phÂn lẬp vÀ xÁc ĐỊnh cẤu trÚc mỘt sỐ hỢp chẤt tỪ rỄ cÂy sẮn thuyỀn...

7/31/2019 PHÂN LẬP VÀ XÁC ĐỊNH CẤU TRÚC MỘT SỐ HỢP CHẤT TỪ RỄ CÂY SẮN THUYỀN (SYZYGIUM RESINOSUM (GAGNEP)…

http://slidepdf.com/reader/full/phan-lap-va-xac-dinh-cau-truc-mot-so-hop-chat-tu-re 1/75

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠOTRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH

==========

PHAN THỊ THU

PHÂN LẬP VÀ XÁC ĐỊNH CẤU TRÚC MỘT SỐHỢP CHẤT TỪ RỄ CÂY SẮN THUYỀN

(SYZYGIUM RESINOSUM (GAGNEP) MERR. ET

PERRY)

LUẬN VĂN THẠC SỸ HÓA HỌC

VINH, 2011

1



BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠOTRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH

==========

PHAN THỊ THU

PHÂN LẬP VÀ XÁC ĐỊNH CẤU TRÚC MỘT SỐ

HỢP CHẤT TỪ RỄ CÂY SẮN THUYỀN(SYZYGIUM RESINOSUM (GAGNEP) MERR. ET

PERRY)

CHUYÊN NGÀNH: HÓA HỮU CƠ

MÃ SỐ: 60. 44. 27

LUẬN VĂN THẠC SỸ HÓA HỌC

Người hướng dẫn khoahọc: PGS.TS. HOÀNG VĂN LỰU

2



VINH, 2011

LỜI CẢM ƠN

Với lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc, tôi xin chân thành gửi lời cảm

ơn tới:

PGS.TS. Hoàng Văn Lựu - Khoa Hoá học - Trường Đại học Vinh,

người đã giao đề tài và tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình

học tập, nghiên cứu và hoàn thiện luận văn này.

PGS.TS. Chu Đình Kính - Viện Hoá học - Viện Khoa học và Công

nghệ Việt Nam, người đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tôi trong quá trình ghi

phổ và xác định cấu trúc các hợp chất.

TS. Trần Đình Thắng và PGS.TS.NGƯT. Lê Văn Hạc đã có những ý

kiến đóng góp quý báu cho luận văn này.

Ths - NCS Nguyễn Văn Thanh đã giúp đỡ tôi trong quá trình làm thực

nghiệm. Nhân dịp này, tôi cũng xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc tới các thầy

giáo, cô giáo Khoa Hoá học, Khoa Sau đại học - Trường Đại học Vinh; các

thầy giáo, cô giáo Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam; các anh chị đồng

nghiệp, gia đình và bạn bè đã động viên, giúp đỡ tôi hoàn thành được luận

văn này.

Vinh, ngày 01 tháng 01 năm 2011

Phan Thị Thu

3



MỤC LỤC

Trang Trang phụ bìaLời cảm ơnMục lụcDanh mục các các ký hiệu, các chữ viết tắtDanh mục các bảngDanh mục các hình vẽ, đồ thị

MỞ ĐẦU 1

1. Lý do chọn đề tài 12. Nhiệm vụ nghiên cứu 23. Đối tượng nghiên cứu 2

Chương 1: TỔNG QUAN 3ĐẠI CƯƠNG VỀ THỰC VẬT HỌC VÀ THÀNH PHẦN HÓA

HỌC CỦA CHI SYZYGIUM1.1. Đại cương về thực vật học 31.2. Những nghiên cứu về thành phần hoá học của thực vật chi

Syzygium.

6

1.2.1. Các hợp chất triterpenoit 61.2.1.1. Triterpen khung oleanan 61.2.1.2. Triterpen khung ursan 81.2.1.3. Triterpen khung lupan 91.2.2. Các hợp chất steroit 101.2.3. Các hợp chất acetophenon 121.2.4. Các flavonoit 141.2.4.1. Hợp chất flavanon 141.2.4.2. Các hợp chất flavon 161.2.4.3. Các hợp chất flavonol 171.2.4.4. Các hợp chất chalcon 221.2.5. Các hợp chất khác 241.3. Đại cương về thực vật học và hóa học cây sắn thuyền 271.3.1. Tên gọi 271.3.2. Phân bố 271.3.3. Mô tả thực vật 271.3.4. Thành phần hóa học cây sắn thuyền 281.3.5. Tác dụng dược lý 31

Chương 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 33

4



Trang 2.1. Phương pháp lấy mẫu 332.2. Phương pháp phân tích, tách và phân lập các chất 332.3. Phương pháp khảo sát cấu trúc các hợp chất 33

Chương 3: THỰC NGHIỆM 343.1. Thiết bị và hóa chất 343.1.1. Thiết bị 343.1.2. Hoá chất 343.2. Tách và xác định cấu trúc hợp chất 343.2.1. Tách các hợp chất. 343.2.1.1. Thu hái mẫu 343.2.1.2. Chiết và tách các hợp chất rễ cây sắn thuyền 35

3.2.2. Xác định cấu trúc các hợp chất 38Chương 4: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN 39

4.1. Xác định cấu trúc hợp chất TDR 133 từ rễ cây sắn thuyền 394.1.1. Phổ cộng hưởng từ hạt nhân 1H – NMR 394.1.2. Phổ cộng hưởng từ hạt nhân 13C - NMR của hợp chất TDR

133

43

4.2. Xác định cấu trúc hợp chất TDR 168 từ rễ cây sắn thuyền 504.2.1. Phổ cộng hưởng từ hạt nhân 1H – NMR của TDR 168 504.2.2. Phổ cộng hưởng từ hạt nhân 13C - NMR của hợp chất TDR

168

54

KẾT LUẬN 60TÀI LIỆU THAM KHẢO 61

5



DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ TỪ VIẾT TẮT

NMR : Nuclear Magnetic Resonance Spectroscopy

(Phổ cộng hưởng từ hạt nhân)1H-NMR : Proton Magnetic Resonance Spectroscopy

(Phổ cộng hưởng từ hạt nhân proton)

13C-NMR : Carbon – 13, Nuclear Magnetic Resonance Spectroscopy(Phổ cộng hưởng từ hạt nhân cacbon 13)

DEPT : Distortionless Enhancement by Polarisation Transfer

δ (ppm) : Độ chuyển dịch hoá học

s : Singlet

d : Doublet

t : Triplet

6



DANH MỤC CÁC BẢNG

Trang Bảng 1.1: Một số hợp chất acetophenon phân lập được từ chi

Syzygium

13

Bảng 1.2: Một số hợp chất phân lập được từ chi Syzygium 24Bảng 3.1: Số liệu của quá trình chạy cột cao rễ sắn thuyền 35Bảng 4.1: Số liệu cộng hưởng từ hạt nhân 1H – NMR của hợp

chất TDR 133

42

Bảng 4.2: Số liệu cộng hưởng từ hạt nhân 13C - NMR của hợp

chất TDR 133 và chất đã công bố

49

Bảng 4.3: Số liệu cộng hưởng từ hạt nhân 1H – NMR của hợp chất

TDR 168

53

Bảng 4.4: Số liệu cộng hưởng từ hạt nhân 13C - NMR của hợp

chất TDR 168 và chất đã công bố

58

7



ẢNH, SƠ ĐỒ

Trang Ảnh 1.1: Ảnh chụp cây sắn thuyền 28

Sơ đồ 3.1: Sơ đồ tách các chất từ rễ cây sắn thuyền 37

DANH MỤC CÁC HÌNH

Trang Hình 4.1: Phổ 1H - NMR của hợp chất TDR 133 39Hình 4.2: Phổ giãn 1H - NMR của hợp chất TDR 133 40Hình 4.3: Phổ cộng hưởng từ hạt nhân 13C - NMR của hợp chất

TDR 133

43

Hình 4.4: Phổ giãn 13C - NMR của hợp chất TDR 133 44Hình 4.5: Phổ DEPT của hợp chất TDR 133 45Hình 4.6: Phổ giãn DEPT của hợp chất TDR 133 46Hình 4.7: Phổ 1H - NMR của hợp chất TDR 168 50Hình 4.8: Phổ giãn 1H - NMR của hợp chất TDR 168 51Hình 4.9: Phổ cộng hưởng từ hạt nhân 13C - NMR của hợp chất

TDR 168

53

Hình 4.10: Phổ giãn 13C - NMR của hợp chất TDR 168 54

Hình 4.11: Phổ DEPT của hợp chất TDR 168 55

8



9



MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Từ nhiều thế kỷ nay, những chế phẩm y học cổ truyền được coi như

một kho tàng dược liệu quý báu. Đối với Việt Nam, là nước có thu nhâp thấp,

đời sống của người dân ở vùng nông thôn, miền núi còn rất nhiều khó khăn

thì việc tạo ra nguồn thuốc có giá thành rẻ hơn luôn là mong muốn của người

dân và cũng là mục tiêu của Chính phủ và của Ngành Y tế.

Việt Nam nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới nên được thừa hưởng

nguồn thiên nhiên vô cùng phong phú và đa dạng sinh học với nhiều loài

dược liệu quý. Theo số liệu thông kê gần đây, hệ thực vật Việt Nam có trên

10.000 loài trong đó có khoảng 3.200 loài cây được sử dụng trong Y học dân

tộc. [1].

Các hợp chất thiên nhiên thể hiện hoạt tính sinh học rất phong phú và là

một trong những định hướng để con người có thể chiết, tách, tổng hợp tìm ra

các loại thuốc mới chống lại bệnh tật, chất bảo quản thực phẩm, mỹ phẩmcũng như các chế phẩm phục vụ nông nghiệp, chăn nuôi có hoạt tính sinh học

cao mà không ảnh hưởng đến môi sinh.

Cùng với sự phát triển vượt bậc của ngành sinh học phân tử, hoá học

các hợp chất thiên nhiên đã và đang được nhiều nhà khoa học trên thế giới tập

trung nghiên cứu.

Tìm kiếm và phát hiện các chất có hoạt tính sinh học trong thảm thựcvật Việt Nam, qua đó đưa ra các giải pháp bảo tồn sự đa dạng sinh học của

môi trường xung quanh là một nhiệm vụ luôn đòi hỏi sự cố gắng của tất cả

mọi người trong xã hội đặc biệt là các nhà khoa học.

Vì vậy, việc nghiên cứu thành phần hoá học từ những cây cỏ thiên

nhiên có một ý nghĩa khoa học và thực tiễn cao. Ví dụ điển hình là gần đây đã

chiết xuất thành công axit shikimic từ cây hồi ở Lạng Sơn (Illicium verum), đó

10



là nguyên liệu chính để sản xuất tamiflu (oseltamivir phot phat ) làm thuốc trị

dịch cúm gia cầm H5N1…

Cây sắn thuyền (Syzygium resinosum) thuộc họ Sim (Myrtaceae) được

dùng để chữa một số bệnh trong dân gian như chữa vết thương, chống nhiễm

khuẩn, lên da non nhanh, chữa bệnh tiêu chảy [11].

Nhằm góp phần hiểu biết thêm về thành phần hoá học của cây sắn

thuyền, chúng tôi chọn đề tài “Phân lập và xác định cấu trúc một số hợp

chất từ rễ cây sắn thuyền” (Syzygium resinosum (gagnep ) Merr. et Perry), là

nội dung nghiên cứu chính của luận văn.

2. Nhiệm vụ nghiên cứu

- Lấy mẫu rễ cây sắn thuyền.

- Ngâm với dung môi metanol và chiết với các dung môi khác nhau.

- Phân lập các hợp chất bằng phương pháp sắc ký cột và sắc ký lớp mỏng.

- Làm sạch các chất bằng phương pháp rửa và kết tinh phân đoạn.

- Xác định cấu trúc của các hợp chất bằng các phương pháp phổ cộnghưởng từ hạt nhân một chiều (1H - NMR, 13C - NMR, DEPT).

3. Đối tượng nghiên cứu

Rễ cây sắn thuyền, mẫu lấy tại huyện Triệu Sơn, tỉnh Thanh Hóa vào

tháng 10 năm 2009.

11



Chương 1

TỔNG QUAN

ĐẶC ĐIỂM VỀ THỰC VẬT HỌC VÀ THÀNH PHẦN HÓA HỌC CỦA

CHI SYZYGIUM

1.1. Đặc điểm về thực vật học

Syzygium là một chi thực vật có hoa, thuộc họ Sim (Myrtaceae), Chi

này có khoảng 500 loài [41], phân bố chủ yếu ở các vùng nhiệt đới và cận

nhiệt đới, ít gặp ở các vùng ôn đới và hiếm thấy ở các vùng hàn đới, gặp phổ

biến ở các nước Châu Á, Châu Phi. Chi này có quan hệ gần với chi Eugenia,

một số nhà thực vật học còn đưa chi Syzygium vào trong chi Eugenia.

Ở Việt Nam, tác giả Phạm Hoàng Hộ [8] đã thống kê được 57 loài,

trong đó có hơn 30 loài đặc hữu trong hệ thực vật nước ta.

Phần lớn các loài là cây thân gỗ và cây bụi thường xanh. Một vài loài

được trồng làm cây cảnh vì chúng có tán lá đẹp, một số loài được trồng để lấy

quả ăn ở dạng quả tươi hay làm mứt hoặc thạch [41].

Có nhiều loài cây thuộc chi Syzygium được sử dụng trong y học dân

gian.

Cây vối (Syzygium nervosum DC) có tính vị, vị đắng, chát, có tác dụng

thanh nhiệt, giải biểu, sát trùng, chỉ dương, tiêu trệ... Lá và nụ vối nấu nước

vừa thơm vừa tiêu cơm. Lá vối tươi hay sắc khô có tính chất sát trùng để rửa

những mụn nhọt, lở loét, ghẻ. Người ta thường dùng phối hợp lá vối với láhoắc hương làm nước hãm, uống lợi tiêu hóa. Thường dùng lá, vỏ, thân, hoa

làm thuốc chữa đầy bụng, khó tiêu, ỉa chảy, mụn nhọt, viêm đại tràng mãn

tính, lị trực trùng [11]. Năm 1968, Nguyễn Đức Minh, phòng Đông y thực

nghiệm - Viện nghiên cứu Đông y đã tiến hành nghiên cứu và đi tới kết luận

là ở tất cả các giai đoạn phát triển, lá và nụ đều có tác dụng kháng sinh, vào

mùa đông kháng sinh tập trung nhiều nhất ở lá. Hoạt chất kháng sinh tan

12



trong nước, các dung môi hữu cơ, bền vững với nhiệt độ và ở các môi trường

có pH từ 2 đến 8, tác dụng mạnh nhất với Streptococcus, sau đến vi trùng

bạch cầu, Staphylococcus và Pneumcoccus [11] [15].

Ở Ấn Độ, rễ sắc đặc dạng xirô được dùng để đắp vào vết thương sưng

đỏ, quả dùng để ăn trị phong thấp. Ở Trung Quốc, các bộ phận của cây dùng

để chữa trị cảm mạo, đau đầu phát sốt, lỵ trực khuẩn, viêm gan, bệnh mẩn

ngứa, viêm tuyến sữa, ngứa ngáy ngoài da, bệnh nấm ở chân, vết thương do

dao súng...[20]. Các nhà hóa học Trung Quốc đã xác định được trong lá vối

có 0,08% tinh dầu, còn trong nụ hoa vối có 0,18% tinh dầu

Cây đinh hương (Syzygium aromaticum) có nguồn gốc ở Indonesia và

được sử dụng như một loại gia vị gần như trong mọi nền văn hóa ẩm thực. Nó

có tên gọi là đinh hương có lẽ là do hình dáng của chồi hoa trông khá giống

với những cái đinh nhỏ. Đinh hương khô có thể dùng trong nấu ăn hoặc là ở

dạng nguyên vẹn hay ở dạng nghiền thành bột, nhưng do nó tạo mùi rất mạnh

cho nên chỉ cần dùng rất ít. Gia vị làm từ đinh hương được dùng khắp cả ở Châu Âu và Châu Á cũng như được thêm vào trong một số loại thuốc lá (gọi

là kretek) ở Indonesia và thỉnh thoảng ở các quán cà phê tại phương Tây.

Đinh hương đôi khi còn được trộn lẫn với cần sa. Đinh hương còn là một

nguyên liệu quan trong trong sản xuất các loại hương dùng ở Trung Quốc hay

Nhật Bản. Tinh dầu đinh hương có các tính chất gây tê và kháng vi trùng, đôi

khi được dùng để khử mùi hôi của hơi thở hay để cải thiện tình trạng đaurăng. Thành phần chính của tinh dầu đinh hương, eugenol, được các nha sĩ sử

dụng để làm dịu cơn đau sau khi nhổ răng sâu và nó là mùi đặc trưng trong

các phòng mạch nha khoa. Tinh dầu đinh hương cũng được dùng để lau chùi

các lưỡi kiếm của người Nhật để ngăn cản sự mờ xỉn của mặt được đánh bóng

[41], và được sử dụng trong điều trị bằng xoa bóp dầu thơm [11]. Trong y học

13

http://vi.wikipedia.org/wiki/Indonesia

http://vi.wikipedia.org/wiki/Ch%C3%A2u_%C3%82u

http://vi.wikipedia.org/wiki/Ch%C3%A2u_%C3%81

http://vi.wikipedia.org/wiki/Thu%E1%BB%91c_l%C3%A1

http://vi.wikipedia.org/wiki/C%E1%BA%A7n_sa

http://vi.wikipedia.org/wiki/Tinh_d%E1%BA%A7u

http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=G%C3%A2y_t%C3%AA&action=edit&redlink=1

http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Eugenol&action=edit&redlink=1

http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Nha_s%C4%A9&action=edit&redlink=1

http://vi.wikipedia.org/wiki/Indonesia

http://vi.wikipedia.org/wiki/Ch%C3%A2u_%C3%82u

http://vi.wikipedia.org/wiki/Ch%C3%A2u_%C3%81

http://vi.wikipedia.org/wiki/Thu%E1%BB%91c_l%C3%A1

http://vi.wikipedia.org/wiki/C%E1%BA%A7n_sa

http://vi.wikipedia.org/wiki/Tinh_d%E1%BA%A7u

http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=G%C3%A2y_t%C3%AA&action=edit&redlink=1

http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Eugenol&action=edit&redlink=1

http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Nha_s%C4%A9&action=edit&redlink=1



cổ truyền người ta còn dùng nụ hoa đinh hương phơi khô như một vị thuốc

với tác dụng làm ấm tỳ, vị, thận và bổ dương.

Cây đơn tướng quân (Syzygium formosum Wall) còn có tên khác ở theo

địa phương là cây trâm chụm ba, cây rau chiếc [18], có nhiều tác dụng trong

việc điều trị bệnh. Lá sắc lấy nước uống để trị mẫn ngứa, mề đay, dị ứng,

dùng ngoài để tắm ghẻ. Ngoài ra có thể dùng để chữa viêm họng đỏ, viêm phế

quản cấp và mãn tính [11], chữa viêm bàng quang.

Trong những năm gần đây, nhiều tác giả đã nghiên cứu cây thuốc này

và tìm thấy trong lá đơn tướng quân có chất kháng sinh mạnh, có tác dụng

diệt nhiều loại vi khuẩn, trong đó có các cầu khuẩn staphylo, strepto, phế

cầu...

Kháng sinh đơn tướng quân mạnh và bền vững không bị huỷ bởi các

men pepsine, trypsine... của ống tiêu hoá, chịu được nhiệt độ 1000C trong 30

phút và có khả năng hấp thụ qua thành ruột phân bố đều vào các phủ tạng

trong cơ thể.Điều đáng chú ý là kháng sinh đơn tướng quân có tác dụng với cả các

chủng staphylo đã kháng lại nhiều loại thuốc kháng sinh thường dùng và

chống dị ứng rất rõ [41].

Tại Trung Hoa: Mận bồ đào (Syzygium jambos) hay Pu-tao, Shui pu-tao

được xem là có tính 'ấm', quả có tính thanh huyết và thu liễm để điều trị nấc

nấc cục không ngừng, đau bao tử và tiêu chảy do sưng ruột…Tại Indonesia :Lá Syzygium jambos được dùng để trị tiêu chảy, kiết lỵ , nóng sốt [41].

Tại Việt Nam : Lá được dùng sắc để chữa những bệnh đường hô hấp [18].

Tại Ấn Độ : Mận Syzygium được gọi là Gulabjam. Lá nấu lấy nước trị

đau mắt , quả dùng chữa đau gan, vỏ làm thuốc thu liễm [41].

Trâm mốc (Syzygium cumini): Quả chín có vị ngọt chát giàu vitamin C,

ăn giúp tiêu hóa tốt, hạ thấp đường huyết, trị tiêu chảy, giảm kích thích thần

14



kinh dạ dày và thần kinh trung ương, hạn chế tiết dịch vị, chữa ợ chua, viêm

dạ dày.[41]

Lá trâm mốc chứa nhiều tanin dễ tiêu và được dùng nấu nước uống như

trà có lợi cho bệnh nhân tiểu đường [18].

Cây sắn thuyền (Syzyrum resinosum) được dùng để chữa vết thương,

chống nhiễm khuẩn, lên da non nhanh và chữa bệnh tiêu chảy [11].

1.2. Những nghiên cứu về thành phần hoá học của thực vật chi Syzygium.

Cho đến nay đã có khoảng 12 loài thực vật chi Syzygium được nghiên

cứu hoá thực vật [23], đã phân lập được các chất thuộc các nhóm chất khác

nhau, chủ yếu là triterpenoit, flavonoit và steroit.

1.2.1. Các hợp chất triterpenoit

1.2.1.1. Triterpen khung oleanan

Từ chồi non của Syzygium aromaticum [23] và loài Syzygium

claviflorum [29] đã phân lập được axit oleanolic (3-hydroxy-12-oleanen-20-

oic acid).

25

HO

24

26

27

30

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

OH

O

28

29

(1.1) 3-hydroxy-12-oleanen-20-oic acid.

Từ lá và từ nụ cây Syzygium nervosum DC, lá của cây Syzygium

resinosum và vỏ cây Syzygium jambos cũng đã phân lập được axit này [6] [28]

[17].

15



Cũng từ lá của loài Syzygium claviflorum [29] và loài Syzygium

resinosum [6] đã phân lập được axit arjunoric (2α,3β,23-trihydroxy-12-

oleanen-28-oic axit).

25

HO

24

26

27

30

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

OH

O

28

29

OH

HO

(1.2) 2α,3β,23-trihydroxy-12-oleanen-28-oic axit

Một số công trình nghiên cứu đã phát hiện ra tritecpen khung oleane có

hoạt tính kháng khuẩn phổ biến trên chủng Staphylcoccus aureus. Một số hợp

chất khác như axit leanoic có hoạt tính kháng HIV [29]. Gần đây người ta đãnghiên cứu và phát hiện ra một số tritecpen khung ursan cũng như tritecpen

khung oleane có hoạt tính kháng khuẩn rất tốt trên chủng Staphylcoccus

aureus [36].

Từ Syzygium formosanum Wall [16] và vỏ cây Syzygium jambos [31] đã

phân lập được friedelin.

25

24

27

26

30

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

28

29

O

16



(1.3) Friedelin

β-amyrin acetate cũng được tách từ dịch chiết etyl axetat của vỏ

Syzygium jambos [31].

25

24

26

27

30

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

2021

22

23

28

29

O

C

H3C

O

(1.4) β-amyrin acetate

1.2.1.2. Triterpen khung ursan

Axit ursolic đã được phân lập từ cây Syzygium claviflorum [29] , lá của

cây Syzygium formosum Wall [16], lá và nụ Syzygium nervosum DC [29].

25

HO

24

26

27

30

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

1718

19

20

21

22

23

OH

O

28

29

H

(1.5) Axit ursolic

Axit ursolic là một trong những tritecpen thuộc khung ursan đã được

nghiên cứu sâu sắc về các hoạt tính khác nhau. Như hoạt tính kháng khuẩnStaphylococus aurcus, Pseudomonas aerugunosa và Bacillus subtilis [21]. Axit

này còn được chứng minh có hoạt tính gây độc đối với dòng tế bào bạch

huyết (leuk p388), dòng tế bào L-1210, dòng tế bào ung thư phổi ở người A-

549 [32], dòng tế bào ung thư gan (Hep-G2) và đặc biệt có hoạt tính kháng

HIV [21].

17



Từ lá cây Syzygium claviflorum và lá cây Syzygium formosum Wall

cũng như từ rễ cây Syzygium resinosum đã tách được Axit asiatic [29] [10].

25

HO

24

26

27

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

OH

O

28

29

OH

HO

30

(1.6) Axit asiatic

2α-hydroxy-ursolic axit đã được tách từ lá cây Syzygium formosum

Wall [16]

25

HO

24

26

27

30

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

2021

22

23

OH

O

28

29

HO

(1.7) 2α-hydroxy-ursolic axit

1.2.1.3. Triterpen khung lupan

Ngoài kiểu khung oleanan và ursan, từ loài Syzygium claviflorum cũng

phân lập được hợp chất triterpen thuộc kiểu khung lupan như axit betulinic

[29] và 3-hydroxy-30-nor-20-oxo-28-lupanonic acid [17].

18



HO

O

OH

1

56

7

4

3

2

10

12

14

11

13

25

9

8

24

22

21

18

19

17

27

28

29

26

23

20

15

16

O

(1.8) 3-hydroxy-30-nor-20-oxo-28-lupanonic acid,

HO

O

OH

1

56

7

4

3

2

10

12

14

11

13

25

9

8

24

22

21

18

19

17

27

28

29

30

26

23

20

15

16

(1.9) Axit betulinic

Những nghiên cứu gần đây cho thấy axit betulinic cũng đã được tách ra

từ rễ của cây Syzygium resinosum [17] , lá cây Syzygium formosum Wall [16],

và vỏ cây Syzygium jambos.

Từ cây Syygium formosum Wall [16] và vỏ Syzygium jambos [39] đã

tách được 3α-lupeol

HO

1

56

7

4

3

2

10

12

14

11

13

25

9

8

24

22

21

18

19

17

27

28

29

30

26

23

20

15

16

(1.10) 3α-lupeol

19



Một số tritepenoit khung lupan có hoạt tính kháng HIV như axit

betulinic [14]. Lupeol cũng được người ta phát hiện có tác dụng với một số

dòng tế bào ung thư gan (Hep-G2), A-431, H-4IIE [26] [37]. Ngoài ra lupeol

còn là chất chống oxy hoá và kháng viêm [27]

1.2.2. Các hợp chất steroit

Hợp chất phytosterol đã được phân lập từ nụ cây Syzygium nervosum DC

[5], rễ của cây Syzygium resinosum [17], vỏ cây Syzygium jambos [31] và lá

của cây Syzygium formosum Wall [16] là β - Sitosterol.

Cũng từ rễ cây Syzygium resinosum đã phân lập được Stigmasterol [17].

CH3

HCH3 CH3

CH3

CH3

HO

CH3

(1.11) β - Sitosterol

CH3

CH3

H3C

H3C

CH3

HO

CH31

2

3

4

5

6

7

8

910

12

14

13

15

16

17

18

19

20

21

2224

2325 26

27

28

11

29

(1.12) Stigmasterol

Từ lá của cây Syygium formosum Wall đã tách được β - Sitosterol-

glucosid [16].

20



CH3

CH3

CH3

CH3

H3C

CH3

GLUC-O

(1.13) β - Sitosterol-glucosid

Tại châu Âu, β-sitosterol đóng một vai trò quan trọng trong liệu pháp

thảo dược đặc biệt là trong điều trị phì đại tuyến tiền liệt lành tính (BPH).

Nó cũng được sử dụng ở Châu Âu để điều trị ung thư tuyến tiền liệt và

ung thư vú, mặc dù những lợi ích vẫn đang được đánh giá ở Mỹ.

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng stigmasterol có thể hữu ích trong công tác

phòng chống một số bệnh ung thư, bao gồm buồng trứng, tuyến tiền liệt, vú,

và ung thư ruột kết [41].

1.2.3. Các hợp chất acetophenon

Trong số các chất đã phân lập từ 12 loài thuộc chi Syzygium thì kiểu

cấu trúc các hợp chất acetophenon được tìm thấy nhiều nhất trong số các chất

này. Chủ yếu là cấu trúc acetophenon chứa gốc đường gắn với nhóm thể

trihydroxybenzoyl ở các vị trí khác nhau của gốc này.

Từ loài Syzygium aromaticum đã phân lập được các acetophenon sau

[23]:

21

http://translate.googleusercontent.com/translate_c?hl=vi&sl=en&u=http://en.wikipedia.org/wiki/Herbal_therapy&prev=/search%3Fq%3D%25EF%2581%25A2%2B-%2BSitosterol%26hl%3Dvi%26biw%3D933%26bih%3D566%26prmd%3Divns&rurl=translate.google.com.vn&usg=ALkJrhgrqoA7rgJsALHfOv-dyYYbJZYgQQ


http://translate.googleusercontent.com/translate_c?hl=vi&sl=en&u=http://en.wikipedia.org/wiki/Benign_prostatic_hypertrophy&prev=/search%3Fq%3D%25EF%2581%25A2%2B-%2BSitosterol%26hl%3Dvi%26biw%3D933%26bih%3D566%26prmd%3Divns&rurl=translate.google.com.vn&usg=ALkJrhjr1q1mq9yQnc7tR_QWJ2y7rU0NkA

http://translate.googleusercontent.com/translate_c?hl=vi&sl=en&u=http://en.wikipedia.org/wiki/Cancers&prev=/search%3Fq%3DStigmasterol%26hl%3Dvi%26biw%3D933%26bih%3D566%26prmd%3Divns&rurl=translate.google.com.vn&usg=ALkJrhhmZtC3Vno8IM45h9qWLNvkGw73gw

http://translate.googleusercontent.com/translate_c?hl=vi&sl=en&u=http://en.wikipedia.org/wiki/Ovarian&prev=/search%3Fq%3DStigmasterol%26hl%3Dvi%26biw%3D933%26bih%3D566%26prmd%3Divns&rurl=translate.google.com.vn&usg=ALkJrhjX8bni8vjO8-FQ_RtzdnT5heKBLA

http://translate.googleusercontent.com/translate_c?hl=vi&sl=en&u=http://en.wikipedia.org/wiki/Prostate&prev=/search%3Fq%3DStigmasterol%26hl%3Dvi%26biw%3D933%26bih%3D566%26prmd%3Divns&rurl=translate.google.com.vn&usg=ALkJrhjt2RrvEXHvJBXz8nb_fTvT7rD0Dg

http://translate.googleusercontent.com/translate_c?hl=vi&sl=en&u=http://en.wikipedia.org/wiki/Breast&prev=/search%3Fq%3DStigmasterol%26hl%3Dvi%26biw%3D933%26bih%3D566%26prmd%3Divns&rurl=translate.google.com.vn&usg=ALkJrhhHirVtSrJDOSkH8VORHEVhgL00jw

http://translate.googleusercontent.com/translate_c?hl=vi&sl=en&u=http://en.wikipedia.org/wiki/Colon_cancer&prev=/search%3Fq%3DStigmasterol%26hl%3Dvi%26biw%3D933%26bih%3D566%26prmd%3Divns&rurl=translate.google.com.vn&usg=ALkJrhg_1npBb9_CtAshpYpINXB_FTaTPg



http://translate.googleusercontent.com/translate_c?hl=vi&sl=en&u=http://en.wikipedia.org/wiki/Benign_prostatic_hypertrophy&prev=/search%3Fq%3D%25EF%2581%25A2%2B-%2BSitosterol%26hl%3Dvi%26biw%3D933%26bih%3D566%26prmd%3Divns&rurl=translate.google.com.vn&usg=ALkJrhjr1q1mq9yQnc7tR_QWJ2y7rU0NkA

http://translate.googleusercontent.com/translate_c?hl=vi&sl=en&u=http://en.wikipedia.org/wiki/Cancers&prev=/search%3Fq%3DStigmasterol%26hl%3Dvi%26biw%3D933%26bih%3D566%26prmd%3Divns&rurl=translate.google.com.vn&usg=ALkJrhhmZtC3Vno8IM45h9qWLNvkGw73gw

http://translate.googleusercontent.com/translate_c?hl=vi&sl=en&u=http://en.wikipedia.org/wiki/Ovarian&prev=/search%3Fq%3DStigmasterol%26hl%3Dvi%26biw%3D933%26bih%3D566%26prmd%3Divns&rurl=translate.google.com.vn&usg=ALkJrhjX8bni8vjO8-FQ_RtzdnT5heKBLA

http://translate.googleusercontent.com/translate_c?hl=vi&sl=en&u=http://en.wikipedia.org/wiki/Prostate&prev=/search%3Fq%3DStigmasterol%26hl%3Dvi%26biw%3D933%26bih%3D566%26prmd%3Divns&rurl=translate.google.com.vn&usg=ALkJrhjt2RrvEXHvJBXz8nb_fTvT7rD0Dg

http://translate.googleusercontent.com/translate_c?hl=vi&sl=en&u=http://en.wikipedia.org/wiki/Breast&prev=/search%3Fq%3DStigmasterol%26hl%3Dvi%26biw%3D933%26bih%3D566%26prmd%3Divns&rurl=translate.google.com.vn&usg=ALkJrhhHirVtSrJDOSkH8VORHEVhgL00jw

http://translate.googleusercontent.com/translate_c?hl=vi&sl=en&u=http://en.wikipedia.org/wiki/Colon_cancer&prev=/search%3Fq%3DStigmasterol%26hl%3Dvi%26biw%3D933%26bih%3D566%26prmd%3Divns&rurl=translate.google.com.vn&usg=ALkJrhg_1npBb9_CtAshpYpINXB_FTaTPg



O OH

HO OH

O

R 4O

R 3O

R 2O

R 1O

Bảng 1.1. Một số hợp chất acetophenon phân lập được từ chi Syzygium

Tên chất Vị trí nhóm thểR 1 R 2 R 3 R 4

(1.14)

3’-Glucosyl-2’,4’,6’-

trihydroxyacetopheno

ne

H H H H

(1.15)

2”-O-(3,4,5-trihydroxybenzoyl)

H H HOH

HO OH

O

(1.16)

6”-O-(3,4,5-

trihydroxybenzoyl) OH

HO OH

O

H H H

22



(1.17)

2”,3”-O-(3,4,5

trihydroxybenzoyl)

H H

OH

HO OH

O

OH

HO OH

O

(1.18)

2”,6”-O-(3,4,5

trihydroxybenzoyl) OH

HO OH

O H H

OH

HO OH

O

(1.19)

2”,3”,6”-Tris-O-(3,4,5

trihydroxybenzoyl)OH

HO OH

O H

OH

HO OH

O

OH

HO OH

O

(1.20)

2”,3”,4”,6”-Tetrakis-

O-(3,4,5

trihydroxybenzoyl)

OH

HO OH

O

OH

HO OH

O

OH

HO OH

O

OH

HO OH

O

Từ Syzygium aromaticum cũng phân lập được hợp chất 2”,3”-bis-O-

(3,4,5-trihydroxybenzoyl)4”,6”-O-(S)-hexahydroxydiphenoyl [23].

OH

OHHO

HO

HO

OH

O

O

O

O

O

OO

HO

HO OH

O

O

HO

OH

OH

HO

HO OH

O

23



(1.21) 2”,3”-bis-O-(3,4,5-trihydroxybenzoyl) 4”,6”-O-(S)-

hexahydroxydiphenoyl

1.2.4. Các flavonoit

1.2.4.1. Hợp chất flavanon

Từ loài Syzygium samarangense đã phân lập được hợp chất 5,7-

dihydroxy-6,8-dimethylflavanone; [23].

O

OOH

HO

2

3

4

5

6

7

8

10

9

1'

2' 3'

4'

5'6'

CH3

CH3

(1.22) 5,7-Dihydroxy-6,8-dimethyl flavanone;

Cũng như ở nụ và lá của cây Syzygium nervosum DC đã phân lập được

hợp chất 7-hydroxy-5-metoxy-6,8-dimethyl flavanone [6].

O

OO

HO

2

3

4

5

6

7

8

10

9

1'

2' 3'

4'

5'6'

CH3

CH3

CH3

(1.23) 7-hydroxy-5-metoxy-6,8-dimethyl flavanone

Từ loài Syzygium jambos đã phân lập được 5 flavanone sau: [14]

O

O

2

3

4

5

6

7

8

10

9

1'

2' 3'

4'

5'6'

H3CO

OH

O

OOCH3

H3CO

2

3

4

5

6

7

8

10

9

1'

2' 3'

4'

5'6'

(1.24) 8-dihydroxy-6-metoxy-flavanon (1.25) 5,7-dimetoxy flavanon

24



O

OOH

HO

2

3

4

5

6

7

8

10

9

1'

2' 3'

4'

5'6'

O

OCH3

2

3

4

5

6

7

8

10

9

1'

2' 3'

4'

5'6'

HO

OH

(1.26) 5,7-dihydroxy flavanon (1.27) 6,8-dihydroxy-5-methyl-flavanon

Từ nụ Syzygium nervosum DC đã phân lập được 2 flavonoid mới là

(2S)-8-formyl-6-methylnaringenin và (2S)-8-formyl-6-methylnaringenin-7-O-

β-D-glucopyranoside [22]

(1.28) R = H:

(2S)-8-formyl-6-methylnaringenin

(1.29)R = β-D-glucopyranosyl:

(2S)-8-formyl-6-methylnaringenin-7-

O- β-D-glucopyranoside

1.2.4.2. Các hợp chất flavon

Từ loài Syzygium altrernifolium phân lập được 4’,5,7-trihydroxy-6,8-

dimethylflavone [23].

O

OOH

HO

2

3

4

5

6

7

8

10

9

1'

2' 3'

4'

5'6'

H3C

CH3

OH

(1.30) 4’,5,7-trihydroxy-6,8-dimethylflavone

Từ loài Syzygium aromaticum phân lập được hợp chất 3,4’,5-

trihydroxy-7-methylflavone [23].

OH

H3C

RO

CHO

O

O

OH

7

1'

6

2'

5

8

8a

4a

3'

4'

5'

6'2

34

25



O

OOH

H3CO2

3

4

5

6

7

8

10

9

1'

2' 3'

4'

5'6'

H

H

OH

(1.31) 4’,5-dihydroxy-7-methylflavone

5,7-dihidroxi-6-metoxi flavone đã được tách từ vỏ cây Syzygium

nervosum DC [5].

OHO

O

OH OCH3

2

3

45

6

7

8

9

10

1'

2'

3'

4'

5'

6'

(1.32) 5,7-dihidroxi-6-metoxi flavoneTừ dịch chiết ethanol của hạt Syzygim aromaticum đã tách được hai

apigenin triglycoside mới: apigenin 6-C-[β-D-xylopyranosyl-(1’”→ 2”)-β-D-

galactopyranoside]-7-O-β-D-glucopyranoside và apigenin 6-C-[β-D-

xylopyranosyl-(1’”→2”)-β-D-galactopyranoside]-7-O-β-D-(6”’-O-P-

coumarylglucopyranoside [33]

26



OH

OO

O

OH

O

HOHO

OH

OOH

HOO

OH

O

HOHO

OH

OR

H

H 4'2'

3'

6'

5'1'

2

3

45

(1.33)

1.2.4.3. Các hợp chất flavonol

Từ nụ cây Syzygium aromaticum đã tách được quercetin [34]

O

OH

HO

O

OH

OH

OH

(1.34) Quercetin

Trong rễ Syzygium resinosum đã tách được kaempferol [11]

O

OH

HO

O

OH

OH

(1.35) Kaempferol

Từ lá cây Syzygium nervosum DC đã tách được 3,5,7,4’-tetrahydroxy

flavon [6].

27



O

OOH

HO

OH

OH

(1.36) 3,5,7,4’-tetrahydroxy flavon

Từ vỏ Syzygium nervosum DC đã tách được rhamnocitrin [25].

O

OH

H3CO

O

OH

OH

(1.37) Rhamnocitrin

Cũng từ lá Syzygium jambos đã tách được 2 flavonoid là quercetin và

myricetin [31].

O

OH

HO

O

OH

OH

OH

OH

(1. 38) Myricetin.

Ngoài ra còn một vài flavonoit có chứa gốc đường ở các vị trí nhóm thếkhác nhau. 3,3’,4’,5,5’,7-hexahydroxyflavone được tách từ Syzygium cumini

và 3,3’,4’,5,5’,7-hexahydroxy-2’-methyflavone được tách từ Syzygium

aromaticum [23].

28



O

HO

OHO

OH

OH

O

HO

O

OHHO

OH

O

1'

3'

4'

5'

6'

OH

O

HOH

OH

2'

2

34

5

6

7

8

9

10

H3C

(1.39) 3,3’,4’,5,5’,7-hexahydroxyflavone.

O

HO

OHO

OH

OH

HO

O

O

1'

3'

4'

5'

6'

OH

H3C OH

O

2'

2

34

5

6

7

8

9

10

HO

O

OH

OH

H3C

(1.40) 3,3’,4’,5,5’,7-hexahydroxy-2’-methyflavone

Từ dịch chiết diclometan của nụ Syzygium aromaticum đã tách được

tamarixetin-3-O-β-D-glucopyranoside và từ dịch chiết ethanol tách được

ombuin-3-O-β-D-glucopyranoside [34].

29



O

OH

ROO

O

OCH3

OH

OH

OH

OH

HO

O

(1.41) R = H Tamarixetin-3-O- β-D-glucopyranoside

(1.42) R = CH3 Ombuin-3-O- β-D-glucopyranosideTừ lá của Syzygium jambos đã tách và xác định cấu trúc của 2 flavonoid

glycosides axyl hoá 3-O-(4”-O-acetyl)-α-L-rhamnopyrenoside của meamsetin

(myricetin-4’-methyl ether) và myricetin-3-O-(4”-O-acetyl-2”-O-galloyl)- α-

L-rhamnopyrenoside [28].

