nergiz dicle yılmaz 0 312 467 55 90/346 [email protected]İle Şİrketlerİnde temel yÖnetnde temel...

Nergiz Dicle Yılmaz0 312 467 55 90/[email protected]

Aile Şirketi Tanımı

Aile Şirketleri

Aile Şirketi Tanımı

Aile Şirketlerinin Karakteristik Özellikleri

Aile Şirketlerinin Avantaj ve Dezavantajları

Aile Şirketlerinde YönetimAile Şirketlerinin Yapısı ve Gelişimi

Ail Şi k l i d Gö ül Yö i T lAile Şirketlerinde Yönetim Aile Şirketlerinde Görülen Yönetim Tarzları

Aile Şirketlerinde Görülen Ortak Yapısal Sorunlar

Aile Şirketlerinde Kurumsallaşma

Kurumsallaşma Kavramı

Kurumsallaşma Unsurları

Kurumsal Yönetim Öğeleri

Ankara Sincan Organize Sanayi g yBölgesi’nde Uygulama

2

Aile şirketi;Akrabalık bağı olan bireylerin

mal ya da hizmet üretmek amacıylamal ya da hizmet üretmek amacıyla

bir araya gelerek kurdukları kar amaçlı bir örgüttür.

3

Aile şirketi;Aile şirketi;Birden fazla aile üyesininy

şirketin yatırım ve yönetim kararlarında

önemli bir katılıma sahip olduğu şirkettir.

4

Aile şirketi; ailenin geçimini sağlamak ve/veya mirasın dağılmasını önlemek amacıyla kurulan

ailenin geçimini sağlayan kişi tarafından yönetilen

yönetim kademelerinin önemli bir bölümü aile üyelerince doldurulan y

kararların alınmasında büyük ölçüde aile üyelerinin etkili olduğuüyelerinin etkili olduğu

ve aileden en az iki jenerasyonun kurumda istihdam edildiği şirkettiristihdam edildiği şirkettir.

5

Aile menfaatleriyle

uyumlu bir yşirket politikası

Aile değer veAileden en az Aile değer ve inançlarının

etkili olduğu bir kurum kültürü

Aileden en az iki kuşağın yer aldığı bir şirket

yönetimi

Günlük olarak alınan stratejik

kararlar

Yüksek işgücü devir oranı kararlar

6

Sermayenin büyük bir kısmının öz kaynaklardan oluşmasıFi • Sermayenin büyük bir kısmının öz kaynaklardan oluşması,• Finansman ihtiyacında aileye ait mal varlıklarının kullanılmasıdır.

Finansman avantajları

Yönetim • Kişilerin hedefleri ile şirketin hedefleri arasında bir uyumun

olması,avantajları • Çalışanların çoğunluğunun aile bireyleri olması ve birbirlerini

çok iyi tanımalarıdır.

• İlişkilerin geçmişe dayanması, aile üyeleri arasındaki iletişim, • Bireylerin inanç ve değerleri ile firma inanç ve değerlerinin

benzerlik göstermesi,

Kurumsal kültür

avantajları • Tanınmış bir aile olmaktır. avantajları

7

• Borçlanmanın bazı aile üyelerince onaylanmaması,Finansman ç y y• Kredi alamama veya yüksek faize katlanma gibi

olumsuzluklardır.

Finansman dezavantajları

Yönetim dezavantajları

• Merkeziyetçi bir yönetim tarzının var olması,• Tüm aile üyeleri veya çalışanların karar süreçlerinde yer

almamasıdır

• Mevcut yapı ve kuralların korunması,

almamasıdır.

Kurumsal y p ,• İstatistiksel veri ve analiz yetersizliği,• Deneme-yanılma yöntemiyle deneyim sağlanmasıdır.

kültür dezavantajları

8

Ülke Aile Şirketi Oranı Ş(%)

İtalya 99

A ik 96Amerika 96

İsviçre 88

İngiltere 76İngiltere 76

İspanya 71

Portekiz 70

Şili 65

9

• İlk 5 yılda % 40AmerikaAmerika

y• İkinci kuşağa kalanın % 66’sı• Üçüncü kuşağa % 12

İngiltereİngiltere• İkinci kuşağa % 24• Üçüncü kuşaktan sonrasına % 14Yaşam Süresi Üçüncü kuşaktan sonrasına % 14

KanadaKanada• Aile şirketi % 90• İkinci kuşağa % 30• Daha sonraki kuşaklar % 10

10

ŞİRKET KURULUŞ TARİHİ NESİLŞİRKET KURULUŞ TARİHİ NESİL

Vefa Bozacısı 1870 4

Hacı Bekir Lokum 1877 4

Çöğenler Helva 1883 4

Teksima Tekstil 1893 4

Kamil Koç Otobüs Şirketi 1923 3Kamil Koç Otobüs Şirketi 1923 3

Eyüp Sabri Tuncer Kolonya 1923 3

Doluca Şarapları 1926 3

Koç Holding 1926 3

Kent Gıda 1927 3

Sabancı Holding 1946 3Sabancı Holding 1946 3

Yeni Karamürsel 1950 3

Ördekçioğlu Mutfak Eşyaları 1919 2

11

Uzel Makina 1940 2

Ülker 1944 2

İİşe gönülden bağlı birinci nesil

Firmayı miras yoluylaFirmayı miras yoluyla alan ikinci nesil

İşe bağlılık düzeyi düşük üçüncü nesil

AİLE ŞİRKETİAİLE ŞİRKETİ

üçüncü nesilBireysel kariyer ve

menfaatleri önemseyen dördüncü nesil

12

AileAile şirketlerininşirketlerinin yaklaşıkyaklaşık 11//33’ünün’ünün ikinciikinci kuşağakuşağa devrettiği,devrettiği, bubu şirketlerinşirketlerin dede ancakancak

yarısınınyarısının üçüncüüçüncü kuşağakuşağa kadarkadar varlıklarınıvarlıklarını sürdürdüklerisürdürdükleri görülmektedirgörülmektedir..

