parents edubook

16

Upload: ewha-social-services

Post on 05-Mar-2016

234 views

Category:

Documents


7 download

DESCRIPTION

 

TRANSCRIPT

Page 1: Parents edubook
Page 2: Parents edubook
Page 3: Parents edubook

ការស្វែងយលព់ី ជំនាញចិញ្ច ឹមកនូ និង ភាសាននក្ដីស្វលាញ់ 3

១. សេចក្ដីស្ដើម សេចក្ដសី្េលាញ់របេម់ាតាបតិាចសំ ោះបុត្រតាបុត្ររ ី មានទហំំធសំធងពុំអាចគណនានិងវាេ់វែងបានស ើយ។ ឪពកុ្មាដ យខរិខតំ្ររងឹវត្ររងចញិ្ច ឹ មបបីាចថ់ែរក្ាក្នូ តាងំពីក្មុារភាពរហូរដល់ពកួ្សគធសំពញែយ័ សពញរបូសពញរាង សោយពុំខ្លា ចការសនឿយហរ។់ សលាក្ទងំពីរឆ្ាងការឧ់បេគគត្រគបវ់បបយ៉ា ង ក្នុងសោលបណំងឱ្យបុត្រតាបុត្រររីេរ់ានមានជែីរិ េខុកាយេរាយចរិដ មានចររិថ្ែាែនូរសោយពុំរពឹងថានឹងទទលួបានការរបេនងអ្វី សត្រៅពីការសោរពស្េលាញ់ និងក្សាងសក្រ ដ ិ៍ស ម្ ោះត្រគួសារជាសដើម។ ែវីរបរិវរការចញិ្ច ឹ មក្នូ មានការលំបាក្និងមានការសនឿយហរស់ត្រចីនក្ពិ៏រវមន ក្ឪ៏ពកុ្មាដ យសៅវរពាយមរេ ូ បំសពញភារក្ចិចជាមាតាបតិាលអ ត្ររេួត្រតាយអ្នាគរដភ៏្ាឺសាវ ងរបេក់្នូ។ មា៉ា ងសទៀរត្រគួសារ មានទនំលួខេុត្ររូែេំខ្លនក់្នុងការសឆ្ាើយរបនឹងេិទ ធ ិ និង រត្រមូែការមូលោា នរបេក់្នូ ដចូជា ការផ្ដលច់ណីំអាហារ េសមាៀក្បំ ក្ ់ការវែទ ំការអ្បរ់ ំភាពក្ក្់សៅដ ការស្េលាញ់ ការអាណិរអាេរូ និងការការ រពីជមងឺ និងហានិភ្យ័សផ្េងៗ។ ផ្ទុយសៅែញិឪពកុ្មាដ យមួយចនំនួ មានការខក្ចរិដ និងអ្េេ់ងឃមឹចសំ ោះក្នូ ពីសត្រ ោះសៅសពលវដលពកួ្សគធសំ ើង ពកួ្សគពុំសាដ បប់ង្គគ បឪ់ពកុ្មាដ យ សធវើឱ្យអាបអ់្នក្រិដយិេត្រគួសារ មនិខរិខំសរៀន ត្ររត្រពឹរដវលបងេុីេង និងបងកអំ្សពើអ្នាចារសផ្េងៗ។ ទសងវើទងំសនោះ បានបំផ្លា ញក្ដេីងឃមឹនិងបំណងត្រាថាន របេឪ់ពកុ្មាដ យ។ សៅសពលសនាោះ អារមមណ៍និងត្រក្សៅសបោះដងូរបេឪ់ពកុ្មាដ យស រសពញសោយេញ្ញា េរួ(?) សហើយពកួ្សគវរងេរួខ ានួឯងថា សរើសហរអុ្វីបានជាក្នូរបេោ់រក់ាា យជាវបបសនោះ? សរើវាជាក្ហុំេរបេឪ់ពកុ្មាដ យវមនសទ? អ្នក្ណាជាអ្នក្សោោះស្សាយ? សរើឪពកុ្មាដ យត្ររូែសធវើយ៉ា ងដចូសមដច?

សទោះបជីាសពលខ ាោះឪពកុ្មាដ យបានចណំាយសពលសែលាយ៉ា ងសត្រចីនសធវើការឆ្ាុោះបញ្ញច ងំស ើងែញិពីទសងវើឬ រសបៀបថ្នការចញិ្ច ឹ មក្នូ ក្ព៏កួ្ោរប់ានត្ររឹមស្េសមើស្េថ្ម វរមនិអាចរក្ដសំណាោះស្សាយស ើញសនាោះសទ ពីសត្រ ោះថា ពកួ្ោរទ់ទលួចសំណោះដងឹ និងពរ័ម៌ានបានរចិរចួពីរសបៀបថ្នការចញិ្ច ឹ មក្នូ ។

ជាការពិរណាេ ់ការចញិ្ច ឹ មក្នូពិរជាមានការលំបាក្សត្រចីន។ ការចញិ្ច ឹ មក្នូ ពុំថមនដចូជាការសធវើមហូបវដលត្រោនថ់រសធវើសៅតាមមុខមហូប និងបងស់ត្រគឿងតាមរបូមនដវដលសធវើយ៉ា ងណាឱ្យឆ្ងង យមារស់នាោះសទ។ ការចញិ្ច ឹ មក្នូ ោម នរបូមនដសនាោះសទ វរមានសោលការណ៍ថណនាខំ ាោះវដលបានមក្ពីការេិក្ាស្សាែត្រជាែ និងបទពិសសាធរៗោន ។

Page 4: Parents edubook

4 Ewha, Where Change Begins

២. ការចិញ្ចមឹក្នូ

២.១. ស ើការចិញ្ចមឹក្នូជាអ្វី?

