nbsjbn!njyfjmjt!btvmj !tbgbspwb.bcbtj[jtb...doebis gamgeoba~. restavrirebuli. xelnawers ertvis...

21
231 mariam safarova-abaSiZis arqivi saintereso masalas gvawvdis am didebul qal- batonze, rogorc revoluciamdeli qarTuli Teatris erT-erT fuZemdebelze. me-XIX saukunis 60-iani wlebis meore naxevari da 70-iani wlebi, qarTuli kul- turuli cxovrebis amoZravebis xana gaxda. swored am dros ibadeba mudmivi qarTu- li Teatris daarsebis idea. magram es Zalian rTuli saqme aRmoCnda. didi xelSeSla iyo scenismoyvareTa ojaxebis mxriv (gansakuTrebiT qalebisTvis); maSindeli pa- triarqaluri karCaketilobisa da Teatrze cruwarmodgenis pirobebSi ama Tu im qalis scenaze gamosvla zneobrivad miuRebeli iyo. g. TumaniSvili exeba ra am garemoebas, mogviTxrobs: `gvixdeboda sul axal- axalTa Zebna. erTi niWieri aRmsrulebeli axalTa Soris ukve vipoveT. es aris m. m. safarovi, romelic ganagrZobda Cvens warmodgenebSi TamaSobas da sul ufro ipyrobda sazogadoebis simpaTiebs. saqme is iyo, rom naTesavebma neba misces mas Se- suliyo momaval mudmiv dasSi, rogorc profesionali msaxiobi, mxolod im pirobiT, Tu im droisTvis gaTxovdeboda.“ aqedan Cans, Tu ra rTuli iyo maSin qalisTvis am profesiis arCeva, magram mako safarovam es SesZlo, Tavisi uangaro siyvaruli Cado am sferoSi da sicocxlis uka- nasknel wuTamdec misi erTguli darCa. mako safarova-abaSiZisa iyo erTi im moRvaweTagani, romlebmac Cveni sce- nis sxva korifeebTan erTad XIX saukunis oTxmociani wlebis Teatris istoriaSi `oqros xana“ Seqmna. mariam (mako) safarova 1860 wlis 18 Tebervals q. TelavSi daibada. mariamis mama, mixeil solomonis Ze safarovi, qarTveli grigoriani iyo. mis winapars, raRac mizezis gamo, grigorianuli sarwmunoeba miuRia. wodebiT aznauri, qarTvel Tavad-aznaurTa sakrebuloSic iricxeboda, Tavisi ojaxiT sofel gavazSi (yvarlis axlos) cxovrobda. deda – salome ivaniSvilisa kargi meojaxe da ganaTle- buli qali gaxldaT, man kargad icoda qarTuli ena da literatura. patara mako sam wlamde mamis ojaxSi izrdeboda. am xnis ganmavlobaSi ded-ma- mas Svilebi zedized SeeZinaT. mSoblebisTvis maTi gazrda Zneli Seiqmna, amitomac bavSvi gasazrdelad bebia ninom waiyvana. nino (mako safarovas bebia) ojaxis gvirgvini iyo. igi gaxldaT Zveli darbaise- li qali, romelsac kargad hqonda Seswavlili qarTuli mwerloba, zepirad icoda „vefxistyaosani“, saRvTismetyvelo da saero literatura. pirveli qmris (ivaniS- vilis) gardacvalebis Semdeg, is solomon WavWavaZes gahyva colad, romelic yva- relSi cxovrobda. meore qmridan ninos ori qali hyavda: kato, romelic Semdeg oficer abelovs (abelaSvils) misTxovda, da liza, romelic Cveni didi mwerlis da sazogado moR- vawis, ilia WavWavaZis satrfo iyo. swored mas uZRvna poetma Tavisi SesaniSnavi le- qsi: `gaxsovs, turfav, Cvens did baRSi me da Sen rom erTad vrbodiT?“. maTi siyvar- uli qorwinebiT ver dasrulda. SemdegSi liza colad gahyva oficer aleqsandre marjaniSvils. isini kote marjaniSvilis mSoblebi iyvnen. bavSvobis wlebi cocxlad iqna Semonaxuli makos mexsierebaSi, ukve Rrma mox- ucebulobis drosac da Tavis memuarebSi naTlad agviRwers yvarelSi cxovrebis pe- riods, sadac, Tavisi Zmebisgan gansxvavebiT, fufunebaSi izrdeboda. mako WavWavaZeebis ojaxTan erTad TbilisSi gadadis sacxovreblad. swored aqedan iwyeba mis cxovrebaSi axali xana. igi ecnoba qarTvel inteligencias, rom- lebic maTi ojaxis xSiri stumrebi iyvnen, esenia: akaki wereTeli, rafiel erisTavi, nbsjbn njyfjmjt btvmj tbgbspwb.bcbTj[jtb

Upload: others

Post on 04-Jul-2020

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: nbsjbn!njyfjmjt!btvmj !tbgbspwb.bcbTj[jtb...doebis gamgeoba~. restavrirebuli. xelnawers erTvis restavraciis aRmweri furceli, laborat. gamgis xelmoweriT. 1 f. 19. mariam safarova-abaSiZis

231

mariam safarova-abaSiZis arqivi saintereso masalas gvawvdis am didebul qal-

batonze, rogorc revoluciamdeli qarTuli Teatris erT-erT fuZemdebelze.

me-XIX saukunis 60-iani wlebis meore naxevari da 70-iani wlebi, qarTuli kul-

turuli cxovrebis amoZravebis xana gaxda. swored am dros ibadeba mudmivi qarTu-

li Teatris daarsebis idea. magram es Zalian rTuli saqme aRmoCnda. didi xelSeSla

iyo scenismoyvareTa ojaxebis mxriv (gansakuTrebiT qalebisTvis); maSindeli pa-

triarqaluri karCaketilobisa da Teatrze cruwarmodgenis pirobebSi ama Tu im

qalis scenaze gamosvla zneobrivad miuRebeli iyo.

g. TumaniSvili exeba ra am garemoebas, mogviTxrobs: `gvixdeboda sul axal-

axalTa Zebna. erTi niWieri aRmsrulebeli axalTa Soris ukve vipoveT. es aris

m. m. safarovi, romelic ganagrZobda Cvens warmodgenebSi TamaSobas da sul ufro

ipyrobda sazogadoebis simpaTiebs. saqme is iyo, rom naTesavebma neba misces mas Se-

suliyo momaval mudmiv dasSi, rogorc profesionali msaxiobi, mxolod im pirobiT,

Tu im droisTvis gaTxovdeboda.“

aqedan Cans, Tu ra rTuli iyo maSin qalisTvis am profesiis arCeva, magram mako

safarovam es SesZlo, Tavisi uangaro siyvaruli Cado am sferoSi da sicocxlis uka-

nasknel wuTamdec misi erTguli darCa.

mako safarova-abaSiZisa iyo erTi im moRvaweTagani, romlebmac Cveni sce-

nis sxva korifeebTan erTad XIX saukunis oTxmociani wlebis Teatris istoriaSi

`oqros xana“ Seqmna.

mariam (mako) safarova 1860 wlis 18 Tebervals q. TelavSi daibada.

mariamis mama, mixeil solomonis Ze safarovi, qarTveli grigoriani iyo. mis

winapars, raRac mizezis gamo, grigorianuli sarwmunoeba miuRia. wodebiT aznauri,

qarTvel Tavad-aznaurTa sakrebuloSic iricxeboda, Tavisi ojaxiT sofel gavazSi

(yvarlis axlos) cxovrobda. deda – salome ivaniSvilisa kargi meojaxe da ganaTle-

buli qali gaxldaT, man kargad icoda qarTuli ena da literatura.

patara mako sam wlamde mamis ojaxSi izrdeboda. am xnis ganmavlobaSi ded-ma-

mas Svilebi zedized SeeZinaT. mSoblebisTvis maTi gazrda Zneli Seiqmna, amitomac

bavSvi gasazrdelad bebia ninom waiyvana.

nino (mako safarovas bebia) ojaxis gvirgvini iyo. igi gaxldaT Zveli darbaise-

li qali, romelsac kargad hqonda Seswavlili qarTuli mwerloba, zepirad icoda

„vefxistyaosani“, saRvTismetyvelo da saero literatura. pirveli qmris (ivaniS-

vilis) gardacvalebis Semdeg, is solomon WavWavaZes gahyva colad, romelic yva-

relSi cxovrobda.

meore qmridan ninos ori qali hyavda: kato, romelic Semdeg oficer abelovs

(abelaSvils) misTxovda, da liza, romelic Cveni didi mwerlis da sazogado moR-

vawis, ilia WavWavaZis satrfo iyo. swored mas uZRvna poetma Tavisi SesaniSnavi le-

qsi: `gaxsovs, turfav, Cvens did baRSi me da Sen rom erTad vrbodiT?“. maTi siyvar-

uli qorwinebiT ver dasrulda. SemdegSi liza colad gahyva oficer aleqsandre

marjaniSvils. isini kote marjaniSvilis mSoblebi iyvnen.

bavSvobis wlebi cocxlad iqna Semonaxuli makos mexsierebaSi, ukve Rrma mox-

ucebulobis drosac da Tavis memuarebSi naTlad agviRwers yvarelSi cxovrebis pe-

riods, sadac, Tavisi Zmebisgan gansxvavebiT, fufunebaSi izrdeboda.

mako WavWavaZeebis ojaxTan erTad TbilisSi gadadis sacxovreblad. swored

aqedan iwyeba mis cxovrebaSi axali xana. igi ecnoba qarTvel inteligencias, rom-

lebic maTi ojaxis xSiri stumrebi iyvnen, esenia: akaki wereTeli, rafiel erisTavi,

nbsjbn!njyfjmjt!btvmj

!tbgbspwb.bcbTj[jtb

Page 2: nbsjbn!njyfjmjt!btvmj !tbgbspwb.bcbTj[jtb...doebis gamgeoba~. restavrirebuli. xelnawers erTvis restavraciis aRmweri furceli, laborat. gamgis xelmoweriT. 1 f. 19. mariam safarova-abaSiZis

232

grigol wereTeli da sxvebi. zogjer maT iliac stumrobdaT. memuarebSi mako Sesan-

iSnavad aRwers, Tu rogor dauaxlovda TiToeul maTgans, gansakuTrebiT ki akakis,

romelmac didi roli Seasrula mis cxovrebaSi. mako ixsenebs, Tu rogor waiyvanes igi

akakim da sergei mesxma giorgi TumaniSvilTan da misi sasceno naTlobac Sedga.

mariam safarova-abaSiZisa TiTqmis naxevari saukune erTgulad emsaxura qar-

Tul scenas. misi pirveli debiuti 1878 wlis 27 oqtombers Sedga germanelTa klubis

scenismoyvareTa warmodgenaSi, rodesac molieris piesaSi `JorJ dandeni“ klodinas

roli iTamaSa.

