numerical investigation of the effect of bilge keel width on roll … · 2017. 10. 11. · - 31 -...

13
- 31 - GMO-SHIPMAR / Number: 209 October 2017 Numerical Investigation of the Effect of Bilge Keel Width on Roll Damping Burak YŦldŦnj 1 , Hüseyin YŦlmanj 2 1 YŦldŦz Teknik mniversitesi, 'emi Makineleri 7Ɣletme MƺhendisliŒi Ƃlƺmƺ, eƔiktaƔ, 7stanbul 2 YŦldŦz Teknik mniversitesi, 'emi 7nƔaatŦ ve 'emi Makineleri MƺhendisliŒi Ƃlƺmƺ, eƔiktaƔ, 7stanbul Abstract In this study, the flow around a forced rolling two dimensional hull section with bilge keel at free surface is simulated by using RANS solver. Roll damping coefficients are calculated numerically for different bilge keel width and validated with experiments to show if RANS code can correctly predict the damping coefficients. The generated vortices around the hull and bilge keel are observed by using RANS solver to show the effect on roll damping. Keywords: Roll damping, forced roll, CFD, RANS, Ikeda’s method, bilge keel

Upload: others

Post on 08-Mar-2021

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Numerical Investigation of the Effect of Bilge Keel Width on Roll … · 2017. 10. 11. · - 31 - GMO-SHIPMAR / Number: 209 October 2017 Numerical Investigation of the Effect of Bilge

- 31 -

GMO-SHIPMAR / Number: 209 October 2017

Numerical Investigation of the Effect of Bilge Keel Width on Roll Damping

Burak Y ld 1, Hüseyin Y lma 2

1 Y ld z Teknik niversitesi, emi Makineleri letme M hendisli i l m , e ikta , stanbul 2 Y ld z Teknik niversitesi, emi n aat ve emi Makineleri M hendisli i l m , e ikta , stanbul

Abstract

In this study, the flow around a forced rolling two dimensional hull section with bilge keel at free surface is simulated by using RANS solver. Roll damping coefficients are calculated numerically for different bilge keel width and validated with experiments to show if RANS code can correctly predict the damping coefficients. The generated vortices around the hull and bilge keel are observed by using RANS solver to show the effect on roll damping.

Keywords: Roll damping, forced roll, CFD, RANS, Ikeda’s method, bilge keel

Page 2: Numerical Investigation of the Effect of Bilge Keel Width on Roll … · 2017. 10. 11. · - 31 - GMO-SHIPMAR / Number: 209 October 2017 Numerical Investigation of the Effect of Bilge

- 32 -

GMO-SHIPMAR / Number: 209 October 2017

Yalpa murgas eni li inin Yalpa önümüne Etkisinin ay sal larak ncelenmesi

Burak Y ld 1, Hüseyin Y lma 2

1 Department of Marine Engineering Operations, Y ld z Technical University 2 Naval Architecture and Marine Engineering, Naval Architecture and Marine Engineering, Yildiz Technical Unversity,

Istanbul, Turkey

et

Bu al mada serbest yüzey etkisi alt nda zorlanm yalpa hareketi yapan yalpa omurgas na sahip iki boyutlu gemi kesiti etraf ndaki ak RANS özücü kullan larak incelenmi tir. Yalpa sönüm katsay lar farkl yalpa omurgas geni likleri i in say sal olarak hesaplanm ve sonu lar deneylerle de kar la t r larak yalpa sönüm katsay s n n say sal olarak do ru bir ekilde hesaplanabildi i gösterilmi tir. Viskoz sönüme neden olan tekne ve yalpa omurgas etraf ndaki girdap olu umlar RANS özücü yard m yla gösterilmi ve yalpa sönümüne etkisi incelenmi tir.

Anahtar Kelimeler: Yalpa sönümü, zorlanm yalpa, HAD, RANS, Ikeda metodu, yalpa omurgas

1. iri

Yalpa hareketinin do ru bir ekilde tahmin edilmesi operasyon ve güvenlik sebeplerinden dolay büyük önem ta maktad r. Rezonans bölgesinde gemi yüksek genlikli yalpa hareketine maruz kalabilir ve bu da geminin devrilmesine, yükün kaymas na, güverte yüklerinin hasara u ramas na ve istenmeyen di er sonu lara neden olabilir. Yalpa hareketi haricindeki di er gemi hareketleri potansiyel teori yard m yla do ru bir ekilde tahmin edilebilir. Bunun sebebi, di er gemi hareketlerinden farkl olarak, viskoz sönümün özellikle rezonans bölgesinde yalpa hareketinde önemli bir etkiye sahip olmas d r.

