İlköğretim (İlkokul ve Ortaokul) Programları

Yrd.Doç.Dr.Gülçin TAN ŞİŞMAN

• 1990 “Eğitimi Geliştirme Projesi” • Dünya Bankası’nın desteği - ÖME

• 1997 “8 Yıllık Kesintisiz Eğitim” • 2000 “Temel Eğitime Destek Projesi

• Avrupa Konseyi öncülüğünde

• 2004-2005 “Yenilenen İlköğretim Programları ” • 2012-2013 4+4+4 Eğitim Reformu

– “Güncellenen Öğretim Programları”

Yakın Geçmiş...

Öğrenci Merkezli Programlar Öğrencilerin • Gereksinimleri • İlgileri • Beklentilerini merkeze alan Konu alanları • Öğrencilerin ihtiyaç, ilgi alanları, beklentilerinden

yola çıkılarak oluşturulur. Öğrenme süreci, • Öğrencinin etkin katılımını sağlayacak şekilde

düzenlenir. • Aktif öğrenme yaşantıları Değerlendirme süreci, • Hem ürün hem süreç odaklı

Yapılandırmacılık • Eğitim, aktif ve çocuğun ilgilerine göre olmalıdır.

• Öğretimde problem çözme yöntemi esastır.

• Okul yaşama hazırlık olmaktan çok, yaşamın kendisi olmalıdır.

• Okul, öğrencileri yarıştırmaktan çok işbirliğine özendirmeli ve yöneltmelidir.

• Öğretmen, öğretme ortamını öğrencinin ilgi ve ihtiyaçlarına göre hazırlayan, yol gösteren bir rehberdir.

• Demokratik eğitim ortamı

Yenilenen İlköğretim Programları 2005-2006

Program Geliştirme Modeli İhtiyaçların belirlenmesi

Genel hedeflerin belirlenmesi

Alanın kavram, ilke, becerilerin belirlenmesi

Öğrenme alanları ve alanı kapsayan kazanımların belirlenmesi

Öğrenme alanlarının ünite/temalarının belirlenmesi

Paydaşlarla paylaşım

Materyal geliştirme

Programın onaya sunulması

Deneme, izleme, değerlendirme

Diğer alanlarla

bağlantılar

Kavram haritaları

Öğretim etkinlikleri, ölçme değerlendirme ve öğretmen

kılavuzu

Kimler Geliştirdi? Katılımcılar Kim? • Konsey toplantıları

– Sivil toplum kuruluşları, akademisyenler, müfettişler ,özel sektör temsilcileri

• Akademisyenlerden, müfettişlerden ve öğretmenlerden oluşan bir komisyon

• Taslakların incelenmesi

• 38 STK, yaklaşık 30 bin kadar öğrenci, 3 bin kadar veli, yaklaşık 700 kadar müfettişin görüşleri alındı.

• 11 ülkenin öğretim programları incelendi,

– Kanada, İngiltere, Japonya, Kore, Singapur, İrlanda

Genel Yaklaşımı • Bütüncül bir anlayış

• Kazanımların belirlenmesinden ölçme değerlendirmeye kadar tüm öğretim sürecinde yapılandırmacı yaklaşımın yansımaları

• İçerik sarmal olarak oluşturulmuş öğrenme alanları ve temalar

• Öğretmenin yol göstericiliğiyle öğrenci katılımlı gerçek yaşamla ilişkili öğrenme yaşantıları

• Süreç odaklı, tamamlayıcı değerlendirme yaklaşımları

Temelleri

• Toplumsal Temeller

• Bireysel Temeller

• Ekonomik Temeller

• Tarihi Kültürel Temeller

Vizyonu

(Geleceğin Resmi)

• “Atatürk ilkeleri ve inkılâplarını benimsemiş, temel demokratik değerlerle donanmış, bireysel farklılıkları ne olursa olsun, araştırma, sorgulama, eleştirel düşünme, problem çözme karar verme becerileri gelişmiş; yaşam boyu öğrenen ve insan haklarına saygılı, mutlu Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları yetiştirmek”

Eğitimin Beklenen Fonksiyonları

• Her çocuğun eğitim sistemine girmesinin ve gelişimini sürdürmesinin sağlanması

• Çocuğun okul kurumu vasıtasıyla toplumsallaşmasının sağlanması ve bu çerçevede eğitimin demokrasi ilişkisinin kurulması

• Ekonominin iş gücü talebiyle eğitim sisteminin arzının uyumlu hâle gelmesi

• Toplumda dikey hareketliliğin bir yolu olarak fırsat eşitliğini sağlayan bir kanal olarak çalışması

Öğrenmeyi öğrenme

Bilgi Temelli Toplum

Yenilenen İlköğretim Programları

Hayat boyu öğrenme

Yenilenen İlköğretim Programları Kazanımlar • Bilgi, beceri ve tutumları içeren biçimde davranış yerine

KAZANIM ifadesi kullanılmıştır. Ortak Beceriler • Eleştirel Düşünme Becerisi • Yaratıcı Düşünme Becerisi • İletişim Becerisi • Araştırma-Sorgulama Becerisi • Problem Çözme Becerisi • Bilgi Teknolojilerini Kullanma Becerisi • Girişimcilik Becerisi • Türkçe’yi Doğru, Etkili ve Güzel Kullanma Becerisi

Yenilenen İlköğretim Programları İçerik

• Bütünsellik

– Alt sınıflarda bütünsel bir yaklaşımı benimser ve farklı dersler yerine hayatı ön plâna çıkarır. İleri sınıflarda derslerin birbirleri ile bağlantısını gözetir ve uygun düzenlemeleri buna göre yapar.

