NGHỆTHUẬTLÃNHĐẠOCỦANGƯỜICHÂUÁKORSAKCHAIRASMISAK

Chiasẽebook:http://downloadsachmienphi.com/Thamgiacộngđồngchiasẽsách:Fanpage:https://www.facebook.com/downloadsachfreeCộngđồngGoogle:http://bit.ly/downloadsach

TableofContentsLờinóiđầuChương1:NGƯỜIĐISĂN,KẺĐÁNHBẠCVÀCEOChương2:PHẨMCHẤTCHUYÊNNGHIỆPCỦACÁCCEOCHUYÊNNGHIỆPChương3:VẬYAILÀCEO?Chương4:TRIẾTLÝÁĐÔNGChương5:“CỜVÂY”:BẬCTHẦYCHIẾNLƯỢCChương6:ĐẠOGIÁOVÀCHIẾNLƯỢCChương7:CHIẾNLƯỢCĐIỀUHÀNH:ĐƯỜNGMÚAKIẾMCỦACEOChương8:PHÁTTRIỂNTỔCHỨC:BÍMẬTKHÔNGGÌLAYCHUYÊNNỔlChương9:CHÍNHSÁCH/GIÁTRỊ:HUYẾTMẠCHCỦADOANHNGHIỆPChương10:CONĐƯỜNGCỦACEO[1][2][3][4][5][6][7]

Giớithiệu

NghệthuậtlãnhđạocủangườichâuÁtrìnhbàynhữngnguyêntắcquảnlývàtàilãnhđạotuyệtvờicủacácbậchiềntriếtTrungHoa,NhậtBản,ẤnĐộ,TháiLan.

Cuốn sách được viết dựa trên kinh nghiệm thực tế của chính tác giả - Khun KorsakChairasmisak-ChủtịchthườngtrựchộiđồngđiềuhànhkiêmCEOcủacôngtyTNHHC.P.7-ElevenPublic,TháiLan.Đểđiềuhànhkinhdoanh,KhunKorsakđãtíchhợpmộtcáchthôngminhcácquanniệmÁĐôngchọnlọccùngnghệthuậtvàkhoahọclãnhđạohiệnđại

Đâylàmộttrongnhữngcuốnsáchcógiátrịhiệnnayvềquảnlýkinhdoanhvànghệthuậtlãnhđạo,vìnóđượctrìnhbàytheophongcáchchâuÁ.

Lờinóiđầu

Trướchết-vàluônluôn-chúngtahọctừkháchhàngcủamình.Họlànhữngthầygiáobậccaovàtấtnhiênlàtiêuđiểmhàngđầucủachúngta.

Tuynhiên,đôikhichúngtađặttrọngtâmvàokháchhàngvàviệckỉnhdoanhcủamìnhmàquenhọcởmộtnguồnrấtphongphúlànhữngngườibạnbánlể.Quansátnhữngthànhcôngvàthấtbạicủahọlàviệcbìnhthườngthôi,nhưnghiểucảiẩnỷtạisaomộtsốchiếnlượclạithànhcôngnhiềunhấtthìđómớilàthựchọc.Khisaysưađẩymạnhnhữngsángkiếncủamình,chúngtacóthểxaonhãngviệcápdụngnhữngphươngphápnàychođếnkhicómộtkinhnghiệmbừngsáng,giụctabậtdậyvàghichéplại.

ĐọccuốnsáchcủaKhunKorsak-“NghệthuậtlãnhđạocủangườichâuÁ”,tôithấyquảđúnglàmộtkinhnghiệmmàôngtừngkinhqua.Nóvừanhưcuốnsáchvỡlòngchongườibảnlẻ,lạivừacócáinhìntriếthọcgiúpôngthànhcông.

CáchđiềuhànhphươngTâylấylợinhuậnlàmđỉnhcao,trongkhicácCEOchâuÁlấysựhàilòngcủakháchhànglàmtrọng.

CuốnsáchnàychỉchotathấylàmthếnàođểhọctừnềntriếthọcchâuÁ,kiểusuynghĩvàđiềuhànhđãđượctiêuchuẩnhóa,trongkhinềnvănminhchâuÂucòngiaiđoạnsơkhai.

Tạisaonênđọccuốnsáchnày?TrướchếtvìKhunKorsaklàmộtmẫungườithànhcông.LàmCEOcho7-Elevenvớihơn25.000 cửahiệu,KhunKorsakđưanó lên thànhmột trongnhữngdoanhnghiệpthànhcôngnhấtvàpháttriểnnhanhnhấtởTháiLan.Lợinhuậntốtnhấtcủahệthốngtoàncầulàmộttrongnhữnglýdokhiến7-Eleventrởthànhnhàbánlẻlớnnhấtthếgiới.

Thứhai,trongcuốnsáchnàychúngtatìmthấychiếnlượcđangvậnhànhngaythờiđiểmnàytại7-Eleven.Đókhônghềlàlýthuyết,màlàýtưởngvàkinhnghiệmhữuíchđãcảithiệnviệckinhdoanhcủaông.

Cuốicùng,nhữngnguyêntắcnổibậtvềđiềuhànhmàKhunKorsakgiớithiệucóthểcoilàvữngbềnmãimãivàcógiátrịtoàncầu,baotrùmlênnềncôngnghiệpbánlẻ,cungcấpnhữnggợiývàkinhnghiệmmàbấtcứmộtdoanhnhânnàocũngcầnhọchỏi.

KhunKorsakđãnắmbắtđượcnhữngyếutốcơbảngiúpchoCEOhoạtđộnghiệuquả.HiểubiếtcủaôngvềphươngĐôngvàphươngTâychotamộtviễncảnhđộcđáovềđiềuhànhtoàncầu.Giađình7-ElevenvuimừngcóKhunKorsaklànhàlãnhđạothựcsựtrongđạigiađình7-Eleven.

JamesW.Keyes

Chủtịch&CEO

7-Eleven,Inc.

KháiniệmCEO[1]đãtrởnênthânthuộcdùcóthểnhiềungườicònchưahiểukỹ.ĐàitruyềnhìnhTrungươngTrungQuốc lầnđầutiênđưarachươngtrìnhkịchtruyềnhìnhvềCEO,vàsáchCEOđượcbàybánnổibậttrêncácgiásách.

NgàynayởMỹ,CEOcủacáccôngtylớnđượcngườidânkínhtrọngnganghàngvớicácthànhviênnộicácchínhphủ.ỞNhậtcũngvậy.CácCEOtầmcỡnhưthếthậtsựlànhữngcỗmáycủacôngcuộcpháttriểnkinhtế.

ÔngKorsakChairasmisak,tácgiảcuốnsáchnày,làmộttrongsốCEOcủaC.P.GroupTháiLan.Khimởcuốnsáchnày,điềugâyấntượngchotôilà“mùinhangkhói”củanềnvănhóachâuÁ,ngọnđènthờsángmãi.

Nhữngcửahiệutiệnnghicủa7-ElevenvớiôngKorsaklàmCEO,nhưmẫuhìnhrấthiệnđạivới6tầnglầumởcửabảyngàythôngthườngởTháiLan,vàmộttrungtâmcũngđãđượcramắtởThượngHải.Ôngđãdùngtríkhônvàsứcmạnhđểlàmmìnhnổibậthơnngườikhác.Dùlànhàdoanhnghiệphiệnđạinổitiếngphonglưu,làmộtngôisaohiệnthờicủagiớikinhdoanh,màdướibộtrangphụckiểuÂu,đôigiàydavàphongcáchthờitrangấy,lạilàmộtnhâncáchkhác.Cũngnhưbaobìhànghóa,bênngoàicóthểgiốngnhaunhưngtiêuchuẩnvàphẩmchấtbêntrongkhônghềđồngnhất.ÔngKosak làngườisaymêvănhóacổ truyềnTrungQuốc.ÔngthôngthạotácphẩmcủacácnhàhiềntriếtnhưKhổngTử,MạnhTử,LãoTử,TrangTử,HànPhiTử,TuânTử.Tấtcảđềulàtâmgiaovớiông.

Cũngtựnhiênthôi,ôngđặcbiệtyêuthíchmôn“Cờvây”cổcủachâuÁ.Ôngđánhgiá“Cờvây”nhưđánhgiádoanhnghiệpcủamình.Thứlàmôngsaymêvôtậnđólà“Cờvây”và“Đạo”-chỉsaukinhdoanh.Đạolàcùngnhauhaybổsungchonhau.Trongcuốnsáchcủamình,ôngđặcbiệtđềcậpđếnLãoTửvàTrangTử,haiđạidiệnchoĐạogiáovà thuyếtcai trịbằngvôvi(khônglàgì,khônglàmgì),suynghĩđúngnhưthiênnhiênđãgiúpôngđạtkếtquảlớnhơntrongkhicôngsứcbỏraíthơn.Tuynhiên,ônglàvôvilẫnhữuvi(làcáigìđó).Ôngluôngiữ“côngviệccộngđồng”trongtráitimmình.TôinghĩđiềuấygiảithíchthếgiớithầnlinhcủaKosakkhông chỉ chịu ảnhhưởng củaĐạo giáomà còn cảKhổng giáo.Nét khácbiệt trongtruyềnthốngtrithứccổtruyềnTrungQuốclàsựhiệplựcgiữaĐạogiáovàKhổnggiáo.VớiKosak,“Cờvây”vàkinhdoanhlàsựhiệp lựcKhổng-Đạo.ÔngbiếtrằngcáchọcgiảTrungQuốcthườngvậndụngKhổnggiáotrongcôngviệcvàđờisống.NhưngkhigặpkhókhănhọlạidựavàoĐạogiáođểtìmlốiđi.TôinghĩđólàlýdotạisaonềnvănhóacủadântộcTrungQuốccóthểcogiãnđểthíchnghivớihoàncảnhkhácnhau.

Và“Cờvây”giúpôngtiếpcậnvớinềnvănhóaTrungQuốc.ÔngđãbảylầnđạidiệnchoTháiLantạigiảiquánquân“Cờvây”quốctế.Ôngcòngắngsứcphổbiến“Cờvây”ởTháiLanquatruyềnhìnhvàbáochí,ôngtổchứcgiải“Cờvây”trongcáctrườngđạihọcởTháiLan,mờicáckiệntướng“Cờvây”từTrungQuốc,NhậtBản,TriềuTiênvềhuấnluyện.

ÔngcòntổchứcmộtsânchơikhálớntạitrungtâmBangkokchomọingườichơi“Cờvây”.

Nhờnhữngnỗlựccủaông,TháiLanngàynayđãcóhơnmộttriệukỳthủyêuthích“Cờvây”.Làchủtịchhội“Cờvây”TháiLan,ôngđượccoinhưlàngườichacủa“Cờvây”đấtnướcnày.

Làmộtdoanhnhânluônnghĩvềsựsốngcònvàpháttriển,ôngphảitìmracáchtrụvữngtrướcnềnkinhtếtoàncầu.Nhưngcónhiềuyếutốbấtđịnhvàẩngiấuđốivớicôngviệc.Chúngtacóthểsosánhtìnhtrạngnàyvớisựthayđổi361điểmcủabàn“Cờvây”.

NhữngýtưởngđiềuhànhdoanhnghiệpcủaKorsakđãtiếndầnđếnchiềusâuẩngiấucủa“Cờvây”.GiữaCEOvà“Cờvây”,Korsakđãkhôngphânbiệt.Trong“bạn”có“tôi”vàtrong“tôi”có“bạn”;dùng“Cờvây”trongkinhdoanhvàdùng“Cờvây”làmýtưởngđiềuhành.Cảhainhưmuốivànước,hòatanvàkhôngthểphânbiệt,tạonênmộtsảnphẩmCEO“Korsak”đặcsắc.

“Cờvây”cónhiềungườihâmmộgiaođấuvìsựđổimới,giàutrítưởngtượng,vàẩnchứamộtlựcđẩylàmnóbiếnđổikhôngngừng.Nhưng“Cờvây”tươngtựsựkiểmtravềtínhthíchnghi,sựquyếttâmvàkiêntrìcủamỗiconngười.Ainhậnrađiềuđóthìdễtìmrathắnglợi,nhưngthắnglợithườngđếnsaubiếtbaothấtbại.

“Cờvây”làmộtthếgiớirộnglớn.VaitròcủaCEOchỉlàmộtquâncờtrongthếgiớiấy,nhưnglàvaitròđịnhhướngvàtạonétđặctrưng,sángtạoýtưởngvàsựgiàucó.

ChỉđếnkhingườiphươngTâycốgắngkhámphácácphươngphápphươngĐông,thìởphươngĐôngmớinhậnrarằngmìnhđãcốgắngđitheophươngTâyvớiđôiphầnmùquáng.Chỉkhiđãnỗlựcđếnkiệtsức,tanhìnlạivànhậnrarằngmìnhđãquayvềnơiôngchaxưavẫnđứng,chínhxáclànơimàtađãgắngthoátra-Korsakviếtnhưvậy.Trongcuốnsáchnày,Korsakmuốntạomộtkhuynhhướng,mộtphongcách-trởvềphươngĐông,khôngchệchhướngkhỏiphongcáchcổtruyền.

CEOcuốicùngcũngphảivềhưu,tôichỉmuốnlậtđếntrangcuốicuốnsáchnày.Gậpcuốnsáchlạikhôngcónghĩalàkếtthúc,nhưlàtìnhyêusâuthẳmvàsựhiếndângcủaKorsakchonềnvănhóaphươngĐông.NólàĐạo“Cờvây”vàlà“ĐạoConngười”củaKorsak.

ChenZude

Chủtịch

HọcviệncờvâyTrungQuốc

Chương1:NGƯỜIĐISĂN,KẺĐÁNHBẠCVÀCEO

Cóbaogiờbạncảmgiácnhưtôi?Khiđứngbênquầyrượuđốimặtvớivôvànloạirượutasẽrốimắtđếnmứckhóchọnđượcloạinào.Chúngdườngnhưcũnggiốngnhaumàcũngchẳnggiốngnhau.Khácnhauvềnguyên liệu thô, về thươnghiệu, thậmchí khác cả vòngđời sảnphẩm,tấtcảlàmnênsựkhácbiệtvềchấtlượngvàhẳnnhiênkháccảvềgiácả.

Tươngtự,nhữngngườichưngdiệnbềngoàivớicomplet,càvạtcóthểthoángnhìnhọtrônggiốngquanchức,nhưngnghiêncứukỹtasẽthấybảnchấthọkhácnhau,cứnhưhànghóakhitacởibỏbaobìgiốngnhauramớibộc lộchất lượnghoàn toànkhácbiệt.Đóđúng làchấtlượngcủacái“cốtlõibêntrong”,khiếnnhữngngườitrônggiốngquanchứcấycónhữngsốphậnkhácnhautrongcơnkhủnghoảngtàichínhđánhvàoTháiLannăm1997.

Theotôi,có3dạngthươnggia:

1.Ngườiđisăn

2.Ngườiđánhbạc

3.CEO

Tôisẽpháttriểnđềtàinày:

1.“Thợsăn”làdạngthươnggiacósứccảmnhậnhơnngười,họluôn“ngửi”thấycáccơhộimới.Một“ngườiđisăn”cóthểhòađồngvớitầnglớpthượnglưu.Họưasựhòađồngxãhộivìnóchohọcơhộihọclàmmộtdựánmớitrướchơnnhữngngườikhác.Họcũngsẽcốgắngtiếnbướcdàitrongquanhệvớinhữngngườicóquyềnquyếtđịnhđểgiànhlấynhữngdựánmàhọkhaokhátchochínhmình.

2.“Ngườiđánhbạc”thìsẵnsàngđánhcượctonếugiảithưởngcao.Một“ngườiđánhbạc”luôncầmcáivíđểmở,sẵnsàngtungtiềncọcvàohànghóahoặcviệckinhdoanhmàôngchẳngbiếttígì,chỉvìôngtangẫunhiênnhìnramónlợinhuậnkếchsù.Thấyngườitacólợinhuậnkhổnglồbằngviệcxâyvàbánchungcư,ôngta táingườiđivìghentị,vàtrongnháymắtôngtrởthànhngườipháttriểnbấtđộngsảnmàmãirấtlâuvềsauôngtamớibiếtcôngthứcđúngvề“bêtônggiacường”.Ôngta,theocáchnóikhác, là“nhàđầucơ”,màconsốrấtđôngnhữngngườiấytacóthểthấyhọhayluitớicácsànchứngkhoántrêntoànthếgiới.

3.MộtCEO(ChiefExecutiveOfficer)làngườicókiếnthứcuyênthâmvềlĩnhvựccủamình,ôngnhìntổngquátvàchỉdùngmộtngóntayđểbắtmạchnhịpđậpcủadoanhnghiệp.Ônghòa

mìnhvớicácnhàquảnlývànhânviêntrongcôngty,thấuhiểutráitimvàkhốióccủanhữngngườidướiquyền.Ôngcótráchnhiệmđưacôngtyđếnvớithànhcông,nghĩalàxâydựngcôngtykhôngchỉcólợinhuậncaomàcònmanglạigiátrịlớnchotoànxãhội.

Xinkểbạnnghemộtchuyệnngụngôn.Ngườiđisănnọbắtđượcconnai,ôngtanướngănchođếnlúcno,némphầncònlạiđirồibắtđầutìmsănthúmới.Phầnthịtcòntốtấynhanhchóngbịthốirữahoặctrởthànhthứcăncholũkềnkền.

Cònđốivớingườiđánhbạc,khinhìnthấyaisănđượcconhươu,bộnãoôngtalàmviệchếtcôngsuấtvàđiđếnkếtluậnrằng:vìngườithànhphốkhôngcómấycơhộiănđượcthịtrừng,hẳnbánởđó sẽđượcnhiều lợinhuận.Ông tamuabằngđược thịthươudù chẳngbiết thịtrườngthịthươuởthànhphốrasao.Điềuôngchẳngbiếtmàlẽraphảibiếtlàluậtcấmbuônbánthúhoang.Cuốicùngôngkhôngchỉkhôngbánđượchàngmàcònbị“mấtcảvốnlẫnlời”.

“CEOcótráchnhiệmđưacôngtyđếnvớithànhcông,nghĩalàxâydựngcôngtykhôngchỉcólợinhuậncaomàcònlànơimanggiátrịlớnchotoànxãhội”.

NếuconhươuấytrongtaymộtCEO,ôngsẽpháttriểnthànhhệthốngkếhoạchđểsừngvàdađượccắtriêngvàbánnhưhàngcaocấp,cònthịtthìchếbiến(ướpmuối,sấykhôhoặcđónghộp)nhằmcấttrữbánsau.

Ngườithợsăntậnhưởngthúđisăn.Bắtxonghươurồi,nhìnthấylợnlòi,ônglậptứcchạytheobắtlợnlòimàquênđirằngmỗiloàithúcóđặcđiểmriêngvàphảibắttheocáchriêng.Cuốicùngngườiđuổitheo“nạnnhân”màchẳngcókỹnănglạibiếnthành“nạnnhân”.Đôikhiconhươuvừabắtchưađượcnhốtlạiantoàn,ngườithợsănthoángthấybóngconhươukhácđãvộivãđuổitheo.Sănsuốtngàyravềtaytrắng,cònconhươubắtđượctrướcđóthìđãtrốnthoát.Kiệtsứcvàtuyệtvọnglàkếtcuộccủaông.

ĐiềudễnhậnrarằnggiớithươnggiaTháirấtnhiềungườicókhuynhhướnglàkẻđisăn.Chínhphủ“khônghoàntoàndânchủ”dànhchonhữngngườiđisănnàynhữnglốimở.Họvuithúđisănnhữngdựáncôngcộngvàcácloạinhượngquyềnchođếnlúcthậtnođủmớithôi.

Tuynhiênmọiđiềuđãthayđổi.Ngàynaymọiloạithươngmạiđộcquyềnđềuđượctheodõichặtchẽvìbịcôngchúngkhinhmiệt.Mộtdoanhnhânthànhđạtphảicókhảnăngthíchứngvớithayđổicủahoàncảnh.Maythay,trongmộttổchức,haidạngngười,một“ngườiđisăn”vàmộtCEOcùngsongsongtồntại,cảhaiđềutinhthông.Mộttổchứcsẽthànhđạtnếuhaidạngngườinàyhợptácvớinhau.Thường“ngườiđisăn”làngườichủvốnhoặcdoanhnghiệpvàlàngườithuêCEOchuyênnghiệpđểquảntrịcôngtycủamình.Nhữngcổđôngchínhnàyphảicó“tầmnhìn”vàóckháiquátđểchọnđúngcácvịtrínhânviênvàngườiủyquyềnđủnănglựcraquyếtđịnhtraochohọhoànthànhhiệuquảnhữngnhiệmvụcủamình.Đấychínhlàcáchmànhữngngườicónănglựcvượttrộikianhậnrađượckhảnăng,thậmchícảtiềmnăngsẵncó,củamọingười.

Mặtkhác,trongmộtvàidoanhnghiệp,ngườichủtựmìnhlànhàquảnlýchuyênnghiệp.Họsử

dụngthờigianchủyếuđểđiềuhànhkinhdoanh.Bởivậy,họphảimờinhững“ngườiđisăn”đểmởmangcáccơhộikinhdoanh.

Trongthếgiớithựctại,xãhộibaohàmrấtnhiềuloạingười.Nhưngvìtươnglai,tôimuốncónhiềuCEOchuyênnghiệphơn,vìhọgiúpgiatăngsứcmạnhchocáctổchứcvàdoanhnghiệp.Càngnhiềudoanhnghiệpmạnhvàbềnvữngthìcàngcócơhộitốthơnđểđấtnướctrụvữngtrongnhữngcơnkhủnghoảngđangxảyrahômnayvàcóthểsẽxảyratrongtươnglai.

Càngnhiềudoanhnghiệpmạnhvàbềnvữngthìcàngcócơhộttốthơnđểđấtnướctrụvữngtrongnhữngcơnkhủnghoảng.

Đóchínhlànguyênnhânchínhtôiviếtcuốnsáchnày!

Chương2:PHẨMCHẤTCHUYÊNNGHIỆPCỦACÁCCEOCHUYÊNNGHIỆP

CắtgiảmviệclàmlàtênmộttrògamesaukhiđồngbahtTháibịthảnổinăm1997.Vàothờiấy,kinhtếsuysụp,sứcmuagiảmmạnh.Tìnhtrạngấynhưmộtáplựcđènặnglêncácnhàquảnlýchuyênnghiệplàmbộclộlòngdũngcảmđíchthựccủahọ.Trongthờigiankhủnghoảng,thậmchícáccôngtylớncóthểnhanhchóngsụpđổnếukhôngcósựliênkếtsứcmạnhđểvượtquakhókhăn.Cácchủdoanhnghiệplolắngcắtgiảmchiphíđếnmứcthấpnhấtcóthể.Ngườilàmcôngthìtráilại,gắngkiếmđượclợinhuậnvàtiềnlươngcàngnhiềucàngtốt.Mâuthuẫnlanrộngtrongcôngty,nơimà“giớichủ”và“giớithợ”thànhhaipheđốilậpvìhọluôncảmthấyphekiađốixửvớiphetachẳngcôngbằng.

“Giớichủ”chorằnghọphảichịu100%rủirotàichính,nêncóquyềncắtgiảmlươnggiớithợvàcắtluônmọikhoảnphúclợinhằmnângđỡtìnhtrạngtàichínhcủamình.

Ngượclại“giớithợ”nghĩrằnghọthườngxuyênlàmralợinhuận.Khicôngtycólợinhuậncao,lươnghọlạikhôngtăngtươngxứng.Nhưngkhilợinhuậngiảm,giớithợphảigánhchịudùlỗikhôngphảicủamình.

