online hudaldaa site.pdf
DESCRIPTION
none any bodyTRANSCRIPT
ГАРЧИГ
Оршил . . . . . . . . . . 2
Онолын буюу судалгааны хэсэг
a. Электрон бизнес ба электрон худалдаа . . . . 4
b. Интернэт ажил . . . . . . . 8
c. Монгол дахь онлайн дэлгүүр . . . . . 10
d. Онлайн дэлгүүрийг тойрсон санал асуулгын дүн . . . 14
e. Онлайн төлбөр тооцоо . . . . . . 18
Төслийн хэсэг
I. Хэрэглэгчийн шаардлага . . . . . . . 21
II. Архитектурын сонголт . . . . . . . 24
III. Системийн шинжилгээ . . . . . . . 26
IV. Системийн зохиомж . . . . . . . . 35
V. Тайлангийн загвар . . . . . . . . 36
VI. Дэлгэцийн зохиомж. . . . . . . . . 40
Ерөнхий дүгнэлт . . . . . . . . . 45
Ашигласан материалын жагсаалт. . . . . . . 46
Хавсралт . . . . . . . . . . 47
www.zaluu.comwww.zaluu.com
ОРШИЛ
Электрон худалдаа нь бизнесийн харилцааг даяарчлан , цоо шинэ технологийг
ашигласнаар хязгааргүй боломжийг нээн уламжлалт бизнесийн загварыг улам бүр
шахан зайлуулсаар байна.Тэр хэрээр дэлхий даяар бизнесийн бүтэц эргэлт
буцалтгүй өөрчлөлтийн замд орж бизнесийн харилцаа өргөжиж , өрсөлдөөн ширүүсч ,
хуваарьлалтын сувгуудын эргэлт хурдасч,хэрэглэгчийн зүгээс үзүүлэх нөлөөлөл
хүчирхэгжиж байгаа өнөө үед электрон бизнесийн ертөнц хамгийн их анхаарал татаж
байгаа салбарын тоонд зүй ѐсоор орох юм. 1990-ээ оны эхээр бизнесийн жижиг
сүлжээнүүд Интернэт-д холбогдож эхэлжээ. Ингээд нэгэн шинэ төрөлийн үйлчилгээ
гарч ирсэн нь хүмүүсийг төлбөртэйгээр Интернэт-д холбож өгдөг явдал болж, удалгүй
Интернэт нь зарлал сурталчилгааны томоохон зах зээл болов. Интернэтийн бизнес
талын хэрэглээ нь маш хурдтай нэмэгдэж, тун удалгүй анхны зориго нь болох эрдэм
шинжилгээ судалгааны талын хэрэглээнээс хэд дахин илүүтэйгээр бизнесийн
зорилгоор ашиглагдаж эхэлжээ. 1994 онд Интернэтэд 4 гаруй сая толгой компьютер
холбогдсон байхад, ихэнх нь бизнесийн зорилгоор холбогдсон байсан тул, АНУ,
Канадын засгийн газарууд өөрсөддөө харьяалагдах цөөн хэдэн сүлжээндээ
санхүүжилт хийхээ зогсоосон ба удалгүй бусад байгууллагууд, бусад орны засгийн
газарууд ч гэсэн ижилхэн арга хэмжээ авчээ. Ингээд Интернэт нь цэвэр бизнесийн
үйл ажиллагааан дээр оршин тогтнох болжээ. Интернэт ид цэцэглэж эхэлсэн үеэс
эхлээд E-commerce буюу Интернэт худалдааны талаар ихийг сонссон хэдий ч яг
чухам юуг хэлдэг, яаж хийж болох талаар мэдээлэл маш муутай явдаг. Интернэт
хөгжихийн хирээр цахим худалдаа нь улам өргөжин тэлж, жилээс жилд интернэтээр
хийсэн борлуулатын хэмжээ хэдэн тэрбум ам.доллароор хэмжигдэх болжээ. Forrester
Research-ийн гаргасан судалгаанд дүгнэснээр 2008 оны 11-12 сард онлайн худалдаа
нь $44 тэрбумд гэж тооцоолсон нь өмнөх үеийнхээс 12%-иар өссөн үзүүлэлт юм.
Гэсэн хэдий ч сүүлийн үеийн санхүүгийн хямралаас шалтгаалан хүмүүс арай бага
мөнгө зарцуулна гэсэн хандлага 45%-тай байгаа нь өнгөрсөн оны 20%-иас нэмэгдсэн
тоотой гарчээ. E-худалдаа гэдгийг явцуу утгаар нь авч үзэх юм бол интернэтийн
сүлжээгээр дамжуулан бараа худалдах, худалдан авах үйл явц юм. Харин өргөн
утгаараа бол E-худалдаа гэдэг нь бүх л бизнесээ интернэтийн сүлжээг ашиглан
www.zaluu.comwww.zaluu.com
явуулах буюу E-Бизнес гэж нэрлэж болох юм. Өнөөдөр электрон худалдааны
хэлбэрээр ном сонин, хувцас хунар, орон байр, компьютерийн хэрэгсэл, хүнсний
бүтээгдэхүүн, нисэх онгоцны тасалбар гээд бараг бүх л зүйлийг худалдан авч болж
байна. Мөн электрон бизнес нь байгууллагуудын хувьд ашиг орлогоо нэмэгдуулэх,
хэрэглэгчдийнхээ тоог ихэсгэх, худалдаа болон захиалгыг бага зардлаар явуулах,
бүтээгдэхүүнээ экспортлож гадаад зах зээлд гаргах гэх мэт, худалдан авагчддын
хувьд хүссэн бараа үйлчилгээгээ хурдан шуурхай авах гэсэн ашигтай талуудыг бий
болгож байна. 2002 оны байдлаар дэлхийд нийтдээ хагас тэрбум орчим хүн
интернэтийг ашиглаж байсан тооцоо байгаа бөгөөд тэдний тал хувь нь E-худалдаа
үйлчлүүлж байна. 1998 оны байдлаар электрон худалдааны дэлхийн мөнгөний эргэлт
34 миллард доллар байсан бол 2002 он гэхэд 1317 миллард болтлоо өсчээ. Энэ бол
электрон худалдаа хэрхэн хөгжиж, хэрхэн газар авч байгааг харуулж байгаа юм.
Манай орны хувьд бол интернэт хэрэглэгчдийн тоо 50 000 орчим бөгөөд эдгээр
хэрэглэгчдийн интернэтийг ашиглах байдал нь туйлын ядмаг байгаа. Өөрөөр хэлбэл
манай улсын интернэт хэрэглэгчдийн бараг ихэнх нь интернэтийг зөвхөн и-майл
шалгах, мэдээлэл хайх зорилгоор л ашигладаг тухай тооцоо судалгаа байдаг. Энэ
бол электрон худалдааг хөгжүүлэхэд анхаарах нэг томоохон зүйл юм.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
ОНОЛЫН БУЮУ СУДАЛГААНЫ ХЭСЭГ
Электрон бизнес ба Электрон худалдаа
Хэдэн жилийн турш компаниуд дотоод мэдээллээ гадаад хэрэглэгчидтэйгээ
холбож өгөхийн тулд тусгай системүүдийг ашиглаж ирсэн бөгөөд ийм системүүд
үнэтэй өндөр технологи шаарддаг. Өдгөө интернэт нь цахим худалдаанд гол дэд
бүтэц болсноор улам бүр хөгжиж, бизнесийн үйл ажиллагааг хялбаршуулах арга
замуудыг шинээр бий болгон өртөг зардлыг багасгаж, үйлчилгээг нийтэд хүртээмжтэй
хэрэглэхэд хялбар болсоор байна. Худалдааны түншүүд зуучлагчгүйгээр шууд өөр
хоорондоо холбогдож, өдрийн 24 цагийн турш вэб сайтаар үйлчилгээгээ үзүүлж
болохоор болсон. Програм, хөгжим, дүрс бичлэг гэх мэт мэдээллийн бүтээгдэхүүнүүд
интернэтээр өргөн цацагдаж байгаа тул үүнийг дагасан худалдаа наймаа үйлчилгээ,
тэдгээртэй холбоотой техник төхөөрөмж зарах, хүргэлт захиалга гэх мэтээр төрөлжин
хөгжиж байна.
Мэдээллийн технологийн дэд бүтэц: Интернэт нь янз бүрийн байгууллагуудад бүх
нийтээрээ хялбархан хэрэглэж болох технологи болон технологийн стандартчилалыг
хангаж өгдөг.
