określenie możliwości aktywności zawodowej w warunkach szczególnych i o szczególnym...
DESCRIPTION
Określenie możliwości aktywności zawodowej w warunkach szczególnych i o szczególnym charakterze. Treść prezentacji: Stan warunków pracy w Polsce w okresie transformacji Zmiany zdolności do pracy wraz z wiekiem Praca a starzejące się społeczeństwo w świetle strategii MOP i UE - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
Określenie możliwości Określenie możliwości aktywności zawodowej aktywności zawodowej
w warunkach w warunkach szczególnych szczególnych
ii o szczególnym o szczególnym
charakterzecharakterze
Treść prezentacji:
1. Stan warunków pracy w Polsce w okresie transformacji
2. Zmiany zdolności do pracy wraz z wiekiem
3. Praca a starzejące się społeczeństwo w świetle strategii MOP i UE
4. Kryteria kwalifikowania osób jako:a. pracujące w warunkach szkodliwych,
b. pracujące w warunkach szczególnych c. wykonujące prace o szczególnym
charakterze
1.1.
Stan warunków pracy Stan warunków pracy
w Polsce w Polsce w okresie w okresie
transformacji transformacji
Liczba osób zatrudnionych w warunkach Liczba osób zatrudnionych w warunkach zagrożenia i liczba uznanych chorób zagrożenia i liczba uznanych chorób
zawodowych w Polsce w latach 1987 – zawodowych w Polsce w latach 1987 – 20072007
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
Lic
zba
zatr
ud
nio
nyc
h w
w
aru
nka
ch z
agro
żen
ia n
a 10
00
zatr
ud
nio
nyc
h
0
20
40
60
80
100
120
140
Lic
zba
cho
rób
zaw
od
ow
ych
na
100
tys.
zat
rud
nio
nyc
h
liczba zatrudnionych w warunkach zagrożenia liczba chorób zawodowych
99 171 wypadków w pracy (o 3706 więcej niż w 2006 r.)
479 wypadków śmiertelnych (o 14 mniej niż w 2006 r.)
1 002 wypadków ciężkich (o 15 więcej niż w 2006 r.)
3 285 chorób zawodowych (o 156 więcej niż w 2006 r.) (nowe przypadki)
Warunki pracy w Polsce wWarunki pracy w Polsce w 2007 r2007 r.. (dane (dane wstępne)wstępne)
Zatrudnienie w warunkach zagrożenia Zatrudnienie w warunkach zagrożenia wg GUS wg GUS
w 2006 r. (ogółem - 590,5 tys. osób)w 2006 r. (ogółem - 590,5 tys. osób)
87
213
28
17
19
18
229
26
60
24
0 50 100 150 200 250
[tys]
Substancje chemiczne
Pyły zwłókniające
Inne pyły
Hałas
Wibracje
Mikroklimat gorący
Mikroklimat zimny
Niedostateczne oświetlenie
Uciążliwość pracy
Czynniki mechaniczne
Subiektywna ocena poszczególnych Subiektywna ocena poszczególnych czynników czynników
zagrozagrożżeeńń zawodowych nie pokrywa si zawodowych nie pokrywa sięę z ich obiektywnz ich obiektywną oceną i danymi GUSą oceną i danymi GUS
Odsetek pracowników zatrudnionych w warunkach zagrożenia czynnikami środowiskowymi.Porównanie wyników badań ankietowych i badań środowiskowych (wg CIOP-PIB)
oraz danych statystycznych (Z-10).
WW 20062006 roku łączne koszty rent inwalidzkich i roku łączne koszty rent inwalidzkich i rodzinnych, jednorazowych odszkodowań, zasiłków rodzinnych, jednorazowych odszkodowań, zasiłków
chorobowych oraz świadczeń rehabilitacyjnychchorobowych oraz świadczeń rehabilitacyjnychwypłaconych z funduszu wypadkowego ZUSwypłaconych z funduszu wypadkowego ZUS
z tytułu chorób zawodowych, z tytułu chorób zawodowych, wypadków przy pracy oraz w drodze do i z pracy (renty) wypadków przy pracy oraz w drodze do i z pracy (renty)
wyniosły okołowyniosły około 4,35 mld zł4,35 mld zł, , co stanowiłoco stanowiło
3,7 %3,7 % ogólnej kwoty świadczeń wypłaconych ogólnej kwoty świadczeń wypłaconych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznychz Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ZUSZUS
Koszty bezpieczeństwa i higieny Koszty bezpieczeństwa i higieny pracypracy
Jak wykazują analizy prowadzone w krajach UE,Jak wykazują analizy prowadzone w krajach UE,koszty pośrednie sąkoszty pośrednie są 3-43-4 razy wyższe razy wyższe
niż koszty rent i odszkodowań.niż koszty rent i odszkodowań.Dawało by to w ciągu roku sumę kosztów Dawało by to w ciągu roku sumę kosztów
spowodowanych niewłaściwymi warunkami pracy spowodowanych niewłaściwymi warunkami pracy wynoszącąwynoszącą 13,05 -17,4 mld zł, 13,05 -17,4 mld zł,
a łącznie z wypłacanymi świadczeniami a łącznie z wypłacanymi świadczeniami z funduszu wypadkowego ZUSz funduszu wypadkowego ZUS
17,4 - 21,75 mld zł,17,4 - 21,75 mld zł, co wco w 2006 r.2006 r. stanowiłostanowiło ok.1,7 - 2,1%ok.1,7 - 2,1% Produktu Krajowego Brutto.Produktu Krajowego Brutto.
Koszty bezpieczeństwa i higieny Koszty bezpieczeństwa i higieny pracypracy
Wydatki na bezpieczeństwo Wydatki na bezpieczeństwo i higienę pracyi higienę pracy
Wydatki związane z bezpieczeństwem i higiena pracy
stanowią obecnie (według pracodawców)
tylko tylko 1% kosztów pracy
1,1% w dużych przedsiębiorstwach
0,6% w małych przedsiębiorstwach
Koszty pracy w gospodarce narodowej w 2004 r. - GUS Warszawa 2005 r.
2.2.
Zmiany zdolności do Zmiany zdolności do pracy wraz z pracy wraz z
wiekiem wiekiem
2.2.
