phỏng vấn giám đốc sở y tế phụ nữ và công cuộc thành phố...

Từ năm 2004-2009, tại Việt Nam tỉ lệ mắc lao các thể ở nam giới giảm ở tất cả các lứa tuổi, nhưng lại tăng ở nhóm nữ tuổi từ 15-34 (tăng 1,4%/năm), và tỉ lệ nhiễm HIV/lao ở nữ có diễn tiến phức tạp. Ngoài ra, tỉ lệ nữ đang điều trị lao các thể có xu thế ngày càng cao và tăng 3,8% /năm. Đây là báo cáo điều tra được công bố tại Hội thảo “Huy động nguồn lực xã hội tham gia hoạt động phòng chống lao” do Bệnh viện Phạm Ngọc Thạch phối hợp với Hội liên hiệp Phụ nữ TP tổ chức. Dư luận xã hội nói chung và phụ nữ nói riêng, vẫn còn tình trạng thờ ơ với bệnh lao, cho rằng bệnh lao không còn nguy hiểm nữa, hay vẫn còn kỳ thị phân biệt đối xử với người bệnh lao, cho bệnh lao là “lao dòng” (cho rằng bệnh lao sẽ lan truyền cả nhà),

Phụ nữ và công cuộc phòng chống lao

TRONG SỐ NÀY

Tuổi trẻ ngành y đối thoại với lãnh đạo thành phố

Với ý nghĩa đặc biệt của Năm thanh niên đối với tuổi trẻ và nhân dịp kỷ niệm 56 năm Ngày thầy thuốc Việt Nam, chiều ngày 24/2 tại Bệnh viện Nhi Đồng 1, Đoàn Sở Y tế đã tổ chức chương trình “Thanh niên ngành y tế gặp gỡ với lãnh đạo thành phố”. Đồng chí Nguyễn Văn Đua – Phó Bí thư thường trực Thành Ủy, đồng chí Hứa Ngọc Thuận - Ủy viên ban thường vụ Thành ủy – Phó chủ tịch UBND thành phố, đồng chí Phạm Phương Thảo - Chủ tịch Hội Đồng Nhân Dân thành phố, đồng chí Thân Thị Thư - Ủy viên thường vụ - Trưởng ban dân vận Thành Ủy và nhiều lãnh đạo khác của thành phố đã đến tham dự buổi đối thoại.

Tại buổi đối thoại các Đoàn viên thanh niên ngành y đã mạnh dạn đưa ra các ý kiến cũng như đề xuất, kiến nghị về các vấn đề liên quan đến nghiên cứu khoa học, đề xuất các biện pháp xử lý tình trạng quá tải ở các bệnh viện hiện nay, phương pháp cải tiến các thủ tục hành chính để giảm thời gian chờ cho bệnh nhân, đề xuất các bệnh viên nên có các chuyên gia tâm lý để tư vấn tâm lý cho bệnh nhân, cách làm thể nào để tất cả mọi người dân đều có bảo hiểm y tế, chế độ đãi ngộ đối với các bác sĩ làm việc ở ngoại thành... và các vấn đề liên quan đến y đức của các thầy thuốc hiện nay. Trong buổi đối thoại các thầy thuốc trẻ đã khẳng định lòng tự trọng cũng như sự tự tin về nghề và tuổi trẻ ngành y đã hứa sẽ luôn làm đúng lời thề Hippocrates “luôn tận tụy chăm sóc hết mực cho người bệnh, xoa dịu nỗi đau thân và tâm cho người bệnh, không phân biệt đối xử giàu, nghèo…”

Sau khi nghe ý kiến của các thầy thuốc trẻ,

lãnh đạo thành phố đánh giá cao vai trò của thanh niên ngành y trong sự nghiệp chăm sóc và bảo vệ sức khỏe người dân. Thay mặt lãnh đạo thành phố, đồng chí Nguyễn Văn Đua cho biết sẽ cùng với các ban ngành khác hỗ trợ hết mình để thanh niên ngành y phát huy hết vai trò của mình. Để giảm tải cho các bệnh viện hiện nay thành phố sẽ tổ chức sắp xếp lại các bệnh viện cho hợp lý, bố trí thêm một số chuyên khoa tại các bệnh viện quận huyện theo từng khu vực và trong năm 2011, thành phố sẽ triển khai khởi động các dự án Bệnh viện Nhi thành phố, Bệnh viện Chấn thương Chỉnh hình cũng như khẩn trương triển khai dự án mở rộng, nâng cấp các bệnh viện cửa ngõ thành phố để phục vụ bệnh nhân ngày càng tốt hơn.

Cũng nhân dịp này, Đoàn Sở Y tế đã tổ chức lễ tuyên dương gương 56 thầy thuốc trẻ tiêu biểu của toàn ngành đã có nhiều công trình nghiên cứu khoa học, xung kích trong các hoạt động tình nguyện vì người nghèo.

Lan Anh

xem tiếp trang 6

● Vai trò của siêu âm trong chẩn đoán tiền sản .........................6● 85,7% bệnh nhân lao phổi được điều trị lành ........................8● Chụp MRI chuyên biệt vú để phát hiện sớm ung thư vú ......8

Nhân dịp đầu năm 2011 và kỷ niệm 56 năm ngày thầy thuốc Việt Nam 27/2 , phóng viên “Bản tin sức khỏe thành phố” đã có cuộc trao đổi với BS. Phạm Việt Thanh - Giám đốc Sở Y tế thành phố về những thành tựu của ngành y tế thành phố trong năm 2010 và hướng phát triển năm 2011. Dưới đây là nội dung cụ thể của cuộc phỏng vấn.Phóng viên (PV): Năm 2010 đã kết thúc. Xin bác sĩ cho biết năm qua ngành y tế thành phố đã phát triển nhiều kỹ thuật mũi nhọn chuyên sâu nào? Và thập niên kế tiếp, hướng đầu tư để phát triển những kỹ thuật mũi nhọn như thế nào?

Phỏng vấn Giám đốc Sở Y tếThành phố Hồ Chí Minh

xem tiếp trang 4

Lễ tuyên dương gương 56 thầy thuốc trẻ tiêu biểu của ngành

02 Sức khỏe TP.HCM Thaùng 3/2011

Những thành tựu ngành y tế TP.HCM trong hoạt động chăm sóc sức khỏe người dân năm 2010

Thực hiện nhiệm vụ xây dựng Ngành y tế Thành phố trở thành trung tâm y tế chuyên sâu của cả nước, Ngành Y tế Thành phố đã không ngừng ứng dụng công nghệ cao trong công tác bảo vệ, chăm sóc sức khỏe của người dân thành phố và cả nước. Rất nhiều kỹ thuật cao trong các lĩnh vực lâm sàng, cận lâm sàng được đưa vào điều trị như: phẫu thuật tim hở phức tạp, phẫu thuật tim hở cho trẻ dưới 3500gr, ghép tạng, tái thông động mạch não bằng Actilyse đường tĩnh mạch, đường động mạch; Vi phẫu u tuyến yên, u não thất; phẫu thuật nội soi lồng ngực, nội soi cột sống trong điều trị thoát vị đĩa đệm, phẫu thuật kết hợp xương chậu cấp cứu,. . . .

Cùng với sự phát triển của y học thế giới, những kỹ thuật hiện đại cũng đang được ứng dụng tại các bệnh viện chuyên khoa ở TP.HCM.» Phẫu thuật nội soi qua một vết mổ trong niệu khoa lần đầu được thực hiện tại BV Bình Dân.Phẫu thuật nội soi hiện đang áp dụng trong nhiều lĩnh vực y tế tại TP.HCM. Tại bệnh viện Bình Dân, ngay từ cuối năm 2009 và những tháng đầu năm 2010, Bệnh viện đã lập các nhóm phát triển kỹ thuật “Phẫu thuật nội soi ổ bụng qua một vết mổ” trên từng loại phẫu thuật chuyên khoa tiết niệu, ngoại tổng quát, mổ chương trình, mổ cấp cứu góp phần phát triển các kỹ thuật mổ ít xâm hại đến sức khỏe của bệnh nhân. Qua đó, kỹ thuật mổ nội soi qua một vết mổ được ứng dụng thành công trong các ca mổ ruột thừa, mổ cắt túi mật, mổ cắt đại tràng, mổ cắt hạch thần kinh giao cảm chữa đổ mồ hôi tay, mổ cắt chóp nang thận, mổ cắt thận, tạo hình khúc nối bể thận, niệu quản và sỏi niệu quản. Hiện bệnh viện đã áp dụng thường quy kỹ thuật này cho một số phẫu thuật tổng quát, tiết niệu không quá phức tạp.

» Phẫu thuật nội soi khớp gối tại BV Nhân dân 115

» Bệnh viện Nhi Đồng 1 ứng dụng thành công nhiều kỹ thuật cao trong điều trị trẻ nhỏCan thiệp tim mạch ở bệnh viện Nhi Đồng 1 đã thực hiện nhiều phẫu thuật và thông tim trên nhiều bệnh nhi có bệnh lý phức tạp, nhẹ cân, nhỏ tuổi, thậm chí mới 3 ngày tuổi.

Cũng trong năm 2010, Bệnh viện Nhi Đồng 1 đã đưa vào sử dụng hệ thống máy thở khí NO để điều trị bệnh suy hô hấp nặng ở các bệnh nhi sơ sinh. Khí NO vào máu sẽ làm dãn nỡ các mạch máu ở phổi, dẫn đến giảm áp lực mạch máu phổi và giúp cho việc trao đổi khí hiệu quả, cải thiện tình trạng suy hô hấp của trẻ.

Bệnh viện Nhi Đồng 2 đẩy mạnh kỹ thuật ghép tạng ở trẻ em, tiến đến hình thành trung tâm ghép tạng trẻ em tại TP.HCM. Bên cạnh đó, các kỹ thuật hiện đại khác cũng đang được triển khai, trong đó có can thiệp tim mạch. Trong năm 2010 đã thực hiện nhiều ca phẫu thuật và thông tim góp phần giảm thiểu thời gian chờ đợi của bệnh nhi tim mạch

Cắt chóp nang và nang thận nội soi qua một lỗ tại BV Bình Dân

Một ca phẫu thuật tại BV Nhân dân 115

Phẫu thuật nội soi cột sống điều trị thoát vị đĩa đệm tại BV Chấn thương Chỉnh hình

Bệnh nhi sau điều trị cao áp phổi bằng khí NO tại BV Nhi Đồng 1

Phẫu thuật tim hở bằng gây tê khoang xương cùng kết hợp với gây mê tại BV Nhi Đồng 1

Phẫu thuật tim hở tại BV Nhi Đồng 2

Thành tựu y học

Thaùng 3/2011 03Sức khỏe TP.HCM

Những thành tựu ngành y tế TP.HCM trong hoạt động chăm sóc sức khỏe người dân năm 2010» Những phẫu thuật phức tạp đều được các bệnh viện thực hiện rất thành công như:

» Bệnh viện Hùng Vương phát triển kỹ thuật điều trị hiếm muộn

» Phục hồi chức năng sàn chậu điều trị són tiểu bằng phản hồi sinh học và kích thích tại BV Bình Dân

Với phương pháp tập vật lý trị liệu qua sự hỗ trợ của máy tập cơ sàn chậu, tình trạng bệnh của nhiều bệnh nhân đã được cải thiện hoặc dần dần khỏi bệnh mà không cần phải mổ. Đây là một kỹ thuật điều trị bệnh “són tiểu” mới vừa được bệnh viện Bình Dân đưa vào ứng dụng cho bệnh nhân tiểu không kiểm soát bước đầu đạt kết quả khả quan.

Bên cạnh sự phát triển mạnh mẽ của hệ thống bệnh viện thành phố còn có sự nỗ lực không ngừng của các bệnh viện quận huyện, đã góp phần không nhỏ trong hoạt động chăm sóc sức khỏe người dân thành phố.

Phẫu thuật nội soi cột sống điều trị thoát vị đĩa đệm tại BV Chấn thương Chỉnh hình

Cấp cứu thành công một trường hợp bị đâm thấu ngực tại BV Đa khoa Sài Gòn

Phẫu thuật thủng tạng rỗng tại BV Đa khoa Khu vực Hóc Môn

Kỹ thuật lọc rửa tinh trùng và đông mô tinh hoàn tại BV Hùng Vương

Một giờ tập phục hồi chức năng sàn chậu điều trị són tiểu bằng phản hồi sinh học và kích thích của bệnh nhân tại Đơn vị Niệu nữ BV Bình Dân

Nội soi sau phúc mạc cắt thận tận gốc điều trị ung thư thận tại BV Quận Thủ Đức

Thực hiện kỹ thuật mới CT-Scanner tại BV Quận 7

Một số chỉ tiêu đạt được theo Nghị quyết năm 2010

Mức giảm tỷ lệ sinh: 0,1 ‰.Tỷ lệ tử vong mẹ: 6,8 bà mẹ/100.000 trẻ đẻ sống Tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi suy dinh dưỡng: 6,8%.Tỷ lệ tử vong trẻ em dưới 1 tuổi: 9,65 ‰.Tỷ lệ tử vong trẻ em dưới 5 tuổi: 9,74‰.

Bệnh dịch Số trường hợp mắc năm 2010 (tính đến 13/12/2010)

Kết quả đạt được so với năm 2009

Số tử vong 2010

Số tử vong 2009

Sốt Xuất Huyết 9.629 Giảm 24,16% 2 13

Tay-chân-miệng 3.621 Tương đương 1 5

Tả 18

Cúm A H1N1 13 1

Sởi Giảm 77,26%

Rubella Giảm 59,52%

Thủy đậu Giảm 18,76%

Quai bị Giảm 48%

Liên cầu khuẩn lợn 28 (có 7 ca tại TPHCM)

0

Sốt rét 70 Tăng 34% 1

Lao 13.633 (các thể lao) Đạt 96,4%

Phong 39 Tăng 21,87%

Biểu đồ tình hình dịch bệnh năm 2010

(Nguồn: Sở Y tế TP.HCM)

Thành tựu y học


BS Phạm Việt Thanh: Trong năm 2010 ngành y tế thành phố đã có nhiều thành quả đáng tự hào đó là hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được giao. Cũng trong năm, ngành đã ứng dụng nhiều kỹ thuật mới hiện đại ngang tầm khu vực như: Kỹ thuật thông tim điều trị bệnh tim mạch; chẩn đoán hình ảnh qua máy CT 64 lát cắt, MRI; ghép tạng (gan, thận, giác mạc, tủy xương …); phẫu thuật nội soi; phẫu thuật tim kín và hở; phẫu thuật Phaco; cấy điện ốc tai; tạo hình răng hàm mặt, cắm ghép implant răng; ứng dụng công nghệ sinh học trong chẩn đoán một số bệnh lý bẩm sinh và mắc phải v.v…Tiếp tục phát triển những kỹ thuật mũi nhọn, trong các năm tiếp theo ngành sẽ tập trung đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, trang thiết bị và nguồn nhân lực để trở thành trung tâm y tế chuyên sâu khu vực phía Nam. Cụ thể: Các bệnh viện chuyên khoa thành phố sẽ được tiếp tục đầu tư về trang thiết bị, khoa học-công nghệ hiện đại và nhân lực để phát triển chuyên khoa sâu ngang tầm khu vực; phát triển các chuyên khoa sâu về ung thư, tim mạch, gan mật, các bệnh về máu, bệnh phổi, HIV/AID, lão khoa. Tiếp tục triển khai và phát triển các kỹ thuật cao về ghép nội tạng thận, gan,… ghép mô giác mạc, tủy xương. Ứng dụng công nghệ sinh học, công nghệ di truyền gen trong chẩn đoán và điều trị một số bệnh và dị tật bẩm sinh. Đào tạo nguồn nhân lực có kỹ thuật cao và chế độ đãi ngộ hợp lý.PV: Thưa bác sĩ, hiện nay lực lượng Bác sỹ trẻ trong ngành chiếm đa số và được đánh giá là lực lượng xung kích đi đầu trong các phong trào tình nguyện và nhiều hoạt động khác. Để xứng đáng với chủ đề “Năm Thanh niên” thì tuổi trẻ ngành y cần phát huy những thế mạnh nào?BS Phạm Việt Thanh: Năm 2011 được chọn là Năm Thanh niên cũng là năm để tuổi trẻ ngành y phát huy sức mạnh, tính xung kích, sáng tạo, tinh thần tình nguyện.Vì vậy năm nay Thanh niên ngành y sẽ tập trung một số công tác sau:- Phát huy sức trẻ của Đoàn viên, thanh niên tại các cơ sở Đoàn trực thuộc. Tích cực học tập nâng cao trình độ ngoại ngữ, nghiên cứu khoa học.- Tập trung thực hiện quy tắc ứng xử ngành y về thái độ phục vụ của nhân viên y tế với phương châm “Giảm sự

phiền hà - Tăng sự hài lòng” trong công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân. - Đoàn thanh niên phải luôn là lực lượng xung kích trong các chương trình, đề án như đề án 1816, chương trình hỗ trợ thí điểm đưa bác sĩ từ bệnh viện thành phố về khám chữa bệnh tại các bệnh viện quận, huyện.- Tiếp tục duy trì và phát huy các phong trào tình nguyện như khám bệnh từ thiện, đền ơn đáp nghĩa. Đặc biệt Đoàn sẽ tập trung vào công tác hiến máu nhân đạo, chăm lo cho bệnh nhi gắn với chủ đề “Năm vì trẻ em” của thành phố. PV: Thực hiện đề án 1816 của Bộ Y tế, trong 2 năm qua, TP Hồ Chí Minh luôn là đơn vị đi đầu trong đề án và đã đem lại

nhiều hiệu quả rất lớn. Xin bác sĩ cho biết năm 2011 thành phố sẽ tập trung hỗ trợ lĩnh vực nào?BS Phạm Việt Thanh: Thực hiện đề án 1816 của Bộ Y tế, trong 2 năm qua thành phố đã triển khai đề án đến 24 tỉnh thành phía Nam. Cụ thể đã tập huấn hơn 13.273 lượt cán bộ, chuyển giao1.454 kỹ thuật, khám và điều trị cho 112.648 lượt người, phẫu thuật tại chỗ cho 5.026 bệnh nhân.Ngoài việc tiếp tục hỗ trợ cho các tỉnh bạn khi có yêu cầu, hướng phát triển của đề án trong năm 2011 là các bệnh viện tuyến thành phố sẽ tập trung cử cán bộ chuyên môn đến hỗ trợ cho các bệnh viện quận/huyện; bệnh viện quận/huyện cử cán bộ xuống hỗ trợ cho các trạm y tế phường/xã. Ngoài ra các bệnh viện tuyến thành phố sẽ tập trung vào công tác đào tạo, chuyển giao kỹ thuật theo phương thức “đồng bộ,

tại chỗ”. Xây dựng và triển khai mô hình bệnh viện vệ tinh, bệnh viện ban ngày để giảm tải cho các bệnh viện thành phố và phục vụ bệnh nhân tốt hơn.PV: Tuyến cơ sở có vai trò rất lớn trong việc chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân, đồng thời có thể giảm tình trạng quá tải tại các bệnh viện tuyến trên. Tuy nhiên việc hỗ trợ còn nhiều hạn chế. Xin bác sĩ cho biết hướng giải quyết vấn đề này? BS Phạm Việt Thanh: Hiện nay toàn thành phố có 238 trạm y tế đạt chuẩn quốc gia (chiếm 74%). Các cơ sở y tế hiện nay đã tập trung giám sát dịch bệnh, dự trữ thuốc, vật tư, hóa chất để phòng chống dịch bệnh, phát hiện sớm và điều trị kịp thời, không để dịch lớn xảy ra. Các bệnh viện tuyến quận/huyện cũng đã được đầu tư nâng cấp đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh cho người dân trên địa bàn. Tuy

nhiên bên cạnh các kết quả đạt được nêu trên vẫn còn một số tồn tại như trang thiết bị chưa đồng bộ, nguồn nhân lực còn thiếu…Để phát huy vai trò của tuyến cơ sở, trong năm nay và các năm tiếp theo hướng phát triển của ngành sẽ là:- Tổ chức và sắp xếp lại hệ thống y tế cơ sở, hệ thống bệnh viện phù hợp với khu vực dân cư, không phân theo địa giới hành chính và sẽ có sự thống nhất trong quản lý.- Đầu tư phát triển về cơ sở vật chất, trang thiết bị, phát triển kỹ thuật chuyên môn tại các tuyến y tế cơ sở và khuyến khích việc thực hiện hợp tác, liên doanh, liên kết để đầu tư có hiệu quả cho y tế cơ sở.

- Đầu tư phát triển nguồn nhân lực, có chính sách ưu tiên và đãi ngộ hợp lý đối với cán bộ tuyến cơ sở.- Một số BV quận huyện theo quy hoạch sẽ phát triển thành BV vệ tinh của các bệnh viện chuyên khoa sâu của thành phố.- Tiếp tục tăng cường công tác chuyển giao kỹ thuật từ các bệnh viện tuyến trên cho các bệnh viện tuyến dưới theo đề án 1816 của Bộ Y tế.- Hướng phấn đấu đến năm 2015, 100% trạm y tế đạt chuẩn quốc gia và sẽ tập trung đầu tư xây dựng nâng cấp cơ sở hạ tầng, trang thiết bị cho các bệnh viện đa khoa cửa ngõ thành phố như bệnh viện Thủ Đức, bệnh viện Củ Chi, bệnh viện Hóc Môn, bệnh viện Bình Chánh…. Xin cảm ơn bác sĩ!

Lan Anh

Phỏng vấn Giám đốc Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minhtiếp theo trang 1

Săn sóc sức khỏe ban đầu

Phẫu thuật tai qua kính hiển vi


Vai trò của siêu âm

Chẩn đoán tiền sản là một quy trình, được thực hiện qua nhiều công đoạn, nhiều thời điểm của thai kỳ theo trình tự quy định dựa vào các xét nghiệm cận lâm sàng. Các kết quả này sẽ được đưa vào xử lý bằng phần mềm vi tính đã được thiết kế sẵn để đánh giá mức độ nguy cơ của từng lọai dị tật di truyền. Từ đó bác sỹ sẽ nhận xét và tư vấn cho bà mẹ về tình trạng thai nhi, dự đoán khả năng bất thường về hình thể, cấu trúc của bé.Chẩn đoán tiền sản có thể phát hiện các dị tật gì?- Các dị tật bẩm sinh (DTBS): Hội chứng Down, ngu đần hay trisomy 21, tri somy 18, khiếm khuyết ống thần kinh- Các dị tật khác về hình dạng: thai vô sọ, não úng thủy, sứt môi chẻ vòm hầu, hở thành bụng…Chẩn đoán tiền sản gồm có:- Ở 3 tháng đầu: Siêu âm 2D, thử double test- Ở 3 tháng giữa: Thử triple test, siêu âm 4 chiều, xét nghiệm di truyền: chọc hút nước ối, sinh thiết gai nhau, máu cuống rốn- Ở 3 tháng cuối: Siêu âm doppler màu

1. Siêu âm trong 3 tháng đầu:Thực hiện khi thai từ 11-13 tuần 6 ngày, là siêu âm 2 chiều.Mục đích:- Xác định tuổi thai: sai số +/- 3 ngày.- Số lượng thai- Tình trạng thai- Phát hiện sớm các dị tật bẩm sinh như: vô sọ, hội chứng Down…2. Siêu âm trong 3 tháng giữa: Thực hiện khi thai từ 18-22 tuần. Mục đích : - Xác định lại số lượng thai. - Tính tuổi thai cho những trường hợp không rõ tuổi thai- Đo thể tích dịch ối, khảo sát bánh nhau, dây rốn- Khảo sát hình thái học thai nhi: đây là thời điểm có thể phát hiện được hầu hết

- Đánh giá vị trí, độ trưởng thành cũng như những bất thường bánh nhau, dây rốn.

- Ước lượng cân nặng thai nhi qua các số đo…

- Dự báo tiền sản giật của thai phụ qua khảo sát lưu lượng máu động mạch rốn, động mạch tử cung…

TS BS Huỳnh Thị Thu Thủy –

BV Từ Dũ

trong chẩn đoán tiền sản

Thai phụ nào cần chẩn đoán tiền sản?Tất cả các phụ nữ mang thai đều được đưa vào chương trình chẩn đoán tiền sản, tuy nhiên có một số trường hợp có nguy cơ cao cần chú ý như sau:

- Mẹ mang thai khi lớn tuổi: > 35 tuổi

- Mẹ bị nhiễm siêu vi trong 3 tháng đầu thai kỳ.

- Bố hoặc mẹ có tiếp xúc các yếu tố gây DTBS: Tia xạ, Hóa chất trừ sâu dùng trong nông nghiệp, Chất Dioxin, Chất độc hóa học…

- Tiền sử sanh con dị tật, thai lưu, sẩy thai liên tiếp

- Tiền căn mắc bệnh nội khoa: tiểu đường, tuyến giáp, cao huyết áp, thủy đậu…

- Siêu âm phát hiện bất thường.

- Gia đình có người bị bệnh tâm thần hoặc dị tật.

- Bản thân bố hoặc mẹ có khuyết tật bẩm sinh.

các bất thường về hình thái học thai nhi.- Đây là khoảng thời gian lý tưởng để chọc ối khảo sát bộ nhiễm sắc thể qua siêu âm.Sau khi thực hiện siêu âm và xét nghiệm triple test, nhiễm sắc thể đồ, các BS có thể chẩn đoán 90-97% các dị tật bẩm sinh thường gặp. Từ đó thai phụ sẽ an tâm dưỡng thai, tiếp tục thai kỳ bình thường cho đến khi sinh. Những trường hợp bất thường, sẽ có sự hội chẩn các chuyên gia thuộc các lĩnh vực khác như nhi khoa, di truyền, ngọai khoa, phục hồi chức năng…. để tư vấn cho bà mẹ và gia đình hướng phát triển hay chấm dứt thai kỳ hoặc các giải pháp can thiệp.3. Siêu âm trong 3 tháng cuối:Mục đích:- Khảo sát ngôi thai, chỉ số ối, lượng nước ối.

Săn sóc sức khỏe ban đầu


1. Ung thư cổ tử cung:A. Là ung thư sinh dục phổ biến nhất ở phụ nữ tại các nước kém phát triển;B. Điều trị ung thư cổ tử cung là một gánh nặng y tế;C. Tỷ lệ sống sót của bệnh nhân ung thư cổ tử cung dựa vào tầm soát bệnh tốt, chẩn đoán sớm và điều trị đúng mức;D. Tất cả đều đúng.

2. Nguyên nhân hàng đầu gây ung thư cổ tử cung là:A. E.coli;B. Human Papilloma virus (HPV);C. Virus Herpes simplex (HSV);D. Tất cả đều đúng.

3. Các yếu tố cần thiết để tạo nên nguy cơ ung thư cổ tử cung là:A. Hoạt động tình dục sớm, có nhiều bạn tình;B. Vệ sinh sinh dục kém;C. Hút thuốc lá, suy giảm miễn dịch;D. Tất cả đều đúng.

4. Hình ảnh đại thể thường gặp nhất của ung thư cổ tử cung:A. Dạng chai;B. Dạng sùi;C. Dạng loét;D. Tất cả đều đúng.

5. Hình ảnh mô học của ung thư cổ tử cung, loại tế bào ung thư có tiên lượng xấu:A. Tế bào gai;B. Tế bào tuyến;C. Tế bào gai tuyến;D. Tất cả đều đúng.

