nndduuzzii nnyyee nnwwaa-- … student's guide to... · gini bu nmehie ? ... *1.gwa ndi muru...
TRANSCRIPT
NNNDDDUUUZZZIII NNNYYYEEE NNNWWWAAA---
AAAKKKWWWUUUKKKWWWOOO BBBAAAYYYEEERRREEE
BBBAAAPPPTTTIIIZZZMMM
(Nke Onye Isi Nduzi ya)
Bu Thereasa Winnett
Nduzi nye Nwa-Akwukwo bayere Baptizm. 2
Nduzi Nye Nwa-Akwukwo bayere Baptizm
(Nke Onye Nduzi Ya)
bu Thereasa Winnett
Edeputara ya n’afo 2009
Onye deputara ya bu Thereasa Winnett, Atlanta, GA USA. 2009 Thereasa Winnett. Site
n’ikike nke akwukwo a nwere. Odighi otu n’akuku akwukwo a aga-ebiputari, chekwa ma
obu gbanwe ya n’uzo ozo ma obu n’udi ozo, n’eweteghi ike n’aka onye dere akwukwo.
Achoputara na United States of Amirika
Nduzi nye Nwa-Akwukwo bayere Baptizm. 3
Akuko bayere odee
Thereasa Winnett ji BA na nmuta nke elementary education (debere na nke ano – asato)
site na College of William and Mary. Ugbu a o bi na Atlanta, GA, ya na di ya, Greg nwere
otu nwa nwanyi, Katrina. Thereasa nwere nmasi I na-adurita ndi nne na nna odu maka
ikike ha na-enwe site n’izulite umu ha na nkuzi nke onye new anyi. O na-enwe nmasi
inyere ndi nne na nna ozo aka n’ibu ibu izulite umuaka ndi nwere onyinye puruiche I ga-
achoputa ihe ndi ozo gbasara ya na http://www.parentinglikehannah.com. Mgbe ya na nwa
ya nwayi n’adighi amu ihe n’ulo, Thereasa na-enmwe onu ikuputa akwa, Idi ocha, ime
njem, na isii-ihe.
Nduzi nye Nwa-Akwukwo bayere Baptizm. 4
USORO AKWUKWO A
ISI NKE MBU: Obere Akuko
ISI NKE ABUO: Nmehie
ISI NKE ATO: I bu onye nke Krist
ISI NKE ANO: Ihe ozo gbasara Baptism
ISI NKE ISI: Nchikota nke Nzuko
ISI NKE ISII: Ibi ndu nke onye oyiri Krist
ISI NKE ASAA: Onye Nduzi
Nduzi nye Nwa-Akwukwo bayere Baptizm. 5
Nkowa
Na mmadu nyere gi omumu a n’ihi na I na-adibeghi anya malitere iju ajuju banyere
baptism. I nwere ike na-eche na idi njikere ime baptism ma o bun a inwere ike di nnoo
choro imutakwu banyere ya. Ma uzo nke a na-amu ga-enyere zaa ajuju gi.
O bu-ezie na I nwere ike ime nke a n’onwe gi, o di nma( ma buru ihe di uto nke uku!) ma
oburu na I na-eme ya n’etiti onye nke krist nwere ntukwasi obi. Ezi nhoro ga-abu nne na
nna, nne na nna ochie, Onye nkuzi akwukwo nso nke ulo ma obu Onye ozizi. N’oge
omumu ihe agakpo onye okenye nke omumu ihe.
Ka anyi malite ichoputa echiche na nmekuta gbasara baptism ugbua. Nke a ga-enyere gi
omumu okenye jide n’aka na I na-amuta ihe niile ichoro ima. Weree nkeji ole na ole na-
aza ajuju ndia. Engwehi aziza nke bu ya ma –obu nke n’abughi ya, otu odi zaa ha dika otu
isi cheputa na odi nma. Mgbe iza chara ajuju ndia, gi na onye okenye nke omumu ihe gin
wee ntule n’ime ya.
Ajuju Nkowa
1. Gini mere iji new nmasi n’ihe baptism?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
2. Kedu ajuju inwere gbasara baptism ma o bu Ibu ony nke Krist?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
3. Kedu nmasi ma o bu ujo inwere gbasara baptism ma o bu ibu onye nke Krist?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
4. Kedu ajuju ndi ozo I chere na ihe omume a zara?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Nduzi nye Nwa-Akwukwo bayere Baptizm. 6
ISI NKE MBU
OBERE AKUKO
N’ighota baptism, anyi ga-ebu uzo tulee ihe mere na akwukwo nso. mgbe chineke kere
uwa, otunyere Adam na Iv n’ogige Iden. O bu ebe mara nma. Ha ekwesigh iru oru ike na
inwu onwu. Nani iwu Chineke nyere ha bun aha agaghi eri mkpuru osisi sitere n’osis nke
amamihe nkeo oma na nke ojoo (Lee Jenesis 2:15 – 17).
Oburu n’icheta akuko a, Ekwensu nwara ha na ha riri mkpuru osisi ahu. (lee Jenesis 3:1-7).
Nkea bu mmehie mbu ma o bu mbu mmadu nupuru isi nye Chineke. Chineke tara ha
ahuhu site n’ichupu ha n’ogige Iden. Nkea putara nan du gabu ihe isike na mgbe ha buru
agadi, ha ga anwu (Lee Jenesis 3:16-19 na Ndi Rom 5:12)
Nkea bu akuko nwute ewezuga na mmadu no n’obi uto. Ebe Chineke no n’agwa Adam na
Iv ntaram ahuhu diri ha, okwere ha nkwa puru iche. Omere ka ha mata na mgbe nadighi
anya, na oga ezite okpara ya ka ozoputa anyi n’onwu ime mmuo (Lee Jenesis 3:15)
Na mbu, Chineke malitere echiche puru iche. Akuko niile di n’ime akwukwo nso bu akuko
udo. Mmezu echiche a bu echiche Chineke puru iche n’ebe anyi no bu k’anyi wee uzo anyi
ga esi bikoo ndu ebighi ebi n’elu igwe.
N’akwukwo agbochie gara-aga, chineke na echetara ndi ya, mgbe n’ile na ya ga ezite
okpara ya ka obia zoputa ha mgbejen nadighi anya. ( Lee Jenesis 12:2 -3, Jenesis 22:14-
18, Jenesis 28:13-14 na ndi ozo niile). Maasi, enwere amuma kariri n’nari ato (300)
n’akwukwo agbochie bayere Jisos Krist.
N’oge akwukwo mgbochie, ndi mmadu emeghi baptism dika ndi mmadu n’eme ugbua
kama ina ekpere chineke, n’ihi mgbara nmehie dika ndi kwere ekwe n’eme. Ha na-esuru
aja nsure oku nye Chineke (Lee Levitikos 1:4; Levitikos 4:14-15).
Otu ugbo n’afo, enwere ubochi puru iche n’cheghari nke anakpo Yom Kippur. Onye isi
nchu aja n’etinye mmehie ndi mmadu n’ime nwaturu ma zipuya na ozara. Ndi mmadu
kwesiri ime otu ihe a n’afo n’afo. Iji kwuo ugwo mmehie ha (Lee Levitikos 16:1-34).
Mgbe Jisos Krist nwuru n’elu obe, oghoro aja zuru oke maka mmehie anyi (Lee Ndi Rom
5:17-19). Anyi ekesighi ichu aja nsure oku nke anu, o buru anyi eme baptism ma burukwa
onye kwere ekwe, any ga ekpe ekpere ma buru kwa ndi aga gbahara mmehie. Baptism na
asachapu mmehie anyi ma obara Krist bu nke owusiri n’elu obe ga-aga n’iru isachapu
mmehie anyi.
Nduzi nye Nwa-Akwukwo bayere Baptizm. 7
Chineke nwere echiche oma ma chokwa ka-anyi soro n’ime ya.
Ajuju Nkparitauka
1. Kedu mmehie mbu?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
2. Kedu ihe mere ya mmehie?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
3. Kedu oghom di na mmehie ahu?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
4. Kedu ihe ezi ukpuru Chineke turu n’akwukwo nso bu?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
5. Kedu oru Jisos ruru n’ihe gbasara mgbahara mmehie?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
6. Gini ka ndi mmadu ga-eme taa iji gbaghara ha mmehie?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Nduzi nye Nwa-Akwukwo bayere Baptizm. 8
Ihe Omume
*1. Chota amuma nke Testament Ochie ma o bu Agba Ochie gbasara Kraist. Ma guo
Testament nke Ohu ebe O mezuru amuma ndia.
Amuma nke Testament Ochie Nmezu ya na Testament nke Ohu
Aisaia 6:9-10 Jon 12:37-40
Aisaia 9:1-2 Matiu 4:12-17
Aisaia 11:1 Matiu 2:21-23
Aisaia 35:5 Mak 10:51-52
Aisaia 50:6 Matiu 26:67
Aisaia 53:7 Matiu 27:12-14
Aisaia 53:12 Luk 23:32
Aisaia 55:3 Olu nd Ozi 10:40-41
Aisaia 65:2 Jon 5:37-40
*2. Mere onwe gi ihe nlere iji gosiputa ebum na-obi Chineke.
*3. Mee nyocha na Ezumike nke ndi Juu nke Yom Kippur. Tumadu lekwasi anya otu esi
mee ememe a na oge Testament nke Ochie.
Nduzi nye Nwa-Akwukwo bayere Baptizm. 9
ISI NKE ABUO
Nmehie
Nmehie bu i nupuru Chineke isi. Akwukwo nso juputara n’ihe Chineke choro ka anyi mee
iji rubere ya isi. Nmehie n’ekewapu site na Chineke n’ihi na Chineke zur uoke. Guo Aisaia
59:2 ka iwee hu otu Chineke si gosiputa nmehie anyi(Ajoo Omume).
Akwukwo nso gwara anyi na umunta na umu amuru ohu puru ime ihe ojoo, ma Chineke
anaghi agu ha na ndi nmehie. (Lee Matiu 19:13-14) Ha ka di obere ighota ihe nmehie bu.
Oburu na ha anwu, nkpuru obi ha ga-ala eligwe na-agugi na ha emeghi baptism.
