2020.06.23, МЯГМАР~№109 (1388) ~ ИРГЭН БАЯН БОЛ УЛС БАЯН ~

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ

Энэ дугаарт

НИЙГМИЙН СОНИН

Колорадо, Техас мужаас хураагдсан динозавруудын олдворыг авчирна

3

ЭДИЙН ЗАСАГ

Нүүрсний мөрөөдөл замхарлаа

9

ЗАЛУУС

18

Намайг тайзан дээр дуулж байхад муулагсад буйдан дээрээ сууж байсан

2,819.92 398.48 40.60 2.32

НЕФТЬ

43.300.26%

АМ.ДОЛЛАРХУРАЛДАЙ БОНД

108.85

РУБЛЬТӨМРИЙН ХҮДЭР

610.006.15%

САМУРАЙ БОНД

100.64

АЛТ

1,758.50 0.31%

ЧИНГИС БОНД

100.45

ЮАНЬГЭРЭГЭ БОНД

101.04

ВОНЗЭС

5,894.500.77%

0 1 3 8 8

Өнөөдөр Маргааш

23°C 18°C

12°C 12°C

Урагшгүй албатууд Улаанбаатарыг усанд автуулж дууслаа

М.Сувд-Эрдэнэ: Эхлүүлсэн зүйлээ чанартай дуусгахыг зорьдог

МАН-ын 76-гаас бусдад хорио цээрийн дэглэм үйлчилсэн сурталчилгааны хугацаа дууслаа

4

17

7

Бизнес зөвхөн мөнгө олоход төвлөрөх бус илүү том нийгмийн асуудлуудад анхаарах ёстой.

#12 $55.4 тэрбумМүкэш Амбани, Газрын тос, байгалийн хийн компани Reliance Industries-ийн захирал

Нийт авто замын ердөө 20 орчим хувь нь борооны ус зайлуулдаг.

Монгол Ардын Намын дарга У.Хүрэлсүхээс өөр ямар ч намын дарга “Нарантуул” зах дээр очин хөл хөөрцөг болж, хүн амьтан шавуулсангүй.

ZGM DAILY

FULL ENGLISH PAGE INSIDE

20-21

ТӨСВИЙГ ЦӨЛМӨСНӨӨС ЦАЛИН, ТЭТГЭВЭР ТАВИХ

БОЛОМЖГҮЙ БОЛСОН Гэрэл зургийг С.Батсайхан

8

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ02 2020.06.23, МЯГМАР~№109 (1388)

УЛС ТӨР

П.Батбөх, ЗГМ сонин

С.Эрдэнэ: АН-ын бүх үйл ажиллагаа хуулийн дагуу

явагдсан

Б.Баярбаатар: Будаа, элсэн чихэр тарааж байгаа бичлэг

цацах гэж байна

СЕХ санал тоолох төхөөрөмжид шалгалт хийжээ

С.ЭРДЭНЭ: ЭРХ БАРИГЧИД ДӨРВӨН ЖИЛД ХИЙСЭН АЖЛЫН ТАЙЛАНГАА

ТАНИЛЦУУЛСАНГҮЙАН-ын дарга С.Эрдэнэ УИХ-ын сонгуулийн

сурталчилгааны хаалттай холбогдуулан хэвлэлийн хурал зарлаж мэдээлэл хийлээ. Мэдээллийн эхэнд АН-ын дарга сонгуулийн сурталчилгааны хаалт болгож энэ удаагийн сонгуулиар намын мөрийн хөтөлбөр, зорилго, чиглэлээ танилцуулах бүх үйл ажиллагаагаа хуулийн дагуу явуулснаа албан ёсоор мэдэгдсэний зэрэгцээ сонгуулийн сурталчилгааг дэмжсэн ард түмэн, намын ухуулагч, ажилтан бүрд талархаж буйгаа илэрхийлсэн юм. Харин тэрбээр МАН-ын сонгуулийн сурталчилгааны үйл ажиллагаанд сэтгэл дундуур байгаагаа мэдэгдэж “2016 онд ард түмэн МАН-д асар их итгэл найдвар хүлээлгэсэн. Гэвч МАН 65 суудлын ашиг тусыг яаж гаргаж, юу хийж чадсан

тухайгаа ярьсангүй. Тэд өнгөрсөн дөрвөн жилд хэрэгжүүлсэн ажлаа улс төрийн сурталчилгаа хэлбэрээр биш ард түмэндээ тайлагнасан, тэднээр дүгнүүлсэн бол илүү шударга оновчтой болох байлаа. Мөн мөрийн хөтөлбөрийн биелэлтийнхээ тухай заавал тайлбар өгөх учиртай. Харамсалтай нь, МАН тэгсэнгүй” хэмээсэн юм.

Мөн ард түмний татвараас санхүүждэг МҮОНРТ тэнцвэртэй, бодитой мэдээлэл хүргэх үүднээс улс төрийн гол хүчнүүдийн дунд ирэх дөрвөн жилийн мөрийн хөтөлбөр, нийгэм эдийн засгийн асуудлаар мэтгэлцээн зохион байгуулаагүйд АН-ын дарга шүүмжлэлтэй хандав. Түүнчлэн С.Эрдэнэ цагдаа, шүүх, хуулийн байгууллагын зүгээс АН-ыг харлуулах, нэр

дэвшигчдийг нь хэлмэгдүүлэх, үйл ажиллагааг нь саатуулах явдал нэг бус удаа гарсныг онцлоод төрийн бүх шатны байгууллага, түүний албан тушаалтнуудад Үндсэн хуульд заасны дагуу зөвхөн хууль дээдлэх зарчмаа ягштал биелүүлж ажиллахыг уриалсан юм.

Гэрэл зургийг Ж.Гэрэлчулуун

АН-ын дарга сонгуулийн сурталчилгаа хаасантай холбогдуулан ард түмэнд баярласнаа илэрхийлсэн бол МАН-ын хуульчид АН-ыг гүтгэлэг тараасан гэж “гомдол мэдүүлэв”

СОНГУУЛЬ

АН-ын дарга цагдаа, хуулийн байгууллагын ажилтнуудыг хууль дээдлэх зарчмаа барьж ажиллахыг уриалав.

Бусад намынхан манай нэр дэвшигчдийн самбарыг хулгайлж сурталчилгаа дууссаны дараа гаргаж тавих гэж байна.

М.БАЯРБААТАР: СУРТАЛЧИЛГАА ДУУССАНЫ ДАРАА ГҮТГЭСЭН БИЧЛЭГ ЦАЦАХ ГЭЖ БАЙНА

МАН-ын Намын байгуулалтын газрын дарга Б.Баярбаатар болон МАН-ын сонгуулийн үйл ажиллагаа хариуцсан хуульчдын баг олон нийтэд хандаж цаг үеийн асуудлаар мэдээлэл хийв. Тус намын хуульчид МАН-аас нэр дэвшигчидтэй холбоотой зарим мэдээлэлд няцаалт өгсөн бөгөөд АН-ыг гүтгэлэг тарааж байгаа хэмээн мэдэгдлээ. Б.Баярбаатар хэлэхдээ “Бид сонгуулийн сурталчилгаа эхэлсэн мөчөөс хийх ажил, хийсэн ажил, бодлого шийдвэрээ танилцуулж, бусад намуудад шударгаар өрсөлдөхийг уриалсан. Гүтгэсэн, дайрсан, нэр дэвшигчдийг харлуулсан худал мэдээ мэдээллийг АН-аас хийлээ. Хууль хяналтын байгууллага хянаж үзээд хууль зөрчсөн нь тогтоогдоогүй гэж үзсэн байхад нийгэмд худлаа

мэдээлэл тарааж байна. МАН хууль хяналтын байгууллагад нөлөөлдөггүй. АН хууль бус үйл ажиллагаа явуулахаар төлөвлөж байгаа тухай мэдээлэл баттай эх сурвалжаас ирсэн. Удахгүй ногоон ноолууран нөмрөгтэй эмэгтэй айлд ороод МАН-д саналаа өгөөрэй гээд будаа, элсэн чихэр өгч байгаа бичлэг цацагдах гэж байна” гэв.

Мөн МАН-ын Хууль эрх зүйн хэлтсийн дарга Р.Саруул АН-ын нэр дэвшигчдийн сонгуулийн хууль зөрчсөн үйлдлүүдийг хуулийн байгууллагад шалгуулахаар хандсанаа илэрхийлсэн бол тус намын зарим хуульч болзошгүй үйлдлийг анхааралтай ажиглаж буйгаа мэдээлэв. Тухайлбал, зарим намаас

тус намын нэр дэвшигчдийн самбарыг хулгайлж, сонгуулийн сурталчилгаа дууссаны дараа гарган тавьж, хууль зөрчсөн мэтээр харлуулах гэж байгаа мэдээлэл буйг дурдсан юм. █

ЗГМ: ТОВЧХОН ТОМИЛГОО

Ерөнхийлөгч Х.Баттулгын Нийслэлийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн шүүгч Д.Цогтсайханыг Шүүхийн ерөнхий зөвлөлийн гишүүнээр томилсонтой холбогдуулан тус зөвлөлийн Тамгын газрын дарга С.Билгүүн Ерөнхийлөгчийн зарлигийг уншиж сонордуулжээ.

ШҮҮХЧингэлтэй дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхээс Да.Ганболд, Б.Бямбасайхан, С.Баярцогт нарт холбогдох эрүүгийн хэргийн гэм буруугийн шүүх хуралдааныг ирэх сарын 6-ны өдөр хийхээр хойшлуулж, тэднийг үргэлжлүүлэн хорих шийдвэр гаргалаа.

Сонгуулийн ерөнхий хороо УИХ-ын 2020 оны сонгуулийн санал хураалтад ашиглах сонгуулийн автоматжуулсан системийн техник хэрэгслийн хэвийн үйл ажиллагааг шалган турших ажлыг өнгөрсөн бямба гарагт хийсэн. Тус шалгалтын үйл ажиллагаатай холбогдуулан сонгуульд оролцож буй нам, эвслийн зүгээс санал тоолох төхөөрөмжийн үр дүнг алдаатай тооцоолж байгаа талаарх гомдлыг тагнуулын байгууллага, СЕХ-нд гаргаад байсан юм.

Уг гомдлын мөрөөр СЕХ өчигдөр шуурхай шалгалт

явуулж, гомдол гаргасан нам, эвслийн удирдлагууд, албаны холбогдох хүмүүсийг байлцуулан санал тоолох төхөөрөмжийн үйл а жиллагааг дахин шалгажээ. Ийнхүү шалгахдаа нам, эвслийн ажиглагчдаар 15 ширхэг туршилтын саналын хуудсанд тэмдэглэгээ хийлгэн төхөөрөмжүүдэд уншуулж, гарсан үр дүнг дахин хяналтын тооллого хийж, гараар тоолон нийт оролцсон хүмүүсээр төхөөрөмжийн үр дүнг санал тоолох төхөөрөмжийн үр дүнтэй таарч байгаа тухай тэмдэглэлд гарын үсэг зурж

баталгаажуулсан байна.М о н г о л У л с ы н

с о н г у у л и й н ү й л ажиллагаанд ашиглаж байгаа санал тоолох төхөөрөмж нь олон төрлийн цаасан баримт үлдээдэг учир ямар нэгэн гомдол гарсан тохиолдолд шалгалт хийх б о л о м ж т о й учраас маргаан гарахгүй гэж СЕХ-ныхон тайлбарлаж байна. █

Б.Гандолгор, ЗГМ сонин

НИЙГМИЙН СОНИН ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 03 2020.06.23, МЯГМАР~№109 (1388)

Колорадо, Техас мужаас хураагдсан динозавруудын

олдворыг авчирна

Нэгдүгээр эмнэлэг урьдчилан сэргийлэх үзлэгийн төвтэй боллоо

Хүннүгийн үеийг илэрхийлсэн хөшөөт

цогцолбор удахгүй нээгдэнэ

200 сая төгрөгийн үнэт эдлэл алга болжээ

АНУ-ын Сиэтл хот руу ниссэн МИАТ-ийн онгоц буцаж ирэхдээ Монголын олдвор болох динозавруудын ясыг авчрах юм байна

МИАТ компанийн тусгай үүргийн онгоц АНУ-д гацсан иргэдийг а в ч р а х а а р

Сиэтл хот руу ниссэн билээ. Тус онгоц буцаж ирэхдээ АНУ-д хууль бусаар зарагдаж байсан Монгол Улсын олдвор болох динозавруудын ясыг авчрахаар болсныг тус улсад суугаа Элчин сайд Ё.Отгонбаяр твиттертээ жиргэсэн юм. Энэ талаар Палеон-тологич, доктор, “Монголын дино завр судлалын хүрээлэн” ТББ-ын тэргүүн М.Болорцэцэгээс

тодрууллаа. Тэрбээр “Би динозавруудыг эх орон руугаа буцаахад гар бие оролцсон. АНУ-ын Колорадо болон Теxas мужаас хураагдаж, шүүх хурлаар хэрэг нь шийдэгдсэн дөрвөн тѳрлийн динозаврын долоон олдворыг Монгол руу буцаах гэж байна. Үүнд тарбозаврын гурван олдвор бас бий.

Тарбозавр, галлимимус хоёр нь махчин динозавр, протоцератопс, нугасан хошуут нь ѳвсѳн тэжээлтэн байгаа юм. Би Техас мужаас хураагдсан тарбозаврын олдвор дээр ажиллаж, Монголынх мѳн гэдгийг тогтоож, шүүх хуралд

гэрчээр оролцсон. Эдгээр динозаврын олдворыг АНУ-ын Засгийн газар нэгдүгээр сарын 17-нд Нью-Йорк хотноо хүлээж авсан. Би Монголыг тѳлѳѳлж тэр ѳдѳр динозавруудаа хүлээн авч, баглаж, боосон юм. Гуравдугаар сард Монгол руу буцаах байсан боловч халдварт өвчин дэгдэж, Нью-Йоркт хөл хорио тогтоосон тул тус хотод хадгалж байлаа. Ингээд өнгөрсөн долоо хоногийн мягмар гарагт Сиэтл хот руу явуулж, Монголоос ирж буй онгоцонд ачуулахаар болсон. Нутагтаа аваачиж, музейд хадгалах юм” хэмээн ярилаа. █

Улсын Нэгдүгээр төв эмнэлэг иргэдийг өвчлөхөөс урьдчилан сэргийлэх, эрт илрүүлэх, эрүүл мэндийн боловсрол олгох олон улсын стандартад нийцсэн нарийн мэргэжлийн үзлэг, оношилгооны “Эрүүл мэндийг дэмжих төв”-ийг өчигдөр нээлээ.

Тус төв амбулаторийн тусгай үйлчилгээний 20 орчим төрлийн шинжилгээ, оношилгоо хийх аж.

УНТЭ-ийн ерөнхий захирал Т.Мөнхсайхан “Дэлхий нийтийн чиг хандлага урьдчилан сэргийлэх, эрүүл мэндийн боловсролыг бага наснаас нь олгоход чиглэдэг. Бид ч гэсэн өвчнийг эрт илрүүлэх зорилгодоо нэг алхам ойртлоо. Энэ төвөөр амбулаторийн тусгай үйлчилгээ авах хүсэлтэй иргэд үйлчлүүлэх боломжтой. Зөвхөн

Богд Жавзандамба хутагтын мэндэлсний 150 жилийн ой өнгөрсөн жил тохиосон билээ. Тус ойн хүрээнд Богд хааны ордон музейн орчим хөшөө дурсгалын цогцолбор байгуулах зарлигийг Ерөнхийлөгч Х.Баттулга гаргаж байв. Уг зарлигийн дагуу тус музейн дэргэдэх 1.4 га талбайд М о н г о л ы н б а й г а л и й н чулуугаар зам харгуй тавьж, 13 хөшөө баримал, х у ш , н а р с мод тарьсан ц э ц э р л э г т х ү р э э л э н байгуулах ажлыг өнгөрсөн өвөл эхлүүлсэн. Үүний хүрээнд VIII Богд Жавзандамбын 4.3 метр, Богдын лүндэн хэмээх 3.15 метр хүрэл хөшөөг босгожээ. Мөн “Шонхор, Мөнх тэнгэрийн хүчин дор” нэртэй есөн баримлыг суурилуулж эхэлсэн байна. Энэ талаар Богд хааны ордон музейн захирал Ц.Эрдэнэбаатараас лавлалаа.

Тэрбээр “Санхүүжилтийг нь төрөөс гаргасан учир нарийн тооцоо хэлж мэдэхгүй. Хөшөө баримлыг Хүннүгийн үеийн олдвор нар, сар зэргээс санаа авч хийж байгаа. Ерөнхийд нь түүхийн тухай хүүрнэх тотемууд гэж хэлж болно. Богд Чингис хаан язгуурын төр улсыг сэргээн мандуулсан.

Түүнчлэн бага хаадын задралын үеэр Хүннүгийн төрийг сэргээн м а н д у у л с а н гэдэг утгыг бэлгэдэж хөшөө б а р и м л у у д ы г б ү т э э с э н . “Цагаан шонхор” хэмээх эртний Монголын сүлд баримал, түүхэн о л д в о р у у д ы н

дээжсээс бүрдсэн нийт 13 баримлын эх загварыг урлагийн гавъяат зүтгэлтэн, уран барималч Л.Ганхуяг урласан” хэмээлээ.

Эдгээр баримлыг удахгүй урлаж дуусах бөгөөд жуулчдын нүдийг хужирлах содон цогцолбор болгохоор хичээж буй аж. █

манай эмнэлэг оношилж, эмчлэх боломжтой тусламж үйлчилгээг 10 гаруй мэргэжлийн эмч олон улсын жишигт нийцсэн, орчинд үзүүлнэ”

гэв. Энэ төвөөр үйлчлүүлэхийг хүссэн иргэн тусгай багцын дагуу шинжилгээ өгөх боломжтой юм байна. █

Хоёр долоо хоногийн өмнө УИД-т гал гарч, түрээслэгчид нь их хэмжээний хохирол амссан. Галын үеэр зургадугаар давхарт үйл ажиллагаа явуулдаг байсан тасгуудаас 200 сая орчим төгрөгийн үнэ бүхий үнэт эдлэлүүд алдагджээ. Гурван сая төгрөгийн үнэтэй 30 орчим мөнгөн аяга, 32 сая төгрөгийн үнэ бүхий алтан аяга, бүсний мөнгөн арал гэх мэт үнэт эдлэлүүд ор сураггүй болжээ. Мэргэ-жилтнүүд алт, мөнгөн эдлэлийг галд шатаж устах боломжгүй, хул гайд алдагдсан байж болзошгүй хэмээн

хардаж буй аж. Хэргийн газарт ажиллаж байгаа мөрдөгчид галын үнс нурмыг түрээслэгч нартай хамтран шигшиж хайсан боловч дээрх эд зүйлсийг олоогүй тул түрээс лэгчид цагдаагийн бай гууллагад алдагдсан эд зүйлсийг олж өгөхийг хүсэж, гомдол гаргажээ. █

04 2020.06.23, МЯГМАР~№109 (1388) ЗГМ: СЭДЭВ

Ул а а н б а а т а р ы н иргэд улирал бүр өөр, өөр зовлонтой н ү ү р т у л д а г “уламжлалтай” .

Өвлийг халтиргаа, гулгаа, утаа униар дунд өнгөрөөж, хавар шар усны үер, хөрсний бохирдолтой золгодог. Харин зуны улиралд борооны ус, шавхай, шалбааг, үер усны аюул хотын иргэдийн амьдрах чадварыг шаггүй шалгадаг билээ.

Хоёр цаг шаагьсан бороонд авто зам үерт автаж, хоёр хоног орсон цасанд засмал зам мөсөн гулгуур болдог адармаатай нийслэлд аж төрж буй иргэдийг “өвөл уран гулгалтаар, зун уртын харайлтаар хичээллэдэг” гэж хочилдог нь оргүй зүйл биш юм.

Борооны ус зам дээр тогтож, иргэд “туучих уу, харайх уу” гэдэг сонголттой нүүр тулдаг эмгэнэлтэй үзэгдэл өнөө жил ч өөрчлөгдсөнгүй хэвээр байна. Өнгөрсөн зун “борооны ус зайлуулах шугам сүлжээний цэвэрлэгээ, засвар, шинэчлэлийн ажил хийсэн” гэж мэдээлээд байсан Нийслэлийн авто замын хөгжлийн газрын ажилд өнгөрсөн өдрүүдэд орсон бороо дүн тавилаа.

БОРОО ЗОГСООД ХАГАС ӨДӨР ӨНГӨРСӨН Ч

ТОГТООЛ ТАТРААГҮЙ БАЙВ Баянзүрх дүүргийн 25 дугаар

хороо, олны нэрлэж заншсанаар “Натур”-ын гүүрний зам дээр их хэмжээний тогтоол үүсжээ. Бороо зогсоод хэдийн хагас өдөр өнгөрсөн ч ус шавхагдах өдий байгаа нь дэд бүтэц муутай хотын жигшмээр жишиг. Жолооч нар явган зорчигч руу ус, шавхай цацдаг танил зураглал эгдүүцэл хүргэх бөгөөд хүмүүс авто замаас зай барьж, тогтоол дээр гишгэхгүйг хичээж харагдана.

“Борооны ус зайлуулах ажлыг тогтмол хийж байна” гэж мэдээлж буй ч иргэд ус туучдаг зовлонд өөрчлөлт ороогүй шалтгааныг Нийслэлийн авто замын хөгжлийн газраас тодруулахад “Бороо орсон учир зам хуурай байна гэж байхгүй. Тодорхой хэмжээний ус, чийг байх нь ойлгомжтой. Уг нь зам дээр байрладаг шүүрт худаг борооны ус зайлуулах ёстой. Гэхдээ хог, уут ороод, шүүрт худгийг бөглөсөн байвал тогтоол үүснэ. Тодорхой хугацааны дараа шингэдэг” гэсэн муйхар хариулт өгсөн юм.

Нийт авто замын ердөө 20 орчим хувь нь борооны ус зайлуулдаг

Урагшгүй албатууд Улаанбаатарыг усанд автуулж

дууслаа

О.Даваасүрэн, ЗГМ сонин

120 мянгат зэрэг байршилд тогтсон 850 тонн ус соруулсан байна. Зөвхөн нэг удаагийн борооны дараа 850 тонн ус соруулна гэдэг бага тоо биш аж. Хэрэв замын ус зайлуулах шугам хангалттай байсан бол улсын мөнгийг энэ мэт зүйлд зарцуулахгүй байх боломжтой.

Татвар төлөгчдийн мөнгийг үр дүнгүй зарцуулдаг жишиг өнөө жил ч үргэлжлэх гэж байна.

