panchagavya - wordpress.com · panchagavya ksheeram ghritham dadhi gomoothram gomayam. indications...

24
PANCHAGAVYA AN EXCEPTIONAL FORMULATION - ANALYTICAL APPROACH

Upload: others

Post on 18-Feb-2020

7 views

Category:

Documents


2 download

TRANSCRIPT

Page 1: PANCHAGAVYA - WordPress.com · Panchagavya Ksheeram Ghritham Dadhi Gomoothram Gomayam. Indications Apasmaram Unmadam Jvaram Pandu Kamala Type – Kaphaja(A:S) Preparation In Ayurveda-used

PANCHAGAVYAAN EXCEPTIONAL FORMULATION -

ANALYTICAL APPROACH

Page 2: PANCHAGAVYA - WordPress.com · Panchagavya Ksheeram Ghritham Dadhi Gomoothram Gomayam. Indications Apasmaram Unmadam Jvaram Pandu Kamala Type – Kaphaja(A:S) Preparation In Ayurveda-used

Panchagavya

� Mentioned in many ancient texts

� Important offering of yajna-sacred fire

� Its usage is believed to destroy sins

� It purifies body and mind

� Widely using in the field of agriculture

� ...& used as medicine for Psychic and

Somatic disorders.

Page 3: PANCHAGAVYA - WordPress.com · Panchagavya Ksheeram Ghritham Dadhi Gomoothram Gomayam. Indications Apasmaram Unmadam Jvaram Pandu Kamala Type – Kaphaja(A:S) Preparation In Ayurveda-used

Panchagavya

� Ksheeram

� Ghritham

� Dadhi

� Gomoothram

� Gomayam

Page 4: PANCHAGAVYA - WordPress.com · Panchagavya Ksheeram Ghritham Dadhi Gomoothram Gomayam. Indications Apasmaram Unmadam Jvaram Pandu Kamala Type – Kaphaja(A:S) Preparation In Ayurveda-used

Indications

� Apasmaram

� Unmadam

� Jvaram

� Pandu

� Kamala

� Type – Kaphaja (A:S)

Page 5: PANCHAGAVYA - WordPress.com · Panchagavya Ksheeram Ghritham Dadhi Gomoothram Gomayam. Indications Apasmaram Unmadam Jvaram Pandu Kamala Type – Kaphaja(A:S) Preparation In Ayurveda-used

Preparation

� In Ayurveda-used in the form of

ghrithakalpana.

� In tantrikakarmas it is used as such.

ksheeram ghritham dadhi mootram gomayam

Ayurvedic 1 1 1 1 1

Tantric 16 4 5 2 1

Page 6: PANCHAGAVYA - WordPress.com · Panchagavya Ksheeram Ghritham Dadhi Gomoothram Gomayam. Indications Apasmaram Unmadam Jvaram Pandu Kamala Type – Kaphaja(A:S) Preparation In Ayurveda-used

Standard preparation method

� Ksheeram : 3.072 litre

� Ghritham : 768 g

� Dadhi : 3.072 g

� Gomoothram : 3.072 litre

� Gomaya swarasa : 3.072 litre

� Dose: 12g

(Ayu: formulary of India-revised edition)

Page 7: PANCHAGAVYA - WordPress.com · Panchagavya Ksheeram Ghritham Dadhi Gomoothram Gomayam. Indications Apasmaram Unmadam Jvaram Pandu Kamala Type – Kaphaja(A:S) Preparation In Ayurveda-used

Analytical parameters

� Loss on dry : < 0.5 (110 degree Celsius )

� Refractive index : 1.45-1.46

� Iodine value : 29 – 33

� Saponification value : 207 – 212

� Acid value : < 4

(Ayu: formulary of India-revised edition)

Page 8: PANCHAGAVYA - WordPress.com · Panchagavya Ksheeram Ghritham Dadhi Gomoothram Gomayam. Indications Apasmaram Unmadam Jvaram Pandu Kamala Type – Kaphaja(A:S) Preparation In Ayurveda-used

Manovikaras-the psycho-somatic mechanism

� Manas - ubhayatmakam indriyam..

