nokturnal ve konvansiyonel hemodiyalizin - nefroloji...beslenme ve İnflamasyon göstergeleri...

23
Beslenme ve İnflamasyon Göstergeleri Açısından Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin Karşılaştırılması Halil Yazıcı 1 , Abdullah Özkök 1 , Yaşar Çalışkan 1 , Ayşegül Telci 2 , Alaattin Yıldız 1 ¹İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi, Nefroloji BD ² ¹İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi, Biyokimya BD

Upload: others

Post on 06-Aug-2020

22 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin - Nefroloji...Beslenme ve İnflamasyon Göstergeleri Açısından Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin Karşılaştırılması Halil Yazıcı

Beslenme ve İnflamasyon Göstergeleri Açısından

Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin

Karşılaştırılması

Halil Yazıcı1, Abdullah Özkök1, Yaşar Çalışkan1, Ayşegül Telci2,

Alaattin Yıldız1

¹İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi, Nefroloji BD

² ¹İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi, Biyokimya BD

Page 2: Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin - Nefroloji...Beslenme ve İnflamasyon Göstergeleri Açısından Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin Karşılaştırılması Halil Yazıcı

GİRİŞ

• Kronik böbrek yetersizliği hastalarında MALNÜTRİSYON-

İNFLAMASYON-ATEROSKLEROZ sendromu yüksek

kardiyovasküler morbidite ve mortalite ile ilişkilidir (1-2).

1. Zimmermann J et al. Kidney Int 1999; 55:648–658.

2. Stenvinkel P et al. Semin Dial 2002; 15:329–337.

Page 3: Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin - Nefroloji...Beslenme ve İnflamasyon Göstergeleri Açısından Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin Karşılaştırılması Halil Yazıcı

Üremi & İnflamasyon & Malnütrisyon

Böbrek FonksiyonlarındaAzalma

Diyalize BağlıFaktörler

Ko-morbiditeler

Sitokin Klerensinin AzalmasıÜremik Toksin Birikimi

BiyouyumsuzlukEndotoksin geri-filtrasyonu

Protein KatabolizmasıVasküler Giriş Yolu

Kronik İnfeksiyonlarDiyabetes mellitus

AterosklerozKonjestif Kalp Yetmezliği

İNFLAMASYON

Anoreksi Kompleman AktivasyonuHormonal Değişiklikler

↑ Enerji Tüketimi

↓ Protein & Enerji Alımı

GH ve IGF-I Direnci↑ Leptin

NetProtein

Katabolizması

MALNUTRİSYONİkizler TA. AJKD, 2004;11:62-71.

Page 4: Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin - Nefroloji...Beslenme ve İnflamasyon Göstergeleri Açısından Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin Karşılaştırılması Halil Yazıcı

MALNUTRİSYON-İNFLAMASYON KOMPLEKS SENDROMU

İnflamasyon(CRP, TNF- ,IL6)

İŞTAH

(Ghrelin X Leptin)Malnutrisyon

(Albumin, IGF-1)

Protein-enerji malnutrisyonu

Page 5: Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin - Nefroloji...Beslenme ve İnflamasyon Göstergeleri Açısından Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin Karşılaştırılması Halil Yazıcı

Kardiyovasküler etkiler

Artmış kardiyak debi

İmmün sistem üzerine etkiler

İştahı arttırır

Enerji dengesi

GH

Gastrik motilite ve asit sekresyonu

kontrolü

X/A hücreleri

GHRELİN, LEPTİN ve OBESTATİN

(Ghrelin antagonisti)

İştahı azaltır

Diğer etkiler ?

GHRELİNOBESTATIN

LEPTIN

Gastrik boşalmayı

azaltır

İştah

Enerji dengesi

Page 6: Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin - Nefroloji...Beslenme ve İnflamasyon Göstergeleri Açısından Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin Karşılaştırılması Halil Yazıcı

NOKTURNAL HEMODİYALİZ

Nokturnal HD’in üstünlükleri:

• Daha iyi kan basıncı kontrolü,

• Anti-hipertansif ilaç ihtiyacında azalma,

• Endotel disfonksiyonunda düzelme,

• Sol ventrikül hipertrofisinde ve fonksiyonlarında düzelme,

• Koroner kalsifikasyon progresyonunun yavaşlaması (1)

• Daha iyi fosfor kontrolü,

• Daha iyi anemi kontrolü,

• İnflamatuar parametrelerde azalma,

• Endotel progenitör hücre sayısında artış (2),

• Kardiyovasküler morbidite ve mortalitede azalma (3)

1. Yuen D et al. J Am Soc Nephrol 2004; 15:188A.

2. Chan CT et al. Am J Physiol Renal Physiol 289: F679–F684, 2005.

3. Chan CT. Semin Dial 2004; 17:99–103.

Page 7: Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin - Nefroloji...Beslenme ve İnflamasyon Göstergeleri Açısından Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin Karşılaştırılması Halil Yazıcı

NHD – BESLENME

• NHD’nin beslenme üzerine etkileri konusunda çelişkili veriler mevcuttur.

