H.M.iitt'.

GHAIDHEÀLACH,

^ JVIARAIRSAD CHAIVrRO^

Rls ara bheil eoimh-cheai5gai]te,

G0-CHRUì1nEACHA do SHEAN ORANAIBH EILP.

ANNS A CHAN'UINN CHEUL><A,

Clodh-bhualH' ann BUN-EIIiIN,

1>E D. MAC-PKATRAIC, AIRSON AN UGTfDAlR

lA'JRir.TON CASTL€UBKAr:VACC£^StOH

A N C L A R,

Taobh

ORAN molaldh do m Olghreachan a fhuair

ais an cuid fearaìnn, comh-cheangaìlte ri

Cliu an Ard Onoraiche a thug amach

faorfa na deife Ghaidhcalaich 1

Moladh do Thearlach Cam'ron Lochiall 6

Cumhadh do Dho'nul Mac-Pharlain Choille-

chratha — — 12

|Moladh do Chaiptin D. CamVon — 14

Orsn molaidh do Mhic Achaladair — 17

Moladh do Chaiptin A. Mac-a-l^hearfain 19

Cumhadh airfon Clemi Dho'nulach bean Innìs-

Eòghain — — 21

Oran mu Chloinn Do'nuil Bhraì-Lani 25Moladh do J. Mac-Ghriogair Tighcarna Lan-

raig — —lOran do Alaftair Domhullach —Rann do 'n Ti cheudna —jOran do Dhonnacha Mac-'Neachduinpran Fearas-chuideachd — —moladh do lain Macan-Abba —JMoladh do D. Mac-Dhughail Piobalre

[Oran do lain Mac-Fhionlai —jOran molaidh do larla Bhraid'-alban

ICumhach airfon Fhleafgach oga a chaidh dh'

America -- — 4^

Moladh

( iv )

TaMoladh do^Riobhain uafal'araid —Oran mu Clag Challafraid —Marbh-rann do thighearna Chinn Locha Mui"

deart —Oran mu Chloinn na Cèapaich —Luinneag anns a bheil oig'earagus a leannan aig

freagairt a cheile — —Luineag nigliean donn a chota bhuidhe

Oran do Dhuinc uafal araid —Luineag, *S i luaidh me chagairmòrag

ORAIN GHAIDHEALACH.

ORAN L

MOLADH do na FiNEACHAiBH Gaidh-EiLEACH a fhuair an Oighreachdan, ann

Bliaghna 1784.

Aìr fortn, Siad mo rùin na Gaidheil ghafla',

^^Q è naidheachd ùr 'fhuair mi 'n drafta,

O O laimh Righ Deorfa ann fna Gàfaidibhj

iiinn mo chridhe ris mòr ghairdeachas,

Gach oighre dligheach 'bhi faighinn àite,

Chaill an (innfir fud le'n goraich,

'S cha chion aithne bh' orr' na folum,

'jVIhain nach gèiUe iad le *m Beo-fhlaint,

Ach le Tearlach ann aghaidh Dheorfa.

Chaìdh cuìd do 'n Fhrainc, 's culd do'n Glainl,

Chaidh CQÌd fan fhairge fìos le doilinn,

Chaidh cuid eile 'reuba beo dhiubh,

A' leth aPhrionnfa dh fhalbh alr fogra.

Nis o *fhuair fibh an Hìgh co dileas,

*S gu d' thug 'n Bhord dhuibh litir fgriobhti?;

Air an fhearran bh'aig 'ur finnflr,

*Chaoidh cho'n fhag fibh e gu dilinn.

A 'S^-

( 2 )

'S gu ma flan do Dhuic Mhontròs,

A thug an t-ac* amach o'n Bhord,

Do na Gaidheil air am breacain bhoidheach,

Ceaddol do'n Chlachan leo Di-domhnuich.

Bha cridh' nan Gaidheal àir an fmùradh,

. Le 'n Còtaiche' mor, *s le brigfean chluitnich,

Nach direadh mona, beinn, na ftuic leo^

Gu 's an d' fhuair iad na breacain ùra.

Sud e Marcuis àluhm cèutach

Marcaich gafta njtn each cèumnach,

Le cruighibh òir air caufair Dhun-eidin,

Fhuair thu 'n t-urram meafg nan ceudan.

^S tu lèug loghar ghrinn nam buagha,

Clach-bhun' a chaifteil nach gabha' gluafad,

Fainn' an daimein is àiUe fnuadh thu,

'S fad theid t-fhocal 'meafg nan uaiflean.

Cha 'n 'eil bantrach ann na fhearran,

Na idir dileachdan tha na leanabh,

Do nach eìl e iochd'ar dhoibh mar charaid,

Gu 's am fàs iad nan daoìne gramail.

Leughaibh ^achdraidh Dhuic Mhontròfa,

A's gheibh fìbh fiofrach ann fin a's eolas,

A huthad cogadh blar as' comhrag,

'N do flieas c fuas le dhaoine mora.

Bha 'n Righ 'n uaiif«d uath' air fogra,

Gii 's do thog 'Marcuis dao«ii* gun chunntas

'Uinn an rìgheachd da fein'chonnfach,

Gu 'ii d' f h'.'.air c i\ Righ gu aire còrach.

13)B' è fud an curraldh 's an faid'ear gailbheach,

'Chum an cogadh air feadh na h Alba,

Ga h-iomadh Duic 'bha cuir fearg air,

Cha do ftriochd e fios dhoibh armailt.

Ach fhuair ilnn dìghr' air *n draft' dha-thigh>

Gu ma fada buan am lyTàrcuis,

Fear h-aogas cha dem mi fhaicfin,

Is fona Bhan-tighearna Vmn do ghlaca.

Ach cuimhnich oirn 'Dhuic Earraghaidheali

Is dean ruinn iochd 'nis mar b'àbhaift,

*S na leig le Safganaich air fàrach,

% tu a' d' ghuala*thaic a' meafg na Gaidheil.

*S ann dhuit bu dual a bhi d' chumandair,

'S ann a' t-ard Shean'Iair air na campaibh,

Do Ihuìlean lèirfineach làn do fhradharc,

A's tha thu eolach fan tigh4agha.

Nam biodh lan Ruadh Diuc Ear'ghaidheal,

A's Diuc Athol nach 'eil a lathair,

Ann fa chuirt th'aca' an drafta,

Cha ftreapa Safg'naich fuas ri *n ailghios,

Ach pillidh mi nìs mar an ceudna,

Ri m' Cheann-Cinnidh deadh Loch-iall, fin,

Slat, do'n chuìlean aluinn chiatach,

Bu mhor*n gUocas 's bu phailt n riaghailt.

Dh'fhalbh do Ghuifeach na duflach fàfaich^

'S tha do dhaoin' air fgaoil' 's gach aite,

Aig a Bhutt'rach ga 'n cuir o aiteach,

N'ar 'thig thu dha-thigh gu 'n culr thu alrd orr'.

A 2 'Rieh

Tiigh gu 'n clulnneam fud 's gu 'm faiceam,

Fiob a's frol bhi 'falbh fui' d' bhrataich,

Do dhaoine cruinn 's tu air an toifeachj

*S lannaibh du'-ghorni aig t-fhiurain ghafta.

'S iomadh gallan rioghail feolta,

Th' eadar Gleann-Laoigh a's Strath-Locha,

Ti^ig a ghaolaich ann d' chomh'ail,

Le 'n armaibh galìa, 's le 'm breacain bhoidheach.

Nan> bì'dh gach cuis dhuit mar bu mhath le^m,

O nach eil thu ach ann d' leanabh,

Chicihinn agad ban oighre fearrain,

A's bhi'dh do chaifteal ann Ach-na carra.

Fhuair mi naidheachd eil' as ùr dhùibh,^

Tigbearn' gafta Chinn-locha Muideart,

Bhi'dìì tigh'n dharthigh dh'ionnfuidh 'dhycha'

'S iomadh cridhe 'ni è dhufgadh.

Caiptin uafal fln Chlann- Ranailt,

Leis an eireadli na Cinn-f hcadhna,

Sud na connfpuil nach.gabhadh aomadh,

Ann fa bhlar a dheanadh taomadh.

N'ar ni thu t-oighreachd fein a ghlaca,

'S iomadh duin' uafal aluinn maifeach,

Do d' chinneadh fheìn thig fu' dhion do bhrataich,.

Nach gabhadh cùram roimh 'naimh'din fhaiclìn.

j

'Siad Cloinn Domhnuil na feoid tha treunmhor^

1 Duineil) cairdeil, ann guaihiibh cheile,

I

A fheafamh fuas, ann 'mblar na'n ftreupaid,

ICha d' fhuair iibh maftadh riamh na beum ann.

Sud

(' s )

Sud an fgeul a chuir orm aiteas,

Ceann-Cinnidh riobhach Chloinn-'Phearfaiu^.

Mac Eobhain òig nam piob 's nam bratach,

'Dheanadh ann fa bhlar an fgapadh.

O's leat Cloinn-'Phcarfain cinneadh comhnard,

Is thig Cloinn-'Mhuirich ann d* chomhdhail,

'Sleat Cloinn 'Cham'roin o Shrath-locha,

'S chadiult fa*choinneamh'theachdCloinnDomhnui]

Na'n deanain dio-chuin bu mhor an diubhail,

Na bha dhi oirn tighearna Shru'ain,

Oighre 'n f hearrain, dh'fhas ro-chUutach,

Seafmhaidh Robartanaich dlu dha.

*S fiad fud do chinneadh laidir, lion'ar,

Thig fu' d' bhrataich chum do dhionadh,

Coirneal feachd air na fir nach ftriochda,

'S lion^ar caraid 'thig ann d'lionaibh.

'S ait a'naidheachd tha ^ draft' a' gluafad

Air Lundi Drummad an Caiptin fuairceadh,

Bhi faighinn coir air 'n oiglveachd luach'ar,-

.

Bh'aig Duic Pheairt 'threig ra luath's liun.

N'ar thig thu chomhnuidh Chaifteal Drumainn,

A Chaiptin Seumas 'fhuair an t-urram,

Ann fgach blar ann rabh thu 'n cuimeafgj

Thig do thuadh leat a nois fgach cunthart,

'S ann a nìfe a chi Righ Deorfa,

Na fiurain ghafta 'thig gì chomhnadh,Gach oighre fearrain 'fhuair a choir uaidh',

'

Cu*n d*thig le dhaoine cruinn na chorah'ui!,

A.3

( 6 >

'S fiad mo rùin na Gaidheil ghafta,

Le 'n lannaibh du'ghorm 's le 'n cuid breacan,

Nach gabhadh cùram a naimhdin fhaicfin,

'Rachadh funntach fios do 'n bhatailt.

'Nuair a thig gach fineadh eomhUdh,

'S g-ich oighre dhgheach bha 'mach air fogra^

Gu 'm bi'dh an rioghachd fo làn do fhòlas,

'Cuir fuas an èitidh a bh'aig an feorta.

'Si 'n èitldh ghaidhealach an deife mhaifeach^

An 'm fianuis Righ na 'n uchd na caifmeachd,

Cha 'n 'eil fear ceirde ann an Safgann,

'Chuireadh fios i na ciribh gafta.

'S iomadh fear Aide Cloic' a's Curaichd,.

Th*eadar Carhfle agus baile Lun'uinn,

Tha an cridh'chaibh làn do mhulad,,

O 'fhuair na Gaidheil 'nìs an t-urram.

O R A N IL

MoladhdoTHEARLACH Cam'ronLoch-iali.

Ceann-Cinnidh Chloinn Cham'roin.

Aìrfcnn, Ladha Roin ruairidh.

GU ma flàn thig dhuinn t-fhaicfin,

' rhearl.v.Gh ghafta ruaidh ghaolaich,

^jMhic Dhomhnuil-duibh a' Loch-abar,

Thu thighinn da-thigh gu d' dhaoine,

O'n is fiat thu do'n fhinneadh,

A chinneadh gun aomadh,

Gu's an d'thainig an lomairt,-

A rinn xiU' «ir dc dhaoine. .

