1. Write your roll number in the space provided on the top ofthis page.

2. This paper consists of seventy five multiple-choice type ofquestions.

3. At the commencement of examination, the question bookletwill be given to you. In the first 5 minutes, you are requestedto open the booklet and compulsorily examine it as below :(i) To have access to the Question Booklet, tear off

the paper seal / polythene bag on the booklet. Do notaccept a booklet without sticker-seal / withoutpolythene bag and do not accept an open booklet.

(ii) Tally the number of pages and number of questionsin the booklet with the information printed on thecover page. Faulty booklets due to pages/questionsmissing or duplicate or not in serial order or anyother discrepancy should be got replaced immediatelyby a correct booklet from the invigilator within theperiod of 5 minutes. Afterwards, neither theQuestion Booklet will be replaced nor any extratime will be given.

(iii) After this verification is over, the OMR Sheet Numbershould be entered on this Test Booklet.

4. Each item has four alternative responses marked (A), (B),(C) and (D). You have to darken the circle as indicated belowon the correct response against each item.Example :where (C) is the correct response.

5. Your responses to the items are to be indicated in the OMRSheet given inside the Booklet only. If you mark at anyplace other than in the circle in the OMR Sheet, it will not beevaluated.

6. Read instructions given inside carefully.7. Rough Work is to be done in the end of this booklet.8. If you write your Name, Roll Number, Phone Number or

put any mark on any part of the OMR Sheet, except for thespace allotted for the relevant entries, which may discloseyour identity, or use abusive language or employ any otherunfair means, you will render yourself liable todisqualification.

9. You have to return the original OMR Sheet to the invigilatorsat the end of the examination compulsorily and must notcarry it with you outside the Examination Hall. You arehowever, allowed to carry duplicate copy of OMR Sheet onconclusion of examination.

10. Use only Blue/Black Ball point pen.11. Use of any calculator or log table etc., is prohibited.12. There is no negative marks for incorrect answers.

Number of Pages in this Booklet : 32 Number of Questions in this Booklet : 75Instructions for the Candidates ¯Ö¸üßõÖÖÙ£ÖμÖÖë Ûêú ×»Ö‹ ×®Ö¤ìü¿Ö

1. ¯ÖÆü»Öê ¯Öéšü Ûêú ‰ú¯Ö¸ü ×®ÖμÖŸÖ Ã£ÖÖ®Ö ¯Ö¸ü †¯Ö®ÖÖ ¸üÖê»Ö ®Ö´²Ö¸ü ×»Ö×ÜÖ‹ …2. ‡ÃÖ ¯ÖÏ¿®Ö-¯Ö¡Ö ´Öë ¯Ö“ÖÆü¢Ö¸ü ²ÖÆãü×¾ÖÛú»¯ÖßμÖ ¯ÖÏ¿®Ö Æïü …3. ¯Ö¸üßõÖÖ ¯ÖÏÖ¸ü´³Ö ÆüÖê®Öê ¯Ö¸ü, ¯ÖÏ¿®Ö-¯Öã×ßÖÛúÖ †Ö¯ÖÛúÖê ¤êü ¤üß •ÖÖμÖêÝÖß … ¯ÖÆü»Öê

¯ÖÖÑ“Ö ×´Ö®Ö™ü †Ö¯ÖÛúÖê ¯ÖÏ¿®Ö-¯Öã×ßÖÛúÖ ÜÖÖê»Ö®Öê ŸÖ£ÖÖ ˆÃÖÛúß ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ•ÖÖÑ“Ö Ûêú ×»Ö‹ פüμÖê •ÖÖμÖëÝÖê, וÖÃÖÛúß •ÖÖÑ“Ö †Ö¯ÖÛúÖê †¾Ö¿μÖ Ûú¸ü®Öß Æîü :(i) ¯ÖÏ¿®Ö-¯Öã×ßÖÛúÖ ÜÖÖê»Ö®Öê Ûêú ×»Ö‹ ¯Öã×ßÖÛúÖ ¯Ö¸ü »ÖÝÖß ÛúÖÝÖ•Ö Ûúß ÃÖᯙ /

¯ÖÖê×»Ö£Öß®Ö ²ÖîÝÖ ÛúÖê ±úÖ›Ìü »Öë … ÜÖã»Öß Æãü‡Ô μÖÖ ×²Ö®ÖÖ Ã™üßÛú¸ü-ÃÖᯙ /ײ֮ÖÖ ¯ÖÖê×»Ö£Öß®Ö ²ÖîÝÖ Ûúß ¯Öã×ßÖÛúÖ Ã¾ÖßÛúÖ¸ü ®Ö Ûú¸ëü …

(ii) Ûú¾Ö¸ü ¯Öéšü ¯Ö¸ü ”û¯Öê ×®Ö¤ìü¿ÖÖ®ÖãÃÖÖ¸ü ¯ÖÏ¿®Ö-¯Öã×ßÖÛúÖ Ûêú ¯Öéšü ŸÖ£ÖÖ¯ÖÏ¿®ÖÖë Ûúß ÃÖÓÜμÖÖ ÛúÖê †“”ûß ŸÖ¸üÆü “ÖîÛú Ûú¸ü »Öë ×Ûú μÖê ¯Öæ¸êüÆïü … ¤üÖêÂÖ¯ÖæÞÖÔ ¯Öã×ßÖÛúÖ ×•Ö®Ö´Öë ¯Öéšü/¯ÖÏ¿®Ö Ûú´Ö ÆüÖë μÖÖ ¤ãü²ÖÖ ü̧Ö †ÖÝÖμÖê ÆüÖë μÖÖ ÃÖß׸üμÖ»Ö ´Öë ®Ö ÆüÖë †£ÖÖÔŸÖË ×ÛúÃÖß ³Öß ¯ÖÏÛúÖ¸ü Ûúß¡Öã×™ü¯ÖæÞÖÔ ¯Öã×ßÖÛúÖ Ã¾ÖßÛúÖ¸ü ®Ö Ûú¸ëü ŸÖ£ÖÖ ˆÃÖß ÃÖ´ÖμÖ ˆÃÖê»ÖÖî™üÖÛú¸ü ˆÃÖÛêú ãÖÖ®Ö ¯Ö¸ü ¤æüÃÖ¸üß ÃÖÆüß ¯ÖÏ¿®Ö-¯Öã×ßÖÛúÖ »Öê »Öë …‡ÃÖÛêú ×»Ö‹ †Ö¯ÖÛúÖê ¯ÖÖÑ“Ö ×´Ö®Ö™ü פüμÖê •ÖÖμÖëÝÖê … ˆÃÖÛêú ²ÖÖ¤ü ®ÖŸÖÖê †Ö¯ÖÛúß ¯ÖÏ¿®Ö-¯Öã×ßÖÛúÖ ¾ÖÖ¯ÖÃÖ »Öß •ÖÖμÖêÝÖß †Öî̧ ü ®Ö Æüß †Ö¯ÖÛúÖê†×ŸÖ׸üŒŸÖ ÃÖ´ÖμÖ ×¤üμÖÖ •ÖÖμÖêÝÖÖ …

(iii) ‡ÃÖ •ÖÖÑ“Ö Ûêú ²ÖÖ¤ü OMR ¯Ö¡ÖÛú Ûúß ÛÎú´Ö ÃÖÓÜμÖÖ ‡ÃÖ ¯ÖÏ¿®Ö-¯Öã×ßÖÛúÖ¯Ö¸ü †Ó×ÛúŸÖ Ûú¸ü ¤ëü …

4. ¯ÖÏŸμÖêÛú ¯ÖÏ¿®Ö Ûêú ×»Ö‹ “ÖÖ¸ü ˆ¢Ö¸ü ×¾ÖÛú»¯Ö (A), (B), (C) ŸÖ£ÖÖ (D) פüμÖêÝÖμÖê Æïü … †Ö¯ÖÛúÖê ÃÖÆüß ˆ¢Ö¸ü Ûêú ¾Öé¢Ö ÛúÖê ¯Öê®Ö ÃÖê ³Ö¸üÛú¸ü ÛúÖ»ÖÖ Ûú¸ü®ÖÖ Æîü•ÖîÃÖÖ ×Ûú ®Öß“Öê פüÜÖÖμÖÖ ÝÖμÖÖ Æîü …ˆ¤üÖÆü¸üÞÖ : •Ö²Ö×Ûú (C) ÃÖÆüß ˆ¢Ö¸ü Æîü …

5. ¯ÖÏ¿®ÖÖë Ûêú ̂ ¢Ö¸ü Ûêú¾Ö»Ö ̄ ÖÏ¿®Ö ̄ Öã×ßÖÛúÖ Ûêú †®¤ü¸ü פüμÖê ÝÖμÖê OMR ̄ Ö¡ÖÛú ̄ Ö¸üÆüß †Ó×ÛúŸÖ Ûú¸ü®Öê Æïü … μÖפü †Ö¯Ö OMR ¯Ö¡ÖÛú ¯Ö¸ü פüμÖê ÝÖμÖê ¾Öé¢Ö Ûêú †»ÖÖ¾ÖÖ×ÛúÃÖß †®μÖ Ã£ÖÖ®Ö ¯Ö¸ü ˆ¢Ö¸ü דÖÅ®ÖÖÓ×ÛúŸÖ Ûú¸üŸÖê Æïü, ŸÖÖê ˆÃÖÛúÖ ´Öæ»μÖÖÓÛú®Ö®ÖÆüà ÆüÖêÝÖÖ …

6. †®¤ü¸ü פüμÖê ÝÖμÖê ×®Ö¤ìü¿ÖÖë ÛúÖê ¬μÖÖ®Ö¯Öæ¾ÖÔÛú ¯ÖœÌëü …7. Ûú““ÖÖ ÛúÖ´Ö (Rough Work) ‡ÃÖ ¯Öã×ßÖÛúÖ Ûêú †×®ŸÖ´Ö ¯Öéšü ¯Ö¸ü Ûú¸ëü …8. μÖפü †Ö¯Ö OMR ¯Ö¡ÖÛú ¯Ö¸ü ×®ÖμÖŸÖ Ã£ÖÖ®Ö Ûêú †»ÖÖ¾ÖÖ †¯Ö®ÖÖ ®ÖÖ´Ö, ¸üÖê»Ö

®Ö´²Ö¸ü, ±úÖê®Ö ®Ö´²Ö¸ü μÖÖ ÛúÖê‡Ô ³Öß ‹êÃÖÖ ×“ÖÅ®Ö ×•ÖÃÖÃÖê †Ö¯ÖÛúß ¯ÖÆü“ÖÖ®Ö ÆüÖêÃÖÛêú, †Ó×ÛúŸÖ Ûú¸üŸÖê Æïü †£Ö¾ÖÖ †³Ö¦ü ³ÖÖÂÖÖ ÛúÖ ¯ÖÏμÖÖêÝÖ Ûú¸üŸÖê Æïü, μÖÖ ÛúÖê‡Ô†®μÖ †®Öã×“ÖŸÖ ÃÖÖ¬Ö®Ö ÛúÖ ¯ÖÏμÖÖêÝÖ Ûú¸üŸÖê Æïü, ŸÖÖê ¯Ö¸üßõÖÖ Ûêú ×»ÖμÖê †μÖÖêÝμÖ‘ÖÖê×ÂÖŸÖ ×ÛúμÖê •ÖÖ ÃÖÛúŸÖê Æïü …

9. †Ö¯ÖÛúÖê ¯Ö¸üßõÖÖ ÃÖ´ÖÖ¯ŸÖ ÆüÖê®Öê ¯Ö¸ü ´Öæ»Ö OMR ¯Ö¡ÖÛú ×®Ö¸üßõÖÛú ´ÖÆüÖê¤üμÖ ÛúÖê»ÖÖî™üÖ®ÖÖ †Ö¾Ö¿μÖÛú Æîü †Öî¸ü ¯Ö¸üßõÖÖ ÃÖ´ÖÖׯŸÖ Ûêú ²ÖÖ¤ü ˆÃÖê †¯Ö®Öê ÃÖÖ£Ö¯Ö¸üßõÖÖ ³Ö¾Ö®Ö ÃÖê ²ÖÖÆü¸ü ®Ö »ÖêÛú¸ü •ÖÖμÖë … ÆüÖ»ÖÖÓ×Ûú †Ö¯Ö ¯Ö¸üßõÖÖ ÃÖ´ÖÖׯŸÖ ¯Ö¸üOMR ¯Ö¡ÖÛú Ûúß ›ãü¯»ÖßÛêú™ü ¯ÖÏ×ŸÖ †¯Ö®Öê ÃÖÖ£Ö »Öê •ÖÖ ÃÖÛúŸÖê Æïü …

10. Ûêú¾Ö»Ö ®Öß»Öê/ÛúÖ»Öê ²ÖÖ»Ö ¯¾ÖÖ‡Õ™ü ¯Öê®Ö ÛúÖ Æüß ‡ÃŸÖế ÖÖ»Ö Ûú ȩ̈ü …11. ×ÛúÃÖß ³Öß ¯ÖÏÛúÖ¸ü ÛúÖ ÃÖÓÝÖÞÖÛú (Ûîú»ÖÛãú»Öê™ü¸ü) μÖÖ »ÖÖÝÖ ™êü²Ö»Ö †Öפü ÛúÖ

¯ÖÏμÖÖêÝÖ ¾ÖÙ•ÖŸÖ Æîü …12. ÝÖ»ÖŸÖ ˆ¢Ö¸üÖë Ûêú ×»Ö‹ ÛúÖê‡Ô †ÓÛú ÛúÖ™êü ®ÖÆüà •ÖÖ‹ÑÝÖê …

[Maximum Marks : 150Time : 2 1/2 hours]

PAPER-IIIMUSIC

(To be filled by the Candidate)

Signature and Name of InvigilatorOMR Sheet No. : ...............................................

Roll No.

(In words)

1. (Signature) __________________________(Name) ____________________________

2. (Signature) __________________________(Name) ____________________________

Roll No.________________________________(In figures as per admission card)

J-16-13 1 P.T.O.

1 6J 1 3

Paper-III 2 J-16-13

1. Ragas are divided into how many

sections as per the ‘Time-theory of Ragas’, in Hindustani Music, on the basis of ‘swaras’ ?

(A) 10

(B) 5

(C) 4

(D) 3

2. One ‘swara’ consists of how many maximum number of shruties as per Hindustani music ?

(A) 5

(B) 4

(C) 3

(D) 6

3. Alaripu is an opening part of which of the following dance ?

(A) Bharat Natyam

(B) Mohini Attam

(C) Kathakali

(D) Kuchipudi

4. Which of the following ‘Raga’ does not fall under ‘Todi Thata’ ?

(A) Todi (B) Gurjari Todi (C) Multani (D) Bahaduri Todi 5. Chord is the basis of (A) Staccato (B) Harmony (C) Rest (D) Metre 6. Grammy Award 2013 was conferred

on Pt. Ravi Shankar posthumously on his album

(A) Twilight (B) If tomorrow comes (C) The living room session part I (D) Shastriya Sangeet ki Vividha

Shailiyan 7. World Radio Day is observed on (A) 13 Feb (B) 15 Jan (C) 26 Sept (D) 19 April

MUSIC Paper – III

(Hindustani / Karnatak / Rabindra Sangeet / Percussion Instrument – Vocal/ Instrumental and Musicology)

Special Instructions : This paper has two parts. Part-I consists of 50 objective questions common to all,

which is compulsory and carries 2 marks each. Part – II has Four sections viz Part II, Part III, Part IV, Part V – Hindustani,

Karnatak, Rabindra Sangeet and Percussion Instruments with 25 questions each of 2 marks each. Candidates should select any one of the Part II / Part III / Part IV / Part V as per his / her discipline.

PART – I Hindustani / Karnatak / Rabindra Sangeet / Percussion Instruments – Common to all

J-16-13 3 Paper-III

1. ×Æü®¤ãüßÖÖ®Öß ÃÖÓÝÖßŸÖ Ûêú ‘¸üÖÝÖ ÃÖ´ÖµÖ ×ÃÖ¨üÖ®ŸÖ’ ´Öë,

þָüÖë Ûêú †Ö¬ÖÖ¸ü ¯Ö¸ü, ¸üÖÝÖÖë ÛúÖê ×ÛúŸÖ®Öê ¾ÖÝÖÖí ´Öë ×¾Ö³ÖÖ×•ÖŸÖ ×ÛúµÖÖ ÝÖµÖÖ Æîü ?

(A) 10 (B) 5

(C) 4 (D) 3

2. ×Æü®¤ãüßÖÖ®Öß ÃÖÓÝÖßŸÖ ´Öë ‹Ûú þָü Ûúß †×¬ÖÛúŸÖ´Ö ×ÛúŸÖ®Öß ÁÖãןֵÖÖÑ ´ÖÖ®Öß ÝÖ‡Ô Æïü ?