ការចញិ្ច ឹ មបបីាចក់្នូ គជឺាដសំណើ រការមយួវដលលាយ ំសៅសោយ ភាពរកី្រាយ ការខក្ចរិត ការរសំភ្ើបេរាយ និង ការហរស់នឿយ។ បញ្ញហ វដលសយើងត្ររូែត្ររឈមគមឺានទហំំធសំធងណាេ ់ស លគសឺយើងត្ររូែដកឹ្ថ្ដមនេុេដែ៏មីស្េឡាងមាន ក្ ់ សហើយត្ររូែត្ររេួត្រតាយនាផំ្ាូែសគសឆ្ងព ោះសៅកានភ់ាពជាមនេុេសពញែយ័ ត្ររូែបសត្រងៀនសគនែូអ្វីថដលសគត្ររែូចាបំាចស់ចោះ ត្ររូែដងឹ សដើមបឲី្យសគមានជីែរិមួយត្ររក្បសោយសជាគជយ័ និង ក្តរីកី្រាយ។

២.២. ស ើអ្វីជាសោលសៅននការចិញ្ចមឹក្នូរបេអ់្នក្?

សោលសៅរយៈសពលខ ា ី គជឺាសោលសៅទងំឡាយណា វដលមាតាបិតាចងឲ់្យេសត្រមចបានភាា មៗ។

ឧទហរណ៍: សរើអ្នក្ចងឲ់្យក្នូរបេអ់្នក្សធវើអ្វីឲ្យរចួ មនុសពលសៅសាលាសៅត្រពឹក្សនោះ?

ញុបំាយឲ្យរចួ សេាៀក្ ក្ឲ់្យរចួរាល ់ សរៀបចេំមាា រៈេិក្ា សដើរសៅចាសំៅផ្ាូែសត្ររៀមសៅសាលា...

Page 5: Parents edubook

ការស្វែងយលព់ី ជំនាញចិញ្ច ឹមកនូ និង ភាសាននក្ដីស្វលាញ់ 5

សោលសៅរយៈសពលវែង ជាសោលសៅទងំឡាយណាវដលមាតាបតិាចងទ់ទលួបានសៅសពលក្នូរបេស់គធសំ ើង។

ឧទហរណ៍: សរើអ្នក្ចងស់ ើញលទ ធផ្លអ្វី សៅសពលក្នូរបេអ់្នក្ធសំពញែយ័?

សធវើការង្គរចាេល់ាេ(់ត្រគូបសត្រងៀន.ត្រគូសពទយ….) ជាមនេុេសសាម ោះត្ររង ់ទទលួខេុត្ររែូ ស្េលាញ់ត្រគសួារ… សមើលវែអ្នក្ សពលវដលអ្នក្ចាេ.់..

៣. ក្ដីស្េលាញ ់

៣.១. ស ើក្ដីស្េលាញជ់ាអ្វី?

ក្យថាក្ដសី្េលាញ់ ត្ររែូបានឱ្យនិយមនយ័ខេុៗោន អាស្េយ័សៅតាមបរបិទ ែរបធម ៌និង ែយ័ជាសដើម។ ក្ដសី្េលាញ់មានសត្រចនីេណាា នដចូជា ការស្េលាញ់ចសំ ោះបងរអូន ញរមិិរដ ការស្េលាញ់ចាេត់្រពឹទធ ចារយ ជីដនូជតីា សលាក្ត្រគូអ្នក្ត្រគូ ត្រពោះេងឃ បុពវជកិ្ និង ការស្េលាញ់ចសំ ោះមាតាបិតា។ សទោះបជីាយ៉ា ងណាក្ស៏ោយ អ្រថនយ័រមួថ្នក្ដសី្េលាញ់ក្នុងសេៀែសៅសនោះ គសឺផ្លដ រេំខ្លនស់ៅសលើក្ដសី្េលាញ់របេម់ាតាបតិាចសំ ោះក្នូៗ។ ការស្េលាញ់ក្នុងបរបិទសនោះ ត្ររែូបានឱ្យនិយមនយ័ជាទសូៅថា “គជឺាការចរិដទកុ្ោក្ ់ ការខ្លវ យខ វល ់ និងការសពញចរិដសោយឥរលក្ខខណឌ ”។ ស ល ឪពកុ្មាដ យវរងវរយក្ចរិដទកុ្ និងបារមាពីក្នូជានិចច មនិខ វលថ់ា ក្នូមានរបូរាង មានេមបុរ ឬ ចររិលក្ខណៈយ៉ា ងណាសនាោះសទ។ ការស្េលាញ់របេព់កួ្សគោម នវដនក្ណំរនិ់ងោម នអ្វីមក្សត្ររៀបផ្ទឹមបានស ើយ។

៣.២. ស ើអ្វីជាការស្េលាញឥ់ លក្ខខណ្ឌ ?

