nr. 2 mars 2013 73. årgangluster.dnn2.labora-portal.no/portals/336/filer/nr 2 - 2013.pdf · som eg...

Nr. 2 MARS 2013 73. årgang

Me forventar at det skal finnast eit kross-symbol i alle kyrkjer. Me i Kyrkje &Heimbygd vil prøve å leite fram desse krossane i kyrk-jene i Luster.

Krusifikset i Dale kyrkjeKrusifikset i Dalekyrkja som heng over koropninga, er frå ca. 1250. Det har vore omtala i tidlegare utgåver av Kyrkje og Heimbygd. Men som eit flott døme på en-gelsk gotisk kunst, fortener det å bli lyfta fram att. Krusifikset var utlånt til ein større utstilling av slik kunst som vart halden i England på sutten av 1980-åra. Då var det nyrestaurert, etter å ha vore inne hjå Riksantikvaren sidan 1982. Ein avdekka der det ytterste målingslaget. Eit årsverk gjekk med til dette arbeidet. Krusifikset hadde tre målingslag, men ein valde å ikkje gå heilt inn til mellomaldermålinga. Dei ytre måla på Kristusfiguren viser ei høgde på 1,29 meter og ei breidde på 1,14 meter. Det er berre tre-fire slike krusifiks i heile landet.

Trygve Lerum

2 KYRKJE OG HEIMBYGD

KYRKJE OG HEIMBYGDUtgjeve av

Luster kyrkjelege fellesråd.

Redaktør: Marit Bøen - 6870 Ornes

[email protected]

I redaksjonen:Sokneprestane Paulsen og Lie

Bladpengar:kr. 200- for året

både innan- og utanlands.

Kasserar:Kyrkjeverje Inga Reidun Sjøtun,

Pyramiden, 6868 GaupneTlf. 57 68 56 47

Bankgiro 3785.60.15271

Sats og trykk: Husabø Prenteverk a.s,

6863 Leikanger

Når me har lidd eit stort ned-erlag kan det vera godt å få trekkja seg tilbake. Vera åleine, eventuelt saman med dei som står ein nærast.Ikkje sjeldan kan me leggja merke til at alt frå idrettsst-jerner til politikarar - etter ein fiasko er dei ikkje alltid tilg-jengelege. Læresveinane, dei som sto Je-sus nærast, vart både skuffa og redde etter at Jesus vart teken og krossfesta. Dei stengde seg inne for seg sjølv i frykt for jødane fortel Johannes. (Joh 20, 19)Sjølv om dei hadde høyrt rykta om den tome grava og at Jesus var sett i live. Det var ikkje nok til å leggja tvil og mismot bak seg.Det er då det skjer, den fyrste dagen i veka, at Jesus kjem til dei, og helsar dei med sin fred.Læresveinane som samla seg den fyrste dagen i veka var redde, men Jesus møtte dei, viste seg for dei. Han tok bort angsten.Også me har vårt å bera på av

frykt og angst for det som ligg framfor oss. Hjarta vårt er ikkje alltid fylt av den store freden. På same måten som disiplane har me og ei bør frå fortida å bera på, det som gjekk galt, våre svik.Men også i dag vil den oppstadne koma til oss, med fred og tilgjevingHan som har sigra over døden og gjort opp for all vår synd, han vil gje oss sin fred. Det er den freden som ikkje verda kan gje, den fred som overgår all forstand.”Fred vere med dykk” To gonger helsar Jesus læresvein-ane på denne måten då han møtte dei. Han visste kva dei trengte.Men freden var ikkje noko å ha for seg sjølv. Dei skulle bringa freden vidare til andre. Som Faderen har sendt meg, har eg sendt dykk.Dei skulle ikkje gøyma seg bort på tribunen, dei skulle ut i teneste for han. Den tenesta vil Jesus og ha oss med i.

Tru og teneste høyrer saman. Me har eit stort kall, ei stor teneste og ein stor Frelsar. Ein levande Herre. Han skal me få tru på, i hans hender skal me få leggja framtida vår, våre suter, draumane våre. Han kan me stola på.Han som er Herre over døden. Han som levde livet sitt i ein bakgard på kloden. Han som aldri skreiv ei bok. Han som ik-kje hadde noko kontor der ein kunne treffa han. Han som aldri reiste meir enn 20-30 mil frå heimstaden. Han som opplevde at alle venene hans svikta og forlet han før han døydde.Men etter at han var død endra alt seg.Korleis kunne det skje?Grava var tom – han sto opp, han lever. God påske!

Ole Dagfinn Østhus

Jesus lever!

Snart strøymer der save og sevja, i kvart tre og kvar levande grein.Den strøymer’kje der for å krevja – nei, den straumen er kravlaus og rein. Den hev næring til vokster og trivnad.Og kan odla fram fullmogi frukt, og so hev den ein underfull givnad – for seg sjølv hev den ingenting brukt.

Me burde vel prøva å læralitt visdom av sevja i tre.Og skal den si gjerning få gjerai meg så må eg bøygjast ned, og fjerna dei ting som kan stengja so straumen av sevja fær gå og voksteren i meg seg fremja so fullmogi frukt eg kan få.

Og kjærleik er edlaste sevja, den treng me so sårt, du og eg.For då vil me slutta å krevja og finna ein miskunnsam veg.Då gror det i stegi me vandra vår livsveg vert odla og rein og heile vårt liv vert forandra til ei god og fruktberande grein. Ragnar Vigdal

Vårteikn med symbolikk

3KYRKJE OG HEIMBYGD

Kyrkjeverja har ordet

Gje, så skal de få!Som dei fleste sikkert har fått med seg er det vorte økonom-isk trongare rammer for kyrkja. Men me gjev ikkje opp, korkje på fysisk eller åndeleg vis. Som det vart nemnt i årets fyrste kyrkjelydsblad kan folket klara mykje når dei «dreg lasset» i lag. Og det er eigentleg ikkje mykje som skal til frå kvar einskild om fleire vil vera faste bidragsytarar til sine sokn. Sjølv har eg allereie ordna med månadleg overføring frå min private bankkonto. Alle midlar som kjem inn vil koma godt med for at kyrkjene i Luster blant anna skal kunna haldast ved like. Gjevartenesta fungerer slik at dei som vil støtta kyrkjedrifta, økonomisk, brukar vedlagt giro. Sokneråda mottek alt som kjem inn, med takk, og gjevarane får skattefritak for gåvene.

Eg har også tru på at kyrkja kjem langt med å fylgja Guds ord, t.d. som Jesus seier i Bergpreika: «Bed, så skal de få. Leita, så skal de finna. Banka på, så skal det verta opplate for dykk».

Hapag ng pag-asa, Håpets bord Jesus bryt brød frå søppeldynga – med 12 gateborn. Dette bile-tet vart måla av Joey Velasco, filippinsk amatørkunstnar, i 2005. Velasco var ein rik forretningsmann, som lærte seg sjølv å måla då han fekk ein alvorleg kreftdiagnose. Håpets bord vart måla for å ha i eiga spisestove, som påminning til dei 4 borna om kva dei hadde å setja pris på. Komposisjonen i biletet er svært lik Leonardo da Vincis. Men disiplane er skifta ut med gateborn frå slummen i Manila. Velasco fann fram til og fotograferte borna før han måla dei. Biletet rysta Filipinane då det vart kjent for folk, og skapte stor merksemd i det offentlege rom. Det minna om at gateborna, kalla scavengers (åtseldyr), var menneske. Jesus kom også for dei.

Kven av oss i Luster ville Jesus ha samla rundt seg i dag? Kven vil han samla til nattverd denne påska? Nattverden er håpets måltid for alle. Lat oss tenkja på dei som sat tilbords med Jesus då han innstifta nattverden: Svikaren Judas. Peter, som skulle fornekta Jesus. Tomas, som ikkje ville tru om han ikkje fekk sjå. Desse var verdige til å motta nattverden.

Kva tankar gjer du deg i møte med måleriet?

Marianne Moseng

Det er ein dag eg aldri her kan gløyma, då eg som ungdom vende om til Gud,Han let sin nåde inn i sjela strøyma, og frelste meg frå synd og trældom ut.

Då vart eg fri dei syndebandi mange, som eg var bunden med på denne jord.Den gleda som eg då i hjarta kjende, kan ikkje tolkast her med mine ord.

No er dei dagar farne, å så mange, i kamp og strid, ja tvil så mang ei stund.Men Gud har lært meg her på vegen tronge, å byggja trygt på korsets faste grunn.

Snart kjem ein dag med kvila etter ferda.Ein dag som lokkar tidt når trøytt eg er.Eg bed farvel med alt i denne verda, og flytter heim til paradiset der.