Zmiany zdolności do Zmiany zdolności do pracy wraz z pracy wraz z
wiekiem wiekiem
W y d o l n o
0
1
2
3
4
5
6
7
Wi e k [ l a t a ]
2 0 3 0 4 0 5 0 6 0 7 0
W y d o l n o s c [ L /m i n ]
0
1
2
3
4
5 5
6
7
Wi e k [ l a t a
2 0 3 0 4 0 5 0 6 0 7 0
W y d o l n o s c [ L /m i n ]
0
1
2
3
4
5
6
7
Wi e k [ l a t a ]
2 0 3 0 4 0 5 0 6 0 7 0
2 0 3 0 4 0 5 0 6 0 7 0
MężczyźniRodzaj pracy: umysłowa: wydolność = 3.49 -0.014*wiek fizyczna: wydolność = 4.72 -0.033*wiek średnio ciężka: wydolność = 4.52 -0.031*wiek ciężka: wydolność = 5.21 -0.047*wiek
77
6
5
4
3
2
1
0
wiek [lata]
Wydolność [l/min]
Maksymalne pobieranie tlenu VO2 max w l/min u mężczyzn (N =640)
wg J. Bugajskiej, T. Makowiec-Dąbrowskiej PCZ 21-21 / 1
Zmiany ogólnej wydolności Zmiany ogólnej wydolności fizycznejfizycznej
wg J. Bugajska, 2003
Wydo lno s c [ L /m in ]
0
1
2
3
4
5
6
7
Wi ek [ l a t a ]
20 30 40 50 60 70
Wydo lno s c [ L /m in ]
0
1
2
3
4
5
6
7
Wi ek [ l a t a ]
20 30 40 50 60 70
Wydo lno s c [ L /m in ]
0
1
2
3
4
5
6
7
Wi ek [ l a t a ]
20 30 40 50 60 70
KobietyRodzaj pracy: umysłowa: wydolność = 2.98 -0.022*wiek fizyczna: wydolność = 2.83 -0.013*wiek średnio ciężka: wydolność = 2.98 -0.018*wiek ciężka: wydolność = 3.46 -0.030*wiek
Wydolność [l/min]
20 30 40 50 60 70
7
6
5
4
3
2
1
0
wiek [lata]
Maksymalne pobieranie tlenu VO2 max w l/min u kobiet (N =584)
wg J. Bugajskiej, T. Makowiec-Dąbrowskiej PCZ 21-21 / 1
Zmiany ogólnej wydolności Zmiany ogólnej wydolności fizycznejfizycznej
wg J. Bugajska, 2003
Różnice siły mięśni kończyny górnej (kgP – prawa, kgL – lewa) i dolnej (kdP, kdL) w różnych grupach wiekowych
kgP kgL kdP kdL
0 3 4
Grupy wiekowe0 - 20-24 lat, 3 - 45-54 lata, 4 - 55-65 lat
200
250
300
350
400
450
500
550
600
Wa
rtości m
om
en
tów
sił m
ięśn
iow
ych
[Nm
]
kgP kgL kdP kdL
0 3 4
Grupy wiekowe0 - 20-24 lat, 3 - 45-54 lata, 4 - 55-65 lat
200
250
300
350
400
450
500
550
600
Wa
rtości m
om
en
tów
sił m
ięśn
iow
ych
[Nm
]
wg T.Tokarskiego, J. Kamińskiej PCZ 21-21 / 2
Zmiany funkcjonalne Zmiany funkcjonalne w układzie mięśniowymw układzie mięśniowym
wg J. Bugajska, 2003
RóżniceRóżnice mocy mocy maksymalnej maksymalnej i i wysokowysokośści ci
wyskokuwyskoku w różnych w różnych grupach wiekowychgrupach wiekowych
0 3 4
Grupy wiekowe0 - 20-24 lat, 3 - 45-54 lata, 4 - 55-65 lat
1200
1400
1600
1800
2000
2200
2400
2600
Moc m
asymalna [W
]
0 3 4
Grupy wiekowe0 - 20-24 lat, 3 - 45-54 lata, 4 - 55-65 lat
1200
1400
1600
1800
2000
2200
2400
2600
Moc m
asymalna [W
]
0 3 4
Grupy wiekowe0 - 20-24 lat, 3 - 45-54 lata, 4 - 55-65 lat
0,20
0,25
0,30
0,35
0,40
0,45
0,50
Wysokość w
yskoku [cm]
0 3 4
Grupy wiekowe0 - 20-24 lat, 3 - 45-54 lata, 4 - 55-65 lat
0,20
0,25
0,30
0,35
0,40
0,45
0,50
Wysokość w
yskoku [cm]
wg T.Tokarskiego, J. Kamińskiej PCZ 21-21 / 2
Zmiany funkcjonalne Zmiany funkcjonalne w układzie mięśniowymw układzie mięśniowym
wg J. Bugajska, 2003
0
10
20
30
40
50
60
70
80
ud
ział
% b
adan
ych
osó
b
odnowa pełna brak odnowy 19 -35
36 -45
>45
Odnowa HR w grupach wiekowych badanych osób
19 - 35
36 - 45
> 45
Wiek (lata)
0
10
20
30
40
50
60
70
80
ud
ział
% b
adan
ych
osó
b
odnowa pełna brak odnowy 19 -35
36 -45
>45
Odnowa HR w grupach wiekowych badanych osób
19 - 35
36 - 45
> 45
Wiek (lata)
wg A. Marszałek PCZ 21-21 / 4
Zmiany w tolerancji pracy Zmiany w tolerancji pracy w środowisku gorącymw środowisku gorącym
wg J. Bugajska, 2003
Zmiany z wiekiem zdolności do pracy mężczyzn, Zmiany z wiekiem zdolności do pracy mężczyzn, zatrudnionych w systemie pracy zmianowej, w ruchu ciągłymzatrudnionych w systemie pracy zmianowej, w ruchu ciągłym
Pracownicy umysłowi – mężczyźni (N=52)
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Grupy wieku: A – 20-30 lat B – 31-40 lat C – pow. 40 lat
A B C A B C
Tolerancja pracy nocnej
Akceptacja pracy zmianowej w dalszej pracy
zawodowej
3,967 ns
dobra
umiarkowana
zła
wg K. Zużewicz PCZ 21-21 / 10
wg J. Bugajska, 2003
Wiedza UmiejętnościZdrowieZdrowie
Wydolność funkcjonalnaWydolność funkcjonalna
Zdolność do pracyZdolność do pracy
KompetencjeKompetencjeWiedzaWiedza Umiejętności Umiejętności
WartościWartości Podejście Podejście do życia/ pracydo życia/ pracy Motywacje Motywacje
PracaPraca
Relacje międzyRelacje między pracownikamipracownikamiZarządzanieZarządzanie
OrganizacjaOrganizacjaŚrodowisko Środowisko
pracypracyWymaganiaWymagania
NarażenieNarażenie
wg D. Koradecka 2007 (mod. J. Ilmarinen 2003
Wiek zakończenia Wiek zakończenia aktywności zawodowej w aktywności zawodowej w warunkach szczególnych warunkach szczególnych
Wiek Wiek emerytalnyemerytalny
Model ustalania wieku Model ustalania wieku kończenia aktywności zawodowej kończenia aktywności zawodowej
w zależności od rodzaju wykonywanej w zależności od rodzaju wykonywanej pracy pracy
3.3.
