pp_hbo_ct_4e_jaar_2001_-2002

VIERDE STUDIEJAAR

Blokindeling tentamens

Vakcode Vaknaam s.p. 1 2 jan 3 4 5 aug

CT4010 Economie 3 T h

CT4030 Onderzoekmethodologie 2

T h

CT4050 Organisatie ontwerpproces 2 T

h

CT4100 Duurzame bouwmaterialen 3 T h

CT4110 Hout en houtconstructies 1 3

T h

CT4120 Staalconstructies 2 3 T

h

CT4130 Probabilistisch ontwerpen 3 T

h

CT4140 Dynamica van constructies 3 T

h

CT4150 Plasticiteitsleer 3 T

h

CT4160 Voorgespannen beton 3 T h

CT4200 Bouwtechniek en bouwkunde 3 T

h

CT4270 Informatie- en kennismanagement in het bouwproces

3 T

h

CT4320 Korte golven 3 T h

CT4330 Havens en scheepvaartwegen 1 3

T h

CT4340 Computermodellering voor stroming en transport

3 T

h

CT4400 Waterkwaliteitsmanagement 3 T

h

CT4410 Irrigatie en drainage 3 T

h

CT4420 Geohydrologie 1 3 T h

CT4440 Metingen hydrologie 3 T

h

CT4460 Polders en hoogwaterbeheersing 3 T

h

CT4470 Drinkwater 1: technologie 3 T

h

CT4480 Behandeling van afvalwater 1 3 T

h

CT4700 Grote infrastructuurprojecten 3 T

h

CT4710 Vraag en vraagbeheersing infrastructuur

3 T

h

CT4730 Methoden en technieken voor planning en onderzoek

3 T

h

CT4800 Vervoermodelkunde 3 T

h

CT4820 Verkeersafwikkeling 3 T h

CT4870 Railbouwkunde 3

T h

Vakcode Vaknaam s.p. 1 2 jan 3 4 5 aug

OT4620 Offshore hydromechanica 5 DT DT h

OT4651 Op de bodem afgesteunde constructies

4 T

h

OT4652 Drijvende offshore constructies 3 h

T

OT4653 Onderwater installaties en pijpleidingen

3 T

h

WM0312CT Filosofie, ethiek en technology assessment in de civiele techniek

3 T

h

DT = deeltentamen h = hertentamen h'' = 2e herkansing o = oefening p = peiling T = tentamen

BESCHRIJVING VAN DE VAKKEN: VIERDE STUDIEJAAR

CT4010 - Economie

STUDIEPUNTEN/STUDIELAST aantal studiepunten: 3 totale studielast (uren): 120 roostering: blok 1

DOCENT(EN) Dr.ir. R.J. Verhaeghe Prof.dr. A. Kleinknecht Prof.ir. A.A.J. Pols

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Dr.ir. R.J. Verhaeghe

SPREEKUUR/AFSPRAAK volgens afspraak, bij afwezigheid via secretariaat Infrastructuurplanning

kamer 2.17

OMSCHRIJVING VAN HET VAK Algemeen: inleiding tot de verschillende disciplines in de economie. Nadruk op illustratie van de konsepten en toepassingen. - Macro-economie: nationaal inkomen, economische kringloop, conjunctuur en groei, rol van

technologie; internationale economie: productiviteit, betalingsbalans, en wisselkoers; geldtheorie en banken; Nederlandse economie: overheidstekort, corporatisme en loonmatiging; rol van sunk costs in economische evaluatie

- Micro-economie: consumentengedrag, producentengedrag, marktwerking; kostentypen, criteria voor efficient (economisch) handelen, productie functie, toepassingen

- Bedrijfseconomie: productierekening van een bedrijf (balans- en resultatenrekening), kostensoorten, verlies en winst, solvabiliteit, bezettingsgraad, current ratio

- Haalbaarheidsanalyse: maatschappelijke en bedrijfseconomische kosten-baten analyse, opstellen K/B patroon, beoordeling investeringen, toepassingen

- Introductie/illustratie van een aantal specifieke onderwerpen: financiering, milieu-economie, innovatie-economie, transport economie, economische modellen, resource management

ONDERWIJSVORMEN • College (hoorcolleges met oefeningen.)