Viskoz yalpa sönümünü hesaplamak i in deney sonu lar kullan larak ampirik veya yar ampirik formüller geli tirilmi tir. Bu formüllerden en do ru sonu vereni ve yayg n olarak kullan lan , Ikeda metodu (Ikeda ve di erleri, 1978) olarak bilinen ve yalpa sönümünü be ayr bile ene ay rarak hesaplayan yöntemdir. Bu yöntem belli tipte bir gemi kullan larak geli tirilmi tir ve her bir parametre i in belli aral klar belirlenmi tir. Bu sebepten dolay yeni tipte bir gemi kullan ld nda ve verilen aral n d nda bir parametre belirlendi inde yöntem ger e inden farkl de erler vermektedir. Yalpa sönümünü en do ru

Page 3: Numerical Investigation of the Effect of Bilge Keel Width on Roll … · 2017. 10. 11. · - 31 - GMO-SHIPMAR / Number: 209 October 2017 Numerical Investigation of the Effect of Bilge

- 33 -

GMO-SHIPMAR / Number: 209 October 2017

ekilde hesaplaman n yolu model deneylerdir. Ancak pahal ve zaman ald ndan dolay farkl tip gemi veya yalpa omurgas i in ara t rma yapmay zorla t rmaktad r.

Geli en teknolojiyle beraber bilgisayar hesaplama h z ndaki art , yalpa sönümü hesab nda Reynold averaged Navier-Stokes (RANS) denklemlerini say sal olarak özen Hesaplamal Ak kanlar Dinami i (HAD) programlar n n kullan lmas n yayg n hale getirmi tir. RANS özücüler s n r tabakalardaki girdap olu umlar , girdap sa l lar ve türbülans etkileri gibi viskoz sönümün ana fiziksel unsurlar n i erir ve do ru sonu lar almam z sa lar. Bunlara ek olarak deneylere k yasla daha ekonomiktir ve daha k sa sürede analiz yap lmas n sa lar. HAD alan nda ya anan bu geli meler ara t rmac lar gemi yalpa sönüm katsay s n n say sal olarak hesaplanmas konusunda al maya yöneltmi tir.

Yeung ve Ananthakrishnan (1992), viskoz bir ak kanda sal n m hareketi yapan yüzen bir cisim i in RANS tekniklerini kullanarak analizler yapm ve bu alandaki öncü al malardan birine imza atm t r. Korpus ve Falzarano (1997), Yeung ve di erleri (1998), Sarkar ve Vassalos (2001) taraf ndan yap lan al malarda sal n m yapan iki boyutlu gövdeler etraf ndaki ak RANS metodu kullan larak analiz edilmi ve yalpa sönüm katsay lar deneysel verilerle kar la t r lm t r. Korpus ve Falzarano h z, girdap ve bas n parametrelerinin etkilerini detayl olarak incelemi lerdir. Sarkar ve Vassalos ise COMET isimli RANS özücü kullanarak kare ve yuvarlak sintine dönümüne sahip tekneler i in farkl yalpa genliklerinde yalpa

sönümünü incelemi lerdir. Yalpa sönümünün tekne geometrisine ba l oldu u kadar sintine yar ap na da ba l oldu unu göstermi lerdir. Miller ve di erlerleri (2002) taraf ndan yürütülen al mada, yalpa omurgas na sahip batm ü boyutlu bir silindir i in zorlanm yalpa durumunda etki eden kuvvetler ve momentler say sal olarak hesaplanm ve deneylerle kar la t r larak sonu lar gösterilmi tir. Paap (2005) yapt al mada, silindirik bir kesit i in farkl geometrilerde yalpa omurgas kullanarak, yalpa omurgas geometrisinin yalpa sönümüne olan etkisini hem say sal hem de deneysel olarak incelemi tir. Wilson ve di erleri (2006) URANS metodunu kullanarak (CFDSHIP-IOWA) DTMB 5512 i in gemi hareketlerini hesaplam ve gemi etraf nda olu an ak ve dalga formlar n Irvine’in (2004) deneysel al malar yla kar la t rm t r. Jaouen ve di erlerinin (2011) yapt al mada, iki boyutlu gemi kesitleri i in serbest yüzey etkisi olmadan yalpa sönüm katsay s n ReFRESCO ad ndaki URANS yaz l m yla hesaplam t r ve sonu lar n Ikeda ve di erleri (1978) ile kar la t rarak do rulam t r. Oliveira ve Fernandes (2006) yalpa sönüm katsay s n n yalpa genli iyle artt n ve bir noktadan sonra bu art n durdu unu yapm oldu u say sal al malar sonucu gözlemlemi tir ve bu sonu lara dayanarak do rusal olmayan bir yöntem önermi lerdir. Oliveira ve Fernandes (2014) taraf ndan 2014 y l nda yap lan di er bir al mada da önceki al ma geli tirilmi ve artan yalpa genli iyle yalpa sönümünün belli bir genlik de erinden sonra azalmaya

ge ti i görülmü tür. Wanderley ve Levi (2005) al mas nda RANS kodu kullanarak yalpa esnas nda tekneden sa lan girdaplar n yalpa sönümüne etkisini ve tekne üzerinde olu an bas n da l m n incelemi tir. Sadat Hosseini ve di erleri (2010) ONR Tumblehome gemisinin belli h zlardaki yalpa hareket analizlerini CFDSHIP-IOWA koduyla hesaplam Irvine’in (2004) deneysel verileri ile kar la t rm t r.

