ol aktif volkeno blong vanuatu - vmgd · we oli stap raonem ol saed blong pacifik plet. ird noumea,...

2
Ambae: Volkeno blong Ambae hemi stap long smol aelan insaet long Lake Manaro Voui we I foam long taem blong irapsen long 6th September 2017. Stael blong irapsen blong hem long yia 2017 mo 2018, hemi stap jenis bitwin phreatomagmak mo strombolian akvi. Irapsen blong hem long yia 2017 I makem historikol evakuesen blong ful aelan blong Ambae I go long Pentecost, Santo mo Maewo long eli October 2017. Lopevi: Volkeno blong Lopevi hemi wan akve strato-volkeno we oli save long hem ol- sem wan volkeno we is stap sakem plante sanbis. Fulap taem win hemi stap karem sanbis ia mo sakem long island blong Paama mo Epi mo stap spolem fu- lap karen, wota, helt blong man mo ol haos. OL AKTIF VOLKENO BLONG VANUATU Tanna: Yasur volkeno hemi volkeno blong Vanuatu we fulap man oli stap ko blong luk from we rod iko kasem long maot blong volkeno. Hemi pulum plen turis ikam long Vanuatu be hemi kat tu wan histri we I sam long ol akvi blong hem I bin kilim fulap man I ded. Kaen akvi we hemi tek ples long volkeno ia hemi strombolian akvi. Ambrym: Tufala maot blong volkeno long Ambrym, emia Benbow mo Marum tufala ol volcano long wol we tufala istap sakem bigfala amaon blong Salfa Daeoxaed gas. Ol gas ia oli save mix wetem ol clouds mo save mekem konkon ren we hemi save spolem ol Karen, wota mo helt blong ol man. Gaua: Volkeno blong Gaua we oli save tu olsem Mt Garet, hemi stap lond saed blong Lake Letas, insaed long crater blong Gaua Island. Long 2009, bigfala gas mo sanbis we volke- no is sakem I mekem everi man long ol vilij long west Gaua oli muv iko stap long east Gaua . Karua Volcano: Karua hemi wan volkeno we I stap andanit long solwora, hemia bitwin island blong Epi mo Tongoa long Shepherds Grup. Oli talem se hemi part blong bigfala volkeno ia Kuwae volcano we I faerap long 1452. Kuwae volkeno inomo stap naoia be creta blong hem nomo I sl stap yet andanit long sol- wora. Ikat ol narafala volkeno andanit long solwora tu long eria blong Shepherds. Blong gat moa infomesen, plis kontaktem Divisen blong Geohazards insaet long Meteorologi mo Geohazards Dipatment long geohaz- [email protected] mo 24686 o luk websaet www.vmgd.gov.vu

Upload: others

Post on 14-Jul-2020

5 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: OL AKTIF VOLKENO BLONG VANUATU - VMGD · we oli stap raonem ol saed blong Pacifik Plet. IRD Noumea, 2004 Ol Volkeno Blong Vanuatu Taem we graon hemi brok olsem, I save mekem bigfala

Ambae:

Volkeno blong Ambae hemi stap long smol aelan insaet long Lake Manaro Voui we I foam long taem blong irapsen long 6th September 2017. Stael blong irapsen blong hem long yia 2017 mo 2018, hemi stap jenis bitwin phreatomagmatik mo strombolian aktiviti. Irapsen blong hem long yia 2017 I makem historikol evakuesen blong ful aelan blong Ambae I go long Pentecost, Santo mo Maewo long eli October 2017.

Lopevi:

Volkeno blong Lopevi hemi wan aktive strato-volkeno we oli save long hem ol-sem wan volkeno we is stap sakem plante sanbis. Fulap taem win hemi stap karem sanbis ia mo sakem long island blong Paama mo Epi mo stap spolem fu-lap karen, wota, helt blong man mo ol haos.

OL AKTIF VOLKENO BLONG VANUATU

Tanna:

Yasur volkeno hemi volkeno blong Vanuatu we fulap man oli stap ko blong luk from we rod iko kasem long maot blong volkeno. Hemi pulum plenti turis ikam long Vanuatu be hemi kat tu wan histri we I sam long ol aktiviti blong hem I bin kilim fulap man I ded. Kaen aktiviti we hemi tek ples long volkeno ia hemi strombolian aktiviti.

Ambrym:

Tufala maot blong volkeno long Ambrym, emia Benbow mo Marum tufala ol volcano long wol we tufala istap sakem bigfala amaon blong Salfa Daeoxaed gas. Ol gas ia oli save mix wetem ol clouds mo save mekem konkon ren we hemi save spolem ol Karen, wota mo helt blong ol man.

Gaua:

Volkeno blong Gaua we oli save tu olsem Mt Garet, hemi stap lond saed blong Lake Letas, insaed long crater blong Gaua Island. Long 2009, bigfala gas mo sanbis we volke-no is sakem I mekem everi man long ol vilij long west Gaua oli muv iko stap long east Gaua .

Karua Volcano:

Karua hemi wan volkeno we I stap andanit long solwora, hemia bitwin island blong Epi mo Tongoa long Shepherds Grup. Oli talem se hemi part blong bigfala volkeno ia Kuwae volcano we I faerap long 1452. Kuwae volkeno inomo stap naoia be creta blong hem nomo I stil stap yet andanit long sol-wora. Ikat ol narafala volkeno andanit long solwora tu long eria blong Shepherds.

Blong gat moa infomesen, plis kontaktem Divisen blong Geohazards insaet long Meteorologi mo Geohazards Dipatment long [email protected] mo 24686 o luk websaet www.vmgd.gov.vu

Page 2: OL AKTIF VOLKENO BLONG VANUATU - VMGD · we oli stap raonem ol saed blong Pacifik Plet. IRD Noumea, 2004 Ol Volkeno Blong Vanuatu Taem we graon hemi brok olsem, I save mekem bigfala

Ples we Vanuatu I stap long hem SAVE LONG VOLKENO

Wanem I hapen long plet baondari?

Taem we tufala bigfala plet tufala I pus akensem tufala, I mekem se I kat bigfala presa. Presa I save bild up mo mekem graon I brok mo wan plet hemi go antap mo pusum narawan in ko andanit.

Faea o magma we istap andanit long graon, I pusum way blong hem blong kamaot antap and hemia ano hemi fomem volkeno. Ol hot stone mo presa we istap andanit long graon, oli rilis long maot blong volkeno ia. Ol aktiviti ia oli tek ples long ol plet baondari ia.

Yumi save fainem fulap volkeno long ol ples we ol bigfala graon or tektonik plet oli mit. Ol ples we ol plet oli mit long hem oli kolem ol plet bao-dari. Be volkeno isave kamaot long ol midel blong ol tektonik plet tu. Long ol plet boundary ia tu I kat fula etkwek or grao I seksek mo sunami istap happen long ol eria ia.

Vanuatu istap long west pat blong boundary blong Pacific Plet. Hemi part blong “Ring blong Faea”, we hemi wan chain blong ol volcanoes we oli stap raonem ol saed blong Pacifik Plet.

IRD Noumea, 2004

Ol Volkeno Blong Vanuatu

Taem we graon hemi brok olsem, I save mekem bigfala etkwek o graon I seksek. Sapos we graon I brok andanit long solwota, bae hemi save mekem sunami tu. Taswe Iong ol plet baondari I save kat ol volkeno, graon I seksek mo sunami.

Wan Volkeno ikat: