poËzie lezen en voordragendagvantaalkunstenencultuur.nl/wp-content/uploads/2020/02/...2020/01/17...
TRANSCRIPT
![Page 2: POËZIE LEZEN EN VOORDRAGENdagvantaalkunstenencultuur.nl/wp-content/uploads/2020/02/...2020/01/17 · Wie het laatst lacht, lacht het best/hardst Jij bent met het verkeerde been uit](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050323/5f7cd7750543b7746c5ccb9a/html5/thumbnails/2.jpg)
Vandaag• ‘Bommen’ van Paul Rodenko
• Samen poëzie lezen• Stereopoëzie
• Samen poëzie voordragen• Warming-up• Stereovoordrachten
![Page 3: POËZIE LEZEN EN VOORDRAGENdagvantaalkunstenencultuur.nl/wp-content/uploads/2020/02/...2020/01/17 · Wie het laatst lacht, lacht het best/hardst Jij bent met het verkeerde been uit](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050323/5f7cd7750543b7746c5ccb9a/html5/thumbnails/3.jpg)
![Page 4: POËZIE LEZEN EN VOORDRAGENdagvantaalkunstenencultuur.nl/wp-content/uploads/2020/02/...2020/01/17 · Wie het laatst lacht, lacht het best/hardst Jij bent met het verkeerde been uit](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050323/5f7cd7750543b7746c5ccb9a/html5/thumbnails/4.jpg)
Wat doen die kangoeroes daar?
![Page 5: POËZIE LEZEN EN VOORDRAGENdagvantaalkunstenencultuur.nl/wp-content/uploads/2020/02/...2020/01/17 · Wie het laatst lacht, lacht het best/hardst Jij bent met het verkeerde been uit](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050323/5f7cd7750543b7746c5ccb9a/html5/thumbnails/5.jpg)
letterlijk vs. figuurlijk
‘Kangeroes kijken door de venstergaten.’
letterlijk vs. figuurlijk
Er staan echte kangoeroes Het zijn geen echte kangoeroes, maar: te kijken door de venstergaten - soldaten met gewerenin de stad (in de talige werkelijkheid - ouders met kinderenvan dit gedicht). - mensen die willen vechten
- etc.= metafoor (personificatie)
![Page 6: POËZIE LEZEN EN VOORDRAGENdagvantaalkunstenencultuur.nl/wp-content/uploads/2020/02/...2020/01/17 · Wie het laatst lacht, lacht het best/hardst Jij bent met het verkeerde been uit](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050323/5f7cd7750543b7746c5ccb9a/html5/thumbnails/6.jpg)
Performancepoëzie
![Page 7: POËZIE LEZEN EN VOORDRAGENdagvantaalkunstenencultuur.nl/wp-content/uploads/2020/02/...2020/01/17 · Wie het laatst lacht, lacht het best/hardst Jij bent met het verkeerde been uit](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050323/5f7cd7750543b7746c5ccb9a/html5/thumbnails/7.jpg)
Performancepoëzie
Schilderij: Sappho (1891), door Amanda BrewsterDichter: Sappho (630 v.Chr. - 580 v.Chr., Lesbos)
![Page 8: POËZIE LEZEN EN VOORDRAGENdagvantaalkunstenencultuur.nl/wp-content/uploads/2020/02/...2020/01/17 · Wie het laatst lacht, lacht het best/hardst Jij bent met het verkeerde been uit](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050323/5f7cd7750543b7746c5ccb9a/html5/thumbnails/8.jpg)
Orale poëzie (live)
![Page 9: POËZIE LEZEN EN VOORDRAGENdagvantaalkunstenencultuur.nl/wp-content/uploads/2020/02/...2020/01/17 · Wie het laatst lacht, lacht het best/hardst Jij bent met het verkeerde been uit](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050323/5f7cd7750543b7746c5ccb9a/html5/thumbnails/9.jpg)
Orale poëzie (opgenomen)
9
![Page 10: POËZIE LEZEN EN VOORDRAGENdagvantaalkunstenencultuur.nl/wp-content/uploads/2020/02/...2020/01/17 · Wie het laatst lacht, lacht het best/hardst Jij bent met het verkeerde been uit](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050323/5f7cd7750543b7746c5ccb9a/html5/thumbnails/10.jpg)
Orale poëzie (online)
![Page 11: POËZIE LEZEN EN VOORDRAGENdagvantaalkunstenencultuur.nl/wp-content/uploads/2020/02/...2020/01/17 · Wie het laatst lacht, lacht het best/hardst Jij bent met het verkeerde been uit](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050323/5f7cd7750543b7746c5ccb9a/html5/thumbnails/11.jpg)
Poëzie in Carré (1966)
