nhungbanvantdtnb200305final

7/31/2019 NhungBanVanTDTNB200305Final

1/333


2/333

2 Li ni u ca Hans Joachim Klimkeit

Nh ng bn vn cn bn caPHT GIO TNH (ADi )

NHT BNQuellentext des japanischen

Amida-Buddhismus

Nguyn tc c Ng : Christian SteineckThch Nh in: dch t bn ting c ra ting Vit

c so snh v i ting Nht

Cha Vin Gic, Hannover, c Qucv Qu Pht T u Chu, c Chu, MChu

n hnh, 2012


3/333

Mc Lc

1 Li ni u ca Hans Joachim Klimkeit ............................................ 52 Dn nhp ............................................................................................. 9

2.1 Ni dung v ssp t ca tc phm ny ........................................... 92.2 Shnh thnh Pht Gio Tnh tin v Trung Quc ........... 122.3 Pht Gio Tnh Nht Bn ......................................................... 23

2.3.1 Khi u ca c tin ni Pht A Di trong khun khcanhng Tng phi khc ................................................................................ 232.3.2 Hon cnh lch sca spht trin dn n chiu h ng mt nim

tin c lp ................................................................................................... 272.3.3 Php Nhin sbt u ca Pht Gio Tnh ti Nht Bn ... 292.3.4 Thn Loan - vic hon thin gio l m i ..................................... 362.3.5 Nht Bin slnh hi ca nim tin ca qun chng ................ 41

3 Nhng bn vn dch (tting Nht sang ting c) ......................... 453.1 Php Nhin ........................................................................................ 45

3.1.1 Bn tn iu (mt bn vn kh i thnh) ......................................... 453.1.2 ngha ct yu ca ba b kinh cn bn Sanbukytaii ................ 47

3.2 THN LOAN ................................................................................... 833.2.1 Chnh Tn nim Pht k(Shoshin Nembutsu ge) ........................ 833.2.2 Gii thch nhng cu chnh trong yuishinsh(Duy Tn Sao).... 923.2.3 Gio, Hnh, Tn, Chng. Mt vi on tuyn chn tGio, Hnh,Tn, Chng (Kygyshinsh) ................................................................... 115

3.3 Duy Vin ......................................................................................... 2133.3.1 Thn D Sao ............................................................................... 213

3.4 Thch Lin Nh (Shaku Rennyo 1415-1499) .................................. 2693.4.1 Phn ktip ............................................................................... 2693.4.2 L i cui ...................................................................................... 270

3.4.3 L i ph: ..................................................................................... 2763.5 Nht Bin ........................................................................................ 2793.5.1 Trl i vcu hi ca ngi em gi t ng qun Saiong ........... 2793.5.2 Tr l i cu hi cho v quan ca c vua tr c v v tu s Tsuchimikado ........................................................................................... 2803.5.3 Trli cho Tng qun Tonoben khi c hi vvic nim Phtm ti c an lc. .................................................................................... 2803.5.4 L i dy c vit cho mt t ng qun vvn ti sanh. ....... 2813.5.5 Trl i cho v Tng s Kogan, vit trl i vvic nim Pht m

tm c an lc. ........................................................................................ 282


4/333


3.5.6 Trli cho Thnh Nhn Shinnen Yokawa trn ni T DuthucKyoto. ................................................................................................... 2833.5.7 L i dy vit cho ng i hi vs tht sau cnh ca vvic nimPht ................................................................................................... 2853.5.8 L i dy vit trl i nhng ng i hi vcnh ca ca stht. ... 2853.5.9 L i dy c vit trli ng i hc tr b bnh nh. .................. 2863.5.10 Cui cng li l i dy sau rt (chp li bi ngi t, Shokai) .

................................................................................................... 2874 Tng............................................................................................. 289

4.1 nh ngha v gii thch .................................................................. 2894.2 Danh t v t c hiu ....................................................................... 309

5 L i cui sch ................................................................................... 3136 Th g i ............................................................................................ 319

6.1 Th gi ng Gim c xut bn Harrassowitz ............................... 3196.2 Brief an Herrn Vorsitzenden des Harrassowitz Verlag ................... 3216.3 Brief an Herrn Christian Steineck ................................................... 323

6.3.1 Th ng ca nh xut bn .................................................... 3246.3.2 Th ng c dch ra ting Vit .......................................... 325

7 Cng Mt Tc Gi........................................................................... 327

8 Danh Schn tng NBVCB Tnh Tng Nht Bn .................... 331


5/333

1 Li ni u ca Hans Joachim KlimkeitNhng Tn Gio v i lng nhn t khngthuc vThin

Cha Gio s m c nhng nh khoa hc vTn Gio ca phng Tych theodi, c bit v song song v i vic cicch t duy ca Sola Gratia (ch cn nhn i) v Sola Fide (ch qua nim tin), c c bit ng ch . Cng nh vy, Rudolf

Otto trong quyn sch ca ng ta nhan l Tn Gio v i lngnhn t ca n v ThinCha Gio (Gotha xut bn nm1930) theo chiu h ng ca n Gio, lng nhn t l imchnh c cp n, m cn c xem lscnh tranhtrng yu ca Thin Cha Gio. Ngay c hc tr ca Otto lGustav Mensching cng sn sng da vo to thnh tcphm Tn Gio vhin t ng Tn Gio. Mt smiu tthu ov hin tng kia, c cu k l v nh lut ca cuc sng(Stuttgart 1959), thm vo gia im hnh hc i hi vthnh cu ca Tn Gio phn bit vi nhau v cui cngng kli v s khm ph ca Otto v Tn Gio v i lngnhn tVisnu ca n ; tuy vy cng nh Pht Gio Tnh ca Nht Bn c ng ta vit mt bi v Luther v Pht ADi (1936) v ng cng to ra nhiu ti trong nhngbui ging cng nh sthc hnh ca ng. Tuy vy nhng bivit cn bn ca Tnh Tng Nht Bn, do Php Nhin snglp Tng Tnh , m Thn Loan lp li thnh Tnh Chn Tng v Nht Bin ly lm cn bn ca Th i Tngiv i nhng c gi ng i c rt kh tm n c. Nhng ngunti liu quan trng cho n nay ch l nhng dch phm ca Hans


6/333


Haas, (c Pht A Di ni quy ng ng ca chng ta)(Gttingen 1910)nhngvn cn mang hnh thc ngn ng c

im ting c ca Luther. Hans Haas, ng i truyn gio NhtBn thu y cng n lc ti a chocng vic dch thut. Th theo s tht ny lun lun l ti c p li trong snghincu vkhoa hc tn gio. Chnh s lp li ny chng minhc tnh ngtin cy ca ting Nht v nhng nh khoa hc v Tn Gio cn sdch gii m i cho nhng bi vn quan trng. S xc tny v th c m by, c th tm thy nh Nht Bnhc trtui Christian Steineck qua vic hon thnh cng tc ny;chnh c mun ca ng ta v trong hon cnh c th, tc phmny c ra i. Hi Lin Hip Vn Ha Nht Bn - c tiKln sn sng ti tr cho vic dch thut v inn. Khng ch i v i dch gim tacn cm nchung cHi cho cng trnhthc hin vic ny. Ngoi ra tc phm ca Haas cngcn nhngbn dch khc vTnh ; nhngcn cho thy rng s thu thpbi v trnh by ny c tnh cch tiu biu ca mt tc phm.Khng nhng ch ring cho vic dch thut m Christian Steineckcn tuyn chn nhng bn vnna. V i ng ta nhng bi no cnth bnh lun v ng nghin cu qua sdn nhp tng thvv tr lch sTn Gio ca 3 tng phi Tnh trong s pht trinca o Pht. ng ta cng cp n nhng ngi i tr cPhp Nhin, Thn Loan v Nht Bin ti Trung Quc vnh vy tm l c mt chng vlch sTn Giong Nam Chu c cho thy, m thng th ng ch c nhng nh chuynmn mi tm n c. Bn dch ting c ny cn thit cho vicnghin cu quc tvPht Gio Tnh . Nhng tc phm nh

s nghin cu ca Alfred Bloom, Shinras Gospel of Pure Grace


7/333

Nh ng bn vn cn bn Tnh Tng Nht Bn 7

(Tucson, Arizona 1968) hoc ca Martin Kraatz c xutbn. Bi ging Joachim Wach ca Takeo Ashizu v Shizuteru

Ueda v Luther v Thn Loan Eckhart v Thin (Kln 1989),ch ni ln hai tiu , chng minh cho s tip tc hng th cangnh vkhi nim ca ti liu ny. Tuy vy nhng c givuithch vkhoa hc Tn Gio tng qut cngs c c iu l ich qua li dch m i m ng tin t ng vting Nht.

Bonn, thng 9 nm 1996

Hans-Joachim Klimkeit


8/333



9/333

2 Dn nhp 2.1 Ni dung v s sp t ca tc phm ny

Tc phm ny nhm mc chgip b tc cho s thiu thn,m cho n nay nhng ti liu ct yu thuc v tn ng ng l nnht ca Pht Gio Nht Bn thuc Tnh Gio vn cha c phbin hoc ch nm hnh thc ni ting c c xa.

y l nhng bn dch gi i thiu nhng t t ng quan trngca nhng v sng Tca ba tng phi Tnh Nht Bn. V i nh ny, tiu sv i nhng bi cnh pha sau nhng vn bn nyphi c lm sng t; cho nn chng th 2 v chng th3s gi i thiu v vic truyn tha Tnh gio t n nTrung Hoa ri n Nht Bn cng v i s bin i s c gi i

thiu ngn.Hnh thc tuyn chn nhng bi vnch c gi i hn, m li

yu cu c s ton ho th qu l iu v vng. Mc ch caquyn sch ny l phbin nhng ti liu trnh by vnhiumt ca gio l b tc cho nhau. Nh vy nhng im chnhyu khc nhau vni dung ca nhng bn vn, cng nhnhng

loi bi i din khc c quan tm. Bn cnh nhng tcphm hn lm nh thbt ca Thn Loan vGio, Hnh, Tn,Chng cng s c tr thnh i chng ha v nhng l thcng c gii by. y l mt trong nhng iu ct yu vs thnh tu ca Pht Gio Tnh , v truyn b n v i qunchng v tm cch lm cho hhiu c gio l Pht Gio.


10/333

10 Dn nhp

S sp t gp nht tng im mt:

Ch yu ca bi vn u tin l l i dy cui cng ca v

sng TTnh Tng, Ngi Php Nhin (1133 1212); trongyl i dy ca Ngi c tm l c li.

Bi vnth hai tam b kinh i shiu r 3 kinh ny quaNgi Php Nhin v xy dng c tng thvnim tnknh c Di (Xem chng tip sau).

Bi vnth ba l Chnh tn nim Pht k xut x t t ca Ngi Php Nhin l Thn Loan (1173 1262);ng i chquantrng nht trong nim tin ny. Ngi chochng ta mt ci nhntng th v truyn thng ca Tnh ng th i gio lcngcha ng mt lun ring bit ti quan trng.

Bi vnth t c a ra l quyn Duy Tn Sao vn ch

vi u theo s bnh lun ca Thn Loan vit chung thnhDuy Tn Sao l mt nghthut ngth i. Trn thc t, ylnhng on vn trch dn ca Thn Loan gii thch vnhngim chnh v khi nim vgio l ca Ngi trong nhng ch gin n cho nhng tn chng c kin thc cao.

Bi vnth nm chyu l tc phm chnh ca Thn Loan v

Gio, Hnh, Tn, Chng v bi vnny v vy v i phm vi tol n kia ch trch on a ra. Ni nhng iu chnh yu caThn Loan c tr ch ra gii thchr rng hn. Trong khiphn l n nhng ngun c trch dn l s h p thc ha quanim ca Ngi v ch nhng tr ng h p tuyn chn quan trngmi c dch ra.


11/333


Bi vnth su l quyn Thn D Sao, kh i ngun t t ca Ngi Thn Loan l Duy Vin. trong mt vi im c th

- ngha l stht, ly t nhng l i dy sai khc ca Thn Loan c sa i li. iu ny cho thy rng nhng skh hiu kia ichung v i nim tin m i vsaunh thno?

on cui ca phn sutp l nhng th t v l i dy cuicng do Nht Bin (1239-1289), sng T ca Th i Tng gomli. Ni trnh by nhng im khc nhau vnhng l i dy

ca Chi nhnh ny vtruyn thng Tnh ca Nht Bn.hon thnh tc phm ny nnlu trong l i ta v i mc

ch dn nhp, vo nhng bn vn v phi hiu rng n khngphi l s nghin cu ring thuc v lnh vc khoa hc, v vykhng c phn ghi ch. Trong phn dch thut ca ghi ch v imc ch chnh l gii thch nhng khi nim khng n gin cho nhng ng i khng phi l nhng nh Pht hc hoc ngay c nhng ng i khng phi l Nht Bn hc c thhiu c vnbn. Nu tho lun mt cch rng ri tip tc tham cu thmnhng bi v khc th khun khca quyn sch squ mc; chonn rt tic l phi c b i. Nhng danh tchuyn mn cbsung v i sgii thch bng tng cui quyn sch ny; bao

gm nhng danh tgc Nht ng cng nh cch phin m.Sghi m nhng chNht c thc hin qua cch Hepburn

(chLa M). V l do k thut nn du ngang phi thay thbngdu hiu ^. Nhng ch Hn c vit li theo li phin m(Bnh m) v nhng ch n th theo cch thng dng trongn hc. ni mt vi danh t chnh (Ein Herz,


12/333

12 Dn nhp

Urspr ngliches Gelbnis) cc tnh t c vit l n u nhn mnh y l mt khi nim v ngha ca n.

2.2 S hnh thnh Pht Gio Tnh ti n vTrung QucKh i nguyn ca s tn ngng c Pht A Di xut pht

n . c bit bn cnh c Pht lch sThch Ca (Khong450 - khong 370 tr c Ty Lch) ngay nhtheo truyn thngTiu Tha cn bit n c Pht Nhin ng (Dipankara)nh lv Pht th i qu kh v c Pht Di Lc sl v Pht n th gi i ny trong tng lai. c bit rng mi mt khong th igian nh vy ch c mt v Pht hin thn trong thgi i ny. V sau ny trong khun khca Pht Gio i Tha c pht trin,d i ci nhn v i nhiu v tr trong nhiu thgii, c m rng ra v bin phng khng cng tn. Ng i ta tin rng,cng

nh vy c v s chPht v cc Ngi ang hin hu trong mtphn ca thgi i ny. Ng i ta phn bit gia thgi i thanh tnhv thgi i khng thanh tnh. Theo nim tin t ng ny th thgi iTnh phi qua s tch tnhng nghip tt m mt c Phttch cha qua con ng gic ng. ci y tt c chng sinh c sinh sng v chnh h s c i n con ng gic ng.