សយើងអាចក្ណំរក់ារស្េលាញ់ឥរលក្ខខណឌ សោយការបង្គហ ញសចញតាមរយៈទសងវើ ឬ េក្មមភាពអ្វីមយួ។ ក្ដសី្េលាញ់ឥរលក្ខខណឌ បង្គហ ញការសពញចរិដ ការត្រពួយបារមាចសំ ោះក្មុារសោយមិនខ វលថ់ា ពកួ្សគមានរបូរាងពីក្សំណើ រយ៉ា ងសម៉ាចសនាោះសទ មានពណ៌េមបុរយ៉ា ងណា មានការទទលួខេុត្ររូែវដរឬសទ ឬ ពិការភាពវផ្នក្ណាមួយឬ មនិខ វលថ់ា សក្មងសនាោះមានអាក្របក្រិយិយ៉ា ងណាសនាោះស ើយ។ វាពុំថមនមាននយ័ថា សយើងចលូចរិដរាលអ់ាក្របក្រិយិរបេព់កួ្សគទងំអ្េ់សនាោះសទ វរមាននយ័ថា សយើងបានផ្ដលនិ់ងបង្គហ ញពីការស្េលាញ់របេស់យើងសៅដលក់្មុារត្រគប់

Page 6: Parents edubook

6 Ewha, Where Change Begins

សពលសែលា សទោះបជីាពកួ្សគមានភាពយ៉ា បយឺ់នវផ្នក្អាក្របក្រិយិក្ស៏ោយ។ ចណុំចមួយចនំនួវដលអាចជយួដលឪ់ពកុ្មាដ យក្នុងការរលឹំក្ខ ានួឯង វដលសធវើឱ្យការប់នថយការខងឹចសំ ោះក្នូ៖

១. ពកួ្សគគជឺាក្មុារ ឬជាសក្មងមនិទនស់ពញែយ័។

២. ពកួ្សគនឹងបសញ្ច ញអាក្របក្រិយិដចូក្នូសក្មងអ្ញ្ច ឹ ង។

៣. អាក្របក្រិយិក្មុារភាគសត្រចីនគមឺនិគរួឱ្យសពញចរិដ សត្រ ោះពកួ្សគឆ្ងបស់ឆ្ែឆ្ងែ មនិេែូសចោះគរិវែងឆ្ងង យ។

៤. ត្ររេិនសបើខ ្ុសំ្េលាញ់ពកួ្សគក្នុងនាមជាឪពកុ្មាដ យដល៏អមាន ក្ ់ សនាោះសពលពកួ្សគធសំ ើង ពកួ្សគនឹងមានចររិលអវដរ។

៥. ត្ររេិនសបើខ ្ុសំ្េលាញ់ពកួ្សគ សៅសពលវដលពកួ្សគសធវើឱ្យខ ្ុេំរាយចរិដ សហើយត្ររេិនសបើខ ្ុបំង្គហ ញក្ដសី្េលាញ់សៅពកួ្សគសៅសពលសនាោះវរមដង សនាោះពកួ្សគនឹងអារមមណ៍ថា ពកួ្សគមិនត្ររែូបានសគផ្ដលស់្េលាញ់សនាោះសទ។ សាថ នភាពវបបសនោះនឹងបងករបូភាពមិនលអដល់ពកួ្សគ អាចសធវើឱ្យពកួ្សគមានអារមមណ៍មិនមានេែុរថភិាព និងពុំអាចការ រពកួ្សគពីការត្រគបត់្រគងខ ានួឯងបានលអត្ររសេើរ និង មានអាក្របក្រិយិចាេទ់ុសំនាោះសទ។ ដសូចនោះ ការអ្ភ្ែិឌ្ឍនិងអាក្របក្រិយិរបេព់កួ្សគគជឺាការទទលួខេុត្ររូែធរំបេខ់ ្ុដំចូជាការទទលួខេុត្ររូែរបេព់កួ្សគសនាោះវដរ។

៦. ត្ររេិនសបើខ ្ុសំ្េលាញ់ពកួ្សគវរ សៅសពលពកួ្សគបានបសំពញការរពឹំងទកុ្របេខ់ ្ុ ំ សនាោះពកួ្សគនឹងមានអារមមណ៍ោម នេមរថភាព និងសជឿថា វាឥរត្ររសយជនថ៍ដលពកួ្សគបានខរិខតំ្ររឹងវត្ររង។ ពកួ្សគនឹងវរងវរ រក្សរឿង ខងឹេមា ែបប់ារមា និងឱ្យរថ្មាទបដល់ខ ានួឯង។

៧. ត្ររេិនសបើខ ្ុ ំ ស្េលាញ់ពកួ្សគសោយឥរលក្ខខណឌ ពកួ្សគនឹងមានអារមមណ៍មានផ្លេកុ្ភាពចសំ ោះខ ានួឯង សហើយពកួ្សគអាចត្រគបត់្រគងការែបប់ារមានិងអាក្របក្រិយិបាន សៅសពលវដលពកួ្សគធសំ ើង។

Page 7: Parents edubook

ការស្វែងយលព់ី ជំនាញចិញ្ច ឹមកនូ និង ភាសាននក្ដីស្វលាញ់ 7

៤. ការអ្ភិវឌ្ឍរបេក់្មុារ

មាតាបតិាគជឺាមនេុេេំខ្លនប់ផំ្រុ ឬ ត្រគូទ១ី វដលជយួឱ្យក្មុារមានការលរូលាេល់អត្ររសេើរ។ ជាទសូៅ ក្មុារមានការអ្ភ្ែិឌ្ឍ៥ វផ្នក្ដចូខ្លងសត្រកាម៖