• Bazıları NHD hastalarında iştah ve vücut ağırlığının arttığını belirtirken (1),

diğerleri ise NHD’nin düşük serum albumin seviyeleri ve vücut ağırlığı ile

ilişkili olduğunu savunmaktadırlar (2).

• Kanın diyaliz membranlarıyla daha fazla karşılaşmasının albumin sentezine

negatif etkilerinin olabileceği de saptanmıştır (4).

1. Sikkes ME et al. J Ren Nutr 2009; doi:10.1053/j.jrn.2009.05.006.

2. Spanner E et al. Am J Kidney Dis 2003; 42(Suppl 1): S30–S35.

3. Williams AW et al. Semin Dial 1999; 12: 431–439

Page 8: Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin - Nefroloji...Beslenme ve İnflamasyon Göstergeleri Açısından Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin Karşılaştırılması Halil Yazıcı

AMAÇ

• Nokturnal ve konvansiyonel hemodiyaliz modalitelerinin

inflamasyon ve beslenme parametreleri ( ghrelin, IGF-1, leptin,

adiponektin, albumin, kolesterol) açısından karşılaştırılması

amaçlandı.

Page 9: Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin - Nefroloji...Beslenme ve İnflamasyon Göstergeleri Açısından Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin Karşılaştırılması Halil Yazıcı

HASTALAR VE METOD

• Kırk beş SHD, 14 NHD ve 21 sağlıklı kontrol çalışmamıza dahil

edildi (Yaş ortalamaları sırasıyla 43 11, 41 10 ve 39 9 yıl).

• Nokturnal HD: Haftada 3 gün 8 saatlik diyaliz

• Konvansiyonel HD: Haftada 3 gün 4 saatlik diyaliz

Page 10: Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin - Nefroloji...Beslenme ve İnflamasyon Göstergeleri Açısından Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin Karşılaştırılması Halil Yazıcı

HASTALAR ve METOD

• Serum leptin, insulin-benzeri büyüme hormonu (IGF-1),

adiponektin, rezistin, ghrelin, interleukin-6 (IL-6), C-reaktif

protein (CRP), vasküler hücre yapışma molekülü (VCAM) ve

tumor necrosis factor-α (TNF-α) seviyeleri ELISA yöntemi ile

belirlendi.

Page 11: Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin - Nefroloji...Beslenme ve İnflamasyon Göstergeleri Açısından Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin Karşılaştırılması Halil Yazıcı

HD&NHD vs KONTROLHemodiyaliz (SHD + NHD)

(n:59)Sağlıklı Kontrol (n:21) p

DEMOGRAFİ &RUTİNLER

Yaş (yıl) 42.70±11.10 38.61±8.47 AD

Cinsiyet (E/K) 37/22 13/8 AD

Hb (g/dl) 11.71±1.41 14.05±1.60 <0.001

Ca (mg/dl) 8.89±0.92 9.19±0.36 AD

P (mg/dl) 5.06±1.31 3.27±0.39 <0.001

İNFLAMASYON

CRP (mg/dl) 12.90±17.79 2.07±1.75 <0.005

TNF-α (pg/ml) 41.73±23.35 6.30±4.42 <0.001

IL-6 (pg/ml) 0.86±0.51 0.49±0.56 AD

Resistin (ng/ml) 3.88±1.74 0.95±0.38 <0.001

VCAM (ng/ml) 95.45±27.94 23.00±10.79 <0.001

NÜTRİSYON PARAMETRELERİ

VKI (kg / m2) 23.6 ± 3.8 27.3 ± 4.4 0.002

Albumin (g/dl) 4.08±0.41 4.52±0.40 <0.001

Kolesterol (mg/dl) 167.26±43.65 179.10±44.13 AD

Ghrelin (pg/ml) 1.05±1.01 0.23±0.07 <0.001

Leptin (g/dl) 2.50±3.80 0.96±0.77 AD

IGF-1 (ng/ml) 4.51±1.53 7.53±2.56 <0.001

Adiponektin (ng/ml) 36.29±22.49 22.08±11.77 0.003

Page 12: Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin - Nefroloji...Beslenme ve İnflamasyon Göstergeleri Açısından Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin Karşılaştırılması Halil Yazıcı

İNFLAMASYON: HD vs KONTROL

Page 13: Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin - Nefroloji...Beslenme ve İnflamasyon Göstergeleri Açısından Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin Karşılaştırılması Halil Yazıcı

BESLENME : HD vs KONTROL

Page 14: Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin - Nefroloji...Beslenme ve İnflamasyon Göstergeleri Açısından Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin Karşılaştırılması Halil Yazıcı

