plan for framtidig bruk av skulane i sunnfjord kommune, hÃ

Illustrasjon: Gregory Idehen

Plan for framtidig bruk av skulane i Sunnfjord kommune

Dato: 18.11.2020

1

1 Innhald 1 Mål og samandrag .......................................................................................................... 3

1.1 Mål .......................................................................................................................... 3

1.2 Samandrag ............................................................................................................. 3

2 Bakgrunn for planen ....................................................................................................... 4

2.1 Innleiing ................................................................................................................... 4

2.2 Demografiutvikling ................................................................................................... 4

3 Framtidig bruk av skulane og samfunnsdelen av kommuneplanen ................................. 6

3.1 Samanhengen i planarbeidet ................................................................................... 6

3.1.1 Målsettingar i intensjonsavtalen som er relavant for skulestruktur .................... 7

3.1.2 Sunnfjord kommune sin visjon og verdiar ......................................................... 8

3.1.3 FN sine berekraftsmål opp mot plan for bruk av skulane .................................. 8

4 Mandat og lovgrunnlag ................................................................................................... 9

4.1 Politiske vedtak ....................................................................................................... 9

4.2 Opplæringslova ......................................................................................................10

4.3 Vedtak og klagerettar .............................................................................................12

5 Noverande skulestruktur ................................................................................................13

5.1 Oversikt over skular i Sunnfjord kommune .............................................................13

5.2 Krinsgrenser ...........................................................................................................14

5.3 Elevtal og klassar ...................................................................................................16

5.4 Status på skulebygg og uteområde ........................................................................16

5.5 Framtidige krav til skulebygg ved rehabilitering og nybygg .....................................18

5.6 Noverande struktur og økonomi. ............................................................................19

6 Samfunnsutvikling .........................................................................................................21

6.1 Folkevekst ..............................................................................................................21

6.1.1 Folketalet i 2020 fordelt på skulekrinsar – barneskular ....................................21

6.1.2 Framskriving av innbyggartalet i Sunnfjord kommune .....................................22

6.2 Elevtalsutvikling ......................................................................................................24

6.2.1 ..............................................................................................................................26

6.2.2 Endring i elevtal på krinsnivå ...........................................................................26

6.3 Bustadsutvikling .....................................................................................................42

6.3.1 Oversikt over gjennomsnittleg utbygging dei siste 7 åra ..................................43

2

6.3.2 Samanlikning av utbyggingsutvikling basert på statistikken frå SSB og potensialet ut frå kommuneplanar og reguleringsplanar. ...............................................43

6.3.3 Oversikt over kvar i kommunen utviklingspotensialet er og kva skulekrins det høyrer til 44

6.4 Arbeidsmarknaden .................................................................................................46

6.4.1 Arbeidsforhold i Sunnfjord kommune ...............................................................46

6.4.2 Lønstakarar i Sunnfjord kommune ...................................................................47

6.4.3 Pendlarar inn til Sunnfjord kommune og ut av kommunen ...............................47

7 Kvalitet og fagleg utvikling .............................................................................................48

7.1 Skulen sitt mandat, faglege arbeid og framtidige behov .........................................48

7.2 Satsingsområde .....................................................................................................49

7.3 Kvalitetsindikatorar .................................................................................................50

7.4 Rekruttering, kompetanse og kompetanseutvikling ................................................51

7.5 Når blir skular for små? ..........................................................................................52

7.6 Skulen sitt arbeid med berekraftmåla .....................................................................52

8 Skyss ............................................................................................................................53

8.1 Rett til skuleskyss ...................................................................................................53

8.2 Ansvar og kostnadsfordeling skuleskyss ................................................................54

8.3 Reise- og ventetid for ulike aldersgrupper ..............................................................54

9 Framtidig skulestruktur ..................................................................................................57

9.1 Faktorar som påverkar kostnadar ved endring .......................................................57

9.2 Kostnadsanalyse av ulike alternativ med insparingspotensiale ...............................57

9.3 Ulike alternativ og konsekvensanalyse ...................................................................57

9.4 Framlegg til framtidig skulestruktur .........................................................................63

9.5 Vedtak i Formannskapet ........................................................................................69

9.6 Nedlagde skulebygg ...............................................................................................72

3

1 Mål og samandrag

1.1 Mål Planen for framtidig bruk av skulane i Sunnfjord kommune, skal gi ei retning i planarbeidet for dei neste 10-15 åra. Skulestrukturen må vere tilpassa utviklinginga i demografi og endringar i elevtalet.

Mål: ein fagleg sterk skule med høg kvalitet, eit likeverdig fagleg tilbod og berekraftig økonomi.

1.2 Samandrag Den demografiske utviklinga i Sunnfjord kommune endrar seg. Det blir fleire eldre og færre elevar. Statistisk sentralbyrå (SSB) si framskriving viser at elevtalet blir redusert med 631 berre dei 10 første åra. Det krev omstilling av tenestetilbodet i kommunen. Sunnfjord kommune har eit potensiale for innsparing i grunnskulen, men nyttar samstundes lite på skulen etter noverande struktur. Skal det sparast i grunnskulen, samstundes som kvaliteten skal oppretthaldast, må innsparinga skje ved endringar i strukturen.

I planen blir den faglege kvaliteten vektlagt, utfordringar med rekruttering av lærarar og innhaldet i fagfornyinga. Det er utfordringar med å rekruttere lærarar til mindre skular, særleg ungdomsskular. Fagfornyinga legg vekt på fagleg utvikling og samhandling i profesjonen. Ei slik tenking krev robuste skular med god kompetanse.

Skyss, reisetid og nærskuleprinsippet må leggast til grunn for vurdering av ulike alternativ. I planen er det rekna ut lengste reisetid og det er vurdert kva som blir nærskulen etter ei eventuell endring i krinsgrensene.

Det er sett på samanhengen mellom utbyggingspotenialet og det øvrige planarbeidet i Sunnfjord kommune. Planen har med vurderingar av tilstanden til skulebygga og behova skulebygga skal fylle i framtida.

Ulike alternativ er vurdert opp mot fagleg kvalitet, elevtalsutvikling, innsparing, reisetid og lovverk. Til slutt er det konkludert med ei justering av skulestrukturen i 3 fasar. Første fase er konkrete endringar som blir tilrådd innan 5 år. I dei to neste fasane blir det tilrådd å gjennomføre prosessar før tiltaka blir gjennomført.

4

2 Bakgrunn for planen

2.1 Innleiing Plan for framtidig bruk av skulane i Sunnfjord kommune tek utgangspunkt i dei store demografiske endringane som Sunnfjord kommune står framfor i åra som kjem. Utgangspunktet er SSB sin prognose for folketalsutvikling. Elevtalet blir kraftig redusert dei neste 10-20 åra, samstundes som andelen eldre innbyggjarar aukar. For å møte demografiutviklinga er det nødvendig å tilpasse tenestetilbodet. Planen har som mål å legge ein struktur som er fleksibel og som kan tilpassast framtidige variasjonar i elevtalet. Sunnfjordskulen har gode resultat og høg kvalitet. Skal utviklinga halde fram må ein skulestruktur tilpassast framtida, faglege forventningar, rekruttering, samarbeid, trivsel og sosial tilhøyrigheit for elevane. Det er lagt vekt på å omtale desse faktorane i planen. Ein god skule med høg kvalitet er ein viktig premiss for å rekruttere fagfolk og nye innbyggarar til kommunen. Planen tek utgangspunkt i elevtalsutviklinga på krinsnivå og vurderer alternativa opp mot reisetid, nærskuleprinsippet, økonomi, fagleg kvalitet, rekruttering og bygg. Den økonomiske analysen til Agenda Kaupang viser at skulane i Sunnfjord kommune driv billig i høve samanliknbare kommunar med tilsvarande struktur. Skal vi ha robuste skular med god kvalitet i møte med framtidige utfordringar, er det nødvendig å gjennomføre endringar i strukturar.

2.2 Demografiutvikling Framskriving av folketalsutviklinga i Sunnfjord kommune syner at det vil vere ein nedgang i folketalet både i aldersgruppene 0-5 år, 6-15 år og 16-22 år fram mot 2040 (figur 1.1)

Figur 1.1, folketalsutvikling aldersgrupper

SSB analyserer framskriving av folketalet etter høg, middels og låg vekst. Middels vekst er sett på som eit realistisk utgangspunkt og blir lagt til grunn for vurderingane i planen.

«Sunnfjordskulen har gode resultat og høg kvalitet på

tenestetilbodet. Skal utviklinga halde fram må

ein skulestruktur tilpassast framtidige utfordringar»

5

Tala under er henta frå SSB på folketalsframskriving i aldersgruppa 6-15 år.

ur 1.2 Folketalsframskriving 6-15 år Sunnfjord kommune, middels nasjonal vekst

Ved middels nasjonal vekst blir elevtalet redusert med 694 elevar fram mot 2040. I 2029 vil nedgangen vere på 631 elevar. Reduksjonen i elevtal vil vere dramatisk dei 10 første åra og skulestrukturen må tilpassast ei slik utvikling.

Ein nedgang på over 631 elevar tilsvarar 22 klassar, om ein legg til grunn eit delingstal på 28 elevar. Samla nedgang i årsverk vil vere på omlag 28 stillingar fram mot 2029.

Figur 3 viser utvikling i folketal for yrkesaktive og eldre (prosent). Elevtalet minkar og andelen i aldersgruppa 80-89 år og 90 år og eldre stig. Ein slik profil vi krevje ei stor omstilling av tenestetilbodet, samstundes som ein skal oppretthalde god kvalitet i tenestene.

Figur 1.3, Utvikling i folketall for yrkesaktive og eldre (prosent)

Agenda Kaupang har i sin endeleg rapport datert 11. november 2020, rekna på kostnadane med demografiendringa i Sunnfjord kommune. Demografikostnadane er rekna ut ved hjelp av dei demografiske kriteria som inngår i kostnadsnøkkelen for kommunane. Figur 1.4 viser at det er behov for ei omfattande omfordeling av midlar dei neste åra. Samla er det behov for å omfordele 330 mill. kroner frå andre tenester til helse og pleie- og omsorg i 2040.

År

2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029

Samla elevtal

3096 3058 3016 2954 2896 2820 2753 2671 2592 2507 2465

År

2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040

Samla elevtal 2433 2398 2378 2375 2368 2372 2377 2388 2394 2402 2402

«Reduksjonen i elevtal vil vere dramatisk dei 10 første åra og skulestrukturen må

tilpassast ei slik utvikling»

6

Figur 1.4 viser behovet for omstilling mellom tenester

Ved middels folketalsutvikling vil demografien endre seg dramatisk i løpet av kort tid. Alderen i befolkninga aukar og elevtalet blir kraftig redusert. Samstundes driv skulane billig i høve samanliknbare kommunar med tilsvarande struktur. Agenda Kaupang er tydeleg på at ei større innsparing i grunnskulen med noverande struktur vil vere å sveltefôre skulen. Innsparing og omfordeling bør skje gjennom strukturendringar.

Skal Sunnfjord kommune oppretthalde robuste skular med høg kvalitet, er det nødvendig å tilpasse strukturen til den demografiske utviklinga.

3 Framtidig bruk av skulane og samfunnsdelen av kommuneplanen

3.1 Samanhengen i planarbeidet Kommuneplanen sin samfunnsdel (pbl § 11-2) tar stilling til langsiktige utfordringar, mål og strategiar for samfunnet som heilskap og kommunen som organisasjon. Den skal vere grunnlaget for sektorane sine planar og verksemda i kommunen:

7

Figur 2.1 Skjematisk oversikt over kommuneplanprosessen

Sunnfjord kommune skal vedta samfunnsdel til kommuneplanen på nyåret 2021. Dette blir den første kommuneplanen for Sunnfjord kommune. Det er derfor ikkje endeleg fastsett overordna mål for kommunen. I planprogrammet er det likevel gjeve nokre føringar for kva som skal vere målsettingane, og som plan for bruk av skulane må ta omsyn til i sitt planarbeid. Det er sagt at kommuneplanen skal bygge på:

Intensjonsavtalen for Sunnfjord kommune Sunnfjord kommune sin visjon og verdiar FN sine berekraftsmål

3.1.1 Målsettingar i intensjonsavtalen som er relavant for skulestruktur I intensjonsavtalen for Sunnfjord kommune er det definert følgjande målsettingar som er relevant for det vidare arbeidet med skulestruktur:

Sikre gode tenester med høg kvalitet for innbyggarane Skipe ein livskraftig og attraktiv kommune som sikrar god folketalsvekst Legge til rette for samfunnsutvikling og skape attraktive bu-, arbeids- og fritidsområde i alle

delar av kommunen Styrke folkevalt styring, brei deltaking og involvering Byggje ein kompetent, effektiv og attraktiv kommuneorganisasjon med gode fagmiljø.

I intensjonsavtalen er det også presisert at ein skal ha større førstelinetenester som skular, sjukeheimar, helse, barnehagar og kulturtilbod der dei er no.

8

3.1.2 Sunnfjord kommune sin visjon og verdiar

Visjonen til Sunnfjord kommune er: «Saman blir vi drivande gode». I dette ligg det mellom anna at vi samla skal yte betre kvalitet på tenestene når vi er èin kommune enn 4. Korleis kan vi gjennom skulestrukturen styrke fellesskapskjensla i Sunnfjord kommune? Korleis skal vi bruke skulane våre på ein slik måte at innbyggjarane våre skal oppleve oss som engasjerte, inkluderande og nære?

3.1.3 FN sine berekraftsmål opp mot plan for bruk av skulane Ei berekraftig utvikling handlar om å tilfredsstile behov vi har i dag utan å øydelegge for framtidige generasjonar sine mogelegheiter til å tilfredsstille sine behov. I undervisning i skulen vil alle berekraftsmåla vere sentrale. Ved planlegging av bruk av skulane, vil nokre av berekraftsmåla vere meir relevante enn andre. Vi meiner det er særskilt viktig å rette merksemda mot desse berekraftsmåla:

9

4 Mandat og lovgrunnlag

4.1 Politiske vedtak Intensjonsavtalen for samanslåing av kommunane Førde, Gaular, Naustdal og Jølster vart vedteken i dei 4 kommunestyra i juni 2015. Det er naturleg at målsettingane i intensjonsavtalen syner igjen i satsingsområda i kommuneplanen.

Skulen er viktig for lokalmiljøet, som ein faktor i samfunnsutviklinga og som møteplass. Innhaldet i intensjonsavtalen er ein faktor i vurderinga av ulike alternativ og den føreslegne framdrifta i skulebruksplanen.

I samband med kommunesamanslåinga vart det bestilt ein gjennomgang av økonomien i Sunnfjord kommune. Agenda Kaupang utarbeidde ein rapport som danna grunnlag for innsparingsprosjektet og vedtak i formannskap og kommunestyre.

I sak 051/20 vedtok formannskapet i Sunnfjord kommune ei utgreiing av skulestrukturen, som ein del av eit samla vedtak om prosjektet «større økonomisk handlingsrom»: «Sluttrapport frå prosjekt om større økonomisk handlingsrom i Sunnfjord kommune vert teke til vitande. Kvart enkelt tiltak vert tatt stilling til i økonomiplan for Sunnfjord kommune 2021 – 2024.

Ambisjonsnivå på samla årleg innsparing seinast innan 2024 er 40 mill. kroner.

Tiltak med budsjetteffekt i 2020 vert det lagt fram eiga sak i april/mai 2020.

Det vert sett i gang planprosess for utgreiing av barnehagestruktur og planprosess for utgreiing av skulestruktur»

Med bakgrunn i vedtaket frå formannskapet, vart det utarbeidd eit planprogram for arbeidet. Planprogrammet legg føringar på innhaldet i den endelege planen for framtidig bruk av skulane i Sunnfjord kommune.

I sak 056/20 den 18. juni 20, vedtok kommunestyret følgjande:

«Planprogram datert 02.06.20 blir lagt til grunn for det vidare arbeidet med å utgreie ein plan for framtidig bruk av skulane i Sunnfjord kommune»

I sak 052/20 vart økonomiplanen for 2021–2024 handsama. Som ein del av økonomiplanen vart det vedteke ei innsparing på struktur med 3 mill. kroner i 2021 og 6 mill. kroner frå 2022.

Planprogrammet er gjennomgått med hovudtillitsvalde og hovudverneombod før politisk handsaming. Det var ikkje merknader til innhaldet i planprogrammet.

Planen må ta utgangspunkt i den langsiktige demografiske utviklinga. Vurderingane i planen blir ikkje avgrensa til dagens innsparingspotensiale, men til framtidige behov.

Arbeidet med ein plan for framtidig bruk av skulane i

Sunnfjord kommune, er vedteken i formannskap

og kommunestyre

10

4.2 Opplæringslova

Det er eit omfattande lovverk som regulerer aktiviteten i grunnskulen. Opplæringslova er under revisjon NOU 2019:23, og det kjem endringar og presiseringar av loveverket. Framlegget presiserer kommunane sin handlingsfridom til å vurdere ulike faktorarar i fastsetjing av skulekrinsar. Mellom anna kan kommunen ta omsyn til topografi, trafikktilhøve, kapasitet og buområde. Lovframlegget er ikkje vedteke, men det er likevel ein faktor å ta med seg i vurderinga, når vi skal vurdere bruken av skulane i eit framtidig perspektiv.