(A) 5

(B) 4

(C) 3

(D) 6

3. ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ´Öë ÃÖê ×ÛúÃÖ ®ÖéŸµÖ Ûêú ¯ÖÏÖ¸Óü׳ÖÛú ×ÆüÃÃÖê ÛúÖê †»ÖÖ׸ü¯Öã ÛúÆüŸÖê Æïü ?

(A) ³Ö¸üŸÖ ®ÖÖ™ËüµÖ´ÖË

(B) ´ÖÖê×Æü®Öß †¼ü´Ö

(C) Ûú£ÖÛú»Öß

(D) Ûãúד֯Öã›Ìüß

4. ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ´Öë ÃÖê ÛúÖî®Ö ÃÖÖ ¸üÖÝÖ ŸÖÖê›Ìüß £ÖÖ™ü Ûêú

†®ŸÖÝÖÔŸÖ ®ÖÆüà †ÖŸÖÖ ? (A) ŸÖÖê›Ìüß (B) ÝÖã•ÖÔ¸üß ŸÖÖê›Ìüß (C) ´Ö㻟ÖÖ®Öß (D) ²ÖÆüÖ¤ãü¸üß ŸÖÖê›Ìüß 5. ×ÛúÃÖ ¸ü“Ö®ÖÖ ÛúÖ †Ö¬ÖÖ¸ü ÛúÖò›Ôü Æîü ? (A) ÙîüÛîú™üÖê (B) ÆüÖ¸ü´Ö®Öß (C) ×™üÛúÖ¾Ö (D) ´Öß™ü¸ü 6. ¯ÖÓ. ¸ü×¾Ö¿ÖÓÛú¸ü ÛúÖê ´Ö¸üÞÖÖê¯Ö¸üÖÓŸÖ, ˆ®ÖÛêú ×ÛúÃÖ

‹»Ö²Ö´Ö Ûêú ×»ÖµÖê ÝÖÏê´Öß †¾ÖÖ›Ôü, 2013 ÃÖê ÃÖ´´ÖÖ×®ÖŸÖ ×ÛúµÖÖ ÝÖµÖÖ ?

(A) ™Ëü¾Öß»ÖÖ‡™ü (B) ‡±ú ™ãü´ÖÖò¸üÖê Ûú´ÃÖ (C) פü ×»ÖؾÖÝÖ ºþ´Ö ÃÖê¿Ö®®Ö ¯ÖÖ™Ôü I (D) ¿ÖÖáÖßµÖ ÃÖÓÝÖßŸÖ Ûúß ×¾Ö×¾Ö¬Ö ¿Öî×»ÖµÖÖÑ 7. ×¾Ö¿¾Ö ¸êü×›üµÖÖê פü¾ÖÃÖ Ûú²Ö ´Ö®ÖÖµÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü ? (A) 13 ±ú¸ü¾Ö¸üß (B) 15 •Ö®Ö¾Ö¸üß (C) 26 ×ÃÖŸÖ´²Ö¸ü (D) 19 †¯ÖÏî»Ö

³ÖÖÝÖ – I ×Æü®¤ãßÖÖ®Öß / Ûú®ÖÖÔ™üÛú / ü̧¾Öß®¦ü ÃÖÓÝÖßŸÖ / †¾Ö®Ö«ü ¾ÖÖª – ÃÖ³Öß Ûêú ×»Ö‹ ÃÖÖ´ÖÖ®µÖ

ÃÖÓÝÖßŸÖ ¯ÖÏ¿®Ö¯Ö¡Ö – III

×¾ÖÂÖµÖ : ×Æü®¤ãßÖÖ®Öß / Ûú®ÖÖÔ™üÛú / ü̧¾Öß®¦ü ÃÖÓÝÖßŸÖ / †¾Ö®Ö«ü ¾ÖÖª (ÝÖÖµÖ®Ö / ¾ÖÖ¤ü®Ö ‹¾ÖÓ ÃÖÓÝÖߟֿÖÖáÖ) ×¾Ö¿ÖêÂÖ ×®Ö¤ìü¿Ö : ‡ÃÖ ¯ÖÏ¿®Ö¯Ö¡Ö Ûêú 2 ³ÖÖÝÖ Æïü … ³ÖÖÝÖ – I ´Öë 50 ²ÖÆãü×¾ÖÛú»¯ÖßµÖ ¯ÖÏ¿®Ö Æïü, •ÖÖê ÃÖ³Öß ¯Ö ü̧ßõÖÖÙ£ÖµÖÖë Ûêú ×»Ö‹ †×®Ö¾ÖÖµÖÔ Æïü ‹¾ÖÓ

2-2 †ÓÛúÖë Ûêú Æïü … ³ÖÖÝÖ – II ÛúÖê “ÖÖ¸ü ÜÖÓ›üÖë ³ÖÖÝÖ II / ³ÖÖÝÖ III / ³ÖÖÝÖ IV / ³ÖÖÝÖ V (×Æü®¤ãüßÖÖ®Öß / Ûú®ÖÖÔ™üÛú / ¸ü¾Öß®¦ü ÃÖÓÝÖßŸÖ /

†¾Ö®Ö«ü ¾ÖÖª) ´Öë ×¾Ö³ÖÖ×•ÖŸÖ ×ÛúµÖÖ ÝÖµÖÖ Æîü, ¯ÖÏŸµÖêÛú ³ÖÖÝÖ ´Öë 25-25 ¯ÖÏ¿®Ö 2-2 †ÓÛúÖë Ûêú Æïü … ¯Ö¸üßõÖÖ£Öá ³ÖÖÝÖ II / ³ÖÖÝÖ III / ³ÖÖÝÖ IV / ³ÖÖÝÖ V ´Öë ÃÖê †¯Ö®Öê ×¾ÖÂÖµÖ Ûêú †®ÖãÃÖÖ¸ü ‹Ûú ³ÖÖÝÖ ÛúÖ “ÖµÖ®Ö Ûú¸ëü †Öî¸ü ÃÖ³Öß 25 ²ÖÆãü×¾ÖÛú»¯ÖßµÖ ¯ÖÏ¿®ÖÖë Ûêú ˆ¢Ö¸ü ¤ëü …

Paper-III 4 J-16-13

8. Zia Fariduddin is an exponent of which musical form ?

(A) Tappa

(B) Thumri

(C) Khayal

(D) Dhrupad

9. The first singer to receive Phalke Award

(A) Lata Mangeshkar

(B) Bhupen Hazarika

(C) Asha Bhonsle

(D) Manna Dey

10. Indian Broadcasting Service was renamed in 1936 as

(A) Akashwani

(B) Nabhowani

(C) Doorwani

(D) All India Radio

11. The first singer to receive Bharat Ratna is

(A) M.S. Subbalakshmi

(B) Pt. Bhimsen Joshi

(C) Smt. Lata Mangeshkar

(D) Pt. Balmurali Krishna

12. What is the full form of ‘AM’

regarding Radio Broadcasting ?

(A) Amplitude movement

(B) Anywhere movement

(C) Amplitude matching

(D) Amplitude modulation

13. In Western notation system minim is equivalent to

(A) 2 matras

(B) 12 matra

(C) 14 matra

(D) 1 matra 14. How many Ragangas have been

described by Narayan Moreshwar Khare ?

(A) 16 (B) 30 (C) 26 (D) 10

15. Which musicologist did use Dwadash

Moorchanavad ? (A) Bharat (B) Matang (C) Nanyadev (D) Sharangdeo 16. Which is the most suitable swara-

combination to express Bhairav Anga ?

(A) Ma Ga Re Sa (B) Ga Ma Re Sa (C) Re Ga Re Sa (D) Ga Ma Dha Pa

17. Identify the Raga which does not

belong the Audav Audav Jati (A) Durga

(B) Vibhas (C) Shuddh Kalyana (D) Malkauns

J-16-13 5 Paper-III

8. וÖ̵ÖÖ ±ú¸üߤãü§üß®Ö ×ÛúÃÖ ÃÖÖÓÝÖßןÖÛú ¿Öî»Öß Ûêú Ûú»ÖÖÛúÖ¸ü Æïü ?

(A) ™ü¯¯ÖÖ

(B) šãü´Ö¸üß

(C) ÜÖ̵ÖÖ»Ö

(D) ¬ÖÐã¯Ö¤ü

9. ±úÖ»ÖÛêú ¯Öã¸üÃÛúÖ¸ü ¯ÖÏÖ¯ŸÖ Ûú¸ü®Öê ¾ÖÖ»ÖÖ/¾ÖÖ»Öß ¯ÖÏ£Ö´Ö

ÝÖÖµÖÛú/ÝÖÖ×µÖÛúÖ,

(A) »ÖŸÖÖ ´ÖÓÝÖê¿ÖÛú¸ü

(B) ³Öæ¯Öê®Ö Æü•ÖÖ׸üÛúÖ

(C) †Ö¿ÖÖ ³ÖÖëÃÖ»Öê

(D) ´Ö®®ÖÖ ›êü

10. ÃÖ®ÖË 1936 ´Öë ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ ¯ÖÏÃÖÖ¸üÞÖ ÃÖê¾ÖÖ ÛúÖ

¯Öã®Ö®ÖÖÔ´ÖÛú¸üÞÖ ŒµÖÖ ×ÛúµÖÖ ÝÖµÖÖ ?

(A) †ÖÛúÖ¿Ö¾ÖÖÞÖß

(B) ®Ö³ÖÖê¾ÖÖÞÖß

(C) ¤æü¸ü¾ÖÖÞÖß

(D) †Öò»Ö ‡Ó×›üµÖÖ ¸êü×›üµÖÖê

11. ³ÖÖ¸üŸÖ-¸üŸ®Ö ¯ÖÏÖ¯ŸÖ Ûú¸ü®Öê ¾ÖÖ»Öê ¯ÖÆü»Öê

ÝÖÖµÖÛú/ÝÖÖ×µÖÛúÖ Æïü

(A) ‹´Ö.‹ÃÖ. ÃÖã²²Ö»Öõ´Öß

(B) ¯ÖÓ. ³Öß´ÖÃÖê®Ö •ÖÖê¿Öß

(C) »ÖŸÖÖ ´ÖÓÝÖê¿ÖÛú¸ü

(D) ¯ÖÓ. ²ÖÖ»Ö´Öã¸ü»Öß ÛéúÂÞÖ

12. ¸êü×›üµÖÖê ¯ÖÏÃÖÖ¸üÞÖ Ûêú ÃÖÓ¤ü³ÖÔ ´Öë ‘‹ ‹´Ö’ ÛúÖ ¯ÖæÞÖÔ ºþ¯Ö

ŒµÖÖ Æîü ?

(A) ‹ê×´¯»Ö™ËüµÖæ›ü ´Öæ¾Ö´Öë™ü

(B) ‹®Öß¾Æêü†¸ü ´Öæ¾Ö´Öë™ü

(C) ‹ê×´¯»Ö™ËüµÖæ›ü ´ÖòØ“ÖÝÖ

(D) ‹ê×´¯»Ö™ËüµÖæ›ü ´ÖÖò›ËüµÖæ»Öê¿Ö®Ö

13. ¯ÖÖÀ“ÖÖŸµÖ þָü»ÖêÜÖ®Ö ¯Ö¨ü×ŸÖ ´Öë ‘×´Ö×®Ö´Ö’ ×ÛúÃÖÛêú ²Ö¸üÖ²Ö¸ü ÆüÖêŸÖÖ Æîü ?

(A) 2 ´ÖÖ¡ÖÖ

(B) 12 ´ÖÖ¡ÖÖ

(C) 14 ´ÖÖ¡ÖÖ

(D) 1 ´ÖÖ¡ÖÖ 14. ®ÖÖ¸üÖµÖÞÖ ´ÖÖê¸êü¿¾Ö¸ü ÜÖ¸êü ®Öê Ûãú»Ö ×ÛúŸÖ®Öê ¸üÖÝÖÖÓÝÖÖë ÛúÖ

¾ÖÞÖÔ®Ö ×ÛúµÖÖ Æîü ? (A) 16 (B) 30 (C) 26 (D) 10 15. «üÖ¤ü¿Ö þָü ´Öæ“”Ôû®ÖÖ ¾ÖÖ¤ü ÛúÖ ¯ÖϵÖÖêÝÖ ×ÛúÃÖ ÝÖÏÓ£ÖÛúÖ¸ü

®Öê ×ÛúµÖÖ ? (A) ³Ö¸üŸÖ (B) ´ÖŸÖÓÝÖ (C) ®ÖÖ®µÖ¤êü¾Ö (D) ¿ÖÖ’ËûÝÖÔ¤êü¾Ö 16. ³Öî¸ü¾Ö †ÓÝÖ ÛúÖê ¾µÖŒŸÖ Ûú¸ü®Öê ¾ÖÖ»ÖÖ ÃÖ²ÖÃÖê ˆ¯ÖµÖ㌟Ö

ÛúÖî®Ö ÃÖÖ Ã¾Ö¸ü ÃÖ´ÖæÆü Æîü ? (A) ´Ö ÝÖ ¸êü ÃÖ (B) ÝÖ ´Ö ¸êü ÃÖ (C) ȩ̂ü ÝÖ ¸êü ÃÖ (D) ÝÖ ´Ö ¬Ö ¯Ö 17. ‡®Ö´Öë •ÖÖê †Öî›Ìü¾Ö-†Öî›Ìü¾Ö •ÖÖ×ŸÖ ÛúÖ ¸üÖÝÖ ®ÖÆüà Æîü

ˆÃÖê דÖ×Å®ÖŸÖ Ûúßו֋ … (A) ¤ãüÝÖÖÔ (B) ×¾Ö³ÖÖÃÖ (C) ¿Öã¨ü Ûú»µÖÖÞÖ (D) ´ÖÖ»ÖÛúÖïÃÖ

Paper-III 6 J-16-13

18. According to ancient authors which swara is capable of producing vibhats and Bhayanak Rasa ?

(A) Ga (B) Ni (C) Dha (D) Pa 19. At what time the Ragas with Komal

Ga Ni are sung or played ? (A) Morning 7-10 A.M. (B) Morning 10 A.M. – Evening 4

P.M. (C) Early Morning 4 A.M. –

Morning 7 A.M. (D) Night 12 P.M. – Morning 4

A.M. 20. Which intervals are in between Vadi-

Samvadi Swaras ? (A) 3 : 4 (B) 3 : 5 (C) 3 : 8 (D) 8 : 9 21. Which interval exists in between the

Unison intervals ? (A) 1 : 2 (B) 1 : 1 (C) 2 : 3 (D) 3 : 4 22. Commentator of Nardiya Shiksha is (A) Maharana Kumbha (B) Abhinav Gupta (C) Bhatt Shubhankar (D) Dattil 23. Which view was adopted by Bhatta

Nayak in the context of Rasa ? (A) Uttpattivad (B) Anukrativad (C) Muktibad (D) Abhivyaktivad

24. The author of Bharat Bhashyam Grantha ?

(A) Vidyaranya Swami (B) Maharaja Pratap Singh (C) Vimal Kant Chaudhary (D) Nanya Bhoopal 25. Which of the musicians received

Padamshree Award in 2012 ? (A) Pt. Jasraj (B) Pt. Rajansajan Mishra (C) Abdul Rashid Khan (D) Savita Devi 26. Match the following :

List – I List – II a. Rudra

Veena 1. Bhajan Sopori

b. Santoor 2. Raghunath Seth c. Flute 3. Asad Ali Khan d. Nakkara 4. Dilawar Khan

Codes : a b c d (A) 4 1 2 3 (B) 3 1 2 4 (C) 1 3 2 4 (D) 2 1 4 3 27. Who is not a Pakhawaj player from

the following : (A) Pagal Das (B) Bhagwan Das (C) Purshottam Das (D) Purno Das 28. Which one is a expandable

composition from the following : (A) Tukda (B) Laggi (C) Chakradar (D) Rela

J-16-13 7 Paper-III

18. ¯ÖÏÖ“Öß®Ö ¿ÖÖáÖÛúÖ¸üÖë Ûêú †®ÖãÃÖÖ¸ü ÛúÖî®Ö ÃÖÖ Ã¾Ö¸ü ×¾Ö³ÖŸÃÖ ŸÖ£ÖÖ ³ÖµÖÖ®ÖÛú ¸üÃÖ Ûêú ×»ÖµÖê ˆ¯ÖµÖÖêÝÖß ´ÖÖ®ÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü ?