Praca a starzejące się Praca a starzejące się społeczeństwo w społeczeństwo w
świetle strategii MOP i świetle strategii MOP i UE UE
3.3.
Praca a starzejące się Praca a starzejące się społeczeństwo w społeczeństwo w
świetle strategii MOP i świetle strategii MOP i UE UE
Zalecenie nr 162 Międzynarodowej Organizacji Zalecenie nr 162 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczące pracowników w starszym wiekuPracy dotyczące pracowników w starszym wieku
4 czerwca 19804 czerwca 1980
W ramach krajowej polityki, na wszystkich etapach
życia zawodowego, powinny zostać podjęte środki powinny zostać podjęte środki umożliwiające pracownikom umożliwiające pracownikom
w starszym wieku w starszym wieku kontynuowanie kontynuowanie zatrudnienia w zatrudnienia w
zadowalających zadowalających warunkach pracy warunkach pracy
Zalecenie nr 162 Międzynarodowej Zalecenie nr 162 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczące pracowników w Organizacji Pracy dotyczące pracowników w
starszym wiekustarszym wieku4 czerwca 19804 czerwca 1980
c.d. Dla pracowników starszych wiekiem należy zastosować środki mające na celu:
ograniczanie szczególnie obciążających warunków środowiska pracy (np. ciężka praca fizyczna, mikroklimat, praca zmianowa),
zmianę form organizacji pracy i czasu pracy, które prowadzą do stresu lub przeciążenia rytmem pracy, przez dostosowanie ich do możliwości pracowników
Zalecenie nr 162 Międzynarodowej Organizacji Zalecenie nr 162 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczące pracowników w starszym Pracy dotyczące pracowników w starszym
wiekuwieku4 czerwca 19804 czerwca 1980
c.d. dostosowanie stanowiska pracy i
zadań do pracownika z uwzględnieniem dostępnych środków technicznych, a w szczególności zasad ergonomii, w celu ochrony zdrowia, zapobiegania wypadkom i zachowania zdolności do pracy
zapewnienie systematycznego nadzoru nad stanem zdrowia pracowników
Krajowe polityki powinny Krajowe polityki powinny wykorzystywać potencjał zatrudnienia wykorzystywać potencjał zatrudnienia osób z wszystkich kategorii wiekowychosób z wszystkich kategorii wiekowych
Unia Europejska powinna Unia Europejska powinna doprowadzić, doprowadzić, do roku 2010, do postępującego do roku 2010, do postępującego przedłużenia o około pięć lat przedłużenia o około pięć lat przeciętnego wieku zakończenia przeciętnego wieku zakończenia aktywności zawodowej.aktywności zawodowej. (wiek ten w roku 2001 był szacowany w UE (wiek ten w roku 2001 był szacowany w UE na około 59,9 lat, w Polsce wynosi 55 lat dla na około 59,9 lat, w Polsce wynosi 55 lat dla kobiet i 59 dla mężczyzn)kobiet i 59 dla mężczyzn)
DECYZJA RADY UE z dnia 22 lipca 2003 r.
w sprawie wytycznych polityk zatrudnienia Państw Członkowskich
(2003/578/WE)
Zaleca się, aby kraje członkowskie promowały politykę mającą na celu:
•zniesienie programów wcześniejszego przechodzenia na emeryturę,
•ustalania bardziej elastycznych godzin pracy
•zwiększenia dostępu do szkolenia ustawicznego
Raport Rady i Komisji „W kierunku zwiększenia partycypacji w rynku pracy i
promocji aktywnego starzenia się” (marzec, 2001 r)
Od 1 maja 2004 r. Polska jest członkiem
Unii Europejskiej
Oznacza to w szczególności konieczność :
• nowego podejścia do zagadnień bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (dyrektywa ramowa 89/391/EWG)
• pełnej likwidacji dyskryminacji w dziedzinie zatrudnienia, pracy i kształcenia zawodowego, w szczególności ze względu na religię i przekonania, wiek, niepełnosprawność i orientację seksualną (dyrektywa 2000/78/WE)
Reasumując:Utrzymywanie dotychczasowego systemu wcześniejszych emerytur jest niezgodne z:
•konwencjami MOP •dyrektywami UE, w szczególności z dyrektywą ramową 89/391/EWG
•decyzjami Rady Europy
Wskaźniki zatrudnienia osób w wieku 55 – 64 lata w roku 2006 Wskaźniki zatrudnienia osób w wieku 55 – 64 lata w roku 2006
0 10 20 30 40 50 60 70 80
SzwecjaDania
EstoniaWielka Brytania
FinlandiaCypr
ŁotwaIrlandia
PortugaliaLitwa
NiemcyHolandia
EU15Czechy
HiszpaniaEU25EU27
GrecjaRumuniaBułgariaFrancjaAustriaWęgry
LuksemburgSłowacjaSłowenia
WłochyBelgiaMalta
Polska
Wskaźniki zatrudnienia osób w wieku 55 – 64 lata Wskaźniki zatrudnienia osób w wieku 55 – 64 lata w Polsce i w UE w latach 1997 - 2006 w Polsce i w UE w latach 1997 - 2006
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006
EU15
EU27
Polska
Liniowy (Polska)
Liniowy (EU15)
4.4.Kryteria kwalifikowania osób Kryteria kwalifikowania osób