Onwere oge nmadu n’eru nke ndi nmadu n’akpo oge nguko. Nke a putara na irutela na udi
ima ihe bu isopuru Chineke. Na onodu a imatal ihe bu nmehie na mgbe inupuru Chineke
isi. (Lee 1 Jon 3:4) Dika ihe n’ile gbasara otito, otuto ndi nmadu na-aghota ihe ndia n’oge
di ichie ichie. Enweghi ogbo nke ndi ngbansi. O buru na nmadu erute ogo nke nguzi ma
kaa n’ebi ndu nke nmehie, nsogbu di. Guo Ndi Rom 5:12, Ndi Rom 6:23 na Ndi Rom 8:6-
8 ka ihu ihe akwukwo nso kwuru gbasara nmehie. Oburu na nmadu erute ogo nke nguzi,
ghoro nay a agaghi eme baptism ma nogide na nmehie enwere ntarama ahuhu diri ya.
Mgbe onye ahu nwuru, nkpuru obi ya agaghi ala eligwe ka oku ala nmuo. (Lee Matiu
25:31-33 & 46)
Mgbe emere nmadu baptism, a-gana asacha nmehi ya site n’obara Krist. Mgbe o meghere,
ihe onwere ime bu icheghari ma kpere Chineke n’hi ngbara ya. Chineke na-asacha nmehie
ya dika asi na-ogaghi eme ozo. (Lee Olu ndi Ozi 3:19) Mgbe onye nke Krist nwuru,
onwere nkwa nke ndu ebighi-ebi ya na Chineke n’eluigwe. (Lee Matiu 25: 34-36 & 46b)
Nduzi nye Nwa-Akwukwo bayere Baptizm. 10
Ajuju Nkparitauka
1. Gini bu nmehie?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
2. Ineche na ibu nwata ma o bu iche na irutela ogo nke nguzi? Maka gini?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
3. Kedu ufodu nmehie ndi ina-eme?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
4. Gini ka ine-eme ma imehie?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Ihe omume
*1. Tulee otu ihe atu nke onye mehiere ma otu o si nwee ncheghari na Testament nke
Ochie na onye nupuru Chineke isi ma chegharia na Testament Ohu. Dee nghota gi ma
tulee ya n’etiti gin a onye omumu ihe okenye gi.
*2. Guo akwukwo nso ndia dika odi n’akwukwo Jemes ka ihu nmehie ndi edeputara na
Testament Ohu. Jemes 1:19, Jemes 1:26, Jemes 2:1-4, Jemes 2:11, Jemes 3:14, Jemes
4:11, Jemes 4:16, Jemes 5:1-6, Jemes 5:9, Jemes 5:12. Kedu udi nmehie nke
ekwuputara? Inwere ike ichoputa usoro akwukwo nso ozo na Testament Ohu iji tinye
na ndia?
Nduzi nye Nwa-Akwukwo bayere Baptizm. 11
Isi Nke Ato
Ibu onye nke krist
Mgbe ina-esi nri, o nwere uzo di iche iche, I ga-esonye iji mee ka nri gi di uto nke uku.
N’otu uzo ahu, o nwere uzo di iche iche I ga-esonye tupu I buru onye nke krist. Otuto
mmadu anuola akuko gbasara ndi ghoro ndi nke krist na akwukwo olu ndi ozi. Ha ghotara
na ndi ahu mere otuto ihe n’oge ha iji buru onye nke krist. Usoro ndia bu ihe ndi anyi ga-
amu n’otu n’otu iji mee ka inwe ghota zuru oke.
Inu
Na Olu ndi Ozi 13:14-39 anyi huru Pol ka o na-agwa ndi Pisidia Antiok akuko gbasara
Jisos Krist, onwu ya, olili na mbilite n’onwu. Onye o bula nke ga-abu onye nke krist, o
ghaghi inu okwu banyere ya (Ndi Rom 10:17).
I nwere ike buru onye n’aga nzuko mgbe idi na nwata ma o bu inwere ike buru onye soro
enyi gi bia nzuko. Site n’uzo, n’imu ihe nke aka gi, na site n’ihu omumua ka ina-anu okwu
chineke. Ha ga-agwa gi ukpuru ya na otu ochoro ka inwe bie ndu gi.
Ajuju Nrurita uka
1. Kedu mgbe inuru ihe banyere Chineke nke mbu?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
2. Kedu ngalaba akuko banyere Krist inuru?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Nduzi nye Nwa-Akwukwo bayere Baptizm. 12
Ihe omume
*1.Gwa ndi muru gi okwu ma juo ha ajuju gbasara akuko nke okwukwe ezinaulo unu. Dee
gbasara ya, nye ndi n’ihu nke ezin’ulo unu.
*2. Koo akuko gbasara Jisos Krist na ghota nke gi.
Okwukwe
Akwukwo nchoputa kwuru na okwukwe bu inwe ntukwasi obi na eziokwu ma obu I
dobere n’ihe. Na Olu ndi Ozi anyi guru ihe gbasara Lidia. A ga-ahu nke a na Olu ndi Ozi
16:11-15. O kwusiri ike na okwukwe bu ihe di nkpa. O gwara Pol si “O buru na unu
atulewo na abum onye kwere n’onye-new-ayi, batanu n’ulom, nogide n’ebe ahu”. (NIV)
Mak 16:16 gwara anyi na okwukwe bu ihe di nkpa nye onye nke choro ibu onye nke
Krist. Tumadi ndi nke Krist ochie ka ana-akpo ndi kwere ekwe (Olu ndi Ozi 11:25-26).
Ya mere gini ka onye nke Krist ga-ekwenye nay a? inwere ike ikpogasi otuto ihe ma otu
ihe kachasi mkpa bu ikwenye na Chineke. O bu kwa ihe di nkpa na anyi kwere na Jisos
Krist bu okpara Chineke. Anyi kwesiri ikwenye n’onwu Jisos, Olili na Mbilite n’onwu ya.
Any ga-ekwenye kwa na akwukwo nso bu okwu Chineke. Dika I ga-aghota, na o bu ihe
siri ike iu onye nke Krist ma oburu na odighi okwukwe di nu.
Ajuju nrurita uka
1. Gini ka okwukwe putara?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
2. Kedu ihe ndi di mkpa bu nke Chineke choro ka anyi kwenye na ya?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Nduzi nye Nwa-Akwukwo bayere Baptizm. 13
3. Kedu ihe ndi kwenyere na ya?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
4. Onwere ihe ndi I n’ekwenyeghi na ya? O buru n’enwere, Kedu ihe obu?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Ihe omume
*1. Juo onye okenye omumu akwukwo nso unu, onye ozizi ma o bu nkuzi akwukwo nso,
onye okenye na otu onye n’ime ezinaulo ndi kwere ekwe ajuju. Juo ha gbasara ihe ise
(ma obu ihe iri) ha chere na onye nke Krist ga-ekwenye nay a.
*2. Site n’ihe yiri ma obu akwukwo gbasara Bible nso, lee ma I ga-achoputa nkwa di nke
akwukwo nso nye ihe ndi a ha kpoputara nke onye nke Krist ga-ekwenye.
*3. Guo akwukwo Lee Strobel’s Ihe gbasara Krist (Onwere nkega nke umu akwukwo).
Kedu ka nkwenye ya ji gbanwe ihe nchoputa ya?
Nduzi nye Nwa-Akwukwo bayere Baptizm. 14
Ncheghari
Icheghari nke mmehie putara karia ngbanwe nke ihe imere. O putara na ichoro ma kwesi
ike na igaghi emehie ozo. O putakwara na I ga agbalisi ike I dozi njehie nke gi. Zakios, bu
ezi omumaatu nke oma nye ncheghari (Luk 19:1-10). Mgbe o jekuru Jisos, o bughi naani
n’okwere nkwa n’ogaghi ezu ori kama na o ga-kwughachi okpukpu anon ye ego n’ile ndi
ozuru n’ori.
Otu uzo eji abu onye nke Krist bu ikwenye na-nmehie gin a ichosi ike ngbara nke Chineke.
I nwere ike nuru maka onye ori ma obu onye ogwu ike nke cheghari na nmehie ya ma buru
onye nke Krist. Okwesighi ka imee ihe ndi uwa ga-akpo “nnukwu” mmehie n’enwe
ncheghari. Okwu ugha, nnupuisi nye nne na nna gin a ikwu okwu ojoo bu nmehie n’anya
Chineke (I Jon 1:8).
Ihe di mkpa nye onye o bula bun a ncheghari aputaghi na onye ahu a-gaghi emehie kwa
ozo. Ekwensu mara mgbe o ga-anwa gin a mgbe I bu onye nke Krist, o nwere ike inwa gi
karisia otu ugboro site n’otu mmehie ahu (Lee otu onye ozi Pol nodu n’ihi nmehie ya
n’akwukwo Ndi Rom 7:18-25). Ncheghari bu ihoro enweghi obi uto na mmehie gi.
Ncheghari bu otu ihe di mkpa nye onye o bula nke choro ibu onye nke Krist. O bu uzo iji
egosiputa na ibu onye nmehie ma chosike obara Jisos nke ga-ekpuchite nmehie gi n’iru
Chineke.
Ajuju nrurita uka
1. Gini ka ncheghari putara?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
2. Okwesiri ka iburu onye cheghariri n’otu ihe?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Nduzi nye Nwa-Akwukwo bayere Baptizm. 15
Ihe omume
*1. Muo ihe n’akwukwo gbasara Zakiosi na Sol/Pol. Gini ka ha nwekoro onu?
*2. Guo akwukwo nke ‘Enyem Aka’ nke onye ode bu Ben Karson. Kedu ka ndu ya ga-esi
di iche ma oburu n’ogbanweghi? O buru na o na-anogide na nmehie nke oke iwe. Kedu
otu ngbanwe nke ya ga-esi emetu ndi ozo? Mmadu ole ga-agbakuru njo ma-oburu
n’ocheghari
*3. Choputa mmadu ole ndi kwesiri ncheghari na ngbanwe ndu ma ha emeghi otua. Kedu
ka uwa onye ahu na nke ndi ozo ga-adi o buru na-onye ahu chegariri? (Na ngbalisike hu
otu ncheghari si emetu nmehie ma tule ya nye ihe nke Adofosu Hitila).
Nkwuputa
Na Ndi Rom 10:10b si “I ga-eji onu gi kwuputa na Jisos bu onye nzoputa. Site n’ime ya
aga-azoputa gi”. (NIV) Guo Olu ndi Ozi 8:37 na akwukwo nke ohu nke Amirika zuru oke
m o bu Bible Nso nke onyeze James n’ihe omumaatu otu onye nke kwuputara okwukwe
ya. Guo Matiu 10:32, I Timoti 6:12 na Ndi Filipai 2:6-11 nye ihe omumaatu nke akwukwo
nso banyere nkuputa okwukwe gi.
