pamukkale Üniversitesipamukkale Üniversitesi 3 milyon ölüm, 750 bin engellilik önleniyor...
TRANSCRIPT
![Page 1: Pamukkale ÜniversitesiPamukkale Üniversitesi 3 milyon ölüm, 750 bin engellilik önleniyor Aşılama Endikasyonları Aşılama Kontrendikasyonları Aşılama kontrendikasyonları](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022043007/5f92522b97af433268530caa/html5/thumbnails/1.jpg)
Aşılama kontrendikasyonları
Prof. Dr. Ahmet Ergin
Pamukkale Üniversitesi
![Page 2: Pamukkale ÜniversitesiPamukkale Üniversitesi 3 milyon ölüm, 750 bin engellilik önleniyor Aşılama Endikasyonları Aşılama Kontrendikasyonları Aşılama kontrendikasyonları](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022043007/5f92522b97af433268530caa/html5/thumbnails/2.jpg)
3 milyon ölüm, 750 bin engellilik önleniyor
Aşılama Endikasyonları
Aşılama
KontrendikasyonlarıAşılama kontrendikasyonları
Gerçek
kontrendikasyonlar
Önlem
alınarak aşı
uygulanması
gereken
durumlar
Aşılamaya engel
oluşturmayan
durumlar
SUNUM PLANI
![Page 3: Pamukkale ÜniversitesiPamukkale Üniversitesi 3 milyon ölüm, 750 bin engellilik önleniyor Aşılama Endikasyonları Aşılama Kontrendikasyonları Aşılama kontrendikasyonları](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022043007/5f92522b97af433268530caa/html5/thumbnails/3.jpg)
➢Kontrendikasyon: uygulama sonrası ciddi istenmeyen etkinin ortaya çıkma olasılığında belirgin artış
–Aşılara kontrendikasyonlar çok nadir
• Kontrendikasyon varlığında aşı uygulanmaz!
![Page 4: Pamukkale ÜniversitesiPamukkale Üniversitesi 3 milyon ölüm, 750 bin engellilik önleniyor Aşılama Endikasyonları Aşılama Kontrendikasyonları Aşılama kontrendikasyonları](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022043007/5f92522b97af433268530caa/html5/thumbnails/4.jpg)
Genel aşı kontrendikasyonları
• Bir önceki dozda aşı ya da bileşenlerine karşı anafilaktik reaksiyon,
–o aşının sonraki dozları için kesin kontrendikasyon oluşturur
• Boğmaca aşısı sonrası 7 gün içinde gelişen ve başka bir nedene bağlanamayan ensefalopati
Göreceli kontrendikasyonlar•Ateşli veya ateşsiz orta-ciddi hastalık,
Hekim kararı ile aşı ertelenir (risk/yarar dengesi)Özel durumlar
•Bağışıklık yetmezliği (canlı aşılar)•Konjenital bağışıklık yetmezliği•Kazanılmış bağışıklık yetmezliği
•Lösemi, lenfoma vs•Kemoterapi•Radyoterapi•Sistemik kortikosteroid kullananlar
> 20 mg/gün> 2 mg/kg/gün (> 14 gün )
•Gebelik (Canlı aşılar) •Yumurta anaflaksisi (Grip, KKK, suçiçeği)
![Page 5: Pamukkale ÜniversitesiPamukkale Üniversitesi 3 milyon ölüm, 750 bin engellilik önleniyor Aşılama Endikasyonları Aşılama Kontrendikasyonları Aşılama kontrendikasyonları](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022043007/5f92522b97af433268530caa/html5/thumbnails/5.jpg)
AŞI KONTRENDİKASYON
BCG • Aşıya ya da aşı içeriğindeki herhangi
bir maddeye karşı anafilaksi
• Doğumsal, ilaçlara ya da kazanılmış
hastalıklara bağlı bağışıklık yetmezliği
durumları
Aşıya özel kontrendikasyonları
![Page 6: Pamukkale ÜniversitesiPamukkale Üniversitesi 3 milyon ölüm, 750 bin engellilik önleniyor Aşılama Endikasyonları Aşılama Kontrendikasyonları Aşılama kontrendikasyonları](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022043007/5f92522b97af433268530caa/html5/thumbnails/6.jpg)