jako pracujących:jako pracujących:a) w warunkach szkodliwych, a) w warunkach szkodliwych, b) w warunkach szczególnychb) w warunkach szczególnychc) wykonujących prace c) wykonujących prace
o szczególnym charakterzeo szczególnym charakterze
PRACA W SZCZEGÓLNYCHW SZCZEGÓLNYCH
WARUNKACHWARUNKACH
PRACA O SZCZEGÓLNYM SZCZEGÓLNYM
CHARAKTERZECHARAKTERZE
SZKODLIWE WARUNKI PRACYSZKODLIWE WARUNKI PRACY::
Przekroczone obowiązujące normatywy Przekroczone obowiązujące normatywy higienicznehigieniczne
SZKODLIWE WARUNKI PRACYSZKODLIWE WARUNKI PRACY::
Przekroczone obowiązujące normatywy Przekroczone obowiązujące normatywy higienicznehigieniczne
ODPOWIEDNIE WARUNKI PRACY:
Nieprzekroczone obowiązujące normatywy higieniczne
Uwaga! Uwaga! SzkodliweSzkodliwe warunki warunki
pracy pracy to nie są to nie są
szczególneszczególne warunki warunki pracy pracy
Szkodliwe warunki Szkodliwe warunki pracypracy
Szkodliwe warunki Szkodliwe warunki pracypracy
Kryteria szkodliwości:Kryteria szkodliwości:Najwyższe dopuszczalne stężenie (NDS) Najwyższe dopuszczalne stężenie (NDS) Najwyższe dopuszczalne natężenie (NDN)Najwyższe dopuszczalne natężenie (NDN)
Wartość średnia ważona stężenia lub wartość średnia natężenia, którego oddziaływanie na pracownika w ciągu 8-godzinnego dobowego i przeciętnego tygodniowego wymiaru czasu pracy, określonego w Kodeksie pracy, przez okres jego aktywności zawodowej nie powinno spowodować ujemnych zmian w jego stanie zdrowia oraz w stanie zdrowia jego przyszłych pokoleń
Dyrektywa Rady 89/391/EWG o wprowadzeniu środków w celu zwiększenia bezpieczeństwa
i poprawy warunków zdrowia pracowników podczas pracy
Artykuł 51. pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom
bezpieczeństwo i ochronę ich zdrowia w każdym aspekcie związanym z pracą (...)
Artykuł 6 1. W ramach swej odpowiedzialności pracodawca
powinien podjąć niezbędne środki w celu zapewnienia
bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników, włączając w to zapobieganie ryzyku zawodowemu,informowanie, organizowanie szkolenia oraz zapewnienie koniecznych środków i właściwej organizacji (...)
KODEKS PRACY KODEKS PRACY Rozdział I: Podstawowe obowiązki Rozdział I: Podstawowe obowiązki
pracodawcy pracodawcy Art. 207Art. 207
§ 1. Pracodawca ponosi
odpowiedzialność za stan
bezpieczeństwa i higieny pracy w
zakładzie pracy.
§ 2. Pracodawca jest obowiązany chronić
zdrowie i życie pracowników
poprzez zapewnienie bezpiecznych i
higienicznych warunków pracy przy
odpowiednim wykorzystaniu
osiągnięć nauki i techniki.
Praca o szczególnym charakterze
Praca w szczególnych
warunkach
Szkodliwe warunki pracy
Odpowiednie warunki pracy
Dotychczasowe regulacje prawne dotyczące prac w warunkach
szczególnych:
Rozporządzenie Rady Ministrów z 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze
49 zarządzeń i uchwał resortowych ok. 300 zawodów ok. 1000 stanowisk pracy
zakwalifikowanych jako spełniające wymagania dotyczące pracy w tzw. warunkach szczególnych
PRZYKŁADY PRAC PRZYKŁADY PRAC W WARUNKACH SZCZEGÓLNYCHW WARUNKACH SZCZEGÓLNYCHw POLSCE w POLSCE wg starych przepisówwg starych przepisów
PRZYKŁADY PRAC PRZYKŁADY PRAC W WARUNKACH SZCZEGÓLNYCHW WARUNKACH SZCZEGÓLNYCHw POLSCE w POLSCE wg starych przepisówwg starych przepisów
Procesy składu z zastosowaniem Procesy składu z zastosowaniem elektronicznych monitorów ekranowych:elektronicznych monitorów ekranowych:
• Programista fotoskładu/przy bezpośredniej Programista fotoskładu/przy bezpośredniej obsłudze monitora ekranowegoobsłudze monitora ekranowego
• Operator monitora ekranowegoOperator monitora ekranowego• Fotograf reprodukcyjnyFotograf reprodukcyjny• Pomocnik ogólnowydziałowyPomocnik ogólnowydziałowy
Zarządzenie nr.64 Ministra Komunikacji z dnia 29.06.1983 r.
Procesy składu z zastosowaniem Procesy składu z zastosowaniem elektronicznych monitorów ekranowych:elektronicznych monitorów ekranowych:
• Programista fotoskładu/przy bezpośredniej Programista fotoskładu/przy bezpośredniej obsłudze monitora ekranowegoobsłudze monitora ekranowego
• Operator monitora ekranowegoOperator monitora ekranowego• Fotograf reprodukcyjnyFotograf reprodukcyjny• Pomocnik ogólnowydziałowyPomocnik ogólnowydziałowy
Zarządzenie nr.64 Ministra Komunikacji z dnia 29.06.1983 r.
Pracownicy poczt ruchomych:Pracownicy poczt ruchomych:•EkspedientEkspedient•Starszy ekspedientStarszy ekspedient•AsystentAsystent•Starszy asystentStarszy asystent•Kontroler/kierownik ambulansuKontroler/kierownik ambulansu
Zarządzenie nr 33 Ministra Łączności z dnia 16.05 1983 r.Zarządzenie nr 33 Ministra Łączności z dnia 16.05 1983 r.
