o ogullar o kızlar
TRANSCRIPT
Kurtuluş savaşı sonrasında vatandaşların sadece yüzde üçünün okuma yazması vardı
Halkın yüzde sekseni köylerde
yaşıyordu. Atatürk ilk defa Köy Enstitülerinin kuruluş
yasalarını çıkardı
Öncelikle askerliğini çavuş olarak yapmış erlerin
yetiştirilip köylerine eğitmen olarak
gönderilme projesini önerdi ve bu proje uygulandı
caner
Atatürk’ün vizyonu
Dünyada eşi benzeri olmayan Köy Enstitüsü modelinin yaratıcı ve uygulayıcıları Hasan Ali Yücel
ve İsmail Hakkı Tonguç idi... Atatürk’ün idealini özümsemiş ve ilerletmek için çaba harcamış olan bu
gerçek yurtseverler İsmet İnönü’nün cumhurbaşkanlığında gerekli desteği alarak 1940 yılında Köy Enstitülerini açmışlardı…
Hasan Ali Yücel İsmail Hakkı Tonguç
caner
caner
“Köy enstitülerini cumhuriyetin eserleri içinde en kıymetlisi, en sevgilisi sayıyorum. Köy enstitülerinden yetişen evlatlarımızın muvaffakiyetlerini ömrüm boyunca
yakından ve candan takip edeceğim” İsmet İnönü - 09.05.1941
İlköğretim meselesinde sıra, yoksul ve toplumun en ağır yükünü taşıyan halkın çocuklarını okula kavuşturmaya
gelmiştir… Bunun icap ettireceği her türlü fedakarlığı
göze almak mecburiyetindeyiz…
İsmail Hakkı Tonguçcaner
gelmiş geçmiş yüzyılların en büyük
“Aydınlanma” hareketi
caner
DUYARSAM UNUTURUM,GÖRÜRSEM HATIRLARIM,YAPARSAM ÖĞRENİRİM…
-Konfüçyüs-
AÇ KALDIK DA, EL AÇMADIK
DEVRİMLERE TEMEL TAŞTIK
DİKEN SÖKTÜK, GÜL DİKTİK
YÜRÜ GOCA HALKIM YÜRÜ…
caner
Ladik – Akpınar Köy Enstitüsü
caner
“Bozkırı yeşerteceğiz… Ocak tüttüreceğiz!” Bu sözlerle vuruldu ilk kazma, bu sözlerle atıldı ilk temel…
Ladik Akpınar Köy Enstitüsü bando takımı
ve 1946 yılı
öğretmenleri
caner
İşte o gün, o küçük ellerin tuttuğu kazmalarla sadece bozkır değil,
bir milletin geleceği de yeşermeye başlıyordu…
Kızılçullu Köy Enstitüsü 23 Nisan 1948 İzmir - Kordon
Kırk bin köye kırk bin okulSavaş bitmiş halkım yoksul
Anam kalmış yetimle dulYürü Kızılçullu'm yürü
caner
Kızılçullu Köy Enstitüsü mandolin ve
akordeon ekipleri23 Nisan 1948 günü
İzmir-Kordon’da tören geçişindeler…
caner
Kastamonu - Gölköy Köy Enstitüsü
“Ver elini Köy EnstitüsüSana geliyorum, okut beni
Büyümeye geldim kollarındaUyut beni, büyüt beni, okut
beni”caner
İşte sana boz urbalar ve postallarŞu kazma, şu kürek, şu balyozŞu keser, şu testere, şu mala
Aydınlık günler içinVurmak gerek demire, taşa toprağa
caner
Ve bir gün böyle gittiler görev yerlerine…
KÖY ENSTİTÜLERİ
O, büyük gerçeğiyleKadını, erkeğiyle
Kalkınmasıydı köyünBir arada, oğlan–kızYıldırım gibi bir hızAma bırakmadılar
Ellere can simidiŞimdi Türk’ün buluşuKimdi önleyen, yazık:O yobaz: İstemezük!
O madrabaz: Komazuk!
