optyka ii tydzieńptarg/kurs_wyr/optyka geom4.pdf · 1 21 1. r n n o n p n − + = można to...
TRANSCRIPT
![Page 1: Optyka II tydzieńptarg/Kurs_wyr/Optyka geom4.pdf · 1 21 1. r n n o n p n − + = można to liczyć po kolei: 1. załamanie na pierwszej powierzchni z ośrodka n. 1. do n. 2 - powstaje](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022071116/5ffc56a079bce1144503564c/html5/thumbnails/1.jpg)
Optyka kurs wyrównawczyoptyka geometryczna 4
soczewki
2011r.
![Page 2: Optyka II tydzieńptarg/Kurs_wyr/Optyka geom4.pdf · 1 21 1. r n n o n p n − + = można to liczyć po kolei: 1. załamanie na pierwszej powierzchni z ośrodka n. 1. do n. 2 - powstaje](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022071116/5ffc56a079bce1144503564c/html5/thumbnails/2.jpg)
Kulista powierzchnia łamiącan1
p o
Cα βγ
φ2
φ1
n2
rnn
on
pn 1221 −
=+
Konwencja znaków: Wszystkie odległości na rysunku są dodatnie i są „po swojej stronie”. Jeżeli znajdą się „po nie swojej stronie powierzchni dzielącej” będą ujemne.
r
![Page 3: Optyka II tydzieńptarg/Kurs_wyr/Optyka geom4.pdf · 1 21 1. r n n o n p n − + = można to liczyć po kolei: 1. załamanie na pierwszej powierzchni z ośrodka n. 1. do n. 2 - powstaje](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022071116/5ffc56a079bce1144503564c/html5/thumbnails/3.jpg)
Kulista powierzchnia łamiąca –konstrukcja i powiększenie
p
Mnn
po
rpro
hh
rnn
on
pn
p
o ==+−
−=
−=+
2
1
1221
C Fo
hp
ho
o
r
![Page 4: Optyka II tydzieńptarg/Kurs_wyr/Optyka geom4.pdf · 1 21 1. r n n o n p n − + = można to liczyć po kolei: 1. załamanie na pierwszej powierzchni z ośrodka n. 1. do n. 2 - powstaje](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022071116/5ffc56a079bce1144503564c/html5/thumbnails/4.jpg)
Różne sytuacje (promień pada z lewej)
C Fo
Fo
n1/p+n2/o=(n2- n1)/10>0
cmr 10=
n1/p+n2/o=(n2- n1)/(-10)<0
n1/p+n2/o=(n2- n1)/(-10)>0 n1/p+n2/o=(n2- n1)/10<0
CFo
CFo
![Page 5: Optyka II tydzieńptarg/Kurs_wyr/Optyka geom4.pdf · 1 21 1. r n n o n p n − + = można to liczyć po kolei: 1. załamanie na pierwszej powierzchni z ośrodka n. 1. do n. 2 - powstaje](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022071116/5ffc56a079bce1144503564c/html5/thumbnails/5.jpg)
Dwie kuliste powierzchnie łamiące
p
F1
C2
o1
r2
;1
12
1
21
rnn
on
pn −
=+można to liczyć po kolei:1. załamanie na pierwszej powierzchni z ośrodka n1 do n2
- powstaje obraz pośredni w odległości o1
r1
C1
![Page 6: Optyka II tydzieńptarg/Kurs_wyr/Optyka geom4.pdf · 1 21 1. r n n o n p n − + = można to liczyć po kolei: 1. załamanie na pierwszej powierzchni z ośrodka n. 1. do n. 2 - powstaje](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022071116/5ffc56a079bce1144503564c/html5/thumbnails/6.jpg)
Dwie kuliste powierzchnie łamiące
p
F1
C2
p1
r2
r1
od
2. załamanie na drugiej powierzchni z ośrodka n2 do n1- powstaje obraz wynikowy w odległości o
;2
211
1
2
rnn
on
pn −
=+
C1
;11 pdo −=3. mamy też:
Dla d ≠ 0 bardzo niewygodne!!
o1
![Page 7: Optyka II tydzieńptarg/Kurs_wyr/Optyka geom4.pdf · 1 21 1. r n n o n p n − + = można to liczyć po kolei: 1. załamanie na pierwszej powierzchni z ośrodka n. 1. do n. 2 - powstaje](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022071116/5ffc56a079bce1144503564c/html5/thumbnails/7.jpg)
Dwie powierzchnie łamiące
;1
12
1
21
rnn
on
pn −
=+można to liczyć po kolei:1. załamanie na pierwszej powierzchni z ośrodka n1 do n2
- powstaje obraz pośredni w odległości o1
;11 odp −=
2. załamanie na drugiej powierzchni z ośrodka n2 do n1- powstaje obraz wynikowy w odległości o ;
2
211
1
2
rnn
on
pn −
=+
3. mamy też:
Dla d ≠ 0 bardzo niewygodne!!
