ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

NGUYỄN TƢ HẬU

NHU CẦU VÀ THỰC TRẠNG HỌC TẬP KỸ NĂNG MỀM

CỦA SINH VIÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC,

ĐẠI HỌC HUẾ HIỆN NAY

Chuyên ngành Xã hội học

Mã số: 60 31 03 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ XÃ HỘI HỌC

Xác nhận của Chủ tịch hội đồng

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học

PGS.TS. Nguyễn Thị Kim Hoa PGS.TS. Nguyễn Thị Thu Hà

Hà Nội - 2014

Lời cảm ơn!

Tôi xin trân trọng gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc tới:

PGS. TS Nguyễn Thị Thu Hà – giáo viên hướng dẫn luận văn đã giúp

đỡ tận tình và luôn động viên tinh thần giúp tôi hoàn thành luận văn Thạc sĩ.

Ban chủ nhiệm Khoa và quý thầy cô khoa Xã hội học, trường Đại học

Khoa học, Đại học Huế đã tạo điều kiện tốt nhất và luôn quan tâm tôi trong

suốt quá trình làm luận văn.

Toàn thể sinh viên và giảng viên trường Đại học Khoa học, Đại học

Huế năm học 2013-2014 đã cung cấp những thông tin thiết thực và ý nghĩa

giúp tôi hoàn thành luận văn.

Gia đình cũng là động lực giúp tôi hoàn thành luận văn này. Vì vậy

tôi xin tặng luận văn này tới Mẹ và các chị của tôi – cùng lời biết ơn sâu

sắc!

Thừa Thiên Huế, ngày 20 tháng 11 năm 2014

Học viên

Nguyễn Tƣ Hậu

1

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU ..............................................................................................5

1. Lý do chọn đề tài ..............................................................................5

2. Ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn của đề tài .............................7

3. Tổng quan vấn đề nghiên cứu ..........................................................8

4. Đối tƣợng, khách thể và phạm vi nghiên cứu...................................14

5. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu .......................................................15

6. Câu hỏi nghiên cứu ..........................................................................16

7. Giả thuyết nghiên cứu .....................................................................16

8. Phƣơng pháp nghiên cứu .................................................................17

8.1. Phương pháp phân tích tài liệu .........................................................17

8.2. Phương pháp trưng cầu ý kiến..........................................................17

8.3. Phương pháp quan sát......................................................................20

8.4. Phương pháp phỏng vấn sâu ............................................................20

9. Khung phân tích ..............................................................................21

NỘI DUNG CHÍNH.............................................................................22

CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI .......22

1.1. Khái niệm công cụ của đề tài.........................................................22

1.1.1. Khái niệm nhận thức ....................................................................22

1.1.2. Khái niệm nhu cầu, mong muốn ....................................................23

1.1.3. Khái niệm kỹ năng, Kỹ năng mềm .................................................23

1.1.4. Khái niệm sinh viên ......................................................................26

1.2. Lý thuyết áp dụng .........................................................................26

1.2.1 Lý thuyết hành động xã hội của Max Weber (1864- 1920) ...............26

1.2.2. Lý thuyết xã hội hóa .....................................................................28

1.2.3. Lý thuyết nhu cầu của Abraham Maslow .......................................30

1.3. Yêu cầu về các kỹ năng cần thiết đối với ngƣời lao động trên thế

giới và ở Việt Nam ...............................................................................32

2

1.3.1. Trên thế giới ................................................................................32

1.3.2. Ở Việt Nam ..................................................................................36

1.4. Đặc điểm trƣờng Đại học Khoa học, Đại học Huế.........................40

CHƢƠNG 2: NHU CẦU HỌC TẬP KỸ NĂNG MỀM CỦA SINH

VIÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC, ĐẠI HỌC HUẾ ................42

2.1. Nhận thức của sinh viên về kỹ năng mềm .....................................43

2.1.1. Mức độ hiểu biết kỹ năng mềm của sinh viên .................................43

2.1.2. Nhận thức của sinh viên về mức độ quan trọng của kỹ năng mềm ...48

2.1.3. Nhận thức của sinh viên về sự cần thiết của kỹ năng mềm ..............51

2.2. Thực trạng nhu cầu học tập kỹ năng mềm của sinh viên ..............53

2.2.1. Nhu cầu của sinh viên về hình thức đào tạo và cách thức tổ chức lớp

học kỹ năng mềm ..................................................................................54

