Polityka finansowania projektów ze środków unijnych w latach 2014-2020

Edyta PęcherzDyrektor Biura

OKIP

Dokumenty strategiczne2

Polityka Spójności 2014-2020

mld euro

Fundusz Spójności 82,5

Regiony słabiej rozwinięte

162,6

Regiony przejściowe 39,0

Regiony rozwinięte 53,1

Współpraca 11,7

Regiony peryferyjne i słabo zaludnione

0,9

Razem 349,6

3

Umowa Partnerstwa:dokument opisujący strategię wykorzystania środków UE

do realizacji celów rozwojowych kraju)

Krajowe Programy Operacyjne w ramach polityki spójności

Krajowe Programy Operacyjne w ramach WPR

i WPRyb

Regionalne Programy Operacyjne w ramach polityki spójności

Programy EWT

15 RPO

w regionach słabiej rozwiniętych

RPO dla Mazowsza

Umowa Partnerstwa:

4

Programy operacyjne Główny element zarządzania i monitoringu w ramach polityki spójności.

Kraje Członkowskie miały wybór poziomu programowania. Generalną zasadą było stworzenie programów dla EFRR i EFS na poziomie NTS 2. Programy operacyjne mogą być tworzone na poziomie regionalnym jak i krajowym. Programy operacyjne wspierane z Funduszu Spójności – tylko na poziomie krajowym.

Programy dzielone na priorytety. Oś priorytetowa obowiązkowo jednofunduszowa (nawet w przypadku programu wielofunduszowego):

EFRR: 1 oś priorytet. = 1 lub kilka inwestycji priorytetowych =1cel tematyczny

EFS: 1 oś priorytetowa = 1 lub kilka inwestycji priorytetowych = 1 lub kilka celów tematycznych

5

6 Programy operacyjne

Program FunduszSzacunkowa alokacja na

program (w %)

Instytucja zarządzająca

Polityka Spójności

1. Program dotyczący innowacyjności, badań naukowych i ich powiązań ze sferą przedsiębiorstw EFRR[1] 10

Ministerstwo Infrastruktury i

Rozwoju

2. Program dotyczący gospodarki niskoemisyjnej, ochrony środowiska, przeciwdziałania i adaptacji do zmian klimatu, transportu i bezpieczeństwa energetycznego EFRR, FS[2] 39

3. Program dotyczący rozwoju cyfrowego; EFRR 34. Program pomocy technicznej; EFRR 15. Program dotyczący Polski Wschodniej – program ponadregionalny EFRR 36. Program dotyczący rozwoju kompetencji i umiejętności oraz dobrego rządzenia; EFS[3] 47. Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej* EFRR 18. Regionalne Programy Operacyjne EFRR, EFS 39 Zarządy województw

suma 100

Wspólna Polityka Rolna i Rybacka

1. Program dotyczący rozwoju obszarów wiejskich EFRROW [4] 96Ministerstwo Rolnictwa

i Rozwoju Wsi

2. Program dotyczący rozwoju obszarów morskich i rybackich EFMR[5] 4

suma 100

[1[1

.

* Ich liczba zostanie przesądzona w wyniku ustaleń międzynarodowych

Krajowe programy

Podział alokacji na krajowe programy operacyjne

Program Alokacja po przeliczeniu

na ceny bieżące (mln euro)

 Infrastruktura i Środowisko  27 513,9

 Inteligentny Rozwój  8 614,1

 Wiedza Edukacja Rozwój  4 419,3

 Polska Wschodnia  2 117,2

 Polska Cyfrowa  2 255,6

 Pomoc Techniczna  700,1

 Razem  45 620,1

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (POiŚ) 2014-202024,158 mld euro, czyli ponad 100 mld zł zostanie przeznaczone w najbliższych latach na  wsparcie gospodarki niskoemisyjnej, ochronę środowiska, przeciwdziałania i adaptację do zmian klimatu, transport, bezpieczeństwo energetyczne, ochronę zdrowia i kulturę.

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (POiŚ) 2014-2020Najwięcej, bo ponad 17,5 mld euro, Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju planuje przeznaczyć na sektor transportu, czyli na drogi, koleje, transport miejski, lotniczy i morski.

Drugi w kolejności będzie sektor środowiska – ponad 3,4 mld euro.

Na znaczeniu, w porównaniu do obecnej perspektywy, zyskają energetyka i zdrowie.

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (POiŚ) 2014-2020

Beneficjentami POIiŚ 2014-2020 będą:

podmioty publiczne (w tym jednostki samorządu terytorialnego)

prywatne (przede wszystkim duże przedsiębiorstwa).

Program Operacyjny Inteligentny Rozwój2014-2020

Celem POIR jest zwiększenie innowacyjności i konkurencyjności polskiej gospodarki, wyrażające się głównie wzrostem nakładów prywatnych na B+R. Cel ten zostanie osiągnięty poprzez koncentrację działań Programu na:•wsparciu powiązań między przedsiębiorstwami i nauką;•wsparciu i rozwoju innowacyjności przedsiębiorstw;•wzmocnieniu jakości badań oraz pozycji krajowych jednostek naukowych w ramach Europejskiej Przestrzeni Badawczej.