§ 3-6. Kva grunnskole eleven skal gå på

Elevane har rett til å gå på ein skole i nærmiljøet. Kommunen skal gi forskrift om skolekrinsar.I fastsetjinga av skolekrinsar skal kommunen leggje særleg vekt på kva som er eleven sin næraste skole, men kommunen kan òg ta omsyn til topografi, trafikktilhøve, kapasiteten på skolane, og korleis elevane er fordelte i buområde.

I gjeldande opplæringslov er det særleg § 8-1 som vil påverke vurderingar av struktur

Opplæringslova § 8-1, Elever i grunnskulen har rett til å gå på nærskulen. Kommunen kan avgjere kva som er nærskulen i forskrift om krinsgrenser. Kapasitet på skulen kan berre få betydning for skulekrinsen/nærskulen når det kan dokumenterast at ein skule er full.

Utdanningsdirektoratet har vurdert forholdet mellom nærekuleprinsippet som ein individuell rett og kommunen sin moglegheit til å fastsetje forskrift om skulekrets.

Lenke til tolkingsuttale 12. desember 2014:

https://www.udir.no/regelverkstolkninger/opplaring/Narskole-og-skolekretsgrenser/Narskoleprinsippet-og-skolekretsgrenser/

Elevane har rett til å gå på nærskulen, men kva som blir rekna som nærskulen blir avgjort av ei rekke faktorarar, omtala i forarbeid til opplæringslova jf NOU:18 1995 og Ot.prp. nr 46 (1998-1999). Det skal takast utgangspunkt i geografi, men også andre objektive omsyn kan leggast til grunn som topografi og farleg skuleveg. Kommunen kan og legge vekt på subjektive kriterium som at eleven har søsken på skulen.

Kommunen skal fastsette ei forskrift for å vere føreseieleg for innbyggarane. I tillegg skal forskrifta dokumentere for Fylkesmannen korleis kommunen forvaltar nærskuleprinsippet. Forskrifta er avgjerande i samband med klagebehandling og prinsippet om lik handsaming i kommunen.

Kommunen kan ikkje legge vekt på faktorarar som vil vere i strid med nærskuleprinsippet, som lik belastning på skulane, fylle opp skular, oppretthalde mindre skular, spreiing av svake/sterke elevar og liknande.

Nærskuleprinsippet er ein viktig faktor når

kommunen fastsett krinsgrenser

Kommunen kan ta omsyn til objektive kriterium som

topografi og farleg skuleveg i fastsetjing av

krinsgrenser

11

Utdanningsdirektoratet har svart på om kommunen kan fastsette krinsgrenser som ikkje gir alle elevane rett til å gå på den næraste skulen. I si tolking viser direktoratet til at det kan takast objektive omsyn, som til dømes topografi og farleg skuleveg. Geografiske kriterium kan takast med i kommunen sine vurderingar ved plassering og inndeling av barne- og ungdomstrinn. Forarbeidet til opplæringslova opnar for at kommunen kan ta omsyn til kapasitet. Kommunen kan ta omsyn til kapasitet om det skjer generasjonsendringar med auka barnekull, eller andre tilhøve som er utanfor kommunen sin kontroll. Utdanningsdirektoratet presiserer at det er svært liten adgang for kommunane til å legge vekt på kapasitet i fastsetjing av krinsgrenser og handsaming av einskilde saker.

På spørsmålet om kommunen kan legge vekt på framtidige kapasitetsproblem svarar Utdanningsdirektoratet at det i utgangspunktet ikkje er høve til å ta slike omsyn. Skulane skal fyllast opp etter kvart. Skulane skal ikkje vere så fulle at dei ikkje stettar lova etter opplæringslova kap 9 a. Ein skule er full når elevtalet har nådd ei viss grense - skjønsmessig, pedagogisk og byggningsmessig.

Nærskuleprinsippet og det handlingsrommet og avgrensingar kommunen har, vil vege tungt i vurderinga av dei ulike alternativa i planen.

Opplæringslova § 8-2, organisering av elevane i klassar/grupper.

I opplæringa skal elevane delast i klassar eller basisgrupper som skal vareta deira behov for sosialt tilhør. For delar av opplæringa kan elevane delast i andre grupper etter behov. Til vanleg skal organiseringa ikkje skje etter fagleg nivå, kjønn eller etnisk tilhør. Klassane, basisgruppene og gruppene må ikkje vere større enn det som er pedagogisk og tryggleiksmessig forsvarleg.

Klassen eller basisgruppa skal ha ein eller fleire lærarar (kontaktlærarar) som har særleg ansvar for dei praktiske, administrative og sosialpedagogiske gjeremåla som gjeld klassen eller basisgruppa og dei elevane som er der, mellom anna kontakten med heimen.

I Sunnfjord kommune er klassedelingstalet på barnetrinnet fastsett til 28 elevar og på ungdomstrinnet 30 elevar. På mindre skular gjeld eigne reglar for fådelte, eller fulldelte skular. Det er ikkje eit krav i opplæringslova til eit fastsett delingstal. Opplæringslova nyttar omgrepet forsvarleg. Etter ei skjønnsmessig vurdering kan ein klasse til dømes vere på 32 elevar. Eit fastsett delingstal som i Sunnfjord kommune gir elevane like rammevilkår og ressursfordeling. Samstundes legg det føringar på ressursbruk, når elevtalet kjem over delingstalet blir det utløyst ein ny klasse.

Forskrift om fag- og timefordeling avgjer kor mange timar elevane skal undervisast i i dei ulike faga. I utgangspunktet har ikkje timefordelinga innverknad på skulestruktur, men samansetjing av fag må vurderast opp mot skulen si evne til å undervise i faga. Ungdomstrinnet har fag som krev samhandling og fag som er ressurskrevjande som til dømes arbeidslivsfag. I den seinare tid ser vi at det blir utfordrande å rekruttere lærarar til fag som krev 60 studiepoeng undervisningskompetanse. Kommunen skal syte for at lærarane har undervisningskompetanse. Ved små ungdomsskular vil det vere utfordrande for lærarar med masterkompetanse å få undervist nok timar i sitt fag. Ein lærar med masterkompetanse har som regel to fag med undervisningskompetanse. Ved små skular vil det vere utfordrande å fylle opp stillinga for lærarar med få fag.

12

Opplæringslova kap. 9a Eleven sitt skulemiljø

Kap 9a i opplæringslova står sentralt i kommunen og skulane sitt arbeid. Paragraf 9 A-2 slår fast at alle elevar har rett til eit trygt og godt skulemiljø som fremjar helse, trivsel og læring.

Lova femnar om det psykososiale miljøet og det fysiske miljøet. Etter lova skal desse områda vere oppfylt og foreldre har klagerett til Fylkesmannen. Når det gjeld det psykososiale miljøet, er det ei vurdering som er utfordrande å tilnærme seg når ein vurderer skulestruktur. Det psykososiale miljøet kan vere godt, og det kan vere dårleg uavhengig av storleiken på skulen. Mindre skular kan ha eit avgrensa handlingsrom når det oppstår skulemiljøsaker som mobbing og utestenging. Det kan vere utfordrande for elevar på dei minste skulane om det til dømes ikkje er medelevar på same trinn. Desse faktorane må vurderast opp mot andre faktorarar når ein vurderer ei framtidig plan for skulane i Sunnfjord kommune. Særleg viktig blir det i ein slik samanheng å vurdere skulane sine fysiske føresetnadar i samband med kap 9a i opplæringslova

Skyss

Skyss er ein viktig faktor når krinsgrenser skal fastsetjast. Elevane har skyssrettar etter opplæringslova, 1.-4. trinn 2 km. og 5.-10. trinn 4 km. Kostnadane for skyss er delt mellom kommunen og fylkeskommunen. Fylkeskommunen betalar for ruta og set opp transport. Kommunen dekker billetten for eleven, ein kostnad på ca. 30 kroner (snitt) per elev (2020). Utdanningsdirektoratet seier følgjande om reisetid:

«Skoleskyss må organiseres slik at eleven får en akseptabel reisetid. Dette følger av forarbeidene til loven. I vurderingen av hva som er akseptabel reisetid må gangtid og tid med transportmiddel sees i sammenheng. Det må også tas med hvor lang ventetid eleven har før og etter skolen. Det er altså den totale tiden som eleven bruker fra han eller hun drar hjemmefra og til opplæringen starter, og fra opplæringen er slutt til eleven er hjemme om ettermiddagen som utgjør den samlede reisetiden. Det er særlig viktig å organisere skyssen for de som går på første trinn slik at reisetiden blir så kort som mulig. Kommunen kan gi retningslinjer for hva som vil være akseptabel reisetid, men disse vil kun være et utgangspunkt for den videre vurderingen»

4.3 Vedtak og klagerettar Det er to ulike krav til prosessen som vedkjem endring av skulestruktur og krinsgrenser. Sakshandsaminga er ulik om ein kommune har fastsett krinsgrenser i ei forskrift, eller ikkje. Det er forskrifter for krinsgrenser i dei tidlegare kommunane, men det er ikkje ei samla forskrift vedteke for Sunnfjord kommune. Det er uansett nødvendig å handsame saka som ei forskrift, sidan planen inneber at nye krinsgrenser blir fastsett. Sakshandsaminga må følgje reglane etter lov av 10. februar 1967 om behandling av forvaltningssaker.

«Forvaltningslovens kap. VII om forskrifter kommer derfor til anvendelse for endringen av forskriften om skolekretsgrenser. Det betyr at berørte institusjoner og organisasjoner må få

Det er særleg viktig å organisere skyssen for dei som går på første

trinn slik at reisetida blir så kort som mogleg.

Opplæringslova kap. 9a slår fast at alle elevar har

rett til eit godt og trygt skulemiljø.

13

uttale seg før forskriften vedtas, endres eller oppheves, bl.a. foreldrerådet eller samarbeidsutvalget ved de enkelte skolene i kommunen. Det kan også gjelde andre dersom det er nødvendig for å få saken allsidig opplyst»

Utdanningsdirektoratet

Kommunen kan velge to framgangsmåtar:

A) Nedlegging og forskriftsendring som to separate saker

B) Nedlegging og forskriftsendring som ei og same sak.

For Sunnfjord kommune er det naturleg å velje framgangsmåte A) Planen for framtidig bruk av skulane i Sunnfjord kommune er ein del av forarbeidet saman med saksutgreiinga.

Det inneber at kommunestyret først vedtek ei eventuell nedlegging, flytting av trinn og endring av krinsgrenser. Med bakgrunn i vedtaket frå kommunestryret, blir det utforma ei forskrift som blir sendt ut på høyring.

Barn og ungdom har rett til å bli hørt. Denne retten er nedfelt i barnekonvensjonen og grunnlova § 104.

”Ved alle handlinger som berører barn, enten de foretas av offentlige eller private velferdsorganisasjoner, domstoler, administrative myndigheter eller lovgivende organer, skal barnets beste være et grunnleggende hensyn.”

Det er viktig at barn og ungdom si stemme kjem fram i prosessen, slik barna/ ungdomane si vurdering kan leggast til grunn før endeleg vedtak. Det må leggast til rette for at elevråda på skulane får god tid til å handsame planen og kome med uttale i prosessen.

Vedtak om nedlegging av skular og endring av krinsgrense er ikkje å rekne som eit einskildvedtak og er såleis ikkje omfatta av reglane i forvaltningslova kap. IV. Reglane om saksførebuing, vedtak, klage og omgjering kjem difor ikkje til bruk. Likevel vil planen bli handsama etter forvaltningsrettslege prinsipp.

5 Noverande skulestruktur

5.1 Oversikt over skular i Sunnfjord kommune I Sunnfjord kommune er det 16 skular med stort spenn i elevtalet. Den minste skulen har 9 elevar og den største skulen har 384 elevar. Det er ein variert skulestruktur med fådelte skular, barneskular, kombinerte skular og ein ungdomsskule. Det er eit SFO-tilbod på dei fleste barneskulane i kommunen.

Vedtak om skulkrins skal handsamast som ei

forskrift.

14

5.2 Krinsgrenser Det blei ikkje gjort noko med skulekrinsgrensene når Sunnfjord kommune blei etablert 1. januar 2020. Det er sett inn to kartutdrag for å syne korleis skulekrinsgrensene er. 4 ungdomsskular har ei større skulekrinsgrense då dei får elevar frå fleire barneskular.

I kartet under er det oversikt over dei ulike skulekrinsane.

Skule Lokalisering Trinn Elevtal SFO

Flatene skule Halbrend krins 1.-5. 261 Ja

Frøysland skule Haukedalen 1.-7. 17 Nei

Førde barneskule Sentrum, Førde 1.-7. 266 Ja

Førde ungdomsskule Sentrum, Førde 8.-10. 296 Nei

Halbrend skule Halbrend krins, Førde 6.-10. 383 Nei

Holsen skule og barnehage Holsen 1.-7. 32 Ja

Karstad skule Solheimsdalen 1.-7. 6 Ja

Slåtten skule Slåtten krins, Førde sentrum 1.-7. 385 Ja

Sunde skule Sunde 1.-7. 162 Ja

Naustdal skule Naustdal sentrum 1.-10. 359 Ja

Vevring skule Vevring 1.-4. 9 Ja

Skei skule Skei 1.-10. 134 Ja

Vassenden skule Vassenden 1.-10. 284 Ja

Sande skule Sande sentrum 1.-10. 285 Ja

Bygstad skule Bygstad 1.-7. 98 Ja

Viksdalen skule Viksdalen 1.-10. 50 Ja

15

Figur 4.2.1 Oversyn over krinsgrenser i Sunnfjord kommune I dette kartutdraget er det oversikt over skulekrinsgrensene frå dei ungdomsskulane som får elevar frå andre barneskular. Naustdal skule får elevar frå 5. klasse og Halbrend skule frå elevar frå Flatene skule frå 6. klasse og dei andre barneskulane frå ungdomsskuletrinnet.

Figur 4.2.2 Krinsgrenser for ungdomsskular

Naustdal

Vevring

Slåtten

Skei

Vassenden

Frøysland

Førde bsk

Karstad Flatene

Bygstad

Sande

Viksdalen

Sunde

Holsen

Naustdal

Førde usk

Halbrend

Sande

16

5.3 Elevtal og klassar Det er registrert 3037 elevar i Sunnfjord kommune 1. august 2020. Tabellen under viser fordelinga på dei ulike aldersstega. Delingstalet i Sunnfjord kommune er 28 elevar på barnetrinnet og 30 elevar på ungdomstrinnet. Om eit trinn kjem over delingstalet blir det utløyst ein ny klasse. Kostnaden for ein klasse er på ca. 1,4 mill kroner (2020). Om ei endring utløyser ekstra klassedeling, vil ein ikkje få effekt av tiltaket. Omfanget av slike kostnadar må vurderast ved nedlegging og endring av krinsgrenser.

Høg oppfyllingsgrad av klassar reduserer kostnadane. Ein klasse kostar omlag det same om det er få elevar i klassen, eller om klassen er fylt opp til delingstalet. Kostprisen per elev vil vere høgare om det er få elevar i ein klasse, eller på ein skule enn større einingar.

I Sunnfjord kommune driv sektoren billigare enn kommunar med samanliknbar struktur. Konsekvensen er at det er få timar i klasserommet ut over minstetimetalet. Timar til å styrke arbeidet med tilpassa opplæring og spesialundervisning.

Tabellen under viser utviklinga i elevtal på ulike trinn framskrive til skuleåret 25/26. I det tidsrommet vil det bli 261 færre elevar i Sunnfjord kommune. Samla sett er det ein reduksjon på ca 9 klassar som tilsvarar 13 mill. kroner. Sidan nedgangen i elevtalet blir fordelt på dei 16 skulane, vil klassetalet bli tilnærma oppretthalde og kostnaden uendra. Ein strukturendring med større skular og klassar vil gi ein økonomisk effekt når elevtalet blir redusert.

Skuleår/ steg

1. kl 2. kl 3. kl 4. kl 5. kl 6. kl 7. kl 8. kl 9. kl 10. kl Samla elevtal

20/21 291 268 278 330 313 315 295 317 306 314 3 027 21/22 258 291 268 278 330 313 315 295 317 306 2 971 22/23 252 258 291 268 278 330 313 315 295 317 2 917 23/24 255 252 258 291 268 278 330 313 315 295 2 855 24/25 248 255 252 258 291 268 278 330 313 315 2 808 25/26 263 248 255 252 258 291 268 278 330 313 2 756

5.4 Status på skulebygg og uteområde Standarden på skulebygga er ein faktor som må vurderast i samband med framtidig bruk av skulane. Skular skal vere godkjent etter forskrift om miljøretta helsevern i skule og barnehage. Eininga bygg og eigedom i Sunnford kommune har gjennomført ei byggteknisk vurdering av alle skulebygga. Det er i tillegg gjennomført ei fagleg vurdering av kor eigna bygga er til undervisning og læring.

Uteområdet til skulen er ein viktig faktor for leik og utvikling. Dei fleste skulane i Sunnfjord kommune har god plass, men tilgangen på utstyr er varierande. Nokre skular er i ein prosess for å oppdatere uteområda dei næraste åra.

