podręcznik podstawy linuksa autorstwa damiana nogaja

Damian Nogaj kl. 2Tib

PODRPODRPODRPODRĘCZNIK UCZNIK UCZNIK UCZNIK U

SYSTEMUSYSTEMUSYSTEMUSYSTEMU

SUSE 11.1SUSE 11.1SUSE 11.1SUSE 11.1

CZNIK UCZNIK UCZNIK UCZNIK UŻYTKOWNIKA YTKOWNIKA YTKOWNIKA YTKOWNIKA

SYSTEMUSYSTEMUSYSTEMUSYSTEMU operacyjnegooperacyjnegooperacyjnegooperacyjnego

SUSE 11.1SUSE 11.1SUSE 11.1SUSE 11.1

Prowadzący: Artur Rudnicki

22.04.09

YTKOWNIKA YTKOWNIKA YTKOWNIKA YTKOWNIKA

operacyjnegooperacyjnegooperacyjnegooperacyjnego

Prowadzący: Artur Rudnicki

Podręcznik uŜytkownika systemu Suse 11.1

2222

Spis treści:

I. O Suse……………………………………………………………………………………………………………………………………….…3

II. Środowisko graficzne...................................................................................................................................4

1.KDE………………………………………..…………………………………………………………………………………………………..4

2. GNOME……………………………………………………………………………………………………………………………………..6

3. Pulpit……………………………………………………………………………………………………………………..………………….7

III. Menu główne………………………………………………………………………………………………………………..………………………8

1. Ulubione. ………………………………………………………………………………………………………………………………….8

2. Programy…………………………………………………………………………………………………………………………………30

2.1 Biuro ………………………………………………………………………………………………………………….……..30

2.2 Grafika………………………………………………………………………………………………………………………36

2.3 Internet……………………………………………………………………………………………………………………..38

2.4 Multimedia………………………………………………………………………………………………………………..42

2.5 Programy użytkowe…………………………………………………………………………………………………..44

2.6.System………………………………………………………………………………………………………………………47

3. Kompurer………………………………………………………………………………………………………………………………..52

3.1 YaST ………………………………………………………………………………………………………………………...52

3.2 Instalacja oprogramowania. …………………………………………………..…………………………………58

3.3. Informacje o systemie………………………………………………………………………………………………59

3.4 Sieć……………………………………………………………………………………………………………………………59

3.5 Katalog główny ………………………………………………………………………………………………………...60

3.6 Kosz…………………………………………………………………………………………………………………………..60

3.7 Nośniki wymienne……………………………………………………………………………………………………..61

IV. Ostatnio używane……………………………………………………………………………………………………………………………….61

V. Opuść…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..62


3333

I.O SUSEI.O SUSEI.O SUSEI.O SUSE

SUSE Linux to prosta w obsłudze dystrybucja Linuksa, stworzona z myślą o użytkownikach

korzystających na co dzień z interfejsu graficznego, i przeznaczona zarówno dla użytkowników

domowych (openSUSE), jak i do zastosowań komercyjnych (SUSE Linux Enterprise). Rozwijana

początkowo w Niemczech przez SuSE GmbH, w styczniu 2004 przejęta przez firmę Novell. Pierwsza

wersja systemu nosiła nazwę S.u.S.E. (skrót od niem. Software- und System-Entwicklungsgesellschaft

mbH, Nürnberg, od października 1998 zmieniona na SuSE) i ujrzała światło dzienne w marcu 1994. W

grudniu 2006 Novell oddzielił otwartą, ogólnodostępną wersję systemu, nazwaną openSUSE i

rozwijaną przez społeczność z całego świata, od wydania komercyjnego, oferowanego wraz z pomocą

techniczną i skierowanego do zastosowań profesjonalnych.

NajwaŜniejsze zmiany w Suse 11.1:

GNOME 2.41.1 KDE 4.1.3 OpenOffice.org 3.0 Firefox 3.0.4 Mono 2.0.1 Kernel 2.6.27.7

Cechy dystrybucji

System ten korzysta z pakietów w formacie RPM. Doświadczeni użytkownicy znajdą wiele aplikacji

umożliwiających programowanie w różnych językach, w tym Mono. Domyślnie, tuż po instalacji SUSE pozwala na

m.in. pracę w sieci (popularna przeglądarka Firefox), tworzenie i edycję dokumentów (za pomocą

OpenOffice.org), zaawansowaną obróbkę grafiki (GIMP). Świeżo zainstalowany system nie wymaga konfiguracji i

jest gotowy od razu do pracy – co czyni tę dystrybucję bardzo przyjazną nowicjuszom. Na szczególną uwagę

zasługuje bardzo dobre spolszczenie systemu, obejmujące również program instalacyjny, większość programów

użytkowych oraz znaczną część dokumentacji.

Centrum sterowania YaST2

Kluczowym składnikiem dystrybucji jest YaST2 - przyjazny w obsłudze program instalacyjny, narzędzie do

konfiguracji systemu i zarządzania pakietami w jednym, pozwalający na dostosowanie systemu do

własnych potrzeb. Poza instalacją SUSE na dysku twardym, umożliwia wygodne, zautomatyzowane

dodawanie, aktualizację i usuwanie programów (poprzez dedykowane repozytoria pakietów) oraz

kontrolę usług systemowych. Ponadto, wraz z narzędziem SaX2 (ustawienia wyświetlania obrazu), służy

do konfiguracji sprzętu zainstalowanego w komputerze.

Podr

II. Środowisko graficzne

KDEKDEKDEKDE

To środowisko graficzne zrealizowane jako operacyjnych Unix i GNU/Linux. Zawiera bogaty system bibliotek do tworzenia aplikacji w środowisku graficznym. Obok najpopularniejszych uniksowych środowisk graficznych. Początkowo projekt nosił nazwę Kool Desktop Environment.