1879 wels igi mudmivmoqmedi Teatris wevri xdeba. swored am droidan ewodeba

mas `pirveli komikuri da vodeviluri aqtrisa.“ Tumca arc tragediebsa da dramebSi

monawileobaze ambobda uars. xSirad gamodioda operetebSic. mako safarova-abaSiZem

nato gabuniasTan, vaso abaSiZesTan, lado mesxiSvilTan erTad gansazRvra me-19 sau-

kunis meore naxevris Teatraluri esTetika, qarTuli Teatris samsaxiobo xelovnebis

stilistika.

mudmivmoqmed Teatrs pirveli werili ilia WavWavaZem uZRvna, romelsac arc

erTi TvalsaCino sazogadoebrivi movlena ar gamoepareboda. 1879 wlis aprilSi

S inaur mimoxilvaSi“ (`qarT. wignis“ gamoc., me-IV t., gv. 64) igi vrclad Seexo Teatrsa

da warmodgenebs, piesebis avkargianobas da bolos ambobs: `aqtiorebis Rirsebazed

jer-xanad ara iTqmis ra, jer uCvevni arian bevri maTgani da imedia, rom gaiwvrTnebian.

xolo warmomadgenelTa Soris erTia, romlisTvisac RmerTs miumadlebia didi niWi.

mag niWis patroni safarovis qalia. es iseTi aqtrisaa, romelic Cveni scenis Tvali

iqneba, Tvali! am azrisani arian yvelani, visac ki safarovis qali scenazed unaxavs.

yovel sikeTesTan erTi sikeTec sWirs, rom mSvenieri qarTuli gamoTqma aqvs da es sik-

eTe exlandel droSi, roca qarTuli aRaravis axsovs, metad Zvirfasi ram aris.

iliam umniSvnelo sityvebis xmareba ar icoda, da Tu man dawera `yovel sikeTes-

Tan“ da ara `bevr“ an `mraval sikeTesTan“, igi gulisxmobda, rom mako safarova madl-

mosilia yvela im TvisebiT, rac msaxiobs srulyofil xelovnad ayalibebs.

mako safarova-abaSiZem uamravi scenuri saxe Seqmna. vrcelia misi gmirebis

galerea: glexi gogo liza, maSua gogo (avq. cagarelis rac ginaxavs-veRar naxav“, cim-

bireli“), molieris komediebSi (klodina, tuaneta), natalia, efemia (g. sundukianis

`xaTabala“, `pepo“), luiza (`ori oboli“), ofelia, kordelia, dezdemona (u. Seqspiris

`hamleti“, `mefe liri“, `otelo“), Taliko (ak. wereTelis `baiyuSi“), gimnazieli gogo

(`bnel oTaxSi“) da mravali sxva.

am da sxva sasceno rolebis SesrulebisTvis mako safarovas hqonda unikaluri

sasceno niWi da fizikuri monacemebi. ai rogor axasiaTebs ilia zurabiSvili msaxiobs

Tavis wignSi `oTxi portreti“: „figura morCili, magram unaklo, proporciuli aRna-

gobisa. pirvel wlebSi nazi, saTuTi. daqalebaSi – zomierad xorcsavse, magram moqni-

li da elastiuri. es elastiuroba iyo, rom asiko cagarelma aTqmevina Tavis petruas

(`cimbirelSi“) maSua gogosTvis: `uh, Sen ki genacvale emag welSi... makaroniviT rom im-

tvrevi!“ morCili figura, romelic msaxiobs SesaZleblobas aZlevda dRes 15-16 wlis

gogona Tu 13 wlis biWi ganesaxierebina, sinamdvilis sruli iluziiT (`bnel oTaxSi“,

`gulma igrZno“, `parizeli biWi“ da sxva), xval ki Tbiliseli moqalaqis fafuki, tanay-

rili, TiTqmis faSfaSa meuRle, an evropeli gran-koketi~.

yvela sxva sikeTesTan, ilias Tqmisa ar iyos, makos kidev erTi Rirsebac hqonda:

es iyo egreTwodebuli `grZnoba zomierebisa“; arasdros araviTari gadaWarbeba, aras-

dros gataceba romelime sceniuri efeqtiT. igi mxatvruli alRoTi grZnobda avto-

ris Canafiqrs da sxva msaxiobebiviT ar mihyveboda situaciis gamazviadebel talRas.

mako safarova-abaSiZe mTlianad ixarjeboda TeatrisTvis da, ra gasakviria, rom

piraduli cxovreba, komforti da mosveneba ucxo iyo misTvis. scenisTvis Tavdade-

bul qalbatons saSineli ubedureba daatyda Tavs – smenis problemebi Seeqmna. rode-

sac makom ise dahkarga smena, rom partnioris xma aRar esmoda, gadawyda misi bedi, igi

sabolood gamoemSvidoba scenas.

1912 wlis ianvarSi, mas sasceno moRvaweobis 30 wlis iubile gaumarTes.

1923 wlis 2 ianvars is ukanasknelad gamovida rusTavelis dramatuli Teatris

scenaze, kote marjaniSvilis mier dadgmul speqtaklSi, `mzis dabneleba saqarTvelo-

Si“ (avt. z. antonovi).

1925 wels mieniWa saqarTvelos saxalxo artistis wodeba.

mako safarova-abaSiZe gardaicvala 1940 wlis 11 dekembers. dakrZalulia vakis

sasaflaoze.

Page 3: nbsjbn!njyfjmjt!btvmj !tbgbspwb.bcbTj[jtb...doebis gamgeoba~. restavrirebuli. xelnawers erTvis restavraciis aRmweri furceli, laborat. gamgis xelmoweriT. 1 f. 19. mariam safarova-abaSiZis

233

mako safarova-abaSiZis piradi saarqivo fondi

biografiuli da sazogadoebrivi moRvaweobis amsaxveli masala

1. Telavis saqalaqo saswavleblis saqvelmoqmedo sazogadoebis warmomadgen-

lis samadlobeli mimarTva m. safarova-abaSiZisadmi, maT mier gamarTul koncertSi

monawileobis gamo. [Catarda 1887 w. 14 noembers].

1887 w. 16 noemberi. xelnaweri. Savi melani. blanki. rusul enaze. 1 f.

2. mariam safarova-abaSiZis Txovna quTaisis qalaqis mmarTvelobisadmi, raTa

neba daerTos mas qalaqis Teatris (yofili xazarovis Teatri) 8 wlis vadiT gadace-

mis Sesaxeb. moxsenebulia, rom am periodSi Sesrulebuli iqneba yvela nakisri val-

debuleba da piroba.

1895 w. 16 ivnisi. xelnaweri. damowmebuli dedanTan 1937 w. 7 oqtombriT, quTai-

sis olqis arqiv-biuros mier. xelmowera ar ikiTxeba. fanqari. rusul enaze. 2 f.

3. mako safarova-abaSiZis Txovna quTaisis qalaqis mmarTvelobisadmi, raTa

neba daerTos qalaqis Teatris daqiravebaze (yofili xazarovis Teatri). miTiTebu-

lia im valdebulebebis Sesaxeb, rasac mariam safarova iRebs Tavis Tavze Teatris

keTilmowyobisTvis.

piri: besarion dimitris Ze JRenti.

1895 w. 14 ivnisi. avtografi. lurji melani. 2 f.

4. mako safarovasadmi gacemuli amonaweri Tbilisis sanotaro arqividan, mi-

webis Sesyidvis Sesaxeb.

1898 w. xelnaweri. Savi melani. StampiT, gerbiT, beWeddsmuli WvirniSniani fur-

celi. damowmebuli Tbilisis sanotaro arqivis mier. xelmowera ar ikiTxeba. ru-

sul enaze. 2 f.

5. qarTuli dramatuli sazogadoebis saxeliT, vasil sulxaniSvilis werili

mako safarova-abaSiZisadmi. sTxovs warmodgenaSi (?) monawileobis miRebas.

1899 w. 20 oqtomberi. xelnaweri. melani. StampiT. restavrirebuli. xelnawers

erTvis restavraciis aRmweri furceli, laboratoriis gamgis xelmoweriT. 1 f.

6. urTierTdamxmare sazogadoebis sammarTvelos samadlobelo mimarTva mako

safarova-abaSiZisadmi. madlobas uxdis sazogadoebis fondis gaZlierebisTvis

speqtaklSi monawileobiT, romelic Sedga 1902 w. 12 maiss.

1902 w. 20 maisi. xelnaweri, Savi melani. blanki. xels awers: sazogadoebis Tavmj-

domare – k. alixanovi. rusul enaze. 2 f.

7. mariam safarova-abaSiZisadmi miZRvnili mimarTva misi niWis ucnobi Tayva-

nismcemlisgan.

1903 w. 30 ianvari. dastambuli. 1 f.

8. qarTvelTa Soris wera-kiTxvis gamavrcelebeli sazogadoebis gamgeobis

Txovna mariam safarova-abaSiZisadmi, Tbilisis sakrebuloSi gamarTul warmodge-

naSi (`biZiasTan gamoxmaureba“) monawileobis miRebasTan dakavSirebiT.

1907 w. 6 dekemberi. q. Tbilisi. xelnaweri. melani. blanki. xels awers: Tavmjdo-

maris moadgile – n. cxvedaZe, mdivani – s. fircxalava. 1 f.

9. qarTuli dramatuli sazogadoebis mimarTva (konkretuli sazogadoebisad-

mi an pirisadmi ?) mariam safarova-abaSiZis sasceno moRvaweobis 30 wlis saiubileo

saRamos mowyobasTan dakavSirebiT.

1912 w. dastambuli. Tavfurcelze mako safarovas foto. 2 egzemplari.

meore egzemplari qarTul da rusul enebze. 2 f.

10. mariam safarova-abaSiZis profkavSirebis wignaki – sasceno moRvaweTa kav-

Siri abreviaturiT `рабис“.

1921w. damowmebulia beWdiT. dazianebuli (Cakrulia mariam safarova-abaSiZis

Page 4: nbsjbn!njyfjmjt!btvmj !tbgbspwb.bcbTj[jtb...doebis gamgeoba~. restavrirebuli. xelnawers erTvis restavraciis aRmweri furceli, laborat. gamgis xelmoweriT. 1 f. 19. mariam safarova-abaSiZis

234

suraTi). rusul enaze.

11. mxatvrul mecnierebaTa saxelmwifo akademiis Teatraluri seqciis Txovna

mako safarova-abaSiZisadmi anketis Sevsebis Sesaxeb.

1925 w. 28 oqtomberi. q. moskovi. xelnaweri. Savi melani. rusul enaze. 2 f.

12. saqarTvelos socialuri uzrunvelyofis saxalxo komisariatis mowmoba.

mowmoba adasturebs, rom mariam safarova-abaSiZisa namdvilad aris saxalxo komis-

ariatis personaluri pensioneri da Rebulobs TveSi 250 man. cnoba eZleva samedi-

cino dawesebulebaSi (`leCkombinatSi~) warsadgenad.

1935 w. 25 maisi. nabeWdi. Sevsebulia melniT. damowmebuli beWdiT. 1 f.

13. saqarTvelos socialuri uzrunvelyofis saxalxo komisariatis mowmoba.

romelic adasturebs, rom mariam safarova-abaSiZisa namdvilad aris saxalxo komis-

ariatis personsluri pensioneri da Rebulobs TveSi 250 man.

1936 w. agvisto. xels awers: sax. soc. uzrunvelyofis seqtori: g. merkvilaZe (?)

mdivani – (gvari ar ikiTxeba). nabeWdi. Sevsebulia melniT. damowmebulia beWdiT.

1 f.

14. mariam safarova-abaSiZis mimarTva xelovnebis saxlis direqciisadmi,

vladimer mesxiSvilis xsovnis saRamos aRniSvnis Sesadeb.

1938 w. 7 aprili. d. CxeiZis avtografi. melani. 8 f.

15. mariam safarova-abaSiZis mimarTva kote marjaniSvilis saxelobis Teatris

artistebisadmi.

1939 w. 15 ianvari. ilia zurabiSvilis avtografi. melani. 4 f.