Skulebygga er teknisk vurdert etter 4 kategoriar:

0, funksjonell som ny 1, Funksjonell, men behov for oppussing

17

2, Ikkje funksjonell, men kan byggast om til moderne standard 3, Omfattande ombygging, kan vere billigare å bygge ny skule

Bygga er skulefagleg vurdert etter kor eigna dei er som skulebygg i framtida. Er det mogleg å arbeide fleksibelt, er det grupperom og ulike fasilitetar tilgjengeleg?

Uteområdet er skjønnsmessig vurdert. Midlar til tre skular er lagt inn i økonomiplanen og vil bli realisert fram mot 2024.

TA = tilstandsrapport gjennomført årstal UP= Status utanomhus plan

Skulebygg TA UP Tilstand Skulefagleg vurdering Førde barneskule

2018 Plan under arbeid

1 Skulen er mindre eigne til undervisning og pedagogisk arbeid. Deler av skulen har gode fasilitetar, men den eldste delen er lite eigna. Det er trongt og vanskelig å drive fleksibel undervisning. Det er tilgang på få grupperom. SFO sine lokale er gamle og lite eigna til føremålet.

Halbrend skule

2018 Bra 1 Halbrend skule er universelt utforma. Det er elektriske døropnarar på fleire dører, tilgang på handikap toalett og stellerom. Det er heis mellom etasjane, slik at rullestol brukarar kan nytte spesialromma

Karstad skule 2018 Bra 1 Skulen er eigna til undervisning og pedagogisk arbeid.

Sunde skule 2018 Under oppgradering

1 Skulen er godt eigna til undervisning og pedagogisk arbeid. Det er god kapasitet på SFO og spesialrom.

Holsen skule 2018 Bra 1 Skule er eigna til undervisning og pedagogisk arbeid, men har manglar. Det er ikkje tilgang på spesialrom og tilstrekkeleg med grupperom.

Frøysland skule

2018 Bra 1 Skulen er eigna for undervisning pedagogisk arbeid. Det er god plass og mogleg å få til fleksibel organisering.

Vevring skule Bra 1 Skulen er eigna til undervisning og pedagogisk arbeid. Det er god plass inn og ute, slik at det er godt tilrettelagt for fleksibel organisering.

Slåtten skule 2018 Bra 1 Skulen er eigna til undervisning og pedagogisk arbeid, men det er liten fleksibilitet til alternativ organisering. Det er tilgang på spesialrom, men SFO har ikkje eige lokale. SFO sine lokale er lite eigna til føremålet. Gymsalen har ikkje nok kapasitet og lærarkontora er små.

Flatene skule 2018 Bra 1 Skulen er godt eigna til undervisning og pedagogisk arbeid. Det er gode fasilitetar for SFO og løysingane er gjennomtenkte.

Førde ungdomsskule

2018 Bra 1 Førde ungdomsskule er godt eigna til undervisning og pedagogisk arbeid. Skulen har gode spesialrom og god plass.

Viksdalen skule

2019 Bra 1-2 Skulen er eigna til undervisning og pedagogisk arbeid, men er ikkje universelt utforma. Det er tilgang på spesialrom og grupperom.

Sande skule 2019 Liten plass, bør oppgraderast

1-2 Skulen er mindre eigna til undervisning og pedagogisk arbeid. Det er mangel på plass og deler av skulen er ikkje universelt utforma. Mangel på grupperom i deler av skulen sett grenser for organisering. Det er ikkje god nok plass til tilsette og arbeidsromma er trekkfulle og støyfulle

18

Skulebygg TA UP Tilstand Skulefagleg vurdering Bygstad skule Bra 1-2 Skulen er eigna for undervisning og pedagogisk arbeid. SFO

har ikkje eigne lokale og skulen er ikkje tilstrekkeleg universelt utforma.

Skei skule Bør utbetrast 1-2 Skulen er eigna til undervisning og pedagogisk arbeid. Stor avstand mellom bygga og mangel på grupperom kan sette grenser for organisering. Skulen er universelt utforma.

Vassenden skule

Bør utbetrast Skulen er eigna til undervisning og pedagogisk arbeid. Det er knapt med arbeidsplassar til lærarar og det er lang avstand mellom barnesteg og ungdomssteg. Ungdomstrinnet må flytte seg 500 meter for å få tilgang på spesialrom.

Naustdal skule

Bra 1 Skulen er godt eigna til undervisning og pedagogisk arbeid. Det er god tilgang på spesialrom og høve til fleksibel organisering.

5.5 Framtidige krav til skulebygg ved rehabilitering og nybygg Skulebygga skal vere ein god arena for læring og utvikling. Skulen er i stadig utvikling og det kjem nye læreplanar og prinsipp for læring i skulen. Fagfornyinga legg vekt på læring gjennom samarbeid, differensiert læring, djupare læring og varierte undervisningsformer. Det stiller heilt andre krav til utforming av skulebygga, enn den tradisjonelle felles undervisninga i eit klasserom. Teknologien opnar opp for nye undervisningmetodar, og skulebygga må tilpassast den teknologiske utviklinga.

I samband med framtidig renovering av skulebygg og nybygg må det leggast til grunn nokre overordna prinsipp for utforming.

I kap 9 i opplæringslova er det stilt krav til skuleeigar når det gjeld utforming av det fysiske miljøet. Krava er nedfelt i § 9 A-7.

§ 9 A-7.Det fysiske miljøet

Skolane skal planleggjast, byggjast, tilretteleggjast og drivast slik at det blir teke omsyn til tryggleiken, helsa, trivselen og læringa til elevane.

Det fysiske miljøet i skolen skal vere i samsvar med dei faglege normene som fagmyndigheitene til kvar tid tilrår. Dersom enkelte miljøtilhøve avvik frå desse normene, må skolen kunne dokumentere at miljøet likevel har tilfredsstillande verknad for helsa, trivselen og læringa til elevane.

Alle elevar har rett til ein arbeidsplass som er tilpassa behova deira. Skolen skal innreiast slik at det blir teke omsyn til dei elevane ved skolen som har funksjonshemmingar.

Dersom ein elev eller forelder eller eit av råda eller utvala ved skolen der desse er representerte, ber om tiltak for å rette på fysiske miljøtilhøve, skal skolen snarast mogleg behandle saka etter reglane om enkeltvedtak i forvaltningsloven. Om skolen ikkje innan rimeleg tid har teke stilling til saka, vil det likevel kunne klagast etter føresegnene i forvaltningsloven som om det var gjort enkeltvedtak.

Alle skulebygg i Sunnfjord kommune skal vere godkjent etter forskrift om miljøretta helsevern i skule og barnehage.

Lenke til forskrift

19

https://lovdata.no/dokument/SF/forskrift/1995-12-01-928

Overordna prinsipp for skulebygg i Sunnfjord kommune:

Areala i skulebygg bør vere utforma så fleksibelt at organisasjonsformer, undervisning og arbeidsmåtar lett kan tilpassast nye læreplanar.

Det bør vere løysingar som gjer det mogleg å dele opp klasserom i større, eller mindre rom.

Det bør vere møteplassar for elevar i større, eller mindre grupper. Gode fellesareal der elevane kan møtast til gruppearbeid, læring og sosialt samvær.

Det må vere felles rom og spesialrom med tilgang på læremiddel og utstyr innafor ulike fagområde.

Det bør vere mogleg med felles samlingar for minimum eit heil trinn. Dei arkitektoniske løysingane må inspirere til kreativitet og samarbeid. Dei

arkitektoniske vala må bygge opp under eit godt fysisk arbeidsmiljø for elevar og tilsette.

Alle elevar funksjonsfrisk og funksjonshemma skal kunne nytte anlegget fullt ut. Skulane må tilretteleggast for elevar med behov for arealkrevjande og teknisk utstyr.

Skulebygga skal vere framtidsretta med fokus på miljø og berekraft. Val av materiale, oppvarming og utforming må vurderast i eit miljøperspektiv.

Skulebygga må vere utforma slik at inneklima er godt for elevar og tilsette. Det bør vere mogleg å forflytte seg tørskodd til alle deler av skulebygget. Det må vere gode fasilitetar for garderobar, oppbevaring og tørking av klede.

Det bør skapast ein identitet og tilhøyrsle for ulike alderstrinn på ulike stadar av anlegget, både innandørs og utomhus.

Skulebygga må ha gode tekniske løysingar, med god tilgang på trådlaus datatilgang. Det må vere lett å kople seg opp alle stadar i skulebygget.

Det må tilretteleggast for lading og bruk av berbare datamaskiner i alle deler av bygget.

Bygg som skal nyttast etter skuletid, må ha gode løysingar for utleige og låsing. Arbeidsmiljølova skal leggast til grunn for utforming av arbeidplassar, møterom og

personalrom. Arbeidsroma til tilsette skal stimulere til samarbeid og legge til rette for samarbeid.

Samstundes skal det vere gode moglegheiter til å kunne arbeide individuelt. Gjeldane reglar, forskrifter, arealnormer og andre krav til bygg skal følgjast

Uteområda skal utformast slik at de blir ein utvida pedagogisk arena. Ulike aktivitetar tilpassa ulike trinn. Skjerma soner og soner for samspel og aktivitet. Uteområda skal legge til rette for at hovudtrinna kan skjermast ved kombinerte skular. Det må vere tilstrekkeleg med overbygg, slik at elevane kan vere ute sjølv om det er mykje nedbør.

5.6 Noverande struktur og økonomi. Kostnaden i grunnskulen er samansett av ulike faktorar, som oppfyllingsgrad av klassar, kostnadar til vedlikehald av bygg, struktur, behovet for spesialundervisning og skyss. Desse faktorane må vurderast i samband med endringar i skulestrukturen. Storleiken på skulen er den viktigaste kostnadsdrivaren i grunnskulen. I Sunnfjord kommune er gjennomsnittet 191 elevar per skule og i kommunegruppe 13, er gjennomsnittet 288 elevar.

20

På grunn av den desentraliserte strukturen i Sunnfjord kommune, er det få elevar på kvar skule. Små skular er kostnadsdrivande.

Region Elevar per kommunal grunnskule

Netto driftsutgifter (funksjon 202) til undervisning per elev i kommunale grunnskular (inkl.

AGA)

1430 Gaular (-2019) 147 106 601

1431 Jølster (-2019) 212 115 064

1432 Førde (-2019) 202 97 379

1433 Naustdal (-2019) 186 101 361

4602 Kinn 176 119 243

4624 Bjørnafjorden 199 97 550

4647 Sunnfjord 191 101 654

EKG13 KOSTRA-gruppe 13 288 95 240

Figur 4.5.1 Netto driftsutgifter per innbyggar (behovskorrigerte, inkl. AGA)

Søylediagramma viser netto driftsutgifter per innbyggar i dei tidlegare kommunane, og dei samla driftsutgiftene i Sunnfjord kommune. Utgiftene per innbyggar har auka dei 3 siste rekneskapsåra. Sunnfjord kommune nyttar 15 104 kroner per innbyggar på grunnskulen. I kommunegruppe 13 er gjennomsnittet på 13 994 kroner. Sunnfjord kommune nyttar 1110 kroner meir per innbyggar, noko som gir eit utgiftsnivå som er 28,6 mill. kroner høgare enn gjennomsnittet i kommunegruppe 13.

Figur 4.5.2 Kostnad grunnskule per innbyggar

Skulestrukturen i Sunnfjord kommune er kostnadsdrivande og Agenda Kaupang meiner det er eit innsparingspotensiale i høve kommunar i kommunegruppe 13. Likevel driv Sunnfjord kommune skulane med ein lågare kostnad enn strukturen skulle tilseie.

21

Figuren under viser at elevprisen i Sunnfjord kommune er lågare enn forventningsverdien (linja i figuren). Det inneber at grunnskulen i Sunnfjord kommune blir drive på eit lågt kostnadsnivå og at ei innsparing med dagens struktur vil vere svært krevjande.

Figur 4.5.3 Netto driftsutgifter per elev

6 Samfunnsutvikling

6.1 Folkevekst

6.1.1 Folketalet i 2020 fordelt på skulekrinsar – barneskular Tala som er brukt i tabellen er henta frå befolkningsanalysen til Norkart. Samla innbyggartal i Sunnfjord kommune er 22 032. SSB opererer med eit tal på 22 030 innbyggjarar.

I søylediagrammet er innbyggartalet fordelt på skulekrinsane for å syne kor mange som bur i kvar krins. Dei fire skulekrinsane som har lågast innbyggartal er Frøysland, Vevring, Holsen og Viksdalen. Dei tre skulekrinsane som har høgast innbyggartal ligg alle i region Førde og er Førde barneskule, Flatene og Slåtten.

22

Figur 5.1.1.1 Folketalet i 2020 fordelt på skulekrinsar

6.1.2 Framskriving av innbyggartalet i Sunnfjord kommune Framskrivinga er gjort fram til 2040. Diagramma som syner framskriving av innbyggartalet i Sunnfjord kommune er utarbeida i verktøyet Kompas. I diagramma er det lagt til grunn normal vekst. Tala syner veksten eller nedgangen i dei ulike skulekrinsane. Samla for Sunnfjord kommune er det ein vekstrate på 0,4 % som gjer at det blir 1 808 fleire innbyggarar i framskrivingsperioden. Det vil seie at det i 2040 vil vere 23 831 innbyggjarar i kommunen. I talmaterialet er det ikkje tatt med bustadutvikling.

Framskriving med normal vekst henta frå SSB syner at innbyggartalet i 2040 vil vere 22 446. Dette er noko lågare enn dei tala som kjem ut gjennom Kompas. I følgje SSB vil det vere om lag null vekst i Sunnfjord kommune dei neste 20 åra.

11081495

423

1161

1891

240

2561

123 292

1182

3902

183

3284

4187

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

4500

Folketalet i 2020 fordelt på skulekrinsar-barneskular

Menn Kvinner Samla

23

Figur 5.1.2.1 Endring i folkemengde

Diagrammet under syner det same som ovanfor, men vist som prosentvis utvikling. Det er ingen skulekrins som har over 1 % auke i innbyggartalet. 4 skulekrinsar har negativ vekst.

24

Figur 5.1.2.2 Endring i folkemengde i prosent

6.2 Elevtalsutvikling Framskriving av elevtalet går fram til 2040. Det er verktøyet Kompas som er nytta for å få fram utviklinga av elevtalet dei neste 20 åra. Det er sett på elevutviklinga på skulekrinsnivå i statistikken som ligg til grunn for kapittelet.

25

Figur 5.1.1 Endring i elevtal

26

Figur 5.1.1 Endring i elevtal i prosent

6.2.1

6.2.2 Endring i elevtal på krinsnivå Tala som er med i kapittelet er henta frå Norkart sin befolkningsanalyse og Kompas som er eit verktøy for å sjå på framskriving. Tala frå Norkart er henta ut september 2020, og syner kor mange som er registrert i skulekrinsane i fødselsåra 2015 - 2019. I kompas er framskrivinga for elevtalet basert på tala i 2019, då det tek utgangspunkt i folketalet per 31. desember 2019. Tabellane har to ulike utgangspunkt og kan ikkje direkte samanliknast, men er to måtar å syne korleis situasjonen er no og kan bli i framtida. Tala frå Norkart er noko sikrare enn framskrivingstala då det baserer seg på her og no-tal ut frå kor elevane er busett. Det er også ein usikkerheit i tala frå Norkart i åra framover fordi det kan bli flytting internt i kommune og flytting inn og ut av kommunen framover.

Forklaring til framskriving Tabellen viser det reelle elevtalet ut skuleåret 25/26. Tala bygger på fødselstala i krinsane frå 2015. Grafen viser SSB si framskriving for perioden 2020 – 2035. Om det reelle talet er høgare i tabellen enn i grafene, har det vore ei positiv utvikling i høve framskrivinga. Er talet i grafen høgare enn i tabellen, har utviklinga i krinsen vore negativ.

27

6.2.2.1 Bygstad skule Elevtalet ved Bygstad skule frå skuleåret 20/21 til og med 25/26. Tala frå skuleåret 20/21 er henta frå GSI – rapporteringa hausten 2020. Tala frå skuleåret 21/22 – 25/26 for nye førsteklassingar er basert på tala som er henta frå Norkart per september 2020 for årstala 2015-2019.

Skuleår/ trinn

1. kl 2. kl 3. kl 4. kl 5. kl 6. kl 7. kl 8. kl 9. kl 10. kl Sum

20/21 11 12 16 19 15 13 12 98 21/22 11 11 12 16 19 15 13 97 22/23 10 11 11 12 16 19 15 94 23/24 10 10 11 11 12 16 19 89 24/25 11 10 10 11 11 12 16 81 25/26 14 11 10 10 11 11 12 79

På Bygstad skule er det 98 elevar hausten 2020. I følgje framskrivinga blir det ein nedgang i elevtalet i åra framover. Det lågaste elevtalet kjem i 2032 med 72 elevar og held seg på same nivå ut framskrivinsperioden til 2035.