Şeref Tipi
caner
Düziçi Köy Enstitüsü Okutulmak üzere Ulukışla köylerinden seçilen kızlar…
Adana’nın Düziçi İlçesinde bir müze bulunuyor… O yıllarda balık, böcek, kuş, kemirgenler ve daha birçok
hayvandan oluşan bir koleksiyon ve altyapı gereçleri yapmış çocuklar…
Bugün bunları birçok üniversitede bulmak mümkün değil…
BU EĞİTİM SİSTEMİNDEN ÇIKAN BİR ÖĞRENCİNİN HAYATTA BAŞARISIZ OLMA OLASILIĞI YOK
(alıntıdır)caner
Kars – Cilavuz Köy Enstitüsü
caner
Köy Enstitüsü öğrencileri, gittikleri her yere yaşam götürdü evler inşa etti, köylülere bilimsel tarım öğrettiler…
Kars – Cilavuz Köy Enstitüsü
caner
Yazar Dursun Akçam gibi eşi de bu okuldan mezundu…
Aralarında eşinin de bulunduğu kız öğrenciler okul bahçesinde
kitap okurken
Bu yerlerde güller biterGöz ağrım gözümde tüter
Kula kulluk artık yeterYürü Cilavuz'um yürü.
Arifiye Köy Enstitüsü
1940 yazında açılır açılmaz köylerden öğrenci almaya başlanır…
ilk gelen öğrenci 12 yaşında Süheyla adlı bir kızdı. Geyve’den
babası getirmişti, elinde bir sepet üzüm hediyeyle birlikte…Ardından gelen helvacı çırağı Şakir ise dükkanda
helva sardıkları bir gazete parçasından duyup gelmişti…
caner
Sakarya Arifiye Köy Enstitüsü öğrencileri 5 yıl sonra mezun olurken…
Ön safta Cumhuriyetin ve devrimlerin bekçisi “Köy Kızları”
caner
Kız öğrenciler 1942 yılı öğretmenleri
Okul binası
Savaş açlık kıtlık demek
Günde yetmiş gram ekmek
Karanlığa ışık gerekYürü Savaştepe'm yürü
Balıkesir – Savaştepe Köy Enstitüsü
caner
Konya – İvriz
Isparta – Gönen
Eskişehir – Çifteler
Sivas – Yıldızeli
Anadolu'ya yayılmış diğer köy enstitüleri
caner
Hasanoğlan Köy Enstitüsü - Ankara
Aileler çocuklarını okula teslim ediyorlar…
Arap at, tiftik keçimiz
Dersliğimiz, çiftliğimiz
Ruhi Su'yla, Veysel'imiz
Yürü Hasanoğlan yürü
caner
Orada tiyatro oyunları sahnelediler…
Hasanoğlan anfitiyatrosunu elleriyle inşa ettiler…
Halk oyunları oynadılar
caner
80 kişilik mandolin orkestrası ile konserler verdiler…
Kepirtepe Köy Enstitüsü inşaatı
Boz giysiler kazma kürek
Kanlı toprak devirerek
Karanlığa tükürerekYürü kır Kepir'im
yürü.
caner
Trabzon Beşikdüzü Köy Enstitüsünde sabah sporu...
Kemençeli Laz uşağıTitrer bağlardı kuşağıHamsili mısır başağı
Yürü Beşikdüzü'm yürü.
caner
1952 Aydın Ortaklar
Köy Enstitüsü öğrencileri
Her öğrenci en az bir müzik aletini çalmayı öğrenerekmezun oluyordu Köy Enstitülerinden
caner
İnönü, Pazarören Köy Enstitüsü öğretmen ve
öğrencileriyle
Folklor
Tavukçuluk
caner
Harçlar kardık, kürek çektik
Akça binalar yükselttikYüz binlerce fidan diktik
Yürü Pazarören yürü
Beş yıl süren bu eğitim sürecinde, öğrenciler kültür-sanat, matematik, fizik, tarih ve Türkçe dersleri dışında
tüm bu uygulamalı dersleri görmekteydiler...