KDE korzysta z biblioteki graficznej Qtwspółdzielenie elementów danego programu pomiędzy różnymi aplikacjami KDE, np. emulator terminala Konsole może zostać osadzony w

W KDE menedżerem okien jest KWinmenedżerami.

Maskotką projektu KDE jest zielony poświęconych temu środowisku oraz w wielu aplikacjach, m.in. w oknie "informacje o KDE".

Nowe menu dla KDE Nowe menu dla KDE Nowe menu dla KDE Nowe menu dla KDE ---- KickoffKickoffKickoffKickoff

Zauważalną na pierwszy rzut oka nowością od wersji 10.2 (do aktualnej 11.1) systemu jest innowacyjne menu, poprzedzone sponsorowanymi przez firmę Novell testami użinformacji (Beagle), pozwala na szybkie przeszukiwanie m.in. w zbiorze zainstalowanych aplikacji, ostatnio odwiedzanych stron internetowych, odebranej poczty elektronicznej czy wiadomości błyskawicznych. Intuiinterfejs, cechujący systemy z rodziny SUSE, umożliwia łagodne przejście z

Menu Kickoff wraz z KDE4 stało się domyślnym menu w KDE. Ci jednak, którzy nie polubili go, mogą bez problemu wrócić do dawnego menu, znanego z KDE 3.x czRaptor (Linux).

KickOff jest nowym menu KDE. Po kliknięciu na logo KDE znajdujące się w lewej dolnej części ekranu otwiera się menu KickOff, dając nam łatwy dostęp do zainstalowanych aplikacji i ostatnio użyDzięki zakładce "Wyjdź" możemy się wylogować lub wyłączyć czy zahibernować komputer. W KickOffie najczęściej używane aplikacje są od razu dostępne bez potrzeby korzystania z hierarchicznego menu.

Najważniejszą aplikacją środowiska KDE jest pAplikacje korzystające z KDE często mają nazwy rozpoczynające sięzamiast "c" w środku nazwy, ale nie jest to ścisłą regułą.


rodowisko graficzne

zrealizowane jako wolne oprogramowanie dla systemów . Zawiera bogaty system bibliotek do tworzenia

aplikacji w środowisku graficznym. Obok GNOME jest jednym z dwóch najpopularniejszych uniksowych środowisk graficznych. Początkowo projekt nosił

Qt, a także z systemu obiektowego KParts. System ten pozwala na nie elementów danego programu pomiędzy różnymi aplikacjami KDE, np. emulator

może zostać osadzony w Konquerorze.

KWin, jednak aplikacje można uruchamiać także pod innymi

rojektu KDE jest zielony smok o imieniu Konqi. Można go zobaczyć na stronach poświęconych temu środowisku oraz w wielu aplikacjach, m.in. podczas wyboru opcji wylogowania czy

KickoffKickoffKickoffKickoff

Zauważalną na pierwszy rzut oka nowością od wersji 10.2 (do aktualnej 11.1) systemu jest innowacyjne menu, poprzedzone sponsorowanymi przez firmę Novell testami użyteczności. Przy wsparciu usługi katalogowania

), pozwala na szybkie przeszukiwanie m.in. w zbiorze zainstalowanych aplikacji, ostatnio odwiedzanych stron internetowych, odebranej poczty elektronicznej czy wiadomości błyskawicznych. Intuiinterfejs, cechujący systemy z rodziny SUSE, umożliwia łagodne przejście z Windowsa na Linuksa.

stało się domyślnym menu w KDE. Ci jednak, którzy nie polubili go, mogą bez problemu wrócić do dawnego menu, znanego z KDE 3.x czy też spróbować innych komponentów menu, jak np.

jest nowym menu KDE. Po kliknięciu na logo KDE znajdujące się w lewej dolnej części ekranu otwiera się menu KickOff, dając nam łatwy dostęp do zainstalowanych aplikacji i ostatnio użyDzięki zakładce "Wyjdź" możemy się wylogować lub wyłączyć czy zahibernować komputer. W KickOffie najczęściej używane aplikacje są od razu dostępne bez potrzeby korzystania z hierarchicznego menu.

Najważniejszą aplikacją środowiska KDE jest przeglądarka WWW i menedżer plików Aplikacje korzystające z KDE często mają nazwy rozpoczynające się od litery "K" lub zawierają literę "k" zamiast "c" w środku nazwy, ale nie jest to ścisłą regułą.

ytkownika systemu Suse 11.1

4444

systemów

najpopularniejszych uniksowych środowisk graficznych. Początkowo projekt nosił

. System ten pozwala na nie elementów danego programu pomiędzy różnymi aplikacjami KDE, np. emulator

, jednak aplikacje można uruchamiać także pod innymi

. Można go zobaczyć na stronach podczas wyboru opcji wylogowania czy

Zauważalną na pierwszy rzut oka nowością od wersji 10.2 (do aktualnej 11.1) systemu jest innowacyjne yteczności. Przy wsparciu usługi katalogowania

), pozwala na szybkie przeszukiwanie m.in. w zbiorze zainstalowanych aplikacji, ostatnio odwiedzanych stron internetowych, odebranej poczty elektronicznej czy wiadomości błyskawicznych. Intuicyjny

na Linuksa.

stało się domyślnym menu w KDE. Ci jednak, którzy nie polubili go, mogą bez y też spróbować innych komponentów menu, jak np.

jest nowym menu KDE. Po kliknięciu na logo KDE znajdujące się w lewej dolnej części ekranu otwiera się menu KickOff, dając nam łatwy dostęp do zainstalowanych aplikacji i ostatnio używanych plików. Dzięki zakładce "Wyjdź" możemy się wylogować lub wyłączyć czy zahibernować komputer. W KickOffie najczęściej używane aplikacje są od razu dostępne bez potrzeby korzystania z hierarchicznego menu.