OH

OH

O

O

OR 1

OH

O

OH

Me

OH

R 3O

R 2O

O

(1.43) R 1 = Me; R 2 = H; R 3 = -COCH3

(1.44) R 1 = H; OH

OH

C

OOH

R 2 = R 3 = -COCH3

Trong quả một số loại cây thuộc chi Syzygium như Syzygium cumini,

Syzygium curranii, Syzygium jambos, Syzygium javanicum, Syzygium

30



malaccens, Syzygium samaravgense đều chứa các hợp chất phenolic cyaniclin-

3-glucoside và delphiniclin-3-glucoside; myricitrin; quercitrin; rutin [33].

OH

OH

O+

OH

OH

R

O

O OH

OH

OH

HO

(1.45) R = H Cyaniclin-3-glucoside

(1.46) R = OH Delphiniclin-3-glucoside

OH

OH

O

O

OH

R 1

R 2

O O

OH

CH3

OH

HO

(1.47) R 1 = OH, R 2 = OH: Myricitrin

(1.48) R 1 = OH, R 2 = H Quercitrin:

OH

OH

O

O

OH

OH

O

OOH

OHHO

O

HO

H3C

HO

HO

O

(1.49) Rutin

31



1.2.4.4. Các hợp chất chalcon

Từ loài Syzygium samarangense [23] đã phân lập được 3 hợp chất

chalcon sau:

OH

O

CH3

H3C

OCH3

HO2'

3'

4'

5'6'

(1.50) 2',4'-dihydroxy-6'-methoxy-3',5'-dimethychalcon

OCH3

O

H3C

OH

HO

(1.51) 4',6'-dihydroxy-2'-methoxy-5'-methychalcon

OCH3

O

H3C

OH

H3CO

(1.52) 2',4'-dimethoxy-6'-hydroxy-5'-methychalcon

Từ nụ và lá cây Syzygium nervosum DC đã phân lập được 2',4' -dihidroxy - 6' - methoxy - 3', 5' - dimethyl chalcon [6], [40].

OH

O

CH3

H3C

OCH3

HO

(1.53) 2',4'-dihidroxy-6'-methoxy-3',5'-dimethyl chalcon

32



Một số hợp chất chalcon và dẫn xuất có hoạt tính rất thú vị như 2,6-

dihydroxy-4-methoxydihydrochacon được chứng minh có tác dụng với dòng

tế bào ung thư biểu mô (KB) và hoạt tính kháng khuẩn chủng Bacillus

subtilus và Micrococus luteus [32].

Một nghiên cứu gần đây đã tách được 2 flavonoid mới từ nụ Syzygium

nervosum DC là 3’-formyl-4’,6’,4-trihydroxy-2’-methoxy-5’-methylchalcon

và 3’- formyl - 6’, 4 - dihydroxy - 2’ - methoxy - 5’ - methylchalcon - 4’ - O -

β - D - glucopyranoside [22]

OH

H3C

RO

CHO

OCH3

O

OH

4' 1

5'

2

6'

3'

2'

1'

3

4

5

6

(1.54) R = H

(1.55) R = β-D-glucopyranosyl

Cũng từ cao methanol của nụ Syzygium nervosum DC đã phân lập được

4 flavonoid mới có hoạt tính chống cúm H1N1 và H5N2 [25].

O

OCH3O

H3C

HO

CH3

O

OH

HO

O

OH

CH3

H3C

(1.56) (1.57)

O

OCH3

H3C

HO

CH3

O

OH

OCH3

OH

H3C

OHHO

CH3

O

(1.58) (1.59)

33



1.2.5. Các hợp chất khác

Bảng 1.2. Một số hợp chất phân lập được từ chi Syzygium.

Tên chất Công thức cấu tạoNguồn

thực vật

Tàiliệudẫn

(1.60) 2,4-

dihydroxy-6-

methybenzoic

axit, 2-β-D-

Glucopyranoside

OH

O

O

O

OHOH

OHHO

HO

Syzygium

aromatica[23]

(1.61) Ellagic acid

O

O

O

O

HO

HO OH

OH

Syzygium

aromaticum[33]

(1.62)

3-GalloylglucoseO

O

OH

OH

HO

OH

OH

HO

HO

O

Syzygium

cumini[23]

(1.63) LimoninO

O

O

O

O

H

H

H

O

O

O

Syzygium

aromaticum[23]

34




thực vật

Tàiliệudẫn

(1.64) 2-methoxy-

4-(2-propenyl)

phenol,O-[3,4,5-

trihydroxybenzoyl

-(→6-β-D-

glucopyranoside]

OH

O

O

O

OH

OH

O

OH

OH

OHO

Syzygium

aromaticum[23]

(1.65) 2-methoxy-

4-(2-propenyl)

phenolOH

O

O

O

Syzygium

aromaticum[23]

(1.66) 3-phenyl-1-

(2,4,6-trihydroxy)-

1-propanone; 2’-

Me ether

OHO

OH O

Syzygium

samaragense [23]

(1.67) 3-phenyl-1-

(2,4,6-trihydroxy-

3-methylphenyl)-

1-propanone; 6’-

Me ether

OHHO

OO

Syzygium

samaragense[23]

(1.68) Ferulic

aldehyde

OH

OCH3

CHO

Syzygium

aromaticum[34]

35




thực vật

Tàiliệudẫn

(1.69)

2,6,9-

Humulatriene.

Syzygium

aromaticum[23]

(1.70)

Samarangenin AO

OH

OH

HO

OHO

OH

OH

OH

O

OH

OHOH

OH

OH

O

O

OHSyzygium

samaragense

Syzygium

aqueum

[23]

(1.71)

Samarangenin A;

3-O-(3,4,5-

trihydroxybenzoyl)O

OH

OH

HO

OHO

OH

OH

OH

OHOH

OH

OH

O

O

OH

OH

OH

OH

O

O

OH

Syzygium

samaragense

Syzygium

aqueum

[23]

(1.72) Syzyginin

A

HO OH

HOO

OH

HO

O

OH

O

O

HO

HO

OH

O

O

O

O

OH

OH

OH

O

OH

OH

OH

OH

OH

OH

O

O

O

O

Syzygium

aromaticum[23]

36




thực vật

Tàiliệudẫn

(1.73) Syzyginin

B

OH

OH

OH

O

O

O

OH

HO

HO

OH

OH

HO

HO

O

O

O

O

O

OH

OH

O

Syzygium

aromaticum[23]

(1.74) Syzygiol

HO

HO

O

O

O

Syzygium

polycephal

oides

[23]

1.3. Đặc điểm về thực vật học và hóa học cây sắn thuyền

1.3.1. Tên gọi

Cây sắn thuyền còn có tên khác là sắn xàm thuyền [41].

Tên khoa học là Syzygium Resinosum (Gagnep) Merr. et Perry.1.3.2. Phân bố

Sắn thuyền là cây mọc hoang và được trồng hầu hết khắp các tỉnh Miền

Bắc nước ta. Hà Nội cũng có, các tỉnh Hoà Bình, Hà Tây, Nam Định, Thái

Bình, Ninh Bình…Ngoài ra còn có ở Thanh Hóa, Nghệ An [11].

1.3.3. Mô tả thực vật

Sắn thuyền có thân thẳng đứng, hình trụ, cao tới 15 m. Cành nhỏ gầy,

dài, lúc đầu dẹt sau hình trụ, màu nâu nhạt, nhăn nheo. Lá mọc đối, hai đôi lá

gần nhau mọc theo hai hướng thẳng góc với nhau. Lá mọc sum suê, phiến lá

hình mác thuôn nhọn ở gốc, nhọn tù ở đỉnh, dài 6 - 9 cm, rộng 20 - 45 mm,

đen nhạt ở trên khi khô. Cụm hoa mọc ở kẽ lá rụng hay chưa rụng, dài 2 - 3

cm, thưa hợp thành nhóm dài 20 cm, trục gầy nhỏ, tận cùng bởi 3 hoa không

có cuống. Nụ hoa hình lê, gần hình cầu dài 3 - 4 mm, rộng 2 - 3 mm [9] [10]

37



[11]. Hoa có màu trắng, mọc thành từng chùm và cho làm 2 vụ. Vào tháng 2

(gọi là vụ chiêm, có ít hoa và khi quả chín rất chát) và vào tháng 5 (gọi là vụ

mùa, cho năng suất rất cao và quả khi chín có vị ngọt hơi chát). Rễ có hình

chân kiềng có 3 rễ to bò trên mặt đất và được phủ bằng một lớp bột màu

trắng.

Ảnh 1.1. Ảnh chụp cây sắn thuyền

1.3.4. Thành phần hóa học cây sắn thuyền

Đã có một số công trình trong nước nghiên cứu về thành phần hóa học

của cây sắn thuyền. Lá chứa tinh dầu, chất nhựa, chất nhầy, tannin. Ngoài ra

còn có axit oleanoic, betulinic, asiatic [9]. Quả có các hợp chất phenol, các

glicosid petunidin và malvidin. Hai hợp chất này khi thuỷ phân cho petunidin

và malvidin. Trong hoa có kaempferol và các hợp chất tritecpen [11].