(A) ÝÖ (B) ×®Ö (C) ¬Ö (D) ¯Ö 19. ÛúÖê´Ö»Ö ÝÖ - ×®Ö ¾ÖÖ»Öê ¸üÖÝÖÖë ÛúÖê ×ÛúÃÖ ÃÖ´ÖµÖ ÝÖÖµÖÖ-

²Ö•ÖÖµÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü ? (A) ¯ÖÏÖŸÖ: ÃÖÖŸÖ ÃÖê ¤üÃÖ ²Ö•Öê ŸÖÛú (B) ¯ÖÏÖŸÖ: ¤üÃÖ ²Ö•Öê ÃÖê ÃÖÖµÖÓ: “ÖÖ¸ü ²Ö•Öê ŸÖÛú (C) ÃÖã²ÖÆü “ÖÖ¸ü ²Ö•Öê ÃÖê ¯ÖÏÖŸÖ: ÃÖÖŸÖ ²Ö•Öê ŸÖÛú (D) ¸üÖ×¡Ö 12 ²Ö•Öê ÃÖê ¯ÖÏÖŸÖ: “ÖÖ¸ü ²Ö•Öê ŸÖÛú 20. ¾ÖÖ¤üß ŸÖ£ÖÖ ÃÖÓ¾ÖÖ¤üß Ã¾Ö¸üÖë Ûêú ²Öß“Ö ÛúÖî®Ö ÃÖÖ

þָüÖÓŸÖ¸ü Æïü ? (A) 3 : 4 (B) 3 : 5 (C) 3 : 8 (D) 8 : 9 21. µÖæ®ÖßÃÖ®Ö ‡Ó™ü¸ü¾Öê»Ö Ûêú ²Öß“Ö ÛúÖî®Ö ÃÖÖ Ã¾Ö¸üÖÓŸÖ¸ü Æîü ? (A) 1 : 2 (B) 1 : 1 (C) 2 : 3 (D) 3 : 4 22. ®ÖÖ¸ü¤üßµÖ ×¿ÖõÖÖ Ûêú ™üßÛúÖÛúÖ¸ü (A) ´ÖÆüÖ¸üÖÞÖÖ ÛãÓú³ÖÖ Æîü … (B) †×³Ö®Ö¾Ö ÝÖã¯ŸÖ Æîü … (C) ³Ö¼ü ¿Öã³ÖÖÓÛú¸ü Æîü … (D) ¤ü×¢Ö»Ö Æîü … 23. ³Ö¼ü ®ÖÖµÖÛú ®Öê ü̧ÃÖ Ûêú ÃÖ´²Ö®¬Ö ´Öë ÛúÖî®Ö ÃÖÖ ´ÖŸÖ

¯ÖÏן֯ÖÖפüŸÖ ×ÛúµÖÖ ? (A) ˆŸ¯Ö×¢Ö¾ÖÖ¤ü (B) †®ÖãÛéúן־ÖÖ¤ü (C) ´Öã׌ŸÖ¾ÖÖ¤ü (D) †×³Ö¾µÖ׌ŸÖ¾ÖÖ¤ü

24. ³Ö¸üŸÖ ³ÖÖÂµÖ´Ö ÝÖÏÓ£Ö Ûêú ¸ü“Ö×µÖŸÖÖ (A) ×¾ÖªÖ¸üÞµÖ Ã¾ÖÖ´Öß Æîü … (B) ´ÖÆüÖ¸üÖ•ÖÖ ¯ÖÏŸÖÖ¯ÖØÃÖÆü Æîü … (C) ×¾Ö´Ö»ÖÛúÖÓŸÖ “ÖÖî¬Ö¸üß Æîü … (D) ®ÖÖ®µÖ ³Öæ¯ÖÖ»Ö Æîü … 25. 2012 ´Öë ¯Ö¤Ëü´ÖÁÖß ¯Öã¸üÃÛúÖ¸ü ×ÛúÃÖ ÃÖÓÝÖßŸÖ–Ö ÛúÖê

×´Ö»ÖÖ Æîü ? (A) ¯ÖÓ. •ÖÃÖ¸üÖ•Ö (B) ¯ÖÓ. ¸üÖ•Ö®Ö-ÃÖÖ•Ö®Ö ×´ÖÁÖ (C) †²¤ãü»Ö ¸ü¿Öߤü ÜÖÖÑ (D) ÃÖ×¾ÖŸÖÖ ¤êü¾Öß 26. ÃÖã´Öê×»ÖŸÖ ÛúßוֵÖê :

ÃÖæ“Öß – I ÃÖæ“Öß – II a. ºþ¦ü¾ÖßÞÖÖ 1. ³Ö•Ö®Ö ÃÖÖê¯ÖÖê¸üß b. ÃÖÓŸÖæ¸ü 2. ¸ü‘Öã®ÖÖ£Ö ÃÖêšü c. ²ÖÖÑÃÖã¸üß 3. †ÃÖ¤ü †»Öß ÜÖÖÑ d. ®ÖŒÛúÖ¸üÖ 4. פü»ÖÖ¾Ö¸ü ÜÖÖÑ

Ûæú™ü : a b c d (A) 4 1 2 3 (B) 3 1 2 4 (C) 1 3 2 4 (D) 2 1 4 3 27. ×®Ö´®Ö ´Öë ÃÖê ÛúÖî®Ö ¯ÖÜÖÖ¾Ö•Ö ¾ÖÖ¤üÛú ®ÖÆüà Æîü ? (A) ¯ÖÖÝÖ»Ö ¤üÖÃÖ (B) ³ÖÝÖ¾ÖÖ®Ö ¤üÖÃÖ (C) ¯Öã¸üÂÖÖê¢Ö´Ö ¤üÖÃÖ (D) ¯ÖæÞÖÖì ¤üÖÃÖ 28. ×®Ö´®Ö ´Öë ÃÖê ÛúÖî®Ö ÃÖß ²ÖÓפü¿Ö ×¾ÖßÖÖ¸ü¿Öᯙ ²ÖÓפü¿Ö

Æîü ? (A) ™ãüÛú›ÌüÖ (B) »ÖÝÝÖß (C) “ÖÛÎú¤üÖ¸ü (D) ȩ̂ü»ÖÖ

Paper-III 8 J-16-13

29. ‘Pudi’ of Mridangam is made of (A) Skin of ox (B) Skin of goat (C) Skin of buffalo (D) Skin of horse 30. Instrument, which was used for

showing Taal (A) Kansya Taal (B) Jal Tarang (C) Tanpura (D) Veena 31. Pakhawaj is derived from (A) Damaroo (B) Ankik (C) Alingyak (D) Hudukka 32. Founder of Lucknow Gharana of

Tabla : (A) U. Kallu

Khan – Meeru Khan

(B) U. Bakhshu Khan

– Modu Khan

(C) U. Sitab Khan – Ghaseet Khan

(D) U. Fakir Baksha

– Quadir Baksh

33. The total number of Taals based on

the Jati-Gati Bhed in Karnatak Taal system

(A) 35 (B) 105 (C) 108 (D) 175 34. Silapadikaram is a treatise in (A) Tamil (B) Sanskrit (C) Telugu (D) Malayalam

35. One of the Dandis in Chaturdandi Prakasika

(A) Taal (B) Svara (C) Thaya (D) Varna 36. Pancha Vadyam is the ensemble of (A) Tamil Nadu (B) Kerala (C) Andhra Pradesh (D) Mysore 37. Tavil is an instrument (A) Melodic (B) Percussion (C) Wind (D) None of the above 38. Sollukettu are (A) Jatis (B) Swars (C) Garland of Ragas (D) None of the above 39. Raga Suddha Saveri corresponds to (A) Vibhas (B) Durga (C) Bhupali (D) Khamaj 40. ‘Gram Chara Oi Ranga Matir....’

song is based on which ‘Taal’ ? (A) Dadra (B) Kaharwa (C) Rupakda (D) Jhampak

J-16-13 9 Paper-III

29. ´Öé¤ÓüÝÖ´Ö Ûúß ¯Öã›Ìüß ²Ö®ÖŸÖß Æîü (A) ²Öî»Ö Ûúß ÜÖÖ»Ö ÃÖê (B) ²ÖÛú¸üß Ûúß ÜÖÖ»Ö ÃÖê (C) ³ÖïÃÖ Ûúß ÜÖÖ»Ö ÃÖê (D) ‘ÖÖê›Ìêü Ûúß ÜÖÖ»Ö ÃÖê 30. ¾ÖÖª, וÖÃÖÛêú «üÖ¸üÖ ŸÖÖ»Ö ¯ÖϤüÙ¿ÖŸÖ ×ÛúµÖÖ •ÖÖŸÖÖ £ÖÖ (A) ÛúÖÓõ֟ÖÖ»Ö (B) •Ö»ÖŸÖ Ó̧üÝÖ (C) ŸÖÖ®Ö¯Öã̧ üÖ (D) ¾ÖßÞÖÖ 31. ¯ÖÜÖÖ¾Ö•Ö ×®Ö:ÃÖéŸÖ Æãü†Ö Æîü (A) ›ü´Öºþ ÃÖê (B) †Ö×’ËûÛúÛú ÃÖê (C) †ÖØ»ÖݵÖÛú ÃÖê (D) Æãü›ãüŒÛúÖ ÃÖê 32. ŸÖ²Ö»ÖÖ Ûêú »ÖÜÖ®Ö‰ú ‘Ö¸üÖ®Öê Ûêú ÃÖÓãÖÖ¯ÖÛú (A) ˆ. Ûú»»Öæ ÜÖÖÑ – ´Öß¹ý ÜÖÖÑ (B) ˆ. ²ÖÜ¿Öæ ÜÖÖÑ – ´ÖÖê¤æü ÜÖÖÑ (C) ˆ. ×ÃÖŸÖÖ²Ö ÜÖÖÑ – ‘ÖÃÖß™üü ÜÖÖÑ (D) ˆ. ±ÌúÛú߸ü ²ÖÜ¿Ö – ÛÌúÖפü¸ü ²ÖÜ¿Ö 33. Ûú®ÖÖÔ™üÛú ŸÖÖ»Ö ¯Ö¨ü×ŸÖ Ûêú ŸÖÖ»ÖÖë Ûêú •ÖŸÖß-ÝÖ×ŸÖ ³Öê¤ü

ÃÖê ²Ö®Ö®Öê ¾ÖÖ»Öê Ûãú»Ö ŸÖÖ»ÖÖë Ûúß ÃÖÓܵÖÖ (A) 35 (B) 105 (C) 108 (D) 175 34. ×ÃÖ»Ö¯ÖפüŒÛúÖ¸ü´Ö ×ÛúÃÖ ³ÖÖÂÖÖ ´Öë ×»Ö×ÜÖŸÖ ÝÖÏÓ£Ö Æîü ? (A) ŸÖ×´Ö»Ö (B) ÃÖÓÃÛéúŸÖ (C) ŸÖê»ÖãÝÖã (D) ´Ö»ÖµÖÖ»Ö´Ö

35. “ÖŸÖã¤ÔüÞ›üß ¯ÖÏÛúÖ׿ÖÛúÖ ´Öë ‹Ûú ¤üÞ›üß ÛúÖî®Ö ÃÖÖ Æîü ? (A) ŸÖÖ»Ö (B) þָü (C) šüÖµÖÖ (D) ¾ÖÞÖÔ 36. ¯ÖÓ“Ö ¾ÖÖ¤ËüµÖ´Ö ×ÛúÃÖ ¯ÖϤêü¿Ö Ûêú ¾ÖÖ¤ËüµÖ µÖÓ¡ÖÖë ÛúÖ

ÃÖ´ÖÝÖÏ-®ÖÖ´Ö Æîü ? (A) ŸÖ×´Ö»Ö®ÖÖ›ãü (B) Ûêú¸ü»Ö (C) †ÖÓ¬ÖÐ ¯ÖϤêü¿Ö (D) ´ÖîÃÖæ¸ü 37. ŸÖ×¾Ö»Ö ×ÛúÃÖ ¯ÖÏÛúÖ¸ü ÛúÖ ¾ÖÖ¤ËüµÖ µÖÓ¡Ö Æîü ? (A) ŸÖÓ¡Ö¾ÖÖª (B) †Ö‘ÖÖŸÖ¾ÖÖ¤ËüµÖ (C) ¾ÖÖµÖã-¾ÖÖ¤ËüµÖ (D) ˆ¯ÖµÖãÔŒŸÖ ´Öë ÃÖê ÛúÖê‡Ô ®ÖÆüà 38. ÃÖÖê»»ÖãÛêú¼åü Æïü (A) •ÖŸÖß (B) þָü (C) ¸üÖÝÖ ´ÖÖ×»ÖÛúÖ (D) ˆ¯ÖµÖãÔŒŸÖ ´Öë ÃÖê ÛúÖê‡Ô ®ÖÆüà 39. ¸üÖÝÖ ¿Öã¨ü ÃÖ¾Öê¸üß ×ÛúÃÖÛêú ÃÖ´Ö®Öãºþ¯Ö Æîü ? (A) ×¾Ö³ÖÖÃÖ (B) ¤ãüÝÖÖÔ (C) ³Öæ¯ÖÖ»Öß (D) ÜÖÍ´ÖÖ•Ö 40. ‘ÝÖÏÖ´Ö ”ûÖ¸üÖ †Öê‡Ô ¸üÖÓÝÖÖ ´ÖÖ™ü߸ü’ ÝÖßŸÖ ×ÛúÃÖ ŸÖÖ»Ö

¯Ö¸ü †Ö¬ÖÖ׸üŸÖ Æîü ? (A) ¤üÖ¤ü¸üÖ (B) ÛúÆü¸ü¾ÖÖ (C) ºþ¯ÖÛú›ÌüÖ (D) —Ö´¯ÖÛú

Paper-III 10 J-16-13

41. ‘Daruna Agni Bane Re...’ song depicts which season ?

(A) Varsha (B) Sarat (C) Basant (D) Grishma 42. ‘Jhara Shefalir Path Bohiya...’ song

refers to which season ? (A) Grishma (B) Varsha (C) Sarat (D) Basant 43. ‘Neel Digante Oi Phuler Agun,

Laglo....’ song refers to which season ? (A) Varsha (B) Hemant (C) Basant (D) Sarat 44. Match the following :

List – I List – II a. Bhurji Khan 1. D.V.

Paluskar b. Balkrishnabuva

Ichalkaranjikar 2. Jannathbuva

Purohit c. Vinayakbuva

Patwardhan 3. Mallikarjun

Mansoor d. Vilayat Hussain

Khan 4. V.D.

Paluskar Codes : a b c d (A) 4 1 2 3 (B) 2 1 3 4 (C) 3 4 1 2 (D) 4 3 2 1 45. Name the Paramelpraveshak raga

from the following : (A) Bhimpalasi (B) Multani (C) Gavati (D) Shree

46. The music university of Madhya Pradesh is

(A) Indira Kala Sangeet Vishwavidyalaya

(B) Nathibai Damodar Thakarsi Vishwavidyalaya

(C) Bhartiya Vidyapeeth (D) Raja Man Singh Tomar

Sangeet Avam Kala Vishwavidyalaya

47. Which National organisation

organizes National Youth Festival ? (A) Sangeet Natak Academy (B) Lalit Kala Academy (C) Department of Culture (D) Association of Indian

Universities 48. Haveli Sangeet is originated by (A) Ramanujacharya (B) Mahaprabhu Vallabhacharya (C) Madhavacharya (D) Shakaracharya 49. Shatashruti ‘Dha’ or ‘Kaishik Ni’ of

Karnataka Music is equivalent to which swara of Hindustani Music ?

(A) Komal Dha (B) Shudha Ni (C) Komal Ni (D) Shudha Dha 50. Which form is not included in

Dashvidh-Raga-Vargikaran of Sangeet Ratnakar ?

(A) Bhasha (B) Vibhasha (C) Upbhasha (D) Antarbhasha

J-16-13 11 Paper-III

41. ‘¤üÖ¹ýÞÖ †×Ý®Ö ²ÖÖ®Öê ȩ̂ü’ ÝÖßŸÖ ×ÛúÃÖ ŠúŸÖã ÛúÖ ×“Ö¡ÖÞÖ Ûú¸üŸÖÖ Æîü ?

(A) ¾ÖÂÖÖÔ (B) ¿Ö¸üŸÖ (C) ²ÖÃÖÓŸÖ (D) ÝÖÏß嫅 42. ‘—Ö¸üÖ ¿Öê±úÖ»Ö߸ü ¯Ö£Ö ²ÖÖê×ÆüµÖÖ’ ÝÖÖ®Ö ×ÛúÃÖ ŠúŸÖã ÃÖê

ÃÖ´²Ö×®¬ÖŸÖ Æîü ? (A) ÝÖÏß嫅 (B) ¾ÖÂÖÖÔ (C) ¿Ö¸üŸÖ (D) ²ÖÃÖÓŸÖ 43. ‘®Öß»Ö ×¤üÝÖ®ŸÖê †Öê‡ ±æú»Öê¸ü †ÖÝÖã®Ö, »ÖÖÝÖ»ÖÖê.......’