Худалдааны түншүүд хоорондын шууд харилцаа: Завсрын зуучлагчдын тоог
бууруулах
Цагийн үйлчилгээ: Хэрэглэгчид 24 цагаар нэвтрэх боломжтой вэб сайт
Түгээлтийн өргөтгөсөн сувгууд: Компаниар үйлчлүүлэх боломжгүй хэрэглэгчдийг
татахаар зориулагдсан гарцуудыг бий болгох
Үйл ажиллагааны зардлыг бууруулах: Худалдан авагчдын худалдан авах бараагаа
хайх цаг хугацаа, зардлыг багасгах.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Цахим худалдаа хийхэд хамгийн чухал зүйл бол хуваарилалтын суваг, түүнийгээ
хэрхэн үр дүнтэй байлгах вэ? Хаана хэзээ салбар дэлгүүрээ нээх вэ? Гэдэг асуудал
юм. Жишээ нь:
Вэб-д суурилсан хөнгөлөлтийн систем ашиглах, урамшуулал, үнээс чөлөөлөх гэх
мэтчилэнгийн аргууд орно.
Дээрхи хүснэгт нь интернэт технологийг ашигласны үр дүнд өдөр тутмын үйл
ажиллагааны зардал нь хэрхэн багассаныг харуулж байна.
Интернэт бизнес загварууд
Бизнес загвар:
- Компанийн бүтэц үйл ажиллагааг тодорхойлно.
- Компани бараа, үйлчилгээгээ хэрхэн хүргэхийг тайлбарлана.
- Компаний хуримтлалыг хэрхэн бий болгохыг харуулна.
Өөрчлөгдөж буй мэдээллийн эдийн засаг
- Мэдээллийн тэгш бус байдал: Үйл ажиллагааны нэг хэсэг нь нөгөөхөөсөө
илүү мэдээлэлтэй. Интернэт нь мэдээллийн тэгш бус байдлыг бууруулж
байдаг.
- Баялгийг нэмэгдүүлдэг: Интернэт нь мэдээллийн утга, шинж чанар, хүрээг
нэмэгдүүлж байдаг.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
- Хамрах хүрээг нэмэгдүүлдэг: Интернэт нь хоорондоо үр бүтээлтэй
холбогдож байдаг хүмүүсийн тоог нэмэгдүүлж байдаг.
Интернэт бизнесийн загвар
Интернэт нь компани бүтээгдэхүүн үйлчилгээндээ өртөг шингээж, илүү ашиг
олох боломжийг нээж, түүгээрээ дахин өөр шинэ бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ гаргах
зэрэгт тустай. Шинэ бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ гаргаж нэмэлт мэдээлэл, үйлчилгээг
дагалдуулах нь уламжлалт худалдаанаас зардал багатай байдаг. В2В-ийн худалдаа
нь чухал салбар болон хөгжиж байна. Тухайлбал: Golndustry –ийн цахим худалдаа
үйлчилгээ нь В2В үйлдвэрийн машин механизм, тоног төхөөрөмжийн худалдаа,
онлайн дуудлага худалдаа зэргийг хөгжүүлжээ. Ингэснээр үнийг бууруулж, худалдан
авагчдын хоорондын харилцааг дээшлүүлнэ. Хүмүүс интернэтээр мэдээллийг хаана ч
байсан өөр хоорондоо солилцдог болсон нь ONLINE худалдаа хийх бизнесийн шинэ
санаагаа олж авах боломжийг олгодог байна. Мөн нэмэж хэлэхэд интернэтээр ашиг
олох гол эх сурвалж нь вэб сайт дээрээ зар сурталчилгаа, баннер байрлуулснаар
олдог байна.
Интернэт бизнесийн загварыг ангилбал.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
- Виртуал дэлгүүр: Бараа үйлчилгээг интернэтээр зарж борлуулж байдаг
(Amazon.com)
- Мэдээллийн брокер: Бараа үйлчилгээний талаархи мэдээллээр хангаж
байдаг (Edmunds.com)
- Гүйлгээний брокер: Интернэтээр гүйлгээ хийх боломжоор хангадаг
(eTrade.com , Expedia.com)
- Интернэт зах: Хувь хүн болон компаниудад зориулсан худалдааны системээр
хангадаг (eBay.com)
- Content нийлүүлэгч: Content-ээр хангаж ашиг орлого олдог (WSJ.com ,
TreStreet.com)
- Онлайн үйлчилгээгээр хангагч: Хайлт гэх мэт онлайн үйлчилгээгээр
хангадаг. (Google.com , Xdrive.com)
- Виртуал холбоо: Онлайн холбоо, бүлгийг үүсгэдэг (Friendster.com ,
iVillage.com)
- Портал: Вэб рүү нэвтрэх эхний алхам болох үйлчилгээгээр хангадаг.
(Yahoo.com , MSN.com)
Электрон худалдааны ангилал
Дараах үндсэн 5 төрөлд хувааж үздэг.
1. Бизнесээс Бизнест (B2B). Нэг бизнес нөгөөдөө бараа, үйлчилгээ борлуулах
(Grainger.com , Ariba.com)
2. Бизнесээс Хэрэглэгчдэд (B2C)
3. Бизнес нь Хэрэглэгчиддээ бараа, үйлчилгээгээ борлуулах (Wal-Mart.com)
4. Хэрэглэгчээс Хэрэглэгчид (C2C)
5. Нэг хэрэглэгч нөгөөдөө бараа, үйлчилгээ борлуулах (eBay.com)
Интернэт ажил
Интернэтэд гэрээсээ болон ажлаасаа хийх ажлууд
зөндөө байдаг ч түүний хажуугаар хуурамч зүйлс
www.zaluu.comwww.zaluu.com
олон байдаг. Та интернэтээр мөнгө олох ажлыг олж чадвал сардаа 200-500$
амархан олох боломжтой юм. Энэ ажлууд ямар нэг хуурамч зүйл байхгүй бөгөөд
зөвхөн танаас компьютер, япон хэл, англи хэлний өргөн мэдлэг чадварыг шаардана.
Ажлын төрлүүд
Интернэтэд дараах ажлууд байдаг. Та алийг нь ч хийсэн мөнгө олох боломжтой.
Advertisement үйлчилгээ.
Энэ үйлчилгээнд adsense, pay per click, pay to read, text ads, banner сурталчлах,
affiliate marketing зэрэг олон зүйлс хамаарна. Google хэрэглэгч нар adsense-г сайн
мэднэ. Таны веб хуудас дээр баннер, текст зар байрлуулан мөнгө төлөх үйлчилгээ
юм. Таны веб хуудасанд олон хүн ханддаг бол та өдөрт дунджаар 5-10$ олох
боломжтой билээ. Дэлгэрэнгүй мэдээллийг http://adsense.media-od.com сайтаас авна
уу.
Field Product Auditing. Та бүтээгдэхүүний аудит хийх болно.
Global Data-Entry. Өгөгдөл боловсруулах үйлчилгээ.
Энэ ажил нь хамгийн их байдаг бөгөөд хамгийн хялбар ажил юм. Таниас туршлага
шаардахгүй. Энэ ажлыг хийснээр та сард 300-800$ олж чадна.
Market Researcher. Маркетингийн судалгаа.
Интернэт дэхь компаниуд нь интернэтээр маркетингийн судалгаа, шинжилгээ
хийлгэж мөнгө төлдөг. Ийм интернэтээр маркетингийн судалгаа, шинжилгээ
хийлгэдэг 300 орчим компанитай шууд хамтран ажиллаж болно.
Secretarial Home Business. Нарийн бичгийн гэрийн бизнес.
Гэрээсээ зарим компанийн бичиг баримтыг боловсруулах ажлууд байдаг. Төсөл
хөтөлбөрүүд, бизнес төлөвлөгөө боловсруулах, invoice, захиа бичих зэргээр
ажиллана. Хамгийн гол нь таны гэрт оффист хэрэглэгддэг компьютер, тоног
төхөөрөмжүүд бүгд байх ѐстой.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Article Typing.
Дэлхий нийт глобалчлагдан интернэт бүх дэлхийг хамарсан өнөө үед асар их
веб хуудсууд бий болж байна. Тэдгээр нь сэдвээ хэрхэн сонгох талаар олон санал
асуулга, үйл ажиллагааг зохион байгуулдаг.
Web Proofreading. Веб хуудсыг хянах.
Веб хуудас дээрх үгийн болон дүрмийн алдааг хянах ажил тул англи хэл, япон
хэлний гүнзгий мэдлэг чадвартай байх ѐстой. Та дараах ажлуудыг хийх болно.Үүнд:
Dissertations, Essays,Research reports, Applications, Novels, Short stories,
Screenplays, Scripts, Articles, Books, Manuscripts, Proposals, Business plans,
Presentations, Advertising copy, Press releases, Newsletters, Resumés, Cover letters,
Dating profiles, Personal Statements, Website text, Auto responders, Forms and letters.