Dika o din ma na tupu emegi baptism na onye nke ga-emegi baptism ga-agwa gi ka
ikwuputa okwukwe gi. Onwere ike igwa gi ka ikwuputa ya n’uzo nke gi ma o bu juo gi ya
n’udi ajuju. Otuto ngbe o na-abu n’udi di otua “Ikwere na Jisos Krist bu okpara Chineke
din du”? Nkpuru okwu ya nwere ike inwe obere ihe puru iche, ma ana-agwa gi ka ikwusie
ya ike na ikwere na Jisos bu onye nzoputa.
Ajuju nrurita uka
1. Gini ka mmadu kwesiri ikwuputa n’ubochi baptism ya?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
2. Kedu otu o digi mgbe ina-ekwuputa (ma kwenye) n’okwu ndia?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Nduzi nye Nwa-Akwukwo bayere Baptizm. 16
Ihe omume
*1. Cho nkpagbu nke ndi oyiri Krist mbu sitere n’aka ndi Rom. Gini butere ihe ndia dika
ha kwuputara okwukwe ha? Kedu ihe ufodu ha mere n’agbanyeghi ihe butere ihe ndi a?
*2. Nwee nrurita uka n’etiti onye okenye nke omumu akwukwo nso unu banyere ihe I ga-
ekwuputa n’ubochi baptism gi. Inwere ike ichoputa nkwado nke akwukwo nso banyere udi
nkwuputa di otu a?
Baptizm
Nkpuru okwu a bu baptism sitere na-nkpuru okwu ndi Greeki nke a-anakpo “baptize”. Nke
putara imikpu ma obu olili na mmiri. Dika ndi ode akwukwo nke di Greeki dere tupu oge
nke Jiso, ha ji nkpuru okwu a egosiputa igwe nke di oke oku etinye na miri ka ojuo oyi.
Onye ode ozo amara aha ya n’oge ahu ji ya kowaputa ugbo miri nke n’emikpu na miri.
Mgbe emere mmadu baptism, “eliri” ya na miri, nke na-egosiputa olili nke Jisos mgbe
akpogidere ya n’obe.
Na Olu ndi Ozi nye ndi niile bu ndi nke Krist emere ha baptism. Ichota na mgbe mbu anyi
kwuru na onwu Kristn’elu obe bu aja nke di ezi nma. Onwu ya, olili na mbilite n’onwu ya
bu ihe di nkpa ka-enwe gbahara anyi nmehie. Nke nyere anyi olile anya nke ndu ebighiebi
anyi chineke n’elu igwe.
Guo Ndi Rom 6:3-13. Baptism bu iliko ndu ochie gi ma were ndu ohu bilite na miri. Ndu
nke mmehie ochie gi bu ihe ngbaghara din a-ya. Ndu nke obara Krist ga n’ekpuchite gi.
Ndu nke Nmuo Nso ga eduzi gi n’ije ohu gi. Ndu nke onye nke Krist.
Nduzi nye Nwa-Akwukwo bayere Baptizm. 17
Ajuju nrurita uka
1. Kedu ihe baptism n’egosiputa?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
2. Kedu ihe n’eme mgbe emere mmadu baptism?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Ihe omume
*1. Juo ufodu ndi oyiri Krist digi nma ihe mere n’ubochi emere ha baptism.
*2. Zaa ajuju ndi ejiri malite omumu ihe a ozo. (Gini ka iji new nmasi n’ime baptism?
Kedu ajuju inwere bayere baptism ma o bu ibu onye oyiri Krist? Kedu ihe nmetu ma obu
ujo inwere bayere baptism, ma obu ibu onye nke Krist? Kedu udi ajuju inwere nke
ikwenyere n’asara ya site n’akwukwo a?) Ngbanwe o di n’aziza gi ugbua? Gini butere ya
ma o bu onweghi?
Nduzi nye Nwa-Akwukwo bayere Baptizm. 18
Isi Nke Ano
Ngbanyekwu na nkuzi Baptizm
Ighotala ihe bu baptism na ihe oga aluru gi, onwere ike ga new ihe omume . I lee anya I
ga-ahu aziza nye ufodu ajuju ndi aga aju sitere n’aka ndi choro ime baptism. Nzuko niile
n’eme ntakiri ihe di iche iche n’onodu a. Onye okenye omumu ihe gi ga-ekwu ma nzuko gi
o n’eme ihe obere puru iche. Na ngbakwunye otuto nzuko n’agu abu puru iche ma o bu
ime ihe di iche oge ana-eme baptism ma o bu mgbe emechara. Na otu aka onye nkuzi
okenye gig a-akowara ihe ndi a.
FAQ’s gbasara Baptizm
1. Akwam o ga-eme nmiri? O buru na eme gi baptism n’ime ulo nzuko, o gadi akwa
puru iche nke I ga-eyiri mgbe emechara gi baptizm.
2. Kedu maka nwoke ahu nke na-emem baptizm? O ga eyiri ihe puru iche n’ime nke
anakpo wadas iji mee ka akwa ya di koro koro. (o bu ezie na akwa ahu ya na eme
nmiri!)
3. Onye nkuzi opuru ime m baptizm? Na otuto nzuko nwoke obula bu onye nke krist
nwere ike ime ndi mmadu baptism. Nke a putara na nna gi nwere ike ime gi baptism,
onye nkuzi nke omumu akwukwo nso gi ma o bu onye okenye ozo dika o bu onye nke
krist. Dika onye ozizi gig a-enwe nmasi ime gi baptism!
4. Kedu uzo ha ga-esi atubam n’ala nmiri na agam agbachi ume m? Otu o di onye nke
ga-eme gi baptism ga-agwa gi ihe o ga-ekwu tupu o mee gi baptism. O ga-enye ntuzi
aka mgbe I ga eji ikpere gi gbunye na nmiri ma jide kwa ume gi. Nani nodu nwayo ka o
were aka ya tinye gi n’ala nmiri ma guputa gi. (o ga-ewere nani otu nkeji ma o bu nkeji
abuo!)
5. Kedu uzo ozo ebe I ga-aga mgbe emesiri gi baptizm? O ga-edunye gi na ulo nke puru
iche ebe I ga agbanwe akwa gi. Nke bu n’ulo nne na nna gi, n’ulo onye nkuzi akwukwo
nso gi ma obu ebe ozo di gin so (nye onye iyom ma o buru na ibu nwa agbohobia na
onye ikom ma o buru na I bu okorobia) a ga-ahapu nani gi n’ime ulo. E nwere kwa ebe
di juu inwere ike ino gbanwe akwa gi mmadu ahapu ihu gi.
6. Kedu otu hichapu nmiri ndi dim n’ahu? Ulo ahu nwere akwa miri nke di ocha na ihe
nhicha nke ga-ehichapu ntutu isi gi. (otuto nzuko nwere ihe ncheka isi ma o buru na
ichoro ka isi gi hapu idi nmiri.)
Nduzi nye Nwa-Akwukwo bayere Baptizm. 19
7. A gam enwe ike ogwu gwu ma o bu onwere ihe itu nanya ga-eme mgbe m si n’ime
nmiri puta? Onye obula nwere ihe puru iche na ndu ya. Otuto ndi madu si na ha
n’enwe nmuo di nwayo n’ime ha niihi na ha ma na nmehie ha aburula ihe a sachara.
Ufodu si kwa na ha n’enwe onu, obi uto ma o bu ihu ngbasa.
8. Ekwesiri imata ihe niile di n’akwukwo nso tupu aburum onye nke krist? E e. Echegi
n’onwere onye obula din du ga asi na ya mazuru ihe niile di n’akwukwo nso. Chetakwa
na Testament Ohu adibeghi ngbe emere ndi nke krist nke mbu baptizm. Otuto bu ndi
emere baptism mgbe ha nuru nani otu okwu Chineke.
9. Kedu ahiri okwu a nke onye ahu ga ekwu tupu ome gi baptizm? O ga-ekwu ihe dika
nke a, “Ana meme gi baptism site naha nke NNa, nke Okpara na nke Muo Nso ka
enwee gbara gi nmehie gi.”
10. Kedu ihe o putara bu mu inweta onyinye a nke bu Muo Nso? Mgbe mmadu mechara
baptism, Olu ndi Ozi 2:38 si na iganata kwa onyinye a, bu muo nso. Jon 14:26 kporo
Muo Nso ahu Onye-nkasi-obi. Ndi Rom 8:26 si na Muo Nso n’ekpere anyi ekpere
mgbe anyi napughi ma obu amaghi ihe anyi ga-ekpe. Ndi Galetia 5:22-23 kwuru
gbasara nkprur nke Muo Nso n’ime ndi nke Krist. Ebe anyi nwere ike gaghi aghota otu
muo nso si alu olu niime anyi, anyi mara na o bu otu akuku Chineke. Anyi makwara na
Chineke bu Nna nyere ndi nke Krist onyinye a bu Muo Nso iji nyere ha aka n’ibi ndu
ndi nke Krist. Otuto nmadu ndi bu ndi nke Krist ga enye gi ihe atu out Muos Nso si
nyere ha aka. Ma chetakwa na inata onyinye a anaghi ada mba ma obu ike ogwugwu.
Onyinye sitere n’aka Chineke di nma ma buru ihe puru iche n’ihi na O huru anyi
n’anya. Mgbe I buru onye nke Krist, inwere ike igaghi echetakwa na Muo Nso di
n’ime gi. O na-abukari mgbe onye nke Krist chetara ihe mere ya ka o na-amata ihe
Muo Nso na-aluru ya.
11. Ekwesirim izu oke mgbe emecharm baptizm? Akwukwo Nso sin a onye n’emehie
beghi bu Jisos Krist. (Lee Ndi Hibru 5:9 na 1 Pita 2:22) O dighi onye zuru oke mbe
emechara ya baptism, di ka na-odighi onye zuru oke tupu eme ya baptism. O di iche
bun a emecha gi baptism, obara Krist ga nekpuchita nmehie gi. (Lee “Gini ga-eme
mgbem mehiere di ka onye nke Krist?” nye ihe I ga-eme mgbe imehiere dika ana-
emechala gi baptizm.)
12. Gini ga eme mgbem mechara baptizm? Mgbe ahu ka ndu ohu nke onye nke Krist
malitere. Agba nke ozo ga-enye gi okwu otu iga-esi malite.