16. mariam safarova-abaSiZis mimarTva saqarTvelos saTeatro muzeumis di-

reqtorisadmi. sTxovs gadadon muzeumSi daniSnuli 80 wlis iubilesadmi miZRvnili

saRamo misi avadmyofobis gamo.

1940 w. 5 aprili. xelnaweri. melani. 2 f.

17. mako safarova-abaSiZis mier saqarTvelos saTeatro muzeumisaTvis ga-

dacemuli nivTebis sia.

uTariRo. nabeWdi. xels awers: muzeumis direqtori d. arseniSvili. damowmebu-

li beWdiT. 2 f.

18. kote mesxis werili mako safarova-abaSiZisadmi, sadac sTxovs monawileoba

miiRos v. morosa da s. sardus oTxmoqmedebian piesaSi: `madam san-Jen“-Si.

uTariRo. xelnaweri. melani. blankiT marjv. zeda kuTxeSi: `qarTuli sazoga-

doebis gamgeoba~. restavrirebuli. xelnawers erTvis restavraciis aRmweri

furceli, laborat. gamgis xelmoweriT. 1 f.

19. mariam safarova-abaSiZis mokle biografiuli cnobebi da daxasiaTeba.

uTariRo. nabeWdi. 7 f.

20. mariam safarova-abaSiZis gancxadeba. rusTavelis Teatris gamges daTiko

CxeiZes sTxovs warmodgenis gasamarTad erTi dRis daniSvnas.

uTariRo. 28 aprili. avtografi. melani. WvirniSniani. 1 f.

21. mariam safarova-abaSiZis mimarTva ioseb zaqarias Ze andronikaSvilis saiu-

bileo komitets [madlobas uxdis andronikaSvilebis ojaxs qarTuli Teatris gan-

viTarebisTvis gaweuli RvawlisTvis da swuxs, rom avadmyofobis gamo piradad ver

ulocavs iubilars].

uTariRo. saTeatro muzeumis saqm. mmarTvelis rostomaSvilis avtografi. mel-

ani. damowmwbulia beWdiT. 1 f.

SemoqmedebiTi moRvaweobis amsaxveli masala

22. adresi mariam safarova-abaSiZisadmi.

Page 5: nbsjbn!njyfjmjt!btvmj !tbgbspwb.bcbTj[jtb...doebis gamgeoba~. restavrirebuli. xelnawers erTvis restavraciis aRmweri furceli, laborat. gamgis xelmoweriT. 1 f. 19. mariam safarova-abaSiZis

235

1883 w. 22 ivnisi. q. baTumi. xels aweren: kneina d. dadianisa, kn. k. erisTavisa, q. Ju-

rulisa, d. gabaSvilisa, Tavadi m. lorTqifaniZe, Tav. i. abaSiZe, Tav. i. wulukiZe,

Tav. s. erisTavi, Tav. s. amirejibi, k. SanSievi, i. pukula, m.zedginiZe, d. kldiaS-

vili, m. naTaZe. poligrafiuli nabeWdi. 1 f.

23. mariam safarova-abaSiZis Canawerebi mis mier Sesrulebuli rolebis Ses-

axeb: 1. `ori oboli“ – luiza; (moqm. I. sur. I). 2. `biZiasTan gamoxumreba“. 3. `aRlumi“

– nuca. 4. `xanuma“ – sona. I. moqm. 5. `xanuma“ – sona. II moqm. 6. `pepo“ – efemia. 7. `ad-

vokatTan“ – naziani; `bnel oTaxSi“ – saSenka. 8. `baraqala maswavlebeli“ – Tiko. 9.

`Tavxedi“ – liuba. (moqm. I. gamosvla X. 1900 w.) 10. axirebuli“ – liza. (moqm. I gamosv-

la I.) 11. `turlives~ rolSi (moqm. I gamosvla I sur. 2. 1896 w. 10 ianvari) 12. fragmanti

piesidan (?) 13. `mSvidobiT ocnebav“ – (3 nawilad dakecili Tabaxis furceli, Zlier

dazianebuli. aqve miTiTebulia rekvizitebi).

1896-1900 ww. xelnaweri. Savi melani. 67 f.

24. ucnobi avtoris leqsi, miZRvnili safarova-abaSiZisadmi misi Semoqmedeb-

iTi moRvaweobis 25 wlis iubilesTan dakavSirebiT.

1907 w. xelnaweri. Savi melani. 2 f.

25. vinme `ususuri“-s fsevdonimiT miZRvnili leqsi mariam safarova-aba-

SiZisadmi.

1912 w. 15 maisi. ozurgeTi. xelnaweri. Savi melani. dazianebuli (arastand. 1

grZeli furceli)

26. quTaisis realuri saswavleblis moswavlis – Salva RambaSiZis misaloci

sityva mako safarova-abaSiZisadmi misi sasceno moRvaweobis 30 wlis iubilesTan

dakavSirebiT.

1912 w. 17 (ivlisi?) ivanobisTve. yvirila. xelnaweri. Savi melani (fotopiri,

foto babovisa. Jurnali `sabW.xelovneba~.). 2 f.

27. naZaladevis saxalxo Teatris rusuli wris milocva mariam safarova-aba-

SiZisadmi, misi sasceno moRvaweobis 30 wlis iubilesTan dakavSirebiT.

1912 w. 4 marti. xelnaweri. Savi melani. rusul enaze. 2 f.

28. gaz. „Temi“-Si 57 dabeWdili mariam safarova-abaSiZis samadlobeli sityva

misi sasceno moRvaweobis 30 wlis iubilesTan dakavSirebiT, amowerili saTeatro

muzeumis saqmeTa mmarTvelis t. rostomaSvilis mier.

1912 w. saTeatro muzeumis saqmmarTvelis t. rostomaSvilis avtografi. melani.

damowmebulia beWdiT.

29. Tbilisis saxalxo Teatris ukrainuli dramatuli seqciis adresi mariam

safarova-abaSiZisadmi.

1912 w. xelnaweri. melani. xels awers: ukrainis dramatuli wris Tavmjdomare

(xelmowera ar ikiTxeba). 1 f.

30. mariam safarova abaSiZis sasceno moRvaweobis 30 wlis iubilesTan dakav-

Sireuli misaloci adresebi:

dokumentebis mimdevrobiTi aRweriloba:

odesis qarTveli studentebisgan. xels aweren: elene aslaniSvili, vardiko mo-

seSvili, nataSa vaCeiSvili, soso aslaniSvili, g. xoromanski, soso maWavariani,

dimitri mefisaSvili, miSa iaSvili, tarasi TurmaniZe, niko maWavariani, kowia ja-

fariZe, T. dadeSqeliani, a. wereTeli, m. ratiani, r. iSxneli, nino miqelaZe, rezo

maCabeli da sxvebi. [xeln. melniT, 2 f. (2 gv.) uTariRo].

gaz. `kavkazskaia reCis“ redaqciisgan [xelnaweri, melani. Tbilisi. 1912 w. 22 ian-

vari].

samtrediis scenis moyvarulTa saxeliT s. ilorelisgan [xelnaweri. melani.

1 gv. 1912 w. 1 Tebervali.].

Page 6: nbsjbn!njyfjmjt!btvmj !tbgbspwb.bcbTj[jtb...doebis gamgeoba~. restavrirebuli. xelnawers erTvis restavraciis aRmweri furceli, laborat. gamgis xelmoweriT. 1 f. 19. mariam safarova-abaSiZis

236

Tbilisis qalaqis mmarTvelobis misaloci dadgenileba. xels aweren: qalaqis

Tavi, samm. wevrebi da mdivani (?) [dastambuli. rusul enaze. 1 gv.]

`axali klubi“-isgan [xelnaweri. melani. 1 gv. 1912 w. 22 ianvari.]

avlabris Teatris sabWosgan. Tavmjdomare (?): wevrebi (?). [xelnaweri. melani.ru-

sul enaze. 1 gv. 1912 w. 22 ianvari.]

Tbilisis pirvel vaJTa gimnaziis mowafeebisgan [xelnaweri. melani. 1 gv. 1912 w.

22 ianvari.]

milocva nino yifianisgan [xelnaweri. melani. 2 f. (2 gv.) 1912 w. 22 ianvari.]

naZaladevis axladdaarsebul scenismoyvareTa wrisgan. wris gamgeobis Tavmjd.

a. qobulaSvili. wevrebi: niko cilikiSvili, b. dvaliZe, gr. Carkviani da sxvebi.

wris gamgeobis mdivani: iason faniaSvili. [xelnaweri. melani. 1 gv. 1912 w. 22 ian-

vari.]

somxuri scenis moRvaweTa saxeliT: (?) [xelnaweri. melani. 1 gv. 1912 w. Tbilisi.]

misaloci adresi? somxur enaze. xelmowerebiT. [1 gv. uTariRo]

somxur warmodgenebis mmarTveli scenis moyvarulTa seqciisgan. Tav-re: g. fi-

rumiani. mdivani: (?) [xelnaweri. melani. 1 gv. 1912 w.]

qarTl-kaxeTis Tavad-aznaurobis winamZRolTa da deputatTa mindobilobiT,

duSeTis mazris Tavad-aznaurobis winamZRoli Tavadi d. guramiSvili. [nabeW-

di.1 gv. uTariRo.]

qarTuli sityvakazmuli mwerlobis sazogadoebis sabWosgan. Tav-re: gr. rcxi-

laZe, mdivani: i. ekalaZe-cincaZe. [xelnaweri. melani. 1 gv. 1912 w. 22 ianvari.]

saqarTvelos saistorio da saeTnografio sazogadoebisgan [xelnaweri. melani.

1 gv. uTariRo.]

naZaladevis scenis moyvarulTa wrisgan. xels aweren: wris gamgeobis Tav-re (?)

mdivani: iason faniaSvili, wevrebi: gr. Carkviani, zaqaria lomouri da sxv. [xel-

naweri. melani. 1 f. (2 gv.) 1912 w. 4 marti.]

WiaTuris qarTuli dramatuli sazogadoebis gamgeobisgan. [xelnaweri. melani.

1 f.1912 w. 22 ianvari].

wera-kiTxvis gamavrcelebeli sazogadoebisagan. xels aweren: ip. virTagava,

l. bocvaZe. [xelnaweri. melani. 2 f. uTariRo.]

Tbilisi xelosanTa warmomadgenlobis saxeliT, xelosanTa Tavi – karapet sere-

bianci, wevrebi: i. n. mxeiZe, m. s. melenCuki, e. p. oTarovi, a. mikirtumovi da sxvebi.

[xelnaweri. melani. 1 f. ukrainul enaze. 1912 w. 22 ianvari.]

quTaisis qarTuli gimnaziis maswavlebelTa korporacia. nabeWdi. 1 gv. 1912 w.

goris qarTveli sazogadoeba. q. gori. [xelnaweri. melani. 1 gv. 1912 w. 22 ianvari.]

31. Telavis sazogado sakrebulo darbazSi Semdgari ori warmodgena mako sa-

farova-abaSiZis monawileobiT. I warmodgena – baiaCis komedia `parizeli biWi“ – 2

moqm. II warmodgena – vodevili: `gulma igrZno“, (mako safarova-abaSiZis Targmani)

1913 w. 25 agvisto. nabeWdi. 2 f.

32. misaloci Ria baraTi saqarTvelos wiTeli jvris sazogadoebis central-

uri komitetisagan, mako safarova-abaSiZisadmi, misTvis respublikis saxalxo ar-

tistis wodebis miniWebasTan dakavSirebiT.

1925 w. 17 maisi. xels awers: wiTeli jvris sazogadoebis Tavmjdomare – p. kika-

liSvili. nabeWdi. 2 f.