Энэ ажлыг хийснээр та өдөрт 5-100$ олох болно.
Дээрх үйл ажиллагааг хийснээр та сардаа 500-1000$ бүрэн олж чадна. Гагцхүү таны
идэвх зүтгэл, санаачлагаас бүх зүйл хамаардаг.
Монгол дахь онлайн дэлгүүр
Өнөөгийн байдлаар монгол улсад онлайн-р бараа бүтээгдэхүүнээ борлуулдаг,
төрөл бүрийн захиалга хийх боломжийг хангасан газрууд 100-г хол давжээ. Ингээд
олонд нэрд гарсанаар нь жагсааж үзвэл.
1. www.tedy.mn
2. DH Technology Co.,Ltd www.banjig.net
3. Nomin holding www.eshop.mn
4. Bayangol hotel www.bayangolhotel.mn
5. Black Ibex Expeditions Co.,Ltd www.discovermongolia.mn
6. Sky c&c www.skylink.mn
7. Nomads tour & expedition www.nomadstour.com
8. Mongol Rising Co.,Ltd www.Mongoliajourneys.com
9. IQ center www.iqtest.mn
www.zaluu.comwww.zaluu.com
10. Wonder Journey Co.,Ltd www.wonder-journey.com
11. Worldmongols Co.,Ltd www.worldmongols.mn
12. WorldVision www.worldvisionmongolia.org
13. Leaf networks Co.,Ltd www.leafinc.net
14. Atlanta and G Co.,Ltd www.1927.mn
15. Alphateam tours Co.,Ltd www.mongoliantourworld.com
16. CIP Co.,Ltd www.cip.mn/officemax
17. ТB Drakon Co.,Ltd www.acneclinic.mn
18. Sky c&c Co.,Ltd www.skylink.mn
19. Боловсролын vнэлгээний төв www.eec.mn
20. WAM Co.,Ltd www.adventures2mongolia.com
21. Mongol Khaan travel Co.,Ltd www.mongolkhaan.mn
22. Geomandal Nomads Co.,ltd www.geomandal-nomads.mn
23. Node Co.,Ltd www.citymap.mn
24. Blue Wolf Travel Co.,ltd www.MongoliaAltaiExpeditions.com
25. Shine Zar Medee sonin www.shinezar.mn
26. MegaContent Co.,ltd www.oops.mn
27. SanchirSoft Co.,ltd www.sanchirsoft.mn
28. RedCross www.redcross.mn
29. Gurvanbadrah Co.,Ltd www.bishrelt.az.mn
30. Unitel Co.,Ltd www.unitel.mn
31. test4 life www.test4life.org
32. M B M technology Co.,Ltd www.mng.cc
33. Green jaunt Co.,Ltd www.greenjaunt.com
34. Air network Co.,Ltd www.airnetwork.mn
35. Mongolia Leasing Co.,Ltd www.leasing.mn
36. Info Consulting Co.,Ltd www.mytv.mn
37. Ar Sengur Co.,Ltd www.arsengur.mn
38. Offroad expedition Co.,Ltd www.offroad.mn
39. Munkh Zambala Co.,Ltd www.zambala.mn
40. Practical daatgal Co.,Ltd www.practical.mn
www.zaluu.comwww.zaluu.com
41. IQ museum Co.,Ltd www.iqmuseum.mn
42. DotEmEn Co.,Ltd www.welcome2mongolia.com
43. Temuujin GuestHouse Co.,Ltd www.temuujin-guesthouse.com
44. Skytel www.skyzone.mn
45. Rotastar Co.,Ltd www.naimaa.mn
46. Datacom Co.,Ltd www.datacom.mn
47. Olloo Co.,Ltd www.olloo.mn
48. Ev Undarga Co.,Ltd www.easymart.mn
49. Datacom Co.,Ltd www.monname.mn
50. Ganga Oyu Undrah Co.,Ltd www.mycasde.com
51. Tavan Bogd Co.,Ltd www.fujifilm.com
52. RIM Co.,Ltd www.hugjil.mn
53. Infocon Co.,Ltd domain.infocon.mn
54. Happy camel Journey Co.,Ltd www.happycamel.mn
55. Altan Gerlug Co.,Ltd www.mongolartwork.mn
56. Mongolia Expeditions and tour Co.,Ltd www.mongolia-expeditions.com
57. Openspace Co.,Ltd www.mongolia-tours.com
58. Citinet Co.,Ltd www.citinet.mn
59. Donation Co.,Ltd www.nomuun.org
60. Erhem Bat Itgel Co.,Ltd www.ebitour.mn
61. Mongolian Design Center www.mongolia-design-center.mn
62. Gobi sunshine Co.,Ltd www.sunshine.mn
63. Хvvхдийн хөгжлийн төв www.achlal.mn
64. I and JAAG Co.,Ltd www.tv25.mn
65. Brilliant Holidays Co.,Ltd www.travel-mongolia.mn
66. MCS Com Co.,Ltd www.mcs.com
67. Cahsmere workshop Co.,Ltd www.cashmereworkhsop.com,
www.yourbabycashmere.com
68. Yokozunanet Co.,Ltd www.bb.ajax.mn
69. Altai Cashmere Co.,Ltd www.altaicashmere.mn
70. Nomadic journeys Co.,Ltd www.nomadicjourneys.com
www.zaluu.comwww.zaluu.com
71. Улаанбаатар төмөр зам www.eticket.mtz.mn
72. Info Consulting Co.,Ltd www.mymusic.mn
73. Mongolia Outdoors Co.,Ltd www.mongoliaoutdoors.com
74. Tsotso Co.,Ltd www.zarsonin.mn
75. NGNEX Co.,Ltd www.e-booking.mn
76. Juulchin Co.,Ltd www.juulchin.com
77. Astvision Co.,Ltd www.smscenter.mn
78. Mongol Khan Expedition Co.,Ltd www.mongolkhan.com
79. Байгаль хамгаалах номгон санаачлага www.ecoherders.com
80. E.Z. Leader LLC www.exoticmongolia.com
81. Ger to Ger Co.,Ltd www.gertoger.org
82. Media holding Co.,Ltd www.tv9.mn
83. E-cars www.ecars.mn
84. ANN www.ann.mn
85. Bodi insurance www.bodiinsurance.mn
86. Амин орон TBB www.bioenergy.mn
87. Mongol content www.gogo.mn
88. Magic choice Co.,Ltd www.magicfinance.mn
89. E-rose www.e-roseshop.mn
90. Стандарт хэмжилзvйн төв www.estandard.mn
91. Movie www.movie.xopboo.com
92. Mongol Global Co.,Ltd www.mongolglobal.mn
93. TSPSJ Co.,Ltd www.nice.mn
94. Dailynews Co.,Ltd www.dailynews.mn
Онлайн дэлгүүрийг тойрсон санал асуулгын дүн.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Онлайн дэлгүүр ер нь онлайнаар бараа бүтээгдэхүүнээ борлуулахын тулд
программын буюу вэб сайт ямар шаардлагыг хангасан байх хэрэгтэй вэ?
- Худалдах бүтээгдэхүүн, үйлчилгээнийхээ талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл,
танилцуулгатай байх
- Үйлчилгээ, бараа, бүтээгдэхүүний хүргэлтийн нөхцөлийн танилцуулга,
тайлбартай байх
- Бараа, үйлчилгээний буцаалт болон буцаах нөхцөлийг танилцуулга,
тайлбартай байх. (Хэрэв байгууллага нь бараа, бүтээгдэхүүнийг буцаадаггүй
бол карт эзэмшигчтэй холбогдож мэдэгдсэн байх ѐстой.)
- Гүйлгээ хийгдэх мөнгөний нэгжийг тодорхой заасан байх
- Байгууллагатай харилцах хаяг, утасны дугаар, электрон шуудангийн хаягийг
тодорхой бичсэн байх
- Вэб хуудас дээрхи мэдээлэл нь карт эзэмшигчид ойлгомжтой, энгийн үгээр
бичигдсэн байх. Харилцагч зайлшгүй бөглөсөн байх шаардлагатай
талбаруудыг байршуулах
- Экспортын хязгаарлалтууд (хэрэв байдаг бол)
- Байгууллагын вэб хуудас дээрхи электрон шуудангийн линк ажиллаж байх.
- Харилцагчийн талаархи бүрэн мэдээлэл авдаг байх боломжтой байх.
