Foto

: NT

B s

canp

ix

DØD: 13-åringen blei funnen død på denne hytta i Valdres nyttårsaftan. Her jobbar politiet sine teknikarar utanfor.

● I mange år blei ei 13 år gammal jente mobba på skulen. Ho blei funnen død på ei hytte i Valdres nyttårsaftan.

Mora hennar er sikta for å ha svikta i omsorga slik at dottera døydde.– Ho har det forferdeleg. Situasjonen blir nærmast absurd når ho då i tillegg blir sikta for ei alvorleg straffbar handling, seier advokat Aasmund Olav Sandland til TV 2.

Mora har fortalt at dottera plutseleg kollapsa. Då ringte ho etter hjelp. 13-åringen

døydde av svolt, viser granskingar.

13-åringen var før elev i Bærum i Akershus. Ho skulle starta på skule i Østre Slidre i Valdres i haust, men begynte aldri.

Både skular og kommunar skal granskast etter dødsfallet. Barnevernet i Valdres fekk to bekymringsmeldingar. Men politiet fann ingen då dei sjekka hytta.

Gøril Husegoril@klartale.no

Mora sørgerLes meir på side 2

Politiet får fleire og fleire saker om vald i heimen.

TYSKLAND: Over 60 kvinner opplevde seksuelle overgrep nyttårsaftan. Det skal ha skjedd ute og på jarnbanestasjonen i Køln i Tyskland, skriv tyske aviser. Overgrepa kan ha blitt gjort av grupper på opptil 1.000 menn, ifølge tysk politi.

ULYKKE: Det er mindre snøskredefare i Longyearbyen på Svalbard. Omtrent 80 menneske får flytte heim igjen. Ein mann og ei jente døydde i eit stort snøskred der før jul. Det kan måtte byggast ein ny og sikrare bydel.

Organiserte overgrep

No får dei flytte heim

kortklart& TORSDAG

07.01.2016

NYHENDE PÅ NYNORSK

Nº

1

2 TORSDAG07.01.2016NOREG

Vegen ut av valden ● Før var vald i familien

ei privatsak. Folk slår framleis, men fleire bryr seg, seier valdsforskar.

– Det er ikkje du som skal redde mamma. Men kan du ringe politiet slik at pappa sluttar å slå? Ei ung dotter skreiv nyleg dette til nabokvinna på nettsidene til avisa Dagbladet.

Politiet får fleire og fleire saker om vald i heimen, ifølge Statistisk sentralbyrå. Over 3.000 saker blei melde i 2014.Hordaland politidistrikt fekk 1.000 saker, seier Elisabeth Hellevang Størksen til Klar Tale. Politioverbetjenten

jobbar med familievald og seksuallovbrot. Fleire vel å melde ifrå om vald, trur ho.

– At barn blir utsette for vald er det verste. Det påverkar oss som jobbar med det, seier Størksen. Framleis er det altfor mange som ikkje seier ifrå om vald.

I haust sette politiet i gong kampanjen «Hvor lite skal du finne deg i?». Nettsida dinutvei.no kjem snart. Den nyaste kampanjen til politiet prøver å nå offera og dei som er valdelege med informasjon. Dei vil også at fleire som mistenker vald skal gi beskjed til politi eller andre fagfolk.

Regjeringa trur opptil 150.000 personar i Noreg blir råka av vald i familien kvart år. Dei trur at berre éin av fire kvinner melder vald til politiet.

Mykje har skjedd dei siste 20 åra, ifølge valdsforskar Ole Kristian Hjemdal. – Vi er blitt mer opne om familievald. Folk fortel om det. Spesielt yngre folk veit av vald i familien ikkje er ei privatsak. Dei som er eldre synest det er litt vanskelegare å blande seg, seier han.

Karin Flølokarin@klartale.no

KAMPANJE: Politiet har for tida ein kampanje mot vald i familien. Her er plakatar på ein T-banestasjon i Oslo.

Foto

: Ing

vild

Eile

rtse

n /

Kla

r Tal

e

OPPGÅVA

TORSDAG07.01.2016 3 VERDA

Kort fortaltTo israelarar er tiltalte for drap på tre palestinarar. Dei skal ha kasta ei brannbombe inn i eit hus på Vestbredden i fjor sommar. Ein 18 månader gammal baby døydde.

Sverige har begynt med ID-kontroll på grensa til Danmark. Eit halvt døgn

seinare starta Danmark med passkontroll på grensa til Tyskland.

98 barn blei skadde av fyrverkeri i Danmark nyttårsaftan. Det er det høgaste talet på åtte år.

Går til angrep mot våpenUSA: Foreldra til eit barn blei nyleg skotne under eit ran i Ohio i USA. Ein 73-åring blei drepen av kona si i Texas. USA vil bremse våpenvalden med nye reglar. Blant anna skal alla som sel våpen ha lisens. Bakgrunnen til kjøparane skal sjekkast, skriv nyhendebyrået NTB.