Thanic

( 7 )

Thalnig miir alr do dhaoinc,

*S mi dh'fhaotadh fud innfeadh,

'S è Ladha Chuil-fhodair,

A chuir an grad dki* orr*

Chaidh *n ceannard thoirt uatha,

Mo thruaighe ! a's bi *n dio-mhaiIV

Chaidh iadfan air faondradh,

Mar chaoirich gun Chiopalr.

Mar gu'm faiceadh tu caorich^

Air aodan a ghlinne,

Agus cù air an fgaoile,

'S nach fhaoiteadh am pilleadh,

'S ann mar fud chaidh aomadh,

A ghaoil, a' d' luchd cinnidti,

Ga 's an d'thain' tu graidh ghill,

'S ni thu aird air am pilleadh.

Chuir an Righ oirn Ceann'-feadhna,

Chuireas fgoile na'r naìmhdin,

Tearlach ruadh gaolach,

Og greadhnach, deas, meanmnach,

Og gaft', thu fhuairfolam,

Air aodan nam Francach,

'S mac ratha thair chach thu,

'S lion'ar àit' am bheil ainm ort.

'S lion'ar àit' am bheil ainm ort,

Ann an Albainn an drafta,

Le feobhas do dhaoine,

A' taoibhfln do pharti,

Is iomadh duin' uafal,

'Shuidhe fuas *g òl do fhlainte,

( 8 )

A*s a ghlaodha do d*n fhion i,

Ge d' bhi guini ga paithidh. -

Fhir mhoir a b' fhearr cumachd,

O d' mhuUach, gu d* brogaibh,

^ tu flinneanach, leathan,

Air fas ceireannach comhnart,

Dochalpa deas direach,

Nach iflicheadh feornein,

Do chneas mar an eala

Blas na meair air do phogaibh.

Tha fuil chorrach ghorm aobhach,

Ann t-aodan gun mhio-thlachd,

Mur tigeadh do namhaid,

Gad' fliàrach fui' fnìofal,

Ge d' bhi lud air a leis fan,

Claidheamh deas is tri faobhair,

Cha tigeadh è fallain,

O laimhaibh mo ghaoil fe.

Nam faiceadh lìbhfe air bord e

'3 è 'g oi a' meafg uaiflean,

Ga b'e thagradh gu d' chonnafg.

Bha dhonas gearr uaithe :

Gheibht' air criofan do leinne,

Sgiannri t-fheum thoirt duit fuafglaidh,

'S dag òir nan gleus fniomhuin,

B' aobhar flamh do t-fhear fuadh è.

B'aobhar fiamh do t-fhear fuadh,

Do thuaiaid thogmhail gun aobhar,

Aig a liuthad fuil uabhrach,

Tha ri guailnibh mo ghaoÌUfe,

( 9 )

>S iomadh faìllean tha prìfeil,

Tha fui' fn' iofal fui' d' chòta,

Nach nochd thu ri burraidh,

Axi tachair urra a bhios coir ort.

Oir ftiurainn gu faiheack

|Thu dh'Fhafa-fearnanan ùlan

Far a bheil iad do chà'rdin,

Gle laidir 's iad dlu dhuit,

Mar tha Eobhan, isTearlach,.

*S glan dearfa nan gnuis-iln,

Cha naithne dhamh 'n leithid,

Ga grabhann tha m' iul-fe.

O ! pillidh mi fathafd,

R-idh Athair nam fiuran,

e d' tha mife uaibh fada,

3ha'n fhaidid mo i ùn uaibh,

jafan direach glan foinneamh,

)o'n t-floinneadh dh'fhas cliutach,

iu'm b fhearr leam gu'n\faicinn,

)o chuid mac-fa nan Diucaibh.

Pillidh mi nis x\ Mac Dhomh'l-duibh^

kn connfpul ùr treubhach,

'hainig thireadh a dhaoine^

g'am faotain le rè-bheirt,

ann fhuair thu gach duìne,

lar b'urrain thu eigheach

u's an d' theach thu air thurus,

'haile Lun'uinn na beurla.

'N uair a thain' tu n-airde,

luir 'a ghraineinri cheiUe,

N'ar

( '0 )

N*ar a chaidh tu air ftraid leo,

Cha bu phrapor gun fheum iad,

Ge d a dh'eirich do chuid diubh,

Bhi air bun a dhroch bheurla,

Cha *n fhaic fibh an nàmhaid,

'Cuir gu brath an ratreud orr*.

Air na daoine mor laidir,

Tha dana, deas, trèubhach,

'N àm dhol air an aghaidh,

Chu bu chlaothairean brein iad,

*N àni dhufgadh an claidhinn,

Na caithibh d'am beigneid,

'S ann a fgathadh iad fìos iad,

Mar fhion fui' na reultan.

So n'ar thainig a chuideachd,

Bha geur, guineach, mar reufair,

*S a fheafamh iad fuas leat,

Ann an guailnibh a chcille,

Ge d' do thainig MacrShimidh,

Gu'n firreadh le re-bheirt,

'Nuair a rinn e riu labhairt,

Cha gha'adh iad geill' da.

So mar labhalr na h-oganaich,

Sheoha, ùr threu'ach,

Cha 'n 'eill fìnne air 'ur *n ordach>

'S cha deonach leinn eirigh,

Faighear dhuinn' air Ceann-Cinnidh

'Chuir finne ri cheille,

Is ni finn* a leannail,

'N dian smt-anam air treigfln.

( " )

Ge mor agaibh Mac-Shimidh,

N a ionnadaibh tamha,

;ha b'ann asa leith fa,

rhainig fÌTine do n-aite,

pheafamh onoird'ar duthaich,

lAgus cliu do n» Gaidheil,

Mur fhaìgh Tearlach 'chuid fearrain,

rheid fmn da-thigh d'ar n-àbhaift.

Bha eifean gle ghramail,

rS a chuid gearran gle laidir,

(Rinn è math do 'n cuid focal,

S thug è niach orr' an càs ud,

Ràin-g è mu'n do ftad è,

Ard Ad a Bhragàda,

'S fhuair è pog o Ard Onoir,

S a chuid fearrain fui' 's bar fud.

Tha chuid fearrain fui' 's bar ftid.

Aig mo gtiradh-fa ri fhaotainn,

'Nuair a thig è aLi' ais, O !

'N diaigh gaifge le dhrtoine,

O gu 'n cluinneam ' s gu 'm faiceam

S gu 'm fuigheam beachd fgeul air,

Gu 'm buantaich thu 'n latha,

Gach aon rathad ga'n d'theid thu.

B'i fud miolhall 's mo chlarfach,

Agus gàirich mo tbeudan,

M' organna grinne,

Bu bhinne ri eifteachd ;

Gu 'n tigeadh tu dha-thigh,

O T'aaifgìdh ! gun bheud ort 5

( " )

'S na h-oganaich ghrinne,

Chaidh do d* Chinneadh mor fein leat.

O R A N III.

Cumhadh D h o m h n u l Mac-*P h a r l a i

Choillechratha.

^Q Cian *s gur fad tha mi 'm thamh,

KJ 'S trom leam macain a ghna,

Mun fhleafgach ùr, aluinn threubhach,

'S cian 's gur, &c.

Bas choiUechratha fo fhuas,

^N t-òg fìneaka fuaìrc,

^Dh'fhàg a Chinneadh fuiVghruaim 's b'e beud c-

Bàs choillechratha, &c.

B*è fud Domhnul mo ruin,

An sàr Pharlanach ur,

Bu mhor do bheachd, a's do thùr, 's do leirfin»

B'è fud, &c. .

'S lìon'ar ban-tighearna ur^

Gun dìon air rofgaibh a sùl,

' N diu' ga d' rolladh gu dlù fna leintibh.

'S lion'ar, &c.

B* anft duibh do mhathair gheal ruin,

'Thug dhuit cìoch agus ghm,

Is a thog thu a' d' ur-fhas cèutach.

B'anndiubh, &c.

Fhnal

( 13 }

Fhuair t- Athair ciall chaifg,

'S è 'n Righ a chum ris a bheachd,

O'n a rinn iad do thafgaidh 'n ceud la.

Fhuair, &c.

I Tha do bhrairhrean fu' ph!-àm,

Gun ghuala thaiceadh na'n ceann,

O'n a dh'fhàs thu gun chaint gun leirfin,

Tha do, &c.

Ge d' chuir ann 'n cifte nam bòrd,

N deigh 'fa fparradh le h-òrd,

Gur hon'ar bha deoir mu d' dhèibhin.

jJe d' chuir, &c.

'S an Di -fathuirn bh'uainn gearr,

rhog (ibh gaifgeach mo ghraidh,

5 i do choluinn bha àilidh cèutach.

ann, &c.

Ann CiU-machùga fo (huas,

\ug libh ceann ard an t-fluaigh,

lo chreach gu la-iuain cha'n eirigh.

nn Cillmachùga, &c.

Bu tu ceannard fear feachd,

fliàr Dhrobhaìr na mart,

i do (huil a b' fheàrr beachd is leirfìu.

d tU, &C

Bha thu fìalaidh mu d' ftoc,

1 tu feifeadh na'm bochd,

la 'n fhaca mi lochd fui 'n ghrein duit.

la thu, &e.

( 14 )

*S raor am niulad orm fein,

Do ghunn* air an ftèill,

*S an acainn, o 'n geifge t-fhùdar.

'S mor, &c.

Bu tu marbhalche *n fhcìdh>

*S a bhric leis an lèus,

'S a choilich air ghèig 's an fmùdaìn.

Bu tu, &c.

Na b'urra mi ghraite,

Chuirinn tuiU' ann a' d' dhàn

Mo bheannachd do d*chairdibh a* d' dhejgh ghaci

Na b'urra, &c.

O R A N IV.

Moladh do Chaiptìn Dughal Cam'ron, Fc

na Sroine ann Lochabar.

MOCH 's mi 'g eiridh anns a mhadainn,

Ort an tiàs a ni mi labhairt,

Air Dughal òg mo cheann tighe,

Do (hlainte dh'iarrain 's gu 'm faighinn.

'S i do fldainte fein a dh'iarrain,

Ma 's beoir, na brandi, na fion i,

As mo phocaid fein gun diolaìnn,

Ce d' a chofta i dliomh guinni.

Gu ma flàn duit, *s gu ma h èibhinn

rhug dhomh naidlieachd a Dun-èidin,

Air Dughal cg gafta cèutach,

' tolii 'n clijlgh pofadh a's rèitc.

'Righ gumcali thu fheindo cheilidh,

'S do chuid fearrain mar an ceudna,

*S gu'n ftiuradh 'n Righ thu far bu choir duit,

*S oighre dligheach air an t-Shroin thu.

Righ gu'n chiinneam-le *s gu'm faìceam,

Do chrodh-laoigh bhi air an fhaiche,

An t-Shron a' d' laimh an deigh fa glaca,

Ach-na-h-eirbh bhi fu' d'chuid eachaibh.

'S iomadh gallan priofeil, boidheach,

Th'eadar Gleann-laoigh is Srath-locha,

^Dh'eireadh leat a ruin ann d'còmh'ail,

'S lcat Cloinn Cham/liroin is Cloinn-an-TofaicK.

'S aithne dhomh cuid nihor ri *n aireamh,

'S ann dhiubh Alaftair lonbhar-mhali,

E fhein 's a iheachdnar mhacan àluinn, n

Righ bu grinn ri d' chul am biar iad.

Ghluaifeadh rithifd an d'charradh^

Tighearn' uafai GhHnne-garra,

Le lacchlainneadh luthor mhearra,

Ris nach dian' an namhaid fannail.

Sleat do chòmhalt tighearna Cholla,

'S na dh'cireadh leis a Chloinn-illeainn,

Na fir ghafta *n acainn chruadhaich,

Sleannailteach ann àm naruaig iad,

Gheibhtefgricbht' air braighe dhoruis,

Le chlaidheamh airgìd a chinn fiioluis,

" Nach bi'dh e fein a fteach na chaiftea]^,

** Is fear na Sroine a bhi 'mach as."

13 2 J3"3m

( i6 )

Nam biodh gach cuis duit mar bhl' m' òrdach

Naile chithinn thu ann d* choirneal,

Glac glìcal a dhioladh an òir thu,

'S tu eeannard fcachd nam fear mòra.