• Öğrenme ve motivasyon ilkeleri

• Olgu, kavram ve ilkelerin birden fazla biçimde gösterimi

• Bireyselleşme ve toplumsallaşma dengesi

Yenilenen İlköğretim Programları Öğrenme-Öğretme Durumları • Araştırma arzusu ve doğal merakının uyarılması

– Merakın yok sayılarak hazırlanan içerikler, öğrenmeye karşı bir direnç olarak geri döner.

• Öğrenci merkezli etkinliklerde, öğrencinin aktif rol aldığı öğrenme yaşantıları

• Eğitimin asıl başarısı, öğrenilen bilgi ve becerilerin tamamen yeni bir ortamda farklı bir sorunu yaratıcı bir yolla çözülebilmesinde yatar.

• Yakın çevre – Toplumsal Hizmet - İşbirlikli öğrenme • Öğrenme sadece okulda yapılmaz. • Ders kitabı, test kitabı etrafında dönmeyen öğrenmeler

Yenilenen İlköğretim Programları

Değerlendirme • Öğrenmenin ayrılmaz bir parçası • Sadece ürünü değil, sürecinde değerlendirilmesi • Çocuğun gelişimi de izlenmelidir.

– Bilgi, beceri, tutum

• Öğrenen bir organizasyon olarak sürekli gelişmesi ve kendini yenilemesi gereken OKUL

4+4+4 Eğitim Reformu ve Sonrası Öğretim Programları

İlkokula başlama yaşı • “30 Eylül 2012 itibarıyla 60 ayını dolduran çocukların ilkokula

başlamaları gerekmektedir. Ancak kamuoyunda yaşanan yoğun tartışmalar, talepler ve Bakanlık olarak değerlendirmelerimiz sonucunda Eylül sonu itibarıyla 66 ayını dolduran çocukların ilkokula kayıt yaptırmasına karar vermiş bulunuyoruz.” MEB, 2013

• I.sınıf ilk 12 hafta – Uyum Süreci

4+4+4 Eğitim Reformu ve Sonrası Öğretim Programları

I.sınıf ilk 12 hafta – Uyum Süreci • İlkokula yeni başlayan öğrencilerin okula, arkadaşlarına,

öğretmenine, öğretim faaliyetlerine uyumunu kolaylaştırmak, • Birinci sınıf derslerine hazırlık çalışmaları yaparak okuma yazma

çalışmalarına temel oluşturmak, • Hayat Bilgisi, Matematik, Görsel Sanatlar, Müzik, Oyun ve Fiziki

Etkinlikler derslerindeki kazanımları belli oranlarda ele almak. – Türkçe, Hayat Bilgisi, Matematik, Görsel Sanatlar, Müzik, Oyun ve Fiziki

Etkinlikler çerçevesinde içeriğin verilmesi

4+4+4 Eğitim Reformu ve Sonrası Öğretim Programları

Güncellenen Öğretim Programları • İlköğretim Kurumları Fen Bilimleri Dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar)

Öğretim Programı • İlköğretim Kurumları İngilizce Dersi (2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar)

Öğretim Programı • Ortaokul Matematik Dersi (5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı Seçmeli Dersler • 5. sınıftan itibaren velinin onayıyla seçilecek 21 seçmeli ders • En fazla tercih edilen seçmeli ders matematik uygulamaları,

783 bin 727 öğrenci. Yabancı dil 654 bin 818 tercih ile ikinci sırada, 647 bin 349 ile Kur'an-ı Kerim üçüncü, 426 bin 836 ile Peygamberimizin Hayatı dersi dördüncü sırada.

İlköğretim ve Okul Öncesi Programlar

• OÖP, ilköğretim programlarının temelidir.

– “Çocukları ilkokula hazırlamak” OÖ eğitimin temel

amaçlarındandır

– El göz koordinasyonunu gerektiren belirli hareketleri yapabilme

amacına yönelik kazanımlar ilköğretim için okuma yazmaya

hazırlık çalışmalarıdır.

• Yaklaşım, düzenleme, etkinlikler paraleldir.

– Sarmal, öğrenci merkezli, yapılandırmacı, sarmal, bütüncül

• OÖP, kazanım ve göstergeler; İÖ kazanımlar ve açıklamalar

İÖ ve OÖ Programlar

• OÖ kazanımları, İÖ benimsenen ortak becerilere temel hazırlayacak biçimde düzenlenmiştir.

– Problem çözme, iletişim, karar verme, araştırma vb.

• Her iki programda da öğretmenlerin “plan yapması” beklenmektedir.

İÖ ve OÖ Programlar • OÖ içerik düzenlemesi

– Konu öğretimi yoktur.

• İÖ öğrenme alanları, tema ya da üniteler

• Öğrenme-öğretme süreci, her iki programda öğrenci merkezli yaklaşım

• Ölçme ve değerlendirme, her iki programda da süreç odaklıdır.

– İÖ yazılı sınav, testler, performans ödevleri, projeler; OÖ çocuğu tanımaya yönelik teknikler, gözlem, anekdot kayıtları, gelişim raporları ve dosyalar, kazanım değerlendirme formu vb.

• Aile katılımı OÖ programda daha fazla ön plandadır.

Sonuç olarak, her iki programda da,

• Yaşamboyu öğrenen

• Üst düzey düşünme becerilerini

kullanabilen

• Nitelikli bireyler yetiştirilmesi

hedeflenmiştir.