Pracownicy poczt ruchomych:Pracownicy poczt ruchomych:•EkspedientEkspedient•Starszy ekspedientStarszy ekspedient•AsystentAsystent•Starszy asystentStarszy asystent•Kontroler/kierownik ambulansuKontroler/kierownik ambulansu
Zarządzenie nr 33 Ministra Łączności z dnia 16.05 1983 r.Zarządzenie nr 33 Ministra Łączności z dnia 16.05 1983 r.
PRZYKŁADY PRAC PRZYKŁADY PRAC W WARUNKACH SZCZEGÓLNYCHW WARUNKACH SZCZEGÓLNYCHw POLSCE w POLSCE wg starych przepisówwg starych przepisów
PRZYKŁADY PRAC PRZYKŁADY PRAC W WARUNKACH SZCZEGÓLNYCHW WARUNKACH SZCZEGÓLNYCHw POLSCE w POLSCE wg starych przepisówwg starych przepisów
Produkcja Produkcja śśrodków higieniczno-sanitarno-rodków higieniczno-sanitarno-ochronnych oraz półproduktów do ich ochronnych oraz półproduktów do ich wyrobu:wyrobu:
•PakowaczPakowacz•Sprzątacz produkcyjnySprzątacz produkcyjny•Robotnik transportowyRobotnik transportowy
Prace przy produkcji drobnych wyrobów ze szkła:Prace przy produkcji drobnych wyrobów ze szkła: • Malarz ozdób choinkowychMalarz ozdób choinkowych• Pakowacz szkłaPakowacz szkła• Grawer szkłaGrawer szkła• Robotnik transportowyRobotnik transportowy
Zarządzenie nr. 19 Ministra Handlu Wewnętrznego i Usług z Zarządzenie nr. 19 Ministra Handlu Wewnętrznego i Usług z Dnia 10Dnia 10 listopada 1986 roku listopada 1986 roku
Produkcja Produkcja śśrodków higieniczno-sanitarno-rodków higieniczno-sanitarno-ochronnych oraz półproduktów do ich ochronnych oraz półproduktów do ich wyrobu:wyrobu:
•PakowaczPakowacz•Sprzątacz produkcyjnySprzątacz produkcyjny•Robotnik transportowyRobotnik transportowy
Prace przy produkcji drobnych wyrobów ze szkła:Prace przy produkcji drobnych wyrobów ze szkła: • Malarz ozdób choinkowychMalarz ozdób choinkowych• Pakowacz szkłaPakowacz szkła• Grawer szkłaGrawer szkła• Robotnik transportowyRobotnik transportowy
Zarządzenie nr. 19 Ministra Handlu Wewnętrznego i Usług z Zarządzenie nr. 19 Ministra Handlu Wewnętrznego i Usług z Dnia 10Dnia 10 listopada 1986 roku listopada 1986 roku
PRZYKŁADY PRAC PRZYKŁADY PRAC W WARUNKACH SZCZEGÓLNYCHW WARUNKACH SZCZEGÓLNYCHw POLSCE w POLSCE wg starych przepisówwg starych przepisów
PRZYKŁADY PRAC PRZYKŁADY PRAC W WARUNKACH SZCZEGÓLNYCHW WARUNKACH SZCZEGÓLNYCHw POLSCE w POLSCE wg starych przepisówwg starych przepisów
Sprzątacz produkcyjny:Sprzątacz produkcyjny:
• W hutnictwie, przemyW hutnictwie, przemyśśle metalowymle metalowym• Produkcja gazów technicznych i napełnianie butli gazami Produkcja gazów technicznych i napełnianie butli gazami
technicznymitechnicznymi • Produkcja pigmentów, mielenie pigmentów, półproduktów i Produkcja pigmentów, mielenie pigmentów, półproduktów i
surowców mineralnych do produkcji barwników, pigmentów i surowców mineralnych do produkcji barwników, pigmentów i farbfarb
• Produkcja i przetwórstwo Produkcja i przetwórstwo żżywic i tworzyw sztucznych oraz ywic i tworzyw sztucznych oraz produkcja surowców, póprodukcja surowców, półłproduktów, produktów, śśrodków pomocniczych rodków pomocniczych stosowanych do ich produkcji i przetwórstwa, produkcja stosowanych do ich produkcji i przetwórstwa, produkcja wosków i woskoliwosków i woskoli
• Produkcja leków, póProdukcja leków, półłproduktów, produktów, śśrodków kontrastowych, rodków kontrastowych, prefiksów, nici chirurgicznych i sprzprefiksów, nici chirurgicznych i sprzęętu medycznego tu medycznego jednorazowego użytkujednorazowego użytku
• Produkcja Produkcja śśrodków higieniczno-sanitarno-ochronnych oraz rodków higieniczno-sanitarno-ochronnych oraz pópółłproduktów do ich wyrobuproduktów do ich wyrobu
• Obróbka surowców wObróbka surowców włłókienniczych i ich przókienniczych i ich przęędzeniedzenie• Prace przy produkcji drobnych wyrobów ze szkPrace przy produkcji drobnych wyrobów ze szkłłaa
Uchwała nr. 80/83 Zarządu Centralnego Związku Spółdzielczości Uchwała nr. 80/83 Zarządu Centralnego Związku Spółdzielczości Pracy z dnia 30.06.1983 r. Pracy z dnia 30.06.1983 r.