HenüzHenüz birincibirinci kuşağınkuşağın egemenliğiegemenliği sürerkensürerken ikinciikinci kuşağakuşağa geçebilmişgeçebilmiş aileaile şirketlerişirketleri

olsaolsa dada üçüncüüçüncü veve dördüncüdördüncü kuşağakuşağa geçengeçen firmafirma sayısısayısı iseise oldukçaoldukça azdırazdır..

13

Tek PatronluTek Patronlu Kardeş OrtaklığıKardeş Ortaklığı Kuzenler Konsorsiyumuİ

Kuzenler Konsorsiyumuİ• Girişimci inanç, değer ve

tutumları etkili• Hisse çoğunluğu tek kişide• Sorumluluk ve kontrol

• Girişimci inanç, değer ve tutumları etkili

• Hisse çoğunluğu tek kişide• Sorumluluk ve kontrol

• Mülkiyet kardeşler arasında• Aile değer ve ilişkileri etkili• Sorumluluk ve kontrolde

belirsizlikler

• Mülkiyet kardeşler arasında• Aile değer ve ilişkileri etkili• Sorumluluk ve kontrolde

belirsizlikler

• İş-aile ilişkisi çok yönlü ve karmaşık

• Mülkiyet aile-ortaklar arasında

• İş-aile ilişkisi çok yönlü ve karmaşık

• Mülkiyet aile-ortaklar arasında

girişimcidegirişimcide • Karar alma yetkisi aile-profesyonel yöneticilerde

• Karar alma yetkisi aile-profesyonel yöneticilerde

14

Yönetim, bir grup insanı belirlenmiş amaçlara doğru yönlendirerek

iş yapmalarını, aralarındaki işbirliği ve koordinasyonu

sağlama çabalarının bütünüdür.

15

Yönetim tarzıGelişme evresi

Yönetim kararlarını

Teknoloji

etkileyen faktörler

jRekabet

Ekonomik/SosyalKültürel/Demografik

KoşullarKoşullar

16

Merkeziyetçi Yönetim Katılımcı Yönetim Profesyonel Yönetim

17

MERKEZİYETÇİ YÖNETİM

Şirket politikaları, uzun ve kısa dönem kararlarAile üyeleri ve diğer çalışanların istek ve ihtiyaçlarıKurum kültürü

GİRİŞİMCİ/KURUCU PATRON

Sektördeki yeniliklerVizyon

Yetki DevriVaris Planı

Nitelikli personel istihdamı

StratejiVaris Planı istihdamı

18

Çok yönlü örgütsel iletişim sistemi

Tüm çalışanlar karar süreçlerinde etkili

EtkinlikVerimlilikKaliteMaliyet

İşletme amacı her KATILIMCI YÖNETİMyöneticinin amacı KATILIMCI YÖNETİM

19

Sektördeki gelişmelerYatırım kararları

Yönetim kurulu üyesi

Şirket politikalarıUzun vadeli amaçlar

PROFESYONEL YÖNETİMUzun vadeli amaçlar

Şirket yöneticisiEtkin kaynak kullanımı

Sistem kurulumu

20

AİLE ŞİRKETLERİNDE TEMEL YÖNETİM FONKSİYONLARIAİLE ŞİRKETLERİNDE TEMEL YÖNETİM FONKSİYONLARI

PLANLAMA

Ö ÜÖRGÜTLEME

TEMEL YÖNETİM FONKSİYONLARI

YÜRÜTME-KOORDİNASYON

FONKSİYONLARI

DENETİM

21

AİLE ŞİRKETLERİNDE TEMEL YÖNETİM FONKSİYONLARIAİLE ŞİRKETLERİNDE TEMEL YÖNETİM FONKSİYONLARIAİLE ŞİRKETLERİNDE TEMEL YÖNETİM FONKSİYONLARIAİLE ŞİRKETLERİNDE TEMEL YÖNETİM FONKSİYONLARI

Planlama, amaçların ve bu amaçlara ulaşmak için

gerekli olan faaliyetlerin belirlenmesi sürecidir.g o a aa y b s sü d

22


NENE NASILNASIL NE ZAMANNE ZAMAN KİMKİM

PLANLAMA

23


PLANLAMA ve AİLE ŞİRKETLERİPLANLAMA ve AİLE ŞİRKETLERİKurumsallaşma düzeyi düşük Kurumsallaşma düzeyi yüksek

Planın temel unsurları Hedefler Misyon, vizyon, amaç ve hedefler

Plan türleri Eylemsel, yönetsel planlar Varis, emeklilik, acil durum planları

Plan süresi Orta, kısa Uzun, orta, kısa

Planlamada etkili faktörler Aile inanç ve değerleri ile belirlenen şirket amaçları

Aile-şirket değerleri ile uyumlu amaçlar

24


Örgütleme, ortak bir çabayı gerektiren bir amacın gerçekleştirilebilmesi içing , ç y g g ç ş ç

gerekli yapının oluşturulmasına yönelik yapılan eylemlerdir.