Nduzi nye Nwa-Akwukwo bayere Baptizm. 20
Isi Nke Ise
Odinani Nzuko
Mgbe I na-agho Ndi Krist, I na-akpaghi aka na-aso na krist uka. Na agba ohu, anyi na-agu
na enwere otu ahu nke krist choochi (Lee I Ndi Korint 12:13). Ebe o bu na Ndi nke Krist
biri ndu di iche iche, ebe anyi na-agu na di iche iche nke Ndi Krist bi nso onye o bula, ozo
na-agbakota onu. Ma n’ubochi taa anyi n’akpo otu ogbako nzuko. Na agba ohuru ogbako o
bula nwere ndi nduzi. O buezie a na enwere ogbako ndi bu ihe atu na enyerikota onwe ha
aka na oge nkpa (Lee I Ndi Korint 16:1-4), O dighi ihe atu na egosiputa na ndi nduzi otu
ogbako ga-agwa ndi nduzi ogbako ozo ihe ga-eme.
Na Taitos 1:5, Pol gwara ogbako obula ka ha new ndi nduzi nke anakpo ndi Okenye (ma o
bu ndi ozuzu aturu). Na I Timoti 3:1-7 na Taitos 1:6-9 I ga-ahu ogugo nye nwoke obula
choro I bu onye okenye. Ndi okenye nke nzuko na-eduzi ndi ogbako n’uzo ha kwere (site
n’imu na n’ikpe ekpere) dika Chineke choro ka ha jee. Ha na enwe nkwerikota dika otu esi
emefu ego ha nwetara. Ha na-enyere onye nzuko nke na-awaghari na nmehie. Tumadi ha
na-akuziri ndi ozo ihe.
Ndi ozo bu ndi oru nduzi akporo na-akwukwo nso bu ndi Ozi. Ndi ngbasa ozi bu uzo
kpoputa ndi ojee ozi ka ha hum aka ndi di ha nwuru ka ndi Ngbasa ozi nwee ohere ikuzi
ihe (Lee Olu ndi Ozi 6:1-6). Taa ndi Ozi n’enyere ndi ngbasa ozi nke nzuko aka. Ha na
ahu maka ogbako, ofufe, iwu ulo, ego na otuto ihe ndi ozo. Na I Timoti 3:8-13 I nwere ike
igu gbasara ogugo ndi o jee Ozi ha kwesiri irute.
Ndi ngbasa ozi bu ndi oru egoro ego site na aka ndi okenye inyere ha aka ikuzi otu ogbako
di iche iche. Ha nwere ike inyere ha aka na otu ogbako di iche iche n’ebe ahu.
Ihe omume
*1. Choputa aha ndi okenye no n’ogbako unu. Gba otu onye n’ime ha ajuju onu ka imara
ihe bu oru ha.
*2. Choputa aha otu ogbako di iche iche ebe ndi ojee Ozi na aru oru na ogbako unu. Gba
ha ajuju onu ka imata ihe ha n’emere ndi ogbako ha.
*3. Gba otu nwunye onye okenye ajuju onuna nwuye onye o jee ozi ka ihu uzo ha na-
enyere di ha aka n’ogbako ha.
Nduzi nye Nwa-Akwukwo bayere Baptizm. 21
Isi nke Isii
Ibi ndu onye oyiri Kraist
Ibu onye oyiri kriast abughi nani mmadu iwu mmiri nke baptism. Ibu onye oyiri kraist bu
mmadu iji ndu ya nyefe kraist. O bun du juputara na mmadu inwe mkpedi ubochi ndu ya
niile. Eleghi anya I ga-eme ezi mkpebi ga-edebe gi n’uzo chineke.
O nwere otuto ihe omume ndi oyiri kraist na-esonye n’ubochi dum. Ufodu ihe omume ndia
bu ndi nke I sonyerela, ebe ufodu n’ime ha bu ndi oyiri kraist. Ihe omume ndi nke a ezughi
oke, mana ha gunyere ufodu ebe I nwere ike new ajuju na ha.
Ofufe Nzuko
O buru na I na-abia uk , I kwesila I mata ngalaba ofufe ufodu. Anyi na-abu abu, kpe
ekpere, gee nti okwu chineke ma nyeghachikwa chineke ufodu ego anyi. Oriri nso ma obu
oriri aru na obara onyenwe anyi bu ngalaba ofufe di iche e mere maka ndi oyiri kraist. (Lee
na Ndi Korint nke Mbu 11:23-29).
Kraist bidoro emume oriri ahu na obara ya tupu ya anwuo. I ga-agu maka ya n’akwukwo
Luk 22:7-22. Emume a nwere nkega abuo.
Nkega mbu bu achicha. O na-echetara anyi ahu kraist n’elu obe. O na-adi n’udi achicha
etinyere n’efere nke otu onye na-ewere ma nyekwa ibe ya. Mgbe efere ahu biarutere n’ebe
ino, nani nyabiri obere ya tinye n’onu gi. I nwere ike iji nwayo taa ya ma lokwa ya. Mgbe
ndi ozo na-enwere oke ha, I ga-eche maka Jisos n’elu obe. I nwekwara ike I gu akwukwo
nso ma o bu were nwayo kpe ekpere n’oge ahu.
Nkeji nke abuo bu “mmanya vine” ma o bu ihe onunu grape. O na-ehetara anyi obara
kraist wusara maka mmehie anyi. O na-adikari n’obere iko e tinyere na tre. Mgbe tre ahu
rutere ebe I no gi buru otu iko nuo mmanya ahu. Lee ndi no gi n’akuko anya ka imara ebe
I ga-edebe iko gi nke ihe na-adighikwa n’ime ya. Oge I na-echere I ga-emekwa otu ihe ahu
I mekwara oge irichara achicha.
Ihe Omume
*1. Were nkwerikota ka ihu ebe I ga-agu n’akwukwo nso oge a na-eme oriri ikpeazu.
*2. Kpebie ihe I ga-eche maka ya oge a na-eme oriri ikpeazu.
Nduzi nye Nwa-Akwukwo bayere Baptizm. 22
Onyinye
Ihe niile anyi nwere bu ihe chineke nyere anyi. Uwa oma anyi bi n’ime ya, ezi na ulo anyi,
ulo anyi, nri anyi, obula di akaraka anyi bu nke chineke nyere anyi. Pol toro ndi mmadu no
na chochi Macedonia maka afo oma ha. (II Ndi Korint 8:1-7). Enwere otuto ihe omumatu
n’akwukwo nso maka ndi mmadu ndi nyere ufodu ma o bu ihe niile ha nwere maka oru
onyenwe anyi. Otuto mmadu na-atule ego ole ha nwere ike inyeghachi chineke I nwere ike
I nu ebe ufodu mmadu na-akpo kpokwem ego ole ha ga-enye chineke site n’ihe m nweta
ha. Guo II Ndi Korint 8:1-7, ozo kwa na akuko gbasara nwanyi isi mkpe n’akwukwo Luk
21:1-4). O buru na anyi cheta ihe chineke mere anyi, E kwenyerem na anyi ga-enwe aka
mgbasa n’inye chineke na ndi mmadu ihe anyi nwere.
Ego a na-enwta n’utu a na-aturu ndi ka e jiere otuto ihe n’nzuko. E nwere ike iji ya kwuo
uguo ulo ebe I na-efe ofufe, zuo ndi na-enweghi nne na nna na mba ozo ma o bu zuo
akwukwo nso maka ndi na-enweghi nke ha nwere. I nwekwara ike inye site n’onyinye
akwa, nri ma o bu oge gi inyere ndi ozo aka. O buru na I noghi enye mgbe o bula n’oge
gara a ga, ugbua bu oge dim ma I bido inye.
Ihe Omume
*1. Nne na nna gi ma o bu okenye gin a ya na-amuko ihe o nyerela gi aka I deputa ihe ndi
I choro ime. Gba mbo tinye ego ndi I ga na enye chineke.
*2. Mee nyocha banyere uzo niile ndi mmadu si enyeghachi chineke ihe na nzuko uun.
Deputa ihe. Uzo ole n’ime uzo ndia ka I nwere ike isonye na ha ugbua?
Nduzi nye Nwa-Akwukwo bayere Baptizm. 23
Omumu Akwukwo Nso
Na akwukwo Deuteronomi 11:18-21, Chineke gwara ndi mmadu uzo nile ha ga –eji muo
akwukwo iwu ya . O kwere nghota na o choro ka anyi gbaso otu uzo muo akwukwo nso ya
nile. Nezie II Timoti 3.16 -17 kwuru si “N’okwu nke akwukwo nso nile bu nke si n’onu
Chineke puta iji kuzie, gosi, gbazie, na kwa kuzie nezi omume, ka nwa nke chineke di ike
ma to zuo n’oru nile”. (NIV) Ngwa ngwa I ghoro onye oyiri kraist I ga –acho imu maka
okwu chineke otu iwere ike . Akwukwo nso ga –enye osisa otuto ajuju gbasara udi mmadu
I ga-abu na otu I ga-eji bie ndu gi. Onwere otuto akuko di ukwu gbasara ndi nwoke na ndi
nwanyi ndi were mkpebi ojoo (otuto mere ha mere otu a).
Oge I na –adi ndu, I ga-agu akwukwo nso otuto ugboro. Akuku akwukwo nso ufodu ka I
ga-ebu nisi ka o nwe ike idi nime obi gi iji nyere gi aka oge I choro ya. I gaghi na-agu
akwukwo nso kwa mgbe di ka akwukwo I na –agu oge dum. Nke abu akwukwo I kwesiri
imuta ihe na ya, o burugodu na I lee ya anya. Ndi oyiri Kraist agba ohuru na achokari iji
agba ohuru bido ma guru ya ruo na njedebe ya. Ufodu akwukwo nso maka umuakwukwo
na –enwekari usoro di iche iche a na –agbaso agu akwukwo nso. Ndi oyiri kraist bu ndi
okenye nwere ike inye gi amamihe ndi ozo. Ihe di mkpa bu igbali na-agu akwukwo nso
nkeji ole na ole kwa ubochi. O buru na I hapu otu ubochi, ewela iwe nke ukwu, nani bido
guwa ozo n’ubochi nke ozo.
Ihe omume
*1. Juo ndi oyiri kraist asaa akuku akwukwo nso ha hukariri na anya. Guo otu kwa ubochi
ihe dika otu izu. Guo akuku I huru na anya ugboro ugboro.
*2. Choputa usoro omumu akwukwo nso gi I huru n’anya.
Nduzi nye Nwa-Akwukwo bayere Baptizm. 24
Ekpere
Ekpere bu uzo anyi si agwa chineke okwu. Ndi Kolosi 4:2 siri “Nanogidesinu ike
n’ekper…” I nwere ike igwa Chineke n’okwu nke gi ihe di gi nobi. O nweghi ihe buru oke
ibu ma o bu di oke ntakiri igwa chineke. Oburu na I nwere ihe di gi n obi, mana imaghi ihe
I ga-ekwu, cheta na muo nso na-enyere ndi oyiri kraist aka n’ekpere.