Bangun ve di erleri (2010) iki boyutlu dikdörtgen kesitli bir duba i in hidrodinamik katsay lar hesaplam ve Yago ile di erleri (2008) taraf ndan yap lan deney sonu lar ile kar la t rm t r. Bonfiglio ve di erleri (2011) ve Henning (2011) ise yapt al malarda iki boyutlu gemi kesiti i in zorlanm yalpa durumundaki hidrodinamik sönüm ve ek kütle katsay lar n say sal olarak hesaplam lard r, deney sonu lar ile kar la t r lm t r. Yang ve di erleri (2012) DTMB 5512 modeli i in farkl yalpa genliklerinde

Page 4: Numerical Investigation of the Effect of Bilge Keel Width on Roll … · 2017. 10. 11. · - 31 - GMO-SHIPMAR / Number: 209 October 2017 Numerical Investigation of the Effect of Bilge

- 34 -

GMO-SHIPMAR / Number: 209 October 2017

serbest b rakma simülasyonlar yaparak yalpa sönüm katsay lar n hesaplam ve sonu lar deneylerle kar la t rm t r. Handschel ve di erleri (2012) yalpa sönüm katsay s hesab nda serbest b rakma analizi ve zorlanm yalpa analizlerinin farkl sonu lar verdi ini say sal olarak ve deneysel olarak göstermi tir. Bassler (2013) yapt al mada geni yalpa a lar ndaki zorlamal yalpa analizlerini bir URANS özücü kullanarak yapm ve hidrodinamik sönüm ve ek kütle katsay lar n hesaplam t r. Yapt e itli analizlerde tekne formunun, yalpa omurga formunun, güverte formunun ve serbest yüzeyin geni a lardaki yalpa sönüm katsay s n ve ek kütle katsay s n etkiledi ini göstermi tir ve sonu lar n deneysel al malar yla desteklemi tir. Gao ve Vassalos (2011) RANS metoduna dayal HAD özücü ile DTMB 5415

modelinin serbest b rakma simülasyonlar üzerine bir al ma yürütmü tür ve sonu lar Irvine’in (2004) deneysel al malar yla kar la t rm t r. Avalos ve di erleri (2014)] FPSO tipi bir teknenin iki boyutlu kesiti i in iki boyuttaki Navier-Stokes denklemlerini sonlu hacimler metodu kullanarak özmü tür. Sintine yar ap n n yalpa sönümüne olan etkisini ve yalpa omurgas etraf nda olu an girdaplar n etkisini deneylerle do rulayarak göstermi tir. Jiang (2014) SSFSRVM (Slender-Ship Free-Surface Random Vortex Method) ad ndaki yüksek bilgisayar hesaplama gücü gerektirmeyen viskoz ak özücü kullanarak askeri bir gemi i in serbest b rakma simülasyonlar uygulam ve farkl zamanlarda yalpa omurgas etraf nda olu an girdaplar görüntüleyerek PIV deney sonu lar yla kar la t rm t r. al man n sonucunda farkl geni likteki yalpa omurgas i in ve farkl h zlarda kulland viskoz ak özücünün yalpa hareketini do ru bir ekilde hesaplad n ve ak taki girdap olu malar n do ru bir ekilde gösterdi ini ortaya koymu tur. Kampen (2015) ise yapt al mada iki boyutlu FPSO kesiti i in zorlanm yalpa hareketi uygulayarak, yalpa sönüm katsay lar n say sal olarak ve Ikeda metodunu kullanarak hesaplam ve ayr ca deneylerle do rulam t r. Ikeda metoduyla olan farkl l klar göstererek, farkl l klar n neden kaynakland n detayl bir ekilde göstermi ve Ikeda taraf ndan önerilen yöntemi revize etmi tir. Y ld z ve di erleri (2016)

taraf ndan yap lan al mada ise iki boyutlu model kullan larak s su ekiminin yalpa sönüm katsay s na olan etkileri hem say sal hem de deneysel olarak hesaplanm t r. Ayr ca sonu lar Ikeda metodu ile k yaslanarak Ikeda metodu ile olan farkl l klar n arkas ndaki nedenler ara t r lm t r. Y ld z ve Katayama (2017) yapt bir di er al mada da yalpa omurgas ve serbest yüzey etkile imini say sal olarak incelemi ve yalpa sönüm katsay s na olan etkisini detayl olarak göstermi tir.