៤.១. រាងកាយ

េំសៅសលើការលរូលាេនិ់ងការអ្ភ្ែិឌ្ឍរបូរាងកាយរបេក់្មុារចាបត់ាងំពីសក្ើរមក្។

ឧទហរណ៍

៤.២.បញ្ញា

េំសៅសលើដសំណើ រការលរូសាេថ់ផ្នក្ការគរិ ការចងចា ំ សរៀនេសងករ និងែភិាគ។ ក្មុារត្ររែូការការបសត្រងៀនពីត្រគសួារ ឪពកុ្មាត យ បងរអូន និងេហគមនរ៍បេព់កួ្សគ។

កុមារត្រូវការអាហារ និង គេងគត្រើន កុមារត្រូវការទីជត្រក និងសគរលៀកបពំាក់

Page 8: Parents edubook

8 Ewha, Where Change Begins

មាតាបិតាគរួដងឹថា ការអ្ភ្ែិឌ្ឍរបេ ់ ក្មុារសៅអាយបុឆី្ងន ដំបំូង វាមានសារៈេំខ្លនខ់្លា ងំណាេ ់ ក្នុងការបសងកើរនែូមលូោា នត្រគឹោះេត្រមាបក់ារសរៀនេតូ្ររសៅដណំាក្ក់ាលបនាទ បថ់្នជែីរិ។ ក្នុងដណំាក្ក់ាលពី ០ ឆ្ងន ំ សៅ៣ឆ្ងន ំ ក្មុារមានការលរូលាេថ់ផ្នក្ត្រាជ្ាសាម ររឬី លរូលាេថ់ផ្នក្ខរួក្ាលខ្លា ងំជាងសគ។ ដចូសនោះមាតាបតិាឬអ្នក្វែទកំ្មុារនិងេហគមនច៍ាបំាចត់្ររូែធានាថាក្មុារត្រគប់ៗ របូទទលួបាននែូរត្រមូែការចាបំាច ់និងការអ្បរ់បំានត្ររមឹត្ររូែត្រគបថ់ផ្នក្ និងសពញសលញ។

ឧទហរណ៍

៤.៣. អារមមណ៍្

េំសៅសលើការអ្ភ្ែិឌ្ឍេមរថភាពរបេក់្មុារក្នុងការយលពី់ រសបៀបបសញ្ច ញអារមមណ៍និងត្រគបត់្រគងអារមមណ៍។ ក្មុារត្ររែូការ ការេរសេើរ និងការនិយយលអពីអ្នក្ដថ្ទ។

ឧទហរណ៍

កុមារគរេះដាក់របស់របរគៅតារត្កុរ

កុមារគរេះបគចេ ញររិ ឬ បង្ហា ញេនិំរ

កុមារគរេះបគចេ ញអាររមណ៍តាររយៈគេងកីឡា

កុមារគរេះបគចេ ញអាររមណ៍តាររយៈេនូំរ

Page 9: Parents edubook

ការស្វែងយលព់ី ជំនាញចិញ្ច ឹមកនូ និង ភាសាននក្ដីស្វលាញ់ 9

៤.៤. ឥរយិាបថ/េងគម

េំសៅសលើលក្ខណៈវដលក្មុារសរៀននែូអ្វីថដលត្ររមឹត្ររូែពីត្រគសួារ មជឈោា នេងគម និង ែរបធមរ៌បេព់កួ្សគ។ ក្មុារត្ររូែការការរាបអ់ានមិរតភ្ក្ត ិចលូរមួេក្មមភាពេងគមនានា។

ឧទហរណ៍

៤.៥. វិញ្ញា ណ្

វផ្នក្សនោះេថិរសលើថផ្នក្ឯសទៀរ សត្រ ោះថា វាផ្ារភាា បត់្រគបច់នំចុទងំអ្េវ់ដល ក្ព់ន័ធនឹងក្មុារ។ សយើងពិបាក្ក្រេ់មាគ លស់លើការអ្ភ្ែិឌ្ឍវផ្នក្ែញិ្ញា ណរបេក់្មុារវមន វរពកួ្សគនឹងសរៀនពីរសបៀបវដលត្រគួសារ េហគមន ៍ និងបរសិាថ នរបេព់កួ្សគសជឿសលើអ្វីមយួ។ ក្មុារត្ររូែការជសំនឿវដលត្ររឹមត្ររូែ។

ឧទហរណ៍

កុមារត្ាត្ស័យទាក់ទងគ្នា គៅកាុងសហេរន៍

កុមារត្រូវការរាប់អានរិរដភកដិ

កុមារអារមានជគំនឿគេើ សាសនាត្រេះរុទធ សាសនាត្េឹសដ ឬ សាសនាគសេងៗគទៀរ

Page 10: Parents edubook

10 Ewha, Where Change Begins

៥. ភាសាននក្ដីស្េលាញទ់ ាំង ៥

៥.១. ការប ៉ះពាលរ់ាងកាយ

ការប៉ាោះ លរ់ាងកាយគជឺា ការផ្ដលក់្ដសី្េលាញ់មួយវបបបង្គហ ញពីការទនំាក្ទ់នំងវដលមានភាពេនិទ ធសាន លជាងសគ។