ÝÖßŸÖ ×ÛúÃÖ ŠúŸÖã ÛúÖ ×“Ö¡ÖÞÖ Ûú¸üŸÖÖ Æîü ? (A) ¾ÖÂÖÖÔ (B) Æêü´Ö®ŸÖ (C) ²ÖÃÖÓŸÖ (D) ¿Ö¸üŸÖ 44. ÃÖã´Öê×»ÖŸÖ ÛúßוֵÖê :

ÃÖæ“Öß – I ÃÖæ“Öß – II a. ³Öæ•Öá ÜÖÖÑ 1. ›üß.¾Öß. ¯Ö»ÖãÃÛú ü̧ b. ²ÖÖ»ÖÛéúÂÞÖ²Öã¾ÖÖ

‡“Ö»ÖÛú Ó̧ü•ÖßÛú ü̧ 2. •ÖÝÖ®®ÖÖ£Ö²Öã¾ÖÖ

¯Öã̧ üÖê×ÆüŸÖ c. ×¾Ö®ÖÖµÖÛú²Öã¾ÖÖ ¯Ö™ü¾Ö¬ÖÔ®Ö 3. ´Ö×»»ÖÛúÖ•ÖãÔ®Ö ´Ö®ÃÖæ̧ ü d. ×¾Ö»ÖÖµÖŸÖ ÆãüÃÖê®Ö ÜÖÖÑ 4. ¾Öß.›üß. ¯Ö»ÖãÃÛú ü̧

Ûæú™ü : a b c d (A) 4 1 2 3 (B) 2 1 3 4 (C) 3 4 1 2 (D) 4 3 2 1 45. ‡®Ö´Öë ÃÖê ¯Ö¸ü´Öê»Ö ¯ÖϾÖê¿ÖÛú ¸üÖÝÖ ÛúÖî®Ö ÃÖÖ Æîü ? (A) ³Öß´Ö¯Ö»ÖÖÃÖß (B) ´Öã»ÖŸÖÖ®Öß (C) ÝÖÖ¾ÖŸÖß (D) ÁÖß

46. ´Ö¬µÖ ¯ÖϤêü¿Ö ÛúÖ ÃÖÓÝÖßŸÖ ×¾Ö¿¾Ö×¾ÖªÖ»ÖµÖ ÛúÖî®Ö ÃÖÖ Æîü ?

(A) ‡Óפü¸üÖ Ûú»ÖÖ ÃÖÓÝÖßŸÖ ×¾Ö¿¾Ö×¾ÖªÖ»ÖµÖ (B) ®ÖÖ£Öß²ÖÖ‡Ô ¤üÖ´ÖÖê¤ü¸ü šüÖÛú¸üÃÖß ×¾Ö¿¾Ö×¾ÖªÖ»ÖµÖ (C) ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ ×¾ÖªÖ¯Ößšü (D) ¸üÖ•ÖÖ ´ÖÖ®ÖØÃÖÆü ŸÖÖê´Ö¸ü ÃÖÓÝÖßŸÖ ‹¾ÖÓ Ûú»ÖÖ

×¾Ö¿¾Ö×¾ÖªÖ»ÖµÖ

47. ¸üÖ™ÒüßµÖ µÖã¾ÖÖ ´ÖÆüÖêŸÃÖ¾Ö ×ÛúÃÖ ¸üÖ™ÒüßµÖ ÃÖÓãÖÖ Ûêú

«üÖ¸üÖ †ÖµÖÖê×•ÖŸÖ ×ÛúµÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü ? (A) ÃÖÓÝÖßŸÖ ®ÖÖ™üÛú †ÛúÖ¤ü´Öß (B) »Ö×»ÖŸÖ Ûú»ÖÖ †ÛúÖ¤ü´Öß (C) ÃÖÓÃÛéú×ŸÖ ×¾Ö³ÖÖÝÖ (D) ‹êÃÖÖê׿ֵÖê¿Ö®Ö †Öò±ú ‡Ó×›üµÖ®Ö µÖæ®Öß¾ÖÙÃÖ™üß•Ö 48. Æü¾Öê»Öß ÃÖÓÝÖßŸÖ Ûêú ¯ÖϾ֟ÖÔÛú ÛúÖî®Ö £Öê ? (A) ¸üÖ´ÖÖ®Öã•ÖÖ“ÖÖµÖÔ (B) ´ÖÆüÖ¯ÖϳÖã¾Ö»»Ö³ÖÖ“ÖÖµÖÔ (C) ´ÖÖ¬Ö¾ÖÖ“ÖÖµÖÔ (D) ¿ÖÓÛú¸üÖ“ÖÖµÖÔ

49. ¤ü×õÖÞÖß ÃÖÓÝÖßŸÖ ¯Ö¨ü×ŸÖ ÛúÖ ÂÖ™üÁÖã×ŸÖ ‘¬Ö’ µÖÖ

Ûîú׿ÖÛú ‘®Öß’, ˆ¢Ö¸üß ÃÖÓÝÖßŸÖ ¯Ö¨ü×ŸÖ Ûêú ÛúÖî®Ö ÃÖê þָü Ûêú ÃÖ´ÖÖ®Ö Æîü ?

(A) ÛúÖê´Ö»Ö ¬Ö (B) ¿Öã¨ü ®Öß (C) ÛúÖê´Ö»Ö ®Öß (D) ¿Öã¨ü ¬Ö

50. ÃÖÓÝÖßŸÖ ¸üŸ®ÖÖÛú¸ü ´Öë ¾ÖÙÞÖŸÖ ‘¤ü¿Ö×¾Ö¬Ö ¸üÖÝÖ

¾ÖÝÖáÛú¸üÞÖ’ Ûêú †®ŸÖÝÖÔŸÖ, ÛúÖî®Ö ÃÖÖ ºþ¯Ö ÃÖ×´´Ö×»ÖŸÖ ®ÖÆüà Æîü ?

(A) ³ÖÖÂÖÖ (B) ×¾Ö³ÖÖÂÖÖ (C) ˆ¯Ö³ÖÖÂÖÖ (D) †®ŸÖ³ÖÖÔÂÖÖ

Paper-III 12 J-16-13

51. Which of the following scholar has written annotation on Natya Shastra ?

(A) Vishnu Gupta

(B) Dattilam

(C) Abhinav Gupta

(D) Beejgupt

52. ‘Shudha Dhaiwat’ is placed on which shruti according to the ancient musicologist ?

(A) 20th (B) 19th

(C) 17th (D) 16th

53. Which musician is known as a Vaggeykar, who possesses the following qualities ?

(A) Gamak and Tan

(B) Mandra and Tar

(C) Laya and Taal

(D) Dhatu and Matu

54. Which of the following instrument falls under the category of ‘Shushir Vadya’ ?

(A) Sitar

(B) Sarangi

(C) Tabla

(D) Harmonium

55. Which of the following Gharana is originated from Patiala Gharana ?

(A) Rampur

(B) Vishnupur

(C) Banaras

(D) Shyam Chaurasi

56. Ashraya Raga of Todi Thata is

(A) Gurjari Todi

(B) Miyan ki Todi

(C) Bilaskhani Todi

(D) Bhupal Todi

57. According to modern ‘Shudha’ scale, the frequency of ‘Pancham’ is

(A) 360

(B) 320

(C) 305

(D) 405

58. Which of the following ‘Thata-Raga’ pair is not correct ?

(A) Kafi Kanda – Kafi thata

(B) Abhogi Kanda – Kafi thata

(C) Nayki Kanda – Kafi thata

(D) Darbari Kanda – Kafi thata

PART – II Hindustani Music

J-16-13 13 Paper-III

51. ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ´Öë ÃÖê ×ÛúÃÖ ×¾Ö«üÖ®Ö ®Öê ®ÖÖ™ËüµÖ-¿ÖÖÃ¡Ö ¯Ö¸ü

™üßÛúÖ ×»ÖÜÖß Æîü ?

(A) ×¾ÖÂÞÖãÝÖ㯟Ö

(B) ¤ü×¢Ö»Ö´Ö

(C) †×³Ö®Ö¾Ö ÝÖ㯟Ö

(D) ²Öß•ÖÝÖ㯟Ö

52. ¯ÖÏÖ“Öß®Ö ÝÖÏÓ£ÖÛúÖ¸üÖë ®Öê ¿Öã̈ ü ¬Öî¾ÖŸÖ ÛúÖê ÛúÖî®Ö ÃÖß ÁÖãןÖ

¯Ö¸ü ×®Ö׿“ÖŸÖ ×ÛúµÖÖ Æîü ?

(A) ²ÖßÃÖ¾Öà

(B) ˆ®®ÖßÃÖ¾Öà

(C) ÃÖ¡ÖÆü¾Öà

(D) ÃÖÖê»ÖÆü¾Öà

53. ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ´Öë ÃÖê ×Ûú®Ö ×¾Ö¿ÖêÂÖŸÖÖ†Öë ÃÖê µÖ㌟Ö

ÃÖÓÝÖßŸÖ–Ö ÛúÖê ‘¾ÖÖÝÖêµÖÛúÖ¸ü’ ÛúÆüÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü ?

(A) ÝÖ´ÖÛú ‹¾ÖÓ ŸÖÖ®Ö

(B) ´Ö®¦ü ‹¾ÖÓ ŸÖÖ¸ü

(C) »ÖµÖ ‹¾ÖÓ ŸÖÖ»Ö

(D) ¬ÖÖŸÖã ‹¾ÖÓ ´ÖÖŸÖã

54. ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ´Öë ÃÖê ÛúÖî®Ö ÃÖÖ ¾ÖÖª, ÃÖã×ÂÖ¸ü ¾ÖÖª Ûúß

ÁÖêÞÖß Ûêú †®ŸÖÝÖÔŸÖ †ÖŸÖÖ Æîü ?

(A) ×ÃÖŸÖÖ¸ü

(B) ÃÖÖ¸ÓüÝÖß

(C) ŸÖ²Ö»ÖÖ

(D) ÆüÖ¸ü´ÖÖê×®ÖµÖ´Ö

55. ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ´Öë ÃÖê ×ÛúÃÖ ‘Ö¸üÖ®Öê ÛúÖ ˆ¤ËüÝÖ´Ö,

¯Ö×™üµÖÖ»ÖÖ ‘Ö¸üÖ®Öê ÃÖê Æîü ?

(A) ¸üÖ´Ö¯Öã¸ü

(B) ×¾ÖÂÞÖã¯Öã¸ü

(C) ²Ö®ÖÖ¸üÃÖ

(D) ¿µÖÖ´Ö “ÖÖî¸üÖÃÖß

56. ŸÖÖê›Ìüß £ÖÖ™ü ÛúÖ †ÖÁÖµÖ ¸üÖÝÖ Æîü

(A) ÝÖã•ÖÔ¸üß ŸÖÖê›Ìüß

(B) ×´ÖµÖÖÑ Ûúß ŸÖÖê›Ìüß

(C) ײֻÖÖÃÖÜÖÖ®Öß ŸÖÖê›Ìüß

(D) ³Öæ¯ÖÖ»Ö ŸÖÖê›Ìüß

57. †Ö¬Öã×®ÖÛú ¿Öã¨ü þָü ÃÖ¯ŸÖÛú Ûêú †®ÖãÃÖÖ¸ü, ¯ÖÓ“Ö´Ö Ûúß †ÖÓ¤üÖê»Ö®Ö ÃÖÓܵÖÖ ŒµÖÖ Æïü ?

(A) 360

(B) 320

(C) 305

(D) 405

58. ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ´Öë ÃÖê ÛúÖî®Ö ÃÖß £ÖÖ™ü-¸üÖÝÖ •ÖÖê›Ìüß ÃÖÆüß ®ÖÆüà Æîü ?

(A) ÛúÖ±úß ÛúÖ®Ö›ÌüÖ – ÛúÖ±úß £ÖÖ™ü

(B) †Ö³ÖÖêÝÖß ÛúÖ®Ö›ÌüÖ – ÛúÖ±úß £ÖÖ™ü

(C) ®ÖÖµÖÛúß ÛúÖ®Ö›ÌüÖ – ÛúÖ±úß £ÖÖ™ü

(D) ¤ü¸ü²ÖÖ¸üß ÛúÖ®Ö›ÌüÖ – ÛúÖ±úß £ÖÖ™ü

³ÖÖÝÖ – II ×Æü®¤ãüßÖÖ®Öß ÃÖÓÝÖߟÖ

³ÖÖÝÖ – II ×Æü®¤ãüßÖÖ®Öß ÃÖÓÝÖߟÖ

Paper-III 14 J-16-13

59. Swaras arranged in the order of – Tone, Semi-Tone, Tone, Tone, Semi-Tone, Tone, Tone depicts the structure of which Hindustani Thata ?

(A) Kafi

(B) Todi

(C) Bhairavi

(D) Asawari

60. ‘Man Kutuhal’ is an important ‘Grantha’, which elucidate on which of the following musical form ?

(A) Thumri

(B) Tappa

(C) Kajri

(D) Dhrupad

61. Rendering more than one melody at a time is known as

(A) Counter Point Harmony

(B) Syncopation

(C) Slur

(D) Staccato

62. Which Thata of Hindustani Music is equivalent to Kharharpriya of Karnatak Music

(A) Kafi

(B) Bhairav

(C) Todi

(D) Kalyan

63. Match the following : List – I List – II

a. Maharana Kumbha

1. Rasa Kaumudi

b. Nanyadev 2. Sangeet Raj c. Shri Kantha 3. Rag Tatva –

Vivodh d. Shri Nivas 4. Bharat

Bhashyam Codes : a b c d (A) 2 4 1 3 (B) 1 3 4 2 (C) 2 3 4 1 (D) 4 2 1 3 64. Who was the Guru of

Pt. Ravishankar ? (A) Ustad Inayat Khan (B) Ustad Allauddin Khan (C) Ustad Haffiz Ali Khan (D) Ustad Mushtaque Hussain

Khan 65. Assertion (A) : Expert musicians

create beauty in the mind of listeners by adding shadow of parallel ragas while elaborating the ragas.

Reason (R) : This act should be performed only when a musician has sound knowledge of the intricacies of Ragas.

Codes : (A) (A) is correct (R) is wrong. (B) (A) is wrong (R) is correct. (C) (A) and (R) both are wrong. (D) (A) and (R) both are correct.

J-16-13 15 Paper-III

59. ™üÖê®Ö, ÃÖê´Öß-™üÖê®Ö, ™üÖê®Ö, ™üÖê®Ö, ÃÖế Öß-™üÖê®Ö, ™üÖê®Ö, ™üÖê®Ö Ûêú ÛÎú´Ö ´Öë ×®Ö׿“ÖŸÖ ×Ûú‹ ÝÖ‹ þָü, ×ÛúÃÖ ØÆü¤ãüßÖÖ®Öß

£ÖÖ™ü ÛúÖê ¤ü¿ÖÖÔŸÖê Æïü ?

(A) ÛúÖ±úß

(B) ŸÖÖê›Ìüß

(C) ³Öî¸ü¾Öß

(D) †ÖÃÖÖ¾Ö¸üß

60. ‘´ÖÖ®Ö ÛãúŸÖæÆü»Ö’ ÝÖÏÓ£Ö ´Öë ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ´Öë ÃÖê ×ÛúÃÖ ÃÖÖÓÝÖßןÖÛú ¿Öî»Öß ¯Ö¸ü ¯ÖÏÛúÖ¿Ö ›üÖ»ÖÖ ÝÖµÖÖ Æîü ?

(A) šãü´Ö¸üß

(B) ™ü¯¯ÖÖ

(C) Ûú•Ö¸üß

(D) ¬ÖÐã¯Ö¤ü

61. ‹Ûú Æüß ÃÖ´ÖµÖ ´Öë •Ö²Ö ‹Ûú ÃÖê †×¬ÖÛú ´Öê»ÖÖê›üß ÛúÖê ×´Ö»ÖÖ ×¤üµÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü, ŸÖÖê ¾ÖÆü Æîü

(A) ÛúÖˆÓ™ü¸ü ¯ÖÖ‡Ó™ü ÆüÖ¸ü´Ö®Öß

(B) ØÃÖÛúÖê¯Öê¿Ö®Ö

(C) ûָü

(D) ÙîüÛîú™üÖê

62. ×Æü®¤ãüßÖÖ®Öß ÃÖÓÝÖßŸÖ ÛúÖ ÛúÖî®Ö ÃÖÖ £ÖÖ™ü, Ûú®ÖÖÔ™üÛú ÃÖÓÝÖßŸÖ Ûêú ÜÖ¸üÆü¸üׯÖ쵅 Ûêú ÃÖ´ÖÖ®Ö Æîü ?

(A) ÛúÖ±úß

(B) ³Öî¸ü¾Ö

(C) ŸÖÖê›Ìüß

(D) Ûú»µÖÖÞÖ

63. ÃÖã´Öê×»ÖŸÖ ÛúßוֵÖê :

ÃÖæ“Öß – I ÃÖæ“Öß – II

a. ´ÖÆüÖ¸üÖÞÖÖ ÛãÓú³ÖÖ 1. ¸üÃÖ ÛúÖî´Öã¤üß

b. ®ÖÖ®µÖ¤êü¾Ö 2. ÃÖÓÝÖßŸÖ ¸üÖ•Ö

c. ÁÖß ÛÓúšü 3. ¸üÖÝÖ ŸÖ¢¾Ö ×¾Ö¾ÖÖê¬Öü

d. ÁÖß×®Ö¾ÖÖÃÖ 4. ³Ö¸üŸÖ ³ÖÖµִÖË

Ûæú™ü :

a b c d

(A) 2 4 1 3

(B) 1 3 4 2

(C) 2 3 4 1

(D) 4 2 1 3

64. ¯ÖÓ. ¸ü×¾Ö¿ÖÓÛú¸ü Ûêú ÝÖã¹ý ÛúÖî®Ö £Öê ?