Bi'dh na Caimbeulaich a' t-aghaidh,

^S guirme 1 ùil a's s fearr ann fradharc,

'S ge d' tha iad eolach 's an Tigh-lagha,

Cha d'theid an eu-eoir air a h-afdhairt.

Fhuairmi naidheachd ort le t-fhaoineachd

Gu'n robh dà fhuil- chorrach ghorm, mar dhaoimeìn

Ann a t aghaidh fhochdair chaoineil,

'S corp, gun lub, gun mheang, gun ghaoid anu.

Gu m-a flan do n-àrmunn chliutach,

'S òg a dh'fhiìg thu fhein do dhuthaichj

Gan òr, gun airgid, gun earras,

Ach do thaiceadh as do chlaidhei

As do chlaidhe rinn thu earbfa,

Air a chùl bha thu neo-chearbach,

Fhuair m: ciiu, ghaoil, air do ghaifge,

Anns gach blar ana d'rinn thu tachairt.

Bu trjc mi ga d' fheoraich, 's ga d' fhiofrach,.

C'ait ann cluinnin tigh'nn do litir,

Gu 's an cualadh mi fna gàs'taibh,

Thu bhi a' d' Chaiptin air batailion, s

Ge d' tha mis' ann fo am chrùban,

Air bheag aithir a's mi gun fugradh,

^Nuair a rigeas mi thu Dhughail,

'S ard a thairneas t\i an cuirt mi.

ORAN

ORAN V.

Moladh do Mhic Achaladair.

Jtrfonn. Mhic-Shimidh mhoir jia Mor-tt!lr-ne.

DEOCH flaintc oighr' Achaladair,

Gu h-ealamh cuir mu'n-cuairt 1,

Lionaibh fuas na glaoinneachan,

Do ghlainne nan Daoin Uaifle

*S beag ioghnadh fud a thachairt dui*^^

*S tu fliiol na fola prifeil,

'S gur lionmhor dream tha 'n ceangal ruitj

Nach bheil ml 'm urrainn innfeadh.

Tha do chaìrdeas dlu am Bealach riu,

O thùr nam baideal priofeil,

Gur fogufg do Mhac Cailean thu,

Lc bhrataichibh tha rlomhach,

*S dlu do dh' Ach-na-carra thu,

Tha fuirreach ann taobh fhuas domh,

S ge d' tha iad 'n traft' gun feòì orra,

Gur h-ard an ròs a' d' ghruadhaibh.

Gun tighinn air do chinneadh fein,

Is iomadh fineadh priof^il,

Tha am fagufg dhult -ann ?n.cairdea&5

Na ^m faichteadh càslRl^^|Ì|b^rt,

Is ann diubh Mac-an-Abba;-'-§t|»^,.

Tha 'n Cinneala an taobh fhios àuìt ^

Is dhcireadh ieis na gaifgich,

Chuireadh fmachd air do luchd mì»ruii^

B 3.

'' Licnain

Lionain cupa eile dhuibh,

'S cha cheihnn, a dhaoin' uaifle,

Dcoch flainte do chuid braithrean,

Na h-aileagain ììr uafal,

Na 'm faichteadh 'ra blar na'n cuimeafg thu,

Bu ghramai' iad ri d' ghualainn,

Is far am biodh do chairdin,

B' ionn do d' namhaid a bhi gluafad.

O 's Ìion'ar buaigh tha 'n ceangal ruibh>,

Nach 'eil mi 'm urrain innfèadh,

O nadi fhaca mi k m' fhuilfbh fibh,

Ach'fhuaix mi chu oirbh cinnteach,

Nach do fheas'mh air grìne Glaf-cho,

Air coimeas ann fna criochaibh,

Ach Tearlach òg, Loch-iall fin,

A dh'fhag gun chiall amhuintir,

Is maith thig còt' an aodach,

Co daor 's a thig a' bù dhuibh,

Theìd guinni 's crùn a phaidhe

Air ; na h-aileagain dh' fhàs cul-leath'n,

Cha mheas' thig èjle phrèafach,

Air a pafgaidh o 'r taobh-cul duibh,

Is claidiieamh caol cliinn airgid,

Air lamh armachd dheas nan ùr fhàs.

Ach 'llleafpuig oig Achaladair

Is Alaftair ùir «luinn,

Mu chaidh fibh do dh' America

Tholrt telne air 'ur naimhdibh,

,

Ma theid fi^ijì 'm blar na 'm batailte,

Qun teafai) g Righ na 'n gràs fibh,

'S gu*n dean fuibh talamh bhuantachd^ '

Mar fin agus buaìdh larach.

Gu'n cluinneam fheìn 's gu 'm faiceam (auy.

h b' aiteas è d'ar càirdibh,

Na 'n rachadh fibh-fe aifeag,

Dha-thigh oirn na 'r flainte, •

I's muintir fin America,

Na *n feafamh air gach caufair,

An deigh 's an airm 's an gunnachan,

A liubhairt duibh na 'r campaibh,

O R A N VI.

MoliadoChaiptin ALASTAiRMAC-PHEARSAm

'

Air fann. MarbhrannMhic ic-Ailein.

ALastair oig Mhic a Phearfaìn,

Na'm piob is nam bratach,

Gur ceannard fear fcachd thuj

Fhuair mi fgeul ort an ceart-uair

Ghuir air do mhuintir mor aiteas,

,

Thu bhi piUtin 'n nall da-thigh ri d' thir.

Thu bhi pilltin, &c.

Ann delgk gach cun 'art 's gach gàbha,

A ghaoil as an d'thain' thu,

Air muir a's air f àile,

Cumbhail cogadh ri d' naimhdibb,

Thig thu dha-tliigh gu 'n taing orr' a rìs.

Thig thu, &c.

B' è fud an t-Alaftair cùl-leath 'n,

Nacb gabhadh bonn cùram;

( 20XA' loingeas a ftiuradh,

Air àirde a cùrfaidh,

.E fein *s na fir iàra,

Buille-druid aig air cainb, 's i rl gaoidh.

Buille-druid, &c.

B' è fud an t-AhT/tair gafta,

Na 'n gorm Ihuile maifeach,

Nach gabhadh bonn geahachd,

A' loingeas a fliochdrach,

Ge d' bhi muir airde ^ftoic aic,

'S ann a dh' iarradli tu thoifeach a ruim.

'S ann a, &c.

B' è fud an t-Alaftair gaiU'each,

Leìs an eireadh an armailt,

Nach fhaighte bonn cearb orr',

Stiuradh loingeas air fairge,

Bhi'dh fibh fgapadh 'ur naimhdin o'n taol>h«.

Bidh fibh, &c.

Gheibhte darach ga fhcùchain,

'S a mhuir an fa bhèucail,

An cannain fa gbèifgeil,

Oair an naimhdin 'o chèile,

Far an tachradh tu fein riu '5 do fhuinn-r

Far an tachradh, &e.

'Nuair a bhi'dh tu dhiubh diòlta,

'S tu 'n diaigh an cìofnach,

Chluinnte feadainn do phìoba,

'N iubhaidh dheac'ra dhireach,

'S cha 'n aithn'te bonn fgios oirbh na dheigb.

'S cha 'n aithn'te, &c;_

'Nusir

[ 21 )

*Nuaìr a thigeadh tu tir,

Le d' loingeas mhoìr phriofail,

'S iomadh ban-tighearna riomhach,

Le ftròltaibh 's le fìodn,

Bheireadh pailtea=> do nì dhuit,

Air chumhnant 's tu fhìneadh ri 'ii' taobh.

Air chumhnant, &c.

Leam is duilich 's gur craiteach

*N diu' acain do pharant',

Ann an diaigh do braithrcan,

O thainig am bàs orr',

'S gun duine do 'n càirdibh ri an taobh*

'S gun duine, &c.

O R A N VIL

Cumhadhairfon Clemi Bean Innis-Eoghain*

Aìrfonn^ O ! *s mis' th'air mo fgara

*N diu *falbh as do bhaile leam fheìn.

>XJ Raoir a chunnaic mì 'n aifling,

^ ^ 'Dh'fhag tiamhachd air maigne gu leoÌTj

Mu mhnaoi àilidh 'n f huilt dualaich,

A tearca nuas air leachda mar òr,

Thu bhi falbh as mo radharc,

'S nach fhaidhinn diot focail ach foil,

A Chlemi ìjir Innis-eoghahi,

Dh'fhag thu mulad fu' air còm oirn r'air beo.

O ! c'uim nach deanain do marbh-rann,

A bhean a hha ainmeil na leoir,

'Smi

< 22 ;

'S mi b*urradh a fheannchas,

Agus innfe^dh le dearbha ro-mhor,

Meud do ghliocais 's do chèile,

Feobhas do fpeis anns gach feòl,

Da fhuil chorrach ghcrm liontach,

Beul meachair dhYhas fìobhalt gun bhofd.

^S mi dh'fhaodadh a ghraite,

Gun d' fhuair thu làn Ipaine do cheill*

Na b'f iieairde tri fichid,

Do'n mhùintir is mios' tha fui' an ghrèin,

C'ait 'n cualas 'thug bàr orr'^

Ann 'n gliocas, 's an cairdeas, 's an fpeìs,

Cha 'n 'eil a coìmeas ri aireamh,

Tuille fan àit ud na dcigh.

'Nuair a rig'teadh do bhailc,

'S beag a gheibht' air do mhalla do ghruairu,

Glac-gheal nameur fainneach,

A' furanadh faiite le h-uaifley

È*è beatb'' '^rhd d:i'T^ ^o'ad*

Is thigeadh do chairdean 's gach uair,

Bu tric thu fgaoile le d'lamhan,

'Gach aon ni 'ghleithe dhuit buaidh.

Ach Fhir Innis-Eoghain,

'S goirt do chridh' ann d' chòm 's tu na deigh,

Thu co-throm ri cloich-mhuilinn,

'S beag an t-ioghn'-, fgoirt abhuinruit an t-èug

Thaifg thu bean agus mathair,

Nach robh 'n coimeas ri aireamh meafg chcud

Dh'f hàg fud cridhe an cairdean,

Air a lota ro' cliraiteach nan deigh.Thaogl

( 23 )

Thagh thu flat as an fkinneadh,

Nach gabhadh bonn gioraig fan rualg,

'Bhan Domhnulach ghafta

Thainìg oirne air aftar a nuas

Bi' fud plùrain a Cinnidh,

Dh'fhàg finne fu' iomagain chrualdh

O is e 'n t-aog thain' a* d' thirreadh

Cha 'n f haoite a pilleadh o'n uaigh.

*S tu thainig do'n bhaile,

Far am faighte luchd eallaìdh ri ceòl>

Le nr ùr agus fleafgaich»

Lofgadh fudair le beadra' gu leoir,

Ri àm fuidhe gun dinneir,

Cha n f huil'gte ceòl fileadh da 'n coìr,

Ach deadh Fhear-an-tighe

Tolrt a chomhairl' mu'n feach dhoibh m'an bhor^,

'S e do bhas-fa a Chlemi,

Dh'fhag uilie an Cinncadh fui' bhrònj

'S a liuthad meur tha ga*n tuille,

A meudach an uireaflihuidh mòr,

'S e dh'fnag na h-Abbaichco diblì',

Liuthad faillean grinn prifeil deas òg,

Dh'fhalbh a mach as na rioghachdaibh

Tha 'n diu uatha nan fineadh fui 'n fhoid.

Tha reaghhch na Glaf-choiH,

h iad uiile fui' airfneal a' d' dheigh.

Tha 'n ciabhdn aìr ghifa,

*S bcag an t-ioghn' ! thug e fgap' orr' an t-eug

Cha'n eiil aon ga'm bi'dh niofgaid,

A dh'fhanas an taiceadh an olcibh

'Nuair

( 24 )

Kuair theld bichìont a lota,

*S ro thric le bhi filteach na dheigh.

