obliczenia i wymiarowanie plyt zelbetowych
TRANSCRIPT
„Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowany pod nadzorem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości”
OBLICZENIA I WYMIAROWANIE POBLICZENIA I WYMIAROWANIE POBLICZENIA I WYMIAROWANIE POBLICZENIA I WYMIAROWANIE PŁŁŁŁYT YT YT YT ŻŻŻŻELBETOWYCH ELBETOWYCH ELBETOWYCH ELBETOWYCH
W UKW UKW UKW UKŁŁŁŁADACH PRZESTRZENNYCH I PADACH PRZESTRZENNYCH I PADACH PRZESTRZENNYCH I PADACH PRZESTRZENNYCH I PŁŁŁŁASKICHASKICHASKICHASKICH
„Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowany pod nadzorem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości”
2
INFORMACJE OGÓLNE INFORMACJE OGÓLNE INFORMACJE OGÓLNE INFORMACJE OGÓLNE
Niniejsza prezentacja ukazuje proces obliczenia i wymiarowanie płyt żelbetowych
w układach przestrzennych i płaskich w następujących etapach:
1. TWORZENIE MODELU
Podparcie
Otwory
Siatka elementów skończonych
Obciążenie płyty
2. REZULTATY
Przemieszczenia
Momenty zginające
3. ZBROJENIE
Typ zbrojenia
Zbrojenie teoretyczne
Zbrojenie rzeczywiste
„Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowany pod nadzorem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości”
3
1. 1. 1. 1. TWORZENIE MODELUTWORZENIE MODELUTWORZENIE MODELUTWORZENIE MODELU
Wstęp – kilka słów o założeniach upraszczających
Obecne programy komputerowe pozwalają stosunkowo szybko i dokładnie przeprowadzić
obliczenia konstrukcji budowli. Należy jednak przyjąć pewne założenia upraszczające. Zazwyczaj
dąży się do przyjęcia takich uproszczeń, które ułatwią przeprowadzenie obliczeń, a jednocześnie
pozwolą na uzyskanie wyników zbliżonych do wartości występujących w realnej konstrukcji.
Wśród nich są uproszczenia wynikające z teorii, np. założenie sprężystej pracy ustroju, jak
również wszelkiego rodzaju uproszczenia pozwalające utworzenie modelu obliczeniowego,
np. zamiana ściany na podporę liniową itp.
Powoduje to, że komputerowy model obliczeniowy jest tylko pewnym przybliżeniem układu
rzeczywistego. A to jakie założenia i uproszczenia będą przyjęte, może wpłynąć na rezultaty
obliczeń.
Jednak pamiętajmy, iż jedną z zalet obliczeń przeprowadzonych przy użyciu programu
komputerowego, jest możliwość znacznie mniejszego uproszczenia modelu, niż podczas obliczeń
wykonywanych w sposób tradycyjny (np. przy wykorzystaniu tablic, traktując płytę jako belkę o
danej szerokości itp.)
Jak zatem modelować poprawnie płytę żelbetową? Zajmiemy się poniżej wybranymi
zagadnieniami z tego zakresu.
„Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowany pod nadzorem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości”
4
1.1 PODPARCIE1.1 PODPARCIE1.1 PODPARCIE1.1 PODPARCIE
1.1.1 1.1.1 1.1.1 1.1.1 ŚŚŚŚcianacianacianaciana
PPPPoooołłłłoooożżżżenie podporyenie podporyenie podporyenie podpory
Ścianę modelujemy za pomocą podpory liniowej. W przypadku ściany nie znajdującej się na
krawędzi płyty. Sprawa jest dosyć prosta – wystarczy wprowadzić linię w środku symetrii ściany
i zdefiniować w tym miejscu podporę liniową.
Kiedy ściana znajduje się na krawędzi płyty, podpora modelowana jest jako liniowa na krawędzi
płyty. Jednak w tym przypadku należy zwrócić uwagę na wymiary płyty – tym samym na
rozpiętość przęseł.
Pozostawienie rzeczywistych rozmiarów płyty (rys. 1a) powoduje zwiększenie długości przęsła,
a tym samym otrzymamy nieco zawyżone ugięcia i zbrojenie przęsłowe. Z drugiej strony
operujemy wówczas rzeczywistymi gabarytami płyty, co może ułatwić pracę w przypadku
wykorzystania modelu do rozrysowania zbrojenia.
Definicja krawędzi płyty w osi podpory (rys. 2b) daje bardziej zbliżone do rzeczywistych wyniki
obliczeń sił wewnętrznych, ale obrys płyty nie odpowiada rzeczywistemu. Jednak przyjęcie tej
metody może ułatwić modelowanie (zwłaszcza przy liczeniu płyty w przestrzeni, ze ścianami
jako panelami pionowymi).
Rozwiązanie trzecie – gdy operujemy obliczeniową rozpiętością płyty (rys. 1c), jest bardzo dobre
do obliczeń pojedynczych płyt w modelu płaskim, jednak dość znacznie utrudnia tworzenie
modelu, szczególnie konstrukcji przestrzennych.
„Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowany pod nadzorem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości”
5
Rys. 1
SSSSzerokozerokozerokozerokośćśćśćść i podatno i podatno i podatno i podatnośśśśćććć śśśścianycianycianyciany
• Model płaski - podejście standardowe
W standardowym podejściu, niezależnie od tego jaka jest rzeczywista szerokość
ściany, definiowana jest ona jako podpora liniowa. Jednak w momencie liczenia
zbrojenia, a szczególnie rysowania zbrojenia rzeczywistego, informacja o rzeczywistej
szerokości ściany może być przydatna. W programie możemy zapewnić to poprzez
nadanie dodatkowej cechy podpory liniowej – szerokości podpory. Wykonuje się to
w oknie definicji podpory liniowej – zaawansowane.
• Model płaski - podejście ulepszone
W podejściu standardowym, podpora liniowa traktowana jest jako niepodatna.
Od wersji 20-stej programu ROBOT Millennium, podczas określania szerokości
podpory (w oknie definicji podpory liniowej), pojawiła się możliwość określenia
„Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowany pod nadzorem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości”
6
sprężystości zastępczej podpory. Jest ona wyliczana na podstawie podawanej
szerokości, wysokości i rodzaju materiału ściany.
• Model przestrzenny
W przypadku modelu przestrzennego, ściana modelowana jest za pomocą pionowego
panela o określonej grubości. Oznacza to, iż jej grubość i parametry sztywności
podparcia są uwzględniane przez program automatycznie.
1.1.2 B1.1.2 B1.1.2 B1.1.2 Belkielkielkielki
BBBBelka czy podpora liniowaelka czy podpora liniowaelka czy podpora liniowaelka czy podpora liniowa????
W przypadku modelu płaskiego (płyta), gdy belka podpierającą ma bardzo dużą sztywność,
możemy niekiedy pominąć wpływ ugięcia podpory. Wówczas podparcie modelujemy tak samo jak
dla ściany – jako podporę liniową.
Założenie pominięcia sprężystej podatności podpór, czyli pominięcie wpływu ugięcia podpory pod
obciążeniem na wartości statyczne, może być słuszne, jeśli podpierające elementy są bardzo
sztywne. Przyjmuje się najczęściej, że różnica sztywności płyty i belki podpierającej musi być co
najmniej 10-krotna. W przypadku żeber pod płytą, niekiedy przyjmuje się, że wysokość żebra ma
być min 3 x większa od grubości płyty.
W przypadku mniejszych belek nie powinniśmy pozwolić sobie na pominięcie podatności takiego
podparcia. Musimy wprowadzić w płaszczyźnie płyty pręt o odpowiednim przekroju.