i menedżer plików Konqueror. od litery "K" lub zawierają literę "k"


5555

Najpopularniejsze programy napisane pod środowisko KDE:

Digikam – zarządzanie zbiorami zdjęć, przeglądarka i edytor grafiki, obsługa aparatów cyfrowych Dolphin – menedżer plików w KDE 4 K3b – program do nagrywania płyt CD/DVD Kandy – narzędzie do komunikacji z telefonem komórkowym Kate – zaawansowany edytor tekstu KDevelop – zintegrowane środowisko programistyczne dla wielu języków programowania KDesktop − menedżer pulpitu w KDE 3 KGet – menedżer pobierania plików Kicker − menedżer panelu w KDE 3 KMail – klient pocztowy KNode – klient grup dyskusyjnych KolourPaint – tworzenie grafiki rastrowej Konsole – emulator terminali wyposażony w zakładki Kontact – zarządzanie informacjami osobistymi (poczta, kalendarz, notatki, książka adresowa) Kopete – multikomunikator internetowy (obsługuje m.in. IRC, Jabber i Gadu-Gadu) KPDF – przeglądarka plików PDF KPovModeler – program do tworzenia trójwymiarowej grafiki KTTS – syntezator mowy; np. potrafi czytać zawartość strony WWW Kview – przeglądarka plików graficznych KTorrent – program p2p – klient sieci Torrent KPPP – pozwala na połączenia Dial-Up i sieciowe KSig – edytor podpisów pocztowych Odtwarzacze multimedialne

Amarok – zaawansowany odtwarzacz muzyki JuK – odtwarzacz multimedialny z zaawansowaną obsługą playlist Kaffeine, KMPlayer, KPlayer – odtwarzacze filmów i muzyki Noatun – odtwarzacz multimedialny rozszerzany za pomocą wtyczek

KOffice – pakiet programów biurowych KWord – procesor tekstu WYSIWYG KSpread – arkusz kalkulacyjny KPresenter – edytor prezentacji Kexi – aplikacja do wygodnego budowania baz danych Kivio – tworzenie diagramów przepływu Karbon14 – grafika wektorowa Krita – grafika rastrowa KChart – rysowanie wykresów KFormula – edytor wzorów matematycznych

Plasma – przestrzeń robocza KDE 4 (pulpit i panel)


6666

GNOME

Projekt GNOME stara się dostarczać dwóch rzeczy: środowiska graficznego GNOME, mającego stanowić intuicyjny i atrakcyjny pulpit dla użytkowników końcowych, oraz platformy rozwojowej GNOME, zespołu bibliotek koniecznych dla budowania aplikacji, które integrują się z tym środowiskiem.

Silny nacisk położony jest na prostotę oraz wygodę obsługi, a co za tym idzie - internacjonalizację i ułatwienia dostępności.

Lista popularnych aplikacji działających w tym środowisku:

AbiWord – procesor tekstu, Anjuta – środowisko programistyczne, Ekiga – komunikator rozmów VoIP i wideokonferencji, Epiphany – przeglądarka internetowa oparta o silnik Gecko, ten sam, który stosuje Mozilla Firefox (wcześniej była stosowana przeglądarka Galeon),

Evolution – program pocztowy i zarządca informacji osobistej, zbliżony funkcjonalnie do Microsoft Outlook,

Pidgin – komunikator, gedit – edytor tekstu, GIMP – rozbudowany edytor grafiki rastrowej (na potrzeby którego powstała niegdyś biblioteka GTK+, tj. The GIMP Toolkit),

Glade – program do tworzenia graficznego interfejsu użytkownika, GNOME Terminal – emulator terminala, GnuCash – aplikacja finansowa, Gnumeric – arkusz kalkulacyjny, Inkscape – rozbudowany edytor grafiki wektorowej, Metacity – menedżer okien (wcześniej Sawfish, jeszcze wcześniej Enlightenment), MrProject – program do zarządzania projektami i planowania, Nautilus – menedżer plików (wcześniej GMC), Sound Juicer – ripper CD, Tomboy – aplikacja do tworzenia notatek, Totem – odtwarzacz filmów.


7777

Pulpit

Rozmieszczenie poszczególnych elementów pulpitu ukazuje poniższy obraz.


8888

III. MENU GŁÓWNE

1. ULUBIONE1. ULUBIONE1. ULUBIONE1. ULUBIONE

1.1. Przeglądarka WWW – Mozilla firefox

Przeglądarka internetowa oparta na silniku Gecko, stworzona i rozwijana przez Fundację Mozilla/Korporację

Mozilla oraz wolontariuszy. Obecnie jest ona drugą w rankingu najpopularniejszych przeglądarek na świecie

pod względem liczby użytkowników[2] oraz pierwszą w Polsce.


9999

1.2 Kontact

Kontact program do zarządzania informacjami osobistymi.

1.3 Procesor tekstu - Writer

Rozbudowany edytor tekstu.


10101010

1.4 Odtwarzacz audio – Amarok

1.5 Zarządzanie zdjęciami- Digikam


11111111

1.6 Menedżer plików - Dolphin

Dolphin jest to prosty menedżer plików dla KDE oparty o zakładki i widok ikon lub drzewa. Niedawno wydana seria 0.8 jest ostatnią dla KDE3, lecz owe narzędzie jest dopracowane i bardzo poręczne. Posiada również polską wersję językową.


12121212

1.7 Ustawienia systemowe

Ustawienia systemowe to zbiór aplikacji i programów do zarządzania systemem. W tym miejscu znajdziemy

mnóstwo ustawień administracyjnych takich jak: zmiana daty i czasu, dźwięk, ekran, klawiatura i język ,

joystick. Umieszczony tu został również instalator czcionek, ustawienia sieci i połączeń, menedżer logowania,

zarządzanie energią, skróty klawiszowe, ustawienia aparatów cyfrowych, programy autostart, menadżery

sesji i usług czy skojarzenia plików i przeglądarki płyt CD.

