Ñoïc toån thöông noäi soi : daÏ daØy – taÙ traØng

Ñoïc toån thöông noäi soi:Ñoïc toån thöông noäi soi:

DAÏ DAØY – TAÙ DAÏ DAØY – TAÙ

TRAØNGTRAØNGThS BS Quaùch Troïng ÑöùcThS BS Quaùch Troïng Ñöùc

Boä Moân Noäi – ÑH Y DÖÔÏC TP HCMBoä Moân Noäi – ÑH Y DÖÔÏC TP HCM

Khoa Noäi Soi, Beänh Vieän ÑHYDKhoa Noäi Soi, Beänh Vieän ÑHYD

NOÄI DUNG

1. Thuaät ngöõ

2. Vieâm daï daøy

3. Loeùt daï daøy

4. Ung thö daï daøy

1. THUAÄT NGÖÕ

2. Vieâm daï daøy

Heä thoáng Sydney: Phaàn noäi soi

Heä thoáng Sydney: Phaàn GPB


Caùc thuaät ngöõ moâ taûPhù nề (Edema): niêm mạc dày, đục, cấu trúc tuyến có thể thấy rõ.


Caùc thuaät ngöõ moâ taûSung huyết (Erythematous): các mảng đỏ / đường đỏ


Caùc thuaät ngöõ moâ taûTiết dịch (Exudate): Nhiều chất dịch nhày bám trên bề mặt

niêm mạc


Caùc thuaät ngöõ moâ taûTrợt phẳng (Flat erosive): chỗ niêm mạc mất liên tục


Caùc thuaät ngöõ moâ taûTrợt nhô cao (Raised erosive): dạng ụ niêm mạc nhô lên VỚI

trung tâm các ụ này lõm.


Caùc thuaät ngöõ moâ taûTăng sinh thành nếp thô dày (rugal hyperplasia):

các nếp niêm mạc không bị xẹp khi bơm hơi dạ dày.


Caùc thuaät ngöõ moâ taûTeo niêm mạc (mucosal atrophy):

niêm mạc mỏng, thấy rõ được các mạch máu dưới niêm mạc


Caùc thuaät ngöõ moâ taûTăng sinh thành nếp thô dày (rugal hyperplasia):

các nếp niêm mạc không bị xẹp khi bơm hơi dạ dày.


Caùc thuaät ngöõ moâ taûTeo nếp niêm mạc (rugal atrophy):

các nếp niêm mạc giảm số lượng & kích thước


Caùc thuaät ngöõ moâ taûXuất huyết (intramural bleeding):

dạng các chấm hoặc các đường sậm màu.


Caùc thuaät ngöõ moâ taûDạng nốt (nodularity):

niêm mạc thô, không phẳng đều và có nhiều nốt nhỏ.


Caùc thuaät ngöõ moâ taûChuyển sản ruột (intestinal metaplasia): Mảng phẳng hay

nhô cao

màu trắng, không đều, thường ở vùng hang vị.


Keát luaän

Vị trí vùng viêmVị trí vùng viêm

Dạng viêm dạ dày nổi trội nhấtDạng viêm dạ dày nổi trội nhất

3. Loeùt daï daøy

Phaân ñoä Forrest

Caùc daáu hieäu nghi ngôø loeùt aùc tính

1. Vò trí: thaân vò, bôø cong lôùn

2. Kích thöôùc D ≥ 2cm

3. Bôø cao, khoâng ñeàu

4. Neáp nieâm maïc khoâng ñeàu

tieáp xuùc vôùi oå loeùt

5. Sinh thieát5. Sinh thieát Moâ söôïng/cöùng

Caùc daáu hieäu nghi ngôø loeùt aùc tính

Phaân loaïi theo giai ñoaïn oå loeùt

Bờ Mô hạt Đáy DạngA1 Đỏ, phù nề, cao Không có Mô họai tử /

mạch máu lộ / cục máu đông

Tròn

A2 Bớt đỏ & phù nề Có ít ở bờ Mô hoại tử hầu hết đáy

loétTròn

H1 Sung huyếtNiêmmạc hội tụ

rõ

< 2/3 ổ loétMô họai tử >

1/3 ổ loétBầu dục

H2 Phẳng > 2/3 ổ loét Không có Bầu dục

S1 Răng cưa Sẹo đỏ Không Đường

S2 Không rõ Sẹo trắng Không Đường

Keát luaän

1.1. Vị trí loét (Hang vị, thân vị hay toàn bộ dạ dày)Vị trí loét (Hang vị, thân vị hay toàn bộ dạ dày)

2.2. Số lượngSố lượng

3.3. Kích thướcKích thước

4.4. Hình dạngHình dạng

5.5. Đáy loét (phân loại Forrest)Đáy loét (phân loại Forrest)