PPPPoooołłłłoooożżżżenie prenie prenie prenie pręęęęta w przekrojuta w przekrojuta w przekrojuta w przekroju
Jeśli modelujemy płytę w układzie płaskim (płyta), belka jest umieszczona w osi płyty (rys. 2b).
Takie położenie osi belki jest wymuszone właśnie płaskim typem konstrukcji (tym samym
brakiem możliwości użycia współrzędnej pionowej Z).
„Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowany pod nadzorem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości”
7
Jeśli modelujemy płytę w układzie przestrzennym (powłoka), możemy oś belki przesunąć
o odpowiednia wartość poniżej linii środkowej płyty (rys. 2c). Wykonuje się to za pomocą opcji
Offset. Najwłaściwszym wydaje się takie przesunięcie osi belki, aby górna krawędź belki licowała
z górną krawędzią płyty.
Rys. 2
Należy tu zwrócić uwagę na różnice w wynikach dla modelu z belką pozostawioną w osi płyty,
a belką przesuniętą za pomocą offsetu.
Przesunięcie belki przy pomocy offsetu, w porównaniu z belką pozostawioną w osi płyty zazwyczaj
powoduje:
• zwiększenie sztywności podparcia płyty, a tym samym mniejsze wartości ugięć płyty
• obniżenie momentów przęsłowych w płycie (a zwiększenie nad belką)
• pojawienie się sił membranowych w płycie
natomiast w belce:
• mniejsze wartości momentów zginających w belce
• większe wartości sił poprzecznych w belce
• pojawienie się dość dużych sił rozciągających w belce
„Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowany pod nadzorem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości”
8
Pojawiają się jeszcze inne „efekty uboczne” (rys. 3), jak rysowanie wykresów sił wewnętrznych
na belce w sposób „ząbkowany”, czy możliwość pojawienia się niewielkich momentów na końcu
belki (mimo jej przegubowego podparcia).
Rys. 3
Oba efekty spowodowane są tą sama przyczyną – obniżona belka jest połączona z płytą w węzłach
siatki elementów skończonych, za pomocą sztywnych połączeń. Pracę takiego układu można
przyrównać do pracy układu ramowego, w którym dwie poziome belki połączone są pionowymi
prętami.
1.1.3 S1.1.3 S1.1.3 S1.1.3 Słłłłupyupyupyupy
SSSSłłłłup w modelu pup w modelu pup w modelu pup w modelu płłłłaskimaskimaskimaskim
Słup w modelu obliczeniowym modelujemy w postaci jednopunktowej podpory węzłowej,
umieszczanej w miejscu położenia osi słupa. Podpora taka definiowana jest zazwyczaj jako
sztywne zablokowanie pionowego przesuwu. Dodatkową cechą podpory jest wielkość przekroju
słupa. Cechę tą nadajemy podczas definicji nowego typu podpory – na zakładce zaawansowane.
Chociaż wymiary tam podawane nie wpływają na wyniki statyczne, to mogą być wykorzystywane
podczas wyświetlania rezultatów, podczas liczenia przebicia oraz przy rysunkach zbrojenia.
„Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowany pod nadzorem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości”
9
Od wersji 20-stej programu ROBOT Millennium, podczas określania przekroju słupa w definicji
podpory, pojawiła się możliwość wyliczenia sprężystości zastępczej. Jest ona wyznaczana na
podstawie wpisywanych danych takich jak wysokość, rodzaj i wymiary przekroju, oraz materiał
z jakiego wykonany jest słup.
SSSSłłłłup w modelu przestrzennymup w modelu przestrzennymup w modelu przestrzennymup w modelu przestrzennym
W przypadku modelu przestrzennego, słup definiowany jest za pomocą pręta o określonym
przekroju i rzeczywistej wysokości. Tym samym, podczas obliczeń program automatycznie
uwzględnia wymiar poprzeczny przekroju. Dodatkowo program w sposób automatyczny określa
wzajemną współpracę słupa z płytą, a tym samym podatność podpory.
UUUUwagi do swagi do swagi do swagi do słłłłupówupówupówupów
Choć słup posiada swój konkretny przekrój, to podczas obliczeń MES, połączenie słupa z płytą jest
reprezentowane przez jeden punkt. Czyli siły przekazują się przez jeden punkt, a nie całą
powierzchnią. Tym samym, do rezultatów sił wewnętrznych w płycie nad słupami należy
podchodzić ostrożnie. Na przykład nie powinno się odczytywać sił wewnętrznych (np. momentów
zginających) z samego węzła podporowego, lecz z miejsc, w których w modelu fizycznym
występuje krawędź słupa. Dodatkowo na wartość sił w tym punkcie dość silnie wpływa gęstość
siatki elementów skończonych w jego pobliżu. Sposoby uniknięcia błędów spowodowanych tym
zjawiskiem zostaną omówione w dalszej części.
„Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowany pod nadzorem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości”
10
1.2 OTWORY1.2 OTWORY1.2 OTWORY1.2 OTWORY
Niezbyt duże i nieliczne otwory w stropach nie wywołują zbytnich zaburzeń w pracy statycznej
ustroju i mogą być pominięte w obliczeniach. Oczywiście wszystko zależy od wielkości otworów
i ich usytuowania. Jeśli otwór znajduje się w środkowej strefie przęsła, pomijać możemy większe
otwory. Wówczas jako graniczną wielkość pomijanego otworu zazwyczaj przyjmuje się 0,2 L,
gdzie L – rozpiętość przęsła płyty. Im bliżej podpory, tym ta wartość graniczna się zmniejsza.
Jeśli otwór znajduje się w strefie przypodporowej, to nie powinno się pomijać go w obliczeniach.
1.3 SIATKA ELEMENTÓW SKO1.3 SIATKA ELEMENTÓW SKO1.3 SIATKA ELEMENTÓW SKO1.3 SIATKA ELEMENTÓW SKOŃŃŃŃCZONYCHCZONYCHCZONYCHCZONYCH
Wygenerowanie siatki elementów skończonych (w skrócie ES) jest konieczne, aby możliwe było
wykonanie obliczeń statycznych płyty. Chociaż program ROBOT Millennium generuje siatkę
automatycznie w momencie włączenia obliczeń, to lepiej jednak wcześniej samodzielnie
przygotować poprawną siatkę ES. Należy przy tym znać najważniejsze zasady dotyczące wielkości
i położenia ES.
1.3.1 Wielko1.3.1 Wielko1.3.1 Wielko1.3.1 Wielkośćśćśćść (g (g (g (gęęęęstostostostośćśćśćść) ES) ES) ES) ES
Płyta powinna być podzielona na ES dostatecznie gęsto. To, jak gęsto, zależy generalnie od dwóch
czynników: wielkości płyty (długości przęsła) oraz obecności lokalnych czynników powodujących
duże zmiany wartości sił wewnętrznych.
Oto kilka głównych zaleceń:
• nad podporami stosować mniejsze ES niż w przęśle;
• w przęśle starać się nie stosować większych ES niż ok. 1/10~1/6 długości przęsła
czyli np. dla płyty 5x5m, w jej środku ES powinny mieć wielkość max 0,5-0,8 m
„Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowany pod nadzorem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości”
11
• siatkę ES należy zagęścić w miejscach, gdzie następuje silne spiętrzenie momentów
zginających
- nad podporami skupionymi (słupami)
- w miejscu zakończenia podpory liniowej
- w strefach narożnych
- w narożach wewnętrznych
- w miejscu przyłożenia dużych sił skupionych
• należy starać się tak rozkładać siatkę ES nad podporami, aby krawędzie ES wpisywały
się w obrys podpory (słupa, ściany)
• należy unikać stosowania ES o kształcie znacznie odbiegającym od kwadratowego
i trójkąta równobocznego (zwłaszcza nie stosować wydłużonych trójkątów
prostokątnych)
• starać się nie stosować ES o stosunku długości boków większych niż 4 (a najlepiej,
aby nie był większy niż 2)
Zalecenia te najłatwiej jest zapewnić, jeśli wygenerujemy bardzo gęstą
siatkę ES. Jednak powoduje to znaczne zwiększenie ilości ES i węzłów.
