး ကေလးေတြကလညး အလေမြးထား၏။

စာေရးေကာငးသညျဖစ၍ ' မငးေကာရာဂနႏၵ ' ဘြ႔က ရသည။

တစခါေသာ သေပါမငးႏင ဒငးခငခငႀကးတ႔ တတတဆတ ခစႀကကေသာ အေရးတြင ဦးေဖက

စာေရးေပးသည။ ကညဆကစပ ေပးသညဟ မဖရားႀကး (ထပစဖရားလတ) သရရငးတြင ေငြစားမႈတြင

ပါဝငသညဆ၍ ဦးေဖ က အထကမးေကာငးသ႔ ပ႔ေလသည။

သ႔ရာတြင ဦးေဖက ကညေလာကထားေပးသျဖင ဗနးေမာဝန ျဖစေနရေသာ ဝါးႏြယကနး

သႀကးေဟာငး ဦးေထာငဗလက ေကးဇးတ႔ျပ၍ ကညမစသျဖင ဦးေဖသည မးေကာငးသ႔ မေရာက ဗနးေမာ

တြငပင ေနရသည။

ဤသ႔ အပ႔ခရၿပးေနာက မဖရားႀကး၏ အမကမေျပ ျပငးထနေနသညႏင မမ ေသရေတာမညက

သေသာအခါ ေအာကပါ ေတးတပက ေရးစပခေလသည။

ခစရသခငခငင ဘဝငျမငသကညႇာ ၊

ဆငမသငခကပါလင သကသာရာမရ ၊

တကယလ႔ တမးခေခာလင စမးန႔ေနာဘနးခငလာပါ။

ကလာပစရပၾကြငးကယ ျပတယြငးယကာယ ၊

ဖတသျဂႌဟဈာပန ျပာကမျပနပါ။

ဝဇရာ စနသငလငးငယႏင တစရနခငးလမးခငလ႔မာ။

ဝတႎဆငးနနးကနၷရာက လမးထနဝါေဝဝငးႏင၊

ေရႊပယငး ေငြလကေတာ ဘနးကငခေနာ။

Page 211: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

အသဘကမၼ႒ာနးေတာက ၾကငနးေပာ အ ရႈလညေလး။

ထသညေနာက မၾကာမပင အသတခရေလသတညး။

Page 212: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

လကငငးအကး ခစားရေသာ အဖးတန ကဗာမား

၁ ။ ေသဒဏက လြတနငသည ကဗာ

သကရာဇ ၅၃၆ ခတြင ပဂ၌ နရပတစညသသည ေနာငေတာ မငးယဉနရသခၤက လပၾက၍ နနး

တက၏။ ထအခါ ေနာငေတာ၏ အထနးေတာသား အနႏသရယ အမတကလညး သတေလဟ

သသတတ႔အား အပေလ၏။

သတခါနးတြင အနႏသရယအမတသည ေအာကပါ လကၤာေလးပဒက ေရး၍ မငးႀကးအား

ဆကပါဘဟ အပခ၏။

(၁) သတညးတစေယာက ၊ ေကာငးဖ႔ေရာကမ ၊ သတစေယာကမာ ၊ ပကလငကာသာ ၊ ဓမၼတာတညး။

(၂) ေရႊအမနနးႏင ၊ ၾကငနးလညးခ ၊ မတေပါငးရလက ၊ ေပာစရပၿငမ ၊ စညးစမမကြာ ၊ မငးခမးသာကား ၊

သမဒၵရာ ၊ ေရမကႏာထက ၊ ခဏတကသည ၊ ေရပြကပမာ ၊ တစသကလာတညး။

(၃) ၾကငနာသနား ၊ ငါအားမသတ ၊ ယခလႊတလညး ၊ မလြတၾကမၼာ ၊ လတကာတ႔ ၊ ခႏၶာခငကည ၊

အတညမၿမ ၊ ေဖာကလြတတသည ၊ မခြတစသာ ၊ သတဝါတညး။

(၄) ရခးေကာေရာ ၊ ပေဇာအကြန ၊ ပနခတ၏ ၊ ခကၾကဝပါက ၊ သသာစကမ ၊ ႀကကလတတြနမ ၊ တမယလ

၊ ၾကညညစတသန ၊ သခငမြနက ၊ ခနဘစငစစ ၊ အျပစမေရး ၊ ခြငလငေပး၏ ၊ ေသြးသညအနစၥာ ၊ ငါ

ခႏၶာတညး။

(ေသြသညအနစၥာ ၊ ငါၾကမၼာတညး ဟ၍ လညးေကာငး ၊

ေသြးသားအနစၥာ ၊ ငါခႏၶာတညး ဟ၍လညေကာငး ဆနငေသး၏)

ၾကငနး = ႀကးျမတေသာ ၊ အႀကးအျမတ (ေပါရာဏ)

ခငကည = ၾကခငတညၿမသည။

မခြတစသာ = မလြမပက ၊ မလႊေရာငသာ။

ခကၾက = ေတြ႕ၾက ၊ ေတြ႕ဆသည။

သသတတ႔သည သတၿပးမ ဤစာက ဆက၏။ ဖတေစ၍ ၾကားေတာမလင လႊတေစဟ မန႔ေတာမ၏။

သ႔ရာတြင ေနာကက လကလြနေလၿပ။ မသတခငက ဆကပါမကား ေသဒဏအသကမ လြတမည ကဗာ

ေကာငး ျဖစေပသည။

Page 213: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ဤကဗာသည ရးရးႏင အဓပၸါယသြားလေသာ စာျဖစသည။ အစပအဟပလညး ေကာငး၍