38



CH3

HO

H3CCH3

CH3

COOH

H

H

CH3

HO

H2CCH3

CH3

COOH

CH3

HO

HO

CH3

H3C

(1.9) Axit betulinic (1.6) Axit asiatic

CH3

HO

H3CCH3

CH3

COOH

CH3

CH3H3C

O

OCH3

OCH3

OH

OH

HO

OH O

(1.1) Axit oleanolic (1.35) Kaempferol

O

OCH3

OH

OH

HO

OH

O

OCH3

OH

OCH3OH

OH

HO

(1.75) Petunidin (1.76) Malvidin

Những nghiên cứu gần đây cho thấy từ rễ cây sắn thuyền cũng đã phân

lập được axit oleanoic, betulinic, asiatic và kaempferol. Ngoài ra còn tách

được 7 hợp chất sau [17]:

39



CH3

HCH3 CH3

CH3

CH3

HO

CH3 COOH

HO

HO

(1.11) β - Sitosterol (1.2) 2α,3β,23-trihydroxy-olean

-12-en-28-oic-axit

O

O

H

HH

n

CH3

1

2

3

4

5

6

7

8

910

11

1213

1415

16

18

19

20

21

22

23 24

26

27

28 29

30

17

25

(1.77) Stigmasta-5,28 (29)-dien-3β-n-ankanoatCH3

CH3

H3C

H3C

CH3

HO

CH31

2

3

4

5

6

7

8

910

12

14

13

15

16

17

18

19

20

21

2224

2325 26

27

28

11

29

(1.12) Stigmasterol

(1.78) 9-hexadecenoic-acid

40



H3C

H

H1b

3

1

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20H1a

21

22 2

(1.79) Docosene

O

OOH

CH2-OH

OH

OH

OH

CH3O

O

(1.80) Bergenin

1.2.5. Tác dụng dược lý

Trong dân gian, người ta thường lấy lá non và quả để ăn, lấy vỏ để xám

thuyền và phối hợp với củ nâu để nhuộm lưới. Bộ phận dùng làm thuốc là lá

và vỏ cây. Lá sắn thuyền tươi giã nhỏ đắp lên vết thương có tác dụng làm se

vết thương, chống nhiễm trùng, làm cho vết thương chóng lên da non. Đối với

quá trình viêm, lá sắn thuyền có tác dụng thúc đẩy nhanh quá trình tiêu viêm,

tăng cường hiện tượng thực bào. Trên tiêu bản tai thỏ cô lập, lá sắn thuyền có

tác dụng làm dãn mạch rõ rệt [11], ngoài ra lá sắn thuyền còn có khả năng

chống HIV và chống ung thư [9]. Vỏ cây sấy khô, tán bột dùng để chữa bệnh

tiêu chảy cho trẻ em. Axit asiatic phân lập từ cây sắn thuyền có tác dụng lên

vi khuẩn streptoccus mutans [41].

Một số bài thuốc trong dân gian [41]:

- Đầy bụng, sôi bụng, tiêu lỏng: lá sắn thuyền non một nắm, giã nhỏ,

chiêu nước cho uống.

- Vết thương đang chảy máu: lá non giã nhuyễn đắp và buộc lại.

41



- Vết mổ không liền miệng, chảy nước: lá sắn thuyền giã nát, uống

nước, bã đắp vào vết mổ. Làm liên tục một tuần.

- Loét dạ dày: lá sắn thuyền rửa sạch, nhai ăn. Làm liên tục một tuần.

- Đỉa chui vào âm hộ phụ nữ: lá sắn thuyền một nắm to, thái nhỏ, nước

600ml. Đun sôi kỹ, lấy ra 100ml cho uống, còn lại ngồi xổm xông âm hộ.

- Họng viêm, ho rát: lá sắn thuyền một nắm, lá nhọ nồi một nắm, tất cả

rửa sạch, giã nhỏ, ép lấy nước cốt rồi pha thêm 20 ml mật ong, quấy đều. Súc

miệng trước khi đi ngủ.

Theo Nam dược thần hiệu của Tuệ Tĩnh [18]:

- Chữa ỉa chảy ra máu không ngớt: Vỏ sắn thuyền, vỏ củ nâu, vỏ cây

vải, vỏ cây sung, vỏ cây ruối, vỏ dụt, củ gấu, các vị bằng nhau, 12-20g, sắc

uống.

- Chữa trẻ em ỉa xối hoặc đi lỵ ngày đêm không dứt: Dùng vỏ sắn

thuyền sấy khô tán bột, cho uống mỗi lần 2g với nước cơm

42



Chương 2

PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

2.1. Phương pháp lấy mẫu

Mẫu sau khi lấy về được rửa sạch, chặt nhỏ sau đó được sử lý qua etanol

960 và phơi trong bóng râm cho đến khô. Xử lý mẫu khô bằng cách ngâm với

dung môi thích hợp thu được dịch chiết, chưng cất thu hồi dung môi ở áp suất

thấp được các cao tương ứng dùng cho nghiên cứu được nêu ở phần thực

nghiệm.

2.2. Phương pháp tách và phân lập các hợp chất

Để phân lập các hợp chất, chúng tôi tiến hành lần lượt các phương

pháp:

- Sắc ký cột thường sử dụng silicagen cỡ hạt 0.040 - 0.063 mm (254 -

Merck).

- Sắc ký lớp mỏng (TLC).

- Các phương pháp kết tinh phân đoạn.2.3. Phương pháp khảo sát cấu trúc các hợp chất

Cấu trúc của các hợp chất được khảo sát nhờ sự kết hợp giữa các

phương pháp phổ:

- Phổ cộng hưởng từ hạt nhân 1H - NMR được đo trên máy Bruker 500

MHz, dung môi CDCl3.

- Phổ13

C - NMR, DEPT được đo trên máy BRUKER 125 MHz, dungmôi CDCl3.

43



Chương 3

THỰC NGHIỆM

3.1. Thiết bị và hóa chất

3.1.1. Thiết bị

- Cột sắc ký thường (chiều dài 1,4 m; đường kính 4,5 cm).

- Cột sắc ký thường (chiều dài 0.5 m; đường kính 2 cm).

- Bộ chưng cất thường.

- Các thiết bị đo phổ

- Các vật dụng cần thiết khác

3.1.2. Hoá chất

- Axit sunfuric.

- Axeton.

- Butanol.

- Clorofom.

- Các dung môi đo phổ- Etylaxetat.

- Metanol.

- Hexan.

- Nước cất.

- Iốt.

- Silicagel.3.2. Tách và xác định cấu trúc hợp chất

3.2.1. Tách các hợp chất

3.2.1.1. Thu hái mẫu

Rễ cây sắn thuyền được lấy vào tháng 10 năm 2009 tại huyện Triệu Sơn

tỉnh Thanh Hoá, mẫu rễ cây sắn thuyền đã được bác sĩ, thầy thuốc ưu tú Vũ

Quang Chính - Chủ tịch Hội Đông y tỉnh Thanh Hoá định danh.

44



3.2.1.2. Chiết và tách các hợp chất rễ cây sắn thuyền

Rễ cây sắn thuyền sau khi làm khô ngâm trong metanol trong thời gian 45

ngày. Lọc dịch chiết và chưng cất thu hồi dung môi ở áp suất thấp được cao

metanol. Phần bã còn lại tiếp tục được ngâm với metanol trong thời gian 7 ngày

rồi chiết nóng 3 lần thu thêm được một lượng cao nữa. Gom tất cả lượng cao này

lại rồi phân tán vào nước cất sau đó chiết lần lượt với hexan, clorofom,

etylaxetat, butanol. Chưng cất loại dung môi thu được các cao hexan, clorofom,

etylaxetat, butanol tương ứng, phần dịch chiết butanol và phần cặn.

Cao etylaxetat trộn đều với silicagel theo tỉ lệ 1:1 rồi lấy một phần cao

cho vào cột sắc ký đã được nhồi bằng pha tĩnh là silicagel có cỡ hạt 0,040 -

0,063 mm (254 - Merck). Tiến hành sắc ký với hệ dung môi rửa giải là

etylaxetat - metanol và tăng dần tỉ lệ độ phân cực. Lấy lần lượt các thể tích

xác định chảy ra khỏi cột (mỗi lần lấy 80ml). Cất thu hồi dung môi một phần

rồi cho bay hơi tự nhiên thu được các phân đoạn tương ứng được trình bày ở

bảng 3.1.Bảng 3.1. Số liệu của quá trình chạy cột cao rễ sắn thuyền

TT Hệ dung môi EtOAc/CH3OH Tỉ lệ Phân đoạn1 EtOAc /CH3OH 100 : 0 1 : 10

2 EtOAc /CH3OH 95 : 5 11 : 20

3 EtOAc /CH3OH 90 : 10 21 : 40

4 EtOAc /CH3OH 85 :15 41 : 50

5 EtOAc /CH3OH 82 :20 51 : 70

6 EtOAc /CH3OH 75 : 25 71 : 80

7 EtOAc /CH3OH 70 : 30 81 : 90

8 EtOAc /CH3OH 60 : 40 91 : 110

9 EtOAc /CH3OH 50 : 50 111 : 115

10 EtOAc /CH3OH 0 : 100 116 : 120

45



Sau khi cho dung môi vào rửa giải thấy trên cột xuất hiện năm khoảng

màu. Dưới cùng có màu trắng sữa, tiếp đến có màu vàng đậm, ở giữa có màu

xanh đen, tiếp đến có màu vàng nhạt, trên cùng có màu đen.

Tại phân đoạn 13 tương ứng với hệ dung môi 95 : 5 xuất hiện một chất

rắn dạng tinh thể màu trắng đục. Dùng axeton hoà tan để rửa chất bẩn, sau đó

đun nóng rồi lọc qua giấy lọc thu được phần dung dịch cần kết tinh. Để lạnh

và bay hơi từ từ thấy có tinh thể màu trắng xuất hiện. Quy trình này được lặp

đi lặp lại nhiều lần thu được một chất sạch dạng tinh thể màu trắng được ký

hiệu là TDR 133.

Tại phân đoạn 38, phân đoạn 39 và phân đoạn 40 tương ứng với hệ

dung môi 90 : 10 xuất hiện một chất rắn màu vàng xanh. Thử với sắc ký lớp

mỏng thấy 3 phân đoạn này cho các vệt gần tương tự nhau, dự đoàn là một

chất nên gộp chúng lại. Dùng hexan và axeton rửa nhiều lần để loại bỏ chất

bẩn. Hoà tan chất này trong axeton nóng và lọc nóng. Để lạnh và bay hơi từ từ

thu được một tinh thể màu vàng. Quá trình này được lặp đi lặp lại nhiều lần,thử sắc ký lớp mỏng cho một vệt với hệ số Rf = 0,6/1 = 0,6 thu được một chất

sạch ký hiệu là TDR 168

46



Ngâm trong metanol 45 ngày

Lọc dịch chiết và cất thu hồi dung môi

Chiết nóng 3 lần

Ngâm trong metanol 7 ngày

Phân tán vào nước

Chiết với các dung môi

và cất thu hồi dung môi

hexan clorofom etylaxetat butanol

Nhồi cột

Rửa giải bằng dung môi

EtOAc - MeOH

Sơ đồ 3.1: Sơ đồ tách các chất từ rễ cây sắn thuyền

MẪU KHÔ

Bã mẫu CAOMETANOL

Hệ dung môi95 : 5

Caohexan

CaoClorofom

CAOETYLAXETAT

Dịch chiếtbutanol

Hệ dung môi90 : 10

TDR 133 TDR 168

47



3.2.2. Xác định cấu trúc các hợp chất

Để xác định cấu trúc các hợp chất, chúng tôi sử dụng kết hợp các phương

pháp phổ:

- Phổ cộng hưởng từ hạt nhân 1H - NMR được đo trên máy Bruker 500

MHz, dung môi CDCl3.