(A) ˆÃŸÖÖ¤ü ‡®ÖÖµÖŸÖ ÜÖÖÑ

(B) ˆÃŸÖÖ¤üü †»»ÖÖˆ§üß®Ö ÜÖÖÑ

(C) ˆÃŸÖÖ¤üü ÆüÖ×±ú•Ö †»Öß ÜÖÖÑ

(D) ˆÃŸÖÖ¤üü ´Öã¿ŸÖÖÛú ÆãüÃÖî®Ö ÜÖÖÑ

65. †×³ÖÛú£Ö®Ö (A) : ¸üÖÝÖ ÛúÖ ×¾ÖßÖÖ¸ü Ûú¸üŸÖê ÃÖ´ÖµÖ Ûãú¿Ö»Ö ÝÖÖµÖÛú Ûú³Öß-Ûú³Öß ÃÖ´Ö¯ÖÏÛéúŸÖ ¸üÖÝÖÖë Ûúß ”ûÖµÖÖ ×¤üÜÖÖÛú¸ü ÁÖÖêŸÖÖ†Öë Ûêú ´Ö®Ö ´Öë •ÖÖ¤ãü‡Ô ÃÖÖüµÖÔ ¯Öî¤üÖ Ûú¸ü ¤êüŸÖê Æïü …

ŸÖÛÔú (R) : ¸üÖÝÖÖë Ûêú ÃÖæõ´Ö ³Öê¤ü ÛúÖ †¬µÖµÖ®Ö ÆüÖê®Öê ÃÖê Æüß µÖÆü ÛéúŸµÖ ¯ÖϤüÙ¿ÖŸÖ Ûú¸ü®ÖÖ “ÖÖ×ÆüµÖê …

(A) (A) ÃÖÆüß Æîü †Öî¸ü (R) ÝÖ»ÖŸÖ Æîü …

(B) (A) ÝÖ»ÖŸÖ Æîü †Öî¸ü (R) ÃÖÆüß Æîü …

(C) (A) ŸÖ£ÖÖ (R) ¤üÖê®ÖÖë ÝÖ»ÖŸÖ Æïü …

(D) (A) ŸÖ£ÖÖ (R) ¤üÖê®ÖÖë ÃÖÆüß Æïü …

Paper-III 16 J-16-13

66. In which Raga Pancham is omitted in Aroh by most of the musicians ?

(A) Lalit (B) Malkauns (C) Todi (D) Bilaskhani Todi 67. Which symbol is used in staff

notation to write one semitone higher ? (A) Flat (B) Sharp (C) Natural (D) Double sharp 68. Which sign of the staff notation is

equal to one matra of Indian music ? (A) Breve (B) Minim (C) Crotchet (D) Quaver

69. ‘Jafar Khani Baj’ is related to

(A) Tabla

(B) Pakhawaj

(C) Mridang

(D) Sitar

70. Accoridng to ancient scholars seven string and nine string veenas were known as

(A) Chitra and Vipanchi

(B) Margi and Saraswati

(C) Matt Kokila and Chitra

(D) Margi and Vipanchi

71. Who has named Madhyam as Avilopee Swara ?

(A) Matang (B) Bharat (C) Sharangdev (D) Ahobal 72. Echo is based on (A) Reflection of sound (B) Refraction of sound (C) Diffraction of sound (D) Interference of sound 73. ‘Jodi wire’ of sitar is tuned in which

note ? (A) Sa

(B) ⋅Sa

(C) ⋅Sa

(D) ⋅⋅Sa 74. What is the distance of Gandhar from

Ghurach on the 36" long wire of Veena ?

(A) 30" (B) 24" (C) 6" (D) 27"

75. Following notes blong to which Raga

“ ⋅Ni Re Ga, M' a Dha Ni ⋅Sa”

(A) Poorvi (B) Puriya (C) Basant (D) Puriya Dhanashree

J-16-13 17 Paper-III

66. ×ÛúÃÖ ¸üÖÝÖ ´Öë †×¬ÖÛúŸÖ¸ü ÝÖÖµÖÛú ¾ÖÖ¤üÛú †Ö¸üÖêÆü ´Öë ¯ÖÓ“Ö´Ö ÛúÖ ¯ÖϵÖÖêÝÖ ®ÖÆüà Ûú¸üŸÖê Æïü …

(A) »Ö×»ÖŸÖ

(B) ´ÖÖ»ÖÛúÖïÃÖ

(C) ŸÖÖê›Ìüß

(D) ײֻÖÖÃÖÜÖÖ®Öß ŸÖÖê›Ìüß

67. ÙüÖ±ú ®ÖÖê™êü¿Ö®Ö ´Öë ‹Ûú ÃÖê´Öß™üÖê®Ö ‰Ñú“ÖÖ ×»ÖÜÖ®Öê Ûêú

×»ÖµÖê ×ÛúÃÖ ×“ÖÅ®Ö ÛúÖ ¯ÖϵÖÖêÝÖ ×ÛúµÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü ?

(A) °»Öê™ü

(B) ¿ÖÖ¯ÖÔ

(C) ®Öê“Öã¸ü»Ö

(D) ›ü²Ö»Ö ¿ÖÖ¯ÖÔ

68. ÙüÖ±ú ®ÖÖê™êü¿Ö®Ö ÛúÖ ÛúÖî®Ö ÃÖÖ ×“ÖÅ®Ö ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ ÃÖÓÝÖߟÖ

´Öë ‹Ûú ´ÖÖ¡ÖÖ Ûêú ÃÖ´ÖÖ®Ö Æîü ?

(A) ²ÖÎß¾Ö

(B) ×´Ö×®Ö´Ö

(C) ÛÎúÖê“Öê™ü

(D) Œ¾ÖêµÖ¸ü

69. ‘•ÖÖ±ú¸üÜÖÖ®Öß ²ÖÖ•Ö’ ×ÛúÃÖÃÖê ÃÖÓ²ÖÓ×¬ÖŸÖ Æîü ?

(A) ŸÖ²Ö»ÖÖ

(B) ¯ÖÜÖÖ¾Ö•Ö

(C) ´Öé¤ÓüÝÖ

(D) ×ÃÖŸÖÖ¸ü

70. ¯ÖÏÖ“Öß®Ö ÝÖÏÓ£ÖÛúÖ¸üÖë Ûêú †®ÖãÃÖÖ¸ü ÃÖ¯ŸÖŸÖÓ¡Öß ¾Ö ®Ö¾ÖŸÖÓ¡Öß

¾ÖßÞÖÖ†Öë ÛúÖê ×ÛúÃÖ ®ÖÖ´Ö ÃÖê •ÖÖ®ÖÖ •ÖÖŸÖÖ £ÖÖ ?

(A) ד֡ÖÖ ¾Ö ×¾Ö¯ÖÓ“Öß

(B) ´ÖÖÝÖá ¾Ö ÃÖ¸üþ֟Öß

(C) ´Ö¢ÖÛúÖê×Ûú»ÖÖ ¾Ö ד֡ÖÖ

(D) ´ÖÖÝÖá ¾Ö ×¾Ö¯ÖÓ“Öß

71. ´Ö¬µÖ´Ö ÛúÖê ‘†×¾Ö»ÖÖê̄ Öß’ þָü ×ÛúÃÖ®Öê ÛúÆüÖ Æîü ?

(A) ´ÖŸÖÓÝÖ

(B) ³Ö¸üŸÖ

(C) ¿ÖÖ¸ÓüÝÖ¤êü¾Ö

(D) †ÆüÖê²Ö»Ö

72. ¯ÖÏן֬¾Ö×®Ö ×ÛúÃÖ ¯Ö¸ü †Ö¬ÖÖ׸üŸÖ Æîü ?

(A) ¬¾Ö×®Ö ÛúÖ ¯Ö¸üÖ¾ÖŸÖÔ®Ö

(B) ¬¾Ö×®Ö ÛúÖ †¯Ö¾ÖŸÖÔ®Ö

(C) ¬¾Ö×®Ö ÛúÖ ×¾Ö¾ÖŸÖÔ®Ö

(D) ¬¾Ö×®Ö ÛúÖ ¾µÖןÖÛú¸üÞÖ

73. ×ÃÖŸÖÖ¸ü ´Öë •ÖÖê›Ìüß ÛúÖ ŸÖÖ¸ü ×ÛúÃÖ Ã¾Ö¸ü ´Öë ×´Ö»ÖÖµÖÖ

•ÖÖŸÖÖ Æîü ?

(A) ÃÖ

(B) ÃÖÓ

(C) ÃÖ .

(D) ÃÖ ..

74. ¾ÖßÞÖÖ Ûêú 36" »Ö´²Öê ŸÖÖ¸ü ¯Ö¸ü ÝÖÖÓ¬ÖÖ¸ü Ûúß ‘Öã›Ìü“Ö ÃÖê

¤æü¸üß ŒµÖÖ Æîü ?

(A) 30"

(B) 24"

(C) 6"

(D) 27"

75. ×®Ö´®Ö þָü ×ÛúÃÖ ¸üÖÝÖ ÃÖê ÃÖ´²Ö×®¬ÖŸÖ Æîü ?

“ ×®Ö . ȩ̂ü _ ÝÖ , ´Ö ' ¬Ö ®Öß ÃÖÖÓ”

(A) ¯Öæ¾Öá

(B) ¯Öæ׸üµÖÖ

(C) ²ÖÃÖ®ŸÖ

(D) ¯Öæ׸üµÖÖ ¬Ö®ÖÖÁÖß

Paper-III 18 J-16-13

51. Composer of Navaratna Malika (A) Svati Thirunal (B) Dikshitar (C) Syama Shastri (D) Tyagaraja 52. Geya Nataka (A) Kuravanji (B) Prahalada Bhakti Vijayam (C) Utsava Prabandham (D) Krishna Leela Tarangini 53. Aligite in Husseni Raga is a (A) Pada (B) Kriti (C) Jawali (D) Devarnama 54. Write the correct sequence (A) Svaravali, Prabandha, Pada,

Kriti (B) Pada, Svaravali, Prabandha,

Kriti (C) Prabandha, Svaravali, Pada,

Kriti (D) Svaravali, Prabandha, Kriti,

Pada 55. Padagarbham is also known as (A) Ardha Virama (B) Arudi (C) Eduppu (D) Atita Graha 56. Match the following :

a. Andal 1. Nayanar b. Birana

Varalichi 2. Tevaram

c. Divya Prabandham

3. Thiruppavai

d. Oduvar 4. Himadri Sute Codes : a b c d (A) 3 4 1 2 (B) 2 1 4 3 (C) 1 4 2 3 (D) 3 2 1 4

57. Gitam in Malahari Raga is a (A) Lakshana Gita (B) Dvidhatu Prabandha (C) Churnika (D) Dandakam 58. Kalahastisa Pancharatnam composer (A) Maha Vaidyanathayyar (B) Tyagaraja (C) Vina Kuppayyar (D) Patnam Subramanya Iyer 59. Assertion (A) : Concept of Raga

paved way for development of kriti.

Reason (R) : Padam give scope for Manodharma.

Codes : (A) (A) is true, (R) is false. (B) (R) is true, (A) is false. (C) Both (A) and (R) are true. (D) Both (A) and (R) are false. 60. Vivadi melas include (A) Shatsruti rishabha (B) Sudha gandhara (C) Shatsruti dhaivata (D) All the above 61. Mani Mantapas are (A) Music hall (B) Hall of gems (C) Musical stone pillars (D) Dance hall 62. Audava shadava raga (A) Saraswati Manohari (B) Ranjani (C) Curuti (D) Saveri

PART – III Karnatak Music

J-16-13 19 Paper-III

51. ®Ö¾Ö¸üŸ®Ö ´Ö×»ÖÛúÖ ÛúÖ ¸ü“Ö®ÖÖÛúÖ¸ü (A) þÖÖ×ŸÖ ×ŸÖ¹ý®ÖÖ»Ö (B) ¤üß×õÖŸÖÖ¸ü (C) ¿µÖÖ´ÖÖ ¿ÖÖáÖß (D) ŸµÖÖÝÖ¸üÖ•ÖÖ 52. ÝÖêµÖ ®ÖÖ™üÛú (A) Ûãú¸ü¾ÖÓ•Öß (B) ¯ÖÏÅ»ÖÖ¤ü ³Ö׌ŸÖ ×¾Ö•ÖµÖ´ÖË (C) ˆŸÃÖ¾Ö ¯Öϲ֮¬Ö´Ö (D) ÛéúÂÞÖ»Öß»ÖÖ ŸÖ¸Óü×ÝÖÞÖß 53. ÆãüÃÖî®Öß ¸üÖÝÖ ´Öë †×»Ö×ÝÖŸÖê ŒµÖÖ Æîü ? (A) ¯Ö¤ü (B) Ûéú×ŸÖ (C) •ÖÖ¾Ö»Öß (D) ¤êü¾Ö¸ü®ÖÖ´ÖÖ 54. ÛÎú´Ö ×®Ö¬ÖÖÔ¸üÞÖ ÃÖÆüß ÛÎú´Ö ²ÖŸÖÖ‡µÖê : (A) þָüÖ¾Ö×»Ö, ¯Öϲ֮¬Ö, ¯Ö¤ü, Ûéú×ŸÖ (B) ¯Ö¤ü, þָüÖ¾Ö×»Ö, ¯Öϲ֮¬Ö, Ûéú×ŸÖ (C) ¯Öϲ֮¬Ö, þָüÖ¾Ö×»Ö, ¯Ö¤ü, Ûéú×ŸÖ (D) þָüÖ¾Ö×»Ö, ¯Öϲ֮¬Ö, ÛéúןÖ, ¯Ö¤ü 55. ¯Ö¤üÝÖ³ÖÔ´Ö ‡ÃÖ ¯ÖÏÛúÖ¸ü ³Öß •ÖÖ®ÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü (A) †¨Ôü ×¾Ö¸üÖ´Ö (B) †¹ý¤üß (C) ‹›ü¯¯Öã (D) †ŸÖߟÖÝÖÏÆü 56. ÃÖã´Öê×»ÖŸÖ ÛúßוֵÖê :

ÃÖæ“Öß – I ÃÖæ“Öß – II a. †Ö®›üÖ»Ö 1. ®ÖÖµÖ®ÖÖ¸ü b. ײָüÖ®ÖÖ ¾Ö¸üÖ»Öß“Öß 2. ŸÖê¾ÖÖ¸ü´Ö c. פü¾µÖ ¯Öϲ֮¬Ö´Ö 3. ןֹý¯ÖÖ¾Ö‡Ô d. †Öê¤ü¾ÖÖ¸ü 4. ×Æü´ÖÖ¦üß ÃÖãŸÖê

Ûæú™ü : a b c d (A) 3 4 1 2 (B) 2 1 4 3 (C) 1 4 2 3 (D) 3 2 1 4

57. ÝÖߟִÖË ´Ö»ÖÆü¸üß ¸üÖÝÖ ´Öë Æîü ‹Ûú (A) »ÖõÖÞÖÝÖßŸÖ (B) ׫ü¬ÖÖŸÖã ¯Öϲ֮¬Ö (C) “Öã¸ü×®ÖÛúÖ (D) ¤ü®›üÛú´ÖË 58. ÛúÖ»ÖÆüßÖß¿ÖÖ ¯ÖÓ“Ö¸üŸ®Ö´ÖË Ûêú ¸ü“Ö×µÖŸÖÖ (A) ´ÖÆüÖ¾ÖÖÖ£Ö †µµÖ¸ü (B) ŸµÖÖÝÖ¸üÖ•ÖÖ (C) ¾ÖßÞÖÖ Ûãú¯¯ÖµµÖ¸ü (D) ¯ÖŸ®Ö´ÖË ÃÖã²ÖÎÖ´Ö®µÖ †µµÖ¸ü 59. †×³ÖÛú£Ö®Ö (A) : ¸üÖÝÖ Ûúß ÃÖÓÛú»¯Ö®ÖÖ ®Öê Ûéú×ŸÖ Ûêú

×¾ÖÛúÖÃÖ ÛúÖ ´ÖÖÝÖÔ ¯ÖÏ¿ÖÃŸÖ ×ÛúµÖÖ … ŸÖÛÔú (R) : ¯Ö¤ü´ÖË ®Öê ´Ö®ÖÖê¬Ö´ÖÔ Ûêú ×»ÖµÖê õÖê¡Ö ¯ÖϤüÖ®Ö