'S àmh*uil fud 's mar a thachair,

Do 'n teaghlach bha ait is iad coir,

N'ar dhalbh 'n nì is an daoine,

An cuid ìs an greadhnachas mor,

Cha rabh iad uìle ga acaia,

Gu's 'n do dheilich riu 'n gallan deas òg,'S mor an lèus air a clùnneadh,

Bhi na fliìneadh fui' dhèiie nam bord.

'S ann na luidhe fna h Innfibh, •

Tha choluinn dh'fhas fiobhaha coir,

Mar bha lain na Glaf-choìll,

Fear aoibhinn bha aìte gun ghò,

Gun aon duine ga chàirdibh,

Ga fhaicinn ga chàramh fui 'n fhoid,

Dh' fhàg fud Athair, 's a mhathair,

'S a phiuthar ro ciiràitcach re 'm beo.

Ach com' an ghabh'maid ardan,

Na uiille na àilghios na *r crè,

Tha gach duine'fhiol Adhamh,

Ro-chinnteach am bàs dhol na bheul,

Bho 'n Riogh gu's am baig ear,

N'ar athig orr' an teachdaire trein,

A Righ nan dùl, is nan -lingeal,

Gabhfa cùram ga 'n anam fa dh'eug.

ORAN

( as )

O R A N VIIL

Do ChlannDomhnuil Bhrai'-Lani aircumhadh

brifeadh a Chaptin Domhnulaich.

CHAIDH 'n faoghal fo gii bochduin,

Chaidh air lota Di ciadairt,

'S iomadh fear a bha 'g ofnaicti,

Tarruing fporan le h-iallaibh,

'Dhol a phaklhe a Bhanc* fo

Sheafamh onoir na rioghachda,

Le dianadas dhaoine,

Air aomadh 'n taohh fhios damh.

An fln thubhairt Do*nul Mac Pharlain,

*' \S mi tha craiteach fan tìm fo,

** A' trus' airgid a Bhanca,** Thug mi feachad^u mithuir,

** Nam bi'dh an t-fnaim fo leam thalnVj

** Is Bi/l diongmhalta cinntich,

*' So mo iamh' bhean-an tiglie,

** Nach dean rai leithid gu dìlinn."

A Chlann Dcmhnuil Bhrai-Làui

'S i a;r flainte gu'n iarrainn,

Leam ìs duilich air caramh,

'S air cuid àraidh bLi dhi oirbh,

Rlnn air deadh charaid gafta,

Àir Caiptin 'nr diobairt,

Ge mòr 'rinn fibh thaic' as,

Muire is goirt bhsir c "'n fgriobi' oirbli.

C '"

( itì )

Gur gà' lesm, a Chaiptin,

'S tu làn gaifge a's cruadail,

Gu'n do lejg thu air aghaidh

Am buille-taothail co' cruaidh orr*,

Air clann fin bhrath'r t athar,

*S cha b'iad na crathanaich fliuarach,

Ach gaifgich mLòr fheumail,

Uir-bheumnach 'n àm tuafaid.

Banndiu' Gilafpu' Mac-Dhomhnuil,

Fear glic comhnard dh'fhàs cinnteach,

E co'-direach ri banca,

Is è co'-ceart ris na difnibh 5

Is è b'urrain 'fa chàs ud,

E fein *s a bhraithrean mòr prifeì]!,

iVlur bhith gu'n d'rinn thu an lota

'S nach 'eil iad fochdair ha'n iJìntino

'S è mo ghrad-fa an curraidh

Dh fhàs gn fullanach laidir,

Ge do dh f hàilln a chas air,

ìMxTì e fòchdair na nadur

B'e ceann na cèile 'fna comhairl,

Anns gach gnothach m'an tàr è,

Tirtn tuigs* agus leirfm,

O a's reufain 's gach àite.

"S snn i'Lcln Ahftair galta,

Tha 'n trath' s' am Brai'-Lani

'ivl fear tlia fiobhalt na bhruithinis,

ìz ra' lhuidht\,na nadur,

A iha {Irzù na ghluafad, .

Gun'tuaf;.kl mar hbhr.ift,,

'S'ìei

'S lels deadh bhean-an-tighe,

Xha gu foighidneach nàrach.

C'uim an leiginn air di -chulni

'S cha diobairean fhein iad, •

Deadh -an a s Domhnul,

Dà chonnfpul ùr threubhach,

*S ma-h athig dhuiba na breacain,

Air am pafgadh ann fèile,

.

'3 a Righ gur iomadh bean uafal,

Bheireadh buaile do fpreidh'-dhuibh.

Dhombnuil bhain tha 'san Ah^idh,

Ghnuis àihdh tha cèutach,

Na biodhj ortfa bonn triobloid,

Ge d' chaidh brifte ann a'd' t-fheadail,

Ach tog fuas do mhifnich,

'S bi glic as a dhèigh fo,

*S gheibh thu riobhainn dheas ghafta»

Agus pailteas do fpreidh le.

Nach gabh fibh, mo leifgeul,

Ge do leig mi air di-chuinn,

An riobhainn ghlan thaitnich,

Is dreach'air tha 's tir fo,

Pcggi bhan tha 's an Airidh,

'S i 's àilidh a chi nii

Do bhrollach Ghloinn-DomhnuìÌ,

Do na connfpuin nach ftriochda.

'Nuair a theid thu do'ii ChlachaK,

Nail' is tearc bean is boidhìche, .

Do chul buidhe, cas, dualach,

Mu'n cu^rt ort ann ordamh,C 2 GiTsMh

Gruaidh dhearg mar na caorainn

I\''dla chagl, aghaidh bhoidheach

Deud dhlu gheal mar a chailce,

Jy niarachd fear 'a gheibh coir orf.

ORAN IX.

Moladh do I. Mac-Ghrigair .TighearGà^

La'raig.

I

Mrfonn. "Ehean leafaich an ftop dhuinn.

\'N Mhic Eòghain òig ghafira,

O In'ar loch-lair'g nam badLinn,

S fhad do thriall bli'uainn air aftar,

Gu nia'flàn do theachd dha-thigh,

'.S gu meall thu t oighrcachd o La'raig fo llnos,

^S gu meall, &c.

Gumeall tu t fhearann is t àite

'Dhuifi' uafail dh'f has àluinn

Mar fud a's Sron Slàthainn,

A's na ghlacadh .lir laimh leat,

Nighean Piua'ri na 'n lann a's na'm pìos,

Nighean, &c. .

'Bhan-Leodach ùr aìnmeil,

O LaganShiol Tor'mailt.

I^eis an eireadh an armailt,

Na fir acuiimeach ghail'each,

Air nach fhaighte boiin cearb an àm flrj,

Air iiach, &c.

Dhom-ft

i 29 ;

Dhomh-fii b'aithne' ghaoil t-àbhairr,

O'n ùr-choill as an dh'f has thu,

Slat do'n f hinneadh bha baidheil,

Uafal cinneadail càirdeìl,

Ach antrath s' air failn', is alr crionn.

Ach an, &c.

A fhàr Ghriogaraich ghafta,

Nach diultadh mar fhafan,

N'ar tharladh è 'd ghlacaibh,

'Bhi'dh dioladh a phàilteis,

Is aìg òl air fion daite na'm pios.

Is aig, &c, .

Dhomh-fa b'aithnc an èucag,

A thog thu gu cèutach,

Nighcan lan Mhic Shir Seumas,

Leis an eìreadh laimh-f heuina,

Nach obadh fu' d' bhrèid leat dol iicr, ,

Nachobadh, &c.

Ann an àm dol thair fail' duit,

Bu leat furann Ì5 failte,

Thaobh t-Athar 's do IVIhathar,

O ghb.caibh larl* Antrim.

*S leat Cloinn-Domhnuil *s airde Tan rlogli'chd

fSleat, &c.

Thig do chairdean o Shlèiteort,

'S o Dhun«tuilm na'm fearcèutachj

O Dhun-bheagann na'n fteud eachj

'S o Chaifleal Bhrà'an gu'n eireadh,

Na fir acuinneach ghlèuil' an hn {ìn,

Nafir, &c.

C.3 OHAI^

\ 30 ;

* ' O R x\ N X.

Oran ,do Alastair Ban DomnullachTbulalch'Crommi.

CHAIDH mi turus chunn na fèflle,.

*S cha ro*mo fporan ga'm reir leam,

Ach thachair orm, uaiflean glè- ghlàn,

'S rinn iad còbhair ghrinn ri 'm fhèum oria.

E ho^ aoì rì n u^

Ho aoi ri ri //,

Hem u li hho^ aoi ri u,

Alaftair òig na gruaige àluinn,

O'n Gharbha-mhor ann Bàid-aineach,

Gu ma fada fallain flàn duit,

Thug thu gibht dhomh 'fan damh àluinii.

E hoy aoi riy ts'c.

Thiig thu gibht dhomh 'fan damh chìar-dhù^

Bha gu fada' foinneamh iìneaìt',

Bha dà chloich do gheirr na dh'ì ann,

h fhuair m.i air a theice guìnni,

E koy api riy ^c.

Alaflair an òir fhuih fhniomhaln,

Gur tu Marcaich nan ftèud riomhach,

'S math thig òr airtorr do dhiollaid,

'S niarachd ban-tighearn' bhuidhinn cìs ort>

E ho, aoi rif isfc.

llaftair an òr fhuik chleachdaich,

ii'nt-fiodan a tha mhaife,

Da

Dà ghruaidh ort mar ubhal flaite,

Deud gheal dlu aìr dhreach na cailce,

'S niarachd gheibbeadh pòg gun chais bh*uait.-

E ho, aoi rit ^c,

Alaftair an òir fhuilt chraobhaich,

'S beag an t-ioghna thu bhi tèomadh,

*S tu cèannard an teaghlaich ghreadhnaich,

'S b'i do Bhan-tighearn' In'n Mhic RaonaiU,

E ho^ aoi r.y ^c.

'S beag an t*ioghna thu bhi reachdail,

'S laldir do chairdean fui'm brataich,

'N'ar dh'eireadh Mac Raonaill na Ceapaich,

Is Fcar Obaìr Ardaich na thaice,

'S truaghlcam nam'haid chuireadh cais oirbh.

£ ko^ aoi riy ^c.

Dh' innfin duibh aogas an oigfhear,

Fear garbh, cèi'reanach, dh'fhas comhnard,

Do Chinneadh uafal Chloinn Domhnuil.

'S math thig Ad, is fpuir, is bòtann,

Is feìlle ghrinn duit 's breacan boidheach.

R ho aoi rif &c.

'S an uair theid thu do Dhun-eìdin,

'SanTigh-Iagha gheibh thu eifteachd,

Cha do chuir thu duil 'fan eucoir,

Is tlieid thu Lnn'uinn leis mu'n geiiie thu,

II ho aoi ri^ &c.

M* fheadail is m'ullaidh is m' aitens,

Air A'.-i.^!r an òr fhuilt chlcachJuich,

{ 32 }

Dh' fhalbh thu 'n dè le d* dhròbh a Shafgann,'S gu ma flàn, gu 'm piU thu dha-thigh.

E ho aoi riy &c.

O R A N XI.

RANN Do'n Ti cheuda.

ALastair òig Thulàich crommi

Gur tù 'n fonnanach maifeach,

Do dha fliuil fu* t-aird mhalla,

'S tearc do choimeas ri fhaicinn,

'S tu sàr mhac an duin' ùafail,

Bha làn cruadail is gaifgc,

'S mòr m* aithear is m' eìbhneìs,

Dol chunn na feìlle *n diu* t-fhaicinn.

Cha d* fhuair mi 'n uìrridh mart-geanxhraidk

Ri a*m teanndachd an dulaich,

Bu mhi-fheìn fud an coirreach,

'N'ar a rinn mi do dhiuha.

Na 'n rachaìnn Dhun-blathan,

D' fhuair mi dha-thigh le'm laìmh i,

Ach gheibh mi i am bliaghna,

Ma 's fiach ìeat mo chainnt-fe.

O R A N Xll.

Do'Dhonnacha Mac-Neachduin.