25


ÖRGÜTLEME AİLE ŞİRKETLERİÖRGÜTLEME ve AİLE ŞİRKETLERİKurumsallaşma düzeyi düşük

Kurumsallaşma düzeyi yüksek

Kumanda birliği Her asta bir amir, patron çalışanlarla birebir ilişkili

Her asta bir amir

Denetim alanı Patron ve aile üyeleri İş, astlar ve düzeyler

Amaç birliği Patronun amacı Kişi-şirket amaç uyumu

İş bölümü ve uzmanlaşma Şirket sahibi ve ortaklar Genç nesil ve profesyoneller

Yetki ve sorumluluklar Yetki şirket sahibinde, sorumluluk İşin gerekleri, eşitlik ilkesiYetki ve sorumluluklar Yetki şirket sahibinde, sorumluluk dağıtılır

İşin gerekleri, eşitlik ilkesi

26


Yürütme, astların kısa ve uzun dönemde

etkili ve verimli çalışmalarını sağlama işlevidir.

Koordinasyon, ortak amaca ulaşmak için

bütün faaliyetler ve birimler arasında uyumun sağlanmasıdır.

27


YÜRÜTME-KOORDİNASYON ve AİLE ŞİRKETLERİKurumsallaşma düzeyi düşük


İnsan Kaynakları Aile bireyleri öncelikli Objektif seçim ve değerlendirme

Yönetim Tarzı Merkeziyetçi Katılımcı ve profesyonel

İletişim biçimi Aile üyeleri-aile üyeleri,Profesyoneller-profesyoneller

Aile üyeleri-aile üyeleri,Profesyoneller-profesyoneller,

l l f llAile üyeleri-profesyoneller

Karar verme şekli Firma sahibi ortak ve oy çokluğu Oy birliği ve oy çokluğu

T l t tü l i R po e me p oblem ö me R po e me p oblem ö meToplantı türleri Rapor verme, problem çözme, bilgilendirme

Rapor verme, problem çözme, bilgilendirme, karar verme, özeleştiri

Çatışma çözüm şekli Geçici çözümler Kalıcı çözümler ve çatışma yönetimi

28


Denetim, mevcut iş başarısının ölçülmesi ve başarının

belirlenen hedefleri gerçekleştirme olasılığının saptanmasıdır.

29


DENETİM ve AİLE ŞİRKETLERİDENETİM ve AİLE ŞİRKETLERİKurumsallaşma düzeyi düşük


D ti kt l Nihai ürün Hammadde yarı mamul kritikDenetim noktaları Nihai ürün Hammadde, yarı mamul, kritik aşamalar, nihai ürün

Denetim Araçları Standart, prosedür, kural, gözlem Standart, prosedür, kural, gözlem, performans değerleme, iş akış şeması

Denetleyenler Firma sahibi ve aile üyeleri Firma sahibi, aile üyeleri, ilgili birim yetkilisi, uzman

Denetleme sıklığı Sürekli Belirli periyotlarla

30

AİLE ŞİRKETLERİNDE GÖRÜLEN ORTAK YAPISAL SORUNLARAİLE ŞİRKETLERİNDE GÖRÜLEN ORTAK YAPISAL SORUNLAR

YÖNETİM

ORTAK YAPISAL

SORUNLARPLANLAMAİŞLEYİŞ

SORUNLAR

ÖRGÜTLEME

31

AİLE ŞİRKETLERİNDE GÖRÜLEN ORTAK YAPISAL SORUNLARAİLE ŞİRKETLERİNDE GÖRÜLEN ORTAK YAPISAL SORUNLARAİLE ŞİRKETLERİNDE GÖRÜLEN ORTAK YAPISAL SORUNLARAİLE ŞİRKETLERİNDE GÖRÜLEN ORTAK YAPISAL SORUNLAR