ការសែើប ការសអាប គអឺាចសធវើឱ្យបសងកើនអារមមណ៍ផ្ាូែចរិដលអ ជាជាងពុំបានប៉ាោះ លអ់្វីសសាោះ។ រាលក់្មុារទងំអ្េត់្ររែូការឱ្យសគប៉ាោះ ដសូចនោះ ពកួ្សគអាចសចៀេផ្រុពីការភ្យ័ខ្លា ច ការរសំលាភ្បំ ន។ ឪពកុ្មាដ យមួយចនំនួ ពុំបានប៉ាោះ លរ់ាងកាយក្នូរបេព់កួ្សគឱ្យបានសត្រចីនសនាោះសទ ពីសត្រ ោះពកួ្សគភាគសត្រចនីជាបរ់ែលត់្ររក្បមុខរបរ។ វរត្ររែូចាថំា ក្មុារត្ររែូការសគប៉ាោះ លជ់ាសរៀងរាលថ់្ែង។ ក្នូរបេអ់្នក្នឹងមានអារមមណ៍ ស្េលាញ់ និងក្ក្ស់ៅដ សៅសពលវដលអ្នក្ប៉ាោះ លព់កួ្សគ។ ការប៉ាោះ ល់រាងកាយវដលឪពកុ្មាដ យចលូចរិដប៉ាោះជាងសគគកឺានថ់្ដក្នូៗឱ្យអានសរឿងនិទន េរសេរអ្ក្េរនិងគរូគនំរូ។ មា៉ា ងសទៀរ អ្នក្ប៉ាោះ លក់្នូរបេអ់្នក្ សៅសពលវដលពកួ្សគឈឺ។

ខ្លងសត្រកាមសនោះ ជាបង្គហ ញពីការស្េលាញ់តាមរយៈការប៉ាោះ លស់ៅដលក់្នូរបេអ់្នក្ ៖

សៅសពលវដលអ្នក្សាវ គមន ៍ ឬ និយយជត្រមាបលា ចរូសអាបពកួ្សគសហើយកានថ់្ដពកួ្សគ។ បនាទ បម់ក្លរុជងគងច់ោុះសដើមបឱី្យអ្នក្មានក្មពេស់េមើនឹងក្នូរបេអ់្នក្

េរួពកួ្សគជាញឹក្ញប ់ត្ររេិនសបើក្នូរបេអ់្នក្ចងឱ់្យកានឬ់ ឱ្បែនមៗ

Page 11: Parents edubook

ការស្វែងយលព់ី ជំនាញចិញ្ច ឹមកនូ និង ភាសាននក្ដីស្វលាញ់ 11

សអាបនិងសែើបក្នូរបេអ់្នក្រាលថ់្ែង សៅសពលវដលពកួ្សគចាក្សចញនិងត្ររ បម់ក្ពីសាលាសរៀនែញិ

សបាេអ្វងអលេក្ក់្នូរបេអ់្នក្ឬ ត្ររដេុខ នងរបេព់កួ្សគសៅសពលវដលពកួ្សគត្រាបអ់្នក្ អំ្ពីការលំបាក្ឬ ការត្រពួយបារមាសផ្េងៗ

សដក្ជរិពកួ្សគ សៅសពលសមើលទរូទេេនជ៍ាមយួោន (ក្នុងក្រណីក្នូរបេអ់្នក្សៅរចូ)

សលងសហគមឬ ក្ឡីាជាមយួោន វដលទមទរឱ្យមានការប៉ាោះ លរ់ាងកាយ

អានសរឿងនិទនសោយឱ្យក្នូរបេអ់្នក្សដក្សលើក្សំៅា របេអ់្នក្

សត្រចៀងចសត្រមៀងកាយែកិារជាមួយក្នូរបេអ់្នក្វដលទមទរឱ្យមានការប៉ាោះ ល ់ ដចូជា ទោះថ្ដ សលារឬ បងវលិ

សៅសពលវដលក្នូរបេអ់្នក្ឈឺ ចរូចណំាយសពលបវនថមកានព់កួ្សគនិងផ្ដលភ់ាពក្ក្ស់ៅដដលព់កួ្សគ

សដើរកានថ់្ដក្នូសៅសពលសដើរជាមួយោន

៥.២. ការសស្បើពាក្យេមដី

សៅក្នុងការទនំាក្ទ់នំងក្ដសី្េលាញ់ ក្យសពជនគ៍មឺានឥទ ធពិលណាេ។់ ក្យសពជនថ៍្នក្ដីស្េលាញ់ ជា ក្យេមដថីដលវផ្អមវលហម វបបេរសេើរ សលើក្ទកឹ្ចរិដ និងផ្ដលដ់បំនូាម នែជិ ាមានជាសដើម។ ផ្ទុយសៅែញិ ការសត្ររ ីក្យការ់ៗ ក្យវបបក្ហឹំងមសួ ៉ា អាចឱ្យឈឺចាបដ់លក់ារឱ្យរថ្មារបេក់្មុារ និង បារប់ងេ់មរថភាពរបេព់កួ្សគ។ ក្មុារនឹងគរិថា ពកួ្សគោម នរថ្មា និង មនិត្ររូែបានសគយក្ចរិដទកុ្ោក្។់ សទោះបជីាយ៉ា ងក្ស៏ោយ ក្ក៏្មុារសៅវរមានជសំនឿខ្លា ងំពីអ្វីថដលសគសធវើ។

