pl lecture1
TRANSCRIPT
L o g o
Програмчлалын хэл
Улаанбаатар Их Сургууль
2015 он
Удиртгал хичээлбагш Б.Ганзориг
L o g o
Програмчлалын хэл Улаанбаатар Их Сургууль 2013 он
Агуулга
Түүх3
Онцлогууд4
Програмчлалын хэл гэж юу вэ ?1
Ангилал2
Сайн програмчлалын хэл5
L o g o
Сайн програмчлалын хэлний шалгуурууд
1. Ойлгомжтой хялбар байх
2. Оновчлолын түвшин өндөр байх
3. Хэрэглээний бодит байдалд дөхсөн эсэх
4. Хийсвэрлэлийн түвшин өндөр эсэх
5. Шалгалт нь хялбар эсэх
6. Програмчлалын орчин ямар түвшинд байгаа
7. Тухайн хэлний авсаархан байдал. Өөрөөр
хэлбэл үр дүнг харуулж буй файлын хэмжээ нь
аль болох бага, санах ойн цөөн үүрийг эзэлдэг
байх хэрэгтэй.
8. Хэрэглээний үнэ цэнэ
Програмчлалын хэл Улаанбаатар Их Сургууль 2013 он
L o g o
Хичээлийн ач холбогдол
Ашигтай програмчлах чадварыг
сайжруулдаг.
Зөв ашиглаж чадвал програм зохиогчид
ашигтай онцлогийг ихэнх хэлнүүд
агуулдаг. Эдгээрийг зөв ашигласнаар
ашигтай үр дүнд хүрдэг. Харин буруу
ашиглавал эсрэг үр дүнд ч хүрч магадгүй.
Програмчлалын хэл Улаанбаатар Их Сургууль 2013 он
L o g o
Хичээлийн ач холбогдол
Хэлний хэрэглээ сайжирдаг.
Их ашиглагддаг программчлалын арга
технологийг нэмж сурна.
Өөрийн хэрэглээнд сайн прграмчлалын
хэлийг сонгож сурна.
Шинээр хэл сурахад дөхөмтэй байдаг.
Шинээр програмчлалын хэл зохиоход
тусалдаг.
Програмчлалын хэл Улаанбаатар Их Сургууль 2013 он
L o g o
Програмчлалын хэлний үүссэн түүх
Өндөр түвшиний програмчлалын
хэлний анхны загвар 1950-иад оноос
үүссэн.
Fortran болон Lisp хэлнүүд нь 1950-
иад оноос, харин Ada, C, Smalltalk
зэрэг хэлнүүд нь 1970-аад оноос
үүссэн.
Програмчлалын хэл Улаанбаатар Их Сургууль 2013 он
L o g o
Програмчлалын хэлний үүссэн түүх
С++ хэл нь 1980-аад оноос үүссэн.
2000 оноос хойш програмчлын маш
олон шинэ болон сайжирсан хүчирхэг
хэлүүд үүссэн.
Одоогоор дэлхий нийтэд 500 гаруй
програмчлалын хэлүүдийг тодорхой
түвшинд ашиглаж байна.