![Page 12: POËZIE LEZEN EN VOORDRAGENdagvantaalkunstenencultuur.nl/wp-content/uploads/2020/02/...2020/01/17 · Wie het laatst lacht, lacht het best/hardst Jij bent met het verkeerde been uit](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050323/5f7cd7750543b7746c5ccb9a/html5/thumbnails/12.jpg)
B.H. Lulofs, De kunst der mondelinge voordracht of welsprekendheid (1848). (Afbeelding uit: Vaessens 2013)
Historisch perspectief
![Page 13: POËZIE LEZEN EN VOORDRAGENdagvantaalkunstenencultuur.nl/wp-content/uploads/2020/02/...2020/01/17 · Wie het laatst lacht, lacht het best/hardst Jij bent met het verkeerde been uit](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050323/5f7cd7750543b7746c5ccb9a/html5/thumbnails/13.jpg)
Na ‘Poëzie in Carré’:
![Page 14: POËZIE LEZEN EN VOORDRAGENdagvantaalkunstenencultuur.nl/wp-content/uploads/2020/02/...2020/01/17 · Wie het laatst lacht, lacht het best/hardst Jij bent met het verkeerde been uit](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050323/5f7cd7750543b7746c5ccb9a/html5/thumbnails/14.jpg)
De betekenis van de drager
• linguïstische code:• de verbale elementen van een gedicht (de tekst)
• materiële code:• de materiële elementen van een gedicht (de drager)
Op welke manieren kun je met de materiële code van performancepoëzie spelen om extra betekenis te geven aan de poëzie die je voordraagt?
14
Volgens Bornstein dragen zowel de linguïstische code als de materiële code bij aan de betekenis van een gedicht.
![Page 19: POËZIE LEZEN EN VOORDRAGENdagvantaalkunstenencultuur.nl/wp-content/uploads/2020/02/...2020/01/17 · Wie het laatst lacht, lacht het best/hardst Jij bent met het verkeerde been uit](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050323/5f7cd7750543b7746c5ccb9a/html5/thumbnails/19.jpg)
De betekenis van de drager
• linguïstische code:• de verbale elementen van een gedicht (de tekst)
• materiële code:• de materiële elementen van een gedicht (de drager)
Op welke manieren kun je met de materiële code van performancepoëzie spelen om extra betekenis te geven aan de poëzie die je voordraagt?
19
Volgens Bornstein dragen zowel de linguïstische code als de materiële code bij aan de betekenis van een gedicht.
![Page 20: POËZIE LEZEN EN VOORDRAGENdagvantaalkunstenencultuur.nl/wp-content/uploads/2020/02/...2020/01/17 · Wie het laatst lacht, lacht het best/hardst Jij bent met het verkeerde been uit](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050323/5f7cd7750543b7746c5ccb9a/html5/thumbnails/20.jpg)
Tips voor de (stereo)voordracht van poëzie
Contrasten• Tempo: snel – langzaam• Volume: hard – zacht• Pauzes: stilte – spreken
Nadruk• Intonatie leggen op lettergrepen, woorden of regels• Lichaamstaal (o.a. bewegingen en mimiek)
Extra• Introductie geven • Hoe sta je op het podium?
![Page 21: POËZIE LEZEN EN VOORDRAGENdagvantaalkunstenencultuur.nl/wp-content/uploads/2020/02/...2020/01/17 · Wie het laatst lacht, lacht het best/hardst Jij bent met het verkeerde been uit](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050323/5f7cd7750543b7746c5ccb9a/html5/thumbnails/21.jpg)
Tips voor de (stereo)voordracht van poëzie
Wat kun je allemaal nog meer doen als je een gedicht met z’n tweeën voordraagt? = stereovoordracht
• Elkaar afwisselen (woord per woord, regel per regel, strofe per strofe)
• Tegelijkertijd hetzelfde zeggen• Tegelijkertijd iets anders zeggen• ‘Sound effects’• Lichaamstaal (o.a. bewegingen en mimiek) contrasteren
of spiegelen
![Page 22: POËZIE LEZEN EN VOORDRAGENdagvantaalkunstenencultuur.nl/wp-content/uploads/2020/02/...2020/01/17 · Wie het laatst lacht, lacht het best/hardst Jij bent met het verkeerde been uit](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050323/5f7cd7750543b7746c5ccb9a/html5/thumbnails/22.jpg)
Stereovoordrachten• Bereid in groepjes van twee of drie een stereovoordracht
voor van ‘Bommen’ van Paul Rodenko.• Bekijk de lijst met mogelijkheden voor de
(stereo)voordracht van poëzie.• Noteer performance-aanwijzingen op/bij/naast het
gedicht.• Welke betekenis willen jullie overbrengen?