Rodzi to szereg problemów takich jak: długi czas obliczeń (zwłaszcza
zbrojenia), długi czas oczekiwania na wyświetlenie wyników, zwiększenie
pliku obliczeniowego, jak również możliwość przekroczenia maksymalnej
ilości węzłów w zakupionej konfiguracji programu. Poprawnie
zamodelowana płyta o standardowych wymiarach, zazwyczaj zawiera od
1000 do 5 000 węzłów. Większa ilość węzłów (ES) nie prowadzi zazwyczaj
do polepszenia dokładności wyników. Oczywiście jeśli obliczamy
wielokondygnacyjny budynek w module przestrzennym, wówczas liczba
węzłów może być dużo większa. Wówczas również warto starać się
ograniczać liczbę węzłów do rozsądnego minimum. Najlepszą metodą jest stosowanie dokładnej
siatki ES tylko w elementach, dla których wyliczać będziemy zbrojenie, natomiast w pozostałych
płytach i ścianach stosować znacznie mniejszą gęstość ES.
„Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowany pod nadzorem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości”
12
Od wersji 20-stej programu ROBOT Millennium dostępna jest nowa, znacznie szybsza metoda
siatkowania automatycznego, dająca dodatkowo bardzo regularne siatki (można ją ustawić
w opcjach siatkowania: w parametrach metody Delauney’a należy zaznaczyć regularna). Siatka ES
wygenerowana tą metodą zapewnia spełnienie większości podanych wcześniej zaleceń co do
kształtu ES. Pozostaje nam tylko odpowiednio dobrać wielkość siatki, a następnie w razie
potrzeby odpowiednio ją lokalnie dogęścić.
1.3.21.3.21.3.21.3.2 Jak lokalniJak lokalniJak lokalniJak lokalnie zage zage zage zagęśęśęśęścicicicićććć siatk siatk siatk siatkęęęę ES? ES? ES? ES?
W programie mamy do dyspozycji dwie metody zagęszczania:
a) poprzez podzielenie istniejącego ES na mniejsze
„Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowany pod nadzorem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości”
13
b) poprzez użycie automatycznego zagęszczenia przy użyciu emiterów
Druga metoda wymaga wcześniejszego ustawienia w opcjach siatkowania panela, metody
siatkowania złożonego (Delauney’a), jak również parametru „zagęszczanie”.
1.3.3 Co to jest zamro1.3.3 Co to jest zamro1.3.3 Co to jest zamro1.3.3 Co to jest zamrożżżżenie siatkienie siatkienie siatkienie siatki????
Program automatycznie generuje siatkę ES podczas włączania obliczeń. Jednak lepiej jest
wygenerować siatkę ES jeszcze przed obliczeniami, ustawiając jej parametry tak, aby spełniała
ona wszystkie nasze oczekiwania. Aby podczas obliczeń program nie generował tej siatki
ponownie, można ją wcześniej zamrozić. Zyskujemy tym samym na czasie. Również użycie
niektórych poleceń (np. zagęszczenia siatki) automatycznie zamraża siatkę. Dzięki temu zmiany
wprowadzone w pierwotnie wygenerowanej siatce nie ulegają zmianie.
„Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowany pod nadzorem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości”
14
1.3.4 1.3.4 1.3.4 1.3.4 Co oznacza „niespójna siatka”Co oznacza „niespójna siatka”Co oznacza „niespójna siatka”Co oznacza „niespójna siatka” ? ? ? ?
Jeśli dwa panele stykają się krawędziami, wówczas program powinien uzgodnić siatkę ES w taki
sposób, aby bok każdego ES z pierwszego panela stykał się tylko z jednym bokiem ES z drugiego
panela. W wyjątkowych sytuacjach może się zdarzyć, że automatycznie wygenerowania siatka ES
nie spełnia w niektórych miejscach tego warunku. Program komunikuje ten błąd podczas
weryfikacji konstrukcji: „Niespójna siatka na krawędziach”. Najwygodniejszą metodą
stwierdzenia, w których miejscach wystąpiła niespójność, jest kliknięcie na czerwony napis
komunikatu. Nastąpi wówczas podświetlenie tych ES w modelu.
Co zrobić aby zlikwidować tak powstałą niespójność? W przypadku, gdy liczba niespójności jest
niewielka, wystarczy przesunąć odpowiednie węzły.
„Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowany pod nadzorem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości”
15
Kiedy niespójności jest więcej, lepszą metodą jest zamrożenie siatek obu paneli, następnie
usunięcie siatki z jednego z nich, po czym ponowne lokalne wygenerowanie siatki. Można przy tym
zmienić nieco parametry siatkowania dla panela, w którym generujemy ponownie siatkę
(np. zmienić wielkość elementu).
1.4 OBCI1.4 OBCI1.4 OBCI1.4 OBCIĄŻĄŻĄŻĄŻENIE PENIE PENIE PENIE PŁŁŁŁYTYYTYYTYYTY
Definicja przypadków obciążeniowych jak i wprowadzanie sił powierzchniowych nie powoduje
zazwyczaj problemów, dlatego przyjrzyjmy się nieco bliżej niektórym zagadnieniom związanymi
z kombinacjami.
1.4.1 SGN i SGU1.4.1 SGN i SGU1.4.1 SGN i SGU1.4.1 SGN i SGU
Podczas analizy wyników oraz obliczeń zbrojenia nie wykorzystujemy pojedynczych przypadków,
ale ich kombinacje.
Dla obliczeń zbrojenia ważne jest, aby zdefiniowane zostały dwa typy kombinacji:
• kombinacje SGN, (stanu granicznego nośności) – do wyliczeń zbrojenia
• kombinacje SGU, (stan graniczny użytkowania) – do analizy zarysowania i ugięcia
Należy zawsze generować oba typy kombinacji, aby zbrojenie było wyliczone poprawnie.
„Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowany pod nadzorem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości”
16
1.4.2 1.4.2 1.4.2 1.4.2 KKKKombinacje liniowe i nielinioweombinacje liniowe i nielinioweombinacje liniowe i nielinioweombinacje liniowe i nieliniowe
Podczas liniowej analizy statycznej, program wykonuje obliczenia dla pojedynczych przypadków.
Wyniki z kombinacji są generowane poprzez odpowiednie sumowanie rezultatów z obliczonych
przypadków (działa zasada superpozycji).
Podczas obliczeń nieliniowych nie można stosować zasady superpozycji. Tym samym każda
kombinacja jest traktowana jako osobny pojedynczy przypadek obliczeniowy. Oczywiście skutkuje
to znacznie dłuższymi czasami obliczeń konstrukcji.
Z tego też powodu nie można generować kombinacji automatycznych (normowych), jeśli
prowadzimy obliczenia nieliniowe. W takiej sytuacji mamy dwa wyjścia:
• samodzielnie utworzyć zwykłe (ręczne) kombinacje,
• dla modelu liniowego wygenerować kombinacje automatyczne, po czym przekonwertować
je na kombinacje zwykłe i dopiero wówczas wprowadzić nieliniowość.