×ÛúµÖÖ … Ûæú™ü : (A) (A) ÃÖÆüß Æîü †Öî¸ü (R) ÝÖ»ÖŸÖ Æîü … (B) (R) ÃÖÆüß Æîü †Öî¸ü (A) ÝÖ»ÖŸÖ Æîü … (C) (A) ŸÖ£ÖÖ (R) ¤üÖê®ÖÖë ÃÖÆüß Æïü … (D) (A) ŸÖ£ÖÖ (R) ¤üÖê®ÖÖë ÝÖ»ÖŸÖ Æïü … 60. ×¾Ö¾ÖÖ¤üß ´Öê»Ö ´Öë ÃÖ×´´Ö×»ÖŸÖ Æïü (A) ÂÖ™üÁÖã×ŸÖ ŠúÂÖ³Ö (B) ¿Öã¨ü ÝÖÖ®¬ÖÖ¸ü (C) ÂÖ™üÁÖã×ŸÖ ¬Öî¾ÖŸÖ (D) ˆ¯Ö¸üÖêŒŸÖ ÃÖ³Öß 61. ´ÖÞÖß ´Ö®™ü¯ÖÖ Æïü (A) ÃÖÓÝÖßŸÖ ÃÖ³ÖÖÝÖÖ¸ü (B) ¸üŸ®Ö•Ö×›ÌüŸÖ ÃÖ³ÖÖÝÖÖ¸ü (C) ÃÖÓÝÖߟÖÖŸ´ÖÛú ¯ÖÏßָü ßִ³Ö (D) ®ÖéŸµÖ ÃÖ³ÖÖÝÖÖ¸ü 62. †Öî›Ìü¾Ö-ÂÖÖ›ü¾Ö ¸üÖÝÖ (A) ÃÖ¸üþ֟Öß ´Ö®ÖÖêÆü¸üß (B) ¸ü®•Ö®Öß (C) “Öã¹ý™üß (D) ÃÖÖ¾Öê¸üß

³ÖÖÝÖ – III Ûú®ÖÖÔ™üÛú ÃÖÓÝÖߟÖ

Paper-III 20 J-16-13

63. Bhu ri gi mi dha ni raga is (A) Rishabhapriya (B) Hemavati (C) Natabhairavi (D) Shanmukhapriya

64. Taal with 18 aksharakala (A) Mathya Taal (B) Ata Taal (C) Jhampa Taal (D) Dhruva

65. Match the following : List – I List – II

a. Todi 1. Tyagaraja b. Sita Rama

Vijayam 2. Kalakshepam

c. Javali 3. Dharmapuri Subbarayar

d. Krishna Bhagavatar

4. Subhapantuvarali

Codes : a b c d (A) 4 1 3 2 (B) 3 2 1 4 (C) 2 1 3 4 (D) 4 2 3 1

66. Tarangam are found in (A) Dandakam (B) Geeta Govind (C) Krishna Leela Tarangini (D) None of the above

67. Lavani is a dance form (A) Uttar Pradesh (B) Maharashtra (C) Gujarat (D) Rajasthan

68. Svayambu swaras are (A) Harmonic notes (B) Foreign notes (C) Dissonate notes (D) None of the above

69. Make sequence correctly in ascending order :

(A) Dhanuka, Kanada, Vasanta, Sahana

(B) Kanada, Dhanuka, Vasanta Sahana

(C) Sahana, Dhanuka, Vasanta, Kanada

(D) Dhanuka, Vasanta, Kanada, Sahana

70. Samudaya Kritis are (A) Kritis composed in same raga (B) Kritis composed in same taal (C) Kritis composed on a particular

theme (D) All the above 71. Muktayi swars occur in (A) Kriti (B) Varna (C) Ragam Tanam Pallavi (D) Tillana 72. Assertion (A) : Navasandhi ragas

and Taals were used for temple processions.

Reason (R) : The meeting point of 10 directions were called Navasandhi.

Codes : (A) (A) is true, (R) is false. (B) Both (A) and (R) are true. (C) (R) is true, (A) is false. (D) Both (A) and (R) are false. 73. Natabhairavi corresponds to That (A) Asaveri (B) Bhairav (C) Todi (D) Marwa 74. Sankirna ragas (A) Curuti (B) Sahana (C) Dvijavanti (D) Brindavani Saranga 75. Tribhinna gamaka is one of the (A) Pancha Dasa Gamaka (B) Dasa Vidha Gamaka (C) Janta Swara Prayoga (D) None of the above

J-16-13 21 Paper-III

63. ³Öæ ¸üß ÝÖß ´Öß ¬ÖÖ ®Öß ¸üÖÝÖ Æîü (A) ŠúÂÖ³ÖׯÖϵÖÖ (B) Æêü´Ö¾ÖŸÖß (C) ®Ö™ü³Öî¸ü¾Öß (D) ¿Ö®Ö´ÖãÜÖׯÖϵÖÖ 64. 18 †õÖ¸üÛúÖ»Ö Ûêú ŸÖÖ»Ö (A) ´ÖªŸÖÖ»Ö (B) †™üŸÖÖ»Ö (C) —Ö´¯ÖêŸÖÖ»Ö (D) ¬ÖÐã¾Ö 65. ÃÖã´Öê×»ÖŸÖ ÛúßוֵÖê :

ÃÖæ“Öß – I ÃÖæ“Öß – II a. ŸÖÖê›Ìüß 1. ŸµÖÖÝÖ¸üÖ•ÖÖ b. ÃÖߟÖÖ¸üÖ´Ö ×¾Ö•ÖµÖ´Ö 2. Ûú»ÖÖõÖê¯Ö´Ö c. •ÖÖ¾Öê»Öß 3. ¬Ö¸ü´Ö¯Öã¸üß

ÃÖã²²ÖÖ¸îüµµÖ¸ü d. ÛéúÂÞÖÖ³ÖÖÝÖ¾ÖŸÖÖ¸üü 4. ¿Öã³Ö¯Ö®ŸÖã¾Ö¸üÖ»Öß

Ûæú™ü : a b c d (A) 4 1 3 2 (B) 3 2 1 4 (C) 2 1 3 4 (D) 4 2 3 1 66. ŸÖ¸ÓüÝÖ´Ö ×ÛúÃÖ´Öë ¯ÖÖµÖê •ÖÖŸÖê Æïü ? (A) ¤ü®›üÛú´ÖË (B) ÝÖßŸÖ ÝÖÖê×¾Ö®¤ü (C) ÛéúÂÞÖ»Öß»ÖÖ ŸÖ¸Óü×ÝÖÞÖß (D) ˆ¯Ö¸üÖêŒŸÖ ´Öë ÃÖê ÛúÖê‡Ô ®ÖÆüà 67. »ÖÖ¾ÖÞÖß ÛúÆüÖÑ ÛúÖ ®ÖéŸµÖ ¯ÖÏÛúÖ¸ü Æîü ? (A) ˆ¢Ö¸ ü¯ÖϤêü¿Ö (B) ´ÖÆüÖ¸üÖ™Òü (C) ÝÖã•Ö¸üÖŸÖ (D) ¸üÖ•ÖãÖÖ®Ö 68. þֵÖÓ³Öæ þָü Æïü (A) ÃÖÓ¾ÖÖ¤üß Ã¾Ö¸ü … (B) ×¾Ö¤êü¿Öß Ã¾Ö¸ü … (C) ×¾Ö¾ÖÖ¤üß Ã¾Ö¸ü … (D) ˆ¯Ö¸üÖêŒŸÖ ´Öë ÃÖê ÛúÖê‡Ô ®ÖÆüà 69. ÛÎú´Ö ×®Ö¬ÖÖÔ¸üÞÖ Ûú¸ü ÃÖÆüß ÛÎú´Ö ²ÖŸÖÖ‡µÖê : (A) ¬Öê®ÖãÛúÖ, ÛúÖ®Æü›ÌüÖ, ¾ÖÃÖ®ŸÖ, ÃÖÖÆüÖ®ÖÖ (B) ÛúÖ®Æü›ÌüÖ, ¬Öê®ÖãÛúÖ, ¾ÖÃÖ®ŸÖ, ÃÖÖÆüÖ®ÖÖ (C) ÃÖÖÆüÖ®ÖÖ, ¬Öê®ÖãÛúÖ, ¾ÖÃÖ®ŸÖ, ÛúÖ®Æü›ÌüÖ (D) ¬Öê®ÖãÛúÖ, ¾ÖÃÖ®ŸÖ, ÛúÖ®Æü›ÌüÖ, ÃÖÖÆüÖ®ÖÖ

70. ÃÖ´Öã¤üÖµÖ ÛéúןֵÖÖÑ Æïü (A) ÃÖ´ÖÖ®Ö ¸üÖÝÖ ´Öë ¸ü×“ÖŸÖ ÛéúןֵÖÖÑ (B) ÃÖ´ÖÖ®Ö ŸÖÖ»Ö ´Öë ¸ü×“ÖŸÖ ÛéúןֵÖÖÑ (C) ×ÛúÃÖß ×¾Ö¿ÖêÂÖ ¯ÖÏÛú¸üÞÖ ¯Ö¸ü ¸ü×“ÖŸÖ ÛéúןֵÖÖÑ (D) ˆ¯Ö¸üÖêŒŸÖ ÃÖ³Öß 71. ´ÖãŒŸÖ‡Ô Ã¾Ö¸ü ¯ÖÖµÖê •ÖÖŸÖê Æïü (A) Ûéú×ŸÖ (B) ¾ÖÞÖÔ (C) ¸üÖÝÖ´ÖË ŸÖÖ®Ö´ÖË ¯Ö»»Ö¾Öß (D) ןֻ»ÖÖ®ÖÖ 72. †×³ÖÛú£Ö®Ö (A) : ®Ö¾ÖÃÖ×®¬Ö ¸üÖÝÖÖë †Öî¸ü ŸÖÖ»ÖÖë ÛúÖ

´Ö×®¤ü¸üÖë Ûúß ¿ÖÖê³ÖÖµÖÖ¡ÖÖ ´Öë ¯ÖϵÖÖêÝÖ ×ÛúµÖÖ •ÖÖŸÖÖ £ÖÖ …

ŸÖÛÔú (R) : ¤üÃÖ ×¤ü¿ÖÖ†Öë Ûêú ×´Ö»Ö®Ö ×²Ö®¤ãü ÛúÖê ®Ö¾ÖÃÖ×®¬Ö ÛúÆüÖ •ÖÖŸÖÖ £ÖÖ …

(A) (A) ÃÖÆüß Æîü †Öî¸ü (R) ÝÖ»ÖŸÖ Æîü … (B) (A) ŸÖ£ÖÖ (R) ¤üÖê®ÖÖë ÃÖÆüß Æïü … (C) (R) ÃÖÆüß Æîü †Öî¸ü (A) ÝÖ»ÖŸÖ Æîü … (D) (A) ŸÖ£ÖÖ (R) ¤üÖê®ÖÖë ÝÖ»ÖŸÖ Æïü … 73. ®Ö™ü³Öî¸ü¾Öß ×ÛúÃÖ £ÖÖ™ü Ûêú ÃÖ´Öºþ¯Ö Æîü ? (A) †ÖÃÖÖ¾Ö¸üß (B) ³Öî̧ ü¾Ö (C) ŸÖÖê›Ìüß (D) ´ÖÖ¸ü¾ÖÖÓ 74. ÃÖÓÛúßÞÖÔ ¸üÖÝÖ (A) “Öã¹ý™üß (B) ÃÖÖÆüÖ®ÖÖ (C) ׫ü•ÖÖ¾Ö®ŸÖß (D) ²Ö鮤üÖ¾Ö®Öß ÃÖÖ¸ÓüÝÖ 75. סÖ׳֮®Ö ÝÖ´ÖÛú ×®Ö´®Ö ´Öë ÃÖê ‹Ûú Æîü : (A) ¯ÖÓ“Ö¤ü¿Ö ÝÖ´ÖÛú (B) ¤ü¿Ö×¾Ö¬Ö ÝÖ´ÖÛú (C) •Ö®ŸÖÖþָü ¯ÖϵÖÖêÝÖ (D) ˆ¯Ö¸üÖêŒŸÖ ´Öë ÃÖê ÛúÖê‡Ô ®ÖÆüà

Paper-III 22 J-16-13

51. What are the Tagore songs that have adopted tunes from Hindustani classical music usually called ?

(A) Bangla Kheyal (B) Bhatiyali (C) Raga based (D) Baithaki Gaan

52. The song ‘Amar Praner Manus achhe

Prane’ has original tune from ? (A) Baul Song (B) Kirtan (C) Dhrupad (D) Thumri

53. What is the Taal of Song ‘Ek Mone

Tor Ektarate’ ? (A) Ektaal (B) Dadra (C) Khemta (D) Jat Taal

54. Match the following and select the correct combination from below :

List – I List – II a. Aji Je Rajni Jaye 1. Chitra b. Ekada Prate

Kanjatale 2. Sonar Tori

c. Bhanga Deuler Debata

3. Mahua

d. Aro kichhukan Na Hoy Bosiyo Pashe

4. Kalpana

Codes : a b c d (A) 2 1 4 3 (B) 1 3 2 4 (C) 2 3 1 4 (D) 1 2 4 3

55. Place the following in order and select the correct combination from the ‘codes’ below :

(i) Rabindranath (ii) Jotirindranath (iii) Dwijendranath (iv) Rathindranath Codes : (A) (ii) (iii) (i) (iv) (B) (iii) (ii) (iv) (i) (C) (ii) (iv) (iii) (i) (D) (iii) (ii) (i) (iv)

56. In which book you can get all musical compositions by Tagore ?

(A) Rabichaya (B) Geetanjali (C) Geetabitan (D) Geeti Malya 57. ‘Aji Dakhino Pabane....’ song is

based on which Mishra Raga ? (A) Pilu Barwa (B) Yaman-Purbi (C) Pancham-Sohini (D) Bihag-Khamaj

58. In which Rabindra Dance-Drama, we find characters like ‘Ruitani & Hartani’ ?

(A) Valmiki Pratibha (B) Taser Desh (C) Mayar Khela (D) Chandalika

PART – IV Rabindra Sangeet

J-16-13 23 Paper-III

51. ™êüÝÖÖê¸ü Ûêú ×•Ö®Ö ÝÖߟÖÖë ÛúÖê ×Æü®¤ãüßÖÖ®Öß ¿ÖÖáÖßµÖ ÃÖÓÝÖßŸÖ ÃÖê ×»ÖµÖÖ ÝÖµÖÖ Æîü ˆ®ÖÛúÖê ŒµÖÖ ÛúÆüÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü ?

(A) ²ÖÖÓÝÖ»ÖÖ ÜµÖÖ»Ö

(B) ³ÖÖ×™üµÖÖ»Öß

(C) ¸üÖÝÖ ×³Ö×¢ÖÛú

(D) ²ÖîšüÛúß ÝÖÖ®Ö

52. ‘†Ö´ÖÖ¸ü ¯ÖÏÖÞÖê¸ü ´ÖÖ®ÖãÂÖ †Ö”êû ¯ÖÏÖÞÖê’ ÝÖßŸÖ Ûúß ´Öæ»Ö ¬Öã®Ö Æîü ?

(A) ¾ÖÖˆ»Ö ÝÖÖ®Ö (B) ÛúߟÖÔ®Ö

(C) ¬ÖÐã¯Ö¤ü (D) šãü´Ö¸üß

53. ‘‹Ûú ´Ö®Öê ŸÖÖê¸ ‹ÛúŸÖÖ¸üÖ ŸÖê’ ÝÖßŸÖ Ûúß ŸÖÖ»Ö ŒµÖÖ

Æîü ?

(A) ‹ÛúŸÖÖ»Ö (B) ¤üÖ¤ü¸üÖ

(C) ÜÖê´Ö™üÖ (D) •ÖŸÖŸÖÖ»Ö

54. ×®Ö´®Ö ÛúÖê ×´Ö»ÖÖ‡‹ †Öî¸ü ®Öß“Öê פü‹ ÝÖ‹ ÃÖÆüß µÖãÝ´Ö

ÛúÖ “ÖµÖ®Ö Ûúßו֋ :

ÃÖæ“Öß – I ÃÖæ“Öß – II a. †Ö×•Ö •Öê ¸ü•Ö®Öß •ÖÖµÖê 1. ד֡ÖÖ b. ‹Ûú¤üÖ ¯ÖÏÖŸÖê ÛãÓú•ÖŸÖ»Öê 2. ÃÖÖê®ÖÖ¸ü ŸÖ¸üß c. ³ÖÖÓÝÖÖ ¤êüˆ»Öê¸ü ¤êü²ÖŸÖÖ 3. ´ÖÆãüµÖÖ d. †Ö¸üÖê ×Ûú”ãûõÖÞÖ ®ÖÖ

ÆêüµÖ ¾Ö×ÃÖˆ ¯ÖÖ¿Öê 4. Ûú»¯Ö®ÖÖ

Ûæú™ü :

a b c d (A) 2 1 4 3 (B) 1 3 2 4 (C) 2 3 1 4 (D) 1 2 4 3

55. ®Öß“Öê פü‹ Ûæú™üÖë Ûúß ÃÖÆüÖµÖŸÖÖ ÃÖê ÃÖÆüß ÛÎú´Ö ´Öë ×»Ö×ÜÖ‹ :

1. ¸ü¾Öß®¦ü®ÖÖ£Ö

2. •ÖÖêןÖ׸ü®¦ü®ÖÖ£Ö

3. ׫ü•Öꮦü®ÖÖ£Ö

4. ¸ü£Öß®¦ü®ÖÖ£Ö

Ûæú™ü :

(A) 2 3 1 4 (B) 3 2 4 1 (C) 2 4 3 1 (D) 3 2 1 4 56. ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ´Öë ÃÖê ×ÛúÃÖ ¯ÖãßÖÛú ´Öë ™êüÝÖÖê¸ü Ûúß

ÃÖÖ¸üß ÃÖÓÝÖߟÖÖŸ´ÖÛú ¸ü“Ö®ÖÖ‹Ñ ÃÖÓÛú×»ÖŸÖ Æïü ?