D^Honnach' Mhic Neachduìn fo flos uainn

'S tu ceannard an teaghlaich Ihiobhailt,

Probhar

( 33 )

Drobhair mhart am f èill an Righ thii^

Na robli airce òrt~ gu dilinn.

E ko i iuhkra 0^

Ao horan o,

E k9 i iubkra o.

*S an ^già. tha *n tigh mor flathail,

Am faighte muirn a^s ceòl 7ih aitbear,

Gheibhte fud ann 's deadh bhean-tighe,

'S tric i riathrach air luchd tathaich.

E ke i iubhra Oy &c.

Chuala mi naidheachd an ti-ath fo,

'S le :m cha b'..it bhi ga claiftinn,

Gu'n d' fhalbh do chroth 's t-aidhinn dàra>

'5 iad ga'n iomainn dh ionnfuidh f àile.

E bo ì inbhra ^, &c.

Leam bu duilich thu fa chàs ud,

A's do ghillean bhi ga'n fàrach,

Nach fhaighe tu dhoibh na pàircean,

Ach gan fparra ann an gàra.

A's droch leab' ort daor am pàidhe.

E ko i uihkra o, &c,

Cha b'è fud, a ghaoii a chleachd thu,

A.cli leaba chloithe blù fui d' leafaibh,

Do chuirteanan an deigh 's am pafgadh,

\'s do cheìle ghafd' a' d' ghlacaibh.

E ho i uibhra^ &c.

^ch tha mo dhuil ann Righna mà^a,

iu'm bj'dh gach cuis duit mar bu mhath leam,

Gun

^ 34 )

Gun thig thu fchi 's do chroth balnrie,

Sàbhak dha-thigh Bhaile Chajilean.

£ ho i iubhra o, &c.

Na*m bi'dh gach cuis duìt mar mo raoghamn,Bhì laogh ajg do ghamhainn bleoghan,

Bhi an t uan duit aig an òthaifg,

Gach ni ga reir cinntin na dhiaigh.

E ho i lubhra <?, &c.

Leam is duilich caramh tfhardaicb,

O'n a chaidh do thigh a fpearla,

Nach 'eil Mairi mar a b' abhaifr,

*S a croth laoi air 'n cuir o n àite.

E ho i ìubhra e, &'c.

Na'n d'thigeadh beud ruit fein na puthar^

'S iad bochduin na tir bhiodh fti chumhadh,

B* è do theaghlach dhcibh *n ceann-uidhe,

'S hon 'ar beannachd rinn thu bhuidhinn,

E ho i iubhra c, &c.

O R A N XIIL

Fiearas-chuideachd mu chaonaig bh' alg

Clann Domhnuil.

THOIR mo fhoìrridh do Bhra* Lani

Dh'ionnfuidh nanarmunn ceannalt',

Chuala mi gun rabh fibh 'n tuafaid,

*S iad nach buantaiche oìrbh, air m'fhalluing.

! Ri ochoiriy ;

Cha mhìo-chii>nn leam^ .

f

Mo runn geaìlàonn hU àd tharuthh,

Gc

( 35 )

Ge d' nach *e'fl è buidhe dualach,*

Bha è cruadalach ro fm^arail,

Cha naithne dhamh aogas 'faft àite,

Ach a bhraithrean grinne, ceannalt.

0/ Ri echoin, &c.

'S duihch leam do mhuintir chèlle,

A chuìr èis ort ofcionn drama,

N'ar iheas' Do*nulgorm ri dVchul-thaobh,

Gur h-è fgiurfadh iad le chamann.

O/ Ri ochoin^ &c.

Cha rabh armachd air fan uair Ud,

Thain' iad air le rtìath'r cabhaig,

Cha rabh Cannanach fan àite,

Chuireadh Domhnul ban ri talamh.

O/ Ri Qchoiuy &c.

Na'n tigeadh lan breac Mac-Dho'nuil,

Anns a comhrag 's gun a ghean air,

Is è chròma oirbh a dhornaibh,

Cha blìi duine beo dhuibh fallain.

O/ Ri Dchoiny &c.

B'e fud an cùraldh laidir^trein,

Bha gun bhre'ne 's gun ainneal,

A Righ gur h iomadach bean Uafiil,

Bheireadh buaile dhuit chroth ballach.

0/ RiGchoin, &c.

Ach a Dho'nuil bhain 'fàn Airidh,

Sud t>.n t armunn fuairce fmearrail,

Glomanac

( 36 )

Glomannach gimn air chul fìuic thi»,

Leagadh utlaiche gu talamh.

! Ri ochoìn^ &c.

'S è fud fiol na'm fior dhaoln uaina,

Bha gun tuafaid a's gun mhearachd,

Ach togt*, orra ardan, Chloinri Domhnui!,

Is bheireadh iad flroìc as gach malla.

O / Ri ochoin^ &cr

Sin n* ar lahhalr lamatcùy

Duin' uafal cèutach, grinn na theangaidh,

** Mar bhith 'n drama a bhi amcheann,** Cha d" thainig mi *fan àm n'ar carraibh.

0/ Rì ochoiny &c.

'* Ach Alaftair na biodh ort mio-thlachd,

** Ge d* thain' mi-fhin 'n ceann do dhrama,** Ge d' bhi agalbh fion na brandi,** B' urra mi ga dhioladh mar-ruibh.

/ Ri §choìn, &c.

<* Ach theid mi marach do Bhra tani,

** 'S gheibh mi fallt o Shìne Chan'nich,

** A's ni mi reite riut a Shandi,

** 'S air m' onoir biodh dram' fa mhalairti

OR AN

( 37 )

O R A N XIV.

Moladh do Iain Mac-an-Abba»

I'NMhic Sheumais Mhic-an-Abba,

Gu ma maithreann duit le sòlas,

Vn Mhic, &c.

*S Drobhair gf'inn a cheanhach mhart thu,

Far an tachair thu air còmh'ail.

'S Drobhair grinn, &c.

Tha thu fniòl nan liaiflean.gafla,

Bu ro-mhaith am feachd na'n toir iad.

Tha thu fhiol, &c.

O Chinneala nam fear priofail,

Gheibhte pìofan dearg an òr ac*.

OChinneala, &c.

'S tu ceann na cèiU' aVa ghliocas

Gur mòr do mhìos anns gach coìfridh,

*S tu ceann, &c.

Fhuaras xinnte air dò thapadh

An latha fm thachair thu 'n Cnoideart,

Fhuaras, &c.

N 'ar thachair ort Mac-Leifh an fgadainn

\m bodach fgallach bha 's Tigh ofda.

N 'ar thachair, &e.

N 'ar tharruing eifean a champ rife,

^ha fobh do cHairdean a' d' choir-ld,

S^ 'ar tharruing, &c.

D

( 38 )

Gu*n d'thaln* Ocàthan 's Cloinnc Ghriogair,

'S b'iad luchd na mifniche moir iad.

Gun dain', &c,

Na'm bi'dh lìos ac' air a' d' dhuthaich,

*S lion'ar fcar ùr bhi'dh a' d* chòmh'ail.

Na'm bi'dh, &c.

Dl\'eireadh leat-fa Cloinn-an-Abba

Na fuinn neart'ar, reachd'ar, mhòrail,

Dh'eireadh leat-fa, &c.

Dh'eireadh Ciann Domhnuil a* d' thaicc,

O 's ionnan bratach fui'n feol fibh.

Dh'eireadh, &c.

Thìgeadh do chairdcan o Bheallach,

Luchd na'm bratach, 's na fear mòra.

Ihigheadh, &c.

Dh'eireadh fud lcat 's Cloinn-'ic-Neacail,

Na fir thapaidh ghlice chomhnart,

Dh'eireadh, &c.

Js moran uaiflean da'n tuille,

Nach urrain mi chuir an ordamh.

is moran, &c.

'S Hon'ar fruthahn bras le h-uabhar,

Tii' aig eiridh fuas ann do phòraibh.

'S lion'ar, &c.

*S iomadh ban-tighearna og plirifeil

leis 'm bu riomhach t-fhaidhinn pòfda.

^S icmadh, &r.

'S ahhr

( 39 )

*S aithne dhomh Ban-Leodach ghafta.

Le buaile mhart aic' a phorran.

*S aithne dhomh, &c.

Guidheam dhuitdo raogha cèilidh,

*Ni ga d' reìr am fad is bco dhi.

Guidheam, &c.

Fear mor, cumadail a' d'phears' thu,

Ga maith d'an tig breacan is Còta.

Fear mor, &c.

Calpa grinn nach iarr' an gartan,

Troighibh 'n caifeart chuimir comhnart.

Calpa grinn, &c.

Gun chron cumadh a bhi air mìor dhiot,

O chul do chinn fios gu d' brogaibh.

Gun chron, &c.

Ach I'n Mhic Sheumais Mhic-an-Abba,

Gu ma maithreann duit le fòlas.

O R A N XV.

Moladh do Dhughal Mac-Dhughail Piob-

fhir ann Aird-mac-maoin.

A DhugaìL bhàin o'n Ghallanaich,

•^ ^ Gu ma fada mairtheann thu,

Saoghal buan ge d' bheathacha,

A's pailteas leat do ftoras.

Saoghal buan, &c.

D 2 'N

( 40 }

'N 'ar chunnaic mls' am fleafgach ud^Tigh'n dha thigh 'n àm an f heafgair oìrn^

Le bhreacan :;aol ann pafgadh :\ir,

'S a gunna glaic na dhorn.

Le 'bhreacan, &c.

'S è Dugbal bàn am Piobaire,

Cuim nach deanainn innfeadh dhuibh,

'Nuair theannadh è, do rireamh ri,

Gu'm b' àrd a chlumt' anceòh

'Nualr, &c.

Is i do phiob tha ainmail,

Chaidh chu fheinn feadh na h- Alba,

Gur lion'ar iobhraidh bhaìl'bhreac

Grr', airgid^ agus òr.

Gur hon'ar, &c.

'N'ar iheideadh tu le t-anail i,

Bhi' fuaim na'm feadann cai'reamach,

Gu'm b' ard a chluint' an langann aic,

'S b' eannghara do mheoir.

Gu'm b' i-rd, &c.

S*^eag ioghnadh a bi'dh prifeil duit,

A bhean 'thug glun a's cìocha dhuit,

'S tu 'm fleafgach foinneamh iìneanta,,

'S gur fiobhaU' cainnt do bheoiL

'S tu 'm, &c.

Thig ofan gearr a's gartan duit,.

*S f èile ghrinn ann 'm pleata ort,

- A's bonaid du'-ghorm dàite,

Mu d' chììl bachlagach mar òr.

A's boDaid, &c.

( 41 )

An àm crulnneacha na'n cèudan,

'Bha'm baile mor Dhun-èidin,

Gu'n d'fhuair thu cliu na d' fhèuchainy..

Ach Mac an Sgeulaich oig.

Gu'n d'fhuair, &c.

Ge d' bhithinn fheìn a' m' mhaighdiiin,

Is coir agam air oighreachd.

Na'n tigeadh tu a* m' fhainneachd,

Bu leat', le caoineas mcr.

Na'n tigeadh, &c.

ORAN XVI.

Oran do Iain Mac-Chionlaibh.

IAIN Mhic Fhionlai' anns an Ainidh,

'S i do fhlainte a theid man bhord j

Fleafgach fìnealta, foimhe fìobhalta,

*S mor tha dh'fhirinn an cainnt do bheoil.

Fleafgach fineanta, foimhe fiobhalta, &c.

Fear t aogais cha dian mi fhaicinn,

'Nuair theid thu 'n Chlachan 'meaig an t-ilòigh,

Eear t-aogais, &c.

'S m-aith thig leine ghrinn an anart,

An diaigh banna, mu chaol do dhorn.

*S math thig, &c.

'S math thig dèife as a bhù dhuit,

A chofta cruntain dearg do'n òr.

S ir.ath thig, &c.

D 3 ^Smath

( 42 )

*S math thig oian gcarr, is gartan,

Mu'd chalpa gafta nach dochainn bròg.

-^S math thig ofan, &c.

<3ha. mheas' thig breacan gaft' am f èil* OYt,

Dhol chunn na feiUe a reiceadh bhò,

Cha mheas*, &c.