Thgi i bt tnh cng l thgi i tnhin, trong chng sinh ctt cnhng iu tt v ngay c iu xu, hnh phc cng nhkh au. Nn Tnh l mc ch mong c tm n ca nhngtn ; bi v c sinh ra ni khng c du hiu ca skh au hay mt cuc sng hnh phc, m cng l mt con ngkhng cn cgng i n im cao nht ca sgic ng.


13/333


Trong s lin hca vic gi i thiu thgi i v i s hin huca vic quy ngng c Pht A Di (nh sng v l ng) hay

v c i sng khng gi i hn; nhng ch ny v i tn gi bngting Phn; nhng ting Nht th c l Amida cho n u k nguyn min Ty Bc n , c lb nh h ng b i gio lbi ha gio ca Iran. Chng bao lu sau th c Pht A Di c tin tng nh lmt trong nmv Pht ca Pht Gio iTha, m mt bc gic ng khng th phn ly c cnh gi i

tuyt i ca ch Pht v i sha thn trong hin ti kia. Nm v ny mt phng nh trc v ng th i tng trngchomt nghaca ch Pht. Bi v tn ngng A Di c phttrin tmin tyn v iu y lin kt vi phng h ngny; quc y vsau tr thnh biu t ng ca ci n c Tnh Phng Ty. c im ca c Pht y l c lng tbi vl ng v hin thn c bit ca c Pht A Di . Trong lcnim tin ni c Pht A Di cn tn ti n , cng c th ni l cn gi li khp ni, th c bit vn ha ngoi xTyBc pht tr in mt stn th c Pht V L ng Th.Victh ph ng c th ny tri di Trung , Trung Quc v sauny c pht trin Nht Bn, tr thnh mt h ng tinc lpca Pht Gio Tnh .

Ni dung cn bn kia l nm trong ba kinhtng i ngn(vn t) cn bn gm: i V L ng ThKinh; Kinh Tiu Bn ADi vKinh Qun V L ng Th. Kinh V L ng Thc llkinh c vn t c nht trong ba kinh. Ni dung din tvvic th nguyn ca c Pht A Di v quc ca Ngi, m c PhtThch Ca Mu Ni trl i cho cu hi ca t A Nan. c Phtkli vlch sca Pht A Di n Pht qu.vo mt thu


14/333

14 Dn nhp

xa xa, Ngi l mt v B Tt (Ngha lsthnh Pht khi giithot c v tr), v i tn l Php Tng, Ngi tm ra mt con

ng cu tt c chng sanh i n s gic ng. V i mctiu ny Ngi lp l i thnguyn, rng: ch khi no chng cngi chnh gic v khi Ngi thnh Pht th quc s c anbnh v hnh phc; ni y l iu kin ddng nht cthnh tu gic ng.

ni y chng h c nhng hnh thc tn ti xu c nh

(chng sanh ci a ngc, sc sanh v ngqu - l i nguyn th nht) mcngchng phi lo s tr li c o kia. Tt cnhngchng sanh ca ci sng hon ton v i sc p v i tr tuvnton, cng nhc kh nng thn thng bin hav ni cmiu tgm ton l nhng v BTt (l i nguyn th 3 n th 9). Ngoi ra ci ny p v nhng vic cn thit cho con

ng i n gic ng, chng sanh ni c tt c. c bit c nhn mnh rng ni y khng cn cnh cht chc ng tr v c chiu sng b i nh sng v l ng quang ca c Pht.

iu c bit ci Cc Lc ny khc v i nhng ci Pht khc,l ni y ai cng c thvng sanh n c, nu h ch tmmun ti sanh v (ngoi tr nhm b trng ti). Cn ctheo

bn kinh c xa ca n , ng i ta phi ch tm trong m inim v cnh gi i ca c Pht A Di vhi h ng tt c cng c trong cuc sng cho vic vng sanh vcnh gi i CcLc tht s t c mc ch sanh v (l i nguyn th19).Sau ny trong nhng bn dch bng chHn c hai iu kin ny tr thnh trong 2 l i thnguyn khc nhau; nh thth v i

cch din t y ch cn 10 nim nht tm l sanh vthgi ica c Pht A Di .


15/333


Phn th hai ca Kinh i Bn Di c cho bit rng:Ngi Php Tng BTt thc s t c mc ch y v Ngi

tr thnh c Pht A Di v i s thc hin tt cnhng l inguyn ca Ngi. V trang nghim ca quc cui cng c c Pht Thch Ca Mu Ni mt ln na tn thn nhiu.

Trong kinh tiu bn Di thnh hnh sau ny thim chnhnm nism tci gi i v nhn dn n c Cc Lc y. So v ii Bn c nhiu im thay i trng yu nh sau:

Thnht l c Thch Ca Mu Ni t thuyt ging khng quali tha thnh ca nhng tNgi, m bt u do chnh Ngini vcnh gi i ca c Pht A Di .V vy sau ny trongPht Gio Tnh c cho rng c Thch Ca Mu Ni nhnmnh im chnh trong gio l ca Ngini y; v nh vynim tin c A Di ngtr u tin trn tt cnhng gio lkhc ca Pht Gio ban u.

im th hai c thy trong kinh ny l s lin hr rngqua vic cp n th i gian hu hn, m vic ny c l cn nhn t khng gian ca Rp. Theo t t ng ny th th gi i ang trongtnh trng tip tc suy tn, trongy con ng ikhng c kh nng nhn nhn s tht v thay i c cuc i ca h.

iu th ba trong kinh nhn mnh rng con ng i chng th qua cng c t c ca mnh, m phi nngtheo lng t cac Pht A Di c sanh vthgi i ca Ngi. Con ng ic th c bo m qua l i th nguyn ny; trong y ch

chuyn nim danh hiu ca Ngi v cu Ngi gip . Quaiu ny kinh r i khi t t ng Pht Gio ban u; nghal s


16/333

16 Dn nhp

gii thoty khng phi n tbn ngoi m qua s chng ng y bn trong cng nh l tr trong schng tht ca mi

vic.Quyn kinh th ba c thchng phi c hnh thnh ti n

, m c thnh hnh Trung Quc. Tuy vy nhng tn vntin rng y l l i ca c Pht din t16 loi thin nh cac Pht V L ng Th; qua squn t ng n Ngi cngnh quc ca Ngi rt c hoan nghnh. Squnt ng ny

gip cho con ng i c nng lc, Tuy gp phi nhng ch ngduyn; nhng cng c thsng theo lun l ca c Pht. Kinhny cho rng vic vng sanh vTnh ca c Pht A Di l thuc vo mt cch sng nh trn. ngha c bit ca s quntng n c Pht l mt phn trong l i dy ca kinh ny, tuynhinc Thch Ca Mu Ni chng h ng s ch cho t

ca Ngi, m dnh cho Hong Hu Vi Hy; ng i b chnh conca mnh giam vo ngc tht. B l s tng trngcho s aukhqu nhiu ca con ng i, m chng c mt nng lc tinh thnno c thcu khi. B i v nhng ngi n b, theo ci nhntrong kinh ny, l nhng ng i thua km v b nhng ngi nng xem th ng. iu m c Thch Ca Mu Ni trc tip dycho b Vi Hy v sau ny Ngi dy cho tt cmi ng i h ngv pha c V L ng Th, m nhng ng i y khng t lc gic ngcho chnh mnh.

Bn cnh ba kinh bn trn, v sau trn con ng pht trin v Tnh Gio cn c 2 kinh c rt ra thon cnh ca n na, vit y uy tn thuc Pht Gio i Tha. Trong c

quyn Thp TrT B Sa Lun (lun vsgic ng qua 10 a


17/333


v ca B Tt). y chnh l nhng l i dy ni ting ca NgiLong Ththuc min namn .

Long Th (dng nh sng vo khong 150 250 sau TyLch) l mt trong nhng trit gia c t tng nh h ng. Ngipht trin gio ngha Trung o gia t ng ca tnh cht thct theo kinh nghim nh l thc ti v s gim thiu i ntnh khng tuyt i. S vt chng nhng c tht m cn l s trng khng. Chng c nhng li trng rng. Ngha l chng

chng c thc t ng ring l; chng mt chng sanh no m nmngoi nhn duyn sanh dit trong th gi i ny. Trit hc binchng lun ca Long Th c thm quyn cho nhiu tng phica i Tha.

Thp TrT B Sa Lun ny nay ch cn bn vn chHn (vtrong ny th khng r rng nh bn chnh), h ng vv i nhiucon ng khc nhau c thtin t i quv BTt nhm cgic ng. Tc gigii thch nhiu cch khc nhau c thd thc hnh, trong cha ng csha khchc chn ca mtv Pht cho mt v B Tt v qua nng lc ct nhc ny stinnhanh hn cho vic gic ng. Nhng nh l thuyt ca Tnh Tng vsau ny gii thch nh l mt s thanh minh. Cui cng

tm n n c qua l i thnguyn ca c Pht Di i ncon ng tgic ng, chng phi l con ng kh khn my.

Trong khi nhng tc phm ca Long Th cn cha tm ra cnhng s lin quan trc tip vvic tn knh c Pht A Di ,khi Long Thcn sng ti min Nam x n , th lcy nimtin A Di pht trin min Ty Bc ri. iu ct yu lgia hai bn vn vvic bnh ch kinh Tiu Phm ca hc gi


18/333

18 Dn nhp

ThThn min Bc n (thuc thk th 4 hay th 5 sauTy Lch) c bin son. ng th i Ngi Th Thn cng

vit hng ngn tc phm v vsau ny nhiu tng phi ca iTha ly lm l thuyt cn bn. Ngi trin khai vgio lPht Tnh m sau ny hu nh tt c nhng quan im caNht Bn v chng sanh u ly lm chyu v v i h timlc gic ngc th c c. Ngi bnh lun nhiu bn vn cnbn v chc chn rng chng c mt ln no bin h ring chovic tn knh c Pht A Di . Tuy vy, trn thc t Ngi gi i thiu vs sng bi c Pht A Di qua tc phm: bnhch vkinh Tnh ca Ngi. V i nhng ng i theo gionghaTnh th y l s h ng vvic gii thch cho nim tin kia vxem Ngi Th Thn nh l mt trong nhng v T S ca gio lny.

Spht trin vnim tin A Di (pha d i sch cn dngtheo tn gi bng ting Nht) cho mt s tch; ngoi ra khongthk th5 sau Ty Lch nim tiny bt u Trung Quc. Ni y c hnh thnh b i Ngi HuVin (334-416) gm mtnhm khong 100 ngi, t h ng vvic thin nh qua s hi hng n c A Di . Tuy nhin nhm ny cng b ngngtrtrong th i gian ngn sau khi s phca mnh vin tch.

Mt on thc nim tin vng chc u tin c hnh thnhvo thk th6 min Bc Trung Hoa trong th i gian ny b nh h ng b i chin tranh v ngho i. Tip n Ngi mLoan (khong 488 554) v Ngi o X c (562-645) tmcch hnh thnh s sng bi c A Di lm chyu ca s

Thnh Thin v gio l gii thot ny chnh l nn tng cho nimtin kia; dng nhng bn vn c truyn t n qua Trung


19/333


Hoa lm chun. Bn cnh cc Ngi c bit lu tm vth imt php m cc Ngi tm ra qua nhng kinh sch c tr c

n v nhng iu y gip cho hmiu tr rng trongth i gian ring lnht nh. Hquan nim rng, con ng i sngd i bt c hon cnh no, khi bhn th v tham vng ch ng; th hchng thtgii thot c. Qua l i thnguyn cac Pht A Di ha gip n nhn mi ng i vci Tnh v c vng sanh; iu y cho h thy ch cn mt con ng

cu gip duy nht l c th. T l do ny m cc Ngi giithch rng nim tin knh tt ccc v Pht khc l ph, nu nicch khc l chng tt v c bit sng bi c Pht A Di v tr cao nht.

Tc phm chnh ca m Loan l vng sanh lun ch cngnh Tnh Lun Ch l nhng gii thch tkinh Tiu Bn

A Di qua sgii thch cng nh vit l i bnh lun ca NgiThThn. trn ht Ngi nhn mnh v l i thnguynca c Pht A Di v i mi ngi cng nh nhng ti li c sn cng c ththnh tu, c sanh v niquc ca Ngi. Nh vy Ngi (m Loan) t vin u tin cho schuynh ng ca mt Tn Gio; c bit cho nhng tn c sc li

cun l n mnh hn, b i v v i h, con ng gii thot cm ra.

m Loan khuyn 5 vic cho ng i thc hnh sng bi nic Pht (nim Pht) l: L bi c A Di v i l i mongcu c sanh v thgi i ca Ngi; tn thn ca ng i danh hiuca Ngi; pht l i thnguyn sanh vTnh ; qun tng c

A Di v cnh gi i ca Ngi v hi h ng tt cnhng cng


20/333

20 Dn nhp

c n v i tt cchng sanh. V i nhng s thc hnh n giny m do lng t v l ng qua l i nguyn ca c Pht A Di

s c vng sanh vthgi i ca Ngi; bi v m Loan gii thch rng con ng i qua vic nim danh hiu ca Pht ADi c ng nht ni kt li v i Ngi. Danh hiu y cha ng y nng lc ca c Pht ny v qua s tr danh,con ng i s c mang n quc .