BESLENME : HD vs KONTROL

Page 15: Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin - Nefroloji...Beslenme ve İnflamasyon Göstergeleri Açısından Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin Karşılaştırılması Halil Yazıcı

SHD vs NHD Standart HD (n:45) Nokturnal HD (n:14) p

DEMOGRAFİ &RUTİNLER

Yaş (yıl) 43.32±11.10 40.78±9.83 AD

Cinsiyet (E/K) 27/18 10/4 AD

Diyaliz süresi (ay) 76.25±51.37 73.84±43.48 AD

Hb (g/dl) 11.39±1.27 12.68±1.39 P<0.05

Ca (mg/dl) 8.69±0.89 9.47±0.75 P<0.05

P (mg/dl) 5.15±1.15 4.79±1.71 AD

İNFLAMASYON

CRP (mg/dl) 13.52±19.23 11.10±13.15 AD

TNF-α (pg/ml) 43.84±24.26 27.28±4.43 AD

IL-6 (pg/ml) 0.93±0.53 0.59±0.29 P<0.05

Resistin (ng/ml) 3.88±1.74 3.38±1.20 AD

VCAM (ng/ml) 96.14±29.69 93.19±22.05 AD

NÜTRİSYON PARAMETRELERİ

VKI (kg / m2) 23.9 ± 4.1 22.7 ± 2.6 AD

Albumin (g/dl) 4.08±0.41 4.32±0.20 P<0.05

Kolesterol (mg/dl) 160.57±35.10 187.35±59.98 P=0.05

Ghrelin (pg/ml) 0.85±0.92 1.70±1.03 P<0.05

Leptin (g/dl) 3.08±4.20 0.67±0.59 P<0.05

IGF-1 (ng/ml) 4.16±1.36 5.61±1.60 P<0.001

Adiponektin (ng/ml) 36.29±22.49 27.64±14.76 AD

Page 16: Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin - Nefroloji...Beslenme ve İnflamasyon Göstergeleri Açısından Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin Karşılaştırılması Halil Yazıcı

BESLENME: NHD vs SHD

Page 17: Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin - Nefroloji...Beslenme ve İnflamasyon Göstergeleri Açısından Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin Karşılaştırılması Halil Yazıcı

BESLENME: NHD vs SHD

Page 18: Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin - Nefroloji...Beslenme ve İnflamasyon Göstergeleri Açısından Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin Karşılaştırılması Halil Yazıcı

LEPTİN: NHD vs SHD

Page 19: Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin - Nefroloji...Beslenme ve İnflamasyon Göstergeleri Açısından Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin Karşılaştırılması Halil Yazıcı

GHRELIN & İNFLAMASYON (HD)

Page 20: Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin - Nefroloji...Beslenme ve İnflamasyon Göstergeleri Açısından Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin Karşılaştırılması Halil Yazıcı

IGF-1 & İNFLAMASYON (HD)

Page 21: Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin - Nefroloji...Beslenme ve İnflamasyon Göstergeleri Açısından Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin Karşılaştırılması Halil Yazıcı

SONUÇLAR

• Sağlıklı kontrollerle karşılaştırıldığında hemodiyaliz hastalarında

inflamasyon (CRP, TNF-α, VCAM, Resistin) daha fazladır.

• HD grubunda kontrol grubuyla karşılaştırıldığında VKI, serum

albumin ve IGF-1 seviyeleri daha düşük, ghrelin ve adiponektin

seviyeleri daha yüksektir.

• HD hastalarında inflamasyon ve nütrisyonel faktörler kontrol

grubuyla karşılaştırıldığında daha kötüdür.

Page 22: Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin - Nefroloji...Beslenme ve İnflamasyon Göstergeleri Açısından Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin Karşılaştırılması Halil Yazıcı

SONUÇLAR

• NHD grubunda beslenme parametrelerinden albumin, IGF-1 ve kolesterol

daha yüksektir.

• Nokturnal HD grubu, konvansiyonel HD grubuyla karşılaştırıldığında

inflamasyon (serum IL-6) daha düşük saptanmıştır.

• NHD grubunda iştah arttırıcı bir hormon olan ghrelin daha yüksek, iştah

azaltıcı bir hormon olan serum leptin seviyeleri ise daha düşüktür.

• Hemodiyaliz hastalarında inflamasyon artışı ile ghrelin ve IGF-1 arasında

negatif korelasyon saptanmıştır.

• NHD grubunda ghrelin ve IGF-1’in daha yüksek olması, bu hasta

grubundaki daha iyi inflamasyon kontrolü ile ilişkili olabilir.

Page 23: Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin - Nefroloji...Beslenme ve İnflamasyon Göstergeleri Açısından Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin Karşılaştırılması Halil Yazıcı

TEŞEKKÜR EDERİM…