Вэб сайт нь хамгаалалтын хувьд:
- Байгууллага банкны сервер рүү банкны талаас электрон шуудангаар явуулсан
тухайн байгууллагад хамаарах мэдээллийг from get method-р илгээж чаддаг
байх.
- Банкны зүгээс байгууллагад гүйлгээ хийх тухай бүрд илгээх гүйлгээний хариу
мэдээг from get method-р хүлээж авч чаддаг байх
- Байгууллагын вэб сайт нь мэдээллийн нууцлалыг нэмэгдүүлдэг SSL
(http://en.wikipediea.org/wiki/Secure_Socket_Layer) нууцлалын протоколыг
ашигладаг байх хэрэгтэй шүү.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Монголоос дэлхий дахинд онлайнаар юу худалдаалвал дээр вэ?
Бараа:
1. Арьс ширэн эдлэл
2. Уран зураг
3. Бэлэг дурсгалын зүйл
4. Ноолууран эдлэл
5. Гар урлалын бүтээл
6. Монгол хувцас /дээл, хантааз, гутал гэх мэт/
7. Монгол ахуйн хэрэглэл /домбо, /
8. Тавилга болон гэр /хээтэй арслантай авдар, ширээ сандал гэх мэт/
9. Сүхбаатарын хөшөөтэй сувинер /Чингис хааны морьт хөшөөтэй ч байж болно
/металлаар хийсэн бол илүү сайн/
10. Ном /МНТ, ЖАНГАР гэх мэт номуудыг гадаад хэл дээр онлайн хэлбэрээр нь
зарвал ч/
11. Гүйлгээний болон дурсгалын мөнгөн зоос, цаасан төгрөг
12. Шуудангийн марк, ил захидал
13. Хивс
14. Жижиг оврийн Монгол Тавилга
15. Эртний гар урлалын бүтээлүүд, хуучин эдлэл хэрэглэл
16. Монгол шатар
17. Монгол бичгийн урлагийн бүтээл
18. Хөөрөг, мөнгөн аяга гэx алтан мөнгөн эдлэл
Хүнс:
1. Жамц давс /банндаа хийж ордог улс орнуудад, голчлон Япончууд/
2. Монгол Архи, алкохолтой ундаанууд /мэдээж экспорт энээ тэрээ татавар
бүгдийг тооцно, бүрдүүлнэ/
3. Борцтой шөл /Гадаадынханд зориулсан байдлаар амт чанар, гэх мэтийг нь
харгалзах/
4. Ааруул /хэвэнд оруулсан янз бүрийн хэлбэртэй ааруул/
www.zaluu.comwww.zaluu.com
5. Хушны самар, тос - Үйлдвэрийн зориулалтаар ашиглахыг түр хорьчихсон
байгаа, уг нь үйлдвэр нь бий
6. Монголын ургамалтай витаминууд
Монголын нөхцөлд онлайн дэлгүүр гадаад улсуудтай адил хэмжээнд хөгжихөд
саад болж байгаа зүйл юу байна?
1. Хүмүүсийн итгэл сул. Угаасаа итгэлийг нь даачихаар компани цөөхөн учраас
ийм байх.
2. Ихэнх хүмүүс өөрийнх нь халаас, түрийвчинд байгаа цалингийн картаараа яаж
онлайн төлбөр тооцоо хийдгийг мэддэггүй. Заавал нэг давхар ажил болгож
интернэт худалдааны эрх нээлгэдэг нь зам дээрх нэг том хар чулуу болдог. Уул
нь эсрэгээрээ анхнаасаа карт нээхэд нь нээлттэй, гэхдээ карт нээж байгаа
хүнээс нь форм бөглүүлэхдээ онлайнаа хаалгах уу гэж асуудаг байвал зүгээр
юм шиг.
3. Банкны шимтгэл өндөр. 4% байдаг гээд бодчих. Гүйлгээ болгоноос 4% авдаг
гэхээр аймаар даа. Яаж орлого олох уу. Тэгээд яаж бараагаа онлайнаар
гадаадын кредит карттай нэг баагийд худалдана гэж. Төстэй жишээ хэлье гэвэл
гар утасны бүх төрлийн тусгай үйлчилгээний(мессеж) орлогын бараг 50%-ийг
нь энэ гар утасны компаниуд авдаг гэж бодохоор хэтэрхий шуналтай шулаач
санагддаг, энэ төрлийн бизнесийн хөгжлийн өөрсдийнхөө өнөө маргаашийн
олох хэдэн цаасны орлогоор боож боомилж байгаа нэг хэлбэр юмуу гэж
боддог. Бас нэг шулаач жишээ. Би банкнаас АТМ картаа авчихаад тэгээд анх
авсан ПИН кодоо солихыг хүсвэл 500 төгрөг :). Энэ нь автомат машинаар хийж
байгаа үйлдэл шүү дээ. Аан бүр банканд дээр нь бөөн ажил болгож очоод
солиулах гэвэл 1000 төгрөг. Энэ бол худалдаа хөгжлийн банкны жишээ. бусад
нь бараг адилхан байх.
4. Бараа хүргэлтийн суваг байхгүй. Дотооддоо, ядаж улаанбаатар дотроо 24
цагийн дотор бүх төрлийн ачааг хүргэдэг гуравдагч логистик компаниуд
байхгүй.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
5. Одоогоор онлайн дэлгүүртэй хэдэн газрууд нь барааныхаа мэдээлэл болон
үнийг шинэчлэдэггүй. Дэлгүүр дээр нь очоод харахаар хамаагүй хямдхан байж
байдаг
6. Монголчууд юмыг барьж үзэж байж авах сонирхолтой байдаг. Хувцас авахад
энэ нь илүүтэйгээр ажиглагддаг. Дэлгүүр орж хувцсаа авахдаа хэмжээ
тааруулж өмсөж үзэхээс шууд размер харж авдаггүй. Энэ нь бас хувцасны
төрлийн барааны размер харилцан адилгүй байдагтай холбоотой байх. Ёвроп
АНУ-гийн хувцас Ази буюу хятад размераас ялгаатай байдаг.
7. Манай орны онцлог ер нь саад болж байх шиг. Бид чинь дэлгүүр орох гэж
машинаар бол 20 минут яваад л орчихно шүү дээ. Тэгээд очоод үзээд сонгоод
авчихна. Гэтэл интернэтээр юм худалдаа хийхээр чинь багагүй цаг авна, дараа
нь хүлээнэ. Харин АНУ, Япон зэрэг нь хүн ам ихээр төвлөрсөн олон хоттой, бас
дэлгүүр нь хол, завгүй болохоор хот хоорондын гэх мэт тээвэр нь сайн хөгжсөн.
Интернэтээр захиалга хийхэд цаг их хэмнэдэг шиг санагдсан. Манайд тохирсон
арай өөр нэг хэлбэр л олох хэрэгтэй шиг байгаа юм.
8. Монголд байгаа нэтийн дэлгүүрүүд үнэтэй юм байна лээ тэр бараанууд нь
гадуур бэлэн мөнгөөр маш хямдхан зарагдаад байж байдаг. Монголд сайн
хөгжүүлэх хэрэгтэй хөдөө амьдардаг хүмүүст яалт ч үгүй хэрэгтэй юмаа хайж
цаг заваа үрэн заавал Улаанбаатар эсвэл Бээжин явах шаардлага гарахгүй
болно.
ОНЛАЙН ТӨЛБӨР ТООЦОО
Манай веб системийн үйлчлүүлэгч нэвтэрсэнийхээ дараа номын каталогоос
зарим номын танилцуулгыг уншаад, түүнийгээ сагсандаа хийнэ. Хэрэв үнэ,
худалдааны нөхцөл нь үйлчлүүлэгчид таалагдвал худалдааг эцсийн байдлаар
хийхийг хүснэ. Энэ үйлчлүүлэгч өөрийн бүхий л мэдээллийг кредит картын
тусламжтайгаар манай сайтад өгнө гэсэн үг. Зарим ижил төрлийн системүүд
шуудангаар чек явуулах, факсаар кредит картын мэдээллийг илгээх, онлайнаар
тэдний кредит картын тусламжтайгаар төлбөр тооцоог хийх зэрэг аргуудыг
хэрэглэдэг. Мэдээж эдгээрээс хамгийн шилдэг арга нь онлайнаар төлбөр тооцоог
шууд хийх арга юм. Учир нь энэхүү арга нь хамгаалалт сайтайн (мэдээллийг нууц
www.zaluu.comwww.zaluu.com
кодод шилжүүлж, хөндлөнгийн хэрэглэгчид харагдахааргүй болгоно) дээр хариу нь
тухайн худалдан авагчид тэр дороо ирдэгээрээ давуу талтай.