ဖတရြတရာ၌ ေခာေမာလေပသည။ ထစာက ဖတၿပးေနာက ေသသက သနားျခငး ၊ ခစခငျခငး ၊

ၾကညညျခငး မျဖစဘ မေနနင။ ႏလးက အလြနထခကေသာ စာ ျဖစေလသည။

ဤစာက ၾကားရသညကစ၍ နရပတစညသသည တေအာကေမေမ ေနာငတႀကးစြာ ရသညက အ

ဩစရာ မဟတေခ။ ထေန႔ကစ၍ အမကေတာက ခပတညးသမးဆညးကာ " ေနာငသတေစ အမန႔ရ

ေသာလညး တစလေလးသတငးထား၍ စစေၾကာဘ ၊ ေသတနမ ေသေစ " ဟ အမန႔ထတထားေလေတာ

သည။

၂ ။ တစကြ နးပ႔ဒဏ ၊ အေဝးပ႔ဒဏမ လြတေသာ ကဗာ

(က) မဇာေတာငေျခရတ

ေရႊဘနယ မနကညးတရြာ၌ ၁၀၈၉ ခတြင ဦးျမတစက ဖြားသည။ ဤ ဦးျမတစကား ေနာင '

လကဝသႏၵရ ' ဘြ႔ရ အမတႀကးပင ျဖစသည။

အငးဝ ဆငျဖရငလကထက (၁၁၂၅-၁၁၃၈) တြင ရာဇဝတသငသည ဆ၍ မဇာသ႔ အပ႔ခရသည။

ထအခါ ဆငျဖရင၏ ညေတာ အျမငမငး၏ အႀကးေတာအျဖစ ထမးရြကေနရသည။ တစခါေသာ

အျမငမငးသား၏ လပေတာသား ေမာငေအာငထငႏင နနးေတာအပေတာ မမတတ႔သည ခစႀကက နနး

ေတာသစတပ အတြငးကြယရာ၌ စကားေျပာေနၾကသညက ဆငရာက ဝငးဖမးၾကရာ မမတကသာ မသည။

ေမာငေအာငထငက မမလက ထြကေျပးေလသည။

ေမာငေအာငထငက ဆငရာ အျမငမငးထ ေတာငးေတာမရာ မရမ မငးသား၏ အႀကးေတာ ဦး

ျမတစက တာဝနထား၍ မကေတာမၿပးလင မဇာသ႔ ပ႔ေတာမေလသည။

မဇာအရပကား ေတာႀကးေတာငႀကး ၊ လသမနး ၊ ရားပါးေသာအရပ ၊ အလြနခမးေအးလက အဖား

ငကႀကးေသာအရပ ျဖစသည။ (ယခ ကသာ ထးခငနယတြင ရသည) ထအခါဆက ရာဇဝတသင၍ အေဝးပ႔

ဒဏခရသက ထမဇာအရပသ႔ ပ႔တတသည။ ယခေခတ တစကြနးပ႔သညႏငတသည။

ဦးျမတစ (လကဝသႏၵရ) မဇာ ေရာကၿပးေနာက မဇာမေန၍ ရတပဒစ ေရးဆကလကရာ အလြန

ေကာငး၍ ႏစသက သနားေတာမၿပးလင အေဝးပ႔ဒဏမ လႊတ၍ ျပနေခၚေတာမသည။ ရတကား

ေအာကပါအတငး ျဖစ၏။

Page 214: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

၁ ။ မဇာေတာငေျခ

စးေထြေထြတည ၊ ျမစေရဝနးလညး ၊ ၿမငေတာဆက ၊ ေရႊျပညသာက ၊ တရာေတာမ ၊ မးရရလင ၊

သရကကသေရ ၊ တကၿဖးေဝသား ၊ ေအာငေျမေၾကာေၾကာ ၊ ကနးေမာေမာႏင ၊ ဘးေတာေကာငးမႈ ၊

တညထားျပသည ၊ ဇမၺဆမး ၊ ေျခာကေရာငညးမ ၊ ဂႀကးသခင ၊ ေရႊလငးပငႏင ၊ ေရႊျခေသၤေမြ ၊ စ၍ေရေသာ

၊ ေရႊေစတႀကး ၊ အသးသးတည ၊ မတဆးျခယသမး ၊ လပေရာငတနးမ ၊ ေရႊနနးေရႊဘ ၊ အလးစက ၊

အာရမကျမင ၊ ဖးေျမာခင၍ ၊ သညတြငေရႊၿမ႕ ၊ သညသ႔ေစတ ၊ သညဆေရႊနနး ၊ ေျဖာငတနးေတာမည ၊

စတကရညသည။ ။ ေရႊျပညဌာန ေဝးေသာေၾကာင။

၂ ။ သသာေသာငေျမ

ျမစကမးေျခလညး ၊ အေၾကတစျပင ၊ တ႔ေအာကခြငဝယ ၊ ေရရငပတဝနး ၊ ေပာဖြယထြနးလမ ၊ တစကြနး

ေလာကပင ၊ ေဝးမညထငခ ၊ စးသြငညရစ ၊ မဇာျမစလညး ၊ ထစထစသြနးဘ ၊ ခအတႏင ၊ ေတာႀကး

ဆတည ၊ ဆးကကဝယ ၊ ဓဝမေပၚ ၊ ရမႈငးေသာေၾကာင ၊ မေမာပါရ ၊ ေနကတလညး ၊ ဘယကေရ႕ေနာက ၊

ဘယေတာငေျမာကဟ ၊ ေတြးေထာကမမန ၊ ျဖစရဟနက ၊ ဖနဖနအဩ ၊ ၾကတငးေမာစြ ၊ ဘယ

ေတာဘယၿမင ၊ မသနငခ ၊ မခငစတဝမး ၊ ေန႔တငးလြမးရင ၊ ကငးစမးေတာငက ၊ ေလဦးစ၍ ၊ ေနာကမ

ေလရည ၊ အတညတညသည။ ။ ေလျပညလာက ေအးေသာေၾကာင။

၃ ။ ပြခါေညာငေရ

သြနးၿမေပတည ၊ ရေသသဒၶါ ၊ ထးစဉလာျဖင ၊ မဇာရပသ ၊ ေတာငးဆယသည ၊ ေရႊဂေတာႏင ၊ ရႈတငးတင

သား ၊ မးျမငသေခါင ၊ မဇာေခာငက ၊ တစေတာငလးမႈငး ၊ စ၍ဆငးေသာ ၊ ေတာငတငးယက၍ ၊ ဝနးကာ

ေဝ႔သည ၊ ေတာငေငြ႕ေဝေဝ ၊ အေထြေထြႏင ၊ ေလလညးေရာေရာ ၊ မးမပါဘ ၊ သဝါေျဖာကေျဖာက ၊ ဆးႏငး

ေပါကလညး ၊ မးေလာကျပငးထန ၊ သြနးချပနေသာ ၊ ယဂနထငရား ၊ ေတာငေတာဖားက ၊ ရထားယာဉသာ ၊

ေနစၾကာလညး ၊ ေရာငဝါမထြနး ၊ ခမးရာလြနး၍ ၊ တညမြနးခနေန ၊ ေရာကလြယေစဟ ၊ ေစေရလညလည ၊

တလကျမညသည။ ။ ေနျခညျဖာမ ေႏြးေသာေၾကာင။

(၁) မးရရ = မးေလာကမ

ဘးေတာ(ေကာငးမႈ) = ဆငျဖရင၏ဘးေတာ သရမဟာ ဓမၼရာဇာဘြခ မငးညစ (မငးညစ၏သား အေလာငး

ဘရား ၊ အေလာငးဘရား၏ သား ဆငျဖရင)