Nhữngtranhluậnkiểunàykhôngbaogiờcóhồikếtvìnósinhratừmộtviễncảnhkhôngthểhòagiảiđược.

CEOlàngườicóthểlàmcầunốigiữahaiphe.

VìCEOcũnglàmột“ngườilàmthuếnênônghiểunỗibứcxúcvàdễsẻchia“nghiệpchướng”nàycùnghọ.Bấtcứbiệnphápnàoôngđưarađềunhằmvàolợiíchngườilàmthuê,rấtítkhiphảichốngđốilại.Mặcdầutrongmộtsốcôngty,CEOcònlàcổđôngnhưngtỉlệcổphầnrấtthấpsongườichủthựcsự.

Nhưlàmộtđiểncố,tôimuốnchiasẻvớibạnkinhnghiệmcủatôitrongcuộckhủnghoảngnăm1997.Tôiquyếtđịnhngừngtăng lươnghàngnămvốnđã thànhtruyềnthốngchocácnhânviêntrongcôngty,cảnămmới1998,rồisuốtnăm1999vàchođếnquýbacủanăm2000.

Chúngtôisửdụngcơhộimàcuộckhủnghoảngmanglạiđểhiệnđạihóahệthốngthưởng.Thứnhất,chúngtôithayđổihệthốngthưởnghàngnămcốđịnhbằngviệcxemxéthàngquýđểtraophầnthưởngđặcbiệtchocácnhânviênnếucôngtycómứclợinhuậncaohơn.

Thứhai,mỗiquýchúngtôiđềucóbảngthànhtíchcủanhânviên.Nhữngnhânviênxuấtsắchạng“A”balầntrongbảngxếphạngsẽđượctựđộnglênlươngmàkhôngcầnđếncuốinăm.

Nhữngngườithiếuchuyêntâm,thànhtíchchưađạtthìphảikhẳngđịnhmìnhhơnvàchămchỉhơn.

Khiđiểmtíchlũycủahọđạtgầnđếnmụctiêuđềra(B+trongbốnquýliêntiếp,Btrong5quý,Ctrong6quýtáchbiệthoặcliêntiếp)họcũngđượctănglương.Cáihaycủaphươngphápnàylàtránhnhữngsosánhkhôngcầnthiết“aiđượcbaonhiêu”vìlươngtăngởmỗilầnkhácnhau.Nólàmgiảmđilòngđốkỵvàsựbấtbìnhgiữanhữngngườilàmcông-mộtcănbệnhtrầmkhacủaxãhội.

Hơnthếnữa,vớiphươngphápnày,côngtykhôngphảinặnggánhchitiêuvàocuốinămdođiềuchỉnhlương.Cứthế,bấtchấpnềnkinhtếđấtnướcsuysụp,côngtychúngtôivẫnbànhtrướng,việcbánhàngvàlợinhuậnvẫnvượtchỉtiêusuốtthờigianấy,phầnlớnnhờvàosựcốnghiếncủađộingũnhânviên.TôidùngvịtríCEOcủamìnhnhưngườitrunggianđểđisâuthấuhiểungườilàmcôngởmọicấpđộ,cùnglúcấyđàmphánvớigiớichủđểthiếtlậpnhữngchínhsáchvàbiệnphápphùhợp,côngbằngchotấtcả.

Chúngtôicũnggắnglàmnhiềuviệckhácnữađểtránhbiệnphápkhôngaimongmuốnnhấtlà“cắtgiảmbiênchế”!Tôihiểuvàvẫnthườngnóivớimọingườirằngcắtgiảmchiphíbằngviệcgiảmbiênchếthìđơngiảnlàmìnhtựhạimình.Nólàmtổnthươngchonhiềungườimàchẳngmanglạiđiềugì.BấtcứaitrongđộingũCEOchúngtôiđềuđủtrítuệvàsứclựcđểlàmnênthunhậpvàlợinhuậnchocôngty.Tấtcảnhữnggìchúngtôicầnlàmộttráitimchânthật,mộttrítuệvàsựđồngtâmsẵnsàngchốngchọibãotố.Khôngaichịuthua,khôngaibỏcuộc.

Dùnúicảnđường,chúngtacũngsẽvượtqua.Chúngtasẽtaynắmtaynhauđiđếnchặngcuốiconđường.Đoànkếtlàsứcmạnhbởinóbaohàmcảlòngnhiệttình.Tôimuốngợilênhìnhảnhấychomọingườitrongcôngty,hyvọnghọsẽchuyểnđiềuđóthànhhiệnthực.Nhiềuviệctừngxảyratrongcôngtytôicóthểthànhkinhnghiệmkinhđiểnchocáccôngtykhác.

Vềđiểmnày,chúngtahãycùngtrởlạiphântíchquanhệgiữaCEOvàchủcôngty.TôinghĩvềGiaCátLượngvàLưuBị.[2]

NhàHánsuytàn,giặcgiãkhắpnơi,LưuBịdấnthânvàocuộcchiếndẹploạnởtuổi24,ôngđánhđôngdẹpbắcnhằmthiếtlậpuyquyền.

Nổitiếng làngườiđứcđộ,nhưngthiếusựgiúpđỡcủamộtquânsưtàigiỏi,ôngkhôngthểcủngcốquyềnlựccủamình.Mãiđếnnăm48tuổi,sốphậnchoônggặpbậcquânsưkỳtàilàGiaCátLượng,lúcbấygiờcònởẩntạiNgọaLongCương.Kiênnhẫnvàquyếttâm,LưuBịbalầntớilềutranhcầukiến,mờibằngđượcGiaCátLượngvềgiúpmìnhthôngnhấtthiênhạ.Kểtừđóđờiôngchuyểnhướngthànhcông;ôngtrởthànhmộttrongbavịvuacùngnhautamphânthiênhạ.

Nhìnthoángquacóvẻcóchútkhónóivềvấnđềnày.Bạntựnghĩchắchẳnđấylàchuyêngiamàbạncầncó.Nhưnglàmthếnàođểchúngtabiếtngườiđólà“chuyêngiathựcthụ”vàlàmthếnàođểhọsẵnlònggiúpta?Xahơnlàlàmthếnàocóthểgiữđượcngườitàiởmãicùngta?

Phântíchsâuhơn,tathấyLưuBịđúnglàrấtquảcảmkhiđặtvươngtriềukhókhănlắmmớigiànhđượcvàotaymộtchàngtraimới28tuổiđờivàchưacóthànhtựuđángkể.ChẳngcógìđángngạcnhiênkhiQuan,Trương,haiphótướng,haingườiemkếtnghĩađàoviêncủaLưuBịkịchliệtphảnđôi.KhôngphảivìhọghentịvớiGiaCátLượng;cũngchẳngdobảnchấtkiêuhùngcủahaichiếntướngnày.ChẳngquahọkhôngcóđượctầmnhìnnhưcủaLưuBị.

...“Làmthếnào”đểchúngtabiếtngườiđólà“chuyêngiathựcthụ”và“làmthếnào”

đểhọsẵnsànggiúpta?xahơnlà“làmthếnào”cóthể

giữđượcngườitàiởmãicùngta?

LưuBịkhôngchỉsắcsảomàcònthậtsựquảcảm,nhờthếmớicóđượclòngtrungthànhcủaGiaCátLượng.KểtừđóGiaCátLượngđãcốnghiếncảđờimìnhchoLưuBịđểxâydựngmộtquânđộitầmcỡcóthểđươngcựvớihainướccònlạithờiTamQuốc.

ChúngtahãytrởlạivớiTháiLanngàynay.KhunDamriDarakanon,chủnhâncủaSahaUnion,ngườicósángkiếnmuốnđưacôngtycủamìnhthànhcôngtyđượccôngchúngbiếtđếnvớisựquảnlýchuyênnghiệp.Ôngmuốnxóabỏbóngmờhìnhảnh“vùngtămtối”củamộtdoanhnghiệpgiađìnhđểđưanóđếnvùngtươisánghiệusuấtcao.ÔngmờitiếnsĩAmnuayViravanvàKhunAnandPanyarachungiúpđiềuhànhcôngty.Khônglâusau,KhunChinSophonpanichcủaNgânhàngBangkokxinnghỉhưuvìlýdosứckhỏe.ÔngvốncóquanhệtốtvớitậpđoànSahaUnionnênmờiKhunAmnuaylàmchủtịchNgânhàngBangkok.KhunDamrisauđómờiKhunAnandlàmCEOchocáccôngtycủatậpđoàn.

Chỉvàinămsauđó,HộiđồngGìngiữHòabìnhQuốcgiađưalờiđềnghịKhunAnandlàmthủtướngTháiLan.KhunDamriquảsắcsảo,biếtnhìnxatrôngrộngđãlựachọn“Thủtướngtiềmnăng”cókhảnăngđiềuhànhcảđấtnướcvềgiúpđiềuhànhcôngtymình.ĐiềuhẳnnhiênlàKhunAnandđãkhônglàmKhunDamrivàcáccổđôngcủaSahaUnionthấtvọngchútnào.

MốiquanhệgiữaLưuBịvớiGiaCátLượngvàgiữaKhunDamrivớiKhunAnandlàmẫuhìnhrấtcầnchonhữngngườicóđầuóccấptiếnthếhệsausuyngẫm.

Ngàytrước,cáccôngtyTháithườngtheocấutrúcsau:Chalàmchủtịch,contraiđiềuhành,cháumuanguyênvậtliệu,condâukếtoán,contraiúttrôngcoiviệcbánhàng.Đúngnhưtêngọi“côngtygiatộc”!

Vớikịchbảnấyngườilàmcôngchỉlà“ngườihầucóbằngcấp”.Khôngaiđánhgiácaovềhọ,coitrọngkhảnăngcủahọ,nênmụctiêucuốicùngcủahọlàcómộtdoanhnghiệpdohọlàmchủthayvìchịuđựngkiểuquảnlýkhôngchuyênnghiệplàsửdụngchínhsáchđơnđiệuchỉđểlàmvừalòngôngchủ,trongkhigâybaorắcrốichongườikhác.Kiểuthayđổiấykhiếnchongườilàmcônglâudàirồicũnglêngiườngbệnh.

Thờinayvaitròvàvịthếcủacánhânđượcđánhgiákhácthờixưa.Mụctiêucủangườitrẻkhôngphải làchủdoanhnghiệphaycổđôngchính.Bởixãhộimớikhôngđoconngườichỉbằngtàisảnmàcònbằngkhảnăngvànghịlựcđểđiềuhànhvòngquaytiếnbộcủacôngty,tổchứcvàxãhộinóichung.

LấynướcMỹlàmvídụ.CEOcủaGeneralElectric,GeneralMotoshoặcIBMluônđạtđỉnhcaođẳngcấpxãhội,luônnổitiếngnhưnhiềunhânvậtcaocấpcủachínhquyềnMỹ.CũngthếởnướcNhật,nếuCEOcủaSonyhayToyotađếnTháiLanthìhẳnlàthủtướngphảilênchươngtrìnhgặpđầutiênđểthuyếtphụcôngtăngđầutưtrựctiếpvàoTháiLan.Bởiđólànhữngconngườicónănglựcthựcthụđẩynềnkinhtếđilên.Niềmvinhhạnhấykhôngdànhchomộtôngchủdoanhnghiệpnhiềutriệuđôla,bấtluậnôngtagiàuđếnmứcnào.Đólàvìviệckinhdoanhcủaôngkhôngảnhhưởngtrựctiếpđếncuộcsốngcủasốđôngdânchúng.ThậmchícuộcviếngthămcủathủtướngNhậtcũngchỉcóýnghĩatượngtrưngvìmọiđiềuthủtướnglàmchỉđểthuyếtphụccácdoanhnhânnướcôngtăngvốnđầutư.Bấtluậncóđầutưhaykhông,cóthìbaonhiêu,quyếtđịnhcuốicùngvẫnlàcâuhỏidànhchoCEOdoanhnghiệp.CEOlàngườicóquyềnralệnh“hãyhànhđộng”chongườinướckhác.CEOlàngườiđượcgiaophóđiềuhànhvàquản lýnguồnsảnxuất thếgiớinhưnhân lực, tài lựcvàkỹ thuật.Đúng làCEOcónăng lựckhủngkhiếpđểxoaychuyểnxuhướngkinhtếtoànthếgiới.

“...xãhộimớikhôngđoconngườichỉbằngtàisảnmàcònbằngkhảnăngvànghịlựcđểđiềuhànhvòngquaytiếnbộcủacôngty,tổchứcvàxãhội”.

VậynênCEOlàngườigiữvaitròchủchốttrongthếgiớihiệntạivàtươnglai.

Nếu có ai đóhỏi tôi là con cháu của chủdoanhnghiệp liệu có thể trở thành “CEO chuyênnghiệp”không.Câutrảlờinghiêmtúccủatôilà“Có”,nhưngvớivàiđiềukiện.Hậuduệcủacáctrùmtưbảnphảitừbỏcáicảmgiáccủa“quyềnsởhữu”hoặcýtưởnglà“ôngchủ”tạinhàhoặckhóamìnhtrongantoànvới“cổphiếuvàcổphần”màhọthụhưởng.Rồihọphảithừanhận“tráitimvàkhốióc”củamộtngườilàmthuêkhiđiềuhànhdoanhnghiệp.Bấtcứmộtquyếtđịnhnàocũngphảidựatrênsựcânbằngquyềnlợi,vìchứcnăngcủahọ(CEO)làtrunggiangiữangườilàmthuêvàcáccổđông.Họ(CEO)phảikhôngcóđịnhkiếnthiênvềmộtphenào.Hơnnữađểhoànthànhđúngvaitròcủamình,họcầncómứclươngcốđịnhvàlàđốitượngđểđánhgiámứcđộhoànthànhnhiệmvụnhưcácnhânviênkhác.Nếulàmđượcthế,tôixinchúcmừngvàkínhtrọnghọbằngcảtráitimmình.

Chương3:VẬYAILÀCEO?

AicũngthườngnghevềaiđólàCEOcủacôngtynàođó.NhưngthựcchấtCEOlà“chứcnăng”chứkhôngphải“vịtrí”.Nhìnchung,cáccôngtylớncócácdạngđiềuhànhsau:

1.Chủtịch,ngườiđiềuhànhbangồmkhoảng20thànhviêntrongvòng2năm.

2.ChủtịchHộiđồngĐiềuhành,làmviệcvới3-7thànhviêntậphợpthànhỦybanĐiềuhành.Thànhviêncủaủybannàyđượcchọnratừbanđiềuhànhchínhnênhọcầnhộihọpnhiềuhơn;nhiệmvụcủahọlàđềracácchínhsách.

3.GiámđốcĐiềuhành(ManagingDirector-MD)(ởMỹtươngđươngChủtịch).

ỞNhậtBản,mộtcôngtycóthểcócảhai,mộtChủtịchvàmộtGiámđốcĐiềuhành(thườngthìchứcdanhChủ tịchcóvị thếcaohơnGiámđốcĐiềuhành).ChínhvìngườiNhật thíchứngdụnghoặcthíchứngmọiviệctheocáchriêngđộcđáocủahọ.Tuynhiênthóiquenđổimớinàycóthểlàmchongườingoàicuộccảmthấythiệtthòi,mộtcảmgiácđượcmiêutảtốtnhấtlà“chẳngbiếtnêncườihaynênkhóc”-vìngườingoàicuộcchẳnghiểuvịtrícủaaicaohơn,aithựcchấtcóquyềnhành,ailàngườihọcầngặp.

...thựcchấtCEOlà“chứcnăng”chứkhôngphải“vịtrí”

NgườiNhậtcònmộtvàivị trídị thườngkhiến tôibuồncười;một trongsốđó làDirectingManager.Tôinghĩđâyhẳnlàngườiđiềuhànhbậctrung,nhưngtheothuậtngữhọcthìđiềuấyđúngnghĩađenlà“amanagerwhodirect”-ngườiquảnđốcđiềuhành,ngherấtkỳcục.

ỞchâuÂu,chứcnăngcủamộtngườirấtđượcưachuộng,nênngườitachỉcầnghiCEOtrêndanhthiếp.ĐiềuấykháchẳnvớiMỹlàduytrìsựquantrọngcủavịtrínhưlàchứcnăng.Nênchúngtathấycácdanhthiếpincảhaivịtrívàchứcdanhluôntheokiểu:

1.Chairman&CEO(ChủtịchBanđiềuhànhkiêmGiámđốcĐiềuhànhcủaTổchứcphụtráchđịnhhướngvàchínhsáchcủacôngty).

2.ChairmanofExecutiveBoardandCEO(ChủtịchhộiđồngđiềuhànhkiêmGiámđốcđiềuhànhcủaTổchức).

3.President&CEO(GiámđốcĐiềuhành,dầuvậycũngkhôngphảilàChủtịchHộiđồngcũngnhưChủtịchHộiđồngĐiềuhành,thựcchấtchỉcóchứcnăngđiềuhành).

BanGiámđốcbaogồmcácthànhviênhộiđồngđượcchọnranhưlàđạidiệncủacáccổđông.HộiđồngĐiềuhànhbaogồmsốlượngnhỏhơncủacácthànhviênhộiđồngdonhữngthànhviênchínhcủaBanchọnra.CảhaihộiđồngđềulàđạidiệncủacáccổđôngvàcótráchnhiệmgiámsátsựđiềuhànhcủaCEO.

Vậylà,cuốicùng,mộtCEOlàchứcnănghànhchínhcaonhấttrongtổchức,cótráchnhiệmđịnhhướngvàđặtracácchínhsáchchocôngtysauđóchuyểnchoGiámđốcĐiềuhànhthựchiện.ỞTrungQuốc,HồngKôngvàĐàiLoan,CEOđượcgọitheotiếngTrunglà“Chủtịchhànhchánhquan”tươngđươngvới“ChiefcủaBanđiềuhành”.

Bâygiờtôisẽchobạnvàithídụhữuhình.Mộtcôngtylớntrongmộtđấtnước,chủnhânlàmộtcổđôngchính.Ôngkhoảng40tuổi,đảmtráchchứcdanhChủtịchvàCEO.ÔngmờimộthọcgiảnổitiếnglàmChủtịchBanĐiềuhành,vàcũngmờimộtngườinổitiếngcóthâmniênlàmChủtịchcôngty.Khôngaitronghọcóquyềnđiềuhành,vaitròcủahọchủyếulàcốvấn.

Khiđãlớntuổihơn,khoảng50tuổi,ngườichủtraoquyềnChủtịchchocontrai,tựôngsẽtrởthànhChairmancủaBanĐiềuhành&CEOvìôngcònmangchứcnăngCEO.

Khi60tuổi,ôngchuyểnlênđảmđươngchứcChairman&CEOlàvịtrícaonhấtcủatổchức.ÔngcònđặtconôngvàovịtríChủtịch,đồngthờimờimộtngườixuấtsắcvànổitiếngkháclàmChủtịchBanĐiềuhành.

MộtCEOphảitrìnhbàycóhệthốngchiếnlượcmàdoanhnghiệpthựchiệnđượcvàmởrộngđược.Chiếnlượctốtcóđượcnhờtầmnhìnxatrôngrộng.

Thếđấy,khitôinóivềCEO,hãyđểnóđượchiểumộtcáchtươnghỗrằng,tôimuốnnóiđếnmộtngườimàchứcnăngchínhcủangườiấylàđềracácchínhsáchvàđiềuchỉnhchiếnlượcchotổchứcbấtchấpvịtrínàoôngintrêndanhthiếp.

VớimộtCEO,tôinghĩcácchứcnăngsauđâylàcầnthiết:

1.“Địnhchiếnlược”

MộtCEOphảitrìnhbàycóhệthốngchiếnlượcmàdoanhnghiệpthựchiệnvàmởrộngđược.Chiếnlượctốtcóđượcnhờtầmnhìnxatrôngrộng.Ởđây,cótầmnhìntốtkhôngcónghĩachỉlàcóóctưởngtượng,suynghĩnhanhvàthựcthinhanh.MộtCEOphảinắmbắtvàhọcđượcmọikhíacạnhcôngviệccủacôngtychođếnkhiônghiểuđầyđủvềtoànbộquátrình.Sauđóôngđịnhratầmnhìnvàtraoquyềnchocấpdướitiếnhành.Tôikhôngmuốnbằngmọicáchđểcangợiôngchủcủamình,nhưngthựcraôngDhaninChearavanont,chủtịchcủaC.P.Group,làmẫuhìnhtuyệtvờinhấtmàtôikínhtrọngbởivìchỉcómộtcáchđểmôtảcôngviệcôngtiếnhànhlà“hoàntoànthựctế”.Sáunămravàonhữngchuồnggà,chuồnglợnchođếnkhihiểuthấuđáomọiviệc,ôngmớibắtđầuchuyểngiaoquyềnđiềuhànhchongườikhácnhưngvẫncòngiữtrongtaylờikhuyênđúngđiểmvớibấtcứvấnđềnàomớiphátsinh.Kểtừđó,ôngtự

mìnhgiảiquyếtmọivấnđề,dễdàngnhìnlướtquamọiloạibáocáo,phânbiệtđượcngaytrongnhânviênailàngười“biết”việc,ailàngườihaybịachuyện.

...sautấtcảnhữnggìCEOnóivàlàm,tâmhồncủacôngtylà“người”chứkhôngphảilàcáimáytínhhaycáibàn.

2.“Xâydựngnềnvănhóatrongcôngty”.

Đểcôngtylớnmạnh,mộtCEOcũngcầnđảmđươngvaitròGiámđốcNhânsự,vìsautấtcảnhữnggìôngnóivàlàm,linhhồncủacôngtylà“người”chứkhôngphảilàcáimáytínhhaycáibàn.MộtCEOphảiđánhgiáđượcgiátrịconngườivàphảiđưarachínhsáchchoPhòngNhânsựtiếnhành.Điểmnàyrấtquantrọng.ThườngthấycácCEOluônlắngnghenhữngđềxuất,nhữngyêucầu,hayýtưởngtừPhòngNhânsự,chọnmộtsốđiềuphùhợpgiaophóchoPhòngNhânsựthựchiện.Tuynhiên,nếumộtCEOhiểurằngcôngviệccủamộtGiámđốcNhânsựcũnglàcùnglĩnhvựccủachínhmìnhthìôngsẽquantâmđặcbiệtđếncáchthứcvàvớitưcáchcánhânthúcđẩymọiviệctiếnlên.Cơhộithànhcôngtrongkhíacạnhnàyrõrànglàcaohơn;cảmxúcvàchíkhícủatấtcảcácnhânviênđềuđượcnângđỡbởimộtchủquảntốt,đượcđiềuhànhvàchămsócbởikhôngaikhácngoàiCEO.

3.“Giámsátkỷluật”

MộtCEOphảitinhtườngđểhiểucảmxúccủacácnhânviên:mãnnguyện,hạnhphúchaybấtmãn,mâuthuẫnvớingườikhác.

4.“MộtCEOphảilàmộtchuyêngiavềquanhệcôngchúng”.

CEOlàngườixácđịnhđượchìnhảnhcôngtytrướccôngchúng,nhằmgiànhsựcảmthôngvàủnghộcủahọtrongmọimặtkinhdoanhcủacôngty.

5.“CEOlàmộtnhạctrưởng”.

MộtCEOphảiliêntụccảnhgiáctrướctháiđộthayđổicủamỗimộtthànhviênnhằmsửdụngcácthôngtinnàytổchứclạicôngtyvànhânviên.Cũngnhưmộtnhạctrưởngchỉhuyđồngthờicảâmthanhvànhịppháchtừcácnhạccụkhácnhauchođếnkhiđạtđượcsựhàihòavàâmthanhphátralàmtaitavuithíchđónnhận.

6.“MộtCEOphảicókỹnăngcủamộtkếtoánviên”.