• Organizasyon yapısı• Çıkar çatışmaları• Birimler arası koordinasyon

YÖNETİM SORUNLARI • Birimler arası koordinasyon

• Kimlik karmaşası SORUNLARI

32


• Şirketin tüm fonksiyonları• Günlük işler• Fırsatlar

PLANLAMA SORUNLARI • Fırsatlar

• SezgilerSORUNLARI

33


• İnformal kadro yapısı• İşbölümü ve uzmanlaşma • Yetki-sorumluluk uyumsuzluğu

ÖRGÜTLEME SORUNLARI • Yetki sorumluluk uyumsuzluğu

• Danışman kullanma SORUNLARI

34


• Emir kumanda ilişkisi• Bireyci kültürel yapı• Veri tabanı eksikliği

İŞLEYİŞ SORUNLARI Veri tabanı eksikliği

35

YÖNETİMİN FONKSİYONLARIYÖNETİMİN FONKSİYONLARI

Kontrol

Planlama

KontrolOrganize etmeGörev

İnsan

İletişim

MotivasyonMotivasyon

ORGANİZASYONORGANİZASYON

1. Bir varlık olarak organizasyon Organizasyon işlemi ile meydana gelen iskelet veya yapı

2. Bir faaliyet olarak organizasyon Organizasyon işlemi

Organizasyon:Organizasyon:İşlerin gruplara ayrılması,

Yetki ve sorumlulukların saptanması,İlişkilerin ortaya konması

Biçimsel bir yapının İlişkilerin ortaya konması oluşturulması

ORGANİZASYONU ETKİLEYEN UNSURLARORGANİZASYONU ETKİLEYEN UNSURLAR

ÖRGÜTSEL BUZDAĞI MODELİÖRGÜTSEL BUZDAĞI MODELİ

Biçimsel Organizasyonformelformel

Hiyerarşik yapı, amaçlar, teknoloji, biçimsel ilişkiler, yetki ve sorumluluklar, planlar, politikalar

Biçimsel Olmayan OrganizasyonBiçimsel Olmayan Organizasyon

Grup normları, tutumlar, duygular, değerler, liderlik, biçimsel olmayan ilişkiler, güç, rol algılamalarıinformelinformel

Biçimsel Organizasyon İçindeki Biçimsel Olmayan Biçimsel Organizasyon İçindeki Biçimsel Olmayan Organizasyon ÖrneğiOrganizasyon Örneği

LİDER KİME DENİR?LİDER KİME DENİR?

“İş nasıl daha iyi yapılacak?”ş y y p

“Nasıl daha farklı yapılmalı?” y p

Yö ti ilik K kl kl b tYöneticilik Karmaşıklıkla baş etme

Liderlik Değişikliklerle baş etme

LİDER KİME DENİR?LİDER KİME DENİR?

Yöneticiler LiderlerYöneticiler

Verimliliği düşünür

Liderler

Firmanın yönünü belirlerVerimliliği düşünürBüyüme hedeftirBugünle ilgilenir

Firmanın yönünü belirlerVizyonu sağlar

Geleceği biçimlendirirMevcutla idare eder

Statükoyu korurStatükoyu yok eder

Proaktiftir

LİDERLİK TEORİLERİLİDERLİK TEORİLERİ

1. Genetik Teori: Lider olunmaz, lider doğulur?

2.Özellikler teorisi: Liderdeki kişisel özellikler2.Özellikler teorisi: Liderdeki kişisel özellikler

ZekaÖzgüven

asılığı

g

er O

lma

Ola

IQ

Lide


3.Davranışsal ekolcüler

Demokratik OtokratikOtokratik

(İlişkilere yönelik) (Göreve yönelik)

Ya demokratiktir ya da otokratiktir anlayışı başarısız


İ

4. Görev Olgunluğu (Maturity) Modeli

Görev Olgunluğu= Beceri + İsteklilik

İOlgunlukDüzeyi

Beceri İsteklilik Tarz

M1 B İ EmredinM2 B İ AçıklayınM3 B İ Katılım uygulayınM4 B İ İş delege

edilebilir

45

LİDERLİK PİRAMİDİLİDERLİK PİRAMİDİ

İ

Saygı

man

İnanç

Gü ili lik

zam

Güvenilirlik

Açık iletişim Hedeflere adanmışlık

46

Yöneticilikte en zor iş nedir?Yöneticilikte en zor iş nedir?Yöneticilikte en zor iş nedir?Yöneticilikte en zor iş nedir?

MOTİVASYONMOTİVASYON

MOTİVASYON

SS

TatminTatmin

YAÇL

ARI

Güvende KabulKabul

KonforSaygı Saygı görmegörme

AN İ

HTİ

Y

Yaşamsal

Güvende hissetme

Kabul Kabul görmegörmeİN

SA

Yaşamsal

48

MOTİVASYONMOTİVASYON

Motive olmaları yöneticinin

% 90

ilgisine bağlı

% 5 % 5

Motive KendiliğindenMotive olamayan

Kendiliğinden motive olan

İLETİŞİMİLETİŞİM

Başarının % 70’i , başarısızlığın % 80’i iletişimden kaynaklanır

İletişimde kelimelerden daha önemli şeyler

Mimikler ve vücut hareketleriSes tonuK li l

% 55% 38% 7Kelimeler % 7

İLETİŞİMİLETİŞİM

1. Karşınızdakinin düşünceleri algıladığı kanalı bulun ve ona göre uyum sağlayın.Kanallar: Görsel, İşitsel, Kinestetik2. Onları olduğu gibi kabul edin ve frekanslarına girmeye çalışın(Aynalama)3. Beden dilinizi kullanın. İletişimin % 60’ı beden dili, % 30’u ses tonu, % 10’u kelimelerle gerçekleşir.4. Dinleyen kişi daha fazla güce sahiptir. Topladığı bilgi ve sorduğu sorularla diyalogu yönlendirir.5 İnsanları ilgi duydukları alanda konuşturmaya çalışın5. İnsanları ilgi duydukları alanda konuşturmaya çalışın.6. Karşınızdaki kişi ile samimi olarak ilgilenin.7. Rahatlatın. Dikkatinin dağılmasına izin vermeyin.8. Dinlemek çaba ister. Konuşma 100-200 kelime/dak içerir. Beyin ise 800-1000 kelime/dak işlem yapabilir.ç ş / ç y / ş y p9. Bilgi paylaşın ve soru sorun. Aklınıza gelen bilgiyi 25 san.de aktarın.10. Söz kesmeyin.11. Empatik ilişki kurun. Yalnızca mesajı değil arkasındaki duyguları da anlamaya çalışın.