T t ng tip theo ca m Loan l ssanh vTnh y l

do tt c ngha ca sc y (ca c A Di ) lm cho conng i c thsanh vci Cc Lc ca c Pht A Di , khngqua mt trung gian no c. Nhng v c sanh vs tr thnhBTt v i mt tm thanh tnh v mt nng lc tr tusiu phm. Nh vy khng cn thit v l do no m conngi hng nv i Pht A Di . Ngay cbt c ai, ch cn nghe qua s t ng

thut li, strang nghim ca cnh gi i y m cng thy thch thkhi vng sanh vci Tnh s trc tip thnh tu qua nhngcp bc cao nht .

o Xc th cho n gia i, ln u tin Ngi mi h ngvTnh , sau khi Ngi thy c Ngi m Loan cung knhni mt in th ti mt ngi cha, l bc u v s pht

trin nim tin A Di d i kha cnh thi quen ca qun chng.iu m mt v i s ni ting chn con ng n gin n s gii thot v chnh Ngi gy nn n t ng v gio lm Ngi noi gng theo. iu c bit quan trng i vi oXc l t t ng thgi i ny ang th i k mt php. Trong tcphm: An lc tp ca Ngi gi sgii thot qua l i nguyn

ca c Pht A Di l cnh ca ca Tnh so vi cnhca gii thot; v i ci nhny ca Ngi by gi c ng


21/333


kn li. B i v qua ci nhn ca Ngi, chng c ng i no t cthgii cu c sxu xa ti li ca mnh, v h bthgi i

ct cht, m Ngi chi tqua scgng gii thot khc; ngoitrda theo l i thnguyn ca c Pht A Di .

S sp t c hthng nht th i ca gio l Tnh chnh thnh qua ngi t ca o X c l Ngi Thin o(613 681) vi gio ngha ca Tnh Trung Hoa. Ngi Thino sng Trng An; ni kinh ca nh ng. Ngi

nhn c sknh trng Hong Gia cng nh nhng v Tng s cng th i vi Ngi. Cho nn Ngi c y kh nng quyt nhthit lp Tnh nh l s c tn v c cng nhn b i nimtin trong o Pht.

Tc phm chnh yu nht ca Ngi l Qun V L ng Th kinh T tp s (Bn quyn s gii v kinh Qun V L ngTh). tip tc pht trin v s thc hnh tin t ng y, haiquyn rt quan trng, h ng dn vic thc hin nhng loikhc nhau v Thin nh vi c Pht A Di . Thin ochnh Ngi cng lm sng tcho ring mnh mt gi tr l n vto ra mt k thut qun t ng v c Pht A Di . ng th i Ngi cng gii thch vtc phm ca Ngi rng vic tr danh

nim Pht l hon ton y , c sanh vthgi i Tnh v Ngi cng tm cch qua sdn chng ny tuy tn ca vnt sp t nn. Ngi cnh ng dn cho vic nim Pht nh lmt hnh ng duy nht ng n v y cho vic ti sanh v . Trong 5 vic thc tp m Ngi m Loan tuyn chn thchnh, theo Thin o th vic nim Pht quan trng hn cv 4

cch kia ch givai tr htr m thi.


22/333

22 Dn nhp

Thin o tin rng s xu c khng trnh khi i v i loing i. Ngay cai cho rng cuc i trong hin ti ca hkhng

c ti li th theo quan im ca Thin o cho rng iu nykhng tht s ng; bi v trong v l ng kip sng ng i nycng to ra v i tt cnhng hnh ng ti li. Cho nn chngc mt ng i no c mt nghip tt c c tht nng lc camnh m c sanh vTnh , hung chi ni n vic gic ng tuyt i. Theo nh vy th nhng iu kin cho tt cmi ng idu cho Tng s hay tn , hng vng b hay nng dn, n nghoc n b tt c u ging nhau. Mi ngi u lthuc honton vo l i thnguyn ca c A Di ; nu hmun t ns gii thot. S chp nhn ca hnh ng ti li ca mnh, iv i Thin o l iu trng yu cho iu nhn thc trong tmmnh. Qua iu ny, con ng i trn thc t n vi c A Di tba yu t(ch tm, tn nho, dc sanh). iu nhn mnh v tn ng ng l mt im m i trong gio l Tnh v tr thnhrt quan trng cho spht trin ca Tnh Tng Nht Bn.

Mc du Ngi Thin o gp phn quan trng cho hthngcn bn ca gio ngha Tnh cho ngi bnh dn cng cc hi gii thot; nhng t t ng ca Ngi vn cnnh h ngb i truyn thng, i hi con ng i phi t sa i li lm cachnh mnh. Cho nn Pht Gio Tnh Trung Hoa cn gi ttng, m con ng i phi qua s tinh tn m i c th n cchn gii thot.

Thhtip theo sau Thin o xut hin cho by gi lm cnbn c h thng y cho vn hc v vic ny c gii

thch quat t ng, gii thch vsng vc v h ng dn cho s thc tp. u thk th 8 gio ngha Tnh pht trin rng


23/333


ri ngay c l thuyt v thc hnh, gi i thiu mt Tng phiring bit; m tng phiy p ng c nhu cu v nguyn

vng tn gio ca tn . Tng phi ny ng mt vai tr quantrng trong mi chi phi Pht Gio khc, m ni y vtr cang i n v tn gimt vai tr quan trng. Qua spht trinm ta thy ca Ngi Thin o cho bit rng, tt cmi ng ica th i mt php u ging nhau trong s gii thot v lmthay i squan hx hi ca spht trin vnim tin.

ng nhin v i s thnh cng ca Tnh gio ngha cngto nn ni nhng tr ng phi khc, sbt tn v ph bnh. cbit in hnh l nhng v Thy ca Tng phi Thin, ngha lgio ngha ca Tnh lm cho con ng i hiu vcuc isai hn; b i v hcho rng vic b c l khng lm c. Ng cli nhng tn ca Tnh Tng ngo mn v i nhng v

Thy ca Thin v than vng rng nhng v ny phnhn vl ng php mn ca c Pht chng minh cho con ng nchThnh thin, m nhng l i dy y phi h p vi cn c cachng sanh. Cui cng ngi ta nn tm n mt con ng mc hai php mn u c th i chung trn mt mt phng cao hn.Cho nn Thin s Vnh Minh Din Th(904 975) tng h p c

hai con ng ca Thin v Tnh .2.3 Pht Gio Tnh Nht Bn2.3.1 Kh i u ca c tin ni Pht A Di trong khun

khca nh ng Tng phi khc

Vic truyn b Pht Gio Tnh Nht Bn, ChnTng ng mt vai tr t quan trng hn l vic n nhn

trong nim tn ngng c Di trong vic hnh tr ca cc


24/333

24 Dn nhp

tng phi khc. Ngay c Chigi (538 597) ng i khai sngTng Thin Thai n nhn cn bn vnim tin A Di

trong hthng hn h p y. Ngi khuyn vvic hc thuclnhc Thin nh v trong 90 ngy thc tp lun lun lp lidanh hiu ca c A Di khng cho gin on. Vsau victin tng c A Di cng mnh hn v c vai tr ng k trong tng phi ny.

ti Nht lun c lp li ging nhau nh th. Ngi Ti

Trng (762 822) vo nm 807 thnh lp phi Thin Thaisau mt nm tu hc ti Trung Hoa. Trong t t ng gio l caTng ny sp t n nhn mt cch rng ri nhng gio lkhc nhau v tm cch hi nhp vo v tri qua hng trmnm tha nhn tn ngng A Di trong khun khto l nhn. Trong thk th 10 t ng th i k mt php bt u

v chnh , khng kh tinh thn ngtr. Nh vy conngi i tm kim mt con ng tng ng n v i s Thnh thin ca Tn Gio hn l bt thin. Ni b ca TngThin Thai cng nh h ng rt l n vvn chnh tr vvic th ph ng A Di tr thnh mt s hnh tr cn bntrong cc tu vin. Nhiu cha Tng Bn Sn nh Enryaku ji ni T Du thuc min ng Bc kinh Kyoto ithnh nim tin vo c Pht A Di v nhiu v Tng s c quyn cng hin cho vic phc tp ny, ng th i hcthuc lng nhng nghi l thch nghi theo l i thnguyn kia.Nhng s tlny cngdo tn ng gp tgi i qu tc vtrnh khi vic bt thin cng nhmun bo m cho vicvng sanh vTnh .


25/333


Trong khitrc ycnh ca n v i l i thnguyn cac A Di ch c h m cho mt phn nh th khong

gia thkth 10 cng hin hu nhng v Tng s v h truyn n cho ng i bnh dn gio l ca c A Di v Tnh . Con ngy r rng ch gip cho mi ng ikhng phn bit giu c, gio dc, hay a v sanh vTnh. c bit c thy Kueya (903-972) rt ni ting khi lhnhqua khp n c Nht v i vic nim Pht ti cc ch , xy cu,

o ging v lc no cng gn gi con ng i.Nn mng cn bn cho vic tip tc pht trin ca Pht gio

Tnh ti Nht qua tc phm Vng sanh yu tp ca v Tng s Genshin(942-1017) ca Tng Thin Thai. Genshin(Nguyn Tn) l mt hc gi, ngi tham cu qua tt c nhng truyn thng Pht Gio khc tha nhn tnh i

chng ca nim tin Tnh v y l c hi Ngi kho stv cn bn ca gio iu kia. Ngi lp li gio l caNgi Thin o, my l ln du tin Nht c bit ngio ly trong tc phm ny. Vng sanh yu tp khngnhng ch l gio trnh i hc m cn cha ng sm t sng ng ca s sp trong s tn ti ca con ng i vo

th i mt php; nhiu a ngc khc nhau, con ng i b rivo v ti li v thgi i Cc Lc qua tha lc ca c A Di cn c th c sanh v . Cht lng vn chng kia vnng lc g i cm qua hnhnh to thnh tc phm ny cnh h ng v cng v phng din vn ha cng nh cchsuy ngh thu by gi .


26/333

26 Dn nhp

Genshin tha nhn t t ng ca Ngi Thin o quavic nim A Di nh l lm r con ng nhn t ti Nht

Bn v to thnh mt gio l c bn. V i vic ny Ngi gp phn l n trong vic tlti Nht Bn. V tnh cch gin d kia, chng bao lu thnh tu to ln c tnh cch i chngv Tnh Gio tr thnh im ta vng chc trong cucsng tn gioy. Tuy vy Genshin vn trvng trong truynthng ca Tu Vin v v i ng Thin nh vn l l do u tinr rng v vic tng nim ch l con ng th hai i nsThnh Thin. Ngoi ra theo Ngi nu ch nim danh hiuca c A Di th khng m cc tn cn phi dngtm vo su xa hn na; hnhnh ca c Pht tr c mtv chng c mt ai lm suy yu sthc hnh kia.

Sau mt trm nmnim tin v c A Di vn tip tc

pht trin. Ca cha giao tip vi tn cu nguyn chovic vng sanh v Tinh . CcTng s Thin Thai Tng, nh Ngi Rynin (1072 -1132) ging php v i s thnh cngl n lao cho Hong gia v cho cdn chng na. Nhng v thnlinh bn a ca i chng c ng ha v gn ging nh s tn ng ng ca c Di .Khi Ngi Php Nhin v ThnLoan vo cui thkth 12 tip tc pht trin gio l cas gii thot qua c A Di v tr thnh c tn chohng tin t ng y. C th cc Ngi da vo ln sng caTn Gio tn ti sn, m tn gioy (nim tiny) tt nhincn vng mt mt tm thnh ca s sp t c hthng v s vng chc; b i v l thuyt vvic nim danh hiu Pht A Di n c gi tr nh l mt k nng tr lc duy nht cho vic


27/333


Thin nh hoc gi cng l sthc hnh km nht chonhng ng i v i tlc tinh thn cn gi i hn.

2.3.2 Hon cnh lch s ca s pht trin dn n chiuh ng mt nim tin c lp

Nhng ti liu c dch trong quyn sch ny tt c uxut x t thi 1175 cho n nm 1289 (nm u l nm mPhp Nhin ln u tin thnh lp Tnh Chn Tng, clp ti Nht Bn v nin i sau l nm Nht Bin mt; ng i

sng lp ra Th i Tng). Trong khong th i gian ny chngphi ch ring xut hin Tnh Tng nh l mt gio phic lp m ngoi ra cn cc tng phi khc ca Nht Bn cng c thnh lp v ngi nh gio ly chng cn b lthuchon ton vo ngun gc ca n v Trung Hoa na. lPhp Hoa Tng v hai Tng ca Thin.

S pht sinh v thnh quca Tng phi m i, ch c th hiu c tr c nhng l do thm kn ca s pht trin onthcho tng th i. Nhng tng ny nh h ng qua nhng s khng hong v s sp hon ton ca thlc chnh tr caHong gia ti Kyoto v kt qu y l s thnh lp chnh quynqun i nm 1192 ti Kamakura biu ls thay i v c

cu x hi, m c cu y c dn sn ng gia th iHeian (Bnh An). Trong khi s thanh nhn v s tinh luyn v vn ha ca Triu nh cn l mt im cao h ng v thnhng vic lm c thca nhng c quan ti cc tnh lcngngy cng b qun i chi phi v vic ny thtng c s vl tay chn bn cnh ca Triu nh c hun luyn. N

c hnh thnh b i cu trc ca phong kin v i s thng tr,qua s trung thnh c nhn v s quan tm. Khi triu nht


28/333

28 Dn nhp

quan tm n s thng tr vhnh chnhy i v i cuc sngti cc tnh; cho nnnh h ng ca qun i li cng mnh

hn v cui cng tin dn n nhng ng quan ng vai trchnh tr quan trng. S tranh ginh gia Taira v Minamoto vo gia thkth 12 b nh h ng; dn n vic thnh lpchnh quyn qun nhn ti Kamakura. y chnh l schinu gia hai phe ng ca tng l p m i. Trong khi Taira quamt th i gian di thng tr vn cn ch trng ch quanliu cng khai quan trng v nhi theo vn ha ca Triu nh,th Minamoto cui cng chin thng v t chc cho chnhquyn m i Kamakura; trongy chng thn thin v i nhngtnh min nam ang pht trin mnh.

Cuc cch mng qun chng ny cng mang nhiu ngha v i cuc sng Tn Gio qua vic nh li sng c, s

bin dng ca chnh tr v chin tranh sai quy cndn nnhiu nn i v bnh dch lan truyn, nhng vic trng thy nh hng n quyt nh ca con ngi. Tng ngvi t t ng v th i mt php; th i gian sp bt u,lun l im c thnhn ra v ng th i vic y r rng cho gio l ca cc Tng phi Pht Gio c thnh lp, mnhu cu Tn Gio ca th i y chng th thc hin c.Nhng Tng phi ny v i cch hc thuc lng l nhng nghilc lin h trc tip vi kinh in bng ch Hn v ngh ng theo i sng ca Tu Vin dn n con ng giithot cho nhiu ng i l khng thtin ti c v kh hiu. Ngoi ra cc Tng phi cng cn lin hcht chv i nhngtng l p ca Triu nh cng nh bmc kt vo s sai quyca chnh tr ng th i.