2.2.2. Nhu cầu của sinh viên về thời gian học tập kỹ năng mềm ...............60

2.2.3. Nhu cầu của sinh viên về nội dung và học phí khóa học kỹ năng mềm

.............................................................................................................63

CHƢƠNG 3: THỰC TRẠNG HỌC TẬP KỸ NĂNG MỀM CỦA SINH

VIÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC, ĐẠI HỌC HUẾ ................70

3.1. Cách thức sinh viên học tập kỹ năng mềm ....................................70

3.2. Đánh giá của sinh viên về mức độ đạt đƣợc kỹ năng mềm hiện tại

.............................................................................................................80

3.3. Những hạn chế trong học tập kỹ năng mềm của sinh viên ............88

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ .......................................................96

1. Kết luận............................................................................................96

2. Khuyến nghị .....................................................................................99

TÀI LIỆU THAM KHẢO....................................................................103

PHẦN PHỤ LỤC

3

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

1. Bộ Lao động thương binh và xã hội Bộ LĐTB&XH

2. Công tác xã hội CTXH

3. Kỹ năng mềm KNM

4. Kinh tế - xã hội KT-XH

5. Khoa học môi trường KHMT

6. Khoa học Tự nhiên KHTN

7. Khoa học Xã hội và Nhân văn KHXN-NV

8. Sinh viên SV

DANH MỤC HỘP

Ký hiệu Tên hộp Trang

Hộp 2.1 Cách hiểu của sinh viên về kỹ năng mềm 44

Hộp 3.1 Hạn chế trong hoạt động làm việc nhóm, thuyết trình của sinh viên

93

DANH MỤC CÁC BẢNG

Ký hiệu Tên bảng Trang

Bảng 1 Cơ cấu mẫu nghiên cứu 19

Bảng 2.1 Đánh giá của sinh viên về tầm quan trọng của kỹ năng mềm khi đi làm việc

49

Bảng 2.2 Mong muốn về số lượng sinh viên trong lớp học kỹ năng mềm

59

Bảng 2.3 Mong muốn của sinh viên về thời gian được đào tạo kỹ

năng mềm

62

Bảng 3.1 Tương quan giữa ngành học với đánh giá của sinh viên về mức độ sử dụng kỹ năng mềm trong học tập (đơn vị

tính: Điểm)

73

Bảng 3.2 Tương quan giữa năm học với đánh giá của sinh viên về mức độ sử dụng kỹ năng mềm trong học tập (đơn vị

tính: Điểm)

74

Bảng 3.3 Nơi sinh viên tham gia lớp học kỹ năng mềm 78

Bảng 3.4 Tương quan giữa ngành học với đánh giá của sinh viên về trình độ kỹ năng mềm hiện tại (đơn vị tính: Điểm)

84

Bảng 3.5 Tương quan giữa năm học với đánh giá của sinh viên về trình độ kỹ năng mềm hiện tại (đơn vị tính: Điểm)

86

4

DANH MỤC CÁC BIỂU

Ký hiệu Tên biểu đồ Trang

Biểu đồ 2.1 Các nguồn tiếp thu kỹ năng mềm của sinh viên 45

Biểu đồ 2.2 Nguồn thông tin ảnh hưởng nhiều nhất đến hiểu

biết của sinh viên về kỹ năng mềm

46

Biểu đồ 2.3 Đánh giá của sinh viên về mức độ quan trọng của

kỹ năng mềm ở Đại học

48

Biểu đồ 2.4 Lý do sinh viên cho rằng kỹ năng mềm quan trọng 49

Biểu đồ 2.5 Đánh giá của sinh viên về những kỹ năng cần thiết

khi học Đại học và khi đi làm

52

Biểu đồ 2.6 Nhà trường có nên đưa kỹ năng mềm vào chương

trình đào tạo

54

Biểu đồ 2.7 Mong muốn của sinh viên về hình thức đào tạo

KNM

55

Biểu đồ 2.8 Mong muốn của sinh viên về hình thức lớp học

KNM

57

Biểu đồ 2.9 Mong muốn của sinh viên về phương pháp giảng

dạy KNM

58

Biểu đồ 2.10 Nhu cầu của sinh viên về thời gian bắt đầu học tập

kỹ năng mềm

60

Biểu đồ 2.11 Các kỹ năng mềm sinh viên mong muốn học 64

Biểu đồ 2.12 Mong muốn của sinh viên về mức học phí khóa học

KNM (đơn vị tính tiền: ngàn vnd)