İ12.Unutmayın! İlk izlenim ilk 45 saniyede oluşur.

İstihdamın artması

Yaygın akrabalık ilişkileri ile şirket yönetimine

İş hacminin

İstihdamın artması ile çalışanların idaresinin güçleşmesi

ymüdahaleler

İş hacminin artması ile iş süreçlerinin çoğalması

güçleşmesi

çoğalması

52

kural, standart ve kural, standart ve prosedürlerprosedürler

kendine özgü iş kendine özgü iş yapma usul ve yapma usul ve

ö l iö l i

farklı ve ayırt edici farklı ve ayırt edici bir kimlikbir kimlikprosedürlerprosedürler yöntemleri yöntemleri bir kimlik bir kimlik

53

ŞirketinŞirketin operasyonel işlerin dahaŞirketin Şirketin kurumsallaşması kurumsallaşması

operasyonel işlerin daha doğru bir şekilde yürümesi

Aile Aile şirketlerinde şirketlerinde

Aile ilişkilerininAile ilişkilerinin

kurumsallaşmakurumsallaşma

“sahiplik” kavramıAile ilişkilerinin Aile ilişkilerinin kurumsallaşmasıkurumsallaşması “sahiplik” kavramı

54

Kurumsallaşma UnsurlarıKurumsallaşma UnsurlarıKurumsallaşma UnsurlarıKurumsallaşma Unsurları

A lA l Y l iY l iAmaçlara Amaçlara uygun örgüt uygun örgüt

yapısıyapısı

Stratejik Stratejik planlamaplanlama

Yazılı iş ve Yazılı iş ve görev görev

tanımlarıtanımları

İç İç yönetmelikleryönetmelikler

Profesyonel Profesyonel yönetim yönetim

55

Örgüt yapısı örgütü oluşturan işlevlerin formel ve sistematik şekilde düzenlenmesiÖrgüt yapısı, örgütü oluşturan işlevlerin formel ve sistematik şekilde düzenlenmesi

ve işlevler arasındaki ilişkilerin kurulmasıyla ortaya çıkan tasarımdır.

56

Birimler •Amaca uygun mevcut/yeni birimler

Amaçlar •Alt amaçlarla uyumlu yeni şirket amaçları

Faaliyetler •Şirket amaçlarına yönelik faaliyetlerAmaçlara uygun

örgüt yapısı y

Çalışma l

Ş ç y y

•Ortak amaca yönelik çalışma grupları

g y p

grupları

Politikalar

y ç ş g p

•Yeniden saptanmış amaçlarla uyumlu şirket politikaları

57

Politikalar p ş ç y ş p

Amaçlara Uygun Örgüt Yapısı Oluşturma Adımları1. Orta ve üst düzey yönetim grubu ile yeni şirket amaçlarının belirlenmesi

2. Mevcut organizasyon yapısının incelenmesi

3 M t i il t i l l ğ t it dil i3. Mevcut organizasyon yapısı ile saptanan yeni amaçların uygunluğunun tespit edilmesi

4. Organizasyon yapısının amaçları gerçekleştirecek şekilde geliştirilmesi

58

Stratejik Planlama, bir firmada görev alan her kademedeki kişinin katılımını

ve kurum yöneticisinin tam desteğini içerenve kurum yöneticisinin tam desteğini içeren

sonuç almaya yönelik çabaların bütünüdür.

59

Paydaş odaklıodaklı

hizmet ve ürünler

Stratejik planlamanın

Takım ruhu ve personel

katılımı

Etkin ve etkili kaynak yönetim ve

dağılımıj

temel unsurları

Sonuçlara yönelik

performans ölçümleri

Veri toplama ve

yorumlama

60

Şu anda neredeyiz?

Nerede olmayı istiyoruz?y y

Gelişmemizi nasıl ölçebiliriz?

Olmak istediğimiz yere nasıl ulaşabiliriz?

Gelişmemize yönelik yol haritamızı nasıl saptayabilir ve denetleyebiliriz?Stratejik Plan

61

Şu anda neredeyiz?

Kurum içi değerlendirme Kurum dışı değerlendirme Paydaş tanımı

62

Nerede olmayı istiyoruz?

Misyon Vizyon İlkeler Amaçlar Hedefler

63

Gelişmemizi nasıl ölçebiliriz?

Başarı ölçütleriBaşarı ölçütleri

Sürekli iyileştirme/hesap verebilirlik performans ölçütleri

64

Olmak istediğimiz yere nasıl ulaşabiliriz?

Aksiyon planlarıAksiyon planları

Stratejik planın yürütülmesi/kaynak dağılımı strateji ve adımları

65

Gelişmemize yönelik yol haritamızı nasıl belirleyebiliriz?

Gözlem/denetleme

Stratejik planlama çevrimini güncelleme

66

İş tanımı, belirli bir işin kapsadığı görevleri,gerektirdiği mesleki ve özel nitelikleri,

işi yerine getirecek kişinin yetki ve sorumluluklarını tanımlayan yazılı belgedir.