TOETSING tentamenonderdelen: alle aangegeven onderdelen wijze van toetsen: Tentamen (schriftelijk, deels open vragen, deels multiple choice) wijze vaststellen van het eindcijfer: tentamencijfer is eindcijfer

STUDIEHANDLEIDING Studiehandleiding

DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT Bedrijfseconomische grondbeginselen praktische toegepast, Welten, T.P.M., Clerx, J.M.M.J.. Verkrijgbaar bij: VSSD, Schoemakerstraat 2

CT4030 - Onderzoekmethodologie


DOCENT(EN) Dr. E. de Graaff Prof.dr.ir. Ch.F. Hendriks

BEGELEIDERS Dr.ir. A.L.A. Fraaij

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Dr.ir. A.L.A. Fraaij

SPREEKUUR/AFSPRAAK volgens afspraak

tel: 015 278 4974

OMSCHRIJVING VAN HET VAK • De groei van kennis:

de betekenis van methode, toeval en context in een onderzoek aan de hand van een gedramatiseerde reconstructie op video (Semmelweis) hetgeen vervolgens wordt geanalyseerd met behulp van vragen van de docent en observaties van de studenten;

• methodologische grondbegrippen: aan de hand van een uitgewerkt voorbeeld van een experimenteel onderzoek worden begrippen besproken als typen van variabelen, vormen van controle erop, zowel experimenteel als statistisch, geldigheid van een experiment, de relatie steekproef en universum, effect size, power, meta-analyse;

• analyse van een eenvoudig onderzoeksartikel: op het gebied van civiele techniek in termen van de eerder behandelde begrippen waarbij tevens de methode voor het analyseren wordt geïllustreerd;

• de empirische cyclus: behandeling aan de hand van verschillende typen onderzoek;

• toespitsing op operationaliseren en meten: operationele versus constitutieve definities, nomologisch netwerk, constructen, explicitering van meetoperaties, systemen versus eigenschappen, wat is meten, enkele opvattingen dienaangaande;

• onderzoeksdesigns: experimentele en quasi-experimentele designs voor onderzoek met de al of niet gecontroleerde factoren in relatie tot experimentele validiteit, factoren als representativiteit;

• validiteit, betrouwbaarheid, generaliseerbaarheid en kwaliteitsbeoordeling: begrip validiteit, inhoudsvaliditeit versus empirische validiteit (met name predictieve), betrouwbaarheids-benaderingen (test-hertest, parallelle metingen, split-half), de generaliseerbaarheidsbenadering, de kwali-teit van beoordelaars en beoordelingen van onderzoek, objectiviteit, intersubjectiviteit, het weddenschaps-model;

• ontwerpmogelijkheden voor onderzoek met inbegrip van onderzoeksmateriaal, onderzoekstrategieën, onderzoeksplanning;

• analyse van een wat ingewikkelder onderzoeksartikel op het gebied van civiele techniek in termen van de eerder behandelde begrippen waarbij tevens de methode voor het analyseren wordt geïllustreerd;

• uitwerking van civieltechnische voorbeelden van onderzoeksprojecten met probleemstelling, aanpak en evaluatie van het resultaat in de vorm van een oefening.

ONDERWIJSVORMEN • College

• Case study

TOETSING wijze van toetsen: Tentamen (schriftelijk)

STUDIEHANDLEIDING Studiehandleiding. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek

DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT dictaat. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek

CT4040 - Praktisch werken

STUDIEPUNTEN/STUDIELAST aantal studiepunten: 6 - 10 totale studielast (uren): 240 - 400 roostering: blok 4, 5

BEGELEIDERS van alle secties + begeleiding uit instellingen/bedrijven

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Ir. W.J. Dijk (stagecoördinator) Mevr. M.L.Y. Holland (medewerkster stagebureau)

E-mail: [email protected] kamer 2.13, tel: 015 278 1174

SPREEKUUR/AFSPRAAK Via mevr. M.L.Y. Holland

OMSCHRIJVING VAN HET VAK • Aanmelding voor stage via inschrijfformulier in stagemap in september/oktober 2001 (Stagemap te

koop bij stagebureau) • formulering opdracht (werkzaamheden) in overleg met stagecoördinator van Civiele Techniek en

stage-begeleider van het bedrijf, doorlopen stageperiode, • verslaglegging en indien gewenst evaluatie met stagecoördinator.

ONDERWIJSVORMEN Deelname aan werkverband in de civieltechnische praktijk.