E enwere otuto ebe I ga-acho I rutu aka n’ekpere gi. Ebe mbu bu otito (Lee Abuoma
145:3) Nke a bu oge iji agwa Chineke otu ima mma ya di. Ebe nke ozo bu inye ekele (Lee
Ndi Filipai 4:6) Were ogea nye chineke ekele maka Ngozi ya na iza ekpere. Nkwuputa bu
alaka ekpere gi mgbe ikwuputara chineke mmehie gi ma riokwa ya mgbahara njo (Lee I
Jon 1:9). Udi akuku ekpere nke ikpetemazu bu aririo. (Lee Matiu 21:22) Nke a bu oge I
ga-ario chineke maka enyemaka na Ngozi ya. Ihe imaaatu ga-abu ikpere mmadu ekpere ka
o di mma ma o bu ka Chineke nyere gi aka na ihe na-akpa gi.
Ihe kacha mkpa banyere ekpere bu na I nwere ike ikpe ekpere oge o bula na kwa ebe o
bula. Na I Ndi Tesalonaika 5:16-18, o siri n’ekpenu ekpere n’ewepughi aka. Nke a putara
na o buru na ihe eme gi mgbe chi ka di, I gaghi echere ruo oge I ga-eri nri ozo ma o bu oge
I ga-ehi ura. I nwere ike ma kwesi kwa ikpe ekpere gbasara ya. Ekpere bu uzo di ukwu I
ga-eji dosa adim na mma gi na chineke gi mgbe I na-adi ndu
Ihe Omume
*1. Were nkwerikota ma o bu akwukwo nso ndi ozo na-enye aka iji chota akuku akwukwo
nso nwere nkwa Chineke kwere gbasara iza ekpere. Mee ihe ngusi iji chetara onwe gin a
Chineke na-aza ekpere.
*2. Bido akwukwo ekpere. Deputa isi ihe iji kpe ekpere nakwa ubochi ikpere ha. Emesia
dekota osisa ekpere Chineke nyere. Oge I natara ya.
*3. Chota ufodu ndi nke Kraist ihe ha na amasi gi kwetara ikpere gi ekpere. Juo ha ma I
nwere ike inweta ha ka ha kpere gi ekpere oge I na-acho ihe di mkpa n’aka Chineke.
*4. Gba ndi nke Kraist ihe ha n’amasi gi ajuju onu maka osisa ekpere I hurula na ndu ha.
Nduzi nye Nwa-Akwukwo bayere Baptizm. 25
Igbasa Okwukwe Gi
Na akwukwo Matiu 28:18-20, Jisos nyere ndi na-eso uzo ya ihe a na-akpo oru mgbasa ozi.
O gwara ha, “Ya mere, ganu mee mba niile ka ha buru ndi n’eso uzom, n’eme ha baptism
ba n’aha nke Nna, na nke Okpara, na nke Muo Nso.” (NIV) Odi otuto uzo I nwere ike iji
gwa ndi ozo maka okwukwe gi.
Otuto mgbe, oge ndi mmadu na-ele gi mgbe I na-eme ihe di ka onye nke Kraist, ha ga
ebido juwa gi otuto ajuju. Di njikere inye ha aziza n’ihunanya. I nwere ike igwa ha akuko
gbasara Jisos na ihe ndi omerela na ndu gi. Ihe na-atu n’anya bu dika I na-ebi ndu onye
nke Kraist, ka I na-enwe otuto akuko I ga-ako gbasara ihe Chineke merela na ndu gi. Di ka
ina-eto ma na-amuta ihe, I nwere ike ikuzi akwukwo nso, duzie omumu akwukwo nso, ma
o bu gin a mmadu amuko akwukwo nso ihu na ihu. O buru na I weputa ohere igbasa
okwukwe gi, e kwenyerem na Chineke ga-eweputara gi otuto ohere ime nke a.
Uzo din ma iji muwa ya ugbu a bu ikpo ndi enyi gi ka ha bia ihe omume nke nzuko. O di
nma ma o buru na ha asi mba, ihe di mkpa bu ikpoku ndi mmadu isonye gi n’omumu ihe
gbasara Chineke. O nwere ike itu gi n’anya onye ga-asi eeh!
Ihe Omume
*1. Kpokuo mmadu ka o bia nonyere gin a nzuko ma o bun a ihe omume nke nzuko n’izu
uka nkea.
*2. Juo otuto ndi nke Kraist maka onye ya na ha na-atulekota okwukwe ha.
*3. Juo otuto ndi nke Kraist ihe ha ga-agwa onye na-ekweghi ekwe na Chineke/Kraist
merela ha.
Nduzi nye Nwa-Akwukwo bayere Baptizm. 26
Ofufe
Otu ebe kacha ato m uto n’akwukwo nso bu I Timoti 6:17-19. Pol gwara Timoti ka ogwa
ndi nke Kraist “ka ha na-eme ezi ihe, ka ha buru ogaranya n’olu oma n’ile, ka ha buru ndi
kwadebeworo ime ka ndi kwere ka ndi ozo so ha nweko ihe.” (NIV)
E nwere otuto ihe imaatu n’agba ohuru ebe enyere iwu inyere ndi ozo aka ma o bu ihe
imaatu ebe ndi nke Kraist na enyere ndi ozo aka. Eleghi anya ihe atu kachanu bu Kraist iss
ndi na-eso uzo ya ukwu (Lee Jon 13:1-17). Na agbanyeghi otu imerela okenye, o nwere
otuto uzo I ga-esi fee Chineke site n’inyere ndi ozo aka.
Out uzo I ga-esi fee Chineke bu inye aka n’oru ndi ahu g-eme ka nzuko na-aga otu o
kwesiri. Eleghi anya inwere ike nye aka dozie efere maka nri anyasi nke onyenweanyi,
kwado maka oriria ma o bun ye aka dozie ha ma nzuko gbasa. Site n’afo ole idi, inwere ike
inye aka n’ofufe, nye aka n’omumu akwukwo nso nke umuntakiri, nye aka kee oriri nso
ma o bu nakota akwukwo na-egosi na mmadu biara nzuko.
Akuku ofufe ozo bu inyere ndi no na mkpa aka. Udi ofufe nke a bu nke gin a ndi nzuko
gin were ike ime, ma o bu ndi ezi na ulo gi, nke gi onwe gi ma o bu otu ndi ozo di ka ndi
sikout. I nwere ike nye aka zuo ndi mmadu nri, ruzie ulo ndi merela ochie, leta ulo ebe a
na-amu nwa ma o bu ulo ndi na-enweghi nne na nna.
Uzo kacha nma iji fee ofufe bu mmadu I lee anya gburugburu ma hu ka I ga-esi nyere ndi
ozo aka. ufodu mgbe o na-adi mfe di ka ee I na-enyere nne na nna gi aka ruo oru ndi di
n’ulo (nke mmadu na-asi gi ruo!) Ihe omume ndi a na-esota nwere ike inyere gi aka na
mbido.
Ihe Omume
*1. Guo ufodu akuku akwukwo nso a, ma deputa ufodu udi mmadu ndi a gwara anyi ka
anyi na-enyere aka. Matiu 25:41-45, I Timoti 5:3-4, Jemes 1:27, I Timoti 5:1-2, Matiu
19:21.
*2. Gwa onye okenye gin a ya na-amuko ihe ka onyere gi aka deputa uzo di iche iche onye
gi na ya ha nwere ike iji kpere Chineke na nzuko gi.
*3. Choputa webusit ndi sikout nwanyi ma o bu nke ndi nwoke ka I nwe ike choputa uzo
ndi ozo I nwere ike nyere ndi ozo aka. deputa ndi nke masiri gi.
*4. Choputa akuku ebe a na-emetubeghi aka. kedu ka I ga-esi nyere ndi ahu aka? Nwe ezi
ako na uche!
Nduzi nye Nwa-Akwukwo bayere Baptizm. 27
Ilekota Onwe Gi Anya
Guo I Ndi Korint 3:16-17. O buru na aru gi bu ulo nso, I ga-acho ilekota ya nke oma. Nke
a putara igbanari ihe obula ga emeru aru. Iji ojoo eme ihe ma o bu mmanya, siga na iri nri
na-adighi mma nwere ike imebi ndu anyi ruo otuto afo. O bu ezie na e nwere ndi o
buchaghi akwukwo nso nke aru kpomkwem. Kedu ihe di n’ihe ndia, o bu ihe ezi uche din
a ya na Chineke nwere ike iji anyi mee ihe n’uzo di ire ma o buru na anyi di ike.
Ihe Omume
*1. Deputa uzo nile esi edobe aru gi. Tinye akara kpapkando na ndi ikwesiri ilekwasi anya
nke oma.
*2. Deputa uzo ilebara aru gi anya nke oma ga-esi mee ka iburu onye nke Kriast di ike.
Nmekorita Gi na ndi Ozo
Enwere otuto iwu n’ime Agba Ohu banyere uzo anyi kwesiri emeso ndi ozo (Lee I Ndi
Korint 13). Jisos kwuru na akwukwo Matiu 22:37-40 na iwu nke abuo kachasi nkpa bu
ihu onye agbata obi gi n’anya dika onwe gi.
Onye n’abughi onye nke Kriast na ele anyi anya ka ohu otu anyi si emeso ndi ozo. Mgbe
ha na-ahu ka anyi si emeso ndi obula, obuna “ndi iro” anyi (Lee Luk 6:27-36) site
n’ihunanya na obioma, ha ga-acho imatakwu banyere Chineke. N’uzo di iche iche, otu I si
emeso ndi ozo bu uzo isi kooro gi okwukwe gi.
Ihe Omume
*1. Jiri nkwekorita iji choputa ihe edere n’akwukwo nso banyere otu anyi kwesiri isi
emeso ndi nozo.
*2. Deputa ihe ilere anya iji gosiputa ihunanya nye ndi ozo. Lezienu anya na ichota uzo iji
egosiputa ihunanya nye mmadu ka ndi ozo we leba anya na ha adighi enwe “ihunanya”.
Nduzi nye Nwa-Akwukwo bayere Baptizm. 28
Too Chineke
Guo Ndi Rom 15:5-6. Onye nke Kriast kwesiri igbali isopuru Chineke n’ihe o bula o na-
eme. Akwukwo dishionari siri na itoo Chineke putara nbulie elu na otuto ma o bu otuto
nke adorasionu. Inwere inye Chineke otuto site n’idebe ihe onyere n’iwu, ife ya ofufe,
ikekorita okwukwe gi, ijere ndi ozo ozi, inye Chineke otuto n’ihi ihe omere na otutu uzo
ndi ozo.