29/333


Nhng kthng tr mi, tm n mt hnh thc t chcavn ha v i din ca Tn Gio. Hchng mun tip tc y

mnh truyn thng tu vin, Tng phi v ni kt cht chv inhng hnh thc i din c.Ngoi ra nhm m i ny ymnh vn thc tv hbit r vic ny. H t c ktquv tip thu vic hnh chnh m Triu nh bngv d nhin hdng quyn lc bo ng h ch th. Hkhngtin t ng nn vn ha Triu nh th i Heian (Bnh An) m

trong lnhc tht phc tp ca nhng Tng phi cnghin. Nhng kthng trmi cng cai trtheo nguyn vng vththc ca Tn Gio, m v i h nh h ng b i vic lmcng nh i sng chin tranh hi nhp. y chnh l nn tngthnh lp nhng Tng phi Pht Gio m i vo thk th 13.

2.3.3 Php Nhin s bt u ca Pht Gio Tnh tiNht Bn

V Thy Tn Gio u tin thnh lp Tng phi tchTnhTng ti Nht Bn l Ngi Nguyn Khng (1133-1212) vthng c bit n v i danh hiu l Php Nhin.Cn cvotc phm cn bn ca Genshin (Nguyn Tn) v Thin o,

Ngi n v i nim tin nim danh hiu A Di lcch duynht v l con ng chc chn c vng sanh. S thctp phc tp v nhng quy nh o c cng nhc i v iNgi s lm ch ng ngi; b i v nhng t t ng ny s lmcho con ng i tin rng iu y l h c thl t lc cchng ng. Th nhngtheo Ngi, th i mt php bt u;nn khng ththc hin c. Cho nn Ngi dy v tuyntrch nim Pht, tin t ng vo snhit thnh nim Pht A Di


30/333

30 Dn nhp

l s nh sau cng cho tt cnhng lnghi v s thchnh khc.

Php Nhin xut thn tmt gia nh quyn qu pha TyNht Bn. B i v cha ngi mt s m; nn Ngi c mang vocha thuc Tng phi Thin Thai vo la tui 8 hay 9. vi tr thng minh ng hc rt nhanh; nn lc 12 tui ng c g i vo cha Enryaku-Ji l Tng Bn Sn ca phiny; ni m hai nm sau ngtr thnhTng S v trong th i

gian ny ng nhn c php danh l Nguyn Khng.Cha Enryaku-Ji tng thrt l n, trongy c nhiu khuynh

hng khc nhau pht trin v Tn Gio ng th i tn tibn cnh nhau. Ngi b nh h ng vs suy i ca TnGio nh cc Tng Phi truyn thng Thin Thai, HoaNghim v Chn Ngn. Rt nhiu Tng S ca Tng Thin

Thai l nhng ng i qu tc; h tr v li v i triu nh;nhng by gi h ra khi tu vin lo li chnh tr. Vi iuy h c nh h ng v ti sn ca Tng phi cng c x dng nh l chin l c h p l v tr ca cha chnh trnni T Duthuc min Bc ca kinh ; bi v d i hnh thcngi lnh o tinh thn h li Enryaku-Ji v cng c mt

nhm ln tu s chin u v i kh gi i.Bn cnh vtr ca ngi cha cng cgng tr

thnh trung tm tn gio uyn thm sut c th k th 12.iu y chng phi l mt sngu nhin m nhiu Tn Giomi xut hin gia thi gian nm 1175 v 1300 bn cnhPhp Nhin v Thn Loan cn c c o Nguyn (1200

1253),ng i sng lp ra To ng Tng ti Nht Bn, cng


31/333


xut thn t tng Thin Thai. V i gio l hn h p tronghon cnh a dng cho vic thc tp, v i s phong ph ca

vn hc Pht Gio ca nhiu tng phi khc nhau; tuy vy trntt cs a dng phi c mt ni chn tm c con ngmi hng n sgii thot. Mnh t ca cha trn ni T Duv i nhng thung lng v hang ng; ni trn thc t nhng ai c nim tin Tn Giou c thtu tp, khng b cntr cho vic nghin cu tu hc v vic hnh tr.

Ngay t u Php Nhin lmmun c mt cuc sngnh vy nghin cu vnhng ti liu hc Pht. Ngi sng th ng xuyn ti Kurodani cho n nm 1175; ni y lch ynn trong gi lm. Trong nhng nm sau Ngi thm nh nhng ngun ti liu quan trng ca gio in tm ra mt hthng gio l, nhm i din cho Nht Bn lc

by gi . Vn l lm th no cho con ng i vo th i mtphp; ni Ngi ang sng cn c th tm ra c mt conng i n chThnh thin.

Nhng g Ngi c qua, chng lm cho Ngi hi lng. Nh trnh by trc y nhng gio l Pht Gio theo truynthng, ci gc y c tnh cch huyn b, vic gii thot dnh

ring cho mt s t ng i, m nhng ai thot ra khi isng thtc, c thgigi i lut cht ch thc hnh nhnglnghi phc tp. Mc du Php Nhin sut cuc i triqua nhng quy nhy, c gi tr lm kim ch nam cho Tng s v tng thl mt s i hi chc chn c tr ng thnh;nhngNgi vn c tm ra mt con ng khc i n ch

Thnh thin m mi ng i c th t n c.


32/333

32 Dn nhp

Sau 20 nm nghin cu tm ti, cui cng qua nhng tcphm Vng Sanh Yu Tp ca Genshin ni vgio l A Di

Tnh v c bit y Ngi quyt nh di b ctheo du chn ca Ngi Thin o. Khiy Ngi c mton trong vic bnh lun v kinh Qun V L ng Th. Vtrongy cho rng vic tr danh nim Pht nh l du hiu cacon ng a n sThnh Thin, m con ngy ring l ca c A Di la chn cho con ngi. D nhinl NgiPhp Nhin bit php mn nim Pht c sn niqunchng. Tuy nhin theo nhng truyn thng c sn th Tngphi ring lca Ngi ch c gi tr thc tp hay ni ng hnl mt bin php tm thi cho i chng bnh dn, m conng ng ra ca Thin nh v khhnh chng c kh nng i. Nhng sch vit ca Thin o by gi dn dt PhpNhin vo nim tin. iu y ng c li v i vic nim danh hiuA Di l con ng ng v con ng duy nht dn n s Thnh thin. Cng thm vo t t ng ny, Ngi nm btc t ng ca Thin o l s thc tp nim danh hiuPht A Di chnh l stsng chv lm qu biu cho conng i. Php Nhin suy din vic y l tt cl nghi cng nhs thc tp thc ra khng cn thit na. Ngoi ra chnh Ngisut ccuc i sng theo quy cch ca mt Tng s; nhng khng i hi cho nhng ngi khc nh l mt iu kintin n s gii thot. Hn thna Ngi cn yu cu thchnh nim Pht tht min mt.

V i s nh gim i vnim Pht (Nembutsu) Php Nhin m ra mt Tng phi c lp l Tng Tnh . Ngi r iKurodani vo nm 1175 v i n gn kinh Kyoto trin


33/333


khai gio l m i ca Ngi. Nmny ni chung c xem lnm thnh lp Tnh Tng hay Tng Tnh . t ca

Ngi dn tng theo nhng nm sau . Gio l ca Php Nhin c gii thch ln u tin v Pht Gio ngay c chonhng ng i ngho kh; nhng ng i khng c hc v c nb (m theo Pht Gio truyn thng lun lun b coi r) vchng minh cho mt con ng trc tip n ni ThnhThin gii thot. Nhng ngi nh vy quy tthnh mt nhm

l n trong dn gian v ngay cnhng Tng s khng hi lng t nhng cha khc v thnh vin ca Hong Tc cng c mtni .

Php Nhin tmtrong nhiu sch v lm r quannim ca mnh v cn cvo truyn thng gii thch. Tcphm chnh ca Ngi l Tuyn trch bn nguyn nim Pht

v Ngi bin son vo nm 1198 v i li ngh ln Triunh Kuj no Kanezane. Tc phm ny cha ng nhngon vn trch dn tba Kinh Tnh v t sbnh lun caThin o cng nh ca o Xc m Php Nhin tgiithot cho phn mnh km theo . V i vic ny chng minhcho sbneo ca t t ng ca Ngi vgio ly cho php.

Tuy vy Ngi cng ku gi vsquyt nh ca o X cgia "con ng Thnh thin (Thnh o Mn) v cnh caTnh (Tnh Mn) rng: mi gio l u mang n chotn mt thnh qunht nh v cui cng th con ngThnh thin m con ng i trong th i mt php kh th thchin c. Gio l truyn thng theo s trnh by ca Ngi ch thch h p vo th i chnh php v trong th i giany chngsanh khng b v minh chi phi nhiu. Gio ly l cho con


34/333

34 Dn nhp

ngi, lm ch t t ng tinh thn to l n v c ththc tplnh mnh, vng chc i v i nhng ng i t hc, bnh hon,

nhng kyu th khng c con ng i n chn Thnhthin. i v i hch c con ng Tnh m con ngy hkhng phi t lc; m qua l i thnguyn ca c Di smang h n sgii thot.

Nhng tc phm ca Php Nhin to s lu tm tol ncho nhng hc giPht Gio ng th i. Ri v Tng Vin

Tr ng ni ting ca cha Eikand thuc Chn Ngn Tng chnh thc trao quyn tr tr cho Ngi. Tuy vy vn c sphphn v Tng Phi ca Php Nhin cng ngy cng nhiuthm. Kt nm1204 nhiu Tng nhn c quyn th khc khin cho Triu nh t lnh cm on gio l m i ny. H bin lun rng gio l c quyn thc hnh nim Pht y b

ri nhng v Pht khc ngoi tr c Pht A Di v sdnn s sa a v o c. Php Nhin nhc nh nhng tn ca Ngi l ng khnghi vnhng vic lm hoc ng byt s xc ng. Tuy vy c nhng s kin khc li gy ranhngn t ng khng thin cm. Mt bui hp ca cc t li, c bit c nhiu phn n tham d h hon vnhngtin n tha ma. y chnh l ci c nm 1207 chnh thcb cm vgio l nim Pht. Php Nhin v nhng i t di tr ng Ngi v ngay c Thn Loan cng b t c quynlm Tng s v b lu y. Bn t l n c trch nhim cchn ra trong cuc hp ny v h bkh i tv b kt n t hnh. Ngi Php Nhin b giam gi chn lu y cho nthng 11 nm 1211 Ngi mi c php tr li Th (Kyoto) v Ngi vin tch trong thng gingnm sau .


35/333


Hai tc phm ca Ngi c xdng trong quyn ny gm:Mt l quyn Mt t khi tn vnt ny Ngi vit tr c

khi ra i vi ngy. Ti liu ny rt gi tr cho Tnh gio caNht Bn, s c dch phn u; b i v n c nhng imchnh ca gio l ny trong t ch.

Tc phm thhai ca NgiPhp Nhin c tuyn chn su tp. Tc phm y gi l: i ba b kinh. Nh tiu cp, Php Nhin mt ln na gii thch vni dung ca

3 kinh Tinh . c hiu r rng hn nh Ngi nhh ng rt nhiu v tn tm qua ci nhn uy tn ca nhng tiliu v Ngi i xv i nim tinnh thno. Tc phm ykhng ch ch trng a ra ni dung ca cc kinh, tuy vy ch chn mt vi ch lm dkin thi, m cnlm quen v il i dy ca Ngi Php Nhin. Ch chnh m Ngi mun ni

l s tng quan ca vic nim Pht so v i nhng php mn tukhc cng nh i v i truyn thng; m v tr ca nim tinPht A Di i v i c Thch Ca Mu Ni; iu quan trngl tin tng vo c Pht A Di qua nng lc ca danh hiuA Di Pht. ng th i bn vn cng cho bit rng t t ngca Ngi Php Nhin cha hon tontgii thch r ht c

ca vic tr danh v tin tng c Pht A Di . V i Ngi tht lc v phong cch ca tn lun lun ng mt vai trquan trng trong vn gii thot. Sbt hay cng chothy qua cuc i ca Ngi Php Nhin l Ngi ra lnh chott c Tng s v tn (t) ca Ngi c t do; nhngchnh Ngi sut cuc i li sng hon ton trong tu vin.


36/333

36 Dn nhp

2.3.4 Thn Loan - vic hon thin gio l m i

Hc tr Ngi Php Nhin l Thn Loan b sung ch

thiu st hon thin gio l m i m y. Thn Loan (1173 1262) chc chn c k l mt con ngi mang y ngha Tn Gio ca lch sNht Bn. ng ta nm bt t t ngcn bn ca Php Nhin rng: trong thi i mt php vic giithot cho con ng i ch c n tbn ngoi m qua tha lc l ithnguyn tng qut ca c Pht A Di c th n c

v thc hnh mt cch tuyt i; nh vy Ngi to mtnn tng cn bn cho tn ; trongy Ngi chng phn bitgia hai cch sng tng v tc na: con ng gii thoty c vch ra cho tt cmi ng i; nu h ch cn tin ni l ithnguyn ca c A Di m thi.

Thn Loan sinh vo nm 1173 gn Kyoto v xut thn t

mt gia nh lin hv i dng di Fujiwara v gn gi v iTriu nh. Thu y v i l do bt mn gia s thng tr v chnh tr khin cho gia nh ca Ngi lm vo th i k khkhn v iu y dn t i vic Ngi bg i vo chaEnryaku Ji vo nm 1181, l Tng Bn Sn ca Tng ThinThai. Ti Ngi t nht cng c 2 cch sng nh mt Tng

nhn cha; ngha l nhng g xy ra bn cnh snghin cuca Ngi vnhng kinh in Pht Gio v i s h ng dn b inhng nghi lphin toi phc tp. Mt trong nhng nghi l yl Thin nh qun t ng v c Pht A Di ko di trong90 ngy. Gm c cs thay i trong i, ng, ngi lun lun c lp li v i danh hiu c A Di .


37/333


Nh Php Nhin trc y, Thn Loan tn dng th igian ny tham kho nhng sch v ca cc tng phi khc

tm c Tu Vin ca Thin Thai.Trong lc tnh trngbn ngoi ni T Du cng chng thay i my nh: lun lunthy ti sn cha Enryaku Ji nhng mu m chnh trv tptrung nhiu lnh trng Tng s, m cuc sng ca h t thchnh mc ch cao cvTn Gio.