Guds nåde i sjela

Martin Aspelund, budde på Aspelund i Kroken, og var ein av kristenleiarane i bygda.Innsendt av Gunvor Stølen, Luster


Eit 40 år gamalt påskeminneGudrun Vigdal

Me hadde traska og gått. Stått og høyrt på einkvan som fortal-de og la ut om det me såg rundt oss, og om ting som hadde hendt der for lenge sidan. Så var det inn att i bussen som køyrde eit stykke, før eit nytt opphald og nye ting vi såg og fekk høyra om.Me var tre venninner som had-de meldt oss på ein studietur til Israel for 40 år sidan. Før me reiste, hadde me lekselesing og oppsummering om turen på kveldane. Dette gjorde det interessant og lærerikt. Me kom til Det heilage landet kvelden før palmesundag.Morgonen etter var me på plass utanfor bymuren og fekk sjå det enorme toget mot Jerusalem med sveiande palmegreiner og høge rop.Seinare vart det dagar rundt om i landet. Me var i Betlehem. Der vart det fyrst ein tur på Betle-hemsmarkene der det gjekk ein gjetar med saueflokken sin, før me var i kyrkja og ned i grotta der me kunne syngja: Eit barn er født i Betlehem.”Me såg eit gamalt morbærtre i Jeriko, men vi var og på Olje-berget, kryssa Kedronbekken og nærma oss Getsemaneha-gen. Der var det eit yrande liv. Suvenirseljarar baud fram varene sine om kapp med kvarandre. ”Billeg, billeg. Kjøp, kjøp !” Dei overgjekk kvaran-dre i ordbruk. Me kom oss inn i hagen, men der var det mykje folk og trongt om plassen. Inne i kyrkja var det rett nok roleg og godt å vera.Då me gjekk frå Getsemane den dagen, var det ei kjensle inne i meg av noko som mangla. Eg hadde tenkt meg hagen stille og roleg med dei fleire tusen år gamle trea. Kanskje dei hadde

sett Jesus den natti han kjempa og bad før soldatane kom og tok han. Han visste kva som venta, men likevel kunne han seia: ”Ikkje som eg vil -”.Den kvelden bestilte me tidleg vekking morgonen etter. I 5-tidi var me oppe og rusla så i mor-gonstille gater vegen attende til Getsemane. Berre nokre få var i ferd med å førebu ein ny dag. I Getsemanehagen var det og stille. Me vart berre ståande og let stilla få rom hos oss. Nede i hagen stod dei gamle trei slik som dagen før. Kanskje det var ved roti til eit av dei at læresveinane låg og sov. Litt lenger borte sov nokre andre, men Jesus vakte og bad. Inne i kyrkja bak oss, gjekk ein prest og stelte med eit eller anna. Stille bevega han seg og stille sette han ting på plass. Alt var så høgtideleg og fred-

samt. – Og så, nesten lydlaust, tok den eine til å syngja:

Den stunda i Getsemane, eg aldri gløyma kan. Då du låg skjelvande på kne, min Gud og Frelsarmann.

Stille såg me oss rundt, og så utan å seia noko tok me på veg attende til hotellet. Det var tid for frukost, og ein ny dag låg framfor oss.

Trea i Getsemanehagen i dag, er ikkje 2000 år gamle, men dei reknar med at røtene er dei same som til trea som var i hagen då Jesus kjempa i bøn der for snart 2000 år sidan.

Kyrkje og heimbygd ynskjer

lesarane ein god påske!

5KYRKJE OG HEIMBYGD

Eg har lyst å presentere ein salme, eller song, som eg lærde av Ragnar Vigdal. Det vil sei, eg fann den fyrst ein gong eg var på Arne Bjørn-dal sine samlingar i Bergen og høyrde gjennom opptak frå Luster. Der høyrde eg Ella Kilen, og eg vart heilt ”hugteken”, både av teksten og av tonen, som i Ella si klåre og varme røyst bar så vakkert fram innhaldet i songen. Ella Kilen fortel på opptaket at ho har lært songen av Ragnar Vigdal, og eg måtte sjølvsagt straks inn til han slik at eg fekk lære songen skikkeleg. Eg har diverre ikkje notert noko om opphav til songen.Det er nesten underleg å lese ein slik song på trykk, for det blir liksom ein annan song

enn den eg har inni meg, der snirklar, krullar og mange ton-etrinn på kvar einaste staving pluss ein svevande tonalitet mellom dur og moll gjev rom for det mystiske, uforklarlege, lengtande…Så har eg eit anna fint minne knytt til denne songen: Eg var på besøk hjå svigermor, ho var på omsorgssenteret på Hafslo, det var påske og vaknande vår i lufti. Henrik Nybø frå Gaupne sat saman med oss der på stova, og eg fann på å syngje denne påskesongen for dei. Eit stille, mildt alvor breidde seg over andleta til desse to gamle,- slik det står i ein annan salme ”sørgende,- men alltid glade”.

Englene forkynte fred for de arme kvindersom ved graven stod og græd og ei Jesus finder.”Søk den levende ei her. Han ei blant de døde er.Den, Maria, du har kjærHan er nu oppstanden!”

Dette hun ei fatte kan,seg fra graven vender.Møter derpå straks en mann som hun ikke kjenner.”Græd dog ei Maria min.Kjenner du ei vennen din?Stans nu tåren på din kinn.Jesus er oppstanden!”

”Skynd deg nu Maria hen, gå til mine brødre!Hils at deres hjertens venn er oppreist fra døde.Bring dem dette Fredens bud:Deres synd er slettet ut,og jeg farer til vår Gud,til vår felles Fader.”

Hilser Peter da især, der han går og græder.Sig,- jeg har ham hjertens kjær, stakkars arme Peter.Sig ham, synden er betalt.Det er tilgitt at han falt,-ja, jeg har utslettet alt,-Jesus elsker Peter!”

Er her nogen sjel i dagsom Maria græder?Nogen, som hvis sjelesaker så slem som Peters?Kom kun med din synd og nødtil din Frelsers favn og skjød.Jesus selv Maria bødbringe denne hilsen.

Påskeminne frå skulestovaDet er vel jula som i alle år har fått størst merksemd i den nor-ske skulestova. Alle julesongane, juleverkstad med baking og lag-ing av all slags julepynt og stas. Julekrybbe, julespel, juleavslut-ning med foreldre og besteforel-dre. Kjekt var det, men av og til også strevsamt. Juleferien kjentes alltid som ekstra fortent.Då var det annleis med påske-høgtida. Ho kom meir still-farande. Vart litt vekke i sola og våren som var i anmarsj. Førebu-ingane til påske ble ei mykje ro-legare tid. Sjølvsagt vart det laga påskepynt og alle gledde seg til ferien, men ein kunne på eit heilt anna vis meir tenkja over høgti-da ein gjekk inn i. Eg trur kan-skje ikkje alle tenkte like mykje på at i denne høgtida skulle ein minnast at Jesus døydde på kro-ssen og at han stod opp att. Men alle hadde betre tid til refleksjon og ettertanke enn i tida før jul. Påskesalmane fekk stå i fokus. Og mange vakre salmar og son-gar fekk vi læra oss . Noko eg er takksam for den dag i dag. Det er god hjernetrim og kjekt å læra seg noko utanboks. Eg trur den finaste påskesal-men eg kjenner, er Påskemorgen slukker sorgen. Han har slik trøyst og håp i seg. Sjølv om Grundtvig skreiv han for 170 år sidan, er det ikkje vanskeleg å forklara innhaldet for barn. Og så er han så lett å syngja, også for oss som eigentleg ikkje har nokon songstemme. Og mens eg skriv dette, hugsar eg stunder med klare barnestemmer som syng i kor i vårsola som varmar oss alle gjennom vindauga. Det passer så godt at påsken hos oss kjem i lag med våren og nytt liv. Då kan ein kanskje lettare forstå påskebodskapen også.Folkeskule- elev på femtitalet.

Min påskesalmeAv Asbjørg Ormberg


Dei aller eldste krossane her i kommunen er nok på dei omattbrukte materiala i Urnes stavkyrkje. Knud Krogh si bok ”Urnesstilens kirke” som kom ut i 2011, har teikningar av fleire vigslekrossar på veg-gane i stavkyrkja. Av desse er nokre frå den noverande kyrkja frå om lag 1130, og nokre frå stavkyrkja før, ”Urnesstilens kirke”, frå om lag 1070. Desse er ikkje framme i dagen, så når vi skal velja ein kross frå Urnes stavkyrkje, må det bli krusifik-set i Kalvariegruppa frå om lag 1150.