AŞI KONTRENDİKASYON
DaBT/
Tdab
• Aşıya ya da aşının içeriğindeki herhangi
bir maddeye karşı anafilaksi
• Daha önce aselüler ya da tam hücreli
boğmaca aşısı uygulamasının ardından 7
gün içinde gelişen, başka nedene
bağlanamayan ensefalopati(bağışıklamaya çocuğun yaşına göre DT ya da Td
aşısıyla devam edilmeli)
![Page 7: Pamukkale ÜniversitesiPamukkale Üniversitesi 3 milyon ölüm, 750 bin engellilik önleniyor Aşılama Endikasyonları Aşılama Kontrendikasyonları Aşılama kontrendikasyonları](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022043007/5f92522b97af433268530caa/html5/thumbnails/7.jpg)
AŞI KONTRENDİKASYON
Hib,
IPA, HBV, HAV,
KPA, HPV,
Meningokok
ve Grip
• Aşıya ya da aşının içeriğindeki
herhangi bir maddeye karşı anafilaksi
![Page 8: Pamukkale ÜniversitesiPamukkale Üniversitesi 3 milyon ölüm, 750 bin engellilik önleniyor Aşılama Endikasyonları Aşılama Kontrendikasyonları Aşılama kontrendikasyonları](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022043007/5f92522b97af433268530caa/html5/thumbnails/8.jpg)
AŞI KONTRENDİKASYON
KKK • Aşıya ya da aşının içeriğindeki herhangi
bir maddeye karşı anafilaksi
• Doğumsal, ilaçlara ya da hastalıklara
bağlı gelişen bağışıklık yetmezliği
durumları
• Gebelik
• Tedavi edilmemiş ağır aktif tüberküloz
![Page 9: Pamukkale ÜniversitesiPamukkale Üniversitesi 3 milyon ölüm, 750 bin engellilik önleniyor Aşılama Endikasyonları Aşılama Kontrendikasyonları Aşılama kontrendikasyonları](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022043007/5f92522b97af433268530caa/html5/thumbnails/9.jpg)
AŞI KONTRENDİKASYON
OPA • Aşıya ya da aşının içeriğindeki herhangi
bir maddeye karşı anafilaksi
• Doğumsal, ilaçlara ya da hastalıklara bağlı
gelişen bağışıklık yetmezliği durumları
• Gebelik
• Ev içinde bağışıklık yetmezlikli bireylerin
olması
![Page 10: Pamukkale ÜniversitesiPamukkale Üniversitesi 3 milyon ölüm, 750 bin engellilik önleniyor Aşılama Endikasyonları Aşılama Kontrendikasyonları Aşılama kontrendikasyonları](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022043007/5f92522b97af433268530caa/html5/thumbnails/10.jpg)
AŞI KONTRENDİKASYON
Su çiçeği • Aşıya ya da aşının içeriğindeki
herhangi bir maddeye karşı
anafilaksi
• Doğumsal, ilaçlara ya da hastalıklara
bağlı gelişen bağışıklık yetmezliği
durumları
• Gebelik
![Page 11: Pamukkale ÜniversitesiPamukkale Üniversitesi 3 milyon ölüm, 750 bin engellilik önleniyor Aşılama Endikasyonları Aşılama Kontrendikasyonları Aşılama kontrendikasyonları](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022043007/5f92522b97af433268530caa/html5/thumbnails/11.jpg)
AŞI KONTRENDİKASYON
Rotavirüs • Aşıya ya da aşının içeriğindeki
herhangi bir maddeye karşı
anafilaksi
• Şiddetli kombine immün yetmezlik
• İnvajinasyon öyküsü
![Page 12: Pamukkale ÜniversitesiPamukkale Üniversitesi 3 milyon ölüm, 750 bin engellilik önleniyor Aşılama Endikasyonları Aşılama Kontrendikasyonları Aşılama kontrendikasyonları](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022043007/5f92522b97af433268530caa/html5/thumbnails/12.jpg)
• Önlem alınarak aşı uygulanmasını gerektiren durum: önemli bir yan etki riski topluma göre bir miktar artmış ya da aşı etkinliği azalmış
–Aşılamadan beklenen yarar aşının riskinden fazla ise aşılama önerilir!