- atindriyam..

� Indriyas –Bhoutika in nature

……Manas is Bhoutika.

Page 9: PANCHAGAVYA - WordPress.com · Panchagavya Ksheeram Ghritham Dadhi Gomoothram Gomayam. Indications Apasmaram Unmadam Jvaram Pandu Kamala Type – Kaphaja(A:S) Preparation In Ayurveda-used

TAMAS RAJAS SATWAM

MANASTANMATRA

JNANENDRIYA

S

KARMENDRIYASSABDA

SPARSA,ROOPA

RASA ,GANDHA

VATHA

PITHA

KAPHABHOOTHA

visesha

vishaya

MANAS – ORIGIN & RELATION

WITH DOSHAS Ahankaras

Page 10: PANCHAGAVYA - WordPress.com · Panchagavya Ksheeram Ghritham Dadhi Gomoothram Gomayam. Indications Apasmaram Unmadam Jvaram Pandu Kamala Type – Kaphaja(A:S) Preparation In Ayurveda-used

…hence

Indriya vitiation

Chitta vitiation

Budhi vitiation

Dosha vitiation

Page 11: PANCHAGAVYA - WordPress.com · Panchagavya Ksheeram Ghritham Dadhi Gomoothram Gomayam. Indications Apasmaram Unmadam Jvaram Pandu Kamala Type – Kaphaja(A:S) Preparation In Ayurveda-used

Samprapti

chitta

Budhi

Vitiated rajas&tamas

Manovaha srotas

Vata Pitta Kapha

Page 12: PANCHAGAVYA - WordPress.com · Panchagavya Ksheeram Ghritham Dadhi Gomoothram Gomayam. Indications Apasmaram Unmadam Jvaram Pandu Kamala Type – Kaphaja(A:S) Preparation In Ayurveda-used

Ayurveda Pharmacology

Page 13: PANCHAGAVYA - WordPress.com · Panchagavya Ksheeram Ghritham Dadhi Gomoothram Gomayam. Indications Apasmaram Unmadam Jvaram Pandu Kamala Type – Kaphaja(A:S) Preparation In Ayurveda-used

RASA

� Ksheera : madhuram

� Ghritam : madhuram

� Dadhi : amlam

� Gomoothram : katu

� Gomayam : katu

� Madhuram : ojasyam , indriya hitha

� Amla : indriyabodhanam , hridya, vyavayi. anilanibarhanam ,anulomanam ,

� Katu : indriyasphutatha , srothovivaranam,sleshmakshapanam.

Page 14: PANCHAGAVYA - WordPress.com · Panchagavya Ksheeram Ghritham Dadhi Gomoothram Gomayam. Indications Apasmaram Unmadam Jvaram Pandu Kamala Type – Kaphaja(A:S) Preparation In Ayurveda-used

GUNA

� Ksheeram : ojogunasadrisam

� Ghritam : guru,snigdham

� Dadhi : guru ,snigdham

� Gomoothram : saram, laghu, teekshnam

� Gomayam : laghu teekshnam

Page 15: PANCHAGAVYA - WordPress.com · Panchagavya Ksheeram Ghritham Dadhi Gomoothram Gomayam. Indications Apasmaram Unmadam Jvaram Pandu Kamala Type – Kaphaja(A:S) Preparation In Ayurveda-used

VEERYA

Ksheeram : seetham

Ghritam : seetham

Dadhi : ushnam

Gomoothram : ushnam

Gomayam : ushnam

Seetham : hladanam,jeevanam,

rakthapithaprasadanam

Ushnam : doshavilayanam

vathakaphasamanam

Page 16: PANCHAGAVYA - WordPress.com · Panchagavya Ksheeram Ghritham Dadhi Gomoothram Gomayam. Indications Apasmaram Unmadam Jvaram Pandu Kamala Type – Kaphaja(A:S) Preparation In Ayurveda-used