6.2.2.2 Sande skule Elevtalet ved Sande skule frå skuleåret 20/21 til og med 25/26. Tala frå skuleåret 20/21 er henta frå GSI – rapporteringa hausten 2020. Tala frå skuleåret 21/22 – 25/26 for nye førsteklassingar er basert på tala som er henta frå Norkart per september 2020 for årstala 2015-2019.

Skuleår/ trinn


20/21 25 26 26 31 21 24 23 33 36 40 285 21/22 26 25 26 26 31 21 24 35 33 36 283

98 97 95 94 93 93 8981

76 74 74 73 72 72 73 72

2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035

Bygstad skule, utvikling 2020 - 2035

28

22/23 15 26 25 26 26 31 21 37 35 33 275 23/24 21 15 26 25 26 26 31 36 37 35 278 24/25 17 21 15 26 25 26 26 50 36 37 279 25/26 30 17 21 15 26 25 26 42 50 36 288

På Sande skule er det 285 elevar hausten 2020. I følgje framskrivinga blir det ein nedgang i elevtalet i åra framover. Det lågaste elevtalet kjem i framskrivingsåret 2035 med 177 elevar.

6.2.2.3 Viksdalen skule Elevtalet ved Viksdalen skule frå skuleåret 20/21 til og med 25/26. Tala frå skuleåret 20/21 er henta frå GSI – rapporteringa hausten 2020. Tala frå skuleåret 21/22 – 25/26 for nye førsteklassingar er basert på tala som er henta frå Norkart per september 2020 for årstala 2015-2019.

Skuleår/ trinn


20/21 4 6 2 10 5 3 5 6 3 6 50 21/22 3 4 6 2 10 5 3 5 6 3 47 22/23 1 3 4 6 2 10 5 3 5 6 45 23/24 3 1 3 4 6 2 10 5 3 5 42 24/25 2 3 1 3 4 6 2 10 5 3 39 25/26 5 2 3 1 3 4 6 2 10 5 41

274 271 262 262 256 260 255239

225 215 205 194 197 189 190177

2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035

Sande skule, utvikling 2020 - 2035

29

På Viksdalen skule er det 50 elevar hausten 2020. I følgje framskrivinga blir det ein jamn nedgang i elevtalet gjennom heile framskrivingsperioden. Det lågaste elevtalet kjem i siste framskrivingsår 2035 med 29 elevar.

6.2.2.4 Skei skule Elevtalet ved Skei skule frå skuleåret 20/21 til og med 25/26. Tala frå skuleåret 20/21 er henta frå GSI – rapporteringa hausten 2020. Tala frå skuleåret 21/22 – 25/26 for nye førsteklassingar er basert på tala som er henta frå Norkart per september 2020 for årstala 2015-2019.

6056

5148 47 47

44

36 3734

31 3134 33

30 29

2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035

Viksdalen skule, utvikling 2020 - 2035

30

Skuleår/ trinn


20/21 17 11 11 13 11 17 18 13 8 15 134 21/22 14 17 11 11 13 11 17 18 13 8 133 22/23 17 14 17 11 11 13 11 17 18 13 142 23/24 17 17 14 17 11 11 13 11 17 18 146 24/25 17 17 17 14 17 11 11 13 11 17 145 25/26 7 17 17 17 14 17 11 11 13 11 135

På Skei skule er det 134 elevar hausten 2020. Det er ein jamn nedgang i elevtalet fram til 2034. Det lågaste elevtalet er i 2034 med 104 elevar. I 2035 aukar elevtalet til 108 elevar.

6.2.2.5 Vassenden skule Elevtalet ved Vassenden skule frå skuleåret 20/21 til og med 25/26. Tala frå skuleåret 20/21 er henta frå GSI – rapporteringa hausten 2020. Tala frå skuleåret 21/22 – 25/26 for nye førsteklassingar er basert på tala som er henta frå Norkart per september 2020 for årstala 2015-2019.

Skuleår/ trinn


20/21 22 18 29 28 32 32 25 34 29 35 284 21/22 21 22 18 29 28 32 32 25 34 29 270 22/23 19 21 22 18 29 28 32 32 25 34 260 23/24 24 19 21 22 18 29 28 32 32 25 250 24/25 22 24 19 21 22 18 29 28 32 32 247 25/26 17 22 24 19 21 22 18 29 28 32 232

138 137145 150 147

138 135 134 132 132125 121 116 110 104 108

2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035

Skei skule, utvikling 2020 - 2035

31

På Vassenden skule er det 284 elevar hausten 2020. Det er ein nedgang i elevtalet fram til 2028 i framskrivingsperioden. Lågaste elevtalet er 204 i 2028. Mot slutten av perioden aukar elevtalet noko, og i 2035 er det 213 elevar ved skulen.

6.2.2.6 Naustdal skule Elevtalet ved Naustdal skule frå skuleåret 20/21 til og med 25/26. Tala frå skuleåret 20/21 er henta frå GSI – rapporteringa hausten 2020. Tala frå skuleåret 21/22 – 25/26 for nye førsteklassingar er basert på tala som er henta frå Norkart per september 2020 for årstala 2015-2019.

Skuleår/ trinn


20/21 40 39 30 40 37 30 31 30 42 40 359 21/22 30 40 39 30 45 37 30 31 30 42 354 22/23 31 30 40 39 33 45 37 30 31 30 346 23/24 21 31 30 40 40 33 45 37 30 31 338 24/25 23 21 31 30 40 40 33 45 37 30 330 25/26 27 23 21 31 33 40 40 33 45 37 330

288272 263 251 250

232 223 214 204 207 204 205 206 205 205 213

2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035

Vassenden skule, utvikling 2020 - 2035

32

På Naustdal skule er det 359 elevar hausten 2020. Det er ei jamn nedgang i elevtalet fram mot 2032. Det lågaste elevtalet kjem i 2032 med 233 elevar. Elevtalet aukar noko mot slutten av framskrivingsperioden med 237 elevar. Naustdal skule er ein av dei skulane som har høgast nedgang i elevtalet i perioden.

6.2.2.7 Vevring skule Elevtalet ved Vevring skule frå skuleåret 20/21 til og med 25/26. Tala frå skuleåret 20/21 er henta frå GSI – rapporteringa hausten 2020. Tala frå skuleåret 21/22 – 25/26 for nye førsteklassingar er basert på tala som er henta frå Norkart per september 2020 for årstala 2015-2019.

Skuleår/ trinn


20/21 0 1 3 5 9 21/22 3 0 1 3 7 22/23 3 3 0 1 7 23/24 0 3 3 0 6 24/25 1 0 3 3 7 25/26 1 1 0 3 5

361 353 346 340 332 326 312294 284

267250 242 233 235 236 237

2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035

Naustdal skule, utvikling 2020 - 2035

33

På Vevring skule er det 9 elevar hausten 2020. Det er ei jamn nedgang i elevtalet i framskrivingsperioden. Det lågaste elevtalet er 4 elevar 2032. Mot slutten av perioden aukar elevtalet til 5 elevar.

6.2.2.8 Frøysland skule Elevtalet ved Frøysland skule frå skuleåret 20/21 til og med 25/26. Tala frå skuleåret 20/21 er henta frå GSI – rapporteringa hausten 2020. Tala frå skuleåret 21/22 – 25/26 for nye førsteklassingar er basert på tala som er henta frå Norkart per september 2020 for årstala 2015-2019.

Skuleår/ trinn


20/21 0 0 3 4 1 3 6 17 21/22 1 0 0 3 4 1 3 12 22/23 1 1 0 0 3 4 1 10 23/24 1 1 1 0 0 3 4 10 24/25 0 1 1 1 0 0 3 6 25/26 1 0 1 1 1 0 0 4

9 9 9

7 7

6 6

5

4

5 5 5

4

5 5 5

2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035

Vevring skule, utvikling 2020 - 2035

34

På Frøysland skule er det 17 elevar hausten 2020. Det er ein nedgang i starten av framskrivingsperioden. Lågaste elevtalet er i 2028 med 10 elevar. Mot slutten av perioden syner framskrivingane ein auke, og det er 21 elevar i 2035. For å sjå på kva som kan vere grunnen til at det blir ei slik auke på Frøysland skule har ein sett på samansetninga av innbyggarane i 2020. Det er i 2020 registrert 123 innbyggjarar i Frøysland skulekrins i aldersspennet 0-96 år. I aldersgruppa 30-96 år er det 77 innbyggjarar. For at det skal bli ei slik auke i elevtalet som framskrivinga syner er skulekrinsen avhengig av tilflyttarar.

6.2.2.9 Holsen skule Elevtalet ved Holsen skule frå skuleåret 20/21 til og med 25/26. Tala frå skuleåret 20/21 er henta frå GSI – rapporteringa hausten 2020. Tala frå skuleåret 21/22 – 25/26 for nye førsteklassingar er basert på tala som er henta frå Norkart per september 2020 for årstala 2015-2019.

Skuleår/ trinn


20/21 4 4 7 6 4 4 3 32 21/22 8 4 4 7 6 4 4 37 22/23 5 8 4 4 7 6 4 38 23/24 2 5 8 4 4 7 6 36 24/25 4 2 5 8 4 4 7 34 25/26 4 4 2 5 8 4 4 31

1817 17 16

1210

1211 10 11

1314

16 17

20 21

2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035

Frøysland skule, utvikling 2020 2035

35

På Holsen skule er det 32 elevar hausten 2020. Det er ein nedgang i elevtalet i framskrivingsperioden, men det stabiliserer seg mot slutten av perioden. Det lågaste elevtalet kjem i 2032 med 20 elevar. Det held seg på same nivå ut framskrivingsperioden.

6.2.2.10 Sunde skule Elevtalet ved Sunde skule frå skuleåret 20/21 til og med 25/26. Tala frå skuleåret 20/21 er henta frå GSI – rapporteringa hausten 2020. Tala frå skuleåret 21/22 – 25/26 for nye førsteklassingar er basert på tala som er henta frå Norkart per september 2020 for årstala 2015-2019.

Skuleår/ trinn


20/21 22 25 13 25 24 30 23 162 21/22 25 22 25 13 25 24 30 164 22/23 14 25 22 25 13 25 24 148 23/24 13 14 25 22 25 13 25 137 24/25 14 13 14 25 22 25 13 126 25/26 21 14 13 14 25 22 25 134

3033 33 32 32 32 31

2926 25 25

2220 21 21 20

2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035

Holsen skule, utvikling 2020 - 2035

36

På Sunde skule er det 162 elevar hausten 2020. Det er ei jamn nedgang i elevtalet i framskrivingsperioden, men det stabiliserer mot slutten av perioden. Det lågaste elevtalet kjem i 2035 med 90 elevar.

6.2.2.11 Flatene skule Elevtalet ved Flatene skule frå skuleåret 20/21 til og med 25/26. Tala frå skuleåret 20/21 er henta frå GSI – rapporteringa hausten 2020. Tala frå skuleåret 21/22 – 25/26 for nye førsteklassingar er basert på tala som er henta frå Norkart per september 2020 for årstala 2015-2019.

Skuleår/ trinn


20/21 39 51 40 56 75 261 21/22 44 39 51 40 56 230 22/23 46 44 39 51 40 220 23/24 49 46 44 39 51 229 24/25 42 49 46 44 39 220 25/26 44 42 49 46 44 225

171 175 167157

149 142 135126 124

116107

98 95 95 94 90

2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035

Sunde skule, utvikling 2020 - 2035

37

På Flatene skule er det 261 elevar hausten 2020. Det er ei jamn nedgang i elevtalet i framskrivingsperioden, men det stabiliserer seg frå 2029. Det lågaste elevtalet kjem i 2033 - 2035 med 191 elevar.

6.2.2.12 Karstad skule Elevtalet ved Karstad skule frå skuleåret 20/21 til og med 25/26. Tala frå skuleåret 20/21 er henta frå GSI – rapporteringa hausten 2020. Tala frå skuleåret 21/22 – 25/26 for nye førsteklassingar er basert på tala som er henta frå Norkart per september 2020 for årstala 2015-2019.

Skuleår/ trinn


20/21 0 1 2 3 0 0 0 6 21/22 2 0 1 2 3 0 0 8 22/23 1 2 0 1 2 3 0 9 23/24 1 1 2 0 1 2 3 10 24/25 2 1 1 2 0 1 2 9 25/26 1 2 1 1 2 0 1 8

255 251 243 236 231 224207 199 200 193 194 193 192 191 191 191

2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035

Flatene skule, utvikling 2020-2035

38

På Karstad skule er det 6 elevar hausten 2020. Det har vore ein trend at elevar, i hovudsak på mellomsteget søkjer seg til større skular utanfor krinsen. For skuleåret 2020/2021 er det ingen elevar på mellomsteget. Framskrivinga av elevtalet er basert på elevar som har bustadadresse i krinsen. I følgje framskriving held elevtalet seg jamt i heile perioden. Det lågaste elevtalet er 10 i perioden 2028. Mot slutten av perioden er det noko auke i elevtalet, og i 2035 er det 12 elevar.

6.2.2.13 Førde barneskule Elevtalet ved Førde barneskule frå skuleåret 20/21 til og med 25/26. Tala frå skuleåret 20/21 er henta frå GSI – rapporteringa hausten 2020. Tala frå skuleåret 21/22 – 25/26 for nye førsteklassingar er basert på tala som er henta frå Norkart per september 2020 for årstala 2015-2019.

Skuleår/ trinn


20/21 41 28 41 41 38 38 39 266 21/22 27 41 28 41 41 38 38 254 22/23 33 27 41 28 41 41 38 249 23/24 32 33 27 41 28 41 41 243 24/25 23 32 33 27 41 28 41 225 25/26 35 23 32 33 27 41 28 219

14

12 1213 13

12 1211

1011

1211

12 1211

12

2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035

Karstad skule, utvikling 2020 - 2035

39

På Førde barneskule er det 266 elevar hausten 2020. Framskrivinga av elevtalet syner ein jamn nedgang i heile perioden. Det lågaste elevtalet i perioden er 2033 med 225 elevar. Mot slutten av perioden aukar elevtalet til 227 i 2035.

6.2.2.14 Slåtten skule Elevtalet ved Slåtten skule frå skuleåret 20/21 til og med 25/26. Tala frå skuleåret 20/21 er henta frå GSI – rapporteringa hausten 2020. Tala frå skuleåret 21/22 – 25/26 for nye førsteklassingar er basert på tala som er henta frå Norkart per september 2020 for årstala 2015-2019.

Skuleår/ trinn


20/21 66 46 55 49 50 61 58 385 21/22 43 66 46 55 49 50 61 370 22/23 56 43 66 46 55 49 50 365 23/24 61 56 43 66 46 55 49 376 24/25 70 61 56 43 66 46 55 397 25/26 56 70 61 56 43 66 46 398

273 270 271 271256 257 252 244 237 238 229 231 226 225 232 227

2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035

Førde barneskule, utvikling 2020 - 2035

40

På Slåtten skule er det 385 elevar hausten 2020. Framskrivinga av elevtalet syner ein liten nedgang i starten av perioden før det blir ein auke i elevtalet. Det lågaste elevtalet kjem i 2023 med 358 elevar. Fram til 2035 aukar elevtalet og det er 411 elevar dette året.

6.2.2.15 Halbrend skule Elevtalet ved Halbrend skule frå skuleåret 20/21 til og med 25/26. Tala frå skuleåret 20/21 er henta frå GSI – rapporteringa hausten 2020. Tala frå skuleåret 21/22 – 25/26 for nye førsteklassingar er basert på tala som er henta frå Norkart per september 2020 for årstala 2015-2019.

Skuleår/ trinn


20/21 60 52 93 94 84 383 21/22 75 60 84 93 94 406 22/23 56 75 97 84 93 405 23/24 40 56 104 97 84 381 24/25 51 40 94 104 97 386 25/26 39 51 65 94 104 353

380

369364

358364 363

368

378 378

390 387

400407 408 406

411

2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035

Slåtten skule, utvikling 2020 - 2035

41

På Halbrend skule er det 383 elevar hausten 2020. I framskrivingsperioden er det ein nedgang i starten av perioden, før kurva flatar ut. Det lågaste elevtalet kjem i 2035 med 273 elevar. Kurva flatar ut frå 2031, då er det 275 elevar ved skulen. Halbrend skule er ein av dei skulane som har høgast nedgang i elevtalet.

6.2.2.16 Førde ungdomsskule Elevtalet ved Førde ungdomsskule frå skuleåret 20/21 til og med 25/26. Tala frå skuleåret 20/21 er henta frå GSI – rapporteringa hausten 2020. Tala frå skuleåret 21/22 – 25/26 for nye førsteklassingar er basert på tala som er henta frå Norkart per september 2020 for årstala 2015-2019.

Skuleår/ trinn


20/21 108 94 94 296 21/22 97 108 94 299 22/23 99 97 108 304 23/24 88 99 97 284 24/25 90 88 99 277 25/26 96 90 88 274

381 377 365 352 342 330309 295 293 283 281 275 274 273 274 273

2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035

Halbrend skule, utvikling 2020 - 2035

42

På Førde ungdomsskule er det 296 elevar hausten 2020. I framskrivingsperioden har skulen ein nedgang i elevtalet i starten og ein auke mot slutten. Det lågaste elevtalet kjem i 2028 med 275 elevar. Fram mot 2035 er det ei auke i elevtalet og det er dette året 287 elevar ved skulen.