![Page 13: Pamukkale ÜniversitesiPamukkale Üniversitesi 3 milyon ölüm, 750 bin engellilik önleniyor Aşılama Endikasyonları Aşılama Kontrendikasyonları Aşılama kontrendikasyonları](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022043007/5f92522b97af433268530caa/html5/thumbnails/13.jpg)
AŞI UYGULAMA SIRASINDA ÖZEL ÖNLEM
ALINMASI/ DİKKATLİ OLUNMASI GEREKEN
DURUMLAR
BCG • Kardeşlerinde doğumsal bağışıklık
yetmezliği olanlar bu hastalıkların
genetik geçişi nedeniyle önce
bağışıklık yetmezliği açısından
değerlendirilmeli
• HIV enfeksiyonu riski altındaki
bireyler
![Page 14: Pamukkale ÜniversitesiPamukkale Üniversitesi 3 milyon ölüm, 750 bin engellilik önleniyor Aşılama Endikasyonları Aşılama Kontrendikasyonları Aşılama kontrendikasyonları](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022043007/5f92522b97af433268530caa/html5/thumbnails/14.jpg)
AŞI UYGULAMA SIRASINDA ÖZEL ÖNLEM ALINMASI/
DİKKATLİ OLUNMASI GEREKEN DURUMLAR
DBT, DaBT,
Tdap
(içeriğinde
boğmaca
olan aşılar)
• İnfantil spasm, kontrol altına alınmamış
epilepsi veya ilerleyici ensefalopati
varlığında nörolojik durum
durağanlaşana, nöbetler kontrol altına
alınana kadar aşının ertelenmesi önerilir
• Aşılama sonrası 48 saat içinde gelişen
≥40.5 0C ateş.
✓ aşı dozundan önce başlamak kaydıyla
4 saatte bir parasetamol (toplam en
fazla 4 doz/gün) ve evde ateş izlemi
• Aşılama sonrası 48 saat içinde gelişen
kollaps, şok benzeri tablo (hipotonik
hiporesponsif atak)
✓ Bu durum kalıcı sekel bırakmaz.
• Aşılama sonrası 48 saat içinde gelişen
ve ≥3 saat süren dindirilemeyen
süreğen ağlama
• Aşılama sonrası 72 saat içinde nöbet
✓ Bunlar genellikle febril nöbetler
• aşı uygulanmadan önce ve
uygulandıktan sonra 4 saatte bir
parasetamol (toplam 4 doz/gün)
✓ Afebril nöbet
• aşının devamına bir çocuk
nöroloğunun görüşü alınarak
karar verilir
• Aşılama zamanında orta şiddette ya
da şiddetli ateşli veya ateşsiz hastalık
![Page 15: Pamukkale ÜniversitesiPamukkale Üniversitesi 3 milyon ölüm, 750 bin engellilik önleniyor Aşılama Endikasyonları Aşılama Kontrendikasyonları Aşılama kontrendikasyonları](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022043007/5f92522b97af433268530caa/html5/thumbnails/15.jpg)
AŞI UYGULAMA SIRASINDA ÖZEL ÖNLEM
ALINMASI/ DİKKATLİ OLUNMASI GEREKEN
DURUMLAR
DaBT, DBT, DT, TT,
Td, Tdab
(Tetanos içeren
aşılar)
• Aşılama sonrası 6 hafta içinde gelişen
Guillain Barre Sendromu
• Aşılama sonrası Arthus benzeri aşırı
duyarlılık yanıtı
✓ Bu bireylere 10 yıl süreyle tetanos
içeren aşı yapılmamalıdır.