6. Các giai đoạn lâm sàng của ung thư cổ tử cung (Chọn 1 câu sai):A. Giai đoạn I: ung thư tại chỗ, trong biểu mô (in situ);B. Giai đoạn II: ung thư xâm lấn âm đạo nhưng chưa đến 1/3 dưới;C. Giai đoạn III: ung thư xâm lấn đến 1/3 dưới âm đạo (lan tới thành chậu);

D. Giai đoạn IV: ung thư xâm lấn khỏi ống sinh dục.

7. Dấu hiệu thường gặp nhất của bệnh nhân ung thư cổ tử cung:A. Sờ khối u ở bụng;B. Xuất huyết âm đạo bất thường;C. Đau vùng chậu;D. Tất cả đều đúng.

8. Chẩn đoán xác định ung thư cổ tử cung dựa vào:A. Thăm khám âm đạo;B. CT Scanner, MRI;C. Sinh thiết khối u;D. Tất cả đều sai.

9. Phương pháp điều trị ung thư cổ tử cung tái phát hoặc di căn xa, chủ yếu là:A. Phẫu thuật;B. Hóa trị;C. Xạ trị;D. Tất cả đều đúng.

10. Xử trí ung thư cổ tử cung và thai:A. Ung thư tại chỗ: có thể điều trị bảo tồn, chờ thai đủ tháng cho sanh tự nhiên, phẫu thuật 6-8 tuần sau sanh;B. Ung thư vi xâm lấn: mổ cắt tử cung toàn phần sau sanh ngã âm đạo hoặc sau mổ lấy thai; C. Ung thư xâm lấn: Nếu thai lớn, chờ thai đến 32-34 tuần, mổ dọc thân tử cung lấy thai và bắt đầu điều trị;D. Tất cả đều đúng.

UNG THƯCỔ TỬ CUNG

giấu bệnh, điều trị ở các cơ sở tư nhân tốn kém và không theo dõi được, nhiều phụ nữ nhập cư gặp khó khăn khi hưởng chính sách chế độ… Phụ nữ trong độ tuổi sinh sản dễ mắc lao hơn nam giới do làm việc nhiều lại ít có điều kiện quan tâm đến sức khỏe. Với vai trò chăm sóc sức khỏe gia đình, người phụ nữ hiểu biết về bệnh lao có thể hỗ trợ cho người bệnh tuân thủ điều trị. Từ đó đặt ra vấn đề truyền thông huy động nguồn lực xã hội vận động phụ nữ tham gia phát hiện và điều trị bệnh lao.Mục đích truyền thông huy động nguồn lực xã hội (ACSM) nhằm cải thiện việc phát hiện và tuân thủ điều

trị, huy động các cam kết chính trị và các nguồn lực cho hoạt động phòng chống lao, chống kỳ thị và phân biệt đối xử với người nhiễm lao và trao quyền cho người bị ảnh hưởng bởi bệnh lao. Công tác truyền thông cần đưa ra thông điệp ngắn gọn, cụ thể và thúc đẩy việc chuyển đổi hành vi chứ không chỉ dừng lại ở việc cung cấp kiến thức.

Trân Châu

Phụ nữ và bệnh lao- 2008: trên thế giới có 3,6 triệu phụ nữ mắc lao, 700.000 chết vì lao.- Lao gây tử vong đứng hàng thứ năm trong giới phụ nữ từ 20-59 tuổi.- Lao gây tử vong đứng hàng thứ tư trong phụ nữ từ 10-99 tuổi có thu nhập thấp.- Phụ nữ trong độ tuổi sinh sản dễ mắc lao hơn nam giới cùng tuổi (khi nhiễm bệnh).- Bệnh lao có thể gây vô sinh.- Văn hóa và tài chính được coi là rào cản cho phụ nữ tiếp cận dịch vụ y tế.

Phụ nữ và công cuộc phòng chống lao

tiếp theo trang 1

MỜI BẠNTHỬ NHỚ LẠI

xem đáp án trang 8

Y học thực hành


Tin hoạt động

Lễ kỷ niệm ngày Thầy thuốc Việt Nam 27/2/2011Sáng ngày 24/2/2011, tại Hội trường Thành ủy, Sở Y tế TP.HCM trang trọng tổ chức lễ họp mặt ngày Thầy thuốc Việt Nam 27/2 và tổng kết hoạt động ngành Y tế thành phố năm 2010, đồng thời khen thưởng các cá nhân, tập thể có nhiều đóng góp tích cực trong hoạt động chăm sóc sức khỏe người dân thành phố trong thời gian qua.

Năm 2010, Ngành y tế luôn nỗ lực phấn đấu không ngừng đảm bảo thực hiện tốt các chỉ tiêu sức khỏe, phát triển các lĩnh vực chuyên khoa sâu nhằm đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh của người dân thành phố. Trong đó, rất nhiều kỹ thuật cao trong các lĩnh vực lâm sàng, cận lâm sàng được đưa vào điều trị có hiệu quả cho người dân. Thực hiện đề án 1816 của Bộ Y tế, các bệnh viện Thành phố đã chuyển giao 808 kỹ thuật và cử 1.182 cán bộ y tế của 24 bệnh viện trực thuộc Sở Y tế thành phố Hồ Chí Minh hỗ trợ cấp cứu tim mạch, cấp cứu chống độc, cấp cứu nhi, hồi sức ngoại thần kinh, phẫu thuật chấn thương chỉnh hình, chấn thương sọ não, lồng ngực, răng hàm mặt … cho 34 bệnh viện thuộc 31 tỉnh, thành phía Nam. Dịp này, Ngành Y tế có 1 cá nhân vinh dự đón nhận Huân chương Độc lập hạng 3, 1 tập thể đón nhận Huân chương lao động hạng 1 và 5 cá nhân đón nhận Huân chương lao động hạng 3, đồng thời có 10 cá nhân đạt danh hiệu Chiến sỹ thi đua toàn quốc.