● 33 år gamle Gisela Mota blei ordførar i Temixco i Mexico nyttårsaftan. Ho blei skoten og drepen dagen etter.

Fire menn med våpen angreip i ordføraren sin heim, ifølge avisa El Universal.

Fleire ordførarar i Mexico er blitt drepne, skriv Dagbladet. Mota hadde lovt å kjempe mot kriminalitet.

NAMN I NYHENDA

Foto: NT

B scanpix

Foto: NT

B scanpix

Foto: NTB scanpix

Gisela Mota

Terroristar truar StorbritanniaSTORBRITANNIA: Terrorgruppa Den islamske staten truar Storbritannia i ein ny video. Ein mann som dekker til ansiktet fortel om nye angrep mot landet. Så skyt han ein mann i bakhovudet på videoen. Det skriv nyhendebyrået NTB.

TRUAR: IS truar Storbritannia og statsminister David Cameron (bildet).

Krise bremsar håp om fred25. januar møtast leiarar i verda for å få slutt på krigen i Syria. Både Iran og Saudi-Arabia skal etter planen delta.

Men det er krise i forholdet mellom landa. Det kan påverke forhandlingane, seier professor Kari Vogt.

2. januar blei 47 menneske avretta i Saudi-Arabia. Blant dei var ayatolla Nimr al-Nimr. Han var ein religiøs leiar innan sjiaislam. Sunni-

og sjiamuslimar i Midtausten har lenge vore i konflikt. Saudi-Arabia er sunni. Sjia-muslimar i landet seier dei blir diskriminerte, skriv kanalen NRK.

Sjiamuslimar over heile verda protesterte mot avrettinga. Men i Iran reagerte dei ekstra sterkt. Dei to landa står på kvar si side i krigen i Syria.

Irene Thoresen Rønoldirene@klartale.no

Sprengde hydrogen-bombeNORD-KOREA: Nord-Korea har prøvesprengt ei hydrogenbombe. Slike bomber kan gjere mykje større skade enn atombomber. Tryggingsrådet i FN ber land komme til eit eige hastemøte om saka, skriv nyhendebyrået NTB.

4 KULTUR Ansvarleg redaktør: Kristin S. BratlieKontakt oss: melding@klartale.no

Nyhenda er omsette frå lettlest-avisa Klar Tale.

– Kva er ditt favorittord?– «Pappa».

– Kvifor liker du dette ordet så godt?– Fordi det viktigaste i livet mitt blir omfamna av det ordet.

– Kva ord liker du ikkje?– «Synergi». Ordet er fint nok i seg sjølv, men det blir slengt vilt rundt seg når ein ikkje har noko betre og meir konkret å kome med.

– Kva er eit typisk festival-ord?– «Publikumsutvikling». Det er noko alle i bransjen er veldig opptekne av. Og som vi skaper store, vanskelege og keisame diskusjonar rundt.

– Kva ord bruker du til å skildre deg sjølv?– «Barnsleg». Eigentleg basert på tilbakemeldingar frå mine nærmaste, og dei har nok rett.

Øyvind Bakkeby Moe er 39 år og sjef for Nordlysfestivalen i Tromsø. Den startar 29. januar.

MITT ORD

Barnsleg pappa

Foto: Privat

Rekord for Star WarsFILM: Den nye Star Wars-filmen spelte inn 9 milliardar kroner på berre 12 dagar. Det er ny rekord, skriv kanalen NRK. Dinosaur-filmen Jurrasic Park hadde den gamle rekorden. Den brukte 13 dagar på å tene det same.

Astrup skal til LondonKUNST: Den norske målaren Nikolai Astrup sin kunst skal stillast ut i London, skriv nyhendebyrået NTB. Avisa The Guardian skryter av Astrup. «Han skulle vore like berømt som Edvard Munch, men verda har gløymt han», skriv avisa. Astrup døydde i 1928 i Førde.

Pris for språk-app for barnSPRÅK: Aleksander Helmersberg får Menneskeverds Livsvernpris 2016 for språk-appen «Milla says». Appen skal gjere det enklare å kommunisere for barn med seinare utvikling på språk. Appen fekk namnet sitt frå Helmersberg si dotter. Ho har Downs Syndrom.

Fanga i fjellet » Regissør Quentin Tarantino har laga ein ny western-film.

Han handlar om åtte personar som må dele hus for ei natt. Ein storm tvingar dei saman, og det skaper konflikt. Vil alle klare seg gjennom natta i live? «The Hateful Eight» har premiere fredag. Filmen passar for dei over 15 år.

Foto: L. Driver P

roductions / Norsk Film

distribusjon

«St. Hansbål ved Jølstravatnet» av Nikolai Astrup, 1909.