- Phổ 13C - NMR, DEPT được đo trên máy BRUKER 125 MHz, dung

môi CDCl3.

(Các phổ trên đều được đo tại Viện Hoá học – Viện Khoa học và Công

nghệ Việt Nam)

48



Chương 4

KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN

4.1. Xác định cấu trúc các hợp chất TDR 133 từ rễ cây sắn thuyền

Hợp chất TDR 133 có dạng tinh thể màu trắng.

4.1.1. Phổ cộng hưởng từ hạt nhân 1H – NMR

Hình 4.1: Phổ1

H - NMR của hợp chất TDR 133

49



Hình 4.2: Phổ giãn 1H - NMR của hợp chất TDR 133

50



Phổ 1H - NMR của hợp chất TDR 133 có những tín hiệu cộng

hưởng đặc trưng sau:

Phổ 1H - NMR của hợp chất TDR 133 cho 10 tín hiệu.

Tín hiệu cộng hưởng của nhóm –CH2 - CH2 – được thể hiện ở hình 13 là

2 triplet có độ chuyển dịch hoá học tương ứng δ = 3,42 ppm và δ = 3,02 ppm. J = 8Hz.

Tín hiệu cộng hưởng của 6 proton hai nhóm methoxy là 2 singlet có độ

chuyển dịch hoá học δ = 3,83 ppm và δ = 3,89 ppm

Proton thơm H3 của vòng A có độ chuyển dịch hoá học 6,07 ppm

(singlet).

51



5 proton của vòng B từ H2 đến H6 có độ chuyển dịch hoá học trong

khoảng 7,21÷ 7,31 ppm.

Tín hiệu cộng hưởng của proton H4 có độ chuyển dịch δ = 7,21 ppm, J

= 1,5Hz (tt)

Tín hiệu cộng hưởng của proton nhóm OH ở vị trí 2’, và ở vị trí 6’là 2

singlet có dộ dịch chuyển hoá học tương ứng δ = 13,41 ppm và δ = 6.77 ppm.

Bảng 4.1. Số liệu cộng hưởng từ hạt nhân 1H – NMR của hợp chất

TDR 133

Số cacbon Nhóm cacbon 1H – NMR ( : ppm), J (Hz)

2 CH 7,26 – 7,314 CH 7,21 (tt); J 1 = 8,5; J 2 = 1,55 CH 7,26 – 7,313’ CH 6,07 (s)Cα CH2 3,42 (t), J = 8Cβ CH2 3,03 (t), J = 8

4’ OCH3 3,83 (s)5’ OCH3 3,89 (s)6’ OH 6,77 (s)2’ OH 13,41 (s)

4.1.2. Phổ cộng hưởng từ hạt nhân 13C - NMR của hợp chất TDR 133

52



Hình 4.3: Phổ cộng hưởng từ hạt nhân 13C - NMR của hợp chất TDR 133

53



Hình 4.4: Phổ giãn13

C - NMR của hợp chất TDR 133

54



Hình 4.5: Phổ DEPT của hợp chất TDR 133

55



57



Phổ 13C - NMR của hợp chất TDR 133 có những tín hiệu cộng

hưởng đặc trưng sau:

Phân tử dihidropashanon có 17 nguyên tử cacbon nhưng trên phổ 13C –

NMR chỉ cho 14 tín hiệu là do các nguyên tử cacbon ở các vị trí C2 và C6; C3

và C5 đối xứng nhau và có độ chuyển dịch hoá học gần bằng nhau (128,4 và

128,5) nên bị chập 4 tín hiệu thành 1 tín hiệu.

Các nguyên tử cacbon của nhóm –CH2 - CH2 – có giá trị δ = 45,2 ppm

và 30,5 ppm. Cα ở gần nhóm cacbonyl hơn nên có giá trị chuyển dịch hoá học

lớn hơn Cβ.

Các nguyên tử cacbon của hai nhóm methoxi (OCH3) ở vị trí 4’ và 5’

của vòng A có các giá trị tương ứng với δ = 61,4 ppm và δ = 56,0 ppm.

Nguyên tử cacbon của nhóm cacbonyl có độ chuyển dịch hoá học δ =

204,4 ppm.

Các nguyên tử cacbon của vòng thơm A ở vị trí C2’ và C5’ liên kết với

các nhóm –OH, -OCH3 có độ chuyển dịch hoá học tương ứng δ = 151,2 ppm

và δ = 127,8 ppm.

Phổ DEPT của hợp chất TDR 133

Hợp chất TDR 133 có 6 nhóm CH trong đó các nhóm CH của vòng B ở

vị trí 2, 6 đối xứng và ở vị trí 3, 5 đối xứng. Phổ DEPT 90 chỉ cho 3 tín hiệu

là do chập 2 tín hiệu của 2 nhóm (C2, C6) và (C3, C5) thành một tín hiệu.

Còn trên phổ DEPT 135 có 5 tín hiệu của 2 nhóm CH và CH 3 chứng tỏ

hợp chất TDR 133 có 2 nhóm CH3.Cũng trên phổ DEPT 135 có 2 tín hiệu của

nhóm CH2 cho thấy có 2 nhóm CH2.

Tác giả Kazuhiko Ichino, Hitoshi Tanaka, Kazuo Ito, Toshihiro Tanaka,

Mizuo Mizuno (1988) trong bài “Two new dihydrochalcones from Lindera

erythrocarp” công bố trên Journal of Natural Products 51(5) pp 915-917 đã

58



đưa ra bảng số liệu cộng hưởng từ hạt nhân 13C – NMR (CDCl3) của

Dihydropashanone ỏ bảng 4.2

Bảng 4.2. Số liệu cộng hưởng từ hạt nhân 13C - NMR của hợp chất TDR 133

và chất đã công bố

Sốcacbon

Nhóm cacbon

13C–NMR( :ppm)

(dung môi CDCl3)

TDR 133 Chất đã công bố

1 C 141,6 141,4

2 CH 128,4 128,53 CH 128,5 128,5

4 CH 126,0 126,0

5 CH 128,5 128,5

6 CH 128,4 128,5

1’ C 103,8 103,8

2’ C 151,2 151,2

3’ CH 127,8 141,6

4’ C 162,0 162,0

5’ C 92,6 92,7

6’ C 158,0 158,1

C = O 204,4 204,5

Cα CH2 45,2 45,3

Cβ CH2 30,5 30,5

4’ OCH3 61.4 61,4

5’ OCH3 56,0 56,0

59



Từ các số liệu phổ 1H – NMR và 13C – NMR của hợp chất TDR 133 so

với phổ đã được công bố xác định cấu tạo của hợp chất A là:

OH

OOH

1'

2'

3'

4'

5'

6'

1

2

3

4

5

6A

B

α

β

H3CO

OCH3

(4.1) 2’, 6’ - dihydroxy - 4’, 5’- dimethoxy - dihydrochalcone

(dihydropashanone)

4.2. Xác định cấu trúc TDR 168 từ rễ cây sắn thuyền

Hợp chất TDR 168 có dạng tinh thể màu vàng.

4.2.1. Phổ cộng hưởng từ hạt nhân 1H – NMR của TDR 168

60



Hình 4.7: Phổ 1H - NMR của hợp chất TDR 168

61



Hình 4.8: Phổ giãn1

H - NMR của hợp chất TDR 168

62



Phổ 1H – NMR của hợp chất TDR 168 có những tín hiệu đặc trưng

sau:

Phổ 1H – NMR của hợp chất TDR 168 có 5 tín hiệu.

- Hai tín hiệu doublet tương ứng với độ chuyển dịch hoá học δ = 6,19

ppm, J = 2 Hz và δ = 6,39 ppm, J = 2 Hz là của các proton thơm vòng A (H6

và H8).

- Proton thơm H2’ của vòng C có tín hiệu doublet ứng với độ chuyển

dịch hoá học δ = 7,74 ppm, J = 2 Hz.

- Hai proton thơm của vòng C là H5’ và H6’ ở vị trí octo với nhau có độ

chuyển dịch hoá học δ = 6,89 ppm, J = 8,5 Hz và δ = 7,64 ppm, J = 8,5 Hz

trên phổ có hai tín hiệu doublet.

Bảng 4.3: Số liệu cộng hưởng từ hạt nhân 1H – NMR của hợp chất TDR 168

Số cacbon Nhóm cacbon 1H – NMR ( : ppm), J (Hz)

6 CH 6.19 (d), J = 2

8 CH 6.39 (d), J = 2

2’ CH 7.74 (d), J = 2

5’ CH 6.89 (d), J = 8,5

6’ CH 7.64 (dd), J 1 = 8,5, J 2 = 2

63



4.2.2. Phổ cộng hưởng từ hạt nhân 13C - NMR của hợp chất TDR 168

Hình 4.9: Phổ cộng hưởng từ hạt nhân 13C - NMR của hợp chất TDR 168

64



Hình 4.10: Phổ giãn

13

C - NMR của hợp chất TDR 168

65



Hình 4.11: Phổ DEPT của hợp chất TDR 168

66



Phổ 13C – NMR của hợp chất TDR 168 có những tín hiệu đặc

trưng sau:

Phổ 13C – NMR của hợp chất TDR 168 có 15 tín hiệu cho thấy chất

này có 15 nguyên tử cacbon.- Nguyên tử cacbon của nhóm cacbonyl ở vị trí C4 có độ chuyển dịch

hoá học δ = 176,2 ppm.

- Hai tín hiệu cộng hưởng của nguyên tử cacbon của liên kết đôi ở vị trí

C2 và C3 có giá trị tương ứng δ = 147,4 ppm và δ = 136,4 ppm.

- Các nguyên tử cacbon của vòng thơm liên kết với nhóm –OH có độ

chuyển dịch hoá học δ = 158,3 ppm (C5), δ = 165,6 ppm (C7), δ = 146,5 ppm

(C3’) và δ = 148,4 ppm (C4’).

- Nguyên tử cacbon C6 và C8 của vòng A ứng với độ dịch chuyển hoá

học δ = 99,7 ppm, δ = 94,6 ppm

- Các nguyên tử cacbon của vòng C là C5’ và C6’ có độ dịch chuyển hoá

học δ = 116,9 ppm, δ = 120,8 ppm

67



Phổ DEPT của hợp chất TDR 168

Phổ DEPT của hợp chất TDR 168 có 5 tín hiệu nhóm CH, không có tín

hiệu nhóm CH2 chứng tỏ có 5 nhóm CH, không có nhóm CH3, và không có

nhóm CH2.