Борооны ус зайлуулах шугам сүлжээ хангалтгүй байгаагаас иргэд эдийн засгийн багагүй хохирол амсдаг. Усанд “шумбасан” автомашины эд анги, зэвэрч, хуучран эвдэрч, хэмхэрдэг бөгөөд айл өрх үерт автаж, байшин, хашаа урсах нурах тохиолдол элбэг. Гэхдээ борооны ус, үерийн гамшиг зөвхөн өрхийн амьжиргаанд нөлөөлөөд зогсохгүй улсын

НИЙТ АВТО ЗАМЫН 20 ОРЧИМ ХУВЬ НЬ

БОРООНЫ УС ЗАЙЛУУЛАХ БОЛОМЖТОЙ

Улаанбаатар хотын хэмжээнд 840 гаруй км хатуу хучилттай авто зам бий. Гэхдээ үүний ердөө 187 км нь хурын болон хөрсний ус зайлуулах шугам сүлжээтэй аж. Өнгөрсөн онд ус зайлуулах шугам сүлжээ бүхий авто зам 184 байсан ба жилийн хугацаанд ердөө гуравхан км замд шинээр шугам сүлжээ байршуулсан нь үнэхээр чамлахаар тоо.

Нийт авто замын 20 орчим хувь нь борооны ус урсгаж, зайлуулах боломжтой. 80 гаруй хувь нь шугам сүлжээ, үерийн хамгаалалтгүй учраас бороо орвол усыг нь соруулж зайлуулахаас өөр аргагүй

НАРНЫ ГҮҮР, АЖИЛЧДЫН ГУДАМЖ, 120 МЯНГАТ ЗЭРЭГ БАЙРШИЛД ТОГТСОН 850 ТОНН УСЫГ СОРУУЛСАН БАЙНА. ЗӨВХӨН НЭГ УДААГИЙН БОРООНЫ ДАРАА 850 ТОНН УС СОРУУЛНА ГЭДЭГ БАГА ТОО БИШ ЮМ. ХЭРЭВ ЗАМЫН УС ЗАЙЛУУЛАХ ШУГАМ ХАНГАЛТТАЙ БАЙСАН БОЛ УЛСЫН МӨНГИЙГ ЭНЭ МЭТ ЗҮЙЛД ЗАРЦУУЛАХГҮЙ БАЙХ БОЛОМЖТОЙ.

РЕДАКЦ ЗАР СУРТАЛЧИЛГАА ХАЯГ ДУГААРЫН УДИРДАГЧ

ЦАХИМ ХУВИЛБАР

Ерөнхий эрхлэгч Баатарын Дуламхорлоо

ЗөвлөхШатарбалын Даваадорж

Орлогч эрхлэгчЛхагважавын Сугармаа Утас: 99903584

Улс төр, нийгэм, эрэн сурвалжлах мэдээллийн алба

Эдитор Б.ЭнхжаргалУтас: 99901621

Эдийн засаг, уул уурхайн мэдээллийн албаЭдитор Б.БаяртогтохУтас: 99901532

Цахим контент, бүтээлч үйлдвэрлэлийн албаЭдитор Г.БаярсайханУтас: 99903574

Утас: 99903581

99903578

99907843

Улаанбаатар хот, Сүхбаатар дүүрэг,

I хороо, Энхтайваны өргөн чөлөө,

“Блю Скай тауэр” 407 тоот

Улсын бүртгэлийн дугаар. 1024

Утас: 70103131,

Факс: 70106065

Л.Сугармаа

zgm.mn

ubinfo.mn

ТОДРУУЛГА & ЗАЛРУУЛГА Уншигч та манай сонины мэдээ,

нийтлэл, сурвалжилгатай холбоотой тодруулж, залруулах шаардлагатай санал,

хүсэлт байвал› INFO@ZASAG.CO

Утас: 99903584 хаягаар бидэнтэй холбогдоно уу.

хэмээн Геодези, усны барилга байгууламжийн газрын олон нийттэй харилцах мэргэжилтэн Ц.Тагарваа хэллээ. Тэрбээр “Бороо орсны дараа авто зам дээр борооны ус их хэмжээгээр тогтсон байна гэдэг гомдол их ирдэг. Манайх өнгөрөгч амралтын өдрүүдээр нийт 30 орчим дуудлага, мэдээлэл хүлээж авсан. Бид хэдий борооны ус зайлуулах шугамын засвар шинэчлэлийн ажлыг хийж, гүйцэтгэж байгаа ч дийлэнх зам ус зайлуулах шугам, хоолойгүй учир бүх газрыг тогтоолгүй болгож хүчрэхгүй байна. Ус зайлуулах шугам сүлжээгүй газар тогтоол ус их хэмжээгээр бий болдог соруулахаас өөр аргагүй” гэлээ. Тус байгууллага сүүлийн орсон борооны дараа Нарны гүүр, Ажилчдын гудамж,

Гэрэл зургийг Ж.Гэрэлчулуун

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 05 2020.06.23, МЯГМАР~№109 (1388)ЗГМ: СЭДЭВ

ТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН НЭР: Кофе, цай, сүү, элсэн чихэр нийлүүлэхТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН ДУГААР: МИАТ/202002010/02

МИАТ ТӨХК эрх бүхий тендерт оролцогчдоос Кофе, цай, сүү, элсэн чихэр нийлүүлэх цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.

Тендерийн баримт бичгийг эргэж төлөгдөхгүй нөхцөлтэйгээр иж бүрдэлээр нь 50,000 төгрөг, эсхүл түүнтэй тэнцэх хэмжээний чөлөөтэй хөрвөх валютаар худалдан авч болно. Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс эхлэн 30 хоногийн дотор хүчинтэй байна.

Тендерт оролцогч нь Санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд: Борлуулалтын хэмжээ: Сүүлийн 2 жилийн буюу 2018, 2019 оны нийт борлуулалт тендерт санал болгож буй үнийн дүнгээс багагүй байх,Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: Тендерт санал болгож буй үнийн дүнгийн 50 хувиас багагүй байх,Санхүүгийн тайлан ирүүлэх жилийн тоо: 2 жил /2018, 2019/,Сүүлийн хоёр жилд хэрэгжүүлсэн ижил төстэй ажлын өртөг: Тендерт санал болгож буй үнийн дүнгийн 30 хувиас багагүй байх,

Тендерийн хамт багц 1-т 4,800,000 төгрөгийн, багц 2-т 2,960,000 төгрөгийн, багц 3-т 1,520,000 төгрөгийн, багц 4-т 640,000 төгрөгийн, багц 5-т 492,000 төгрөгийн дүнтэй тендерийн баталгаа тус тус ирүүлнэ.

Цахим тендерт оролцогч цахим баталгаа гаргах эрх бүхий арилжааны банкаар тендерийн нэг баталгаа гаргаж болох бөгөөд багц тус бүрийн баталгааны дүнг тодорхой бичсэн байх шаардлагатай.

Тендерийг 2020 оны 07 дугаар сарын 24-ны өдрийн 10.00 цаг-аас өмнө цахим худалдан авах ажиллагааны систем /www.tender.gov.mn /-д өөрийн аж ахуйн нэгжийн цахим гарын үсэг /PKI/-ээр нэвтрэн орж PDF 5-аас ихгүй файлаар цахим хэлбэрт шилжүүлэн ирүүлэх ба тендерийг 2020 оны 07 дугаар сарын 24-ний өдрийн 10.20 цаг -т нээнэ.

Гадаадын этгээд тендер ирүүлэхийг зөвшөөрнө.Дотоодны давуу эрх тооцно.Сонирхсон этгээд тендерийн мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.

МИАТ ТӨХКХан-Уул дүүрэг, 10-р хороо, Буянт-Ухаа 45, МИАТ ТӨХК-ийн төв байр

Хангамж, үйлчилгээний хэлтэс 103 тоотУтас: 70049860, факс: 70049919

ТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН НЭР: Хийжүүлсэн ундаа, цэвэр ус, жүүс нийлүүлэхТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН ДУГААР: МИАТ/202002009/02

МИАТ ТӨХК эрх бүхий тендерт оролцогчдоос Хийжүүлсэн ундаа, цэвэр ус, жүүс нийлүүлэх 5 багц бүхий цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.

Тендерийн баримт бичгийг эргэж төлөгдөхгүй нөхцөлтэйгээр иж бүрдэлээр нь 50,000 төгрөг, эсхүл түүнтэй тэнцэх хэмжээний чөлөөтэй хөрвөх валютаар худалдан авч болно. Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс эхлэн 30 хоногийн дотор хүчинтэй байна.

Тендерт оролцогч нь Санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд: Борлуулалтын хэмжээ: Сүүлийн 2 жилийн буюу 2018, 2019 оны нийт борлуулалт тендерт санал болгож буй үнийн дүнгээс багагүй байх,Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: Тендерт санал болгож буй үнийн дүнгийн 50 хувиас багагүй байх,Санхүүгийн тайлан ирүүлэх жилийн тоо: 2 /2018, 2019 он/,Ижил төстэй ажлын өртөг: Тендерт санал болгож буй үнийн дүнгийн 30 хувиас багагүй байх,

Тендерийн хамт багц 1-т 6,021,600 төгрөгийн, багц 2-т 6,000,000 төгрөгийн, багц 3-т 1,598,000 төгрөгийн, багц 4-т 7,740,000 төгрөгийн, багц 5-д 946,000 төгрөгийн дүнтэй тендерийн баталгаа тус тус ирүүлнэ.

Цахим тендерт оролцогч цахим баталгаа гаргах эрх бүхий арилжааны банкаар тендерийн нэг баталгаа гаргаж болох бөгөөд багц тус бүрийн баталгааны дүнг тодорхой бичсэн байх шаардлагатай.

Тендерийг 2020 оны 07 дугаар сарын 24-ний өдрийн 10.00 цаг-аас өмнө цахим худалдан авах ажиллагааны систем /www.tender.gov.mn /-д өөрийн аж ахуйн нэгжийн цахим гарын үсэг /PKI/-ээр нэвтрэн орж PDF 5-аас ихгүй файлаар цахим хэлбэрт шилжүүлэн ирүүлэх ба тендерийг 2020 оны 07 дугаар сарын 24-ний өдрийн 10.30 цаг -т нээнэ.

Гадаадын этгээд тендер ирүүлэхийг зөвшөөрнө.Дотоодны давуу эрх тооцох: Тооцно.Сонирхсон этгээд тендерийн мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.

МИАТ ТӨХКХан-Уул дүүрэг, 10-р хороо, Буянт-Ухаа 45, МИАТ ТӨХК-ийн төв байр

Хангамж, үйлчилгээний хэлтэс 103 тоотУтас: 70049860, факс: 70049919

ЦАХИМ ТЕНДЕРИЙН УРИЛГА ЦАХИМ ТЕНДЕРИЙН УРИЛГА2020 оны 06 дугаар сарын 23 2020 оны 06 дугаар сарын 23

эдийн засагт ч хохирол учруулдаг. Тухайлбал, жил бүр борооны тогтоол, үерийн усны улмаас авто зам эвдэрч, хагарч энхэл донхол болдог бөгөөд хуурч, халцарсан замыг засахад төсвөөс багагүй хөрөнгө зарцуулдаг.

Зөвхөн өнгөрсөн оны байдлаар улсын хэмжээнд 18 цэгт замын ноцтой эвдрэл бий болсон бол 2018 онд нийслэлийн зургаан дүүрэгт үерийн улмаас эвдэрсэн гол болон туслах гудамж, зам талбайд 757 гаруй сая төгрөгийн засвар хийсэн болоод оромдоод өнгөрчээ. Улсын мөнгийг үр дүнгүй зарцуулдаг энэ жишиг өнөө жил ч үргэлжилж байна.

Замын ус зайлуулах шугам сүлжээг хариуцаж ажилладаг байгууллага бол Геодези, усны барилга байгууламжийн газар юм. Энэ онд хэчнээн шугам, сүлжээний засвар, шинэчлэлийн ажил хийсэн болон ажлын явц, үр дүнгийн талаар Геодези, усны барилга байгууламжийн газрын олон нийттэй харилцах албаны мэргэжилтэн Ц.Тагарваагаас тодрууллаа.

-Энэ жил хэчнээн газар ус зайлуулах шугам сүлжээний засвар, шинэчлэлийн ажил хийхээр төлөвлөсөн бэ?

-Нийслэлийн замын сангийн хөрөнгөөр 2020 онд гурван байршилд шугам угсралтын ажил хийж, насжилтын хугацаа дууссан зарим хоолойг шинэчилж байна. Тухайлбал, Баянгол дүүргийн нэг, гурав, дөрөвдүгээр хороог хамарсан

ус зайлуулах шугам сүлжээ 100 орчим жилийн өмнө хийгдсэн. Тиймээс одоо ачааллаа дийлэхээ больж, хурын ус хальдаг болсон. Энэ мэт их хэмжээний ус тогтдог газрууд дээр анхаарч ажиллаж байна.

-Ус зайлуулах шугам сүлжээний засвар, цэвэр лэ-гээ үйлчил гээнд өнгөрсөн онд 2.5 тэр бум төгрөг зарцуул сан ч гурван км замд шинээр шугам сүлжээ байр -шуулсан байна. Усны барил-гын өртөг өндөр байдаг уу?

-Усны барилга байгууламжийг газар доор, 4-5 метрийн гүнд төмөр бетон, ган хоолойгоор хийдэг. Тиймээс ихэнх нь төсөв нь бараа материалын зардалд зарцуулагддаг. Өнгөрсөн жил Шар хад, Нэгдүгээр хороолол, “Баянмонгол” хорооллын нүхэн гарц, “Соёолж” төвийн хажууд зэрэг нийт найман байр шилд

шугам сүлжээ байршуулсан. Уг нь анх 11 байршилд шугам сүлжээ хийх төлөвлөгөөтэй байсан ч зарим нь газрын маргаанаас болоод цуцлагдсан.

-Жилд хэч нээн ус зайлуу лах шугам сүл жээ шинээр байгуул-даг вэ. Тогтоол ус татрахгүй бай-гаа нь юутай хол-боотой юм бэ?

Социолизмын үед нийслэлийг олон хүн тэй, ийм олон авто-машинтай болно гэж төсөөлөлгүй хот төлөвлөсөн учир даац нь хэтэрч байна.

Өмнө нь хийгдэж байсан олон ус зайлуулах шугамын ашиглалтын хугацаа нь дуусаж, цэвэрлэх боломжгүй гэмтсэн. Манай байгууллага үйл ажиллагаагаа явуулж эхэлснээс хойш жил бүр 8-11 байршилд ус зайлуулах шугам сүлжээний засвар, шинэчлэлийн ажил хийдэг ч тогтоол усыг бүрэн арилгаж хүчрэхгүй байна. █

ЗГМ: ТОДРУУЛГА

Ихэнх төсөв бараа, материалд зарцуулагддаг тул шинэчилж чаддаггүй

ЯПОНД УС ӨӨРТӨӨ ШИНГЭЭДЭГ ЗАМ БАРЬСАН БАЙХАД УЛААНБААТАРТ УС ЗАЙЛУУЛАХ ХООЛОЙ Ч АЛГА

Дэлхийн өндөр хөгжилтэй орнууд бороог өөртөө шингээдэг технологийн дэвшилтэт зам туршиж байхад манай улс ус зайлуулах хоолойгоо ч шийдэж чадахгүй өнөө хүрсэн нь дэлхийн хөгжлөөс хэдэн бээрийн зайд хоцрогдсоныг гэрчилж байна. Япон улс нарны халаалтаар агшиж сунадаг бүтэцтэй, усыг өөртөө шингээдэг, борооны усанд амархан элэгдэж, эвдэрдэггүй зам ашиглаж эхэлжээ. Түүнчлэн тус улсад борооны усаар тэжээгддэг загасны аквариум ч бий болсон аж. █

Жил бүр 8-11 байршилд ус зайлуулах шугам сүлжээ-ний засвар, шинэч лэлийн ажил хийсэн ч тогтоолыг арилгаж хүчирдэггүй.

06 2020.06.23, МЯГМАР~№109 (1388) НИЙГЭМ

ШИЙДВЭР Архи согтууруулах ундаа худалдан борлуулах, түүгээр үйлчлэхийг энэ сарын 23-25-ны өдөр хориглох шийдвэр гаргалаа. Үүнээс хойш архи согтууруулах ундаагаар үйлчилдэг үйлчилгээний байгууллагуудыг 00:00 цаг хүртэл ажиллуулахаар болов.

ОСОЛ Өнгөрсөн ням гарагт орсон борооны улмаас Төв аймгийн Зуунмод, Сэргэлэн, Говьсүмбэр аймгийн Сүмбэр суманд үер буужээ. Үерийн улмаас хоёр хүн амь насаа алдаж, 4400 орчим мал хорогдож, 381 айл үерт автаж, 19 гэр үерт урсаж, 83 хашаа нурсан байна.

ДУУДЛАГА Өнгөрсөн амралтын өдрүүдэд Тээврийн цагдаагийн албанд 313 зам тээврийн ослын шинжтэй дуудлага мэдээлэл бүртгэгдэж, ослын улмаас 16 хүн гэмтэж, хоёр хүн амиа алджээ. Түүнчлэн явган хүний гарц, уулзварт явган зорчигчид зам тавьж өгөөгүй 365 жолоочид Зөрчлийн тухай хуулиар арга хэмжээ тооцсон аж.

ШҮҮХ Нийслэлийн прокурорын газраас яллах дүгнэлт үйлдсэн Б.Хурц нарын есөн хүнд холбогдох хэргийг хянан шийдвэрлэх шүүх хурлыг өчигдөр товлосон боловч өмгөөлөгчдийн хүсэлтээр ирэх сарын 16-ны өдөр хүртэлх хугацаагаар хойшлууллаа.

ЦАГ АГААР “Өнөөдөр баруун аймгийн зүүн, төвийн аймгийн ихэнх хэсэг, говийн нутгийн зарим газраар бороо орно. Харин энэ сарын 24 буюу сонгуулийн санал хураах өдөр баруун болон төв аймгийн зүүн хэсэг, говийн нутгийн ихэнх газраар бороо орох төлөвтэй байна” хэмээн УЦУОШГ-ын Урьдчилан мэдээллээс хэлтсийн дарга Л.Оюунжаргал мэдээлэл өглөө.

Ко р о н а в и р у с и й н х а л д в а р а а с сэргийлж буй нэрээр цаг үеэ мэдрээгүй буруу шийдвэр

гаргаж, хөл хорио тогтоосон нь авто машин угаалгын газруудын орлогыг 30-70 хувь бууруулжээ. Нийслэлийн хэмжээнд одоогийн байдлаар 110 орчим авто машин угаалгын газар ажиллаж байна.

Дөрвөн жил үйл ажиллагаа явуулж буй “Хурд” авто угаалгын газрын орлого 30-40 хувь буурч, өдөр ирэх тусам хүндэрч буй аж. Тус газрын захирал Ч.Мандахнаран “Хөл хорионоос болж дампуурлаа зарласан зарим салбаруудыг бодвол хүн бүрийн өдөр тутмын хэрэглээ болсон

Өдөрт 500 мянган төгрөг өлхөн олдог байсан бол одоо 200 мянгын ч орлогогүй болжээ

Авто машин угаалгын газрууд хөл хорионд нэрвэгджээ

Г.Санжааханд, ЗГМ сонин угаалга, цэвэрлэгээ хийдэг учир “арай амь тавиагүй” гэж хэлж болно. Одоогийн байдлаар 30-40 хувь буураад байна. Орлогод тодорхой хэмжээгээр нөлөөлж байгаа ч 30 орчим ажилчдынхаа цалинг тасалдуулалгүй, түрээсээ төлөөд болгохыг хичээж л байна. Түрээслэгч байгууллага хөнгөлөлт үзүүлж байгаа нь бага ч гэсэн нэмэр болсон. Манай ажилчдын дийлэнх нь цагийн ажилтан байдаг. Коронавирусээс болоод байгууллагууд ажилчдаа цомхотголд оруулж, цалингаа өгөхгүй байгаа тул ажил хайсан хүмүүс их холбогддог. Өмнөхөө бодвол цагийн ажилчдын тоо

нэмэгдсэн” гэв. Харин “Нано” авто угаалгын

газрын орлого 50 хувь багасжээ. Энэ бизнест хөл тавиад удаагүй

байгаа шинэхэн түрээслэгч Б.Золзаяа “Энд өмнө нь ажиллаж байсан хүмүүсийн ярьснаар к о р о н а в и р у с гарснаас болж ямар ч орлогогүй өдөр олон байсан гэсэн. Үүнээс болоод 10 орчим ажилчны тал нь ажлаасаа гарсан

байлаа. Орлого үнэхээр муу байна. Дээрээс нь түрээсийн хөнгөлөлт үзүүлэхгүй байгаа нь дарамт болдог. Арга ядахдаа өөрийнхөө зээлийг хойшлуулж, түрээсээ төлж байна. Олсон

орлогоороо ажилчдын цалин, урсгал зардлаа төлөөд дуусдаг. Зун болоод ч тэр үү үйлчлүүлэгч улам багассаар байна. Коронавирусээс болж санхүүгийн хувьд хүнд байдалд орсон хүмүүс байрныхаа гадаа, эсвэл зуслан дээрээ машинаа угаадаг болсон” хэмээлээ.

Арван жил тогтвортой үйл ажиллагаа явуулсан VIP авто машин угаалгын газрын орлого 50 хувь буурчээ. Хөл хорионы улмаас үйлчлүүлэгч багассаны зэрэгцээ түрээслэгч байгууллагын ажлын цаг багассан нь орлогод шууд нөлөөлдөг хэмээн зохион байгуулагч нь учирлаж байлаа. Харин нэрээ нууцлахыг хүссэн авто машин угаалгын газрын орлого 60-70 хувь буурсан гэв. Тус газарт ажилчид ч олдохгүй хэцүү буй гэнэ. Цалингаа голсон ажилчид нь илүү их мөнгө олохоор сонгуулийн ажил руу хошуурч, ажлаа орхин явжээ. Өмнө нь өдөрт 500 мянган төгрөг өлхөн олдог байсан бол одоо 200 мянган төгрөгийн орлогогүй хэцүү байна гэв. Тэрбээр “Олсон орлогоороо цалин, цахилгаан зэрэг өдөр тутмын тогтмол зардлаа төлөөд таардаг. Түрээсээ өөрөөсөө гаргаад 2-3 сар болж байна. Сургууль, цэцэрлэг орохгүй байгаатай холбоотойгоор хүүхдүүдээ хүргэх ажилгүй болсон эцэг, эхчүүд машинаа цэвэрлүүлэх нь хүртэл багассан” гэв.