(၂) အေၾက = ေအာက (အရပ)

ဆးကက = (ဆး + ကက)

Page 215: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ဆး = ဆးႏငး

ကက = ျမညသ

ဓဝ = ဓဝၾကယ ၊ ေျမာကအရပက အမတျပရေသာၾကယ

ကငးစမးေတာင = ထအရပ၌ရေသာ ေတာငတစေတာင၏ အမည။

(၃) ေရႊဂေတာ = မဇာအေနာကဘက ၊ ေတာငေျခေပၚရ ေရႊဂေတာဘရား

ယဂနေတာင = ျမငးမရေတာငက ျခရေသာ ေတာငတစေတာင ၊

ထယဂနေတာငမာ ျမငးမရေတာင တစဝကမျမင၍ ထေတာငထပဖား အျမငေလာကမ ေနလညလည သြား

သညဟ အယရၾကသည။

(ခ) ေအာငေျမသာစပတပ း

၁၁၄၃ ခတြင နနးတကေသာ ဘးေတာဘရားသည ေျမးေတာစစကငးမငး၏ န႔ထနး ရငဝက က

ေျမာကေရႊေရးေဆာင မဖရားႀကး ေျမာကရာမ ၁၁၄၅ ခတြင သားေတာတစေယာက ဖြားသည။ ထသား၏

ငယမညမာ ေမာငဖႀကး ျဖစသည။

ထေမာငဖႀကးအား ျမနေအာငၿမ႕က ေပးသည။ ေနာက ျမနေအာငၿမ႕ႏင လ၍ ပခနးၿမ႕က စား

ရသည။ သ႔ေၾကာင ထမငးသားမာ ပခနး မငးသားဟ ေခၚတြငထငရားေလသည။

တစခါေသာ ခမညးေတာက မကေတာမ၍ အညာသစေတာသ႔ ပ႔လကရာ ေအာကပါ ပတပးသခငး

က ေရးဆကေသာအခါ သနားေတာမ၍ ျပနေခၚေတာမသည။ ၎ေနာက ၁၁၇၂ ခ ၊ သကေတာ ၂၇ ႏစတြင

ပခနးမငးသား ကြယလြနေတာမသည။

ေအာငေျမသာစ ၊ ေသာငယထက ၊ ပလလလ ၊ ခငးသာသညက ။ ။ ေရည႕ည႕တးလငယစးပါလ႔ ၊

ခရးသာသာလမးမာလ ၊ ေရႊတ ေရႊျမစညာ။

ေရႊလကကယကငကာ ၊ သတာေသာငကမးေျခ ၊ စမးေရႊညျပာ ၊ နဝါေရာငေသြး ၊

တမစြယရပကယက ေမး ၊ ေရႊျပညေတာ ေမာတငးေဝး။

ေရႊေသြးမကျခည ၊ ေလျပညယသမး ၊ ျမစမးေရာငည႕ မႈငးမ႔မ႔ေရတ ေရကနသာ။ ။ ပဒေရႊၾကာ အင

ေဝဆာရဂေဘြမာ ညးညးညငးညငး ႀကငေအးမာလာ ပနးစကသငး။

Page 216: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

တစဆငတကေသာ ၊ တစေတာငေကာ ၊ တစေမာရလး ၊ တစခတးလ႔ ၊ တစမးေသာကလင ၊ တစ

ေနဝင ၊ တစခြငၿမငႀကး ဂနငဆးလ႔ ၊ ေတာႀကးေတာငတာ ၊ ေကလာေတာငေစာငး ပတေပါငးငယသာေထြ ၊

သေျပပငနနး ၊ ေရယဉစမးႏင ၊ စခနးတရနေအာငေျမ ၊ အပနးေျဖကာ ၊ ပလာတရႊနး သသာ

ေရႊငကကယညႊနး ၊ ႏစကယစ ဖနတငးကြနး ၊ အလြမးငယေထြ ၊ ေဆာေလျဖး သာျပန႔ျပး မာလာငဖး ၊

လလ႔ျမး ၊ သာထးဆနး ။ ။ နနးေရႊေတာငညြန႔ နတကယစရာ ၊ လြမးေလေအာင ခကပကယဖနလာ ။ ။

မလပါဘႏင ေဆြးေရႊရင ခမးတလ႔ေအး။

သျဖန ။ ။ မေလးကနခစတ ၊ မႏစကယေလး။ ေတာေခာငမာ ေမာငအပလ႔ ၊ ေတာငထပမာေကြး ။ ။

ေတာငျမငဂႏၶမာ ၾကားတငးေမႊး ၊ ေရကနသာ ၾကာတငးေအး ၊ ေရႊျပညေတာ ေမာတငးေဝး ။

(အခ႕မမားတြင ဝယတးဝနဆေတာငလတ ၊ ပတပးလတ ဟ၍လညးေကာငး ၊ ဇာတဆရာ ေမာင

ေကာကခသည မဖရားငယ တစပါးႏင မားယြငး၍ မဇာပ႔ထားရာမ ေရးသားဆကသြငးသည ဟ၍လညး

ေကာငး မတခကမားေတြ႕ရသည)