Con ng nim tin ca Thn Loan r rng s m cho

thy cm gic c nh h ng b i nhng ti li khng mt i.Sthc tp khhnh v nhng lnghi m Ngi tri qua isng ca Tng s trong cha chng cn thch h p na, m cmgic ny khng bt i. Li cng t hnNgi c mun tmtrong gio l truyn thng ca Pht Gio mt con ng gii thot cho Ngi. T lc ca Ngi chng lm cho Ngi

y , c bit l qua ci nhn chung quanh xy ra tr c mtNgi ti Enryaku-Ji qu r rng cho Ngi phn on. Vonm 1201 mt skhng hong n v cui cng khincho Ngi phi tm n Ngi Php Nhin lm hc tr.

Thn Loan lun lun nhn mnh v sau rng ng ta nhn c nim tin tNgi Php Nhin v gio l ca Ngi chnh l

quan im ca Thy mnh c trao truyn li. Trong vng 6nm sau , cho n khi vic nim Pht b cm vo nm 1207,Ngi sng gn v i Ngi Php Nhin, hc hi nhng kinh invTnh Tng v nhn c struyn tha ca Thy mnh.

Nm 1024 theo mnh lnh ca Php Nhin, ng ta lp gianh chng t rng: l i nguyn ca c Di khngphnbit gia Tng nhn v tn . Ni y khng r nhn vic y


38/333

38 Dn nhp

c sn hon tc v qua l i ca S Phca Ngi h pphp ha. iu chc chn rng t nm 1207 Thn Loansau

khi b cm gio l nim Pht ng b y i n giam tiEchigo (thuc vng Ty Bc); sau khi kt hn ng ta sng ti v i v v cc con. Du sao i na th y l stuyn truyncng khai vvic kt hn v i sng thtc nh l mt hnhthc ng ng vi i sng tn gio r rng qua s tch bitv i truyn thng. Tuy rng vic ny trong l i dy ca PhpNhin;nhngThn Loan l v gio t u tin ca Pht Gio,m thc hnh nim tin t ng tuyt i ca c Di mchnh Ngi tchi cuc i ca mt Tng nhn.

Kt tr i Ngi tgi l ngu ngc Thn Loan n cngha l: "k u trc Thn Loan chng bit g". V i cch giny Ngi ng mt v tr quan trng v Ngi c ln vit:

chng phi Tng nhn, chng phi tn . Trn nguyn tcktkhi Ngi b y trong bt k tr ng hp no Ngi cngl mt tn b y v khng cn c i x nhmt Tngnhnna. Ngoi ra gia nh ca v Ngi cn lm ch t ai;cho nn cuc i ca Ngi chng cn phi lo lng nhiu v vn ti chnh na. Tuy nhin Ngi by gi hnh nh phibn tmhn v i nhng vn th ng nht xy ra hnl lcsng v i Ngi Php Nhin.

Vo cui nm 1211 Ngi c php tr li TokyonhngNgi quyt nh khng tr vth . iu c th on l vicqu vng ca Thy ng, Ngi Php Nhin to nn mt vaitr quan trng. Thn Loann sng vng Kant; ni m

Ngi s sng gn 20 nm ti . Gi y Ngi th ng haysng Inada (Tnh Hitachi; ngy nay thuc qun Ibaraki)


39/333


trong mt hon cnh n gin v tp trung c mt l ngtl n lao.

ti Inada, Ngi thc s bt u hon thnh tc phmchnh ca Ngi l: Gio, Hnh, Tn, Chng. t nn mngvng chc cho gio l ca Ngi v i vic trch dn tnhng tcphm chnh ca truyn thng Tnh , m y chnh l ttng hng o ca Ngi. Ngi lp nn by v T ca Tnh gio nh cc Ngi: Long Th, Th Thn, m Loan, o

X c, Thin o, Genshin (Nguyn Tn) v Php Nhin. V phn nhng v T nggp cho gio ly m Thn Loan, thy c qua s h ng dn v: Chnh tn nim Pht k l mt phn ni ting ca tc phm ny.

Phn bao gm trch on nhng ngun ti liu ni tcphm chnh ca Thn Loan l mt tc phm lm m i l nmnh hn. Thn Loan thnh lp gio ngha chring chovic vng sanh bng tha lc ca c Pht A Di tr gip.Chnh squay vv i nim tin c A Di ; iu kin y s c gii thot m cn phi thm tvs tr lc ca ch Phtna. Kt qucui cng l c trch ra t t t ng ca Php Nhin: khi m con ng i th i k mt php chng c thlm

vic thin c na, th chnh h cng chng thdng t lcnh l mt s tin t ng ng n c. V khinh h ng l ithnguyn ca c Di v cng tn th chng c mt s cn yu no chng minh cho s lp li vic tr danh na, vxem l vic tch t phc cng khng cn phi thc hinna. S ph din ca cu Pht hiu ch chng t cho mi

ng i gia c A Di v nhng tn . S lp i lp li ca


40/333

40 Dn nhp

vic tng nim, Ngi Thn Loan khng chi b; nhng v ing, ch cn l mt chc nng chng minh cho s cm n

vl i thnguyn ca c A Di . Sau 20 nm Kant, khng bit v l do ti sao m Thn

Loan tr li Kyoto t nm 1235. Ni m cui i Ngi ra iti. Ngi sng ti nhiu a im khc nhau v da vovic cng d ng ca tn t nhng t ca Ngi tiInada sinh sng, m nhng ng i ny cng th ng hay

thm ving Ngi. T thu y th ng xut hin nhiu ti liuni ting. C lsau khi tr li Kyoto, Ngi mi c c iukin nghin cu nhng t liu Pht Gio v c thvit ddnghn. Tc phm ca Ngi chng phi ch l mt loi bc hc;mt phn ct yu cng kt ni vi vn t v th t; m trong cn nhm gii thch vgio l qua l i nguyn ca c Pht

A Di cho nhng tn bnh dn v t hc, v Thn Loan trnh dng hoc vit nhng thut ngkh hiu: Duy Tn saovn trong Thn Loan gii thch vnhng quan nimquan trng ca gio l Tnh gio bng mt ngn nggind. Tc phm ny c tuyn dch tr c phn Gio, Hnh, Tn,Chng; b i v n l nhng thut ng v cng l t t ng ch o ca gio l Thn Loan h ng dn tng chmt hiumt cch ddng.

Nhng nm thng cui i ca Thn Loan cng tri quanhiu sng gi. Vo nm 1250 c nhng vn ca nhm Kant m nhm ny b n p mnh ngoi d t ng. ThnLoan sai con ca mnh l Zenran (Thin Loan) n ni

gii thch; nhng ng i con x dng a v ca mnh lmquyn m iu ny tri v i gio l ca Thn Loan v nhy qua


41/333


pha bn kia gy ra p lc. Thn Loannh phi xa cch conca mnh.

Ngi cng tip tc hon thnh nhng cng vic v vnhc chng mi mt cho n khi Ngi qu vng, du sau s kin ny xy ra. Ngi mt vo nm 1262 ti Kyoto tui89.

V i s ng nhn v hiu lm th ng xuyn chm ngio l ca Ngi nhtrong Thn D Sao l bng chng; vicny xy ra sau khi Thn Loan mt v vic ny cng cghi vo trong sch ny. iu y cho thy rng, khng n ginhiu gio l ca Thn Loanlc no cng c t t ng nhpvo vic t lp cng c ca tn l cn thit; hoc githeol i thnguyn ca c Di bo cha cho nhng li lmthi qu.

ng vo thi im ca Thn Loan qu vng c sn mtnhm t chun b sn sng thc hin Tnh ChnTng, tch ra khi v i v sng lp l Php Nhin ca Tnh Tng v nhiu im khc bit. Kt cng ngy cng xa r ivi tng phi chnh c thnh lp ca Php Nhin thchh p v i Thn Loan. Chai tng ny du sao i na vn tn ticho n ngy hm nay v c s tn nhiu nht Nht Bn.

2.3.5 Nh t Bin s lnh hi ca nim tin ca qun chng

Tng phi th3 ni ting vTnh Di ca Pht Gio Nht Bn c Nht Bin (1239 1289) thnh lp. iv i Nht Bin vic nhn mnh vnim tin nh c thy

Thn Loan, cn tn ti li t t ng ca vic gii thot quacng c ca chnh mnh. Nhng cu hi qua s tng quan


42/333

42 Dn nhp

gia nim tin v Nim Pht c h ng dn tho lun v Tnh Tng rt rc ri. Nht Bin dy cho tn ca

Ngi rng ch nim Pht, khng suy ngh tip tc, nh cn trong trng thi gii thot; bi v y l do hon ton nitha lc ca c Di qua snim Pht. Tng phi ca Ngil Th i Tng; bi v ng i ta tng c vic nim Pht cchia ra ngy gi nht nh. Mt phn c i chng ha vtn c an lc vsgii thot chc chn qua snim Phtbng cch ma.

Nht Bin xut thn tmt gia nh t ng qun TQucv Ngi tr thnh Tng Nh n lc 10 tui sau khi mt m.Hai nm sau Ngi n Cu Chu hc gio l ca Tnh .Sau Ngitr li qu hng mnh v vo nm 1263 th mtcha v nhng nm sau Ngi sng v i nhng ng i trong

thn tc. Nm 1271 bt thnh lnh Ngi tgi qu nh v t sng nh l mt Tng s hnh cc v ng i tu kh hnh.Ngi tr vnim tin c quyt nh vo vi nm sau .Ci nhn cn bn ca Nht Bin l sgic ngca tt cchngsanh qua l i thnguyn ca c A Di c tr gip trongth i gian v tn. T mi ngi tin t ng vo l i nguyn kiav sn sng gii thot. Trong l i nguyn ca c Pht A Di khng c sphn bit vth i gian; cho nn nhng tn khng cn phi ch i lc cht mi c sanh vTnh v c gii thot.

Mt im cn bn quan trng tip theo ca gio l NhtBin l tt cnim tin vo Pht lc ca c Pht A Di

cha ng sn ni cu Pht hiu Nam M A Di Pht khixng danh c slin hv i tn ca Ngi. Nht Bin pht


43/333


tn nhng t giy c danh hiu Pht A Di n cho qunchng vnim tin v tin rng qua s c tr lc c

gii thot. Ng i ta thy rng vic ny nh o thut i vogio l ca Ngi. Mt im khc tip theo l vai tr ca s nhy ma trn trung. Nht Bin trngdng c nhiungi v Ngi nhy ma trn ng phhoc ch ba vang ln l i nim Pht. C tn ca Ngi cng ng h chovic ma ht nim Pht ny v vsau Thi Tng ly y

lm nghi l. Qua s thu nhn nhng thc tp ny pht kh i t nim tin qun chng; Nht Bin thnh cng, chng phi ch mt m ng to l n y ca hc tr Ngi t tp li, m h cng ng ikhp c nc; ng thi cng c nhiu tn c thuyt phc, v nhng tn tui ca h Ngi ghi chungvo mt dy. Sau khi nhm ca Ngi b t ng qun tiKamakura xua ui vo nm 1282 th Nht Bin d i v Kyoto v i h; ni y ng tm mt s ng thun chnh thc.Tthu y cng xut hin 9 bc thv trong sch ny cng c dch ra. N cha ng nhng quan im khc nhauca tn v lm rt t ng ca Nht Bin trong vi imchnh, c ni tip b i di chcy Ngi trc tip truyntrao li t trc khi Ngi qu vng vo nm 1289. Chcn limt vi ch lm cn bn cho s gii thot khng c g khchnPht hiu: Nam M A Di Pht.


44/333

44 Dn nhp

Dch thut


45/333

3 Nh ng bn vn dch (t ting Nht sangting c)

(Ghi ch: nhng bn dch di y do Christian Steineck dchtrc tip t ting Nht sang ting c v Thch Nh in dch t ting c sang ting Vit c tham cu phn ting Nht nguynbn)

3.1 Php Nhin3.1.1 Bn tn iu (mt bn vn kh i thnh)

(Nht Mai kh i thnh vn Ichimaikishmon: mt t xcnhn vnim tin)

iu chnh yu khng nm y (Nht Bn) hay Trung

Hoa nh c nhiu ln gii thch ca cc bc tr gitrong khicu nguyn min mt.1 Ch cng chng phi l ni vvicnim Pht, sau khi ng i ta tri qua quan nim nhn bit rrng v ngha y. Ai mun c vng sanh, th hy nim Nam M A Di Pht2 v tin t ng chng nghi ng g vs vng sanhy. Ngoi ra khng cn g khc na.

1 Trong cu u Php Nhin cho thy vvic nhn thy khc nhau, nhng gm quan nim v ngha nim Pht (ting Phn: Buddhnusmrti). Khi nimny v i ngn ngNht Bn c vit l nen (suy ngh, nh n, quan st) vbutsu (Buddha). Tng ng v i vic ny l Thin nh hay qun chiu v c Pht A Di . Trong khi Php Nhin (cng nh sau ny l Thn Loan),vi Ngi cng ch trong ngha n thun l gi tn hay tng nim.2 Cu khn n c Pht A Di . y l hnh thc cu nguyn c in caPht Gio Di (Tnh ).trongy c ngh rng: tn v i l i cu khnnng ta s c c A Di gip , nh Ngi pht ra nhng l i th nguyn nh th.