Page 7: nbsjbn!njyfjmjt!btvmj !tbgbspwb.bcbTj[jtb...doebis gamgeoba~. restavrirebuli. xelnawers erTvis restavraciis aRmweri furceli, laborat. gamgis xelmoweriT. 1 f. 19. mariam safarova-abaSiZis

237

33. nino yifianis misasalmebeli sityva mariam safarova-abaSiZisadmi, misTvis

saqarTvelos saxalxo artistis wodebis miniWebis gamo.

1925 w. 17 maisi. xelnaweri. lurji melani. 2 f.

34. mariam safarova-abaSiZis misasalmebeli sityva saiubileo komitetisa da

ioseb zaqarias Ze andronikaSvilisadmi. madlobas uxdis qarTuli mudmivmoqmedi

Teatris moRvaweebis daxmarebisa da TanagrZnobisaTvis. swuxs, rom avadmyofobis

gamo piradad ver ulocavs mas.

1926 w. 8 Tebervali. xelnaweri. Savi melani. 1 f.

35. marjaniSvilis Teatris axalgazrda msaxiobTa mimarTva mako safarova-

abaSiZisadmi speqtakl `debi Jeraris“ dadgmasTan dakavSirebiT.

1939 w. 20 maisi. Tbilisi. xelnaweri. xels aweren: dodo Todria, valerian Sen-

gelia, vaso kaxniaSvili, ivane qurxuli, mirian sarqisovi, g. basilaia, grigol

kobiaSvili, gogi kikvaZe, aleqsi CxeiZe. xelnaweri. lurji melani. 1 f.

36. sssr saxkomsabWosTan arsebuli xelovnebis saqmeTa sammarTvelos miloc-

va mariam safarova-abaSiZisadmi dabadebidan 80 wlis iubiles aRsaniSnavad.

1940 w. 25 Tebervali. nabeWdi. 1 f.

37. saqarTvelos mweralTa kavSiris prezidiumis milocva mariam safarova-

abaSiZisadmi, misi 80 wlis iubilesTan dakavSirebiT.

1940 w. 24 Tebervali. nabeWdi. xels awers: mweralTa kavSiris prezidiumis mdi-

vani – irakli abaSiZe. 1 f.

38. rusTavelis Teatris direqciisa da msaxiobebis milocva mariam safarova-

abaSiZisadmi, misi 80 wlis iubilesTan dakavSirebiT.

1940 w. 24 Tebervali. nabeWdi. xels awers: rusTavelis Teatris direqtori, samx-

atvro xelmZRvaneli, ssrk saxalxo artisti – a. vasaZe. 1 f.

39. saqarTvelos saxkomsabWosTan arsebuli xelovnebis saqmeTa sammarTvelos

milocva mako safarova-abaSiZisadmi 80 wlis iubilesTan dakavSirebiT. aRniSnulia

sabWoTa xelisuflebis Rvawli qarTuli Teatris ganviTarebis saqmeSi.

1940 w. 25 Tebervali. nabeWdi. 1 f.

40. elisabed CerqeziSvilis sityva, warmoTqmuli m. safarova-abaSiZis 80 wlis

iubilesTan dakavSirebiT.

1940 w. 7 aprili. xelnaweri. xels awers: muzeumis TanamSromeli – T. WavWavaZe.

melani. 4 f.

41. mariam safarova-abaSiZis sityva mis iubileze. [madlobas uxdis damswre

sazogadoebas dafasebisTvis da aRniSnavs, rom avadmyofobis gamo es misi ukanaskne-

li gamosvlaa auditoriis winaSe.]

uTariRo. avtografi. lurji melani. 2 f.

42. piesa `parizeli biWi“. [gadawerilia mariam safarova-abaSiZis mier.]

uTariRo. avtografi. melani. (akinZuli, 29-e gv. amovardnili) Casworebuli

lurji da wiTeli melniT. 37 f.

43. mariam safarova-abaSiZis sityva gagzavnili elisabed CerqeziSvilis 50

wlis iubileze. [mako safarova avadmyofobis gamo teqstis wakiTxva daevala daviT

CxeiZes.]

uTariRo. d. CxeiZis avtografi. lurji melani. fanqari. 2 f.

44. saxalxo saxlis somxuri warmodgenebis mmarTveli scenis moyvarulTa seq-

ciis milocava mariam safarova-abaSiZisadmi sasceno moRvaweobis 32 wlis iubiles

gamo.

uTariRo. xelnaweri. Savi melani. Zlier dazianebuli. 1 f.

Page 8: nbsjbn!njyfjmjt!btvmj !tbgbspwb.bcbTj[jtb...doebis gamgeoba~. restavrirebuli. xelnawers erTvis restavraciis aRmweri furceli, laborat. gamgis xelmoweriT. 1 f. 19. mariam safarova-abaSiZis

238

45. i. mWedliSvilis leqsi miZRvnili mariam safarova-abaSiZisadmi. wakiTxuli

misi 30 wlis iubileze.

uTariRo. xelnaweri. Savi melani. 1 f.

46. mariam lukaSvilis leqsi miZRvnili mako safarova-abaSiZisadmi. wakiTxu-

li misi sasceno moRvaweobis 30 wlis iubilesTan dakavSirebiT.

uTariRo. xelnaweri. lurji melani. 1 f.

47. gaz. `Temis“ redaqciis TanamSromelTa da asoTamwyobTa saxeliT, amave

gazeTis TanamSromlis b. m. wulukiZis mier wakiTxuli adresi mako safarova-aba-

SiZis sasceno moRvaweobis 30 wlis iubileze.

uTariRo. nabeWdi. dazianebuli. 2 f.

mogonebebi

48. mogoneba miZRvnili mariam safarova-abaSiZisadmi, dawerili bibliograf

a. y. lomiZis mier. [garda bibliografiuli cnobebisa (gaz. `Temi“-s saredaqcio

werili 55, 23/I 1912 w.) Sesulia: amonawerebi mako safarovas scenaze moRvaweobis

Sesaxeb /1879-1906 ww./; akaki wereTlis, valerian gunias, m. wulukiZis misasalme-

beli sityvebi da sasceno moRvaweobis 30 wlis iubiles masalebi /1912 w./. sofrom

mgalobliSvilis, petre umikaSvilis, ilia zurabiSvilis mogonebebi; al. burTi-

kaSvilis, sergo gersamias narkvevebi. sagazeTo statiebi: akaki wereTlis werili

gazeT `TemSi“, gaz. `komunisti“ – mariam safarova-abaSiZis cxovrebis gza /1940 w.

5 Tebervali/; agreTve cnobebi mariam safarova-abaSiZis dakrZalvis Sesaxeb gazeT

`komunisti“-dan. Salva dadianis sityva dakrZalvis dRes.

1957 w. nabeWdi. akinZuli wignad. 333 f.

49. erT-erTi Tayvanismcemlis monaTxrobi. igonebs rogori siZlieriTa da os-

tatobiT warmoTqva fraza „mrcxvenia RmerTamni“ ukve smenadakargulma msaxiobma,

agreTve ixsenebs savinas mier safarova-abaSiZis Semoqmedebis Sefasebas; mTxrobeli

eswreboda mako safarova-abaSiZis dabadebidan 80 wlis iubiles.

uTariRo. nabeWdi. 4 f.

50. mariam safarova-abaSiZis mogonebebi: 1. akaki wereTelTan Sexvedris Ses-

axeb (gv. 5-6); 2. sergei da ivane mesxebis Sesaxeb (gv. 6-7); 3. vaso abaSiZis Sesaxeb (gv.

9-10); 4. sandro yazbegis Sesaxeb (gv. 13-23); 5. nato gabunia-cagarelis Sesaxeb (gv.

31-33); 6. babo avaliSvili-xerxeuliZis Sesaxeb (gv. 34); 7. maSo yifiani-qarTveliS-

vilisa da maSo mZinarovas Sesaxeb (gv. 34); 8. babo korinTeli-yifSiZis Sesaxeb (gv. 34);

9. qeTo andronikaSvilis Sesaxeb (gv. 35); 10. kote mesxis Sesaxeb (gv. 36-38);

uTariRo. ilia zurabiSvilis avtografi. fanqari. 38 f.

51. mako safarova-abaSiZis memuarebis Savi xelnaweri: I. avtografiuli cno-

bebi; II. akakis gacnoba. pirvel speqtaklze daswreba da STabeWdilebebi. pirveli

repeticia ioseb andronikaSvilis saxlSi, sadac ecnoba vaso abaSiZes, kote yifians,

SaSniaSvilsa da avaliSvils.

uTariRo. xelnaweri. fanqri. melani. 6 f.

52. memuarebi. mako safarova-abaSiZe igonebs sofel beJanians, mamas da Tavis

siymawviles; aqvea mogonebebi lado mesxiSvilsa da kote yifianze.

uTariRo. xelnaweri. Savi da lurji melani. 2 f.

53. memuarebi. mako safarova-abaSiZe igonebs, Tu rogor gadavida sacxovre-

blad solomon WavWavaZis ojaxSi. saubrobs solomonis pirovnul Tvisebebze;

igonebs pirveli Sexvedra akakisTan. sergei mesxis mier ymawvili makos pirveli

mipatiJeba speqtaklze; wardgena giorgi TumaniSvilTan; anastasia wereTlis gac-

noba; saxlSi zaqaria andronikaSvilTan – pirveli rolis Seswavla.

uTariRo. xelnaweri. lurji melani. 3 f.

54. memuarebi. mako safarova-abaSiZe wers, Tu ra siRaribis zRvarze imyofe-

Page 9: nbsjbn!njyfjmjt!btvmj !tbgbspwb.bcbTj[jtb...doebis gamgeoba~. restavrirebuli. xelnawers erTvis restavraciis aRmweri furceli, laborat. gamgis xelmoweriT. 1 f. 19. mariam safarova-abaSiZis

239

ba maSindeli qarTuli Teatri. rogor ganicdida igi kostumebis da dekoraciebis

simcires. ixsenebs sandro yazbegTan urTierTobas da kuriozs speqtaklSi – `mefe

liri~ – romelic SeemTxvaT did mweralsa da vaso abaSiZes.

uTariRo. xelnaweri. fanqari. 3 f.

55. memuarebi. mako safarova-abaSiZe xelnawerSi Tavis Tavs araprofesional

mwerals uwodebs da bodiSs uxdis mkiTxvels `araliteraturuli kiloTi“ nawer-

isTvis. igonebs istorias kabis Sesaxeb, romelic administrator adam CubiniSvils

sTxova speqtaklisaTvis. [am epizodiT igi agviRwers, Tu ra siZneleebTan iyo dakav-

Sirebuli maSindeli Teatris kostumireba.]

uTariRo. xelnaweri. fanqari (grZeli, arastandartuli). 2 f.

56. mogonebebi sandro yazbegze.

uTariRo. xelnaweri. lurji melani. 1 f.

57. memuarebi. fragmenti. ixsenebs kote marjaniSvilis dabadebas. [furclis

me-2 gverze miwerilia leqsis erTi strofi miZRvnili mako safarova-abaSiZisadmi.

avtori (?)]

uTariRo. avtografi. fanqari. melani. 1 f.

58. memuarebi. mako safarova-abaSiZe ixsenebs lado mesxiSvils, saubrobs mis

pirovnul Tvisebebze.

uTariRo. xelnaweri. melani. 2 f.

59. memuarebi. laparakia kote da dimitri yifianebis did amagsa da damsaxure-

baze qarTuli Teatris mimarT.

piri: zaqaria andronikaSvili, giorgi TumaniSvili.

uTariRo. xelnaweri. lurji melani. fanqri. 4 f.