Арай гэж хөл дээрээ тогтсон жижиг, дунд бизнес эрхлэгчдийг УОК-ын сүржин хөл хорио дампууруулж дуусах нь. █

МЭДЭЭ, МЭДЭЭЛЭЛ

Долоон хүнээс коронавирус илэрлээ

Үйлчилгээний газруудыг үе шаттай нээнэ

Өнгөрсөн ням гарагт улсын хэмжээнд 359 хүнд шин-жилгээ хийхэд долоод нь корона вирус илэрч, нийт тохиол дол 213 боллоо. “Нур султан-Улаанбаатар чиглэлийн тусгай үүргийн

онго цоор ирсэн дөрвөн хүний давтан шинжилгээ, мөн Сөүл-Улаанбаатар чиг-лэ лийн онгоцоор ирсэн хоёр хүн болон Алтан була гийн боомтоор ирсэн нэг жолоо-чоос корона вирус илэр-чээ. Мөн долоон хүн эд гэж ХӨСҮТ-өөс сувилалд шилжсэн” болохыг ХӨСҮТ-ийн ерөнхий захирал Д.Нямхүү хэллээ. Зөөвөр лөг дөж ирсэн нийт тохиолд лын 153 нь эдгэж, 60 хүн ХӨСҮТ-д эмч лүүлж байна. Эмчлүүлж буй хүмүү сийн 53 нь хөнгөн, долоон хүний биеийн байдал хүндэвтэр байна. █

“Олсон орлогоороо цалин, цахилгаан зэрэг өдөр тутмын тогтмол зардлаа төлөөд таардаг” гэв.

Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагч С.Амарсайхан номын сан,

музейн үйл ажиллагааг хэвийн горимд шилжснээ дуулгалаа. Тодруулбал, нийслэлийн

хэмжээнд үйл ажиллагаа явуулдаг 11 номын сан, 12 музейн үйл ажиллагааг хэвийн хуваариар ажиллуулах болов. “Цаашид үйл ажиллагаа нь зогсчихоод байгаа үйлчилгээний газруудыг үе шаттай нээх, хэвийн ажиллах боломжоор хангахаар судалж байгаа аж. Судлахгүйгээр нээвэл ямар эрсдэлтэйг хөрш орнуудын нөхцөл байдлаас харж болно. Тиймээс үе шаттай нээнэ” хэмээн С.Амарсайхан ярилаа. Үйл ажиллагааг нь сэргээхдээ ариутгал халдваргүйтгэлийг сахиж ажиллах, иргэдийн халууныг хэмжих, гар ариутгагчаар хангах, иргэд хоорондын зай барих зэрэг журмыг мөрдөх юм байна. █

Гэрэл зургийг С.Батсайхан

Нийслэлийн хэмжээнд үйл ажиллагаа явуулдаг 11 номын сан, 12 музейн үйл ажиллагаа хэвийн хуваариар ажиллана.

НИЙТЛЭЛЧИЙН БУЛАНЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 07 2020.06.23, МЯГМАР~№109 (1388)

УИХ-ын сонгуульд нэр дэвшигчид з у р г а д у г а а р сарын 2-ноос сурталчилгаагаа

эхлүүлж, өчигдөр 00:00 цагт албан ёсоор дуусгалаа. “Ковидтой жилийн сонгууль” хэмээн нэрлээд буй энэ удаагийн сонгуульд нэр дэвшигчид сурталчилгаагаа хорио цээрийн дэглэм дор 22 хоног хийж дуусгав. Гэхдээ хөл хорио нэг л намд үйлчлээгүй нь эрх баригч МАН.

Өнгөрсөн сонгуулийг бодвол тойрог хэд дахин томорсон ч, цар тахлын нөхцөл байдлаас үүдэн нэр дэвшигчид айлын хаалга татсан-гүй, аль болох хүний бөөгнөрөл үүс гэх-гүй байх үүрэг тэй тул ёстой л гудамж талбайд явж байгаад тааралдвал тани-цуулах мате риалаа сонгогчдод өгөх нь зол шахуу байв.

Уг нь сонгуулийн хуулийн дагуу томс-госон мажоритар т о г т о л ц о о т о й болсон. Энэ нь өмнө Сонгинохайрхан дүүрэгт гэхэд зургаан мандат зургаан тойрог болж, тус дүүргийг зургаа

ӨНГӨРСӨН СОНГУУЛИЙГ БОДВОЛ ТОЙРОГ ХЭД ДАХИН ТОМОРСОН Ч, ЦАР ТАХЛЫН НӨХЦӨЛ БАЙДЛААС ҮҮДЭН НЭР ДЭВШИГЧИД АЙЛЫН ХААЛГА ТАТСАНГҮЙ, АЛЬ БОЛОХ ХҮНИЙ БӨӨГНӨРӨЛ ҮҮСГЭХГҮЙ БАЙХ ҮҮРЭГТЭЙ ТУЛ ЁСТОЙ Л ГУДАМЖ ТАЛБАЙД ЯВЖ БАЙГААД ТААРАЛДВАЛ ТАНИЦУУЛАХ МАТЕРИАЛАА СОНГОГЧДОД ӨГӨХ НЬ ЗОЛ ШАХУУ БАЙВ.

Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх сонгуулийн сурталчилгааны 22 хоногийн турш нисдэг тэрэг хөлөглөн, Монгол орны өнцөг булан бүрт шахуу очин, намаасаа нэр дэвшигчийг сурталчилсан.

Б.Сэлэнгэ, ЗГМ сонин

Монгол Ардын Намын дарга У.Хүрэлсүхээс өөр ямар ч намын дарга “Нарантуул” зах дээр очин хөл хөөрцөг болж, хүн амьтан шавуулсангүй

хуваасны нэгтэй тэнцэх хэсгийн хороонд нэг нэр дэвшигч ажиллаж байсан гэсэн үг. Харин энэ удаа тойрог томроод Баянзүрх, СХД-т хоёр тойрог, бусад дүүрэг нэг тойрог болж, тэр хэрээр нэр дэвшигчид хүрч ажиллах шаардлага тулгарсан. Орон нутагт ч мөн өмнө нь Сэлэнгийн есөн сумаас нэр дэвшин сонгогдож байсан хүн өдгөө 16 сум, суурингаар явж сонгогчдын саналыг татах их аянд мордов. Өрсөлдөгчөөсөө давж, өөрийгөө таниулна гэдэг амар зүйл биш. Тэр тусмаа тойрог томорсон энэ үед 22 хоног, дээр нь хөл хорионы хязгаартай үед бүр ч амаргүй байлаа.

Эрх баригчид өөрсдөдөө зориулан хууль баталдаг гэсэн шүүмжлэл нийгэмд бий. Тэр тусмаа сонгуулийн тухай хууль ээлжит цикл ирэх бүрд улс төрийн гол хүч-нүүдийн эрх ашигт нийцсээр ирсэн нь оргүй зүйл биш.

Тэгвэл энэ удаа сонгуулийн үеэр мөрдөх журмыг СЕХ-ноос нэмж

гаргасан. Энэ журмын дагуу нэр дэвшигчдийн иргэдтэй хийх уулзалт ихэвчлэн гадаа

болж, хүн хоорон дын зайг чанд барьсан. Бас Монгол Ардын Намын дарга У.Хүрэлсүхээс өөр ямар ч намын дарга “Нарантуул” зах дээр очиж хөл хөөрцөг болж, хүн амьтан шавуулсангүй. Тус намаас Баянгол дүүрэгт нэр дэвшигч Д.Лүндээжанцан, Х.Ганхуяг, Ж.Ганбаатар нараас өөр хэн ч залуучуудын чуулга нэртэй сонгуулийн шоуг хэдэн мянган хүний суудалтай газарт хийж, хүн зөрөх зайгүй шахам бөөгнөрөл үүсгэсэнгүй. Баянзүрхэд бас л тус намын таваас өөр “Бөхийн өргөө” дүүрэн хүн цуглуулсан нэгдсэн уулзалт хийсэн нэр дэвшигч байсангүй. Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх сонгуулийн сурталчилгааны 22 хоногийн турш нисдэг тэрэг хөлөглөн, Монгол орны өнцөг булан бүрд шахам очиж, намаасаа нэр дэвшигчийг сурталчилсан. Түүний очсон газар, оролцсон уулзалт бүр дээр аль болох олон иргэн цуглуулах үүрэг хүлээсэн намын хороод ч, хорио цээрийн дүрэм журмыг умартаж байлаа. Хаана бол хаана зохион байгуулалттай цуглуулсан заал, стадион дүүрэн хүн. Тэдэн дунд масктай нь бий ч, маскгүй нь ч бас олон.

Тус намаас бүрдсэн үнэмлэхүй олонхтой парламентын бүрэн эрхийн хугацаа дуусаж буй.

тавихыг зөвшөөрсөн юм хойно яая гэхэв. Тайлан нэртэй тараах материалыг гишүүд, сайдууд гаргаж болно, бусад нь сонгуулийн жил эхэлсэн тул ямар ч үйл ажиллагаа явуулах боломжгүй хэмээн хавчсан. Мөн энэ жил хорио цээрийн дэглэмтэй, хөл хорио олонтой байгаа тул нийтийг хамарсан хурал цуглаан, уулзалтууд хийх боломжгүй болсон. Тиймээс өөрийнхөө талаар хангалттай чихсэн тараах материалыг тойргийнхоо айл бүрийн хаалгаар оруулж чадсан хууччуулын хувьд хуулиар эдэлсэн давуу эрх байлаа.

Нэг зүйлийг нэмж хэлэхэд, өндөр жүүлсэн бэлэн байдлын дэг журмыг манайхан нийтээ-рээ хүндэтгэн дагасан нь монголчууд дэг журам, тэгш үйлчлэх шударга хууль ёсыг хүсэн хүлээж байсны л илрэл. Түүнээс биш зарим нэг хүний мөрөөдөн төсөөлж байгаа шиг, хатуу дэглэм тогтоочихоод өөрс дөдөө давуу байдал олгож, өрөөлийг бооно гэж тооц сон бол түүнийг харсан ард түмэн жүжигчилсэн дэг-лэмийн торонд дасах нь юу л бол. Ямар ч байсан коронатай жилийн сонгуулийн суртал-чилгаагаа МАН-ын 76-гаас бусад нэр дэвшигчид хорио цээрийн дэглэм дор хийгээд дууслаа. Бас нэгэн түүх юм даа. █

МАН-ын 76-гаас бусдад хорио цээрийн дэглэм үйлчилсэн сурталчилгааны хугацаа дууслаа

Сонгуулийн жилийн шууд бус давуу сурталчилгааг зөвхөн тус намын 65 эдэлснээс гуравны хоёроос илүү нь 2020 оны сонгуульд дахин нэр дэвшиж байна. Учир юу гэвэл, дөрөвдүгээр сарын сүүл, тавдугаар сарын эхэн хүртэл УИХ-ын гишүүд дөрвөн жилийн тайлан нэртэй цэвэр сурталчилгааны сэтгүүл, зарим нь бүр ном тараасныг монголчууд мэднэ. Хуулиар тэдэнд тайлан

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ08 2020.06.23, МЯГМАР~№109 (1388)

ЭДИЙН ЗАСАГ

ЗГМ: ТОВЧХОН АРИЛЖАА

27 Компани. Монголын хөрөнгийн бирж даваа гарагийн үнэт цаасны арилжаагаар 27 компанийн 334,887 ширхэг хувьцаа арилжлаа. Энэ өдөр гурван компанийн хувьцааны ханш өсөж, 16 компанийнх буурав.

ИНДЕКС

1.23 Хувь. ТОП 20 индекс 1.23 хувиар буурч, зах зээлийн үнэлгээ 2.45 их наяд төгрөг боллоо.

ТӨСӨВМонгол Улсын нэгдсэн төсвийн тэнцвэржүүлсэн орлогын төлөвлөгөө тавдугаар сарын байдлаар 81.1 хувьтай биелж, өмнөх оны мөн үетэй харьцуулахад 15.4 хувиар буурсан байна.

СУДАЛГАА

5.2 Хувь. “Дэлхийн эдийн засгийн төлөв” тайланд дурдсанаар дэлхийн эдийн засаг энэ онд 5.2 хувиар агшихаар байна.

ТӨЛӨВХөгжсөн орнуудын эдийн засаг дэлхийн хоёрдугаар дайнаас хойших хамгийн гүнзгий уналттай нүүр тулах хүлээлттэй байгаа бол хөгжиж буй орнуудын эдийн засаг сүүлийн 60 жилийн хугацаанд анх удаагаа хумигдахаар байна. Тодруулбал, хөгжиж буй орнуудын 70-100 орчим сая хүн нэн ядууралд өртөж, дэлхийн нэг хүнд ногдох орлогын хэмжээ 3.6 хувиар буурна гэж Дэлхийн банк тооцоолжээ.

ЕВРО

8.7 Хувь. Европын төв банкны шинэчилсэн төсөөллөөр Евро бүсийн эдийн засаг энэ онд 8.7 хувиар агших бол ирэх онд 5.2 хувиар өсөхөөр байна.

ХӨРШ

3.3 Хувь. БНХАУ-ын экспорт тавдугаар сард өмнөх оны мөн үеэс 3.3 хувиар буюу хүлээлтээс багаар буурсан бол импорт 16.7 хувиар агшжээ.

9 11

11

Нүүрсний мөрөөдөл замхарлаа

Төв банкууд бодлогын хүүгээ бууруулсаар байна

Германы бахархал байсан компани гутамшиг боллоо

Вирусийн хоёр дахь давалгаа цахим үйлчилгээний компаниудын хувьцааг өсгөлөө

10

Хэрэв та ирэх сарын тэтгэвэр, тэт гэм -жээ ингэж зар цуул-на хэмээн дотроо төсөөлж суу гаа бол

энэ бодлоо эртхэн мартаарай. Учир нь төрийн албан хаагчдыг цалинжуулах, хүүхдийн мөнгө, хөгшдийн тэтгэ вэрт өгөх мөнгө төрд байхгүй. Бүгдийг нь улстөрчид өнгөрсөн саруудад цөлмөж, сонгуулийн сурталчилгаандаа цацчихсан.

Настнуудын тэтгэвэр, нялх биетэй ээжүүдийн тэтгэмжийн эх булаг болдог улсын төсөв шинэ зууны Монголын түүхэнд байгаагүйгээр тоногдож, төрийн сан улайсныг Үндэсний статис-тикийн хороо хэдхэн хоногийн өмнө мэдээлэв. Сүүлийн 20 жилд Монголын ард түмэн тэвчээр шавхаж, барьц алдуулсан хэд хэдэн хямралтай нүүр тулж байсан ч улсын сан хөмрөг ингэж дорой тож, түмний мөнгө тэгтлээ ёолж байсангүй.

Улсын төсвийн орлого одоо гоор нэг их наяд төгрөгөөр тасраад байна. Эрх баригчид улсын төсвийг урьд өмнө байгаагүйгээр тэлж, 2020 онд 12 их наяд төгрөгийн орлого төвлөрүүлэх мөрөөдлийн төсөөлөл боловсруулсан. Энэ тооцоогоор 2020 оны тавдугаар сарын байдлаар улсын төсөвт тав орчим их наяд төгрөгийн орлого төвлөрч байж, Монгол гэдэг айл амьжиргаагаа залгуулах тооцоотой. Гэтэл статистикийн байгууллагын мэдээллээр энэ оны эхний таван сард улсын төсөв 3.6 их наяд төгрөг буюу 70 хувиар биелж, нэг их наяд төгрөгийн орлого сох дутаад байна.

Он гарснаас хойш Засгийн газар Монгол Улсад орлого авчирдаг гол сувгийг хааж, улсын төсвийг тэжээдэг хувийн хэвшлийн үүдийг цоожилж, үйл ажиллагааг нь дөнгөлсөн. Бизнес эрхлэгчдийг хууль дүрмээр сүрдүүлэн дарамталж, сүүлийн хэдэн сар хэрхэн шар махтай нь хатааж буйг энд нурших нь илүүц биз. Хариуд нь хөгшдийн тэтгэвэр, хүүхдийн мөнгийг халааснаасаа гаргадаг хувийн хэвшил сөхөрч, төсвийн орлогын 10 төгрөг тутмын есийг бүрдүүлдэг татварын орлого хагас их наяд төгрөгөөр танагджээ.

Төрийн сан хоосорсныг эрх баригчид биднээс тас нууж,

бүх юм болж байгаа мэтээр харагдуулах гэж хичээж байгаа ч үнэндээ төсвийг улайлгасан Засгийн газар ухаан жолоогүй энд тэндээс зээл авч, Монгол Улсыг өрийн занганд улам хүлсээр байна. Өнгөрсөн долоо хоногт Сангийн яам Азийн хөгжлийн банкнаас яаравчлан 26.4 сая ам.доллар зээлэхээр боллоо. Төсвийн алдагдлыг санхүүжүүлэхийн тулд уг зээлийг авч буйгаа албан ёсны цахим хуудсандаа мэдэгджээ. Үүнээс өмнө ОУВС-гаас мөн л шуурхай санхүүжилт нэрийн дор 99 сая ам.доллар зээлсэн юм.

Орлого нь бараг их наяд төгрөгөөр тасраад байхад зарлагыг нь сүүлийн таван сард 30 хувиар өсгөсөн эрх баригчдын энэ ухаангүй үйлдэл улсын төсвийг доройтуулж, Мон голын төр засаг өдгөө албан хаагчдынхаа цалинг, ах мадуудынхаа тэтгэврийг өгч чадахгүйд хүрээд байна. Статистикийн байгууллагын мэдээллээр төсвийн зардал таван их наяд төгрөгт хүрчээ. Ялангуяа, сонгуулийн жилд улстөрчдийн гараа угаадаг хөрөнгө оруулалтын зардал бараг 60 хувиар өссөн.

Хатуухан хэлэхэд, Монгол гэдэг айл ямар ч төсөвгүй хэдэн сарыг үдэж байгаа. Энэ оны тавдугаар сарын байдлаар буюу 2020 он талдаа ч ороогүй байхад төсвийн алдагдал хоёр их наяд төг рөгт дөхлөө. УИХ өнгөрсөн намар Зас гийн газарт төсвийн алдагдлыг хоёр их наяд төгрөгт барих даалгавар өгч, 2020 оны төрийн бодлогыг баталсан. Гэтэл төсвийн цоорхой баталсан дүнгээс давах нь нэгэнт ойлгомжтой болов.

Эрх баригчид тодотгол хийхгүй хэмээн гүрийж, гүлдийсээр байгаад Монгол Улсыг төсөв

ч үгүй, төрийн бодлого ч үгүй орон болгож хувиргалаа. УИХ-ын сонгуульд зориулсан төсвөө хөндүүлэхгүй хэмээн эрх баригчид улаан цээжээрээ хамгаалсаар та, биднийг талхны мөнгөгүй, цайны сүүгүй болгож буй нь энэ.

2020 оны төсвийг Монголын эдийн засгийг сүйрүүлэх баримт бичиг болсныг өнгөрсөн нам-рын турш манай толгой эдийн засагчид шүүмжилсэн. Гэвч эрх баригчид үүнийг үл тоож, тууз хайчилж, шав тавих зорилготой төсөл өргөн барьж, төсвийн

хөрөнгө оруулалт нэрийн дор бараг дөрвөн их наяд төгрөг цацах эрхтэй болсон.

Татвар төлөгчдийн төлсөн ийм их хэм-жээний мөнгөөр тэд сонгуулийн шоу хийж, төсвийн хөрөн-

гөөр дураараа дургилаа. 3.2 тэрбум төгрөгийн зөөврийн усан оргилуур, ямаанд өгсөн 30 тэрбум төгрөгийн урамшуулал гээд дурдаад байвал дуусашгүй олон мулгуу шийдвэрийг нэрлэж болно. Тэд төсвийн хөрөнгөөр сонгуулийн сурталчилгаагаа шалба усалж, төрийн албан хаагчид болон нийг мийн халамжаар амь зуудаг хөгшид, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийг хоосон хонуулах нь. █

ТӨСВИЙГ ЦӨЛМӨСНӨӨС ЦАЛИН, ТЭТГЭВЭР ТАВИХ БОЛОМЖГҮЙ БОЛСОН

Төрийн албан хаагчдыг цалинжуулах, хүүхдийн мөнгө, хөгшдийн тэтгэвэрт өгөх мөнгө төрд үлдсэнгүй

Эрх баригчид тодотгол хийхгүй хэмээн гүрийсээр Монгол Улсыг төсөв ч үгүй, төрийн бодлого ч үгүй орон болгож хувиргалаа. Г.Байгал, ЗГМ сонин

2019 I-V

тэрбум тэрбум146.1

-935.3

79.1

2020 I-V

-1578.8

Эх сурвалж: Монголбанк

Улсын нэгдсэн төсвийн тэнцвэржүүлсэн нийт тэнцэл

Төсвийн тэнцвэржүүлсэн нийт тэнцэл (сүүлийн 5 жилийн 5 дугаар сард, тэрбум төгрөг)

Хамгийн их алдагдалтай

2020/V

Хамгийн их ашигтай

2018/V

₮

Статистикийн байгууллагын мэдээллээр төсвийн зардал таван их наяд төгрөгт хүрчээ.

Гэрэл зургийг С.Батсайхан

09ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 2020.06.23, МЯГМАР~№109 (1388)ЭДИЙН ЗАСАГ

Энэтхэг улс 60.6 тэр-бум тонн нүүрсний тогтоогдсон нөө-цөөр дэлхийд тав-дугаарт ордог. Гэсэн

ч 1.3 тэрбум хүнийг эрчим хүчээр хангахын тулд одоо ажиллаж буй төрийн өмчит компанийнх нь хүчин чадал хүрэлцэхгүй байна. Тиймээс энэ салбарт олон арван жилийн турш ноёрхсон төрийн монополыг зогсоож, хувийн хэвшилд нээлттэй болгосон. Тус улс эхний ээлжинд 41 уур хайн төслийн дуудлага худал дааг амжилттай зохион байгуулсан талаар Нүүрсний яам нь мэдээлсэн. Дуудлага худал-даагаар төсөл авсан олборлох компаниуд эхний таван жилд 4.3 тэрбум ам.долларын хөрөнгө оруулалт хийнэ гэж тооцоолжээ. Мөн хувийн компаниуд олборлож эхэлснээр Энэтхэгийн нүүрсний гар цыг жилд 225 сая тонноор нэмэг дүүлэх аж.

2014 онд Энэтхэг улс 12.6 сая тонн нүүрс импортолж байв. Энэ нь 2013 оны импортолсон нүүрснээс 27 хувиар багассан үзүүлэлт байв. Тиймээс төрийн өмчит Coal India компани олбор-лол тын хэмжээгээ тасралтгүй нэмэгдүүлсээр 2020 он дуусахад нэг тэрбум тонн нүүрс олборлох зорилго тавиад байлаа. Тус

ярьж байв. Оны өмнө тус улс коксжих нүүрсний импортоо өсгөж, шинэ олборлогчдоос авахаар төлөвлөсөн улсуудын нэг нь Монгол Улс гэж байв. Гэвч дэлхий даяар тархсан COVID-19 цар тахлын үед хил хорионоос үүдэн шинээр гарц нээх нь бүү хэл, өмнөх харилцаагаа хадгалахад хүнд болсон. Тиймээс дотоод нөөц бололцоогоо өсгөхийн тулд ийнхүү хувийн хэвшлүүддээ нүүрсний салбараа нээж өгчээ. Ингэснээр тус улс импортын хэмжээгээ бууруулж, дотоодын компаниудын үйлдвэрлэлээр хүчээ нэмэх нь.