TOETSING tentamenonderdelen: opdracht/werkplan beoordeling stageverslag door • stagebegeleider van het bedrijf • vakbegeleider • stagecoördinator wijze van toetsen: Verslag (schriftelijk) voorwaarde voor afleggen tentamen: gereed zijn van stageverslag direct na afloop stage met akkoord stagebegeleider van het bedrijf wijze vaststellen van het eindcijfer: gemiddeld cijfer vakbegeleider/stagecoördinator

STUDIEHANDLEIDING Studiehandleiding, Stagemap. Stagemap bevat onder andere handleiding stage vierde jaar CT. Verkrijgbaar bij: stagebureau Voorbeelden van stageverslagen in te zien bij: stagebureau

CT4050 - Organisatie ontwerpproces


DOCENT(EN) Prof.dr.ir. H.A.J. de Ridder Ing. E. Vols

BEGELEIDERS Ing. E. Vols

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Ing. E. Vols kamer 3.49, tel: 015 278 5267

SPREEKUUR/AFSPRAAK secretariaat CBK

kamer 3.42, tel: 015 278 6636

OMSCHRIJVING VAN HET VAK Methodiek om complexe civieltechnische ontwerpprocessen te organiseren. Inleiding systeemleer. Structuur, omgeving en gedrag. Subsystemen, aspectsystemen, fasesystemen. Bottom-up clustering van elementen en top-down decompositie van systemen. Parallelliteit van plan-, ontwerpen onderzoeksproces. Complexiteit van oplossingen en processen. Reductie van complexiteit. Besturingsprincipes. Communicatie met behulp van informatiestromen en -velden. Werken in multidisciplinaire werkomgeving met interdisciplinaire werkeenheden, interdisciplinaire coördinatie en extradisciplinaire doelsturing.

ONDERWIJSVORMEN • College • Oefeningen

TOETSING tentamenonderdelen: collegestof en oefeningen wijze van toetsen: Tentamen (schriftelijk, oefeningen zijn verplicht en tellen mee) voorwaarde voor afleggen tentamen: oefeningen afgerond tentamenstof: dictaat en oefeningen naar het tentamen mag worden meegenomen: niet van toepassing

STUDIEHANDLEIDING niet van toepassing

DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT Dictaat verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek

CT4060 - Project 4

STUDIEPUNTEN/STUDIELAST aantal studiepunten: 6 totale studielast (uren): 240 roostering: blok 2, 4

DOCENT(EN) Prof.ir. H. Ligteningen Ir. M.W. Ertsen (algemeen coördinator)

BEGELEIDERS docenten uit alle secties

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Mevr. Y.E. de Haan-Simons

kamer 2.11, tel: 015 278 49 15

OMSCHRIJVING VAN HET VAK Het in multidisciplinaire verband oplossen van een realistisch, actueel civieltechnisch probleem. Het uitwerken van deelstudies en deelontwerpen tot een samenhangend geheel. E.e.a. gebaseerd op kennis, inzicht, vaardig-heden, uit de 3 voorgaande jaren. Aandacht voor expliciete kwaliteitsborging en evaluatie van het ontwerp-proces. Kennis en vaardigheden uit het vak CT4060 zullen worden toegepaste in het project. De fasering is als volgt: fase 1 werkplan 1 sp fase 2 globaal ontwerpen + deelstudies 4 sp fase 3 evaluatie van het proces t.a.v. 1 sp interdisciplinaire aspecten definitief rapport

ONDERWIJSVORMEN • Werkgroep (projectmatig en probleemgeoriënteerd werken in teamverband, 6/8 studenten)

TOETSING tentamenonderdelen: werkplan, globaal ontwerp, deelontwerp, eindontwerp wijze van toetsen: Toets (peilingen op basis van schriftelijk en mondeling presenteren; begin- en eindpeiling en halverwege

een briefing) voorwaarde voor afleggen tentamen: gereed zijn rapportages tentamenstof: zie per fase naar het tentamen mag worden meegenomen: alles bonusregeling: nee wijze vaststellen van het eindcijfer:

per onderdeel een beoordeling + gewicht


DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT schriftelijk rapporteren. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek handleiding 4e-jaarsproject. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek

OVERIGE MATERIALEN VERPLICHT aanvulling handleiding. Verkrijgbaar bij: het secretariaat van de sectie