46/333

46 Nh ng bn vn dch (t ti ng Nht sang ting c)Php Nhin

Ba tm3, bn vic thc tp4 v cn nhiu hn thna, tt c u cha ng trong suy ngh rng chng ta s n c cnh

gi i Cc Lc qua cu nim Nam M A Di Pht. Ai i xakhi im ny th h s cch xa s thng t ng ca cThch Ca Mu Ni v c A Di . Nh vy th khng th nm bt bn nguyn g na c.5

Ai tin t ng vvic Nim Pht th nn thc hin nhmtng i n gin; mt ng i khng bit c v khng bit vit;

ngay cnu kny hiu nhng l i dy ca c Thch Ca MuNi trong sut cmt i; hn ta ch ging nh mt Ni C6

3 Ting Nht gi l shanshin. Ba iu cn bn ca tm, c nhn thy l iucn bn chn tht ca tn ; c ngha l sthnh tht, t cch v tm thc;nhng iu ny thnh tu theo l i nguyn ca c A Di v vi cng cy str thnh hi h ng pht nguyn tm ca vic sanh vTnh . (Theoquan im ca Pht Gio c th y l nghip qu tch cc - cng c v

cng c y qua s thnh tu ca mt vic lm tt v s n c mc chgii thot nht nh. Ba iu kin ny c rt ra t kinh Qun V L ng Th nh l iu kin cn bn sanh vTnh . Trong khi theo Pht Gio Di c th ra lnh cho mt scgng tuyt i c sanh v; nhng qua ssai ca Php Nhin v Thn Loan trong ngha vnim tin c Pht A Di th Thn Loan cho rng cui cng chnh do ni l i thnguyn ca c A Di. Tpht nguyn hi h ng tmy chnh l sgii thot vnim tin qua l ithnguyn ca c A Di v s mang t cch thnh tuy vTnh .4 Ting Nht gi l Shishue. l sthc tp lu di khng gin on, y

cung knh v hon ton h ng vs cu nguyn nh hnh thc c ca PhtGioDi to thnh nghi l.5 Php Nhin v ngay cThn Loan v sau ny cng cng r rng hn l chib vic c gng ca t lc c gic ng. iu ny ni kt v i t t ngnh y cho thy r; ng th i scu y khng h p l vi c A Di. Quan nim vBn Nguyn ch chung cho nhng l i thnguyn cnbn m c A Di theo trong kinh, khi cn l B Tt pht nguyn (xemphn dn nhp). Trong ngha hp hn th Ngi pht l i thnguyn nnhn tt cmi ng i vcnh gi i ca Ngi, khi chng sanh h ng v c ADi . 6 Trong ngn tphn bit vphn c chng cca c Thch Ca Mu Nim u tin l schi thu nh khng cho ng i nxut gia.


47/333


hoc l mt km i bt u trn ng n v i Pht; chng lmt hc gi. K y nn hon ton h ng vvic nim Pht.

Ti xc nhn iu ny qua dun ca hai bn tay ca ti.7 Mt t giy ny cha ng y gio l ca Tnh cho

vic thc tp nim tin t c san lc ni tm. Nhngsuy ngh ca tikhng i ra ngoi thm nhng g trnh by;ngoi ra khng cn g na c. Ti vit tt cnhng s suyngh ca ti v iu ny sau khi ti cht khng cn lan truynsai lm vgio l na. Nm Thhai triu i Kenryaku (Kin Lch) ngy 23 thng 18

Nguyn Khng

3.1.2 ngha ct yu ca ba b kinh cn bn Sanbukytaii9

Hai quyn kinh v thin nh v kinh A Di10 s ctrnh by trong phn th3 ca nhng Thnh in thuc TnhGio.

7 vo thi th ng c ca Nht Bn th ng thy thc hnh mt mt qua

chng c ch thc cho l i dy cui cng ca Php Nhin v mt khc l ngha ca l i dyy c nhn mnh thm hn. 8 Ch l nm 1212. Nm m i theo lch c ca Nht Bn l khong gia thngging v thng hai. Nh vy ngy bn trn theo cch tnh ca chng ta (ng iTy Phng) nhm gia n cui thng 2 nm 1212. 9 Ti liu cn bn cho vic dch ny l bn in li t nm 1258 Nihon Shistaikei, quyn th10.10 y c hiu gm 2 quyn i V L ng Th v Qun V L ng Th cng v i kinh Tiu Bn A Di . thch nghi v i thi quen ca ngn ng ting Nht trong sch ny cng ghi ch l n hoc kinh nhhaykinh thinnh. Ti liu cn bn c gn lin v i truyn thng vn ha Nht Bn lun c dch thut t ting Trung Quc nh ca kinh ny.


48/333


Trong kinh V L ng Th u tin t ng thut v48 l inguyn ca c Pht A Di 11 v tip theo gii thch y

vnhng l i thnguyn ny. 48 l i nguyn y gm s thnhtm ca Php Tng12 t ra cho tm nguyn gic ng13. D ischng minh ca c Pht ThTTi Vng, Ngi phtl i thnguyn to thnh mt quc Pht, cha y ttcchng sanh. Trong 48 l i nguyn y cng cn nhng vickhc nh cnh gi i kia khng c 3 ng c14 v chng cchng sanh no t b ri vo trong 3 ng c na15 v thnth ti khi c sanh v th c chiu vng cng nh ttc chng sanh u c v p ging nhau; chng c s khcbit gia nhng k p v xu. Cnh tuyt v i ca ci Phtny c xem nh l kt quca s t ng th ng sau khi tisanh. L i nguyn th 18 y cng bao gm l i thnguyn, s to thnh mt ci m tt cchng sanh c th c thu nhnvquc kia.

11 Amida l ting Nht c phin m t ting Phn Amitabha (V L ngQuang) v Amityus (V L ng Th) (Xem thm phn dn nhp, phn 2).12

Php Tng l tn ca c A Di trong stn ti c tnh cch thtc cuicng.13 Ting Nht bodaishin, ting Phn bodhicitta (B Tm). Tm thc ca s gic ng; ngha l tm thc y thm nhp sgic ng; m cng tm y sau khigic ngri t c chcao nht, l tm ca mt vBTt.14 Ting Phn durgati, ting Nht akushu (c th). Ba tng thp theo quan nimca Gio Php m con ngi ri vo l sng trong a ngc, ngqu hayth d.15 Nht ng: akud (c o). Thgi i ca 3 s tn ti hnh thc c nutrn m n tn ti trong truyn thng chia ra nh l shin hu c tnh cchthn thoi v phn khc th hon ton thn thoi nh l sdin tca cc loikhc, sng hay b thnh hnh.


49/333


L i thrng: Giskhi ti thnh Pht, nhng chng sanh trong 10 phng16 ch tm tin a mun sanh v n c ti v

nu hch thnh trong 10 nim m chng c sanh v , thti s chng nhn ngi chnh gic. Ti ch khai tr nhngng i phm mt trong 5 trng ti17 hoc l khng c lng tingio l chn tht.

Qua 48 l i thnguyn, iu ny to c c bit; b i vch c nhng chng sanh no c sanh v th lm theo l i

nguyn y v ni y thn thca tt c chng sanh cchiu vng v ni y cng chng c sphn bit xu xa hayp . Ngay khi nhng chng sanh c sanh v kia, iu cth l c thca h tr thnh mu vng cho nn hchng th thy c sc p sai khc, lm ch ng thng18 v y 32t ng tt ca mt v Pht19. Cho nn Thin o20 lu :

Php Tng pht ra 48 l i nguyn, tm ra con ng i nPht qu l cha ng tt c iu ny: gi s khi ti thnhPht, chng sanh trong 10 phng, nu hnim danh hiu ti,

16 Bc, Ty Bc, Ty, Ty Nam, Nam, ng Nam, ng, ng Bc, trn vd i.17 Nm ti nng (ting Phn nantarya, Nht gogyaku) gm git m, git mt

v A La Hn (ng i gic ng), git cha, ph ha hp Tng v c lm chymu mt v Pht.18 Ting Phn: abhignea; ting Nht gozu hay Shinzu (Ng thng hay thnthng). Thn thngy nh s nh li kip qu kh, tt cc th thy c,nghe c, c c t t ng v to ra nhng php l 19 Ting Phn: Laksana, ting Nht sanjuenis (tam thp nh t ng) gm 32t ng tt thuc vvt l, qua c skhc bit gia c Pht v mt ng i bnh th ng.20 Thin o, ting Nht Zend (613 681). Mt v Tng s thuc i ng c tnh l v T th5 vTnh Di ca Nht Bn; tc phm quan trngca Ngi l: Qun V L ng Th kinh t tp ch; vng sanh l tn v mtquyn tip theo l: Php stn (xem thm phn dn nhp, phn 2).


50/333


t nht l 10 ln, m chng c sanh vthgi i kia, th ti s chng ngi chnh gic21.

i ngha vnhng l i thnguyn ca c A Di lhng ln n s gic ng; h ng xung dn dt tt c chng sanh. C kinh i Tha ni rng:C hai hnh thc th nguyn ca mt v BTt. Hnh thc th nht l h ng lntrn lp nguyn gic ngv th hai l h ng xung gip nhng chng sanh khc. ngha ca vic lp nguyn sau

khi gic ng l c thddng cu mt s l n chng sanh.B i vy n cng chcn mt ngha l cu chng sanh.c A Di Nh Lai22 ci Tnh to ra y n t ng vmu sc v thu nhn nhng chng sanh v ni y.

D nhin mi c Pht sau khi t thnh quv Pht v icng c y cho schn tht bn trong cng nh o c

bn ngoi. Cng thtt cnhng l i thnguyn u c sinhkh, bao gm nhng g sng c cu v c gip .Chng c mt v Pht no t d i quyn mt v khc. Mi v,u c thnguyn v l i thnguyn y c pht nguyn khicn hnh B Tt o v y chnh l phng tin ring lttnht cho du hiu thc hin vic tt p, tng ng khc nhau.

c A Di Nh Lai nguyn khi Ngi cn trn ng honthin rng: Ta squay vv i tt cchng sanh, nhng ai nim danh hiu ta. Ngi to ra nhng cng c v tn quanhng vic lm thm tn cho nhiu chng sanhc h ng.

21 Rt ra tvng sanh ltn ca Thin o.22 Nyorai l ting Nht ly ra t ting Phn Tathgata v y n nh l mtt c hiu lm sng tca mt v Pht v v y ttr chgic ngcao nhtv cui cng, nh th cng chng thay i na.


51/333


Chng ta nhng ng i sng trong thgii ng thng hi,chng thtmnh thot khi vng sinh t v chng ta cng hy

vng ci g chng? Cho nn c Pht A Di ni rng:Ta pht ra l i th nguyn cho con ng i trn tc b cln. Chng c mt v Pht no trong 3 th i23 v cng chng cmt v B Tt no trong 10 phng tng pht nguyn mtl i th nguyn nh vy. Khi Ngi pht th rng: Nu l inguyn ny c th thnh tu th ton th v trny s rng

ng. Tkhp h khng gii ma hoa s ri xung. B i v ni mt t rung ng hon ton v nhng hoa ri ttr ixung l nhng du hiu m Ngi s thnh tu s gic ng cao c. Ngay c tr c khi Ngi tr thnh Pht th l i th nguyn y khng ai nghi ng c. Trong th gi i ny chngphi nghi ng g na m hn thna by gi chng ta cnphi tin thm g na khi m Ngi thnh Pht trc y 10kip ri. iu ny ni vv tr: c Pht ny n cquv Pht. Cc ng i nn bit rng l i thnguyn y cnxng v i Bn nguyn chng b trng v chng hon thnh.Nu m chng sanh ngh n v gi tn Ngi th hchc chns c vng sanh24.

Nu nhng chng sanh no khi nghe n danh hiu m tnnho25 t tm v ch cn mt nim chn chnh th chc chn c vng sanh v sau khi thnh tu s c sanh vquc

23 Ting Nht sanze (ba i). l qu kh, hin ti v v li.24 Trch tvng sanh ltn ca Thin o.25 Danh t A Di chnh c gi cng nh nh ngh vNgi th v i Ngi ttcnhng lc kia cha ng trong tt cnhng tr lc ca c A Di ; vvy qua sgi i thiu, ch ring c vic nghe n danh hiu cng vui mngkhn xit.


52/333


y, nh vy chng sanhy s c ti sanh v 26 v sng mi mi. Chngoi tr ai b phm mt trong 5 ti trng

hoc l bt tn27

. y l cu b sung cho y ca l inguyn l ch cn mt nim nh ngh r rng.

Sau y c mt cu vtc phm ny cho thy v3 cp bcca vic vng sanh vTnh 28. l cu thnguyn y th19; cho bit rng c A Di cho bit chng sanhno mun sanh vquc kia khi hlm chung. B i vic lm

ny dn n vic pht B Tm; nn c chia ra ba loikhc nhau. Tuy vy vic lm kia, dn n s ti sanh v lunlun hng n s quay v c quyn ca c Pht VL ng Th29 trong ngha ny. iu ny tng ng v i bnnguyn30 ca Ngi. Qua lc bn nguyn tt c u c thnhPht v i nhng ai khi nghe danh hiu Ngi v mun sanh v

26 Ting Nht l j (vng sanh) y c hiu rng ti sanh vcnh Tnhca c Pht A Di . 27 Trch ra t kinh i Bn A Di .28 Ting Nht sampai (ba cp bc) kinh chia ra gia trn mt tng, giamt tng v d i mt tng cho nhng tn c sanh vquc y. NhPhp Nhin v cui bn vn ny cng gii thch gn nh vy; l quan

nim ca nhng tn nim Pht; nhng tt cchng sai bit khi sanh vv itng l p trn.29 Nht ng: Muryju butsu (c Pht V L ng Th). iu ny c dch t ting Phn Amityus.30 Ting Phn: puerva pranisdhna; ting Nht Hogan (Bn nguyn). y lmt t t ng quen thuc trong Pht Gio i Tha v i lng t bi v i camt v B Tt pht ra l i thnguyn. S thnh tu l mt tm gng vnhm gip cho nhng chng sanh khc.trong l i thnguyn y chiusng bi nng lng, c bit l nguyn ca mt v BTt. Ngoi ra ty theoquan nim vBn nguyn trong Pht Gio Di m u tin Ngi Php Tngpht ra 48 l i nguyn. CNgi Php Nhin v sau ny l Thn Loan cng cbit da theo l i nguyn th18 ny.


53/333


cnh gi i ca Ngi.ti s vnh vin chng sanh tr livo mt thgi i kh au. y l lm sng tcho cu ny.

Trong hong cung ca Trung Quc c mt v Thy PhtGio php danh l Xuan Tong, Ngi gi theo gi i lut NamTng31. C mt ln khi Ngi sng xa thnh phv tr li nithn d, Xuan Tong nghe c cu ny ca hai ng i tng nh bn cnh v sau h v Ngi tng li mt ln na, ri Ngi cng chng nh vvic y, li qun bng i. Sau

Xuan Tong hng h v i gi i lut; v i ti y ng ta b avo a ngc. Ti php quan ca a ngc ni v i ng tarng:Nh ngi sng mt ni, m gi i lut ca c Phtai aicng r . Khinh ngi hc qua vvic y, nh ngihylp tc thuyt ging ngay v sau ng ta ngi ln mtchic ghcao. Th nhng khi Xuan Tong ngi ln chic gh

cao mun tp trung t t ng li; nhng ng ta chng thnh li c iu g c. Nhng ng ta chnh cu ny, mcuy mt ln tr li ni thn d, ng ta c nghe. Khiy ng ta chun b ni ra cu ny v tng tng chmt rng:Qua l c bn nguyn ca c Pht v ng i cai ngc h gh xung v ngi ng u c quyn th y ni v i ng

rng: Ngn tny c truyn li t cng c ca c A Di Nh Lai, Ngi ang sng ci Cc Lc Phng Ty32 vci u mt cch khim tn v cung knh. Qua nhng cu nycho thy rng y l lc bn nguyn v cng tn. Ngha l33:

31 y c hiu l gn gi theo gi i lut gm 250 gii. y l bn phn canhng tthuc Pht Gio Tiu Tha.32 Theot t ng chung chung th cnh gi i ca c Pht A Di nm v h ng Ty.33 Trong kinh i V L ng Th (i Bn Di ).