Цар тахлаас өмнө ирэх арван жилд коксжих нүүрсний импор-тоор Энэтхэг Хятадыг гүйцэж, 2023 он гэхэд 58 сая тонныг гаднаас авах тооцоог BP Global хийж байв. Гэвч энэ тооцоог цар тахал биелшгүй болгож орхилоо.

Монгол Улс жилд 42 сая тонн нүүрс экпортолно гэж тө лөв лөсөн. Харамсалтай нь, COVID-19 дэгдээгүй 2019 онд энэ төлөвлөгөө биеллээ олоо-гүй бөгөөд энэ жилийн хувьд бүр горьдолтгүй. Хятадын импор тын хязгаарлалтад удаа дараа бүтэлгүйтсэн Монголын нүүрсний төлөвлөгөө Энэтхэг рүү чиглэсэн том амбицтай байсан ч ийнхүү цар тахалд дарлуулан замхарлаа.

компанийн олборлолт 2015 онд 500 сая тоннд дөхөж, гаднаас авах нүүрсний

хэмжээгээ эрс бууруулсан. Хэдий тийм ч Энэтхэг өсөн нэмэгдэх хэ рэглээгээ дотоод

хүчин чад лаараа бүрэн хангаж чадахгүй тул импортлогчдын тоог нэмэгдүүлэх тухай

Э.Батцэцэг, ЗГМ сонин

НҮҮРСНИЙ МӨРӨӨДӨЛ ЗАМХАРЛАА

Гэрэл зургийг Ж.Гэрэлчулуун

10 2020.06.23, МЯГМАР~№109 (1388) ЭДИЙН ЗАСАГ

Цар тахлын нөлөө-гөөр дэлхийн ул-суудын эдийн засаг сөхөрч, багагүй хохирол

амссаар байна. Үүний эсрэг эдийн засгаа дэмжих хөтөлбөрийг улс бүр авч хэрэгжүүлж байгаа ч төдийлэн өсөлт үзүүлэхгүй хэвээр.

Өчигдөр ОХУ-ын төв банк бодлогын хүүгээ нэг нэгж хувиар огцом бууруулж, 4.5 хувь болгох шийдвэр гаргалаа. Тус улс 2014 онд инфляцыг бууруулах хөтөлбөр гаргаснаас хойш хүүгээ ингэж огцом бууруулж байгаагүй. Цар тахлын улмаас эдийн засаг унаж, инфляцыг ирэх оны зорилго болох дөрвөн хувьд барих боломжгүй гэж мэдэгдсэн. Цар тахал дэгдэж, газрын тосны үнэ унасан нь эрчим хүчний экспортоор дэлхийд тэргүүлэгч хойд хөршийн эдийн

Г.Ану, Б.Дашням, Шинжээч

засагт давхар цохиолт болж байна. Үүнээс үүдэн эдийн засаг нь энэ онд зургаан хувь хүртэл агших төлөвтэй байна.

Харин Японы төв банк 2023 оныг дуустал сөрөг хүү баримтална гэж мэдэгдээд буй. Гэтэл энэ үед хөрөнгө оруулагчид иений эзэмшлээ өсгөх, эсвэл хэвээр хадгалах сонирхолгүй байна.

Японы хөрөнгө оруулагчид урт хугацааны ам.долларын своп хэлцэл хийж байгаа нь тус улсын зах зээл удаан хугацаанд өгөөж өгөхгүй нь гэсэн таамгийг

Төв банкууд бодлогын хүүгээ бууруулсаар байна

ЯПОНЫ ТӨВ БАНК 2023 ОН ДУУСТАЛ СӨРӨГ ХҮҮ БАРИМТАЛНА ГЭЖ МЭДЭГДЛЭЭ.

Мөнгөний бодлогын хороо энэ сарын 26-нд буюу баасан гарагт ээлжит хурлаа хийхээр товлолоо. Энэхүү хурлаар бодлогын хүүг өөрчлөх эсэхийг шийдэх юм. Он гарснаас хойш тус хороо хоёр хуралдсан. Тухай бүрд бодлогын хүүг тус бүр нэг, нэг нэгж хувиар бууруулж, одоогийн есөн хувийн түвшинд авчирсан. Мөнгөний бодлогыг тодорхойлох дээрх хороо жилд дөрвөн удаа хуралдах хуваарьтай. Энэ удаагийнх гурав дахь нь болох юм. Бод-логыг хүүг өөрчлөх шийдвэр

инфляц болон төгрөгтэй харьцах ам.долларын ханшаас ихээ хэн хамаардаг. Улсын хэм жээнд өргөн хэрэглээний бараа, бүтээгдэхүүний үнийн индекс буюу инфляц 3.3 хувь байна. Харин төгрөгтэй харьцах ам.дол ларын ханш чангарсан хэвээр буй.

Тухайлбал, даваа гара гийн байдлаар ам.доллар 2819 төгрөгтэй тэнцлээ. Эдийн засаг энэ оны эхний улиралд 10.7 ху-виар агшсан төдийгүй төс вийн алдагдал гүнзгийрсээр. Ийм үед Мөнгөний бодлогын хо роо ямар шийдвэр гаргах нь ихээ -хэн анхаарал татаж байна.

Дөрөвдүгээр сард түүхэн дээ анх удаа хасах утга авснаасаа хойш газрын тосны үнэ аажмаар сэргэж байна. Баасан гарагт АНУ-ын WTI төрлийн газрын тосны фьючерсийн үнэ 2.3 хувиар өсөж, баррель нь 39.75 ам.долларт хаагджээ. Энэ нь гурав дугаар с а р ы н 6 - н а а с х о й ш и х х а м г и й н ө н д ө р т ү в ш и н д тооцог дож байгаа юм. Харин брент төрлийн газрын тосны үнэ 1.6 хувиар өсөж, баррель нь 42.19 ам.доллар боллоо. Газрын тос арилжигч Vitol, Trafigura групп, цаашлаад экспортлогч Саудын Араб ч

мөн ойрын өдрүүдэд эрэлт эрчимтэй сэргэж байгааг мэдээлж байв. "Түүхий болон боловсруулсан газрын тосны агуулах дахь нөөц буурч, OPEC хэлэлцээрээ биелүүлж байгаа нь үнэ өсөхөд нөлөөлсөн" гэж GF International

компанийн захирал онцолжээ. Нөгөөтэйгүүр, БНХАУ-д цар тахлын хоёр дахь давлагаа дэгдэж болзошгүй байгаа нь газрын тосны урт хугацааны төлөвт эрсдэл үүсгээд байна.

Мөнгөний бодлогын хороо баасан гарагт хуралдана

Нөөц буурч, гарц танасан нь үнийн өсөлтөд нөлөөллөө

ОХУ-ын төв банк бодлогын хүүгээ 2014 оноос хойш анх удаа нэг нэгж хувиар огцом буурууллаа

нэмэгдүүлж байна. 30 жилийн хугацаатай иен, ам.долларын свопын суурь тавдугаар сарын сүүлээр бүх цаг үеийн хамгийн бага сөрөг түвшинд хүрсэн. Тус улсын Холбооны нөөцийн банк мөнгөний нийлүүлэлтээ огцом нэмсэн ч Японы хөрөнгө оруулагчид өндөр хүүтэй урт хугацааны своп хэлцэл байгуулсаар байна.

Хөрөнгө оруулагчид корона-вирусийн улмаас үүссэн санхүү-гийн зах зээл дэх эрсдлийг даван гарахыг эрэлхийлж буй энэ үед Японы хөрөнгө оруулагчид илүү эрсдэлтэй актив сонирхож байгаа нь хачирхалтай. Гэхдээ хөрөнгө оруулагчид иений эзэмшлээ өсгөх, эсвэл хэвээр хадгалах сонирхолгүй байна.

Гэсэн ч ам.доллар иений хослол энэ он гарснаас хойш 1.47 хувиар буурч, иен чангарсан. Өнгөрсөн баасан гарагт иен ам.долларын эсрэг 0.04 хувиар чангарч, нэг ам.доллар 107.01 иентэй дүйж байна.

МӨНГӨНИЙ БОДЛОГО МОНГОЛБАНК

ГАЗРЫН ТОС

Тендер шалгаруулалтын нэр: Цэвэр усны тоолуур хэрэгслийн хамт нийлүүлэгчийг сонгон шалгаруулах /багцтай/.Тендер шалгаруулалтын дугаар/гэрээний дугаар:

УСУГ-ХА-2020-98Ус сувгийн удирдах газар эрх бүхий тендерт

оролцогчдоос цэвэр усны тоолуур хэрэгслийн нийлүүлэгчийг сонгон шалгаруулах тухай цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.Тухайн тендерт эргэж төлөгдөхгүй нөхцөлтэйгээр

50,000 /тавин мянган/ төгрөгний цахим тендерийн хураамж төлж оролцоно. Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс эхлэн 30 хоногийн дотор хүчинтэй байна.Тендерт оролцогч нь Санхүүгийн болон туршлагын

дараах шаардлагыг хангасан байна.Үүнд:

>Сүүлийн 2 жил буюу 2018, 2019 онуудын Аудитаар баталгаажуулсан санхүүгийн тайлан ирүүлнэ.>Сүүлийн 2 жилд буюу 2018, 2019 он тус бүрт

ижил төстэй гэрээ хийсэн тухай мэдээлэл ирүүлнэ.>Ижил төстэй ажлын өртөг нь сүүлийн 2 жилд

буюу 2018, 2019 оны аль нэг жилд тухайн багцын төсөвт өртгийн 100 хувиас дээш байх.>Борлуулалтын орлого нь сүүлийн 2 жил /2018,

2019/ он тус бүр тухайн багцын төсөвт өртгийн

100 хувиас дээш байх. >Нэг оролцогч тухайн тендерийн 2 багцад

санал ирүүлж болно. Хэрэв 3 дахь багцад санал ирүүлсэн тохиолдолд түүнийг үнэлэхгүй болохыг анхаарна уу. >Тендерийн хамт

Багц-1 1.100,000 /нэг сая нэг зуун мянган/ төгрөг, Багц-2 700,000 /долоон зуун мянган/ төгрөгний

тендерийн баталгаа тус тус ирүүлнэ.>Хүчинтэй байх хугацаа: 2020 оны 9 дүгээр

сарын 19-ны өдрийг дуустал.

Тендерийг 2020 оны 7 дугаар сарын 23-ны өдрийн 10 цаг 00 минутаас өмнө цахим системээр тендерийн материалаа ирүүлэх ба нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2020 оны 7 дугаар сарын 23-ны өдрийн 10 цаг 30 минут-аас нээнэ.Сонирхсон этгээд тендерийн баримт бичиг болон

бусад мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.Дотоодын давуу эрх тооцохгүй. Гадаадын этгээд оролцох эрхгүй.

Хаяг: Улаанбаатар хот, Баянзүрх дүүрэг, Ус Сувгийн Удирдах газар, Токиогийн гудамж-5, өөрийн байр, С.Чинбаатар Утас: 70157018-121

Огноо: 2020 оны 6 дугаар сарын 23-ны өдөр. Төрийн худалдан авах ажиллагааны газар нь сонгогдсон эрх бүхий тендерт оролцогчдоос

XIII.2.1.22 “Цагаан гатлын модон гүүр /Баян-Өлгий, Баяннуур сум/” төсөл, арга хэмжээг гүйцэтгэх тухай үнийн санал ирүүлэхийг урьж байна.

Үнийн санал ирүүлэх ажлын зураг, техникийн тодорхойлолт болон холбогдох бусад материалыг хавсаргасан болно.

Үнийн саналыг 2020 оны 7 дугаар сарын 02-ны өдрийн 09.30 цагаас цахим системээр www.tender.gov.mn хаягаар илгээх ба нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2020 оны 7 дугаар сарын 02-ны өдрийн 10.00 цагт нээнэ.

Дотоодын давуу эрх тооцно.Сонирхсон этгээд тендерийн баримт бичиг болон бусад мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.

Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг, ТӨРИЙН ХУДАЛДАН АВАХ АЖИЛЛАГААНЫ ГАЗАР, Улаанбаатар хот, Баянзүрх дүүрэг, 1 дүгээр хороо,

Энхтайваны өргөн чөлөө-16А, Засгийн газрын IX байр,Утас: 260115, 260056

Цахим хаяг: www.tender.gov.mn

Б.Мөнх-Эрдэнэ, ЗГМ сонин

Б.Төгсбилиг, Шинжээч

ҮНИЙН САНАЛ АВАХ УРИЛГАТЕНДЕРИЙН УРИЛГА-2 Огноо: 2020.06.23

ГЕРМАНЫ БАХАРХАЛ БАЙСАН КОМПАНИ ГУТАМШИГ БОЛЛОО

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 11 2020.06.23, МЯГМАР~№109 (1388)ЭДИЙН ЗАСАГ

Австраличууд хэдэн сар хөл хорионд байсны дараа агаар салхинд гарахыг хүсэж байгаа нь олон улсын хил хаалттай хэвээр үед дотоодын аялал жуулчлалыг өргөжүүлнэ гэж RBC Capital Markets фирмийн шинжээчид таамаглав. Тим Пайпер тэргүүтэй шинжээчдийн бичсэн төлөвт “Гадаадад амрахад зарцуулахаар төлөв лөсөн их хэмжээний дол ларыг ойрын хэдэн сард дотоодын аялалд зориулах байх. Судалгаанд хамрагдсан компаниуд энэ эрэлтээс хувь хүртэх боломжтой” гэжээ. Хилийн хорио болон нийгмийн зай барих шаардлагын улмаас Австралийн аяллын компа-ниуд алдагдал хүлээсэн.

Тухайлбал, Flight Centre Travel, Webjet компаниуд эрүүл мэндийн хямралыг давахын тулд хувьцаа эзэмшигчдээсээ нэмэлт капитал хүссэн бол Helloworth Travel ажиллах хүчээ цомхотгожээ. Хөл хорио суларч, дотоодын аялал жуулчлал руу шилжсэнээр эдгээр компани орлогоо дээшлүүлэх боломжтойг RBC онцлов. Австралийн олон улсын жуулчлал 2021 он хүртэл өргөн хэмжээнд сэргэхгүй нь тодорхой бөгөөд хамгийн том Qantas Airways компани 10 дугаар сар хүртэл олон улсын ихэнх нислэгээ цуцлахаа

зарлажээ. Австраличууд гадаад ба

дотоодын аяллын нэг хоногт ойролцоо хэмжээний зардал гаргадаг авч гадаад аялал илүү удаан үргэлжилж, нислэгээс эхлээд илүү өртөгтэй. 2019 оны байдлаар дундаж гадаад аялал 29 хоног үргэлжилж, 5817 ам.долларын үнэтэй байв.

Харин гэртээ ойр дотоо-дын аялал дунджаар 3.5 хоног үргэлжилж, 660 орчим ам.доллар зарцуулдаг гэж Австралийн Тур опера-торуудын зөвлөлийн судал-гаанд дурджээ. Кенгуру арал, Фрейзер арал гэх мэт газрууд дотоодын аялалд сайн бэлтгэгдсэн боловч зарим муж вирусийн улмаас хязгаарласан хөдөлгөөний хоригоо сулруулаагүй байгаа юм. █

Азийн зарим хотод коро-навирусийн хоёр дахь давалгаа дэгдсэн явдал “гэртээ байцгаая” урианд багтах хувьцаануудыг дахин дээш өргөжээ. Видео тоглоом, интернэт, эрүүл мэндийн үйлчилгээний компаниудын

хувьцаа энэ сард 10 хувь өссөн нь, MSCI Ази, Номхон далайн индексийн дундаж дөрвөн хувийн өсөлтөөс нэлээд давсан үзүүлэлт болов. Нэгдүгээр сараас хойш Азийн зах зээлд энэ бүлэгт багтах хувьцааны өсөлт ердийн индексийн

дунджаас 30 хувиар дээшилжээ. Хөрөнгө оруулагчид вирусийн дахин дэгдэлтийн боломжийг тооцон хувьцаа худалдан авч байгаа тул Ази болон АНУ-д ялгаагүй ийм төрлийн хувьцаа өсөх хандлагатай байгаа. Энэ сарын 11-нээс Бээжинд шинэ тархалтын голомт илэр сэн бол Энэтхэгийн хөдөө тосгодод коронавирусийн дэгдэлт өргөжиж байгаа турхай мэдээлжээ.

Хил хаасан үед дотоодын аялал жуулчлалын компаниуд хожив

Вирусийн хоёр дахь давалгаа цахим үйлчилгээний компаниудын хувьцааг өсгөлөө

W irecard AG к о м п а н и төл бөрийн е р т ө н ц ө д ш и н э ч л э л

хийхээр ам лаж байсан боловч 1.9 тэрбум евро буюу тэнцлийнхээ дөрөвний нэгийг алдсаны дараа хувьцаа нь огцом доошилж, захирал нь огцорлоо. Улмаар уг мөнгөн дүн тэнцэлд нь ердөө байгаагүй гэж мэдэгдээд 2019 ба 2020 оны нэгдүгээр улирлын санхүүгийн тайлангаа үгүйсгэлээ. Гол хөрөнгө оруулагчид тайлан тоо цооны алдааны талаар эрт-нээс сануулж байсан боловч Германы засаг захиргаа хам-гаалсаар ирсэн тул байдлыг бүр дордуулжээ.

Шутгартын их суруулийн санхүүгийн профессор Ханс-питер Бургхоф “Бид америк-чууд шиг дэвэргэх дургүй хүмүүс. Гэхдээ Wirecard-ыг Германаас томоохон техно-логийн компани төрөх нь гэж үзэн найдаж байсан. Гэтэл одоогийн байдал нь аймшигтай боллоо. Германы хувьд гутамшиг. Банк, аудит, хяналтынхан зохих шаардлага тавьсан” хэмээв. Инженерийн

уран чадварын талаас SAP SE-г эс тооцвол Германаас Facebook мэтийн технологийн аварга корпорац гараагүй. Мюнхенд төвтэй Wirecard хэд хэдэн худал дан авалт хийсний дараа уг байдлыг өөрчлөх нь гэсэн итгэл төрүүлсэн юм.

2018 онд эд нийх Германы DAX индекст 148 жилийн түүхтэй Commerzbank-и й г а р д а а орхисон байна. Тус компани төлбөр, мөрийтэй тоглоом, порно ү й л ч и л г э э н д төвлөрч, Францын O r a n g e S A , Шведийн IKEA зэрэг томоохон үйлчлүүлэгчидтэй болсон аж. Гэвч Financial Times-аас эхэлсэн санхүүгийн тайлангийн алдааны тухай мэдээ, хэвлэл мэдээллээр тархсан тул хөрөнгө оруулагч болон хяналтынхан санхүүгийн тай лан гаа ил болгохыг шаардаж эхлэв. Хувьцаа нь унаж, Германы санхүүгийн зах зээ лийн зохи-цуулагчид богино арилжааг түр зог соох арга хэмжээ авсан нь нэг ком панийн хувьд урьд нь хэрэглэж байгаагүй арга юм.

Wirecard-ын хувьцаа DAX

Николас Комфорт

1.9 тэрбум евро буюу тэнцлийнхээ дөрөвний нэгийг алдсаны дараа хувьцаа нь огцом доошилж, захирал нь огцров.

индекст бүртгэгдсэнээс хойш 86 хувь унаж, зээлдүүлэгчид мөнгөө буцааж авах найдлага тасрав. Энэхүү уналтын улмаас германчууд хувьцаанд бус бага хүүтэй ч гэсэн хадгаламжид мөнгөө оруулахыг илүүд үз дэг болж магадгүй.

Үүний сацуу зохицуулагчид богино арилжаачид болон сэтгүүлчид хуйвалдан хувьцааг унагасан эсэхийг мөрдөн байцааж байна. Түүнчлэн Wirecard тайлан гаа ил тод болгох үүргээ хэрхэн хэрэгжүүлснийг шалгах хүсэлтийг Мюнхений прокурорын газарт ирүүлжээ.

Сөрөг “Чөлөөт ардчилагчид” намын хууль тогтоогч Флориан Тонкар “Хяналтынхан шалгал-таа нэлээд дээр эхэлсэн боловч хөрөнгө оруулагчдыг алдагдлаас

с э р г и й л ж ч а д с а н г ү й . Х ө р ө н г ө о р у у л а г ч д а д байдлыг нэн даруй тодруулж ө г в ө л с а й н байна“ хэмээн а н х а а р у у л а в . Зарим хууль тог-тоогчид Германы зохицуулалтын

BaFin агентлагийн санхүүгийн цохилтоос сэргийлэх эрх хэмжээг өргөтгөхийг санал болголоо. Харин профессор Бургхофын үзэж буйгаар энэ нь эрх хэмжээний асуудал биш бөгөөд одоогийн дүрэм журмын хүрээнд шийдэж болно гэжээ. Өмнө нь Германы Deutsche Bank “AG болон авто үйлдвэрлэгчдийн“ гэх томоохон луйврын хэрэг үүсэж, олон тэрбумын торгууль төлж байсан юм. █

Жаки Эдвардс

АВСТРАЛИЙН ОЛОН УЛСЫН ЖУУЛЧЛАЛ 2021 ОН ХҮРТЭЛ ӨРГӨН ХЭМЖЭЭНД СЭРГЭХГҮЙ НЬ ТОДОРХОЙ БӨГӨӨД ХАМГИЙН ТОМ QANTAS AIRWAYS КОМПАНИ 10 ДУГААР САР ХҮРТЭЛ ОЛОН УЛСЫН ИХЭНХ НИСЛЭГЭЭ ЦУЦЛАХАА ЗАРЛАЖЭЭ.

Morgan Stanley-н стратегичид “Гэрээс гарахыг хүсэхгүй бай-гаа хэрэглэгчдийг алдахаас сэр гийлэх үүднээс хэрэглээг цахимжуулах үйл явц эрчимтэй өргө жиж байна. COVID-19 намд-лаа ч цахим арилжаанд нэгэнт шилжсэн хэрэглэгчид түүнийг бүрэн хаяхгүй” гэж дүгнэв. Гэр-тээ уйдсан хэрэглэгчдийг зугаа-цуулах видео тоглоом болон

онлайн цэнгээнт үзвэрүүд Азийн өсөлтийг тэргүүлж байна. Жишээ нь, Хятадын FriendTimes Inc мобайл тоглоом хөгжүүлэгчийн хувьцаа нэгдүгээр сарын 20-ноос хойш хоёр дахин өсөж, өнгөрсөн долоо хоногт дээд амжилтаа шинэчлэв. Мөн хугацаанд Хятадын Bilibili, Японы Nexon, Capcom, Өмнөд Солон госын NCSoft компаниудын хувьцаа 30-100 хувиар өссөн байна.

