pediatrik femur şaft kırıkları
TRANSCRIPT
Arşt. Gör. Dr. Gökhan Tevfik ATEŞ
Doç. Dr. Atilla ÇITLAK
Tüm çocuk kırıklarının %1,6 sı
Erkek çocuklarda daha sık
Bimodal dağılım◦ Küçük çocuklar: 1-3 yaş arası basit travma◦ Okul çağı çocuklar: 10-13 yaş arası yüksek travma
Yürüme yaşından önce gelenlerin %80’ i istismar◦ Coffey ve ark. >18 ay kırıklar %1 istismar iken <18 ay
kırıklar %67 istismar
İstismar ve belirgin travma yoksa ; ◦ Osteogenezis imperfekta◦ Osteopenik kemik◦ Patolojik kırık◦ Stres kırığı
Osteogenezis imperfekta◦ Röntgen yetersiz◦ Cilt biyopsisi◦ Kollagen analizi◦ Kemik biyopsi ile kesin tanı
Osteopenik kemik◦ Jeneralize osteopeni◦ Serebral palsi◦ meningomiyolesel
Patolojik kırıklar◦ İyi huylu
Nonosifiye granülom
Anevrizmal kemik kisti
Basit kemik kisti
Eozinofilik granülom
◦ Kötü huylu Osteosarkom
A : transfers – oblik – spiral
B : çok parçalı – basit
C : açık – kapalı (gustilo sınıflaması)
%50 si basit transfers kapalı kırıktır
Metabolik kemik hastalıkları ve istismar dışlanır
Periostları kalın olduğundan stabil femurkırığı oluşur.
Pavlik bandajı veya basit splintle
Pelvi-pedal alçılama◦ Fazla kısalma (>1-2 cm)
◦ Fazla açılanma (>30 )
Traksiyon nadiren gereklidir.
Femur diafizinin doğumla ilişkili proximal ve orta diafiz kırıklarında idealdir.
Stabil bir kırık için bu yaklaşım gerektiğinde bacaktan intravenöz girişim için izin vericektir.
Uyluk orta derecede fleksiyonda ve abduksiyonda da uygulanabilir.◦ Distal parçayı proximal ile uyum içinde tutar
Erken pelvi-pedal alçılama◦ Başlangıç kısalığı <2cm olanlarda ideal
3-10 gün cilt veya iskelet traksiyonu sonrası alçılama◦ >2 cmlik kısalık ve belirgin instabilite
◦ Erken alçı ile redükte edilemeyen
Eksternal fiksasyon◦ Açık kırık veya çoklu yaralanmalarda
Kanal içi çivileme◦ Metabolik kemik hastalığı olan kırığa yatkın veya
çoklu kırıklar sonrası
◦ Osteogenezis imperfekta ve multitravmadurumlarında
<6 yaş izole femur kırıklarında en iyi tedavi yöntemi◦ >2 cm kısalık olan◦ Uylukta aşırı şişlik veya alçı tedavisini tehlikeye sokan
başka durum mevcut olmadığından
Avantajlar◦ Düşük maliyet◦ Mükemmel güvenli profil◦ Kabul edilebilir alt extr uzunluğu
Pozisyon : Kalça 90 fleks ve 30 derece abd diz 90 fleks
Fazla traksiyon uygulanmamalı◦ Cilt nekrozu ve kompartman send gelişebilir.
Uyluk 15 derece dış rotasyonda tutularak distal parça ile proximal parçanın eksernalrotasyonuyla uyum içinde olması sağlanır.
Varusta yanlış kaynamayı önlemek için valgusa şekillendirme yapılmalıdır.
15 derecenin altındaki açılanmalarda kama çıkarılabilir.
2 cmden fazla kısalık mevcutsa◦ Alçı değişimi
◦ Traksiyon
◦ Kallus oluşmamışsa eksternal fiksatör
Alçı 4-8 hafta arasında tutulur.◦ Bebekte iyileşme süresi 3-4 hafta
◦ Küçük çocukta 6 haftada
Eklem katılıkları 1 hafta içerisinde çözülür.
Kırık uzunluk açısından stabil değilse ve aile ve cerrah tarafından cerrahi dışı tedavi tercih edilmişse
Cilt traksiyonu◦ >2,5 kg uygulama ciltte bül oluşumu
İskelet traksiyonu ◦ Vasküler risk oluşturmadan proximal çok parçalı
kırıklarda◦ İntertrokhanterik kırığı olan adölosanlarda
İskelet traksiyonu◦ >12 yaş önerilmez
Kısalık ve açısal yanlış kaynama yüksek◦ Traksiyon için distal femur tercih edilir.
Tibiadan geçişlerde büyüme kıkırdak hasarı ve takibinde diz rekurvuatum deformitesi gözükmesi
Tibidan geçişlerde mevcut olabilecek diz bağ yaralanması ve meniskus yaralanmasını kötüleştirme
◦ Tel medialden laterale Femoral arterin geçtiği hunter kanalına kaymamak için
Küçük çocuklar 3 hafta ve daha uzun süren traksiyon ve sonrasında alçılama iyi tolere ederler
Nadiren minimal deplase kırıklarda erken pelvi-pedal alçılama
Esnek kanal içi çivileme tercih edilen
Proximal ve distal 1/3 kırıklarda submuskülerplaklama ve eksternal fiksatör
Diğer rigit tespitlerdeki komplikasyonlar kaygı yaratır◦ Antegrad çivileme: osteonekroz◦ Eksternal fiksatör: çivi dibi enf ve çıkarılma sonrası
tekrar kırık
Avantajlar◦ Kırık hattında yeteri kadar stres yaratarak kallus oluş.◦ Uygulayıp çıkarılması kolay◦ İmplantlar ucuz◦ Öğrenme eğrisi kısa
Birincil kısıtlılığı rigit tespit yapılamaması
Endikasyon◦ 5-11 yaş◦ Uzunluk açısından stabil◦ 50kg altı
Dengeli olamayan kırıklardada kullanılabilir ancak kısalma ve açılanma riski daha yüksek
Giriş yeri olarak distal femoral fizislerin hemen üzeri◦ Dezavantajı:diz ağrısı ve diz eklem hareket kısıtlılığı
Subtrakhanterik alandan gönderilen antergradtercih edenlerde mevcut◦ Avantajı: diz ağrısı olmaması
Çivilerin medial ve lateral girişleri aynı seviyede olmalı
Çivinin çapı diafizin en dar yerinin %40ı kalınlıkta olmalı
Medullaya uygun en kalın çivi seçilmeli
Çivi giriş noktası ile kırık arası ölçülerek çiviye 30 derece eğim verilir ve eğim tepesi kırık hattı yakınına denk getirilmeye çalışılır.