6.6. Bờ loét (đều / không đều, nhô cao / phẳng)Bờ loét (đều / không đều, nhô cao / phẳng)

7.7. Mô xung quanh (nếp niêm mạc hội tụ / cắt cụt …)Mô xung quanh (nếp niêm mạc hội tụ / cắt cụt …)

8.8. Giai đoạn (A1,2 – H1,2 – S1,2)Giai đoạn (A1,2 – H1,2 – S1,2)

4. UNG THÖ DAÏ DAØY

Taàm quan troïng cuûa vaán ñeà

Ung thö thöôøng gaëp ôû VN: xeáp thöù 4 ôû nam giôùi

xeáp thöù 3 ôû nöõ giôùi

Ng. Chaán Huøng (1997), Y hoïc Tp Hoà Chí Minh, 3(2) Tr. 11-19.

> 90%-95% ñöôïc phaùt hieän ñaõ thuoäc giai ñoaïn

treã

• Traàn Vaên Hôïp (2006), Taïp chí khoa hoïc tieâu hoùa VN, 1(3) Tr.

55

• Ñoã Ñình Coâng (2003), Luaän aùn tieán só y hoïc, Tr. 56

• Nguyeãn Anh Tuaán (2001), Y Hoïc Thöïc Haønh, 5(3) Tr. 27

Tieàm naêng caûi thieän tieân löôïng BN

Tieân löôïng toát neáu phaùt hieän ung thö ôû giai ñoaïn sôùm

• Fuchs, New England Journal of Medicine (1995), 33(1), p. 38

Thôøi gian TB ñeå KDD sôùm chuyeån sang giai ñoaïn treã: 44 th

Do ñoù cho pheùp coù thôøi gian chaån ñoaùn & can thieäp sôùm

Tsukuma, Gut (2002), 47, p.618

UTDD TIEÁN TRIEÅN (Phaân loaïi Borrmann)

Dạng 1: Dạng polyp, giới hạn rõ, thường có đáy rộng.

Dạng 2: Loét giới hạn rõ, bờ nhô cao

Dạng 3: Loét giới hạn không rõ, thâm nhiễm vào mô xung quanh

Dạng 4: Dạng thâm nhiễm lan tỏa

Dạng 5: Không thuộc các dạng trên

UTDD daïng Borrmann 1UTDD daïng Borrmann 1

UTDD daïng Borrmann 2

Hình aûnh noäi soi cuûa UTDD sôùm

Japanese Gastric Cancer Association (1998), Gastric Cancer 1, p. 10–24.

AÛnh tö lieäu taïi International Medical Center of Japan (IMCJ) - Tokyo

0 - I 0 - III

AÛnh tö lieäu taïi Internaltion Medical Center of Japan (IMCJ) - Tokyo

0 - IIa 0 - IIb 0 - IIc


IIa + IIc IIb + IIc

Daïng UTDD sôùm ôû Vieät Nam

Baùo caùo khoa hoïc: Soá löôïng ít, moâ taû raûi raùc

Traàn Vaên Hôïp (2006) Taïp chí khoa hoïc tieâu

hoùa Vieät Nam 1(3). Tr. 55-61: coù 10 tröôøng

hôïp

– 0-I : 2 tröôøng hôïp

– 0-IIc : 1 tröôøng hôïp

– 0-III : 7 tröôøng hôïp

1/3 soá tröôøng hôïp UTDD giai ñoaïn tieán trieån ñeán khaùm taïi BV ÑHYD vaø BVCR ñaõ ñöôïc noäi soi daï daøy vôùi chaån ñoaùn vieâm / loeùt daï daøy trong khoaûng 6 tuaàn – 6 naêm tröôùc ñoù.

Ñoã Ñình Coâng, Ñoã Ñình Coâng,

Nguyeân nhaân chaån ñoaùn muoän trong ung thö bieåu moâ tuyeán daï daøy, Nguyeân nhaân chaån ñoaùn muoän trong ung thö bieåu moâ tuyeán daï daøy,

Y hoïc TP HCM 2003, taäp 7(1): 6-9.Y hoïc TP HCM 2003, taäp 7(1): 6-9.

Chẩn đoán nội soi:

Gastritis-like Lesions (1)

Gastritis-like MALT LymphomaGastritis-like MALT Lymphoma

(Y. Okazaki, the institute of Gastroenterology of Hofu, Yamaguchi, Japan, Endoscopia Digestiva Vol 17, No.9 2005: 1377-1385)

Dạng NS của MALT Lymphoma (3)

• 60 ca MALT Lymphoma được nghiên cứu.