Sprzątacz produkcyjny:Sprzątacz produkcyjny:
• W hutnictwie, przemyW hutnictwie, przemyśśle metalowymle metalowym• Produkcja gazów technicznych i napełnianie butli gazami Produkcja gazów technicznych i napełnianie butli gazami
technicznymitechnicznymi • Produkcja pigmentów, mielenie pigmentów, półproduktów i Produkcja pigmentów, mielenie pigmentów, półproduktów i
surowców mineralnych do produkcji barwników, pigmentów i surowców mineralnych do produkcji barwników, pigmentów i farbfarb
• Produkcja i przetwórstwo Produkcja i przetwórstwo żżywic i tworzyw sztucznych oraz ywic i tworzyw sztucznych oraz produkcja surowców, póprodukcja surowców, półłproduktów, produktów, śśrodków pomocniczych rodków pomocniczych stosowanych do ich produkcji i przetwórstwa, produkcja stosowanych do ich produkcji i przetwórstwa, produkcja wosków i woskoliwosków i woskoli
• Produkcja leków, póProdukcja leków, półłproduktów, produktów, śśrodków kontrastowych, rodków kontrastowych, prefiksów, nici chirurgicznych i sprzprefiksów, nici chirurgicznych i sprzęętu medycznego tu medycznego jednorazowego użytkujednorazowego użytku
• Produkcja Produkcja śśrodków higieniczno-sanitarno-ochronnych oraz rodków higieniczno-sanitarno-ochronnych oraz pópółłproduktów do ich wyrobuproduktów do ich wyrobu
• Obróbka surowców wObróbka surowców włłókienniczych i ich przókienniczych i ich przęędzeniedzenie• Prace przy produkcji drobnych wyrobów ze szkPrace przy produkcji drobnych wyrobów ze szkłłaa
Uchwała nr. 80/83 Zarządu Centralnego Związku Spółdzielczości Uchwała nr. 80/83 Zarządu Centralnego Związku Spółdzielczości Pracy z dnia 30.06.1983 r. Pracy z dnia 30.06.1983 r.
PRZYKŁADY PRAC PRZYKŁADY PRAC W WARUNKACH SZCZEGÓLNYCHW WARUNKACH SZCZEGÓLNYCHw POLSCE w POLSCE wg starych przepisówwg starych przepisów
PRZYKŁADY PRAC PRZYKŁADY PRAC W WARUNKACH SZCZEGÓLNYCHW WARUNKACH SZCZEGÓLNYCHw POLSCE w POLSCE wg starych przepisówwg starych przepisów
Prace stroicieli instrumentów Prace stroicieli instrumentów muzycznych zatrudnionych w przemymuzycznych zatrudnionych w przemyśśle le muzycznym:muzycznym:
• Stroiciel harmonijek ustnychStroiciel harmonijek ustnych• Stroiciel-intonator fortepianów i pianinStroiciel-intonator fortepianów i pianin• Intonator języczków głosowychIntonator języczków głosowych
Zarządzenie nr. 19 Ministra Handlu Wewnętrznego i Usług z Dnia 10 listopada 1986 roku
Prace stroicieli instrumentów Prace stroicieli instrumentów muzycznych zatrudnionych w przemymuzycznych zatrudnionych w przemyśśle le muzycznym:muzycznym:
• Stroiciel harmonijek ustnychStroiciel harmonijek ustnych• Stroiciel-intonator fortepianów i pianinStroiciel-intonator fortepianów i pianin• Intonator języczków głosowychIntonator języczków głosowych
Zarządzenie nr. 19 Ministra Handlu Wewnętrznego i Usług z Dnia 10 listopada 1986 roku
Praca telefonistek central miPraca telefonistek central mięędzymiastowych i miejscowych w dzymiastowych i miejscowych w urzurzęędach pocztowodach pocztowo telekomunikacyjnych i telekomunik.telekomunikacyjnych i telekomunik.
• TelefonistkaTelefonistka• Starsza telefonistkaStarsza telefonistka• KontrolerKontroler• Kontroler-kierownik zmianyKontroler-kierownik zmiany• Starszy kontroler-kierownik zmianyStarszy kontroler-kierownik zmiany
Zarządzenie nr 33 Ministra Łączności z dnia 16.05 1983 r.Zarządzenie nr 33 Ministra Łączności z dnia 16.05 1983 r.
Praca telefonistek central miPraca telefonistek central mięędzymiastowych i miejscowych w dzymiastowych i miejscowych w urzurzęędach pocztowodach pocztowo telekomunikacyjnych i telekomunik.telekomunikacyjnych i telekomunik.
• TelefonistkaTelefonistka• Starsza telefonistkaStarsza telefonistka• KontrolerKontroler• Kontroler-kierownik zmianyKontroler-kierownik zmiany• Starszy kontroler-kierownik zmianyStarszy kontroler-kierownik zmiany
Zarządzenie nr 33 Ministra Łączności z dnia 16.05 1983 r.Zarządzenie nr 33 Ministra Łączności z dnia 16.05 1983 r.
PRZYKŁADY PRAC PRZYKŁADY PRAC W WARUNKACH SZCZEGÓLNYCHW WARUNKACH SZCZEGÓLNYCHw POLSCE w POLSCE wg starych przepisówwg starych przepisów
PRZYKŁADY PRAC PRZYKŁADY PRAC W WARUNKACH SZCZEGÓLNYCHW WARUNKACH SZCZEGÓLNYCHw POLSCE w POLSCE wg starych przepisówwg starych przepisów
W przemyW przemyśśle lekkim:le lekkim:• SSortowacz wortowacz włłókien, szmat i odpadówókien, szmat i odpadów
Prace przy produkcji i wykaPrace przy produkcji i wykańńczaniu wyrobów czaniu wyrobów wwłłókienniczych:ókienniczych:
• PPracz racz • SSprzprząątacz hal produkcyjnychtacz hal produkcyjnych
Uchwała nr 106 Zarządu Centralnego Związku Spółdzielni Inwalidów z dnia 20.07.83 roku.
W przemyW przemyśśle lekkim:le lekkim:• SSortowacz wortowacz włłókien, szmat i odpadówókien, szmat i odpadów
Prace przy produkcji i wykaPrace przy produkcji i wykańńczaniu wyrobów czaniu wyrobów wwłłókienniczych:ókienniczych:
• PPracz racz • SSprzprząątacz hal produkcyjnychtacz hal produkcyjnych
Uchwała nr 106 Zarządu Centralnego Związku Spółdzielni Inwalidów z dnia 20.07.83 roku.
SSłłuużżba zdrowia, opieka spoba zdrowia, opieka społłeczna:eczna:• LLekarz, ekarz, • PPsycholog, sycholog, • TTechnik/laborant/fizjoterapii, iechnik/laborant/fizjoterapii, i• InInstruktor gimnastyki leczniczej,struktor gimnastyki leczniczej,• IInstruktor terapii zajnstruktor terapii zajęęciowej, ciowej, • MMasaasażżysta, ysta, • SSalowa-sprzalowa-sprząątaczkataczka
ZarzZarząądzenie nr 1/89 Ministra kierownika urzdzenie nr 1/89 Ministra kierownika urzęędu ds. Wyznadu ds. Wyznańń z z 6.01.89 r.6.01.89 r.