Ikekwe I nula okwu a “Gini ka Jisos ga-eme?”. Guo Matiu 5:16 na Jon 17:1-5 ka I hu ihe
Jisos kwuru gbasara ina-eto Chineke. Ito Chineke bu akuku buru ibu nke ndu Ndi Kriast.
Ihe ndi a di n’okpuru nwere ike inyere gi aka imalite.
Ihe Omume
*1. Choputa abu na nzuko nke roputara ito Chineke. Gini ka ha n’ekwu?
*2. Mee usoro iga esi eto Chineke.
Gini Na-eme Mgbe Onye Nke Kriast
Mehiere?
Na nmalite nke omumu a, anyi mutara na Adam na Iv mere ka mmehie na onwu bia n’uwa
mgbe ha nupuru Chineke isi. Chineke choro aja zuru oke iji kpuchie mmehie anyi. Jisos
Kriast nyere ndu ya n’obe ka oburu aja zuru oke. Mgbe e mere gi baptism, mmehie nile
ikwadoro ruo mgbe a gbahara gi. Guo Ndi Kolosi 2:13-14. O di ka a ga-asi na mmehie ndi
ahu emetubeghi. Mgbe I ghosiri Onye Nke Kriast, Setan ka ga anwa inwa gi onwunwa. I
ga-eme mmehie, ma eleghi anya o bu naani ole , n’oge ndu gi. O dighi mkpa ka e mee gi
baptism ozo o bula I mere mmehie. Obara Jisos nogidere na-ekpuchi mmehie gi,
n’agbanyeghi otu jogburu onwe gi na-eche na ha bu.
Guo I Jon 1:9. O buru na odighi onye ma gin a Chineke maara mmehie gi, mgbe ahu I
ghaghi ikpe ekpere maka mgbaghara Chineke. O buru na I mehie megide onye ozo guo
akwukwo Matiu 18:15 kwuru na ikwesiri ime ya. Ma eleghi anya I ghara onye ozo uha ma
o bu gwa ha ihe ojoo di iche iche. I kwesiiri ikpe ekpere maka mgbaghara Chineke. Akuku
Akwukwo Nso a na-agwa anyi na anyi aghaghi igbali ime ihe ziri ezi nye onye ahu. Mgbe
ufodu ihe niile I nwere ike ime bu irio mgbahara. Oge gara aga, maka akuko Zacchaeus,
inwere ike ime udi ufodu nweghachi maka mmehie ha. Okwu Jemes 5:16 banyere
mmehie oha mmadu. Mmehie oha na eze ga-abu ihe doro anya nke na o di ka onye o bula
Nduzi nye Nwa-Akwukwo bayere Baptizm. 29
ma ara banyere ya. Ihe atu zuru oke nke mmehie oha mmadu ga-abu ma o buru na mmadu
maka I da iwu. O buna mgbe ahu, I kwesirir ikpegara chineke ekpere maka mgbaghara.
Imirikitimi ogbako nwere oge n’oge ha na eje ozi mgbe I nwere ike igwa ogbako ka ha na
ekpe ekpere maka gi.
Ihe omume
*1. Soro ihe omumu nke ndi okenye gin a-amuta ihe nke nwere ike itinye n’ime ato ato.
*2. Jiri nkwekorita gi choputa amaokwu banyere mmehie n’ime Agba Ohu. Gini ka I
mutara site ndia akwukwo nso?
Eliigwe
Ihe mgbaru oso nke onye o bula nke kristain bu ka ya na chineke biri nelu-igwe ebighebi.
Guo akuko akwukwo nso ndi ka ighota ihe eluigwe yiri. Ndi Hibru 11:16, Jon 14:2,
Nkpughe 21:21 na Aisaia 6.
Okwu Ikpeazu
Echerem na omumu a zara otutu ajuju gi. O ga-abu ezigbo echiche iza ajuju ndia na
mmalite nke omumu a n’oge ikpeazu ma kwurita aziza ya na onye toro eto gi. Oge a tinye
otu ajuju ozo. I kwenyere na I di njikere baptism ma ghoo onye kraist? Gini ma o bu gini
mere?.
Ihe puru iche
Mgbe I na-eme baptism (ma nke ahu bu ugbu a ma o bu oge n’odinihu) mee akwukwo
banyere oge gi puru iche. Otutu madu ka akporo ubochi emere ha baptism ma buru ha
ubochi omumu ime mmuo. I nwere ike tinye ya na photo baptism na ihe odede, emails ma
o bu card zegara ndi mmadu. (I nwere ike inye aka zobe ihe omume, ka onyere gi aka
icheta ya mgbe o bula ina amu ya). Enwere ihe abuo di oke mkpa m chere na I ga-
agbakwunye. Otu bu iju onye I na-amuru ihe ka I dee ihe o na-echeta nke omumu ihe gi
onu. Nke ozo bu maka I dee ihe I na-eche na otu dara n’ubochi ahu. Akwukwo mpiakota a
ga-adiri gi mfe karia afo ole na ole.
Ka Chineke Gozie Gi
Nduzi nye Nwa-Akwukwo bayere Baptizm. 30
Isi nke Asaa
Ihe Ntuzi Aka Onye Ndu
Nkowa
N’ihi na m na o dighi ihe di ka akpali ma na –emenye ujo ka echiche nke na-amu na-eto
onye gosiputara nmasi na-agho onye oyiri kraist. Ma I na-amu na a na-amuru gi Akwukwo
Nso na klasi ma o bu gi onwe gin a nwa, n’echiche nke na-eche, maka ozo mkpuru obi
puru isi ike (Ndi Hibru 6:10).
Mgbe ufodu anyi ewere ya n’obu ibu di aru mgbe anyi na nwata n’eto eto na amu ihe.
Anyi kwenye onwe anyi, na o bu anyi ka o diri ikpebi ma o buru na nwa di otu a na-eto eto
n’ime mmuo inwe udi mkpebi a di oke mkpa (Ndi Filipai 2:12 – 13).
N’ihe niile, mkpebi banyere nwa ntan a-eto eto ime baptism ma obu emeghi bu ihe diri
nwa nta ahu. O bu naani ya na Chineke mazuru ihe di ya na obi. Ihe nlere anya anyi
kwesiri ibu otu anyi ga-esi weputara ya akuku akwukwo nso ndi ga-enyere ya aka inwe
mkpebi nke amamihe (Olu nd Ozi 18:18-28).
E nwerem ihe kariri iri afo ato ahumahu ozizi na iru oru mu na umuaka site na nwa nta rue
n’ogo nke afo iri na uma. Otu ihe m mutara n’oge m nao na uzo ije bun a mgbe nwa nta
n’eche na ha no na ncheka na ihunanya, ha na-aputa ihe ma kwuo eziokwu. Nkea bu
eziokwu karisia ma o buru na I na-aju ha ajuju na nkpiriknpi ma nyegasia ha onina nti gin
a aziza ha. Isi ajuju na nmalite nke omumu a ga-enyere gi aka ighota ihe ndi mere na
umuaka gin a ha n’amu ihe ji no n’eche ime baptism. Nke a ga-enyere gi aka ikpebi ma o
bu iji ihe niile ma o bu ihe ole na ole nke omumu ihea na-akuziri ha ihe. Enwerem
Olileanya site na njedebe nke omumu ihe a, o gabu ihe doro anya nye gi onwe gi na nwa
nta ahu ma o di njikere I bu onye nke Kraist ma o bun a odighi na njikere.
O buru na ikwere na nwa nta ahu adighi njikere, ma obu ina-amaghi banyere njikere ya,
biko kpachara anya gi otu I ga-esi eme onodu di otua. Amaram otutu umuaka ndi di ngwa
ngwa ma di ike na mmuo odida mba ime baptism. Otutu ha tufuru nmasi ibu onye nke
Kraist ma emeghi ihe obula gbasara ya. Akwukwo a bu nke emeputara n’ozuzu oke nke
ga-enye gi ohere iji duzie umuaka ndi na-adighi na njikere inwe nkpebi a mara nma. O na-
enye gi ohere igosiputa inu oku n’obi gi n’ime uche Chineke, site n’inye ohere gi iji muo
ya. O ga-enye gi ohere tee aka iji kuzie ihe nye ya ma nye ya ohere na ngwa nke o ga-eji
too eto n’ime mmuo. N’agbanyeghi otu omumu akabeghi aka ya mbu ihe mere choro
baptism bu, o na-egozi mmasi n’ihe ndi Chineke na ime mmuo. Nke a bu agwa na I choro
igba ume ka ha na-echekwa (Olu ndi Ozi 17:16 – 34).
Nduzi nye Nwa-Akwukwo bayere Baptizm. 31
Tupu I malite ihe omimi omumu ihe nye nwanta, enwerem aro ole na ole ga-enyere gi aka
ikwado onwe gi nke oma..
1. Ekpere. Kpee ekpere maka amamihe gin a nwa-akwukwo gi. Kpee Ekpere maka nduzi
nke Chineke. Kpee Ekpere maka nwa akwukwo gin a otito nke ime mmuo ya. Kpee
Ekpere mgbe niile na esepughi aka!
2. Dere nwa akwukwo ihe odide. Mee ka o mata udi nwuli elu inwere n’ihi na o huru
Chineke n’anya. Gwa ya obi uto inwere site na imuko akwukwo nso gi na ya. Mee ka o
mata na I na-ekpere ya ekpere.
3. Guo akwukwo nke umu akwukwo.
4. Kpokota o buna akwukwo ndi di nkpa di n’ezi ma o bu ihe nduzi ndi di gi nkpa n’ihe
omume.
5. Mee ka ndi mbu nzuko ebe na oge. Ihe mbu nzuko ga-ebe di ka ngwa ngwa o kwere
mee mgbe umuaka gosiputara mmasi n’omumu ihe nke gin a ha. Zukotanu ebe
umuakwukwo ga-ano nke oma, ma mee ka unu gbanari ino ebe ihe nmehara anya di ma
o bu ihe ga-adopu uche ha.
6. Nwere gi mbu omumu na –amuru. Jiri oghe biri ajuju ndi di ka a ga-amalite. Na a na-
ahu n’anya, na-abughi `egwu, I na-agbali inyere ndi na-amuru na-ekpughe unu ihe din
a ya n’obi na n’uche. I na-adighi akpu ya ima ya ikpe, ma na-amata yam ma I puru ime
ka a mara ihe mkpebi banyere nke omumu ihea iji nay a. O di mkpa icheta otu uru
omumu ihe a bun a gin a ihe mgbaru oso bu ike na-emeghe na-aga n’ihu na mkparita
uka na-amuru banyere ime mmuo.