6.3 Bustadsutvikling Grunnlaget for framtidig bustaduvikling i Sunnfjord kommune er basert på utbyggingspotensialet ut frå kommuneplanar og reguleringsplanar i dei tidlegare kommunane og SSB-tal om bustadutvikling. Statistikken som er henta frå SSB er ein oversikt over bustadar etter bustadtype for åra 2012-2019. Bustadtypane som er trekt ut frå SSB-tala er einebustad, tomannsbustad, rekkehus og bustadblokk. Denne statistikken er nytta som grunnlag for å finne ut kva gjennomsnittet for utbygging har vore i dei tidlegare kommunane. Det er sett på statistikken til dei tidlegare kommunane fordi det ikkje er laga grunnlag for Sunnfjord kommune.

Kommuneplanen sin arealdel for Sunnfjord kommune er ikkje vedtatt når planen for bruk av skule blir utarbeida, og kan ikkje nyttast som grunnlag for å sjå på bustadutvikling. Føresetnadane som ligg til grunn for denne planen kan bli endra når kommuneplanen blir vedtatt.

290

283281

278

275 275 276278

275

282

277

284 285 285287 287

2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035

Førde ungdomsskule, utvikling 2020 - 2035

43

Framskriving av tala er frå 2021 til 2040.

6.3.1 Oversikt over gjennomsnittleg utbygging dei siste 7 åra Tidlegare kommunar

Gjennomsnittleg utbygging dei siste 7 åra per år

Utbygging dei neste 20 åra

Gaular 14 280 Jølster 11 220 Naustdal 10 200 Førde 82 1640 Samla for Sunnfjord 117 2340

Blir det lagt til grunn same utvikling som det har vore dei siste 7 åra blir det bygd 2340 bustadar i Sunnfjord kommune fordelt på einebustadar, tomannsbustadar, rekkehus og bustadblokk.

Tala for tidlegare Naustdal kommune som er henta frå SSB er noko usikre. Statistikken i SSB er basert på innrapporteringar etter matrikkel og det kan sjå ut som det kan vere feilregistreringar som kan vere årsaken. Det er i planen lagt til grunn at region Naustdal har hatt ei gjennomsnittleg bustadutvikling på 10 einingar per år.

6.3.2 Samanlikning av utbyggingsutvikling basert på statistikken frå SSB og potensialet ut frå kommuneplanar og reguleringsplanar.

Tidlegare kommunar Utbyggingsutvikling basert på SSB tal

Utbyggingspotensialet

Gaular 280 254 Jølster 220 288 Naustdal 200 531 Førde 1640 1257 Samla for Sunnfjord 2340 2330

I region Gaular vil utbyggingsutviklinga basert på SSB tal vere 280 bustadar dei neste 20 åra. Utbyggingspotensialet frå kommuneplan og reguleringsplanar er 254 bustadar. Region Gaular er ein av regionane i Sunnfjord kommune som har hatt stor bustadutvikling dei siste åra. I planen blir det lagt til grunn utbygging dei neste 20 åra på 254 bustadar som er potensialet ut frå kommunale planar.

I region Jølster vil utbyggingsutviklinga basert på SSB sine tal vere 220 bustadar dei neste 20 åra. Utviklingspotensialet frå kommuneplan og reguleringsplanar er 288 bustadar. I planen blir det lagt til grunn utbygging dei neste 20 åra på 220 bustadar som har vore bustadutviklinga i region Jølster i følgje SSB dei siste åra.

I region Naustdal vil utbyggingsutviklinga basert på SSB tal vere 200 bustadar dei neste 20 åra. Utbyggingspotensialet frå kommuneplan og reguleringsplanar er 531 bustadar. I planen blir det lagt til grunn utbygging dei neste 20 åra på 200 bustadar som har vore bustadutviklinga i region Naustdal i følgje SSB dei siste åra.

44

I region Førde vil utbyggingspotensialet basert på SSB tal vere 1640 bustadar dei neste 20 åra. Utviklingspotensialet frå kommuneplan og reguleringsplanar er 1257 bustadar. Region Førde har hatt god bustadutvikling dei siste åra. I planen blir det lagt til grunn utbygging dei neste 20 åra på 1257 som er potensialet ut frå kommunale planar.

Samla blir det lagt til grunn at det blir bygd 1 931 bustadeiningar i Sunnfjord kommune dei neste 20 åra med bakgrunn i talmaterialet frå SSB og det som er potensialet i kommuneplanar og utarbeidde reguleringsplanar. I dei fleste regionane vil bustadeiningane vere samansett av einebustadar, tomannsbustadar og rekkehus. For Førde sentrum vil hovudvekta av bustadeiningar vere blokk. Kva type bustadeining som blir bygd i dei ulike områda er med å påverke korleis elevtalet kan utvikle seg. I Førde by har det vore ein trend over tid at eldre vel å flytte frå einebustadar og inn i leilegheiter i sentrum og barnefamiliar flyttar inn i einebustadane. Med tanke på hovudvekta av kva type bustad det er planlagt i Førde sentrum kan dette påverke til at trenden forsett. Barnefamiliar som ønskjer større bustadareal og andre nærmiljø vil i større grad trekke mot områda som legg til rette for einebustar, tomannsbustadar og rekkehus.

6.3.3 Oversikt over kvar i kommunen utviklingspotensialet er og kva skulekrins det høyrer til

I kartutsnitta er det skissert kva som er utbyggingspotensialet frå kommuneplanar og reguleringsplanar i dei tidlegare kommunane. Det er laga eit kartutsnitt for kvar region.

I boksane som er lagt inn i kartet står det tal bustadar som er potensialet og kva skulekrins det høyrer til.

6.3.3.1 Gaular

Det er potensiale til utbygging i alle skulekrinsane i region Gaular. Dei siste åra har utbygginga i region Gaular vore konsentrert i Sande skulekrins. I Bygstad skulekrins blir det også bygd bustadar, men det har vore lågare utvikling dei seinare åra. I Viksdalen skulekrins er det stort potensiale, men det har vore låg utvikling.

70 Bygstad

60 Bygstad

26 Viksdalen

5 Viksdalen

93 Sande

45

6.3.3.2 Jølster

Det er stort potensialet til utbygging i begge skulekrinsane i region Jølster. Det er størst potensiale i Vassenden skulekrins og dei siste åra har synt at det er størst bustadutvikling i denne skulekrinsen. Gjennomsnittleg har det blitt bygd 8-9 hus i Vassendenområdet og 2-3 i Skeiområdet dei siste åra.

6.3.3.3 Naustdal

Region Naustdal har hatt god bustadutvikling dei siste åra. Bustadutviklinga er konsentrert i sentrum. Det blir bygd færre hus i Vevring skulekrins og Naustedalen som er ein del av Naustdal skulekrins. Det største potensialet i region Naustdal ligg i sentrumsnære områder. Det er stort potensiale i Vevring, men potensialet er større enn bustadutviklinga syner dei siste åra. Gruvedrift på Engebø kan føre til større bustadutvikling i Vevring.

5 Skei

17 Vassenden

18 Vassenden

20 Vassenden

5 Naustdal

466 Naustdal

10 Vevring

10 Vevring

46

6.3.3.4 Region Førde

Det har vore god bustadutvikling i region Førde dei siste åra. Konsentrasjonen av bustadutvikling ligg i dei sentrumsnære områda rundt skulekrinsane Slåtten, Førde barneskule, Flatene og Sunde. Det største potensialet for bustadutvikling ligg i dei same skulekrinsane og då særleg i skulekrinsen til Førde barneskule.

6.4 Arbeidsmarknaden Tal arbeidsforhold og tal lønstakarar for Sunnfjord kommune har vore stabil dei siste 2 åra i følgje statistikken frå SSB.

6.4.1 Arbeidsforhold i Sunnfjord kommune Diagrammet syner arbeidsforhold i Sunnfjord kommune for 1. og 2. kvartal i 2020. Dei største næringane er helse og sosiale tenester og varehandel, hotell og restaurant, samferdsel, finanstenester, forretningsmessige tenester og eigedom. Ein av dei største arbeidsplassane er Helse Førde som har rundt 2000 årsverk. Kommunen har tilsvarande storleik arbeidsplassar og er også ei stor verksemd. Det er ein nedgang i arbeidsforhold frå 1. til 2. kvartal. Covid-19 kan vere ei av årsakene til endringa mellom kvartala.

0 2000 4000 6000 8000 10000 12000 14000

Alle næringarJordbruk, skogbruk og fiske

SekundærnæringVarehandel, hotell og restaurant, samferdsel,…

Off.adm, forsvar, sosialforsikringUndervisning

Helse- og sosialtenesterPersonleg tenesteyting

Arbeidsforhold

2020K1 2020K2

25 Holsen

11 Sunde

7 Karstad

47

6.4.2 Lønstakarar i Sunnfjord kommune I diagrammet ser vi oversikt over lønstakarar i Sunnfjord kommune. Tala er for 1. og 2. kvartal i 2020. Det er same tendens her som i kapittelet ovanfor ved at det er noko nedgang i tal lønstakarar frå 1. til 2. kvartal. Truleg skuldast noko av dette Covid-19.

6.4.3 Pendlarar inn til Sunnfjord kommune og ut av kommunen Talmaterialet som er lagt til grunn for å få fram pendling ut og inn frå Sunnfjord kommune er basert på tal frå dei tidlegare kommunane. Dei siste tala frå SSB er frå 2019. Tala er slått saman til Sunnfjord kommune og gir difor ikkje heilt rett bilete. Ein del av pendling ut frå alle tidlegare kommune har i dag arbeidsstad i Sunnfjord kommune.

0 2000 4000 6000 8000 10000 12000 14000

Alle næringar

Jordbruk, skogbruk og fiske

Sekundærnæring

Varehandel, hotell og restaurant, samferdsel,…

Off.adm, forsvar, sosialforsikring

Undervisning

Helse- og sosialtenester

Personleg tenesteyting

Tal lønstakarar i Sunnfjord kommune

2020K1 2020K2

Pendlar inn i regionen

51 %

Pendlar ut av regionen

49 %

TAL FRÅ 2019

Pendlar inn i regionen Pendlar ut av regionen

48

7 Kvalitet og fagleg utvikling

7.1 Skulen sitt mandat, faglege arbeid og framtidige behov

Overordna del til læreplanen LK20 er styrande for arbeidet og mandatet til skulen. Verdiar og prinsipp for grunnopplæringa er ein del av læreplanverket og er fastsett ved kongeleg resolusjon 1. september 2017, med heimel i opplæringslova § 1-5.

Overordna del gjeld for grunnopplæringa i Noreg. Overordna del utdjuper verdigrunnlaget i formålsparagrafen i opplæringslova og dei overordna prinsippa i grunnopplæringa.

Overordna del legg retningsliner på korleis ein skal arbeide i skulen. Nokre av desse føringane vil vere aktuelle å vurdere i samband med den framtidige bruken av skulane i Sunnfjord kommune.

I fagfornyinga blir sosial læring og utvikling vektlagt. Skulen skal støtte og bidra til den sosiale læringa og utviklinga til eleven gjennom arbeid med faga og i skulekvardagen elles. Identiteten og sjølvbilete blir til i samspel med andre. Elevane skal kunne setje seg inn i kva andre tenkjer, føler og erfarer. Den overordna delen legg stor vekt på samspelet med andre og fagleg samarbeid for å løyse oppgåver i eit lærande fellesskap.

Samfunnet står framfor store utfordringar innanfor miljø og berekraft. Fagfornyinga skal ruste elevane til å handtere utfordringar, samstundes som dei skal rustast for eit arbeidsliv i endring. I framtida skal elevane handtere yrke som ikkje finst i dag og omstille seg frå yrke som blir lagt ned. Den teknologiske utviklinga går svært fort og elevane må kunne forholde seg til teknologi. Skulen må ha kompetanse på teknologi og vere fagleg robuste for å handtere framtidige kompetansekrav.

Den overordna delen legg vekt på profesjonsfelleskapet og at lærarar og leiarar saman skal reflektere over felles verdiar og vidareutvikle praksisen sin. «Profesjonen og den enkelte lærar forvalter eit ansvar for å utøve skjønn i komplekse spørsmål. Lærarar og leiarar utviklar fagleg, pedagogisk, didaktisk og fagdidaktisk dømmekraft i dialog og samhandling med kollegaer» sitat overordna del.

Ein framtidsskule krev samhandling sosialt og fagleg av elevar og lærarar. Kompetansen skal utviklast i dialog med medelevar og kollegaer. Det blir stilt krav til eit fagleg fellesskap og kompetanse i profesjonen. Lærarane må ha kompetanse i teknologi, didaktikk og sosialt arbeid.

Intensjonane i fagfornyinga er at læring skal skje gjennom endringar i arbeidsmåtar. Djupare læring, der elevane får tid til å lære gjennom prosessar i einskilde fag og i eit tverrfagleg samarbeid. Elevinvolvering er framheva i fagfornyinga, ikkje berre involvering gjennom elevdemokratiet, men reell innverknad på det faglege arbeidet i klasserommet. Digital kompetanse,

Ein framtidig skule treng robuste skular som har eit

minimum av fagleg fellesskap.

49

Ein framtidig skule krev robuste skular som har eit minimum av fagleg fellesskap og eit elevgrunnlag for å utvikle sosial kompetanse. Det er ikkje mogleg å sette ei klar grense, men eit profesjonsfellesskap og eit elevfellesskap krev at det er fleire å samhandle med.

Skulen si oppgåve er å arbeide etter overordna del og gi elevane kompetanse i tråd med læreplanverket. Det er skulen si hovudoppgåve og gi elevane kompetanse i samsvar med kompetansemåla.

I framtida må skulen ha ressursar til å arbeide differensiert, tilrettelegge for ulike læringsarenaer, nytte digitale verktøy i undervisninga og ha tilgang på ressursar til tilpassa opplæring og spesialundervisning.

Framtidas skule blir meir resurskrevjande enn den tradisjonelle skulen. Det er difor nødvendig å frigjere ressursar til det faglege arbeidet i skulen, gjennom omstillingar i sektoren, eller å tilføre skulen ressursar.

7.2 Satsingsområde Satsingsområda vil over tid endre seg etter behov og nasjonale føringar. I nær framtid er det innfasing av overordna del og læreplanane LK20 som er høgst prioritert.

Fagfornying Innfasing av overordna del og læreplanverket. Djupare læring, elevinvolvering, sosial læring og digital kompetanse.

Inkluderande skulemiljø Førebyggande arbeid, gode rutinar for handtering av skulemiljø saker. Kompetanse i å handtere, førebygge og hindre mobbing og krenkingar.

Grunnleggande dugleikar Arbeide med leseutvikling i norsk og engelsk. Utvikle dei grunnleggande dugleikane i rekning.

Spesialundervisning og tilpassa undervisning Nasjonale føringar og vedtekne prinsipp i Sunnfjord kommune legg føringar på arbeidet med spesialundervisning. Målet er å redusere behovet for spesialundervisning, gjennom tidleg innsats og tilpassa undervisning.

Skal vi lukkast i arbeidet med satsingsområda, må det vere tilgjengelege ressursar. Ei vellukka innføring av fagfornyinga vil gi elevane kompetanse i møte med framtidas utdanning, utfordringar og arbeid. Sunnfjordskulen skal vere ein inkluderande skule der alle elevane opplever å trivast utan mobbing og krenkingar.

Ei omstilling frå spesialundervisning til tilpassa opplæring er ressurskrevjande. Ei slik omstilling krev systematisk arbeid allereie frå overgangen mellom barnehage og skule. Det må vere ressursar tilgjengeleg for å kunne følgje opp elevane tidleg slik at behovet for spesialundervisning blir redusert.

Ei omstilling frå spesialundervisning til tilpassa opplæring er

ressurskrevjande

50

Elevar med samansette vanskar som er utagerande og elevar med ulike diagnosar er aukande. I prosent er det ikkje ei stor auke, men vi opplever at elevane har større utfordringar innanfor desse kategoriane enn tidlegare. Mange elevar har behov for kontinuerleg oppfølging i skulekvardagen. Ein elev med store hjelpebehov har behov for ei heil stilling for å kunne få tilfredsstillande oppfølging.

7.3 Kvalitetsindikatorar Sunnfjordskulen har gode faglege resultat. Resultata på nasjonale prøvar og eksamen viser at kommunen ligg godt over gjennomsnittet nasjonalt. Ein god skule er ein kvalitetsindikator på samfunnet og kan vere ein faktor i busetjing og tilflytting. Sunnfjord kommune må arbeide for å oppretthalde den gode kvaliteten i framtida. Skal vi lukkast er det nødvendig å omstille skulen slik at ressurstilgangen ikkje blir redusert, sjølv om kommunen må omstille drifta.

Skulen er den sektoren i kommunen det er flest målbare resultat for. For Sunnfjord kommune er det ikkje eit samla resultat i 2019, men ei samanstilling av resultat frå dei tidlegare kommunane.

Fagleg kvalitetsidikatorar er nasjonale prøvar, kartleggingsprøvar, eksamen og grunnskulepoeng. Trivsel og omfanget av mobbing blir målt gjennom den årlege elevundersøkinga.