ДЭЛХИЙ

12 2020.06.23, МЯГМАР~№109 (1388) СПОРТ

Хөл хорио тогтоосны улмаас завсарласан Английн Премьер лиг 101 хоногийн дараа эргэн ирсэн. Лиг эргэн

ирснээс хойш мэргэжилтнүүд төдийгүй хөлбөмбөг сонирхогчдын анхаарлыг хамгийн ихээр татаж буй нэг баг нь Лондоны “Арсенал” юм. Багийн намтар, түүхийг сөхвөл арвин баялаг. Цагтаа Английн топ дөрвийн тоонд багтаж байсан “Их буучид” сүүлийн 3-4 улиралд дундаж баг болсон гэхэд хилсдэхгүй. Энэ бол хөлбөмбөг сонирхогчдын дүгнэлт. Дундаж гэх тодотгол авсан шалтаан нь тэд сүүлийн гурван улиралд дараалан аваргуудын лигийн эрх авч чадаагүй. Энэхүү хар цувралдаа цэг тавихаар 2019-2020 оны улирлыг эхлүүлсэн ч тэдэнд зорилгоо биелүүлэх боломж дөнгөж 30 орчим хувьтай байна. Коронавирусийн цар тахлын улмаас олон сараар лиг завсарласан нь тамирчдын формд муугаар нөлөөлснийг багийн удирдлагууд ярьж байгаа бол зарим мэргэжилтэн “Арсенал”-д эрс шинэчлэл хэрэгтэй гэж буй. Багийн өмнөх дасгалжуулагч Арсен Венгер “Коронавирусийн цар тахал хөлбөмбөгийн ертөнцөд маш их хохирол авчирлаа. Бэлтгэл, амжилт, форм, хөрөнгө санхүү гээд бүх талаар хохирсон. Тэр хохирогчдын нэг нь манайх. Хэр хурдан хугацаанд сэргэлт авч, формдоо орохыг би хэлж мэдэхгүй байна. Манай баг формдоо ороход хүнд байгаа” хэмээн лиг эхлэхийн өмнө Quardian-д өгсөн ярилцлагадаа

онцолсон байдаг.Тэгвэл энэ ярилцлагаас хойш

тэд гурван тоглолтод дараалан ялагдахдаа нэгд нь доод лигийн багт 2:3-аар дийлдэх нь тэр. Тус багийн энэ ялагдлыг мэргэжилтнүүд төдий л тоогоогүй бөгөөд “бие халаалт” хэмээн тодотгоод өнгөрсөн билээ. Харин 29 дүгээр тойрогт “Манчестер Сити”-тэй тулахдаа 3:0-ээр хожигдсон юм. Энэ тоглолтын дараа багийн хамгаалагч Дэвид Луиз “Өнөөдрийн хожигдолд би 100 хувь буруутай. Баг маань 10 хүнтэй үлдсэн гэхэд сайн тоглолоо. Дасгалжуулагч, багийн нөхөд маань сайн байсан ч би алдаа гаргасан. Тиймээс дараагийн тоглолтуудад алдаа-гаа засна” хэмээн ярьсан.

“Их буучид”-ын хар өдрүүд хэзээ дуусах вэ

гаргасан нь өрсөлдөгчид боломж олголоо” хэмээжээ.

“Их буучид” энэ тоглолтод хожигдсоноор Аваргуудын лиг, Евролигийн эрх авч чадах уу, үгүй юү гэдэгтээ тулж ирлээ.

Английн Премьер лигийн улирал дуусхад найман тойргийн тоглолт үлдлээ. Аваргын төлөөх өрсөлдөөн хэдийн шийдэгдсэн бол Аваргуудын лиг, Европа лигт орох, доод лиг рүү унахгүйн төлөөх өрсөлдөөнүүд анхаарлын төвд хэвээр байна.

Тэд Английн лигийг нэг ч ялагдалгүй дуусгаж байсан цор ганц баг боловч 1994-1995 оны улиралд лигтээ 12 дугаар байр эзэлсэн юм. Ингэснээр 1995-1996 оны улиралд аваргуудын лиг болон Евролигээс хасагдаж байлаа. Улмаар 1996-1997 оны улирлаас эхлэн Евро цомын тэмцээнүүдэд тогтмол өрсөлдсөн юм. Гэхдээ сүүлийн гурван улиралд аваргуудын лигээс мултарч, Евролигт өрсөлдөхдөө финалд хүртэл шалгарсан ч ялалт байгуулж чадаагүй билээ. Тэгвэл ирэх улиралд “Их буучид” Европын тавцанд тоглох уу, эсвэл багтаа эрс шинэчлэл хийгээд эргэн ирэх үү гэдэг нь анхаарал татаж байна. 1994-95 оны улирлаас хойш хамгийн тааруу амжилтаа үзүүлж буй “Арсенал”-ын үлдсэн найман тоглолтын хуваарийг хүргэе.

> Зургадугаар сарын 26Саутхэмптон vs Арсенал> Долдугаар сарын 2

Арсенал vs Норвич> Долдугаар сарын 5Волверхэмптон vs Арсенал> Долдугаар сарын 8Арсенал vs Лейстер> Долдугаар сарын 12Тоттенхэм vs Арсенал> Долдугаар сарын 16Арсенал vs Ливерпүүл> Долдугаар сарын 18Астон Вилла vs Арсенал> Долдугаар сарын 26Арсенал vs Уотфорд

Хоёр тойргоос ялалт авч чадаа-гүй “Арсенал” үлдсэн найман тоглол тоос багадаа таван хожил байгуулах ёстой. Магадгүй найм дараалан хожих үүрэг ч хүлээж мэднэ. Үлдсэн тоглолтуудынхаа дөрвийг нь талбай дээрээ хийх тус баг 1994-95 оны улиралд гаргасан анти амжилтаа давтах уу, эсвэл ядаж л Евролигийн эрхтэй үлдэх үү гэдэг нь долдугаар сарын 26-нд тодорхой болох нь.

Нэмэлт мэдээлэл өгөхөд өнгөр сөн хоёр тоглолтод “Арсенал”-ын гурван тоглогч бэрт лийн улмаас талбайг чөлөөлсөн. Магадгүй тэдний хувьд улирал дууссан байж мэднэ. Хаалгач “Брайтон”-ы эсрэг тоглол тод Лено хүнд гэмтэл авч улир лыг бүрмөсөн дуусгасан нь “Арсенал”-ын хамгийн том асуудал болов. Одоогоор түүний бэртлийн талаар тодорхой мэдээлэл гараагүй ч улирал дууссан гэдгийг Артета онцолсон байна.

Б.Мөнхзул, ЗГМ сонин

Тэд хамгийн сүүлд 1995-96 оны улиралд Аваргуудын лиг, Евролигийн эрхгүй хоцорч байлаа

"ИХ БУУЧИД" “БРАЙТОН”-Д ХОЖИГДСОНЫ ДАРАА ХҮСНЭГТИЙН 10 ДУГААР БАЙР РУУ УХАРЧ, ЗУРГАДУГААР БАЙРТ ЖАГССАН БАГААС ЗУРГААН ОНОО ДУТУУ БОЛОВ.

ЗГМ: ТОВЧХОН МҮОХ

Монголын үндэсний олимпийн хорооны Гүйцэтгэх зөвлөлийн гишүүдийн хурлыг энэ сарын 25-нд цахимаар зохион байгуулах гэнэ. Тус хурлаар МҮОХ-ны дүрмийн 16.2 дугаар заалтын дагуу МҮОХ-ны Гишүүдийн хурлын товыг эцэслэн шийдвэрлэхээс гадна “Токио-2020” олимпын наадамд оролцох баг тамирчдын бэлтгэл ажлын талаа ярилцах ажээ.

СОНГОМОЛ БӨХАзербайжаны Бөхийн холбооны ерөнхийлөгчийн үүрэг гүйцэтгэгч, Дэлхийн бөхийн нэгдсэн холбооны гүйцэтгэх зөвлөлийн гишүүн Намик Алиев сонгомол барилдаан олимпын хөтөлбөрөөс хасагдаж магадгүйг хэлжээ. Түүний хэлснээр 2022 онд Дакарт болох өсвөрийн олимпоос сонгомол бөхийг хасч, элсний бөхийг оруулсан байна. Тиймээс 2024 оны Парисын олимпын хөтөлбөрт сонгомол бөх багтахгүй байх магадлал өндөр гэнэ.

ЧӨЛӨӨТ БӨХДэлхийн бөхийн нэгдсэн холбоо ирэх есдүгээр сараас тэмцээн, уралдаанаа сэргээхээр болжээ. Ахмадын болон өсвөрийн ДАШТ-ийг цуцалсныг эс тооцвол бусад тэмцээнийг гаргасан хуваарийн дагуу зохион байгуулах гэнэ. Энэ жил насанд хүрэгчдийн ДАШТ-ийг зохион байгуулах төлөвлөгөөтэй ч хугацаа болон уг тэмцээнийг хүлээн авах улс тодроогүй байгаа аж.

ХӨЛБӨМБӨГКоронавирусийн хөл хорионы улмаас Монголын хөлбөмбөгийн дээд лиг хэзээ эхлэх нь тодорхойгүй байгаа. Гэвч өнөөдрөөс зуны наймааны цонх албан ёсоор нээгдэж байна. Монголын хөлбөмбөгийн шилжилт хөдөлгөөн 11 хоног үргэлжлэх юм.

ПРЕМЬЕР ЛИГГерманы “Лайпциг” клубийн довтлогч Тимо Вернер “Язгууртнууд”-ын эгнээнд албан ёсоор нэгдлээ. Вернер замналынхаа турш 43 тоглолтод оролцож 32 гоол оруулан, 13 гоолын дамжуулалт өгчээ. Түүнийг “Челси” клуб 47.5 сая фунтээр авч байга бөгөөд долдугаар сард анхны дебют тоглолтоо хийнэ.

NBAНэг сарын дараа дахин үргэлжлэх NBA шинэ улирлын тоглолтод бүх тамирчин коронавирусийн халдвар илрүүлэгч ухаалаг бөгж зүүх гэнэ. Энэхүү бөгж нь Oura хэмээх нэртэй бөгөөд халдварын шинж тэмдгийг гурван өдрийн өмнө илрүүлэх чадалтай аж. Бөгж нь биеийн халуун, зүрхний цохилт хэмжих гурван мэдрэгчтэй бөгөөд 90 хувийн нарийвчлалтай тооцоолдог гэнэ.

Улмаар бямба гарагийн шөнө “Брайтон”-ы талбайд зочлохдоо 1:2-оор дахин хожигдох нь тэр. Уг тоглолтын дараа хүснэгтийн 10 дугаар байр руу ухарсан бөгөөд зургадугаар байрт жагссан багаас зургаа, дөрөвдүгээрт яваа багаас найман оноо дутуу үлдэв. Тоглолтын дараа дасгалжуулагч Микель Артета ярилцлага өгөхдөө “Бидний алдаа. Төгсгөлд хамгаалалтад маш том алдаа

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 13 2020.06.23, МЯГМАР~№109 (1388)БАЯЖИХ УХААН

ИТГЭМЭЭРГҮЙ АРГААР БАЯЖСАН ТҮҮХҮҮДСаятан, тэрбумтан

болсон хүмүүсийн түүх шинэ

санаа, уйгагүй хөдөлмөртэй нягт

холбогддог. Гэхдээ тун санамсаргүй аргаар баяжсан түүх ч олон бий.

Итгэмээргүй хэрнээ туршаад үзэхэд

илүүдэхгүй эдгээр түүхээс заримыг нь

сонирхуулъя.

Б.Энхжин, ЗГМ сонин

ДОМАЙН ХАЯГ ЗАРАХ

Хожим хэрэг болж магадгүй гэж бодсон интернэт хаягаа үүсгэчихээд үнэ хүрэхийг нь хүлээж суудаг хүн цөөнгүй. Гэхдээ тэдний хэн нь ч Крис Кларк шиг нэг өдрийн дотор баяжаагүй юм. Мань эр 1994 онд pizza.com домайн хаягийг 20 ам.доллараар хийлгүүлжээ. Үүнээс 14 жилийн дараа тэрбээр уг хаягаа 2.6 сая ам.доллараар зарсан юм. Өдгөө pizza.com пицца хүргэлтийн хамгийн том үйлчилгээг нэгтгэсэн брэнд нэр болоод байна.

ГЭРИЙН ТЭЖЭЭВЭР АМЬТНЫ НАЙМАА

Гэри Далын санал болгож буй гэрийн тэжээвэр амьтныг хооллож, салхинд дагуулж гарах шаардлагагүй. Мал эмнэлгийн эмчид үзүүлэх гэж цагаа үрэх ч хэрэггүй. Тэр ч байтугай таны хайртай “амьтан” хэзээ ч үхэхгүй. Энэ шаардлагыг чулуугаар хийсэн нохой, муур л хангаж чадна. Тиймээс Дал 1975 онд энэхүү санаагаа хэрэгжүүлж, чулуугаар янз бүрийн амьтан урлаж эхэлжээ. Тус бүрийг нь нэг ам.доллараар худалдах түүний санааг олон хүн шоолон инээж, энэ янзаараа бол хэзээ ч баяжихгүй хэмээж байв. Гэтэл тэрбээр ганц жилийн дотор сая ширхэг амьтан зарсан байлаа.

ДҮПҮГЭЭР ЗАЙРМАГ ХИЙСЭН НЬ

Хүн бүр зайрмагт дуртай. Гэхдээ хоолны дэглэмээс болоод олон хүн дуртай амттанаасаа татгалзахаас аргагүй болдог. Тэгвэл Дэвид Минтц гэх эр 1980-аад оны эхээр дүпүгээр зайрмаг хийх санаа сэдсэн нь амжилтад хүрчээ. Ийм зайрмаг үнэр, амт, чанарын хувьд жирийн зайрмагаас ялгарах зүйлгүй атлаа илчлэг маш бага тул жин нэмэгдэнэ гэж санаа зовох шаардлагагүй. Мөн эрүүл зөв хооллолтод тооцогдоно. Ийм хоолны хувилбар одоогийнх шиг элбэг байгаагүй тул Минтцийн зайрмаг тухайн үедээ жинхэнэ тэсрэлт болж байлаа.

НОХОЙНД ЗОРИУЛСАН НҮДНИЙ ШИЛ

Рони Ди Лулло гэгч эр нартай халуун өдөр нохойтойгоо гадаа тоглож байв. Гэтэл түүний нохой шидсэн тавгийг нь зууж чадахгүй алдаад байж. Хурц нарнаас болоод нохой нь юм харж чадахгүй байгааг анзаарсан тэрбээр нохойндоо зориулан нарнаас хамгаалах нүдний шил хийхээр шийджээ. Гайхалтай нь түүний шинэ бүтээл хүмүүст маш их таалагдаж, захиалгад дарагдах нь тэр. Тэрбээр нохойны шилний загвараа патентжуулж авсан бөгөөд жил бүр гурван сая ам.долларын орлого олдог байна.

НУУЦЫГ ЗАДРУУЛСАН ЗАХИА

Хүн бүрт дотроо хадгалж явдаг, хэн нэгэнд ярихыг хүсдэг нууц бий. Гэвч өөрийгөө болон бусдыг эвгүй байдалд оруулахаас эмээн дэлгэж чаддаггүй. Олон нийтийн сэтгэл зүйн энэ онцлогийг Фрэнк Уоррен гэгч эр мөнгө болгохоор шийджээ. Улмаар хүмүүс сэтгэлийнхээ гүнд хадгалж явдаг нууцаа Postsecret.com руу захидал хэлбэрээр илгээх үйлчилгээг тэрбээр сэджээ. Эдгээрээс хамгийн шилдэг 10-ыг нь ням гараг бүр нийтэд дэлгэдэг (мэдээж нэрийг нь нууцална) байна. 2005 оноос хойш өдгөөг хүртэл тасралтгүй үргэлжилж буй энэхүү өвөрмөц үйлчилгээ маш олон хүнд хүрчээ. Тэрбээр шилдэг захидлын түүвэр

номоо хэд хэдэн боть болгон хэвлүүлж, олон саяын ашиг олсон юм. █

ЗАХ ЗЭЭЛЭЭС ХЯМД ҮНЭЭР БОРЛУУЛАХ

2009 онд ах, дүү Майк болон Жей Си Конрад нар төрөлх Спокэйн хотдоо тахианы нэг паунд махыг (ойролцоогоор 450 гр) 1.49 ам.доллараар худалдаж эхлэв. Энэ нь тухайн үеийн зах зээлийн ханшаас хоёр дахин бага үнэ байлаа. Тэд зарсан мах тутмаасаа маш бага мөнгө олж байсан ч хоёр өдрийн дотор хэдийн 80 мянган паундыг борлуулсан байв. Хямд үнээр их хэмжээний бараа зарах энэхүү загвар дээрээ үндэслэн ах дүүс Zaycon Fresh компаниа байгуулжээ. Өдгөө тус компани 80 ажилчинтай болж, хөл дээрээ бат зогсоод байна.

14 2020.06.23, МЯГМАР~№109 (1388) СУДЛААЧИЙН ҮГ

Орос хэл Оросын гео поли тикийн баталгаа, гэтэл...

Д.Баярхүү, судлаач проф.

Гарчигт нэн төвөгтэй сэдэв цухуйлгачих лаа. Даян дэлхийд оросоор ярьдаг, харьцдаг хүн 258 сая бий гэсэн

шинэ мэдээлэл байна. Хэрэглээ ба хэрэглэгчийн тоогоор гадаад хэлнүүдээс дотор наймдугаарт, төрөлх хэлээ орос хэл гэж үздэг 154 сая хүн байгаа нь төрөлх хэлтний тоогоороо дэлхийд мөн наймдугаарт бичигдэнэ гэжээ.

Зөвлөлт Холбоот Улс задран унасан цагаас эхлээд орос хэл бас задарч унасан юм. “Оросын ертөнц”, “Оросын соёл”, “Оросын хэл-утга зохиол”-дэлхийн социалист лагерь, олон улсын коммунист-ажилчны хөдөлгөөн, үндэсний эрх чөлөөний хөдөлгөөний оюун санааны хөдөлгөгч хүч байсан нь “Хүйтэн дайн” өндөрлөж, СССР тарж, дэлхийн социалист блок задарсны дараа аяндаа хэрэгцээгүй болсон, эсвэл “Хүйтэн дайн”-д Өрнөдийн үзэл суртал, соёл, хэл нь татан дагуулах их увдистай байжээ гэх мэт олон үнэлэлт, дүгнэлт буй.

Орос хэлний оронд англиар ярьж харьцах хамаагүй дээр гэж хуучин СССР-ийн коммунист улсуудад үздэг болсныг бодит жишээ гэе. Монголд ч ялгаагүй, социалист нийгэм нурахад коммунист үзэл сурталтай Их Лениний хэл аяндаа алга болсон. Зал-гуулаад гадаад хэлнүүдийн том түрэлт, интервенц Монголд орж ирсэн билээ.

1990 онд орос хэлээр ярь даг, мэддэг, төрөлх хэлээ болго-чихсон хүн 312 сая байсан бол 2015 оны байдлаар 243 сая болсон, 2050 он гэхэд 130 сая үлдэнэ гэх судалгааг өөр нэгэн сайтад бичсэн байна.

Гол эмгэнэл бол (ОХУ-ын хувьд бүр ч хамаатай) орос хэлийг хязгаарлах (арай тас хориглох биш) үйл явц жил ирэх тусам хүрээгээ тэлж, шинэ шинэ улс орнуудад түгж байгаа явдал аж. Ердөө саяхны мэдээ. Узбекистаны Хууль зүйн яамны санаачилсан хуулийн төсөл байна. Төрийн байгууллага, албан газруудад орос хэлээр ярилцахгүй, хэрэглэхгүй байх, орос хэлний хэрэглээг хязгаарлах тухай

хууль байна. Бүр торгуультай. Хэрэв оросоор яривал, рублийн ханшаар 3000-8000-аар торгох юм гэнэ. Тэгэхдээ иргэний эрхийг хөсөрдүүлээгүй гэсэн баахан тайлбарыг Узбекистаны Хууль зүйн яам хийсээр байна. Бүр бусад улстай ч барьцаж, тэдний жишээг дагалаа гээд Украин, Латви, Литва, Тажикстаныг нэрлэжээ. Хуучин СССР-т хамт нэг гэр бүл болж байсан улсууд нь Узбекистанд жишээ болохоор сайн үлгэр үзүүлсэн юм байх.

Үлгэр ч юу байх вэ дээ, Оросын геополитикийн нөлөөнөөс гарах, Оросын геополитикийн фронт болчихгүй, тэгснээрээ “Өрнөд”-тэй муудалцахгүй гэсэн улсуудын бодол шүү дээ. Орос нь эрх тэгш түнш гэдэг өнцгөөс бус Эзэнт гүрний суурь, анхны их гүрэн, тиймээс Оросын үгээр, аяар явах ёстой гэж өнөөг хүртэл их гүрний амбицаар хандаж, цаадуулаа өөрөөсөө зугтаалгачихсан. Хүчлээд нэмэргүй, бүр тавиад туучихсан жишээ Украин, Гүрж юм.

Тажикстанд 2014 онд би ШХАБ-ын хуралд очиж байхдаа мэл гайхаж цэл хөхөрч байв. Социализм байгуулж байсан, аугаа их Зөвлөлт улсад хамт байсан, ахан дүүсийн дружба гэдгээс үлдсэн ул мөр байхгүй болсон, оросоор ярьдаг хүн цөөрчихсөн, оросоор яривал хялайх янзтай, тийм дүр зураг буусан. Тэр улсад яг одоо газар усны нэр, хүний овог нэрийг оросчлохгүй байх тухай хууль мөрдөж байна. Парламентын доод танхимаас нь Иргэний байдлын актын төрийн бүртгэлийн хууль гэж хачин нэртэй хууль баталжээ. Шинэ

төрсөн нялх хүүхэд болгон тажик нэр авах ёстой, орос нэр өгч болохгүй гээд цагаан дээр хараар бичсэн байна. Нэрийн араас орос нэрэнд ордог “-ов”, “-ова”, “-ев”, “-ева” гэх дагаврыг оруулахгүй, хү ний овог бичихдээ “-овна”, “-евич”, “-евна” гэх дагавар оруулж болохгүй хэмээн хууль чилжээ. Үндэсний овог нэрээ сэргээх бодлого хэмээн үүнийгээ Тажикстаны Хууль зүйн сайд Музаффар Ашуриен сайрхан ярьсан. Одоо тус улсад эрэгтэй хүүхэд төрвөл “-пур”, охин төрвөл “-духт” гэсэн суффикс (дагавар) залгаж болно хэмээн хуулийн дагуу зааварлажээ.