66

Biểu đồ 3.1 Cách thức sinh viên rèn luyện KNM thành thạo 71

Biểu đồ 3.2 Đánh giá của sinh viên về mức độ sử dụng kỹ năng

mềm trong học tập (đơn vị tính: Điểm)

72

Biểu đồ 3.3 Đánh giá của SV về sự thay đổi KNM so với trước

đây

80

Biểu đồ 3.4 Cơ sở để sinh viên xác định mình đã có KNM 81

Biểu đồ 3.5 Đánh giá của sinh viên về trình độ kỹ năng mềm

hiện tại (đơn vị tính: Điểm)

83

Biểu đồ 3.6 Những khó khăn khi sinh viên học tập kỹ năng

mềm

90

5

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Để thực hiện chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2011 – 2020, ngày

19/4/2011 Thủ tướng Chính phủ đã ban hành quyết định phê duyệt chiến

lược phát triển nhân lực Việt Nam thời kỳ 2011 – 2020. Một trong những

mục tiêu cụ thể của chiến lược phát triển nhân lực thời kỳ 2011 – 2020 là:

“Nhân lực Việt Nam hội đủ các yếu tố cần thiết về thái độ nghề nghiệp, năng

lực ứng xử (đạo đức, lương tâm nghề nghiệp, tác phong làm việc, kỷ luật lao

động, tinh thần hợp tác, tinh thần trách nhiệm, ý thức công dân…) và năng

động, tự lực cao, đáp ứng những yêu cầu đặt ra đối với người lao động

trong xã hội công nghiệp” [26, tr.2]. Như vậy, xét ở tầm vĩ mô, Đảng và Nhà

nước đã xác định rất rõ những yếu tố cần thiết của nguồn nhân lực nhằm đáp

ứng quá trình công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước và định hướng "Phát

triển và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng

cao là một đột phá chiến lược" [27, tr.12].

Tuy nhiên, thực tế cho thấy rằng: “người sử dụng lao động ở Việt

Nam vẫn đang vất vả tìm kiếm những người lao động phù hợp với mình.

Mặc dù thành tựu về biết đọc, viết và tính toán của người lao động Việt Nam

rất ấn tượng, nhiều công ty Việt Nam vẫn nói rằng họ gặp trở ngại đáng kể

trong hoạt động do khó tìm được những người lao động có kỹ năng phù hợp.

Phần lớn người sử dụng lao động nói rằng tuyển dụng lao động là công việc

khó khăn vì các ứng viên không có kỹ năng phù hợp (“thiếu hụt kỹ năng”),

hoặc vì sự khan hiếm người lao động trong một số ngành nghề (“thiếu hụt

người lao động có tay nghề” trong các ngành cụ thể). Khác với nhiều quốc

gia khác trên thế giới hiện nay, Việt Nam không gặp khó khăn về thiếu cầu

lao động. Người sử dụng lao động ở Việt Nam vẫn luôn tìm kiếm người lao

động, nhưng họ không thể tìm thấy người lao động phù hợp với kỹ năng họ

cần” [32, Tr.3].

6

Báo cáo phát triển Việt Nam 2014 của Ngân hàng thế giới cũng đã chỉ

ra rằng: “việc trang bị cho người lao động những kỹ năng cần thiết sẽ là một

phần quan trọng trong những nỗ lực của Việt Nam để tăng tốc độ tăng

trưởng kinh tế và tiếp tục tiến trình hiện đại hóa nền kinh tế trong thập kỷ tới

và xa hơn nữa” [32, Tr.3].

Ở Việt Nam hiện nay để đáp ứng sự phát triển KT-XH, hệ thống giáo

dục Đại học đã có những thay đổi đáng kể về chất và lượng. “Tuy nhiên, bên

cạnh những thành tựu, giáo dục Đại học vẫn còn tồn tại nhiều vấn đề bất

cập liên quan tới chất lượng giáo dục mà nguyên nhân chủ yếu do Việt Nam

chưa có được một công cụ giám sát, đánh giá chất lượng giáo dục Đại học

mang tính phổ quát và được thừa nhận rộng rãi. Khi chất lượng đào tạo của

giáo dục Đại học đang bỏ ngỏ thì vấn đề về đầu ra ở bậc đại học càng nhận

được sự quan tâm của dư luận xã hội” [16, tr.1].