DICTAAT/STUDIEBOEK AANBEVOLEN collegedictaten ontwerpen (2e, 3e en 4e jaar) voor project relevante studies

OVERIGE MATERIALEN AANBEVOLEN projectdocumentatie. deels te verstrekken door begeleider; deels door groep verder te verzamelen

CT4100 - Duurzame bouwmaterialen


DOCENT(EN) Prof.dr.ir. Ch.F. Hendriks

BEGELEIDERS Dr.ir. G.M. Sluimer

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Dr.ir. G.M. Sluimer

kamer 6.38, tel. 015 278 1713

SPREEKUUR/AFSPRAAK afspraak maken met contactpersoon

OMSCHRIJVING VAN HET VAK Het vak duurzame bouwmaterialen behandelt de milieu- en gezondheidsaspecten maar ook bruikbaarheid, levensduur en aantasting. Door het volgen van dit vak is men in staat de meest verantwoorde keus te maken met betrekking tot het gebruik van materialen en constructies, met inbegrip van recycling en hergebruik. Het vak bestaat uit de volgende hoofdonderdelen: • duurzaamheid: methoden en modellen ▪ invloed van materialen op bodem, water en binnenklimaat ▪ methodische analyse van de effecten en de kwaliteit van de belangrijkste materialen ▪ recycling en hergebruik.

ONDERWIJSVORMEN • College • Oefening

TOETSING tentamenonderdelen: LCA-oefening en schriftelijk tentamen wijze van toetsen: schriftelijk tentamen tentamenstof: 'Duurzame Bouwmaterialen' en ‘De Bouwcyclus’ naar het tentamen mag worden meegenomen: formuleblad wijze vaststellen van het eindcijfer: het eindcijfer wordt bepaald door het resultaat van het schriftelijk tentamen.


DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT boeken 'Duurzame Bouwmaterialen' en 'De Bouwcyclus'. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek OVERIGE MATERIALEN Oefening: bijbehorende informatie en opdracht via hand-out

CT4110 - Hout en houtconstructies 1


DOCENT(EN) Dr.ir. J.W.G. van de Kuilen Ir. J.G.M. Raadschelders

BEGELEIDERS Dr.ir. J.W.G. van de Kuilen Ir. J.G.M. Raadschelders

SPREEKUUR/AFSPRAAK Dr.ir. J.W.G. van de Kuilen


Ir. J.G.M. Raadschelders E-mail: [email protected] kamer 4.45, tel: 015 278 5721

OMSCHRIJVING VAN HET VAK • Materiaaleigenschappen van hout en plaatmateriaal

de verschillende materiaaleigenschappen, zoals sterkte-eigenschappen, aantastingsmechanismen en het gedrag bij brand; de verschillende houtsoorten, die toegepast worden in constructies, en de wijze van keuren;

• Staafvormige constructie elementen, Verbindingen het gedrag onder druk, trek en buiging en combinaties hiervan; het knik- en kipgedrag; het verbinden van staven, al of niet met gebruikmaking van verbindingsmiddelen; het ontwerpen van staafvormige constructies, zoals vakwerken en verbanden, met de bijbehorende verbindingen;

• Houtskeletbouw de platform-methode wordt behandeld met zowel de constructieve uitwerking als de bouwfysische aspecten, samengestelde constructiedelen van hout en plaatmateriaal;

• Spanten, bogen en portalen. Gevels en stabiliteitsverbanden.

ONDERWIJSVORMEN • College (hoorcolleges) • Oefening (verplicht)

TOETSING tentamenonderdelen: gehele stof wijze van toetsen: Tentamen (schriftelijk (open vragen)) voorwaarde voor afleggen tentamen: oefening moet zijn ingeleverd en daarvoor moet een voldoende zijn behaald tentamenstof: STEP-1 dictaat (hoofdstukken volgens opgave) stof behandeld op college naar het tentamen mag worden meegenomen: informatiebundel (zonder aantekeningen) wijze van beoordeling van de tentamenonderdelen: wordt aangegeven op tentamenopgave wijze vaststellen van het eindcijfer: tentamencijfer is eindcijfer

STUDIEHANDLEIDING Studiehandleiding. Verkrijgbaar bij: wordt uitgereikt op eerste college

DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT STEP 1 dictaat (Engels). Verkrijgbaar bij: het secretariaat van de sectie Staal- en Houtconstructies, kamer 4.33 informatiebundel. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek

OVERIGE MATERIALEN VERPLICHT examenopgaven. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek

CT4120 - Staalconstructies 2


DOCENT(EN) Prof.ir. F.S.K. Bijlaard Prof.ir. J.W.B. Stark Prof.dr.ir. J. Wardenier

BEGELEIDERS Ir. R. Abspoel

SPREEKUUR/AFSPRAAK Ir. R. Abspoel

kamer 4.28, tel. 015 278 5358

OMSCHRIJVING VAN HET VAK Stabiliteit-plooi: lineaire plooitheorie, nakritisch gedrag, spanningsreductiemethode, doorsnede reductiemethode, gedrag en berekening van plaatvelden. Buisconstructies: eigenschappen en toepassingsmogelijkheden van buisprofielen, gedrag van verbindingen onder statische belasting. Vermoeiing: inleiding over vermoeiing, gedrag van buisverbindingen onder een vermoeiingsbelasting. Staalbetonconstructies: samenwerking tussen staal en beton, eigenschappen van deuvels, toepassingsmogelijkheden van staal-beton-constructies, gedrag en berekening van staal-betonliggers, staalplaatbetonvloeren en staal-betonkolommen, ontwerp en berekening van staal-betonverbindingen, beoordeling van staal-betonconstructies onder brandomstandigheden.


TOETSING wijze van toetsen: Tentamen (schriftelijk) tentamenstof: op het college wordt een overzicht uitgereikt met daarin aangegeven wat tot de tentamenstof behoort. wijze vaststellen van het eindcijfer: tentamencijfer is eindcijfer

STUDIEHANDLEIDING op het college wordt een overzicht uitgereikt met daarin aangegeven wat tot de tentamenstof behoort.

DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT - Staalconstructies II, Deel 2, Buisconstructies/-Introductie Vermoeiingsgedrag van Staalconstructies. Verkrijgbaar bij de dictatenverkoop van Civiele Techniek - “Overspannend Staal” – Construeren A en Construeren B, uitgaven van Bouwen met Staal, Rotterdam. Verkrijgbaar bij de dictatenverkoop van Civiele Techniek.

DICTAAT/STUDIEBOEK AANBEVOLEN - “Overspannend Staal” – Rekenvoorbeelden en Staalprofielen, uitgaven van Bouwen met Staal, Rotterdam. Verkrijgbaar bij de dictatenverkoop van Civiele Techniek. - Timoshenko & Gere, Theory of Elastic Stability, International students edition. Verkrijgbaar in de boekhandel. - NEN 6771, TGB 1990-Staalconstructies, Stabiliteit. Verkrijgbaar bij de dictatenverkoop van Civiele Techniek.

CT4130 - Probabilistisch ontwerpen


DOCENT(EN) Prof.ir. A. Vrouwenvelder Prof.drs.ir. J.K. Vrijling

BEGELEIDERS Prof.drs.ir. J.K. Vrijling Prof.ir. A. Vrouwenvelder

CONTACTPERSOON VOOR STUDENTEN Dr.ir. P.H.A.J.M. van Gelder


OMSCHRIJVING VAN HET VAK Probabilistische ontwerpaanpak van civieltechnische constructies, samengesteld uit beton, staal, hout, grond, losse steenachtige materialen, asfaltproducten, kunststoffen enzovoort. Verkeers-, vloer-, wind-, golf- en (waterstands)vervalbelastingen als stochastische belasting. Uitgangspunt: theoretische grondslagen van de betrouwbaarheidstheorie, sterk gerelateerd aan civieltechnische toepassingen. Aan de orde komen: algemene aspecten van de faalkansanalyse: • beoordelingscriteria met betrekking tot

– bezwijken; – duurzaamheid; – functioneren van de constructie of installatie enzovoort;

• oorzaken van falen – onzekerheden in de belasting, ook in de tijd; – onzekerheden in de sterkte, ook in de tijd; – calamiteiten (aanrijding, aanvaring, brand); – menselijk falen; – weigering van mechanische, elektrische en elektronische apparatuur; – tekortkoming in de sfeer van onderhoud en beheer; – ontwerpfouten, fouten in de modellering; – bouwen onderhoudsfouten;

veiligheidscriteria en ontwerpfilosofie: • de relatie veiligheid - economie, een optimaliseringsprobleem; • veiligheid met betrekking tot de maatschappelijke aanvaarding; • de relatie tussen verschillende veiligheidsnormen; betrouwbaarheidsanalyse: • formulering van het probleem voor een eenvoudige constructie; betrouwbaarheidsfuncties en kans

op bezwijken; berekening op niveau II en III; het verband met de veiligheids-coëfficiënt; karakteristieke waarden; gedrag van systemen, het begrip levensduur vs kans op bezwijken, het gebruik van foutenbomen en gebeurtenissenbomen voor onderdelen en voor het geheel;