Aynı çapta çiviler kullanılmalı
İlk çivi kırık hattını 2-3 cm geçitikten sonra diğeri ilerletilerek kırık proximaline ilerletilir
Çivilerden biri femur boynuna diğeri t. majore
Cerrahi sonrası◦ Diz ağrısını azaltmak ve quadriceps kasılmasını
azaltmak amacıyla diz immobilitesi
Uzunluk açısından dengesiz kırıksa direk grafide kallus görülene kadar 4-6 hafta spikayürüme alçısı
Tüm vucut ağırlığı ile yüklenme 6 hft sonrası
Kanal içi kilitli çivileme◦ 10-12 yaş arası obez çocukar◦ >13 yaş çocuklar
Submuskuler plaklama
Eksternal fiksatör
Özellikle adölasanlarda değerlidir. 1990 lı yılllarda komplikasyon olarak proximal
femurun osteonekrozu gözlemlenmiş Son zamanlarda tam lateralden major girişli
yeni nesil çiviler ile popülaritesinde tekrar artış
Bu yeni nesil implant sistemleri priformisfossadan uzaklaşarak osteonekroz riskini azaltır fakat tamamen elimine etmez.
<12 yaş çocuklarda proximal femurda büyüme anomalileri ve femur başında osteonekrozgelişme riski nedeni ile önerilmez
12-17 yaş arası çocuklarda özellikle stabil olmayan kırığı olan adölosanlarda
Büyük adölosanlardaki açık kırıklardave ateşli silah yaralanamaların neden olduğu tüm açık kırkıklarda ya sonra yada primer olarak çivileme ile etkili tedavi sağlanabilir.
Diseksiyon torakhanterin lateral kısmı ile sınırlı olmalı ve priform fossadan uzak durulmalı
Çivi büyük torakhanterin lateralinden sokulur En az hasarı verme açısından en dar kalımlıktaki
çivi tercih edilir. Proximal çapı geniş çivilerden kaçınılmalı Daha sonra çıkarılması açısından çivinin
proximal ucu 1cm kadar dışarıda bırakılmalı Seçilen çivi özellikle proximalden açılı ve
transtorakhanterik girişli olmalıdır.
Çivinin proximalinde kemiğin aşırı büyümesinin oluşmaması için radyolojik kaynamadan 9-18 ay arası çivi çıkarılmalıdır.
Ciddi yumuşak doku travması olduğundan ve gelmeksel kapalı tedaviler uygun olmadığında
Hızlıca kırık stabilizasyonuna izin verir◦ Kafa travması◦ Çoklu yaralanması olan açık kırık
Esnek çivileme , plaklama ve alçılamanın sıkıntılı olduğu proximal ve distaldeki kırıklar için idealdir.
Kırığın hızlıca iyileşeceği ancak çok az açısal deformitenin kabul edilebileceği distal diafizometafizer bölgenin bening patolojik kırıklarında (nonosifiye fibrom) özellikle değerlidir.
Avantaj ◦ Anatomik redüksiyon◦ Uygulama kolaylığı◦ Hastane bakım kolaylılığı◦ Alçısız hızlı mobilizasyon◦ Her boyuttaki femura uygulama kolaylılığı
Dezavantaj◦ uzun insizyon gereksinimi◦ Plak kırılma riski◦ Plak çıkarıldıktan sonra oluşabilecek stres kırıkları
Daha çok kapalı , kafa travması olan yada multitravmalı 11 yaş altı çocuklar için önerilmiştir.
Subtrokhanterik ve suprakondiler kırık için kanal içi çivilemeden daha üstün
Çocuklarda 4.5mm ve daha geniş bir kompresyon plağı kullanılır.
Yumuşak doku sıyrılması sınırlı olmalıdır. Kırık hattının proximal ve distaline 3 er adet
vida konulmalıdır.
Bacak boyu eşitsizliği◦ Maksimum kabul edilebilir kısalık 6 yaşında 2,5 cm iken
matüriteye yaklaşan 14 yaşınd 1-2 cm dir
Açısal deformite◦ Femurun ant ve post yeniden düzenlenmesihızlı olup
çok az kalıcı deformite olurken varus-valgus defotmitesinin yeniden biçimlenmesi oldukça yavaştır.
Rotasyonel deformite◦ 30 dereceye kadar olan malrotasyon önceden var olan
rotasyon dizilim bozukluluğu olmadıkça fonksiyonel bozukluk oluşturmaz
Geçikmiş kaynama◦ nadirdir ◦ Normal kaynama
<5yaş 4-6 hafta
5-10 yaş 8-10 hafta
>15 yaş 10-15 hafta arası
Kaynamama Kas zayıflığı Enfeksiyon Nörovasküler yaralanma Kompartman sendromu