Có một thực trạng khá phổ biến đó là phần lớn sinh viên sau khi ra

trường phải đối mặt với tình trạng thất nghiệp hoặc rất khó khăn khi tìm việc

làm bởi không đáp ứng được yêu cầu của nhà tuyển dụng. Vậy vấn đề đặt ra

ở đây là làm thế nào để sinh viên sau khi ra trường thích ứng nhanh với môi

trường công việc và có thể vận dụng tốt các kiến thức chuyên ngành đã được

học. Đây là điều mà không những chính bản thân sinh viên cần phải quan

tâm khi đang ngồi trên giảng đường mà còn đòi hỏi sự quan tâm của các cơ

sở đào tạo. Bởi vì, việc làm của sinh viên (SV) sau khi tốt nghiệp là một

trong những chỉ báo quan trọng để đánh giá chất lượng hoạt động đào tạo

của các trường Đại học.

Ngày nay, để đáp ứng yêu cầu công việc thì bên cạnh tiêu chí kiến thức

chuyên môn thì tiêu chí kỹ năng mềm (KNM) được các nhà tuyển dụng đặc

biệt quan tâm ở các ứng viên. “Tuy nhiên trình độ thực tế KNM của sinh viên

chưa đáp ứng yêu cầu nhà tuyển dụng. Khả năng đáp ứng những đòi hỏi của

7

công việc, giao dịch của đa số sinh viên tốt nghiệp đại học còn hết sức hạn

chế” [1]. Nắm bắt được nhu cầu thực tế của thị trường lao động và yêu cầu

của Bộ giáo dục một số trường Đại học trong cả nước đã triển khai việc đào

tạo KNM cho sinh viên như: Đại học Quốc gia Hà Nội và các trường Đại

học ở khu vực miền Nam. Tuy nhiên, Đại học Huế chưa triển khai đào tạo

chính thức KNM cho sinh viên các trường thành viên. Vì vậy câu hỏi được

đặt ra: Tại trường Đại học Khoa học, Đại học Huế, sinh viên hiện nay trang

bị KNM như thế nào và bằng cách nào? Họ có nhận thức như thế nào về tầm

quan trọng của KNM? Trình độ KNM hiện tại của sinh viên ra sao? Nhận

thức được vấn đề này, tác giả đã chọn đề tài “Nhu cầu và thực trạng học

tập kỹ năng mềm của sinh viên trường Đại học Khoa học, Đại học Huế

hiện nay” làm đề tài nghiên cứu luận văn thạc sĩ.

2. Ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn của đề tài

Ý nghĩa khoa học

Nghiên cứu này được tiến hành thông qua việc vận dụng một số khái

niệm, lý thuyết như: lý thuyết hành động xã hội của M. Weber, lý thuyết nhu

cầu của Abraham Maslow, lý thuyết xã hội hóa; khái niệm nhu cầu, nhận

thức, kỹ năng mềm, … để làm rõ một vấn đề xã hội học giáo dục đó là việc

tìm hiểu nhu cầu và thực trạng học tập kỹ năng mềm của sinh viên. Chính vì

vậy, kết quả nghiên cứu của đề tài được coi như là một luận chứng góp phần

làm sáng tỏ hơn cho những lý thuyết đó.

Đề tài góp phần bổ sung tài liệu, làm phong phú hơn những nghiên

cứu về kỹ năng mềm của sinh viên. Đồng thời, những kết quả nghiên cứu

của đề tài có thể được dùng làm tài liệu tham khảo cho các cá nhân, tổ chức

quan tâm khi nghiên cứu về kỹ năng mềm của sinh viên.

Ý nghĩa thực tiễn

Nghiên cứu được thực hiện không những nhằm chỉ ra nhận thức của

sinh viên về vai trò của kỹ năng mềm và nhu cầu của họ về việc học tập kỹ

8

năng mềm mà còn mô tả thực trạng sử dụng kỹ năng mềm trong học tập và

trình độ KNM của sinh viên. Vì vậy, kết quả nghiên cứu sẽ góp phần nâng

cao nhận thức của sinh viên, giảng viên và Nhà trường về vấn đề này. Đồng

thời, trên cơ sở thực trạng đề tài đề xuất các khuyến nghị nhằm góp phần

nâng cao việc học tập kỹ năng mềm của sinh viên.