(A) ¸ü¾Öß”ûÖµÖÖ

(B) ÝÖߟÖÖÓ•Ö»Öß

(C) ÝÖߟÖ×¾ÖŸÖÖ®Ö

(D) ÝÖßןִÖÖ»µÖ

57. ‘†Ö×•Ö ¤ü×õÖÞÖ ¯Ö¾Ö®Öê .......’ ÝÖßŸÖ ×ÛúÃÖ ×´ÖÁÖ ¸üÖÝÖ

¯Ö¸ü †Ö¬ÖÖ׸üŸÖ Æîü ?

(A) ׯֻÖã-¾ÖÖ›üÖêµÖÖ

(B) ‡´Ö®Ö-¯Öæ¾Öá

(C) ¯ÖÓ“Ö´Ö-ÃÖÖê×Æü®Öß

(D) ײÖÆüÖÝÖ-ÜÖ´ÖÖ•Ö

58. ×ÛúÃÖ ¸ü¾Öß®¦ü ÝÖßןÖ-®ÖÖ™ËüµÖ ´Öë ‘¹ý‡ŸÖ×®Ö’ ‹¾ÖÓ ‘Æü¸üŸÖ×®Ö’ ÛúÖ “Ö׸ü¡Ö ¤ü¿ÖÖÔµÖÖ ÝÖµÖÖ Æîü ?

(A) ¾ÖÖ»´Öß×Ûú ¯ÖÏןֳÖÖ

(B) ŸÖÖÃÖê¸ü ¤êü¿Ö

(C) ´ÖÖµÖÖ¸ü ÜÖê»ÖÖ

(D) “Ö®›üÖ×»ÖÛúÖ

³ÖÖÝÖ – IV ü̧¾Öß®¦ü ÃÖÓÝÖߟÖ

Paper-III 24 J-16-13

59. Which song is based on Jhaptal among the following list ?

(A) Amar Prane Govir Gopan

(B) Aachho Antare Chirodin

(C) Tabu Mane Rekho

(D) Tomari Koriyachhi Jiboner Dhruvatara

60. ‘Maha Vishwe, Maha kashe....’ song based on which Tal ?

(A) Teora

(B) Rupak

(C) Kaharwa

(D) Dadra

61. As per ‘Akar Matrik Swarlipi’ system, the sign of standing or ending note is

(A) S' a

(B) S''a

(C) Sa||

(D) ||Sa

62. Which one of the following Rabindra Sangeet is based on Raga ‘Adana’ ?

(A) Aachho Antare Chirodin

(B) Jay Tabo Bichitra Ananda

(C) Bani Taba Dhay

(D) Danrao Amar Ankhir Aage

63. ‘Rim Jhim Ghano Ghano Re...’ song is based on which raga ?

(A) Kanada

(B) Bahar

(C) Desh

(D) Mallhar

64. Who composed some of the tunes of Rabindra Sangeet ?

(A) Vishnu Chakravarty

(B) Sahana Devi

(C) Indira Devi

(D) Abanindranath Tagore

65. Which song was composed by Tagore to celebrate the harvest ceremony ?

(A) O Amar Desher Mati

(B) Eso Shyamala Sundara

(C) Aaye re Mora Fasal Kati

(D) Amar Paraner Pare

66. Who prepared maximum number of notation of Tagore songs ?

(A) Jyotirindranath Tagore

(B) Dinendranath Tagore

(C) Shaurindra Mohan Tagore

(D) Sarala Devi

J-16-13 25 Paper-III

59. ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ´Öë ÃÖê ÛúÖî®Ö ÃÖÖ ÝÖßŸÖ ‘—Ö¯ÖŸÖÖ»Ö’ ´Öë

×®Ö²Ö¨ü Æîü ?

(A) †Ö´ÖÖ¸ü ¯ÖÏÖÞÖê ÝÖ³Ö߸ü ÝÖÖê¯Ö®Ö

(B) †Ö”ûÖê †®ŸÖ ȩ̂ü דָüפü®Ö

(C) ŸÖ²Öã ´Ö®Öê ¸êüÜÖÖê

(D) ŸÖÖê´ÖÖ¸îü Ûú׸üµÖÖ×”û •Öß¾Ö®Öê¸ü ¬ÖÐã¾ÖŸÖÖ¸üÖ

60. ‘´ÖÆüÖ ×¾Ö¿¾Öê, ´ÖÆüÖÛúÖ¿Öê ......’ ÝÖßŸÖ ×ÛúÃÖ ŸÖÖ»Ö ¯Ö¸ü

†Ö¬ÖÖ׸üŸÖ Æîü ?

(A) ŸÖꈸüÖ

(B) ºþ¯ÖÛú

(C) ÛúÆü¸ü¾ÖÖ

(D) ¤üÖ¤ü¸üÖ

61. ‘†ÖÛúÖ¸ü´ÖÖסÖÛú þָü×»Öׯ֒ Ûêú †®ÖãÃÖÖ¸ü

‘†¾ÖÃÖÖ®Ö’ †£Ö¾ÖÖ ×¾Ö¸üÖ´Ö ×“ÖÅ®Ö Æîü

(A) ÃÖ '

(B) ÃÖ "

(C) ÃÖ……

(D) …… ÃÖ

62. ÛúÖî®Ö ÃÖÖ ¸ü¾Öß®¦ü ÃÖÓÝÖßŸÖ ¸üÖÝÖ ‘†Ö›üÖ®ÖÖ’ ¯Ö¸ü

†Ö¬ÖÖ׸üŸÖ Æîü ?

(A) †Ö”ûÖê †®ŸÖ ȩ̂ü דָüפü®Ö

(B) •ÖµÖ ŸÖ¾ÖÖê ×¾Ö×“Ö¡Ö †Ö®Ö®¤ü

(C) ¾ÖÖÞÖß ŸÖ¾Ö ¬ÖÖµÖ

(D) ¤üÖÑ›üÖˆ †Ö´ÖÖ¸ü †ÖÑ×ÜÖ¸ü †ÖÝÖê

63. ‘׸ü´Ö ×—Ö´Ö ‘Ö®Ö ‘Ö®Ö ¸êü .......’ ×ÛúÃÖ ¸üÖÝÖ ´Öë ×®Ö²Ö¨ü Æîü ?

(A) ÛúÖ®ÖÖ›üÖ

(B) ²ÖÆüÖ¸ü

(C) ¤êü¿Ö

(D) ´Ö»ÆüÖ¸ü

64. ¸ü¾Öß®¦ü ÃÖÓÝÖßŸÖ Ûêú Ûãú”û ÝÖߟÖÖë ÛúÖê ×ÛúÃÖ®Öê ÃÖÓ¸ü×“ÖŸÖ ×ÛúµÖÖ Æîü ?

(A) ×¾ÖÂÞÖã “ÖÛÎú¾ÖŸÖá

(B) ÃÖÖÆüÖ®ÖÖ ¤êü¾Öß

(C) ‡×®¤ü¸üÖ ¤êü¾Öß

(D) †²Ö®Öß®¦ü®ÖÖ£Ö šüÖÛãú¸ü

65. ‘±úÃÖ»Ö ˆŸÃÖ¾Ö’ Ûêú ×»ÖµÖê ™êüÝÖÖê¸ü ®Öê ×ÛúÃÖ ÝÖßŸÖ Ûúß ¸ü“Ö®ÖÖ Ûúß ?

(A) ˆ †Ö´ÖÖ¸ü ¤êü¿Öê¸ü ´ÖÖ×™ü

(B) ‹ÃÖÖê ¿µÖÖ´Ö»Ö ÃÖ㮤ü¸ü

(C) †ÖµÖ ¸êü ´ÖÖê¸üÖ ±úÃÖ»Ö ÛúÖ×™ü

(D) †Ö´ÖÖ¸ü ¯Ö¸üÖÞÖê¸ü ¯Ö¸êü

66. ×ÛúÃÖ®Öê ÃÖ¾ÖÖÔ׬ÖÛú ¸ü¾Öß®¦ü ÃÖÓÝÖßŸÖ Ûêú þָü×»Ö×¯Ö ²Ö®ÖÖµÖê £Öê ?

(A) •µÖÖêןÖ׸ü®¦ü®ÖÖ£Ö ™êüÝÖÖê¸ü

(B) פü®Öꮦü®ÖÖ£Ö ™êüÝÖÖê¸ü

(C) ¿ÖÖî׸ü®¦ü´ÖÖêÆü®Ö ™êüÝÖÖê¸ü

(D) ÃÖ¸ü»ÖÖ ¤êü¾Öß

Paper-III 26 J-16-13

67. How many maximum number of matras used in a single tal by Tagore ?

(A) 15 (B) 16 (C) 17 (D) 18 68. Which ‘Taal’ was created by Tagore

among the following ? (A) Pancham Sawari (B) Nab Pancha (C) Jat Taal (D) Surfak Taal 69. Which song was composed by

Tagore on the formation of ‘Sanjibani Sabha’ against the British rule ?

(A) Amar Sonar Bangla (B) O Amar Desher Mati (C) Ek Sutre Bandhiachhi (D) Sakalere Kachhe Daki 70. Match the following songs with Raga :

a. Anek Diyechho Nath

1. Kafi

b. Aji E Ananda Sandha

2. Asavari

b. Sunyo Hate Firi He

3. Purbi

c. Timar Ashime 4. Bihag Codes : a b c d (A) 1 3 2 4 (B) 3 2 4 1 (C) 2 3 1 4 (D) 4 1 3 2

71. ‘Aaro Aaro Prabhu.....’ song is based on which ‘Taal’ ?

(A) Ekadashi (B) Ada Theka (C) Khemta (D) Taal Ferta 72. The following ‘Theka’ belongs to

which ‘Taal’ ?

(A) Jat Taal (B) Ada Khemta (C) Ek Taal (D) Khemta 73. How many matras are in

‘Madhyaman Taal’ ? (A) 12 (B) 14 (C) 15 (D) 16

74. ‘Megher Pare Megh Jamechhe...’ song is based on which category of Rabindra Sangeet

(A) Puja (B) Prakriti (C) Swadesh (D) Prem

75. What are the name of the institute which was established in ‘Viswabharati’ in 1919 for painting and music ?

(A) Vidya Bhavan (B) Sangeet Bhavan (C) Kala Bhavan (D) Uttarayan

J-16-13 27 Paper-III

67. ™êüÝÖÖê¸ü ®Öê †¯Ö®Öê ŸÖÖ»ÖÖë ´Öë ÃÖ¾ÖÖÔ׬ÖÛú ×ÛúŸÖ®Öß ´ÖÖ¡ÖÖ ÛúÖ ¯ÖϵÖÖêÝÖ ×ÛúµÖÖ £ÖÖ ?

(A) 15

(B) 16

(C) 17

(D) 18

68. ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ŸÖÖ»ÖÖë ´Öë ÃÖê ¸ü¾Öß®¦ü ÃÖé™üü ŸÖÖ»Ö ÛúÖî®Ö ÃÖÖ Æîü ?

(A) ¯ÖÓ“Ö´Ö ÃÖ¾ÖÖ¸üß

(B) ®Ö¾Ö ¯ÖÓ“Ö

(C) •ÖŸÖ ŸÖÖ»Ö

(D) ÃÖã¸ü±úÖÑÛú ŸÖÖ»Ö

69. ™îüÝÖÖê¸ü ®Öê ײÖÎ×™ü¿Ö ¸üÖ•µÖ Ûêú ×¾Ö¹ý¨ü ‘ÃÖÓ•Öß¾Ö®Öß ÃÖ³ÖÖ’ Ûúß Ã£ÖÖ¯Ö®ÖÖ ¯Ö¸ü ×ÛúÃÖ ÝÖßŸÖ Ûúß ¸ü“Ö®ÖÖ Ûúß £Öß ?

(A) †Ö´ÖÖ¸ü ÃÖÖê®ÖÖ¸ü ²ÖÖÓÝÖ»ÖÖ

(B) ˆ †Ö´ÖÖ¸ü ¤êü¿Öê¸ü ´ÖÖ×™ü

(C) ‹Ûú ÃÖæ¡Öê ²ÖÖÓ׬ֵÖÖ×”û

(D) ÃÖÛú»Öê¸êü ÛúÖ”êû ›üÖ×Ûú

70. ¸ü¾Öß®¦ü ÝÖߟÖÖë ÛúÖê ¸üÖÝÖÖë ÃÖê ÃÖã´Öê×»ÖŸÖ Ûúßו֋ :

a. †®ÖêÛú פüµÖê”û ®ÖÖ£Ö 1. ÛúÖ±úß

b. †Ö×•Ö ‹ †Ö®Ö®¤ü ÃÖ®¬µÖÖ

2. †ÖÃÖÖ¾Ö¸üß

c. ¿ÖãÞµÖ ÆüÖŸÖê ×±ú׸ü Æîü 3. ¯Öæ²Öá

d. ŸÖß´ÖÖ¸ü †ÃÖß´Öê 4. ײÖÆüÖÝÖ

Ûæú™ü :

a b c d (A) 1 3 2 4 (B) 3 2 4 1 (C) 2 3 1 4 (D) 4 1 3 2

71. ‘†Ö¸üÖê †Ö¸üÖê ¯ÖϳÖã .......’ ÝÖßŸÖ ÛúÖ ŸÖÖ»Ö ŒµÖÖ Æîü ? (A) ‹ÛúÖ¤ü¿Öß (B) †Ö›üÖ šêüÛúÖ (C) ÜÖê´Ö™üÖ (D) ŸÖÖ»Ö ±êú¸üŸÖÖ

72. ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ‘šêüÛúÖ’ ×ÛúÃÖ ŸÖÖ»Ö ÛúÖ Æîü ?

(A) •ÖŸÖ ŸÖÖ»Ö (B) †Ö›ÌüÖ ÜÖê´Ö™üÖ (C) ‹ÛúŸÖÖ»Ö (D) ÜÖê´Ö™üÖ

73. ‘´Ö¬µÖ´ÖÖ®Ö ŸÖÖ»Ö’ ´Öë ×ÛúŸÖ®Öß ´ÖÖ¡ÖÖ‹Ñ ÆüÖêŸÖß Æïü ? (A) 12 (B) 14 (C) 15 (D) 16

74. ‘´Öê‘Öê¸ü ¯Ö¸êü ´Öê‘Ö •Ö´Öê”êû.......’ ÝÖßŸÖ ×ÛúÃÖ ÁÖêÞÖß ÛúÖ

¸ü¾Öß®¦ü ÃÖÓÝÖßŸÖ Æîü ? (A) ¯Öæ•ÖÖ (B) ¯ÖÏÛéú×ŸÖ (C) þ֤êü¿Ö (D) ¯ÖÏê´Ö

75. 1919 ÃÖ®ÖË ´Öë ד֡ÖÛú»ÖÖ ‹¾ÖÓ ÃÖÓÝÖßŸÖ ×¿ÖõÖÖ Ûêú ×»ÖµÖê ‘×¾Ö¿¾Ö³ÖÖ¸üŸÖß’ ´Öë ¯ÖÏןÖךüŸÖ ÃÖÓãÖÖ®Ö ÛúÖ ®ÖÖ´Ö ŒµÖÖ £ÖÖ ?