N'ar a tharladh tu ann 'n cuideachd,

Cha bu fgrubair' thu an tigh 'n òiL

N'ar a tharladh, &c.

A righ gu mcall thu fhein do cheile,

Gur : ari èucag ghlan gun ghò,

£\ righ gu meall, &c.

An t fiatag innealt' a' bràidhe gllnne,

Do'n teaghlach chineadail chriothail chòir..

An t'ilatag innealta, &c.

^lairi ghafta nighean lain ghlais,

Do bheidan daite o'm blaJfta pog..

Màiri ghalU, &C,'

Mari clìèutach nighean an Eilteir,,

i3u chiaìlach beufach leam a gloir*

Màiri chèutach, &c.

'S lion'ar laidir a.dh'fhàs do chaìrdeanj,

Anns gach àite is aithne dhomhs*.

'S iion'ar, &c.

S If?.tCloìnn MhÌG Bhèithinn o Shrath a GhlinrTes^

, s an rgtadLLd Innis bJiò,

QRAJ

{ 43 )

O R A N XVII.

OrAnMoLAIDH dolARLABHRAID'-ALBAK.

C O deoch flaint' an Uafail ainmeil,-

larla Bhealaich, a's Bhraid'- Alban ;

»S iomadh Oighre, breagha, calma,

Dh'eireadh fuas fu' d' bhrataich bhalUbhrlc.

'S uafal urramach do chairdean,

i\rd Chaimbeulaich Earraghaidheilj

'S Mòr'ear Stonfield Brath'r do Mhathar,

Ni e gnothach rèidh 's gach càs duit.

'S fhad a Stilinn riut-fa t^fhearann,

O Lathurn-iochdrach gu Bealach,

'S leat Gleann-Urcha na'n Sonn fearrail,

'3 fios gu Drochaid Obair Pheallaidh.

'S lionmhor òg-laoch, fcairteil, buaghailj

Dh' eireadh a' d' chomhna *n àm cruadail,

O Ghleann-Dochart,. Locha, 's Chruachan,,

Thig an Toìfeachd, 's Glean a Cu'aich leat.

'S iomadh fear fèil' is breacan bhoidhich,

Thig le umhhchd an do chomh'ail,

Lnchd na'n gèur-Iann threine, flieòlta,

Rachadh fios an ruaig na 'n comhrag,

'N uair thogte do Bhratach-Bhuidhe,

'S ann leat a dh'eireadh a bhuidheann.

( 44 )

Nach g;ibha curam 'fìm uidhe,

Chuireadh do nainihde na'n fìubhal,

'S tu fàr mharciich na'n each cèumnach,'S ro-mhaith giùllachd fea.hamh t-fhèuma*

A ghearra frann, 's nach piUte an lèum,

*S minig bhuidhinn cliu, 'fna rèilibh.

Sealg'aìr feìdh 's a bheinn le gunna>

lafg'air bric thu air a bhuinne,

Said'ear cruadalach 's gach cunn'art,

Leòmhan garg, 's am blar 'g a cunbhail.

Uafal, iorafal, na nadur,

Suairce, mifneachail, na chàileachd,

E na ghuala-thaic, do chàirdibh,

Blà ri thuadh ; is fuar ri naimhde.

Cofmhuil gluafad ri t-Shean-fean-aith'r,.

A bha gu cruadalach gramail,

A chuir an ruaig an la Ghallo,

^ thug òr nan Tuathach a Bhealach.

'S fearail, maifeach, macant, aoigliail,

Aghaidh fhlathail, chiuin mar mhaighdinn,

Sujle corrach gorm mar dhaoimein ;

'6 niarachd Bantighean' gheibh a chaoimhneas,

Nuair a phllleadh do Chuirt Stormail,

^N àm an fheafcair o'n Bheinn Sheilge,

*S ann a' d' Thalla gheibhte chuihii dhoibh,

Gillean freafdail feathamh feirbheis.

Gheibht' an deìgh gach cu rm gun fhnlnè,

Brand'', 's beoir, dh' òl a deoch fluinte,

Fhleafgnich.

( 45 )

Fleargaìcli òga cluich air thàileafg,

Cèir a' lafadh, ceòl *s gach àite.

'N àm bhi fuidhe aìr an Dineir,

*S arde chluinte fuaim do phioba,

Na fir òga poit air fion leat,

'S as do phòc m'an òr cha chrion th«.

Seifeadh bochd, a's nochd, a*s tuadh thu,

'Seafamh an ceartais 's gach crtiaidh-chas,

T-inntin leat mar t fhior f huil uafal,

*S rloghail an Stoc as do bhuaint thu.

B' è 'n t-Iarla fo gradh gach duine,

Ann fgach àit' an raibh a thurus,

'S o Mhorachd Righ Deors' fhuair urram,

Na Pheer am Parlamaid Lun'uinn.

Guldheam fhlainte Chaiptin Caillean,

Fiuran grinn is faid'ear fearrail,

Thairneadh a dhaoine 'n àm carraid,

Bhui'neadh buaigh larach gu gramail.

Le d' chuìd daoine cha bhi fgà ort,

Dol air t-aghaidh ann 'fna Blaruibh,

'S math thig deifeadh dhuit do Scarlald,

Or gun chùine dlu mu braighe.

'S gu ma flan do'n Armunn XJafal,

A th' air Bealach, an fan uair fo

'S gu meall thu 'n graim, fin, bu dualchas,

Air gach stile a 'tha ga'n luaidh riut.

ORAN

( 46 )

O R A N XVIII.

Cumhadh do Chloinn Iain Chaimbeil,air dhoibh falbh dh' America,

)"D IGH gnr mls*th'aìr mo chràdh,--^ Thult mo chridhe gu làr,

Ge fubhaltach cach a'g òl,

'Rìgh gur mis' th'air mo chradh, &c.

'S tric mi 'n rmaontainn bochd truagh,

Is an dèur air mo ghru^ìdh,

O 'n 'thaifg iad Tan uaigh lain hg.

'Stric mi'n fmaointinn bochd truagh, &c.

B' è mo chèile glan, fuairc,

Bha gun fmall air, gun ghruaim,

Ach gu farafta ftuama còir.

B' è mo chèile glan fuairc, &c.

Fhuair mi fàruch ìs gleachd,

Ghaoil aig àrach do mhac,,

'S gun duiue dhiubh 'm bheachd na*m chòir*

Fhuair mi faruch is gleachd, &c.

Ge do chluinn mì ceol pìob,

'S ann a dh' fhàfas mi tìnn,

O n a dh'f halbh iad uam fheìn na feòid.

Ge do chluinn mi ceol pìob» &c.

Dh,

i 47 ; '

Dh'fhalbli Domhnul air tùs,

Bu mhorgliocas, a's tùr,

'Bha gu foighidneach ciuin na flieòL

Dh'fhalbh Domhnul air tùs, &c.

Sàr ghobhann nan àrm,

Lamh dheanadh an t-fealg,

Bha t-intinn gun chealg, gun ghò.

Sàr ghobhann, &c.

Fear fìnealta trèun,

A b' f hirinnich bèus,

Dh'fhàg m'inntin gu lèir fui' bhròn.

Fear fineaUa trèun, &c.

O 'n taic' fo la 'n dè,

Tha mulad orm fcin,

O dh' fhalbh è 'uam Seumas òg,

O 'n taic sò la 'n dè.

Cas is grinn' theid air feur,

Ofan cuimir d' a rèir,

Cha dochainn thu 'm fèur le d' bhròig

Cas is grinn, &c.

Fhir a chalpa ghloinn ùir,

*D gìlle cneas, 's guirme fuil,

Deud mar chailc ort tha d!u gu leòir.

Fhir a chalpa, &e.

'S math thig' dc'ifc o'n bhù,

Dhuit a choftas na crùin,

Rlflis gheala a' dùn mu d' dhorn.

'S math thig deife, &c.

{ 48 )

0*n a dh'fhalbh thu ghaoil 'uainn,

Ann an caidreamh a chuain,

Gu rabh Ard Righ nam buagh a' d' choìr,

O'n a dh'fhalbh, &c.

Nis cha chluìnnear mo bhròn,

'S cha'n fhaicear mo dheoir,

Fhad 's tha Càlum am choir na'r deigh.

Cha chluinnear, &c.

B'è fud fgoilleir mo ruin,

Ann 's na chuir mi mòr dhuìl,

Làn do ghliocas 's do thùr, gu lèir.

B'è fud fgoiUeir, &c.

Sàr fgriobh fhèàr le peann,

'S mòr an tùr a tha *d cheann

Ciallach^ foighidhneàch, caoineil coir.

Sàr fgriobh'-fhear, &c.

Gheibht' thu 'n feomar leiat fein, -

'S^do PhiobuU ga leugh',

Anh an creideamh Mhic Dhe na gloir.

Gheibht' thu, &c.

B'è air miann a's air tlachd

Thu bhi d' Mhinift'ear gaft,

Is nach rachadh tu 'mach air bordj

B' è air miann, &c.

'S Righ gUr mis' th'air mo chràdhj

Thuii mo chridhe gu lar,

Ga fubhaltach cach a'g ol.

ORAN

( 4? )

O R A N XIX.

jVIoladh Riobhainn Uafail araid.

Airfonny An darna lath *n bliaghn' uir.

Ti yf'OCH 'fa mhadainn an dè,

-»-^-*- Ghluais mis' air mo chciìm,

Do'n bhaile 'n d' tì(à mi 'n ceol.

Mcch 'fa mhadainn, &c.

Dh' Acha- mhòr ann fo fliìos,

Far am pailte 'm fiòn,

Mhnai' grinne cuir sìod' ?.ir feò!.

Dh'Acha mhor, occ.

*S i Miss Maxi mo rùin,

*N riobhain àluinn, deas, ùr,

Ga'n ro-mhath, thig gùn do'n t-fìòL

'S iMiss Maxi, &c.

Thig fud mu'd chorp min,

Sàr dheife do'n t-sìcd',

Aìr a fhlùra gu grinn lemeoif:

Thig fud, &c.

Gur gile do chncas

Na *n fneach ud amacli,

Dèud dhlu ort, mar chailc guu gbnò.

Gur gile, &:c.

Gur delrgc do ghruaidh

ì'J'a-sùbhag am bruaich,

Bèul meachair o'n fuairc thig ceòlc

Gur deirge, &c.

Gur guirme do fliuil

Na crioflal a' bùrn,

Na daoimein air dhùn an òr.

Gur guirme, &c.

'N uair fhuidhe tu fuag

Ridh bpionaid narii buagh,

Gu'm b'ait thu bhi giuafad ceòìl.

'Nuair fhuidhe, &c.

'S iomadh larla a's Diuc

A tha faibhir ann cliu,

Leis am b'aidhear.gu'm b' fhiu leat pòg^

'S iomadh, &c.

Nach iarradh a fprèi^h,

Na dh'earras fuidh 'n ghrèìo^

4ch t-fhaighirin dòibh fein riu pòfd.

Nach iarradh, &c.

Tha do chàirdeas aiiti prìos,

Ridh Beahch fo fhìos

Na'n cup, 's na'm pìos, *s na'n còa'ri.

Shado, &c

Tlia do cliàìrdeas ro àrd,

Kidh Sir Eòghan mo ghraidh,

O Ach-na-carra tha 'n tràth s' gun fcal^

Thu do, &c, _^

1

< 51 )

' € fud 'n Riodaìre mòr,

Gun uaiir na gun bhòfd j

Ach aidhear a's ceol, as fir.

B' è ftid, &c,

'S beag ioghnadh a Mh I ss,

A bhi ard 'na beachd,

'S a ^uithad fuil reachd'ail mhor,

'S beag ioghnadh, &c.

Th'air a cheangal ridh fuas,

Nach urrain mi luaidh,

Le feobhas nan uaiflin mòr,

Tli'air à cheangal, &c.

Moch 'fa mhadainn an dè, &c,

^ O R A N XX.

Oran air Gl a g Chall as r a i d.

Alrfonn^ Latha Roin-ruairidh.