Okna

Powiadomienia

Konfiguracja powiadomień systemowych dla poszczególnych aplikacji. Również konfiguracja dźwięków

systemowych.


13131313

Pulpit

Konfiguracja efektów pulpitu i wygaszacza pulpitu.

Wygląd

Jest to miejsce ustawienia wyglądu poszczególnych elementów systemu jakimi są: Styl, Kolory, Czcionki, Okna,

Ekran Powitalny, Motywy. Jest to centrum zarządzania wyglądem systemu począwszy od stylu, a skończywszy na

kolorze i rodzaju czcionek.


14141414

Domyślne programy

Wybór domyślnych komponentów dla różnych usług.


15151515

Dostępność

Poprawiona dostępność dla osób niepełnosprawnych. Mnóstwo opcji ułatwiających korzystanie osobom

niepełnosprawnym korzystanie z systemu i komputera. Powiadamianie głosowe, wydawanie poleceń, powolne

klawisze, gesty aktywujące. Możliwość używania brzęczyka systemowego oraz powolnych klawiszy, a także lupy

powiększającej.


16161616

Kraj/region i język

Konfiguracja układu klawiatury, zmiana języka pisania/klawiatury.

O mnie

Jest to miejsce przechowywania ważnych plików, wraz ze ścieżkami do nich.


17171717

Ustawienia Sieci

Konfiguracja proxy, konfiguracja niskopoziomowych ustawień sieciowych, konfiguracja wykrywania usług.

Współdzielenie

Konfiguracja przeglądania sieci lokalnej dla folderów współdzielonych i drukarek.


18181818

Data i czas

Ustawienia daty i czasu. Zmiana i wybór strefy czasowej.

Dźwięk

Konfiguracja dźwięków. Funkcje dotyczące zmiany preferowanych urządzeń dźwiękowych i wideo.


19191919

Ekran

Konfiguracja, zmiana rozmiaru i orientacji ekranu. Ustawienia zarządzania mocą z możliwością włączenia

oszczędzania energii.

Instalator Czcionek

Jest aplikacja wyświetlająca zainstalowane w systemie czcionki z możliwością ich zarządzania, podglądu i

instalacji nowych czcionek. Wystarczy kliknąć na „Dadaj” i podać lokalizację nowej czcionki aby ją dodać.


20202020

Joystick

Ustawienia sterowania i testowania joysticków, sprawdzanie poprawności ich działania.

Klawiatura i mysz

Ustawienia skrótów klawiszowych, Klawiatury i myszy.


21212121

Zaawansowane

Menedżer logowania

Konfiguracja sposobu logowania. Do jej funkcji nalezą m.in. wybór motywu logowania, tło logowania, dźwięk

startowy , sposób logowania i uwierzytelnienia.

Istnieje również możliwość włączenia funkcji logowania automatycznego.


22222222

Power Management

Opcje dotyczące zarządzania energią, oszczędzanie energii, ustawianie kontrastu i jasności monitora. Wszystkie

opcje związane z energią.

Samba

Menadżer, umożliwiający przeglądanie plików i katalogów w sieci lokalnej (pracującej na serwerze Samba).


23232323

Akcje klawiszowe

Ten moduł pozwala skonfigurować działania różnych ułatwień, takich jak gesty myszą czy skróty klawiszowe do

wykonywania poleceń oraz uruchamiania programów.

Aparat Cyfrowy

Konfiguracja kamery pozwalająca na dodawanie własnych aparatów cyfrowych bądź innych urządzeń

multimedialnych..


24242424

Autostart

Narzędzie konfiguracyjne do zarządzania programów, które uruchamiają się razem ze środowiskiem graficznym

KDE.

Menedżer sesji

Konfiguracja menedżera sesji i ustawień wylogowania. W menedżerze tym możemy dokonać zmian

dotyczących sposobu ładowania sesji, domyślnych opcji zamykania systemu itp.


25252525

Menedżer usług

Konfigurator usług KDE. Użytkownik określa tutaj, które usługi mają być uruchamiane na żądanie, a które przy

starcie KDE.

Nepomuk

Konfiguracja serwera Nepommuk/Strigi.


26262626

Pobieranie CDDB

Konfiguracja pobierania danych z CDDB. Wyszukiwanie i wysyłanie we freedb.

Portfel KDE

Konfiguracja portfela KDE


27272727

Przeglądarka audio CD

Ustawienia przeglądarki plików muzycznych, można zmienić. kolejność wyświetlania tytułu, wykonawcy, roku,

artysty itp.

Skojarzenia plików

Konfiguracja skojarzeń plików. Przypisywanie odpowiednich programów, aplikacji, modułów do określonych

rozszerzeń plików i dokumentów.


28282828

Solid

Konfiguracja integracji sprzętu.

Źródła danych KDE

Konfiguracja źródeł danych KDE. KOrganizer może przechowywać zdarzenia, wpisy do dziennika i zadania przy użyciu różnych metod i w różnych lokalizacjach.


29292929

1.8 Pomoc

W tym miejscu dostępna jest obszerna pomoc dla środowiska KDE i całego systemu.

1.9 Terminal Niewątpliwie najważniejszy element wszystkich systemów Unixowych. Za pomocą Terminalu możemy

wykonać wszystkie operacje związane z obsługą systemu. Powłoka graficzna nie oferuje takich możliwości

jak Terminal. Wiele programów pracuje w jego powłoce.


30303030

2. Programy

2.1 Biuro

Cały zestaw programów biurowych służących do pracy w biurze. Są tutaj: bardzo pomocny arkusz

kalkulacyjny czy równie poręczna przeglądarka dokumentów. Wiele programów dotyczy również

osobistych informacji o użytkowniku.