Mapa pomocy regionalnej dla Polski na lata 2014–2020

w.

Pozostałe krajowe Programy Operacyjne

Wiedza Edukacja i Rozwój (POWER)

Program powstał w odpowiedzi na potrzeby reform w obszarach zatrudnienia, włączenia społecznego, edukacji, szkolnictwa wyższego, zdrowia i dobrego rządzenia. Będzie też wspierał innowacje społeczne i współpracę ponadnarodową w wymienionych obszarach oraz wdrażanie w Polsce Inicjatywy na rzecz zatrudnienia osób młodych.

Polska Wschodniadodatkowy instrument wsparcia finansowego 5 województw, który będzie uzupełnieniem i wzmocnieniem działań prowadzonych w ramach regionalnych i krajowych programów operacyjnych.

Pozostałe krajowe Programy Operacyjne

RPO - Wstępnie wybrane inteligentne specjalizacje

WojewództwoDolnośląskie

ICT, multimedia, biogospodarka, zdrowa żywność, medycyna i turystyka zdrowotna, przemysł maszynowy i metalowy, chemia, przemysł wydobywczy

kujawsko -pomorskie ICT, multimedia, biogospodarka, zdrowa żywność, medycyna i turystyka zdrowotna, przemysł maszynowy, przemysły kreatywne, logistyka i inżynieria wodna i lądowa, tworzywa sztuczne

lubelskie ICT, multimedia, biogospodarka, medycyna i turystyka zdrowotna, energetyka (w tym OZE)

lubuskie Biogospodarka, zdrowa żywność, medycyna i turystyka zdrowotna, przemysł maszynowy i metalowy, przemysł drzewny i meblarski

łódzkie ICT, multimedia, zdrowa żywność, medycyna i turystyka zdrowotna, energetyka (w tym OZE), przemysł włókienniczy i wzornictwo, budownictwo

małopolskie ICT, multimedia, biegospodarka, energetyka ( w tym OZE), chemia

mazowieckie ICT, multimedia, zdrowa żywność, usługi dla biznesu, wysoka jakość życia

opolskie Zdrowa żywność, przemysł maszynowy i metalowy, energetyka w tym (OZE), chemia i budownictwo

podkarpackie ICT, multimedia, wysoka jakość życia, lotnictwo i kosmonautyka

podlaskie Biogospodarka, brama na Wschód

pomorskie ICT, multimedia, biogospodarka, zdrowa żywność, medycyna i turystyka, energetyka (w tym OZE), przemysły kreatywne, usługi dla biznesu, logistyka i inżynieria wodna i lądowa, technologie offshore

śląskie ICT, multimedia, medycyna i turystyka zdrowotna, energetyka ( w tym OZE)

świętokrzyskie Zdrowa żywność, medycyna i turystyka zdrowotna, przemysł maszynowy i metalowy

warmińsko- mazurskie Zdrowa żywność, ekonomia wody, przemysł drzewny i meblarski

wielkopolskie ICT, multimedia, produkcja żywności, procesy przemysłowe i transport

zachodniopomorskie Biogospodarka, medycyna i turystyka zdrowotna, przemysł maszynowy i metalowy, usługi dla biznesu, logistyka i inżynieria wodna

16

Podział alokacji na regionalne programy operacyjne

Województwo Alokacja po przeliczeniu

na ceny bieżące (mln euro)

 dolnośląskie 2 250,4 

 kujawsko-pomorskie 1 901,7 

 lubelskie 2 228,8 

 lubuskie 906,1 

 łódzkie 2 253,9 

 małopolskie 2 875,5 

 mazowieckie 2 087,9 

 opolskie 944,1 

podkarpackie  2 112,2

podlaskie  1 212,4

 pomorskie  1 863,0

 śląskie  3 473,6 świętokrzyskie 1 363,2 

 warmińsko-mazurskie 1 726,6  wielkopolskie 2 447,9 

 zachodniopomorskie  1 599,7 Razem  31 246,9

Fundusze w latach 2014-2020

– główne kierunki

18

Instrumenty wsparcia – usługi publiczneW ramach planu wykonawczego do KSRR podjęto działania nad utworzeniem systemu wspierania podstawowych usług publicznych. Zgodnie z KSRR system miałby objąć następujące kategorie usług:

Edukacyjne

Zdrowotne

Kulturalne

Komunikacyjne

Komunalne

Założenia systemu:

Utworzenie list rankingowych, szeregujących powiaty pod kątem stopnia osiągnięcia wskaźników dostępności i jakości usług.