3. Tổng quan vấn đề nghiên cứu

Kỹ năng mềm là một thuật ngữ mới được quan tâm trong vài năm trở

lại đây. Đặc biệt, trong bối cảnh sinh viên ra trường gặp khó khăn trong việc

tiếp cận thị trường lao động. Có một nghịch lý là hằng năm tỉ lệ sinh viên tốt

nghiệp ra trường rất cao, nhu cầu của nhà tuyển dụng về nguồn nhân lực này

cũng rất lớn nhưng tỉ lệ sinh viên thất nghiệp và làm không đúng ngành nghề

được đào tạo rất cao. Dư luận xã hội cố gắng lý giải nguyên nhân của thực

trạng trên và nhận thấy rằng sinh viên chưa đáp ứng được các yêu cầu của

nhà tuyển dụng/ người sử dụng lao động. Và các nhà tuyển dụng lên tiếng về

lý do sinh viên chưa đáp ứng được yêu cầu của họ không phải thuộc về trình

độ chuyên môn đã được đào tạo mà chủ yếu là những yếu tố thuộc về kỹ

năng mềm của sinh viên. Chính vì vậy chủ đề về kỹ năng mềm của sinh viên

đã được đưa ra mổ xẻ, phân tích dưới nhiều cách tiếp cận khác nhau của các

nhà nghiên cứu, nhà tuyển dụng, nhà giáo dục…và của chính sinh viên trên

các diễn đàn, báo điện tử và tạp chí khoa học trong thời gian gần đây.

Nghiên cứu nước ngoài

Trên các thư viện trực tuyến của một số tạp chí Quốc tế đã đăng tải

một số bài viết của các giảng viên Đại học và các nhà giáo dục. Các bài viết

đều bàn tới định nghĩa cũng như tầm quan trọng của kỹ năng mềm đối với

sinh viên.

Bài viết: “The Importance of Soft Skills: Education beyond academic

knowledge” (Tầm quan trọng của kỹ năng mềm: học thức nằm ngoài kiến

thức giáo khoa) đăng trên Journal of Language and Communication của

9

Bernd Schulz (2008) đã bàn về khái niệm kỹ năng mềm và tầm quan trọng

của kỹ năng mềm trong đời sống sinh viên cả trong lẫn ngoài trường học. Đó

là cách mà các kỹ năng mềm bổ sung cho các kỹ năng cứng, hay còn gọi là

các yêu cầu chuyên môn của công việc mà sinh viên được đào tạo để thực

hiện. Bài viết khuyến khích các nhà giáo dục có trách nhiệm hơn đối với

việc đào tạo kỹ năng mềm, vì trong cuộc sống sinh viên, các nhà giáo dục

chính là người quyết định đến việc phát triển kỹ nằng mềm. Kết hợp đào tạo

kỹ năng mềm với các khóa học chuyên ngành là một cách hiệu quả và hợp lý

nhằm tạo ra một phương pháp giảng dạy vừa hấp dẫn về nội dung vừa nâng

cao kỹ năng mềm [36].

Cũng quan tâm đến vai trò của kỹ năng mềm đối với sinh viên, bài

viết: “Need and Importance of soft skills in students”, (Sự cần thiết và tầm

quan trọng của các KNM đối với sinh viên) đăng trên Journal of Literature,

culture and Media studies của tác giả S. Mangala Ethaiya Rani (2010) cho

rằng kỹ năng mềm được biết đến với tên gọi khác là “trí thông minh cảm

xúc” đóng góp 85% thành công của một cá nhân và khẳng định kỹ năng

mềm sẽ giúp sinh viên tăng cơ hội việc làm của họ và đối mặt với những

thách thức ở thời điểm hiện tại. Bên cạnh đó, tác giả cũng đưa ra nhận định

kỹ năng mềm sẽ giúp phát triển tiềm năng con người và việc đào tạo kỹ năng

mềm bao gồm việc giảng dạy, đóng vai, hỏi đáp và rất nhiều khóa học cần

sự tham gia khác. Trong đó, trọng tâm của việc học là hành động [34].