31313131

2.2.1 Arkusz kalkulacyjny - Calc OpenOffice.org

2.2.2. Database

Narzędzie ułatwiające zarządzanie bazami danych.


32323232

2.2.3 Menedżer adresów – KaddressBook

To główna książka adresowa KDE, umożliwiająca łatwe i wygodne zarządzanie kontaktami,ponieważ jest ona

oparta na bibliotece kabc, Twoje zasoby będą mogły być wczytane i zapisane w różnych lokalizacjach — nie

tylko w lokalnym systemie plików, ale także na serwerach LDAP i bazach danych SQL.

Interfejs użytkownika programu przypomina interfejs MS Outlook. Poprzez zmianę wyglądu umożliwia on różne

sposoby prezentacji danych kontaktowych; udostępnia przeszukiwanie przyrostowe we wszystkich polach oraz

wyposażony jest pasek skoków służący do szybkiego przechodzenia do pojedynczych wpisów. Ponieważ

podstawowa biblioteka kabc wykorzystuje format vCard (opisany w RFC 2426) jako domyślny nośnik informacji,

KAddressBook pokazuje obsługiwane pola wpisów głównie w trybie graficznym.


33333333

2.2.4 Osobisty organizator - KOrganizer

Osobisty organizator- jest to narzędzie ułatwiającą prace i pomagające wykorzystywać i organizować swój

czas. Dzięki osobistemu organizatorowi użytkownik zaplanuje swój tydzień czy doda ważne wydarzenie do

pamięci organizatora aby o nim nie zapomnieć. Organizator ten pozwala użytkownikowi zaplanować dzień.

2.2.5 Pakiet biurowy – Open Office.org

Zbiór programów komputerowych rodziny OpenOffice.org służących do typowych zastosowań biurowych, takich

jak edycja tekstu, wykonywanie obliczeń księgowych, czy obsługa baz danych, które są sprzedawane jako jeden

zintegrowany produkt. Pakiety biurowe, jakkolwiek tworzone z myślą o pracy w biurze, są także powszechnie

stosowane w komputerach domowych.


34343434

2.2.6 Prezentacja

Prezentacja- to narzędzie służy do tworzenia oraz modyfikacji prezentacji przez nas stworzonych. Jego

odpowiednikiem w Windows XP jest Microsoft PowerPoint. Aplikacja ta podobnie jak kilka innych wchodzi w

skład pakietu biurowego i pozwala na tworzenie, modyfikowanie, edycję prezentacji multimedialnych.

2.2.7 Procesor tekstu - writer

Zaawansowany edytor tekstowy umożliwiający oprócz edycji czystej zawartości tekstowej, także formatowanie

tekstu, czyli nadanie mu odpowiedniej szaty typograficznej (np. stosowanie krojów pisma, ustalanie łamów,

regulacja świateł itd.), stosowanie różnych kolorów, łączenie tekstu z grafiką, a jednocześnie określenie formatu

papieru, na którym dany dokument ma być wydrukowany.


35353535

2.2.8 Program do zarządzania informacjami osobistymi

Program do zarządzania informacjami osobistymi- jest jednym z podprojektów KDE. Jego zadaniem jest

dostarczenie kompletu programów do zarządzania informacjami osobistymi.

2.2.9 Przeglądarka dokumentów – Okular

Okular jest uniwersalną przeglądarką dokumentów dla KDE, bazującą na kodzie KPDF. Pomimo tego, Okular posiada

własne funkcje, jak np. tryb widoku ogólnego, lepszą obsługę prezentacji i dodawanie adnotacji.


36363636

3. Grafika

Tutaj znajdują się tylko i wyłącznie programy graficzne, przeglądarki grafiki, edytory grafiki.

3.1 Edytor obrazu – GIMP

3.2 Image Scanning Application

Aplikacja służąca do skanowania obrazów za pomocą zainstalowanego w systemie skanera, bądź

urządzenia wielofunkcyjnego.


37373737

3.3 Przeglądarka obrazków – Gwenview

Przeglądarka graficzna dla KDE. Od wersji 2.0 ma uproszczony interfejs w stosunku do poprzednich wersji i jest

standardową przeglądarką graficzną KDE4 uwzględnioną w module kdegraphics.

3.4 Rysunek

Program tworzenia grafiki wektorowej.


38383838

3.5 Zarządzanie zdjęciami

DigiKam to program komputerowy służący do zarządzania zdjęciami cyfrowymi, przeznaczony dla środowiska

graficznego KDE. Umożliwia pobieranie zdjęć z aparatu cyfrowego oraz ich organizowanie, przeglądanie i prostą

edycję. Aplikacja ta została opisana już wcześniej na 19 stronie tego podręcznika.

2.4 INTERNET

2.4.1 Czat

W tym miejscu znajduja się programy do komunikacji między użytkownikami.


39393939

2.4.2 Przeglądarka WWW - Konqueror

Jest to jednocześnie menedżer plików i przeglądarka dokumentów.


40404040

2.4.3 Wymiana danych

Zawiera aplikacje służące do wymiany danych między urządzeniami. Narzędzie do wymiany, pobierania i odbierania, danych przez bluetooth, bądź klienta sieci bittorrent.

2.4.4 Czytnik RSS

Przeglądarka kanałów RSS.


41414141

2.4.5 Program pocztowy

Program Kmail jest przyjaznym klientem pocztowym dla środowiska graficznego KDE. Celem twórców jest

dążenie do tego, aby Kmail był estetyczny i intuicyjny, jednak bez utraty funkcjonalności.

2.4.6 Web Page Creation

To zestaw narzędzi umożliwiający amatorskie, a także te bardziej zaawansowane tworzenie stron

internetowych. Zawiera w sobie również odtwarzacz multimediów.


42424242

2.5 Multimedia

2.5.1. Nagrywanie dźwięków - KRecord

Aplikacja do nagrywania dźwięków z otoczenia.