1.4.3 O1.4.3 O1.4.3 O1.4.3 Obcibcibcibciążążążążenia zmienne, a liczba komenia zmienne, a liczba komenia zmienne, a liczba komenia zmienne, a liczba kombinacjibinacjibinacjibinacji
Jak wiadomo, do poprawnej analizy płyty należy przyjąć najmniej korzystne schematy obciążeń.
Najwygodniejszą metodą wydaje się zatem przerzucenia na program konieczności utworzenia
wszystkich możliwych kombinacji. Do tego służą kombinacje automatyczne (nazywane
normowymi lub ponderacjami). Podejście to może być bardzo pomocne, lecz niesie ze sobą dwa
problemy.
Pierwszy dotyczy wpływu ilości kombinacji na czas obliczeń, w tym na czas obliczeń zbrojenia.
Oczywiste jest bowiem, że czas obliczeń zbrojenia dla obwiedni kilku ręcznie utworzonych
kombinacji jest dużo krótszy niż obliczenia dla kilkuset lub kilku tysięcy automatycznie
wygenerowanych kombinacji.
Drugi problem dotyczy dużej ilości kombinacji tworzonych automatycznie dla większej ilości
przypadków obciążenia zmiennego. Najlepiej zilustrują to dwa małe przykłady.
„Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowany pod nadzorem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości”
17
PrzykPrzykPrzykPrzykłłłład 1ad 1ad 1ad 1: Płyta kwadratowa o 9 przęsłach (3 pola na 3 pola).
Rys. Jeden z 9 przypadków obciążenia zmiennego na płycie 3x3
Chcąc odnaleźć najmniej korzystny układ obciążenia zmiennych, zdefiniować można
9 niezależnych przypadków obciążenia zmiennego – w każdym obciążone jest tylko jedno z 9 pól.
Program utworzy kombinacje każdy z każdym, co sumarycznie da 29 = 512 kombinacji. W praktyce
tą liczbę należy jeszcze zwielokrotnić (zazwyczaj 2-4 razy), z uwagi na możliwość stosowania
współczynników zmniejszających dla obciążeń stałych, a także dlatego, że tworzone są również
kombinacje SGU.
PrzykPrzykPrzykPrzykłłłład 2ad 2ad 2ad 2:::: Płyta kwadratowa o 25 przęsłach (5 pól na 5 pól).
Rys. jeden z 25 przypadków obciążenia zmiennego na płycie 5x5
W tym przypadku przygotować musimy 25 przypadków. Ilość kombinacji wyniesie wówczas 225 =
33 miliony 554 tysięcy 432 kombinacji. Jak się można domyślić program nie wygeneruje tak dużej
„Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowany pod nadzorem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości”
18
liczby kombinacji – nawet gdyby nie było ograniczeń sprzętowych i ograniczeń wewnętrznych
programu – to czas obliczeń byłby nie do zaakceptowania.
Jeśli jeszcze weźmiemy pod uwagę, że w budynku wielokondygnacyjnym możemy mieć wiele
takich płyt – widzimy, że nie możemy tam zastosować kombinacji automatycznych do wyszukania
najmniej korzystnych schematów obciążenia. W takich przypadku pozostaje nam podejście
„na zdrowy rozsądek inżyniera” i definicja kilku (kilkunastu) najmniej korzystnych schematów
obciążeń przy użyciu kombinacji ręcznych. Oczywiście w takim przypadku nie ma potrzeby
definicji tylu przypadków obciążenia zmiennego, ile jest przęseł w płycie. Tworzy się wówczas
złożone przypadki obciążenia zmiennego – w szachownice, pasmami itd.
Maksymalna ilość kombinacji automatycznych generowanych przez program jest zablokowana
na poziomie 50 tysięcy kombinacji. Czyli maksymalna liczba przypadków obciążenia
eksploatacyjnego wykorzystywana do kombinacji automatycznych nie może przekroczyć 13-14.
1.4.4 Jak ustawi1.4.4 Jak ustawi1.4.4 Jak ustawi1.4.4 Jak ustawićććć inne wspó inne wspó inne wspó inne współłłłczynniki obcczynniki obcczynniki obcczynniki obciiiiążążążążenia nienia nienia nienia niżżżż domy domy domy domyśśśślnelnelnelne????
Definiując przypadki obciążenia określamy dla każdego z nich naturę (np. ciężar własny, stałe,
eksploatacyjne, śnieg itd.). Dzięki temu, program podczas tworzenia kombinacji, automatycznie
przypisuje do każdego z przypadków odpowiednie współczynnik obciążenia (np. dla wszystkich
przypadków o naturze stałe jest to 1.1). Co, jeśli chcemy wprowadzić inny współczynnik?
KKKKombinacje rombinacje rombinacje rombinacje ręęęęczneczneczneczne
Robimy to bardzo prosto. Podczas definicji kombinacji tzw. ręcznych, samodzielnie wybieramy
kolejno przypadki obciążenia. Po wyselekcjonowaniu przypadku, zanim klikniemy w strzałkę
przerzucając przypadek na listę na prawo, należy ręcznie wpisać własny współczynnik w pole
„auto”.
„Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowany pod nadzorem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości”
19
KKKKombinacje automatyczneombinacje automatyczneombinacje automatyczneombinacje automatyczne
W przypadku kombinacji automatycznych (normowych), współczynniki są na sztywno przypisane
do natur przypadków. Wyjściem jest utworzenie nowych (własnych) natur, dla których
samodzielnie określimy współczynniki obciążenia. Tworzenie nowych natur najlepiej wykonać
przed definicją przypadków. W tym celu należy w Preferencjach zadania kliknąć w + przy „normy”,
po czym kliknąć w „…”. Otworzy się wówczas okno z definicją regulaminu kombinacji. W oknie tym
możemy tworzyć własne natury przypadków wraz z ich współczynnikami, a ponadto zapisać
własny regulamin pod nową nazwą. Dzięki temu będzie mógł być on wykorzystywany również
w innych obliczeniach (po wcześniejszym ustawieniu go w Preferencjach zadania jako domyślny
regulamin kombinacji normowych).
„Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowany pod nadzorem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości”
20
2. REZULTATY2. REZULTATY2. REZULTATY2. REZULTATY
2.1 PRZEMIESZCZENIA2.1 PRZEMIESZCZENIA2.1 PRZEMIESZCZENIA2.1 PRZEMIESZCZENIA
TTTTabelarycznieabelarycznieabelarycznieabelarycznie
Wartości przemieszczeń najszybciej sprawdzimy za pomocą tabeli z wartościami przemieszczeń.
Po otwarciu takiej tabeli dobrze jest przejść na zakładkę „Ekstrema globalne” – jeśli tam
występują podejrzanie duże wartości przemieszczeń (np. powyżej kilkunastu cm, lub nawet
kilkumetrowe), to widocznie popełnione zostały błędy podczas tworzenia modelu lub przyjęte
zostały złe założenia (np. nie taka grubość płyty, złe podparcie, błędne wpisane obciążenie itp.).
Pamiętajmy, że w tej tabeli prezentowane są przemieszczenia w stanie sprężystym (bez
uwzględnienia zarysowania). Wartości ugięć płyty w stanie zarysowanym otrzymamy dopiero
po obliczeniach zbrojenia.
W modelu płaskim (płyta), przemieszczenia płyty są tożsame z ugięciami płyty – podpory są
bowiem niepodatne. (Oczywiście założenie to nie dotyczy płyty na podłożu sprężystym.)