VIPAKA

� Ksheeram : madhuram

� Ghritam : madhuram

� Dadhi : amlam

� Gomoothram : katu

� Gomayam : katu

Page 17: PANCHAGAVYA - WordPress.com · Panchagavya Ksheeram Ghritham Dadhi Gomoothram Gomayam. Indications Apasmaram Unmadam Jvaram Pandu Kamala Type – Kaphaja(A:S) Preparation In Ayurveda-used

PRABHAVA

� Ksheera – corrects the malfunctioning of

mind(manaskara),medhyam

� Ghee – Medhyam,alakshmihara,vishahara

samskaranuvarthanam

� Dadhi - Mangalyam

� Urine – Vishaghna ,medhya

� Cowdung – Vishaghna,alakshmiharam

Page 18: PANCHAGAVYA - WordPress.com · Panchagavya Ksheeram Ghritham Dadhi Gomoothram Gomayam. Indications Apasmaram Unmadam Jvaram Pandu Kamala Type – Kaphaja(A:S) Preparation In Ayurveda-used

Dosha karma

� Ksheera - vatapitta hara, kaphakrit

� Ghrita - vatapitta hara,kaphahara (k:ni)

� Dadhi - vatahara,pittakrit,kaphakrit

� Gomootram - Pittakrit,Pittam-adhakarshet,

kaphavatahara,vatanulomana,

� Gomayam - Tridoshahara

Page 19: PANCHAGAVYA - WordPress.com · Panchagavya Ksheeram Ghritham Dadhi Gomoothram Gomayam. Indications Apasmaram Unmadam Jvaram Pandu Kamala Type – Kaphaja(A:S) Preparation In Ayurveda-used

Visishta karma

� Ksheera –

ojasyam,ayushyam,jeevaneeyam,rasayanam,

balyam,vrushyam,stanyakrit,

� Ghruta-

ojasyam,vayasthapanam,ayushyam,balyam,

vrisyam,deepanam,chakshushyam,swaryam,

� Dadhi-

deepanam,balyam,vrushyam, ruchyam,grahi,

� Mutram-

deepanam,pachanam

Page 20: PANCHAGAVYA - WordPress.com · Panchagavya Ksheeram Ghritham Dadhi Gomoothram Gomayam. Indications Apasmaram Unmadam Jvaram Pandu Kamala Type – Kaphaja(A:S) Preparation In Ayurveda-used

MANASIKA KARMAS

� Ksheeram : medhyam , madahara ,

prasannam , manasaskaram

� Ghritam : dhee drithi smrithi,medhakaram

indriyaprasadanam, papahara

� Dadhi : hridya

� Gomoothram : medhyam

� Gomayam : alakshmiharam

Page 21: PANCHAGAVYA - WordPress.com · Panchagavya Ksheeram Ghritham Dadhi Gomoothram Gomayam. Indications Apasmaram Unmadam Jvaram Pandu Kamala Type – Kaphaja(A:S) Preparation In Ayurveda-used

Conclusion

� Analysing the properties …….

� Panchagavya has definite action on budhi

manas & indriyas

� It correct manovahasrothodushti

� It has both sodhana &samana action on

sareerika doshas

� It purifies rajas & thamas

� It satisfy all the properties of ideal drug

Page 22: PANCHAGAVYA - WordPress.com · Panchagavya Ksheeram Ghritham Dadhi Gomoothram Gomayam. Indications Apasmaram Unmadam Jvaram Pandu Kamala Type – Kaphaja(A:S) Preparation In Ayurveda-used

Panchagavya…

…. has unique properties in

correcting psychic and somatic

dysfunction

Page 23: PANCHAGAVYA - WordPress.com · Panchagavya Ksheeram Ghritham Dadhi Gomoothram Gomayam. Indications Apasmaram Unmadam Jvaram Pandu Kamala Type – Kaphaja(A:S) Preparation In Ayurveda-used
Page 24: PANCHAGAVYA - WordPress.com · Panchagavya Ksheeram Ghritham Dadhi Gomoothram Gomayam. Indications Apasmaram Unmadam Jvaram Pandu Kamala Type – Kaphaja(A:S) Preparation In Ayurveda-used

By- Dhanya