• modellen voor de sterkte van verschillende materialen onder verschillende spanningstoestanden (trek, druk, buiging etcetera); de sterkte van een constructie als samengestelde grootheid, waarin ook geometrische parameters voorkomen; criteria als uiterste draagkracht, vermoeiing, kruip, corrosie enzovoort;

• de invloed van belastingen belasting door verkeer, rustende belasting op vloeren, belasting door wind, neerslag, ijs, door stroom en golven, waterstandsvervallen, ongelijke zettingen (klink);

• statisch onbepaalde constructies; onderscheid in serie- en parallelsystemen; onderscheid tussen taaie en brosse materialen; het voorkomen van calamiteiten, fail-safe construeren (het zorgdragen voor een voldoende incasseringsvermogen) en het beperken van mogelijke gevolgen;

toepassingen: de toepassingen van een en ander liggen op het gebied van de utiliteitsbouw, bruggenbouw, waterbouwkunde enzovoort, bijvoorbeeld • eenvoudig booreiland, • dijk, duin, havendam,

• glijvlakberekening, • eenvoudige brug, • hoogbouw.


TOETSING tentamenonderdelen: drie vragen/vraagstukken die elk in hoofdzaak betrekking hebben op een verschillend deel van de stof wijze van toetsen: Tentamen (schriftelijk) tentamenstof: collegedictaat naar het tentamen mag worden meegenomen: geen beperking wijze vaststellen van het eindcijfer: 3 vraagstukken, elk vraagstuk even zwaar


DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT dictaat b3. (= CUR-handleiding 190). Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek

DICTAAT/STUDIEBOEK AANBEVOLEN tentamenbundel. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek computerprogramma VAP via website of op flop(ƒ 2,50). Bij: het secretariaat van de sectie, kamer 5.33 zie verder de website: http://surf.to/vangelder

CT4140 - Dynamica van constructies


DOCENT(EN) Ir. J.M.J. Spijkers A. Metrikine Ph.D, D.Sc.

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Ir. J.M.J. Spijkers,

kamer 5.25, tel: 015 278 4781

OMSCHRIJVING VAN HET VAK • Trillingen van discrete systemen met meer dan twee graden van vrijheid:

het formuleren van het stelsel bewegingsvergelijkingen; de ongedempte vrijetrilling (het Eigenwaarde-probleem, eigenfrequenties, eigenvectoren); orthogonaliteitsrelaties; modaal-analyse; responsie bij begin-condities en harmonische belastingen (frequentie-responsfuncties); proportionele demping; Rayleigh Quotiënt; continue systemen (buigligger, afschuifligger, trekstaaf, torsie-as en gespannen kabel); Eigen-waardeprobleem (eigenfrequenties, eigenfuncties); Rayleigh Quotiënt voor vierde- en tweede-ordepro-bleem; belastingen; beoordeling responsies;

• golfvoortplanting in eendimensionale continue systemen, als kabel, paal, tunnel, buis, etc.:

introductie van begrippen als golfsnelheid, materiele snelheid, impedantie en looptijd; algemene oplossing van golfvergelijking voor niet-dispersieve systemen; energiebeschouwing; golfvoortplanting in eendimensionale systemen met elastische dan wel dissipatieve randen; despersie-verschijnselen, fasesnelheid en groepssnelheid; harmonische golven


TOETSING tentamenonderdelen: deel Trillingen en deel Golven wijze van toetsen: Tentamen (schriftelijk) tentamenstof: collegedictaten deel 1 en 2 naar het tentamen mag worden meegenomen: collegedictaten, uitgewerkte tentamenopgaven en rekenmachine wijze van beoordeling van de tentamenonderdelen: inzicht en vaardigheid toetsen wijze vaststellen van het eindcijfer: gewogen gemiddelde van deel trillingen (65%) en deel golven (35%)


DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT Dynamica van Constructies deel 1 en 2. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek

OVERIGE MATERIALEN VERPLICHT Dynamica van Constructies; uitgewerkte tentamenopgaven. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek

CT4150 - Plasticiteitsleer


DOCENT(EN) Prof.ir. A.W.C.M. Vrouwenvelder

BEGELEIDERS Ir. H.J.A. de Vrind

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Ir. H.J.A. de Vrind

kamer 5.14, tel: 015 278 5519

OMSCHRIJVING VAN HET VAK Algemene inleiding op de beperkingen van de elastische materiaalmodellen bij de beoordeling van de bezwijkveiligheid van constructies; plastisch materiaalgedrag en het gevolg daarvan voor het gedrag van de constructie onder een toenemende belasting; voor computers geschikte incrementele berekening waarbij de belasting van nul af aan wordt opgevoerd tot aan de bezwijkgrens; zich meer voor

handberekening lenende onder- en bovengrensberekeningen; uitleg theorie en toepassing daarvan op liggers, portalen, raamwerken en loodrecht op hun vlak belaste platen; het gedrag van in hun vlak belaste platen; fundamentele aspecten als vloeicriteria (Von Mises, Tresa, gewapend beton), interactie van moment, dwarskracht en normaalkracht, normaliteit, onder- en bovengrenstheorema's en rotatiecapaciteit.


TOETSING tentamenonderdelen: twee sommen; een over raamwerken en een over platen wijze van toetsen: Tentamen (schriftelijk) voorwaarde voor afleggen tentamen: geen tentamenstof: zie studieboeken/literatuur naar het tentamen mag worden meegenomen: geen restricties wijze van beoordeling van de tentamenonderdelen: inzicht en vaardigheid wijze vaststellen van het eindcijfer: beide vraagstukken tellen even zwaar


DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT Dictaten: - Het plastische gedrag en de berekening van raamwerken; - Het plastisch gedrag en de berekening van platen. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek

CT4160 - Voorgespannen beton


DOCENT(EN) Prof.dr.ir. J.C. Walraven Dr.ir. C. van der Veen Ing. A.P. van der Marel

BEGELEIDERS Ing. A.P. van der Marel

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Ing. A.P. van der Marel kamer 5.05, tel: 015 278 1354

SPREEKUUR/AFSPRAAK afspraak maken met Ing. A.P. van der Marel

OMSCHRIJVING VAN HET VAK Colleges • statisch onbepaalde voorgespannen systemen • krimp, kruip, relaxatie • herverdeling van krachten door krimp en kruip • afschuifdraagvermogen voorgespannen beton • gedeeltelijk voorgespannen beton: scheurwijdtebeperking • detailleren van voorgespannen constructies • voorbeeld ontwerpberekening gedeeltelijk voorgespannen beton • voorspanning zonder aanhechting • uitwendige voorspanning • project uit de praktijk • bespreking case study Case study Ontwerp en dimensionering van een voorgespannen constructie

ONDERWIJSVORMEN • College • Case study

TOETSING tentamenonderdelen: collegestof: tentamen case study wijze van toetsen: Tentamen (schriftelijk) Case Study (beoordeeld op grond van rapportage; mogelijke waarderingen: onvoldoende, voldoende of

goed) voorwaarde voor afleggen tentamen: case study goedgekeurd: voldoende tentamenstof: collegedictaat naar het tentamen mag worden meegenomen: formuleblad (op één A4-je) bonusregeling: indien de case study de waardering goed oplevert, wordt bij het resultaat van het tentamen een punt bijgeteld, mits voor dat tentamen tenminste het cijfer 5,0 is behaald

STUDIEHANDLEIDING Studiehandleiding. Verkrijgbaar bij de docent tijdens het eerste college.

DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT Boek Voorgespannen Beton. ISBN 90-71806-340. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek Handleiding oefening. Verkrijgbaar bij: de docent tijdens het instructie college. Voorbeeldtentamens. Verkrijgbaar bij: het secretariaat van de sectie Betonconstructies

DICTAAT/STUDIEBOEK AANBEVOLEN maandblad 'Cement'. (in geval van lidmaatschap). Verkrijgbaar bij: betondispuut