Kalvariegruppa heng på veg-gen over koropninga. Trium-fveggen vert denne veggen kalla, og skulle etter gamal

kristen skikk, ha bilete som syner at Jesus er verdsstyrar, sigerherre, domar el.l. Kalva-riegruppa i Urnes stavkyrkje er i romansk stil. Jesus står på krossen, med armane om lag rett ut og ein nagle i kvar fot. Han har kongekrone, ikkje klungerkrone som dei seinare krusifiksa syner. Han har mørkt hår som heng i tre fletter på kvar skulder, mørkt skjegg og mørke auge, alt dette er typisk for dei tidlege krusifiksa. Det er Sigerherren som blir framstilt, og vi tenkjer på orda i Kol 2, 15: ”Han kledde maktene og åndskreftene nakne og viste dei fram til spott og spe då han synte seg som sigerherre over dei på krossen.” Truleg var det meir tiltalande for dei gamle nordmenn med ein konge på krossen, enn ein lidande Kristus. I den tida var det mange kongar, småkongar, også her i Luster. Men Jesus er den eine sigerherren, kongen over kongane ! Krusifiks av denne typen vert og kalla Jo-hanneskrusifiks, av di Johannes sitt evangelium framhevar at Jesus er konge. Joh 18,33-37: Pilatus gjekk då på nytt inn i borga. Han kalla Jesus til seg og sa: «Er du kongen over jødane?» Jesus svara: «Seier du dette av deg sjølv, eller har andre sagt dette om meg?» «Er vel eg jøde?» sa Pila-tus. «Ditt eige folk og overprestane har gjeve deg over til meg. Kva har du gjort?» Då sa Jesus: «Mi kongsmakt er ikkje av denne verda. Var mi kongsmakt av denne verda, hadde mennene mine stridd for meg, så eg ikkje skulle bli overg-jeven i hendene på jødane. Men

mi kongsmakt er ikkje av denne verda.» «Du er altså konge?» sa Pilatus. «Du seier at eg er konge», svara Jesus. «Til dette er eg fødd, og til dette er eg komen til verda, at eg skal vitna om sanninga. Kvar den som er av sanninga, høyrer mi røyst.» Vi tek og med Johannes 19,19-22: Pilatus hadde laga ei innskrift og sett på krossen. Der stod det skrive: «Jesus frå Nasaret, kongen over jødane.» Mange av jødane las denne innskrifta, for staden der Je-sus vart krossfest, låg nær byen, og innskrifta var på hebraisk, latin og gresk. Overprestane til jødane sa då til Pilatus: «Skriv ikkje: ‘Kon-gen over jødane’, men skriv: ‘Han sa: Eg er kongen over jødane’.» Pilatus svara: «Det eg skreiv, det skreiv eg.»

Marit Bøen

I år vil vi ta med ulike krossar i påskenummeret av Kyrkje og Heimbygd. Krossen er det viktigaste kristne symbolet. Det er fordi bodskapen om at Jesus gav livet for oss på krossen, er det viktigaste

for alle kristne. Da Jesus sa på krossen: Det er fullført, var frelseverket utført, sigeren var vunne. Oppstoda påskemorgon synte dette. Jesus lever i dag !

Krossar i dei eldste kyrkjene våre

Urnes stavkyrkje

Gaupne gamle kyrkjeErling Bjørnetun kjenner gamle-kyrkja i Gaupne godt. Han seier det er nokre krossar i Nils målar sine målingar, men den mest framtredande krossen er i toppen av spiret.

7KYRKJE OG HEIMBYGD

Krossen i JostedalskyrkjaMe forventar at det skal finnast eit kross-symbol i alle kyrkjer. Me i Kyrkje &Heimbygd vil prøve å leite fram desse kros-sane i kyrkjene i Luster.

Når me skal skrive om Krossen i Jostedalskyrkja, vil me fyrst og fremst trekke fram den som sikkert alle tenkjer på, dersom dei vert spurde om det er nokon kross i denne kyrkja. Me ser han høgt oppe på veggen over kor-bogen. Somme vil kanskje sei at ”Det er då slettes ingen skikkeleg kross. Det er samansette bokstavar.” Ja, det er rett. Me ser tydeleg boksta-vane IHS, liksom fletta i saman til ein kross. Det vert kalla eit IHS-monogram, - kan òg kallast Kristogram, og er eit symbol for Jesus Kristus. I oppslagsverk finn me slik forklaring på denne typen monogram: ”Desse tre latin-ske bokstavane IHS er dei tre fyrste bokstavane i den greske forma av namnet Jesus, altså iota (I) eta (H) og sigma (S). På grunn av likskapen mellom gresk eta (H) og latinsk H har IHS-monogrammet ofte blitt tolka som ei forkorting for dei latinske orda Iesus Hominem Salvator, det vil sei «Jesus, menneska sin frelser». Dette er imidlertid ei seinare og sekundær tolking.” (Frå nettsta-den Wikipedia).Eg tykkjer det er fint å få

kunnskap til å forstå dei ymse symbol i kyrkja, denne gongen altså krossen over korbogen i Jostedalskyrkja. Vidare har me funne ut at den vart måla av målarmeister Anders Olsen frå Lærdal. Olsen fekk oppdraget med alt målara-rbeid i samband med den store restaureringi av kyrkja i åri 1907-10. Sjølv om Olsen var litt dyrare enn dei andre aktuelle målarane, vart han føretrekt av di han var best skikka til arbei-det ”som har noget av kun-stmalingens art, - rosemaling,- over seg”, les me i protokollane frå denne tida. Anders Olsen hadde stor erfaring med kyrk-jemåling, han hadde mellom anna hatt ansvaret for målingi i den nye kyrkja på Vinje (Voss kommune) 30 år tidlegare. Så då veit me det òg, at krossen, Kristogrammet over kordøri, er av nyare dato enn rosemålingi elles i kyrkja, som skriv seg frå 1714 eller -15. På den tid hadde kyrkja flat lem, så det var rett og slett ikkje plass til nokon dekorasjon på den veggen fram til koret. Me må vel seie oss glade for at lemen vart ”møna” slik at dette fine kross-symbolet kom på plass. Eg har òg lyst til å tru at presten på denne tid, Amund Frøese (frå Sunnylven)

var medverkande til at jostedølene skulle få eit vakkert kross-symbol i kyrkja si.Men eg har òg lyst til å trekke fram ein annan kross i kyrkja, som møter deg, straks du er komen inn i svoli. Her står ein gamal gravstein, - ein sokalla hjulkross(faktisk to, men den andre er litt meir skada). Det var biskop Jacob Neumann som under sin visitas i Jostedal i 1823 ”fann” desse krossane på kyrkjegarden i Jostedal , og skreiv om dei,- han nemner 3 stk. Kyrkjegranskar Bendixen har òg skrive om hjulkrossane/solkrossane etter eit besøk i Jostedal i 1877. Me vil ikkje ta med så mykje om denne kros-sen, anna enn at dette er eit av dei eldste symbol me veit om, kjend frå alle store kulturar rundt i verdi. Ringen rundt krossen symboliserer æva, og mange tykkjer det er eit talande symbol dei møter her ved døri inn til kyrkjerommet i Jostedal.Velkommen til Jostedal kyrkje! La symbola tale til deg!

Asbjørg Ormberg

Joranger kyrkjeMargit og Olav Rygg seier det ikkje var så lett å finna kross i Joranger kyrkje. Men på altertavla, frå 1639, på kvar vinge på altertavla, er det eit Kristusmonogram. Dette er dei tre første bokstavane i namnet Jesus på gresk. Det er ofte krona med ein kross. Og det kan me sjå her. Dette monogrammet blir kalla eit KRISTO-GRAM.


Jostein Andreassen er for-fattar av boka ”Likkledet i Torino – Et tegn for vår tid”, som kom ut på Luther forlag i 2011. I denne tankevek-kjande artikkelen deler han av den 30-årige interessa si for likkledet.

Våren 2010 blei det som kallast Likkledet i Torino, stilt ut i domkyrkja der i byen, lengst nordvest i Italia. I løpet av vel ein månad kom det to millio-nar menneske frå heile verda for å sjå det, mellom anna også underteikna. Dette var ei svært sterk oppleving. Under utstill-inga i 1978 kom det 100.000 kvar dag i 35 dagar!

Dette likkledet er vevd av lin. Det er vel 4 x 1 meter i storleik og viser eit avtrykk av ein kors-festa og tornekrona mann. Det er ekte blodflekkar på kledet etter mange sår i hovudbotnen, han har skrubbsår i panna og på knea som viser at han har ramla. På ryggen er det merke etter ca 120 piskeslag. Det er sårmerke i handledda og i

føtene og merke etter eit stort sår mellom 5. og 6. sidebein, ak-kurat så stort som eit romersk spyd.