67

İŞ TANIMI FORMU İş Unvanı:

Bölü üBölümü:

1. Temel Fonksiyon:2. Görev ve Sorumluluklar:3 Organizasyon İlişkileri:3. Organizasyon İlişkileri:4. Yetkileri:5. Bu işte çalışanda aranan nitelikler:6. Çalışma Koşulları:Ç ş ş

68

İş Tanımları Hazırlanırken Dikkat Edilecek Noktalar1. Neler yapıldığını göstermeli

2 A t dü i ö d b li l i l l2. Ayrıntı düzeyi önceden belirlenmiş olmalı

3. İşe ilişkin bilgiler sistematik bir biçimde yazılmalı

4. Zaman ve işlem sıklığı belirtilmeliş ğ

5. İş akışları, iletişim ve koordinasyon gösterilmeli

6. Cümlelerde standart ifadelere yer verilmeli

69

Şirket iç yönetmeliği, şirket personelinin hak ve yükümlülükleriŞirket iç yönetmeliği, şirket personelinin hak ve yükümlülükleri

ile çalışma koşullarını düzenleyen belgedir.

70

Şirket İç Yönetmelik KapsamıAmaç

Personelin Sınıflandırılması

Ö lük D lÖzlük Dosyaları

Değişikliklerin Bildirilmesi

İşe Alınmaİşe Alınma

Personelin Hakları

Personelin Sorumlulukları

Yasaklar

Çalışma Şartları

ÖÖdül ve Disiplin Kuralları

71

Aile Aile KonseyiKonseyi

Çatışma Çatışma YönetimiYönetimi Devir Devir

Planı Planı

Acil Acil

Kurumsal Kurumsal Yönetim Yönetim ÖğeleriÖğeleri Bağımsız Bağımsız

YönetimYönetimDurum Durum PlanıPlanı

ÖğeleriÖğeleri Yönetim Yönetim Kurulu ÜyeliğiKurulu Üyeliği

Miras Miras Planı Planı

Aile Aile AnayasasıAnayasası

72

NEDEN AİLE KONSEYİ?

Aile bireylerinin kararlara katılımı ile bilgi paylaşımıAile bireylerinin kararlara katılımı ile bilgi paylaşımı

Demokratik tartışma ortamı

73

Aile Konseyi, tüm aile bireylerinin

aile ve iş değerlerini belirleme

politika üretme ve stratejik karar süreçlerine dahil olduğu

düzenli aralıklarla bir araya gelinen örgütsel ve stratejik planlama organıdır.

74

Gelecekteki yöneticilerin seçimi ve

yetiştirilmesi

İşe alma ve emeklilik koşullarıyetiştirilmesi ş

Aile Konseyi Aile Konseyi Faaliyet AlanıFaaliyet Alanı

Hissedarlıkk l

Faaliyet AlanıFaaliyet Alanı

ssedailişkileri

Şirket stratejileri

75

Açıklık veAçıklık ve katılımcılık

AİLE KONSEYİ ÖZELLİKLERİ

Hisse sahibi aile üyeleri

Yürütme Kurulu ÖZELLİKLERİ aile üyeleriKurulu

Danışman

76

Damat‐ GelinDamat‐ Gelin

İkinci Kuşakİkinci Kuşak EşlerEşler

SÜREKLİLİKSÜREKLİLİK

77

Ail AAile Anayasası, aile bireyleri arasında problemlere yol açabilecek

şirket sürekliliğini olumsuz yönde etkileyecek temel konuların

ilgili tüm aile bireylerinin fikir birliğinin sağlanmasıyla

belirlendiği temel ilkelerin oluşturduğu yazılı metindir.

78

İlişkilerdeki çerçevenin tespitiGörev yetki sorumluluk netliğiİlişkilerdeki çerçevenin tespitiGörev yetki sorumluluk netliği

AMAÇGörev-yetki-sorumluluk netliğiGörev-yetki-sorumluluk netliği

79

MisyonMisyonyy

Hisse oranıHisse oranıPerformans ölçümü

Performans ölçümü

AİLE ANAYASASI

AİLE ANAYASASI UNSURLARIUNSURLARI

Görev değişim/devri

Görev değişim/devri

Yönetim Kurulu seçim

kriterleri

Yönetim Kurulu seçim

kriterleri

Yönetime katılım

koşulları

Yönetime katılım

koşulları

Aile ve şirket vizyonu

Aile ve şirket vizyonu

80

• Aile masraflarını karşılama şekilleri

• Ailenin ortak geçmişini yaşatma

• Aile masraflarını karşılama şekilleri

• Ailenin ortak geçmişini yaşatma

• Şirket- aile büyüme hızı• Şirket politikalara ilişkin

ilkeler• Çocukların gelecek

l l

• Şirket- aile büyüme hızı• Şirket politikalara ilişkin

ilkeler• Çocukların gelecek

l l

yaşatma• Her aile bireyinin

beklenti analizi

yaşatma• Her aile bireyinin

beklenti analizi

planları• Aile üyelerinin ilişkilerini

geliştirme

planları• Aile üyelerinin ilişkilerini

geliştirme

• Hissedarlık ve kar dağıtımına ilişkin kurallar

• Varlık yönetimi• Şirkete katılma kriterleri

• Hissedarlık ve kar dağıtımına ilişkin kurallar

• Varlık yönetimi• Şirkete katılma kriterleri

81

Aile birliğininAile birliğinin Çalışan kurucuÇalışan kurucuAile birliğinin önceliği inancıAile birliğinin önceliği inancı