TìnhtrạngtàichínhchotamộttấmphimX-quangvềcôngty.Nhìnxuyênquađóbằngmắtcủamộtkếtoánviêntacóthểthấy“nộitạng”và“bộxươngtrần”.TrítuệcủamộtkếtoánviêngiúpCEOđịnhgiámộtcáchhệthốngvịtrívàliệtkêdanhmụctàisảncủacôngty.VớiCEO,côngtygiốngnhưmộtngôinhà.Đâylàphòngtàisản,phíakia,ngượclại,làphòngnợ.Khicómộttàisảnmới,CEOphảibiếtđặtởđâuchoantoànvàhữudụngnhất.MộtCEOkhôngbiếtgì

vềtàisảncủamìnhvànơinóđượccấtgiữthìkhôngxứngđánglàchủthậtsựcủacănnhà,thậmchínếucănnhàấyđứngtênông.

7.“CEOphảilàmộtthầygiáo”

MộtCEOtốtkhôngchỉralệnh,ôngcònphảilàmộtthầygiáo.BởilẽkhôngaicókhảnăngnhưCEO(khácvớiloạicôngtycóđầycácCEO).MộtCEOcầnbiếtkiềmchế,khôngnổinóngvớinhânviênkhihọkhôngđạtđượckỳvọngcủamình.Conngườicónhữngkhảnăngkhônggiốngnhau,đólàsựthật.Vậynên,CEOcầnđủbìnhtĩnhvàtựchủđểhướngdẫnvàpháttriểnđộingũnhânviên.Nếunhữngđiềubạndạyđềuđượctiếpthu,bạnlàngườimaymắn.Cònnếubạnngẫunhiêncómộtđộingũnhânviêncókhảnăngmàkhôngcầnđào tạo thìhẳn làbạnđãtrúngsốđộcđắc.Bởichúngtarấthiếmtrúngsố,màcótrúngthìkhôngphảitrúngquanhnăm,nênmộtCEOphảikiêntrìgiảngdạy.

MộtCEOchuyênnghiệpphảiđóngthuầnthụccảbảyvaidiễn“tuyệtthế”ấyvớimộtniềmvuithútrướckhichiếmđượcsựngưỡngmộ,tánthưởngcủakhángiả-khôngaikhácchínhlàcáccổđông,nhânviênvàcôngchúng.

Nếucógiải“OscarĐiềuhành”nhưngườitavẫnlàmtronggiớiđiệnảnh,tôicárằngchắcchắnchúngtasẽcóngườivẻvangthắngcuộc.

Chương4:TRIẾTLÝÁĐÔNG

MặttrờimọclêntừhướngĐông.NềnvănminhphươngĐôngrộnởrấtlâutrướckhicóbảnsaolàphươngTây.Khoảng2.500nămtrước,tạiẤnĐộ,hoàngtửSiddharha(TấtĐạtĐa)củabộtộcShakyasaumộtthờigiantuluyệnđãtrởthànhĐứcPhật.TạiTrungQuốcthờinhàChuvớisựgiatăngnhữngbấthòavàxungđộtnộichiếngiữacácnướcchưhầutrongthờiXuânThu(740-476trướcCôngnguyên)vàthờiChiếnquốc(475-221trướcCôngnguyên),bừngdậymộtkỷnguyênthănghoavănhóa,thựcsựlàthờivàngson.Cáctriếtgiavĩđạikếtiếpnhauxuấthiện,từLãoTử,KhổngTử,MặcTử,đếncácthếhệmônđệnhưTrangTử,MạnhTử,TuânTửvàHànPhiTử.cốtlõitưtưởngcủahọcóthểchiarathànhvàitrườngpháisauđây:

1.Nho giáo (Ru) - phươngTây gọi là trườngpháiKhổngTử (Khổng giáo).Baohàm trongtrườngpháinàylàtưtưởngKhổngTử,MạnhTửvàTuânTử.Giáolýcủatrườngpháinàynhấnmạnhvàogiátrịđạođứcvàtầmquantrọngcủaviệchọctập.

•KhổngTửhaycòngọilàKhổngPhuTử(551-478trướcCôngnguyên)tạođượcảnhhưởngmang tính cáchmạng đến hệ thống giáo dục Trung Quốc, trước đó là độc quyền của giớithượnglưu.Ôngđạichúnghóanềngiáodụcvàcóhơn3.000mônsinh,72ngườitrongsốhọđượcxemlàhạngưu.ĐiềuKhổngTửquantâmtrướchếtlàlàmsaochoconngườisốnghòathuậntrongxãhội.Theoquanđiểmcủaông,sựhòathuậnnàydễthựchiệnhơnvớitôntitrậttự-nhữngthứbậctrongxãhộivàđạođứcnơingườiđànôngvàđànbà,cónghĩalàmọingườiphảibiếtvịtrícủamìnhvàcưxửchophùhợp.ĐiềuấyđượcbiểuthịtrongNgũLuân,quanhệgiữavuavớitôi,chavớicon,chồngvớivợ,anhvớiem,bạnbèvớinhau.Đứchạnhgiađìnhvàđứchạnhxãhộilàhaimặtcủamộtquanđiểmđạođức,“lòngnhânđức”hoặc“lòngnhântừ”đượcxemlàđứchạnhquantrọngnhất.TừsựhàihòacủamụcđíchKhổnggiáosơkhai,giáodụcvànghilễvìthếđượctiếpnhậnvànhờđóxãhộiconngườisốngthuậnhòahơn.

...conngườivốncóbảnchấttốt,nhưnglòngtốtấydễbịchínhtrínãocủabảnthânhọdốilừa,bịmôitrườngxãhộilàmchođồibại.

•MạnhTử,phươngTâygọilàMencius(389-305trướcCôngnguyên),khônghọcKhổngTửnhưnghọcvớicháuông.TuynhiênMạnhTửđãtrởthànhmônđệđónggópnhiềuchochủnghĩanhânđạocủatưtưởngKhổnggiáo.Ôngtinrằngconngườivốncóbảnchấttốt,nhưnglòngtốtấydễbịchínhtrínãocủabảnthânhọdốilừa,bịmôitrườngxãhộilàmchođồibại.Ngườiđạođứclàngườiphảiluônlưutâmtrongcuộcchiếnlươngtâmđểgiữlạitínhthiệnvốncócủamình.

•TuânTử(298-238trướcCôngnguyên).DùtheotrườngpháiKhổngTử,nhưngtưtưởngcủa

TuânTửhoàntoànđốilậpvớiMạnhTử.TuânTửraogiảngrằngconngườibẩmsinhlàíchkỷvàđộcác,vàlòngtốtchỉđạtđượcquagiáodụcvàđịnhhướngphùhợpvớitừngthânphận.Ôngcũngbiệnluậnrằngmộtchínhquyềntốtlàmộtchínhquyềnđặtcơsởtrênsựđiềuhànhđộcđoánchứkhôngtrênsựthuyếtphụcđạođứchoặcđạolý.KhuynhhướngcứngrắnvàkháđộcđoánnàycủaTuânTửvềsauđượcpháttriểnthànhmộthọcthuyếtkhác.

2.ThuyếtPháptrị(Fa).HọcthuyếtnàyđượcHànPhiTửđưara.ÔnglàhọctròcủaTuânTử.CũngnhưTuânTử,ôngchorằngbảnchấtcốhữucủaconngườilàíchkỷnênchỉcòncáchduytrìtrậttựxãhộibằngcáchápđặtkỷluậttừtrênvàthựchànhphápluậtmộtcáchnghiêmkhắc.Ngườituânthủphápluậtluônđềcaođấtnướcvàluônmưucầuđấtnướcthịnhvượng,quânđộihùngmạnh.

Chínhvậy,sựtuânthủphápluậtnghiêmngặtlàcơsởtriếtlýcủacáctriềuvua.

3.Đạogiáo.ĐâylàdòngtưtưởngTrungQuốcquantrọngnhất,pháttriểntrongthờiChu.NóhìnhthànhnhờđónggópcủaLãoTửvớihọcvấnuyênthâmvàđãtrởthànhhuyềnthoại(cònđượcgọilàLãoĐam).HọcthuyếtnàyđượcpháttriểnxahơnnhờTrangTử(369-286trướcCôngnguyên).

•NgườitatinrằngLãoTửcùngthờivớiKhổngTử,cóthểlớnhơn20tuổi.Theovănkhốtriềuđình,haingườicólầngặpnhaukhiKhổngTửkhoảng35tuổi.TheovănkhốthìKhổngTửđặcbiệtấntượngvớinhàhiềntriếtnày.

Đạogiáochútrọngvàoconngườitrongthiênnhiênhơnlàconngườitrongxãhội.Đạogiáochorằngmụcđíchcủacuộcsốngconngườilàphảitìmcáchhòahợpvớithiênnhiên,theoConđường(Đạo)củaVũtrụ.

MộttrongnhữngtưtưởngnổibậtcủaĐạogiáolà“khônghoạtđộng”hay“vôvi”.CácnhàphêbìnhĐạo giáo cho rằng, đạo này dạy cho con người tính lười biếng và chậm chạp.Nhưngkhôngđúngnhưthế.HọcthuyếtĐạogiáonhấnmạnhrằngsựannhànkhôngchốnglạithiênnhiên,nênkhôngcónănglượngbịphungphí.Khôngcómongmuốnthìkhôngcầngắngsứckhôngcầnthiết.Vìvậy,nhànnhãcónghĩalàtiếtkiệmnănglượngdànhchonhữngkhókhănđãđượclườngtrước,làmdịuchúngtrướckhicócơhộingẩngcaođầu.HọcthuyếtnàycũngnhưcáchọcthuyếtkhácđượctậphợpthànhmộtvănbảnquantrọngcủaĐạogiáolàĐạoĐứcKinh(ConđườngvàSứcmạnh).Cuốnsáchnàylàtậphợpnhữngvầnthơđầytínhhuyềnbí.

•TrangTửcùngthờivớiMạnhTử.Ôngraogiảngvềlợiíchcủacuộcsôngtáchbiệt.TrướctáccủaôngbaogồmcácgiaithoạigiúpgiảithíchnhữngýtưởngbiểuhiệntrongĐạoĐứcKinh,bằngcáchchovídụ,chuyệnngụngôn,sosánhvàloạisuy.Cảhaicôngviệcấygợiýsâusắcchongườiđờicáchtìmthấysựkếtnốivới“Đạo”hoặclàvũtrụ.

ĐạogiáovàKhổnggiáolàhaihọcthuyếttuyệtđốitươngphảnnhau,mặcdùcảhaiđềuảnhhưởngsâusắcnhưnhauđếnnềnvănhóaTrungQuốc.Đạogiáochorằngkhảnăngcuộcsốngcóíchnằmngoàixãhội,hòanhậpvàothiênnhiênđểtiếtkiệmnănglượng.Đồngthời,học

thuyếtnàycũngkhôngchốitừtầmquantrọngcủaxãhội,vàĐạogiáocũngsẵnsàngtiếnlêngiúpđờikhixãhộicần,nhưGiaCátLượngvềgiúpLưuBị.Khổnggiáothìtráilại,đòihỏimọingườithựchiệnnghĩavụcủamình.Nhữngđiềuấyđượclàmvớicuộcsốngđờithường,chứkhôngphảichovũtrụ,cồiâmhaythếgiớithầnlinh.

Vậytinliệucósựkhácbiệtkhôngthểhòahợpđượcvớinhaugiữahaitrườngphái?Không,khônghẳnthế.Thựcchấtcóthểcoilàchúngbổsungchonhau.GiáosưHnanWeiChin[3]chomộtthídụcụthểcáchtiếpcậncuộcsốngkhácnhaucủahaitrườngpháinàynhưsau.

Giảsửcómộtngôilàngđốimặtvớilụtlớn.Khổnggiáosẽtậptrungdânlànglạiđểchốnglụtbằngviệcxâyđậphoặccácbiệnphápkhác.CònĐạogiáothìkhôngđồngtìnhvìcốgắngngănlụtlớnlàchốnglạithiênnhiên,màlạinguyhiểmvìchẳngchắcthànhcông.Cáchtốtnhấtlàditảnngườidânđếnnơiantoàn,vàsẵnsàngquayvềkiếnthiếtlạilàngkhilũrút.

GiáosưHnanWeiChincònđưaramộtsosánhcựckỳlýthú.Theoông,Khổnggiáonhư“cửahiệutạphóa”aiaicũngghéđếnhàngngày.Đạogiáothìnhư“hiệuthuốc”chỉngườiốmmớighéđến.ĐạoPhậtthìgiốngnhư“đạithươngxá”nơicóthểtìmđượcđủthứ,nhưngvìnóquálớnnênngườitaphảitốnnhiềuthờigianmớitìmđượccáimìnhmuốn.

TrongkhiĐạogiáocókhuynhhướngnhạobángsựcứngrắnvàngoancốcủađạolýKhổnggiáothìKhổnggiáolạitrảđũabằngviệcchỉtríchkhuynhhướngsốngtáchbiệtcủaĐạogiáo.CácmônđồKhổnggiáotranhluậnrằng,rờixãhộiđểsốngtáchbiệtthìchẳngkhókhăngì;aicũngcóthểlàmđượckhônglúcnàythìlúckhác.Nhưngẩnsĩgiữamộtthànhphốbậnrộnthìkhóhơn.Tuynhiênkhóhơncảlàthựchiệnviệcẩncưtrongkhicònphảicónghĩavụvớitriềuđình.Khómàchốitừquyềnlực,thamvọng,phúquývànhữngthứđếntừđịavịtrongkhicòncókhảnăngphụcvụđấtnướcvànhândân.

TrườngpháiKhổnggiáonhư“cửahiệutạphóa”aiaicũngghéđếnhàngngày.TrườngpháiĐạogiáothìnhư“hiệuthuốc”chỉngườiốmmớighéđến.ĐạoPhậtthìgiốngnhư“đạithươngxá”nơicóthểtìmđượcđủthứ,nhưngvìnóquálớnnênngườitaphảitốnnhiều

thờigianmớitìmđượccáimìnhmuốn.

Sựđadạngcủacácýkiếnnàythườnggâybốirối,nhưngcólợichocáchnghĩcủangườiTrungQuốc.ĐạogiáocóthểbổsungchocuộcsốngtrậttựthườngnhậtcủacácmônđồKhổnggiáo.MộthọcgiảđươngchứccóthểtheolờidạycủaKhổnggiáonhưngkhinhànrỗihayvềhưuhọcóthểtìmthấysựhàihòavớithiênnhiênnhưcáccưsĩĐạogiáo.Thôngthường,mộtngườicóthểlàmviệchăngsayvàđầytráchnhiệmnhưlờikhuyêncủaKhổnggiáo,nhưngtrongcơnkhủnghoảng,cóthểsuyngẫmvềnhữngtưtưởngsoiđườngchỉlốicủaĐạogiáo.

TưtưởngMặcTử,chủxướngbởiMặcTử(479-381trướcCôngnguyên).MặcTửtinrằng“mọingườiđềubìnhđẳngtrướcThượngđế”,loàingườiphảitheoThượngđếvàyêuvạnvật.MặcTửchủtrươngconngườiphảihysinhcảcuộcsốngcủamìnhcho“cônglý”.Dùtheochủnghĩahòabìnhhếtmình,nhưngôngvẫnchorằngchiếntranhlàcầnthiếtnếuviệcđóđưalạicôngbằngchoxãhội.Dùchủtrươngtấtcảcáchoạtđộngđềuphảithựclợi,vàthốngnhấtýnghĩvà

hànhđộnglàcầnthiếtvìmụcđíchxãhội,nhưngtưtưởngMặcTửvẫntinvàosựduytrìmộtquânđộimạnhvàkỷluật.Vìvậy,khicáctrườngpháikhácđềusảnsinhrahọcgiảthìtưtưởngMặcTửsảnsinhracảhọcgiảlẫnchiếnbinh.Nhữngchiếnbinhnàytựhợplạivớinhautrongtìnhanhem,thềtrungthành,sướngkhổcónhau.Họcũngchủtrươngtrungthànhvớibạnbèvàvớichủ.HọcólẽlàcácbậctiềnbốicủanhữngngườikhởixướngrahộiTamhoàngTrungQuốcngàynay-mộtdạng“mafia”củachâuÁ.

SakuraĐỏmáu

ThờiNhậtBảncổđại cómột loại chiếnbinhgọi là “samurai”.NhữngsamurainàyhẳnbắtnguồntừcácchiếnbinhTrungQuốcditảnvớisốlượnglớnvàoNhậttrongthờigiannộichiếnvàbạoloạntrướckhihìnhthànhtriềuHán(221trướcCôngnguyên)-triềuđạiđãlậplạihòabìnhvàthậtsựthốngnhấtTrungNguyên.Nhìnchung,mộtsamurailàmviệcchomộtôngchủ.Nhữngngười samurai có chủbị chết hoặcbị đánhbại trong cuộc chiếnhình thànhnhữngnhómlưuđộnggọilà“Ronin”.VịthếtrongxãhộicủacácsamuraithậtsựquáthấptrongxãhộiNhật.Đólàlýdotạisaosamuraisẵnsàngchiếnđấuhysinhchochủ.Đểchốnglạicácthếlựcbênngoài,ngườidânxứđảoNhậtBảnhêntụctăngcườngkỷluậtxãhội,nghilễvàsứcmạnh,nênđếnngàynayngườiNhậtvẫncònđặctínhnổitrộilàlòngtrungthànhvớicôngtyvàđấtnước.

SamuraiNhậtBảncòntinrằngcáichếtmanglạivinhquang.Phảilấymáucủachínhmìnhđểrửanhụcvànhữngsailầm.Nhìnvềlịchsử,hoàntoànbìnhthườngkhimộtchiếnbinhNhậttựsát theonghi thức“Harakiri” (Mổbụng tuẫn tiết).Nghi thứcnàymuốnnói lênrằng,ngườichiếnbinhấysẵnsàngchiếnđấuhếtmình,thấtbạicũngkhônglàmanhtachùnbước.Điềuấysẽmiễntộithuatrậnvàchứngminhcholòngdũngcảmcủaanhta.

Vén“bứcrèmtre”,hiểungườiTrungQuốc

NgườiTrungQuốccũngtinvàtrọngdanhdựdùhọkhôngcoitrungthànhlànguyêntắc.ỞTrungQuốccómộttừcóthểdịchlà“đốttre”.Nếucâytrekhôngđốtnósẽxốpmềm,dễuốnnhưmộtốngcaosu.NgườiTrungQuốcápdụngnguyêntắcnàytrongđờisống.Conngườiphảicómột“cốtlõi”mạnh-làniềmtựhàođượcnhânlênnhờtínhchínhtrực,khôngbịthayđổibởilòngíchkỷ.BởivậyngườiTrungQuốchaythềvìvinhhạnhvàphẩmgiá.Chúngtavẫnthườngngheđặc tínhnàyqua lời thoại trongphimTrungQuốc: “Thà chết chứkhôngchịunhục”.

NgườiTrungQuốccòncómộtđặctínhkháđặcbiệt.Họkhôngtánthànhquanniệm“dântộc-đấtnước”nhưcácchủngtộckhác.Theotruyềnthống,ngườiTrungQuốccoiđấtđaitrêntoànthếgiớinàyđềulàthiênhạ(dướitrời).Tấtnhiên,thếgiớinàycũnglàvũtrụvìnó“dướitrời”.Từ“đấtnước”theotruyềnthốnglàlãnhthổkhôngcóbiêngiớicốđịnh.Mộtlãnhthổcóthểmởrộngthêm,tráivớikiểubóhẹptheoquyềnlựccủamộtvịvuacaitrịởmộtthờiđiểmnhấtđịnh.

SơđồtrênchothấyởphươngTâykhôngcómộtđơnvịxãhộinàotươngtự“thiênhạ”(phầnđấtởbêndướitrời)kiểuTrungQuốc,trongkhiđóngườiTrungQuốccũngkhôngcóđơnvịnàogọilà“đấtnước”.Vậythì,“thiênhạ”bịphântánthànhcác“thịtộc”.ĐơnvịxãhộicơbảncủaphươngTâylà“giađình”,nhỏhơn“thịtộc”củaTrungQuốc.

Cácquanniệmnàycócảthuậnlợivàbấtlợi.BởivìngườiTrungQuốctựchorằnghọkhôngthuộc“đấtnước”nàonênhọcóthểsốngmọinơivàgắngđồnghóavớicácdântộc.Bởivậytamớithấyhiệntượng“ngườiTrungQuốchảingoại”trêntoànthếgiới.ĐiểmbấtlợilàthoạtnhìntacócảmgiácngườiTrungQuốckémhợpnhấtvàíttínhdântộc.Trongquákhứ,ngườiTrungQuốckhônghợpsứcđểxâydựngmộtquốcgiahùngmạnh.NhưngtháiđộấyđãthayđổisaukhiTrungQuốcbịđặtdướiáchápbứccủathựcdânvàocuốithếkỷ19đầuthếkỷ20.TừđóngườiTrungQuốcnhậnthứcrõhơnnghĩavụphụcvụđấtnướccủamình.

KếtnốiTriềuTiên

TriềuTiênlàquốcgiachịuảnhhưởngsâusắcnềnvănhóaTrungQuốc.KhổnggiáođãđặtnềnmóngđạođứcchocảđấtnướcvàdântộcTriềuTiên.(ThựcchấtngườiTriềuTiêntiếptụchoànthiệncácnghilễcủaKhổngTử.NgàynayTrungQuốcvàĐàiLoancònphảiđếnTriềuTiênđểhọcthêmvềKhổngTử).ẢnhhưởngcủaĐạogiáocũngnhậnrõtrongbiểutượng“Âm”“Dương”trênquốckỳHànQuốc.ẢnhhưởngcủaTrungQuốccòncảtronglĩnhvựckiếntrúc,trangphục,vàchữviết.NgàytrướcTriềuTiênkhôngcóchữviếtvàphảidùngchữTrungQuốcchođếnkhoảngnăm1.443sauCôngnguyên,hoàngđếTriềuTiêncùngquầnthầnmớisángtạorachữTriềuTiêndựatrênkiểuchữHáncủangườiTrungHoa.

VềthựcchấtTriềuTiên làmộtnướcnằmgiữaTrungQuốcvàNhậtBản.Trongcuộckhủnghoảngkinhtếnăm1997,HànQuốclànướccuốicùngđượcchấpnhậnvayvốnIMF[4];lạilànướcđầutiênhoàntrảvốnvay,chứngtỏnướcnàyphụchồikinhtếtrongthờigiankhángắn.Đólànhờquyếttâm,chủnghĩadântộcvàsựcầncùcủangườidân.NgườidânHànQuốcđãnộphếtsốvànghọcóvàongânkhốquốcgiachođếnngàynềnkinhtếphụchồihùngmạnh.

ẤnĐộ:CáinôivănmìnhchâuÁ

VănhóaẤnĐộ làmột trongcác trụ cột củanềnvănminhchâuÁ.Xinbiếtơnphógiáo sưThavornSikhakosolđãchotôihiểubiếtvềvănhóaẤnĐộ.GiáosưgiảithíchrằngngườiẤnĐộgắnkếtvớithiênnhiêncònhơnngườiTrungQuốc.

VídụtrongbảnkinhVedic-tâmđiểmcủađạoBàLaMônvàđạoHindu,cóđoạnthơngợicathiênnhiên.GiáopháiJanadạyrằngtoànbộthiênnhiên,kểcảvậtvôtricũngcóđờisốngvàtrigiác.TriếtlýđạoJanalàtuyệtđốikhôngbạolực.NgườitheođạoJanakhônggiếtbấtkỳmộtsinhvậtnào.ĐứcPhật,ngườisốngcùngthờivớiMahavira,giáosĩxuấtsắccủađạoJana,cũnggiảngvềviệcbảovệthiênnhiênkhinóivềconđườngcứurỗiloàingười.LờiPhậtdạychuyênvềchủnghĩanhânđạovàchủnghĩatựnhiên.