(ဂ) ' တငတးကကသေရ ' ခ ရတ

အမတႀကး ဦးေပၚဦးသည ၁၁၂၁ ခတြင ဖြား၍ ၁၅၀၀ ျပညႏစ အသက ၇၉ တြင ကြယလြနသည။ ဘး

ေတာ ၊ ဘႀကးေတာ ၊ ကနးေဘာငမငး မငးသးဆက ခစားရသည။ အထးကား ဘးေတာ ၊ ဘႀကးေတာတ႔၏

ကြနယေတာ အမတပညာရႀကး ျဖစသည။

မဟာေဇယသရ သခၤယာဘြ႔ ၊ နားခေတာႀကး နႏၵသၾကၤ ဘြ႔ႏင ေဆာၿမ႕ ၊ ေယာၿမ႕စား အတြငးဝန ၊

ဝနႀကး သတးမငးႀကး မဟာမငးေခါငဘြ႔ ၊ အဂၢမဟာ ေသနာပတ ဗလမႉး ဝနႀကး ၊ ဝနႀကး သတးမငးႀကး

မဟာသဓမၼာ ရာဇာေကာထငဘြ႔ႏင တရားဝနႀကးခပအထ အခးအေျမာက ခရသည။

ထအမတႀကး ဦးေပၚဦးသည ေလာက ၊ ေလာကတရာစာ အလြနတတကြမး၍ ကဗာမားက ပါးစပက

ရတျခညးစ၍ ရြတဆနငသည။ အထးကား သတစပါး စတႏလး ရႊငပဖြယက ေျပာဆ ေရးသားနငေသာ

ဉာဏထး ရေလသည။ မငးေရးမငးရာ အခကအခက မမစတ ရႊငပေသာဉာဏျဖင ေျဖေျဖာင ၊ ရငးလငး ၊

ေခာေမာေစခသည မားလ၏။

အနစၥေရာကေသာအခါ ေသေသာသသည မမေနာကသ႔ ပစၥညးတစစတစရာ ယမသြားနင ၊

လကခညးသာ သြားရေလသညဟ လအမားတ႔ သေစျခငးငာ မမ၏ လကယာလကက ေခါငးျပငဘကသ႔

ထတခ၍ လကဝါးက ျဖန႔ျပထားေစရန သားမယားတ႔က မာခသည။ အရငအကး ၊ တငးကး ၊ ျပညကးက

မားစြာေဆာငခေသာ ပဂၢလႀကး ျဖစေလသည။

Page 217: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ဘးေတာ၏ ေျမးေတာမား ျဖစေသာ စစကငးမငးႏင ဆငျဖရငမယတ႔မ ၁၁၇၄ ခတြင ေမာငေဖခင ၊

မငးကေလး ၊ ေညာငရမးမငးဟေသာ အမညတ႔အျပင စၾကာမငးဟ ယခတငေအာင ေကာေစာသာ သား

ေတာက ဖြားေလသည။ ဘးေတာဘရားသည ျမစေတာ စၾကာမငးကေလး အား ျမပခကတင ဧယငျပလပ၍

ခမေပး ဖြ႔ေတာမလေသာေၾကာင သေမဓ အခြနေတာေငြမ ေငြေတာရစသနး ထတ၍ ဦးေပၚဦးက ႀကး

ၾကပကာ " ယးဒယား (ထငး) သ႔ သြားေရာက ျမေကာငးမား ဝယေစ " ဟ အမန႔ေတာ ေပးေလသည။

ထအမန႔ေတာက ဝနႀကးမားက ျပနၾကား၍ ဦးေပၚဦး ၾကားသရေသာအခါ " အငး မငးႀကးဘရားမား၏

ရငဘရငသည ရငဘရငဝါး မ၀ေသး ပါဘး " ဟ ဆလကေလ၏။

ဘးေတာဘရားၾကားေသာ " ဘရငကပင မေလးမခန႔ ရငးပစြာ ေျပာေလသည " ဟ ဦးေပၚဦးက

အရာမ နတသမးၿပး သႏၷသ႔ ႏငပ႔ေတာ မလကေလ၏။

သနၷသ႔ေရာကမ ေအာကပါရတတ႔က ေရးဆကလကေလသည။

(၁) တငတးကကသေရ ၊ ျမငၿဖးေဝသား ၊ စကေနပမာ ၊ ခကေျမခာဝယ ၊ ေတဇာကြန႔ျမး ၊ ၾကယေသာကရႉး

ႏင ၊ ပလးဥကာ ၊ ကပမာသ႔ ၊ ေရာငဝါမညရႊနး ၊ လညလညထြနးသည ၊ ကြနးႀကးသခင ၊ ဘရငသရဖ ၊

သတးဥက႒ ၊ ေနနတေမာဠ ၊ သရပဝရ ၊ အာဒစ၍ ၊ ဝဇယာနႏ ၊ ယသပ႑ ၊ မဇၩမကၡရာ ၊ ပရေယာသာမာ ၊

ဓရာဇာႀကး ၊ အဆးမးလက ၊ ဘနးမး ေတာကထန ၊ အသမ႓နက ၊ မာနရနညြတေပာ ၊ ကြနဦး ေလာ၍ ၊ ကန

ေတာ ပနထြာ ၊ ေလာကတငပါမည ၊ နာေတာခမမား ဆငေတာဘရား။

(၂) ပြငညႇးရြကေၾကြ ။ ။ ျမခးေဝသား ၊ ဂေမအခါ ၊ တမေျချဖာ၍ ၊ ေခမာဝရ ၊ တငးမမညရ ၊ သဝရ႒ ၊ က