Tin-ảnh: Phượng Linh

Bệnh viện Quận Thủ Đức tái tạo vú bằng nội soi cho bệnh nhân ung thưThay vì chuyển mô cơ từ lưng để tạo hình vú bằng phương pháp mổ hở có

thể để lại sẹo lớn, vừa qua các bác sĩ Bệnh viện quận Thủ Đức đã thực hiện phương pháp nội soi giúp vết sẹo sau phẫu thuật nhỏ, mang lại hiệu quả thẩm mỹ cho bệnh nhân.Bác sĩ Nguyễn Triệu Vũ, Trưởng khoa Ung bướu - Ngoại tổng quát cho biết, lần đầu tiên bệnh viện này đã tiến hành phẫu thuật tái tạo lại vú cho các bệnh nhân bị ung thư vú. Bệnh nhân mới nhất là chị H. (34 tuổi, ngụ Q.Thủ Đức) được chẩn đoán ung thư vú giai đoạn sớm và được tư vấn phương pháp điều trị bằng cách phẫu thuật đoạn nhũ và tái tạo vú tức thì. Các bác sĩ đã cắt bỏ toàn bộ khối u vú, nạo hạch nách và sử dụng vạt da cơ lưng rộng của bệnh nhân qua nội soi để tạo hình vú. Sau khi phẫu thuật, các mô tái tạo đã hòa nhập với mô vú. Hiện sức khỏe của bệnh nhân đã được hồi phục, đồng thời hạn chế tối đa sẹo mổ vùng lưng (5cm so với 15-20 cm của phương pháp mổ hở).Phẫu thuật này được Bệnh viện thực hiện từ đầu năm 2010. Trước đó các phẫu thuật mổ nội soi trực tràng, ruột thừa, dạ dày… cũng đã được thực hiện. Mổ nội soi tái tạo vú là bước tiến mới trong phẫu thuật ung thư vú được thực hiện thành công tại Bệnh viện. Tuy nhiên, phương pháp này chỉ được áp dụng cho bệnh nhân mắc ung thư vú giai đoạn sớm, mô vú bị cắt bỏ có kích thước nhỏ hoặc vừa.

Kim Tuyến

Tập huấn kỹ năng sơ cấp cứu chấn thương trước khi nhập việnTrong 3 ngày 21, 22 và 23/2/2011, Sở Y tế TP.HCM tổ chức khai giảng đợt tập huấn sơ cấp cứu trước khi đến bệnh viện cho tình nguyện viên và nhân viên y tế cơ sở nhằm từng bước hoàn chỉnh mạng lưới sơ cấp cứu chấn thương trước khi nhập viện ở TP.HCM.Theo đó, Sở tổ chức 20 lớp tập huấn cho khoảng 600 tình nguyện viên là những nhân viên Trạm y tế phường/xã, nhân viên y tế thôn bản, hội viên, đoàn viên tình nguyện của các ban ngành đoàn thể như Hội chữ thập đỏ, Công an, Đoàn thanh niên, Hội phụ nữ … cũng như những người nhiệt tình tham gia công tác này.Đợt tập huấn hướng dẫn cho các tình nguyện viên những kiến thức cơ bản về giải phẫu, chức năng của cơ thể ứng dụng trong cấp cứu ngoại khoa, phân loại

và cách xử trí chấn thương ban đầu của nạn nhân bị tai nạn giao thông tại hiện trường, chăm sóc y tế khi bị chấn thương, đồng thời hướng dẫn kỹ năng thực hành sơ cấp cứu tại hiện trường các loại chấn thương đầu, gãy tay chân, cột sống cổ, cột sống thắt lưng, xử lý tình huống ngạt nước, bị điện giật, tai nạn lao động, hồi sinh tim phổi cơ bản …

Tin-ảnh: Phượng Linh

Đẩy mạnh hoạt động phòng chống dịch bệnh trong mùa khô Theo nhận định của BS Nguyễn Đắc Thọ - Phó giám đốc Trung tâm Y tế Dự phòng TP.HCM tại buổi họp giao ban y tế quận huyện tháng 2/2011 cho biết, sắp tới là mùa phát triển của dịch bệnh virus đường hô hấp như sởi, quai bị, thủy đậu, tả, rubella… Các loại dịch bệnh này rất dễ lây lan trong cộng đồng, đặc biệt ở những nơi đông người như xí nghiệp, trường học, ký túc xá, bến xe... Đồng thời, dịch bệnh sốt xuất huyết (SXH) trên địa bàn TP.HCM, hiện đang giảm mạnh nhưng so với cùng kỳ năm 2010 có xu hướng tăng 50% (200 ca/tuần). Các quận, huyện có số ca bệnh SXH còn tăng cao là quận 8, Tân Bình, Tân Phú, Bình Tân …Để tích cực phòng chống các loại dịch bệnh, Sở Y tế yêu cầu các đơn vị y tế quận huyện tăng cường công tác giám sát dịch bệnh, nhất là ở những nơi tập trung đông người như trường học, xí nghiệp, nhà trọ …, xử lý hiệu quả những ổ dịch sốt xuất huyết để giảm nhanh số ca nhập viện và xác định kịp thời những nơi trọng điểm có nguy cơ xảy ra các bệnh lây truyền qua đường tiêu hóa, đặc biệt là bệnh tả để có biện pháp giám sát phù hợp.