Skierowanie interwencji publicznej do podmiotów świadczących usługi na obszarach o najgorszych wartościach pięciu wskaźników syntetycznych

19

Ile funduszy na politykę spójności? Wysokość budżetu i podział funduszy pomiędzy Państwa Członkowskie

UE to nie jedyne ustalenia szczytu. Podjęto także inne istotne decyzje dotyczące perspektywy 2014-2020:

Podatek VAT w projektach dofinansowanych z Funduszy Europejskich będzie kosztem kwalifikowalnym, co oznacza utrzymanie możliwości jego refundacji,

Poziom dofinansowania unijnego w wysokości 85 proc. (dla regionów mniej rozwiniętych) oraz 80 proc. dla Mazowsza.

Granty w zasadzie tylko dla innowacji

W raporcie Komisji Europejskiej nt. spójności, który zawiera m.in. propozycje zmian w finansowaniu polityki strukturalnej w ramach budżetu na lata 2014- 2020, jako jeden z pięciu instrumentów służących lepszemu wydatkowaniu środków z funduszy strukturalnych podaje się znacznie większe zastosowanie instrumentów inżynierii finansowej (zwrotnych instrumentów finansowych). W przypadku środków dla firm wprost mówi się, że dla prostych projektów inwestycyjnych będą stosowane zwrotne instrumenty finansowe, granty bezzwrotne mają być zarezerwowane wyłącznie dla projektów wysoko innowacyjnych, gdyż tego rodzaje inwestycje mogą mieć problem z uzyskaniem finansowania zwrotnego.

21

Instrumenty zwrotne

SZANSE ZAGROŻENIA

Zwiększenie liczby beneficjentów ostatecznych

Ryzyko związane z brakiem popytu ze strony beneficjentów ostatecznych

Wzrost dostępności do finansowania zewnętrznego

Ryzyko związane z brakiem zainteresowania ze strony pośredników finansowych

Wzrost efektywności wydatkowanych środków Skomplikowany proces uruchamiania i obsługi

Ograniczanie ryzyka inwestycji z uwagi na większe zaangażowanie kapitałowych własnych środków przez beneficjentów ostatecznych

Ograniczanie negatywnych skutków dotacji na konkurencję i mechanizm rynkowy

Źródło: IBnGR.

22

Wg ekspertyzy dla MRR (Danuta Jabłońska)

Wydaje się, że optymalny podział środków na interwencje w zakresie przedsiębiorczości to 60% środków na dotacje oraz 40% na instrumenty zwrotne.

Oznacza to, że do systemu instrumentów zwrotnych do 2020 r. trafiłoby dodatkowo około 17 mld PLN, zwiększając środki na wsparcie zwrotne przedsiębiorstw do około 21,5 mld PLN.

Należy założyć, że zastosowanie instrumentów zwrotnych dotyczyć może takich obszarów jak wsparcie przedsiębiorstw, projekty z zakresu energetyki, efektywności energetycznej, energii odnawialnej i ochrony środowiska, w tym ochrony zdrowia, a także transportu publicznego, rewitalizacji miast i rozwoju lokalnego, a także technologii telekomunikacyjnych i sieci szerokopasmowych.

23

Jednostki samorządu terytorialnego oraz ich spółki. JST oraz ich przedsiębiorstwa zależne mogą być

beneficjentami projektów z zastosowaniem instrumentów zwrotnych w zakresie realizacji ich statutowych zadań związanych z zaspokajaniem zbiorowych potrzeb wspólnoty (w tym m.in. z zakresu ochrony środowiska, gospodarki wodno – ściekowej, lokalnego transportu zbiorowego, telekomunikacji, ochrony zdrowia czy edukacji publicznej).

Dodatkowej analizy wymagałaby kwestia, w jaki sposób pożyczka lub gwarancja dla jst, udzielona z funduszy strukturalnych, zwiększy poziom zadłużenia jst.

Materiały szkoleniowe dla Banku Gospodarstwa Krajowego,

24

Kredyty pomostowePrognozy IBnGR wskazują, że do końca 2013 roku banki w Polsce udzielą ok. 24 mld zł kredytów. Wzrostowi kredytowania przez banki projektów unijnych sprzyja ogromna skala funduszy strukturalnych dostępnych w nowej perspektywie finansowej oraz brak wolnych środków w budżetach jednostek samorządu terytorialnego i przedsiębiorstw. Z kolei popyt na kredyt będzie ograniczany poprzez system zaliczkowania, który wpłynie na ograniczenie skali kredytów pomostowych.

25

Polityka klastrowa 2014-2020

Wzmocnienie innowacyjności i konkurencyjności polskiej gospodarki w oparciu o intensyfikację współpracy, interakcji i przepływów wiedzy w ramach klastrów oraz wspieranie strategicznych specjalizacji gospodarczych

(klastrów kluczowych).

RAZEM MOŻEMY WIĘCEJ

zorganizowane działania zainteresowanych

podmiotów mające na celu przyspieszenie rozwoju i

konkurencyjności w regionie

firmy

ośrodki naukowesamorządy

MOCNE STRONY KLASTRA

Dziękujemy za uwagę!

Edyta Pęcherz

tel. 501 433 632

E-mail: edyta.pecherz@klasterip.pl