7. Jiri ozi nke onwe, nke achikoputaworo na-amuru n’oge mbu omumu iji choputa nke
omumu ihe a iji na otu mbe izute. Nke a bu oge ozo ikpe ekpere maka amamihe. Nke
bu mkpebi gi di ka onye ndu na-ekwesighi mmepeatule n’isi okwu na na-amuru ihe.
Cheta na odighi mkpebi I na-eme ugbu a ga adigide. I nwere ike igbanwe ihe a ma o bu
ugboro nke nzuko mgbe o bula mgba a na-amu ihe. Na-amuru ihe omume na-amu ga-
enyere gi aka ma na I choro ka oso ihe elu ma o bu jiri ha ala. O buru na I na-achoro na
mbara ihe a, ka a na-amuru aka bulie omume ndi o na-akasi enwe nmasi nay a. O buru
na o na-enwe obi uto, omumu ihe a ga-abu ihe ga aga nke oma.
Nduzi nye Nwa-Akwukwo bayere Baptizm. 32
Nkega nke Omumu ihe a
Ihe nkega abuo nke omumu ihe a bu:
1. Nkega nke Mbara – Nkega nke a bu nke emere maka umuakwukwo ndi na-adigi etozu
oke ngwa ngwa maka odi mkpa nke oru ime mmuo. Nkega nke mbara na agbanyekwu
ihe nke ga-enyere umu akwukwo aka iga n’iru na ito eto n’omumu ihe a na abughi
imegahri ya obi ibu onye nke kraist. Nkega nke a ga ezu oke n’izu uka ole na ole ma o
bu otutu onwa ma o buru na o di mkpa. Ogologo nke omumu ihe ga abu ihe echeputara
na nke site na mbara ihe aga-eme nke o nwere (Akara oma bu *) nke I nyere
umuakwukwo na nkebi nke o bula. Ka umu akwukwo nye aka iweputa ihe a ga-eme
nke di iche nke ka nke, nke ga-ekwe omume.
2. Nkega nke Owu – Nkega nke a bu nke emere mak umuakwukwo ndi nyere ihe niile ha
nwere idi na njikere imezu mkpebi nke ime mmuo. Nkega nke a ga-enyere gi oghere
imu ma o bu icheta ihe niile di nkpa nke I bu nwa Chineke, na kwa ibi ndu dika onye
kwere ekwe ohuu. Ndabere n’umuakwukwo, o nwere ike izuoke na elekere ole na ole,
ubochi ole na ole, ma o bu izu ole na ole. O buru na ichoro otu ma o bu mbara ihe niile
aga-eme (Akara *) nwere ike izu oke n’aka umuakwukwo dika otito nke ime mmuo
mgbe omechara baptizm.
Ihe ndi di Mkpa nke Umuakwukwo Choro iji Mezuo ihe niile nke
Omume a.
1. Akwukwo Nso – Umuakwuwo nwere new nkasi obu site na Bible Nso nke aka ha. I
nwere ike choo I nwe NIRV iji hu akwukwo nso nke edere n’asusu bekee nke di mfe.
Nke American Standard Version n’enye kwa aka.
2. Bible Nso Ndeputa Okwu – Bible Nso gin were ike inwe ihe ndeputa okwu ma o bu I
nwere ike icho iji otu n’ime ndi di mbara.
3. Bible Nso Nchoputa Okwu – Bible Nso nchoputa okw nke nwata nwere ike buru nke
kachasi mfe na nghota.
4. Jee Ije gin a Y’shua site n’afo nke ndi Jew nke sitere n’aka Janie-sue Wertheim na
Kathy Shapiro na Emenme: Akwukwo nke Ezumuike ndi Jew sitere na-aka Judith
Gross
5. Ihe okwu gbasara Chineke sitere na-aka Lee Strobel – Akwukkwo a nwere nguputa nke
nwata, nwa-akwukwo na okenye. Horo nguputa nke kwesiri ogo nke otito nke
umuakwukwo ya na onye n’amu ya.
Nduzi nye Nwa-Akwukwo bayere Baptizm. 33
6. Inye Aka sitere n’aka Ben Carson
7. Encyclopedia ma o bu igwe nyocha okwu iji choo akuko mgbe ochie.
8. Akwukwo ma o bu ihe ndeputa ndi Rom gbasara mkpabu ndi nke Kraist
9. Aha na zissa ozi nke ndi okenye, ndi ojee ozi na ndi n’gbasa ozioma n’zuko unu.
10. Ihe emere na Bible Nso ma o bu ihe atumatu ozo maka I na-agu Bible Nso anyi. Otutu
ihe ndi a nwere ike di na omumu Bible Nso anyi.
11. Abu nke si n’ogbako gi.
12. Akwukwo ma o bu magazine, mkpisi, na nribama.
Akuku Akwukwo Nso ozo iji n’amu isiokwu ndi di n’akwukwo a
Akwukwo ihe omume umuakwukwo a nwere naani ofe akwukwo nso nye isi okwu ndi . e
mere nke a iji gbochie umunta I bu onye ike gwuru maka ogo ihe omumu nke akwukwo a.
di ka I na amu na ina-amuru, I puru ihu na onwere ajuju ndi ozo na isiokwu. I nwekwara
ike inye ya ihe akuku Akwukwo Nso ebe ikwenyer na o ga-agu. Ndeputa n’okpuru ebe
ndi a bu Bible Nso I ga-eji na-amu isi okwu ndi a di omimi. Onye ndeputa gi nwere ike
ideputara akuku akwukwo ndi ozo I ga amu.
Nmehie
I Ndi Eze 8:46 Ndi Rom 7:14
Ilu 14:9 Ndi GalatiaNdi Galetia 6:8
Ilu 20:9 I Jon 3:4
Jeremaia 31:30 Mak 9:42-48
Jon 8:7 Ndi Hibru 12:1
Jon 8:34 Jemes 1:15
Ndi Rom 5:12 Ndi Rom 8:5-8
I Pita 2:11 I Jon 1:8
Nduzi nye Nwa-Akwukwo bayere Baptizm. 34
Amuma Ndi Emezuru Site na Kraist
Jenesis 3:15 – Luk 1:34-35 Abuoma 2:6 – Jon 12:12-13
Jenesis 4:25 – Luk 3:23-38 Abuoma 2:7 – Olu ndi Ozi 13:30-33
Jenesis 22:8 – Jon 1:29 Abuoma 16:8-10 – Matiu 28:6
Opupu 12:46 – Jon 19:32-33 Abuoma 18:49 – Ndi Efesos 3:4-6
Deut. 18:15 – Matiu 21:11 Abuoma 22:9 – Luk 2:40
Deut. 32:43 – Luk 2:23-32 Abuoma 27:12 – Matiu 26:59-61
Rut 4:12-17 – Luk 3:23-32 Abuoma 40:6-8 – Ndi Hibru 10:10-13
Abuoma 2:1 – Olu ndi Ozi 4:25-28 Abuoma 55:12-14 – Luk 22:47-48
Abuoma 2:2 – Matiu 26:3-4
Ichu Ajaa
Jenesis 4:1-7 Opupu 30:1-10
Jenesis 8:20-22 Lev. 1:1-9:24
Jenesis 22:1-19 Lev. 22:17-31
Opupu 20:22-25 Lev. 23:4-38
Opupu 29:35-46
Jisos dika ajaa di nma
Ndi Efesos. 5:2 I Jon 2:1-2
Ndi Hibru 9:1-10:21 I Jon 4:10
Ndi Hibru 7:23-28
Onunu
Ndi Rom 10:14-17 Jon 8:47
Matiu 11:15 Jemes 1:22-25
Matiu 13:14-23
Nduzi nye Nwa-Akwukwo bayere Baptizm. 35
Okwukwe
Jon 12:44-45 Jon 4:42
Mak 1:14 Jon 6:28-51
Luk 8:12-13 Jon 10:25-30
Jon 3:16-18 Jon 14:9-11
Ncheghari
Luk 13:3 Olu ndi Ozi 17:30
Luk 5:31-32 Olu ndi Ozi 20:21
Luk 24:45-47 Olu ndi Ozi 26:20
Luk 15:7, 10 II Ndi Korint 7:10
Olu ndi Ozi 2:38 II Pita 3:9
Olu ndi Ozi 3:19
Nkwuputa
Ndi Hibru 13:15 II Timoti 2:19
Baptizm
Olu ndi Ozi 22:16 Olu ndi Ozi 8:12-13
Olu ndi Ozi 16:25-34 Olu ndi Ozi 8:36-38
Olu ndi Ozi 2:38 Olu ndi Ozi 9:18
Matiu 28:19-20 Olu ndi Ozi 10:48
Mak 16:15-16 Olu ndi Ozi 16:15
I Pita 3:21 Olu ndi Ozi 18:8
Ndi Galetia 3:26 Olu ndi Ozi 19:5
Ndi Kolosi 2:12 Olu ndi Ozi 22:16
Olu ndi Ozi 2:41
Nduzi nye Nwa-Akwukwo bayere Baptizm. 36
Muo Nso
Jon 3:5 I Jon 3:24
Ndi Rom 8:5-17 I Jon 4:13
I Ndi Korint 2:10-14 Jud 20
I Ndi Korint 6:19 Olu ndi Ozi 5:32
I Ndi Korint 12:13 Jon 14:15-27
II Ndi Korint 1:22 Jon 16:5-15
II Ndi Korint 5:5
Ngbahara Nmehie
Olu ndi Ozi 5:31 Olu ndi Ozi 26:16-18
Olu ndi Ozi 10:43 Ndi Efesos. 1:7
Olu ndi Ozi 13:38 Ndi Kolosi 1:14
Ikpo Isi Ala
Abuoma 100:2 Jon 4:24
Nri Anyasi nke Onyenwenyi
Matiu 26:26-30 Olu ndi Ozi 20:7
Mak 14:22-26 Olu ndi Ozi 2:42
Onyinye
II Ndi Korint 8:7 Ndi Hibru 13:16
Olu ndi Ozi 2:45 Ndi Rom 12:13
II Ndi Korint 8:3 I Jon 3:17
II Ndi Korint 9:6-8
Nduzi nye Nwa-Akwukwo bayere Baptizm. 37
Omumu Akwukwo Nso
II Ndi Efesos 3:14 Abuoma 143:5
Ndi Filipai 4:8-9 Abuoma 1:2
Ilu 1:1-7 Abuoma 104:34
Jon 6:45 Ndi Kolosi 1:10
Abuoma 119: 15, 27, 48,78,97,99,148 I Ndi Efesos 4:7-8
Ekpere
Ilu 15:8, 29 I Ndi Tesalonaika. 5:17
Matiu 5:44 Olu ndi Ozi 1:14
Matiu 6:5-9 Jemes 5:13, 16
Luk 6:28 Olu ndi Ozi 2:42
Ndi Rom 8:26 Ndi Filipai 4:6
Ndi Efesos. 6:18 Ndi Kolosi 4:2
Nkerita Okwukwe
Ndi Rom 10:14-15 I Pita 2:12
Ofufe
Ndi Efesos. 4:12 Ndi Kolosi 1:10
I Pita 4:10 Ndi Hibru 10:24
I Ndi Korint 16:15 Ndi Hibru 13:16
Jemes 1:27 I Pita 2:12
II Ndi Korint 9:6-8 Ndi Rom 12:13
Ndi Galetia 6:9-10 Jemes 2:14-24
Ndi Efesos. 2:10 I Jon 3:17
Ahu Ike
Ndi Rom 12:1 Ilu 23:21
Ndi Efesos. 5:18
Nduzi nye Nwa-Akwukwo bayere Baptizm. 38
Nmekorita Gin a Ndi Ozo
Luk 6:35 Ndi Efesos. 4:1-3
Luk 10:27 I Ndi Tesalonaika 4:9-12
Ndi Rom 12:10-21 I Pita 4:8-11
Ndi Rom 13:9-10 II Pita 1:5-9
I Ndi Korint 16:14 I Jon 3:11-23
Ndi Galetia 5:14-22
Ito Chineke
Abuoma 96 Ndi Rom 15:6
Abuoma 34
Eluigwe
Matiu 26:64 Ndi Filipai 3:20-21
Olu ndi Ozi 7:55 I Ndi Tesalonaika 4:16-18
Nduzi nye Nwa-Akwukwo bayere Baptizm. 39
Ajuju a na-ajukari
1. Onye mu nay a na-amuko ihe bu onye na etolite etolite, onye na-enweghi mmasi
n’ihe ogugu ma o bu odide. Gini ka m ga-eme? I choro ka onwe mmasi na ihe omumu
ma na-atukwa anya na o ga-esonye. New mmesa ahu na ezi ako na uche na ihe omume ndi
ahu. Kama I cho aziza e dere ede, gin a ya new mkparita uka na azia ajuju o nyere. Otutu
n’ime ndi a tuputara nwekwara nke umuakwukwo ndi nke ntakiri. I nwere ike icho ihoro
ndi nke ahu. Nwe mmesa ahu I guputara ya otutu ederede ma o bu isiokwu nke oma karia
inye ya ndi ahu ka o guo. Juo nwa akwukwo ahu ajuju onu na ihe omume ndi ahu ma dee
oziza ndi onyere. Nwe oghere ihapu ihe omume o bula ga-acho oke ogugu ma o bu odide.