![Page 23: POËZIE LEZEN EN VOORDRAGENdagvantaalkunstenencultuur.nl/wp-content/uploads/2020/02/...2020/01/17 · Wie het laatst lacht, lacht het best/hardst Jij bent met het verkeerde been uit](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050323/5f7cd7750543b7746c5ccb9a/html5/thumbnails/23.jpg)
Stem opwarmen: maak de gezegdes afDoe het lekker luid!
![Page 24: POËZIE LEZEN EN VOORDRAGENdagvantaalkunstenencultuur.nl/wp-content/uploads/2020/02/...2020/01/17 · Wie het laatst lacht, lacht het best/hardst Jij bent met het verkeerde been uit](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050323/5f7cd7750543b7746c5ccb9a/html5/thumbnails/24.jpg)
Stem opwarmen: maak de gezegdes afHet is dweilen met de kraan openAls er één schaap over de dam is, dan volgen er meerWie niet waagt, wie niet wintHoge bomen vangen veel wind Olie op het vuur gooienHet beste paard van stalHet is schering en inslagMaak je borst maar natDie kan praten als Brugman Wie de schoen past, trekt hem aanWaar een wil is, is een wegAls het kalf verdronken is, dempt men de put Hij heeft de klok horen luiden, maar weet niet waar de klepel isWie het laatst lacht, lacht het best/hardstJij bent met het verkeerde been uit bed gestapt
![Page 25: POËZIE LEZEN EN VOORDRAGENdagvantaalkunstenencultuur.nl/wp-content/uploads/2020/02/...2020/01/17 · Wie het laatst lacht, lacht het best/hardst Jij bent met het verkeerde been uit](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050323/5f7cd7750543b7746c5ccb9a/html5/thumbnails/25.jpg)
Stem opwarmen• Iedereen zegt de cursieve gedeeltes mee.• Iedereen neemt één regel voor hun rekening.• Probeer mee te bewegen en te spreken met de cadans van de
groepsvoordracht.
Gedicht ‘Koe klap’ van Boris de Jong
(Muziek-en-poëziegroep: Winterjong)
![Page 26: POËZIE LEZEN EN VOORDRAGENdagvantaalkunstenencultuur.nl/wp-content/uploads/2020/02/...2020/01/17 · Wie het laatst lacht, lacht het best/hardst Jij bent met het verkeerde been uit](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050323/5f7cd7750543b7746c5ccb9a/html5/thumbnails/26.jpg)
GroepsvoordrachtenVooraf• Pak de rust: kom op, ga staan en laat een rust vallen
voordat je begint.
Tijdens• Neem de tijd: pauzes die je laat vallen lijken misschien
lang, maar zijn voor het publiek kort.• Gaat er iets mis? Niets aan de hand! Ga door, of laat een
korte pauze vallen en herhaal.
Na• Neem het applaus in ontvangst.
![Page 27: POËZIE LEZEN EN VOORDRAGENdagvantaalkunstenencultuur.nl/wp-content/uploads/2020/02/...2020/01/17 · Wie het laatst lacht, lacht het best/hardst Jij bent met het verkeerde been uit](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050323/5f7cd7750543b7746c5ccb9a/html5/thumbnails/27.jpg)
![Page 28: POËZIE LEZEN EN VOORDRAGENdagvantaalkunstenencultuur.nl/wp-content/uploads/2020/02/...2020/01/17 · Wie het laatst lacht, lacht het best/hardst Jij bent met het verkeerde been uit](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050323/5f7cd7750543b7746c5ccb9a/html5/thumbnails/28.jpg)