Bu al ma kapsam nda, serbest yüzey etkisi alt nda zorlanm yalpa hareketi yapan yalpa omurgas na sahip iki boyutlu gemi kesiti etraf ndaki ak farkl yalpa omurgas geni likleri i in HAD analizleri kullan larak say sal olarak incelenmi tir. Bu analizler sayesinde yalpa sönüm katsay s n n say sal olarak do ru bir ekilde hesaplanmas ama lanm t r. Farkl yalpa omurgas geni likleri i in analizler yap lm ve yalpa omurgas geni li inin yalpa sönümüne olan etkisi detayl olarak incelenmi tir. farkl yalpa omurgas geni li i i in analizler tek bir yalpa frekans nda farkl yalpa genlikleri i in yap lm t r.

2. Yalpa sönüm katsay s n n hesaplanmas

Denklem (1)’in do rusal oldu u kabul edilirse uygulanan moment gemiye düzenli bir ekilde sinüs fonksiyonu formunda yalpa hareketi yapt r r. Modele s f r h zda belli bir frekansta ve belli bir yalpa genli inde moment uygulan r.

Page 5: Numerical Investigation of the Effect of Bilge Keel Width on Roll … · 2017. 10. 11. · - 31 - GMO-SHIPMAR / Number: 209 October 2017 Numerical Investigation of the Effect of Bilge

- 35 -

GMO-SHIPMAR / Number: 209 October 2017

(1)

Burada gemi yalpa ataleti, ek su kütlesi ataleti, yalpa sönümü, ise do rultma ile ilgili ifadedir. Uygulanan moment gemiye düzenli bir ekilde sinüs fonksiyonu formunda yalpa hareketi yapt r r.

(2)

(3)

Burada yalpa hareketinin genli i, uygulanan zorlay c yalpa momentinin genli i, ise faz fark d r. Buradan verilenlerin yerine konmas yla yalpa sönüm katsay s

eklinde hesaplan r.

3. Yalpa omurgas geni li inin yalpa sönümüne etkisi

Yalpa omurgas yalpa sönümüne katk sa layan en büyük bile endir. Bu katk dan etkin bir ekilde yararlanmak i in yalpa omurgas n n yerinin ve boyutlar n n do ru belirlenmesi gerekmektedir. Bu al ma kapsam nda ü farkl yalpa omurgas geni li i i in yalpa sönüm katsay lar say sal olarak hesaplanm ve yalpa sönümünü nas l etkiledikleri detayl bir ekilde incelenmi tir. Analizler i in se ilen yalpa omurgalar BK1, BK2 ve BK3 olarak adland r lm ve boyutlar s ras yla 0.005m,0.01m ve 0.015 m olarak belirlenmi tir. Analizleri yap lan yalpa omurgalar ekil 1’de gösterilmi tir.

ekil 1. Farkl yalpa omurgas geni liklerinin gösterimi

Page 6: Numerical Investigation of the Effect of Bilge Keel Width on Roll … · 2017. 10. 11. · - 31 - GMO-SHIPMAR / Number: 209 October 2017 Numerical Investigation of the Effect of Bilge

- 36 -

GMO-SHIPMAR / Number: 209 October 2017

Zorlanm yalpaya maruz b rak lan farkl boyutlarda yalpa omurgas na sahip tekne i in yalpa sönüm katsay lar say sal analizler sonucu hesaplanm t r. Zamana ba l moment e rileri kar la t r larak yalpa omurgas geni li inin yalpa sönümüne katk s gösterilmi tir. Ayr ca yalpa omurgalar n n etraf ndaki h z vektörleri ve olu an girdaplar farkl yalpa omurgalar i in detayl bir ekilde gösterilmi tir. Analizler tek bir yalpa periyodu (T= 1.2 sn) ve farkl yalpa genlikleri ( =8.59o, 11.38o, 14.38o, 20.0o ve 27.27o) i in yap lm t r.

4. Yalpa hareketinin say sal olarak modellenmesi

Say sal analizler i in olu turulan model kü ük kontrol hacimlerine ayr larak bu hacimlerde ki her bir eleman i in ayr kla t r lm transport denklemleri özülür. Kontrol hacmini olu turan elemanlar n büyüklü ü analiz süresini ve analizin do rulu unu etkiler.