Dette likkledet er i særklasse det objektet i verda som har blitt mest undersøkt vitskape-leg. Mange meiner at det er likkledet som Jesus frå Nasaret vart lagt i. Har dei rett?

Løyndomen ved blomsterstøvetAlt i 1973 hadde den sveitsiske professoren, Max Frei-Sulzer, teke pollenprøver frå kledet som han brukte dei neste to åra på å analysera. Frei-Sulzer had-de teke doktorgrad på blom-sterstøv, og han visste godt at kvar einskild blomsterart har ei eigenarta utsjånad på pollenet sitt. Dette fyk rundt overalt i vinden i blomstringstida.

Frei-Sulzer fann med mikrosko-pet sitt om lag 50 ulike slag av pollen, og desse blomsterartane kunne han etter kvart slå fast at stamma frå Torino-området, Sør-Frankrike, Istanbul-områ-det, Urfa-området i Sør-Tyrkia og Jerusalem. Dette var heilt i tråd med korleis historia fortel kor likkledet har vore.

I 1988 fekk ein gjort ei C-14-datering av kledet, og då kom dei fram til at likkledet stamma frå år 1260-1390. Med andre ord var kledet falskt! Men i ettertid er det prova at denne prøva blei teken frå eit hjørne på kledet som viste seg å være reparert etter ein brann-skade i 1532. Det var med andre ord den innvovne lappen dei tidfesta!

Men la oss nå tenke oss at ein svindlar fikk laga dette kledet ca år 1300. Da må han ha vore utruleg dyktig. Han må ha funne opp fotograferingskun-

sten 530 år tidlegare enn det vi kjenner til. Biletet av personen på kledet er nemleg som eit fotografisk negativ.

· Svindlaren må ha oppdaga blodomlaupet 330 år før William Harvey. Vene- og ar-terieblod finst på dei riktige stadane på kroppen.

· Han skal på ein genial måte ha greidd å plassere ca 120 slagmerke av ei romersk pisk på kledet. Det er så nøyaktig gjort at ein kan sjå av møn-steret at den eine som slo, har vore litt høgare av vekst enn den andre.

· Svindlaren har skapt eit bilete på ein for oss ukjent teknisk måte – det er utan retningsstrok og kan best oppfattast på fem meters avstand. Biletet er tredimens-jonalt. Kven kunne laga eit slikt bilete for 700 år sidan?

· Han må ha fått tak i romerske myntar, ”leptonar”, fra år 29 og 30 og lagt dei på augo av figuren. Ein kan lesa delar av innskrifta TIBERIOU KAI-SAROS (”tilhøyrande keisar Tiberius”, som var keisar på Jesu tid).

· Svindlaren må ha utsty-rt kledet med ulike typar pollen frå fleire stader rundt Middelhavet. Dette var 300 år før mikroskopet blei funne opp. Korleis kunne ein person på 1300-tallet vita at kvar einskild planteart har pollen med ei heilt særmerkt utsjånad? Ein må nemleg mikroskopera dette 100-1000 gonger for å kunne sjå det.

· Det finst ei mengd av store og små blodflekkar på kledet. Desse har størkna og klistra seg til hår og hud på man-

Er det Jesu likklede?

9KYRKJE OG HEIMBYGD

Forsoning er ikkje ordet me først tenkjer på i samband med påska! Men sanninga er at dette omgrepet har mykje med påskehendin-gane å gjera. Den som les lidingssoga, finn kanskje få eller ingen forsonande trekk; tonen er sant å seia hatsk og uforsonleg. Ein og annan mild bris kan me vel ana, men elles er det harde fron-tar: sanning og løgn, kjærleik og hat, liv og død.Forsoning er eit ord me nyttar av og til i vår tid. Dei mange stridsområde på kloden, utfordrar fredsviljen. `Fredsbevarende styrker` blir sende hit og dit.Men ingen slike blei sende til Getsemane! Der rådde makta, den openberre i form av væpna soldatar, og den skjulte, i form av Jesu trygge posisjon: ` eg kunne be Far min, og han ville straks senda meg meir enn tolv legionar englar? Men korleis kunne då skriftene bli oppfylte, dei som seier at dette må henda?` (Matt 26.53-54)Ein av Jesu vener greip til sverd for å verna sin ven og Herre, men fekk klar beskjed: Stikk sverdet ditt i slira! For alle som grip til sverd, skal falla for sverd (Matt 26,52)Jesu krossdød er vel det ulti-mate teiknet på forsonande

haldning frå Guds side. `For so elska Gud verda at han gav Son sin..`, - gav han ikkje berre til stall og krubbe, men til kross og grav.Skulle det vinnast forsoning mellom Gud og menneske, måtte det ei handling til; ik-kje berre skriftleg fredsavtale, ikkje berre optimistiske intensjonar, men eit oppgjer i form av eit sonande offer.Forsoning i denne saman-hengen byggjer på soning. `Det er alltid sigerherren som skriv historia`, heiter det. Men her er Gud på begge sider i striden. Han som elska oss so høgt, er også den som lir. Se, her lider hellighet (NoS 158.3)Jesus blir i Skrifta kalla Guds Lam; då tenkjer me fort på påskelammet ved israels-folkets utgang av Egypt (2 Mos 12). Han er også syn-debukken, slik me hugsar det frå GT (3 Mos 16)Gud kjempar på begge sider i denne rettargangen. Den heilage Gud, som ikkje toler synd og urett og den nådige Gud som elskar sin skap-ning og ikkje vil la oss gå til grunne.Offeret i Jesu død er soning for all synd og urett, sam-stundes som det bringer forsoning mellom Gud og menneske.

Dette er likevel ikkje berre `ein strid i himmelen`, eit indre anliggende i Guds rike. Det gjev følgjer menneske imellom. Er døra til Guds hjarta og hans evige rike ope for oss, gjev det ein ny himmel over livet mitt, langt lysare enn den påskesola kan skapa! Er eg ein tilgjeven syndar, så er vel også nabo og medmenneske det. Slikt skal vel gjera noko med vår veremåte i lag med andre?Er Gud ein forsona Gud (2 Kor 5,19), løftar det vår klode inn i ein annan horisont, og heller olje på våre opprørte hav!Påske er ferie og morosame aktivitetar. Men det er etter sitt vesen påminning og feir-ing av historiske hendingar med varige, ja, evige konse-kvensar. Påske er tilbeding av den Gud og Herre som ved si offergjerning brakte forsoning mellom jord og himmel, og som ynskjer det same menneske imellom.`Dei raude dagane` i påska, tyder fri for dei fleste, men vitnar også om blodig alvor og brennande kjærleik til fred og forsoning mellom Gud og oss!God påskefeiring!

Geir Paulsen

Forsoning

nen. Men alle viser seg ved omhyggelig mikroskopering å vera ”urørte”. Kledet har ikkje blitt rive av for å fri han frå det. Den korsfes-ta mannen har rett og slett ”forsvunne” ut av kledet og lete att eit avtrykk på stoffet.

· Vi kjenner bare ein einaste person gjennom heile verd-shistoria som både blei kors-

festa og tornekrona: Jesus frå Nasaret.

Vi kunne ha gjort lista lenger med mange andre detaljar som sannsynleggjer at kledet er Jesu eige likklede. Stadig fleire per-sonar interesserer seg for kle-det, og det fins masse stoff om det på internett. Ein god stad å starte er www.shroud.com.

Fordi vitskapelege undersøkin-gar blir sanningsvitne om Jesu oppstode, er Likkledet i Tori-no blitt eit teikn for tida vår. Vitskap og tru ser faktisk ut til å gje same svaret! Det gjer i alle fall meg nysgjerrig.

Jostein [email protected]


Matt 26, 27 og 28.Kva for bokstavar og tal høyrer saman ? Vi har delt nokre av versa i to, eine delen har eit tal og andre delen ein bokstav.