Det beste grunnlaget vi har for å måle kvalitet er kommunebarometeret for 2019. Kommunebarometeret er ei samanstilling av kvalitetsindikatorane i skulen. Tabellen viser rangering av dei fire kommunane innanfor utvalde område. Tala viser kommunane si rangering (plass) etter tal kommunar i Noreg.

Fagleg kvalitet

Område Jølster Naustdal Gaular Førde GSK01 Snitt grunnskulepoeng siste fire år 57 333 46 162 GSK02 Snitt grunnskulepoeng (10. trinn) siste år

142 364 45 174

GSK04 Andelen elevar på lågaste meistringsnivå, 5. trinn snitt siste fire år

24 323 275 1


1 269 229 1


251 46 20

GSK11 Trivsel, 7.trinn snitt siste 5 år 72 342 157 1 GSK12 Trivsel, 10. trinn, snitt siste 5 år. 283 69 1 1 Driftsutgifter per elev 134.691 144.238 147.193 124.387 Antal elevar per årsverk 9,1 9,4 9,8 11,6

På ein del område er det variasjonar mellom dei tidlegare kommunane. Samanliknar ein med ressursbruk og antal elevar per årsverk, finn ein at det ikkje er samanheng mellom ressursbruk (mindre einingar) og faglege resultat. Det er heller ikkje ein samanheng

51

mellom trivsel og størrelsen på skulane. Kvalitet og resultat er ein faktor som må vurderast i ein plan for framtidig bruk av skulane.

7.4 Rekruttering, kompetanse og kompetanseutvikling Å rekruttere lærarar som oppfyller kompetanseforskrifta, blir avgjerande for at Sunnfjord-skulen skal oppretthalde kvaliteten. Det er ein viktig faktor for eit likeverdig skuletilbod i kommunen. Søkartala til ledige stillingar er synkande og i 2020 var det ikkje tilstrekkelig med kvalifiserte søkjarar til å fylle alle stillingane. Det er ei utfordring å få kvalifiserte søkjarar til dei minste skulane i kommunen. Andelen kvalifiserte lærarar er synkande og vil utfordre kommunen i framtida.

Det er spesifikke krav til kompetanse for lærarar i grunnskulen. Lærarutdanninga er endra og delt inn i to spesialiseringar. Spesialisering 1.-7- trinn og 5.-10. trinn. Utdanninga gir master kompetanse. Nyutdanna lærarar har få fag, kanskje to undervisningsfag, som dei er kvalifisert til å undervise i. Lærar på 1.-7. trinn har fleire undervisningsfag i utdanninga enn lærarar på ungdomstrinnet. Ein nyutdanna lærar kan ha ein mastergrad i norsk og undervisningskompetanse i samfunnsfag. Kompetanseforskrifta føreset at lærarar med kompetanse skal undervise i dei faga dei har sin kompetanse. På ein ungdomsskule med få elevar og klassar, vil det vere svært utfordrande å ha nok lærarar til å oppfylle forskrifta.

Indikator Jølster Naustdal Gaular Førde GSK07 Andelen lærarar med kompetanse til å undervise i norsk, engelsk og matematikk, 1.-7. trinn.

400 37 104 48

GSK08 Andelen lærarar med kompetanse til å undervise i norsk, engelsk og matematikk, 8.-10.trinn

223 371 333 86

GSK10 Andelen lærarar som oppfyller kravene til å undervise på 1.-7.trinn

1 258 295 243

GSK10 Andelen lærarar som oppfyller kravene til å undervise på 8.-10.trinn

1 304 272 252

Kommunebarometeret 2019, kompetanse

Tabellen viser at det særleg i spesifikke fag det er utfordringar med å rekruttere kvalifiserte lærarar. Utviklinga blir forsterka om vi ikkje klarar å rekruttere nyutdanna til Sunnfjord kommune.

Det er og ei utfordring å dekke inn behovet for spesialpedagogisk kompetanse. Til stillingar med slik kompetanse er det nesten ikkje søkjarar.

Vi må bygge kompetanse sjølv, og vere proaktive for å rekruttere lærarar. Eit fagleg fellesskap er ein viktig faktor for å rekruttere lærarar. Profesjonen er i overordna del av læreplanverket framheva som ein viktig arena i samhandling og utvikling. Små skular vil få

Det er ein utfordring å få kvalifiserte søkjarar til å

fylle stillingane.

52

utfordringar med å rekruttere lærarar med kompetanse. Vi ser at søkjarane vel større einingar og tettstadar. Utviklinga blir forsterka etter kvart som vi må erstatte lærarane med nyutdanna. Talet på nye lærarar er synkande og konkurransen om dei fagutdanna lærarane er stor. Sunnfjord kommune må kunne tilby nyutdanna gode arbeidsvilkår, kompetanseutvikling og eit fagleg fellesskap.

7.5 Når blir skular for små? Det er ikkje noko fasit svar på når skular blir for små. Det er lite forsking på området, men hovudtrekka i det som er gjort, er at elevane har noko betre faglege resultat på større skular. Trivselen er lik, men elevane er meir sårbare om det oppstår utfordringar med skulemiljøet.

Det er ikkje noko som tyder på at trivsel, eller faglege resultat blir redusert om elevane blir flytta til ein større skule.

Professor Thomas Nordahl gjennomførte i 2007 ei avgrensa undersøking frå ein kommune. Han konkluderte med at elevar frå små skular, i overgangen til ungdomsskulen, i mindre grad enn andre elvar viste sjølvkontroll, som å ta omsyn til andre og undertrykke sine behov. Han fant at elevane frå mindre bygdeskular kunne vere mindre sjølvhevdande, ha mindre evne til å vere deltakande og kunne gi uttrykk for eigne meiningar. Han fant óg at elevar som kom frå mindre skular var mindre motivert, hadde større innslag av åtferdsproblem og hadde eit dårlegare tilhøve til læraren.

Det er viktig å ta med seg at funna er frå ein avgrensa undersøking og det kan vere mange faktorar som påverkar resultatet.

Det er rammefaktorane og korleis ein arbeider på skulane som er avgjerande for elevane si faglege og sosiale utvikling. Rammefaktorane handlar om ressursar, tilgang på utstyr, og om lærarane har kompetanse. Det er svært lite forsking på små udelte skular. I litteraturen er små skular definert som skular med under 100 elevar.

Når ein skule blir udelt med mindre enn 12 elevar, er vår faglege vurdering at skulen blir for liten. Ungdomsskular bør minimum vere fulldelte, med over 24 elevar. Mindre skular vil ha utfordringar med rekruttering og fagleg samarbeid. Det kan bli utfordringar med sikker drift, når det berre er ressursar nok til ein vaksen saman med elevane. Det kan oppstå skade på elevar, utagering av elevar, eller når det oppstår kap. 9a saker på skulen. Ofte er slike saker vanskelig å løyse og læraren kan bli part i slike saker j.fr opplæringslova.

Skulen sitt mandat er å gi elevane kompetanse for framtida. Elevane skal utvikle seg fagleg og sosialt slik at dei kan løyse komplekse utfordringar i samspel med andre. I våre faglege vurderingar må vi vektlegge skulen sitt mandat og ikkje skulen som ein faktor i lokalsamfunnet. Det er óg ein viktig faktor, men den er ikkje ein del av skulen si oppgåve eller mandat.

7.6 Skulen sitt arbeid med berekraftmåla Ei berekraftig utvikling er eitt av dei 4 hovudtema skulen skal arbeide med. Elevane skal lære korleis ein kan skape verdiar som er berekraftig for samfunnet. Elevane skal ta utgangspunkt i berekraftmåla på lokalt nivå og globalt nivå. Eit godt døme på eit slikt tema er plast i havet. Korleis ein kan løyse utfordringa, samstundes som løysinga er berekraftig for

53

samfunnsutvikling og miljøet. Elevane skal tenke lokale løysingar som igjen kan overførast til globale løysingar. Ein framtidig skulestruktur bør bygge opp under arbeidet med berekraftmåla, korleis ein forvaltar verdiar og natur i eit lokalt og globalt perspektiv.

Ein del av berekraftmåla handlar om god utdanning og mindre forskjellar. Relatert til skulestruktur handlar det om at alle elevane i Sunnfjord kommune skal ha eit likeverdig tilbod. Eit likeverdig tilbod tufta på lik ressursfordeling og den same tilgangen på læremiddel og utdanna lærarar.

Å omsette berkraftmåla i eit lokalt og globalt perspektiv, krev ressursar. Eit fagleg arbeid som skal ta opp i seg dei utfordringane vi står framfor, krev ei anna organisering av læringsaktiviteten. Skulen må ha ressursar nok til å arbeide med problemstillingane på andre måtar enn i eit klasserom med mange elevar. Eit godt fagleg arbeid krev deltaking i lokalmiljøet, tilgang på ulike læremiddel og deltaking i eit fagleg samarbeid.

Ein skule som ikkje har tilstrekkeleg tilgang på økonomiske ressursar, vil ikkje kunne arbeide fleksibelt og ha tilgang på utstyr og læremiddel. Berekraftmåla og fagfornyinga stiller krav til skulane i framtida.

8 Skyss

8.1 Rett til skuleskyss Retten til skuleskyss er heimla i ulike paragrafar i opplæringslova.

§ 7-1.Skyss og innlosjering i grunnskolen: Elevar i 2.-10. årstrinn som bur meir enn fire kilometer frå skolen har rett til gratis skyss. For elevar i 1. årstrinn er skyssgrensa to kilometer. Elevar som har særleg farleg eller vanskeleg skoleveg har rett til gratis skyss utan omsyn til veglengda. § 7-3.Skyss for funksjonshemma og mellombels skadde eller sjuke: Elevar som på grunn av funksjonshemming eller mellombels skade eller sjukdom har behov for skyss, har rett til det uavhengig av avstanden mellom heimen og opplæringsstaden.

54

Elevar som har plass i skolefritidsordninga, jf. opplæringslova § 13-7, og som på grunn av funksjonshemming eller mellombels skade eller sjukdom har behov for skyss, har rett til skyss til og frå skolefritidsordninga. Retten omfattar ikkje skyss i skoleferiane. Retten til skyss gjeld uavhengig av avstanden mellom heimen og skolefritidsordninga. § 7-4.Reisefølgje og tilsyn: Elevane har rett til nødvendig reisefølgje. Elevane har rett til nødvendig tilsyn når det blir ventetid før undervisningstida tek til og etter at undervisningstida er slutt. Retten til nødvendig reisefølgje og til nødvendig tilsyn gjeld også for barn som har rett til skyss til og frå skolefritidsordninga etter § 7-3 andre ledd.

8.2 Ansvar og kostnadsfordeling skuleskyss Ansvar og kostnadsfordeling er definert i opplæringslova.

Hovudregelen er at fylkeskommunen er ansvarleg for skyssen. Dei er ansvarleg for all skyss på grunn av lang skuleveg, funksjonshemming og mellombels skade eller sjukdom. Sjå elles merknad under. Kommunene skal betale refusjon etter persontakst for elevar i grunnskulen og vaksne som blir skyssa av fylkeskommunen. § 13-4.Ansvaret for skoleskyss m.m. (utdrag): Kommunen er ansvarleg for skyss av grunnskoleelevar og vaksne som har rett til skyss på grunn av særleg farleg eller vanskeleg skoleveg. Kommunen skal oppfylle retten til reisefølgje og tilsyn for grunnskoleelevar og vaksne. Elles er fylkeskommunen ansvarleg for skyss, reisefølgje og tilsyn etter reglane i kapittel 7. Kommunane betaler refusjon etter persontakst for grunnskoleelevar og vaksne som blir skyssa av fylkeskommunen. Fylkeskommunen skal organisere skoleskyssen i samråd med kommunen. Dersom kommunen og fylkeskommunen ikkje blir samde om korleis skoleskyssen skal organiserast og finansierast, kan departementet gi pålegg. Merk likevel om annan skule enn nærskulen: Dersom kommunen innvilger en søknad om å gå på en annen skole enn nærskolen (etter opplæringsloven § 8-1) og dette utløser rett til skyss, vil det være kommunen som er ansvarlig for å organisere skyssen. Kommunen vil også være ansvarlig for ekstrakostnader til skyss som følge av vedtak om opplæring på en annen skole.

8.3 Reise- og ventetid for ulike aldersgrupper Korkje departementet eller lovverket set maksimaltider for skuleskyss. Skyssen skal vere forsvarleg og reisetida akseptabel. Kva som er «akseptabel» reisetid må vurderast konkret ut frå den enkelte eleven, og det skal takast omsyn til elevens sin alder, avstand mellom heim og skule, og eventuell funksjonshemming. Reisetida er definert som summen av gangtid,

55

ventetid og sjølve reisa med transportmiddel. Elles ser vi at nokre fylkeskommunar opererer med rettleiande maksimal reisetid slik i sine retningsliner:

- 45 minutt for 1.-3. klasse - 60 minutt for 4.-6. klasse - 75 minutt for 7.-10. klasse

Reise- og ventetid er elles omtalt i regelverktolking i Udir-2-2019

Skoleskyss må organiseres slik at eleven får en akseptabel reisetid. Dette følger av forarbeidene til loven. I vurderingen av hva som er akseptabel reisetid må gangtid og tid med transportmiddel sees i sammenheng. Det må også tas med hvor lang ventetid eleven har før og etter skolen. Det er altså den totale tiden som eleven bruker fra han eller hun drar hjemmefra og til opplæringen starter, og fra opplæringen er slutt til eleven er hjemme om ettermiddagen som utgjør den samlede reisetiden. Det er særlig viktig å organisere skyssen for de som går på første trinn slik at reisetiden blir så kort som mulig.

Kommunen kan gi retningslinjer for hva som vil være akseptabel reisetid, men disse vil kun være et utgangspunkt for den videre vurderingen.

Hensynet til at eleven får tilstrekkelig fritid og tid hjemme taler for å avgrense reisetiden så mye som mulig. Hensynet til effektiv og rasjonell organisering av skyssen kan på den annen side tilsi at alle elever må godta en viss reisetid.

56

Reisetid og takstar lengste reiseveg ulike alternativ Nettadresse: https://www.kringom.no/indre-sunnfjord.383968.no.html

Frå Til

Lengde i km ein veg

Reisetid 1881.no

Reisetid i minutt ein veg i ruteheftet til Kringom Kommentar

Takst ein veg

Kostnad per dag

Årskostnad per elev i 180 skuledagar

Fonn (Stardalen) Skei (skule) 45

Direkte frå ruteheftet

1)Skei (skule) Vassenden (skule) 30 (45) ca tid

SUM 45 75 (90) ca tid 60 120 21600

Mjell (Viksdalen) Sande skule 34 80

Tid er via Viken/Vika, avstand er direkte 50 100 18000

Gjerland (Grøneng) Holsen skule 21 31 (35)

Gjerland i ruteheftet 32 64 11520

Gjerland (Grøneng)

Viksdalen skule 24 31 (35)

Gjerland i ruteheftet 36 72 12960

Heilevang (Karstad sk)

Førde (Halbrend) 22 30

Ca til Førde sentrum 36 72 12960

Laukeland (Bygstad)

Sande (skule) 24 50 36 72 12960

Horne (Vevring) Naustdal (skule) 30 48 43 86 15480

1)90 minutt om bussen må køyre om Erikstad. 75 minutt E-39 heile vegen.

Kjelde, Firda billag

Tabellen over viser tid og avstand for dei elevane som vil få lengst reiseveg i dei ulike alternativa. Til dømes vil ein elev frå Stardalen få ei reisetid på 75 (90) minutt. I tillegg kjem eventuelt ventetid og gangtid til buss og frå buss til skulen. Kostnaden til ekstra skyss er lagt inn i modellen for utrekning av dei økonomiske konsekvensane.

57

9 Framtidig skulestruktur

9.1 Faktorar som påverkar kostnadar ved endring Det er i hovudsak skyss og klassedeling som påverkar kostnadane ved endring av strukturen. I tillegg kjem naudsynte investeringar, men det påverkar ikkje i utgiftene i det langsiktige perspektivet. Auka skysskostnadar og klassedeling må vegast opp mot effekten av å flytte elevane. Ei ekstra klassedeling kostar om lag 1 – 1,3 mill. kroner. Blir 4 elevar flytta til ein større skule og det utløyser 4 ekstra klassedelingar på ulike trinn, vil det ikkje vere ein økonomisk effekt av flyttinga. Desse faktorane er vurdert i samband med den økonomiske analysen av alternativa.

9.2 Kostnadsanalyse av ulike alternativ med insparingspotensiale

Agenda Kaupang har rekna på innsparingspotensialet for ulike løysingar. Med i utrekninga er Driftsutgifter, investeringar, kapitalkostnader, drift av bygg, auka skyssutgifter. I modellen reknar Agenda Kaupang auke i driftskostnader ved mottakande skule, sjølv om det ikkje utløyser klassedeling. Om ein ikkje tek med auka driftskostnader, vil innsparingane bli høgare. I våre modellar legg vi til grunn at kostnadane ikkje aukar på mottakande skule, om auken i elevtal ikkje utløyser nye klasse. Driftsutgiftene til bygg og vedlikehald vil ikkje endre seg om dei kjem nokre fleire elevar. Såleis er estimatet frå Agenda Kaupang lågare enn innsparinagen kan bli i praksis. Eit døme er Frøysland skule. Å flytte Frøysland skule til Holsen skule gir ei innsparing på – 2 400 000 med alle kostnader. Om det ikkje blir lagt inn auke i driftskostnadane ved Holsen skule, vil innsparinga vere på -3 200 000.