Phượng Linh


Theo số liệu của Bệnh viện Phạm Ngọc Thạch TP.HCM, qua quá trình tiếp nhận, theo dõi điều trị, kết quả tỷ lệ lành bệnh lao phổi AFB (+) mới đạt 85,7%, tỷ lệ bỏ trị - tử vong dưới 3%, tỷ lệ lành bệnh lao các thể đạt 84,7% và 43% người nhiễm HIV được sàng lọc, có 96% bệnh nhân lao/HIV được điều trị dự phòng Cotrimoxazole.Năm 2010, Chương trình phòng chống Lao thành phố có sự phối hợp chặt chẽ giữa hoạt động chống lao với phòng chống HIV/AIDS, thực hiện các mô hình y tế công - công, công - tư và triển

khai nhiều hoạt động phát hiện, điều trị lao kháng đa thuốc, đào tạo huấn luyện cho tuyến cơ sở về hoạt động chống lao, kiểm tra - giám sát hoạt động lao, lao/HIV…. Trong năm, bệnh viện Phạm Ngọc Thạch cùng 24 tổ chống lao quận huyện, các phòng khám khác đã thử đàm phát hiện dương tính 55.613 trường hợp, đạt 97,6% chỉ tiêu kế hoạch năm đề ra, phần lớn các bệnh nhân lao có độ tuổi từ 25 - 44 tuổi (chiếm 29%) và số người tự nguyện tham gia thử đàm tăng 3,5% so với năm 2009, trong đó số người thử đàm tại các tổ chống lao quận

huyện chiếm 55%. Các đơn vị đã tiếp nhận điều trị cho 15.600 bệnh nhân lao, đạt 101,6% so với kế hoạch năm 2010 là 15.355 bệnh và 1.742 bệnh nhân lao đồng nhiễm HIV, chiếm 12,9% . Trong đó, số bệnh nhân lao từ hoạt động phối hợp y tế công - công chiếm 11,8% và lao nhi chiếm 1,2% tổng số bệnh nhân được tiếp nhận điều trị.

Phượng Linh

Ung thư vú là một loại ung thư phổ biến và là “sát thủ số một” của phụ nữ. Điều đáng buồn là đa số bệnh nhân tìm đến khi bệnh đã sang giai đoạn muộn (khối u ác tính lớn và di căn). Nếu phát hiện ở giai đoạn đầu, cơ hội chữa khỏi bệnh lên đến 90%.Với tiến bộ y học trên thế giới, phương pháp tốt nhất để phát hiện sớm ung thư vú không phải là chụp Xquang, siêu âm 4D, khám lâm sàng mà là chụp MRI chuyên biệt vú và MRI chuyên biệt vú được xem là “tiêu chuẩn vàng” trong chẩn đoán, phát hiện sớm ung thư vú vì máy truy tìm được khối u ung thư từ lúc còn rất nhỏ.

Với tiến bộ y học tầm soát phát hiện sớm ung thư vú bằng chụp MRI chuyên biệt vú (Aurora Dedicated Breast MRI 1.5T) cho ra độ chính xác rất cao, thiết bị phát hiện

được khối u từ lúc mới tượng hình kèm biểu đồ chẩn đoán u lành/ác tính. Đặc biệt hơn cả là máy chụp 2 vú và vùng hạch nách cùng một lúc, giúp tiết kiệm chi phí cho chị em khi có nhu cầu cần tầm soát phòng bệnh.

Chụp MRI chuyên biệt vú rất an toàn, không gây đau đớn. Sóng radio dùng trong quá trình này tương tự như sóng ở các máy radio thông thường nên rất an toàn cho người chụp. Chụp MRI vú còn được bác sĩ chỉ định cho phụ nữ đã đặt túi ngực thẩm mỹ, phụ nữ ngực nhỏ thay vì chụp X-quang vì trong quá trình kéo, ép chặt ngực có thể làm hỏng, biến dạng túi ngực hoặc gây đau đớn cho bệnh nhân.

BS Cao Minh Đức, Giám đốc Trung tâm Nhũ Hoàn Mỹ

MRI chuyên biệt vú truy tìm khối u ung thư từ lúc còn rất nhỏ và dịch túi ngực bị rò rỉ suốt 4 năm

Chụp MRI chuyên biệt vú để phát hiện sớm ung thư vú

85,7% bệnh nhân lao phổiđược điều trị lành

Tổng biên tập: BSCK1TrầnLâmLanHươngBan biên tập: BSCK1TrịnhVănHiệp BSLêThịKimPhượng BSNguyễnLêThụcĐoan CNMaiLêTrânChâu CNPhanThịKimTuyếnIn ấn, phát hành: BSNguyễnLêThụcĐoan

59B Nguyễn Thị Minh Khai, Q.1 - ĐT: (84.8) 3930 9086 - Fax: (84.8) 3930 9086. Giấy phép số 288/QĐ-STTTT ngày 14/7/2010

1.D 2.B 3.D 4.B 5.B6.A 7.B 8.C 9.B 10.D

ĐÁP ÁN: tiếp theo trang 6

Thông tin mới

Vui cười:Mộtbàthanphiềnvớibácsĩrằngchồngbàtahaynóilảmnhảmtronglúcngủ.Ôngbácsĩbảo:-Tôicóthểkêđơngiúpôngnhàthôikhôngnóinữa.- Bà khách phản đối: Ồkhông!Ônglàmơnkêchotôiloạithuốcnàokhiếnchoôngấynóirõhơnmộtchút.

phỏng vấn giám đốc sở y tế phụ nữ và công cuộc thành phố...

Documents