Онлайн худалдааг хийхэд “Төлбөрийн гарц” хэмээх гуравдагч үйлчилгээг
ашиглах хэрэгтэй болно. Энэ нь худалдааны мэдээллийг аваад, үйлчлүүлэгчид
холбогдуулан тусгай нууцлалын алхамыг гүйцэтгэсний хариуд үйлчилгээний нийт
мөнгөн дүнгийн тодорхой хувийг, эсвэл тогтмол хэмжээтэйгээр үйлчлүүлэгчээс авдаг
хэрэгсэл юм. Төлбөрийн гарцыг дараах хоѐр замаар ашиглах боломжтой:
1. Үйлчлүүлэгч худалдан авах товчийг дарсаны дараа төлбөр тооцооны гарч
бүхий гаднах сайт руу шилжиж төлбөрийн бүх мэдээллийг оруулна. Мэдээж энэ
сайт нь Secure Socket Layer бүхий нууцлалт хамгаалалттай сайт байна. Ийнхүү
бүх мэдээллээ оруулж худалдаа хийсний дараа үндсэн сайт руу буцаж шилжих.
<form method="post" action="https://payment_gateway_url_here">
<input type="hidden" name="LoginName" value="THEBEERHOUSE">
<input type="hidden" name="OrderAmount" value="46.50 ">
<input type="hidden" name="OrderCurrency" value="USD">
<input type="hidden" name="OrderID" value="#12345">
<input type="hidden" name="OrderDescription" value="Beer Glass #2 (4 pieces)"
<input type="hidden" name="ConfirmUrl"
value="http://www.yoursite.com/order_ok.aspx">
<input type="hidden" name="CancelUrl"
value="http://www.yoursite.com/order_ko.aspx">
<input type="submit" value="CLICK HERE TO PAY NOW!">
</form>
Төлбөрийн мэдээллийг авах хэлбэр нь дээрхтэй ижил байна. Гэхдээ төлбөрийн
гарц бүрээс хамаарч зарим мэдээллүүд өөрчлөгдөж болно. Энэ хүсэлтийг
явуулсны дараа “Захиалга баталгаажигдлаа.”, “Захиалга амжилтгүй боллоо”
гэсэн хоѐр хариуны аль нэг нь ирдэг.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
2. Энэ арга нь хэрэглэгчдэд илүү хялбар байдаг. Хэрэглэгч заавал
төлбөрийн гарц бүхий өөр сайт руу шилжихгүйгээр өөрийн сайтандаа
мэдээллүүдээ өгч болохуйц байвал зохимжтой юм. Энэ аргын давуу тал нь
хэрэглэгчдэд өөр сайт руу шилжүүлж төвөг учруулахгүйгээр нэг газраасаа
бүгдийг хийх хялбар боломжийг олгох юм. Харин сул тал нь нууцлалт
хамгаалалтын асуудал. Хэрэв төлбөрийн мэдээллийг замаас нь алдвал
хуулийн томоохон асуудалд орно гэсэн үг. Мөн бусад үйлчлүүлэгч нар энэ
тухай мэдвэл манай веб систем бүхэлдээ үйлчлүүлэгчгүй болох аюулд хүрнэ.
Тиймээс энэ аргыг сонгосон тохиолдолд SSL ашиглаж хамгаалалтын асуудлыг
бүрэн дүүрэн шийдэх ѐстой болно.
PayPal
PayPal нь дэлхий өнцөг булан бүрийн хүмүүст данснаас данс руу мөнгө
шилжүүлэх, онлайн худалдаа хийх өргөн боломжийг олгож байгаа түгээмэл үйлчилгээ
юм. Дараах давуу талуудтай:
- Зах зээл дээр өрсөлдөхүйц хураамжийн өртөгтэй. Бусад төлбөрийн гарцуудаас
харьцангуй доогуур
- Дэлхий дахинаа танигдсан хүчирхэг үйлчилгээ. Албан ѐсны тоогоор 86 сая
үйлчлүүлэгч бүртгэгдсэн. Бидний сайн мэдэх eBay энэхүү гарцыг ашигладаг.
- 56 оронд хүчинтэй, олон хэл, олон валютын сонголттой.
- Утас, факс, мэйлээр захиалга авах боломжтой.
- Өргөтгөх боломж өндөр. Энгийн HTML хүсэлт явуулсаны үндсэн дээр хялбар
аргаар хариугаа хүлээн авах боломжтой.
- Худалдааны хуудасных нь дизайныг өөрчлөх боломжтой тул өөрийн сайтын
дизайнд тохируулах боломжтой.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
ТӨСЛИЙН ХЭСЭГ
ХЭРЭГЛЭГЧИЙН ШААРДЛАГА
1.1 Хэрэглэгчийн тухай мэдээлэл
Системийн эцсийн хэрэглэгч нь нэг талаас худалдан авагч нөгөө талаас
дэлгүүрийн ажилтан нар байна.
Энэхүү “Электрон дэлгүүрийн систем”-ийг бараа бүтээгдэхүүний худалдаа
хийдэг ямарч байгууллага ашиглах боломжтой юм. Энэ дипломын хүрээнд “Соѐл”
бичиг хэргийн дэлгүүрийг объектоор сонгож авсан болно. “Соѐл” бичиг хэргийн
дэлгүүр нь 2001 оны 3-р сарын 26наас үйл ажиллагаагаа явуулж ихэлсэн. Жилд 2
удаа буюу 2 ба 8 сард урамшуулалт үзэсгэлэн худалдаа явуулдаг. Энэ дэлгүүр нь
доорхи (гүн хөх дэлвсгэртэй хэсэг нь.) удирдлагын зохион байгуулалттай ажилладаг.
Ирээдүйд үйл ажиллагаагаа зах зээлийн 2 дахь ч урсгал болох “Электрон худалдаа”-г
хэрэгжүүлэх төлөвлөгөө гарган ажиллаж байна.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Захирал
Борлуулалтын
албаМаркетингийн алба
Ка
ссе
р
Зо
хи
он
ба
йгу
ул
агч
Худ
ал
да
гч 4
Нягт
ла
н
бо
до
гч
Га
да
ад
худ
ал
да
аны
ме
не
жи
р
Хүни
й
нө
өц
ий
н
ме
не
жи
р
Электрон
худалдаа
Гүй
лгэ
э
хяна
гч
Түгэ
эгч
2
Соѐл бичиг хэргийн дэлгүүр нь электрон худалдаагаар үйл ажиллагаагаа өргөжүүлэх
үндэслэл нь:
Бараа бүтээгдэхүүнийхээ борлуулалтыг нэмэгдүүлэх
Бараа бүтээгдэхүүн болон өөрийн байгууллагаа интернэтийг ашиглан
сурталчилах
Хэрэглэгчдийг татан тоог нэмэгдүүлэх
Үйлчлүүлэгчийнхээ цаг завыг хэмнэн дурын интернэттэй газраас өргөн сонголт
бүхий бараанаас хайн үнэ ханшийг нь мэдэн худалдан авах боломжийг олгох
гэх мэт боломжийг ашиглах явдал юм.
1.2 Хэрэглэгчийн Функциональ шаардлага
Системийн эцсийн хэрэглэгч (цаашид захиалагч) нь нэг талаас худалдан авагч нөгөө
талаас дэлгүүрийн гүйлгээ хянагч (цаашид админ) байна. Тиймээс шаардлагуудыг 2
бүлэглэв.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Захиалагч:
- Захиалагч бүртгэнэ, өөрчлөнө.
- Бараа сагсанд нэмнэ, хасна
- Дэлгэрэнгүй болон товч хайлт хийнэ.
- Бараанд саналаа бичнэ.
- Хүлээн авагчийн хаяг, мэдээллийг тодорхойлно.
- Төлбөрийн хэлбэрийг сонгоно.
- Төлбөр хийнэ.
- Захиалагчид захиалгын мэдээлэл и-мейлээр ирнэ.
Админ:
- Админ бараа нэмэх, хасах, засах
- Бүртгэгдсэн хэрэглэгчийн мэдээллийг харах
- Бүртгэгдсэн захиалгуудыг харах, төлөвийг /төлбөр хүлээгдэж буй, төлбөр
хийгдсэн, хүргэгдсэн гэх мэт/ өөрчлөх
- Захиалга хийгдсэн эсэх мэдээлэл админд захиалгын мэдээлэл ирдэг байх.
- Захиалагчдын бараанд өгсөн санал хүсэлтийг хардаг байх.