1. Medan dei heldt måltid, tok Jesus 2. Ta imot og et! 3. Om eg så må døy med deg, 4. Far, er det råd,5. Før hanen gjel, 6. Dette er Jesus, 7. Min Gud, min Gud,8. Han er ikkje her;9. Eg har fått all makt10. Og sjå, eg er11. Då dei kom til ein stad som heiter Golgata 12. Sanneleg,

A. - han var Guds Son!B. – skal du fornekta meg tre gongerC. - han er stått opp, som han sa.D. - Dette er min kropp.»E. - eit brød, takka og braut detF. – med dykk alle dagar så lenge verda står.G. - i himmelen og på jorda.H. - skal eg ikkje fornekta degI. - så lat dette begeret gå meg forbi! J. – kvifor har du forlate meg?K. - kongen over jødaneL. - det tyder Hovudskallestaden

Peter og hanenJesus hadde fortalt disiplane sine at han skulle døy og stå opp att. Etter at dei hadde ete påskemåltidet, sa Jesus til dei: I natt kjem de alle til å venda dykk frå meg. Peter svara: Om så alle vender seg frå deg, skal aldri eg gjera det. Men Jesus sa: I natt før hanen gjel, skal du fornekta meg tre gonger. Peter tok opp att han var budd på å døy med Jesus, og dei andre disiplane sa det same. Likevel gjekk det som Jesus hadde sagt.Då Jesus vart teken til fange, rømde disiplane. Peter følgde etter eit langt stykke unna og kom til huset til øvstepresten. Der var det fleire som kjende Peter att, og som sa han hadde vore i lag

med Jesus. Men Peter nekta tre gonger, ja, han banna på at han ikkje kjende Meisteren sin. Då gol hanen. Peter kom i hug det Jesus hadde sagt, og han gret sårt. Seinare fekk Peter oppleva at Jesus tilgav han at han sveik han. Etter at Jesus hadde stått opp, fekk Peter møta han. Då fekk Peter i oppgåve å vera leiar i kyrkja. Peter måtte seinare døy fordi han var Jesu ven. Les meir om det som hende med Jesus og disiplane hans i påska i eit av evangelia i Det nye testamentet, t.d. i Johannes 28-21 eller Matteus 26-28.

Greier du å finna ut kva for teikning som har alle bitane som trengst for å pusla saman hanen?

Påskenøtter

11KYRKJE OG HEIMBYGD

Dersom du spør ein solvorning, ung eller gamal, om når våren kjem til Solvorn, vil nok mange svara:» Det er når soli kjem att». Då har soli vore vekke i tolv veker, og vi har sakna ho lenge. 2. februar er merkedagen hos mange. Då har soli alt skine nokre minutt inni Neset, og så byrjar ho klatre meir og meir, og litt om litt når ho fram til hus etter hus. I dag, når dette vert skrive, den 26. febr. er det ikkje alle hus som har fått gleden av eit sol-besøk enda. Men snart kjem turen til dei og. Sjølv om snøen ligg over alt, er det teikn til nytt liv. Småfug-lane kvitrar i rips- buskene og på fuglebrettet. Gradestokken viser min. åtte kvar morgon, og natta må ha vore lang og kald for små fuglekroppar. Likevel syng dei av glede over den lille solvarmen. Vi trekkest mot sola. Spa-serturen vert ubevisst lagt til dei solrike flekkane. Eg har opplevd å småspringa for å

nå fram til staden der sola skin, før ho forsvinn for godt for den dagen. Eg gløymer å leggja i omnen når sola skin inn gjennom vindauga, og det er blitt så mykje lettare å stå opp om morgonen. Ei velsigna tid. Det er skjønt å ta med seg eit sitteunderlag, setja seg i ly for trekken, lata att augo og kjenna sola varma seg. Etter ei lita stund trur ein nesten det er sommaren som er her.Det er kanskje berre noko eg innbiller meg, men eg tykkjer knoppane på epletreet er blitt større. Under snøen veit eg tu-lipanlaukane ligg klare og berre ventar på varme og lys. Kvar vår uroar eg meg over om dei har fått for mykje kulde på seg, eller kanskje er rotna vekk i all nedbøren som kom på haust-en. Men kvar vår spirer dei til glede for alle som vil sjå. Utrol-ig kor mykje glede det ligg i ein liten brun og skrukkete løk. Og utrolig kor mykje vakkert det kan bli ut av eit frø som kanskje

er så lite at vi knapt kan sjå det.Etter ein lang og mørk vinter, som også har vore uvanleg kald, er det ikkje så rart at vi ser fram til lys og varme, til naturen sine alle vårunder og til mykje uteliv. Påsken står for døra.» Folk burde vore meir i kyrkja desse dagane», tenk-jer mange. Eg skjønar godt at lengten etter å koma ut i lyset og sola gjer at det blir tynnare med folk i kyrkjebenkane. Det er lett å prisa Gud og skaparv-erket ute i naturen om våren».

Observatør.

Våren kjem til Solvorn

FOTO

: WA

LAK

ER


Gaupne 05. mai kl 11:00Marcus GangdalKristian HaugenMaria Vigdal HårvikKnut KalhagenHenrik Thorsnes LefdalÅdne Sigurd Frantzen LeirdalAdrian LieIngrid Flåten MollandOle-Christian MollandMarianne SkarpenKaroline SlindeKenneth SolstadMagnus Øygard SolstadOle Andreas Hermansen StegegjerdeSynne Heen VeumMaja Saur Ødegård

Fortun 12. mai kl 11:00 Andrea Elisabeth BjørkJoakim Solhaug JohnsenØrjan Dyrdal OrmbergAnna Samnøy

Solvorn kyrkje, 12. mai kl 11:00Emma Gabrielle Berg Hedda Aleksandra Berg Malene Elisabet Hatlevoll Mari Helle Reisæter Mossestad Øyvind Søhoel

Veitastrond kapell, 19. mai kl 11:00Susanne FlugheimOle Jørgen Herlofsen NesGøril Flugheim Neset

Nes 19.mai kl 11:00Miriam Høyheim Skintveit Sigrud Marheim Watten

Dale 26. mai kl 11:00Leon FuhrHåvard HolvikJulia KvamAnne Lise UrdahlJørgen Vigdal

Hafslo kyrkje, 26. mai kl 11:00Maria AlmeÅse Marie Våge BeheimOle Gunnar BruheimSofie BuskakerAndrea Urdal CirotzkiMarita GjerdeJoar Nøkland KristoffersenSara KvamIvonn Brugrand LingjerdeKaia LomheimVegard LomheimMichelle NyheimIngrid Sofie NæssMarcus SkjervenSimen Heggestad StølenÅdne Sørheim Søhoel

Fet kyrkje, 2. juni kl 11:00Jeanett FeetKristian Østerbø GåsemyrFredrik Furehaug Weum

Jostedal 02. juni kl 11:00Helene HalvegKristian TuftenÅdne Tuften

Konfirmantar 2013

Konfirmant-ane i Fortun sokn, her på presenta-sjonen 9. sept -12.


No er det tinga nytt orgel-positiv til Joranger kyrkje, og instrumentet vert levert i slutten av mai månad. Orgelpositivet vert laga av orgelbyggjar Sune Fondell, Ålem ( ved Kalmar i Sverige ). Han starta orgelbyggjeriet i Ålem og er no pensjonist. Me har fått eit svært godt tilbod – 198.000 svenske kroner. Instrumentet har tre stemmer med delte register. Det er i form og klang inspirert av positiv frå renesansen og barokken si tid – dvs. frå den tida då Joranger kyrkje vart bygt – om lag 1620. Det har i fleire år vore pla-nar om å få eit instrument som er betre tilpassa kyrkja enn det som står der no. Tilbodet frå Sune Fondell har vore handsama i Fet og Joranger sokneråd to gonger og i Luster kyrkjele-ge fellesråd 29.01.10. Det er godkjent av Riksantikvaren og vart handsama i fagråd for kyrkjekunst i Bjørgvin 09.04.10. Fagrådet tilrådde godkjenning og det vart godkjent av biskopen. Sune Fondell har bygt fleire liknande orgelpositiv m.a. til Visby domkyrka på Gotland og Skara domkyr-ka. Kantor Egil Einan var i haust nede til Kalmar og såg og høyrde eit liknande instrument som S. Fondell

var ferdig med og skulle senda til Umeå Stads kyrka.Det orgelpositivet som skal til Joranger kyrkje vert bygt i høgklassisk eik i det ytre. M.a. vert ein del av pipene laga i tettvaksen furu og det vert band av smijern rundt instrumentet med smijern-shandtak. I det heile vonar me å få eit orgelpositiv som høver til og er svært godt tilpassa det smykke av ei kyrkje som Joranger kyrkje er.

Gåve til orgelpositivet i Joranger kyrkje.Dei som vil gje ei gåve til orgelpositivet i Joranger kyrkje har høve til det på kontonr. 3785 60 27792 og med merknad « Gåve til orgelpositivet i Joranger kyrkje» innan 15. mai 2013.