Agenda Kaupang bygger utrekninga på Kostra-tal og rekneskap frå 2018.

9.3 Ulike alternativ og konsekvensanalyse

58

Alternativ 1 Legge ned Frøysland skule, flytte elevane til Holsen skule alternativt Viksdalen skule Lengste skyss 35 min til Holsen 35 min til Viksdalen

Skuleveg Smal veg, elevane må over Rørvikfjellet. Vegen kan vere glatt vinterstid. Alternativt til Viksdalen skule, med noko betre veg.

Innsparing -2 400 000

Vurdering Elevtalet vil utvikle seg negativt og allereie skuleåret 25/26 vil elevtalet vere redusert til 4 elevar. Det er utfordrande å rekruttere kompetanse til skulen. Ei flytting av elevane vil ikkje medføre fleire klassar på Holsen skule. Få elevar gir eit lite fagmiljø og ein avgrensa arena for samhandling fagleg og sosialt for elevane. Skulen har så få elevar at det ikkje er mogleg å tilby SFO. Skulebygget er bra, men det vil bli behov for eit aukande vedlikehald. Innbyggarane i Haukedalen orienterer seg mot Holsen skule og fleire elevar har fått innvilga søknad om overføring til Holsen skule. Vår vurdering er at Frøysland skule ikkje er berekraftig økonomisk, eller fagleg med den elevtals utviklinga som skulen har i eit kort tidsperspektiv. Ved nedlegging av Holsen skule bør elevane flyttast til Viksdalen skule. Reisetida er den same og Viksdalen skule vil bli nærskulen for Haukedalen. Konsekvens Elevane får lenger reiseveg og Haukedalen misser skulen som institusjon i bygda. Ein nedlegging av skulen vil truleg ikkje vere ein faktor som påverkar den vidare utviklinga i Haukedalen. Reisetida er innanfor anbefalingane og elevane frå 8. trinnet har allereie reisetid til Førde. Ei nedlegging av Holsen skule vil påverke elevane frå Haukedalen. Viksdalen skule blir nærskulen fordi reisetida til Sunde skule blir for lang for dei minste elevane. Elevane frå Haukedalen reiser til Førde frå 8. trinnet. Førde vil framleis vere nærskulen for elevane på ungdomstrinnet

59

Alternativ 2 Legge ned Karstad skule, flytte elevane til Flatene skule (1.-5.) og Halbrend skule (6.-10.) Lengste skyss (min) 30

Skuleveg Parti med smal og svingete veg


Vurdering Elevtalet ved Karstad skule er varierande dei neste 10 åra. Hausten 2020 er det 6 elevar ved skulen sidan fleire elevar har søkt overføring til Halbrend skule. Prognosen viser at elevtalet vil stige noko over ein periode på 10 år. Det er utfordringar med å rekruttere lærarar med kompetane og skape eit fagmiljø på skulen. Det er eit lite faglege og sosialt miljø for elevane. Skulebygget er bra, men det vil bli behov for større vedlikehald i framtida. Ei flytting av elevane vil ikkje løyse ut ekstra klassar på Flatene og Halbrend skule. Sjølv om elevtalet vil auke noko er ikkje elevtalet tilstrekkeleg for at skulen er berekraftig fagleg, eller økonomisk. Konsekvens Elevane får lenger reiseveg og lokalsamfunnet misser skulen i bygda. Nedlegging av skulen vil truleg ikkje påverke den vidare utviklinga i Solheimsdalen. Reisevegen er akseptabel og innanfor anbefalte grenser. Foreldre til fleire elevar har tidlegare søkt om overføring til Halbrend skule. Ei nedlegging av Karstad skule vil truleg ikkje påverke den vidare utviklinga i grenda.

Alternativ 3 Legge ned Vevring skule, flytte elevane til Naustdal skule Lengste skyss (min) 50

Skuleveg Smal, svingete og parti med rasfare


Vurdering Vevring skule vil ha ein jamn nedgang i elevtalet. I 2020 er det 9 elevar ved skulen og i 2027 5 elevar. På sikt vil det vere utfordrande å oppretthalde eit fagmiljø på skulen og rekruttere lærarar med fagkompetanse. Det er eit lite fagleg og sosialt miljø for elevane. Ei nedlegging av skulen vil ikkje utløyse ekstra klassedeling på Naustdal skule. Å oppretthalde Veving skule er ikkje berekraftig fagleg, eller økonomisk. Konsekvens Elevane får til dels lang reiseveg på smale vegar. Frå 5. trinn reiser elevane til Naustdal skule, men det vil opplevast som ein lenger skuleveg for dei minste elevane. For nokre elevar kan reisevegen bli lenger enn anbefalt reisetid. Lokalsamfunnet vil misse skulen og det er uklart korleis det vil påverke utviklinga i området. Det er planar om gruvedrift i Engebø fjellet og korleis skulen vil påverke utviklinga er ikkje mogleg å seie noko om.

60

Alternativ 4 Flytte ungdomstrinnet frå Skei skule til Vassenden skule Lengste skyss (min) 75 min 90 min

Skuleveg Gode vegar

Innsparing -600 000 – 3 900 000

Vurdering Elevtalet ved Skei skule vil ha ein jamn nedgang fram til 2031, frå 134 elevar i 2020 til 104 elevar i 2034. Skulen vil om 10 år ha eit gjennomsnittleg elevtal per trinn på ca. 12 elevar, med 36 elevar på ungdomstrinnet. Vassenden skule vil ha ei tilsvarande utvikling, med ein jamn reduksjon i elevtalet i same perioden. Lågaste elevtal er 204 i 2028. Vassenden skule vil likevel ha hovudtyngda av elevane i området. For å få eit godt fagleg miljø for lærarar og elevar, bør ein samle elevane frå Skei skule og Vassenden skule på ungdomstrinnet. Det er utfordringar med å ha tilstrekkeleg med fagkompetanse i alle fag og denne utviklinga vil halde fram. Eit robust ungdomstrinn, med eit fagmiljø vil vere ein styrke i arbeidet med å rekruttere lærarar. Ein delt løysing vil ikkje vere berekraftig økonomisk. Dei første åra vil ei flytting av elevane føre med seg ei ekstra klassedeling og den økonomiske effekten vil vere liten. Utan ekstra klassedeling vil effekten ver på 3,9 mill. Konsekvens Lenger reiseveg for elevane på ungdomstrinnet, på veg med god standard. Flytting av ungdomstrinnet vil truleg ikkje påverke utviklinga i området. Reisetida er godt innanfor anbefalte grenser og ei flytting av elevane på ungdomstrinnet vil ikkje påverke utviklinga på Skei.

Alternativ 5 Flytte ungdomstrinnet frå Viksdalen skule til Sande skule Lengste skyss (min) 40

Skuleveg Nokre stadar smal veg, rasfarleg område


Vurdering Elevtalet på Viksdalen skule vil ha ein jamn nedgang frå 50 elevar i 2020 og til 31 elevar i 2031. Skulen vil om 10 år ha eit gjennomsnittleg elevtal per trinn på ca. 3 elevar, med 10 elevar på ungdomstrinnet. Sande skule vil ha ei tilsvarande utvikling, med ein jamn reduksjon i elevtalet i same perioden. Lågaste elevtal er 185 i 2034. Sande skule vil likevel ha hovudtyngda av elevane i området. For å få eit godt fagleg miljø for lærarar og elevar, bør ein samle elevane frå Viksdalen skule og Sande skule på ungdomstrinnet. Det er utfordringar med å ha tilstrekkeleg med fagkompetanse i alle fag og denne utviklinga vil halde fram. Eit robust ungdomstrinn, med eit godt fagmiljø vil vere ein styrke i arbeidet med å rekruttere lærarar. Ei delt løysing vil ikkje vere berekraftig økonomisk. Flytting av elevane vil ikkje medføre ekstra klassedeling ved Sande skule. Konsekvens Elevane får lenger skuleveg og ein skuleveg som kan vere asfarleg. Flytting av ungdomstrinnet vil etter vår vurdering ikkje påverke utviklinga i området. Reisetida er innanfor anbefalte grenser. Barnetrinnet vil halde fram, og det kan vere aktuelt å organisere skulen i Viksdalen som eit oppveksttun med barnehage og SFO.

61

Alternativ 6 Flytte Førde ungdomsskule til Hafstad vidaregåande skule Lengste skyss (min)0

Skuleveg Ingen praktisk endring

Innsparing 0

Vurdering Sunnfjord kommune har kjøpt Hafstad vidaregåande skule. Skulen er i god stand og godt eigna til skulebygg. Hafstad vidaregåande skule har god kapasitet og kan i framtida lokalisere ungdomstrinnet i Førde sentrum. Halbrend skule vil dei neste 10 åra ha ein kraftig nedgang i elevtalet, frå 383 elevar i 2020 til 273 elevar i 2033. Elevtalet ved Førde ungdomsskule vil svinge frå 296 elevar i 2020, til 277 elevar i 2024. Fram mot 2036 vil elevtalet igjen auke til 284 elevar. Dei to ungdomsskulane i sentrum av Førde vil få eit samla elevatal på ca. 445 elevar etter 2030. Ved å nytte Hafstad vidaregåande skule til ungdomsskule vil ein få ein robust berekraftig felles ungdomsskule i Førde sentrum Konsekvens For å kunne nytte skulen til ungdomstrinn må det byggast skulekjøkken og lokale til kunst og handverk. Elles vil det ikkje vere konsekvensar for elvar og lærarar, enn å byte lokale.

Alternativ 7 Flytte Førde barneskule til Førde ungdomsskule Lengste skyss (min)0

Skuleveg Ingen praktisk endring


Vurdering Førde barneskule har behov for eit omfattande vedlikehald. Førde ungdomsskule er i god stand og ei flytting vil redusere Sunnfjord kommune sine kostnadane med å utbetre Førde barneskule. Førde ungdomsskule har gode fasilitetar, men ein må rekne med noko ombygging for å tilpasse skulen som barneskule. Nokre rom må byggast om til SFO avdeling og uteområdet bør opp graderast. Førde barneskule vil ha ein jamn nedgang i elevtalet fram mot 2040. Ei slik flytting vil vere berekraftig i høve ressursbruk og disponering av Sunnfjord kommune sine lokalar Konsekvens Elevar og lærarar må byte og tilpasse seg nye lokale. Det må nyttast midlar for å tilpasse bygningen og oppgradere uteområdet.

62

Alternativ 8 Halbrend skule, flytte ungdomstrinnet til Hafstad vidaregåande skule. Halbrend skule som barneskule frå 1.-7. trinn Lengste skyss (min) Skuleveg

Ingen praktisk endring for elevane Innsparing

Vurdering Elevtalet ved Halbrend skule vil ha stor nedgang i starten av perioden og få redusert elevtalet frå 383 elevar i 2020, til 274 elevar i 2032. Om elevtalet ved Førde ungdomsskule og ungdomstrinnet ved Halbrend skule samla blir redusert til under 480 elevar, bør ungdomstrinnet samlast ved Hafstad vidaregåande skule. Halbrend skule kan bli ein barneskule med elevar frå 1.-7. trinn. Konsekvens Halbrend skule misser ungdomstrinnet. Ei samling av ungdomsmiljøet i sentrum kan vere uheldig, men med ein reduksjon i elevtalet til under 480 er det forsvarleg.

Alternativ 9 Legge ned Flatene skule Lengste skyss (min) Skuleveg

Ingen praktisk endring Innsparing

Vurdering I eit langsiktig perspektiv på 10-15 år, kan det vere naudsynt å redusere den samla kapasiteten i Førde sentrum. Flatene skule vil få stor nedgang i elevtalet, frå 261 elevar hausten 2020 til 193 elevar i 2029. Samla elevtal for barnetrinnet i Halbrend/Flatene krins vil vere på 302 elevar og utgjere ca. 10 klassar. Halbrend skule har kapasitet til 18 klassar og Flatene skule 16 klassar. Det vil vere stor overkapasitet i området med 20 klasserom. Flatene skule er i god stand, men vil få behov for større vedlikehald om 10-20 år. Halbrend skule er nyleg renovert og utbygd. Om utvikling følgjer framskrivinga, vil det vere berekraftig økonomisk og fagleg å samle barnesteget på Halbrend skule. Konsekvens For elevane vil det ikkje vere store konsekvensar sidan avstanden til skulane ikkje er stor. Elevane vil bli samla i ein barneskule, noko som kan vere positivt for det faglege miljøet på skulen.

63

Alternativ 10 Legge ned Holsen skule, flytte elevane til Sunde skule Lengste skyss (min) 20

Skuleveg Noko smal veg, men elles god standard


Vurdering Holsen skule har 32 elevar hausten 2020. Fram mot 2032 vil elevtalet bli redusert til 20 elevar. Det er ikkje lang reisetid for elevane til Sunde skule. Sunde skule vil få ein reduksjon i elevtalet frå 163 elevar i 2020, til 96 elevar i 2040. Sunde skule er nyleg utbygd og har gode fasilitetar. Holsen skule er i god stand, men har ein anna standard enn Sunde skule. Holsen skule har utfordringar med å rekruttere lærarar med kompetanse. Å samle elevane frå Holsen og Sunde, vil styrke fagmiljøet og vere ein styrke i å rekruttere lærarar. Reisetida for elevane ved Holsen skule er godt innanfor anbefalte grenser. Konsekvens Reisetida for elevane vil auke noko og lokalsamfunnet vil misse skulen. Ved nedlegging av Frøysland skule må elevane flyttast til Viksdalen skule, sidan reisetida frå Frøysland til Sunde blir over anbefalt grense for dei minste elevane.

9.4 Framlegg til framtidig skulestruktur Skulane i Sunnfjord kommune, må vere økonomisk berekraftige og fagleg robuste for å kunne rekruttere lærarar og arbeide godt fagleg. Skulane skal samstundes vere ein viktig faktor i lokalsamfunnet.

Den økonomiske analysen viser at skulestrukturen i Sunnfjord kommune er kostnadsdrivande, men at skulene nyttar mindre ressursar enn strukturen skulle tilseie. Det er med andre ord ikkje rom for å redusere kostnadane vesentlig med noverande struktur.

Skal det omdisponerast ressursar frå skulen, er det naudsynt å endre strukturen. Utan ei endring vil ikkje skulen kunne drive tilpassa opplæring, ha ressursar til spesialundervisning, eller arbeide godt i samsvar med overordna del av læreplanen og dei nye læreplanane. Det vil bli vanskelig å rekruttere lærarar og resultatet er at det blir utfordrande å oppretthalde kvalitetet på skulane i framtida.

I framlegg til framtidig bruk av skulane er det lagt vekt på å oppretthalde barneskulane nært brukarane. Barnetrinnet er ein viktig faktor i utvikling av lokalsamfunnet. Som prinsipp er det lagt til grunn at det skal vere ein skule med ungdomstrinn i dei gamle geografiske regionane. Prinsippet vil ivareta lokal tilknytning, og behovet for robuste ungdomsskular i framtida. Reisetida for elevane vil óg halde seg innanfor anbefalingane. Samstundes ser vi at nokre skular har så negativ elevtalsutvikling at det ikkje vil vere forsvarleg å oppretthalde drifta.

Prognosen viser ei svært negativ utvikling, men samstundes må vi tilpasse strukturen over tid. Mandatet er å lage ein plan for framtidig bruk av skulane noko som inneber tiltak på kort og på lang sikt. Planen legg opp til endringar i fleire fasar. Mellom fasane blir det lagt opp til prosessar i form av vidare utgreiing, høyringar og politisk handsaming. Framskriving av elevtal kan endre seg og det er difor viktig med ein godt forankra struktur.

Dei ulike fasane skal følgje prognosen for elevtalsutvikling, men samstudes kunne gjere seg nye vurderingar om føresetnadane skulle endre seg.

64

Tiltaka i dei ulike fasane er merka med fase og bokstav, t.d. 1A som betyr alternativ A i fase 1.

Fase 1

Innsparing: - 10 000 000

1A Frå 1.8.21 legge ned Karstad skule og overføre elevane til Flatene skule 1.-5. og Halbrend skule 8.-10. trinn. Innsparing: - 2 900 000

Grunngjeving: Karstad skule har eit stabilt lågt elevtal. Fleire foreldre har søkt eleven over til Flatene skule og Halbrend skule. Det er utfordrande å skaffe faglærte lærarar og undervisninga skjer med ein høg andel ufaglærte lærarar. Det låge elevtalet og vanskar med å skaffe faglærte lærarar, vil gjere det utfordrande å halde oppe den faglege kvaliteten. Å arbeide etter intensjonane i fagfornyinga vil vere utfordrande med tanke på fagleg fellesskap og samarbeid for elevar og lærarar. Reisevegen er innanfor retningslinene for dei ulike aldersgruppene.