![Page 8: Optyka II tydzieńptarg/Kurs_wyr/Optyka geom4.pdf · 1 21 1. r n n o n p n − + = można to liczyć po kolei: 1. załamanie na pierwszej powierzchni z ośrodka n. 1. do n. 2 - powstaje](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022071116/5ffc56a079bce1144503564c/html5/thumbnails/8.jpg)
Soczewka cienka, d=0
−
−=+
211
12 1111rrn
nnop
−
−=
211
12 111rrn
nnf
Ta sama ogniskowa: 1.różne pary krzywizn przy tej samej różnicy n, 2. duże krzywizny + mała różnica n3. małe krzywizny + duża różnica n.
Problemy z okularami:Dawniej: materiał o małym n, duże krzywizny, okulary ciężkie i grube, trudno osadzić szkłaTeraz: materiał o dużym n, okulary lekkie, ale silne refleksy –jak zlikwidować w części „optyka falowa”
![Page 9: Optyka II tydzieńptarg/Kurs_wyr/Optyka geom4.pdf · 1 21 1. r n n o n p n − + = można to liczyć po kolei: 1. załamanie na pierwszej powierzchni z ośrodka n. 1. do n. 2 - powstaje](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022071116/5ffc56a079bce1144503564c/html5/thumbnails/9.jpg)
Różne kształty soczewek
f > 0 f < 0r1 > 0, < 0 ∞r2 < 0, < 0 < 0
|r1 |>| r2|
r1 < 0, < 0 < 0r2 > 0, < 0 ∞
| r1| < |r2|
![Page 10: Optyka II tydzieńptarg/Kurs_wyr/Optyka geom4.pdf · 1 21 1. r n n o n p n − + = można to liczyć po kolei: 1. załamanie na pierwszej powierzchni z ośrodka n. 1. do n. 2 - powstaje](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022071116/5ffc56a079bce1144503564c/html5/thumbnails/10.jpg)
Soczewka cienka - konstrukcje
p o
po
Ale też i wszystkie inne promieniefop111
1
=+
![Page 11: Optyka II tydzieńptarg/Kurs_wyr/Optyka geom4.pdf · 1 21 1. r n n o n p n − + = można to liczyć po kolei: 1. załamanie na pierwszej powierzchni z ośrodka n. 1. do n. 2 - powstaje](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022071116/5ffc56a079bce1144503564c/html5/thumbnails/11.jpg)
Soczewka cienka d=0
fop111
1
=+
Powiększenie:poM −=
p o
![Page 12: Optyka II tydzieńptarg/Kurs_wyr/Optyka geom4.pdf · 1 21 1. r n n o n p n − + = można to liczyć po kolei: 1. załamanie na pierwszej powierzchni z ośrodka n. 1. do n. 2 - powstaje](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022071116/5ffc56a079bce1144503564c/html5/thumbnails/12.jpg)
Co zrobić dla np. dla soczewki grubej• ogólniej: dowolnie skomplikowany układ
optyczny ale promienie przyosiowe (bezaberacyjny)
ważne: układ musi mieć oś optyczną!:1. podejście geometryczne: punkty i płaszczyzny kardynalne2. podejście algebraiczne: optyka macierzowa
![Page 13: Optyka II tydzieńptarg/Kurs_wyr/Optyka geom4.pdf · 1 21 1. r n n o n p n − + = można to liczyć po kolei: 1. załamanie na pierwszej powierzchni z ośrodka n. 1. do n. 2 - powstaje](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022071116/5ffc56a079bce1144503564c/html5/thumbnails/13.jpg)
Punkty kardynalne
H2
n1 n2
H1F1 F2
=
![Page 14: Optyka II tydzieńptarg/Kurs_wyr/Optyka geom4.pdf · 1 21 1. r n n o n p n − + = można to liczyć po kolei: 1. załamanie na pierwszej powierzchni z ośrodka n. 1. do n. 2 - powstaje](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022071116/5ffc56a079bce1144503564c/html5/thumbnails/14.jpg)
Punkty kardynalne
H2H1F1 F2
f f
![Page 15: Optyka II tydzieńptarg/Kurs_wyr/Optyka geom4.pdf · 1 21 1. r n n o n p n − + = można to liczyć po kolei: 1. załamanie na pierwszej powierzchni z ośrodka n. 1. do n. 2 - powstaje](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022071116/5ffc56a079bce1144503564c/html5/thumbnails/15.jpg)
Optyka macierzowa