- Тайлан гаргадаг байх. Доор тайлангийн төрлүүдийг жагсаав.
- - Захиалагчдын тайлан
- -Орлогын тайлан
- -Зарагдсан барааны тайлан
- -Зарагдсан барааны ангилалын тайлан
- -Бүх барааны тайлан
- -Захиалгын жагсаалт
АРХИТЕКТУРЫН СОНГОЛТ
2.1 Үйлдлийн системийн сонголт
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Клиент программ нь тухайн вэбийг үзүүлж чадах броузер бүхий ямарч төрлийн
үйлдлийн систем. Сервер программ нь Windows XP болон түүнээс хойшхи хувилбар
байж болно. Эдгээр үйлдлийн систем нь ажиллахад хялбар, ойлгомжтой, хэд хэдэн
процессууд нь зэрэг биелэх боломжтой. Мөн .NET технологи нь өөрөө Windows
үйлдлийн систем дээр суурилдаг.
2.2 Програмчлалын систем
Өгөгдлийн сангийн сонголт: MS-SQL сервер
MS-SQL сервер нь Microsoft-ийн хөгжүүлсэн өгөгдлийн сан боловсруулах
томоохон системүүдийн нэг юм. MS-SQL нь хүснэгтийн олон төрөлтэй. Олон
хэрэглэгч зэрэг хандаж болох бөгөөд .NET технологитой нягт уялдан ажилладаг.
Windows үйлдлийн системтэй мөн нягт холбоотой ажиллаж чаддаг. Stored Procedure
–тэй тул хамгаалалт сайтай.
Програмчлалын хэлний сонголт: ASP.NET Framework 3.5
ASP.NET нь сервер талын маш өргөн боломжтой, уян хатан хэл юм. Бүх
ASP.NET кодууд сервер дээр байрлах бөгөөд сервер дээр үйлдлүүд нь
боловсрогдоно. Цэвэр обьект хандалтат бөгөөд HTML кодтой хослуулан хэрэглэж
болно. Сүүлийн жилүүдэд ашиглаж байгаа хэрэглэгчдийн тоо хэдэн саяар өссөн ба
сүүлийн үеийн хувилбарууд нь ар араасаа гарсаар байна. ASP.NET нь ASP (Active
Server Pages) –ийн бүх боломжууд дээр COM (Component Object Model) контролууд
болон RAD (Rapid Application Development) технолог UI (User Interface) нэмснээр маш
хурдан, өргөн боломжтой, өнгө үзэмж сайтай вэбийг хөгжүүлэх боломжтой технологи
болж гарсан. Түүнчлэн JavaScript, AJAX зэрэг технологийг дэмжсэнээр серверийг
desktop орчин мэт ашиглах боломжийг бүрдүүлсэн.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
2.3 Техник хангамжийн үндэслэл
Сервер компьютерийн үзүүлэлт:
- CPU: Core Duo 2.5Ghz
- Ram: 2 GB болон түүнээс дээш
- OS: Windows XP,
- HDD: 120 Gb болон түүнээс дээш
Клиент компьютерийн үзүүлэлт:
- CPU: Intel Pentium 4 2.8Ghz
- Ram: 256 MB болон түүнээс дээш
- OS: Windows , Linux, Unix –ийн цувралуудын 2003 оноос хойшхи хувилбарууд
- Монитор: 32 bit-ийн өнгөний ялгарал сайтай
- Интернэт-д холбогдсон байх
- Keyboard, mouse.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
СИСТЕМИЙН ШИНЖИЛГЭЭ
3.1 Объектийн холбоосын диаграм
Бараа
PK Бараа_Код
Бараа_Нэр
Төрөл_Код
НэгжийнҮнэ
Тоо
Нийлүүлэгч_Код
Зураг
Медиа
Төрөл
PK Төрөл_Код
Төрөл_Нэр
Нийлүүлэгч
PK Нийлүүлэгч_Код
Нийлүүлэгч_Нэр
Хаяг
Утас
Факс
Админ
PK Админ_Нэр
Админ_НууцҮг
Захиалагч
PK Логин
НууцҮг
Нэр
Овог
Мэйл
Хүйс
Утас
Факс
Хаяг
МэйлАвахХүргэх хаяг
PK Логин
PK Х_Код
Х_Нэр
Х_Овог
Х_Утас
Х_Хаяг
Х_Факс
Х_Хүйс
Захиалга
PK Логин
PK Бараа_Код
PK Х_Код
Төлөв_Код
Тоо
Төлөв
PK Төлөв_Код
Төлөв_Нэр
Мэйл сан
PK Дугаар
Мэйл
Төрөл Төлөв Админ
Бараа Захиалга Захиалагч
Нийлүүлэгч Хүргэх хаяг Мэйл сан
Атрибут
PK Атрибут_Код
Атрибут_Нэр
Төрөл_Код
Атрибут
www.zaluu.comwww.zaluu.com
3.2 Объектийн холбоосын диаграм (Өргөтгөл)
Нэр Атрибут Анхдаг
ч
түлхүүр
Альтернати
в түлхүүр
Гадаад
түлхүү
р
Төрөл Ур
т
Хоосо
н утга
Төрөл Төрөл_Код * nchar 10
Төрөл_Нэр nvarcha
r
50
Төлөв Төлөв_Код * nchar 10
Төлөв_Нэр nchar 10
Админ Админ_Нэр * nchar 10
Админ_НууцҮг nchar 10
Бараа Бараа_Код * nchar 10
Бараа_Нэр nvarcha
r
50
Төрөл_Код * nchar 10
НэгжийнҮнэ int
Тоо int
Тодотгол nvarcha
r
50
Нийлүүлэгч_Ко
д
* nchar 10
Зураг nvarcha
r
50 *
Захиалга Логин * nchar 10
Бараа_Код * nchar 10
Х_Код * nchar 10
Төлөв_Код * nchar 10
Тоо int
Захиалагч Логин * nchar 10
www.zaluu.comwww.zaluu.com
НууцҮг nchar 10
Нэр nvarcha
r
50
Овог nvarcha
r
50
Мэйл nvarcha
r
50
Хүйс bit
Утас nchar 10
Факс nchar 10 *
Хаяг nvarcha
r
50
МэйлАвах bit *
Нийлүүлэг
ч
Нийлүүлэгч_Ко
д
* nchar 10
Нийлүүлэгч_Нэ
р
nvarcha
r
50
Хаяг nvarcha
r
50
Утас nchar 10
Факс nchar 10 *
Хүргэх
хаяг
Логин * nchar 10
Х_Код * nchar 10
Х_Нэр nvarcha
r
50
Х_Овог nvarcha
r
50
Х_Хүйс bit
Х_Утас nchar 10
Х_Факс nchar 10 *
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Х_Хаяг nvarcha
r
50
Мэйл сан Дугаар * int
Мэйл nvarcha
r
50
Атрибут Атрибут_Код * nchar 10
Атрибут_Нэр nchar 10
Төрөл_Код * nvarcha
r
50
www.zaluu.comwww.zaluu.com
3.3 Use Case диаграм
Админий хийх үйлдлийн Use Case диаграм
Системд нэвтрэх
Админ
Нэвтрэх боломжтой
эсэхийг шалгах
«extends»
-1*
-1*
Барааны бүртгэл
хөтлөх
Барааны мэдээлэл
харах
-1*
-1*
Бараа бүртгэх
Барааны бүртгэл
өөрчлөх
Бараа устгах
Хэрэглэгчийн
мэдээлэл харах
Бүртгэгдсэн
захиалгыг харах
Төлөвийн
мэдээллийг өөрчлөх
Барааны санал
хүсэлтийг харах
Тайлан гаргах
Зарлагын тайлан
гаргах
Орлогын тайлан
гаргах
Зарагдсан барааны
тайлан
Зарагдсан барааны
ангилалын тайлан
Бүх барааны тайлан
Захиалгын жагсаалт
-1
*
-1
*
-1
*
-1
*
-1
*
-1
*
-1
*
-1
*
«uses»
«uses»
«uses»
«uses»
«uses»
«uses»
«uses»
«uses»
«uses»
«uses»
«uses»
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Захиалагчийн хийх үйлдлийн Use Case диаграм
Захиалагч
Захиалагч бүртгэл
хөтлөх
Бараа сагсанд нэмэх
Хайлт хийх
Бүртгэл мэдээллээ
үзэх
Захиалагч
бүртгүүлэх
Захиалагч бүртгэл