Tingingsverk.Johan Varen Ugland kjem til å skriva eit verk som vert urframført i samband med innviginga av orgel-positivet. Han er ein av vore fremste komponistar av kyrkjemusikk. Han ville gjerne ha eit lokalt band til komposisjonen og fekk tilsend dikt – samlinga «Blanda kor» - av Kristofer Alme (1871 – 1947) frå Hafs-lo. Ugland var full av lo-vord om dikta hans. «Boka har alt jeg kunne ønske og

mer til. Kristofer Alme er en stor kunstner steget opp fra folkedypet, fra bygde-Norge der mye av det beste av vårt lands kulturskatter kommer fra. Emnetilfanget er mangfoldig som livet selv, kledd i en mandig og samtidig ydmyk og undren-de språkdrakt. Nynorsken blir som et musikkinstru-ment i dikterens hender, et medium som kan uttrykke den voldsomste dramatikk og de fineste og vareste nyanser. Det er meg en gåte at denne store dikter ikke er alment kjent i vårt folk; jeg hadde i allefall ikke hørt om ham før. Jeg gleder meg til å sette meg ned med sam-lingen og virkelig fordype meg i den. Her kan vi drik-ke i fulle drag av den kilden som ellers så ofte tryter i dagens norske lyrikk. Det er så mye stoff her som går rett inn i det jeg har behov for når musikken skal skrives. Vanskeligheten blir bare å velge». Komposisjonen vert skriven for like stemmer ( sopran og alt ), fløyte og orgelpositiv. Urframføringa står sopranar og altar frå Hafslo songlag, Dora David og Egil Einan for.

Orgelpositivet vert teke i bruk i tida 3. – 9. juni. Nærare kunngjeringar kjem seinare.

PåskekonsertarPalmesøndag, 24. mars kl 20.00 Hafslo kyrkje

1. påskedag, 31. mars kl 20.00 Fet kyrkje”Bach i påska” Egil Einan

Nytt orgelpositiv til Joranger kyrkje

Påska på Nesholmen23.-24. mars: Palmehelg er ein hyggeleg start på påska for både store og små! Med fokus på å gjere ting saman, er dette ein fin stad å vere for heile familien. 25. – 27. mars, måndag til onsdag i påska, er det nok ein gong klart for eit nytt PåskeTreff.Alle er hjarteleg velkomne!


Påske er finaste tida i kyrkjeåret! Dei ulike dagane med kvar sitt særpreg, tek oss med inn i kjernepunkta i kristenlivet. Gudstenestene ved dei einskilde dagane i sjølve høgtida, er mein-ingsberande, men samstundes òg i seg sjølve feir-ing av Guds teneste for oss. I den tidlege kyrkja var påskenatt tida for dåp; menneskeborn får del i Jesu død og oppstode.Påsketida utdjupar dette: kva tyder det at Jesus er `Herre over dødens makt`? Korleis lever Herren med oss i dag, i gudsteneste og kvardag. Kor mange søndagar det blir i påsketida, er avhengig av kor tidleg påske(dag) kjem (tidlegast 22 mars, seinast 25. april).40 dagar etter påske, feirar me Jesu himmelferd, ein `kvit`dag, der med tilbed Han som sette seg

ved Faderens høgre hand, med all makt i himme-len og på jorda. Dette er også ein typisk misjons-dag (jfr Jesu avskilsord: misjonsbodet).50 (pinse=den femtiande) dagar etter påskedag, minnest me at Anden fall over apostlane. Jesu nærvær vart tydeleg hjå Herrens utvalde, og mis-jonsoppdraget tok til. Pinsefargen er raud, fargen for eld og blod.Det er generelt tre faste tekstar for kvar søndag: èin frå GT, éin frå breva i NT og éin evangeli-etekst.Evangelieteksten er normalt preiketekst. I tillegg har kvar søndag ein forteljingstekst (F), som kan nyttast ved t.d. gudstenester med barnepreg. Dette kyrkjeåret følgjer me 3. tekstrekkja (av 3).

24. mars – palmesøndagTema: Inntoget i JerusalemSak 9,9-10 Fredskongen på SionFil 2,5-11 Namnet over alle namnJoh 12,1-13 Salving og inntogF: Matt 21,1-17 Inntoget i Jerusalem og borna

28. mars – skjærtorsdagTema: NattverdenSal 116,1-14 Herren kom meg til hjelp1 Kor 11,23-26 Herrens måltidJoh 13,1-17 FotvaskingaF: Luk 22,14-23 Jesus innstiftar nattverden

29. mars – langfredagTema: Krossfesting og dødLuk 22,49-23,46 LidingssogaF: Mark 15,20-39 Krossfesting og død

30. mars – påskenattTema: Jesu oppstoda og vår dåp1 Mos 1,1-5; 1,26-2,2 Gud skaper lyset og menneska2 Mos 14,1-22 SevsjøunderetRom 6,3-11 Sameina med Kristus i dåpenMark 16,1-8 Jesus står opp

31. mars – påskedagTema: Jesus står opp2 Mos 15,1-3 Herren er høgt opphøgd!Kol 2,12-15 Gravlagd med KristusJoh 20,1-10 Den tomme gravaF: Matt 28,1-10 Jesus står opp

07. april – 2 søn i påsketidaTema: Glede under prøvingarJes 45,5-8 Eg skaper lyset og mørkret1 Pet 1,3-9 Ei levande vonJoh 20,24-31 Jesus og TomasF: Joh 20,24-31 Jesus møter Tomas

14. april – 3 søn i påsketidaTema: HyrdingenSal 23,1-6 Herren er min hyrding1 Pet 5,1-4 Kyrkjelyden og hyrdinganeMark 6,40-44 Jesus mettar fem tusenF: 1 Sam 3,1-10 Herren kallar Samuel

21. april – 4 søn i påsketidaTema: Hald fast på vona!Jes 40,26-31 Han gjev den trøytte kraft2 Kor 4,14-18 Han skal reisa oss oppJoh 14,1-11 Vegen, sanninga og livetF: 1 Sam 15,34-16,13 Samuel salvar David til konge

28. april – 5 søn i påsketidaTema: Jesus bed for sine1 Kong 8,12-13.27-30 Salomo bed for templetEfes 2,17-22 Kristus er hjørnesteinenJoh 17,6-11 Jesus bed for sineF: 2 Sam 11,2-5.14-17;12,1-10 David, Batseba og Natan

05. mai – 6 søn i påsketidaTema: Bøn1 Kong 3,5-14 Eit hjarte som kan høyra

Kyrkjeåret


DØYPTE:Hafslo03.02.13: Martin Leander Fossheim24.02.13: Daniel Skjerven Afdal03.03.13 Farnes kyrkje, Aurora Midtun Lomheim

Gaupne27.01.13: Marcus Leirdal Jacobsen (døypt i Dale)

Dale24.02.13: Børge Otterhjell

GRAVLAGDE:Nes19.02.13 (dødsdato): Tone Bull, f 1942. Kremas-jon, til gravferd i Oslo

Joranger15.02.13: Anne-Karin Brønmo Joranger, f 1949

(busett Nannestad)

Gaupne22.02.13: Randi Fureli, f 1950 (gravlagd Sande,

Gaular)

Jostedal19.12.12: Borghild Yttri, f 1923 (dette namnet

kom ikkje med i forrige nr, vi bed om orsaking!)

25.01.13: Aslaug Vigdal, f 1923.06.02.13: Leiv Rune Svori, f 1964

Kyrkjelege handlingar

Efes 3,14-21 Bøn om styrke og innsiktMatt 6,7-13 FadervårF: Joh 2,1-11 Bryllupet i Kana

12. mai – Søn før pinseTema: Sanningsanden1 Kong 19,3b-13 Herren openberrar seg1 Joh 5,6-12 Anden er sanningaJoh 16,12-15 Når Sanningsanden kjemF: 1 Mos 11,1-9 Tårnet i Babel

19. mai – pinsedagTema: Læresveinane får Den Heilage Ande1 Mos 11,1-9 Tårnet i BabelRom 5,1-5 Guds kjærleik aust ut i hjartaeller: Apg 2,1-18 Læresveinane får Den Heilage AndeJoh 14,23-29 Lovnad om Ande og fredF: Apg 2,1-18 Læresveinane får Den Heilage Ande

26. mai – TreeiningssøndagTema: Guds frelse for alle menneskeJes 6,1-8 Gud kallar JesajaApg 17,22-34 Han gjev liv og ande til alleLuk 24,45-48 Tilgjeving for folkeslagaF: Apg 9,1-19 Saulus vert kalla til teneste

02. juni – 2 søn i treeiningstidaTema: Den nye fødselenEsek 36,25-29a Reinsing og eit nytt hjartaRom 6,3-8 Sameina med Kristus i dåpenJoh 3,1-13 Jesus og Nikodemus

F: Apg 8,26-40 Filip og den etiopiske hoffmannen

09. juni – 3 søndag i treeiningstidaTema: Jesus og borna1 Sam 1,9-18 Eg vil gje son min til Herren1 Joh 3,1-3 Vi får kallast Guds bonMark 10,13-16 Jesus og bornaF: Mark 10,13-16 Jesus og borna

16. juni – 4 søndag i treeiningstidaTema: Trøysta mitt folk1 Tess 2,5-13 Vi forkynte evangeliet for dykkMatt 9,35-38 Hausten er storSal 22,8-12 Gud som jordmorF: Mark 12,37b-44 Enkja som gav

23. juni – 5 søndag i treeiningstidaTema: Sau på villsporJer 6,16-19 Spør etter dei gamle stiganeGal 1,6-9 Berre eitt evangeliumMatt 18,12-18 Sau på villspor, bror som syndarF: Jona 1,1-2,2;2,11-4,11 Jona-forteljinga

30. juni – AposteldagenTema: Gud kallar og senderJes 66,18-19 Samla alle folk og tungemålApg 9,1-19 Saulus ved DamaskusMark 3,13-19 Jesus kallar dei tolvF: Luk 5,1-11 Peters fiskefangst


GudstenesterFre 22. mars kl 1300 Jostedal Samling i kyrkja for Jostedal oppvekstsenter. Geir Paulsen.