Ayrıca derslerin ve enstitünün işleyişi konularındayönetimde söz hakkına sahiptiler…
caner
Başta Tonguç Baba olmak üzere, kendilerini bu işe adamış yöneticiler ve öğretmenler, mezun ettikleri öğrenciler ile birlikte halay çektiler…
caner
Köy enstitüleri toplam 17342 köy öğretmeni
yetiştirmişti… Bunlar; 1398 kız, 15943 erkekti…
caner
“Çiftçiyi topraklandırma Kanunu”na karşı çıkarak CHP’den ayrılanların
kurduğu Demokrat Parti de bu çevrelere
azami desteği ve tavizi veriyordu…
Bu aydınlanma sürecinden rahatsız olanlar o zamanlarda da mevcuttu
Toprak ağalarının, Cumhuriyet karşıtlarının
ve din istismarcılarının çıkarlarıyla bağdaşmıyordu bu atılım…
CHP içindeki toprak ağalarının başı çektiği
gurup da karşıydı bu kurumlara…
Sonunda bu baskılara direnemeyen İnönü 1946
seçimlerinden sonra Hasan Ali Yücel’i bakan yapmadı, Tonguç ise başka göreve verildi…
Bu ikilinin ardından tüm yapılanlar iskambil kağıdından kuleler gibi
devrildi
1947′de bir yönetmelikle üretim içinde demokratik eğitime
son verildi…
caner
caner
Son noktayı Demokrat Parti koydu; 1950 yılında iktidara gelir gelmez
ilk iş olarak karma eğitime son verdi ve 1954 yılında tamamen kapattı
Köy Enstitülerini…
İzmir - Kızılçullu Köy Enstitüsü
VE BU BİNAYI DA NATO'YA VERDİ!
MARSHALL YARDIMININ BİR ŞARTI OLARAKENSTİTÜLERİN KAPATILMASI İSTENİYORDU ZATEN!
İSMAİL HAKKI TONGUÇ “iş için - iş içinde - işle eğitimin mimarı”
caner
Kendi okulunu kendi yapan, bahçesinde domates yetiştiren, yeri geldiğinde Gogol oynayan,
Mozart çalan köy çocuklarının öğretmeni…
“Köy Enstitülerinin bütün günahı omuzlarıma,
sevabı başkalarına olsun... O kurumların günahı bile bana yeter”
Hasan Ali Yücelcaner
“Köy Enstitüleri, Cumhuriyet’in kesilmiş şahdamarıdır. Binlerce özlem ve gelecek
hayali bu kurumlarla birlikte tarihe gömülmüştür. Kaybedilen, sadece yerine bir başkasının
konulabileceği basit bir eğitim sistemi değildir;
kaybedilen, dik durmasını öğrenmiş Anadolu insanıdır”
(Alıntıdır)
Lâdik Akpınar Köy Enstitüsü
caner
İ ş t e T ü r k i y e’ n i n o u m u t d o l u g ü n l e r i n d e n , o o ğ u l l a rd a n , o k ı z l a rd a n a n ı l a rd a ka l a n l a r…
caner
SON
caner
Bir kişi bir kişidir, unutturulmaya çalışılan Köy Enstitülerini unutturmayan her bir kişi bizdendir
(Hayrettin Filiz)
Ekim 2012 [email protected]
http://www.btasahnesi.net/yazilar/hf/hf25/hf25.htm
http://keeaum.sdu.edu.tr/tr/foto-galeri/goster/koy-enstituleri-fotograflar/19
http://blog.milliyet.com.tr/ladik-akpinar-koy-enstitusu-mezunu-aydin-ipek/Blog/?BlogNo=347893
Facebook: Köy enstitüleri – The village İnstitutes
http://www.egitimyuvasi.com/forum/koy-enstituleri-resimleri/31194_koy-enstitusu-ogretmenleri-ogrencilerinin-resimleri/Sayfa_2
yararlanılan bazı kaynaklar
Her bir köy enstitüsü için yazılmış dörtlükler Nebi Dadaloğlu’nun“Yirmi bir anıt köy enstitüleri” şiirinden alınmıştır