Bài viết: “Importance of soft skills in students’ life” (tầm quan trọng

của kỹ năng mềm trong đời sống sinh viên) đăng trên Cyber Literature: The

International Online Journal của Sharayu Potnis (2013). Bài viết bàn về định

nghĩa và tầm quan trọng của các kỹ năng mềm nhằm bắt kịp nhu cầu phát

triển trong cuộc sống hiện đại của một sinh viên. Tác giả khẳng định, rất khó

để trả lời câu hỏi căn bản “Kỹ năng mềm chính xác là gì”. Và, mặc dù tầm

quan trọng của các kỹ năng mềm đã tăng lên trong những năm gần đây,

10

chương trình học của các sinh viên vẫn nhấn mạnh vào các kỹ năng cứng, bỏ

qua các kỹ năng cơ bản như kỹ năng giao tiếp, kỹ năng lãnh đạo, kỹ năng

thuyết trình, kỹ năng giải quyết tình huống, khả năng làm việc nhóm, kỹ

năng đàm phán, quản lý thời gian…. Sự thiếu sót này, thật kỳ lạ, có cả trong

lĩnh vực nhân văn. Bên cạnh việc trình bày một số kỹ năng: kỹ năng giao

tiếp, kỹ năng lãnh đạo, kỹ năng đàm phán, quản lý thời gian. Tác giả còn đề

cập đến trách nhiệm của các nhà giáo dục là phải đưa kỹ năng mềm vào

chương trình giảng dạy và các giáo viên cũng cần phải có những phẩm chất,

kỹ năng mềm này [35].

Như vậy, nhìn chung tất cả các bài viết trên đều khẳng định tầm quan

trọng của kỹ năng mềm đối với sinh viên kể cả trong học tập lẫn trong cuộc

sống. Kỹ năng mềm không chỉ giúp sinh viên tăng cơ hội việc làm sau khi

tốt nghiệp, giúp họ thành công hơn trong sự nghiệp mà còn hoàn thiện nhân

cách của mỗi cá nhân. Bên cạnh đó, các bài viết đều đề cập đến vai trò của

giảng viên, các nhà giáo dục trong việc đào tạo kỹ năng mềm cho sinh viên

với nhiều cách thức khác nhau. Một trong những phương pháp hiệu quả là

kết hợp đào tạo kỹ năng mềm với các khóa học chuyên ngành. Tuy nhiên,

trong giới hạn các tài liệu mà tác giả có thể tiếp cận được chưa có nghiên

cứu nào đánh giá nhu cầu và thực trạng kỹ năng mềm của sinh viên.

Nghiên cứu trong nước

+ Những nghiên cứu về yêu cầu của nhà tuyển dụng đối với KNM của

sinh viên

Bài viết: “Những kỹ năng mềm giúp sinh viên mới ra trường thuyết

phục nhà tuyển dụng” của Nguyễn Bá Dương trong hội thảo doanh nghiệp

của trường Đại học Lạc Hồng, đã chỉ ra trong thực tiễn, điều mà các bạn sinh

viên mới ra trường cần có để được các nhà tuyển dụng mời vào làm việc là

bạn hãy thể hiện được khả năng của mình chỉ trong vài phút ít ỏi tiếp xúc với

phỏng vấn viên. Điều quan trọng quyết định bạn có được chọn hay không là

11

những kiến thức chuyên môn, kỹ năng nghiệp vụ mà bạn đã gặt hái được

trên giảng đường Đại học. Bên cạnh đó thì chìa khóa giúp bạn mở ra cánh

cửa thành công và vượt qua những ứng viên khác chính là kỹ năng mềm, kỹ

năng này sẽ giúp bạn phát huy hết những kiến thức chuyên môn và kỹ năng

nghiệp vụ để nhà tuyển dụng thấy rằng bạn xứng đáng được tuyển dụng. Tác

giả cũng đã đưa ra một số kỹ năng mềm: Khả năng thích nghi nhanh, Nhún

nhường và nhẫn nại, Cập nhật thông tin, Tự quản thời gian, Nói trước công

chúng, Kỹ năng xử trí xung đột, Kỹ năng truyền đạt thông tin, Kỹ năng về

máy móc công nghệ, Khả năng lãnh đạo, Khả năng làm việc nhóm, Khả

năng làm việc độc lập [3].