60. memuarebi. fragmenti. ixsenebs mamas, solomon WavWavaZis ojaxs, deidebs,

akakis, sergei mesxs.

uTariRo. xelnaweri. fanqari. 1 f.

61. memuarebi. mariam safarova-abaSiZe ixsenebs Sexvedras 10 wlis unaxav mamas-

Tan, agreTve Zmis, Saqros udides siyvaruls Teatrisadmi.

uTariRo. xelnaweri. fanqari. 1 f.

62. memuarebi. ixsenebs dedinacvlis Camosvlas qalaqSi, Tu rogor miiyvana igi

vinme beriZem masTan saxlSi.

uTariRo. xelnaweri. lurji melani. furceli dazianebulia. 2 f.

63. memuarebi. /fragmenti/ saubrobs pirovnebaze (?) romelmac mxolod 2 se-

zoni iTamaSa scenaze da Seqmna mSvenieri saxeebi: `yvaryvare TuTaberSi“ – kakuta,

`hoplaSi“ (`hopla, Cven vcocxlobT“) – profesori. mwuxarebas gamoTqvams, rom am

pirovnebis saxiT qarTulma Teatrma niWieri aqtiori dakarga.

uTariRo. xelnaweri. fanqari. dazianebuli. 1 f.

64. memuarebi. saubrobs Teatrze. swuxs, rom fizikuri mdgomareoba xels uS-

lis emsaxuros sayvarel saqmes ganaxlebul epoqaSi.

uTariRo xelnaweri. melani. 1 f.

65. mogonebebi gabriel sundukianze. gadmogvcems misi gacnobis pirveli

STabeWdilebas.

uTariRo. xelnaweri. melani. fanqari (gadaWrili Tabaxis furclebi). 5 f.

programebi

66. mariam safarova-abaSiZis benefisis programa. I. moqm. warmodgenili iqna va-

lerian gunias 4 moqmedebiani komedia `aRlumi“. monawileobda mTeli dasi. II. moqm.

koncerti. monawileobdnen operis msax. gaSinskisa, arcibaSevisa, Steinberki, toma-

Page 10: nbsjbn!njyfjmjt!btvmj !tbgbspwb.bcbTj[jtb...doebis gamgeoba~. restavrirebuli. xelnawers erTvis restavraciis aRmweri furceli, laborat. gamgis xelmoweriT. 1 f. 19. mariam safarova-abaSiZis

240

SeviCi, solski, baraTaSvili.

1903 w. 30 ianvari. dastambuli. qarTul da rusul enebze. 2 f.

67. mariam safarova-abaSiZis dabadebidan 80 wlisTavisadmi miZRvnili saRamos

programebi. programa-mosawvevi.

piri: a. inaSvili, g. buxnikaSvili.

1940 w. 7 aprili. dastambuli. oTxi egzemplari. 4 egz.

68. mariam safarova-abaSiZis dabadebidan 100 wlisTavisadmi miZRvnili saRa-

mos mosawvevi baraTi-programa. saRamo dainiSna rusTavelis saxelobis saxelmwifo

Teatris sakoncerto darbazSi.

1960 w. 29 Tebervali. nabeWdi. 2 f.

epistolaruli memkvidreoba

69. ilikos (Zmis) piradi xasiaTis werili mako safarova-abaSiZisadmi.

1890 w. 31 dekemberi. parizi. xelnaweri. Savi melani. Zlier dazianebuli, orive

furceli gaxeulia Suaze. 2 f.

70. ginzburgis werili mako safarova-abaSiZisadmi. sTavazobs Tavis samsaxurs

operetis JanrSi da uyenebs Tavis pirobebs. rekomendacias uwevs vinme liapi (?)

1893 w. 7 maisi. novoCerkaski. xelnaweri. Savi melani. rusul enaze. 2 f.

71. operetis momReral a. smolinas werili mako safarova-abaSiZisadmi. wer-

ilSi pirobebs uyenebs erT sezonze TbilisSi sagastrolod Camosvlasa da sakon-

certo Tanxebze SeTanxmebis Sesaxeb.

1893 w. 5 ivnisi. xelnaweri Savi melniT. werili logoTi, zeda marcx. kuTxeSi.

rusul enaze. 2 f.

72. ivane mesxis werili mariam safarova-abaSiZisadmi. sTxovs Casvlas baTumSi

`qarTul saRamo“-Si monawileobis misaRebad.

1896 w. 12 dekemberi. xelnaweri. Savi melani. blankiani. Zlier dazianebuli. 2 f.

73. nato gabunia-cagarelis werili mako safarova-abaSiZisadmi. saubaria

a. cagarelis axali piesis `feniza“-s Sesaxeb, romelsac uZRvnis mako safarova-aba-

SiZes.

1898 w. 7 marti. Waladidi. xelnaweri. Savi melani. dedanTan erTad devs arqivari-

usis Zv. xelnaweri. 2 f.

74. nikoloz biazis piradi xasiaTis werili mako safarova-abaSiZisadmi.

1897 w. 1 seqtemberi. q. odesa. lanJeroni. xelnaweri. Savi melniT. rusul enaze.

2 f.

75. nikoloz biazis piradi xasiaTis werili mako safarova-abaSiZisadmi.

1899 w. 30 dekemberi. q. baqo. xelnaweri. Savi melani. rusul enaze. 2 f.

76. nikoloz biazis piradi xasiaTis werili mako safarova-abaSiZisadmi. bolo

gverdzea makos naTlulis, n. biazis Svilis, kolias minaweri.

1899 w. ivlisi. q. odesa. xelnaweri. Savi melani. rusul enaze. 2 f.

77. nikoloz biazis piradi xasiaTis werili mako safarova-abaSiZisadmi.

1900 w. 6 Tebervali. q. baqo. xelnaweri. Savi melani. rusul enaze. 2 f.

78. ilia safarovis piradi xasiaTis werili mako safarova-abaSiZisadmi.

1900 w. safrangeTi. xelnaweri. Savi melani. 2 f.

79. marTa JRentis piradi xasiaTis werili mako safarova-abaSiZisadmi.

1905 w. 7 noemberi. xelnaweri. Savi melani. rusul enaze. 4 f.

80. sonia baJbeuq-meliqovis piradi xasiaTis werili mako safarova-abaSiZis a -

Page 11: nbsjbn!njyfjmjt!btvmj !tbgbspwb.bcbTj[jtb...doebis gamgeoba~. restavrirebuli. xelnawers erTvis restavraciis aRmweri furceli, laborat. gamgis xelmoweriT. 1 f. 19. mariam safarova-abaSiZis

241

dmi.

1907 w. 9 ianvari. xelnaweri. Savi melani. rusul enaze. 2 f.

81. Saqro safarovis werili mako safarova-abaSiZisadmi. saubaria kenWisyriT

`winamZRolebis“ arCevis Taobaze.

piri: bagratovi, sumbaTovi, davidovi, gunia (ramdenime gvari ar ikiTxeba).

1912 w. 12 ivnisi. xelnaweri. Savi melani. 2 f.

82. Saqro safarovis werili mako safarova-abaSiZisadmi. ixsenebs vinme vladi-

mer mixeilis Zes, romelic skandals uwyobs mis ojaxs.

1912 w. 1 oqtomberi. xelnaweri. Savi melani. 2 f.

83. gigos (mako safarovas geri Zma) piradi xasiaTis werili mako safarova-aba-

SiZisadmi. romelic dawerilia san-franciskoSi `kontinental-hotelSi~. miTiTe-

bulia is misamarTic, sadac Semdeg unda Casuliyo, kerZod sidnei, avstralia.

1912 w. 19 noemberi. xelnaweri. Savi melani. 1 k. 2 f.

84. Saqro safarovis piradi xasiaTis werili mako safarova-abaSiZisadmi.

1925 w. 16 agvisto. afxazeTi. daba oCamCire. xelnaweri. Ria feris melani. 2 f.

85. Saqro safarovis werili mako safarova-abaSiZisadmi. wers, rom imyofeba

gadaRebebze a. wuwunavasTan; ukmayofiloa pirobebiT da jamagiriT.

1927 w. 2 seqtemberi. xelnaweri. fanqari. 2 f.

86. kote WeliZis werili mariam safarova-abaSiZisadmi. aRniSnulia mariamis

udidesi Rvawli axalgazrda msaxiobebis aRzrdis saqmeSi, agreTve Telavis saxelm-

wifo TeatrisTvis misi uZvirfasesi garderobis Sewirvis Sesaxeb.

1932 w. 24 aprili. Telavi. xelnaweri. lurji melani. 1 f.

87. mariam safarova-abaSiZis misaloci werili liza CerqeziSvilisadmi.

1937 w. 8 aprili. Tbilisi. avtografi. melani. 2 f.

88. mariam safarova-abaSiZis samadlobeli werili guguli buxnikaSvilisadmi.

1940 w. 27 Tebervali. avtografi. melani. 1 f.

89. saqarTvelos saxalxo artistis nino daviTaSvilis werili mariam safaro-

va-abaSiZisadmi. wers TeatrSi Tavis pirvel nabijebze da mariamis mier gaweul did

Rvawlze mis mimarT.

1940 w. 7 aprili. xelnaweri. lurji melani. 2 f.

90. mariam safarova-abaSiZis misaloci werili aleqsandre wuwunavasadmi.

ulocavs operis TeatrSi gamarTul dResaswauls.

uTariRo. xelnaweri. melani. 1 f.

91. mariam safarova-abaSiZis werili vl. aleqsi-mesxiSvilis gardacvalebis

gamo.

uTariRo. xelnaweri. fanqari. 1 f.

92. mariam safarova-abaSiZis werili ilia zurabiSvilisadmi (?). gamoTqvams

sayvedurs misi sasceno kostumis gayidvis gamo.

uTariRo. avtografi. Savi melani. dakruli aqvs muyaos furceli. 2 f.

93. mariam safarova-abaSiZis werili ioseb imedaSvilisadmi. werili savsea mad-

lierebis grZnobiT da aRniSnulia is qvelmoqmedeba da daxmarebebi, rac ioseb ime-

daSvils gauwevia qarTuli TeatrisaTvis.

uTariRo. avtografi. fanqari. 1 f.

94. mariam safarova-abaSiZis piradi xasiaTis werili nino yifianisadmi. bio-

grafiuli cnobebiT. bolo gverdze sergei mesxis minaweri fanqriT.

uTariRo. avtografi. Savi melani. 4 f.

Page 12: nbsjbn!njyfjmjt!btvmj !tbgbspwb.bcbTj[jtb...doebis gamgeoba~. restavrirebuli. xelnawers erTvis restavraciis aRmweri furceli, laborat. gamgis xelmoweriT. 1 f. 19. mariam safarova-abaSiZis

242

95. sonia abelovis piradi xasiaTis werili mako safarova-abaSiZisadmi.

uTariRo. Telavi. xelnaweri. Savi melani. rusul enaze. 2 f.

96. kato abelovis piradi xasiaTis werili mako safarova-abaSiZisadmi.

uTariRo. xelnaweri. Savi melani. 2 f.

97. deidis – kato abelovis piradi xasiaTis werili mako safarova-abaSiZisad-

mi.

uTariRo. xelnaweri. Savi melani. 2 f.

98. kato abelovis piradi xasiaTis werili mako safarova-abaSiZisadmi.

uTariRo. xelnaweri. Savi melani. [Zlier dazianebuli boloTi, meore furclis

bolo moxeulia]. 2 f.