2. Any amuchala ihe omumu, E kwenyere m nke oma na onye na-etolite etolite mu nay
a muru ihe ahu din a njikere I bu onye oyiri Kraist. N’otu ntabi anya o na-egosi inwe
obi abuo na ujo. Gini kam ga-eme? Nke a bu ihe a na-ahukari oge dum. Juo ya otutu
ajuju ka inwe ike imata ihe bu isi ujo ya. Otutu mgbe obi abuo ma o bu ujo mbu o ga-egosi
agaghi abu ihe o mara. Were nwayo zaa ajuju ya ma gbalia mee ka ujo ya kwusi. Nke a bu
mkpebi nke ndu ebighiebi o buru na oji ya kporo ihe, o ga-abu ihe ziri ezi na o gaghi enwe
obi ruru ala na ngwucha. Mana nkea aputaghi na o dighi nkwadebe inwe ezi mkpebi.
3. Otu nwata nwoke no na klasi uloakwukwo ihe omumu akwukwo nso m choro ka mu
nay a na-amuko ihe. Mu etinye nnoko nke mbu, mana ugbu a odila ka o nweghizikwa
mmasi. Gini ka m ga-eme? A gam ahu ma o nwere ike izute gin a-ebe ozo o bula maka
ihe nracha ma o bu erimeri. N’uzo a na-eyighi egwu, juo ajuju ole na ole ka inwe ike mara
ma o ga-agwa gi ihe mere ojiri nwe mmasi n’ime baptism. I nwere ike ichoputa na onwere
ajuju di mfe na ihe ohuru ma o bu nke o guru n’oge na-etebeghi anya. O nwere ike o
dibeghi nkwadebe maka ihe omumu ma o bu inyefecha onwe ya. Gawa n’ihu gin a ya
n’inwe mkparitauka. Nke a ga-enye gi ohere I din a eru ya nso iji mara ma o nwela mkpebi
ohuru n’isonye gi n’ihe omumu. Kpere ya ekpere iji nye gi ma o bu onye ozo ohere imuko
ihe n’odinihu.
Nduzi nye Nwa-Akwukwo bayere Baptizm. 40
4. E kwere m na nwa m nwanyi eruola ogo inye nguko. O na-eri m nri n’obi n’ihu na
ogosibeghi mmasi ya n’ibu onye nke kraist. A gam ario ya ka osoro m n’ihe omumu a?
Nani na nwa gi nwanyi agwabeghi gin a o choro igho onye nke kraist, o putaghi na o
chebeghi ya n’obi. Eleghi anya ya na ndu nke kraist ndi ozo na-enwe nnoko, akwukwo nso
nakwa ihe odide ozo gbasara ndi nke kraist. Na agwaghi yam aka ihe omumu a, a ga m
ebido juwa ufodu ajuju ndi ahu na-enweghi njedebe na mbido ihe omumu a. Gba mbo juo
ajuju n’oge e nwere mkparitauka, mgbe obi ruru ya ala na mgbe o gwara gi maka ihe ndi
ozo. O nwere ike iwe otutu mkparitauka ka inwe ike ighota ebe o chere na oruru n’ime
mmuo. O buru na o gosi mmasi, I nwere ike icho ka gi na ya nwe omumu ihe. Ufodu mgbe
o na-adi ire ma o buru nay a na enyi nke ezi na ulo ma o bu onye nkuzi Bible Nso klasi ya
new omumu ihe. Ma cheta na I manye nwa gi nwanyi ka o mucha ihe ma o bu sonye na
baptism a dighi enyechara ya aka. Inwe mkpebi I bu onye nke kraist bu ihe n’esi n’obi ya.
Kpe ekpere ka o gosi mmasi ka gin a ya new omumu ihe ma o bukwa ya na onye nke
kraist ozo n’odiniihu.
5. Ebe ka m nwere ike inweta ihe enyemaka I kwuru okwu yam aka ihe omumu a? Ebe
a na-ere akwukwo nke ndi nzuko unu nwere ike inwe ha n’uju. N’intanet, a hula m
Amazon.com, Barnes na Noble na ndi nkesa akwukwo ndi otu kraist di ka ndi na-ebute
akwukwo di iche iche.
Uzo a ga-esi gba onye otu Kraist ohuru ume Iwu mmiri bu ihe mbu na ndu onye nke kraist. Ije ozi onye nke kraist ga-acho ohere ka
okwukwe na amamihe onye nke kraist nke na-etolite etolite tuo uto. (I Pita 2:2). A na m
agba gi ume ka I ga n’ihu na inwe mmeko gi na nwata nke ka ghoro onye nke kraist. O ga-
acho agbamu ume na amamihe gi oututu ugbo n’ato ndi garala aga. N’agbanyeghi na
onweghi akuku akwukwo nso na-akwado ihe onyinye ma awucha mmiri. A na m agba gi
ume iche ime ihe di mkpa ka inwe ike nuria (Luk 15:7). O nwere otu nari uzo e si akwalite
onye nke kraist ohuru. Lekwa mkpirirsi ihe nwere ike inyere gi aka ibido.
1. New akwukwo maka iwu mmiri. Tikota ihe omumu gin a iwu mmiri ya. Tinye ihe
onyonyo na mpe mpe akwukwo na ihe ederede sitere n’akwukwo nke ndi otu kraist ndi
ozo. Nwata a odetuola ihe ndi o mutara n’oge a. I nwere ike I dote otu akwukwo n’azu,
ka o new ike cheta ihe ndi omurula. Akwukwo a ga-enyere ya aka di ka oge na-agafe.
2. Che maka izuta otu ola di ka ubochi iwu mmiri ya na-eru.
Nduzi nye Nwa-Akwukwo bayere Baptizm. 41
3. Zigara ya ihe edere ede, mee ka o mata na I na-eche maka ya na ekpekwara ya ekpere
ka o na-et eto n’ibu onye nke kraist nke Chineke choro ka o buuru.
4. Nye ya nwata akwukwo ma o bu akwukwo nso nke omumu ohuru. E nwere otutu
akwukwo nso ndi mara mma, nwekwa otutu ihe omumu ndi ozo. Gbalia zuta udi ozo
nke okwu bekee ya ga-adi mfe na nghota.
5. Nye ya onyinye asambodo ka onye ndi ulo ebe a na-ere akwukwo nke di nke kraist.
6. Ruche oru o bula I chere ga-akwalite otutu nke ime mmuo ya. I ga-acho ilegide anya
n’isiokwu ndi ahu ga-ekwu maka ndu. I ga-acho ilegide anya n’isiokwu ndi ahu ga-
ekwu maka ndu dika onye nke kraist ohuru.
7. Chota omumu akwukwo nso nke ahu na-amasi ya ka gin a ya muo. O nwere ike o
nwela mmasi gin a ya imuko akwukwo nso wee cho ka unu gawa n’ihu.
8. Nyere ya aka ka ochota uzo ohuru iji sonye n’oru onyenwe anyi. Otutu ndi nke kraist a
mughariri ozo na enwe onunu oku I mere onyenwe anyi ihe n’otu ntabi anya. I choro
igba ya ume. Nyere ya aka ka chota onyinye ya n’aka onyenweanyi na otu o ga-eji ha
ruo oru.
9. Mee ka o mata na I chetara ubochi a mughariri ya ozo. Zigara ya akwukwo ma o bu
kporo ya puo maka iri nri ehihie n’ubochi mbu nke ncheta iwu mmiri ya. Gwa ya
hoohaa otuto nke ime mmuo I hutarala n’ime ya okemgbe o mere baptizm.
A nam ekpe ekpere ka Chineke gozie gi di ka gin a ndi na-etolite etolite di oke mkpa na
ndu gi na-amuko ihe. O buru na I ga-acho ihe Ngozi a an-ahu anya ka I ga-esi nyere nwata
aka ka o buru onye odibo onyenweanyi ga na http://www.parentinglikehannah.com.