NhữngtưtưởngtriếthọckhácnhaucủangườiẤnĐộcómộtnétchunglàkhôngbạolựcvàghétcayghétđắngáchthốngtrịcủakẻkháclênniềmkiêuhãnhcủachínhmình.

ẤnĐộcổđãđónggópchothếgiớinhữngtôngiáotuyệtvời,nhữngtưduytrừutượngvàchủnghĩalýtưởng.Cùngvớinhữnglờigiáohuấnấy,còncócảvănbảnkiếnthức,lịchsử,khoahọc,chữsốẤnĐộ-Arập,toánhọc,phươngpháptínhtoánvànhữnglĩnhvựckhác.Ngàynayvềkhoahọcmáytính,ngườiẤntrộihơnngườiHoa.

NềntriếthọcẤnĐộquảlàlýtưởng,khóthựchànhnhưngcầnthiếtđểnângtầmtrítuệ.Khôngai khôngnhớvềMahatmaGandhi, người theo trườngphái tu khổhạnh, ngườiđược gọi là“khôngsátsinh”hay“khángcựthụđộng”(sứcmạnhsựthậtvàkhángchiếnkhôngbạolực)khôngthểtìmthấyởmộtchủngtộcnào.NềnvănhọccổđiểnẤnĐộnhưbộ“Buddhistjataka”(Chuyệnbổnsinh)giảinghĩađầyđủvềchủnghĩalýtưởng;vídụ“Tenlivesofbuddha”-“MườiphéptucủaPhật”giảinghĩavề10cáchhoànthiệnmình.TrongsửthiẤnĐộMahabharata,cócâuchuyệnvềmộtnữhoàngkhibiếtchồngbịmùđãlấyvảibịtmắtmìnhtrongsuốtquãngđờicònlạiđểchiasẻnỗiđauvớichồng.

ẤnĐộcổđạikhôngcónhữngsángtácvềchínhquyềnvàchínhtrịnhưTrungQuốc,nhưngcũngcóvàitácphẩmxuấtsắc.ChẳnghạnBộLuậtManucóảnhhưởnglớnđếnbộluậttruyềnthốngcácnướcĐôngNamÁ.BộArthasastra,mộtcuốnsáchthựchànhphápluậtvàothếkỷthứ4trướcCôngnguyênđượccholàdoThượngthưKautilyaviếtnhằmcốvấnchovuacáchthầnphụcdânchúng.CuốnsáchđóngvaitròquantrọngvàothắnglợicủavuaChandraguptaMuarya trongviệc thốngnhấtĐếchếMuaryan,khoảng100nămtrướckhi triềuHánthốngnhấtTrungQuốc.

VớingườiThái,tưtưởngvàlờidạycủaĐạoPhậtnhấnmạnhvào“anatta”hoặcvôngã.Nókêugọiconngườigiảithoátmọihammuốn,tránhhậuquảnếutìmđượcnguyênnhân.QuantrọngnhấtlàlờiPhậtdạychúngtatrongđờikhônggâykhổchochínhmình,chongườikhácvàchotựnhiên.

Loạitrừhammuốnlàviệcrấtkhóthựchiện.NênngườiTháighilờiPhậtdạytrongtimnhưngkhôngtìmđượccáchvậndụngvàođời.BởivậynhữngđiềutuyệtvờicủaPhậthọcđãbịxaonhãngmộtcáchđángtiếc.

Tómtắt

Chươngnàymiêutảngắngọnthôngtincầnthiếtvàcốtlõivềtưtưởngvàđườngđicủa“Người

châuÁ”.Đólàchúngtalàai,nhữngđiềutabắtgặphàngngàylàgì?TuynhiênmộtsốngườitrongchúngtađượcđàotạoởphươngTâyvànghĩrằngchỉphươngTâymớicóthểchocôngthứcđúngvềthànhcôngtrongquảnlý.HọxaonhãngviệchọctừphươngĐông.

Vềbảnchất,tấtcảchúngtađềulà“NgườichâuÁ”.HiểunhữngsứcmạnhvàthuộctínhđưacácCEO châu Á đến thành công, đượcmiêu tả trong cuốn sách này, hiểu về những con đườngphươngĐôngsẽchotabiếtcộinguồnkhixâydựngtiềmlựccạnhtranhvớiphầncònlạicủathếgiới.Điềuấythườngđượckháiquáthóatrongcâu“LậptúcÁchâu,phóngnhãnthếgiới”,tạmdịch:“TrụvữngÁchâu,trôngrộngtoàncầu”.

Chương5:“CỜVÂY”:BẬCTHẦYCHIẾNLƯỢC

CEOnàocũngmuốnthànhcông.Nhưngthànhcôngchỉthuộcvề“chiếnlượcgia”.Conđườngtốtnhấtđểthànhchuyêngiachiếnlượclàquatrò“Cờvây”[5].

Nhiềungườicoichiếnlượclàmìănliền.Xégóimì,đunnướcsôivà...ôiquánhanh!Ngườitatìmvàcopydễdàngnhữngmẫumựccũ-màquênrằngchúngtađangsốngtrongkỷnguyênsố,mọiđiềuthayđổiquánhanh.Ápdụngmộtđiểncốởhoàncảnhđặcbiệtvàohoàncảnhhiệntạirõràngsẽgâynguyhiểm.Điềuấycóthểđưadoanhnghiệpđếnthấtbạinếubạnkhôngđủcẩntrọng.

Nhiềungườicoichiếnlượclàmìănliền.Xégóimì,đunnướcsôivà...ôiquánhanh!

Tôiđềnghịchúngtahãyhọcnhữngbàihọcchiếnlượctừtròchơigọilà“Cờvây”.

Tròchơinghệthuậtvềchiếnlượcnàydạychúngtacáchthíchnghinhằmthayđổihoàncảnh.Nóđủlinhhoạtđểthíchnghimọitìnhhuống.Chỉmộtlầnthửthôi,chúngtađãđạtđượcđủkiếnthứcvàkỹnăngởtròchơinày,đếnmứcnónóngchảyvàohuyếtquảncủachúngta,chúngtacóthểđưanórađểứngphóvớibấtcứbấttrắcnào.Chúngtakhôngbaogiờthuaởcuốiván.

Tròchơinghệthuậtvềchiếnlượcnàydạychúngtacáchthíchnghinhằmthayđổihoàncảnh.

Tôiđãcóhơn20nămsuyngẫmvàđắmmìnhtrongnhữngviênđátrắng,đen,họcđểchiếnđấuvàhọcvềchiếnđấu,chođếnkhinắmđượcđiểmthenchốtcủavấnđề.Mộtsựphảnchiếucủatriếtlý,nghecóvẻlạtaivớihầuhếtmọingười,lạilàđiềulàmchotròchơinàytrởnênvĩđại.

Nguyêngốccủa“Cờvây”làgì?Nóđượchiểulàbắtnguồntừmộthìnhtháicổcủamột“BànCát”.HãynghĩvềnhữngbộphimcủaphươngTây,nhữngngườilínhngồiquanhmộtbànlớntrênđóbàyđồchơilínhchiến,xetăng,tàuchiến,máybayv.v...Đấychínhlàlýdotạisaotôigọinóbằng“BànCát”haytheothuậtngữchínhthứclà“BànBảnđồThếsự”.Đólàbàndàntrảiquátrìnhcuộcchiến.Bànđượctrảitrêncátnêncótênlà“BànCát”.

Bàncờvâygồm19hàngngangvà19hàngdọcnhưmộtbàncátchiếntrận.Mỗiviênđálàmộtđộiquân.Vìbàncờcó361chỗgiaonhautươngđươngvới5bàncờgộplạitrừkhungngoài,sựđốiđầucóthểxảyraởnhiềunơiphânbốngangquabàncờ,làmtăngthêmnhiềumặttrận.Mộtđộiquâncóthểphảichiếnđấuvớiquânthùphíatrên,dưới,phải,trái,giốnghệtnhưtrongcuộcchiếnthựcthụ.NếunhìnvềlịchsửTháiLan200nămtrước,TháiLanvàMiếnĐiện(nay

làMyanmar)giaochiếntrong“Cuộcchiến9chiếntrường”vìMiếnĐiệnphái9đạoquâncùnglúctấncôngBangkoktừmọihướng.Trongtìnhhuốngấy,vịChỉhuytốicaophảicókhảnăngnhìnbứctranhtoàncảnhcủachiếndịchđểđềrachiếnlược.Vídụ,nếuphíaôngbất lợivềquânlực,quânnhuvàvũkhí,vàitrậnchiếncóthểphảihysinhđểgiànhphầnthắngchotoàncuộcchiếnchứkhôngnhấtthiếtphảithắngtrongmộttrậnchiến.

Điềuhànhcũnghoàntoàngiốngnhưthế.Điềuhànhlà làmchonguồnlựchữuhạnđượcsửdụngtốiđa.ĐiềuđólàmnênkhácbiệtgiữamộtChỉhuyTốicaovớimộtchỉhuythôngthường.Mộtchỉhuyphảicócáinhìntổngquanchoriêngmộtchiếntrườngđểchắcthắngtrongcuộcchiến.NhưngChỉhuyTốicaophảicânnhắcmạnhyếucủacả2phemộtcáchkháchquan;ôngphảibìnhtĩnh,cẩntrọng,biếtthờiđiểmtấncông,thờiđiểmrútlui.Ôngkhôngthểtintưởngmùquángvàocácchỉhuyvàchắcrằng,họgiỏihơnđịchthủ.Ôngcũngkhôngđượcsailầmkhiđánhgiáthấpngườikhác.

Điềuhànhlàlàmchonguồnlựchữuhạnđượcsửdụngtốiđa.

KhiChỉhuytốicaonhìnrabứctranhtổngquan,ôngsẽđềrachiếnlượctrongmỗitrậnchiến,saochotấtcảcáctrậnchiếnbổsungchonhaunhằmtiếntớithắnglợitoàncục.Ôngsẽkhôngchophépcáccấpchỉhuysửdụngchiếnlượccủaôngmộtcáchtùytiện,bởidầurằngchiếnlượcnàyđúngchotrậnđánhnày,nhưngcókếtquảngượclạitrongcáctrậnđánhkhác.Khixungtrận,cáitấtcảcầnlà“tinhthầnđồngđội”chứkhôngphảilàanhhùngcánhân.Cùnglúcngườichỉhuyphảicókhảnăngphânloạibứctranhchiếntrườngtoàncảnhtrướckhisửdụngchiếnlượccủamình.Ôngcònphảichúýđếncácđiềukiệnnhưthờigianhạnchế,nộilực,ngoạilựcvàthayđổimôitrường.VàtrênhếtôngphảituântheomệnhlệnhcủaChỉhuyTốicao.

MộtchuyệncổTrungQuốcvẫncònlưutruyền.Cóhaiôngvuatháchnhauđuangựa,điềukiệnlàkẻthuasẽphảimấtnướcchongườithắng.Cuộcđuacó3vòng,aithắnghaicoinhưthắngcuộc.ChúngtagọihainướclàXvàY.NướcXdothámthấynướcYsẽrangựatheothứhạnglầnlượt:trậnđầungựahạngA,trậnhaihạngBvàtrậncuốihạngC.

Thếlàởvòngđầu,nướcXđưangựahạngCrathiđấuvớingựahạngAcủanướcY.TấtnhiênlànướcXthua.

Vònghai,nướcXđưangựahạngArađấuvớingựahạngBcủanướcY.NướcXthắng.

Vòngba,nướcXđưangựahạngBrađấuvớihạngccủanướcY.NướcXlạithắng.

NướcXthắnghaitrongbavòngvàthắngtoàncuộcgiànhđượcphầnlãnhthổcủanướcYnhưđãthỏathuận.

Câuchuyệnrăndạychúngta:thuatrậnđầukhôngcónghĩalàliêntiếpthua.Tốthơnlàbiếtthuakhicần,đểbảotoànlựclượngchờcơhộithuậnlợihơn.

Cómột câunói rất hay: “Nếubạnkhôngbiết thua thếnào thì cũng chẳngbiết làm saođể

thắng”.Bạncầnnghĩvềđiềuấyđôichút.

Chúngtahãytrởlạicuộctranhluậnvềchiếnlược.Tôimuốndẫnramộtthídụkhácđơngiảnhơn.Giảsửtrongcuộcthitoánthờigian1giờcó4câu,mỗicâu25điểm.Nhữngsinhviêncóchiếnlượcthìcókhảnăngthànhcônghơncả.Cứcâudễlàmtrước,câukhólàmsauhoặccâuquákhóhaykhôngđủthờigianlàmthìbỏluônvìdùchỉlàmđược2câuhọcũngvượtquakỳthivới50%sốđiểm.

Mặtkhác,mộtsinhviênkhôngcóchiếnlượcbằngmọigiágiảichoracâukhó.Anhtagiảixongcâukhóđóthìvừalúchếtgiờ.Vậylà,dùthôngminh(giảiđượccâukhó)anhtavẫntrượtvìchỉcó25điểm.Thídụnàygợinhắcchotađừngđisuốtcuộcđờimàkhôngcóchiếnlược.

Mộtsốngườinhầm“chiếnlược”với“chínhsách”.Mộtchiếnlượclàkhitrongđầubạncómụctiêu,nhiệmvụrõràng,thìbạnsẽcóđườnghướnglẫnphươngcáchđểđạtđượcmụctiêuấy.Đườnghướngvàcáchthứclànhữngchiếnlượckếtlạitheohướngchiếnlượcnhưkếtnhữngđóahoathànhmộtvònghoa.Tráilạichínhsáchkhôngthuộcmụcđích.Nóđịnhhướngchochúngtađiềunênlàmvàkhôngnênlàm.Vídụ,côngtySumitomo,mộttrong5côngtylớncủaNhậtBản,cóchínhsáchkhôngđầucơ.Nếukhôngcóchínhsáchấy,mộtsốchinhánhcủacôngtytrênthếgiớicóthểđầucơvàođấtđai.Khikinhtếngừngtrệ,giáđấtrớt,thịtrườngthừamứa,côngtyhẳnphảibịmấtnhiềukinhkhủng.ĐấycũnglàđiềuxảyravớingânhàngBaringsnướcAnhkhihọkhôngcóchínhsáchchốngđầucơ.Chỉmộtđêm,chàngNickLessontrẻtuổiđãlàmphásảnmộtngânhàng200nămtuổi.

Mộtchiếnlượclàkhitrongđầubạncómụctiêu,nhiệmvụrõràng,thìbạnsẽcóđườnghướnglẫnphươngcáchđểđạtđượcmụctiêuấy.

ThídụởTháiLan,chínhsáchcủaC.P.Grouplàchấtlượngsảnphẩmcủahọphảiởmứcđỉnh.Tậpđoànnàykhôngmuốnkiếmlờitừsảnphẩmchấtlượngthấp.Giảsửcómộtcôngtytrongtậpđoàncódoanhsốbánhàngkémlạigiảiquyếtvấnđềmộtcáchmậpmờ.Côngtynàylặnglẽgiảmchấtlượngsảnphẩmvàbánvớigiárẻ;doanhsốbánắtsẽtăngđemvềchocôngtynhiềulợinhuận.Nhưngkếtcục,toànbộC.P.Groupsẽsasútvìsảnphẩmcủahọkhôngcònđượctincậynhưxưa.

Tuynhiênmộtchínhsáchlàcầnthiếtđểđiềuchỉnhmộtchiếnlược.Ngườikhôngchínhsách,chẳngchiếnlượcvẫncóthểphảnứngtốttrongmộtsốtìnhhuống.Họlàmviệcngàylạingày,chậtvậtmớiđủăn,nhưngchẳngthểnàotiếnđếnđượcmụcđíchcuốicùngcủacuộcđời.Vídụ,SriThanonchai,anhhùngtrongchuyệndângianThái,làngườirấtnhanhtrí.Ôngthườnghơnngườibởisựtinhranhvànhiềuthủthuật.Tuynhiêncuốicùngaiaicũngcườicợtông.ThậtđángthươngchoxãhộiTháicóchiềuhướngngưỡngmộnhữngkiểungườiấy.Mộtsốngườicảmthấyvuikhilàmlợichokẻkhác.Họquênrằngmọiđiềuđềubắtnguồntừgiácả.Nhưngthườngthìgiáphảitrảcaohơngiátrịthực.Nhiềuthươnggiakiếmlờitừviệclừangườikhácmàkhôngnhậnrabấttrắccóthểmanglại.Đôikhinótrởthànhvấnđềsốngcòn.

Ngườikhôngchínhsách,chẳngchiếnlượcvẫncóthểphảnứngtốttrongmộtsốtình

huống,nhưngchẳngthểnàotiếnđếnđượcmụcđíchcuốicùngcủacuộcđời.

Cờvâycũngcầncóchiếnlượcđặcbiệtvàphốihợp.Nódạytaviệcnàykếtiếpviệckia,vàcóhiệuứngdàivớitoàncục.“Cờvây”dạytabiếttiềmnăngcủađốithủ;hiệnthựchóacáigiáphảitrảchomỗichiếnthắng.“Cờvây”dạytahànhđộngcóchiếnlượcvàchỉdẫnđờitabằngchínhsách.

“Cờvây”dạytaviệcnàykếtiếpviệckia,vàcóhiệuứngdàivớitoàncục.

Nhữngđiều“Cờvây”dạytacóthểtómlượcnhưsau:mongthắngvớigiácaosẽmangđếnnhiềubấtlợihơnlàthuậnlợi.Khichơi,takhôngđượcnghĩmìnhthắng.Cùnglúckhôngđượcnhậnmìnhthua.Vậychúngtaphảilàmgì?Cuộcchiếnthựcthụphảitránhbịhoàncảnhcámdỗ,bởinólàmbạnnổilòngthamvàmuốntriệtpháđốithủ.Ngườichiếnthắnglàngườikiêntrì,làmbộclộsựhấptấpcủađốithủ.Nhữngngườikhôngcốthắnglạilàngườichiếnthắng.

Trongcuộcsốnghãygắngđừngchơitrộiai,vìkhôngaimuốnthuavàbịbẽmặt.Cáccôngtycầnsửdụnghữuhạnnguồnlựcđểpháttriểntiềmnăngvượttrướcđốithủ.Điềuhọkhôngnênlàmlàtậptrungmọinguồnlựcnhằmtriệtpháđốithủ,vìchỉgâymâuthuẫn,hãynênsửdụngtốtcácnguồnlựcấychosựsángtạo.

Chiếnthắngthựcsựlàtiếntớimụctiêuchứkhôngphảilàchơitrội.Đólàlýdocơbảnẩnchứatrongcâunói:“Bấtchiếntựnhiênthành”.

Chương6:ĐẠOGIÁOVÀCHIẾNLƯỢC

Từ“Cờvây”đếnhạtnhân

Khinóivề“Cờvây”khidiễnthuyết,tôihayhỏicáckhángiả:“CờVâykhóchơikhitachỉdùng2quânđenvàtrắng,sẽbớtphứctạphơnchăngkhidùng4thayvì2,mộtbêntrắng,vàng;mộtbênđen,đỏ?”.Hầuhếtcáckhángiảđềunói:“Đúng”.

Nhưngthựctếthìngượclại.

Tạisao?Hãyđểtôigiảithích.

Bắtđầuvớibảngtrần,1quântrắngsẽcó361vịtríđầutiênđểchọn.Đếnlượtquântrắngsẽcó360lựachọn.Quayvềquânđencó359lựachọnởnướcthứba.Nếuquânđenđặtgầnquântrắngcónghĩalàtấncông,nếuđặtgầnquânmìnhlàcủngcốđộihình.

Sựlinhhoạtcủatròchơitrênbànlà361x360x359...haygiaithừacủa361!Cóngườiướctính10lũythừa768(cóaibiếtđíchxácconsốnàykhôngnhỉ?).Vậynênquahơn3000năm,haitrò“Cờvây”vẫnđượcchơicùng1cách.

Bâygiờchúngtađổi thành4màuquân.Ngườichơi trắngvàngsẽđặtquânvànggầnquânvàngkhác,chứkhôngthểđặtgầnnhómquântrắngvìnócónghĩalàtấncôngchínhmình.Kếtquảđángbuồnhơnlàsốlựachọnsẽgiảmxuống.Sựlinhhoạtsẽkémđikhisốmàuquântănglên.Vậylànếubàncờcàngnhiềuquânvàcóluậtkiểmsoátnướcđicủatừngquân,thìcàngdễđểđoántrướcđượcnướcđivàcàngcókhảnănglậpnêncáccôngthứcchơi.

Vậynên,kinhnghiệmhàngngànnămnay,phươngántôiưulàquâncờ2màutrắngvàđen,khônghạnchếcũngnhưkhôngcóluậtđiquânnhưcờvua.Điềunàylàmcho“CờVây”cótínhlinhhoạtcao,nhiềunướcđiđếnmứcmàmáytínhcũngkhôngđánhbạiđượcchúngta.Máytínhkỹthuậtcaonhưthếcũngchỉbắtđầubằngsốnhịphânlà0và1,làmnólinhhoạttốiđa.TriếthọcTrungHoacóhơnbốnngànnămtuổicũngchorằng,vũtrụbắtnguồntừhailõinănglượngcơbảnlà“âm”và“dương”.Đạogiáo(sauPhậtgiáo50năm)cũngđãviếttrongchương42củaĐạoĐứcKinh:

ĐạosinhTháicực

TháicựcsinhLưỡngnghi

LưỡngnghisinhTứtượng

Tứtượngsinhcànkhônvũtrụ.

“Tháicực”ởđâylàthểcơbản.“Lưỡngnghi”là“âm”và“dương”,sauđó“âm”và“dương”tácđộngvớinhautạonênmọivậttrongvũtrụ.

Vớikiếnthứcvậtlýhiệnđại,chúngtabiếtrằngmọivậtbaogồmcácnguyêntố;mỗinguyêntốchứacácnguyêntử,trongmỗinguyêntửcóelectron,proton,neutroncósốlượngkhácnhautùythuộcvàonguyêntố.Nhỏhơnelectronlà1lượngtửchứanhiềucáchạtquark(vilượng)khácnhau.Đóchínhlànănglượngcủavũtrụ.Giữacáchạtnănglượngcókhoảngtrốngởtrạngtháikhôngnănglượng.Nănglượngtươngđươngvới“dương”,khôngnănglượngtươngđươngvới“âm”.

Ởmức3,cósựchuyểntừ“dương”sang“âm”.Ấychínhlànănglượngchuyểnthànhnguyêntử,phântửvàvậtchất.Chuyểntừ“âm”sang“dương”nghĩalàvậtchấtchuyểnthànhnănglượng.Nhưvậy,bomnguyêntửđãchứngminhrằnglýthuyếtcủaFissonvàFusionlàtươngđươngvớiĐạogiáo.Quátrìnhthứ3sảnsinhramọivậttrongvũtrụ.Hàngngày,ngườiđờichuyểntừcựcnàysangcựckhácnhưkhổđau-hạnhphúc,trên-dưới,có-không.Chỉcầnhạnhphúcvànỗibuồnchaoquachaolạicũngđủđểthànhmộtvởkịchcuộcđờitừkhisinhrađếnlúcnhắmmắt,ngànđờinayvẫnthế.

“Cờvây”vớisốquânítnhất:trắngvàđen,lạithànhloạicờlinhhoạtnhất,giốngnhưtròchơicuộcđờiphảiđiquamộtquátrìnhbiếnđổiliêntục.Mỗilầnquâncờđượcđặtlàtoànbộbàncờthayđổi,cũngnhưđờingười,thayđổiliêntụcvàkhôngđoántrướcđược.Chơi“Cờvây”tagặpnhữngtìnhhuốngthayđổingoàisựkiểmsoát.Vậythì,tasốngthếnàovớimộtcuộcđờikhôngchắcchắnvàkhôngđoántrước?Nguyêntắc“Cờvây”sẽchotanhữngchỉdẫn.