99. kato abelovis piradi xasiaTis werili mako safarova-abaSiZisadmi.

uTariRo. xelnaweri. Savi melani. 2 f.

100. kato abelovis piradi xasiaTis werili mako safarova-abaSiZisadmi.

uTariRo. xelnaweri. Savi melani. [pirveli gverdis marjvena qveda kuTxe dalaqa-

vebulia melniT]. 2 f.

101. kato abelovis piradi xasiaTis werili mako safarova-abaSiZisadmi.

uTariRo. xelnaweri. Savi melani. 4 f.

102. taso abaSiZis piradi xasiaTis werili mariam safarova-abaSiZisadmi.

uTariRo. xelnaweri. fanqari. 2 f.

103. taso abaSiZis piradi xasiaTis werili mako safarova-abaSiZisadmi.

piri: avaliSvilebi, viqtor mataraZe.

uTariRo. q. WiaTura. xelnaweri. lurji melani. 2 f.

104. sonia baJbeuq-meliqovis piradi xasiaTis werili mako safarova-aba-

SiZisadmi.

uTariRo. noemberi (?). q. ialta. xelnaweri. Savi melani. 2 f.

105. sonia baJbeuq-meliqovis piradi xasiaTis werili mako safarova-aba-

SiZisadmi.

uTariRo. xelnaweri. Savi melani. rusul enaze. 2 f.

106. sonia baJbeuq-meliqovis piradi xasiaTis werili mako safarova-aba-

SiZisadmi.

uTariRo. xelnaweri. Savi melani. rusul enaze. 2 f.

107. sonia baJbeuq-meliqovis piradi xasiaTis werili mako safarova-aba-

SiZisadmi.

uTariRo. xelnaweri. Savi melani. rusul enaze (orive furceli dazianebulia

zeda marj. kuTxeSi). 2 f.

108. samara marjaniSvilis (kote marjaniSvilis dis) piradi xasiaTis werili

mako safarova-abaSiZisadmi.

uTariRo. xelnaweri. Savi (Ria) feris melani. rusul enaze. 2 f.

109. samara marjaniSvilis (kote marjaniSvilis dis) piradi xasiaTis werili

mako safarova-abaSiZisadmi.

uTariRo. ialta. xelnaweri. Savi melani. sxvadasxva feris furclebze. rusul

enaze. 4 f.

110. elene marjaniSvilis piradi xasiaTis werili mako safarova-abaSiZisadmi.

uTariRo. xelnaweri. Savi melani. rusul enaze. 2 f.

Page 13: nbsjbn!njyfjmjt!btvmj !tbgbspwb.bcbTj[jtb...doebis gamgeoba~. restavrirebuli. xelnawers erTvis restavraciis aRmweri furceli, laborat. gamgis xelmoweriT. 1 f. 19. mariam safarova-abaSiZis

243

111. elene marjaniSvilis piradi xasiaTis werili mako safarova-abaSiZisadmi.

uTariRo. xelnaweri. Savi melani. rusul enaze. 2 f.

112. elene marjaniSvilis piradi xasiaTis werili mako safarova-abaSiZisadmi.

uTariRo (18 aprili). xelnaweri. Savi melani. [bolo gverdze fanqriT minaweri

angariSebi]. rusul enaze. 2 f.

113. elene marjaniSvilis piradi xasiaTis werili mako safarova-abaSiZisadmi.

uTariRo. xelnaweri. Savi melani. rusul enaze. 2 f.

114. elene marjaniSvilis piradi xasiaTis werili mako safarova-abaSiZisadmi.

uTariRo. xelnaweri. Savi melani. rusul enaze. 2 f.

115. elene marjaniSvilis da iuris (misi vaJis?) piradi xasiaTis werili mako

safarova-abaSiZisadmi.

uTariRo ( 28 marti). xelnaweri. Savi melani. rusul enaze. 3 f.

116. gigo arRuTinskis werili mako safarova-abaSiZisadmi. [laparakia

sxvadasxva benefisebis dafinansebis Sesaxeb.]

uTariRo. noemberi. xelnaweri. Savi melani. rusul enaze. 2 f.

117. nikoloz andrias Ze biazis piradi xasiaTis werili mako safarova-aba-

SiZisadmi.

uTariRo. odesa. xelnaweri. Savi melani. [pirvel gverdze, marcxena zeda kuTx.

werilis avtoris foto.] rusul enaze. 2 f.

118. ucnobi piris werili mako safarova-abaSiZisadmi, finansuri problemebis

Sesaxeb.

piri: Saqro safarovi.

uTariRo. xelnaweri. Savi melani (pirveli gverdis zeda marjv. nawili dalaqa-

vebulia melniT. orive furceli dazianebulia sinqronuli naxvretebiT.). 2 f.

119. zinaida mesxiSvilis (lado mesxiSvilis meuRle) piradi xasiaTis werili

mariam safarova-abaSiZisadmi.

uTariRo. moskovi. xelnaweri. Savi melani (werili dawerilia Stampian safosto

baraTze). zemo marjvena da marcxena kuTxeebSi wiTeli nabeWdi gerbiT da safos-

to markiT. rusul enaze. 1 f.

120. mariam safarov-abaSiZis sasceno moRvaweobis 30 wlis iubilesTvis dawer-

ili werili: `m. m. safarovis qalis pativismcemelTa sayuradRebod.“ CamoTvlil-

ia is sagazeTo gamocemebi, romlebic gamoexmaurnen am TariRs. aRniSnulia, rom

daistamba wignakebi msaxiobis biografiiTa da daxasiaTebiT; dasuraTebuli.

piri: aleqsandre beriZe, vladimer aleqsi-mesxiSvili, sofro mgalobliSvili,

valerian gunia.

uTariRo. nabeWdi. 2 f.

121. g. axraxaZis werili saTauriT: `Cveni makos dResaswaulis gamo.“

uTariRo. nabeWdi. 2 f.

122. akaki wereTlis Canawerebi: a) `mcire ram SeniSvna~ (2 egzemplarad); b) wer-

ili mako safarova-abaSiZisadmi.

uTariRo. asli. nabeWdi. 14 f.

depeSebi

123. mariam safarova-abaSiZis sasceno moRvaweobis 30 wlis iubilesTan dakav-

Sirebuli depeSebi

1912 w. xelnaweri. fanqari. safosto Srifti. akinZuli albomad. qarTul da

rusul enebze. 100 f.

Page 14: nbsjbn!njyfjmjt!btvmj !tbgbspwb.bcbTj[jtb...doebis gamgeoba~. restavrirebuli. xelnawers erTvis restavraciis aRmweri furceli, laborat. gamgis xelmoweriT. 1 f. 19. mariam safarova-abaSiZis

244

dokumentebis mimdevrobiTi aRweriloba:

xonis saxalxo sazogadoeba. 1912 w. 22. 1.

xonis dramatuli jgufi. 1912 w. 22.1.

xonis dramatuli jgufi. 1921 w. 21.1.

xonis wera-kiTxvis gamavrcelebeli sazogadoeba. 1912 w. 21.1.

saCxeris sazogadoeba. 1912 w. 22. 1.

senakis wera-kiTxvis gamavrcelebeli sazogadoeba. 1912 w.

axalqalaqis sazogadoebis saxeliT – sofio Tarxanovisa, aneta kapanaZisa. 1912 w.

lanCxuTis inteligencia. uTariRo.

duSeTis qalTa sazogadoebis saxeliT – qeTevan cagareli. 1912 w. 22.1.

samtrediis wera-kiTxvis sazogadoebis gamgeoba. 1912 w. 22.1.

samtrediis wera-kiTxvis sazogadoebis gamgeoba. 1912 w. 22.1.

xonis sazogadoeba. 1912 w. 22.1.

ozurgeTi. e. a. xundaZe. 1912 w. 22.1.

ozurgeTi. dimitri erisTavi. 1912 w. 22.1.

ozurgeTis inteligenciis erTi jgufi. uTariRo.

qalaq ozurgeTis mouravi – platon beriZe. 1912 w. 22.1.

ozurgeTis inteligenciis erTi jgufi. 1912 w. 22.1.

ozurgeTi. maiko da grigol abakeliebi. 1912 w. 22.1.

baqo. `konstantinovis arteli“. 1912 w. 22.1.

q. quTaisis TviTmmarTvelobis saxeliT – qalaqis Tavi Ciqovani. 1912 w. 21.1.

Telavi. abelova. 1912 w. 22.1.

eibati. elena Tarxanova. 1912 w. 22.1.

baqo. eliaSvili. 1912 w. 22.1.

baqo. saganmanaTleblo sazogadoebis ganyofileba. 1912 w. 21.1.

sabunCi. qeTusia lorTqifaniZe, iulia kalatozova. 1912 w. 22.1.

foTi. valodia, lena, iuri, nina, Tamara marjanovebi. 1912 w. 22.1.

foTi. dramatuli sazogadoebis Tavmjdomare – salayaia. 1912 w. 21.1.

foTi. satelegrafo gzavnili (50 man.). meunargia. 1912 w. 21.1.

soxumis saganmanaTleblo skola. 1912 w. 22.1.

soxumis saganmanaTleblo skola. 1912 w. 22.1.

Page 15: nbsjbn!njyfjmjt!btvmj !tbgbspwb.bcbTj[jtb...doebis gamgeoba~. restavrirebuli. xelnawers erTvis restavraciis aRmweri furceli, laborat. gamgis xelmoweriT. 1 f. 19. mariam safarova-abaSiZis

245

yazani. qarTveli studentebi. 1912 w. 22.1.

kievi. qarTveli studentebi. 1912 w. 22.1.

xarbini. qarTvelTa sazogadoeba. 1912 w. 21.1.

kiSiniovi. baJbeuqi. 1912 w. 22.1.

baTumi. `WavWavaZis qalTa wris“ saxeliT – kniaginia sofio nakaSiZe. 1912 w. 22.1.

elizavetopolis qarTvelebi. 1912 w. 22.1.

aleqsandropoli. qarTvelTa saxeliT – konstantine CxeiZe, giorgi CxeiZe, daTe-

SiZe, mZinaraZe. 1912 w. 22.1.

erevani. qarTvelTa saxeliT – dimitri virsalaZe, xoStaria, lolua. 1912 w.

21.1.

nuxini. qarTvelTa saxeliT. 1912 w. 22.1.

Tbilisi. kargareTeli. 1912 w. 22.1.

Tbilisi. sazogadoebrivi klubi, zemdegi – Tumanovi. 1912 w. 21.1.

Tbilisi. `amierkavkasiis“ redaqciis saxeliT – redaqtori rodikovi. 1912 w.

22.1.

Tbilisi. artistuli sazogadoeba. 1912 w. 22.1.

Tbilisi. dimitri Celokaevi. 1912 w. 21.1.

Tbilisi. efrosine kldiaSvili. uTariRo.

Tbilisi. roneli, piaseckaia. 1912 w. 22.1.

Tbilisi. pianisti ter-davidovi. 1912 w. 21.1.

Tbilisi. nazarovi. 1912 w. 22.1.

enotaevski. gadasaxlebulTa saxeliT – grigolaSvili, razmaZe, terminasovi,

CuxrukiZe, parastaSvili, jafariZe. 1912 w. 19.1.

peterburgi. abelovi. 1912 w. 24.1.

moskovi. marjanovi. 1912 w. 22.1.

moskovi. mZinarovi, Tamarini. 1912 w. 22.1.

moskovi. elena suxodolskaia da kniazi niko WavWavaZe. 1912 w. 22.1.