W modelu przestrzennym (powłoka), przemieszczenia pionowe w płycie nie mogą być wprost
traktowane jako jej ugięcia. Można to zrobić jedynie w przypadku dostatecznie sztywnego
podparcia płyty. Aby wyznaczyć ugięcie należy uwzględnić przemieszczenia podpór.
PPPPrzemieszczenia graficznierzemieszczenia graficznierzemieszczenia graficznierzemieszczenia graficznie
Tabelaryczna analiza przemieszczeń daje nam
wiedzę, co do wartości, lecz dopiero graficzna
prezentacja w formie deformacji lub map – pozwala
uświadomić sobie pracę konstrukcji, jak również
pozwala na bardzo szybkie odnalezienie
ewentualnych „grubych” błędów.
Przed włączeniem deformacji (okno Mapy / zakładka Deformacje) należy mieć włączone
wyświetlanie siatki ES.
„Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowany pod nadzorem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości”
21
2.2 MOMENTY ZGINAJ2.2 MOMENTY ZGINAJ2.2 MOMENTY ZGINAJ2.2 MOMENTY ZGINAJĄĄĄĄCECECECE
Nim przystąpimy do wyliczenia zbrojenia, warto sprawdzić rozkład i wartości momentów
zginających. O ile w przypadku standardowych płyt w układach płaskich jesteśmy w stanie łatwo
przewidzieć rozkład i niekiedy wartość momentów zginających, to w układach przestrzennych
intuicja może nas niekiedy zawodzić.
Momenty zginajMomenty zginajMomenty zginajMomenty zginająąąącececece mxx, myy, mxymxx, myy, mxymxx, myy, mxymxx, myy, mxy
Pierwszą rzeczą jest poznanie, jak oznaczane są momenty zginające w płycie.
W odróżnieniu od oznaczeń momentów dla prętów, w płytach obowiązują następujące zasady:
Dla przyjętej osi xx i prostopadłej do niej osi yy
Mxx – jest to moment zginający w pw pw pw płłłłaszczyaszczyaszczyaszczyźźźźnie osinie osinie osinie osi xxxxxxxx i prostopadłej do płyty osi zzzz.
Myy – jest to moment zginający w pw pw pw płłłłaszczyaszczyaszczyaszczyźźźźnie osinie osinie osinie osi yyyyyyyy i prostopadłej do płyty osi zzzz.
„Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowany pod nadzorem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości”
22
Mxx Myy
KKKKierunek xxierunek xxierunek xxierunek xx
Wyświetlając mapy sił wewnętrznych (menu Rezultaty \ Mapy), ważną sprawą jest przyjęcie
kierunku wiodącego - nazwanego xx. Domyślnie jest on ustawiony na kierunek X układu
globalnego. W przypadku płyt w modelu płaskim, jest to zazwyczaj najwygodniejsze ustawienie.
Jeśli jednak w modelu mielibyśmy płytę obróconą w poziomie o pewien kąt – wygodniej oglądać
dla niej momenty w obróconym układzie, czyli przy zmienionym kierunku wiodącym xx.
„Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowany pod nadzorem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości”
23
Do zmiany kierunku xx służy przycisk Kierunek X na zakładce Szczegółowe w oknie Mapy.
Warto również wiedzieć, iż często najwygodniejszą metodą dobierania kierunku xx, jest włączenie
automatycznego ustawiania tej osi. Program dla każdego panela ustawia osie xx względem osi x
układu lokalnego panela.
„Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowany pod nadzorem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości”
24
KKKKierunek xx ierunek xx ierunek xx ierunek xx dla dla dla dla śśśściancianciancian
Jeśli dla ścian oś wiodąca ustawiona jest w kierunku prostopadłym do powierzchni ściany,
wówczas nie zostaną wyświetlone żadne wartości momentów. Dlatego najlepszym rozwiązaniem
jest ustawienie kierunku xx zgodnie z osią Z układu globalnego.
WWWWyniki tylko dla wybranej pyniki tylko dla wybranej pyniki tylko dla wybranej pyniki tylko dla wybranej płłłłytyytyytyyty
W przypadku, gdy dysponujemy wynikami dla wielu płyt, wygodniej jest niekiedy oglądać mapy
osobno dla wybranego panela. W tym celu należy taki panel (panele) wyselekcjonować,
a następnie kliknąć w „otwórz nowe okno z pokazaną skalą”. W wyniku tego, skala wartości
będzie dostosowana do wartości występujących w tym panelu. Sposób ten możemy również
zastosować, jeśli wyselekcjonujemy tylko wybrane elementy skończone (czyli, gdy chcemy
oglądnąć wyniki dla fragmentu płyty).
MMMMapyapyapyapy momentów nad s momentów nad s momentów nad s momentów nad słłłłupamiupamiupamiupami
Choć słup posiada swój konkretny przekrój, to podczas obliczeń MES jest on reprezentowany
przez jeden punkt. Powoduje to lokalną dość silną koncentrację sił tylko w jednym punkcie.
Najlepiej to widać, jeśli włączymy mapę momentów zginających nad słupem.
„Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowany pod nadzorem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości”
25
W przypadku, gdy nie chcemy uwzględniać wartości z wnętrza przekroju słupa, a interesują nas
momenty znajdujące się w płycie w licu słupa – możemy użyć opcji Redukcja przy podporach
(okno Mapy, zakładka Parametry). Włączenie tej redukcji spowoduje wyświetlenie wartości
momentów w ten sposób, że w obszarze przekroju słupa znajdować się będą wielkości
uśrednione do wartości z krawędzi tego słupa.
Metoda ta działa również podczas prezentowania wykresów w przecięciach paneli. Należy zwrócić
przy tym uwagę na konieczność zagęszczenia siatki ES nad słupem. Jeśli bowiem elementy
„Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowany pod nadzorem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości”
26
skończone w pobliżu słupa nie będą dość gęste, wartości i obszar uśrednienia nie będą mogły być
określony z dostateczną dokładnością.
Dodatkowo dochodzi przy tym problem wpływu gęstości siatki ES na wartość maksymalną
w węźle – im bardziej zagęścimy siatkę, tym większa wartość momentów. Przy czym wartości
momentów zginających w rośnie w węźle podporowym - w sąsiednich ES dostajemy prawidłowy
rozkład sił. Oba powyższe efekty dobrze widać na poniższych zrzutach.
Moment zginający – bez redukcji Moment zginający – z redukcją nad podporą
„Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowany pod nadzorem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości”
27
„Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowany pod nadzorem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości”
28
3.3.3.3. ZBROJENIEZBROJENIEZBROJENIEZBROJENIE
3.1 TYP ZBROJENIA3.1 TYP ZBROJENIA3.1 TYP ZBROJENIA3.1 TYP ZBROJENIA
Przed przystąpieniem do obliczeń zbrojenia płyty, musimy przyjąć pewne założenia dotyczące
parametrów tego zbrojenia. Założenia te zapisane są w Typie zbrojenia. Każda płyta może mieć
oczywiście własne i niezależne parametry, (np. inny kierunek zbrojenia). Typ zbrojenia zależy od
normy, która wykorzystywana jest podczas wymiarowania. Poniżej przedstawiono ustawienia
dla polskiej normy.
TTTTyp obliczeniayp obliczeniayp obliczeniayp obliczenia
Opcja Obliczenia zbrojenia dla powłok pozwala na ograniczenie zestawu sił wewnętrznych, które
są brane pod uwagę przy obliczeniach zbrojenia paneli. Obliczenia mogą być przeprowadzone dla
pełnego zestawu sił (zginanie + rozciąganie/ściskanie), tylko dla momentów zginających (czyste
zginanie) lub dla sił membranowych (ściskanie/rozciąganie).