៥.២.១. ពាក្យននក្ដីស្េលាញ ់និង ការផ្្ែមផ្លែម

ការបសញ្ច ញេសមាង ការបសញ្ច ញអារមមណ៍ និងបរយិកាេថ្នការយក្ចរិដទកុ្ោក្ទ់ងំអ្េ់គទឺក្ទ់ងនឹងការស្េលាញ់និងភាពក្ក្ស់ៅដ ។

Page 12: Parents edubook

12 Ewha, Where Change Begins

៥.២.២. ពាក្យេរសេើរ និង ការសលើក្ទកឹ្ច ិដ

ការេរសេើរនិងការស្េលាញ់ គតឺ្ររូែបានសយើងផ្ដលស់ៅដលក់្មុាររមួោន ។ សោយសារវរអ្នក្ចងប់ាន ក្យេរសេើរវដលមាននយ័ខ ាមឹសារចសំ ោះក្នូរបេអ់្នក្ សនាោះអ្នក្ត្ររូែវរយក្ចរិដទកុ្ ោក្អ់្វីវដលអ្នក្ត្ររែូនិយយ។ ត្ររេិនសបើអ្នក្សត្ររីការេរសេើរញឹក្ញបស់ពក្ សនាោះ ក្យរបេអ់្នក្នឹងសធវើឱ្យមានផ្លប៉ាោះ ល។់ ការសចោះវរេរសេើរសផ្ដេផ្លដ េ សនាោះវាក្នឹ៏ងសធវើឱ្យមានហារនិភ្យ័សៅសហរផុ្លសផ្េងៗបានវដរ។ ក្មុារខ ាោះ សុានឹំង ក្យេរសេើរវបបសនោះ វដលពកួ្សគអាចនឹងេននិោា នថា វាជាសរឿងធមមតា សហើយពកួ្សគរពឹំងទកុ្ថា នឹងទទលួបានវាសទៀរ។

ក្យសលើក្ទកឹ្ចរិដមានត្ររេិទ ធភិាពខ្លា ងំបផំ្រុ សៅសពលវដលពកួ្សគសផ្លដ រសលើការត្ររឹងវត្ររងជាក្ល់ាក្អំ់្ពីក្នូរបេអ់្នក្វដលពកួ្សគបានសធវើអ្វីមយួ។ សោលបណំងថ្នការសត្ររ ីក្យសលើក្ទកឹ្ចរិដសនោះ គកឺ្នុងសោលបណំងជយួដលក់្នូរបេអ់្នក្បនដសធវើអ្វីថដលលអ និង ផ្ដលស់យបលដ់លក់្នូរបេ់អ្នក្ឱ្យខរិខតំ្ររឹងសធវើវា។ ការសត្ររី ក្យវបបសនោះ សយើងត្ររែូមានភ្េដុតាងជាក្ល់ាក្ ់សហរអុ្វីបានជាពកួ្សគត្ររូែបានេរសេើរ ជាជាងវរការេរសេើរឱ្យរចួពីមារ។់ ឧទហរណ៍ៈ ក្នូរបេអ់្នក្គរូរបូផ្ទោះបានសាអ រ សៅសពលសនាោះអ្នក្ត្ររែូេវមដងការចាបអ់ារមមណ៍សៅកានស់ាន ថ្ដក្នូរបេអ់្នក្ថា ក្នូគរូរបូបានសាអ រណាេ ់ឬ សរើក្នូសធវើយ៉ា ងណា សទើបគរូបានលអវបបសនោះ?

េក្មមភាពខ្លងសត្រកាមសនោះ ជាគនិំរខ ាោះៗេត្រមាបជ់យួដលឪ់ពកុ្មាដ យឱ្យជយួពិចារណាពីរសបៀបផ្ដលក់ារសលើក្ទកឹ្ចរិដដលក់្នូរបេោ់រ។់ ចរូសត្រជេីសរេីចណុំចណាមយួវដលអ្នក្គរិថា ក្នូរបេអ់្នក្នឹងសពញចរិដ៖

បិទសាា ក្អ្ក្េរ ក្យសលើក្ទកឹ្ចរិដសៅក្នុងត្ររអ្បអ់ាហារក្នូរបេអ់្នក្

Page 13: Parents edubook

ការស្វែងយលព់ី ជំនាញចិញ្ច ឹមកនូ និង ភាសាននក្ដីស្វលាញ់ 13

បសងកើរទមាា បជ់វជក្ពីអ្វីមួយជាក្ល់ាក្ថ់ដលអ្នក្បានេសងករស ើញថា វាបង្គហ ញជាក្ល់ាក្ពី់ការេសត្រមចសជាគជយ័របេក់្នូរបេអ់្នក្

េរួពីអ្វីថដលក្នូរបេអ់្នក្ចងស់ធវើឬ ចងក់ាា យជា សៅសពលវដលពកួ្សគធសំ ើង។ បនាទ បម់ក្សលើក្ទកឹ្ចរិដពកួ្សគវដលអាចបនដនែូក្ដសី្េលាញ់របេស់គបាន

ែររបូឬ បសងកើរជារបូភាពនែូអ្វីថដលក្នូរបេអ់្នក្បានបសងកើរ និងោក្េ់ មុរមួជាមួយអ្ក្េរ វដលបញ្ញា ក្ថ់ា សហរអុ្វីវាមាននយ័ចសំ ោះក្នូរបេអ់្នក្

សៅសពលវដលអ្នក្សចញពីផ្ទោះ ចរូសរមក្ក្នូរបេអ់្នក្សៅផ្ទោះសៅសពលណាក្ស៏ោយ វដលអ្នក្គរិដលព់កួ្សគ (ត្រោនថ់រនិយយេរួេដីក្ប៏ានវដរ)