Đạogiáo:Khônggiansinhvạnvật

Điểmquantrọngcủa“Cờvây” làdạytacáchthayđổinàyxảyra trênnềntảngcủakhoảngkhông,khitađặtquâncờvàođiểmtrống.Tráiđấtquayquanhmặttrờinhờcókhoảngkhông,nếukhôngnósẽvavàocácvậtkhácgâyhậuquảthảmkhốc.Giảsửcómộtngườibịcảnhsátbắtvĩtộitrạngrõràngtrongvòng3ngày.Anhtabiếtchắcmìnhsẽbịtù,anhtakhôngchịuđựngnổinênquyếtđịnhtựsát.Điềuấychỉrarằnganhtakhôngcònkhoảngtrốngnàotrongnão.Nếungượclại,thìanhtaquyếtđịnhsốngtiếp,bởianhcònhyvọng.Anhtacómộtkhoảngkhôngcùnganhđủđểtìmkiếmsựthayđổi.

Đạogiáothườngnóivềlợiíchcủakhoảngkhông.Chương11củaĐạoĐứcKinhviếttỉmỉvềlợiíchcủakhoảngkhôngnhưsau:

“Bamươinanhoacùngquivàomộtcáibánhxe,nhưngchínhnhờkhoảngtrốngtrongcáibánhxemàxemớidùngđược.Nhồiđấtsétđể làmchénbát,nhưngchínhnhờcáikhoảngtrốngkhôngởtrongmàchénbátmớidùngđược.Đụccửa,cửasổđểlàmnhà,chínhnhờcáitrốngkhôngđómànhàmớidùngđược.Vậytatưởngcái“có”[bánhxe,chénbát,nhà]cólợichota,

màthựcracái“không”mớilàmchocái“có”hữuích”.

Suynghĩvềđiềuấy,bạnsẽnhìnthấysựhữudụngphụthuộcvàogiátrịcủakhoảngkhông.Vìcókhoảngtrốngthìmọivậtmớiđặtđượcvàođó.KhôngaimuốnmuamộtchiếcxeMercedesrẻmàkínđặc,vìkhôngthểvàotrongđược.

Tôicóhaibàntay.Khidiễnthuyết,nếutayphảicầmmicro,taytráitôihữudụnghơnvìcóthểdùngđểcầmmộtcáigìđó.Nếutôimuốndùngtayphải,tôiphảiđặtmicroxuốngtrướctiên.Tayphảitôiphảitrốngđểhữudụngtrởlại.Conngườiphảibiếtkhinàotựtạochomìnhvài“khoảngtrống”đểcóthểđượclấpđầyvàođấysựhữudụng.

Vậynên,dũngcảmbuôngxuôi,dũngcảmrađi,thếvàchỉthếmớitạokhoảngtrốngđểnănglượngmớilấpđầy.

Trong“Cờvây”,vàonửaván,nếutachơimộtquânđen,tasẽthấycótrongtaymìnhkhoảngmườinhómlớnnhỏcủachúng.Mỗilầnmộtquâncờchuẩnbịđặtxuống,taphảichịumộtvàiáplực.Mộtquânkhôngđồngthờicứuđượccácnhóm.Đểcứumộtnhómthườngquámuộn.Nhưngnếuchúngtachịuchúthysinhthìchỉmấtsáuthayvìmấtmười.Cũngtươngtựkhitaởnửađườngđời.Chúngtacóhàngđốngkhókhănhaygánhnặngởnhàhayngoàixãhội,hoặcáplựccôngviệc.Nếubạnlàmộtchủdoanhnghiệpmàviệckinhdoanhkhôngcòn1xudínhtúithì24giờtrongngàykhôngđủđểbạnnghĩvềmộttrămlẻmộtvấnđề.Vậynên,dũngcảmbuôngxuôi,dũngcảmrađi,thếvàchỉthếmớitạokhoảngtrốngđểnănglượngmớilấpđầy.

Chiếnlượccủacácchiếnlược:dựtrữnănglượngvàchophépchúngmấtđi

Nănglượngluônhữuhạn.Thếthìtạisaonólạiquýgiávàphảisửdụngcholợinhuậntốiđa?Trongmộtcôngty,nănglượnglấytừnguồnnhânlực,vốnđầuvào,thờigian,kỹthuật,nộilựcvàngoạilực,tấtcảkếthợprấtchặtchẽ.Sửdụngnănglượngcũngcầncóchiếnlược.Sửdụngnănglượngcóchiếnlượclà:“dùngítnhất,chokếtquảtốiưu”.NhưmộtngạnngữTrungQuốc:“Bỏvàomộtnửa,lấyrahơnhailầnmongđợi”.Điềuấychỉxảyrakhimộtdựánphụcvụchonhucầucộngđồng,nghĩalàkhảnăngtốithiểucholợiíchtốiđa.Ngượclại,mộtkếhoạchíchkỷđượcbịađặtvàgiấugiếmsẽtốnquánhiềunănglượng.Nósửdụnghailầnnănglượngmàchỉnhậnđượcnửakếtquả.CảLãoTửvà “Cờvây”đềudạychúng takhôngchống lại thiênnhiên,bằngviệcđánhcắpcủacộngđồngrồinhétđầytúimình.KhổngPhuTửhayKhổngTử,nhàtriếthọcvĩđạikháccủaTrungQuốc,cũngnhấnmạnhtầmquantrọngcủaviệcphụcvụcộngđồngmàkhôngcầntrảơn.Nhưngcuốicùng,nhữnglờidạyấylặnglẽmờdầnvớithờigian.

Đểsosánh,chúngtacóthểnghĩvềviệcxâyđườngcaotốc.Chúngtamuốnconđườngngắnnhấtcóthểđểđỡnguyênliệu,nhânlựcvàcácđầuvàokhác.Tuynhiênnếuchúngtaphảixâyconđườngcong,hoặcquavùngđấtpháttriểntrongtươnglaithìconđườngphảidàihơncầnthiếtnhưngườitathườngnói:“Conngườilàcong,ấylàconđường!”.

Ởtrườnghợpđặcbiệt,đểkếhoạchthànhcông,ngườilậpkếhoạchphảihysinhcảmạngsống.

TrongphimArmageddon,nhânvậtchínhphảithựchiệnkếhoạchứngphóvớimộtthiênthạchsắpvavàotráiđất.Ngườilậpkếhoạchbiếtrằngchỉcócáchduynhấtchokếhoạchthànhcônglàmìnhôngtrênthiênthạch,kíchhỏaquảbompháhủynó.Ôngphảichịuđựngnhữngphútcuốicùngđentốivìbiếtpháhủythiênthạchlàcùnglúcpháhủyđờimình.Nhữngngườinhưthếđúnglàcómộtnộilựcphithường.

Có thể so sánh với thảm kịch 11-9-2001 khi cuộc tấn công khủng bố làm sập Trung tâmThươngmạiQuốctếởMỹgiếtchếthàngloạtngười.ChúngtacầnphânbiệtgiữađứchysinhvĩsựsốngcòncủanhânloạitrongphimArmageddonvớicuộctấncôngliềuchếtcủabọnkhủngbốgiếthạingườivôtội.Hànhđộngấychẳngcólòngdũngcảmcũngchẳngcóđứchysinh.Nócầnbịlênánvìkhôngaichophépdùngmạngsốngconngườiđểphụcvụđứctin.

Cuộcchiếnvớilòngtrắcẩn

Đạogiáoca tụngsự tiếtkiệmnăng lượng.Để từbỏ thói tham lam, thèmkhát củacải,mọingườicầngiảmđiquanđiểmthiênvềvậtchất.Conngườikhôngđượctiêuphínănglượngđểtheođuổivàtíchlũynhữngcủacảichothỏalòngđammêíchkỷ.

TưtưởngĐạogiáokháđốinghịchvớitháiđộchungcủaxãhội.Tuynhiênđiềuấylàđángngợikhen.Đểlàmmộtthủlĩnhvĩđạithìphảichỉđạotừphíasauthayvìluônởphíatrước.Đólàcáchgiànhđượcsựphốihợpthậmchícảlòngtrungthành.Hãynghĩvềngườilínhchiếnđấuquênmìnhchotổquốc,hayngườimẹbảovệconkhigặphiểmhọa.

Chương13củaTônTửBinhPhápcũngnhấnmạnhđiểmtươngtựthế.TônTửvàLãoTửcũnggầnnhưcùngthời.CảhaicùngsốngtrongthờiChiếnquốckhicácvuachúacóthamvọngbiếnTrungQuốcthànhchiếntrườngkhốcliệt.TônTửBinhPhápkhôngphảiviếtchocácvuachúagâychiếntranhkhátmáu,haycổvũhọthắngtrậnnàyđếntrậnkhác.Nóđượcviếtđểcungcấpnguyênnhânvàlàlờicảnhbáochốnglạisựtànkhốccủachiếntranh.

Trongchương13,đểtómtắtnhữngtưtưởngcủamình,TônTửviết:

“Nhìnchung,đểnuôimộtđộiquânhằngtrămngàntiếnxahàngngàndặmtiêutốncủadâncủanướcngànlượngvàngmỗingày”.Cónhữngngườilínhvẻhoangmanglộcảrangoàimặt,cónhữngngườilínhkiệtsứctrênđườngđivàhằngtrămnghìnngườithâncủahọkhôngthểlàmhếtđượcviệchàngngày.

Vậynênchiếntranhcầntránh,vìchuẩnbịmộtđộiquânlàmangkhổđauchodânchúng,sửdụngnhiềusứcngười,sứccủa.Chiếntranhđồngnghĩavớichếtchóc,thảmbại,hủydiệtcùngbệnhtậtvàkhổđau.Chiếntranhthậtđángnguyềnrủa.

Thayvàođó,TônTửkhuyên“khôngđánhmàthắng”.

Trongchương3củaTốnTửBinhPháp,ôngviết:

“Nhìnchung,khôngđánhmàthắngquânthùlàđiềutốtnhất.

Tiêudiệtquânthùlàđiềutốtsố2.

Nêntrongchiếnlượcchiếntranh

Trămtrận,trămthắngkhôngphảituyệtvờinhất,

Chinhphụcquânthùmàkhôngđánhtrậnlàđỉnhđiểmtuyệtvời.

Điềutốtnhấtcủachiếnlượcchiếntranhlàthắngnhờcókếhoạch,

Tiếptheolànhờvàongoạigiao.

Tiếpđếnlàtấncôngkẻthù

Vàtệnhấtlàtấncôngthànhtrìcủađịch”.

TônTửcũngchỉraviệcquantrọngđểdùng“mậtthám”hay“giánđiệp”làmdịucuộcchiếntrướclúcbắtđầu.Ôngviếttrongchương13:

“Từchốichiravàitrămlượngvàngđểbiếttìnhhìnhcủakẻđịch(nênphảichịuthua)làđỉnhcaocủavônhânđạo.

Khôngđánhmàthắngquânthùlàđiềutốtnhất”.

Nếucuốicùngchiếntranhkhôngthểtránhđượcthìphảiđánhthắngcàngnhanhcàngtốt.Chủsoáikhônggiỏinếukhônglườngtrướcđượcmấtmátkinhkhủngkhicuộcchiếnkéodài.Mụcđíchcủachiếntranhlàtìmkiếmhòabìnhchứkhôngphảiđểhủydiệtquânthù.Khicảhaiphíađãkiệtsứcvìcuộcchiếnthìbênbấtlợicầnyêucầuhòagiảinếuđốiphươngchohọcơhội.ĐóchínhlàtriếtlýchiếntranhcủaTônTử.Thậtđángthươngchomộtsốnướckhôngđánhgiácaođiểmnàyđểdânnướcmìnhgánhchịuhậuquả.HãyxemnướcNhật.

TrongThếchiếnII,từsớmNhậtBảnđãgiànhđượcnhiềuchiếnthắng,nhưngkhôngbiếtđiểmdừng.NgườiNhậtmuốnhủydiệt và thôn tínhTrungQuốcnênđãbuộcngườiTrungQuốcchiếnđấulạikhibịdồnvàochântường.NhưngcuốicùngNhậtbịđánhbại.BạncóthểnóirằngNhậtthuavìchưahọclờidạyvềlòngtrắcẩncủaTônTử.DùcáctướnglĩnhNhậtđãquenvớiTônTửBinhPháp,họvẫnthíchkỹthuậtchiếntranhhơn.HọđãbỏquacốtlõilờidạycủaTônTử,nênmớixácđịnh:“Báchchiến,báchthắng”.

Họquênrằng:“Thắngmàkhôngcầnđánhlàthắnglợivĩđạinhất”.

Chương7:CHIẾNLƯỢCĐIỀUHÀNH:ĐƯỜNGMÚAKIẾMCỦACEO

Nhưconchimbayvútlêntrờicaovớiđôicánhcủamình,cáccôngtyphảibayđếnthànhcôngbằngđôicánh“Đạo”và“chiếnlược”.“Đạo”làconđườngtinhthầnbêntrongkiểmsoátsứcmạnh.“Chiếnlược”làkỹthuậtthựchành.Điềuhànhlàmộtkỹthuậtnếukhôngcó“Đạo”thìkhôngthểtạonênnềnvănhóabêntronghùngmạnhcủacôngty.Điềuhànhvới“Đạo”màkhôngcókỹthuậtthìkhôngthểđạthiệuquả.TônTửBinhPháptừlâuđãđượcđánhgiácao;nóđượcdịchravàithứtiếngvàđãđạtvịtrícaohơn400vănbảnvềchiếntranhkhác,bởiquyểnsáchchứađầy“Đạo”và“kỹthuật”.

MộtCEOmuốnthànhcôngphảihọc“Đạo”và“chiếnlược”đểcóthểphalẫncảhaivàokỹthuậtđiềuhành.Điềuquantrọnglàkỹthuậtnàyphảidựatrêncơsởcủa“Đạo”.Kỹthuậtnàycóthểsosánhvớirấtnhiềuđườngnétkhimúakiếm.Chúngtrôngđẹpđếnkinhhồn,nhưngnhữngđườngkiếmấycũngchỉdừnglạiở“điệumúa”nếuchúngđượcsửdụngmàkhônghiểugìvềsự“chắtlọckỹthuật”,vàkhôngcósựpháttriểncủa“nộilực”.

Tôitinrằngchuyểnđộngđầutiêncủachúngtabắtđầutừchữ“tầmnhìn”.“Tầmnhìn”làkhảnăngnhìnxatrôngrộnghơnngườithường.Tựtôiphảicótầmnhìntoànthếgiớivìđangđiềuhànhmộtcôngtyđaquốcgiacóchừng1.000chinhánh.Nhữngcôngtykiểunàycóảnhhưởngđếnchínhsáchkinhtếxãhộicủanhiềunướccũngnhưđờisốngcủadânthường.Vídụhaimươinămtrước,chẳngmấyngườibiếtđếnhìnhdángchiếcđiệnthoạidiđộng.Ngàynaynógầnnhưtrởthànhmộtphầncuộcsốngcủachúngta.

Đểtheokịpvớikhuynhhướngtoàncầu,TháiLancầnpháttriểncáccôngtytoàncầuđủlớnđểnốikếtvớitiếntrìnhtoàncầuhóa.Mặcdùcôngtylớncủachúngtađốivớithếgiớicũngchỉlàcôngtymứcnhỏmàthôi.Dẫuchúngcótiềmnănghơncáccôngtyvừavànhỏ,nhưngcũngchỉlàhạtbụi trênvũ trườngquốc tế.Nềnkinh tếTháiLancầndựa trênkhuvực tưnhânchứkhôngphảikhuvựccông.Cácnhàđiềuhànhcaonhấtcủacáccông tynàycũngngang tầmquantrọngcủamộtbộtrưởng;họcũngsẽđượchoannghênhngangbằngvớichínhkháchkhiviếngthămchínhthứccácnướckhác,vàsẽđượccácphươngtiệnthôngtinđạichúngquantâmnhưmộtvịnguyênthủquốcgia.

Tầmnhìnlàkhảnăngnhìntrướcvàtrêngấpítnhấtbalầncôngviệchiệntại.Chỉquatầmnhìnmớicóthểvạchhướngđiđúngđểmởrộngtrongtươnglai.Vídụbạnkinhdoanhgiày,bạnkhôngchỉquantâmđếngiày.Bạncầnquantâmđếncảnhữngngànhliênquannhưáoquần,túi xách thậm chí đến khuynh hướng trang điểmnăm sau. Vì rằng ngành kinh doanh giày

khôngchỉ“cắtvàmay”;màthựcsựcònlàmộtphầncủagiớithờitrang.

Nhữngcôngtytoàncầuhàngđầuluôncó“tầmnhìn”rấtxa.Vídụ,CôngtyXerox,sảnxuấtvàkinhdoanhthànhcônglớncácmáycopy,đếnmứcmàvớingườiThái,từ“Xerox”đồngnghĩavới“copy”.Nhưngcácnhàđiềuhànhcôngtymườngtượngcôngtycủahọchỉđơnthuầnlà“Xeroxer”,nghĩalà“CôngtyTàiliệu”,vớimụcđíchchếngựtấtcảnhữnggìliênquanđếntàiliệu.Trongtrườnghợpkhác,Côngty3M,nhàsảnxuấtbăngkeocelluloselớnnhấtthếgiới,khônghàilòngvớiviệcchỉlàmbăngkeo.Triếtlýkinhdoanhcủahọ:“3Mlàđổimới”,cónghĩaCôngty3Mphảithườngxuyênpháttriểnnhờđổimới.Họtựđặtmìnhvàomộtcôngtysángtạothaychocôngtychỉchuyênsảnxuấtbăngkeovà“Scotchbrite”(cácsảnphẩmnhưgiấybồitường,miếnglaunhàhiệu3M).Tươngtự,ThaiPTTnhậnthấykinhdoanhnănglượngkháhơnlàcáctrạmbángas.GROHE,côngtysảnxuấtvòirượuđẹpvàbềnnhấttuyênbốđólàkinhdoanh“kỹthuậtnước”.

Côngtyđãtìmcáchđiềuchỉnhnhiệtđộcủavòinước,gắnglàmcânbằngnướcnóngvànướclạnhsaochochúngkhônglàmbỏngngườidùng.Vàdanhsáchcủanhữngcôngtynhưvậycứthếdàira.

Tầmnhìnlàkhảnăngnhìntrướcvàtrêngấpítnhấtbalầncôngviệchiệntại.Chỉquatầmnhìnmớicóthểvạchhướngđiđúngđểmởrộngtrongtươnglai.

Tầmnhìntốtcòncónghĩagắnthànhmộtkhôilợiíchcôngtyvànhucầucủaxãhội,vìcôngtyphụcvụcộngđồngvàcũngđượccộngđồngủnghộ.Ngượclại,nếumụctiêucủanólàmtráivớilợiíchcộngđồngkhiếncộngđồngphảnđối,buộccôngtyphảidừnglạimụctiêuấy.

Từ“tầmnhìn”-visionsởtrênkhôngphảilà“vison”đọcgầnvớiâmTháilà“thiểncận”thườngdùngchâmbiếmtháiđộvàcáchtiếpcậncủanhiềudoanhnhânThái.Chỉcóvision(khôngphảivison)đưamộtcôngtytừngõcụttiếnđếnsựpháttriểnbừngsángvàkhônggiớihạn.

Giờđây,hẳnđộcgiảnônnóngmuốnbiếtvềtầmnhìnvàchiếnlượccủaCôngty7-ElevendướisựđiềuhànhcủadânThái.Vậyđâylàlúcnóithật!Tầmnhìncủa7-Elevenđượccôngbốvớitoànnhânviên:mụctiêucủa7-Elevenlàtìmvàđápứngnhucầucủakháchhànghiệntạivàtươnglai.Chúngtatậptrungvàoviệctạonênmôitrườngshoppingthuậntiện,vàcácdịchvụhoànhảobằngviệcxâycácmạnglướihữuhiệu,tinhthầnhợptácvàsẵnsàngtáicấutrúccôngtyđểbắtkịpxuhướngkinhdoanhthờiđại.

Bạnthấyđấy,tôikhôngnói7-Elevenlàđạilýbánlẻtốtnhấtmànhấnmạnhđầutiênlà:“Tiệnnghivàdịchvụ”.

“Hànghóa”chỉmangnghĩalàđemtiệnnghiđếnchokháchhàng.Nếutrongtươnglaingườitakhôngdùngxàphòng,khôngănxốtcánữa,chúngtasẽchuyểnđổibấtluậnhànghóagìlàmcuộcsốnghọtiệnnghihơn.Ngàynay,bêncanhcáchàngtạphóachúngtacònmangđếnchokháchhàngsách,băngđĩanhạc,hàngcôngnghệthôngtinnhưđiệnthoạidiđộnghaycácbộkitinternet.Vậylàchúngtôiđãđápứngsựđượcquantâmcủabạnvàlàmhàilòngnhucầu

ngàycàngcaocủakháchhàng.

Đấylàlýdochúngtakhởixướng“dịchvụtạiquầy”đểbạncóthể“trảbấtkỳ,muamọithứ”.Kháchhàngcóthểtrảcáchóađơntiệních24giờmộtngày,khôngcóngàynghỉ.Họcóthểnhậnđượcthẻmuahàngởmộtphòngtrưngbàynàocủa7-Elevengầnnhàhaycơquancủahọvànhưvậythìhọkhỏiphảiđươngđầuvớinạnkẹtxehoặcchenlấnquađámđôngnhưngàytrước.

Tôikhôngnói7-Elevenlàđạilýbánlẻtốtnhấtmànhấnmạnhđầutiênlà:“Tiệnnghivàdịchvụ”.

Mộtdịchvụmớicủa7-Elevenlà“tạothànhcửahàngbáchhóatổnghợpcủachínhbạn”haydựán“7-Catalog”.Kháchhàngcóthểđưađơnđặthàng,trảtiền,vànhậnhàngởmộtcửahàng7-Elevengầnchỗhọ24giờmộtngày,khôngcóngàynghỉ.

Chúngtôigửithôngđiệpđếncộngđồngrằngchúngtôilànhữngngườibạnthânởgầncácbạn.Mộtcửahàngmátnhưcáitủlạnhlớn,cóchỗngồinghỉ,cóđườngnhỏchongườiđibộ,chongườichờxebus,mộtnơigặpgỡ,mộtchỗngoặtcóbảngchỉdẫn,mộtđiểmantoànvềđêmvìnóđượcchiếusángtốt.Rấtnhiềucửahiệucủachúngtôithànhchợthâuđêm,vìnhữngngườibánhàngrongvàngườimuatậptrungmuabáncácmónhàngcủahọtrước7-Eleven.Gầnthìchúngtôiởngaythềmnhàbạn.Xathìchúngtôichàocácdịchvụchobạnngaycảkhibạnởtậnmiềnbắccủađấtnước.ChúngtôiđangvàsẽđemlạinhiềuđiềukhácnữađểngườiTháisẽcónhiềuhơnsựannhànvàtiệnnghi.

Côngty7-Elevencũngcamkếtgiúpđỡchínhphủ.Hiệntại,sốlượngtrungbìnhkháchhàngravào7-Elevenlàhaitriệulượtmỗingày;mộttuầnmỗikháchhàngđếnshopcủachúngtôi2-3lần.Tổngsốkhoảng7triệungười,hơn10%dânsố60triệungườicủaThái.