Тус улсын Ерөнхийлөгч нь Рахмонов байснаа Рахмон болчихсон бодит баримт үүнийг бэлхнээ гэрчилнэ.

СССР-ийн улс нэг бүр дээр би жишээ таталтай биш. Гүржэд орос хэл огт мэдэхгүй, Францын иргэн эмэгтэй Ерөнхийлөгч болсон, Балти хавийн гурван улсад орос хэл мэддэггүй Ерөнхийлөгч,

Ерөнхий сайд, төрийн түшээд олон байна, Украинд орос хэлийг “түрэмгийлэгч хэл” гэж зарлаад хориглож байгаа гэхчлэн эвгүй баримтууд ярайна. Азербайжанд 2007 онд намайг очиход СССР-ээс үлдсэн хэл, түүх–соёлын дурсгалаа санаатайгаар алга болгочихсон байхыг нүдээрээ үзсэнээ бас нэмчихье. Хорлонтой ч юм шиг. Тэгснээ Баку хотод тэр чигтээ Азербайжан, АНУ, Туркийн төрийн гурван далбаа энд тэндгүй намирч байх.

Ингэхэд даян дэлхийд хэчнээн хэл байдаг, аль нь давамгайлах хандлагатай тухай ерөнхий сэдэв хөндье. Хэлний аймаг гэвэл, дэлхийд 142 бий. Тэдгээрт 7117 амьд хэл багтаж байна хэмээн хэл зүйн шинжлэх ухаан үздэг. Аугаа том хэлнүүдээс гадна хэдхэн зуун хүн төрөлх хэлээ гэж үздэг жижиг хэлнүүд ч тэр 7117-д ордог. Бүр 100-хан хүн ярьдаг хэл хүртэл бий. Хэдэн мянган хүн ярьдаг хэл ч олон байна.

Эдгээрээс дөрвөн хэлний аймаг хамгийн том тооцогддог. Манай гаригийн Экваторын бүслүүр хамгийн олон хэлний нягтрал төвлөрлийн бүс нутаг болох аж. Папуа-Шинэ Гвиней гэж улс бий. Нутаг дэвсгэр нь манай хоёр аймгийн нутаг л гэсэн үг. Гэтэл тэнд 840 амьд хэл байгаа нь дэлхийн рекорд болдог. Индонезын арлууд дээр 710 хэлээр ярьдаг. Нигериа улсад 524 хэлээр ярьдаг гээд эхний гурвыг нэрлэжээ. Энэтхэг-европ хэлний аймгийн хэлээр манай гаригийн хүн амын 46 хувь нь ярьж байна. Хятад хэлээр тэрбум хол давсан хүн төрөлх хэлнийхээ түвшинд

хэрэглэдэг бол испаниар 460 сая хүн ярьж байна. Гэтэл англи хэлийг төрөлх хэлээ хэмээн 379 сая хүн үзсэн байхад тэр хэлээр ярилцагч нь нэг тэрбум 268 сая гэхчлэн статистик ярайна.

Англи хэлний татан дагуулах увдис гэж бий. АНУ даян дэлхийд хүчтэй байгаа нь цэрэг-зэвсэг, доллар-эдийн засгийн их хүч гэхээсээ нээлттэй даяаршсан мэдээлжсэн өнөөгийн ертөнцөд “зөөлөн хүч”-ний их сан хөмрөг нь даян дэлхийг ямагт дагуулж байдаг. Америкийн “зөөлөн хүч” бол мэдээллийн технологийн дуусашгүй их ундарга, интернэтэд байнга мөнх эзэгнэсэн байдал, Холливудын дуусашгүй кино, рок-попын хөгжмийн их урлаг, брэндийн хувцас, бараа, жинсэн өмд, кока-коланы их тархалт ба дондуулалт, бүр зажилдаг бохь гээд цааш нь өчнөөнийг нэрлэж болно.

Глобал гүрэн одоогоор АНУ л байна. Хэд хэдэн шалгууртай. Тэр шалгуурт нь англи хэл орно. Цэрэг-зэвсэг, доллар-эдийн засгийн их хүч, шинжлэх ухаан-технологийн байнгын өндөр хөгжил, метатехнологийн бүтээмж, дээр нь “зөөлөн хүч”-ийг нь нэмчихтэй зэрэг энэ бүх үзүүлэлтэд Хятад (эдийн засгаараа уралдах биз) хэзээ ч хүрэхгүй, Орос бол цэрэг-зэвсгээс бусад салбарт бол бүр ярилтгүй, Өрнөд Европ нь Америкийн үнэнч холбоотон, Япон мөн адил, Энэтхэг ардчилал ба англи хэлээрээ АНУ-тай хүзүү толгой холбогдчихсон, энэ бүхэн “Глобал гүрэн хэн бэ” гэдэгт хариулт өгчихөөд болохгүй байна.

Англи хэлний ашиг тусыг би өөр өнцгөөс бичлээ. 1997 онд англи хэлийг монгол хэлтэй хоршуулаад төрийн хэл болговол хөгжинө гэж би Монголд анх бичиж, ад болж байсных тэр үзлээсээ огт татгалзахгүй байна.

Зүүн өмнөд Азийн бар улсууд гэж хэсэг улс орныг нэрлэдэг. Бар улс болоход англи хэл том түлхэц үзүүлсэн. Тайланд, Малайз, Сингапур, Филиппин, Хонконгод (удахгүй Вьетнам, Мъянмар) хөгжил дэвшил жигдэрч, хүмүүс нь гэгээрч, баяжиж, дэлхийг өөртөө нээхэд англи хэл л гол хөшүүрэг болсон юм билээ.

2020 оны шинэ УИХ англи хэлийг төрийн хэл болгодоггүй юм гэхэд ямар нэгэн байдлаар улс орны хөгжлийн хөшүүрэг, ард иргэдээ ядуурал хоцрогдол харанхуйгаас татан гаргах шидэт дохиур болгох талаар эрхбиш хууль санаачилдаг байгаа.

2020 ОНЫ ШИНЭ УИХ АНГЛИ ХЭЛИЙГ ТӨРИЙН ХЭЛ БОЛГОДОГГҮЙ ЮМ ГЭХЭД ЯМАР НЭГЭН БАЙДЛААР УЛС ОРНЫ ХӨГЖЛИЙН ХӨШҮҮРЭГ, АРД ИРГЭДЭЭ ЯДУУРАЛ ХОЦРОГДОЛ ХАРАНХУЙГААС ТАТАН ГАРГАХ ШИДЭТ ДОХИУР БОЛГОХ ТАЛААР ЭРХБИШ ХУУЛЬ САНААЧЛААСАЙ.

15ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 2020.06.23, МЯГМАР~№109 (1388)ТЕХНОЛОГИ

Коронавирусийн улмаас утсаа шинээр

солих нь багасчээ

Европ тивийн хөдөлмөрийн чадвартай нийт ажиллах хүчний 40 хувь буюу 90 сая гаруй хүн ирэх арван жилд ажлын байраа алдахгүйн тулд шинэ ур чадвар эзэмших хэрэгтэй боллоо. Хаа сайгүй нэвтэрч буй автомат жуулалт Европ тивийн 51 сая ажлын байрыг үгүй хийх аюултайг анхааруулж буй McKinsey компани дээрх тооцоог гаргажээ.

Технологийн дэвшил бү хий л салбарт хүч түрж буй тай уялдан Европ тивийн хөдөл-мөрийн чад вартай хүн ам зайлшгүй өөрч лөлтөд дасан зохицохоос аргагүй болох нь. Гэхдээ автомат жуулалтын улмаас сая сая хүн бүр мөсөн ажилгүй болох аюул бага. Үйлдвэрлэл, үйлчилгээний зарим салбарт цаашид ихсэх, шинээр үүсэх ажлын байр нь өөр бусад салбарт үгүй болох ажлын байрыг нөхөх юм.

Гэхдээ технологийн хөгж-лийн дүнд шинээр бий болох

ажлын байранд тохи рох мэргэшсэн ажиллах хүчний дутагдал 2030 оноос Европт нүүрлэх аж. Ажиллах хүчний дутагдал ялангуяа Лондон, Парис зэрэг мегаполисуудад ноцтой хэмжээнд хүрч сул ажлын байранд тохирох, ажил олгогчийн шаардлагад тэнцэх ур чадвартны хүрэл-цээ хэт багасна.

Иймд үйлдвэрлэл, үйл-чил гээний төрөл бүрийн салбарт ажиллаж буй үйлд-вэр, ком паниудын ажил-чин, ажилт нуудын мэдлэг боловсролыг сайжруулах, дахин сургалтад хамруу -лах нь ойрын жи лүүдийн тулгамдсан зорилт болно хэмээн шинжээчид ан хаа-руулав.

Шинэ чиг хандлага корона-вирусийн цар тахлаас үүдэн улам эрчээ авсан тул халдварт өр төм хий, эмзэг ажлын байр наа ажиллагсдад авто мат жуулалт хамгийн эмзэг тусна хэмээн тайланд үзжээ.

Зургадугаар сарын байдлаар дэлхий даяар найман сая гаруй хүнд хал даад буй корона виру-

сийн цар тахал улс орнуудын эдийн засгийг эрс унагаж хэрэглэгчдийн зардлыг хумихад хүргэсэн. Энэ нь ухаалаг утас-ны борлуулалтыг ч багасгах төлөвтэй байна.

Counterpoint Technology Market Research компани хэрэглэгч-дийн хандлагыг то дор хойлохоор ухаалаг утасны тэргүүлэх долоон зах зээлд судалгаа явууллаа. АНУ, Их Британи, Энэтхэг, Франц, ХБНГУ, Испани, Италид явуулсан уг судалгаанаас үзвэл ухаалаг утас хэрэглэгч гурван хүн тутмын нэг нь шинэ загвар авах зардлаа 20-иос багагүй

Бүтээгдэхүүн нь хүлэмжийн хийн ялгаралд хэр хувь оруулж байгааг заасан тусгай тэмдэг-лэгээг сав баглаа боодол болон албан ёсны вэб-сайтдаа тэм дэг-лэдэг болох гэж буйгаа Logitech компани мэдэгдлээ.

Шинэ тэмдэглэгээг тус компа-нийн компьютер тоглоомын зориулалттай бүтээгдэхүүний гадна талд энэ оны сүүлээс

эхлэн нэвтрүүлэх аж. Цаашид 2025 он гэхэд Logitech-ийн бүх бүтээгдэхүүнд хүлэмжийн хийн ялгарлын тэмдэг тавьдаг болно.

“Олон жилийн тэртээ хүнсний бүтээгдэхүүний боодолд илчлэг-калорийн хэмжээг бичдэг болсны адилаар хэрэглэгчдийн сонголтод дөхөм болгох үүднээс нүүрстөрөгчийн ялгарлын хэм-жээг ч мөн адил зааж өгөх нь

зүйтэй” хэмээн Logitech-ийн ерөн хий захирал Брэкен Даррел тайлбарлав. Цаашид түүхий эд нийлүү лэхээс эхлээд бэлэн бүтээг дэхүүн үйлд вэрлэх, борлуулах, хэрэг лэх хүртэлх Logitech-ийн бү тээг дэхүүний “амьдрал”-ийн хуга цаанд ялгарах хүлэмжийн хийн нийт хэмжээг сав, баглаа боо дол дээр нь хэвлэж байх юм.

Logitech бүтээгдэхүүнийхээхүлэмжийн хийн ялгарлыг бичдэг болно

Ирэх арван жилд Европт 50 сая робот

ажиллана

хувиар багасгах бодолтой байна. Шинэ утас авахаа хойшлуулж

буй хэрэглэгчийн хувь хэмжээ Энэтхэгт хамгийн их буюу 60 хувьтай гарчээ. Харин утсаа аль болох удаан барих хүсэлтэй хэрэглэгчийн тоогоор Испани 58 хувь, Итали 56 хувьтай оров. АНУ-д шинэ утас авахаа азнах бодолтой хэрэглэгчид судалгаанд орол цогсдын 41, ХБНГУ-д хам гийн бага буюу 34 хувьтай байна.

Шинэ загварын ухаалаг утас худал дан авах зард лаа танах хэрэг лэгчдийн одоо гийн хандлага 2021 оны дунд үе хүртэл үргэлж лэх төлөвтэй.

АНУ-тай хийж буй худалдааны дайнаас шалтгаалан дотоодын бүтээгдэхүүнээ түлхүү худал-даж авах “эх оронч хандлага” давамгайлсан нь БНХАУ-ын зах зээлд Apple-ын борлуулалтыг

муутгаж, Huawei-гийн борлуу-лалтыг өсгөлөө. Counterpoint-ын судалгаагаар дөрөвдүгээр сард дэлхийн ухаалаг утасны зах зээлд борлуулалтаар Huawei анх удаа Samsung-ыг гүйцэж, тэргүүлэгч болсон билээ.

Энэтхэг, АНУ зэрэг зарим зах зээлд хэрэглэгчдийн хандлага коронавирусийн цар тахлын анхдагч голомт болох БНХАУ-ын эсрэг чиглэж буйтай уялдан Made in China шошготой бараа бүтээгдэхүүний борлуулалт буурч буй нь гар утасны зах зээлд ч нөлөөлнө хэмээн шинжээчид таамаглаж байна. Судалгаанд оролцсон энэтхэг хэрэглэгчдийн талаас илүү нь хятад утас авахгүй гэсэн бол америк хэрэглэгчдийн 20 хувь Made in China шошготой бүтээгдэхүүн авах бодолгүй байгаа юм.

Хэрэглэгчид 2021 оны дунд үе хүртэл утас авахаа азнана

О. Мишээл, ЗГМ сонин

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ16 2020.06.23, МЯГМАР~№109 (1388) СУРТАЛЧИЛГАА

17ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | ГОО САЙХАН 2020.06.23, МЯГМАР~№109 (1388)

Э.Энхлүүн, ЗГМ сонин

Мэргэжил бүхэн сайхан. Гагцхүү тэр мэргэжилдээ та эзэн нь болж, эзэмшиж чадна гэдэг амжилт юм. Манай сургалтын төв таныг нас, хүйс харгалзахгүйгээр урьж байна. Таны зурдаг болон бүтээлч үйлийг бид хөгжүүлье. Мөн манай сургалтын төвийг төгссөн тохиолдолд ажлын байранд зуулчилж өгөх ба мэргэжлээрээ ажиллах хүртэл бид танд туслах болно.

Маникюр, педикюр /7, 14, 21 хоног/ Сормуус суулгалт, хими /7, 14 хоног/Нүүр иллэг массаж, арьс арчилгаа /14, 21,хоног/Вакс зөв хийж сурах сургалт /7 хоног/Нүүр будалт /14, 21, хоног/Косметик шивээсний сургалт /21 хоног/Мөн багц сургалт явуулж байна.

88016793Гоо сайхны сургалтЛиза салонlisa95916009@gmail.com

Өглөө 09:00- 12:00Өдөр 13:00- 15:00Орой 17:00-20:00 ажиллана.

Фото модель М.Сувд-Эрдэнийг энэ удаагийн “Гоо сайхан” буландаа онцолж байна. Тэрбээр “Монголын сайхан бүсгүй” тэмцээний шилдэг миссээр шалгарсан төдийгүй “Гоёл” наадамд оролцож, гоо биеэрээ гангарч явав. Аялал жуулчлалын менежмент мэргэжил эзэмшсэн тэрбээр Nomadic city foun-dation сангийн гүйцэтгэх захирлаар ажиллаж буй.

● Биеийн жин: 54 кг ● Биеийн өндөр: 176 см● Биеийн харьцаа: 88:62:92● Орд: Загас● Төрсөн он сар өдөр:

1993.03.02● Үсний өнгө: Бор● Нүдний өнгө: Бор● Төгссөн сургууль: ИЗОУИС● Ажил: Nomadic city foun-

dation сангийн гүйцэтгэх захирал

● Мэргэжил: Аялал жуулчлалын менежмент

● Идэх дуртай хоол: Амттай бол бүхий л төрлийнх● Дуртай өнгө: Цагаан, хар,

усан цэнхэр, нил ягаан, хөх● Хобби: Аялалд явах, морь

унах● Зорилго: Эхлүүлсэн зүйлээ

чанартай дуусгах зорилго● Баримталдаг зарчим:

Өөртөө хайртай байх, бүх зүйлд чин сэтгэлээсээ хандах

● Багын хоч: Анааш● Хэлэх дуртай үг: Бүх зүйл цаг хугацаатай● Өглөө хэрхэн эхлүүлдэг

вэ: Өдрийн төлөвлөгөөгөө гаргадаг

● Жингээ хэрхэн барьдаг вэ: Тэгж их анхаардаггүй. Харин

эрүүл, чийрэг биетэй байх чухал. Бага, багаар ойр, ойрхон хооллодог маань жин нэмэхгүй байхад нөлөөлдөг байх.

● Гоо сайхны ямар бүтээгдэхүүн хэрэглэдэг вэ: Арьсанд сайн чийгшил өгдөг бүтээгдэхүүн

● Instagram: Suvderdene_mungunod

М.Су

вд-Э

рдэн

э:Эхлүүлсэн зүйлээ чанартай дуусгахыг зорьдог

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ18 2020.06.23, МЯГМАР~№109 (1388) ЗАЛУУС

Т.Намуунболор, ЗГМ сонин

үзүүлж, хамгийн чадахаараа хичээх хэрэгтэй” гэж бодсон. Хүмүүс надаас “Чи уйлсан уу, хэцүү байсан уу” гэж маш их асуусан. Надад хэцүү байгаагүй, бас сэтгэлээр ч унаагүй. Би энэ шоунд юуны төлөө оролцсон юм бэ гэдгээ өрсөлдөж байхдаа ойлгож, тэр зорилгодоо хүрч чад сан, олон зүйл сурч мэдсэн, намайг маш олон хүн хайрлаж, дэм жиж байгааг харсан учраас миний хувьд бүх зүйл сайхан байна.

-Энэ шоунд оролцсон гол зорилгоо биелүүлсэн гэж хэллээ. Тэр зорилгыг ялалт болов уу гэж таамаглаж байсан ч өөр зүйл байсан бололтой?

-Би өмнө нь дуулдаг байсан ч урлагийн салбарт хөл тавьж, мэргэжлийн хүмүүстэй ажиллаж үзээгүй. Мэргэжлийн уран бүтээлчидтэй хамтарч ажиллаад, тэднээс суралцаж, бэлтгэл хийгээд ирэхээр урлагийн хүнд юу хамгийн чухал вэ, энэ шоугаар

хязгаарлагдах биш цаашдаа амжилтад хүрэхийн тулд юу хийх хэрэгтэйг маш сайн ойлгосон.

-Шоуны хамгийн хүнд хэцүү санагдсан үеийнхээ тухай хуваалцахгүй юу?

-Blind audition шатнаас өмнө нээлттэй шалгаруулалт болдог. Урьдчилсан шалгаруулалтад орох үед “Тэнцсэн оролцогчид руу залгана” гэж хэлсэн юм. Тэр үед би хариу ирэх хүртэл өдөр бүр залбирдаг байлаа. Ингэж их хүсэж байж орсон, тэмүүлсэн зүйл маань учраас шантарч байгаагүй. Хүнд хэцүү зүйл гарсан ч гэсэн ялархахын оронд өөрийгөө дайчилж, тэр бүхнийг сэтгэл дүүрэн давж гарсан. Харин хамт өрсөлдөж байсан найзууд маань хасагдах мөч л хамгийн хэцүү байсан. Ялангуяа, Knock out шат хамгийн хүнд. Нэг багт бэлтгэлээ хамт хийж, бие биедээ тусалж ах дүүс, найз нөхөд болчихсон 10 хүний зургаа нь хасагдсан тэр мөчид оронд нь өөрийгөө тавиад

Шоунд орсны дараа аав, ээж маань “Охиноороо бахархаж байна” гэж

хэлсэн нь амьдралдаа сонсож байсан хамгийн нандин үг

The Voice of Mongolia шоуны шилдэг орол-цогч С.Марал-Одыг “Залуус” булан даа урилаа. Тус шоуны

хамгийн бяцхан оролцогч тэрбээр ердөө 17 настай ч насандаа баймгүй авьяастай, хэрсүү гэдэг нь ярилцах зуур мэдрэгдэж байлаа. Түүнийг олон нийт шоуны дараагийн ялагч хэмээн таамаглаж байсан ч тэрбээр хагас финалын шатнаас хасагдсан нь багагүй шуугиан тарьсан юм. Түүний ертөнцөөр хамтдаа аялцгаая.

-Марал-Од багадаа ямар хүүхэд байсан бэ. Хэзээнээс дуулж эхлэв?

-Ээж маань цэцэрлэгт дуу хөгжмийн хичээл заадаг байлаа. Ээжийнхээ ажилладаг цэцэрлэгт явдаг байхдаа хичээлийнх нь CD дээр байсан дуунуудыг дагаж дуулдаг, гял цял юманд дуртай дуу, бүжгээс салдаггүй хүүхэд байсан. Хаана л дуу хөгжим тоглоно би тэнд зогсож байна. Тэр үеэс өөрийгөө дуулах авьяастай, урлагт дуртай гэдгээ мэдэх болсон. Аав, ээж маань сайхан дуулдаг хүмүүс. Бас ураг төрөлд маань урлагийн хүн олон бий.

-Өнгөрсөн жилийн ялагчийг бэлтгэсэн Ука шүүгчийн багийг сонгосон. Яагаад ийм сонголт хийсэн бэ?

-Би багаасаа Ука көүчийнхээ фен нь байсан. Уран бүтээл, хэв маяг гээд бүх зүйл нь миний сонирхол байснаас гадна өмнөх улирлын оролцогчдод сонгож өгсөн дуу, бэлтгэсэн байдал нь надад маш их таалагдсан. Дөрвөн шүүгчээс хэнийг нь сонгох вэ гээд төсөөлөхөөр хамгийн амар, надтай илүү ойр хүн нь Ука шүүгч байсан юм.

-Шалгаруулалтад орохоосоо өмнө сонголтоо хийчихсэн гэсэн үг үү?

-Тийм ээ, Blind шатанд гурван шүүгч эргэж харсан. Дууны дунд хэсэг хүртэл Ука шүүгч эргэж хараагүй. Яагаад эргэж харахгүй байгаа юм бол, эргэж харахгүй бол яанаа ч гэсэн айдас төрсөн. Яг тэгж бодох үед көүч маань эргэж харсан мөч сэтгэлд хамгийн тод үлдсэн.