ေမ႓ာဇႏင ၊ ယဒၶယဒြာရာ ၊ ၿမတစြနးသာက ၊ ညႊနးကာ ေမာတနနး အမရသ႔ ၊ မနးဆမျမင ၊ ဆဒၵနရငက ၊

စတတြငရညစး ၊ ျဖာကြနဖးေသာ ၊ ဆြတႏးလြမးေငြ႕ ၊ မခမးေျမေအာင ၊ ကမးေကြ႕ေတာငၿမတ ၊

ရစရပပတလက ၊ ကလ႒မး ၊ ေဘးရနဆးဟ ၊ မးခးသရန ၊ ျမတမဆးႏငး ၊ မလငးခကပင ၊ မကေမာငထြင၍

၊ ေရာငစငေဝပြင ၊ အေျခတငေအာင ၊ ေနမငးပမာ ၊ ရငရပဝါသည။ ။ လာေသာရႈမျခား ထငေပါဘရား။

(၃) လငစးရကရည ။ ။ ဆညခကေလသား ၊ မကေရဝနးလည ၊ စတမၾကည၍ ၊ ေရႊျပညကသာ ၊ တ

ေမာကာႏင ၊ သစၥာေလးနက ၊ ေကးဇးထကသည ၊ မဟဂၢေနာင ၊ က ြနးဦးေသာငက ၊ ညဉေရာငဆညးဆာ ၊

ေန႔ညလာ၌ ၊ ေရႊဗာလစၾက ၊ မန႔ေတာမလက ၊ ယလငယသင ၊ မယသငျဖင ၊ ရငပငေမးေတာ ၊ အေရး

ေပၚလင ၊ ေတြးေျမာမဆငး ၊ ဉာဏခငနႈငး၍ ၊ ဟတတငးထငထင ၊ တငေလာကအငက ၊ ေန႔စဉမေသြ ၊

မတရေခ၍ ၊ ေထြေထြရာရာ ၊ ေအာကေမပါသျဖင ၊ ေအာငခာရ႒ နရႏၵႏင အမရသည ၊ ျပညပရက ၊

မအမသာ ၊ လြမးမးရြာသည။ ။ ခါေနာခဘရားျမငေတာသား။

Page 218: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

(၄) ခြငမးပကေခ ။ ။ စကေတာေရႊတြင ၊ ဆကေနမယြငး ၊ နားေတာသြငးျဖင ၊ လစဟငးခၿပ ၊ ဖြ႔အသဟ ၊

ဘြ႔ညချမး ၊ နနးခငးကးက ၊ ညႊတႏးဘနးရန ၊ တငေလာကခန၌ ။ မနေျႏၵ ၊ ေရႊစတေျပဖ ႔ ၊ ေျဖ

ေဖာဖြယျမတ ၊ ေနႏြယနတက ၊ ဘယမတမ႑င ၊ ေလာကဆနငလမ ၊ ခရငေဝးစြာ ၿမ႕ေကးရြာမ ၊ ေျပး

ကာစကစက ၊ လေတာလက၍ ၊ တကကရကပင ၊ ေလာကစမးခင၏ ၊ ဝမးရႊငၾကညနး ၊ စေတာဦးက ၊

သကးသသာ ၊ သခပါႏင ၊ သာယာသမႈ ၊ နနးရတက ၊ နနးမႈကနေအာင ၊ နနးဘေဆာင၌ ၊ နနး

ေယာငမတမား ၊ သနးနားႏင ၊ စကားေျပစြာ ၊ မေရရာသည။ ။ စာေတာမႈတစပါး တငေပါလား။

(၅) ရငမးစကေရႊ။ ။။ ကနကေျမမ ၊ ထြကေစေရႊခြနး ၊ ရြာေစသြနး၍ ၊ ရမးယြနးတ႔ျပည ၊ ေရာကရသညတြင ၊

ေန႔ရညရကမား ၊ ဘာသာျခားမ႔ ၊ နားပါၿပအ ၊ ၿမ႕သႏၷ၌ ၊ မပမျပင ၊ ထမထငဘ ၊ စစဥဟနမာ ၊ သဝစြာႏင ၊