43434343

2.5.2 Nagrywanie płyt CD/DVD

Program do nagrywania płyt CD i DVD przeznaczoną dla środowiska graficznego KDE. Program cechuje bardzo

przyjazny interfejs użytkownika, pozwalający wykonać większość operacji związanych z nagrywaniem płyt, np.

nagrać płytę audio CD z zapisanych na twardym dysku skompresowanych plików muzycznych w formacie Ogg

lub MP3.

2.5.3 Odtwarzacz audio - Amarok

Program do odtwarzania muzyki dla środowiska KDE. Został opisany wcześniej.

2.5.4 Odtwarzacz CD- KaCD

2.5.5 Odtwarzacz multimedialny- Kaffeine

Odtwarzacz multimedialny Program posiada wiele opcji konfiguracyjnych, oraz zestaw filtrów graficznych. Po

zainstalowaniu dodatkowych zamkniętych może odtwarzać media zapisane w formacie promowanym przez

Microsoft lub inne firmy produkujące zamknięte oprogramowanie.


44444444

2.5.6 Ustawienia głośności

Narzędzie do kontrolowania głośności dźwięku. Zawiera w sobie narzędzie zwane Mikserem, które umożliwia

regulacje dźwięku lub jego całkowite wyciszenie.

2.6 Programy użytkowe

2.6.1 Drukowanie

Narzędzia do drukowania:

Faks Narzędzie tak jak nazwa wskazuje za którego pomocą możemy wysyłać faksy.

Zadania drukowania Aktualnie drukowane pliki przez drukarkę

Zarządzanie drukowaniem Program pozwalający na monitorowanie drukarek oraz zadań administracyjnych


45454545

2.6.2 Edytor

Prosty edytor tekstu nie zawiera może zbyt wielu opcji formatowania tekstu jak edytor w pakiecie openoffice, ale również jest to bardzo przydatne narzędzie szczególnie gdy użytkownik chce napisać prosty tekst czy kilka zdań. Jest odpowiednikiem windowsowego notatnika, ale z większymi możliwościami. Do tych edytorów zaliczamy KWrite i Kate.


46464646

2.6.3 Pulpit

Asystent KDE Groupware, Deskop Effects - efekty pulpitu Narzedzie do zabijania okien – gwałtowne zabijanie okien, zmykanie ich Odświeżanie ekranu – polecenie odśwież Pełnoekranowe rozpoznawanie gestów Powiększenie pulpitu – systemowa lupa Program do robienia zrzutów ekranu Przeglądarka schowka, Przełącznik pulpitów Ustawienia QT 4 Wirtualna klawiatura Wybór koloru, Żółte karteczki

2.6.4 Kalkulator naukowy

Aplikacja służąca do wykonywania skomplikowanych obliczeń matematycznych.

2.6.5 Narzedzie do archiwizacji - Ark

Ark jest programem do zarządzania różnymi typami archiwów dla środowiska KDE. Mogą one być przeglądane,

wypakowywane, tworzone i modyfikowane w Arku. Program może obsługiwać różne formaty archiwów, jak np.

tar, gzip, bzip2, zip, rar i lha (jeśli są zainstalowane odpowiednie programy tekstowe).


47474747

2.6.6 Narzędzie do szyfrowania

Program do szyfrowania danych.

2.7 System

System – ta zakładka kojarzy się użytkownikom z dostępem do zaawansowanych opcji systemu, do programów

umożliwiających nowe funkcje nie dostępne dla zwykłego uzytkownika, i słusznie. To co użytkownik znajdzie pod

tą zakładką to potężne narzędzia do prawdziwego administrowania systemem SuSe 11.1.

2.7.1 Dostęp zdalny

Współdzielenie pulpitu - aplikacja pozwalająca do przeglądania swojego pulpitu przez inne osoby. Można taką

osobę zaprosić do przeglądania oraz kontroli naszego pulpitu.


48484848

2.7.2 Aplet pulpitu

Podsystem portfela KDE to wygodny i bezpieczny sposób na przechowywanie wszystkich Twoich haseł. Użytkownicy komputerów zmagają się codziennie z wielkimi ilościami danych. Niektóre z nich są osobiste i wrażliwe na osoby trzecie. W praktyce zapewne posiadasz wiele haseł do różnych rzeczy. Zapamiętanie ich jest trudną sztuką, zapisanie na kartce papieru lub w pliku tekstowym jest niebezpieczne, a używanie narzędzi w stylu PGP jest nużące i niewygodne. Portfel KDE zapisuje wszystkie wrażliwe dane w silnie zaszyfrowanym pliku, dostępnym dla wszystkich programów. Wszystkie te dane są oczywiście chronione przez jedno główne hasło. Żeby zwiększyć bezpieczeństwo, zalecane jest ustawienie jednego portfela dla haseł lokalnych, a innego dla haseł i danych sieciowych. Możesz to zrobić za pośrednictwem Centrum sterowania KDE w module Portfel KDE. Mimo to, domyślnie wszystko przechowywane jest w jednym portfelu. Portfel domyślnie jest zamknięty, co oznacza, że do jego otwarcia musisz znać hasło. Gdy portfel zostanie otwarty, można dostać się do jego zawartości. Kupdateapplet- aplikacja wyszukująca, pobierająca oraz instalująca na naszym systemie aktualizacje. Są one niezbędne jeśli chcemy czuć się bezpieczniejsi podczas pracy w sieci. Oraz poprawiają wiele luk przez które system może się „zawiesić”. Także jest to bardzo przydatne narzędzie ponieważ zaleca się aktualizowanie systemu na bieżąco.

2.7.3 Konfiguracja

Czyli narzędzie pozwalające na kontrole nad naszym systemem. Tutaj można zmieniać rozdzielczość monitora, Pozwala ustawić opcje myszy oraz język klawiatury. Jeżeli posiadamy ekran dotykowy również tutaj nim możemy sterować.