W przypadku płyt w układzie płaskim (moduł płyta) nie występują siły ściskane/rozciągane, tym
samy zawsze obliczenia prowadzimy na „czyste zginanie”.
W przypadku płyt w układzie przestrzennym, w zależności od pracy modelu (czy w płycie
występują istotne wartości sił tarczowych), przyjmujemy obliczenia dla pełnego zestawu sił
lub ograniczamy obliczenia tylko do czystego zginania.
„Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowany pod nadzorem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości”
29
KKKKierunek zbrojeniaierunek zbrojeniaierunek zbrojeniaierunek zbrojenia
Płyty mogą być przez program zbrojone jednokierunkowo lub w sposób krzyżowy. W obu
przypadkach należy wskazać kierunek zbrojenia głównego. Dla płyt krzyżowo zbrojonych będzie
to kierunek zbrojenia „zewnętrznego”. Na rysunku pręty w kierunku głównym oznaczono d1’
„Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowany pod nadzorem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości”
30
Zbrojenie w kierunku głównym jest przez program oznaczane Ax. Należy pamiętać, że Ax nie
oznacza zbrojenia w kierunku X globalnego układu współrzędnych, lecz wskazanego kierunku
zbrojenia.
ŚŚŚŚrednice prrednice prrednice prrednice pręęęętówtówtówtów
Na zakładce Zbrojenie wprowadzamy zakładane przez nas średnice prętów (domyślnie program
ustawia pręty o średnicy 12 mm). Oznaczenie d1 i d1’ dotyczą prętów w kierunku głównym (Ax).
Średnice te brane są przez program do obliczeń zarysowania, jak również określają wysokości
stref pracy przekroju. Jednak wybranie średnicy nie oznacza, iż tylko takimi prętami będzie
można daną płytę zbroić. Rezultaty i tak otrzymujemy w postaci powierzchni zbrojenia, na
podstawie której będzie można dobrać odpowiednie pręty (w tym niekoniecznie takie same, jak
wstępnie zakładane). Z drugiej strony, założenie średnic znacznie różniących się od tych, które
zostaną użyte przy zbrojeniu, może doprowadzić do zafałszowania wyników.
„Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowany pod nadzorem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości”
31
ZZZZarysowanie i ugiarysowanie i ugiarysowanie i ugiarysowanie i ugięęęęccccieieieie
Zarysowanie - włączenie tej opcji powoduje obliczanie szerokości rozwarcia rys. W przypadku
włączenia opcji Korekcja zbrojenia, program podczas obliczeń zwiększa powierzchnię zbrojenia
rozciąganego, aby zredukować szerokość rozwarcia rys.
Wartości dopuszczalne dla zarysowania można wprowadzić osobno dla powierzchni dolnej
i górnej płyty (dla przypomnienia – powierzchnia dolna, czyli po ujemnej stronie lokalnej osi Z
panela).
Ugięcie – włączenie tej opcji pozwala na wyliczenie ugięcia płyty w stanie zarysowanym. Podobnie
jak dla zarysowania, mamy możliwość włączania korekty zbrojenia, czyli automatycznego
dozbrajania płyty, w celu uzyskania ugięcia nie większego niż dopuszczalne. Jednak warto
zapamiętać, iż nie powinno się włączać dozbrajania na ugięcia przy pierwszym wyliczeniu
zbrojenia. Może to bowiem w przypadku wystąpienia ugięcia znacznie przekraczającego wartość
dopuszczalną, doprowadzić do uzyskania rozwiązania całkowicie nieekonomicznego pod
względem ilości zbrojenia (program aby spełnić warunek na ugięcie będzie musiał znacznie
przezbroić przekrój).
„Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowany pod nadzorem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości”
32
3.2 ZBROJENIE TEORETYCZNE3.2 ZBROJENIE TEORETYCZNE3.2 ZBROJENIE TEORETYCZNE3.2 ZBROJENIE TEORETYCZNE
Wyliczenie powierzchni zbrojenie teoretycznego dokonuje się na ekranie Zbrojenie teoretyczne.
3.2.1 Obliczenia3.2.1 Obliczenia3.2.1 Obliczenia3.2.1 Obliczenia
WWWWybór kombinacjiybór kombinacjiybór kombinacjiybór kombinacji
W zależności od rodzaju kombinacji wykorzystanych podczas obliczeń statycznych (normowe lub
ręczne), program automatycznie dobierze i wpisze numery odpowiednich kombinacji w polu Listy
przypadków lub Kombinacje normowe. Pamiętać należy, iż brak przypadków (kombinacji) SGU
skutkuje brakiem wyników zarysowania i ugięcia.
MMMMetoda obliczeetoda obliczeetoda obliczeetoda obliczeńńńń
W programie można wybrać jedną z trzech metod wyznaczenia momentów zastępczych
do obliczenia zbrojenia i zarysowania: analityczną, momentów zastępczych Wood&Armer
oraz momentów zastępczych NEN.
a) metoda analityczna
• jest obliczeniowo najbardziej skomplikowaną z metod
• należy stosować ją dla powłok (gdy działają momenty i siły tarczowe)
• czas obliczeń może być kilkukrotnie większy od pozostałych metod
„Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowany pod nadzorem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości”
33
b) metoda momentów zastępczych Wood&Armer
• jest to metoda uproszczona (opisana jest w załączniku do EC2)
• jest znacznie szybsza od metody analitycznej
• można ją stosować w przypadku wystąpienia „czystego” stanu giętego lub tarczowego
c) metoda momentów zastępczych NEN
• jest to uproszczona wersja metody Wood&Armer
(wg normy holenderskiej NEN)
Należy pamiętać, iż metody momentów zastępczych możemy stosować:
• w module płyta (są tam tylko momenty zginające – brak sił tarczowych)
• w module płaski stan naprężenia (tylko siły tarczowe – brak momentów)
• w module powłoka, dla płyt, w których siły tarczowe są stosunkowo niewielkie
w porównaniu z momentami zginającymi
• w module powłoka, dla tarcz, w których momenty są stosunkowo niewielkie w porównaniu
z siłami tarczowymi
Dla stanu złożonego (powłoki), w którym występują momenty zginające (Mxx, Myy, Mxy) oraz siły
błonowe (Nx Ny, Nxy) nie ma opracowanych algorytmów uproszczonych. Wydaje się, że jedynym
dopuszczalnym postępowaniem jest stosowanie podejścia analitycznego.
3.2.2 Rezultaty3.2.2 Rezultaty3.2.2 Rezultaty3.2.2 Rezultaty
MMMMapy zbrojeniaapy zbrojeniaapy zbrojeniaapy zbrojenia
Położenie zbrojenia dolnego i górnego jest przyjmowane w panelu zgodnie ze zwrotem osi Z
lokalnego układu panela (górne od strony dodatniej osi Z). Znajomość orientacji tego układu ma
szczególne znaczenia dla ścian.
„Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowany pod nadzorem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości”
34
Oznaczenia:
X [-]: zbrojenie dolne w kierunku X,
X [+]: zbrojenie górne w kierunku X
Y [-]: zbrojenie dolne w kierunku Y
Y [+]: zbrojenie górne w kierunku Y.
Kierunek X jest to kierunek zbrojenia głównego
dla danego panela.
