17

Rozdział 1. Babel

W pewnej instytucji posłyszałem następujący dialog. Woj-tek:

— Adamie, czy możesz mi pomóc w tej sprawie?

— Hm, nie wiem, czy się na tym znam.

— Szkoda, myślałem, że mi pomożesz, liczyłem na ciebie.

— Chętnie bym ci pomógł, ale naprawdę nie całkiem się na tym znam.

Przerwałem ten dialog i zapytałem Adama, dlaczego powie-dział Wojtkowi: „Nie wiem, czy się na tym znam”. (Wcze-śniej Wojtek poprosił mnie o pomoc. Od dłuższego czasu miał problemy z Adamem. Mówił, że coraz trudniej z nim współpracować, bywa uciążliwy, stawia wyssane z palca za-rzuty).

— Powiedziałem mu uczciwie i szczerze, że się na tym nie znam.

— Czy zapytałeś, o co dokładnie chodziło Wojtkowi?

— Nie, ale chciałem mu uczciwie powiedzieć, że nie jestem dobrze obeznany w temacie.

— Czyli co chciałeś naprawdę powiedzieć Wojtkowi?

— Chciałem powiedzieć, że nie  jestem dobrze obeznany w temacie, który prowadzi.

— Czego chciał od ciebie Wojtek?

— Żebym mu pomógł.

— Pamiętasz, co mu odpowiedziałeś?

18

NLP według Dantego

— Tak, odpowiedziałem, że nie wiem, czy się na tym znam.

— Czy wiesz, jaki efekt wywarła twoja odpowiedź?

— Sądzę, że Wojtek nie jest zachwycony.

— A jak sądzisz, czego od ciebie oczekiwał?

— Pomocy.

— A ty mu odpowiedziałeś?

— Przestań nudzić.

— Adamie, posłuchaj, co chcę ci powiedzieć; to jest ważne. Jakie są relacje pomiędzy wami? Wojtek mówi, że często go drażnisz, że trudno się z tobą porozumieć.

— Wojtek też nie jest w porządku. Ciągle się obraża i de-nerwuje.

— Czy wiesz dlaczego?

— Oczywiście, wiem. Po prostu jestem uczciwy i szczerze mu mówię, że musi poprawić wiele rzeczy.

— Jakie są tego efekty?

— Wojtek musi naprawdę wiele spraw poprawić.

—  Usłyszałeś  moje  pytanie?  Powtarzam:  jakie  są  efekty twojej uczciwości i szczerości?

— Mówię ci, Wojtek musi wiele rzeczy poprawić.

— Jeszcze raz pytam: jakie są efekty twojej szczerości? Czy słyszysz? Pytam o efekty,  rezultaty,  a nie o  to,  co Wojtek powinien poprawić.

19

Rozdział 1. Babel

— No, prawdę mówiąc, relacje między nami są w ostatnim czasie  dość  napięte. On nie  chce  słyszeć,  co mu mówię. Musi zmienić swoje postępowanie. Uczciwie i szczerze mu to powtarzam. Musi w końcu zrozumieć, że jest źle.

— Jeszcze raz ponawiam moje pytanie — powiedziałem. — Jakie są efekty twojej uczciwości i szczerości?

— Przecież szczerze i uczciwie mówię ci, że Wojtek musi zmienić swoje postępowanie.

— Adamie,  tu nie  chodzi o  twoją uczciwość  i  szczerość. Chodzi o twoje wypowiedzi i ich konsekwencje.

— Czepiasz się.

— Adam, wróćmy do początku i posłuchaj. Może uda mi się ci to powiedzieć na przykładzie. Słuchaj uważnie i trzy-maj się faktów. Wojtek poprosił cię o pomoc. Ty odpowie-działeś, że się na tym nie znasz. Wojtek pytał cię, czy się na tym znasz?

— Nie.

— Czy chciał pomocy?

— Tak.

— Czy chciałeś mu pomóc?

— Tak, ale ja nie wiem, czy się na tym znam, i to powie-działem uczciwie i szczerze.