TayvanismcemelTa saxeliT egzavneba (300 man.). 1912 w. 22.1.

peterburgi. qarTvel miwaTmoqmedTa sazogadoeba. 1912 w. 22.1.

peterburgi. samxedro-samedicino akademiis qarTveli studentebi. 1912 w. 21.1.

moskovi (iuJini). al. sumbaTovi. 1912 w. 20.1.

quTaisi. qalaqis TviTmmarTveloba. 1912 w. 21.1. (2 gv.) 59. quTaisi. CirgaZe, Sara-

SiZe. 1912 w. 21.1.

quTaisi (nemo, mixako). 1912 w. 22.1.

quTaisi. mcire Teatris axalgazrduli dasis saxeliT – kalabegaSvili, zard-

aniSvili. 1912 w. 21.1.

Page 16: nbsjbn!njyfjmjt!btvmj !tbgbspwb.bcbTj[jtb...doebis gamgeoba~. restavrirebuli. xelnawers erTvis restavraciis aRmweri furceli, laborat. gamgis xelmoweriT. 1 f. 19. mariam safarova-abaSiZis

246

daba mixailovos dasaxleba. qarTvelTa saxeliT – Ciqovani, ioseliani, gam-

rekeli. 1912 w. 22.1.

soxumi. Salva dadiani, elo andronikova, evelina wuwunava. 1912 w. 22.1.

baTumi. [sazogadoebis saxeliT, ivane mesxi gadascems saCuqarsa da adress; grig-

ori eliava, nikolai sabaevi, andrei dekanozovi, kniaginia – sofio nakaSiZe.] 1912

w. 18.1.

baTumi. [iubiles daeswreba daria keJeraZe], kniaginia sofio nakaSiZe, eliava, sa-

baevi, dekanozovi. 1912 w. 20.1.

baTumis saganmanaTleblo mmarTvelobis ganyofileba. Tavmjdomare – krinicki.

1912 w. 22.1. 67. quTaisi. anton furcelaZe. 1912 w. 22.1.

quTaisi. daviT kldiaSvili. 1912 w. 22.1.

q. Telavi. erevnis saqvelmoqmedo sazogadoebis ganyofileba. 1912 w. 22.1.

q. Telavis mosaxleobis saxeliT – mamasaxlisi TaTuzovi. 1912 w. 21.1.

Telavi. Zveli gavazis sazogadoebis mindobilobiT – mamasaxlisi daviT xuciS-

vili. vladimer CiCua. uTariRo.

Telavi. wera-kiTxvis gamavrcelebeli sazogadoeba. 1912 w. 21.1.

q. Telavi. paataSvili. [iTxovs saiubileo speqtaklis daCqarebas.] 1912 w. 17.1.

siRnaRi. [qarTuli sazogadoeba iuwyeba, rom mako safarovas 30 wlis iubilesTan

dakavSirebiT daidgmeba speqtakli.] 1912 w. 22.1.

axalcixis qarTuli sazogadoeba. 1912 w. 22.1.

vladikavkazi. ruxaZe, razmaZe da sxvebi. 1912 w. (3 gv.)

vladikavkazi. adam porakovi. 1912 w. 22.1.

vladikavkazi. ganaTlebis ganyofilebis Tavmjdomare – Sontevi. 1912 w. 22.1.

xoni. [iubilars egzavneba 40 maneTi, xonis inteligenciis saxeliT.] sazogadoe-

bis xazinadari – baxtaZe. 1912 w. 22.1.

quTaisi. qalTa saxeliT. 1912 w. 21.1.

quTaisi. sagundo sazogadoebis mmarTveloba. 1912 w. 22.1.

quTaisi. [iubileze mivlinebulia adresis gadasacemad naTaZe], quTaisis gimna-

zia da dramatuli sazogadoeba. 1912 w. 21.1.

quTaisi. klasikuri gimnaziis moswavleebi. 1912 w. 22.1.

quTaisi. saxalxo universitetis mmarTvelobis saxeliT – Tavmjdomare garse-

vaniZe. 1912 w. 21.1.

quTaisi. saganmanaTleblo sazogadoeba. 1912 w. 21.1.

peterburgi. baTumis qalaqis Tavi – kniazi andronikovi. 1912 w. 22.1.

peterburgi. andronikovi (meuRlis saxeliT). 1912 w. 23.1.

moskovi. qarTvel miwaTmoqmedTa sazogadoeba. 1912 w. 22.1.

quTaisi. `marganecmrewvelobis“ sazogadoebis da piradad zdanovicis saxeliT.

1912 w. 21.1.

Page 17: nbsjbn!njyfjmjt!btvmj !tbgbspwb.bcbTj[jtb...doebis gamgeoba~. restavrirebuli. xelnawers erTvis restavraciis aRmweri furceli, laborat. gamgis xelmoweriT. 1 f. 19. mariam safarova-abaSiZis

247

quTaisi. qalTa gimnazia. 1912 w. 22.1.

quTaisi. nikoloz lorTqifaniZe. 1912 w. 21.1.

quTaisi. al. imedaSvili. 1912 w. 21.1.

quTaisi. puradovi. 1912 w. 22.1.

quTaisi. guberniis TavadaznaurTa sazogadoebis saxeliT – kniazi niJaraZe. 1912

w. 22.1.

quTaisi. redaqcia `kolxida“. 1912 w. 22.1. [xelnaweri fanqari. safosto Srifti.

akinZuli albomad. qarTul da rusul enebze. 100 c.

baraTebi

124. Tbilisis rusuli musikaluri sazogadoebis miwveva mako safarova-aba-

SiZes sakoncerto darbazis gaxsnaze.

1904 w. 24 oqtomberi. dastambuli. rusul enaze. gerbiani. 1 f.

125. vaso abaSiZis saaRdgomo misaloci baraTi aleqsandre vladimeris Ze la-

binskisadmi.

uTariRo. volCanski (xarkovis gubernia). markiani. mako safarova-abaSiZis su-

raTiT (baraTi gadaWrilia). 1 f.

126. mako safarova-abaSiZis misaloci baraTi Salva dadianis saiubileo

komitetisadmi.

uTariRo. q. Tbilisi. operis Teatri. xelnaweri. lurji melani. 1 f.

127. mariam safarova-abaSiZis sasceno moRvaweobis 30 wlis iubilesTan dakav-

Sirebuli misaloci baraTebi.

1912 w. xelnaweri. nabeWdi. wignad akinZuli. qarTul enaze. 42 f.

dokumentis mimdevrobiTi aRweriloba:

leqsi – `gulwrfeli salami safarova-abaSiZisas!“ a. gogaSvili. xelnaweri mel-

niT. 1 gv. uTariRo.

leqsi – `m. mix. safarov-abaSiZisas!“ axalgazrda mowafeTa mindobilobiT: mix.

xerxeuliZe. xelnaweri melniT. 1gv. uTariRo.

leqsi – `mariam safarov-abaSiZisas“. n. nucubiZe. xelnaweri melniT. 1 gv.

uTariRo.

baraTi. awyuris sazogadoebis saxeliT – anastasia gamyreliZisa. xelnaweri

melniT. 1 gv. 1913 w. 25 marti.

baraTi. vaso laSqaraSvili. xelnaweri melniT. 1 gv. 1912 w. 4 marti.

baraTi. savanis sazogadoebis saxeliT – mariam xaxul abaSiZis asuli. xelnaweri

melniT. 1 f. 1912 w. 9 ivnisi.

baraTi. giorgi jabauri. xelnaweri melniT. 1 gv. 1912 w. 3 Tebervali.

baraTi. quTaisis realuri saswavleblis mowafe – Salva RambaSiZe. xelnaweri

melniT. 1, 5 gv. daba yvirila. 1912 w. 17 (ivanobisTve?).

leqsi – `Zegli ukvdavi“ (vinme gela). xelnaweri melniT. 1 gv. daba WiaTura. 1912

w. 9 ivnisi.

baraTi. qarTveli eqimebis mindobilobiT – eqimi k. tyeSelaSvili. nabeWdi. 1 gv.

1912 w.

Page 18: nbsjbn!njyfjmjt!btvmj !tbgbspwb.bcbTj[jtb...doebis gamgeoba~. restavrirebuli. xelnawers erTvis restavraciis aRmweri furceli, laborat. gamgis xelmoweriT. 1 f. 19. mariam safarova-abaSiZis

248

baraTi. Tbilisis rkinigzis saxelosnos muSebis saxeliT (gvarebi miwerili aqvs

fanqriT: d. lorTqifaniZe, z. jafariZe da sxvebi). xelnaweri melniT. 1,5 gv.

uTariRo.

baraTi. ozurgeTis mosaxleobisgan. nabeWdi. 1 gv. uTariRo.

baraTi. q. tfilisis vaJTa da qalTa gimnazia. xelnaweri melniT. 1,5 gv. xels

aweren: dekani k. cincaZe, al. mdivani, T. lomouri, n. baqraZe, a. miqaberiZe,

p. ioseliani, avaliSvili, d. kilosaniZe, zaqaria faliaSvili, n. axmetelaSvili

da sxvebi. uTariRo.

baraTi. v. paataSvili. q. Telavi. 1913 w. 25 (mariamobisTve) agvisto. xelnaweri

melniT. 1 f.

baraTi. saxalxo saxlSi arsebul qarTvel mSromelTa gundi. xelnaweri melniT.

1 gv. uTariRo.

baraTi. yvirileli qalebisagan. melniT. 1 gv. uTariRo.

Telavis scenis moyvarulTa sazogadoebis saxeliT: nino gogolaZe, irakli ga-

myreliZe, vano paataSvili, kote onikaSvili, arCil CxikvaZe, ivane TeTroneli,

pelagia mamisaSvilisa, qeTevan iaSvili-Tarxanovisa, vaxtang WavWavaZe, giorgi

ter-sarqisovi da sxvebi. xelnaweri melniT. 1 gv. uTariRo.

baraTi. xarkovis qarTvel studentTa saTvistomo. gamgeobis wevrni: a. kandela-

ki, kola dumbaZe, vl. ServaSiZe, v. siWinava. xelnaweri melniT. 1 gv. uTariRo.

baraTi. baTumis qarTveli sazogadoeba. nabeWdi. 1 gv. uTariRo.

baraTi. Jurnal `jejilis“ redaqcia. 1 gv. melniT. uTariRo.

baraTi. qarTuli dramatuli sazogadoebis gamgeoba. mwvane melniT. 1 gv.

uTariRo.

baraTi. WiaTureli qalebisagan. melniT. 1 gv. uTeriRo.

baraTi. WiaTuris qarTuli dramatuli sazogadoebis gamgeoba. xelnaweri mel-

niT. 1 gv. 1912 w. 9 ivnisi.

leqsi – qarTul warmodgenebis mmarTveli wris scenis moyvarulTagan. [minaweri,

sityvieri milocva – al. wuwunava], xels aweren: e. cimakuriZe, k. xaxanaSvili,

dimitri baqraZe, al. badriZe, a. nari-neimani, v. niniZe, a. metreveli da sxvebi.

xelnaweri lurji melniT. 1 f. (2 gv.) 1912 w. 4 Tebervali.

baraTi. gudauTis qarTvelobisagan. xelnaweri melniT. 1 gv. uTariRo.

baraTi. naZaladevis mcxovrebni: v. Carkviani, al. nacvliSvili, zaqaria labauri

da sxvebi. xelnaweri melniT. 1 gv. uTariRo.

daba zestafonis vaWrebisagan. xelnaweri melniT. 1 gv. uTariRo.