Програмчлалын хэл Улаанбаатар Их Сургууль 2013 он
L o g o
Програмчлалын хэл Улаанбаатар Их Сургууль 2013 он
Програмчлалын хэлний товч түүх
1954: Fortran
1958: Algol
1959: Cobol
1963: CPL->1967:BCPL->1969:B
1965: BASIC
1970: Pascal
1970: Prolog
1971: C (B хэлнээс үүссэн)
L o g o
Програмчлалын хэл Улаанбаатар Их Сургууль 2013 он
Програмчлалын хэлний товч түүх
1979: Ada
1983: C++
1989: Ansi C
1990: Haskel
1991: Oak
1991: Visual Basic 1.0
1991: Phyton
1994: Common Lisp
L o g o
Програмчлалын хэл Улаанбаатар Их Сургууль 2013 он
Програмчлалын хэлний товч түүх
1995: Delphi
1995: JavaScript
1995: Java 1
1995: PHP
1995: VBScript
1998: Visual Basic 6.0
1998: Perl 5.0
1998: PHP 3.0
L o g o
Програмчлалын хэл Улаанбаатар Их Сургууль 2013 он
Програмчлалын хэлний товч түүх
1998: Java 2 (v 1.2)
1998: C++ ANSI/ISO
1999: Delphi 5
2000: C#
2000: Phyton 2.0
2000: PHP 4.0
2000: VB .NET
2000: Java 2 (v 1.3)
L o g o
Програмчлалын хэл Улаанбаатар Их Сургууль 2013 он
Програмчлалын хэлний товч түүх
2000: Action Script
2001: Delphi 6
2001: C# (ECMA)
2002: FORTRAN 2000
2002: Delphi 7
2002: Java 2 (v 1.4)
2002: PHP 4.2.0
2003: C# (ISO)
L o g o
Програмчлалын хэл Улаанбаатар Их Сургууль 2013 он
Програмчлалын хэлний товч түүх
2003: Phyton 2.3.0
2003: PHP 4.3.3
2003: Perl 5.8.2
2003: Java 2 (v 1.5 OR 5.0)
2001: C#
2001: Visual Basic .NET
2002: F#
2003: Scala
L o g o
Програмчлалын хэл Улаанбаатар Их Сургууль 2013 он
Програмчлалын хэлний товч түүх
2003: Factor
2006: Windows Power Shell
2007: Clojure
2007: Groovy
2009: Go
L o g o
Хэлний зохиомжийн асуудлууд
Хуучны хэлүүд нь програмыг өндөр
үнэтэй, техник хангамжид үр
ашигтайгаар биелэгдэх нөхцлийг
хангах зорилгоор зохиогдсон байдаг.
Энэ нь програмчлалын хэлийг
сайжруулах болон шинээр зохиох
хамгийн гол чухал шалтгаан болсон.
Програмчлалын хэл Улаанбаатар Их Сургууль 2013 он
L o g o
Хэлний зохиомжийн асуудлууд
Програмчлалын хэлийг хүнд
ойлгомжтой, бичихэд хялбар байхаар
зохиодог.
Жишээ нь: С-ийн өгөгдлийн бүтэц, C++-ийн класс,
PHP-ийн уян хатан байдал, Java-гийн хүчирхэг
найдвартай байдал г.м
Програмчлалын хэл Улаанбаатар Их Сургууль 2013 он
L o g o
Програмчлалын хэлний зарчим, түүний синтакс
Програмчлалын хэл нь дараах
хэсгүүдээс тогтоно. 1. Өгөгдөл буюу хувьсагч
2. Энгийн үйлдлүүд
3. Дараалал
4. Хяналт ба удирдах механизм
5. Үйлдлийн орчин
Програмчлалын хэл Улаанбаатар Их Сургууль 2013 он
L o g o
Програмчлалын хэлний төрлүүд
Одоогоор програмчлалын хэлийг :1. Imperative буюу процедур хандалтат хэлнүүдБичигдэх хэлбэр нь: <statement 1>; <statement 2> ; <statement 3>; …. <statement N>
2. Applicative буюу функциональ хандалтат хэлнүүдБичигдэх хэлбэр нь: <Function N>(…. Functoin2>(<Function1>(<data, parameter>))….)
3. Rule Based буюу нөхцөлт хандалтат хэлнүүдБичигдэх хэлбэр нь:
<нөхцөл 1> <statement 1>
<нөхцөл 2> <statement 2>
…………………………..
<нөхцөл N> <statement N>
4. Object Oriented Languages буюу объект
хандлагат хэлнүүд
5. Visual Languages буюу визуаль орчны хэлнүүд
Програмчлалын хэл Улаанбаатар Их Сургууль 2013 он
L o g o
Компьютерийн бүтэц ба үйлдлүүд
Хадгалагдсан болон биелэгдэж буй
програмуудыг агуулах өгөгдлүүд ба
алгоритмуудын нэгдлийг компьютерийн
систем гэнэ.
Програмчлалын хэл Улаанбаатар Их Сургууль 2013 он
L o g o
Компьютерийн бүтэц ба үйлдлүүд
Програмчлалын хэлний бүтцийн хувьд
translater буюу хөрвүүлэгч нь програмыг
компьютерт ажиллуулахын тулд машины
хэл рүү тухайн програмын кодыг
хөрвүүлдэг.