1B Frå 1.8.21 flytte ungdomstrinnet frå Viksdalen skule til Sande skule Innsparing: - 2 900 000

Grunngjeving: Elevtalet vil bli redusert dei neste åra. Noverande 4. trinn er det største trinnet med 10 elevar. Når desse elevane avsluttar grunnskulen vil elevtalet synke til under 40 elevar. Ei overføring av elevane frå skuleåret 21/22 vil ikkje utløyse nye klassar på Sande skule. Det vil heller ikkje bli utløyst nye klassar, sjølv når 4. trinnet byrjar på ungdomstrinnet. Fagfornyinga vektlegg fagleg samarbeid og samarbeid i profesjonen. Faglærarar vil etter kvart bli meir spesialiserte og etterspørje undervisning i sine fag. Når kullet på 10 elevar går ut, vil det vere 8 elevar på ungdomstrinnet. Ein ungdomsskule med så få elevar vil ikkje vere fagleg robust, eller økonomisk berekraftig for framtida. Skysstider er stort sett innafor retningslinene. Skyssen er sett opp slik at nokre elevar får ei reisetid som overstig retningslinene. For desse elevane må ein finn andre måtar å sette opp skyssen på. Slik at det ikkje blir så mange stopp. Vår vurdering er at ein barneskule med SFO og ein barnehage er den viktigaste faktoren for vidare utvikling i lokalsamfunnet. Det må arbeidast for å opprette eit oppveksttun frå 2022.

1C Frå 1.8.23 legge ned Vevring skule og overføre elevane til Naustdal skule. Innsparing: -2 000 000

Grunngjeving. Skulen har eit stabilt lågt elevtal som vil bli redusert frå 9 elevar skuleåret 20/21 til 5 elevar skuleåret 25/26. Vevring skule er den skulen som har lengst skyss for dei minste elevane og det må arbeidast for å finne løysingar til dømes ved å tilby kjøp av skuleplass ved Stavang skule (Kinn kommune). I tillegg er vegen smal og svingete. Ein skule med 4-6 elevar er for liten til at den er økonomisk, eller forsvarleg å drive vidare.

65

1D Frå 1.8.24 legge ned Frøysland skule og overføre elevane til Holsen skule. Innsparing: -2 400 000

Grunngjeving: Frå skuleåret 24/25 er elevtalet ved Frøysland skule redusert til 6 elevar og frå skuleåret 25/26 blir elevtalet ytterlegare redusert til 5 elevar. Hausten 24 byrjar det ikkje førsteklassingar ved skulen. Sidan elevtalet blir kraftig redusert dei neste åra, vil det vere gunstig å flytte elevane når elevtalet er redusert til 6 elevar. Det vil ikkje utløyse ekstra klassar ved Holsen skule og skyssutgiftene blir redusert. Ein skule med 4-6 elevar er for liten til at den er økonomisk, eller forsvarleg å drive vidare. Sidan rektor ved Frøysland skule går av med pensjon før skulen blir nedlagt, blir Frøysland skule administrativt lagt inn under Holsen skule.

1E Justere krinsgrensene ved Bruland, slik at det nye bustadfeltet i Pinndalen blir tilhøyrande Sunde krins

Grunngjeving: Det er god veg med sykkelveg frå Pinndalen til Sunde skule. Sunde skule er rehabilitert og har gode fasilitetar og god plass. Dei elevane som i dag tilhøyrer Førde barneskule og Førde ungdomsskule, held fram der til det er avklart bruk av Hafstad vidaregåande skule.

66

Fase 2

Innsparing: må utgreiast

Før fase 2 skal det gjennomførast ein prosess med utgreiing og politisk handsaming. Bruken av Hafstad vidaregåande skule må utgreiast, og det same gjeld flytting av Førde barneskule til Førde ungdomsskule. Det må utgreiast om Hafstad vidaregåande skule er eigna som ungdomsskule. Det same gjeld for noverande Førde ungdomsskule, om lokalet er eigna til barneskule. Utgreiinga må innehalde kostnadar for å oppgradere skulebygga og uteområdet. Prognosane for elevtal kan endre seg og oppdaterte prognosar kan leggast til grunn for prosessen. Ei utgreiing skal leggast fram for politisk handsaming i samband med økonomiplanarbeidet for perioden 2025 – 2029.

2A Frå 1.8.25 flytte Førde ungdomsskule til Hafstad vidaregåande skule Innsparing: + 6 542 600

Grunngjeving: Hafstad vidaregåande er ein skule med god kapasitet. Skulebygget er i god stand og har kapasitet til å samle alle ungdomsskuleelevane i Førde sentrum. Om elevtalet følgjer framskrivinga, vil det om 10-12 år bli under 480 elevar på 8.-10 trinn i Førde sentrum. Å samle elevane vil vere fagleg forsvarleg og økonomisk berekraftig. For å gjere Hafstad vidaregåande om til ungdomsskule, er det behov for å utgreie kostnader med å bygge om til spesialrom som t.d. skulekjøkken. Uteområdet må vurderast og utviklast. I tillegg må det gjerast ei økonomisk vurdering av dei samla kostnadane sett opp mot andre bruksområde.

Agenda Kaupang reknar med auka kostnader på 6,5 mill. kroner ved å berre flytte Førde ungdomsskule. Grunnen er høgare invisteringskostnader og driftskostnader. Ved ei samlokalisering vil bildet endre seg. Det bør vurderast å nytte bygget til andre føremål, samstundes som det blir nytta til ungdomsskule.

2B Frå 1.8.25 flytte Førde barneskule til Førde ungdomsskule Innsparing: - 1 400 000

Grunngjeving: Det vil om nokre år bli behov for omfattande rehabilitering av Førde barneskule. Om Førde ungdomsskule sine lokale blir ledig, bør Førde barneskule flytte til Førde ungdomsskule. Ei slik endring vil spare utgifter til omfattande rehabilitering og vedlikehald. Det må utgreiast om Førde ungdomsskule er eigna til barneskule, særleg uteområdet. Utgreiinga må synleggjere kostnadane ved å oppgradere Førde ungdomsskule til ein barneskule.

67

2C Frå 1.8.25 flytte ungdomstrinnet frå Skei skule til Vassenden skule Innsparing: - 600 000 Uten ekstra kostnader ved Vassenden skule: - 3 900 000 *

Grunngjeving: Dei første 5 åra vil det ikkje vere eit innsparingspotensiale i å flytte elevane frå Skei skule til Vassenden skule. Vassenden skule ligg like under delingstalet på 30 elevar, for dei fleste trinn i perioden. Med elevane frå Skei skule vil det bli ei klassedeling som utløyser utgifter. Frå skuleåret 25/26 vil elevtalet på Skei ungdomsskule vere på 25 elevar og elevtalet ved Vassenden skule synke. Det er behov for robuste ungdomsskular og fagleg vil det vere rett å samle elevane ved Vassenden skule. Frå 25/26 vil det truleg bli ein aukande økonomisk effekt av å samla ungdomsskulen. Skulebygget på Vassenden skule er nyleg renovert, men det vil vere behov for oppgradering på Skei skule. I samband med prosessen før fase 2, kan det leggast fram tal for elevtalsutviklinga frå 2026 – 2036.

*) Føreset at det ikkje blir oppretta nye klassar ved Vassenden skule.

2D Krinsgrensejustering

Grunngjeving: Om Hafstad vidaregåande skule blir ny ungdomsskule, må krinsgrensene justarast. Bruland til Sunde skule, Sunde skule, Holsen skule til Førde ungdomsskule (Hafstad vgs.)

Fase 3

Før fase 3 blir det gjennomført ein prosess med utgreiing og politisk handsaming. Sjølv om prognosane viser ei svært negativ utvikling, er det 10-15 år fram i tid. Om utviklinga blir slik framskrivinga viser, bør det gjerast større grep i skulestrukturen, særleg i Førde sentrum.

Innsparinga er ikkje rekna på, men tiltaka i fase 2 vil gi større innsparingar på skulestruktur

3A Frå 1.8.30 flytte ungdomstrinnet frå Halbrend skule til Hafstad vidaregåande skule

Grunngjeving: Om Hafstad vidaregåande skule blir nytta som ungdomsskule, bør elevane på 8.-10. trinn frå Halbrend skule og Førde ungdomsskule samlast når elevtalet kjem under 480 elevar. Det vil vere økonomisk berekraftig og fagleg forsvarleg. Det gir ein robust ungdomsskule med eit godt fagmiljø. Før handsaming av fase 3, vil ein ha gode data for vidare utvikling av elevtalet fram til 2040.

3B Frå 1.8.30 Halbrend skule blir omgjort til ei barneskule frå 1.-7 trinn

Grunngjeving: Ved å samle ungdomstrinnet, blir det frigjort kapasitet til å samle elevane frå Flatene skule og Halbrend skule. Om framskrivinga av elevtalet blir ein realitet, må ein legge ned ein skule i Førde sentrum.

68

3C Frå 1.8.30 Legge ned ein barneskule i sentrum

Grunngjeving: om framskrivinga av elevtalet blir ein realitet må ein legge ned ein barneskule i Førde sentrum. Etter elevtal er det Førde barneskule, eller Flatene skule som er aktuelle. Før eit slikt vedtak må det gjerast ei utgreiing av dei to aktuelle skulane.

3D Frå 1.8.30 Legge ned Holsen skule og flytte elevane til Sunde skule Innsparing (2021): - 1 900 000

Grunngjeving: Elevtalet ved Holsen skule vil raskt kome ned i 21 elevar. Samstundes vil Sunde skule få redusert elevtal. Frå Holsen til Sunde skule er det 15-20 minutt med buss for dei fleste elevane på Holsen. Om framskrivinga blir ein realitet, bør Holsen skule leggast ned i 2030.

3E Bygstad skule

Grunngjeving: Om elevtalet held fram å synke i området, må det vurderast å legge ned Bygstad skule og flytte elevane til Sande skule. Sande skule skal utbyggast og vil om 10-15 år ha kapasitet til elevane frå Sande skule og Bygstad skule.

3F Krinsgrensejusteringar

Grunngjeving: i samband med fase 3 må det gjerast krinsgrensejusteringar mellom skulane i sentrum av Førde. Slåtten skule vil i følgje framskrivinga auke elvtalet og dei andre skulane vil få redusert elevtalet. Om ein legg ned ein sentrumsskule må krinsgrensene justerast.

69

Tilrådd skulestruktur etter 2030

Snitt: 239 elevar per skule

9.5 Vedtak i Formannskapet

Utlegging av plan for framtidig bruk av skulane i Sunnfjord kommune, vart handsama i Formannskapet 26.11.20 i sak 223/20.

FORM- 223/20 Vedtak:

Formannskapet vedtek å legge «plan for framtidig bruk av skulane i Sunnfjord kommune» dagsett 18.11.2020 ut på høyring. Høyringsfristen er 10.1.2021.

Planen skisserer omfattande endringar i skulestruktur med forslag i 3 tidsfasar. Når det gjeld forslaga i fase 3 er dette så langt fram i tid og så usikkert faktagrunnlag at formannsskapet tek desse ut av høyringa. Skulen i Sunnfjord skal vere ein fagleg sterk skule med høg kvalitet, eit likeverdig fagleg tilbod og berekraftig økonomi.

Formannsskapet ber om høyring på desse tiltaka i fase 1 og fase 2:

Skule Lokalisering Trinn Ca. elevtal 2030 SFO

Flatene/Førde barneskule

Sentrum, Førde 1.-7. 228 Ja

Førde ungdomsskule

Sentrum, Førde 8.-10. 480 Nei

Halbrend skule Halbrend krins, Førde

1.-7. 315 Ja

Slåtten skule Slåtten krins, Førde sentrum

1.-7. 390 Ja

Sunde skule Sunde 1.-7. 130 Ja

Naustdal skule Naustdal sentrum 1.-10. 250 Ja

Skei skule Skei 1.-7. 80 Ja

Vassenden skule Vassenden 1.-10. 235 Ja

Sande skule Sande sentrum 1.-10. 185 (262) Ja

Bygstad skule Bygstad 1.-7. 99 (0) Ja

Viksdalen skule Viksdalen 1.-7. 20 Ja

70

Fase 1

a. Karstad skule: Legge ned skulen frå 1.august 2021 og overføre elevane til Flatene skule 1-5 og Halbrend skule 6-10.

b. Frøysland skule: Legge ned skulen frå 1.august 2022 og overføre elevane til Holsen skule.

c. Vevring skule: Legge ned skulen frå 1.august 2023 og overføre elevane til Naustdal skule.

d. Krinsgrensene på Bruland vert endra og elevane til Sunde skule.

Fase 2

a. Viksdalen skule, ungdomssteget: Utgreiing våren 2024 om flytting av ungdomsskulesteget til Sande eller Førde i 2025.

b. Flytte elevane på Førde ungdomsskule til Hafstad vidaregåande skule hausten 2025.

c. Flytte elevane frå Førde barneskule til Førde ungdomsskule hausten 2025.

d. Forslaget om å flytte Skei ungdomsskule til Vassenden skule vert flytta til fase 3.

e. Krinsgrensejustering: Ungdomsskuleelevar frå Haukedalen, Holsen og Sunde til ny ungdomsskule på Hafstad.

Det er Formannskapet sitt vedtak som er til høyring. Nedanfor er det lagt inn nokre justeringar av konklusjonen i planen, slik at dei samsvarar med Formannskapet sitt vedtak.

Fase 1

Innsparing: - 7 300 000

A Frå 1.8.21 legge ned Karstad skule og overføre elevane til Flatene skule 1.-5. og Halbrend skule 8.-10. trinn. Innsparing: - 2 900 000

Endring i høve kommundirektøren sin konklusjon: ingen

B Frå 1.8.22 legge ned Frøysland skule og overføre elevane til Holsen skule. Innsparing: - 1 700 000 til – 2 400 000.

Endring i høve kommundirketøren sin konklusjon: Frå skuleåret 22/23 er elevtalet ved Frøysland skule redusert til 10 elevar og frå skuleåret 25/26 blir elevtalet ytterlegare redusert til 5 elevar. Fram til 2024 vil flytting av elevar utløyse ein ekstra klasse på Holsen skule. Innsparinga blir difor noko mindre fram mot 2024.

71

C Frå 1.8.23 legge ned Vevring skule og overføre elevane til Naustdal skule. Innsparing: -2 000 000


D Krinsgrensene på Bruland vert endra og elevane til Sunde skule


Fase 2

Innsparing: må utgreiast

Før fase 2 skal det gjennomførast ein prosess med utgreiing og politisk handsaming. Bruken av Hafstad vidaregåande skule må utgreiast, og det same gjeld flytting av Førde barneskule til Førde ungdomsskule. Det må utgreiast om Hafstad vidaregåande skule er eigna som ungdomsskule. Det same gjeld for noverande Førde ungdomsskule, om lokalet er eigna til barneskule. Utgreiinga må innehalde kostnadar for å oppgradere skulebygga og uteområdet. Prognosane for elevtal kan endre seg og oppdaterte prognosar kan leggast til grunn for prosessen. Ei utgreiing skal leggast fram for politisk handsaming i samband med økonomiplanarbeidet for perioden 2025 – 2029.

A Frå 1.8.21 flytte ungdomstrinnet frå Viksdalen skule til Sande skule/FØRDE Innsparing: -1 900 000 til - 2 900 000

Endring i høve kommunedirektøren si tilråding: Ei flytting til Førde vil medføre ei ekstra klasssedeling på Førde ungdomsskule. Ved Halbrend skule vil det ikkje bli utløyst ekstra klassar. Innsparinga ved å flytte elevane til Førde ungdomsskule i 2025 vil vere ca. -1 900 000 kroner. Truleg vil skysskostnadane bli noko høgare til Førde. Reiselengda for elevane vil bli på ca. 50 min frå Viksdalen sentrum og 70-80 minutt for elevar med lengst reisetida. I fase 2 må nærskuleprinsippet utgreiast nærare med tanke på å flytte elevane til Førde.

B Frå 1.8.25 flytte Førde ungdomsskule til Hafstad vidaregåande skule Innsparing: + 6 542 600

Endring i høve kommunedirektøren sin konklusjon: Ingen

C Frå 1.8.25 flytte Førde barneskule til Førde ungdomsskule Innsparing: - 1 400 000

72

Endring i høve kommundirektøren si tilråding: Ingen

D Frå 1.8.25 flytte ungdomstrinnet frå Skei skule til Vassenden skule Innsparing: - 600 000. Uten ekstra kostnader ved Vassenden skule: - 3 900 000 *

Endring i høve kommundirektøren si tilråding: flytta til fase 3, går ut

2E Krinsgrensejustering

Endring i høve kommundirektøren si tilråding: Ingen

Fase 3 Endring i høve kommundirektøren si tilråding: Fase 3 går ut

9.6 Nedlagde skulebygg Skulen er ein viktig faktor som samlingsplass og har ofte status som grendahus i lokalmiljøet. Ved nedlegging av skular må ein finne gode løysingar, slik at bygga framleis kan nyttast som grendahus og samlingsplass. Det må utarbeidast avtalar mellom Sunnfjord kommune og aktuelle grendalag for å sikre vedlikehald og vidare drift.

plan for framtidig bruk av skulane i sunnfjord kommune, hÃ

Documents