-Нэвтрүүлгийн үеэр харж байхад өрсөлдөгчдөө маш халуун дотно баяр хүргэж байсан. Финалын шатанд шалгарч хасагдахад ямар мэдрэмж төрсөн бэ. Сэтгэлээр унасан уу?

-Өмнө нь жижиг хэмжээний тэмцээн уралдаанд орж байсан ч ийм том тайзан дээр гарч, телевизийн шоунд орж байгаагүй. Гэхдээ олон удаа ялагдаж үзсэн. Хагас финалд үзүүлбэрээ өөрийнхөө бэлдсэн хэмжээнд гүйцэтгэж чадсан болохоор хасагдсан ч гэсэн сэтгэл дүүрэн байсан. Би өөрийгөө үлдэх болов уу эсвэл Э.Дашням ах үлдэх болов уу гэж огт бодоогүй. “Юу л болбол болог. Үзүүлбэрээ

үзэхээр үнэхээр хэцүү санагдаж байсан. Бас Battle шатанд хамт дуулсан Д.Халиунаа бол миний маш сайн найз. Бид хоёр 12 жил найзалж байна. Шүүгчид биднийг найзууд гэж мэдээгүй л дээ. Нас чацуу учраас бид яах ч аргагүй оноолт таарсан.

-Э.Дашнямыг финалын шатанд шалгарахад олон нийт сошиа лаар маш их шүүмжилж байсан. Багийнхаа гишүүдтэй найз нөхөд, ах дүүсийн нандин харилцаатай байх. Түүний тухай ярьж болох уу?

-Э.Дашням ах маань маш цайлган сэтгэлтэй, үнэхээр тусч хүн. Өөрийнхөөрөө байгаа байдал, хөгжилтэй зан чанар нь хүмүүсийн хайрыг татдаг. Бас уртын дуу дуулдаг, монголчуудын сэтгэлгээ, аархал, дотоод сэтгэлд нь хүрч дуулсан учраас л финалын шатанд шалгарч, өөрийгөө харуулсан.

Хүн бүрийн цаг хугацаа өөр. Би хичээж байгаа цагт хэзээ ч амжилтад хүрнэ. Гэхдээ миний

Намайг тайзан дээр

дуулж байхад муулагсад

буйдан дээрээ сууж байсан

Дашням ахыг үлдчихлээ гэж шүүмжилсэн сэтгэгдлүүдтэй санал нийлэхгүй байна. Дашням ах үлдэх ёстой байсан учраас үлдсэн. Миний амжилтад хүрэх цаг хугацаа удахгүй ирнэ, би өндөрлөгт гарна гэдэгтээ итгэж байгаа учраас үзэгчдийн сонголтод сэтгэл өег байсан.

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 19 2020.06.23, МЯГМАР~№109 (1388)ЗАЛУУС

тэр цаг тэр мөч биш байсан. Олон нийт Дашням ахыг үлдчихлээ гээд янз бүрийн л сэтгэгдэл бичсэн байсныг харсан. Үнэнийг хэлэхэд тэр бүх сэтгэгдэлтэй санал огт нийлэхгүй байна. Дашням ах үлдэх ёстой байсан учраас л үлдсэн. Миний амжилтад хүрэх цаг хугацаа удахгүй ирнэ, би өндөрлөгт гарна гэдэгтээ итгэж байгаа учраас үзэгчдийн сонголтод сэтгэл өег байсан. Хүмүүс биднийг өрсөлдөгчийн нүдээр хардаг ч бид нэг гараанаас эхэлж, хамтдаа өсөж дэвжиж, амжилтад хүрэхийн төлөө хичээж ирсэн. Тайзны ард миний үсийг сүлжиж өгдөг, мэдэхгүй зүйл дээр минь тусалдаг тийм л хүн.

-Шоуны шат бүр дээр шүүгчийн сонголтоор шалгарсан шүү дээ. Тэр бүрд үүрэг оногдсон байх?

-Сайн хичээх ёстой юм байна гэж бодсон. Бас Ука шүүгчийн багт орсондоо маш их талархсан. Шат бүр дээр шүүгчийн сонголтоор үлдэж байсан маань “Чи цаашдаа шантрах эрхгүй боллоо шүү” гэдэг үүрэг хариуцлагыг мэдрүүлж байлаа.

-Олон хүмүүс бахархаж байгаагаа хэлсэн байх. Шоуны туршид сонссон хамгийн нандин үг юу байсан бэ?

-Аав, ээжээсээ сонссон үг хамгийн нандин байсан. Тэр хоёр маань “Охиноороо бахархаж байна” гэж хэлэхэд би ялагч болчихсон юм шиг л санагдсан. Яг үнэнийг хэлэхэд аав, ээж маань намайг урлагийн хүн болохыг дэмждэггүй байсан. Шоунд оролцсоноос хойш охиныг нь олон хүн магтаж, бахархаж байгааг хараад бодол нь өөрчлөгдсөн болов уу. Бас дуртай зүйлээ хийгээд аз жаргалтайгаар жижигхэн ч гэсэн амжилтад хүрч байгааг хараад зөв сонголт хийжээ гэж бодсон байх. Хичээлээ сайн хийх үед эсвэл олимпиадаас шагнал авах үед л мундаг гэж хэлж байсан болохоос дуулахад маань хэзээ ч тийм үг хэлж байгаагүй л дээ.

-Тэгвэл хамгийн хатуу үг юу байв. Бас тэр үг Марал-Одыг өөрчилж, ухаарал өгч чадсан уу?

-“Энэ шоунд оролцож байх хугацаандаа бас цаашдаа бусад хүмүүсийн оронд өөрийгөө тавьж үзээрэй. Би энэ хүний оронд байсан бол яах байсан бол гэж бодож бай” гэж хэлсэн көүчийн маань үг сэтгэлд тод үлдсэн. Энэ үг намайг байгаа бүхэндээ талархахад сургаж, урам зориг, сэдэл болсон гэж хэлж болно. Би насаар хамгийн бага оролцогч байсан болохоор бүгд л намайг хайрлаж, эрхлүүлдэг байсан. Тийм болохоор энэ итгэлийг нь алдахгүйг хичээж байсан маань хатуу үг сонсохгүй байхад нөлөөлсөн байх. Шоуны баг, шүүгчид ч оролцогчдоо маш сайн мэдэрдэг. Энэ хүүхдэд бага зэрэг ташуур хэрэгтэй юу эсвэл урам хэрэгтэй юу гэдгийг мэддэг учраас оролцогчдынхоо онцлогийг мэдэрч ажилладаг.

-Сурлага сайтай, сургуу-

-Байхгүй ээ. Танилцах санал тийм ч их ирээгүй (инээв). Цаашдаа өөрийгөө хөгжүүлэхдээ илүү анхаарах учраас одоохондоо миний амьдралын чухал зүйлсэд үерхэл хараахан багтаагүй. Хүмүүсийг таньж мэдэх хүрээнд л харилцаж, нөхөрлөхийг хүсэж байна.

-Урлагийн салбар хүнд хэцүү гэдгийг тогоонд нь чанагдсан хүмүүс хэлдэг. Дуучин болох эхлэлээ тавьж буй хүний хувьд хүнд санагдаж байгаа зүйл бий юу?

-Яг одоогоор өөрөө мэдэрч, туулсан зүйл байхгүй. Гэхдээ урлагийн хүн тайзан дээр гарч, уран бүтээлээ хүргэхдээ үзэгчдийг аз жаргалтай болгохын тулд бүхнийг хийдэг. Тайзан дээр байх тэр мөчид ээж нь нас барсан уу эсвэл аавынх нь бие муу байна уу огтхон ч хамаарахгүйгээр энэ бүх мэдрэмж, шаналлаа тэвчиж, үзэгчдэд мэдэгдэхгүй байх ёстой. Тиймээс урлагийн хүнээс бие болоод сэтгэлийн тэвчээр маш их шаарддаг юм билээ. Бас маш ухаантай, зөв амьдрах ёстой гэдгийг ойлгож авсан.

-Бид сошиалын эрин зуунд амьдарч байна.Та хүмүүсийн шүүмжлэл, сэтгэгдлийг уншдаг уу. Цахим ертөнц дэх шүүмж-лэлүүдийг хэрхэн хүлээж авч байна?

-Би сайн уншдаг шүү. Тухтай сууж байгаад нэг бүрчлэн уншдаг.

Сөрөг сэтгэгдлүүд маш олныг уншсан ч эерэг нь илүү олон байсан. Гэхдээ надад хүндээр тусаж байгаагүй. Яагаад гэвэл би тайзан дээр дуулж байсан. Харин тэд буйдан дээр суугаад үзэж байсан.

-Энэ шоуны тайзан дээр гарснаар та Z үеийнхний том төлөөлөл болсон. Үе тэнгийнхнээ хараад шүүмжилмээр санагддаг эсвэл засаж залруулаасай гэж хүсдэг зүйл байдаг уу?

-Би үеийнхээ хүүхдүүдийг хүрээл лээ зөв сонгоосой гэж хүсдэг. Хүн урсгалаараа амьдарч болно, манлайлагч ч байж болно. Гэхдээ өөрийнхөө яг одоо байгаа газарт манлайлагч нь байж, чамаас илүү гарах хэн ч байхгүй байвал чи буруу газартаа байна гэсэн үг. Хүн өөрөөсөө илүү чадвар тай хүмүүсийн дунд ороод ирэхээр өөрийнхөө түвшнийг мэдэхээс гадна тэр хүмүүсээ дагаад хөгжиж эхэлдэг. Тиймээс хүрээл лээ зөв сонгож, хүсэл мөрөөд лийнхөө төлөө тасралтгүй хөдөл мөрлөөрэй гэж хэлмээр байна.

-17 настай Марал-Одод олон зорилго, мөрөөдөл бий байх. Ойрын зорилгоосоо хуваалцаач?

-Өөрийн гэсэн уран бүтээл гаргахаар төлөвлөж байгаа. Өөрөө үгийг нь бичиж, мэдрэмжээ илэрхийлсэн дуутай болохыг хүсэж байна. █

Хамт өрсөлдөж байсан найзууд маань хасагдах мөч хамгийн хэцүү байсан.

ТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН НЭР: Бизнес лонжийн үйлчилгээнд хоол, зууш, салат, нарийн боов, амттан нийлүүлэхТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН ДУГААР: МИАТ/202002014/02

МИАТ ТӨХК эрх бүхий тендерт оролцогчдоос Бизнес лонжийн үйлчилгээнд хоол, зууш, салат, нарийн боов, амттан нийлүүлэх 2 багц бүхий цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.

Тендерийн баримт бичгийг эргэж төлөгдөхгүй нөхцөлтэйгээр иж бүрдэлээр нь 50,000 төгрөг, эсхүл түүнтэй тэнцэх хэмжээний чөлөөтэй хөрвөх валютаар худалдан авч болно. Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс эхлэн 30 хоногийн дотор хүчинтэй байна.

Тендерт оролцогч нь Санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд: Борлуулалтын хэмжээ: Сүүлийн 2 жилийн буюу 2018, 2019 оны нийт борлуулалт тендерт санал болгож буй үнийн дүнгээс багагүй байх,Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: Тендерт санал болгож буй үнийн дүнгийн 50 хувиас багагүй байх,Санхүүгийн тайлан ирүүлэх жилийн тоо: 2 /2018, 2019 он/,Ижил төстэй ажлын өртөг: Тендерт санал болгож буй үнийн дүнгийн 30 хувиас багагүй байх,

Тендерийн хамт багц 1-т 2,317,312 төгрөгийн, багц 2-т 942,722 төгрөгийн дүнтэй тендерийн баталгаа тус тус ирүүлнэ.Цахим тендерт оролцогч цахим баталгаа гаргах эрх бүхий арилжааны банкаар тендерийн нэг баталгаа гаргаж болох бөгөөд багц тус бүрийн баталгааны дүнг тодорхой бичсэн байх шаардлагатай.Тендерийг 2020 оны 07 дугаар сарын 24-ний өдрийн 10.00 цаг-аас өмнө цахим худалдан авах ажиллагааны систем /www.tender.gov.mn /-д өөрийн аж ахуйн нэгжийн цахим гарын үсэг /PKI/-ээр нэвтрэн орж PDF 5-аас ихгүй файлаар цахим хэлбэрт шилжүүлэн ирүүлэх ба тендерийг 2020 оны 07 дугаар сарын 24-ний өдрийн 10.10 цаг -т нээнэ.

Гадаадын этгээд тендер ирүүлэхийг зөвшөөрнө.Дотоодны давуу эрх тооцох: Тооцно.

Сонирхсон этгээд тендерийн мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.

МИАТ ТӨХКХан-Уул дүүрэг, 10-р хороо, Буянт-Ухаа 45, МИАТ ТӨХК-ийн төв байр

Хангамж, үйлчилгээний хэлтэс 103 тоотУтас: 70049860, факс: 70049919

ЦАХИМ ТЕНДЕРИЙН УРИЛГАОгноо: 2020 оны 06 дугаар сарын 23

лийнхаа тэргүүний сурагч юм билээ. Дуучин болох уу эсвэл өөр салбарт хүч үзэхээр төлөвлөж байна уу?

-Миний амьдралын туйлын зорилго бол дуу хөгжим. Гэхдээ мөнгөний хоёр догч урсгалтай болж, өөр салбарт хүч үзэх болбол загварын сал барт өөрийгөө сорино гэж боддог. Ирээдүйд өөрийн гэсэн брэндтэй болохыг хүсэж байна.

-Тайзан дээр өмссөн хувцас-нуудаа өөрөө урласан гэл үү?

-Battle шатныхаа хувцсыг л өөрөө оёсон. Бусад шатанд өмссөн хувцаснуудынхаа жижиг деталиудыг хийсэн. Бүгдийг нь оёогүй шүү (инээв).

-Шоу дууссан ч гэсэн уран бүтээлийн олз о м о г а р в и н байгаа болов уу гэж бодож байна. Ямар жанраар дуулахыг хүсэж байна?

-Би өөрийнхөө юу хийж чадахыг хармаар байна. Тийм болохоор аль нэг жанрт баригдахгүйгээр бүхий л төрлөөр сорьж үзнэ. Ер нь надаас юу ч гарч магадгүй.

-Ингэхэд найз хөвгүүн бий юу. Танилцах санал их ирдэг гэж сонссон?

Урлагийн хүн тайзан дээр гарч, уран бүтээлээ хүргэхдээ үзэгчдийг аз жаргалтай болгохын тулд бүхнээ зориулдаг. Тайзан дээр байх тэр мөчид ээж нь нас барсан уу эсвэл аавынх нь бие муу байна уу огтхон ч хамаарахгүйгээр энэ бүх мэдрэмж, шаналлаа тэвчиж, үзэгчдэд мэдэгдэхгүй байх ёстой.

NCCD: 10 more people discharged from hospitalFour of the new patients are Mongolian citizens who returned home from Kazakhstan on a charter flight on June 10.

Mongolia hands over non-surgical gowns to the U.SThe Government of Mongolia (GoM) and people donated 60,000 pieces of protective clothing worth USD one million to the U.S on June 21.

ZGM DAILY| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ20 2020.06.23, TUESDAY~№109 (1388)

Mongolia may increase FX reserves as gold price rises

Mongolia benefits USD 600-700 million from gold purchases annually

Bayartsetseg.D, ZGM Daily

Gold price soars swiftly as the global economy experiences crisis and uncertainties. In

the meantime, if the central bank succeeds in buying 20 tons of gold by the end of the year, it will be able to scale up foreign exchange (FX) reserves. Bank of Mongolia (BoM)

has purchased 6.8 tons of gold since January 2020, and Mongolia benefits approximately USD 600-700 million from gold purchases annually.

Additionally, Tugrik against the U.S dollar equals MNT 2,819.57, the highest of all time. On this subject, the gold value has been intensifying for six quarters and it has rebounded sharply as ongoing concerns about the

economic fallout of the COVID-19 pandemic were compounded by fears of rising political tensions between China and the U.S.

As of this month, the gold price fluctuates between USD 1,700-1,750 per ounce. This is an increase of 31 percent compared to the same period of the previous year. Gold price tends to hike further as the economic situation continues to decline. The largest

economies in the world are likely to spend more time transferring from economic contractions to the regular regime. Since the beginning of this year, the gold price has surged 10.3 percent.

Previously, Bloomberg TV had reported that gold price hits the record high monthly close since 2012; the price reached USD 1,753, rising by 1.27 percent after Sunday trade.

AS OF THIS MONTH, THE GOLD PRICE FLUCTUATES BETWEEN USD 1,700-1,750 PER OUNCE. THIS IS AN INCREASE OF 31 PERCENT COMPARED TO THE PREVIOUS YEAR.

FINANCE

ADB project expands food stamps for vulnerable in MongoliaThe Asian Development Bank

(ADB) has approved a USD 26.4 million loan to lessen the socio-economic impacts of the coronavirus disease (COVID-19) pandemic on poor and vulnerable groups in Mongolia, especially women and children.

“The loss of jobs and income in the wake of COVID-19 coupled with rising food prices will particularly affect poor and vulnerable people,” says ADB Principal Social

Sector Specialist Karin Schelzig. “The Shock-Responsive Social Protection Project will expand food support and cash transfers on a temporary basis, utilizing the targeting and delivery systems of two established social assistance programs.”

ADB estimates show that Mongolia will suffer significant investment and consumption shocks in addition to negative global demand spillovers in

2020. The pre-crisis poverty rate in Mongolia was 28.4 percent. A significant share of Mongolians who are technically non-poor live precariously close to the poverty line.

The project will finance the temporary increase in the monthly benefit levels for all child money programs and food stamp program beneficiaries through September 2020. The child money program reaches

more than one million Mongolian children with electronic transfers. Food stamps are cash-like benefits that are delivered either as electronic payments to e-cards or as physical vouchers in more remote areas. Food stamps can be used to purchase 10 staple food items, including milk and vegetables.

The total project cost is USD 270.79 million, of which USD 239.39 will be provided by the

Government of Mongolia. The World Bank will also provide loan co-financing of USD five million for the expansion of the child money program benefits.

ADB is committed to achieving a prosperous, inclusive, resilient, and sustainable Asia and the Pacific while sustaining its efforts to eradicate extreme poverty. Established in 1966, it is owned by 68 members, 49 from the region.

Photo by Batsaikhan.S

POLITICSAccording to the Law on Parliamentary Elections, the election campaign will end at 00.00 on Monday, June 22. Since the campaign began on June 2, police have received more than 1,276 complaints and reports.

ECONOMYSilver Elephant Mining Corp, a Toronto Stock Exchange-listed company, announces the second tranche of its private fundraising project. The company raised 4.9 million units, valued at USD 0.13 each, and raised USD 645,000. Silver Elephant previously leased its Ulaan Ovoo mine to a Mongolian company for three years.

Top 20 index falls 1.23 percent, to 16,004.4 points. MSE A index decreases 0.26 percent, to 7,925.28 points. MSE B index drops 1.27 percent, to 7,287.07 points. Market cap stands at MNT 2.45 trillion.

SOCIETYHealth Promotion Center, diagnostic, and treatment center opens on June 22 at the State Central First Hospital (SCFH), with the aim to prevent citizens from any diseases, detect at its early stage, and give health education. The center will provide around 20 types of diagnosis and treatment targeted to ambulatory special service.

Governor of the Capital and Mayor of Ulaanbaatar city Amarsaikhan Sainbuyan announces to resume operations of libraries and museums in the city from Monday. Sterilization and disinfection works must be organized well, cautioned the Mayor.

ZGM: HIGHLIGHTS

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | ZGM DAILY 21 2020.06.23, TUESDAY~№109 (1388)

SOCIETY

Aminaa.U, ZGM Daily

Top 20 index(by units)

16,004.410k

15k

20k

25k

30k NCCD: 7 new cases of COVID-19 reported

MNCCI: COVID-19 severely

affected 24% of telecommunication

companies

Bayartsetseg.D, ZGM Daily

The Government of Mongolia (GoM) and people donated 60,000 pieces of protective clothing worth USD one million to the U.S on June 21, according to the Ministry of Foreign Affairs. Ambassador Extraordinary and Plenipotentiary of Mongolia to the United States Otgonbayar Yondon delivered the assistance to Mr. Mike O’Hare, Regional Administrator of the 10th

Mongolia reported seven new cases of COVID-19 in the last 24 hours, taking the national count to 213, said Head of the National Center for Communicable Diseases (NCCD) Nyamkhuu Dulmaa at the daily press conference. The total of 359 tests for COVID-19 was conducted across Mongolia on June 21 and seven of them were positive in accordance with the statement.

Particularly, four of the new patients are Mongolian citizens who returned home from Kazakhstan on a charter

Businesses responded to the Inflation Outlook survey said that COVID-19 pandemics and restriction measures had a significant impact on 24 percent of telecommunications companies. Another 24 percent of telecommunications companies were moderately affected, while 38 percent were slightly affected. The remaining 14 percent said it is not measurable yet.

However, a joint study by the Bank of Mongolia and the Mongolian National Chamber of Commerce and Industry (MNCCI) also shows that the impact on the

telecommunications sector is relatively small compared to the tourism, education and hospitality sectors, which have been hit hardest by the pandemic.

Businesses in the industry point out that the pace of digital migration has been accelerating in the last six months due to the COVID-19. At the same time, sales of cloud services increased by 20-30 percent. As this technology develops, software costs are declining, according to the IT Zone. Businesses have cut communication and marketing costs by 19 percent and increased transportation costs by 9 percent, according to the survey.

Regional Center of the Federal Emergency Management Agency (FEMA).

During the meeting, Ambassador Otgonbayar Yondon emphasized the strong support of the U.S Government and people for the difficult times in Mongolia. He then underscored that the people and Government of Mongolia are donating these pieces of equipment as a show of solidarity to help the people and the Government of the

All the 213 confirmed cases in Mongolia are imported, mostly from Russia. Among the detected cases, 153 people have recovered.

INDUSTRY

Mongolia hands over non-surgical gowns to the U.S

FOREIGN RELATIONS

U.S to combat the coronavirus. The Declaration on Strategic

Partnership, jointly announced by the President of Mongolia Battulga Khaltmaa and the President of the United States Donald Trump in 2019, states that the parties will increase opportunities for economic cooperation and expand political, economic, cultural, educational, humanitarian and people-to-people contacts. The Prime Minister of Mongolia Khurelsukh Ukhnaa

and the U.S Vice President Mike Pence also agreed to improve the competitiveness of the transportation sector in the open market in the roadmap for the 2018 U.S-Mongolia Extended Economic Partnership. Additionally, Boeing’s B-767 Chinggis Khaan airplane provided the initial direct flight between Mongolia and the United States, on the return, the airplane will carry Mongolian citizens stranded in the U.S and dinosaur fossils.

flight on June 10, and two are Mongolian nationals who arrived in the Ulaanbaatar from Seoul on a chartered flight. The remaining one is a Mongolian truck driver who came via Altanbulag border

checkpoint.All the 213 confirmed cases

in Mongolia are imported, mostly from Russia. Among the detected cases, 153 people have recovered. Currently, 60 patients

are undergoing treatment at the NCCD, of whom 53 are in mild and seven are in moderate condition. No local transmissions or deaths have been reported in Mongolia so far.