24. mars Palmesundag Joh. 12,1-13kl 1130 Hafslovatnet Sportsandakt ved Vegard B. Lie. ”Hafslovatnet rundt” 50-årsjubileum.kl 1430 Veitastrond Gudsteneste ved Vegard Bondevik Lie. Dåp. Ofring til Kyrkjelydsarb..kl 1100 Jostedal Gudsteneste med påskevandring. Geir Paulsen. Utdeling av 6-årsbøk-

er. Søndagsskulen tek del. Ofring til Kirkens SOS. Aking m.m. etter gudstenesta.`Aking, grilling, mm etter gudstenesta (ved bra ver)`

26. mars tysdag i påskeveka kl 1700 Hafslo oms.senter Påskegudsteneste ved Vegard Bondevik Lie. Nattverd.

28. mars Skjærtorsdag Joh 13,1-17kl 1100 Ornes Gudsteneste ved Vegard Bondevik Lie. Nattverd. Ofring til Israelsmisj.kl 1130 Luster omsorgs Gudsteneste ved Geir Paulsen. Nattverd.kl 1930 Fortun Gudsteneste ved Geir Paulsen. Ofring til Israelsmisjonen. Nattverd.kl 1930 Fet Gudsteneste ved Vegard B. Lie. Nattv. Ofring til Kyrkjel. misj. i Mali.

29. mars Langfredag Luk 22,39-23,46kl 1100 Solvorn Pasjonsgudsteneste ved Vegard Bondevik Lie. Ofring til Kirkens nødhj.kl 1100 Nes Pasjonsgudsteneste ved Geir Paulsen. Ofring til Israelsmisjonen. Nattv.kl 1645 Gaupne omsorgs Gudsteneste ved Geir Paulsen. Nattverd.

30. mars Påskenatt Mark 16,1-8kl 2300 Gaupne Påskenattsmesse ved prestane, diakonen og kantorane. Nattverd.

31. mars Påskedag Joh 20,1-10kl 1100 Hafslo Høgtidsgudsteneste ved Vegard B. Lie. Dåp. Nattverd. SonggR. Ofring. kl 1100 Dale Høgtidsgudst.e ved Geir Paulsen. Dåp. Ofring til Israelsmisj. Nattverd.

07. april 2. søn i påsketida Joh 20,24-31kl 1100 Solvorn Barnas supersøndag, felles for heile Luster. Familiegudsteneste ved

Vegard Bondevik Lie. Dåp Ofring til Lyngmo. Kyrkjebåt frå Ornes kl 10.15. Mat, aktivitetar og møte på Lyngmo etterpå.

14. april 3. søn i påsketida Mark 6,30-44kl 1100 Hafslo Gudsteneste ved Normisjon, årsmøtehelg på Lyngmo. Ofring til Kyrkje-

lydens misjonsprosjekt i Nepal.kl 1500(3) Fortun Gudsteneste ved prostiprest Kjell Sæter. Ofring til kyrkjelydsarbeidet.

21. april 4. søn i påsketida Joh 14,1-11kl 1100 Gaupne Gudsteneste ved Geir Paulsen. Samtale med konf. Ofring til misj.prosj.kl 1100 Joranger Samtalegudsteneste ved konfirmantane og Vegard Bondevik Lie. Nat-

tverd. Ofring til KFUK/KFUM Sogn og Fj. Fest på Lambhaug bedehuskl 1800 Jostedal Gudsteneste ved Geir Paulsen. Samtale med konfirmantane. Ofring til

Lyngmo. Konfirmant- og kyrkjelydsfest i samfunnshuset.

28. april 5. søn i påsketida Joh 17,6-11kl 1100 Hafslo Samtalegudsteneste ved konfirmantane (Solv-Ha-Veit) og Vegard Bon-

devik Lie. Ofring til kyrkjelydsarbeidet.kl 1600 Dale Gudsteneste ved Geir Paulsen. Felles for Dale-Fortun-Nes. Samtale

med konfirmantane. Ofring til Lyngmo. Konfirmant- og kyrkjelydsfest i samfunnsbygget.


05. mai 6. søn i påsketida Matt 6,7-13kl 1100 Gaupne Festgudsteneste ved Geir Paulsen. Konf. Ofring til kyrkjelydsarbeidet.

11. mai laurdag før pinse kl 1800 Hafslo Gudsteneste ved Vegard Bondevik Lie. 50-årskonfir-mantar. Indre

Hafslo spelemannslag. Nattverd. Ofring

12. mai Søn før pinse Joh 16,12-15kl 1100 Solvorn Konfirmasjonsgudsteneste ved Vegard Bk Lie. Ofring til konf.arbeidet.kl 1100 Fortun Festgudsteneste ved Geir Paulsen. Konf. Ofring til kyrkjelydsarbeidet.

17. mai Grunnlovsdag Luk 17,11-19kl 1000 Jostedal Gudsteneste Geir Paulsen Ofring til Sjømannskyrkja.kl 1030 Solvorn Gudsteneste Vegard Bondevik Lie Ofring ny messehakelkl 1100 Fortun Gudsteneste Kjell Sæter Ofring til barnearbeidet i soknetkl 1130 Gaupne Gudsteneste Geir Paulsen Ofring til Redd Barna.kl 1200 Hafslo Gudsteneste Vegard B Lie Ofring til Søndagsskulen S+Fjkl 1230 Dale Gudsteneste ved Kjell Sæter Ofring til Sjømannskyrkjakl 1345 Indre Hafslo Gudsteneste ved Kjell Sæter.

19. mai Pinsedag Joh 14,23-29kl 1100 Nes Festgudsteneste ved Geir Paulsen. Konf. Ofring til kyrkjelydsarbeidet.kl 1100 Veitastrond Konfirmasjonsgudsteneste ved Vegard Bondevik Lie. Ofring til kon-

firmantarbeidet.

26. mai Treeiningssøn Luk 24,45-48kl 1100 Dale Festgudsteneste ved Geir Paulsen. Dåp. Konfirmasjon. Ofring til kyrk-

jelydsarbeidet.kl 1100 Hafslo Konfirmasjonsgudsteneste ved Vegard Bondevik Lie. Ofring til kon-

firmantarbeidet.

02. juni 2. søn i treein tida Joh 3,1-13kl 1100 Jostedal Festgudsteneste ved Geir Paulsen. Konfirmasjon. Ofring til kyrkjelyd-

sarbeidet.kl 1100 Fet Konfirmasjonsgudsteneste ved Vegard Bondevik Lie. Ofring til kon-

firmantarbeidet.09. juni 3. søn i treein tida Mark 10,13-16kl 1100 Fortun Høgmesse. Ofring til Misjon uten grenser. Nattverd.kl 1100 Solvorn Gudsteneste ved Vegard Bondevik Lie. Ofring til Sjømannskyrkja.

16. juni 4. søn i treein tida Sal 22,8-12kl 1100 Nes Høgmesse ved Geir Paulsen. Ofring til Menneskeverd. Nattverd.kl 1100 Hafslo Gudsteneste ved Vegard Bondevik Lie. Ofrig til Ungdom i oppdrag.kl 1500 Gaupne Høgmesse ved Geir Paulsen. Ofring til Luster frivilligsentral. Nattverd.

23. juni 5. søn i treein tida Matt 18,12-18kl 1100 Dale Høgmesse ved Geir Paulsen. Ofring til diakoniutvalet. Nattverd.kl 1100 Urnes stavkyrkje Gudsteneste ved Vegard Bondevik Lie.

30. juni Aposteldagen Mark 3,13-19kl 1100 Gaupne Gudsteneste ved Geir Paulsen. kl 1200 Tungestølen Gudsteneste ved Trond Fr. Johansen og Vegard Bondevik Lie. Samar-

beid med, og ofring til, Sogn og Fj Indremisjon. Song. Sal av rømme-graut etterpå. Ved dårleg ver: Veitastrond bedehus.