Trongthờikỳthiếuđườngăn,BộThươngmạiđãdùngcácchinhánhcủa7-Elevennhưcácđạilýcungcấphàngđượckiểmsoátgiácủahọ,giúpgiảmnhẹnhữngkhókhăncủakháchhàng.Trongthờikỳcảitổchínhtrị1977,chỉmộtthànhviênBanDựthảoHiếnphápchoBangkokkhôngthểpháttintứcvàbáochíchotoànthànhphốtrongthờigianngắn.Cuốicùng,vớisựgiúpđỡcủa7-Eleven,toànbộtiếntrìnhđượcthựchiệntrongvòng45ngàyđúngnhưnghịđịnhcủaphápluật.Hiện7-ElevenđangphốihợpvớiPhòngBảovệKháchhàng,nhậnnhữnglờithanphiềnbấtkểlàlạmdụngđịavịhaybấtcông.Chúngtôicũngnhânrộngcơhộihọccaohọcchomọingườiquaviệcgiúp trườngĐạihọcMởSukhothaiThammathirajbáncácđơnđăngkýởcácchinhánhcủa7-Eleven.Tínhtheosảnlượng,doanhsốbánhàngcủachúngtôitươngđươngmộtnửadoanhsốbánhàngcủacảnước.Đườngkiếmthứhai làchuyển“tầmnhìn” sang “nhiệmvụ” rồiđến lượt sẽđượcchianhỏ thành “mụcđích”và “mục tiêu”phảihoànthành.Từnhữngtầmnhìntrên,chúngtôichiachúngthành5nhiệmvụnhưsau:

1.Côngtysẽcungcấpcácdịchvụchokháchhàngmuốnmuahàngmộtcáchtiệndụngbởiviệccungcấpcáchànghóavàdịchvụcóchấtlượngtheomongmuốncủakháchhàng.

2.Côngtysẽxâydựngmộtđộingũnhânviêncótưduydịchvụ,trungthànhvàcónhuệkhíđểlàmviệcvớichấtlượngtốt.

3.Côngtysẽđónggópchotươnglaiđấtnướcbởiviệctrợgiúpgiáodục,đưanhữngngườitrẻthànhngườitốt,cónănglựcvàsốnghạnhphúc.

4.Côngtysẽkiếmtìmvàứngdụngcáckỹthuậtmớitrongtấtcảcácmặtđiềuhành.

5.Côngtysẽxâydựngmộttổchứccóchấtlượngđểtheokịpvớikhuynhhướngkinhdoanhmới.

Đườngkiếmthứba làchuyểnmột“nhiệmvụ”thànhmột“chiến lược”.Nămnhiệmvụphảichuyểnthànhcácchiếnlượcthựchành,nếukhôngchúngsẽtrởthành“nhiệmvụbấtkhảthi”.Sauđâylàmộtsốchiếnlược:

1.Chiếnlược“chinhánh”

Chúngtôiđẩymạnhviệcmởchinhánhmớithànhchỉtiêungaycảkhitoànbộnềnkinhtếđấtnướccònđangngưngtrệ.

2.Chiếnlược“hàngmới”

Chúngtôikhôngđợiđếnkhikhohàngcạnmớitìmhàngthaythế.Chúngtôiliêntụctìmkiếmcácdạngmớicủahànghóavàdịchvụnhằmhấpdẫnvàlàmhàilòngkháchhàng,vớimụctiêurõrànglàbaonhiêuloạiđãđượcbánvàbaonhiêuloạiđượcchuyểntrongvòngmộttháng.

3.Chiếnlược“tạphóa”

Chúngtôitinrằng“ngườiđóiphảiđượcthỏamãn”,vàkỷnguyênnàyconngườicầnthứcănbấtkỳlúcnào,sauđấylàcácđồănđónggói“dễdàngmangđi”(“easytogo”)và“sẵnsàngmangđi”(“readytogo”).Điềuấybaohàmcảcácmónăndândãănnhanhtrongvàiphút,sẽthànhloạithứcănrấttiệnlợicủabạntrongsuốtngày.

4.Chiếnlược“pháttriển”

Mụctiêuchiếnlượcnàylàtăngkhảnăngcủanhânviên.Chúngtôikhôngbaogiờcắtgiảmchiphíđểpháttriểnchonhânviênthậmchítrongthờigianxấu,vìchúngtôitinrằngchúngtôicàngkhókhănthìnhânviêncàngphảicókhảnăngđểvựcdậytìnhhình.

5.Chiếnlược“thôngtinvàtruyềnthôngnộibộ”

ChúngtôisửdụngITđểnângcaohiệuquảbằngviệcđầutưvàohệthốngPOScóthểđọcmãvạch.Hệthốngnàykhôngnhữngchophépchúngtôiphântíchkiểumẫubánhànghằngngàycủamìnhmàcònchochúngtôibiếtvềcáckháchhàng, tuổi tácvàgiới tínhcủahọ.Tấtcả

thôngtinđềucầnthiếtnếuchúngtôimuốntheokịpnhucầucủahọ.

6.Chiếnlược“năngsuấthơn”

Mụcđíchcủadựánnàylàgiảmgiá,tănghiệuquảtrongtấtcảcácphòng,đểchuẩnbịchocôngtyhoànthiệntiêuchuẩnISO[6].

7.Chiếnlược“hìnhảnhcôngty”

Đólàmụctiêuchiếnlượcquanhệcôngchúng(PR)đượcthựchiệnquatậpđoànC.P.7-ElevencủaTháiLan.Côngtyđượcbiếtvàđượcchấpnhậnbởikhốitưnhânvàkhốicộngđồng,bởiviệcgópphầnvàosựpháttriểnxãhộivàgiáodụccủađấtnước.

Thườngcómộtquanniệmsailà7-ElevenphânnhỏthànhcácdoanhnghiệpbánlẻởTháiLan.Thậtra,lýdochínhchocácshopbánlẻáoquầnhếtmodelàlấytừcácnhàmáynộibộnhiềuhơncácnhàmáyngoài(nhưmộthậuduệđượcđàotạokhátốttừchốichỉđạocủathờichamẹhọ,làmviệchăngsaytrongcáccửahiệutồitàncũkỹ).Cửahiệubánlẻlỗithờicuốicùngthànhmộtmónđồcổ,nhưngchủnhâncủanócóthểđổithànhmộtshopcủa7-Eleven,tươngtựlànhiềungườikhácchưahềkinhdoanhbánlẻgiờđâycóthểliênkếtquanhượngquyềnkinhdoanhcủachúngtôi.Chúngtôisẽhỗtrợhọđểhọđủmạnh,trụvữngđượctrongcuộccạnhtranhvớicáccôngtyđaquốcgiađangbắtđầuđểmắttớithịtrườngbánlẻTháiLan.

Hơnthếnữa,7-ElevennộpchoChínhphủđầyđủthuếtừcáccửahàngbánlẻ.Chúngtôiluôntrảđầyđủthuếchitronghóađơnkháchhàng,vàluônyêucầunhàcungcấpchobiếttìnhtrạngthuếVAT(thuếgiátrịgiatăng).Đếnlượtmình,chúngtôibiếncácnhàcungcấpchocôngtythànhmộtphầntronghệthốngthuếVAT.Nhânviêncủachúngtôi,cảởcôngtylẫncácshop,đềuđóngthuếkhấutrừđitừtiềnlươngthánghaytiềnthưởng.Bằngcáchnày,Chínhphủnhậnmỗimộtđồngbahtvàsatang(đồngxuThái,1haht=100satang-ND)chúngtôiđóngthuếđểsửdụngchođấtnước.Khácvớicáccửahiệubántạphóalỗithờikhôngcómộtchuẩnmựctàichính nào, phần lớn thuế nhập cùng hệ thống thuế VAT.Như vậy, công ty 7-Eleven khôngnhững“tạocôngviệc”chongườiTháimàcòn“tạotiền”choxãhộiThái.

ĐườngkiếmcuốicùngcủaCEOlànguyênlýnhânvăn.Chúngtôinhìnnhậnconngườilàyếutốquantrọngnhấtcủakinhdoanh.Chiếnlượccủacác“CEOchâuÁ”khôngphảilà“lợinhuậntốiđa”hay“sứcmạnhtốiđa”,thayvàođólà“lợinhuậntốiưu”.Gâyáplựcvềlợinhuậntốiđasẽtạonhiềustresscóthểlàcọngrơmcuốicùngchogánhnặngkhôngthểgánhtiếpcủacôngnhân.

Chúngtôisẽhỗtrợcáccửahiệubánlẻlỗithờiđểhọđủmạnh,trụvữngđượctrongcuộccạnhtranhvớicáccôngtyđaquốcgia.

MộtCEOnhậnthứcđượcthànhcôngcủacôngtyphụthuộcvàosứcmạnhcủanguồnlựclaođộngthìsẽtôntrọngvàkhuyếnkhíchđộingũnhânviên.TheoTônTử,phảitránhlàmmệtsứcquânhoặcbắthọmangvácnhữnggìkhôngcầnthiết.Giờđâychúngtarấtquantâmđến“phần

cứng”,“phầnmềm”màthườnglờđi“phầnngười”.

MộtCEOphảikiênnhẫnvớiđộingũcủamình,anhtakhôngcóquyềncoinhânviênlàngườiđểtrútgiậndữvàthấtvọng.Tráilạiđôikhihọcònphảichophépchínhmìnhchịuđựngđếncùngsựbùngpháttâmlýcủanhânviên.ĐiềuđógiúpCEOthấuhiểuhơnnhữngsuynghĩvàchủtâmcủanhânviên,giúpôngtìmragiảiphápđúngđắnvàkịpthời.

Giờđâychúngtarấtquantâmđến“phầncứng”,“phầnmềm”màthườnglờđi“phầnngười”.

TìnhđồngnghiệpphươngĐôngkhácvớiphươngTây.TôixinkểchuyệncácnhânviênởNhật.Khiởcơquan,CEOvànhânviênrấtthânthiếtvàthoảimáinhưanhemmộtnhà.Nhưngởbênngoàithìnhânviêntỏtháiđộlễphép,kínhtrọngCEOcủahọ.ỞphươngTây,tronggiờlàmviệc,nhânviênkínhtrọngvàtuyệtđốituântheochỉdẫncủaCEO.Tuynhiên,ngoàigiờlàmviệc,họkhôngchútquantâmđặcbiệtnàođếnCEO.Anhđiđườnganh,tôiđườngtôi.Ngoàigiờlàm,mọingườiđềubìnhđẳng,CEOcũngkhôngngoạilệ.VìtrongxãhộiphươngTây,quanhệtrongcôngtydựatrênlợiíchhaibên,cóđicólại,chứkhôngdựatrênlòngtrungthànhcủaconngười.Mộtcôngtyphảibằnglòngtrảlươngcaochonhânviênmàhọmongcó.Nếuhọcảmthấykhôngđápứngđượcthìchắchẳnlà“goodbye”.

Vềphíahọ,nhânviênlàmcôngviệcđượcgiaovớikhảnăngtốtnhất,nhưngsẵnsàngrađinếucóchỗlàmtốthơn.Tìnhcảmgópphầnlớnliênkếtconngườilạivớinhau.Chúngtakhôngchophépmìnhliênkếtlạivớinhauchỉbằngđồngtiền.

LeeIaccocalàmộtvídụđiểnhình.LàmviệckhónhọcchođếnkhitrởthànhChủtịchCôngtyFordMotor, vào lúcvinhquangông chiếm toànbộmột tầng lầu của công ty với12người“găngtaytrắng”phụcvụ.Tuynhiênmộtngàynọ,khiôngmâuthuẫnvớiChủtịch(HenryFordJr.),Iaccocabịbuộcphảitừchứcmàchẳngquantâmbiếtbaoviệctốtđẹpôngđãlàmchocôngty.

Tôicònnghenhữngchuyệnchánchườngtươngtự,xảyratrongcôngtycỡlớncủaMỹởTháiLan.Khikinhtếsuysụp,côngtygiảmbiênchếđểcắtgiảmchiphí.Lệnhđượcbanrachocácnhânviênnghỉviệclàphảiđểtrốngchỗlàmviệccủamìnhtrongvòng2giờdướisựđểmắtcủabảovệnhằmtránhviệclấytrộmtàisảnvàthôngtin.Bịsathảingaylậptứcđãđủđaurồilạicònbịbảovệhộtốngrangoàimàkhônglàmgìsaitrái,điềugìcóthểlàmmấtthanhdanhhơn?

Tôithựcsựtinrằnghọ lànhữngngườiđượcgiáodụctốt,khôngcótiềnsửphạmtội,và lànhữngcôngdântôntrọngphápluật.Ngườiđiềuhànhchínhcủacôngtyphảiramặtđểbảovệnhânviêncũcủamình.Nhữngnhânviênnàycũngcầncóítthờigianđểquenvớitìnhtrạngsathảilậptức,đểnóilờitạmbiệtvớibạnbèđồngnghiệp,đểnhìnlầncuốinhữnggìthânquenxungquanhđó.Khôngchohọcơhộicuốicùngấythìthậtquánhẫntâm.

GiáosưChanYeoNan,nhànhânchủnghọcHồngKông,cólầnđưaralờibìnhthúvịvềyếutố

gâynênsựkhácbiệttrongcáchsống,cáchnghĩgiữaphươngTâyvàphươngĐông.ÔngnóirằngchâuÂulàlụcđịanhỏxungquanhlàbiển.Đilạibằngđườngbiểnthuậnlợihơnđườngbộ.Trongquákhứ,ngườichâuÂuluônlànhữngdântộcbuônbiểnvĩđại,tốnnhiềuthờigianchomỗichặnghảitrình.Trênđườngđibiển,họphảiđốimặtvớinguycơthảmhọathiênnhiênhoặccướpbiển.Hơncả,mỗichuyếnđikèmvốnđầuvàolớnmàthườnglàvốnvay.Bởithếmỗichuyếnđichẳngkhácnàoratrận,thắnghaylàchết.Nênmụcđíchcuốicùngcủanhữngngườinàylàtốiđahóalợinhuận,còntìnhbạn,lòngbaodunghaytìnhcảmbịđẩylùilạixaphíasau.ChâuÂutrởthànhmộttrungtâmđơnthuầnđểtraođổilợinhuận,lợiíchvàquyềnlợi;rấtítcầnsựquantâm,chiasẻ.

XãhộiphươngĐôngkhácxavềbảnchất.PhầnlớnngườiphươngĐônglàmnôngnghiệpchođếntậnbâygiờ.Trongquákhứhọphảiđấutranhvớithiênnhiênkhắcnghiệt,nhưnghọsốngđơngiảnvàkhôngphảiđấutranhquyếtliệtnhưtrongxãhộiphươngTây.Hơnthếnữa,trongxãhộitruyềnthống,sảnxuấtnôngnghiệpdựavàolaođộngđổicôngvàtrợgiúpcộngđồng.Mộtgiađìnhkhôngthểtrongbangàythuhoạchhếtruộnglúacủamìnhngoàiraviệclàmđócònmanglạisựthấtthoát;lúachínquásẽrụngvàbịchimchócănmất.Giảipháplàmộtnhómdânlàngcùngđổicôngchonhau.Nótạonênsựliênkết.Trênnềntảng,lốisốngphươngĐôngtạodựngnênmộtquanđiểmchovànhận,giúpđỡlẫnnhau,mởrộngvòngtayđộlượng,đólànétnổibậtcủanềnvănhóaphươngĐông.Tôinghĩnhữnggiátrịvănhóaấycầnphảiđượcbảotồn.

Cáchđâykhônglâu,giáosưM.Y.Yoshino,mộthọcgiảNhậtBản,hiệnđanglàmviệcởĐạihọcHarvard,đếnthămvàcódịpchiasẻcùngtôiquanđiểmvềconngườiphươngĐôngvàphươngTây.ÔngnóivớitôirằngngàynaycómộtsốCEOtầmcỡbắtđầunhậnthứcđượcgiátrịvềsựkếtnốiconngườicủaphươngĐông,vìkhinóihaylàmngườiMỹcũnglànhữngngườimuốnnhìnthấyvàcảmnhậnsựthânmậtvàđồngtâmtrongcôngty.ĐángthươngchocáccôngtyMỹ,họđãthấmnhuầnnềnvănhóacủachínhhọvớimụctiêu:consốlàtấtcả.Đólàlýdocổphầncủahọphảicôngkhai,họcầnbiếtbảngcânbằnglỗlãihàngquý.Thếlàtayhọbịbuộcchặt.ChỉcósốítCEOđủmạnh,đủtựtintrongvịtrí,vớilợithếquyềnlựccủamìnhmớicóthểchốnglạinguyêntắc“lợinhuậntốiđa”.

KhiphươngTâyngàycàngchuyểnhướngđitheoconđườngphươngĐôngthìphươngĐôngvẫnchạytheohọmộtcáchmùquáng.Mộtngàykiakhichúngtakiệtsứcvìchạyvàbắtđầusángmắt,sánglòng,hẳnlúcấychẳngcógìngạcnhiênđểkhámphárachúngtađãchạyđếnđiểmmàôngchatathườngvẫnđứng.Đólàđiểmxuấtphátmàtađãtốnmộtkhoảngthờigiandàiđểchạyxakhỏinó!

Chương8:PHÁTTRIỂNTỔCHỨC:BÍMẬTKHÔNGGÌLAYCHUYÊNNỔl

Trongmộttổchứccũnggiốngnhưcơthểngườithựcchấtcóhaihệthống.Hệthốngthứnhấtdựatrênbảngcânbằngtiềnthuvàtiềnchiđểtínhlờilỗ.Nócũnggiốngnhưhệtiêuhóa,ănvàorồitrừthảichấtcặnbãra,phầndinhdưỡngcònlạidùngchocơthể.Hệthốngcùngtầmquantrọngthứhaicóthểsovớisựmạnhmẽvàcânbằngcủatoànhệthốngtuầnhoàn.Mộtcơthểđượcnuôidưỡngtốtcóthểbịyếuđinếumộtvàihệthốngnhưmáu,timhoặcthầnkinhbịtrụctrặc.

Cảhaihệthốngcótầmquantrọngtươngđươngvàphải làmviệcbổsungnhauchocơthểkhỏemạnh.Tôitìnhcờcóđượcloại“tiêndược”muốngiớithiệu.Loạithuốcnàymùivịkhóchịu,nhưngnhưcâungạnngữTrungQuốc“thuốcđắngdãtật,lờithậtnghịchtai”.Vậylàmứcđộđắngphảnánhchấtlượngđiềutrị.Tôitinrằngphươngthuốcnàysẽgiúphồiphụccôngtycủabạn,manglạisựtươimới.Tôikhôngámchỉlàbạnđangbịbệnh.Thựcchấtlàtôiđãdùngnócho7-Eleven.Đólàgóitất-cả-trong-mộtgồmnhiềuloạithuốctừkhắpnơitrênthếgiớingâmcùngnhau,tốtchotấtcả.

LoạithứnhấttừngítnhiềuđượclàmquenlàISO9000phiênbản2000,làhệthốngtiêuchuẩnchấtlượngthườngdùngđểđánhgiáđộtincậyvàtínhkiênđịnhcủamộtcôngty.Côngty7-Elevencó25đơnvịvà150cửahiệuvớikhoảng20.000nhânviênkểcảngườilàmviệcbánthờigian.Hẳnnhiêncấutrúccôngtykháphứctạp.Hơnnữachúngtôiđiềuchuyểnnhânviênlúcnày,lúckiatùytheonhucầuđòihỏi.Tuynhiên,điềuchúngtôithậtsựcầnlàhệthốnglàmviệcluônbảođảmđầuratiêuchuẩn.Dùthayđổi,nhânviênmớivẫnphảibiếtvàhiểuphạmvilàmviệc,tốtnhưnhânviênmàhọthaythế.CuốicùngchúngtôitriệtđểchấphànhtheochỉdẫnISO:“Viếtnhữnggìbạnlàm,làmnhữnggìbạnviết”.Điềuấynghĩalàhệthốngsẽmạnhhơn,phơibàynhữnggìbịgiấutronggóckhuất.Tươnglai,khicónhữngthayđổitrongmộtbộphận,sẽđượcbộphậnnàytruyềnthôngchocácbộphậnkhácđểnếucầncũngcónhữngthayđổitươngứng.Bằngcáchnày,cáckiểulàmviệckhôngphốihợp,mỗingườilàmmộtcáchsẽdầnbiếnmất.

Sửdụnghệ thống ISOkhiến cácbộphận tựđộngphốihợp cùngnhau, giốngnhư tronghệthốngcơthểchúngtatim,gan,thậnv.v...thựchiệncácchứcnăngmàkhôngchờmệnhlệnh.Đólàlýdotạisao7-ElevenchúngtôichấpnhậnISO9000phiênbản2000.Đókhôngphảilàvìchúngtôimuốncógiấychứngnhậnđểkhoerằngchúngtôi“đạttiêuchuẩnquyđịnh”.Thựctế,kháchhàngchẳngđểýchúngtôicóđạtISO9000haykhông.Bêncạnhđó,vớicácđạilýbánlẻ,chúngtôicũngcósẵnmộttiêuchuẩnnghiêmngặtvàquảnlýchấtlượngchonhânviên.

Thành phần thứ hai là PCS hay “Dịch vụ và truyền thông hữu hiệu”. Nhìn chung, người tathườnggặptrởngạikhigiaotiếpvớingườikhác.Côngtyđiệnthoạidiđộngsửdụngđiểmyếunàytrongchiếndịchquảngcáocủahọ,khuyếnkhíchtanóichuyệnvớingườikhácthườngxuyênhơn.Tuynhiên,miễnlàngườinóikhôngquantâmliệungườinghecóhiểukhông,khingườinghenghebằngnửatai,thìtacàngnóinhiều,sựhiểunhầmxảyracũngcàngnhiều.NhưcâuthànhngữThái“vồbắttrongbóngđêm”hay“tamsaothấtbản”.Hãygắngđểcómườingườitruyềnmiệngcâuchuyện.Khicâuchuyệntrởvềngườiđầutiênthìthườngbiếnthànhmộtcâuchuyệnhoàntoànkhác.Mộtvàimâuthuẫndântộcxảyravìtruyềnthôngsailạchoặchiểunhầm.Trongmộtcôngtycóvàiphòngbanvàsốlượnglớncácnhânviênnhư7-Eleven,điềutrởnêncấpbáchlàcácrắcrốivềtruyềntincầnphảiđượcchặnlại.

Ngoàikhảnăngtruyềntin,chúngtôicònmuốncácnhânviêncủamìnhcómộttưduydịchvụ.Họphảicóđiềuđóvìchúngtôiđangkinhdoanhdịchvụ.Khôngcóhệthốngdịchvụnộibộtốtthìdịchvụcôngcộngcũngtrởnêntồitệ.Mộtđồngnghiệptrongphòngbannốikếtvớibạnlàmộtkháchhàngnộibộ,họcũngcầnbạnphụcvụnhanhchóngvàtoàntâm.Sựphốihợpgiữacácphòngbanvàgiữacácnhânviêntạonênmôitrườnglàmviệctốt,kếtquảcủatấtcảcácnỗlựchợptácđềutiếntớimụcđíchcuốicùngđólàkháchhàng.

Trongmộtcôngtycóvàiphòngbanvàsốlượnglớncácnhânviênnhư7-Eleven,điềutrởnêncấpbáchlàcácrắcrốivềtruyềntincầnphảiđượcchặnlại.

Vìmụcđíchnày,PCSđượcdùngnhưtấmgươngsoimình,bằngviệcmỗimộtphòngbanđánhgiávàphântíchphòngbankhácmỗithángmộtlầnvềchấtlượngtruyềntinvàdịchvụnộibộ.Lúcđầu,mộtsốngườicònđánhgiácaovềchínhmình,tinrằngkhảnăngtruyềntinvàdịchvụcủahọlàtuyệtvời.Sauvỡlẽra,cóđôingườibịshockvìbáocáovềchohayhọtừthiênngabiếnthànhconvịt.