Bu al mada kullan lan model i in olu turulan a yap s ekil 2 de gösterilmi tir. Görüldü ü üzere olu turulan modelde iki farkl bölge vard r. Birinci bölge dönme hareketinin verildi i i bölge ve ikinci bölge ise sabit kalan d bölgedir. bölge tekne ile birlikte hareket ettirilerek oradaki a yap s n n bozulmamas sa lanm t r. D bölge ise ak hareketlerini ve yay lan dalgalar n sönümlenmesini sa lamaktad r. A yap s n olu tururken “yap land r lm ” (structured) ad verilen dört kenarl elemanlar tercih edilmi tir. Literatürde bu tarz a yap s n n hesaplamalarda avantajlar sa lad belirtilmi tir (Paap, 2005). ekil 3 ise tekne yalpa omurgas etraf ndaki a yap s n göstermektedir. Literatür ara t rmalar ndan var lan sonuca göre yalpa omurgas etraf ndaki a yap s y+<5 olacak ekilde ayarlanm t r ve eleman yükseklikleri 0.001m olarak belirlenmi tir.

ekil 2. Kullan lan hesaplama modeline uygulanan a yap s

Page 7: Numerical Investigation of the Effect of Bilge Keel Width on Roll … · 2017. 10. 11. · - 31 - GMO-SHIPMAR / Number: 209 October 2017 Numerical Investigation of the Effect of Bilge

- 37 -

GMO-SHIPMAR / Number: 209 October 2017

ekil 3. Yalpa omurgas etraf ndaki a yap s

Analizlerde kullan lan hesaplama modeline ait s n r artlar ekil 4’te gösterilmi tir. Görüldü ü üzere tekne ve yalpa omurga duvar olarak se ilmi tir yani bu noktalar üzerindeki normal ve te etsel h zlar s f rd r. Ayn ekilde d bölgeye ait üst ve alt k s mlarda duvar olarak se ilmi tir. D bölgeye ait sa ve sol k s mlar ise a k kanal bas n k olarak belirlenmi tir ve bu ekilde tekne serbest yüzeyi istenilen konuma ayarlanm t r. Tekne hareketli bölge ve sabit bölgesini ay ran silindir ise arayüz olarak belirlenmi tir. Hareketli bölge k sm i in say sal özücüdeki “dynamic mesh” sekmesi aktif konuma getirilmi tir ve bu bölge i inde yer alan tekne, yalpa omurgas ve a yap s se ilerek bu bölgeye hareket verilmi tir. Analizlerde incelenen al malar do rultusunda k- türbülans modeli kullan lm t r. Di er türbülans modellerinin etkisi bu al ma kapsam nda incelenmemi tir.

ekil 4. S n r artlar n n hesaplama modeli üzerinde gösterilmesi

5. Yalpa sönümünün say sal olarak hesaplanmas

farkl yalpa omurgas na ait moment de erleri say sal olarak hesaplanm t r. Ayr ca yalpa omurgas z durum da yalpa omurgas n n sönüme olan katk s n göstermek i in hesaplanm t r. Yalpa omurgas z durum BK0 olarak adland r lm t r. Zorlanm yalpa yapan iki boyutlu modele ait moment e rileri ekil 5’

Page 8: Numerical Investigation of the Effect of Bilge Keel Width on Roll … · 2017. 10. 11. · - 31 - GMO-SHIPMAR / Number: 209 October 2017 Numerical Investigation of the Effect of Bilge

- 38 -

GMO-SHIPMAR / Number: 209 October 2017

de gösterilmi tir. Yalpa a s ve yalpa frekans ü farkl yalpa omurgas i in de ayn al nm t r. Böylelikle yalpa omurgas geni li inin etkisi toplam yalpa momenti e rilerinde gözlemlenmi tir ünkü di er parametrelerin momente olan katk s her bir durum i in ayn d r. ekilden de görüldü ü gibi yalpa omurgas geni li i artt k a moment e rilerinde bir dü ü ger ekle mi tir, dolay s yla geni yalpa omurgas daha büyük oranda bir sönüm sa lam t r. Yalpa omurgas z durumda yani sadece plak tekne oldu unda en yüksek moment sa lanm t r ünkü bu momenti sönümleyecek negatif etki gösteren yalpa omurgas momenti yoktur.

ekil 5. Farkl yalpa omurgas geni likleri i in toplam yalpa momenti e rileri

Yalpa omurgas n n olu turdu u bu negatif etkiyi göstermek i in farkl boyutlardaki yalpa omurgalar na etkiyen momentler say sal olarak hesaplanm ve ekil 6’da gösterilmi tir. ekilde görüldü ü gibi yalpa omurgas n n olu turdu u momentler yalpa geni li i artt k a, yükselmekte ve plak tekne momentine ters bir ekilde moment olu turmaktad rlar. Bu da enerji kayb na yani hareketin sönümlenmesine sebep olmaktad r.

ekil 6. Farkl yalpa omurgas geni likleri i in yalpa omurgas momenti e rileri

-1

-0,8

-0,6

-0,4

-0,2

0

0,2

0,4

0,6

0,8

1

1 2 1 2 , 5 1 3 1 3 , 5 1 4 1 4 , 5 1 5

BK0 BK1 BK2 BK3

-0

-0

-0

0

0

0

-1

-0,8

-0,6

-0,4

-0,2

0

0,2

0,4

0,6

0,8

1

1 2 1 2 , 5 1 3 1 3 , 5 1 4 1 4 , 5 1 5

Tekne BK1 BK2 BK3

-

-

-

Page 9: Numerical Investigation of the Effect of Bilge Keel Width on Roll … · 2017. 10. 11. · - 31 - GMO-SHIPMAR / Number: 209 October 2017 Numerical Investigation of the Effect of Bilge

- 39 -

GMO-SHIPMAR / Number: 209 October 2017

ekilden de görüldü ü gibi yalpa omurgas n n olu turdu u moment teknenin olu turdu u momente göre daha kü üktür ancak olu turdu u sönüm tekne sönümü ile ayn derecededir.