54/333


c Pht ni cho Ngi Di Lc34 rng: Ai t c, ringhe danh hiu ca c Pht ny v ma ht vui mng tru c

vic y v ch cn mt ln nh ngh n, hy bit rng ng iny c thnh tu to l n. Bi v ng i y t ccng c cao v i. Khiy c Thch Ca Mu Ni giao phkinh ny cho BTt Di Lc v li gii thch rng: ch cn mtnim nh ngh n c A Di l mt thnh tu to l n v lmt cng c kh ngh bn35. ngha quan trng ca kinh nythnh ra xut pht tnhng cuy rt r rng.

By gi chng ta ln n kinh thin nh (Qun V L ngTh). v i Ngi A Nan36 c r rng v c phntn ra nhiu vic tt37 v i s tr gip c gii thch qua viccu nguyn c A Di 38. Vvic ny cng lin hv i l inhc nh rng: Hy gn gi l i ny tt p trong kc. Nhn

34 Di Lc l c Pht ca tng lai. Theohuyn k th Ngi nguyn khngthnh Pht v qu vng tr c. Sau c Pht Thch Ca vo Nit Bn v ln citr i khong 5.670.000.000 nm sau Ngi sl mt v Pht tr li ni th gi i ny.35 Ting Phn guna; ting Nht Kudoku (cng c). Theo gio l vnghip lmt vn mnh tch cc tng lai tng ng vi hnh ng tt trong hin ti.Mt cngc l kt quca hnh ng tt nht nh, v i nng l ng tch cccng c mang theo v i mt mc ch c c thchn la. V i danh hiu

A Di c ni by gi l mt kt quv tn tch cc, b i v v i Ngi tt c cng c ca lng nhn tca c Pht A Di u cha ng trongy.36 nanda, ting Nht: A Nan, ngi tyu qu ca c Thch Ca Mu Ni;trong kinh ny thng c cp n gii thch vvic ny.37 Ting Nht: Jzen v sanzen (Thin lng, lnh tt). D i vic tt nht nhsl chch ca tm ni c Pht hoc l Tnh (trong s suy t minmt hay cng chnh l hnh ng cn bn ca tm). Nhiu vic tt khc nhauch cho nhng hnh ng tt c thc hin, trong khi con ng i vn tiptc thc hin nhiu mt khctrong i sng v cng vic ca mnh.38 Tng cng chung trong kinh Qun V L ng Th c tt c16 cch qunkhc nhau ca c Pht A Di , trong 13 cch t c sann v 3cch to ra cho nhng mun tt p.


55/333


c hi ca squn chiu th9 vthn thchn tht ca cA Di . l: nh sng ca Ngi chiu sng qua khp

cng v rng xa trong 10 phng thgi i. Bao gm tt c,nhng aikhi ngh n c A Di v cung knh th chng b ai c. Mc du theo l i thnguyn cu chng sanh gingnhau cho tt c; nhng c thc k khng ng v i nghip lcca h, nu h khng to dng cng c. Do vy v i tr tu ca c A Di v lng t v lng cng nh ssn sng

gip cho tt c u ging nhau. nh sngy tip tc chiudi khp tt c trong 10 phng thgii. Ngi lp l i th nguyn rng; nh sngy sv cng tn c chiu sng c thdi vo tt cchng sanh bng tr tuging nhauktduyn cho vic gii thot kia. Vic ny c cp trong l inguyn th12. Vic tip theo l Ngi thu nhn tt cv i scmnhnh h ng ca tn Ngi v pht l i thnguyn vngsanh qua vic nim Pht. y l l i nguyn th18. V i danhhiu Ngi, khp ni chng sanh u nghe c v danh hiuca Ngi cng l ci nhn c sanh v ni cnh gi i Tnh. Trong l i nguyn th17 Ngi thnguyn rng. Tt c chPht u khen danh hiu ca Ngi v truyn n khp ni. T l do ny v lng ch Pht trong10 phng thgii cngu thc hnh nh vy, ging nh c Thch Ca Mu Ni BtGi Phm thc hin trong ci ny vy. Cng nghip kiacng c nh sng ca Ngi chiu ri trong 10 phng th gi i khng b st ni no.Tt c ch Pht trong khp thgi icng bo tin cho kt quhiu nghim ca danh hiu Ngi vnh thkhp mi ni u c dphn . Cho nn c Di th nguyn rng: Khi ta thnh Pht, danh hiu ta s c


56/333


vang ln trong 10 phng thgi i; khng b ch ng ngi vcng khp; ni no ngi ta nghe n danh hiu kia th sanh

tm cung knh, nu khng l nh vy th ta skhng ngichnh gic. Khi chng ta tha nhn vcng nghip qua nhsng ca Ngi v nguyn nhn tc dng do danh hiu ca Ngith schng cn nghi ng g na crng c A Di s nnhn tt cchng ta v khng chi tai c. T Thin ocng vit trong phn dn nhp ca vng sanh l tn rng:shiu bit cng schn tht ca ch Pht, tt c u gingnhau. Tuy vy nu bn cng l mt trongy thcng c nghal s thc hin l i thnguyn kia khng gip c cho nghiplc. Tuy thcthgii u h ng vl i nguyn lc ca cA Di v l i thnguyn su xay c gi tr cng nh chang chung cnh sng cng danh hiu Ngi khp cng trong10 phng thgi i.

Tip theo Ngi thnguyn rng trong th i gian v tnha cu tt cchng sanh m trong l i nguyn th13 chorng thmng du cho c hng lng. Cng tl i nguyn nygip ta nm bt c vtng th i sng ca chng sanh v il i pht nguyn kia v php lnhy lan n tt c 10 phngv bin thgi i cho nhng ai tm thy c nguyn nhn tr tuv kt qutrong s ng tm hi ha, ri nh sng schiusng, nh sngy bao trm khng phn bit, khng chi bvchng tchi ng i no c.


57/333


trong nh sng ny tip tc tm thy s ha thn39 cac Pht v cc v BTt, nhng ng i cu chng sanh

bng hng trm hng ngn cch khc nhau v nim tin t ngy cng ngy cng pht trin mnh hn v lm tiu hy nhngni kh au. Khi cuc i mn th chnh c Pht li n n cho ng i kia v tt c nhng iu khng tt pchng lm b nh h ng. B i v khi cuc i ca con ngi chm dt th chng trm loi au n chu ng n v i thn

thv tm hn; cho nn h chng tm thy c s an lc.Nghip quxu ca ng i kia sli ko hn ta vo h ng btthin; cho nn hn ta s qun i tt cmt cch m qung. V isc mnh ca tnh yu l ko kkia tr li thgian ny sng cuc i chnh nh tr c kia, ng th i t6 ci Tr i dnn ng tr tm thc xu xa40 chin u vi con ng in s thnh thin. chin thng s tr ngi ny c Pht ADi ha rng trong gi cht, trc tip sc hnh bng cacc v BTt v Thnh chng hin ra trc ng i y. y ll i nguyn th 19 c ni n. Cho nn khi chng ta chtsc Pht n n chng ta. Nhng ngi tin t ng thy iuny vui mng trong tm khm ca h v tht ging ht nh

39 Ting Phn: nirmana kya; ting Nht: Keshin (Ha thn). Trong nghahn hp li c 32 t ng tt trong thn thphi b hy hoi ca mt c Pht.B i v Ngi cn tn ti trong thgi i trn tc ny. Trong ngha khc lin h v i quan nim ny ca tt cnhng hnh tng m c Pht tha nhn cutt cchng sanh.40 Ch Tr i y l mt du hiu hoc c thc. Ch thgi i y chiu chc chn l mt cuc sng ng i kh au.Nhng v Thn ny schngi v i sthnh tu gio l ca o Pht.


58/333


mt ngi ang trong thin nh su thm c suyt41 nh ngh. K s c trc tip hng ln trn i sen ca

c Quan Thm42

v t n cnh gi i an lc hon ton. Ldo gia h ny c gi l: Tt c chng sanh tin t ng vnh ngh v c A Di th tt c u c cu v t v khngb ri mt ng i no.

By gi kinh ny43 cng dy rng: Ai ngtr 3 tm nyth bt c tr ng hp no cng s c sanh vquc kia.

u tin chnh l tm thnh tht, cung knh; thhai l tm tinsu v thba l tm thnh tu theo l i thnguyn ca c ADi hon thnh cho mc ch y. Ba tm ny skhng b chia ra tng loi ring l, tuy thv i tt c iu trng yu unm trong nim tin su xay.

Ngi Thin o bnh lun44 rng: S thnh tht ngha l

chnthnh v cung knh, iu ny trn thc t t c v ih. Quan nim ny r rng l tt cnhng hnh ng thc tpca chng sanhni thn khu 45 cho tng tr ng h p ca tm

41 Thin nh thuc vmt trong 6 Ba La Mt. l: bth, tr gi i, nhnnhc, tinh tn, thin nh v tr tu. Nu thc hin nhng iu ny ssanh v cnh gi i Pht.42

Quan Th m; ting Nht: Kannon hay Kanzeon; tc l ng i nghe tingku cu ca th gian m n. V trong kinh Php Hoa c din tl mt B Tt, ng i sngay lp tc n v i tt cchng sanh khi qua ting ku cu.i lin Hoa; ting Nht: rendai. Ngha l ni y ch Pht v cc v BTt anta biu lcho vic ny tt c chng sanh ang sng trong mt thgii yti li v bt thin v s c mang n ni hon thin cng ging nh hoasen trng ta chiu tcy hoa mc ra tchn bn d kia. 43 c hiu l kinh Qun V L ng Th.44Trong quyn Qun V L ng Thkinh ttp ch.45 y l sphn chia c in ca nhng phm tr lin quan v o c trongPht Gio. i v i vic ny cn cgng lm ng. Ngha l y , bnh tnhnm bt t cchchn tht ca tt cmi vt, quan st t duy, xc nh phn


59/333


thnh tht v tm cung knh. Phi i v i nhng ng i khcmt cch tt p. T cch thc tp tinh thn ny bao gm

nhng ng i c thi quen m h v i ti li cng nh chacht nhng kh au cho ssanh t46 v ni y theo Bnnguyn ca c Pht A Di , cu cu Ngi 10 ln hay ngaycch mt ln v chc chn rng s c vng sanh vTnhv lcy s c gic ng, tng ng vi hnh ngtrn.

y lmt s gic ng trn tc l khi mt ng i ch thchin bn ngoi; nhng li tin t ng v i l i th nguyn ca Ngi; nhng bn trong vn cn nghi ng . Cng nh vy liu sai v di tr nu mt ngi no ng c li c tnh ccho c bn ngai v ngay c bn trong, nhng cu thvl i bing.

Tham, sn, si, sai quy, ganh t, di tr v hng trm ti lichng th tiu tr c. Chng ging nh l nhng con rnc. Chng ta s ni n trong 3 hnh47, tuy thti gi chngl: v i cht c s tr thnh vic tt v nhng hnh ngdi tr rng tuch v nhng vic lm khng chnh ng. Nuchng ta cgng trong san nhincng nh nhng hnh ng

vng chc ca o c; bi v y l sthy sai trong thgi i vt cht mang n cho con ng i v b tri buc vo , mc du nhng vic y uv thng v cng ging nh tham lam, sganh t v ght gng cha ngni kia. 46 V i hnh thc ny th ng b li cun vo cng suy ngh theo sgi ithiu ca Pht Gio, th chnh ti li v nhng l do ca hb gign trong s tn ti ca thgi i ny, l nguyn nhn ca vng lun hi sanh t.47 Vic chia ra theo phng tin v i s nh h ng ca vic tt; nh vy gmthn th, l i ni (ming) v tm. y l 3 hnh din tcho vic lm tt, ninng ng n v suy ngh tt p (xem thm phn ch thch 37).


60/333


o c th ging nh nlc ca thn v tm thc, ngy vm trong 24 gi chy theo bn ngoi vi v lm vic ny vic

kia vsuy ngh chuyn. Tt c iu ny ti gi l ci ttpha vi c t. Nhvy iu ny khng th t c qua citt pha v i cht c mun c sanh vTnh ca cA Di th ldo ca iu ny nh sau: Khi c Pht A Di cn trong thgi i trn tc th Ngi thc hnh nhngvic lm ca mt v BTt. Ngit trong mt nim duy nht,ba vic lm y cng lcv chng c cha ng tt c nhng t cchchn tht v scung knh.

S h ng vvic gic ng cnglthuc voiu chn thtv tn tm v i nhau nh vy. Bn schn tht ny c thm haiyu t: bn trong phi tmnh v bn ngoi l i lc cho s chn tht. Trong s chn tht y s c lm sng dn nhng

vic bt thin v hy vt b iu xu xa bn trong ln bnngoi, ging ht nh nhng v B Tt btt ccc vic xuv lm tt cnhng vic lnh. iu ny cn phi thc hintrong tm chn thnh v tha thit.

Thin o cn ghi chp thm nhiu im khc cho tiny na, trong chng ta chtrch ra mt phn.

Quan im v s chn tht v s cung knh thng cgi chung l 3 cnh ca gi i thiu s im tnh, h ng ttp v nm bt l i thnguyn rng l n. Trong vic ny cn gia s thng th ng v ch n tnh cch c bit.Thng th ng ngha y l mt quan im chn tht v s cung knh m nhng vic ny c vng sanh vTnh bng chnh t lc ca mnh v qua s thc hnh ca smc


61/333


nhin cng nh h ng tt p s t c. Ng c li cbit c ngha l nhng t t ng v i schn tht cng nh s

cung knh c biu hin, qua s t c vic vng sanh quatha lc48.