Thànhphầnthứbalà“họphiệuquả”.Côngtychúngtôithườngtổchứchọp.Phònghọpmàbiếtnóinăngthìhẳnsẽphảithúnhậnlànóđượcnghỉngơinhiềuquá.Chúngtôitổchứchọpởcáccấpđộ,từquảnlýchungđếnđiềuhành.Nhiềungườichánnhưngkhôngthểchốitừđếnphònghọpvìhọbuộcphảiđến.Họchưabaogiờđượchuấnluyệnđểhiểuvàđánhgiátinhthầnmộtcuộchộinghị.Trongtrườnghợpấy,bànhộinghịthườngchuyểnvàoquáncafébêncạnh,nơimọingườingồivàchat(Chủtọacuộchọphơnaihếtlàngườithíchtángẫu.Đôikhi,nửacuộcgặprồimàôngchủtọacủachúngtôichưamởđầuchươngtrìnhnghịsự).Thườngcácthànhviêncuộchọpđếntrễvàđặcbiệtthờinay,tiếngchuôngđiệnthoạidiđộngreotừnghồi,khôngngừngquấyrối.Thờigianlãngphí,vàcuộchọpcócònhơnkhôngấythườngtiếnhànhrấtchậm.

Nhiềungườichánnhưngkhôngthểchốitừđếnphònghọpvìhọbuộcphảiđến.Họchưabaogiờđượchuấnluyệnđểhiểuvàđánhgiátinhthầnmộtcuộchộinghị.

NhữngcănbệnhhọphànhkhônghiệuquảnàylantruyềnrộngkhắpTrungQuốcthờiđầumởcửa.MộtngườiTrungQuốcđãnóiđùavềđiềuấy:

“TrungQuốcchúngtôihọpkhôngcầnchươngtrìnhnghịsự.

Thậmchícóchươngtrìnhnghịsựthìcuộchọpcũngchẳngbámtheo.

Thậmchícóchươngtrìnhnghịsựđượcđềrathìcũngkhôngcókếtluận.

Thậmchícókếtluận,thìcũngkhôngcóhướnghànhđộng.

Thậmchícóhànhđộngcũngkhôngđưađếnmụcđích”.

CólẽTrungQuốcvàTháiLanchẳngkhácnhaunhiều.Chúngtôiđãmờichuyêngiađàotạochonhânviêncách“họphiệuquả”:tiếnhànhrasao,lậphệthốngđểcócuộchọphiệuquả.Khôngphảiquamộtđêmlàphươngphápnàycóthểthayđổimọiviệc,nhưngdùsaocũngcảithiệnđượcmứcđộhàilòng.

ThànhphầnthứtưđếntừNhậtBảngọilà7SvìtừkhóatiếngTháibắtđầutừchữS.(Ởđây,xincốgắngsắpxếpđểthànhchữCtrongtiếngAnh).NguyêngốcNhậtchỉcó5S,nhưng7-Eleventănglên7Sđểbaohàmmọimặtvàhợpvớitêncôngty.Đólà:

1.“Clear”-rõràng.Nóđòihỏiphân loại thườngxuyênvà làmrõcáigìhữudụng,cáigìvôdụng,khoảncầnvàkhoảngkhôngcầnđểchỉgiữcáicầnthiết.

2.“Convenient”-Thuậntiện.Nóđòihỏiviệclàmgọn,đặtlêngiá,haycấtgiữnhữngthứcầnthiếtđểtiệnbảoquản,tiệndùng,kiểmtra,đánhsốhaytìmkiếm.Nguyêntắclà:“Dễvớitay,biếtkhimất,nhìnvuimắt”.

3.“Clean”-Sạchsẽ.Nóđòihỏicácphươngthứcsạchlỗi,khinào,aivànhưthếnàosaochohìnhthứcvànộidungluônđượcquantâm,khôngcólỗi,dễuốnnắnvàsẵndùng.

4. “Comfort” -Vệsinh.Nóđòihỏixâydựnghệ thốngvệsinhsạchsẽvà tiệnnghi trongcơquan.Điềucầnnóilà3Ctrướcđượctiêuchuẩnhóavàpháttriểnvìlợiíchcủanhânviên.

5.“Character”-Xâydựngtínhcách.Điềunàyđòihỏiviệcxâydựngcácđiềuluật,quytắc,điềukiệnvàthỏathuậnđểmọingườichấphànhnghiêmtúcvàthườngxuyêntronghoạtđộngcủa7-Elevenchođếnkhithànhthóiquen.

6.“Clarity”-Sángsủa.Mụctiêuthựcsựlàtạokhônggianvàmôitrườnglàmviệcdễchịuvàtiệnnghinhưngkhôngquásangtrọngvàphôtrương.

7.“Circumstance”-(điềukiệntàichính-ND).Điềunàymuốnnóilênmụctiêucầnkiệm,tiếtkiệmthayvìhoangphínguồncủacơquan,đặcbiệtnhữngsảnphẩmlấytừtựnhiêncủanướcnhà như giấy, nước, điện. Được làm thông qua nguyên tắc 1A 3R (Avoid, Reduce, Re-use,Recycle):tránhdùng,giảmdùng,dùnglạivàtáichế.

Tómlại,mụcđíchcủa7Clàxâydựngthóiquenkỷluậtvàthấmnhuầntínhyêuthíchsựgọngàng, sạch sẽgiữacácnhânviên.Ngườingănnắpkhôngphải làngườiquá tiếtkiệm, cũngkhôngphảilàngườihaygâyphiềnhà.Đểthựchiện7C,nhânviêncóthểcóchútítbấthợptácbanđầu.Nhưngsauđó,họbắtđầuchấpnhậnvàhoàntoànhàilòngvớinó.Đólàvìsaukhithựchiện7C, họnhận thấy công ty trôngđẹpvà gọn gànghơn.Tài liệudễ tìm, lượngvănphòngphẩmdùngvàmấtgiảm,điềuấylàmgiảmchitiêukhôngcầnthiếtchocôngty.

Thànhphầnthứnămlà“antoàn”.Đólàbiệnphápantoànvàlàvốnquýchocảnhânviênlẫntàisảncôngty.Trongphầnlớncáctrườnghợp,điềutồitệxảyratrước,sauđómớitìmđượcnguyênnhân,rồibiệnphápmớiđượcđưara;dùgìthìmấtmátcũngđãxảyrarồi.Tuynhiênchúngtôicốgắnglườngtrướccácvấnđềvàtìmbiệnphápphòngtrước.Nếuchúngtasosánhvớitảngbăngchìmthìphầnnhìnthấychỉlà1/11.Dựánantoàn-trênhếtlàtìmvàloạitrừ10phầncònlạidướinước.

Trongphầnlớncáctrườnghợp,điềutồitệxảyratrước,sauđómớitìmđượcnguyênnhân,rồibiệnphápmớiđượcđưara;dùgìthìmấtmátcũngđãxảyrarồi.

Thànhphầnthứsáuđượcgọilà“sứmệnhkiến”.Nghethậtkỳquặcphảikhông?Thựcsựhoạtđộngnhómnhỏlàtiếnhànhtheokiểu“từdướilên”.Nóđòihỏinhómcótừ5-7nhânviêntậptrungnguồnvàýtưởnglạivớinhauđểtìmracáchcắtgiảmchiphívàtănghiệusuấtcủađơnvịmìnhnóiriêngvàtoàncôngtynóichung.Nógiốngnhưđànkiếngiúpnhauđưathứcănvềtổ.Nólàmnổibậtsuynghĩsángtạovàcáchlàmviệctheonhóm.Tôixinđưamộtvídụvề“sứmệnhkiến”củachúngtôi:mộtnhómnhânviênchobiếtlàhóađơnintừmáytínhtiềnquádài.Họđưaramộtđịnhdạngmớinhằm

cắtnhữngdòngkhôngcầnthiếtđểđộdàigiảmtừ11cmcòn8cm.Vìchúngtôiphảiin2triệuhóađơnnhưvậytrong1ngày,nêntiếtkiệm3cmcónghĩalàtiếtkiệmđượcchocôngtyvàchotàinguyên thếgiới22.000kmbănggiấymỗinăm,bằngcảchiềudài từBangKokđếnLosAngeles!

Thànhphầnthứ7làthuốcbổcủachúngtôimangtên“sứmệnhong”.Mộtsựdiễnđạtkhácthườngnữa,thựcrabắtnguồntừýtưởngsosánhnhânviêngiốngkiến,thìphảisosánhngườiđiềuhànhgiốngong,vĩongbaycaovàmắtcótầmnhìntoànthếgiới.Ngườiđiềuhànhcũngthế,phảicótầmnhìnrộnghơnvàsâuhơn,cókhảnăngnghĩranhữngdựánxứngtầmnhằmcắtgiảmchitiêuvàtổngchiphívìlợiíchcủanhânviênvàsựsốngcòncủacôngty.Đâylànhiệmvụ“từtrênxuống”vìýtưởngthuộcvềnhữngngườiđiềuhànhcấpcao.

Cảhai,“sứmệnhkiến”và“sứmệnhong”đềugắngbiếnnguycơthànhcơhộitrongphảnứngvớikhủnghoảngkinhtế1997.Chúngtôikhôngcắtgiảmnhânviên,khônggiảmlương,chỉhuyđộnghọlàmviệchữuíchhơnkhicắtgiảmbấtkỳmộtchiphíkhôngcầnthiếtnào.Sựphốihợpnàygiúpcôngtyantoànvượtquacuộckhủnghoảngtồitệnhấtcủađấtnước.

Thànhphần thứ8 làphát triển “phẩmchất chuyênmôn của thưký”. Công ty chúng tôi có

20.000nhânviênnhưngchỉcó30ngườicầncóthưkývìgánhnặngcôngviệcvàtầmtráchnhiệmcủahọ.30cặpngườinàylàtráitimcủahệđiềuhành.

Nếuthưkýcóchuyênmônkhôngtốt,thìtìnhtrạngthắtcổchaisẽxảyra.Điềuấycũnggiốngnhưchứngnghẽnmạchvànhlàmcôngtyyếudầnđi.Vìthưkýgiỏigiúpđượcnhiềuchosếpcủahọ,nênchúngtôicốgắngxâydựngtiêuchuẩnchocácthưký,bằngcáchchọnnhữngngườiyêuthíchvàđánhgiácaocôngviệcnày,chứkhôngphảinhữngngườilàmviệcchoquangàyvàchờcơhộikiếmviệclàmmới.

Cùnglúc,chúngtôiphải“đàotạo”chocácsếpcáchsửdụngthưkýmộtcáchhợplý.Họphảinhậnthứcrằngthưkýkhôngphảiđểlàmcảnh.Vịthuốcbổnàyđặcbiệtđắngvớinhữngngườiđiềuhànhcoicácthưkýcủamìnhlà“nữhoàngcanhcổng”hay“búpbêtrướcvănphòng”(Vềsau“búpbêtrướcvănphòng”thànhra“búpbêtrongvănphòng”,rấtantoàncholợiíchcủasếpcôta).Nếuhọkhácgiới,vướngvàobẫysếp-thưkýsẽgâyhiệuứngbấtlợichonghềnghiệpcủacảhai.Nếubiểuhiệnbênngoàicóthểquansátthấythìbiệnpháptốtnhấtlàngắthoakhicònlànụ.

Nếuhọkhácgiới,vướngvàobẫysếp-thưkýsẽgâyhiệuứngbấtlợichonghềnghiệpcủacảhai.

ThànhphầncuốicùngcủaloạithuốcbổđặcbiệtnàylàloạiNgựtửumàchúngtôiphachếchocôngtycủamình,đólàTQA,(ThailandQualityAward)-GiảithưởngChấtlượngTháiLan.GiảithưởngnàytheomẫucủaGiảithưởngChấtlượngHoaKỳ,đượcbiếtnhưlàGiảithưởngChấtlượngQuốcgiaMalcolmBaldrige.Giải thưởngđượchìnhthànhvàonhữngnăm80dosángkiếncủaMalcolmBaldrige,lúcbấygiờlàThưkýThươngmạiHoaKỳ.Kểtừđó,nóđượcđuatranhtrongnhiềunướcbaogồmẤnĐộ,SingaporevàTháiLan.Ởđây,giảithưởngnàybaohàmcảkếhoạchchiếnlượclàmtăngsảnphẩmquốcdânđượctraotặngbởiVănphòngHộiđồngQuốcgiavềKinhtếvàPháttriểnXãhội.NócònlàmộtphầncủaKếhoạchPháttriểnXãhộivàKinhtếQuốcgiasố9,nhắmtớiHọcviệnTăngtrưởngKinhtếQuốcdânvìsựphốihợpgiữacáccôngtykhácnhautrongkhốitưnhânvàcôngcộng.Nhiệmvụchínhlàkhuyếnkhíchcáccôngtycảhaikhốisảnxuấtvàdịchvụ,dùnggiảithưởngchấtlượngnàyđểđẩymạnhsựhoànthiệntrongđiềuhànhcủamình.CáccôngtytiếngầnđếntiêuchuẩnquốctếvềquátrìnhvàhiệuquảquảnlýsẽnhậnđượcGiảithưởngChấtlượngTháiLan.Phươngphápcủahọsẽđượclàmmẫuchocáccôngtykhác.Ngườitahyvọngrằngkhicácphươngphápthànhcôngđượcnhânrộngthìtiềmnăngcạnhtranhcủađấtnướctănglên;điềuấycuốicùngsẽgiúpTháiLantiếntớicạnhtranhtrênthịtrườngthếgiới.

LúcđầutôihiểumụcKếtquảkinhdoanh,chiếm40%củatổng,làsựđánhgiá“lợinhuận”.Hóarakếtquảtàichínhchỉtínhcó80điểmtrongmụcđặcbiệtnày,cùngđiểmvớiĐiềuhànhtiếntrình.Mặtkhác,sựhàilòngcủakháchhàngđượctính140điểmtrongtổng400điểm,vàsựhàilòngcủanhânviêncũngđượctínhđến100điểm.Điềuấychỉrõrằngnhữngngườixâydựngtiêuchuẩnnàynhìnkinhdoanhvớigóc360độ,vìsựhàilòngcủakháchhàngvànhânviênlàhaicộttrụvữngchắcchothứhạngcaovàlợinhuậnlâudài.Bảngcânbằngthuchikhôngphảnánhsứcmạnhvàtiềmlựcthựcsựcủacôngty,vìlợinhuậncóthểcóđượcnhờmaymắnnhưlợinhuậntừtỉgiáquyđổi,haytừnhânviênhoặckháchhàngđộtbiến.Loạilợinhuậnnàychoảotưởngvềhiệulựcđiềuhành,trongtươnglaisẽlàmthiệthạichocôngty.

Cácđiểmsốtừmục1đến6làtiêuchuẩnđánhgiáliệudoanhnghiệpcócáihọđượccholàphảicóchưa.Điểmsốtừmục7làtiêuchuẩnđánhgiáliệudoanhnghiệpcóthểđemhiệuquảđếnchưa.

Chuẩnbịchodoanhnghiệplấy“TQA”làkiểmtravàđánhgiáchínhmình,chophépcácnhàđiềuhànhcôngtythấuhiểutìnhtrạngthựccủamọiviệchoặccóyếukémnàotrongcôngty.Nóchophéphọnhắmđếnmụcđíchvàđềrabiệnphápđúng.Vớicôngty7-Eleven,trướckhithamgiaquá trình lấy“TQA”,chúng tôiđãhâmnóngcácbiệnpháptừnhỏđến lớn, từ“sứmệnhkiến”đếnISO9000phiênbản2000.

ĐểlàmđiềuđóchúngtôitheocáchchothuốcĐôngycủangườiTrungQuốc.Thuốcbổmạnhnhưnhânsâmkhôngthểchobệnhnhânngayvìgâychứngợnóngdữdộilàmcơthểmấtkhảnăngđiều chỉnh trongđiều trị.Phải tăng cường lực chohệ tuầnhoàn trướckhi cho thuốc.Trungychorằngcầndưỡngâmtrướcdương.Nhưđãgiảithíchtrongchương6,“âm”làvậtchất,“dương”lànănglượng.Ởđây,“âm”lànhữngphầnbêntrongcơthể;dưỡng“âm”làgiữchonộitạngquânbình.Nókhôngcónghĩanhưngườitahaynhầmtưởnglànuôidưỡng“đànbà”.Mộtchiếcôtôcầnđượcbảodưỡngtốttrướckhiđượcđưavàovậnhànhvớivậntốctốiđa.

Tấtcảnhữngquátrìnhmàchúngtôitrảiqualàmộtphầntròchơighéphìnhcủa“TQM”[7](ĐiềuhànhChất lượng toàndiện).Đó làquá trìnhkhónhưngcuối cùngnócho tamộtbậcthangbướctớiđỉnhcaocủamộtdoanhnghiệpchấtlượng.

Thựcra,cónhiều“thuốcbổ”khácchosựpháttriểndoanhnghiệp,khôngdưới25,nhưSáuSigma,BảyThóiquen,SáuMũđội,ThẻCânbằngđiểm,QuảnlýRủirov.v...Khôngthểnàohọchếtđược.

Mộtdoanhnghiệphoạtđộngtốtcũngnhưcơthểngườiởgiaiđoạnsungmãnchẳnglogìđếnsứckhỏe.Bởithếhọcóthểbỏquanhữngliềuthuốcđắngmàtôivừagiớithiệu,nghĩ lànóchẳng íchgìhoặckhôngđúng lúc.LờiPhậtdạynhấnmạnh: “Cả tin làmộtbướcđivềphíachết”.Ngườichuẩnbịmọitìnhhuốngcóthểxảyralàngườicẩnthận.Xahơn,mộtcôngtyphảitrụvững trước sứcmạnhcủa sự thayđổi. Liều thuốcbổ tôi giới thiệu “sẽnuôidưỡng” sự“cườngtráng”củadoanhnghiệp,làmchonóbấtkhảchiếnbại,sẵnsàngđốimặtvớimọitìnhhuốngkhókhăn.

Chương9:CHÍNHSÁCH/GIÁTRỊ:HUYẾTMẠCHCỦADOANHNGHIỆP

Nhàchọctrờichốngđượcbãotốcầncónềnmóngvàcấutrúcvữngchắc.Nhàtầngởmứcgiákhácvìnócòncáigiávôhìnhnằmdướilòngđất,càngxâycaohơnthìcáccấutrúcdướilòngđấtphảicàngsâuhơn.Nhưcáicâycàngcao,rễcàngphảiănsâutronglòngđất.

Tôiđịnhnóigìvềmóngnhàvàmáinhàcủamộtdoanhnghiệp?Bứctranhtrangbêntómtắtnhữnggìtôimuốnnói.

Cáccộtmóngcủangôinhàlà“giátrị”,sànnhàlà“chínhsách”nằmtrêncáccộtmónggiátrị.Nóicáchkhác,chínhsáchlàchuyểntừkháiniệmtrừutượngthànhhướngdẫncụthể.Vậygiátrịvàchínhsáchlàhaimặtcủamộtđồngtiền.Cáccộtnhàlàcác“chiếnlược”đặttrênsànnhà“chínhsách”.Cấutrúccaonhấtđểhỗtrợlà“sứmệnh”và“tầmnhìn”,nótươngứngvớimáinhà.

Thật ra, tôidùngbức tranhnàyđểminhhọarằngchiến lượcchỉđạomụcđích “sứmệnh”,trongsựhàihòacùng“tầmnhìn”vàkhôngphảingẫunhiênmànóphảixâydựngtrênnềntảngcủachínhsách.Chínhsáchnàyxácđịnhnềnmónggiátrịcủamộtdoanhnghiệp.Vớidoanhnghiệp,chínhsáchvàgiátrịnhưdòng“sinhhuyết”.

Giátrịlàbềnvữngvàsẽchuyểnthànhquychuẩnhayvánhóadoanhnghiệp.Khivănhóacôngtymạnh,nóhợpsứclàmdoanhnghiệppháttriển.Mộtdoanhnghiệpmớivớicácthànhviêncólailịchđàotạokhácnhaugiaiđoạnđầusẽchưabềnvữngvìnềnvănhóadoanhnghiệpmạnhcònchưapháttriển.

Vấnđềlàgiátrịnàothíchhợpvớiviệcđặtnềnmóng.Córấtnhiềuloạigiátrịtốttrênthếgiới

này,vínhưgiátrịcủatrườngđạihọcđápứngniềmkhátkhaokiếnthức.Tuynhiên,chúngtatìmvàchọngiátrịnàotốtnhất,phùhợpnhấtchodoanhnghiệpcủachúngta.Ngàynay,doanhnghiệpcủachúngtadựatrênbảygiátrị:mạnhmẽ,dũngcảm,thànhthật, thốngnhất,rộnglượng,tôntrọng,vàbiếtthưởngthứcvẻđẹpcuộcđời.

1.“Sứcmạnh”nghĩalàbạnphảichịuđựngvàkiêntrìchốnglạitrởlực,nhưthéptốtdẻodaivàcứngrắn,chứkhôngmạnhmàdễgãy.Bạncóthểvấpngã,nhưngbạnkhôngbỏcuộc.Sailầmvàthấtvọngkhônglàmbạnnảnlòng.Theođuổinhiệmvụđếntậncùng.Kiêntrìchođếnlúcđạthoặcvượtmụctiêuđềra.

2.“Dũngcảm”cónghĩalàbạnphảicólòngdũngcảmđểbênhvựcnhữngnguyêntắcđạođứcvàluânlý.Dámsuynghĩ,dámnóivàdámlàmđiềuphải,dámlêntiếngchốnglạibấtcôngtrongxãhội;cũngphảicócảlòngdũngcảmđểđươngđầuvớichủ.Càngkhóhơnkhimộtôngchủđủdũngcảmmạohiểmvới cả lòngkhâmphụccủamọingườiđểchông lại cácnhânviêncủamình.Nhiềuôngchủdùthấyýtưởngcủanhânviênlàđúngnhưngkhônglàmgìgiúplạimàcònnóikiểu:“Tôicũngmuốnchobạnnhiềulợiíchhơn,nhưngbanđiềuhànhkhôngchophépđiềuấy”.Loạingườinàythiếulòngdũngcảmnóilênsựthật.

3.“Thànhthật”nghĩalàbạnphảigiữlời,vìnếukhônggiữlờimộtlần,sẽcólầnhaivàthếlàbạntrởthànhngườikhôngđángtinvàkhôngthànhthật.Nếubạnkhôngchắc,hãysuynghĩkỹtrướckhihứa.Khôngaiquantâmbạnthayđổiđếnnghìnlầnýnghĩ,miễnnócòntrongđầubạn.Mộtkhilờinóiđãnóirathìphảiđượctôntrọng.Vìthế:“Khichưanói,bạnlàôngchủcủalờinói;khinóirồi,bạnlàđầytớcủanó”.Cótrườnghợplãnhđạolàngườithayđổimệnhlệnhbalầntrongbangày,đưanhữngthayđổiấythànhchínhsáchhằngngàythìkhôngmộtnhânviênnàochoôngtalàngườisuynghĩnghiêmtúc,hãyđểôngấytựtôntrọngchínhmình.

4.“Thốngnhất”nghĩalàlàmviệctheonhóm(teamwork);thốngnhấttrongviệccốgắnggiảiquyếtmộtvấnđề;khôngphải làcuộcchiếnđơnlẻmìnhai.Thốngnhấtphảitồntạicảhai:côngkhaivàthựcchất,cảhaimặttrướcvàsau.Nókhôngthểgiốngkiểumộttaycầmbóhoatặngphíatrước,taykiacầmdaogiấusaulưng;aikhôngcẩnthậnsẽlậptứcbịđánhgục.Mộtmốiquanhệcôngviệctốtcầnsựsẵnsàngdangtaygiúpđỡnhauđểmọingườicùnghoànthiện.Aimàchẳngbiếtngườitaghétnhấthạngngườichơikhôngcôngbằng.