Çalışan-kurucu ilişkisi

Çalışan-kurucu ilişkisi

SÜREKLİLİKSÜREKLİLİK

Güç ve kontrolü kaybetmeme

Güç ve kontrolü kaybetmeme

Müşteri-kurucu ilişkisi

Müşteri-kurucu ilişkisi

82

Tepe yöneticiTepe yönetici VarisVaris Tepe yönetim ekibiTepe yönetim ekibi

•Özellikler•Görev-yetki-sorumluluk

•Seçim yöntemleri•Yöneticilik stratejileri

•Yetiştirme politikaları•Emeklilik koşulları

83

Devir Planı Hazırlarken Dikkat Edilmesi Gereken NoktalarLiderlik gücünün transferi koordineli ve uyumlu olmalıLiderlik gücünün transferi koordineli ve uyumlu olmalı

Devir planı ve yeni lider seçimi tüm çalışanlara açıklanmalı

Devir sürecinin yönetimi aileden olmayan yöneticilere bırakılmalıy y y

Planlamaya ilişkin faaliyetler aile konseyi tarafından yürütülmeli

Varis olarak seçilen kişi tüm aile bireylerince onaylanan kriterlere uygun olmalı

84

Miras Planı, alım-satım gerekliliği oluşturan durumları

hisse satış fiyatını belirleme şeklini

ğalıcıların kimler olabileceğini

ve ödeme şartlarını tanımlayan sözleşmedirve ödeme şartlarını tanımlayan sözleşmedir.

85

Varlıkların paylaşımıVarlıkların paylaşımı

VasiyetnameVasiyetname

Miras Planı

l

Miras Planı

lŞirket-miras

ilişkisiŞirket-miras

ilişkisi

UnsurlarıUnsurları

Ortaklık payının d i

Ortaklık payının d idevridevri

86

Acil Durum Planı, ani varis değişimlerinde

şirket faaliyetlerinin aksamadan yürütülebilmesi için

hazırlanan kısa dönemli hareket planıdır.

87

Günlük faaliyetlerGünlük

faaliyetlerfaaliyetlerfaaliyetler

Acil Durum Planı

Acil Durum Planı

Şirket sahipliğiŞirket

sahipliği

Tedarikçi ve diğer

alacaklılar

Tedarikçi ve diğer

alacaklılar Planı Unsurları

Planı Unsurları

p ğp ğalacaklılaralacaklılar

Banka ve müşteri ilişkileri

Banka ve müşteri ilişkileri

88

Birbirine bağlılık ve güven Karşılıklı takdir

SÜREKLİLİK SAĞLAMIŞ

AİLE ŞİRKETİ

Birlikte zaman geçirme Açık iletişim

89

Çatışma, iki veya daha fazla kişi/grup arasında

çeşitli farklılıklardan kaynaklanan anlaşmazlıktır.

90

NedenlerNedenler

ÖKaynak paylaşımı

Amaç birliği

Özellikler

İletişim zayıflığı

Ç k

Aile yapısı

Değerler

Türler

Çıkar sağlama

Yenilik

Şirket büyüklüğü

Organizasyon yapısı

Fikir ayrılıkları Amaç farklılıkları Farklı beklentiler

91

O i s l Ç t şm D ğ sOrganizasyonel Çatışmanın Doğası

Yüksek

Optimal düzeyman

s

Optimal düzey

Perf

orm

Stres(Çatışma)Düşük Yüksek

Çat şma ge çeğiÇat şma ge çeği Ç t k ğÇ t k ğ Ta afs kişi gö üşüTa afs kişi gö üşüÇatışma gerçeğiÇatışma gerçeği Çatışma kaynağıÇatışma kaynağı Tarafsız kişi görüşüTarafsız kişi görüşü

ETKİLİ ÇATIŞMA YÖNETİMİÇ Ş

93

ÇATIŞMA YÖNETİMİ

Bir çatışma durumunda, insanların ulaşmak istedikleri iki durum:

ÇATIŞMA YÖNETİMİ

istedikleri iki durum:

Kendi amaçlarını gerçekleştirme isteği

Çatışmaya girilen kişi ile ilişkilere verilen önem, diğer bir deyişle ilişkiyi devam ettirme arzusudiğer bir deyişle ilişkiyi devam ettirme arzusu

Kişiler arası bir çatışma ya da sorun karşısında insanlar beş farklı çözüm stratejisinden birini izlerler.

ÇATIŞMA ÇÖZME STRATEJİLERİ

Çok

ÇATIŞMA ÇÖZME STRATEJİLERİ

mi

Çok2 5

n Ö

nem

şkin

in

3

İliş

Az1 4

Amacın Önemi ÇokAz

ÇATIŞMA ÇÖZME STRATEJİLERİÇATIŞMA ÇÖZME STRATEJİLERİ

Çokm

iÇ

OYUNCAK AYI BAYKUŞ

Öne

m

İ İ

şkin

in TİLKİ

İliş

KAPLUMBAĞA KÖPEK BALIĞI

Ö Ç kAAz

Amacın Önemi ÇokAz

Uzun dönem hedefler

Uzun dönem hedeflerhedeflerhedefler

Yürütme Kurulu Fonksiyonları

Yürütme Kurulu Fonksiyonları

Ortakların temsiliOrtakların temsiliPerformans izleme/değerlendirme

Performans izleme/değerlendirme Fonksiyonları Fonksiyonları ğğ

Genel MüdürdanışmanlığıGenel Müdürdanışmanlığı

97

“bağımsız yönetim kurulu üyesi”, hem aileden hem de icra işlerinden bağımsız olan üyedir.“bağımsız yönetim kurulu üyesi”, hem aileden hem de icra işlerinden bağımsız olan üyedir.ş ğ yş ğ y

“bağımsız yönetim kurulu üyesi”nin şirket ile hissedarlık dışında “bağımsız yönetim kurulu üyesi”nin şirket ile hissedarlık dışında ğ y y ş şhiçbir ilişkisi olmamalıdır.