мэдээллээ өөрчлөх
Сагсаа шалгах
Сагснаас бараа
устгах
Үргэжлүүлэн бараа
сонгох
Дэлгэрэнгүй хайлт
хийх
Бараанд санал өгөхБарааны саналыг
унших
Бараанд санал өгөх
Өөрийн өгсөн
саналыг устгах
Хүлээн авагчийн
мэдээллийг тодорхойлох
Хүлээн авагчийн
мэдээллийг үзэх
Хуучин бүртгэгдсэн
хүлээн авагчийг сонгох
Шинээр хүлээн
авагч бүртгэх
Хүлээн авагчийн
мэдээлэл өөрчлөхТөлбөрийн
хэлбэрийг сонгох
Төлбөрөө хийх
-1*
-1*
-1*
-1*
-1
*
-1
*
-1
*
-1
*
-1
*
-1
*
-1*
-1*
-1*
-1*
«uses»
«uses»
«uses»
«uses»
«uses»
«uses»
«uses»
«uses»
«uses»
«uses»
«uses» «uses»
«uses»
«uses»
Өөрийн мэдээллээ
өөрчлөх
-1*
-1*
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Барааны мэдээлэлтэй ажиллах Use Case
Диаграм
Админ
Барааны мэдээлэл
өөрчлөх
Бараа устгах
Бараа нэмэх
Барааны
жагсаалтаас сонгох
Нийлүүлэгч сонгох
Барааны төрөл
сонгох
-1
*
-1
*
-1
*-1
*
-1
*
-1
*
«uses»
«uses»
«uses»
«uses»
Нийлүүлэгчийн мэдээлэлтэй
ажиллах Use Case Диаграм
Админ
Нийлүүлэгчийн
мэдээллийг өөрчлөх
Нийлүүлэгчийг
устгах
Нийлүүлэгч нэмэх
Жагсаалтаас
нийлүүлэгч сонгох
-1
*
-1
*-1
*-1
*
-1
*
-1
*
«uses»
«uses»
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Хүлээн авагчийн мэдээлэлтэй ажиллах
Use Case Диаграм
Захиалагч
Хүлээн авагчийн
мэдээллийг өөрчлөх
Хүлээн авагчийг
устгах
Хүлээн авагч нэмэх
Жагсаалтаас хүлээн
авагч сонгох
-1
*
-1
*-1
*-1
*
-1
*
-1
*
«uses»
«uses»
3.4 Activity диаграм
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Шинээр бараа бүртгэх үйл ажиллага
СистемАдмин
Барааны мэдээ оруулах
Оруулсан мэдээлэл Мэдээлэл шалгах
Барааны мэдээлэл засах хэсэгт шилжих Алдааны мэдээлэл харуулах
Дэлгэрэнгүй мэдээлэл оруулах
Дэлгэрэнгүй мэдээлэл Дэлгэрэнгүй мэдээллийг шалгах
Алдааны мэдээлэл харуулах
Барааны нэр кодыг баталгаажуулах
Барааг хадгалах
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Бараа худалдан авах үйл ажиллагаа
Төлбөр тооцооны хэсэгЗахиалагч
Барааны жагсаалт харах
Шүүлт хийх
Бараагаа сонгох
Сонгосон бараагаа сагсанд хийх
Сонголт дууссан эсэхийг шалгах
Төлбөр тооцооны хэсэг рүү үсрэх
Худалдааны мэдээллийг хэрэглэгчээс авах
Худалдааны мэдээлэл
Шаардлага хангасан эсэхийг шалгах
Амжилттай болсон эсэхийг мэдээлэх
<no send action>
Төлбөр тооцооны хэсгээс хариу хүлээх
<no receive action>
Амжилттай эсэхийг шалгах
Худалдааны мэдээлэл майл руу явуулах
www.zaluu.comwww.zaluu.com
СИСТЕМИЙН ЗОХИОМЖ
4.1 Классын диаграм /Class Diagram/
+add() : void
+remove() : void
+update() : void
-Type_ID : int
-Type_Name : string
Type
+add() : void
+remove() : void
+update() : void
-Tuluv_ID : int
-Tuluv_Name : string
Tuluv
+add() : void
+remove() : void
+update() : void
-Admin_Name : string
-Admin_NuutsUg : string
Admin
+add() : void
+remove() : void
+update() : void
-Baraa_ID : char
-Baraa_Name : string
-Type_ID : char
-NegjiinUne : int
-Too : int
-Niiluulegch_ID : char
-Zurag : string
-Media : string
Baraa
+add() : void
+remove() : void
+update() : void
-Login : char
-Baraa_ID : char
-X_ID : char
-Tuluv_ID : int
-Too : int
Zahialga
+add() : void
+remove() : void
+update() : void
-Login : char
-NuutUg : char
-Name : string
-Ovog : string
-Mail : string
-Huis : bool
-Phone : char
-Pax : char
-Address : string
-MailYes : bool
Zahialagch
+add() : void
+remove() : void
+update() : void
-Niiluulegch_ID : char
-Niiluulegch_Name : string
-Address : string
-Phone : char
-Pax : char
Niiluulegch
+add() : void
+remove() : void
+delete() : void
-Login : char
-X_ID : char
-X_Name : string
-X_Ovog : string
-X_Huis : bool
-X_Phone : char
-X_Pax : char
-X_Address : string
Xurgeh address
+add() : void
+delete() : void
-Number : int
-Mail : string
Mail san
-1
*
-1.*
*
-1*
*
-1
*
-1
*
-1*
*
-1*
*
-1
*
-1
*
-1*
*
-1*
*
-1
*
-1*
*
-1
*
+add() : void
+remove() : void
+update() : void
-Proporty_ID : char
-Type_ID : char
-Proporty_Name : string
Proporty
1.*
1
ТАЙЛАНГИЙН ЗАГВАР
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Захиалагчдын тайлан Байгууллагын нэр: "Соѐл" бичиг хэргийн дэлгүүр
Огноо: 18/03/2010
№ Захиалгагчийн овог
нэр Төрөл Нэгжийн үнэ Тоо
1 Ууганбаяр Гантулга Бал 8500 1
2 Бичгийн тавиур 2200 2
3 Дугтуй 100 20
4 Мэндбилэг
Мөнхжаргал Бал 8500 2
5 Бичгийн тавиур 2200 3
6 Дугтуй 100 1
Дүн: 38600
Захиалагчдын тайлан сард 1 гарна.
Орлогын тайлан
Байгууллагын нэр: "Соѐл" бичиг хэргийн дэлгүүр
Огноо: 2010 оны 02 сарын 28 нд
№ Барааны нэр Төрөл Тодотгол Нийлүүлэгч нэр Нэгж үнэ Тоо Нийт
1 Дөрвөлжин Чопин Бал Цахиур хаан ХХК 8500 1 8500
2 Жижиг Баримтын сав Бичгийн тавиур Цахиур хаан ХХК 2200 2 4400
3 Наалттай жижиг Дугтуй Дугтуй Монгол шуудан ХК 100 20 2000
4
5
6
Бүгд дүн:
Хянасан Нябо: У.Гантулга \.........................\
Орлогын тайлан сард 1 удаа гарна.
Зарагдсан барааны тайлан
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Байгууллагын нэр: "Соѐл" бичиг хэргийн дэлгүүр
Огноо: 2010 оны 02 сарын 28 нд
№ Барааны нэр Төрөл Тодотгол Нийлүүлэгч нэр Нэгж үнэ Тоо Нийт
1 Дөрвөлжин Чопин Бал Цахиур хаан ХХК 8500 1 8500
2 Жижиг Баримтын сав Бичгийн тавиур Цахиур хаан ХХК 2200 2 4400
3 Наалттай жижиг Дугтуй Дугтуй Монгол шуудан ХК 100 20 2000
4
5
6
Бүгд дүн:
Зарагдсан барааны тайлан нь сар 7хоног өдрөөр гарч болно.