မညးျပာဆငေလာငး ၊ ဝတညစေဟာငးက ၊ ဦးေပါငးရစကာ ၊ ေျပာဆရာလညး ၊ ပမာမးဘ ၊ ႀကးအကသ႔ ၊ အး

ခေမာမး ၊ ေကာကးဌာန ၊ ဤေဒသ၌ ၊ ေနရမလင ၊ ဘယသရႊငလမ ၊ ဂမင ေခာငၿမတ ၊ ဆမတဆတက ၊

ပယရတလးကာ ၊ ဘာဝနာႏင ၊ ေနပါခငေတာ ၊ အားအငေပာ၍ ၊ မာနေလာဆၾက ၊ မေနာကမာ ၊ (သ-သ-ပ-

က) ၊ သၾကားတဆပ ၊ ခပႏပခသည ၊ စမေရာ ၊ ေစတေတာတြင ၊ ပေဇာမပက ၊ ညနနကက ၊

တျမကလညးလက ၊ ပတးခကႏင ၊ ေနာကဘကကပင ၊ ေခာငကးခြငသ႔ ။ ။ ဝငခငေတာဘရား ရငကယစား

(၆) ကငမးခကေဝ ။ ။ ျမငတးေစသား ၊ မးေျမတတခြန ၊ ယတမလြနေအာင ၊ အမြနရညၾကာ ၊ တညစမငာဟ

၊ ကမ႓ာဦးနတ ၊ လဥက႒တ႔ ၊ ပညတေတာမန ၊ ေဝဖနဟနကား ၊ ေလးတနဓမၼ ၊ သဂၤဟတြင ၊ သေမေဓာ ၊

ခြနသးေသာမ ၊ စစသရကၡာ ၊ ျဖစေစရာ၏ ၊ ပဏၰာေတာပနး ၊ ၿမ႕တစနနးက ၊ ပ႔ျမနးဆကလာ ၊ ကာရကာႏင ၊

လယယာေျမထ ၊ အေျချပလက ၊ ေျပသ႔ျခားပငး ၊ တရားတငးျဖင ၊ လမငးဆငရာ ၊ ထသညတာက ၊ ဘ႑ာ

ေတာျမတ ၊ မငးသးမတေလာ ၊ သတတေတာရန ၊ ရာဇဒဏ၌ ၊ လာဟနကငနႈနး ။ အခြငထးမာ ၊ ႏလးၿမေစ ၊

သးစြေစအ ၊ ေျမသသာနမ ၊ စ႑ာလတြင ၊ ရသညခငခြန ၊ အရြတဝနက ၊ ေကပြနေအာငသာ ၊ သတ႔လာ

ေသာ ၊ စားရာမႈေရး ။ ျပစေကြ းေလာ ၊ အမေဈးကနသြယ ၊ ထသငယႏင ။ သၾကြယသေဌး ၊ တတခြနေၾကးမာ

၊ လမးေရးသာယာ ၊ ၿမ႕တနဆာျဖင ၊ ျပငရာေနရခြန ၊ အသညဝနသ႔ ၊ ရညညႊနမလပ ။ သးရနအပေလာ ၊

စညးၾကပစပ ၊ မႈေတာစက ၊ ကနေအာငမႈမား ၊ တငေလာကထားအ ၊ ဘရားဂေဟာငး ၊ တနေဆာငးျပာသာဒ

၊ ဇရပေကာငးဘ ၊ ထပါရက ၊ ကလမကန ၊ ျပငဆငရနမာ ၊ ဝတကထြက ၊ ခြနဆနကျဖင ၊ မပကစဉလာ ၊

ထားရးသာဟ ၊ ရာဇနကမ ၊ ကမးဖြငကာ အသငျဖာသည။ ။ ၾကာေပာ နတတစပါး ဆငျခငးဘရား ။

အပဒ (၁)၏ အဓပၸါယမာ ေလာကပါမည နာေတာမပါဘရား ဆလသည

အပဒ (၂) ရမးယြနးျပညစပ သႏၷကေန၍ ဘရငက စတကရည၍ ဖးေသာ တမေမာငၾကားမ ထြနး

လငးလကလာေသာ ေနမငး ကသ႔ ထငရျမငရ ပါသည။

Page 219: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

အပဒ (၃) ေနျပညေတာတြင ေန႔လ ညလာခတ႔၌ ဘရငေမးေတာမအပေသာ ၊ သလေတာမအပေသာ

ခရာခဆစ အရပရပတ႔က မမ တငေလာကရသည တ႔က သတရ၍ လြမးလပါသည။

အပဒ (၄) ယခမကား ထသ႔ ခရာခဆစတ႔က ေျပေခာေျပလညေအာင ေလာကမညသ အလေတာက

စတရႊငၾကညလငဖြယ ေလာကနငသမား မရေတာၿပျဖစ၍ မမ ေျပးလာကာ ေလာကစမးခငပါ၏။

အပဒ (၅) သႏၷအရပသည အတနရငးေသး၍ မေပာေမြ႕ပါ ၊ ရေသရဟနးျပကာ မငးကြနးေစတႀကး၌

ဆညးကပ ဝတျပၿပးလင စစကငးဘက ေခာငကးေခာငသ႔ ဝငခငပါေတာသည။

(သ-သ-ပ-က) မာ မငးကြနးေစတႀကးအား သၾကားမငးက ခပႏပေပးေသာ ဘြ႔အမညျဖစသည

ဆသည။ ပါဠဘာသာျဖင ေလးပါဒ ဂါထာဖြ႔ ၿပးလင ထဂါထာေလးပဒ၏ အစစာလး ေလးလးက ယေသာအခါ

ထ (သ-သ-ပ-က) ေလးလးက ရသည။ ထေလးဂါထာ၏ အဓပၸါယခပကား " သတဝါတ႔ အစးအပြားက ရာ

ေသာ ျမတစြာဘရားအား မငးတရားႀကး ၾကညညႏစသက ေစျခငးငာ ငါ သၾကားသည ေၾကးအတျဖင ပ

ေဇာျခငး ျပပါ၏ " ဆလသည။

အပဒ (၆) မငးတ႔ ကငရာေသာ ကမးလာအရကား သေမဓ အခြနက ရငဘရင မသးရ ၊ တငး

ျပညအတြက စစမႈေရးရာ၌သာ သးရသည။ ေရႊနနးရး လမငးဆငရာ ၊ လယေတာ ပယေတာမ ထြကေသာ

ခြနသးေတာႏင တငးတစပါး စသညကဆကေသာ လကေဆာင ပဏၰာတ႔ကသာ ရငဘရငတ႔ သးစြနငသည။

သသာန ၊ စ႑ာလ တ႔မရေသာ အခြနက တစနငငမ လာေသာ သတ႔က ေကြ းေမြးေပးကမး ရသည။ ေဈး

သည ကနသည သေဌးသၾကြယတ႔မ ရေသာ အခြနက ၿမ႕ျပ ၊ ကးေျမာငး ၊ လမးပနး စသညတ႔က ျပငရာ၌

သးရသည။ ဘရားေျမ ေကာငးေျမမရေသာ ခြနသးတ႔က ဘရား ၊ ဂ ၊ ေကာငး ၊ ဇရပ စေသာ သာသနာေရး

ဆငရာ၌ သးရပါသည။

ဤေနာကဆးအပဒသည အေရးႀကးဆး ျဖစသည။ ဘးေတာသည ဘရငတ မသးထကေသာ သ

ေမဓ အခြနေတာေငြမ ေငြေတာရစသနး မမ သားေျမးအတြက သးမညဟ အမတမ မန႔ေတာမသည။ အျခား

ဝနႀကးတ႔ သတမျပ သ႔မဟတ မားေနေၾကာငးက မေလာကဝၾက ၊ သတပညာႏငတကြ သတရေသာ ဦး

ေပၚဦး ကသာ ရငဘရငဝါး မဝေသးဟ ေလာကတငျခငး ျဖစသည။ ဘရငလညး ဆလခကက သတမျပမ ၊

စကားၾကမးသညကသာ အမကေတာရ၍ သႏၷသ႔ ပ႔လကျခငး ျဖစသည။

ထဆကလကေသာ ေနာကဆးအပဒက ဖတရမ အမနသေဘာကသရ၍ ဦးေပၚဦး ဆျခငးသည

ဆသငဆထကေၾကာငး အကးေတာျဖစ ေလာကျခငး ျဖစေၾကာငးတ႔က သျမငလက ေကးဇးတငကာ

အျမနျပန၍ ေခၚေတာမေလသည။

Page 220: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

၃ ။ ေခြးမား တစကြနးပ႔ဒဏ ၊ အေဝးပ႔ဒဏမ လြတေသာကဗာ

ဖးသေတာ ဦးမငးသည ပငးတလၿမ႕နယ ၊ ေရေဝဇာတ ျဖစသည။ ဘႀကးေတာ လကထကႏင ကနး

ေဘာငမငး လကထကတြင စာဆေတာ ျဖစ၍ ဆမြနးႀကးရြာက စားရသည။ ရငအေႏၷာဘာသဓဇ ဟ

ေသာဘြ႔ႏင ဖးသေတာ ျပလပဖး၍ ဖးသေတာ ဦးမငး ေခၚသည။ (စာဆဖက ဦးမငး ဆသလညး ရေသး၍

လဦးမငး ၊ ဖးသေတာ ဦးမငး ဟ ထငရားၾကသည)