SSłłuużżba zdrowia, opieka spoba zdrowia, opieka społłeczna:eczna:• LLekarz, ekarz, • PPsycholog, sycholog, • TTechnik/laborant/fizjoterapii, iechnik/laborant/fizjoterapii, i• InInstruktor gimnastyki leczniczej,struktor gimnastyki leczniczej,• IInstruktor terapii zajnstruktor terapii zajęęciowej, ciowej, • MMasaasażżysta, ysta, • SSalowa-sprzalowa-sprząątaczkataczka
ZarzZarząądzenie nr 1/89 Ministra kierownika urzdzenie nr 1/89 Ministra kierownika urzęędu ds. Wyznadu ds. Wyznańń z z 6.01.89 r.6.01.89 r.
Zadaniem państwa jest określenie - z wykorzystaniem wiedzy
ekspertów z dziedziny medycyny i ochrony pracy –
wykazów nie stanowisk, lecz prac spełniających kryteria pracy
w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze
GRUPY EKSPERTÓW POWOŁANE DO USTALENIA DEFINICJI GRUPY EKSPERTÓW POWOŁANE DO USTALENIA DEFINICJI I WYKAZU PRAC W SZCZEGÓLNYCH WARUNKACH LUB I WYKAZU PRAC W SZCZEGÓLNYCH WARUNKACH LUB
O SZCZEGÓLNYM CHARAKTERZEO SZCZEGÓLNYM CHARAKTERZE
1.1. 1998 – 2000 1998 – 2000 Komisja ds. Uprawnień do Obniżonego Wieku Komisja ds. Uprawnień do Obniżonego Wieku Emerytalnego Osób Zatrudnionych w Szczególnych Emerytalnego Osób Zatrudnionych w Szczególnych Warunkach lub Szczególnym Charakterze Warunkach lub Szczególnym Charakterze
2.2. 2005 – 2006 2005 – 2006 Zespół Ekspertów Medycyny Pracy do Spraw Zespół Ekspertów Medycyny Pracy do Spraw Zweryfikowania Wykazu Rodzajów Prac Zweryfikowania Wykazu Rodzajów Prac w Szczególnych Warunkach i Wykazu Prac w Szczególnych Warunkach i Wykazu Prac o Szczególnym Charakterzeo Szczególnym Charakterze
DEFINICJADEFINICJA pracy w szczególnych pracy w szczególnych warunkachwarunkach
DEFINICJADEFINICJA pracy w szczególnych pracy w szczególnych warunkachwarunkach
Praca wykonywana:• stale i w pełnym wymiarze czasu stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, pracy, • w ekstremalnych warunkach w ekstremalnych warunkach środowiskaśrodowiska determinowanych, negatywnymi siłami natury lubprocesami technologicznymi,
które mogą powodować trwałe skutki trwałe skutki zdrowotne i którym nie można zdrowotne i którym nie można
zapobieczapobiec stosując odpowiednie środki profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej
EkstremalneEkstremalne warunki warunki środowiskaśrodowiska
EkstremalneEkstremalne warunki warunki środowiskaśrodowiska
Nagromadzenie takich czynników ryzyka, które
z dużym z dużym prawdopodobieństwemprawdopodobieństwem
mogą spowodować trwałe uszkodzeniatrwałe uszkodzenia zdrowia zdrowia pracowników zatrudnionych
w takich warunkach
Kryteria pracy Kryteria pracy w szczególnych warunkachw szczególnych warunkach
Kryteria pracy Kryteria pracy w szczególnych warunkachw szczególnych warunkach
Praca w środowisku zagrożonym działaniem Praca w środowisku zagrożonym działaniem sił natury (pod ziemią, pod wodą, na wodzie, sił natury (pod ziemią, pod wodą, na wodzie, w powietrzu)w powietrzu)
Długotrwałe i jednoczesne narażenie na kilka Długotrwałe i jednoczesne narażenie na kilka czynników niebezpiecznych i szkodliwych czynników niebezpiecznych i szkodliwych środowiska pracy, stwarzających wysokie środowiska pracy, stwarzających wysokie ryzyko negatywnych skutków zdrowotnych, ryzyko negatywnych skutków zdrowotnych, którym nie można zapobiec przez którym nie można zapobiec przez zastosowanie odpowiednich środków zastosowanie odpowiednich środków prewencji technicznej, organizacyjnej prewencji technicznej, organizacyjnej i medycznej i medycznej
Praca w warunkach Praca w warunkach szczególnych szczególnych
Stanowisko 1 Stanowisko 1
Stanowisko 2 Stanowisko 2
Stanowisko 3 Stanowisko 3
Stanowisko Stanowisko N N
UWAGA:UWAGA:
Prace w warunkach szczególnychPrace w warunkach szczególnych mogą być wykonywane na różnych mogą być wykonywane na różnych stanowiskach pracy wymienionych stanowiskach pracy wymienionych
w dotychczasowych przepisachw dotychczasowych przepisach
Malowanie, nitowanie i Malowanie, nitowanie i montowanie elementów montowanie elementów
wyposażenia wyposażenia w pomieszczeniach o bardzo w pomieszczeniach o bardzo małej kubaturze z utrudnioną małej kubaturze z utrudnioną
wentylacją (podwójne dna wentylacją (podwójne dna statków, zbiorniki, rury itp.).statków, zbiorniki, rury itp.).
Monter Monter kadłubów kadłubów
okrętowych okrętowych
NitowaczNitowacz
Malarz Malarz okrętowyokrętowy
Monter Monter rurociągów rurociągów okrętowychokrętowych
PrzykładPrzykład
Transformacja wykazu stanowisk pracy Transformacja wykazu stanowisk pracy wymienionych w dotychczasowych wymienionych w dotychczasowych
przepisach na wykaz prac w przepisach na wykaz prac w warunkach szczególnychwarunkach szczególnych
Zasadniczo, zmianą Zasadniczo, zmianą jest więc jest więc
wprowadzenie wprowadzenie rodzajów prac rodzajów prac
w miejsce w miejsce stanowisk stanowisk pracypracy
Definicja Definicja prac o szczególnym prac o szczególnym charakterzecharakterze
Definicja Definicja prac o szczególnym prac o szczególnym charakterzecharakterze
Prace o szczególnym charakterze są to prace wymagające szczególnej sprawności psychofizycznej, której
obniżenie spowodowane naturalnym procesem starzenia się uniemożliwia, po
osiągnięciu określonego wieku, wykonywanie tych prac w sposób
zapewniający bezpieczeństwo publiczne.