ğ y y ş şhiçbir ilişkisi olmamalıdır.

98

Şirket ve yatırımcı diyaloğu

Finans ve

Bağımsız

işletme hedefleri

yönetim kurulu üyesi

99

“Bağımsız yönetim kurulu üyesi” Uygulamasının Püf NoktalarıMevcut yönetim kurulu analiz edilerek yeni üyenin uzmanlık alanı belirlenmeli

Bağımsız üye sayısı artırımı kademeli olarak yapılmalı

Yönetim kurulunda heterojen bir yapı tercih edilmeli

Görev için gerekli zamanı ayırabilecek adaylar tespit edilmeli

Bağımsız üye seçiminde profesyonel danışmanlık alınmalı

100

Aktif görev alma

Birinci derece akrabalık

Hissedarlık/Yöneticilik

Bağımsızlığı Zedeleyen Durumlar

101

ğ ğ y

• yönetim politikaları, aile ve şirket ilişkileri, tepe yöneticinin kurumsallaşmaya bakış açısı ile değerlendirildiklerinde kurumsallaşma konusunda iyi bir düzeydedirler

• kurumsal yönetim araçlarının yokluğu bu şirketlerdeki kurumsallaşma sürecini olumsuz etkilemektedir

• Sincan OSB’deki aile şirketleri sürekliliklerini sağlama açısından kritik bir ş ğ çevrededirler

• Fonksiyonel bölümlenme dikkate alındığında 30 ve daha fazla çalışana sahip aile şirketleri, şirket yönetimi dikkate alındığında ise 1.kuşaktan 2.kuşağa veya en geç 2.kuşaktan 3.kuşağa geçişte kurumsallaşma çalışmalarına başlanması gerekliliği düşünülmektedir

105

Birinci Birinci grupgrup

İkinci İkinci grupgrup

aile odaklı yönetim tarzını benimsemiş

grup grup firmalarfirmalar şirket odaklı

yönetim tarzını benimsemiş

grup grup firmalar firmalar

aile değerlerinin iş değerlerinden

iş değerlerinin en az aile değerleriiş değerlerinden

daha önemli olduğu

az aile değerleri kadar önemli olduğu,

yönetimde tamamen aile üyelerinin yer aldığı

yönetimde aile üyeleri ile birlikte profesyonellerin de bulunduğualdığı de bulunduğu

106

Bi i i t ki il i k tl i i ö likl k l

şirket amaçlarını belirlemek ve bu amaçlara uygun bir örgüt yapısı şirket amaçlarını belirlemek ve bu amaçlara uygun bir örgüt yapısı

Birinci gruptaki aile şirketlerinin öncelikle yapması gerekenler

gerekli üretim ve yönetim sistemlerigerekli üretim ve yönetim sistemleri

profesyonel yönetimprofesyonel yönetim

belirlenmiş yetki ve sorumluluklarbelirlenmiş yetki ve sorumluluklar

işe göre adam alma ve işe göre adam alma ve liyakataliyakata dayalı terfi sistemi dayalı terfi sistemi

sağlıklı işleyen bir çatışma yönetimi sistematiğisağlıklı işleyen bir çatışma yönetimi sistematiğisağlıklı işleyen bir çatışma yönetimi sistematiği sağlıklı işleyen bir çatışma yönetimi sistematiği

devir planlaması devir planlaması

varislerin yetiştirilmesivarislerin yetiştirilmesi

107

İki i t ki il i k tl i i ö likl k l

aile konseyiaile konseyi

İkinci gruptaki aile şirketlerinin öncelikle yapması gerekenler

aile anayasası aile anayasası

hissedar sözleşmesi hissedar sözleşmesi

b ğ ö ti k l ü liğib ğ ö ti k l ü liğibağımsız yönetim kurulu üyeliğibağımsız yönetim kurulu üyeliği

devir planıdevir planı

miras planımiras planı

acil durum planıacil durum planı

108

Etkili yönetim ve gelecek planlaması ile aile şirketleri kişilere bağımlı sistemler olmaktan kurtulmalıdırkişilere bağımlı sistemler olmaktan kurtulmalıdır.

Aile şirketlerinin sürekliliğinin sağlanması firmalarınAile şirketlerinin sürekliliğinin sağlanması firmaların inisiyatifine bırakılmamalıdır.

Kurumsallaşma ise mutlaka profesyonel yardım alınması gereken bir süreçtir.

109

nergiz dicle yılmaz 0 312 467 55 90/346 [email protected]İle Şİrketlerİnde temel yÖnetnde temel...

Documents