Elde edilen yalpa momentleri kullan larak yalpa sönüm katsay lar farkl yalpa geni likleri i in hesaplanm t r. ncelikle say sal olarak hesaplanan yalpa sönüm katsay lar deneysel sonu lar ile kar la t r lm t r. Deneysel sonu lar ile kar la t rma sadece yalpa omurgas geni li inin 0.010m oldu u durum i in yap lm t r. Farkl yalpa genlikleri i in yap lan deneylerden elde edilen yalpa sönüm katsay lar say sal sonu lar ile kar la t r lm t r. ekil 7’de görüldü ü gibi say sal sonu lar deneysel sonu lar ile uyum i erisindedir ve ayn e ilimi göstermektedir.

ekil 7. Boyutsuz yalpa sönüm katsay lar (say sal ve deney)

Farkl boyuttaki yalpa omurgalar i in say sal olarak hesaplanan moment de erleri kullan larak boyutsuz yalpa sönüm katsay lar hesaplanm t r. ekil 8 farkl yalpa omurga geni likleri i in boyutsuz yalpa sönüm katsay lar n göstermektedir. Analizler farkl yalpa a lar i in ger ekle tirilmi tir. Bütün yalpa a lar nda geni yalpa omurgas na sahip olan tekne daha yüksek yalpa sönüm katsay s de erine sahiptir.

ekil 8. Farkl yalpa omurgas geni likleri i in boyutsuz yalpa sönüm katsay lar

0

0,005

0,01

0,015

0,02

0,025

0,03

0,035

0 10 20 30 40 50

BK1 BK2 BK3

0,

0

3

Page 10: Numerical Investigation of the Effect of Bilge Keel Width on Roll … · 2017. 10. 11. · - 31 - GMO-SHIPMAR / Number: 209 October 2017 Numerical Investigation of the Effect of Bilge

- 40 -

GMO-SHIPMAR / Number: 209 October 2017

6. Tekne etraf nda olu an girdaplar n incelenmesi

Yalpa omurgalar n n gemilerde kullan lma amac yalpa sönüm katsay lar n artt rmakt r. Yalpa omurgalar girdaplar üreterek enerji kayb na neden olurlar ve yalpa hareketinin sönümlenmesine katk sa larlar. Yalpa omurgas geni li inin artt r lmas yla bu katk n n yükseldi i gösterilmi tir. Bu katk ya sebep olan yalpa omurgas etraf ndaki girdaplar farkl boyuttaki yalpa omurgalar i in gösterilmi tir. Ayr ca yalpa omurgas z durum da ele al nm t r böylelikle yalpa omurgas n n önemi daha iyi bir ekilde anla lm t r.

ekil 9 yalpa omurgas z durum ve ü farkl yalpa omurgas geni li i i in sancak yalpa omurgas etraf ndaki h z vektörlerini göstermektedir. Görüldü ü üzere yalpa omurgas olmad durumunda tekne etraf nda olu an bir girdap söz konusu de ildir ve bu da yalpa omurgas z durumda yalpa sönümünün neden dü ük oldu unu göstermi tir. Yalpa omurgal durumlarda ise yalpa omurgas etraf nda girdaplar olu mu tur. Yalpa omurgas geni li i artt k a olu an girdaplar n da boyutu artm t r.

ekil 9. Farkl yalpa omurgas geni likleri i in h z vektörleri

ekil 10’da ise yalpa omurgas etraf nda olu an girdap bölgeleri daire i ine al nm ve daire büyüklüklerine bakarak olu an girdaplar n büyüklü ünün daha iyi bir ekilde k yaslanmas sa lanm t r. Böylelikle yalpa omurgas n n geni li inin artmas yla yalpa sönümündeki art n kayna gösterilmi tir. Geni yalpa omurgas n n olu turdu u büyük ve yo un girdaplar yalpa omurgas ndan kaynaklanan viskoz sönümü artt rm t r.