2.7.4 Menedżer plików

KGet to menedżer pobierania plików. KGet jest częścią składową środowiska KDE.


49494949

2.7.5 Monitor

Informacje o obciążeniu systemu - zawiera informacje o aktualnym obciążeniu systemu przez system

operacyjny.

Menadżer urządzeń HP - czyli menadżer drukarek oraz urządzeń firmy HP. Tutaj można zainstalować sprzęt tej

firmy po uprzednim wybraniu go z listy urządzeń wyszukanych przez program.

Monitor systemu - monitoruje wszystkie operacje oraz procesy wykonywane na komputerze. Jest również

podgląd na obciążenie systemu.

Monitor wydajności - monitoruje pracę wszystkich operacji na komputerze oraz sprawdza przy tym wydajność

naszego systemu podając obciążenie. Pozwala również na zakańczanie wybranego procesu poprzez zaznaczenie

go oraz kliknięcie na przycisk zabij.

Smolt desktop profiler - podaje podstawowe informacje o oprogramowaniu oraz o urządzeniach znajdujących

się wewnątrz naszego komputera.


50505050

2.7.6 System plików

System plików to narzędzia do wyszukiwania plików i katalogów.

2.7.7 Terminal

Terminal, czyli systemowa konsola już był wcześniej opisywany w tym podręczniku.

2.7.8 Asystent folderów sieciowych

Asystent folderów sieciowych jest programem bardzo prostym w obsłudze. Po uruchomieniu asystenta należy

wybrać rodzaj foldera sieciowego, do którego użytkownik chciałby uzyskać dostęp. Po przejściu do następnego

ekranu, należy wypełnić wymagane do podłączenia informacje techniczne. Ostatnim etapem jest

wprowadzenie nazwy użytkownika i hasła dla podłączanego zasobu sieciowego. Jak widać na przedstawionym

zrzucie ekranu, asystent tworzenia folderów sieciowych umożliwia podłączenie do czterech rodzajów serwerów

sieciowych: WebDav, FTP, dysków sieciowych Microsoft® Windows® (lub Samby) oraz SSH.


51515151

2.7.9 Instalacja hyperwizora i narzędzi

Konfiguracja serwera maszyny wirtualnej.

2.8 Pomoc

2.9 Ustawienia administratora

Ustawienia administratora to zestaw aplikacji do zarządzania systemem. Znajdują się tutaj opisywane na

dalszych stronach YaST oraz SaX2.

SaX2 – system konfigurujący grafikę.


52525252

3. Komputer

Zakładka umożliwiająca użytkownikowi dostęp do plików na dysku, zarządzania systemem, dostęp do

katalogów lokalnych i sieciowych.

3.1 Yast

YaST to program wykorzystywany przy instalacji oraz konfiguracji openSUSE. Został doceniony przez

użytkowników ze względu na intuicyjny i atrakcyjny interfejs graficzny. Oferuje możliwość szybkiego dostosowania

systemu do swoich potrzeb w trakcie instalacji lub po jej zakończeniu. Procedura instalacji jest prowadzona

poprzez YaST i została podzielona na kilka etapów. Przy użyciu YaST można ustawić wiele opcji i parametrów

dotyczących obsługi sprzętu, systemu operacyjnego, sieci, itp. Poniżej omówię to miejsce.

Oprogramowanie:


53535353

Aktualizacja online - Pobiera uaktualnienia, które poprawiają i usprawniają twoją instalację openSUSE, Aktualizacja systemu - Aktualizuje cały system, Automatyczna aktualizacja online - Konfiguruje automatyczną aktualizację systemu, Konfiguracja aktualizacji online - Konfiguruje aktualizację online, Sprawdzanie nośnika - Weryfikuje integralność nośnika CD/DVD, Zarządzanie oprogramowaniem - Instaluje dodatkowe pakiety oprogramowania i usuwa dotychczas

zainstalowane, Aktualizacja z płyty CD z poprawkami -- Instaluje poprawki z płyty, Instalacja do katalogu - Instaluje system do katalogu, Produkt dodatkowy - Instaluje dodatkowe produkty, Źródła instalacji - Wskazuje źródła (płyta CD, sieć, itp.) dla instalacji pakietów oprogramowania;

Sprzęt:

Bluetooth - Konfiguruje serwer Bluetooth, Dźwięk - Konfiguruje kartę dźwiękową, Joystick - Konfiguruje joystick podłączony do karty dźwiękowej , Karta graficzna i monitor - Konfiguruje parametry karty graficznej i monitora, Model myszy - Zmienia model myszy, Tryb DMA urządzeń IDE - Konfiguruje tryb DMA dla urządzeń IDE, Urządzenia na podczerwień - Konfiguruje urządzenia działające na podczerwień (IrDA), Drukarka - Konfiguruje drukarki, Informacje o sprzęcie - Pokazuje informacje o zasobach sprzętowych komputera, Karta TV - Konfiguruje kartę TV, Kontroler dysku - Konfiguruje kontrolera dysku, Skaner - Konfiguruje skaner , Układ klawiatury - Wybiera układ klawiatury;


54545454

System:

Data i czas - Ustawia strefę czasową, datę i czas systemowy, Edytor etc/sysconfig - Zmienia ustawienia w plikach konfiguracyjnych etc/sysconfig, Kopia zapasowa systemu - Archiwizuje pliki i obszary systemowe , Menedżer profili - Konfiguruje profile SCPM, Partycjonowanie - Dzieli na partycje dysk twardy (w tym RAID, LVM i zaszyfrowane systemy plików), Program rozruchowy - Konfiguruje program rozruchowy, Usługi systemowe (poziom pracy) - Konfiguruje poziomy pracy, Dyskietka startowa lub ratunkowa - Tworzy samodzielną dyskietkę startową lub awaryjną, Język - Konfiguruje ustawienia językowe i instaluje dodatkowe języki, LVM - Tworzy konfiguruje grupy woluminów oraz woluminów fizycznych i logicznych, Odtwarzanie systemu - Przywraca pliki z kopii zapasowych, Powertweak - Konfiguruje ustawienia powertweak (dla ekspertów), Ustawienia_systemu - Konfiguruje niskopoziomowe opcje systemu, Zarządzanie energią - Konfiguruje zarządzanie energią;