ဘႀကးေတာလကထက (၁၁၈၁ - ၁၁၉၉)တြင ေတာသလငးလဆ၌ ေခြးမားအျခငး ၊ ဆျခငး အားႀကး

သျဖင မခမရပနငေသာေၾကာင အမန႔ေတာႏင ေခြးမားက ဖမး၍ (အငးဝၿမ႕ေတာ၏ တစဖကကမး) စစကငး

ၿမ႕ဘကသ ပၾကရ၏ ဟသတညး။

တစေန႔၌ ဖးသေတာ ဦးမငးသည ယငးရေကာကေဆာငဆပဆသ႔ လာခရာ ေခြးထးႀကးတစ

ေကာငက စစကငးဘကသ႔ ပ႔မညဟ ႀကးႏငခည၍ ေလေပၚသ တငထားသည။ ေခြးမႏစေကာငက ကမး

ထပမေန၍ အၾကသည။ ေခြးထးႀကးကလညး ေလထက ျပနအသည။ ဤသညက ဖးသေတာဦးမငး

ျမငရၾကားရေသာ ရယလညး ရယဖြယ ၊ သနားလညး သနားဖြယ ျဖစသညႏင ေအာကပါ ေလးဆစက

ခကခငး စပဆလကေသည။

သညႏစတြင ၊ ၾကျပနရ ၊ ကားမႏငဂမ႓ ။

ေမာငႀကး ႀကးေတြသငးလ႔ ၊ စစကငးဆ ေဇယာၿမ႕ ကးပ႔ျပနၿပ။

ယငးရေကာကေဆာငဆပက ၊ လြမးစတႏင မယတ႔ဆ ေမာၿပကြယဝး။

ေမာငန႔တပင ၊ မႀကးက ေလဝယတငလ႔ ၊ ပ႔ျပနလင မေနစမပါႏင ၊ ေသာတာပန ဆတ ဆပက လႈငး

တတမကး။

ကားမ ၊ ဂမ႓ = ေခြးမမားအား မညတတေသာ အမညမား

ေဇယာ = စစကငးၿမ႕ ေဇယပရ

ယငးရေကာကေဆာငဆပ = အငး၀ဘကက ျမစဆပတစခ

ဝး = ေခြးအသက တကရကယ၍ ေရးဆေသာအသ (အလြန အကြကဆကလ၏။)

ေသာတာပနဆပ = စစကငးဘကက ျမစဆပတစခ။

Page 221: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ဤေလးဆစမာ မၾကာမတင ပ႕ႏ႔သြား၍ ဘရင ေရႊနားေတာၾကားေလ၏။ ထအခါ ဘရငသည