22 2020.06.23, МЯГМАР~№109 (1388) ЧӨЛӨӨТ ЦАГ

ЭЛЭГ САРЫН ХУГАЦААНД БҮРЭН ТӨЛЖДӨГЭлэг хүний биеийн хамгийн уян хатан эрхтэнд тооцогддог бөгөөд 75 хувь нь алга болсон ч эргээд хэвийн хэмжээндээ хүртэл ургаж чаддаг. Энэ нь элэгний эс хурдацтай хуулбарлагддагийг илтгэх ба Айова их сургуулийн мэдээлж буйгаар ойролцоогоор сар эсвэл түүнээс ч бага хугацаанд бүрэн ургах боломжтой аж.

БИЕИЙН БАЙРЛАЛ ОЙ САНАМЖИД НӨЛӨӨЛДӨГСудлаачдын олж тогтоосноор доошоо харж суувал сөрөг дурсамжийг эргэн санах нь элбэг байдаг бөгөөд дээш харж, цэх суувал эсрэгээрээ эерэг дурсамжуудаа илүү санадаг аж.

Ү.Аминаа, ЗГМ сонин

Та магадгүй бие махбодоо хангалттай сайн мэднэ гэж боддог байх. Гэвч хүний бие металл шингээх чадвартай, нүдээ анивчих бүрдээ багахаан нойр авч байдаг эсвэл чигчий хуруу хамгийн хүчтэй хуруу зэргийг өмнө нь сонсож байсан уу?

Хачирхалтай нь энэ бүгд сүүлийн үеийн олон судалгаагаар батлагдсан аж. Иймд хүний биеийн талаар дараах сонирхолтой баримтуудыг орчуулан хүргэж байна.

Хүний биеийн бидний мэддэггүй сонирхолтой

баримтууд

НҮДЭЭ ЦАВЧИХ НЬ БЯЦХАН АМРАЛТ БОЛДОГНүдээ анивчих нь нүдийг чийгшүүлэх, тоос шороо оруулахгүйн тулд хийдэг үйлдэл гэж бодож байна уу? Бид шаардлагатай хэмжээнээс олон буюу минут тутамд 15-20 удаа нүдээ анивчдаг. Вашингтоны их сургуулийн судалгаагаар энэ нь анхаарал төвлөрлийг нэмэгдүүлэхэд тусалдаг бөгөөд багахан хэмжээний нойр авсантай ч тэнцдэг гэнэ.

БИЕИЙН ЯСНЫ 25 ХУВЬ НЬ ХӨЛНИЙ ЯСХүний хөлийн тавхай хэсэг 52 ястай байдаг (хөл тус бүрт 26). Энэ нь бараг биеийн бүх ясны дөрөвний нэг гэсэн үг юм. Мөн тус бүр нь 33 үе мөч, 100 гаруй булчин, шөрмөс агуулдаг.

ЧИГЧИЙ ХУРУУ ХАМГИЙН ХҮЧТЭЙЧигчий хуруу гэхээр хамгийн бяцхан, туниа муутай нь мэт санагдаж болох ч гарын тулгуур хүчинд хамгийн чухал үүрэг гүйтэтгэдэг байна. Чигчий нь эрхий хуруугаар чимхэх үйлдэл хийхэд тусалдаг бөгөөд эрхий, ядам, долоовор хуруунуудад мөн хүч өгдөг. Вашигтоны Нөхөн сэргээх эмнэлгийн эмч New York Times сонинд өгсөн ярилцлагадаа “Энгийнээр хэлбэл чигчий хуруугаа алдлаа гэдэг нь гарын хүчнийхээ тал хувийг алдсанаас ялгаагүй” гэжээ.

ХҮН ХЭЗЭЭ ХАМГИЙН ӨНДӨР БАЙДАГ ВЭҮлгэр шиг санагдаж болох ч Business Insider-ийн тайлбарласнаар хүн өглөө дөнгөж сэрэхдээ энгийн хэмжээнээсээ жаахан өндөр байдаг аж. Энэ нь өдрийн турш таны үе мөчин дээр ирдэг даралттай холбоотой ба нэг паскал даралт л бүх үе мөчийг доош нь шахахад хангалттай байдаг. Харин унтаж байх явцад бие тайвширдаг бөгөөд дээрээс босоо чиглэлтэй нуруу нугасанд ирэх даралтыг түр чөлөөлснөөр бүрэн өндөртөө хэсэгхэн зуурч гэсэн очих боломжийг олгодог.

ХОДООДНЫ ХҮЧИЛ МЕТАЛЛЫГ Ч УУСГАДАГ УУ?Сахлын хутганы бритка залгих хүн мэдээж ховор байх. Гэвч хутганы ир ходоодыг зүсэх бус ходоодны хүчил сахлын хутгыг гэмтээж, уусгадаг гэвэл та итгэх үү? Meridia Huron эмнэлгийн судлаачид ходоодны хүчлийн металл объектод үзүүлэх нөлөөллийг туршиж үзсэн бөгөөд 24 цагийн дотор хүчил сахлын хутганы 63 хувийг үлдээж байгааг илрүүлжээ. Мэдээж зоос эсвэл зай хураагуурт үзүүлэх нөлөө нь өөр ба бараг өөрчлөлт гарахгүй. █

23ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 2020.06.23, МЯГМАР~№109 (1388)ӨДРИЙН ХЭМНЭЛ

ЗГМ: ҮГИЙН СҮЛЖЭЭ

ӨРНИЙН ЗУРХАЙ ДОРНЫН ЗУРХАЙ

Нумын ордынхон эрсдэлтэй хөрөнгө оруулалт хийх хэрэггүй

Үс засуулбал: Хэл, ам, хэрүүл тэмцэл ирнэНаран ургах, шингэх: 04:54-20:55 цагБарилдлага: АрвидахШүтэн барилдлага: СэрэхүйСуудал: Шороо

Аргын тооллын зургадугаар сарын 23, Ангараг гараг. Билгийн тооллын 2, Найралт эх одтой, улаагчин тахиа өдөр. Өдрийн наран 04:54 цагт мандаж, 20:55 цагт жаргана. Тухайн өдөр үхэр, могой жилтнээ аливаа үйл хийхэд эерэг сайн ба бич, тахиа жилтнээ сөрөг муу нөлөөтэй тул элдэв үйлд хянамгай хандаж, биеэ энхрийлүүштэй. Эл өдөр худалдаа арилжаа хийх, бизнэс эхлэх, хүү сангийн эх хатгах, эд агуурс авах, зээл авах, арвижуулах, дэлгэрүүлэх үйлийг эхлэх, хагалгаа хийлгэх, буг дарах, газрын ам бооход сайн. Мод суулгах, нарийн чанд зөвлөгөөн хийх, байшингийн суурь тавих, угаал үйлдэхэд муу. Өдрийн сайн цаг нь хулгана, бар, туулай, морь, хонь, тахиа болой. Хол газар яваар одогсод баруун зүгт мөрөө гаргавал зохистой. Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй.

Үс засуулахад тохиромжгүй

ЗГМ: СҮДОКҮ

Өмнөх дугаарын хариу

Хонь /III.21-IV.19/ Мэлхий /VI.22-VII.22/ Жинлүүр /IX.23-X.22/ Матар /XII.22-I.19/

Үхэр /IV.20-V.20/ Арслан /VII.23-VIII.22/ Хилэнц /X.23-XI.22/ Хумх /I.20-II.18/

Хамтатгах /V.21-VI.21/ Охин /VIII.23-IX.22/ Нум /XI.22-XII.21/ Загас /II.19-III.20/Гадаад дотоодод зорчих шаардлага

тулгарсан ч та асуудалгүй амжилттай дуусгаж чадна. Өөрийгөө бусдаас тусгаарлах гэсний хэрэггүй. Таны зорьсон хэрэг заримдаа бүтэлгүйтнэ. Энэ болгонд өөрийн өөдрөг үзлээр даван туулж чадна. Архаг өвчтэй хүмүүсийн өвчин сэдрэх аюултай тул онцгой анхаарал хандуулаарай.

Биеийн хэт ачаалал авахгүй спортоор хичээллэхээр бол хөн гөн чанарын дасгал хөдөлгөөн хийгээрэй. Бодол санаагаа цэгцэлж, бясалгал хийх, эргэцүүлэн бодох нь тархиа амраах дасгал болно. Эрсдэлтэй зүйлд хөрөнгө оруулалт, хөлс хүчээ өгөх хэрэггүй. Өөрийн шийдвэртээ итгэлтэй биш бол ойр дотнын хүмүүстэйгээ ярилцаарай.

Та өөрийн зовлон бэрхшээлээ үл тоож, бусдын тусын төлөө зүтгэж байгааг тань хүмүүс мэдэрч их бахархах болно. Хувь тавилан танд өгсөн хүндхэн ачааг та олны тус дэмээр дааж яваа гэж боддог. Гэнэтийн ирсэн таатай мэдээ нь таныг сэтгэл санаагаа сэргээх маш том түлхэц болно. Ямар ч их ажилтай байсан амралт танд маш чухал.

Хайр дурлалд ямар нэгэн дэвшил гарах ч зарим нэг нөхцөл байдлын улмаас тодорхойгүй хугацаагаар зүрх сэтгэлийн асуудлаа хойш тавихад хүрнэ. Дунд шатны албан тушаалтны гаргасан ноцтой алдаа танд дургүй нэгний заль байж болно. Тэд таны алдаан дээр дөрөөлж зорилгодоо хүрэх төлөвлөгөөтэй байж мэднэ.

Шагнал хүртэх, бэлэг сэлт авах, эсвэл хэн нэгэн танд буяны гараа сунгах зэргээр азтай үйл тохиож магадгүй. Гэхдээ аз бүгдийг танд авчирч өгнө гэж найдах хэрэггүй. Та хэр өндөрт гарахыг тэмүүлнэ тэр хэрээр хүч хөдөлмөр, цаг хугацаагаа зарцуулах тул амралтаа зөв хуваарилахыг зөвлөж байна. Бичиг цаастай холбоотой ажлаа түр хойшлуулаарай.

Биеийн хүчний ажил гутарсан сэтгэл, бүтэлгүйтэл, бүх таагүй зүйлийг аваад одох мэт санагдана. Эсрэг хүйсийн хүнтэй харьцах харьцаа таны бодож байсан шиг амархан бүтэхгүй. Гэвч хэрэгжүүлэхээр бодож байсан зүйлүүдээ бүгдийг нь амжуулна.

Өрсөлдөгч болон түнштэйгээ урд өмнө хийж байгаагүй зөвшилцөл хийж магадгүй. Энэ нь таны ажлыг амжилттай, ашигтай явуулна гэж ойлгож болно. Багахан хэмжээний үл ойлголцлоос болж муу санах хэрэггүй. Хэсэг хугацааны дараа үл ойлголцол эвлэрлээр дуусна. Бусдын шүүмжлэл, зөвлөгөөг эсэргүүцэлгүй хүлээж аваарай.

Хөрөнгө оруулалт, мөнгө санхүүтэй холбоотой бүхий л ажил амжилт дагуулна. Харин аливаа зарга мэдүүлэх, бичиг баримттай холбоотой ажлуудад таатай бус байна. Хэн нэгний оролцоотой амжуулах ажил ч амжилт муутай байна. Оройдоо багахан хэмжээний баяр тэмдэглэх салхинд алхахад таатай. Ганц бие хүмүүст хүсэн хүлээсэн болзоо ирэхгүй.

Бурхан шашны үйл хийх, сүслэн мөргөх зэрэг нь танд ариуслыг мэдрүүлж, алдсан итгэл найдвараа олж авахад тусална. Магадгүй дотоод сэтгэлийн шаналлаа орхиж бүтэлгүй хайр, амжилтгүй ажлынхаа сөрөг энергийг засаж чадна. Бүсгүйчүүд хамтрагчдаа маш том шаардлага тавьж, түүнээс илүү их чадвар, хичээл зүтгэл шаардах болно.

Хамт олонтойгоо багаар ажиллавал ажлын ахиц хоёр дахин нэмэг-дэнэ. Бүхнийг ганцаараа хийх гэж зүтгэх цаг биш. Аз туршсан аливаа ажил томоохон эрсдэл дагуулах магадлалтай бөгөөд ашиг орлого ч таны бодсон шиг байхгүй. Харилцаа холбооны тал дээр үзэл санаа нэгтэй олон хүнтэй учирч, ажил хэргийн хүрээгээ тэлж чадна.

Нэлээд олон асуудалтай тулгарах болно. Ажил хэргийн явц удааширч, найдаж байсан зүйл тань бүтэхгүйд хүрч бага зэрэг бухимдал төрүүлнэ. Бүс гүйчүүдийн анхаарал сул, идэвх муу байх нь хамтрагчийнхаа дургүйц-лийг хүргэнэ. Нөхцөл байдлыг тайван хүлээж авахгүй бол сөргөлдөөн үүсэж болзошгүй.

Мөнгө санхүүгийн орлого, зарлагаа тооцож үз. Зорилгогүйгээр том бага худалдан авалт хийх хэрэггүй. Та эдийн засгийн хувьд тийм ч таатай биш байна. Сэтгэл санаа тань хөнгөн шингэн барьсан ажил тань урсгалаараа бүтнэ. Гэвч зарим тохиолдолд гаднын хүчин зүйлээс шалтгаалан хүндрэл бэрхшээл тохиолдож магадгүй.

364981725

59

791856432

75

2

589427613

8

79

172563984

6

42

248739561

2

3

7

635142897

3

927615348

79

5

453298176

4

1

816374259

9384Өмнөх дугаарын хариу 06.22

БОСООГООР:

2. Архи хэтрүүлэн хэрэглэсний дараах үр дүн

3. Аргентины домогт хөлбөмбөгчин

4. Үндэсний бөхийн таван

аваргатай аймаг5. Хувцасны гар далдалсан

хэсэг7. Вьетнам орноос эх нутгаа

зорин гүйж ирсэн эцэг мал

1. Сэлэнгэ аймгийн Мандал сумын харьяат Монгол Улсын аварга (үндэсний бөх)

6. Бага наснаасаа Монгол орныг сонирхсоор хүслээ биелүүлж Монголоор аялсан Оросын нэрт зураач

8. Уртын хэмжээ9. Архийг нэрж гаргасан

ундаа

10. "Талибан" террорист бүлгийн ахлагч асан зартай алан хядагч (О.Бен...)

11. ... ширтэх12. Монголчуудын үндсэн сууц14. В.И.Лениний хэлснээр бүх

урлагийн дотроос хамгийн чухал нь...

15. ОХУ-ын хэвлэл мэдээллийн агентлаг...ТАСС

ХӨНДЛӨНГӨӨР:1

12

13

14 15

4

8

10

11

9

5 6 7

2 3

Х АХ ИХ

АЯ

О

ЮМ

Н

А

Л

Н

ДУ ЖӨ ЗА РУ НА МН ИН ИЛ ТД ГИ ЛД РОГ ИХ Ж

Э

А АОЖ АА АА ӨА

ГЛУБ

Н

Г ВА ГА НЭН НВ ДАВ ГА АХ ОЕ У

И Д

“Алжаал тайлах 18 асуулт” булангийн энэ удаагийн зочноор Монгол Улсаас төрсөн шатрын хоёр дахь эмэгтэй их мастер, ШШГЕГ-ын “Сүлд” спорт хорооны тамирчин, гавьяат тамирчин Т.Батчимэгийг урилаа. Шатрын улсын аваргад хоёр удаа түрүүлсэн тэрбээр 2010 онд дэлхийн оюутны багийн аварга болж байсан бөгөөд 23 насандаа их мастер цол эзэмшсэн юм. Түүнийг “Төөрсөөр төрөлдөө”, “Арандалынхан” “Араараа модтой Биндэръяа” зэрэг бүтээлээрээ олноо танигдсан зохиолч Б.Нямаагийн ач охин гэдгээр нь андахгүй. Мөн гэр бүлээрээ, удмаараа шатарчид гэдэг. Зохиолч Б.Нямаагийн удамд УАШТ-д түрүүлсэн зургаан шатарчин бий. Тэр ч бүү хэл шатрын их мастер нэг, олон улсын мастер хоёр, ФИДЕ мастер хоёр, спортын мастер хоёр, ФИДЕ дэд мастер нэг тус тус төрсөн учраас “Шатрын гэр бүл” хэмээн спортыхон тодотгодог юм.

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ24 2020.06.23, МЯГМАР~№109 (1388) АМРАЛТ

АЛЖААЛ ТАЙЛАХ 18 АСУУЛТ

Байгальд хог хаяхыг хараад өөрийн эрхгүй цухалддаг

Б.Мөнхзул, ЗГМ сонин

Сэтгэлээр унасан үедээ юу хийдэг вэ?

Хамгийн их хэрэглэдэг апп?

Бүх амьдралынхаа турш ганцхан хувцас өмс гэвэл юу өмсөх вэ?

Өөрийгөө амьтантай зүйрлэвэл?

Олны танил эсрэг хүйсийн хүнтэй оройн зоог баривал хэнийг сонгох вэ?

Хэзээ ч орхиж чадахгүй хобби?

Амьдралын чинь хамгийн анхны дурсамж?

Өөртөө авсан хамгийн үнэтэй зүйл?

Өөрийгөө гурван үгээр тодорхойлно уу?

Юунд амархан донтдог вэ?

Биедээ байнга авч явдаг зүйл?

Маргааш дэлхий сүйрнэ гэвэл юу хийж үзэх вэ?

Алдаанаасаа ямар сургамж авсан бэ?

Таны мэдэх хамгийн загварлаг нэгэн?

10 жилийн дараах өөрийгөө хэрхэн төсөөлж байна вэ?

Таны хамгийн том алдаа?

Таныг цухалдуулдаг зүйл?

Цүнхэндээ ганцхан зүйл үлдээгээд бусдыг нь хая гэвэл юу авч үлдэх вэ?

-Дотнын хүмүүс, найзуудтайгаа уулздаг

-Facebook чат, chess.com,

-Дээл. Учир нь, дээл биед эвтэйхэн, дулаан

-Бар

-Майкл Жордан

-Амттай хоол хийх, бүжиглэх

-Архангайд эмээгийнхээ гэрт сэрээд эгчийгээ нэхэж уйлж билээ. Тэр үед би нэг настай байсан санагдаж байна

-Тэмцээнд явахдаа гаргасан зардлууд

-Үнэнч, сэтгэлээсээ, дайчин

-Онлайн блиц тоглолт

-Гар утас, карт хадгалдаг жижиг түрийвч

-Шүхрээр нисэж үзнэ

-Ямар ч үед өөртөө бүрэн итгэх нь амжилтын үндэс болдог

-Үеэл найз Сэлэнгэ

-Илүү амар амгалан, аз жаргалыг мэдэрч амьдарч буйгаар

-Өөртөө бүрэн итгээгүйгээс алдсан боломжууд

-Хүмүүс хэнэг ч үгүй байгальд хог хаях

-Гар утас

Q

Q

Q

Q

Q

Q

Q

Q

Q

Q

Q

Q

Q

QQ

Q

Q

Q

Амьд хөгжмийн ноён оргилуудын нэг алдарт “Нирвана” хамтлагийн дуучин Курт Кобэйн 1993 онд MTV Unplugged тоглолтдоо тоглож байсан гитарыг нь дуудлага худалдаанд оруулахад 6.01 сая ам.долларын үнэд хүрчээ. Курт 27 настайдаа амиа хорлохоос таван сарын өмнө Нью-Йорк хотод болсон тэрхүү алдарт шоунд тоглож байсан гитар нь 1959 оны “Мартин Д-18Е” юм. Кобэйн өөрөө энэ гитараа сайжруулан засаж, дотор нь микрофон суулгаж байсныг дуудлага худалдаа зохион байгуулагчид мэдэгдсэн байна. Гитарын гадна

талын чимэглэлүүдийг ч Кобэйн өөрөө хийсэн аж. Гитарыг зарах эхний үнэ нэг сая ам.доллар байсан бол Австралийн бизнесмэн Петер Фрийдмэн 6.01 ам.доллараар өөрийн болгосон бөгөөд энэ нь хамгийн үнэтэй зарагдсан гитар болов.

Фрийдмэн дуудлага худалдааны дараа “Энэ бол маш том наймаа. Гэхдээ би үүнийг өөртөө зориулж аваагүй. Энэ гитарыг хүмүүст үзүүлэхээр аялж, уран бүтээлчдийн яруу алдрыг тунхаглаад, дараа нь хэн нэгэнд зарна. Би энэ гитарыг авахын тулд хэдийг ч хамаагүй төлөхөөр шийдсэн байлаа” гэжээ.

Америкийн цагдаа нар хар арьст Жорж Флойдын

амь насанд хүрсэн нь дэлхий нийтийг

бухимдуулж, өнгөт а р ь с т н у у д

н э г д э ж

тэмцэхэд х ү р г э с э н .

А Н У - ы н өнцөг булан бүрд

эсэргүүцлийн жагсаал болоод зогсохгүй урлаг, спортын алдартнууд дуу хоолойгоо илэрхийлсээр байна. Тэгвэл энэхүү эрх чөлөө, арьс өнгөний ялгаварлалыг эсэргүүцэгчдийн эгнээнд алдарт дуучин Бейонсе

өөрийн шинэ уран бүтээлээр нэгдэж, Black Parade нэртэй шинэ дуугаа цацсан байна. Өмнө нь шинэ бүтээлийнхээ тухай ямар ч мэдээлэл гаргаагүй бөгөөд Бейонсе дуугаа цацагдсаны дараа “Энэ бол боолчлолыг цуцалсан өдөрт зориулсан дуу. Боолчлол хаана ч байх ёсгүй. Тэр тусмаа эрх чөлөөт Америк оронд” хэмээн ярьжээ. Тэрбээр зургадугаар сарын 19-нд дуугаа цацахдаа Америкийн түүхэнд боолчлолыг цуцалсан өдөрт зориулсан бөгөөд шинэ дуугаа хар арьст бизнес эрхлэгчдийг дэмжих санаачилга гаргасан байна. Дууны үгэнд хар арьстнуудын боолчлол, цагдаагийн харгислал, Жорж Флойдын амийг нэхсэн эсэргүүцлийн тухай хүчтэй мөрт багтжээ.

Алдарт Курт Кобэйны гитар $6.01 сая хүрчээ

Бейонсе хар арьстнуудын эрх чөлөөг тунхагласан шинэ дуу цацав