Med atterhald om endringar!


Knøttekor og Torsd.klubb:4. og 18. april, avslutning 2. mai.

Småbarnstreff: 11. og 25. april, 23. mai, 6. og 20. juni.

Andre arrangement :5. april Vårbasar7. april Barnas supersøndag12-14. april Regionårsmøte Normisjon/ACTA19-21. april Leir for 16-3026.-28. april Ordet og Israel 16. mai Ungdomsarrangement17. mai Fest på nasjonaldagen!27. - 30. mai Vi over 60

Sommarleirar: 7.-9. juni Leir for 7. - 10. klasse14. -16. juni Leir for 2. - 4. klasse21.-24. juni Leir for 5.- 7. klasse

Bibelsommar i vest 30.juni -8.juli Talere blir: 1. – 6. juli: Dan Hessellund, forkynnar og avdelingssekr i Luthers Missionsforening, Danmark 2. – 7. juli: Birger Helland, Forkynnar i NLM region Sør-Vest30. juni – 1.juli og 7. – 8.juli: Øyvind Samnøy, forkynnar i NLM region Vest, bonde i Fortun

SelskapLyngmo har flotte lokale til konfirmasjo-nar, minnestunder og andre selskap.Ta gjerne kontakt for informasjon og tilbodMail: [email protected] eller tlf: 57684366

Vinterleir med påskeprat.4 frå Luster på leir

Spørsmåla dei fekk:1. Kva var det beste på leir, ute og inne ?2. Kvifor feirar vi påske ?3. Kva er det beste med påska ?

Emil Urnes, Fortun:1. Det beste med leir er segle på matter ute og vere i kiosken inne.2. Me feirar påske fordi Jesus var på korset og stod opp att frå dei døde.3. Det beste med påska er å lese om Jesus på korset, og når han sto opp frå dei døde.

Even Eikum Antun, Marifjøra:1. Det beste ute var å skli, og det beste inne var å ha fri leik og å ete gotteri.2. For at Jesus vart hengt på korset og stod opp att, vart levande att.3. Å ha skattejakt.

Elise Victoria Kalhagen, Gaupne:1. Det beste på leiren var at vi kunne bli vener med andre. Ute kunne vener ake på madrasser i lag og inne lage forestillinger.2. Fordi Jesus stod opp frå døden.3. Jesus stod opp av døden så vi og andre fekk eit fint liv.

Håvard Sie, Mollandsmarka:1. Ute likte eg best å ake og inne likte eg best rommet vårt.2. Jesus dø på korset, so stod han opp frå grava.3. Kinder-egg.

På vinterleiren for 2.-4. klasse 1.-3. februar, var det mange, både deltakarar og leiarar frå Luster kommune. Vi fylte heile troppa i internatstova! Dei kom frå Hafslo, Indre Hafslo, Mollandsmarka, Gaupne, Luster og Fortun. Dei som ville fekk svara på nokre spørsmål til Kyrkje og Heimbygd sitt påskenummer.


Kontortider og telefonar til kyrkjekontoretBesøksadresse: Pyramiden IIPostadresse: Pyramiden - 6868 GAUPNEOpe måndag - fredag kjernetid 09:00-15:00

Kyrkjeverje Inga Reidun SjøthunTlf 57685647Kontortid. Måndag-fredag 9-15e-post: [email protected]

Sokneprest Geir Paulsen:Tlf.: 57 68 56 40M 90108179/p57685239e-post: [email protected] onsdag 10-12, torsdag 11-13 og fredag 10-14

Sokneprest Vegard Bondevik LieTlf: 57685641- mob: [email protected]: tysd., onsd. og torsd. 10-14

Vakttelefon for prestane i Indre Sogn, frå kl.17.-08: Nummer 95 48 33 74

Organistvikar Roland Johansson:tlf 57 68 56 48, e-post: [email protected] torsdag kl.10 – 12

Kantor Egil Einan:tlf.:57 68 56 39M41686972/p57684192e-post: [email protected] torsdag 10-12

Diakon Orsolya Szechey:Tlf 57685649 • M 917 76 416Kontortid måndag og torsdag 9-13e-post: [email protected]

Redaktør for Kyrkje og HeimbygdMarit BøenTlf 57683945/ 91538565e-post: [email protected]

Kyrkjelydssekretær Jorunn Gunnes Sie:Tlf 57685648e-post:[email protected]: tysdag og torsdag 9-15

Trusopplæringsleiar Marianne Moseng:tlf.:57 68 56 39M 90818858e-post:[email protected]: Tysdag – torsdag 9-15,

Kontorsekretær Øygunn Elin Saurtlf.:57 68 56 50e-post: [email protected]: tysdag, torsdag og annakvar fredag 9-15

Kontortidene er kjernetider, ein kan gjera avtalar utanom desse.

”Hafslovatnet rundt” 50-årI år feirar skirennet “Hafslovatnet rundt” 50-årsjubileum, og det har vore god tradisjon at soknepresten har hatt ein liten andakt før rennet, som alltid er på palmesundag. Slik vert det naturlegvis også i jubileumsåret, og dersom vertilhøva tillet det, går årets renn av stabelen rundt Hafslovatnet, slik det var frå starten. Dei siste åra har rennet vore på Heggmyrane, men ved jubileet vert det start og mål nedanfor skulen på Hafslo.

Blome-helsing til eldre i JostedalSamarbeidet mellom Jostedal Sokneråd og Jostedal Helselag starta for 6 år sidan. Begge lagi ynskte å gjere litt stas på dei eldre i bygdi, og fann ut at ein åremålsdag kunne vere eit fint høve til å besøkje dei eldre. Det vart bestemt at dei som fyller 80 år, 85, 90, 95 eller meir skulle få ei blomehelsing frå desse to lagi. Jostedal Helselag tok på seg det praktiske arbeidet med innkjøp og utdeling, og så deler me utgiftene. Mange, både heimebuande, og dei som har flytta til pleie- eller omsorgstil-bod, eller berre til eit lettstelt husvere i kommunesenteret, set pris desse besøka, og me har hatt mange hyggelege stunder, både med prat og kaffi. Og me har berre møtt ungdommelege folk, ikkje gamle! Kyrkjekontoret hjelpte oss å lage fine kort med bilete av kyrkja I Jostedal og innskrifta: Hjarteleg tillukke med dagen! Med ønskje om Guds signing over dagen og komande dagar frå Jostedal Sokneråd og Jostedal Helselag.

På biletet er me hjå Harald Faaberg på 85-årsdagen hans.

Aud har vore søndagss-kuleleiar i 30 årSøndag 10. februar fekk Aud Øygard i Fortun Søndagsskulen sin heiders-diplom. Han vart overrekt ved gud-stenesta på Fjordstova denne sønda-gen. På plakaten står det m.a.: “Søndagss-kulen sitt heidersdiplom tildelast Aud Øygard for 30 års tjeneste i Fortun søndagsskule. Vi er djupt takksame og glade for di trufaste teneste i søndagsskulen. Gjennom di teneste har du utført eit verdfullt arbeid ved å vere med på det viktigaste av alt: Å gje Jesus til barna. Hjarteleg takk for innsatsen”

Heimesida til kyrkja i Luster: www. luster.kykja.no


INFORMASJON

Etter at både søndagsskule og barnelag har lege nede ei tid i Jostedal, lukkast me med å få i gong att søndagsskulen i vinter. Ein søndag i månaden samlast ein liten flokk på Idèbui i Fos-søy. Timen frå 11 til 12 går fort,

med både forteljing, song, leik og aktivitet. Palmesøndag skal me vere med ved gudstenesta i kyrkja, og etterpå blir det skreiing og leik i snøen i prestegardsområdet, og då må det vel bli råd med litt

pølser på bålet òg. Håpar både born og vaksne blir med oss denne dagen.Søndagsskuledagane i vinter:10.mars, 24.mars (kyrkja), 14.april og 12.mai.

Annakvar torsdag samlast Torsdagstreff (4 år til 2. kl) og Torsdagsklubben (3. klasse og oppover) på bedehuset i Luster. Kari Paulsen og Elisabeth Nygård er leiarar no og dei har andakt og ulike aktivi-

tetar. Bileta er frå torsdagen i vinterferien, då kom ikkje så mange som vanlegvis pla samlast.

Søndagsskulen i Jostedal

Søndagssku-len i Jostedal med borna Sigve, Stig, Magnus, Ingeborg, og Milla. Leiarar er Asbjørg og Bergljot (fo-tograf denne gongen)

nr. 2 mars 2013 73. årgangluster.dnn2.labora-portal.no/portals/336/filer/nr 2 - 2013.pdf · som eg...

Documents