• Có 3 dạng biểu hiện trên nội soi– Gastric cancer – like (GC) type: 45%– Submucosal tumour – like (SMT) type: 5%– Gastritis – like (GI) type: 50%

• Chia thành 2 dạng nhỏ nữa là:– Erosive / ulcerative type: 20%– Change of hue type: 60%– Granular / nodular: 20%

Cần CĐPB GI-type MALT Lymphoma với:

• GI-type MALT Lymphoma do vậy dễ bị CĐ nhầm thành:

– Multiple gastric ulcers

– Acute erosive gastritis

– Chronic atrophic gastritis

– Follicular gastritis

• Cần làm sinh thiết nếu nghi ngờ.

Case 1

Case 2: Gastritis-like type (erosion / multiple ulcers)

Gastritis-like type (erosion / multiple ulcers) của MALT Lymphoma. Các chẩn

đoán nhầm thường là với:

- Multiple gastric ulcers

- Erosive gastritis

Case 3: Gastritis – like type “change of hue” MALT Lymphoma

Dạng MALT Lymphoma giống hình ảnh

của viêm teo dạ dày mãn tính (Chronic atrophic gastritis)

Case 4: Gastritis-like type: granular / nodular

Cobblestone appearance. Cần CĐPB với: Follicular gastritis

Case 5: Submucosal-like type of MALT Lymphoma

Chẩn đoán nội soi:

Gastritis-like Lesions (2)

Ung thư DD sớm

(Gastric-like Cancer)

M. Najima, National Cancer Center Hospital, Tokyo, JapanEndoscopia Digestiva Vol 17, No.9 2005: 1429-1437

NGHIÊN CỨU• Để xác định đặc điểm đại thể của tổn thương K giống VDD (gastritis-

like cancer).

• Nghiên cứu này được tiến hành trên các BN được nội soi từ tháng 1-

12/2004: có 3,212 tổn thương được chẩn đoán nội soi là lành tính.

• Có 90 trường hợp (2,8%) được mô bệnh học là K.

• Có 50 trường hợp ( >50%) có biểu hiện nội soi là Gastritis-like GC:

– 45 BN: differentiated Carcinoma

– 05 BN: undifferentiated Carcinoma

ĐẶC ĐiỂM NỘI SOI• Differentiated adenocarcinoma: more often

– reddish

– Flat

– unclear margins

– developed from atrophic mucosa

– Mlale

• Undifferentiated adenocarcinoma: more often

– discolored (whitish),

– Flat

– clear borders

– developed from non-atrophic mucosa

– Female

GASTRITIS-LIKE GC & vai trò của NS nhuộm màu

• Lịch sử chẩn đoán KDD ở Nhật:– 1962: I, III– 1970: IIa, IIc– 1980: IIb

• quan sát kỹ cũng khó phát hiện các trường hợp “gastritis-like GC” dựa trên dấu hiệu bất thường của niêm mạc.

• Nhuộm màu Indigo carmine 0,1% rất có giá trị trong tình huống này.

Noäi soi nhuoäm maøu

Ñònh nghóa: Kyõ thuaät duøng thuốc nhuộm phun leân beà maët nieâm maïc ñöôøng oáng tieâu hoùa trong khi noäi soi

Teân goïi:– Chromoendoscopy

– Intravital staining endoscopy

Muïc ñích: giuùp phaùt hieän caùc biến đổi tinh vi của nieâm mạc ñöôøng oáng tieâu hoùa khoù phaùt hieän bằng phöông phaùp nội soi thoâng thöôøng.

Ñaëc ñieåm cuûa thuoác nhuoäm

Haáp thu (absorptive)

– Methylene blue

– Lugol’s

– Toluidine blue

– Cresyl violet

Töông phaûn (contrast)

– Indigo Carmine

Phaûn öùng (reactive)

– Congo red

Ñaùnh daáu (tattooing)

– Mực taøu (india ink)

• Thành phần: Sodium indigotindisulfonate

• Nguyên lý: Không hấp thu. Đọng ở những ổ loét, vết chợt

và các hố tuyến gi tạo độ tương phản giúp nhìn rõ độ lồi

lõm của bề mặt niêm mạc đường ống tiêu hoá

• Ứng dụng: Được sử dụng rộng rãi trên khắp đường ống

tiêu hoá nhằm chẩn đoán ung thư sớm, và xác định giói hạn

đường bờ của các tổn thương này để điều trị bằng NS

• Chống chỉ định: Không

Indigo carmine

Đặc điểm của dụng cụ

Catheter chuyên dụng để nhuộm màu:

PW – 6P – 1 (Olympus Optical Co)


Chuyeån saûn ruoät


UTDD sôùm daïng 0-IIa


UTDD sôùm daïng IIa+IIc

Case 2

Case 3

• Granular type: Tổn thương mất màu phía bờ cong nhỏ hang vị. Niêm mạc

không đều nhưng kg có malignant findings khi nhuộm Indiogo Carmine

Case tham luận: dif: reddish

Ñoïc toån thöông noäi soi : daÏ daØy – taÙ traØng

Documents