ទកុ្ោក្េ់មទិ ធផ្លការង្គរេិលបៈសៅក្នុងក្វនាងេំខ្លន់ៗ

សពលក្នូរបេអ់្នក្មានក្ហុំេ សៅសពលវដលពាយមសធវើអ្វីថដលេំខ្លន ់ ជាដបំូងចរូសត្ររី ក្យទទលួសាគ លថ់ា អ្នក្បានដងឹពីបំណងដល៏អរបេព់កួ្សគ

៥.៣. ការចាំណាយសេលសវលាជាមួយក្នូ

ការចណំាយសពលសែលាសៅជាមយួក្នូ ឬ សធវើអ្វីៗជាមួយក្នូរបេអ់្នក្គមឺានសារៈេំខ្លនណ់ាេ។់ វាមិនចាបំាច់ទមទរថា អ្នក្ត្ររូែវរសៅក្វនាងណាវដលពិសេេៗសនាោះស ើយ។ ក្វនាងណាក្ប៏ានវដរ វរសបើេិនសៅផ្ទោះគលឺអបផំ្រុ។ ការចណំាយសពលសែលាជាមយួក្នូមាន ក្់ៗ ត្ររែូវររក្សពលណា វដលអ្នក្សៅវរពីរនាក្។់

ជាមយួោន សនោះវដរ ការសត្ររតី្រក្វេវភ្នក្ សមើលសៅវភ្នក្ក្នូរបេអ់្នក្សោយយក្ចរិដទកុ្ោក្ ់ ក្ជ៏ាែធិដីម៏ានេកាដ នពុលក្នុងការបង្គហ ញក្ដសី្េលាញ់សចញពីត្រក្សៅសបោះដងូ សៅដលក់្នូរបេអ់្នក្។ ការេនទនាស រសពញសោយគណុភាពពិរជាមានសារៈេំខ្លនណ់ាេ ់ សត្រ ោះ

Page 14: Parents edubook

14 Ewha, Where Change Begins

អ្នក្អាចវចក្រថំ ក្ការទនំាក្ទ់នំងរបេអ់្នក្ជាមួយក្នូឬ អ្នក្អាចត្រាបក់ារពិរអំ្ពីអ្វីមួយ ដសូចនោះ ក្នូរបេអ់្នក្នឹងគរិថា អ្នក្សជឿទកុ្ចរិដពកួ្សគ។ ក្មុារនឹងអាចសរៀនេតូ្ររបវនថមសទៀរ ពីការជវជក្ជាមយួអ្នក្។

ចរូសត្រជីេសរេីចណុំចណាមួយថ្នចណុំចខ្លងសត្រកាម សហើយពាយមសាក្លបងសធវើអ្វីថដលែមី វដលអ្នក្គរិថាក្នូរបេអ់្នក្សពញចរិដៈ

ឈបស់ធវើអ្វីមយួបសណាដ ោះអាេននេិន រចួសហើយសត្ររីត្រក្វេវភ្នក្សៅក្នូរបេអ់្នក្សៅសពលវដលពកួ្សគត្រាបអ់្នក្ពីអ្វីមយួេំខ្លន ់

សធវើមហូបជាមយួោន េត្រមាបអ់ាហារេត្រមន ់សពលត្រពឹក្ សពលថ្ែងត្ររងឬ់ សពលលាង ច

និយយ ក្យក្ថំរាង សធវើយ៉ា ងណាឱ្យមានការសេើចេរាយជាមយួពកួ្សគ

ែរែឌីិ្អ្ ូឬ របូភាពសៅសពលសៅជុំោន (សពលេំខ្លន់ៗ )

សៅសពលវដលក្នូរបេអ់្នក្បង្គហ ញអ្នក្ពីអ្វីមយួ ចរូបនាទ បខ ានួចោុះ ឬ ត្ររមូលរបេទ់ងំសនាោះសៅក្នុងថ្ដរបេអ់្នក្

ជយួក្នូរបេអ់្នក្និយយពីក្វនាងវដលពកួ្សគចងស់ៅ និងមូលសហរ ុ

សៅសពលនាកំ្នូរបេអ់្នក្សៅេនួក្មុារ ចរូចណំាយសពលសលងជាមយួពកួ្ោរ ់ ជាជាងសមើលពកួ្សគ

៥.៤. អ្ាំសណាយ

ការផ្ដលនិ់ងការទទលួអំ្សណាយ អាចជាការបង្គហ ញនែូការស្េលាញ់ដម៏ានេកាដ នុពល ។ កាដដូម៏ានអ្រថនយ័បផំ្រុកាា យជានិមិរដេញ្ញា ថ្នក្ដសី្េលាញ់ សហើយវាក្ជ៏ាវផ្នក្មួយថ្នភាសាថ្នក្ដសី្េលាញ់ផ្ងវដរ។