• Aşılama zamanında orta şiddette ya
da şiddetli ateşli veya ateşsiz hastalık
![Page 16: Pamukkale ÜniversitesiPamukkale Üniversitesi 3 milyon ölüm, 750 bin engellilik önleniyor Aşılama Endikasyonları Aşılama Kontrendikasyonları Aşılama kontrendikasyonları](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022043007/5f92522b97af433268530caa/html5/thumbnails/16.jpg)
AŞI UYGULAMA SIRASINDA ÖZEL ÖNLEM
ALINMASI/ DİKKATLİ OLUNMASI GEREKEN
DURUMLAR
Grip • Aşılama sonrası 6 hafta içinde
gelişen Guillain Barre Sendromu
• Aşılama zamanında orta şiddette ya
da şiddetli ateşli veya ateşsiz
hastalık
![Page 17: Pamukkale ÜniversitesiPamukkale Üniversitesi 3 milyon ölüm, 750 bin engellilik önleniyor Aşılama Endikasyonları Aşılama Kontrendikasyonları Aşılama kontrendikasyonları](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022043007/5f92522b97af433268530caa/html5/thumbnails/17.jpg)
AŞI UYGULAMA SIRASINDA ÖZEL ÖNLEM ALINMASI/
DİKKATLİ OLUNMASI GEREKEN DURUMLAR
Hepatit B 2000 gram altındaki erken doğan bebekler•Hepatit B taşıyıcısı olan ya da taşıyıcılık durumu bilinmeyen anneler ✓toplam 4 doz olacak şekilde doğumdan itibaren •Hepatit B taşıyıcısı olmayan anne
bebeğin 2000 gr üstüne veya 30 gün üstüne çıkması beklenmeli
• Aşılama zamanında orta şiddette ya da
şiddetli ateşli veya ateşsiz hastalık
![Page 18: Pamukkale ÜniversitesiPamukkale Üniversitesi 3 milyon ölüm, 750 bin engellilik önleniyor Aşılama Endikasyonları Aşılama Kontrendikasyonları Aşılama kontrendikasyonları](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022043007/5f92522b97af433268530caa/html5/thumbnails/18.jpg)
AŞI UYGULAMA SIRASINDA ÖZEL ÖNLEM
ALINMASI/ DİKKATLİ OLUNMASI GEREKEN
DURUMLAR
Hepatit A,
Hib, İnaktif
ve aktif
polio, KPA,
Polisakkarit
Pnömokok,
Meningokok
• Aşılama zamanında orta şiddette
ya da şiddetli ateşli veya ateşsiz
hastalık
![Page 19: Pamukkale ÜniversitesiPamukkale Üniversitesi 3 milyon ölüm, 750 bin engellilik önleniyor Aşılama Endikasyonları Aşılama Kontrendikasyonları Aşılama kontrendikasyonları](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022043007/5f92522b97af433268530caa/html5/thumbnails/19.jpg)
AŞI UYGULAMA SIRASINDA ÖZEL ÖNLEM
ALINMASI/ DİKKATLİ OLUNMASI GEREKEN
DURUMLAR
KKK • Kan/ kan ürünü transfüzyonu yapıldı ise aşıyı uygulamadan önce verilen kan ürününün türüne ve dozuna göre belli bir süre beklemek gerekir. • Su çiçeği aşısıyla ya aynı gün yapılmalı ya da aralarında en az 4 hafta süre olmalıdır
• Kızamık içeren aşılar tüberkülin deri testi (TDT) yanıtlarını azaltır✓ Aşı ve TDT aynı gün yapılabilir ya da TDT önce yapılıp sonucu değerlendirildikten sonra kızamık içeren aşı uygulanabilir✓ Aşı önce yapıldıysa TDT uygulamak için en az 4 hafta beklemek gerekir
![Page 20: Pamukkale ÜniversitesiPamukkale Üniversitesi 3 milyon ölüm, 750 bin engellilik önleniyor Aşılama Endikasyonları Aşılama Kontrendikasyonları Aşılama kontrendikasyonları](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022043007/5f92522b97af433268530caa/html5/thumbnails/20.jpg)
AŞI UYGULAMA SIRASINDA ÖZEL ÖNLEM
ALINMASI/ DİKKATLİ OLUNMASI GEREKEN
DURUMLAR
Su çiçeği • Kan/ kan ürünü transfüzyonu yapıldı ise aşıyı uygulamadan önce verilen kan ürününün türüne ve dozuna göre belli bir süre beklemek gerekir. • KKK aşısıyla ya aynı gün yapılmalı ya da aralarında en az 4 hafta süre olmalıdır