Page 11: Numerical Investigation of the Effect of Bilge Keel Width on Roll … · 2017. 10. 11. · - 31 - GMO-SHIPMAR / Number: 209 October 2017 Numerical Investigation of the Effect of Bilge

- 41 -

GMO-SHIPMAR / Number: 209 October 2017

ekil 10. Farkl yalpa omurgas geni likleri i in girdap büyüklükleri

7. onu ve öneriler

Gemi yalpa hareketinin do ru bir ekilde analiz edilmesi di er gemi hareketlerine göre daha büyük bir önem ta maktad r. ünkü geni yalpa a lar , özellikle rezonans bölgesinde, gemilerin devrilmesine yol a abilirler. Gemi yalpa hareketinin do ru bir ekilde analiz edilebilmesi i in gemi yalpa sönümünün ger ek i bir ekilde belirlenmesi gereklidir. Potansiyel teori kullan larak yalpa sönümü do ru bir ekilde belirlenemez ünkü yalpa sönümünde viskoz etkiler ok bask nd r. Son zamanlarda HAD alan nda ya anan geli melerle yalpa sönümünün say sal olarak hesaplanmas konusunda önemli al malar yap lmaya ba lanm t r.

Bu al mada, serbest yüzey etkisi alt nda zorlanm yalpa hareketi yapan yalpa omurgas na sahip iki boyutlu gemi kesiti etraf ndaki ak RANS özücü kullan larak incelenmi ve yalpa sönüm katsay lar hesaplanm t r. Sonu lar n deneylerle uyum i inde oldu u gözlemlenmi ve böylelikle yalpa sönüm hesab nda say sal özücülerin kullan labilece i gösterilmi tir. Bu al ma kapsam nda, farkl yalpa omurgas geni likleri i in say sal analizler yap lm t r. Yalpa omurgas ndan kaynaklanan sönüm toplam yalpa sönümünün büyük bir yüzdesini olu turmaktad r. Bu sönüme neden olan en büyük etki de yalpa omurgas n n olu turdu u girdaplard r. Bu al ma da farkl ü yalpa omurgas geni li i i in say sal analizler yürütülmü ve analizler sonucu geni yalpa omurgas n n yalpa sönümünü artt rd görülmü tür. farkl yalpa omurgas i in yalpa omurgas etraf ndaki girdaplar gösterilmi ve yalpa omurgas geni li i artt k a yalpa omurgas etraf ndan olu an girdaplar n büyüklü ü de artm t r. te bu art yalpa omurgas ndan kaynaklanan viskoz yalpa sönümünün artmas na neden olmu tur.

Elde edilen sonu lar say sal yöntemin yalpa sönümünü hesaplamada iyi bir alternatif oldu unu ve ileride yeni bir metodunun geli tirilmesinde kullan labilece ini göstermi tir. Bu al mada di er hareketlerin etkisi ihmal edilmi tir ve ileriki al malarda di er gemi hareketlerinin yalpa sönümüne olan etkisi incelenebilir. Farkl gemi modelleri ve yalpa omurgas modelleri i in analizler yap labilir ve bunlar n yalpa sönümüne olan etkileri incelenebilir. Analizler ü boyutlu bir gemi modeli i in yap larak ü boyutun yalpa sönümüne olan etkileri gözlemlenebilir.

Page 12: Numerical Investigation of the Effect of Bilge Keel Width on Roll … · 2017. 10. 11. · - 31 - GMO-SHIPMAR / Number: 209 October 2017 Numerical Investigation of the Effect of Bilge

- 42 -

GMO-SHIPMAR / Number: 209 October 2017

Kaynaklar

Avalos, G. O., Wanderley, J. B., Fernandes, A. C. ve Oliveira, A. C., (2014). "Roll Damping Decay of a FPSO With Bilge Keel”, Ocean Engineering, 87 (111).

Bangun, E. P., Wang, C. M. ve Utsunomiya, T., (2010). "Hydrodynamic Forces on a Rolling Barge With Bilge Keels”, Appl. Ocean Res., 32: 219–232.

Bassler, C. C., (2013). "Analysis and Modeling of Hydrodynamic Components for Ship Roll Motion in Heavy Weather”, PhD. Thesis, Virginia Polytechnic Institute and State University.

Bonfiglo, L., Brizzolara, S. ve Chryssostomidis, C., (2011). "Added Mass and Damping of Oscillating Bodies a Fully Viscous Numerical Approach”, Recent Adv. Fluid Mech. Heat Mass Transf Biol., 210–215.

Gao, Q. ve Vassalos, D., (2011). "Numerical Study of the Roll Decay of Intact and Damaged Ship”, Proceedings of the 12th International Ship Stability Workshop, 277–282.

Handschel, S., Kollisch, N., Soproni, J. P. ve Abdel-Maksoud, M., (2012). "A Numerical Method for Estimation of Ship Roll Damping for Large Amplitudes”, 29th Symposium on Naval Hydrodynamics, Sweeden.