Page 15: Parents edubook

ការស្វែងយលព់ី ជំនាញចិញ្ច ឹមកនូ និង ភាសាននក្ដីស្វលាញ់ 15

ផ្ទុយសៅែញិ ការផ្ដលក់ាដសូត្រចនីសពក្ គមឺិនបានជយួសៅដលក់្មុារសនាោះសទ ពីសត្រ ោះក្មុារអាចរពឹំងថា នឹងទទលួបានរហូរ សទោះបជីាពកួ្សគមនិបានេសត្រមចអ្វីធដំុកំ្ស៏ោយ។ មនិត្ររឹមវរប៉ាុសណាណ ោះសទ អ្នក្នឹងត្ររូែចណំាយត្រាក្ក់ាេសទៀរផ្ង។ ប៉ាុវនដអ្នក្ត្ររូែផ្ដលក់ារវណនាជំាក្ល់ាក្ណ់ាមយួ សដើមបឱី្យក្មុារយលម់លូសហរពុកួ្សគត្ររូែបានឱ្យកាដ ូនិងមូលសហរវុដលមនិបាន។

ខ្លងសត្រកាមសនោះ ជាគនិំរបវនថមេត្រមាបម់ាតាបិតា។ ចរូសត្រជីេសរេីចណុំចណាមយួខ្លងសត្រកាមសដើមបពីាយមសាក្លបងអ្វីថដលែមី វដលអ្នក្គរិថា ក្នូរបេអ់្នក្នឹងសពញចរិដៈ

សត្រជីេសរេីយក្កាដ ូឬ អំ្សណាយវដលសាក្េមនឹងចណំងច់ណូំលចរិដក្នូរបេអ់្នក្

ផ្ដលន់ែូអាហារេត្រមនឬ់ េករត្រោបរ់ចូៗ វដលអ្នក្អាចអ្នទងចរិដក្នូរបេអ់្នក្សៅសពលវដលអ្នក្មនិសៅផ្ទោះ

សធវើមហូបឆ្ងង ញ់ៗ វដលអ្នក្គរិថា ក្នូរបេអ់្នក្ចលូចរិដ ឬ សៅសភាជនីយោា នពិសេេៗ ឬ សធវើបវងអមឆ្ងង ញ់ៗឱ្យក្នូអ្នក្ញុ ំ

៥.៥. ការោ ាំស្ទឬ ការ្ដលស់េវា

អ្នក្គរួផ្ដលក់ារោតំ្រទដត៏្ររឹមត្ររូែសៅដលក់្នូរបេអ់្នក្ អាស្េយ័សៅតាមអាយរុបេក់្មុារ សហើយអ្នក្ត្ររូែគរិពីអ្វីថដលពកួ្សគមនិអាចសធវើសោយខ ានួឯងបាន។

ជាការពិរណាេ ់ ថាអ្នក្មិនអាចបនដបសត្រមីក្នូរបេអ់្នក្អ្េម់យួជែីរិបានសទ ដសូចនោះ អ្នក្ត្ររូែ

បសត្រងៀនពកួ្សគត្រគបយ់៉ា ង សដើមបឱី្យពកួ្សគអាចរេស់ៅសោយខ ានួឯងបានសៅថ្ែងអ្នាគរ។ អ្នក្ត្ររូែ បសត្រងៀនក្មុារមានេីលធមល៌អ មានជំនាញក្នុងជីែរិ មានបទពិសសាធនិងចសំណោះសផ្េងៗ។ សយើងក្ ៏បសត្រងៀនដលក់្មុារឱ្យសចោះជយួនិងសចោះរេស់ៅជាមួយអ្នក្ដថ្ទផ្ងវដរ។ ជាងសនោះសៅសទៀរ ក្នុងនាមជាឪពកុ្មាដ យគតឺ្ររូែវរជាគរំលូអជានិចចេត្រមាបប់ុត្រតាបុត្ររី។

Page 16: Parents edubook

16 Ewha, Where Change Begins

ខ្លងសត្រកាមសនោះជាចណុំចវដលគរួវរ យក្មក្ពិចារណាសដើមបសីត្ររជីាត្ររសយជនដ៍លក់្នូរបេអ់្នក្ៈ

ជយួក្នូរបេអ់្នក្ហវឹក្ហារក់្ឡីា ដចូជា ការសបាោះ និងចាបប់ាល ់

ជយួបសត្រងៀនពកួ្សគសធវើក្ចិចការសាលា

ចាបស់ផ្ដើមបសត្រងៀនក្នូរបេអ់្នក្ពីសារៈេំខ្លនថ់្នការបសត្រមីអ្នក្ដថ្ទតាមរយៈការចលូរមួជាសទៀរទរស់ៅក្នុងត្រក្មុេហគមន ៍

សៅសពលវដលក្នូរបេអ់្នក្ឈឺ ជាញឹក្ញបឪ់ពកុ្មាដ យត្ររូែបង្គហ ញការយក្ចរិដទកុ្ោក្ ់សោយសៅជាមួយពកួ្សគ ថាន ក្ែ់នមពកួ្សគ

អ្នញុ្ញា រឱ្យក្នូរបេអ់្នក្មានមិរដភ្ក្ដឬិវេវងរក្ជំនយួពីេមាជកិ្ត្រគួសារវដលអាចជយួពកួ្សគសពលត្ររូែការ ដចូជា េរួសមសរៀន ឬ បក្ស្សាយចមងលស់ផ្េងៗ

ជយួក្នូរបេអ់្នក្ជេួជលុរបូរកុ្ដតាឬ ក្ងថ់ដលបាក្ថ់បក្។ ចណំាយសពលបសងកើរទនំាក្់ទនំងត្ររក្បសោយក្ដសី្េលាញ់សៅដលក់្នូ

ឯក្សារសយាង

Chapman, G & Campbell, R. (2005). The Five Love Languages of Children. The United State.