Bài viết: “Cải thiện kỹ năng mềm cho sinh viên: hãy trao cho các em cơ

hội” của TS. Vũ Thế Dũng- Đại học Bách Khoa thành phố HCM đã đề cập

đến sự cần thiết phải bổ sung các kỹ năng mềm trong chương trình đào tạo

dựa trên cơ sở các cuộc nghiên cứu, khảo sát thực tế. Cụ thể, nhu câu bưc

thiêt cân đươc bô sung cac ky năng mêm (soft skills ) là kết quả thống nhất

đươc chi ra tư ba nghiên cưu đôc lâp đươc thưc hiên gân đây cua Khoa Quan

Lý Công Nghiệp (Đai Hoc Bach Khoa Tp .HCM) vê yêu câu cua doanh

nghiêp đôi vơ i sinh viên mơi tôt nghiêp (nghiên cưu cac giam đôc / trương

phòng nhân sự của các doanh nghiệp ), nhu câu đươc đao tao cua sinh viên

săp hoăc mơi tôt nghiêp (nghiên cưu cac sinh viên ) và nghiên cứu khách

quan vê cac yêu câu tu yên dung sinh viên mơi tôt nghiêp đăng tai trên cac

báo (nghiên cưu nôi dung – content analysis thưc hiên trên 300 mâu quang

cáo tuyển dụng trên các báo/ tạp chí lớn). Trong đo nôi bât yêu câu vê cac ky

năng như : truyên thông (nói, viêt, trình bày , thuyêt phuc ), làm việc nhóm ,

giao tiêp , tìm kiếm thông tin , giải quyết vấn đề , phân tich va tô chưc công

viêc bên canh cac ky năng đa trơ thanh đương nhiên phai co như ngoai ngư

và tin học [2].

12

13

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Phạm Văn Dũng (2012), Kỹ năng và thái độ của sinh viên tốt nghiệp thực