— Jeszcze raz, o co prosił Wojtek?

— O pomoc.

20

NLP według Dantego

— A ty — słuchaj, co mówię — mówiłeś mu o pomocy?

— Nie, powiedziałem, że się nie znam.

— Czyli nie odpowiedziałeś na pytanie.

—  No  tak,  masz  rację,  on  chciał  pomocy,  ja  mówiłem o tym, że się nie zmam. Powinien się domyślić, że chętnie mu pomogę, ale się na tym nie znam.

(Oczekiwanie, żądanie, że inna osoba powinna się domyślić, co chcę powiedzieć albo czego oczekuję, jest wyjątkowo mało efektywnym spo-sobem przekazywania informacji i budowania zdrowych relacji).

— Mam dla ciebie propozycję. Posłuchaj, możesz przecież odpowiedzieć na kilka sposobów. Na przykład:

Jak mogę ci pomóc? �

Jakiej pomocy oczekujesz? �

W jaki sposób mogę ci pomóc? �

Kiedy mogę ci pomóc? �

— No tak, ale wtedy nie mówię przecież uczciwie, że nie całkiem się na tym znam. A to jest ważne.

— Jeszcze raz, Adamie: czy Wojtek pytał cię, czy się na tym znasz, czy prosił o pomoc?

— Prosił o pomoc.

— Czy wiesz, na czym ta twoja pomoc ma polegać?

— Nie wiem, ale się domyślam.

21

Rozdział 1. Babel

— Hm — powiedziałem — nie wiesz, o co chodzi,  i  już wiesz, że się na tym nie znasz… Mam dla ciebie następną propozycję. Chcesz, żeby Wojtek zmienił swoje zachowa-nie w stosunku do ciebie?

— Tak, oczywiście.

— To idź teraz do niego i zapytaj,  jakiej pomocy potrze-buje.

Komentarz

Często  uważamy,  że  ludzie  wiedzą  albo  powinni  wie-dzieć, domyślić  się,  czego od nich  chcemy. Uczciwość i  szczerość  Adama  wielokrotnie  prowadziła  do  scysji i  nieporozumień. Zakładał  on,  że  „uczciwe  i  szczere” wypowiedzenie jego sądów będzie dla innych wskazów-ką do zmiany ich niewłaściwego postępowania. W jego mniemaniu, jego sądy i opinie mają moc faktów. Opinie innych — a wielu w jego otoczeniu postępowało niewła-ściwie — to tylko ich chybione wnioski. Co więcej, inni powinni się domyślać, do czego zmierzają jego aluzje.

Moja propozycja: bądź zawsze szczery. A szczery jesteś wtedy i tylko wtedy, gdy mówisz ludziom to, czego chcą słuchać, co oczekują usłyszeć. Niechaj przykładem będą dwa poniższe dialogi.

Wojtek: Adamie, możesz mi pomóc?

Adam: Nie wiem, czy się na tym znam.

Albo:

22

NLP według Dantego

Wojtek: Adamie, możesz mi pomóc?

Adam:  W  czym  mogę  ci  pomóc?  Kiedy,  jakiej  pomocy oczekujesz?

W pierwszym dialogu Adam, nie słuchając Wojtka, mówi o sobie. Nie zauważa, że Wojtek chce pomocy, a nie infor-macji o kompetencjach Adama.

W drugim dialogu Adam słyszy, że Wojtek chce pomo-cy,  i uczc iwie  powiadamia, że nie ma  informacji — nie wie, na czym pomoc ma polegać. Pyta więc o oczekiwania Wojtka.

Przygotuj  się  do  stosowania  psychosemantyki  —  krok pierwszy: szczerość.

Przemyśl lub, jeżeli wolisz pisać, zapisz sobie i zapamiętaj — czego chcieliby  słyszeć od ciebie  twoi najbliżsi, bliscy i ci nie całkiem nawet lubiani?

Pełna wersja książki dostępna jest tutaj:

http://nlp-wedlug-dantego.zlotemysli.pl