UUUUgigigigięęęęcia i zarysowanie cia i zarysowanie cia i zarysowanie cia i zarysowanie ---- za za za załłłłoooożżżżenia a rzeczywista pracaenia a rzeczywista pracaenia a rzeczywista pracaenia a rzeczywista praca
W miarę wzrostu obciążeń płyty, założenie o izotropii materiału i jego sprężystym zachowaniu
coraz bardziej odbiega od rzeczywistości. Zaczynają pojawiać się rysy, a także następuje
redystrybucja sił wewnętrznych, na co wpływ ma również sposób rozłożenia zbrojenia.
Skutkuje to stosunkowo dużą rozbieżnością w rezultatach ugięć miedzy wynikami modelu
statycznego liniowego, a wartościami uzyskanymi przy uwzględnieniu zarysowania przekroju
płyty.
Algorytm obliczeń zarysowania opiera się na wzorach pozwalających na obliczenie szerokości
rozwarcia rysy dla elementów belkowych. Zarysowanie jest obliczane niezależnie w dwóch
kierunkach na podstawie momentów zastępczych. Momenty uwzględniane w obliczeniach SGU
są momentami zastępczymi obliczonymi według wybranej metody obliczeń: analitycznej, NEN
lub Wood&Armer.
„Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowany pod nadzorem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości”
35
Algorytm obliczeń ugięcia jest oparty na założeniu, że jest możliwe uzyskanie ugięcia płyty
żelbetowej poprzez przemnożenie jej ugięcia sprężystego przez współczynnik określający zmianę
sztywności. Jest on wyznaczany za pomocą specjalnego algorytmu z uwzględnieniem uśrednionej
sztywności zredukowanej dla całej płyty. Wadą tego rozwiązania jest możliwość wpływu spadku
sztywności w danym miejscu płyty na ugięcia w miejscu znacznie od niego oddalonym Wniosek
jest taki, że w przypadku skomplikowanego układu podparć (duża ilość przęseł), dokładniejsze
rezultaty ugięcia otrzymamy dla płyty zdefiniowanej z kilku paneli, niż płyty zdefiniowanej
z jednego dużego panela.
Od wersji 20 programu ROBOT Millennium ugięcia mogą być weryfikowane w sposób nieliniowy.
Podstawowa różnica miedzy weryfikacją liniowa a nieliniową jest taka, że w podejściu nieliniowym
program wylicza sztywność w obu kierunkach dla każdego elementu skończonego (uzyskujemy
anizotropową płytę o zróżnicowanych sztywnościach).
UUUUgigigigięęęęcicicicia i zarysowaniea i zarysowaniea i zarysowaniea i zarysowanie
Rezultaty zarysowania i ugięcia prezentowane są na zakładce
SGU. Szerokości rozwarcia rys pokazywane są niezależnie dla
obu kierunków zbrojenia (X i Y) w warstwie dolnej [-]
i górnej [+].
Strzałka ugięcia wyświetlana jest jako ujemna (checkbox
z lewej) lub dodatnia (checkbox z prawej). Wartości ujemne
oznaczają ugięcia w kierunku przeciwnym do lokalnej osi Z
panela, czyli dla poziomych płyt jest to „zwykłe” ugięcie
„w dół”. Wartości dodatnie oznaczają ugięcia w kierunku
dodatnim osi Z, czyli dla poziomych płyt są to ugięcia
„do góry”.
„Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowany pod nadzorem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości”
36
3.33.33.33.3 ZBROJENIE RZECZYWISTE ZBROJENIE RZECZYWISTE ZBROJENIE RZECZYWISTE ZBROJENIE RZECZYWISTE
Wyniki zbrojenia teoretycznego stanowią podstawę
do wyznaczenia rozkładu prętów lub siatek. Aby przejść
do modułu zbrojenia rzeczywistego, należy
wyselekcjonować płytę wraz ze wszystkimi otworami (jeśli
takowe istnieją). Najlepiej selekcję wykonać za pomocą
okna. Następnym krokiem jest kliknięcie w ikonę
Wymiarowanie płyt, w wyniku czego następuje przejście
do ekranu Zbrojenie rzeczywiste.
3.3.3.3.3.13.13.13.1 Parametry Parametry Parametry Parametry
Sposób zbrojenia: prętami czy siatkami?
Przed wyznaczeniem rozkładu zbrojenia, należy wybrać sposób: siatkami czy prętami. Wyboru
dokonuje się w oknie Wzorzec zbrojenia.
„Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowany pod nadzorem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości”
37
Jeśli zdecydujemy się na zbrojenie prętami, wówczas na zakładce Zbr. prętami można ustawić
preferowane przez nas rozstawy
lub narzucić średnice prętów.
W innym przypadku dobierane
są one automatycznie.
Analogicznie dla siatek –
ustawienia dotyczące ich
rozkładu możemy ustawić
na zakładce Zbr. siatkami.
W oknie Opcje obliczeniowe
możemy ponadto wybrać
średnice prętów lub bazę siatek,
którymi program będzie mógł
się posługiwać podczas
rozmieszczania zbrojenia.
3.3.3.3.3.3.3.3.2. Strefy zbrojenia2. Strefy zbrojenia2. Strefy zbrojenia2. Strefy zbrojenia
Po przejściu do modułu liczenia zbrojenia rzeczywistego wyświetlane są mapy z wartościami
wyliczonego zbrojenia teoretycznego. W zależności od wybranej zakładki w oknie z widokiem,
mapa może wyświetlać zbrojenie górne (+) lub dolne (-) w kierunku głównym (X) lub do niego
prostopadłym (Y). Mapy w formie prostokątnej (dostępne od wersji 20 programu) pokazują
powierzchnię zbrojenia w sposób uproszczony – na całej powierzchni każdego prostokąta
pokazana jest maksymalna powierzchnia zbrojenia wyznaczona w jakimkolwiek punkcie
wewnątrz takiego prostokąta. Właśnie w oparciu o takie prostokąty program określa strefy
zbrojenia. Dzięki możliwości zmieniania kroku siatki (wielkości prostokątów), dosyć łatwo można
decydować o ilości i wielkości stref zbrojenia.
„Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowany pod nadzorem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości”
38
Jeśli prostokąty są małe – wówczas mapa uproszczona zbliżona jest kształtem do mapy
teoretycznej. W konsekwencji automatycznie generowane strefy zbrojenia mogą być małe i liczne.
Zaletą jest przyjęcie zbrojenia bardzo optymalnego pod względem ciężaru użytej stali, a wadą -
bardzo skomplikowany sposób zbrojenia.
Jeśli prostokąty są duże – wówczas mapa uproszczona mniej przypomina mapę zbrojenia
teoretycznego, ale strefy zbrojenia dzięki temu są większe i jest ich dużo mniej. Wadą jest większy
ciężar użytej stali. Zaletą - o wiele prostszy sposób zbrojenia.
Drugim ważnym parametrem, który pojawił się w wersji 20 programu ROBOT Millennium jest
minimalny rozstaw stref bez zbrojenia – znajduje się na zakładce Zbrojenie. Kiedy w jakimś
obszarze płyty program wyliczy, iż nie jest wymagane zbrojenie teoretyczne (np. zbrojenie górne
w środku przęsła), wówczas wewnątrz takiego obszaru nie będzie generowana strefa zbrojenia.
Jeśli jednak obszar ten będzie mały, wówczas może się okazać, że korzystniej będzie zbroić
w sposób ciągły, bez robienia przerw w zbrojeniu. Tym, jak duży obszar bez zbrojenia ma być
ignorowany podczas generacji stref, steruje właśnie parametr minimalnego rozstawu stref bez
zbrojenia. Im większa jego wartość, tym bardziej jednolite zbrojenie.
„Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowany pod nadzorem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości”
39
W momencie włączenia obliczeń, następuje podział powierzchni płyty na strefy zbrojenia. Jeśli
zbroimy prętami, strefy zbrojenia definiowane są niezależnie dla obu kierunków zbrojenia
w warstwie dolnej oraz dla obu kierunków zbrojenia w warstwie górnej. Podczas zbrojenia
siatkami, otrzymujemy dwa rodzaje stref: dolne i górne.
Strefy zbrojenia generowane są w taki sposób, aby pokryły wszystkie obszary z wyliczoną
powierzchnią zbrojenia. Niekiedy strefy mogą się nakładać, szczególnie w obszarach
wymagających zagęszczenia siatki prętów.
Może zdarzyć się, że mimo ustawiania kroku siatki oraz ustawiania parametru minimalnego
rozstawu stref bez zbrojenia, strefy zbrojenia automatycznie wygenerowane przez program nie
będą satysfakcjonujące. Zawsze możemy wówczas ręcznie zdefiniować rodzaj i rozstawy prętów,
bądź całkowicie samodzielnie określić położenie i wielkość stref zbrojenia.
W tym celu w oknie Zbrojenie płyt i powłok na zakładce Zginanie należy przełączyć się
z Automatycznej na Ręczną definicja stref zbrojenia. Następnie można graficznie definiować
kolejne strefy, uzupełniając w tabeli średnice i rozstawy prętów dla każdej z nich.
„Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowany pod nadzorem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości”
40
3.33.33.33.3....3333 Przebicie Przebicie Przebicie Przebicie
W oknie rezultatów zbrojenia rzeczywistego, na ekranie Płyty - Przebicie, prezentowane są
informacje o przebiciu w zagrożonych punktach płyty. Informacje te prezentowane tylko wówczas
gdy:
• w płycie zdefiniowane są podpory punktowe, które posiadają parametr wymiaru słupa
• pod płytą zdefiniowane są słupy w formie prętów (płyta w module przestrzennym)
Należy przy tym wiedzieć, że w module przestrzennym (powłoce) ma znaczenie, od której strony
dochodzi słup do płyty: od dołu czy od góry. W drugim przypadku (słup nad płytą – czyli słup
po dodatniej stronie osi Z lokalnego układu współrzędnych panela) program nie będzie
automatycznie uwzględniał tego punktu podczas analizy przebicia. Jeśli jednak chcemy wymusić
weryfikację przebicia w takim miejscu, jednym z rozwiązań może być zmiana orientacji osi Z
lokalnego układu współrzędnych panela.
„Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowany pod nadzorem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości”
41
3.3.3.3.3.43.43.43.4 Weryfikacja ugiWeryfikacja ugiWeryfikacja ugiWeryfikacja ugięęęęciaciaciacia
Po wyliczeniu zbrojenia rzeczywistego warto sprawdzić ugięcie płyty. Służy do tego weryfikacja
(menu Analiza/Weryfikacja). W oparciu o nowe powierzchnie przeliczane są zarysowania
i sztywności.
Weryfikację można przeprowadzić dwoma metodami:
• sprężystą
• nieliniową (niesprężystą)
W metodzie sprężystej ugięcia w stanie zarysowanym wyznaczane są na podstawie ugięcia
sprężystego. W skrócie: na podstawie sztywności płyty w stanie zarysowanym, program wyznacza
specjalny współczynnik, przez który przemnażane jest ugięcie sprężyste. Wadą tej metody jest
stosowanie jednego współczynnika dla ugięcia na całej płycie – co w szczególnie w przypadku
dużych i lokalnie silnie zarysowanych płyt, daje przeszacowane ugięcia.
W metodzie nieliniowej ugięcia wyliczane są od nowa, na podstawie rzeczywistej sztywności
każdego elementu skończonego. Obliczona sztywność jest przypisywana niezależnie dla każdego
elementu skończonego (różna dla kierunku X i dla kierunku Y). Uzyskujemy anizotropową płytę
o zróżnicowanych sztywnościach. Dla tak przyjętych sztywności przeprowadzana jest nieliniowa
analiza statyczna dla wybranej kombinacji SGU i wyznaczane ugięcie. Metoda ta choć jest bardziej
czasochłonna, jednak daje bardziej realne ugięcia.
„Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowany pod nadzorem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości”
42
3.3.53.3.53.3.53.3.5 Wydruki Wydruki Wydruki Wydruki
Ostatnim etapem jest utworzenie rysunku. W tym celu zaczynamy od określenia niektórych
właściwości rysunku – za pomocą okna Parametry rysunku.
Kolejnym etapem jest włączenie generacji
rysunku – ikona na pasku bocznym Rysunki.
Program standardowo generuje cztery
rysunki dla płyty: 1.deskowanie, 2. zbrojenie
dolne, 3. zbrojenie górne, 4. zestawienie
zbrojenia. W przypadku użycia siatek
dochodzi jeszcze jeden rysunek 5. rozkroje
siatek.
Rysunki generowane są na podstawie
szablonu, w którym określone są między
innymi: skala rzutów, format wydruku, czy forma i zawartość tabelki. Dla domyślnie
przyjmowanego szablonu sl99pn00.plo zalecany format wydruku to A4. Dostępne są również inne
szablony, np. sl99pn01.plo – dla wydruku na A3, oraz sl99pn02.plo – dla wydruku na A0. Zmiana
oraz tworzenie własnych szablonów jest możliwe przy użyciu programu PloEdit.
„Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowany pod nadzorem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości”
43
Konspekt przygotował: Mateusz Budziński, Robobat
Spis Spis Spis Spis tretretretreśśśścicicici
1. Tworzenie modelu1. Tworzenie modelu1. Tworzenie modelu1. Tworzenie modelu ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 3333
1.1 Podparcie.................................................................................................................................................4
1.1.1 Ściana................................................................................................................................................4
1.1.2 Belki ..................................................................................................................................................6
1.1.3 Słupy..................................................................................................................................................8
1.2 Otwory ....................................................................................................................................................10
1.3 Siatka elementów skończonych .............................................................................................................10
1.3.1 Wielkość (gęstość) ES .....................................................................................................................10
1.3.2 Jak lokalnie zagęścić siatkę ES? ....................................................................................................12
1.3.3 Co to jest zamrożenie siatki? .........................................................................................................13
1.3.4 Co oznacza „niespójna siatka”? ......................................................................................................14
1.4 Obciążenie płyty.....................................................................................................................................15
1.4.1 SGN i SGU .......................................................................................................................................15
1.4.2 Kombinacje liniowe i nieliniowe.....................................................................................................16
1.4.3 Obciążenia zmienne, a liczba kombinacji.......................................................................................16
1.4.4 Jak ustawić inne współczynniki obciążenia niż domyślne? ...........................................................18
2. Rezultaty2. Rezultaty2. Rezultaty2. Rezultaty ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 20202020
2.1 Przemieszczenia ....................................................................................................................................20
2.2 Momenty zginające ................................................................................................................................21
3.3.3.3. ZbrojenieZbrojenieZbrojenieZbrojenie ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 28282828
3.1 Typ zbrojenia .........................................................................................................................................28
3.2 Zbrojenie teoretyczne............................................................................................................................32
3.2.1 Obliczenia .......................................................................................................................................32
3.2.2 Rezultaty ........................................................................................................................................33
3.3 Zbrojenie rzeczywiste............................................................................................................................36
3.3.1 Parametry ......................................................................................................................................36
3.3.2. Strefy zbrojenia..............................................................................................................................37
3.3.3 Przebicie.........................................................................................................................................40
3.3.4 Weryfikacja ugięcia ........................................................................................................................41
3.3.5 Wydruki ..........................................................................................................................................42