Prace o szczególnym charakterze są to prace wymagające szczególnej sprawności psychofizycznej, której
obniżenie spowodowane naturalnym procesem starzenia się uniemożliwia, po
osiągnięciu określonego wieku, wykonywanie tych prac w sposób
zapewniający bezpieczeństwo publiczne.
PRZYKŁADY PRAC PRZYKŁADY PRAC O SZCZEGÓLNYM CHARAKTERZEO SZCZEGÓLNYM CHARAKTERZEw POLSCE w POLSCE wg starych przepisówwg starych przepisów
PRZYKŁADY PRAC PRZYKŁADY PRAC O SZCZEGÓLNYM CHARAKTERZEO SZCZEGÓLNYM CHARAKTERZEw POLSCE w POLSCE wg starych przepisówwg starych przepisów
Pracownicy wykonujący działalność twórczą lub
artystyczną:Komik cyrkowy,
Aktor teatru lalek, Operator obrazu filmowego.
Rozporządzenie Rady Ministrów z 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników
zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze
Pracownicy wykonujący działalność twórczą lub
artystyczną:Komik cyrkowy,
Aktor teatru lalek, Operator obrazu filmowego.
Rozporządzenie Rady Ministrów z 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników
zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze
Piloci statków powietrznych Nawigatorzy na statkach morskich lub promach pasażersko-
towarowych oraz piloci morscy Kontrolerzy ruchu lotniczego Maszyniści pojazdów trakcyjnych w transporcie
publicznym Prace zatrudnieni bezpośrednio przy ustawianiu
drogi przebiegu pociągu Kierowcy pojazdów uprzywilejowanych oraz
kierowcy przewożący ładunki niebezpieczne. Kierowcy autobusów, trolejbusów oraz
motorniczowie tramwajów w transporcie publicznym
PRZYKŁADY PRAC PRZYKŁADY PRAC O SZCZEGÓLNYM CHARAKTERZE O SZCZEGÓLNYM CHARAKTERZE
PRZYKŁADY PRAC PRZYKŁADY PRAC O SZCZEGÓLNYM CHARAKTERZE O SZCZEGÓLNYM CHARAKTERZE
Operatorzy żurawi wieżowych, do obsługi których wymagane są uprawnienia kategorii IŻ lub równorzędne, oraz dźwignic porowych lub stoczniowych
Operatorzy reaktorów jądrowych Operatorzy przy obsłudze i nadzorze bloków
energetycznych wytwarzających energię elektryczną i cieplną Dyspozytorzy bezpośrednio sterujący procesami
technologicznymi mogącymi stwarzać zagrożenie wystąpienia poważnej awarii ze skutkami dla środowiska lub bezpieczeństwa publicznego
Pracownicy bezpośrednio zatrudnieni przy produkcji materiałów wybuchowych, środków strzałowych, wyrobów pirotechnicznych oraz ich konfekcjonowaniu
Członkowie zespołów ratownictwa medycznego Członkowie zawodowych ekip ratownictwa (chemicznego,
górskiego, morskiego, górnictwa otworowego) Pracownicy zakładowych straży pożarnych biorący udział
w akcjach ratowniczych Monterzy napowietrznych linii elektroenergetycznych
zatrudnieni bezpośrednio przy usuwaniu awarii
PRZYKŁADY PRAC PRZYKŁADY PRAC O SZCZEGÓLNYM CHARAKTERZE O SZCZEGÓLNYM CHARAKTERZE
PRZYKŁADY PRAC PRZYKŁADY PRAC O SZCZEGÓLNYM CHARAKTERZE O SZCZEGÓLNYM CHARAKTERZE
Maszynista pojazdMaszynista pojazdóów w trakcyjnych w transporcie trakcyjnych w transporcie
publicznympublicznym
Maszynista pojazdów trakcyjnych
Maszynista wieloczynnościowych i ciężkich
maszyn do kolejowych robót budowlanych i kolejowej sieci
trakcyjnej
Pomocnik maszynisty pojazdów trakcyjnych
Rodzaje prac
Maszynista instruktor
Rodzaje stanowisk pracy
PrzykładPrzykładTransformacja wykazu stanowisk pracy Transformacja wykazu stanowisk pracy
wymienionych w dotychczasowych wymienionych w dotychczasowych przepisach na wykaz prac w warunkach przepisach na wykaz prac w warunkach
szczególnychszczególnych
UPRAWNIENIA NIE ZOSTAŁY WIĘC OGRANICZONE
W STOSUNKU DO OSÓB RZECZYWIŚCIE PRACUJĄCYCH
W WARUNKACH SZCZEGÓLNYCH LUB O
SZCZEGÓLNYM CHARAKTERZE
Wydłużenie czasu życia jest oznaką długofalowego zjawiska poprawy warunków życia (w tym pracy) społeczeństwa, którego naturalną konsekwencją jest wzrost aktywności osób starszych we wszystkich dziedzinach życia, w tym także życia zawodowego.
Podsumowanie:Podsumowanie:
Osiągnięcie założeń strategii lizbońskiej do roku 2010 powinno zapewnić, aby wskaźnik zatrudnienia osób starszych w wieku od 55 do 64 lat w krajach UE wzrósł do 50%.
Wymaga to realizacji krajowych programów przedłużania aktywności zawodowej osób starszych. Powinny one uwzględniać między innymi:ograniczanie wpływu czynników środowiska
pracy i cech pracy, które mogą przedwcześnie obniżać zdolność do pracy,
zasady kształtowania takich warunków środowiska i organizacji pracy, które będą sprzyjały pozostawianiu w zatrudnieniu również po przekroczeniu ustawowego wieku.
DZIĘKUJĘ DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!ZA UWAGĘ!