ϕ1 ϕ2
Π1 Π2
n1 n2
y1 y2
=
11
1
22
2
ϕϕ n
y
DC
BA
n
y1=
DCBA
![Page 16: Optyka II tydzieńptarg/Kurs_wyr/Optyka geom4.pdf · 1 21 1. r n n o n p n − + = można to liczyć po kolei: 1. załamanie na pierwszej powierzchni z ośrodka n. 1. do n. 2 - powstaje](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022071116/5ffc56a079bce1144503564c/html5/thumbnails/16.jpg)
Optyka macierzowa - elementy
Π1= Π2
Π2d
n
10
1nd
n1 n2
−
− 101
12
Rnn
Π1Π1= Π2
1001
Π1= Π2
− 12
01
Rn
n
![Page 17: Optyka II tydzieńptarg/Kurs_wyr/Optyka geom4.pdf · 1 21 1. r n n o n p n − + = można to liczyć po kolei: 1. załamanie na pierwszej powierzchni z ośrodka n. 1. do n. 2 - powstaje](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022071116/5ffc56a079bce1144503564c/html5/thumbnails/17.jpg)
d
n1
+−−
+
−−
−
−−
=
−
−
−−
−11
1
101
10
1101
22
23
1
12
22
23
2
23
21
12
2
1
122
2
23
nd
Rnn
Rnn
nd
Rnn
Rnn
nd
Rnn
nd
Rnnn
d
Rnn
n2
Π2Π1
n3
R1 -R2
Optyka macierzowa – soczewka grubaR2 > 0
![Page 18: Optyka II tydzieńptarg/Kurs_wyr/Optyka geom4.pdf · 1 21 1. r n n o n p n − + = można to liczyć po kolei: 1. załamanie na pierwszej powierzchni z ośrodka n. 1. do n. 2 - powstaje](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022071116/5ffc56a079bce1144503564c/html5/thumbnails/18.jpg)
Optyka macierzowa i p-ty kardynalne
Π1 Π2
n1 n2
H2H1F1 F2
s1 s2 τ2τ1
Cnsf
CAn
CAns
Cnsf
CDn
CDns
11
11
22222222
11111111
−=+=−=−
=
−=+=−=−
=
ττ
ττf1 f2
![Page 19: Optyka II tydzieńptarg/Kurs_wyr/Optyka geom4.pdf · 1 21 1. r n n o n p n − + = można to liczyć po kolei: 1. załamanie na pierwszej powierzchni z ośrodka n. 1. do n. 2 - powstaje](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022071116/5ffc56a079bce1144503564c/html5/thumbnails/19.jpg)
n1 n2
Π2Π1
n3
Tworzenie obrazu
DCBA
0**
12
21
=⇒∗⋅+⋅=
=
BByAy
yyDCBAH2H1
Con
pn
nnCp
nnCo
ADCADBCADn
nCoAC
Anso
nnCpD
CDnsp
−=+
=+⋅
⋅+⋅
=⇒=−=−
+⋅=⇒
−==
+⋅=⇒
−==
31
1
1
3
3
3
322
1
111
1
110
1
1
Jeżeli n1 = n2 =1
fop111
=+
* - dowolne
![Page 20: Optyka II tydzieńptarg/Kurs_wyr/Optyka geom4.pdf · 1 21 1. r n n o n p n − + = można to liczyć po kolei: 1. załamanie na pierwszej powierzchni z ośrodka n. 1. do n. 2 - powstaje](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022071116/5ffc56a079bce1144503564c/html5/thumbnails/20.jpg)
Płaszczyzny głównePo wprowadzeniu pł. gł. wszystkie wzory dla soczewki grubej są takie same jak dla soczewki cienkiej z zastrzeżeniem, że p , o i f mierzone są od odpowiednich płaszczyzn głównych. Jest inny wzór na f
fop111
=+
( ) ( ) ( )[ ] ,111
21
12
rnrndrrnnC
f−+−−
=−=
poM −=
d
n1 n2Π2Π1
n3
r1 -r2
H2H1
![Page 21: Optyka II tydzieńptarg/Kurs_wyr/Optyka geom4.pdf · 1 21 1. r n n o n p n − + = można to liczyć po kolei: 1. załamanie na pierwszej powierzchni z ośrodka n. 1. do n. 2 - powstaje](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022071116/5ffc56a079bce1144503564c/html5/thumbnails/21.jpg)
Płaszczyzny główne
Tak jak środek masy nie musi leżeć w środku obiektu, również i płaszczyzny główne nie musza leżeć wewnątrz soczewki.
![Page 22: Optyka II tydzieńptarg/Kurs_wyr/Optyka geom4.pdf · 1 21 1. r n n o n p n − + = można to liczyć po kolei: 1. załamanie na pierwszej powierzchni z ośrodka n. 1. do n. 2 - powstaje](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022071116/5ffc56a079bce1144503564c/html5/thumbnails/22.jpg)
Naprawdę liczy się numeryczniedokładnie (bez założenia o przyosiowości promieni)
na przykład: ZEMAX
4a_Aberracja sferyczna_przykłady.pdf