55555555

Urządzenia sieciowe:

DSL - Konfiguruje połączenia DSL, Karta sieciowa - Konfiguruje karty sieciowe , ISDN - Konfiguruje połączenia ISDN, Modem - Konfiguruje modem;

Usługi sieciowe:


56565656

Agent transportu poczty (MTA) - Konfiguruje pocztą e-mail, Klient Kerneros - Konfiguruje klienta Kerberos, Klient NFS - Konfiguruje klienta NFS, Klient iSCSI - Konfiguracja klienta iSCSI , Pośrednik (Proxy) - Konfiguruje Proxy, Przynależność do domeny Windows - Konfiguruje przynależność do domeny Windows, Serwer DNS - Konfiguruje serwer DNS, Serwer Samba - Konfiguruje serwer Samba, Zdalna administracja - Konfiguruje zdalną administrację , DNS i nazwa komputera - Konfiguruje nazwę komputera i serwery nazw, Klient LDAP - Konfigurje klienta LDAP, Klient NIS - Konfiguruje klienta NIS, [[YaST_Nazwy_komputerów|]] - Przypisuje nazwy komputerów i aliasów do adresów IP, Przeglądarka LDAP - Umożliwia przejrzenie repozytorium LDAP, Routing - Konfiguracja routingu, Serwer HTTP - Konfiguracja serwera Apache 2, Usługi sieciowe (xinetd) - Konfiguruje usługi sieciowe (xinetd), Konfiguracja NTP - Konfiguruje serwer lub klienta NTP;

Novell AppArmor:

Centrum sterowania AppArmor - Konfiguruje główne ustawienia AppArmor, Kreator aktualizacji profilów - Aktualizuje profile, Raporty AppArmor - Umożliwia przejrzenie raportów AppArmor, Usuwanie profilu - Umożliwia usunięcie profilu AppArmor, Edycja profilu - Umożliwia edycję profilu AppArmor, Kreator dodawaia profilów - Kreator profilów, Ręczne dodawanie profilów - Umożliwia ręczne dodawanie profilów;


57575757

Zabezpieczenia i użytkownicy:

Bezpieczeństwo lokalne - Konfiguruje ustawienia lokalnych zabezpieczeń, Zapora sieciowa - Konfiguruje zaporę sieciową, Zarządzanie użytkownikami - Umożliwia zarządzanie użytkownikami systemu, Sudo - Konfiguruje polecenie sudo, Zarządzanie grupami - Umożliwia zarządzanie grupami użytkowników;

Inne:


58585858

Dziennik komunikatów startowych - Wyświetla dziennik komunikatów rozruchowych, (/var/log/boot.msg), Informacje o wydaniu - Pokazuje inforamcje o aktualnym wydaniu systemu, Płyta CD ze sterownikami dostawcy sprzętu - Instaluje sterowniki z płyty CD dostarczonej przez producenta

sprzętu, Dzienniki systemowe - Wyświetla rejestr systemowy (/var/log/messages), Instalacja automatyczna - Konfiguruje system do autoinstalacji, Zapytanie do wsparcia - Zbiera podstawowe informacje dla prośby o wpsarcie;

3.2 Instalacja oprogramowania

Instalacja oprogramowania pozwala użytkownikowi na doinstalowanie odpowiednich, repozytoriów, modułów, sterowników do systemu, a także pozwala przejrzeć wszystkie zainstalowane sterowniki i zobaczyć dziennik zmian czy wersje danego oprogramowania.


59595959

3.3 .Informacje o systemie

3.4 Sieć

Miejsce do przeglądania, dodawania folderów sieciowych, (np. w sieci lokalnej) pozwala na przeglądanie zasobów w sieci i uruchamianie usług sieciowych.


60606060

3.5 Katalog główny

Katalog główny to miejsce, w którym zainstalowany jest system. Jest to dostęp do całego dysku twardego.

3.6 Kosz

Kosz jak sama nazwa wskazuje jest koszem systemowym (trash), do którego trafiają zbędne i usuwane przez użytkownika pliki. Klikając prawym przyciskiem myszy w białym oknie i wybierając właściwości, użytkownik może zobaczyć ile plików i katalogów i o jakim rozmiarze znajduje się w koszu. Jeśli kosz jest pełny lub plików jest zbyt dużo należy go opróżnić.


61616161

3.7 Nośniki wymienne

Nośniki wymienne, takie jak pendriv`y, mp3, mp4, ipody, dyski zewnętrzne, płyty CD/DVD są wczytywane automatycznie tzn. większość z nich nie potrzebuje dodatkowych sterowników, chyba że ich instalacja jest zalecana przez producenta. Na nośniki wymienne możemy przenosić pliki z katalogów na dysku i odwrotnie. Po dwukrotnym kliknięciu na jeden z dysków wymiennych w oknie przeglądarki widzimy pliki, które się na tym dysku znajdują. Na dole przeglądarki widzimy pasek zapełnienia dysku z wyliczonym wolnym i dostępnym miejscem na kolejne pliki.

4. Ostatnio używane

Miejsce gdzie znajdują się niedawno używane elementy.


62626262

5.Opuść

W tym miejscu możemy:

wylogować się z systemu zablokować system przełączać użytkowników wyłączyć komputer uruchomić ponownie komputer


63636363

KONIECKONIECKONIECKONIEC

podręcznik podstawy linuksa autorstwa damiana nogaja

Documents