trạng và một số giải pháp, http://www.uef.edu.vn/tin-uef/ky-yeu-hoi-thao-

huan-luyen-ky-nang-va-thai-do-tao-dung-hanh-trang-vung-chac-cho-sv-vao-

doi-118, 25/11/2012

2. Nguyễn Thế Dũng (2009), Cải thiện kỹ năng mềm cho sinh viên: hãy trao

cho các em cơ hội, http://www.oisp.hcmut.edu.vncai-thien-ky-nang-mem-cho-

sinh-vien.html, 7/8/2009

3. Nguyễn Bá Dương (2012), Những kỹ năng mềm giúp sinh viên mới ra trường

thuyết phục nhà tuyển dụng, http://www.lhu.edu.vn, 6/10/2012

4. Đại học Quốc gia Hà Nội (2010), Hướng dẫn Xây dựng và hoàn thiện

chương trình đào tạo theo chuẩn đầu ra ở Đại học Quốc gia Hà Nội, số

3109/HD – ĐHQGHN ngày 29/10/2010

5. Đại học Quốc gia Hà Nội (2011), Hệ thống văn bản quy phạm và một số thủ

tục hành chính ở Đại học Quốc gia Hà Nội, trang 243-245

6. Đại học Quốc gia Hà Nội (2011), Hệ thống văn bản quy phạm và một số thủ

tục hành chính ở Đại học Quốc gia Hà Nội, trang 246-248

7. Bùi Trọng Giao, Kỹ năng là gì ?, http://csvtsnt.ning.com/forum/topics/ky-

nang-la-gi, 13/1/2012

8. Hoàng Văn Hành, Nguyên Vũ (2003), Từ điển tiếng Việt, Nxb Từ điển Bách

Khoa, Hà Nội

9. Hồng Hạnh, Vì sao có tới 72.000 cử nhân thất nghiệp?, Báo điện tử dân trí,

http://dantri.com.vn/giao-duc-khuyen-hoc/vi-sao-co-toi-72000-cu-nhan-that-

nghiep-854404.htm, 26/3/2014

10. Nguyễn Hoàng, Nhu cầu, mong muốn và yêu cầu,

http://dizus.blogspot.com/2009/10/blog-post.html, 11/10/2009

11. Phạm Thị Lan Hương và Lê Thị Thương (2012), Sinh viên với kỹ năng

mềm: nhận thức, mong muốn và các yếu tố tác động đến việc học kỹ năng mềm

của sinh viên hiện nay, tiểu luận môn học, trường ĐHKHXH&NV, ĐHQGHN

14

12. Trần Đăng Khoa, Kỹ năng sống và kỹ năng mềm là gì?

http://trandangkhoa.vn/ky-nang-song-ky-nang-mem/, 9/3/2011

13. A.I. Krapvtrenco, Chuyên đề Xã hội hóa và giáo dục (bản dịch Nguyễn Thị

Thu Hà), thư viện Khoa Xã hội học, ĐH KHXH & NV

14. Đinh Thị Phương Liên, Đặng Thị Phương Thảo, Nguyễn Thị Lan (2010),

Khảo sát kỹ năng mềm của sinh viên trường Đại học Thương Mại Hà Nội hiện

nay, Đề tài nghiên cứu khoa học sinh viên cấp trường Đại học Thương Mại Hà

Nội

15. Thanh Như, Kỹ năng sống-người lớn cũng cần, http://dantri.com.vn/giao-

duc-khuyen-hoc/ky-nang-song-nguoi-lon-cung-can, 22/3/2012

16. Nguyễn Thanh Ngọc (2012), Yêu cầu của nhà tuyển dụng về những kĩ năng

cơ bản đối với sinh viên tốt nghiệp Đại học, Tóm tắt luận văn thạc sĩ chuyên

ngành Xã hội học, ĐH KHXH & NV, ĐHQGHN

17. Nguyễn Thị Oanh (2005), Kỹ năng sống cho tuổi vị thành niên, NXB Trẻ,

TPHCM

18. Phân biệt kỹ năng mềm và kỹ năng cứng, http://www.hocduong.vn/Phan-

biet-Ky-nang-mem-va-Ky-nang-cung, 23/5/2013

19. Vũ Hào Quang (1997), Về lý thuyết hành động xã hội của M.Weber, tạp chí

Xã hội học, số 1, tr.92-98

20. Lê Hoàng Quân (2012), Phát triển kỹ năng mềm (Soft Skills) cho sinh viên,

http://www.uef.edu.vn/tin-uef/ky-yeu-hoi-thao-huan-luyen-ky-nang-va-thai-do-

tao-dung-hanh-trang-vung-chac-cho-sv-vao-doi-118, 25/11/2012

21. Phạm Văn Quyết, Nguyễn Quý Thanh (2001), Phương pháp nghiên cứu xã

hội học, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội

22. Huỳnh Văn Sơn (2012), Thực trạng kỹ năng mềm của sinh viên đại học Sư

Pham, Tạp chí khoa học và công nghệ- Đại học Đà Nẵng, số 11 (60) quyển 1,

tr. 93-98

23. Nguyễn Văn Tường (2010), chuyên đề Tâm lý học nhận thức,

http://www.academia.edu, 06/06/2010

24. Tâm Việt Huế, http://tamviethue.com/, truy cập ngày 30/11/2014

15

25. Hoàng Anh Thắng, Kỹ năng mềm trong học sinh – sinh viên không thể học

đại trà, http://www.baomoi.com/Ky-nang-mem-trong-hoc-sinh--sinh-vien-

Khong-the-hoc-dai-tra/59/8348598.epi, 26/4/2012

26. Thủ tướng chính phủ (2011), Quyết định phê duyệt chiến lược phát triển

nhân lực Việt Nam thời kỳ 2011 – 2020, số 579/QĐ-TTg ngày 19/4/2011, Cổng

thông tin điện tử chính phủ, http://chinhphu.vn/portal, 20/4/2011

27. Thủ tướng chính phủ (2011), Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội Việt

Nam thời kỳ 2011 – 2020, Cổng thông tin điện tử chính phủ,

http://chinhphu.vn/portal, 4/3/2011

28. Thư viện Wikipedia, Kỹ năng sống, http://vi.wikipedia.org/wiki, 12/3/2013

29. Thư viện Wikipedia, Kỹ năng mềm, http://vi.wikipedia.org/wiki, 2/10/2013

30. Trường Đại học Khoa học Huế, Giới thiệu trường,

http://www.husc.edu.vn/, ngày truy cập 30/7/2014

31. Phan Quốc Việt, Nguyễn Huy Hoàng, Top 10 kỹ năng mềm thiết yếu để

thành đạt, http://www.tamviet.edu.vn/Desktop.aspx/Content/Bao-chi-Tam-

Viet/Top_10_Ky_nang_mem_thiet_yeu_de_thanh_dat/, 10/9/2009

32. Worldbank (2014), Báo cáo phát triển Việt Nam 2014, Phát triển kỹ năng:

Xây dựng lực lượng lao động cho một nền kinh tế thị trường hiện đại ở Việt

Nam, Trung tâm thông tin phát triển Việt Nam, Hà Nội

33. Maslow (1943), A Theory of Human Motivation đăng trên tạp chí

Psychological Review, Vol 50, pg 370-396

34. S. Mangala Ethaiya Rani (2010), “Need and Importance of soft skills in

students”, Journal of Literature, culture and Media studies, ISSN: 0974-7192,

Vol.-II 3 Jan-June (Summer) 2010, pg 1-6

35. Sharayu Potnis (2013), “Importance of soft skills in students’ life”, Cyber

Literature: The International Online Journal; ISSN: 0972-0901 Volume:6

Issue:1, June 2013, pg 57-65

36. Bernd Schulz (2008), “The Importance of Soft Skills: Education beyond

academic knowledge”, Journal of Language and Communication, June 2008,

Pg 146-154