baraTi. yvirilis moswavle axalgazrdobisagan. xelnaweri melniT. 2 f. (2 gv.).

uTariRo.

baraTi. zubalaSvilebis saxelobis saxalxo warmodgenebis mmarTveli wre. xels

aweren: gigo gelikuraSvili, romanoz salayaia, k. xaxanaSvili, n. WankvetaZe,

s. ankara, d. baqraZe da sxvebi. xelnaweri melniT. 1 gv. 1912 w. 12 ianvari.

baraTi. quTaisis qarTuli dramatuli sazogadoeba. gamgeobis Tavmjdomare:

m. g. anjafariZisa, Tavmjdomaris amxanagi (moadgile): il. Ciqovani, wevrebi: g. na-

TaZe, iv. puradaSvili, s. wereTeli da sxvebi. xelnaweri melniT. 1 gv. uTariRo.

baraTi. quTaisis qarTuli Teatris dramatuli dasi. xels aweren: aneta qiqoZe,

m. qoreli, nino CxeiZe, m. mdivani, T. gogolaSvili, al. melaSvili, s. gaCeCilaZe,

Page 19: nbsjbn!njyfjmjt!btvmj !tbgbspwb.bcbTj[jtb...doebis gamgeoba~. restavrirebuli. xelnawers erTvis restavraciis aRmweri furceli, laborat. gamgis xelmoweriT. 1 f. 19. mariam safarova-abaSiZis

249

an. murusiZe, k. amaSukeli, vaso abaSiZe, al. RoRoberiZe da sxvebi. nabeWdi. 1 gv.

uTariRo (baraTi dalaqavebulia melniT).

misaloci baraTi, leqsi. yvarlis qarTvelTa Soris wera-kiTxvis gamavrcele-

beli sazogadoebis gamgeobis wevri: S. kalandariSvili. xelnaweri melniT. 4 f.

(7 gv.). 1912 w. 17 ivnisi.

baraTi. `Temis“ redaqciis TanamSromelTa da asoTamwyobTa mindobilobiT –

mixeil wulukiZe. xelnaweri melniT. 2 f. (1,5 gv.) uTariRo.

baraTi. tfilisis qarTuli filarmoniuli sazogadoebisagan. Tavmjdomaris

amxanagi (moadgile): daviT jorjaZe, wevri: a. melaSvili. xelnaweri melniT. 1

gv. uTariRo.

baraTi. WiaTuris dramatuli scenis moyvarulTa wre. xelnaweri melniT (ga-

formebuli). 1 gv.

128. liTografiuli suraTebi, mariam safarova-abaSiZe rolebSi: natalia –

(`xaTabala“), luiza – (`ori oboli“), ofelia – (`hamleti“), faixoSi – (`samSoblo“),

nuca – (`aRlumi“); koleqtiuri da axloblebTan erTad: mariam safarova-abaSiZis

antrepriza q. quTaisSi. 1899 w.; mariam safarov-abaSiZisa 1888 w.; mariam safarova-

abaSiZisa (bolo dros gadaRebuli); nato gabunia da mariam safarov-abaSiZisa; vaso

abaSiZe da mariam safarov-abaSiZisa 1879 w.

1888-1899 ww. liTografiuli suraTebi dakrulia muyaoze. sul 10 foto. 2 f.

129. mariam safarova-abaSiZis pirveli benefisisa da sasceno moRvaweobis 30

wlis saiubileo Semosaval-gasavlis angariSi, d. g. erisTavis xelmoweriT.

1879 w. 13 ivnisi. xelnaweri. melani. 4 f.

130. antrepreniorebi: k. mesxi, v. aleqsi-mesxiSvili, mariam safarova-abaSiZe

afinanseben msaxiobTa jgufs, TiToeuls 48 maneTis odenobiT 8 dRiani sagastro-

lo marSrutisTvis baqosa da elizavetopolSi. dafinansebulTa xelmowerebi:

a l . i medaSvili, u. ivaniZe, b. beglariZe, n. sarjvelaZe (zaqaria safarovi?), v. mata-

raZe, imedaSvili, ef. mesxisa, gvaraZe, s. Coxeli, qoriZe da sxvebi.

1904 w. 13 aprili. xelnaweri. Savi melani. furclis boloebi gaxeulia vertika-

lurad. rusul enaze. 2 f.

131. sigeli miZRvnili mariam safarova-abaSiZisadmi qarTuli dramatuli

sazogadoebis sapatio wevrad arCevis gamo.

1913 w. 24 aprili. Tbilisi. plombiani. nabeWdi. dazianebuli. 1 f.

132. mariam safarova-abaSiZe natalias rolSi, sundukianis 4 moqmedebiani ko-

media `xaTabala~-dan. suraTi miZRvnilia niko gociriZisadmi, mariam safarova-aba-

SiZis avtografiT.

1914 w. 4 marti. liTogarafiuli portreti. avtografiT (Zlier dazianebuli). 1

c.

133. qarTvel msaxiobTa korporacia `duruji“-s mier gamoSvebuli mfrinavi

afiSa (`letuCka“) rusTavelis TeatrSi gamarTuli saRamos Sesaxeb, mariam safaro-

va-abaSiZisTvis respublikis saxalxo artistis wodebis miniWebasTan dakavSirebiT.

1925 w. 12 maisi. nabeWdi. 1 f.

mariam safarova-abaSiZis gardacvalebis cnobebi

134. mariam safarova- abaSiZis pasportis Cabarebis forma 15, mitanili milici-

is organoSi ivane giorgis Ze naneiSvilis mier.

1940 w. 11 dekemberi. xelnaweri. melani. xels awers: sapasporto magidis ufrosi

(gvari ar ikiTxeba). rusul enaze. 1 f.

Page 20: nbsjbn!njyfjmjt!btvmj !tbgbspwb.bcbTj[jtb...doebis gamgeoba~. restavrirebuli. xelnawers erTvis restavraciis aRmweri furceli, laborat. gamgis xelmoweriT. 1 f. 19. mariam safarova-abaSiZis

250

135. mariam safarova-abaSiZis gardacvalebis mowmoba, gacemuli saqarTvelos

ssr saxalxo komisariatis moqalaqeobrivi mdgomareobis aqtebis ganyofilebis

mier.

[gardacvalebis mizezi – gulis dambla. asaki – 80 weli.]

1940 w. 11 dekemberi. xelnaweri. melani. xels awers: mmaCis biuros gamge (gvari ar

ikiTxeba). blankiani furceli gerbiT da beWdiT. 1 f.

136. saqarTvelos mweralTa da sazogado moRvaweTa vakis panTeonis direqto-

ris (i. e. ?) nebarTva mako safarova-abaSiZis amave panTeonSi dasaflavebis Sesaxeb.

1940 w. 13 dekemberi. blankiani. xelnaweri. melani. rusul enaze. 1 f.

137. xelovnebis sammarTvelos, kerZod, saTeatro ganyofilebis mTavari in-

speqtoris kilosaniZis davaleba micemuli ivane giorgis Ze naneiSvilisadmi, awar-

moos yvela saorganizacio xarji mariam mixeilis asuli safarova-abaSiZis dakrZal-

vasTan dakavSirebiT.

1940 w. 14 dekemberi. dabeWdili. nomriT-54/3146. gerbiTa da beWdiT. rusul

enaze. 1 f.

138. irlandiis moqalaqis karol foqsis werili vinme oTarisadmi (savarau-

dod, oTar gigineiSvili) imis Sesaxeb, rom mako safarova-abaSiZe iyo misi babuis –

ilias da; sTxovs moiZios cnobebi mis Sesaxeb an gaagebinos, arsebobs Tu ara rame

sazogadoeba, romelsac mimarTavs daxmarebisTvis.

1985 w. 26 ivnisi. rozmin parki. dun loghairi. irlandia. nabeWdi. 1 f.

139. mako safarova-abaSiZis sasceno moRvaweobis 30 wlis iubilesTan dakav-

Sirebuli Semosaval-gasavlis angariSebi. [Sedgenili saiubileo komitetis xazi-

nadaris mier.]

uTariRo. nabeWdi. 4 f.

140. carieli konverti; adresati – mariam mixeilis asuli safarova-abaSiZe.

[konvertze aRniSnulia, rom misi pirveli benefisi gaimarTa qarTul TeatrSi. kon-

vertis ukan d. erisTavis xelmowera.]

uTariRo. xelnaweri. Savi melani. rusul da qarTul enebze. 1 k.

141. el. CerqeziSvilis sadResaswaulo warmodgenaze Sesasvleli bileTi.

[daniSnuli 2 Tebervlis pirvel saaTze saxazino TeatrSi.]

uTariRo (2 Tebervali). nabeWdi. 1 c.

142. suflior kolia galustovis leqsi miZRvnili mako safarova-abaSiZisad-

mi.

uTariRo. xelnaweri. 1 f.

143. mariam safarova-abaSiZisadmi miZRvnili recenziebi, amonaWrebi saga-

zeTo statiebidan. suraTebiani afiSa speqtaklisa `xaTabala“. 1. `saqarTvelos

moambe“ № 11; mariam safarovi-abaSiZisa (scenaze 35 wlis moRvaweobis gamo.).

n. yifiani. 2. afiSa. [iuwyeba,rom 1910 wlis 29 marts m. m. safarova-abaSiZis Taos-

nobiT gaimarTeba warmodgena. speqtaklSi `xaTabala” mTavar rolebs asruleben:

`natali“ – m. m. safarova-abaSiZisa, `xamfera“– n. gabunia-cagarelisa, `isaia“– vaso

abaSiZe, `gerasim iakuleiC“ – k. yifiani, piesis avtori – m. m. sundukianci. 3. statie-

bi: `mariam safarova-abaSiZisa“. dav. kldiaSvili. 4. `Арабески“ – (?) 5. `Предстоящий юбилей“. Лев Днепровский. 6. Театр и музыка“. Л. К. 7. 30 летний юбилей М. Сафаровой-

Абашидзе“. В. З. 8. `К спектаклю М. М. Сафаровой-Абашидзе“. (?) 9. `Юбилей артистки М. М. Сафаровой-Абашидзе“. 10 . `mariam abaSiZis iubiles gamo.“ (werili axalcixidan,

`moambe“) [mcire SeniSvna Telavidan. mematiane.] 11. `Пора вспомнить“. (?) 12. `mariam

mixeilis asulis safarova-abaSiZis iubileis gamo.“ (?) 13. ` m. m. safarov-abaSiZis

dResaswauli TelavSi“ (`daviwyebuli“). 14. `Театр и музыка“. 1912 г. 8-го февраля. 15.

`По Грузии~. Адам. 16. `Праздник Мельпомены“. (?) 17. `mcire mogoneba m. m. safarova-

abaSiZis gamo.“ s. mgalobliSvili. 1911 w. 6 dekemberi. 18. `saliteraturo dila qa-

rTul TeatrSi.“ (?).

Page 21: nbsjbn!njyfjmjt!btvmj !tbgbspwb.bcbTj[jtb...doebis gamgeoba~. restavrirebuli. xelnawers erTvis restavraciis aRmweri furceli, laborat. gamgis xelmoweriT. 1 f. 19. mariam safarova-abaSiZis

251

uTariRo. presa qarTul da rusul enebze. akinZuli. dazianebuli. [Tavfurcel-

ze mako safarova-abaSiZis liTografiuli suraTi.] 6 f.

144. „mariam safarova-abaSiZis siymawvile da scenaze pirvelad gamosvla“ –

dawerili ivane mWedliSvilis mier.

uTariRo. nabeWdi. 11 f.