5.“Rộnglượng”làkhôngcầnphứctạphóamọivấnđề.Nếubạnrộnglượnghoặccảmthấyđiềuđóởmọingười thìbạn làngườiThái.Nhưngởmôi trườngcạnhtranhngàynay, tínhrộnglượngcũngcóthểbịngầmtấncông.NhưngtôitinrằngngườiTháivẫncòntínhrộnglượngtrongtráitimmình.Thậtđángtiếcđôikhichúngtacònxemnhẹnhữngngườigầnbênta,cảgiađìnhlẫncôngty.

6.“Tôntrọng”nghĩalàquantâmđếnquyềnlợi,ýkiến,vàkhảnăngcủangườikhác;chohọniềmvinhhạnhkhihọxứngđángđượchưởng.Điềuấyphảidựatrênlòngchânthành,trênsựđánhgiáđúngngườikhác,thayvìgiảtạo,màumè,kiểucách.

7. “Biết thưởngthứcvẻđẹpcuộcsống”nghĩa làcó lốisốngcânbằnggiữa làmviệcvànghỉ

ngơi.Tìmđượcnguồnvuitừvănhóavànghệthuậtthayvìbịámảnhbởichủnghĩatiêudùng,làmcảđờiđểđòihỏivàgắngtìmnhữngvậtchấtphùhoa.

Tấtcảnhữnggiátrịấycómụcđíchlàmtăngchấtlượng,chângiátrị,vàhạnhphúcmỗinhânviêncủachúngta,chohọniềmtựhàolàbáuvậtđángtrântrọngcủacôngty.Nhưtôiđãnóiởphầnmởđầu,“nhânviên”là“báuvậtquantrọngnhất”vìchỉcó“nhânviên”là“ngườigiúpđạtđếnmụctiêu”.Đươngnhiên,chúngtakhôngchỉquantâmđếnviệcđạtmụctiêu,màcònquantâmđếntoànbộtiếntrìnhđưatađếnmụctiêuấy.

Trong lý thuyết điều hành phươngTây cómột thuật ngữ phổ biến,MBO (Management byObjective-nghĩalàđiềuhànhchútrọngvàomụctiêu).ĐiềuấytươngtựlýthuyếtMachiavellilà“mụcđíchbiệnminhchophươngtiện”.Thếlà,đểđạtmụcđíchcầncóphươngtiệnphùhợp,bấtchấpphươngtiệnấycólàmtổnthươngđếnnhiềungườihaybắthọchịuđựngnỗiđausuốtcảtiếntrình.

“Nhânviên”là“báuvậtquantrọngnhất”vìchỉcó“nhânviên”là“ngườigiúpđạtđếnmụctiêu”.

Tôikhátinvàolýthuyết“MBP”,viếttắtcủa“ManagementbyPolicy”,cónghĩalàđiềuhànhtậptrungvàochínhsách.Cóchínhsáchsẽnhìnra:chiếnlượcđiđếnthànhcôngkhôngđượcphépchệchđường.Mộtvậnđộngviênchạyđuabăngđườngđểvềđíchtrướckhôngxứngđángvớihuychươngvàng.Tươngtự,nhânviênđạtmụcđíchmàđichệchhướngchiếnlượckhôngthểgọilàngườihoànthànhcôngviệc.

Chínhsáchcủachúngtôichútrọngvàonguồnnhânlực.Tuynhiên,côngtychúngtôikhôngchocôngviệccácphòngbanlàquantrọngvìnósinhralợitức.Chúngtôichútrọngvàopháttriểnnguồnnhânlực,sẵnsàngchọnngườicónănglựcđảmđươngtrọngtráchnày.

Phầnkháctrongchínhsáchlớncủachúngtôi làchútrọngvàoquyềnlợivàtínhcôngbằng.Ngườiquảnlýởbấtcứcấpđộnàophảiphânxửvàraquyếtđịnhcôngbằng,khôngthiênvị,khôngvìtìnhcảmcánhân.Đặcbiệt,ngườiđiềuhànhcaonhấtphảilàngườikhiếnchongườikháctincậyvàphụctùng.

...nhânviênđạtmụcđíchmàđichệchhướngchiếnlượckhôngthểgọilàngườihoànthànhcôngviệc.

Vớimỗithànhviêncôngty,chúngtôicó3nguyêntắcgiúphọhoànthànhnhiệmvụtốtvớimọiloạiquảnlýgọilà“Ngườitựquảntốt”:

1.Khôngnhậnnhữnggìkhôngxứngđángđượchưởng.

2.Nhậnnhữnggìxứngđángđượchưởng.

3.Làmviệcvớitấtcảkhảnăng.

Tấtcảnhữngngườitheobachỉdẫnnàyđềuđạtđượcchân“giátrị”.Giátrịsẽtồntạicùngphépthửcủathờigian.Giátrịlànhữnggìchúngtatựtạonên.Vinhquanglànhữnggìngườikháctưởngthưởngchochúngta.Nhữngngườiđượchưởngvinhquangkhôngxứngđángsẽluôncảmthấykhôngyênnhưđidựtiệcmàchỉmặcáolótvậy.Đólàvấnđềquantrọngnhấtvàthựcsựlàvấnđềquốcgia,vìxãhộichúngtacónhữngtiêuchuẩnkhácnhauđểđánhgiá.Mộtsốchorằnglừadốilàtộiáckhôngthểthathứ.Sốkháclạichorằngcólừadốichútítcũngchẳnghạiai.Còncósốngườichorằngkhôngchịulừadốikhicơhộigõcửa,đíchthịlàkẻngốc.

CuộckhủnghoảngkinhtếgầnđâyởTháiLanchủyếulàdoquảnlýkinhdoanhkhôngđúngnguyêntắc.ThậmchímộtsiêucườngnhưnướcMỹluônkêugọinướckháccaiquảntốtnướcmình,lạicóvụphásảntậpđoànEnron,nơichegiấulâudàinhữngmưuđồlừađảo.

Giátrịlànhữnggìchúngtatựtạonên.Vinhquanglànhữnggìngườikháctưởngthưởngchochúngta.

Tínhchânthậtđãtrởthànhgiátrịquantrọngđượcnhấnmạnhtrongcôngtychúngtôi.Đãtừlâuđời,điềuấygiúpchúngtapháttriểndoanhnghiệpvàđấtnước.Mộtloạipháttriểncóthểđứngvững trong thử tháchcủa thờigianbất luậnbaonhiêucuộckhủnghoảngkinh tếmàchúngtađãtrảiqua.

Chương10:CONĐƯỜNGCỦACEO

Khichúngtôihànhtrìnhtrênđường

Nếuướcmuốnsuốtđờicủabạnlàlàm“nhàđiềuhành”thìchữđầutiênbạncầnnhớlà“nhẫn”.Chữ“nhẫn”theocáchviếtcủangườiTrungQuốcgồm2phần:chữnhận(chém)ởtrênvàchữtâmởdưới,nghĩa làdùbịdaochémvào timbạnvẫnkiênnhẫnchịuđựng.Cũng tương tự,ngườiđiềuhànhphảicókhảnăngtrụvữngtrướccácáplực,vìhọphảilàmviệcvớiđủloạingười,đốimặtvớinhữngđiềuhoàntoànkhácxavớimongđợi.

Bạnphảichớplấyáplựcấy,xemnónhưmộtđiềutốt,vìnócảnhbáochobạnvềtìnhtrạngcôngtyvàobấtcứphútnàotrongngày.Cuộcđờikhôngáplựcthìgiốngnhưconthuyềnkhôngcócánhbuồm.Chỉcầncócơngiólớn,conthuyềnấysẽchòngchànhvàdễbịlật.Ngàyxưa,ngườiXiêmđưahàngsangbuônbánvớiTrungQuốctrênnhữngtàunhỏ.Khitrởvềhọthườngdằnđábalatlênchođằmtàu.KiểuđáấyngàynayvẫncònthấyởWatPho.

Mộtsốlượnghợplýcácáplựclàmtamạnhmẽhơn.Tráilại,chúngtasẽmỏngmanhvàdễvỡ.

Hoàntoànbìnhthườngkhi“ngôisaolênnhanh”bịnhiềungườighentị,cảngườiđươngthờihoặcngườicũ.Thậmchílàcảsếpcủabạncũngtỏranghingờvềnhiệttìnhcủabạnhoặcsợbịbạnlàmmờđi.Trongtrườnghợpnàykhôngcầnchịuthuamàcũngkhôngcầntranhcãi.Bạnphảikiêntrìvàlễphépgiảithíchrằngkhôngcógìkhóhiểu,bạnphảithựclòngphụcvụ,giúpđỡ,hỗtrợđồngnghiệpcủamìnhvớibấtcứhìnhthứcnàocóthể.Rồithờigiansẽlàquantòa.

Khimớivàonghề,tôiviếtchữ“nhẫn”todánlênbànlàmviệc.Tiếptheolàcâu:“Kiênnhẫnchịuđựngtrênmọichịuđựnglàconngườitrênmọiconngười”.

Nhữnglờiấynhắctôihãylàconlậtđật,lầnngãnàocũngphảitựđứnglên.

Cuộcđờikhôngáplựcthìgiốngnhưconthuyềnkhôngcócánhbuồm.Chỉcầncócơngiólớn,conthuyềnấysẽchòngchànhvàdễbịlật.

Tuổitrẻlàthờikỳkémkiênnhẫn;muốnnhanhchóngthànhcông,vềđiềunày,LãoTửcónóitrongĐạoĐứcKinhchương24:

“Đứngchânnhóngótkhôngthểnàođứnglâuđược.Chạymàsảibướckhôngthểchạyxađược”.

Đứngtrênngónchânlàmbạntrôngcaohơn,nhưngbạncóthểđứngthếbaolâu?Chạymàsảibướchẳnlàmbạndễmệt.Ôtôchạyhếttốcđộ,đôikhinằmlạitrênđườngtrướckhiđếnđích.

Bạncầncóthờigianđểxâynềnmóngvững,đichậmmàchắc.LãoTửlạinóitrongchương64:

“Câylớnmộtvòngtayôm,từmầmnhỏkhởisinh;thápcaochíntầng,khởiđầutừviêngạch;đixangàndặmxuấtpháttừmộtbướcchân”.

Vớiquyếttâmbạnsẽtiếndầnđếnđích,vềhànhtrình,trongĐạoĐứcKinhchương56cóviết:

“Bớtđitínhhiếuthắng

Xungkhắcsẽgiảmliền

Giảmngọnđènchóisáng

Hòađồngcùngthiênnhiên”

Nếuquámứcsắcsảohayquámứcthôngminh,bạnnhưchạmlòngtựáicủangườikhác.Nếuquáchóisáng,bạnsẽlàmngườikháclumờ.Aisẽchịuđựngnổiđiềuấyvàđểnóxảyra?

LuangVijitvatakarn,họcgiảvànhàquảnlýnổitiếngTháiLantừngviết:

“Hãytốtnhưmứcngườimong

Chơitrộisinhlòngghentức

Tốtlàhay,chơitrộilànguy

Sángchóihơnngườilàđiềukhôngaimuốn”.

Vậythì,khimớivàonghề,bạnchớnênlênquánhanh.Tốthơnlàbạnvừalàmvừađểýxungquanh,đừngquáchóisáng,cũngđừngkhôntrộisovớimọingười.TronglờiPhậtdạy,đểgiữcáchcưxửchuẩnmực,lờinóivàsuynghĩphảiđượckiểmsoát,phảikhiêmtốnvàquýtrọngngườikhác, làcáchđúngđểtích lũy“barami”(uytín).Theonhàsưtônkính,PhraDebvedi(Prayudh Payutto), thuật ngữ “barami” nhìn chung được hiểu như “sức mạnh”. Thực ra“barami” là chú tâm làmhoặcđạtđượcđiềugìđóđểmọingười tin cậyvàquý trọngbạn.Nhữngngườicó“barami” luôncóđiềuấykểcảkhihọkhôngcònnắmquyềnlực,ngượclạinhữngngườicó“quyềnlực”chỉcóđiềuấykhihọđang“nắmquyền”.Chínhvìthế“barami”làđiềucầnthiếtđểthànhcông.Tậphợpnhữngđiềukiệnđángngợikhenkhácnhưngoạihình,giáodục,củacảivàđịavịxãhộicũngkhôngxứngvới“barami”.Mộtngườikhôngnênquênxâydựngchomìnhthành“barami”trướckhiđượcmọingườicôngnhận.

NgồitrênghếCEO

Cómộtdòngbấthủđángđọc:

“TrướckhiThượngđếgiaosứmạnglớnchoai,Ngàithửtháchngườinàyrấtkỹlưỡng”.

CóthểThượngđếmuốnthửtháchbạnlòngtrungthànhvàsứcmạnh.Nếu“đúngngười”,bạnsẽđổiđời,đượcngồivàonơibạnhằngmongước,đólàchiếcghếCEO.Khiđãngồiởvịtríđỉnhcao,bạnphảiluônhiểurằngquyềnlựcthườngđiđôivớiđồibại.Tốtnhất,bạnnênthườngxuyênkiểmtraxem liệumìnhcòngiữđược lòngkính trọngvàsự tincậycủađồngnghiệpkhông,vìthànhcôngtừtậpthểchứkhôngtừcánhânbạn.Điềuquantrọngnhất,ngaycảngườicóquyềncaonhất trongdoanhnghiệpcũngkhôngcóquyềndùngquyền lựccủamìnhmộtcáchkhônghợplý.

CEOcầnsẵnlònghọcnhữngđiềumớitừthếgiớinhanhbiếnđổinày.VớingườiTrungQuốc,ngườihọcvàpháttriểntrítuệluônđượcxemlàngườicóđạođứccao.TôimuốndẫnmộttríchđoạnlờidạycủaGiaCátLượngtừcuốnsáchhiếmhoicủaôngcótênlà“GiaCátLượngdạycon”.

“Tháiđộngườiquântử:

Ungdungtựtạiđểcẩntrọngsuyxét

Giảmthamvọngđểtăngtínhvẹntoàn

Dụcvọngngăncảnmụcđích

Thiếubìnhthảnngăncảntầmnhìn

Tâmphảianmớihọchànhđạtđạo

Khôngtậntâm,tàinăngkhôngđượctudưỡng

Khôngtĩnhtâm,kiếnthứcchẳngvẹntoàn

Biếnglườisaolènđượctuyệtđỉnh

Tâmđộngsaocóócphảnxét,trítinhkhôn

Mỗinămquađinhanhlắm

Nghiêmkhắcvớibảnthânđểđiđúngmụctiêu

Đừngnhưlákhôrơitrênmặtđất

Cónuốitiếcthìcơhộicũngquarồi”.

Khiđãngồiởvịtríđỉnhcao,bạnphảiluônhiểurằngquyềnlựcthườngđiđôivớiđồibại.

Tốtnhất,bạnnênthườngxuyênkiểmtraxemliệumìnhcòngiữđượclòngkínhtrọngvàsựtincậycủađồngnghiệpkhông.

CEOcầnquantâmđếncôngviệccủamình,tìmthấyniềmvuivàsựkínhtrọngtừcôngviệc.Mộtsốngườiđãđạtđượcthànhcôngvẫnmuốnvươntiếplêncao.ThayvìtậptrungvàonghềđểthànhCEOlớn,họmơthànhchínhkhách,mơthànhnghịsĩThượngviện,hoặcthànhbộtrưởngmàquênđitầmquantrọngcủacôngviệcCEO.

Tấtcảchúngtađềubiếtcáigìcũngcógiácủanó.Đôikhitalấytrướctrảsau.Thườngtaphảitrảnhiềuhơngiátrịthựcvìtiềnlãiđượccộngthêm.Tốthơnlàtanêntiếtkiệmtừngchútmộtchođếnngàyđủđểmua,nhưgửitiềnvàongânhàng.Hãyquênnóđimộtthờigianvàtiềnsẽsinhsôiđếnmứcngạcnhiên.

MộtCEOcótầmnhìnxacầnbiếthướngdoanhnghiệpcủahọvàolợiíchcộngđồng.Nógiốngnhưmởmộttàikhoảntiềngửicốđịnhchocôngty.Nókhônghềbịthiệthại,vàdoanhnghiệpsẽvậnhànhtốthơnvìxãhộisẽhỗtrợchodoanhnghiệpđãphụcvụlợiíchcộngđồng.CEOtốtlàngườinghĩvềngườikhácnhiềuhơnnghĩvềmình.Họphảihọccáchchođi,biếtlolắngchođồngnghiệp,chocộngđồng,choxãhộivàchobạnhữu.Hànhđộngcholàmhoànthiệnbạn,manglạiđờibạnýnghĩamới.NósẽtheobạnsuốtcuộcđờidùbạnkhôngcònlàmCEOnữa.

Đàotạothếhệmới,nóilờichàotạmbiệttốtđẹp

ĐứcKhổngTửchiacuộcđờilàmbagiaiđoạn.Ôngchorằng,tuổitrẻ,khíhuyếtmớihìnhthànhchớnênđammêsắcdục,ởtuổitrungniêngânđãsăn, thịtđãchắccũngchớnêngắngsứctranhcường,vềgiàkhíhuyếtđãsuy,liệumàbớtthamlamtưlợi.

Khicòntrẻ,cơthểpháttriểncònchưađầyđủ,sayđắmtìnhdụcsẽcóhạichosứckhỏe.Tuổitrungniênlàthờigianxâycuộcsống,thanhdanh,vịtríxãhộivàtiềnbạc;làmviệcquásứcsẽhạichocảcơthểvàtrítuệ,thêmnhiềubấtlợichotuổigià.Tiếnvềphíacuốicuộcđời,ngàylàmviệcítdần,dễnảysinhtrongđầuthóitưlợi,nhucầutíchlũymọithứ,thíchchiếmhữu,sợrằngđịavịvàtàisảnsẽbịaiđósẽgiànhgiậtmất.

NếuCEOcànggiàcàngmấtminhmẫn,họsẽthànhngườidammêquyềnlực.Ngộđộcquyềnlựccũngnhưngộđộcrượu,chỉtồitệhơnlênvìkhôngaimuốncainghiện.Dướisựlãnhđạocủaôngsếpngộđộcquyềnlựcthìcôngtysẽbướcđếnbờthảmhọa.Khổđauhẳnsẽtớigần,đặcbiệtlàvớinhữngngườithíchrờicôngviệckhivàchỉkhicôngtykhôngcònkhảnăngcạnhtranh.

Phảicóthếhệtrẻthaythếhệgià.Đólàquyluậtcuộcsống.Vàothờiđiểmthíchhợp,mộtCEOphảichuẩnbịrờighế.Đôikhinhữngngườigầngũikhôngmuốnbạnđi,nhưngCEOcótráchnhiệmphảihướngđếntươnglai.Tươnglaicủacôngtysẽrasaokhiđượctiếptụcđiềuhànhtoànbộbởimộtngườigià?Khinàovàtừđâuýtưởngsángtạomớisẽhìnhthành?ĐiềuđóphụthuộcvàoCEOquyếtđịnhrờighếvàtìmngườithaythếxứngđángchotươnglai.

Năm1980,ChủtịchCôngtyHondanêumộttấmgươngtốtchocácnhàđiềuhànhNhậtBảnlàrờighếtrướctuổihưu(khoảng70tuổi)đểmởđườngchothếhệmới.Cùnglúcấy,ôngvẫncònthờigianvàsứclựcđểlàmcốvấn,hoặcbấtcứviệcgìthíchhợpnếucần.Nếunhàđiềuhànhmớiphạmsailầm,ôngsẽquaylạicứunguy.Ngượclại,nếuôngcòngiữghếchođếntuổihưư,khôngnhữngsựđiềuhànhtrởnêntrìtrệ,màcôngtycònphảichịumộtngườikếtụcthiếukinhnghiệmđượctìmvộivàngvàkhônghềđượcđàotạotrước.

Phảicóthếhệtrẻthaythếhệgià.Đólàquyluậtcuộcsống.Vàothờiđiểmthíchhợp,mộtCEOphảichuẩnbịrờighế.

Vậy,điềubắtbuộclàngườiđiềuhànhcaonhấtphảicó“tầmnhìnxa,tráitimrộngmở”,bởivìôngkhôngchỉtiếnhànhnhiệmvụcholợiíchriêng,màcòncholợiíchtoàncôngty.

Mộtngàynọ...CEOsẽphảirờighế.Thậtgiốnglúcnàyđây...khi“NghệthuậtlãnhđạocủangườichâuÁ”đếnhồikết.TôimuốngửinhữngchúcmừngtốtđẹpnhấtcủatôiđếnđộcgiảqualờiLãoTử,màtheotôi,nócóýnghĩthâmthúyvớinghềnghiệpvàcuộcđời.

“Ngãhữutambửu,trìnhibảochi:nhấtviếttừ;nhịviếtkiệm;tamviếtbấtcảmvithiếnhạtiến.Từcốnăngdũng;kiệmcốnăngquảng;bấtcảmvithiênhạtiên,cốnăngthànhkhítrưởng.Kimxảtừthảdũng,xảkiệmthảquảng,xảhậuthảtiến,tửhỹ.Phùtừdĩchiếntắcthắng,dĩthủtắccố;thiếntươngcửuchi,dĩtừvệchi.”

“Tacóbavậtbáuhằngcấtgiữcẩnthận,mộtlàlòngnhânái,hailàtínhtiếtkiệm,balàkhôngdámđứngtrướcthiênhạ.Vìnhânáimàsinhradũngcảm,vìtiếtkiệmmàsinhrasungtúc,vìkhôngdámđứngtrướcthiênhạmàlàmchủđượcthiênhạ.

Nếukhôngnhânáimàmongđượcdũngcảm,khôngtiếtkiệmmàmongđượcrộngrãi,khôngchịuđứngsaumàtranhđứngtrướcngườithìtấthỏngviệc.Trờimuốncứuaithìchongườiđólòngnhânáiđểtựbảovệ,lấylòngnhânáimàgiúpngườiđó”.

Cầuchúccácbạnmãimãithànhcôngởcảhaimặt“tấncông”và“phòngthủ”.

HẾT

Chiasẽebook:http://downloadsachmienphi.com/Thamgiacộngđồngchiasẽsách:Fanpage:https://www.facebook.com/downloadsachfreeCộngđồngGoogle:http://bit.ly/downloadsach

[1]CEO:ChiefExecutiveOfficer:Trưởngbanquảntrịtrongcôngty.

[2]Tênhainhânvậttrongtiểuthuyếtlịchsử“Tamquốcdiễnnghĩa”,tácgiảLaQuánTrungthếkỷ14.

[3]GiáosưHnanWeiChinlàmộttrongnhữnghọcgiảlớncủanềntriếthọcTrungQuốcđươngđại.ÔngđượcTưởngGiớiThạchrấtquýtrọng.TưởngGiớiThạchcó lầncũngmuốnthànhlậpTrườngĐạihọcVănhóaQuốcgiacùnggiáosưvớivaitròlàthưkýthứnhất.TuynhiêngiáosưHnanWeiChinđãkhướctừvinhdựấy.ÔngcũngcònlàchuyêngiapháiThiềnTôngvàdạymônpháinàyởcảTrungQuốclẫnĐàiLoan.

[4]InternationalMonetaryFund:Quỹtiềntệquốctế.

[5]TròchơiđượccholàbắtnguồntừTrungQuốc3.000nămtrướcgọilàWeiCh'i.“Cờvây”làtênngườiNhậtđặt.

[6]InternationalOrganizationforstandardization:Tổchứctiêuchuẩnhóaquốctế.

[7]TotalQualityManagement.