Henning, H. L., (2011). "Investigation of the Heave, Sway and Roll Motions of Typical Ship Like Hull Sections Using Rans Numerical Methods”, Master Thesis, University of Stellenbosch.

Ikeda, Y., Himeno, Y. ve Tanaka, N., (1978d). “Components of Roll Damping of Ship at Forward Speed”, Report of the Department of Naval Architecture, University of Osaka Prefecture, No. 00404.

Irvine, M., (2004). "Towing Tank Tests for Surface Combatant for Coupled Pitch and Heave and Free Roll Decay Motions”, Doctorial Thesis, University of Iowa, The Graduate College of the University of Iowa.

Jaouen, F., Koop, A. ve Vaz, G., (2011). "Predicting Roll Added Mass and Damping of a Ship Hull Section Using CFD”, Proceedings of ASME 30th International Conference on Ocean, Offshore and Arctic Engineering, Netherlands.

Jiang, Y., (2014). "Computational Modeling in Three Dimensions of Multi-DOF Ship Motion in a Viscous Fluid”, PhD. Thesis, Engineering - Mechanical Engineering in the Graduate Division of the University of California, Berkeley.

Korpus, R. A. ve Falzarano, J. M., (1997). “Prediction of Viscous Ship Roll Damping by Unsteady Navier-Stokes Techniques”, J. Offshore Mechanics and Arctic Engineering, 119: 108-113.

Miller, R. W., Gorski, J. J. ve Fry, D., (2002). “Viscous Roll Predictions of a Circular Cylinder with Bilge Keels”, Proc. 24th Symp. on Naval Hydro., Fukuoka, Japan.

Oliveira, A. C. ve Fernandes, A. C., (2006). "The Bilinear Behavior for FPSO Rolling Motions”, Proceedings of the 9th International Conference on Stability of Ships and Ocean Vehicles, Brazil.

Oliveira, A. C. ve Fernandes, A. C., (2014). "The Nonlinear Roll Damping of a FPSO Hull", Journal of Offshore Mechanics and Arctic Engineering, 136(1), 011106.

Page 13: Numerical Investigation of the Effect of Bilge Keel Width on Roll … · 2017. 10. 11. · - 31 - GMO-SHIPMAR / Number: 209 October 2017 Numerical Investigation of the Effect of Bilge

- 43 -

GMO-SHIPMAR / Number: 209 October 2017

Paap, M., (2005). "Verification of CFD Calculations With Experiments on a Rolling Circular Cylinder With Bilge Keels in a Free Surface”, Master Thesis, Delft University of Technology and Bluewater Energy.

Sadat-Hosseini, H., Stern, F., Olivieri, A., Campana, E. F., Hashimoto, H., Umeda, N., Bulian, G. ve Francescutto, A., (2010). "Head-Wave Parametric Rolling of a Surface Combatant”, Ocean Eng., 37: 859–878.

Sarkar, T., ve Vassalos, D., (2001). "A RANS-Based Technique for Simulation of the Flow Near a Rolling Cylinder at the Free Surface”, Journal of Marine Science and Technology, 5 (2): 66-77.

Wanderley, J. B. V. ve Levi, C. A., (2005). "Vortex Induced Loads on Marine Risers”, Ocean Engineering, 32, 1281-1295.

Wilson, R., Carrica P. M. ve Stern, F., (2006). "Unsteady RANS Method for Ship Motions With Application to Roll for a Surface Combatant”, Comput. Fluids, 35: 501–524.

Van Kampen, M. J., (2015). "Bilge Keel Roll Damping CFD and Local Velocities”, Master Thesis, Offshore and Dredging Engineering, The Delft University of Technology.

Yago, K., Ohkawa, Y., Chuji, T. ve Utsunomiya, T., (2008). "Experimental Study on Viscous Damping Force of Box-Shaped Body With Fin”, J. Soc. Nav. Archit., Japan.

Yang, B., Wang, Z. C. ve Wu, M., (2012). "Numerical Simulation Of Naval Ships Roll Damping Based On CFD”, Procedia Eng., 37: 14–18.

Yeung, R. ve Ananthakrishnan, P., (1992). "Oscillation of a Floating Body in a Viscous Fluid”, J. Eng. Math., 26: 211–230.

Yeung, R. W, Liao, S. W. ve Roddier, D., (1998). “Hydrodynamic Coefficients of Rolling Rectangular Cylinders”, Intl. J. Offshore and Polar Engineering, 8(4).

Y ld z, B., ak c , F., Katayama, T. ve Y lmaz, H., (2016). "URANS Prediction of Roll Damping for a Ship Hull Section at Shallow Draft”, Journal of Marine Science and Technology, 21 (1): 48-56.

Y ld z, B. ve Katayama, T., (2017). "Bilge Keel-Free Surface Interaction and Vortex Shedding Effect on Roll Damping”, Journal of Marine Science and Technology, 22 (3): 432-446.