•Aşıdan sonra 6 hafta salisilat kullanımından kaçınılmalıdır• Aşılanan kişilerin %3-4’ünde döküntü gelişir. Böyle bireylerin bağışıklığı baskılı kişilerle temas etmemeleri gerekir
• Aşılama zamanında orta şiddette ya
da şiddetli ateşli veya ateşsiz hastalık
![Page 21: Pamukkale ÜniversitesiPamukkale Üniversitesi 3 milyon ölüm, 750 bin engellilik önleniyor Aşılama Endikasyonları Aşılama Kontrendikasyonları Aşılama kontrendikasyonları](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022043007/5f92522b97af433268530caa/html5/thumbnails/21.jpg)
➢Aşılamaya engel oluşturmayan durumlar (yanlış kontrendikasyonlar); sağlık çalışanının durumu yanlış yorumlaması ve aşının uygulanmaması
- kaçırılmış aşı fırsatı
![Page 22: Pamukkale ÜniversitesiPamukkale Üniversitesi 3 milyon ölüm, 750 bin engellilik önleniyor Aşılama Endikasyonları Aşılama Kontrendikasyonları Aşılama kontrendikasyonları](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022043007/5f92522b97af433268530caa/html5/thumbnails/22.jpg)
Aşılanma kararında sağlık çalışanları en güvenilir ve etkili
danışmanlardır.
![Page 23: Pamukkale ÜniversitesiPamukkale Üniversitesi 3 milyon ölüm, 750 bin engellilik önleniyor Aşılama Endikasyonları Aşılama Kontrendikasyonları Aşılama kontrendikasyonları](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022043007/5f92522b97af433268530caa/html5/thumbnails/23.jpg)
Aşı olmaya engel oluşturmayan durumlar• Prematürelik
• Antibiotik kullanımı ve hastalıkların iyileşme dönemleri
• Özgül olmayan allerji öyküsü
• İshal
• Nezle ve hafif ateş gibi durumlar
• Büyüme ve gelişme geriliği / Malnütrisyon
• Febril konvülsiyon geçirme öyküsü
• Lokal steroid tedavisi
• Kesin olmayan boğmaca, kızamık ve kızamıkçık öyküsü
• İlerleyici olmayan nörolojik hastalıklar
• Ev içinde gebe bulunması
![Page 24: Pamukkale ÜniversitesiPamukkale Üniversitesi 3 milyon ölüm, 750 bin engellilik önleniyor Aşılama Endikasyonları Aşılama Kontrendikasyonları Aşılama kontrendikasyonları](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022043007/5f92522b97af433268530caa/html5/thumbnails/24.jpg)
• Aşılama kontrendikasyonları nadirdir• Kontrendikasyonlar/önlem alınarak aşı uygulanması gereken durumlar çoğunlukla geçicidir•Aşılama başarısında SP doğru bilgi, olumlu tutum ve uygun becerileri çok önemlidir
Son söz
![Page 25: Pamukkale ÜniversitesiPamukkale Üniversitesi 3 milyon ölüm, 750 bin engellilik önleniyor Aşılama Endikasyonları Aşılama Kontrendikasyonları Aşılama kontrendikasyonları](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022043007/5f92522b97af433268530caa/html5/thumbnails/25.jpg)
Kaynaklar1. Güney S. Aşı kontrendikasyonları ve önlem alınarak aşı
uygulanması gereken durumlar. Gökçay G ve Beyazova U, Ed., İlk Beş Yaşta Çocuk Sağlığı İzlemi, Nobel Tıp Kitap Evi, İstanbul, 2017.
2. WHO. Immunization coverage. http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs378/en/ en son erişim 28.09.2017.
3. General Best Practice Guidelines for Immunization: Best PracticesGuidance of the Advisory Committee on Immunization Practices(ACIP), 2017 “https://www.cdc.gov/vaccines/hcp/acip-recs/general-recs/contraindications.html” en son erişim 28.09.2017.
4. T.C.Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Genişletilmiş Bağışıklama Programı Genelgesi. 2008, Ankara.
5. UpToDate, 2017. Allergic reactions to vaccines. “https://www.uptodate.com/contents/allergic-reactions-to-vaccines?source=related_link” en son erişim 28.09.2017.