Програмчлалын хэл Улаанбаатар Их Сургууль 2013 он
L o g o
Компьютерийн бүтэц ба үйлдлүүд
Програм хангамжийг илэрхийлэх 5 үндсэн
хэсэг байдаг. Үүнд:1. Өгөгдөл
Компьютер нь зохион байгуулсан янз бүрийн
өгөгдөл, өгөгдлийн төрлөөр хангагдсан байх
ёстой.
2. Энгийн үйлдлүүд
Зохион байгуулагдсан өгөдлийг ашиглах
энгийн үйлдлүүдээр хангагдсан байх ёстой.
3. Хянах дараалал
Энгийн үйлдлүүд биелэгдэж байх дарааллыг
хянах механизмаар хангагдсан байх ёстой.
Програмчлалын хэл Улаанбаатар Их Сургууль 2013 он
L o g o
Компьютерийн бүтэц ба үйлдлүүд
4. Өгөгдөл хандалт
Үйлдэл бүрийн биелэгдэхэд хамааралтай
өгөгдлүүдээр хангагдсан байх ёстой.
5. Удирдах хэрэгсэл
Програм ба өгөдлийн процесс явагдаж байх
хэргслүүдийн харилцаанаас тогтох удирдах
механизмаар хангагдсан байх ёстой.
Програмчлалын хэл Улаанбаатар Их Сургууль 2013 он
L o g o
Програмчлалын хэл Улаанбаатар Их Сургууль 2013 он
Java үүссэн түүх
1991 оны үед микропроцессорын хөгжил нь хэрэглэгчдийн цахилгаан төхөөрөмж (гар утас, PDA, шарах шүүгээ г.м) хэлбэрээр дэлгэрэх нь тодорхой болов.
Сүлжээнд электрон төхөөрөмжүүд холбогдон ажиллаж эхэлсэн.
L o g o
Програмчлалын хэл Улаанбаатар Их Сургууль 2013 он
Java үүссэн түүх
Эдгээрийг програмчлах нэгдсэн хэл шаардлагатай болсон.
1991 онд Sun MicroSystems “Green project” эхлүүлэв.
С болон С++ хэлний бүтээгч James Gosling эдгээр хэлүүдийг сайжруулан ОАК хэмээх хэл зохиов.
L o g o
Програмчлалын хэл Улаанбаатар Их Сургууль 2013 он
Java үүссэн түүх
ОАК гэсэн хэл өмнө нь зохиогдсон нь тодорхой болсон тул нэрээ солих шаардлагатай болсон.
Green төслийн багийнхан ажлын цайны завсарлагаанаар хажуугын кафед кофе ууж суугаад гэнэт JAVA гэсэн нэр өгөх санаа төрсөн.
L o g o
Програмчлалын хэл Улаанбаатар Их Сургууль 2013 он
Java үүссэн түүх
1993 онд вэб эрчимтэй хөгжиж эхлэв.
Энэ үед төслийн багийнхан амжилт муутай байсан төслийн үргэлжлэл болгон динамик вэб програмчлалд JAVA –г ашиглах санаа төрсөн.
L o g o
Програмчлалын хэл Улаанбаатар Их Сургууль 2013 он
Java үүссэн түүх
1995 онд JAVA –г албан ёсоор зарлав.
Энэ үеэс эхлэн JAVA-г динамик болон интерактив вэб, хэрэглэгчийн програм, төхөөрөмжүүдийн програмчлал (гар утас, пэйжэр, цахилгаан төхөөрөмжүүд)- д өргөнөөр ашиглах болсон.
L o g o
Програмчлалын хэл Улаанбаатар Их Сургууль 2013 он
Java үзэх болсон шалтгаан
Процедур хандлагатай хэлүүд нь том том төслүүд дээр төвөгтэй болох нь тодорхой болов.
Код нь асар хурдан өсөн томордог.
Програм зохиогчид объект хандлагат програмчлалын технологийг бүрэн ойлгож хэрэглэж заншиж эхлэв.
L o g o
Програмчлалын хэл Улаанбаатар Их Сургууль 2013 он
Java үзэх болсон шалтгаан
Интернэтийн хөгжил асар өндөр түвшинд хүрч мултимедиа, интертайнментын хөгжил даган хурдацтай хөгжих болсон.
L o g o
Улаанбаатар Их Сургууль
2013 он
Програмчлалын хэл