(A) ×¾ÖªÖ ³Ö¾Ö®Ö (B) ÃÖÓÝÖßŸÖ ³Ö¾Ö®Ö (C) Ûú»ÖÖ ³Ö¾Ö®Ö (D) ˆ¢Ö¸üÖµÖÞÖ

Paper-III 28 J-16-13

51. When all the four faces of Bharat

Kalin Mridanga are tuned in the appropriate Swaras, it is called

(A) Moorchhana (B) Marjana (C) Swar Yojana (D) Prarthana 52. Match the following :

List – I List – II a. Mridangam 1. Vikku Vinayak

Ram b. Ghatam 2. Raja Chhatrapati

Singh c. Pakhawaj 3. Umayalpuram

Shivraman d. Dholak 4. U. Bafati Khan

Codes : a b c d (A) 3 1 2 4 (B) 3 2 4 1 (C) 1 2 3 4 (D) 2 1 4 3 53. Total Matras of Tistra Jaati Dhruva

Taal ? (A) 9 (B) 11 (C) 14 (D) 16 54. Fraction depicting Sawai laya

(A) 45 (B)

57

(C) 112 (D)

54

55. Patah is also called (A) Pata (B) Damaru (C) Dholak (D) Ghatam 56. It is also called ‘Saptadhyayee’ (A) Brihaddeshi (B) Natya Shashtra (C) Abhinava Bharati (D) Sangeet Ratnakar

57. Khandit Pravahyukta composition of

Bolas with Tihai is called (A) Quada (B) Tukada (C) Gat (D) Chakra Dar 58. The Khoda of Mridangam is made by (A) Shisham – Wood (B) Bel – Wood (C) Sandle – Wood (D) Jack Fruit – Wood 59. Assertion (A) : Tabla –

Accompaniment is more difficult than Tabla-Solo

Reason (R) : The main aim of Tabla-Accompaniment is to play according to the main artist.

Codes : (A) Both (A) and (R) are correct. (B) Both (A) and (R) are wrong. (C) (A) is correct, (R) is wrong. (D) (A) is wrong, (R) is correct. 60. To play the basic form of a Taal on

Tabla is called (A) Tek (B) Theka (C) Palta (D) Rela 61. Tavil belongs to (A) Ghan vadya (B) Laya vadya (C) Avanaddha vadya (D) Sushir vadya 62. Total number of Matras of Brahma

Taal (A) 16 (B) 28 (C) 30 (D) 48

PART –V PERCUSSION

J-16-13 29 Paper-III

51. ³Ö¸üŸÖ ÛúÖ»Öß®Ö ´Öé¤ÓüÝÖ Ûêú “ÖÖ¸üÖë ´ÖãÜÖÖë ÛúÖê ‡×“”ûŸÖ þָüÖë ´Öë ×´Ö»ÖÖ®Öê ÛúÖê ÛúÆüŸÖê Æïü

(A) ´Öæ“”Ôû®ÖÖ (B) ´ÖÖ•ÖÔ®ÖÖ (C) þָüµÖÖê•Ö®ÖÖ (D) ¯ÖÏÖ£ÖÔ®ÖÖ 52. ÃÖã´Öê×»ÖŸÖ ÛúßוֵÖê :

ÃÖæ“Öß – I ÃÖæ“Öß – II a. ´Öé¤ÓüÝÖ´ÖË 1. ×¾ÖŒÛæú ×¾Ö®ÖÖµÖÛú¸üÖ´Ö b. ‘Ö™ü´ÖË 2. ¸üÖ•ÖÖ ”û¡Ö¯Ö×ŸÖ ØÃÖÆü c. ¯ÖÜÖÖ¾Ö•Ö 3. ˆ´ÖµÖÖ»Ö¯Öã¸ü´Ö

׿־ָüÖ´Ö®Ö d. œüÖê»ÖÛú 4. ˆ. ²Ö±úÖŸÖß ÜÖÖÑ

Ûæú™ü : a b c d (A) 3 1 2 4 (B) 3 2 4 1 (C) 1 2 3 4 (D) 2 1 4 3 53. ןÖÄÖ •ÖÖ×ŸÖ ¬ÖÐã¾Ö ŸÖÖ»Ö Ûúß Ûãú»Ö ´ÖÖ¡ÖÖ‹Ñ (A) 9 (B) 11 (C) 14 (D) 16 54. ÃÖ¾ÖÖ‡Ô »ÖµÖ ÛúÖê †ÓÛúÖë ´Öë ¯ÖϤüÙ¿ÖŸÖ Ûú¸üŸÖê Æïü

(A) 45 (B)

57

(C) 112 (D)

54

55. ¯Ö™üÆü ÛúÖê ÛúÆüŸÖê Æïü (A) ¯Ö™üÖ ³Öß (B) ›ü´Öºþ ³Öß (C) œüÖê»ÖÛú ³Öß (D) ‘Ö™ü´ÖË ³Öß 56. ‡ÃÖê ÃÖ¯ŸÖÖ¬µÖÖµÖß ³Öß ÛúÆüŸÖê Æïü (A) ²ÖéÆü§êü¿Öß (B) ®ÖÖ™ËüµÖ¿ÖÖÃ¡Ö (C) †×³Ö®Ö¾Ö ³ÖÖ¸üŸÖß (D) ÃÖÓÝÖßŸÖ ¸üŸ®ÖÖÛú¸ü

57. ÜÖ×Þ›üŸÖ-¯ÖϾÖÖÆüµÖãŒŸÖ ²ÖÖê»ÖÖë Ûúß ¸ü“Ö®ÖÖ, •ÖÖê ןÖÆüÖ‡ÔµÖãŒŸÖ ÆüÖêŸÖß Æîü

(A) ÛÌúÖµÖ¤üÖ (B) ™ãüÛú›ÌüÖ (C) ÝÖŸÖ (D) “ÖÛÎú¤üÖ¸ü 58. ´Öé¤ÓüÝÖ´ÖË ÛúÖ ÜÖÖê›Ìü ²Ö®ÖŸÖÖ Æîü (A) ¿Öß¿Ö´Ö Ûúß »ÖÛú›Ìüß ÃÖê (B) ²Öê»Ö Ûúß »ÖÛú›Ìüß ÃÖê (C) “ÖÓ¤ü®Ö Ûúß »ÖÛú›Ìüß ÃÖê (D) Ûú™üÆü»Ö Ûúß »ÖÛú›Ìüß ÃÖê 59. †×³ÖÛú£Ö®Ö (A) : ŸÖ²Ö»ÖÖ Ã¾ÖŸÖÓ¡Ö¾ÖÖ¤ü®Ö ÃÖê

ŸÖ²Ö»ÖÖ ÃÖÓÝÖ×ŸÖ Ûú¸ü®ÖÖ †×¬ÖÛú Ûúךü®Ö Æîü … ŸÖÛÔú (R) : ŸÖ²Ö»ÖÖ ÃÖÓÝÖ×ŸÖ ÛúÖ ´Öæ»Ö ŸÖ¢¾Ö

Æîü ´ÖãÜµÖ Ûú»ÖÖÛúÖ¸ü Ûúß ‡“”ûÖ®ÖãÃÖÖ¸ü ²Ö•ÖÖ®ÖÖ …

Ûæú™ü : (A) (A) †Öî¸ü (R) ÃÖÆüß Æïü … (B) (A) †Öî¸ü (R) ÝÖ»ÖŸÖ Æïü … (C) (A) ÃÖÆüß Æîü †Öî¸ü (R) ÝÖ»ÖŸÖ Æîü … (D) (A) ÝÖ»ÖŸÖ Æîü †Öî¸ü (R) ÃÖÆüß Æîü … 60. ŸÖ²Ö»Öê ¯Ö¸ü ŸÖÖ»Ö ¯ÖϤüÙ¿ÖŸÖ Ûú¸ü®Öê ¾ÖÖ»Öß ´Öæ»Ö ¸ü“Ö®ÖÖ

ÛúÖê ÛúÆüŸÖê Æïü (A) ™êüÛú (B) šêüÛúÖ (C) ¯Ö»™üÖ (D) ȩ̂ü»ÖÖ 61. ŸÖ×¾Ö»Ö Æîü ‹Ûú (A) ‘Ö®Ö¾ÖÖª (B) »ÖµÖ¾ÖÖª (C) †¾Ö®Ö¨ü¾ÖÖª (D) ÃÖã×ÂÖ¸ü ¾ÖÖª 62. ²ÖÎÉŸÖÖ»Ö Ûúß Ûãú»Ö ´ÖÖ¡ÖÖ‹Ñ Æïü (A) 16 (B) 28 (C) 30 (D) 48

³ÖÖÝÖ – V †¾Ö®Ö ü̈

Paper-III 30 J-16-13

63. Writre of Brihaddeshi (A) Matanga (B) Upanga (C) Dattila (D) Vishakhil 64. The ancient name of Hudukka (A) Patah (B) Panava (C) Pattavadya (D) Trivali 65. The composition in which unlimited

development is possible (A) Qaida (B) Peshakar (C) Laggi (D) Rela 66. The symbol of ‘Quever’ in staff

notation system. (A) (B) ♪ (C) (D) ||o|| 67. The annotation of which treatise is

done by Abhinava Gupta ? (A) Natya Shashtra (B) Sangeet Ratnakar (C) Sadrag Chandrodaya (D) Sangeet Saramrita 68. The form of Chatchatput Taal of

Bharat period (A) ƒ 1 1 ƒ (B) ƒ ƒ 1 1 (C) ƒ ƒ 1 Ôüƒ (D) ƒ ƒ ƒ Ôüƒ 69. Idiophones belong to (A) Ghan Vadya (B) Sushir Vadya (C) Avanaddha Vadya (D) Taranga Vadya 70. Layakari of Paune Do Gun is called (A) Biad (B) Kuad (C) Sawai (D) Aad

71. The writer of ‘Art of Tabla Rhythm’ (A) Sudhir Kumar Saxena (B) Sudhir Mainkar (C) Sudhir Kumar Verma (D) Sudhir Gupta 72. Ustaad Amir Hussen Khan was the

Khalifa of (A) Delhi Gharana (B) Ajarada Gharana (C) Lucknow Gharana (D) Farukhabad Gharana 73. The only Hindu Artist who was given

the tile of Khalifa : (A) Pt. Vikramaditya Mishra (B) Pt. Ramayan Prasad Mishra (C) Pt. Dargahi Mishra (D) Pt. Kishan Maharaj

74. Match the following : List – I List – II

a. Pt. Daragahi Mishra

1. Banaras Gharana

b. U. Ahamad Jan Thirakva

2. Farukhabad Gharana

c. U. Habibuddin Khan

3. Lucknow Gharna

d. U. Vazid Hussen Khan

4. Ajarada Gharana

Codes : a b c d (A) 1 2 3 4 (B) 1 3 2 4 (C) 1 2 4 3 (D) 1 4 3 2 75. Which Avanaddha Vadya is used in

Haweli Sangeet ? (A) Daffali (B) Jhanjh (C) Pakhawaj (D) Tabla

J-16-13 31 Paper-III

63. ²ÖéƧêü¿Öß Ûêú »ÖêÜÖÛú (A) ´ÖŸÖÓÝÖ (B) ˆ¯ÖÓÝÖ (C) ¤ü×¢Ö»Ö (D) ×¾Ö¿ÖÖ×ÜÖ»Ö 64. Æãü›ãüŒÛúÖ ÛúÖ ¯ÖÏÖ“Öß®Ö ®ÖÖ´Ö (A) ¯Ö™üÆü (B) ¯ÖÞÖ¾Ö (C) ¯Ö¼ü¾ÖÖª (D) ס־ֻÖß 65. †ÃÖß×´ÖŸÖ ×¾ÖßÖÖ¸ü ‡ÃÖ ¸ü“Ö®ÖÖ Ûúß ×¾Ö¿ÖêÂÖŸÖÖ Æîü (A) ÛÌúÖµÖ¤üÖ (B) ¯Öê¿ÖÛúÖ¸ü (C) »ÖÝÝÖß (D) ȩ̂ü»ÖÖ 66. ÙüÖ±ú ®ÖÖê™êü¿Ö®Ö ¯Ö¨ü×ŸÖ Ûêú †®ÖãÃÖÖ¸ü ‘Œ¾Öê¾Ö¸ü’ ÛúÖ

דÖÅ®Ö Æîü (A) (B) ♪ (C) (D) ||o|| 67. †×³Ö®Ö¾Ö ÝÖã¯ŸÖ ®Öê ×ÛúÃÖ ÝÖÏÓ£Ö Ûúß ™üßÛúÖ ×»ÖÜÖß Æîü ? (A) ®ÖÖ™ËüµÖ ¿ÖÖÃ¡Ö (B) ÃÖÓÝÖßŸÖ ¸üŸ®ÖÖÛú¸ü (C) ÃÖ¦üÖÝÖ “Ö®¦üÖê¤üµÖ (D) ÃÖÓÝÖßŸÖ ÃÖÖ¸üÖ´ÖéŸÖ 68. ³Ö¸üŸÖÛúÖ»Öß®Ö “Ö““ÖŸ¯Öã™ü ŸÖÖ»Ö ÛúÖ Ã¾Öºþ¯Ö (A) ƒ 1 1 ƒ (B) ƒ ƒ 1 1 (C) ƒ ƒ 1 Ôüƒ (D) ƒ ƒ ƒ Ôüƒ 69. ‡×›ÌüµÖÖê±úÖê®ÃÖ (Idiophones) ÛúÖ †£ÖÔ Æîü (A) ‘Ö®Ö ¾ÖÖª (B) ÃÖã×ÂÖ¸ü ¾ÖÖª (C) †¾Ö®Ö¨ü ¾ÖÖª (D) ŸÖ¸ÓüÝÖ ¾ÖÖª

70. ¯ÖÖî®Öê ¤üÖê ÝÖã®Ö Ûúß »ÖµÖÛúÖ¸üß ÛúÖê ÛúÆüŸÖê Æïü (A) ײֆ֛Ìü (B) Ûãú†Ö›Ìü (C) ÃÖ¾ÖÖ‡Ô (D) †Ö›Ìü

71. †Ö™Ôü †Öò±ú ŸÖ²Ö»ÖÖ ×¸ü¤Ëü´Ö Ûêú »ÖêÜÖÛú (A) ÃÖã¬Ö߸ü Ûãú´ÖÖ¸ü ÃÖŒÃÖê®ÖÖ (B) ÃÖã¬Ö߸ü ´ÖÖ‡ÔÞÖÛú¸ü (C) ÃÖã¬Ö߸ü Ûãú´ÖÖ¸ü ¾Ö´ÖÖÔ (D) ÃÖã¬Ö߸ü ÝÖ㯟ÖÖ 72. ˆÃŸÖÖ¤ü †´Ö߸ü ÆãüÃÖî®Ö ÜÖÖÑ ×ÛúÃÖ ‘Ö¸üÖ®Öê Ûêú ÜÖ»Öß±ÌúÖ

£Öê ? (A) פü»»Öß (B) †•Ö¸üÖ›ÌüÖ (C) »ÖÜÖ®Ö‰ú (D) ±ú¹ýÜÖÖ²ÖÖ¤ü 73. ‹Ûú´ÖÖ¡Ö ×Æü®¤æü Ûú»ÖÖÛúÖ¸ü ו֮Æëü ÜÖ»Öß±úÖ Ûúß ¯Ö¤ü¾Öß

¤üß ÝÖ‡Ô (A) ¯ÖÓ. ×¾ÖÛÎú´ÖÖפüŸµÖ ×´ÖÁÖ (B) ¯ÖÓ. ¸üÖ´ÖÖµÖÞÖ ¯ÖÏÃÖÖ¤ü ×´ÖÁÖ (C) ¯ÖÓ. ¤ü¸üÝÖÖÆüß ×´ÖÁÖ (D) ¯ÖÓ. ×Ûú¿Ö®Ö ´ÖÆüÖ¸üÖ•Ö 74. ÃÖã´Öê×»ÖŸÖ ÛúßוֵÖê :

ÃÖæ“Öß – I ÃÖæ“Öß – II a. ¯ÖÓ. ¤ü¸üÝÖÖÆüß

×´ÖÁÖ 1. ²Ö®ÖÖ¸üÃÖ ‘Ö¸üÖ®ÖÖ

b. ˆ. †Æü´Ö¤ü •ÖÖ®Ö ×£Ö¸üÛú¾ÖÖ

2. ±ú¹ýÜÖÖ²ÖÖ¤ü ‘Ö¸üÖ®ÖÖ

c. ˆ. Æü²Öß²Öã§üß®Ö ÜÖÖÑ

3. »ÖÜÖ®Ö‰ú ‘Ö¸üÖ®ÖÖ

d. ˆ. ¾ÖÖו֤ü ÆãüÃÖî®Ö ÜÖÖÑ

4. †•Ö¸üÖ›ÌüÖ ‘Ö¸üÖ®ÖÖ

Ûæú™ü : a b c d (A) 1 2 3 4 (B) 1 3 2 4 (C) 1 2 4 3 (D) 1 4 3 2

75. Æü¾Öê»Öß ÃÖÓÝÖßŸÖ Ûêú ÃÖÖ£Ö ²Ö•ÖÖµÖÖ •ÖÖ®Öê ¾ÖÖ»ÖÖ †¾Ö®Ö¨ü ¾ÖÖª

(A) ›ü±ú»Öß (B) —ÖÖÓ—Ö (C) ¯ÖÜÖÖ¾Ö•Ö (D) ŸÖ²Ö»ÖÖ

Paper-III 32 J-16-13

Space For Rough Work