Зарагдсан барааны төрлийн тайлан
Байгууллагын нэр: "Соѐл" бичиг хэргийн дэлгүүр
№ Төрөл Тоо
1 Бал 1
2 Бичгийн тавиур 2
3 Дугтуй 20
4
5
6
Бүгд дүн:
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Хянасан Нябо:
Энэ тайлан нь сард 1 гарна.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Бүх барааны тайлан
Байгууллагын нэр: "Соѐл" бичиг хэргийн дэлгүүр
Огноо: 2010 оны 02 сарын 28 нд
№ Барааны нэр Төрөл Код Нийлүүлэгч нэр
Нэгж үнэ
Эхний үлд Орлого Зарлага Эцсийн үлд
Тоо Үнэ Тоо Үнэ Тоо Үнэ Тоо Үнэ
1 Дөрвөлжин Чопин Бал 456 Цахиур хаан ХХК 8500 30 255000 30 255000 20 170000 40 340000
2 Жижиг Баримтын сав Бичгийн тавиур 545 Цахиур хаан ХХК 2200 50 110000 20 44000 30 66000 40 88000
3 Наалттай жижиг Дугтуй Дугтуй 1677
Монгол шуудан ХК 100 100 10000 400 40000 350 35000 150 15000
4
5
6
Бүгд дүн: 180 375000 450 339000 400 271000 230 443000
Хянасан Нябо: У.Гантулга \.........................\
Бүх барааны тайлан сард 1 удаа гарна.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Захиалагын тайлан
Захиалагч: Овог: Ууганбаяр
Нэр: Гантулга
Утас: 99659652
Огноо: 18/03/2010
№ Барааны нэр Төрөл Нэгжийн үнэ Тоо
1 Дөрвөлжин Чопин Бал 8500 1
2 Жижиг Баримтын сав Бичгийн тавиур 2200 2
3 Наалттай жижиг
Дугтуй Дугтуй 100 20
4
5
6
Дүн: 14900
Хүргэх: Овог: Ууганбаяр
Нэр: Гантулга
Хаяг: УБ БЗД 2р хороо 2р хэсэг
Утас: 99659652
Факс: ...
www.zaluu.comwww.zaluu.com
ДЭЛГЭЦИЙН ЗОХИОМЖ:
Нүүр хуудас
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Хэрэглэгч бүртгэл
Сагс
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Бараа бүртгэл
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Лавлах бүртгэл
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Мэдээ оруулах
Үйлдвэрлэгч бүртгэл
www.zaluu.comwww.zaluu.com
ЕРӨНХИЙ ДҮГНЭЛТ:
Энэхүү бакалаврын дипломын ажлыг бичсэнээр Програмчлах ур чадвар
мэдлэг туршлагаа нэмэгдүүлсэний дээр том хэмжээний програм бичихэд ямар их цаг
хугацаа ордог болохыг мэдэж авлаа. Ер нь бол програм бичихэд хийх ажлаа урдаас
төлөвлөж (Бар чарт гаргаж) ажиллах нь систем хөгжүүлэх явцыг илүү бодитой
тодорхой болгож өгдөг юм байна.
Энэ системийн хувьд цаашид хөгжүүлэх төлөвлөгөө их байгаа. Жишээ нь:
Хэлний сонголт оруулж гадаад иргэд өөрсдийн үндсэн хэлээрээ манай сайтад
хандаж бараа материал авдаг байх.
Цаашид олон төлбөрийн хэрэгслээр төлбөрийг хийдэг болгох.
Эцэст нь хэлэхэд хэрэглэгч манай онлайн худалдааны сайтаар үйлчлүүлснээр
хүссэн бараагаа өргөн сонголт бүхий бараануудаас сонгож богино хугацаанд
худалдаа хийн цаг хэмнэх давуу тал бий болсон. Харин онлайн худалдааны сайт
захиалагч буюу объект талаас энэ програмыг ашигласнаар үйл ажиллагаагаа онлайн
хэлбэрт шилжүүлж өргөжүүлснээр хэрэглэгч үйлчлүүлэгчдийнхээ тоог нэмэгдүүлж
бараа материалаа сурталчилан гүйлгээгээ нэмэгдүүлэх таатай боломж үүсгэсэн
болно.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
АШИГЛАСАН МАТЕРИАЛЫН ЖАГСААЛТ.
www.erdem.mn
www.tedy.mn
www.rose.mn
www.biznet.com
SW01D139 UML судалгааны ажил – 2005 он Дипломын ажил
www.zaluu.comwww.zaluu.com
ХАВСРАЛТ:
Imports System.Data.SqlClient Imports System.Data Imports mainClass Partial Class Default2 Inherits System.Web.UI.Page Private Conn As SqlConnection = New SqlConnection(connStr) Dim rowcount As Int32 Protected Sub Page_Load(ByVal sender As Object, ByVal e As System.EventArgs) Handles Me.Load 'If Page.IsPostBack = False Then 'If Session("Good") Is Nothing Then 'Response.Redirect("BaraaBurtgel.aspx") 'Else Label1.Text = Convert.ToString(Session("Good")) Dim hi As Int16 = Session("Types") Dim queryStr As String = "Select Type_Name From Type Where Type_ID=" + hi.ToString Dim cmd As New SqlCommand(queryStr, Conn) Dim dr1 As SqlDataReader Conn.Open() dr1 = cmd.ExecuteReader() dr1.Read() Label2.Text = dr1.Item("Type_Name") Conn.Close() Dim dt As DataTable = New DataTable() Dim query As String = "Select * From Property Where Type_ID=" + hi.ToString Dim da As SqlDataAdapter = New SqlDataAdapter(query, Conn) da.Fill(dt) rowcount = dt.Rows.Count Label3.Text = (rowcount.ToString) PHolder.Controls.Add(New LiteralControl("<table border=""1"" align=""left"" style=""background-image: url('images/left_back.gif')"">")) For i As Integer = 0 To rowcount - 1 Dim txt As String = "Text" + i.ToString Dim labe As String = "Lab" + i.ToString ' Create UserTextBox TextBox control. Dim UserTextBox As New TextBox() Dim UserLabel As New Label() UserTextBox.ID = txt UserLabel.ID = labe UserTextBox.Columns = 25 UserLabel.Text = dt.Rows(i).Item(2)
www.zaluu.comwww.zaluu.com
UserTextBox.Text = "kuro" PHolder.Controls.Add(New LiteralControl("<tr><td>")) PHolder.Controls.Add(UserLabel) PHolder.Controls.Add(New LiteralControl("</td><td>")) PHolder.Controls.Add(UserTextBox) PHolder.Controls.Add(New LiteralControl("</td></tr>")) Next PHolder.Controls.Add(New LiteralControl("</table>")) 'End If 'Session.Remove("Good") 'Session.Remove("Types") 'End If End Sub Protected Sub ImageButton2_Click(ByVal sender As Object, ByVal e As System.Web.UI.ImageClickEventArgs) Handles ImageButton2.Click Dim cmd As New SqlCommand() Dim attString As String = "Att" Dim attArray As New ArrayList(rowcount + 1) Dim attIndex As New ArrayList(rowcount + 1) Dim queryStr2 As String = "Select Goods_ID From Goods Where Goods_Name=N'" + Label1.Text + "'" Dim cmd2 As New SqlCommand(queryStr2, Conn) Dim dr2 As SqlDataReader Conn.Open() dr2 = cmd2.ExecuteReader dr2.Read() Dim pppp As Integer = dr2.Item("Goods_ID") Conn.Close() For j As Integer = 0 To rowcount - 1 Dim TempTextBox As New TextBox() TempTextBox = CType(PHolder.FindControl("Text" + j.ToString), TextBox) attArray.Add(attString + j.ToString()) attIndex.Add(TempTextBox.Text()) Next Dim queryStr3 As String queryStr3 = "INSERT INTO Attrib(Goods_ID," For i As Integer = 0 To rowcount - 1 If i = rowcount - 1 Then queryStr3 += attArray.Item(i).ToString() + ")" Else queryStr3 += attArray.Item(i).ToString() + "," End If Next queryStr3 += " VALUES(" + pppp.ToString() + "," For i As Integer = 0 To rowcount - 1 If i = rowcount - 1 Then queryStr3 += "'" + attIndex.Item(i).ToString() + "'" + ")" Else queryStr3 += "'" + attIndex.Item(i).ToString() + "'" + ","
www.zaluu.comwww.zaluu.com
End If Next Label3.Text = queryStr3 cmd.Connection = Conn cmd.CommandText = queryStr3 Conn.Open() cmd.ExecuteNonQuery() Conn.Close() End Sub End Class
Бараа бүтээгдэхүүн төрлөөс хамаарч шинж чанар, тодорхойлолт нь
харилцан адилгүй байдаг. Энэ нь бараа бүртгэл төрлөөсөө хамаарч дэлгэрэнгүй
бүртгэл нь ялгаатай дэлгэцээр дамжиж хадгалагдана гэсэн үг. Энд бичигдсэн
кодчилолын өчүүхэн хэсэг нь ContentPlaceHolder ашиглаж динамик интерфайс үүсгэж
бараа болгоны дэлгэрэнгүй мэдээллийг харилцан адилгүй байдлаар бүртгэж авах
боломжийг бий болгосон болно. ContentPlaceHolder нь кодын аргаар график
интерфайс үүсгэх боломж олгодог.
www.zaluu.comwww.zaluu.com