ထကဗာ၏ ဟဒယရႊငဖြယ ေခြးေတြ ဒကၡေရာက၍ ကရဏာရဖြယ ကဗာ၏ အရသာက ေတြ႕ေလရကား ေခြး

မားက တစဖကကမးသ႔ မပ႔ရန ထပမ အမန႔ထတရေလသတညး။

၄။ သပနမႈႏင ေထာငဒဏမ လြတေသာကဗာ

' ကနးေဘာငေနမငး ' ပတပး

ျမဝတမငးႀကး ဦးစသည ၁၁၂၈ ခတြင စစကငးၿမ႕ အေနာက ၊ မေကာငးတကေခာငးရြာတြင ဖြား

သည။ အဖမာ အလၿမ႕ပင ၊ ေမာကတက ရြာသား ျမငးစးႀကးသား ဦးေပါကေကာ ၊ အမမာ သာလြနမငးႀကး

လကထက အမတႀကး ဗညားကနးေတာ၏ ေျမး ေဒၚၿငမးသာ ျဖစသည။

ပနးထမဝနေဟာငး ဦးညြန႔သမး မဧႏင ရသည။ ပနးထမအလပ ၊ ေကာကအေရာငးအဝယ အလပ ၊

စာေရးငယ ၊ ဘ႑ာစာေရး ၊ အမေရ႕ သေတာဆင အတြငးဝန ၊ ဝနႀကး အထ ရာထး ဌာနႏရမား ခး

ေျမာကျခငး ခရသည။ အထးကား ကဗာဆရာ ျဖစသညအျပင လကရးရည ဘကကလညး စြမးသျဖစ၍

မဏပရ ေသာငးကနးသညက ႀကးမႉး၍ သြားေရာကတကခက ၿဖဖကရသည။ ၎ျပင အဂၤလပ ျမနမာ ပထမ

စစပြအစတြင စစသႀကး မဟာဗႏၶလ ႏငအတ စစကအျဖစ လကပါထမးရြက ၊ ပနးဝါစစပြတြင ေကာငးစြာ

ေအာငျမငေလသည။

မငးတနးမငး တရားႀကး လကထက ၁၂၁၅ ခ ၊ အသက ၈၇ ႏစတြငမ အနစၥေရာကသျဖင ျမနမာမငး

ရစဆကတတ မေသာ ပညာရႀကး ျဖစေလသည။

ကနးေဘာငမငးသည ၁၁၉၉ ခတြင နနးတငၿပးေနာက ' ကနးေဘာငပရေမ ေဇယတ ၊ သရသရ

ခနစႀကမ ... ' အစခေသာ ဘနးေတာဘြ႔ ပတပးက ေရးဆကရာ ' မဟာသရေဇယသရ ' ဘြ႔ႏင ျမငး

တငအခြနက သနားေတာျမတ ခရသည။

ဤကနးေဘာငမငး လကထက စလငးမငးသား ပနကနမႈတြင ျမဝတ ဝနႀကးဦးစ ပါဝငသည အထင

ေတာရ၍ နငငေတာ သပနမႈတြင ေထာငအတြငး အကဉးခရေလသည။ ေထာငတြငးကေန၍ ' ေဝၿဖးကနး

ေဘာင ညႊန႔ညႊန႔ ' အစခေသာ ပတပးက ေရးဆကလကသည။ ေနာကထပ၍ ေအာကပါ ပတပးက ေရး

ဆကလကေသာအခါ နငငေတာ သပနမႈက ပလပ၍ ေထာငအကဉးမ လႊတေတာမေလသည။

ကနးေဘာငေနမငး ၊ ဘနးေရာငေဝရငး ေတာငဒပါ ထနထနလငး ၊ အရာမငးရစၾကာ ၊ ထရငးမားပဏၰာ

သဂၤါလလနး ၊ ဣႏၵာစခနး ၊ ေဝယနပငတ နႈနးနနး ၊ အရြယမနးရညလ႔ေစ ၊ ျပညလးသြနး ေညာငေရ။

သျဖန ။ ။ မားထေဝေန ၊ ခမးသာေစ ဖနေတာေဆာငတ ၊ ကနးေဘာငဘရား ။ ။ ေသာငးတကကယညာ သ

ေျပလး ၊ ဘနးေနျခည ေထာငရာ ပြငတယ ရာမငထြတဖား။

Page 222: MyanmaHistory-UPhoekyar

ျမနမာ႔ဂဏရညရာဇ၀ငဖတစာ အမးသားပညာ၀နဥးဖးကား

PDF-ျပလပသ - မငးအရပ

http

://c

olou

rful-f

latle

t.blo

gspo

t.com

/

ေလးပါးဆယအင ၊ ၾကညလငပြားေစ ၊ တရားငယၿမကေရလနး။ ။ တငးခနးညာေၾက ၊ သာယာၿငမးေစ ၊ ဘနး

မးရြာေစြျဖနး။ ။ လႉစညေဆာကာ ၊ တရညတျမြာ ၊ ကးသညေဆာကာျမနး ၊ ရာမငးထြတစး ။ ျဖရပေဝ ၊ စက

ေရႊေတာ တငဦးပနး။

ေႏြနနးရာသ ၊ ေလျဖနးခါမ ၊ ပနးစစႀကငလြငတ ။ ဖးခငဆင ေမြးလႈငခ ၊ ဝငးမညမည ဆငးသဂ ၤ ။ ။

ေဂၚဇငဂႏၶာသငး ၊ ေရႊစဖေလေလ ။ ပတငးငယေဝမ႔ရ။

ကးသငယသာႏြ႔ ။ ျမေျမာငးငယ တနေဆာငးႏင ေအာငေဇယာပြ ၊ ေကာသငယ ေၾကာညာေသာငး ... ျမင

ျမငေလးဒပါ ၊ သာယာေပာေရး ၊ ေရႊနငငေအးသညႏင ၊ က ြနးေလးရပ ျပညငယေလ ၊ လြယကသာၾကည ၊ ဖး

ေရာကေတာသည ေလေလ ၊ ပြငေလာငးငယ ျဖတဆယသည။

သျဖန ။ ။ ဘနးေနညြန႔စဉ ၊ ရြယရညေတာမရာပါ သလာေတာငေရ ျမစငယတ႔ ၊ ျဖစေပရျငား ။ ဘနးေတေဇာ

ေနတနေဆာငႏင ၊ ေသာငးျမနေဘာင ထနထန လငးတယေလး ရာမငးမငဖား။

၅ ။ ဆေတာေငြ တစေထာငရေသာ ကဗာ

ဂနငစဆက ထငရမယလလ ၊ ၿမငတစငယခ ၊ ၿမငမက မဝငခငက ၊ တသြငသြင မကရညဥေတြႏင ၊ ညက

ေကနတအားငယ ၊ သနားဖြယတစပင နတမာျဖင ၊ ဆငျမတတ ကငခကေရႊက ၊ တငပတေခြ နငတနငပါ ၊

ရငတရင ရကရေတြႏင ၊ ငမသ႔ ေရႊမကႏာက ၊ ေနစၾကာ အလထသညႏယ ၊ မခခ ေခြေလာျပနတယ ၊ ေၾကြ

ေတာဟန လရာလၿပေလး။

သကရငယ ၊ တတတြ႔တြ႔ ၊ မတမ ဝဝႏြ႔လ႔ ၊ ခခမေနာ ညာတစေမကလ ၊ သာေပြ႕ယေခၚပါမယ ၊

ေမာအမ႔ေဟမဝနမာ ၊ ေျမသလြနသဥၥာလႏင ၊ တငသာက တစေဆြနားရနဖ႔ ၊ ေနရပါး သစရြကေပၚမာ ၊

ႏစသကေတာမစရာပါ တႏစျဖာ ကြနးခစ႔ရ ၊ က ြနးညျမ ေငြရပဆာဝယ ၊ ေရႊလပျပာ ၾကညၾကညလနးတ

ေအာင ၊ ထားေမမာ ဖြားေျခပနးလလ႔ ၊ ေနညည ေလချဖနးခါမ ျမနးစ႔ကြယေလး ။

သေပါဘရငႏင မဖရား (ထပစဖရားလတ) အရငႏစပါးတ႔သည ေရႊၾကကယက ဘရားသ႔ အဖးအေျမာ

ထြကေတာမေသာအခါ လမးခရး၌ အထကပါ လြမးခငးကဗာက နားခေတာေဝါႀကးမႉး ဦးျခသည လမးတြငပင

ေရးဆကေလသည။

လမး၌ မဖရားနနယ ပငပနးပဖြ႔ႏြ႔၍ ေရးေသာ ကဗာ ျဖစသည။ အခတအဆက အလြနမ၍ အလြနေျပ

ေခာ ညကေညာ ေကာငးမြနေပသည။ အရငႏစပါးမားစြာ ႏစသကေတာမ၍ ေငြတစေထာငထပ သနား

ေတာမသည။ ဤေတးကဗာမာ စနမနာ ထားေလာကသည ျဖစ၍ ' စေတး ' ဟလညး ေခၚေလသည။

ျပးပါျပ။

Page 223: MyanmaHistory-UPhoekyar

This e-book is not for sale and use of anyone anywhere at no

cost.

Commercial use of this book will be at your own risk.

Page 224: MyanmaHistory-UPhoekyar