JC c mor chomhna ar n-uiflean,

Thain* ani fmuainte *s an tim {o^

'N Eaglais mhor a chuìr fuas duinn,

'S Clag bhi buala na Stìopull

;

Tha mor mhaith do gach iluagh ann,

Tha m'an-cuairt oirn 'fan fgiorachd,

'Nuair ni Bhaltair a ghluafad,

Cluinnear uaith e feachd mile.

So 'n Clag a tha garrachdail,

l^lhoft. mor .airgid d^^tvfeiorachd.

Cha'

( Ji )

Cha *n 'eil leì:hid d'an Albainn,

^S fad chaidh ainm feadh ija'n Criochanj

Ni air dufg anns a mhoch-thra,

Dh'ol do chlachan gu fìobhailt,

Ged' bhith-maid fu' airfneal,

Bheir dhuinn caifmeach thoil inntin.

^Nuair a thugadh è dha-thigh

Nàll o Ghlas cho na beurh,

'S ann a chruinnìch am baile,

Ga fhaiciìn le h-èibhneas,

'S fhad 'fa raibh duine maithreann,

Da n-aithne a leugha,

Gheibh iad fgrobht air a le'-tacbh

;

Gu ndeach 'bhaiile an Seumas.

Cha b' è 'mliain a thoirt dka-thigh,

'N raith an fpacadh 'fan àm lìn,

Ach daoine bhi' fcartail,

Ga chuir am fafda 'fan TeampuII.

Rinn am Minift'ear innleachd,

Air Machìne a Dun èidin.

\S chuirreadh fuas e le Gibfan

An crochadh le reìdh-bheairt.

A dheadh Bhuachail na fgiorachd,

A ni gu direach ar feoladh,

Mead do ghliocais cha^n innfeam,

Ann an Mineacha fgaoil duin,

Thathu fiobhalta a' d' bhruithinn,

Tha thu fudhaicht a' d' chomhradh,

Tha thu farafì: a'd' ghluafad,

Gun uabhar gun mho;r-ehuis.

( Si )

^Nàarr a chrumnicheas do phobuU

Dh'ionnfuidh t Eglais Di-domhnuichj

Is fior dheas-labhrach t-fhocail,

O chridhe reachdar làn sòlais

Ge do bhìodhmaid ri lochdaibh,

On a ghineadh o'r òìg llnn',

Bu chruaidh bhi air cridhc

Mur tiomaich briathra do bheoil finn.

Ach fheachd bhuidhe ri 'm Athair,

Nach d' rinn thu fathafd ar fagail,

Gu'm faic finn thu romhainn,

Thoirt do comhairle 's gach càs oirn

Gn ma fadadh thu maithreann,

Ann a' d' Thalla mar tha thu

Air.do theaghlach mor priofail

Gu 's an cinn iad an àirde.

E 3

C O'-C HRUINNEACHAD O

S H E A N O R A I N.

Marb'h-rann do Tighearna Chinn-LochaPfluiDEART, a rinneadh le Bhan-tighearna

j

fein.

5Q E mo dhìubhail an t-aifeag,

^ Air an d'thainig thu dha-thigh gun chainnt,

Bi è fud an fgiaì nach rabh aitc,

'Nuair a fgaoil iad òo bhratach mu'n chrann,

Bha fìr air bheag cèiU' ann, '

Mnài ghrinne gun bhrèid air an ceann,

Ge d' ghiùlan gu h-eaglàis,

Fà mo dhubhaidh an lcagadh a bh'ann.

ChaiU finn Uachdaran chutach,

Air Uidhe 's air Mhuideart nam bcann^

Sàr mharcaich deas funntach,

Air each aigeannach' iùlar na'n frann,

'S màth thig Ad a bheoil ùir dhùit,

Air chul bachlagach culbhui' nan glànn

I an ccinneamh nacuirte,

;..-h bu fhlàthail an tfuil a bha d' cheann.

O m' anam is meadail, j

M^U fhaiceaùh mì èitidh o' m' chùl, 'j

C'alll

{ 55 )

C'ait' ann b* aithne dhomh fein fud,

Ceann a Ciiinidh a b'aighne na thu,

B' è do mhiann mi bhi {làtoil,

'S do laimh fhìn a bhi' caramh mo ghùin,

Gu's an do choifmn mi grahi ort,

*S è gheibhinn bhuatit' àit agus muitn.

O ! 's mis' th' air mo fgarradh,

'N diughfalbh as do bhaile leam fhein,

Ge d' dheantar mo bhànnais,

Cha'n f haicear do thional am dheigh,

Na bu mhaithreann mo ghra'-fa,

Cha b' ainnis mo charamh le fpreidh,

O'n is teachdair' am bàs duit,

So mo fhochdair-fe 'n gràfa Mhic De.

O ! 's mis* ih' air mo chiùradh

Ri àm faicinnna dùcha ud thall,

A's cha lagh' mo chuid airfneil,

Air àm dhomh bhi faicinn nam bearin,

Mar-bhith dhomh-'fa mar thachair,

'S ann leamfagu'm b'ait bhi dol ann

Gu's an d'thàin' an lom chreach orm,

Mar gun ruidhe fibh clach leis a gleann.

O ! 's mis' th'air mo fguaba,

'N diugh coimhead a fuas ris a ghleann,

*Sìor chuimhnich na'n uaiflean,

Nach dh'fhag fgàile do'n gliruaig air mo cheann,'

Mòr chhutach n-ingh'n Piuairi'

Eoin Mhuideart a b' uaifle inniè clànn,

Siiochd fin Raonail Mhic Ailean.

'S è sir n-aobhar bu coirreach rì m' chall.

B*ami

{ 5« )

B*ann air àm dol air thurus^

A Nun ud do bhaìle Mhic^Leoid, ^

*

'S iomadh fgeaìp do dhuìn' uafal,

A ghluaifeadh le fùrann a' d' choir,

Diaigh 's treis thoirt air dhìfnibh,

Treìs èile air fion da fhior òl.

*S tu b'urrain a dhioladh

'Nuair a bhithe cach dioite d' a òl.

'S tu odha Dho'nuil na'n geurlann,

Mhic an lànain a dh eifdeadh ri ceol,

Aiìn an gliocas 's ann ceutaibhj

'N gluafad 's ann ceurtianaibh mor,

Fear t-eugmhais cha leir dhomh,Cha b'urrain daiihf haotainn na b* fhiearr, ^

'S è mo chron air an t faoghal,

Nach maithreann na daoin ud gu brath.

Gu d' tha agam-fa leanabh,

Cha bharaiche air bhan-altrum mi,

'S e do ghabh mi dhuit oran,

Cha 'n eil bàinne gu lcoir ann m' chìoch,

O 'n a dh'fhalbh thu airthurus, .

'S a thain' tu air aifeag, gun ftri,

Dh'f hàg fud truim air mo chridhe

Gu'm fagte leis dithis gu tinn.

O ! 's mis' tha fui' mhulad,

Bhi faicinn do ghunn air an ftèill,

Gunna caol a bheoil chumhann,

Xeis an diana* tu puthar 's a bheinn,

Air aifridh bheoil urrad,

'S minic dh'fhag thu damh muUaich fui' fteill,

'Sn'ar

( 57 )

'S n*ar a dhianadh tu 'n rufgadh,

Cha d'iarr thu rianih cunntas na'm bèin.

'Nuair theid thu 'Dhun-èidin

Cha bu gheamanach brein thu na'n ceanrij

Ach an t-aileagan cèHidh,

'Sacridhe gun f hpill ann, gunfheall,

Air bheultaobh b'rra na bìnne,

'Stu chuireadh an ireadh do chaint,

'S ann a labhra tu llos i,

Co-ceart 's ge do fgriobht i le peann.

O R A N XXIL

CUMIIADH do ChLOINN na CEAfAlCH,

Le lain Domhnullach.

^Q tearc an dìu' mo chuìs ghàire,

^ A tigh'nn na'n roidean an lar ;

'G amharc fonn lunnar-Lairìg,

'S c 'n deigh 'fa ftrachda le Sìol y

Tha Cheapàch nà f àfach,

Is i gun àird orra '5 fìach,

Gu *m faic an Righ bhràìthrean,

Gur trom a Bhàirc oìrn an t-fian.

'S ann oirn thain' an diraainn;

Is an imagain gheur.

Mar tha Claidheamh an Fhinneadh,

Gu minic nar dèigh.

Pacadh Thurcach gunilreadh,

A bhi pinneadh 'ar cleibh,

r 5» J

*B ain brc.acam d' am filleadh,

A meafg bhur Cinnich mhoir fein.

'S cian o chomhai'rl an Aoìnei

Dh' fhàg a chaoidh fm fuidh fproc 5

O àm na Fcill-Michcil,

Far 'n do dhidion fibh 'm plotj

A dh* fhàg finn 'nar miol-mùta,

'N ar fuigheal fpàt air gaeh cnoc,

'N'air thig gach fìnneadh re chèile^

*S ann bhiodh*s linn fgaoill^ mu cnoc.

'S iad mo ghradh na cuirp chùbhraidhj

Ann 's m bu dlù cuìr nan fgian,

Is iad nan fineadh air urlar,

An.feomar ùr d' an cuir fios,

Fuidh chofa ihlol Dubhail,

Luchd fpuineadh na n cliàbh,..

Dh fhàg àlach *ur biodagy,

Mar fgaile-ridle am bian.

'S è Di-Sathuirn geàrra *ualnn,

A bhuail an t-earachaìl finn goirt

,

BV.iad mo ghraidh na cuirp gheala,

Bha cali na fola m' am brot,

Bha mo làmhan fa Craobh-dhearg,

An dèighs' bhi taomadh bhur lot > ,

Bhi d'ar cuir ann an cìfte,

Sgeul o mifte mo thoirt.

Càìt an rabh è fuidh*n Athairy

A flieall a' d bhathais gu gèur,

Nàch d' thugadh dhuit fatham's,

A dh' fhear do labhairt, 's do bhèus -,

Ack

^^{ 59 )

Ach dann fin bhrathar th* Athar,

Chaidh *m boinn an Abhaift'ear thrèifì >

Ge' d' rinn iad {Inne a lotadh,.

'S tròm a rofad dhoibh fèin.

Tha do chodal tigh dùìnte,

'S è gun fmùid dheth gun cheò,

On a fhuair iìbh 'n garbh dhùfgadh,

O 'ar taobh-cuil, agus 'ur beoir,

Na'm faigheadh fibh ùine,

O luchd bhur mirùin bhl beò

;

)

Cho be m' baile gun fùrd è,

Bha air 'r m^irn is luchd-cèoil.

Ach a Mhòrair Cliloinn Bòmhnuil,

'Cian do chomhnuidh meafg ghall *,

Dh fhag thu linne 'nar breiflich,

Nach do f hreafdail thu 'n t-àm,

Nach do ghleidh thu na h-iteanf

A tha gun fhios uainn air chall,

Tha finn corrach as t-èugais,

Mar-cholainn fg'oiltt gun ceanno

'S iomadh òganach gafda,

Le làb fgaite* is 'fgiath chròm,

Eadar drochaid Auk Eire,

Is fruth Shleite nan tonn ;

Leis 'm bu mhiann a bhi *g èìrìgh,

Na 'm bidh do chrèuchdan lan tholl,

A bheireadh mach t-.eiric ?

A dheagh Shir Seumas, na'n long.

Chuir an Righ oim craobh fhii'Chaifiìftt,

*Jiha d'ar dìonadh gu lepir,

D'am

{ (Jo )

Do'm bu choir dhuinn bhi Striochda,

A'm fad '# an cian raibh fìn bco

Mo "s finn fhein a chuir di orr,

Bolc a dioladh iìn oirn,

Tuitidh tu3gh as na Flathaibh,

Leìs an fgathar na meoir.

An Glan-fhiùrann fo bh'againn,

An taobh fo Fhlathaibli MhicDè,Thainig fgiùrfadh a bhàis air,

Chuaidh thoirt uainn le firachd gèur,

*N t-aon fhlurann a b' àilidh,

Bh' ann fa phairc, an rabh 'n fpèis,

Mar gu 'm buaineadh fibh àilean,

Le f àladair gèur.