Trongl i gii thch vkinh Thin nh c phn tm thyc ngha su xa qua sgii thch sau y s an nhinngha lnhng suy ngh v c mun gi li c v lm chotm ynn li. mun tt p l b i vic xu c v thc

hnh vic tt. Qua 2 loi thin lng ny s t c svngsanh vTnh . V i l i thnguyn to l n49 cha ng gingnh vy, ht nh kinh i Bn ni vTnh rng: Nhngcon ng i bnh th ng, ngay c by gi tt hay xu tt c cng u c sanh v. Nu h tha nhn Bn nguyn lc cac A Di l sc mnh v lun lun c gng lm tng

tr ng nghip lnh ca h. iu ny cho thy tht r rng lcon ngi t c sgic ng l do t lc; tuy nhin u dotha lc mang li. Ban u c ghi rng:Nhng hnh ng thctp ca tt c chng sanh qua thn khu ; cho tng tr ngh p ca tm thnh tht v tm cung knh. Phi i v i ng ikhc mt cch tt p. T cch thc tp c tnh cch tri thc

c ngha v i thi quen ca con ng i; nhng ti li v ssaiquy ny c t lc c sinh ra v cho n lc cht; nhng

48 L do ca du hiu ny l t c s vng sanh vTnh t t lc lthng th ng v cui cng chnh mnh t hon thin ly. Ng c li ych c bit chnh ng tr c mi scgng tranh bin, khng mt s t chi nonh hng n nim tin qua s tr lc ca Pht A Di . y chnhl tha lc (tariki) v l lc ca c Pht A Di .49 Ting Nht: gugan l mt du hiu ch cho bn nguyn ca c A Di v c bit nhn mnh rng gi i ny cho tt cv mi chng sanh c th t c.


62/333


nu h tin t ng v t t ng50 chn tht v cung knh kia thchc chn rng h sc th c sanh vTnh . ni

h nng theo Bn nguyn ca c A Di m b c ln vch cn nim danh hiu Ngi ch thnh trong 10 ln hay nhnn ch mt ln cng c. iu ny tng ng v i mt tt ng sai lm v mt nhn thc v ch, nu bn ngoi, ng ita lm nh tin t ng vo bn nguyn; nhng bn trongth linghi ng .

Tip n ni v: Tham, sn, xu c, sai quy, ganh ght,ni n ... tt c hng trm ti li nhng chng thtrnh khic. Chng nhl nhng nc rn c. Chng ta ni vbahnh; nhng ti gi chng liu tt ln ln vi c tvnhng hnh ng trng rng di tr v khng phi lnhng hnh chn tht tt cnhng vic khng tt ca mnh

v bn ngai, v khng cn b ri vo 3 ci cng nh 6 ngna51, iu ny cn phi y s chn tht. Nhng iu ny c gi l nhng hnh ng chn tht v cung knh vngoi ra cn c ngha l bnh th ng.

Ngha l ni u iu ny chng c th th ng i taphi trong bi cnh ca tm tin su t c vic ti

sanh v tin rng nhng ng i bnh th ng v i ti li v nhng50 t ng, vic lm y n ng ngha v i ch tm (trong ngha ca 3tm).51 Ba ci (ting Phn: bhava; ting Nht: sangai, sanu) ni chung dng ch trng thi vt cht hoc thtrng ca mt chng sanh gm:1- Ci ca thgi i c tnh thc (dc gi i)2- Ci c thn thnhnhng (sc gi i)3- Ci chng c thn th(v sc)Su hnh thc tn ti (ting phn: gati; ting Nht: rokudo) gm : stn ti caTri, A Tu La, Ng i, sc sanh, ngqu v a ngc).


63/333


hnh vi sai quy y c tv th khng c nghip dn rakhi vng lun hi52. c ging nh nhng v BTt lm

chchn tht trong s i, ng, ngi nm th chng ta khngsa vo ti li v phi r i khi bn nng ca i dc. Tuy nhin,ngay cnhng bc Thnh cng c gii thot khi vng t sinh thuc cp bc thp v t ti trong t tng, v t quanhng bn nng v skh au, vn cn mang theo ba ctham, sn v si. Nhng ng i phm ti bnh th ng, k y

phi c nhng hnh ng chn thnh v cung knh. Gn nh lchng th c, v i t lc dn dt tt cnhng hnh ngthin v lm chs chn tht tuyt i; cu ny c din t rng: Trong chng ngn ng i, bn schng th tm cmt ngi nh vy.

Ba tm trch ra tsnim Pht v gii thch vnhng hnh

ng lnghi khc. ng i ta phi vit nhng ch ngv i hnh dng ca tm mi mi r i xa. V d nh s thctp lin tc l mt phn ca 4 sthc tp: iu y c gis thc tp lin tc, bi v con ng i lun lun tip tc v ivic cung knh c A Di , cu nguyn, nim danh hiuNgi, tng c nhng bi l tn v bn trong lun ngh n

Ngi, thin nh vNgi v quay vv i l i nguyn ca Ngi.Bi v ng i ta phi cho tm ca ng i ta lun thun thcv khng bao gi b ri lm vic thin. Nu s kh au nhtham v sn xut hin; th con ng i phi sm hi ti li v

52 Cn bn n nhn Pht Gio l c i tri cho tt cmi ngi v ngay nhPht Gio Di cng nhn mnh; nhng lun cho bit rng con ng i vothu xa xa to ra nhng hnh vi ti li trong nhiu ln nn phi sanh vothgi i ny v phi sng nh vy, con ng thc tp gic ngb ngn li.


64/333


chng c pht giy no lng qun trong mt gi hay mtthng, hy tm cch ko di khng ngng ngh, sm hi v

vic y; nh vy m i gi l s thc tp lin tc. Cch giithch ny c sphn bit gia vic nim Pht v vic bsungvo s thc tp khc53. Ngay ban u ng tham v snkh i ln.y ls thc tp khng ngng ngh ca nhng s thc tp khc nhau. Phn thhai s lu tm ni n; by gi th chng c skhc nhau gia ngv vic lmtn lon,khng c khong cch ca skh au trong vic thc tp minmt nh tham v sn. Nhng chng phi ch c th, trongquyn Vng Sanh LTn Thin o gii thch s l i hica hai cch thc tp ny: Ai , nh trn ni, kh i lntrong scu nguyn v ch i cui i, th ng i y cngs c vng sanh ch trong 10 nim danh hiu A Di . Trongy cha ng s tng ng v i bn nguyn ca c ADi v tm sm hi cng nh sh thn. Phn tip theogii thch rng: B i v con ng i v i bn nng v skh au nh tham, sn v tt cnhng iu khc v t qua khi nhng ngh khcm xut pht t lc cn, khng gin on v tr b. Nh vy ci khuyt im ca vic thc tp ring l. Ng i ta phi hiu rng: nhng s thc tp ny phi luyn tp,khng l nh vy th s kh au s khng v t ra khi. Khing i ta ngh nh vy th lc thc hin t lmt cch chn

53 Ting Nht: yogy: ng t quan im ca Thin o v Php Nhin th ttcnhng lnhc v s thc tp u l s b sung cho vic nim Pht. V iiu ny skt lin v i s quyt nh ng n gia ngv sai quy.Ch thc tp ting Nht gi l shgy v Zgy theo Thin o th y lChnh hnh theo l i dy c A Di trong khi nhng l nghi v cunguyn c Pht khc, v i skt cht y y gi l long ra.


65/333


tht, s t chi tham sncng nh nhng chuyn khc. Cnnhiu hn thna, trong phn bnh lun vsquay v c

thnh tu ca s cu v t ca c A Di , Thin o dng n hnhnh ca 2 dng; mt t n c v mt t la, rini: Trong tnh yu v s hn th lun lun tip tc nh lat chy, thlm sao cho n c lnh ng li, chng c ci nodng ngh c; khng r i khi con ng trng khc ca nimtin su xa th sti sanh s t c.

Phn k tip Thin o ni rng: Nim tin thm tny,chng ta nn tin rng chnh chng ta l nhng con ng i trntc, sinh ra cng nh cht i v i bao nhiu ti li v iu saiquy, vic ny c tv th, cht i v tr li chng phi doc duyn c ra khi vng sanh t. Chng ta nn tintng n c Pht A Di qua 48 l i thnguyn cho tt

c chng sanh t n cnh gi i Tnh ; nu chng ta chngchi t v suy ngh g khc l do lc ca l i thnguyn ny.

Phn u c ni:Hy tin rng, nh ngi l con ng i v ithi th ng, sinh ra v cht i v i nhiu ti li v nhng vicsai quy v k t v l ng kip c chkhng phi c c duynr i khi thgi i ny. V trongMt t kh i thnh

vn cng cho rng: con ng i do nghip lc cn bn nnchng thsanh vo quc Pht. V i tn tm c thto thnh,b i v bt c ng i no, nu h suy ngh t 1 cho n 10 nimA Di th chc chn con ng sanh thgi i ny stgiv s c sanh v thgi i Tnh , m t khng cn b ri tr li na.


66/333


Php lca l i Pht thnguyn l iu m tm ca chngta khng th o lng c, ch c Pht m i hon ton r bit.

Ai cn c thnghi ng vo Bn nguyn lc to l n nh vyngay c ai b phm vo 5 ti ln cng 10 iu bt thin54 cng c sanh v thgi i Tnh nu h nim danh hiuca c A Di tha thit. Thin o ghi ch rng: gi th mt ngi no ni: cc chng sanh, cc ngi ktv th cho n i ny b tam nghip v nhng hnh ng ca tmtrong cuc sng ny trong mi hnh t ng c th thnh thinhay th ng tnh; tt c 10 iu bt thin, 5 trng ti v bt uv i vic phm55 4 gi i trng. Cc ngi phm vo nhngli lm, iu ny cn tr vic c th thnh Pht ca ccngi,v gio l ca c Pht bhy bn, phm vo ccgi i cm v truyn b sai l i Pht dy. Cc ng i khngnhng ch trn trnh nhng ti li m cc ngi cn qunchng i v chng tri buc vo v i 3 ti56 trong qu kh, hinti v tng lai: Cc ngi by gi mun nh thno? Ch trong mt i ngh n Pht A Di m sanh v ni quc

54

10 hnh ng bt thin (ting Phn: karmaptha; ting Nht Jueaku = thpc). l: git hi chng sanh, trm cp, t dm, ni l i khng tht, ni di,ni thu dt, ni hai chiu, tham lam, gin h n v t kin. Ni y cngchia raba phn thuc thn khu .55 Ting Nht: shijue (t trng) tc l bn hnh ng ni li cho r rng hn v trch nhim ca ngi t trong gio l Pht gio, l git hi sinh mngca chng sanh, trm c p, t dm v kin sai quy.56 Quan nim y theo ting Nht l san aku (3 iu c) chng hon ton rngha, c thl nh h ng ca ba vic (srava) tham lam, s tr thnh vchng hiu bit, cng ging nh ba ci r ng c li v i s thnh thin (akusala muela) - S au kh, sn hn v si m hoc l 3 cnh gi i xu c (durgati)ca a ngc, sc sanh v ngqu.


67/333


y, hay cc ng i nh thmun t c bt thi chuyn57?Cu trl i cho kkia l: Gio l v tt cnhng vic lm ca

ch Pht u nhiu nh ct sng Hng v gio ly chngphi theo shiu bit ca con ng i v cng khng ging nhh. S hiu bit v nh sng xua ui s ti tm, khongkhngy bao bc b i shin thc, iu m con ngi th nghay tm thy cng nh c th tin tng c l cch thc nhthno, m mt t cu mang cng nh d ng thnh. Rng

n c ung cungng cho i sng, rng la t chy vs i m. Tt cnhng vic ny ng i ta gi l s hiu bittng i. iuy, nhng g m con ng i dng bng con mttm ra, sv tan ra thnh hng ngn, hng vn phn khcnhau. Tuy vy v i php lca Pht Phpcng chng thlmnh hng n s hiu bit kia ging nh nhng vt cp.

Cui cng l mt php l nh cnh gi i Cc Lc kia cnhng chng sanh nh chim, n c hoc cy ci. Vic ny aitin t ng ni lc bn nguyn ca c Pht A Di lm saoc thchi t nh trong l i nguyn th18 hnh thc l ainim n danh hiu ta trong 10 nim? Nu ngi ta tin t ng

hon ton vo nhng l i ca c Pht, th cng tinvic ny!Chng mt ai nghi ng vo l i dy trong Kinh Hoa Nghimrng khng phn bit gia Tam Bo58; nh gio l trong kinhBt Nh ni tn cng vtnh khng ca mi vt; hay gio l

57 Ting Nht: Futai noi: ng cp ca BTt; ni y ng i ta chng bao gi phi tr li thgi i cui cng na.58 Tam Bo (ting Phn; triratna; ting Nht: sanb) gm c Pht, Php vTng. Trong kinh Hoa Nghim dy rng nhng ci ny l mt.


68/333


trong kinh Php Hoa ca sgic ngqua s tb tt cmischp thhoc trong kinh Nit Bn ni vPht tnh cn bn

ca tt cmi ng i59

. Tt cnhng iu ny u l gio lca c Pht: Cc ng i by gi tin iu ny v khng tinnhng iu khc sao?

Cc ngic th ni rng: vic ny t ba 60 m vn cadanh hiu vn cn t. Tuy nhin o c cho s thng hiu bntrong v nhng tc dng tt bn ngoi ca vic gic ngcui

cng v qua tt cnhng nhn lnh v sk, y cng c c thnh lp v cha ng dn n s tht su xa trongdanh hiu ny. Thin o cng ni trong vic bnh lun v vic gii thot danh hiu rng: A Di Pht l ci m trungthc miu tvci tn ch n , dch ra l: i sng v tr tu v tn, i sng v tn l php61 v tm thc l con

ng i. V l ng bn cnh con ng i v php chn tht nngi l ADi . Cn php ca con ng i tht l sgi i hnqua s thy bit khc nhau. Cui cng y c mt vi vic lnhng hnh ng ca Ngi u tng ng v i sha thn tr li y.

59 Gio l ni rng: cn bn ca mi ng i l c th t n cnh gi i Pht, b iv phpy c sn. Ch c iu l tm kia phi tr nn hon ton thc.60 Trong ting Nht y c thnh ba m, b i v ch A Mi a v i cch vitchHn chia ra lm 3 ch.61 Ting Phn: dharma; ting Nht: h (php) qua im ny c th l iu xcng qua lut ca v trch r tnh cht ca tt cs hin hu. Trongy cgio php chn tht, cng nh l i t ng ca shin hu vy; nhng ni yquan im th3 vch ng ny phi

nhungbanvantdtnb200305final

Documents