Tác giả Jae Hyeok Lee, Chung Hwan Ku, Sung Hoon Kim, Hee Wook

Park và Dae Keun Kim (2003) trong bài “Phytocchemical constituents from

Diodia teres” công bố trên Arch Pham Res 27(1) pp 40-43 đã đưa ra bảng số

liệu cộng hưởng từ hạt nhân 13C – NMR (100 MHz, DMSO-d 6) của Quercetin

(C15H10O7) ở bảng 4.4:

Bảng 4.4: Số liệu cộng hưởng từ hạt nhân 13C - NMR của hợp chất TDR

168 và chất đã công bố.

Sốcacbon

Nhóm cacbon

13C–NMR( :ppm)

TDR 168

(dung môi CDCl3)

Chất đã công bố

(dung môi DMSO-d 6)2 C 147,4 146,8

3 C 136,2 135.7

4 C=O 176,2 175,6

5 C 161,3 160.6

6 CH 99,7 98,27 C 165,6 165,8

8 CH 94,6 93,5

9 C 158,3 156,2

10 C 103,6 103,0

68



KẾT LUẬN

Bằng phương pháp chiết với dung môi metanol, sau đó lần lượt chiết

với các dung môi hexan, clorofom, etylaxetat, butanol và chưng cất thu hồi

dung môi ở áp suất thấp, lần lượt thu được các cao tương ứng. Cao etylaxetat

sử dụng sắc ký cột với pha tĩnh là silicagel, hệ dung môi rửa giải là etylaxetat

- metanol với độ phân cực tăng dần lần lượt thu được các phân đoạn khác

nhau. Tiến hành rửa, kết tinh nhiều lần và kiểm tra độ sạch bằng sắc ký lớp

mỏng thu được một số hợp chất tương đối sạch trong đó có 2 hợp chất kí hiệu

là TDR 133, TDR 168 từ rễ cây sắn thuyền.

Sử dụng phổ cộng hưởng từ hạt nhân một chiều (1H - NMR, 13C -

NMR, DEPT), kết hợp với chất chuẩn đã xác định được cấu trúc của hợp chất

TDR 133 là: 2’, 6’ – dihydroxy – 4’, 5’- dimethoxy – dihydrochalcone

(dihydropashanone); hợp chất TDR 168 là: Quercetin.

70



TÀI LIỆU THAM KHẢO

A. TIẾNG VIỆT

[1]. Võ Văn Chi (1999), Từ điển cây thuốc Việt Nam, Nhà xuất bản Y học,

TP HCM.[2]. Nguyễn Xuân Dũng, Đào Hữu Vinh và các cộng sự (1985), Các

phương pháp sắc ký, Nhà xuất bản khoa học kỹ thuật.[3]. Trần Đình Đại (1998), Khái quát về thực vật Việt Nam, Hội thảo Việt -

Đức về hóa học và các hợp chất thiên nhiên, Hà Nội, tr.17-27.[4]. Nguyễn Văn Đàn, Nguyễn Viết Tựu (1985), Phương pháp nghiên cứu

hóa học cây thuốc, Nhà xuất bản Y học.[5]. Lê Thị Anh Đào, Nguyễn Xuân Dũng, Hoàng Văn Lựu (1997), Nghiên

cứu thành phần hóa học cây vối ở Nghệ An, Tạp chí hóa học, T 35, số

3, tr.47-51.[6]. Nguyễn Văn Đậu, Nguyễn Thị Thuận, Đỗ Thị Thanh (2007), Phân lập

một số hợp chất từ lá cây vối, Tuyển tập công trình hội nghị khoa họcvà công nghệ hóa học hữu cơ toàn quốc lần thứ IV, Hà Nội, tr.311-315.

[7]. Nguyễn Hữu Đĩnh, Trần Thị Đà (1999), Một số phương pháp phổ

nghiên cứu cấu trúc, Nhà xuất bản Giáo dục.[8]. Phạm Hoàng Hộ (2003), Cây cỏ Việt Nam, Nhà xuất bản Trẻ, TP HCM,

tr.783-796.[9]. Nguyễn Quang Huy, Phan Tuấn Nghĩa, Ngô Văn Quang, Phan Văn

Kiên (2007), Axit asiatic phân lập từ cây sắn thuyền (Syzygium

resinosum) và có tác dụng lên vi khuẩn Streptoccus mutans, Tạp chí

Dược học số 7, tr.19-22.[10]

.

Văn Ngọc Hướng, Nguyễn Xuân Sinh (2003), Isolation and

Identification of two triterpenoids from leaves of Syzygium resinosum

Gagnep, 8th Eurasia Conference on chemical Science, Hanoi, tr.355-

359.

[11] Đỗ Tất Lợi (1999), Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam, Nhà xuất

71



Pauli GF (2008), Purity-activity relationships of natural products: the

case of anti-TB active ursolic acid, J Nat Prod, 71(10), pp.1742-1748.

[22].

Byung Sun Min, Cao Van Thu, Nguyen Tien Dat, Nguyen Hai Dang,Han-Su Jang and Tran Manh Hung (2008), Antioxidative Flavonoids

from Cleistocalyx operculatus Buds, Chemical & Pharmaceutical

Bulletia, 56 (12), pp.1725-1728.[23]

.

Chapman & Hall/CRC, DNP on CD-ROM, Version 15:1.

[24]

.

Churng - Werng Chang, Tian-Shung Wu, Yih-Shoa Hsieh, Sheng-Chu

KuO, and Pei-Dawn Lee Chao, (1999), Terpenoids of Syzygium

formosanum, J. Nat. Prod., 62 (2), pp.327-328.[25]

.

Dao Trong Tuan, Bui Thanh Tung, Nguyen Phi Hung, Thuong Phuong

Thien, Sung Sik Yoo, Eun Hee Kim, Sang Kyum Kim and Won Keun

Oh (2010), C-methylated flavonoids from Cleistocalyx operculatus and

their Inhibitory effects on novel influenza A (H1N1) neuraminidase, J.

Nat. Prod, 73 (10), pp.1636-1642.[26]

.

Kadliya S.El Deeb, Rwaida A.Al-Haidari, Jaber S.Mossa, Abdel-

Monem Ateya, (2003), Phytochemical and pharmacological studies of

Maytenus forsskaoliana, Saudi Pharmaceutical Journal, 11 (4) pp. 184-

191.[27]

.

Fernandez M.A., De las Heras B., Garcia M.D., Saenz M.T. (2001),

New insights into the mechanism of action of the anti - inflammatory

triterpen lupeol, Journal of Pharmacy and Pharmacology, 53 (11), pp.1533-1539.

[28]

.

Ibrahim I. Mahmoud, Mohamed S.A. Marzuok, Fatma A.Moharram,

Mohamed R.Gindi and Amel M.K Hassan (2001), Acylated flavonol

glycosides from Eugenia jambolana (Syzygium jambos) leaves,

Phytochemistry volume 58 (8), pp.1239-1244.[29]

.

Yoshiki Kashiwada, Hui-Kang Wang, Tsuneatsu Nagao, Susumu

Kitanaka, Ichiro Yasuda, Toshihiro Fujioka, Takashi Yamagishi, L.

73

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed?term=%22Pauli%20GF%22%5BAuthor%5D

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed?term=%22Pauli%20GF%22%5BAuthor%5D



Mark Cosentino, Mutsuo Kozuka, Hikaru Okabe, Yasumasa Ikeshiro,

Chang-Qi Hu, Eric Yeh, and Kuo-Hsiung Lee (1998), Anti-AIDS

agents. 30. Anti-HIV activity of Oleanolic acid, Pomolic acid, and

structurally related triterpenoids, J. Nat. Prod 61 (9), pp.1090-1095.[30]

.

Kenji Shiojima, Yoko Arai, Kazuo Masuda, Yoichi Takase and

Hiroyuki Ageta (1992), Mass Spectra of Pentacyclic Triterpenoids, 40,

pp.1683-1690.[31]

.

Kuiate JR, Mouokeu S, Wabo HK, Tane P. (2007), Antidermatophytic

triterpenoids from Syzygium jambos (L.) alston (Myrtaceae), Phytother

Res, 21(2), pp.149 - 152. [32]

.

Kuo-Hsiung Lee, Yuh-Meei Lin, Tian-Shung Wu, De-Cheng Zhang,

Takashi Yamagishi, et al (1988), The cytotoxic Principles of Prunella

vulgaris, Psychotria serpens, and Hyptis capitata: Ursolic Acid and

Related Derivatives, Planta Med, 54 (4), pp.308-311.[33]

.

Mahmoud L. Nassar (2006), Flavonoid triglycosides from the seed of

Syzygium aromaticum, Carbohydrate Research, 341 (1), pp.160-163.[34]

.

Mahmoud L. Nassar, Ahmed H.Gaara, Ahmed H.EL-Ghorab, Abdel

Razic H. Farrag Hui Shen, Enamul Hua and Tom J.Marby (2007),

Chemical constituents of clove (Syzygium aromaticum, Fam.

Myrtaceae) and their antioxidant activity, Rev. Latinoamer. Quim 35/3.[35]

.

Matsutake Higa, Kazuhito Ogihara, and Seiichi Yogi (1998), Bioactive

naphthoquinone derivatives from Diospyros maritima BLUME,

Chemical & Pharmaceutical Bulletia, 46, pp1189-1193.[36]

.

Min BS, Jung HJ, Lee JS, Kim YH, Bok SH, Ma CM, Nakamura N,

Hattori M, and Bae K (1999), Inhibitory effect of triterpenes from

Crataegus pinatifida on HIV-I protease, Planta Med, 65(4), pp 374-375.[37]

.

Moriarity DM, Huang J, Yancey CA, Zhang P, Setzer WN, Lawton

RO, Bates RB, Caldera S (1998), Lupeol is the cytotoxic principle in

the leaf extract of dendropanax of querceti, Planta Med, 64 , pp 370-

372.

74



[38]

.

Myint Myint Khine (2006), Isolation and Characterization of

phytoconstituents from Myanmar Medicinal Plants, Dissertation, pp29-

33.[39]

.

Slowing K., Sollhunber M., Carretero E., Villar A (1994), Flavanoids

glycosides from Eugenia jambos, phytochemistry, 37 (1), pp255-258.[40]

.

Zhang Fengxian, Liu Meifang and Lu Renrong (1990), Chemical

constituents from the bud of Cleistocalyx operculatus, Acta Botanica

Sinica 32 (6), pp.469[41]

.

Http://www.wikipedia.vn

75

phÂn lẬp vÀ xÁc ĐỊnh cẤu trÚc mỘt sỐ hỢp chẤt tỪ rỄ cÂy sẮn thuyỀn...

Documents