Tha leann dubh air mo bhualadhj

An taobh-tuathal mo chleibh,

'S ma mhaireas è buan ann,

B' fhear leanvuam e mar chèud,

Na 'm feudainn duibh innfeadh,

Gu bheil f i'rinn am fgèul,

Tha luchd dheanamh na fìthne,

Feadh na tire gun dèigh.

Leìthid a mort cho rabh 'n AlDaln,

Ge bu bhorb ilbh nar glèus,

'S bochd an fgèiil eadar bhràth'rean.

Dhol an lathair Mhic DeMar bhata air linnidh,

Ge be fhiread-h no dhèigh,

Cho d' cirigh leithid do nihilleadh,

Do Cheanna fìiìneadh fuidh 'n ghrèin.

( 6l )

Hlgh gur mifebha craiteach, i

Mar bha libh gnàthach 'ur bheus, I

'S ann a ghlac fibh am fàth orr*

'Nuair chaidh 'm fagail leo fein,

Chuir iibh cungaidh bhnr càife,

Ann an àros na n fèud

Is bhur bùaileacha bà-chruigh

Ann an gàradh na'm pèur.

O 11 A N XXITI.

'Oran nà Lulnneag eadar Oig'ear agus -a

Leannan.

MAdainn domhs' an coillidh chubhraidh,

'S glainne f àille, aig fruthann lubach.

Chunncas nionag laothach fhugach,

'S rinn mi umhlachd dhi gu lar.

Rnn mo chcille aìr do ch^ariu dubh,

GonnJJjuil mhiogach biàn mar '« gruth^

Beulanfiobhalt 'j malla gun ghoimh^

*S e do ghuth mo.ragha ceoiL

FaiU is furann ort-fa og-bhean,

'S deirge beul, *s do gruaidh marrofaibk.

Tha mi deonach an d' chomhail,

'S le d' chead pcgaidh mi do iamh.

Run mOy &c.

Chuir i fhiarr' ha muìneal min gheal!,

3abhail orra bhi ro fhia'aich,

'hog i fron 's gun ineal i fliiar orm,S thuirt i Shiad'air tha thu ann.

•F Tcfì:

( 62 •)

To''il; cha %/ fheud /«/, aideach ihoìrt duìty

'S mealtach teu.daìn, 'smi/is do ghuth,

^S'caiile mi chaoidh mo dh^J^hanas mi riut,

leanm^ hhuam^ bhabi do lamh,

Thuirt ml ri a dlieò-ghrein lliul-ghorm,

Chàrdc.il, chaomhail, chriodhail, fliugach,

Tha mi 'n càs do phòga cu'raidh,

'S bàs as ur dhomh bhi d'ancalL

Run moy &c.

'Ta chleir cruaidh, 's tha mathair agam,

Ijhios ga'm laimhfach na'm leabaidh,

]Mo bhios m' chichean,làn na ataidh,

Dhain-'eoin feachd, tha mife càik.

Tcfdi cha 'nfhtud, &€.

Na biodh cagal oit a' d' mhathaìr,

Cruadhas clcir, na adhbhar nàire,

Ge' d luidh mife 'm breacan lamh riut,

A'w mo laimh, cha'n eagal call.

Run moy &c.

Thuirt i rium tha òg f hir mealltach,

Tarruin' bhan le comhradh faliach,

'l^ te nach eagailichrcimh Tcalta,

Tha i cailte, bhcs is thaìl.

loft ; CLI 'tlfhSudy tlZ.

Dhfhuli'gain bàs mu 'n t-airgein mi-bho,

To chul-casdubh, 'n fhuiit flmonjhain,

A;r na chuaài'ticheas a ghri.in,

l. ha d' nraig'fnn diut g'orah na caU.

Riii: iìio, &c.

'S è thuipt i cba 'n fhaigh thu aoidhescod,

'S cha leigmn do lamh 'm ruidìieachd,

*S fearr bhi fcaoiltc o do dhruidheachd, ;

Na bhi caoidh mo mhoiglid' neas ca'k.

lojd ; cha 'nfheidy 3cc,

Chuir mil'^mh ma muineal bian gheall,

'G earrail phog le conìhradh fiobhaiìt,

Dh'iomair duileag beul a mhaodhainn,

'S bhuaiU a cridhe h aifriCach thall.

Ritn rno, &c.

Ghuidh 's dh' àithn' i gun a maflach,

Gun ach a pog 'mhain bhlafad,

Mur b' è mo rìm le ceud a Pixarfoin,

Ife ghlaca, cridh, islamh.

Tofd; tic.

Na bi'dh adhbhar eagall agad

Ni finn bàn?is pòs is leabaidh,

Bi'dh fìnn funntach aoibhinn aite,

'Sinteadh 'm ghlacaibh 's lamh fu' d' chcann,

Rtin mOi 8ic.

Na'n faoìlinn fein gu 'm bi'dh thu rirerimh,

Los do ghealhdh a' choi-lionadh,

Cha bhi' moilìcadh ann a* cr't-iarrtas,

'S cha bhi'dh mio thlachd ànn 'm chaint.

Tcfd', &c.

Sonas dhuits' aingill ghaolach,

C'àite bheil do kiach 'fan t-faoghal,

Tha mi rireamh 's na cuir baothal ann,

'S leig do chaol ri m' uchd gu teann,

Run mo^ &c.

F 2 GeilUdh

Geillidh mi gun iìridh do m' oig'ear,

'S leat mo chridh', a ghraìdh 's mo chcmhra,Luidhidh mi a' d' bhreacan boidheach,Fhleafgaich oig 's mo lamh fo d' cheann.

Run mo cheilìàh, fear 'nfhiiilt thiugh,

Rachairv eug^ mar àìanadh tii guth^

^Mhain 'j le meadail mife an diugh.

^S du^ji-i^ rium 'nfo na V ailt.

O R A N XXI¥,

LuiNEAG.A nighean donn a chota hhtndh,

Dean?ifa fiadhe cuide rium ;

A nighean donn a chota bhuidh^,

Chota bhuidh, chota bhuidh,

A nighean donn a chota hhuidh^

Dhfhtuda tu do ritheadb rium,

THA nighean thall na fuidhe

D' an d'thig mife gaol mo chridhe,

3 ge d' bhì'd^, an abhuinn na flubhal

Q\xn rachain fhein a'm ruiclii a nunn.

A nigheatJy &c.

Ge d' bu leam-fa Leogh's is Uidhifì

As na h-Earra cuidca' riutha

Bheirinn fud uam, as a thuilleadh

Air a chòta bhuidhe 's na th' anii

A nighecììi &c.

^ ^5 )

Ge d* bu leam-fa do dh' fheudail

Na th' eadar fo 's Dun eidin

Gu'n d thugainn thairìs dhoibh fein è

Chean thu bhi 'g eirigh cuidea'rium.

J tìtgaearìy &c.

Ge d' bhithinn air bord am fhuidhe

Far am bi'dh ceol is bruithinn,

Gu'n b' fhearr na clarfach is fiodhall

An còta buidh leis na th' ann.

j4 nigheariy &c.

Na'm faighinn-fe toill na claìre

T'athar 's do chairdean le cheile,

Luidhinn leat as fo leinc

*S cha bhi'dh air 'n eirigh ach mail.

A nighecmy &c.

Ge d' bhiodhe do mhathair ann gruaimrium,

As t' athair air ti mo ruagaidh,

Cha d' thug *s cha d' tho'air mi fuath

Do ainnir ^uairce nan rofg mall,

A nigheatiy &c.

O R A N XXV.

OnAN do Dhuine uafal araid,

/^ \ car deifeal ort ^llleafpuic

^^ Rinn thu 'n feafamh cliutach,

S toifeach ratha do mhac t-athar,

S'a h abhuig a mhucha^Gu

t 00 ;

Gii d' fhiiaìr llnne, meafg gach finneadh

A'ìT n' innifg a thionda,

Gun aon taing do n' bheil ann Aibainn,

Tha Cloinn Cham'roin cliutach.

O! rùn a'n Caiptein furdail, fmacbdail,

A ni 'n t-art:ar funntacb,

'S tu bhuain an cearcal, is a chuir ceart è,

Chuir fui fmachd iad aon uair,

Luchd a bheartais tha iaid ceart deth,

Caidhdh iad gun churam,

Ach chuir thu caithris air gach beallach,

Nach leig thairis aon f hear.

'S tu Mac an tighearn' ga'm b'ainm lainj

Chuaidh air llighe nunn bhuainn

B'e fud an duine chum ra mliionna,

Nach d'fhuirichna diiuthaich,

Blia cuid nc-fa thug na facail,

Nach do ftad ra 'n ù'ne

'Ghabh proteSIwf/ghìW iad dha-thigh, ^ YnTI»S chaidil iad nan rùmaibh. '

B'è fud am bèus a bh'aìg an trèud ud

O'n a dh'eirigh aon f hear,

Fear na fgèth' is na'n lànn gèura

'Nuair a dh'eighte, rufgadh

Dol air adhart 'fan ranc ghaothair,

Faòghaid air gach taobh dhiu',

Gur tric uair a thug fibh ruaig,

Is minic fhuairfibh cliu as.

'S tuFear-an-tighe air chionn rathald,

Fear beatha gach aon fhir,

Seonur RÌ)M|;)io,'StU'

( 67 } .

Craobh thu n-àbhal bu maìthe caithe

Bu làthaifeach ùlan,

Sud an reamhachd bu mhath cinntin,

A bha 'n Righ a ftiuradh,

'Chaifg an gniomh 's chuir beul fiòs

Air pairt a ghniomh gach ducha.

'S leat bean-an-tighe bha fial' flathail,

An àthbhal nach lubadh,

'S tric i t-athan as a lainhaibh,

*N rut a ghleithe cliu dhi,

Fhuair i ijrram, thair na h-urrad,

Chunna' mi le m* lliu^libh,

'S gu 'm faotadh larla tigh'nn a' d' iarraidh,

Riaraiche tu Dìuca.

Ce d' tha mi 'n trath 's meafg mo chàirdean,

Ciia do thàr mi ìul orr',

l'hug mi brifga dh' iarraidh lit'rich,

Chuireadh ris a ghriu mi,

D' gheall do choltas leis a phoil,

Forian chuir am ionnfuidh,

Ack tha i fhàthafd air an ràthaid,

Bliris a cnaithean 's lùb i.

O R A N XXV [.

LUINNEAG.

; i luaidh %ìIj chagaìt' Ivlorag^

JMo cheìU caduil Moragy

Gu ^m b' ait leam agam iVlorag,

^S gtir iaitncash lcarn do chQvnhn dh.

( ^3 )

AMhòrag bheag na*n dlu-cheum,

Ga' maith ga'n d' thig na gunnat,

'S (laimreir o* 'n bhùdha,

Mur d' rinn mì mearrachd cunntals,

Gur ro-maith 'n cèile Dhiuc ihu,

*S i luaidh mo 'chagair^ &c.

Do dheud-gheal chomhthrom, chomhnard,

'S do bheul o'm binn guth orain,

Cha 'n 'eil mais na boicheid,

Nach eil 'n taic na h-oig-mhnai,

*S lu leannan na'm fear-oga.

'Siluaìdh, &c.

'S gur mis 'ta air mo leonadh,

O mhoch-thra' Di-domhuich,

Ge d' theid thu fios do d' fheomar,

Cha fmeid, thu orm gu comhradh,

'S cha 'n f hàikicli thu le poig mì.

S i luaidhy &c.

'S gur lionmhor riobhain uafal,

An trath s' an deas Tan tuadh dhinn,

Ata mor air ti maruagaiJh,

'S coma* nach bithinnfuaracli,

Ge d' bheireadh aon tc fuadh dh^mh.

^Siluaidh, Z<c,

A Mhòrag bheag na'n chabhag,

Na'n tarlain fein 's an t fliabh ort,

Na'n ait' laothach diamhair,

Gu'n reachain air do c n,

'S cha b' aiihreach leam 'n ghniomh ud.

\ [Sìluaidh, &c.

C R I O C IL