CT4170 - Bouwproces van betonconstructies


DOCENT(EN) Nog niet bekend

BEGELEIDERS Nog niet bekend

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Nog niet bekend

OMSCHRIJVING VAN HET VAK Colleges • het bouwproces van civiele betonconstructies: e.e.a. in samenhang van functionele eisen, concept-

ontwerp, engineering en uitvoering; • het ontstaan van kosten in de ruwbouw beton en het parametrisch daarmee omgaan bij het

ontwerpen en optimaliseren; • het vormgeven en optimaliseren van betonconstructies, rekening houdend met

ontwerpoverwegingen als repetitie, vorm, planning en detaillering; • het ontstaan van ongelukken en non-conformities in de bouw; • bekistingen, zowel conventioneel als bijzondere, zoals glijbekisting en pneumatische bekistingen; • het ontwerp van bekistingen volgens de VBU; • het verwerken van beton, inclusief de Betondruk op de bekisting, de kwaliteitsborging bij het

verwerken van beton en speciale verwerkingstechnieken, zoals onderwaterbeton, rolled concrete en ondergrout-technieken in de offshore;

• de verwerking van wapening inclusief de automatisering die daarbij wordt toegepast bij ontwerp en uitvoering (CAD-CAM);

• essentiële detaillering bij betonconstructies, zoals voegen, in te storten onderdelen en sparingen; • de kwaliteitsborging bij ontwerp en uitvoering van betonconstructies; • het voorkomen van fouten aan de hand van casestudies; • het behandelen van een ontwerpcase, inclusief de kwaliteitsborgende aspecten, als voorbereiding

op de casestudie; • het ontwerpproces in detail aan de hand van olieproductie- en opslagplatforms, zoals gerealiseerd;

daarbij volgen voorbeelden van voorontwerpen en van definitieve ontwerpen; • het tonen van video's van een offshore case. Case study • het in groepsverband maken van de casestudie uit de constructieve waterbouw of uit de

utiliteitsbouw; • het eveneens in groepsverband bespreken van de case study.


TOETSING tentamenonderdelen: mondeling in groepje per case; resultaat, toegepaste kwaliteitsborging, presentatie van rapport, toetsing begrip van gehanteerde begrippen, kennis en methoden wijze van toetsen: voorwaarde voor afleggen tentamen: uitgewerkte case volgens eisen van de 'Terms of reference' en het gevraagde kwaliteitsborgingsniveau vooraf inleveren tentamenstof:

in casestudie gehanteerde collegestof plus enkele basisbegrippen die vooraf kenbaar worden gemaakt naar het tentamen mag worden meegenomen: alles, maar tenminste papier en potlood en een kopie van de case study wijze vaststellen van het eindcijfer: in vergelijking door twee docenten

STUDIEHANDLEIDING Studiehandleiding, college-overzicht met literatuurlijst en data. wordt per jaar uitgegeven

DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT basisdictaat in het Nederlands. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek dictaat met speciale onderwerpen in het Engels. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek

OVERIGE MATERIALEN VERPLICHT diverse voorschriften en op uitvoering en praktijk gerichte boeken, afhankelijk van te bedingen kortingen bij de uitgevers. Verkrijgbaar bij: het secretariaat van de sectie

CT4200 - Bouwtechniek en bouwkunde


DOCENT(EN) Prof.dipl.-ing. J.N.J.A. Vamberský Ir. G.G. Nieuwmeijer Ir. I. Salomons

BEGELEIDERS Ir. A. te Boveldt Ir. W.J. Raven Prof.dipl.-ing. J.N.J.A. Vamberský Ir. G.G. Nieuwmeijer Ir. I. Salomons

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Ir. A. te Boveldt (deel A) kamer 4.18, tel: 015 278 4982 Ir. G.G. Nieuwmeijer (deel B) kamer 7.01 (BK), tel: 015 278 1012

OMSCHRIJVING VAN HET VAK A. deel Bouwtechniek Verkenning en analyse van het constructief ontwerpen toegespitst op de draagcon-structie in relatie tot de ruimtelijk-functionele eisen en wensen, de architectonische vormgeving en de afbouw-constructie. B. deel Bouwkunde Basisbegrippen en beginselen van het architectonisch ontwerpen; architectonische ontwikkelingen door de loop der eeuwen; actuele ontwikkelingen; architectonische vormgeving in relatie tot de constructieve en uitvoerings-technische mogelijkheden. Ontwikkelingen van de bouwtechniek in verleden en heden.

ONDERWIJSVORMEN Hoorcolleges en werkbesprekingen.

TOETSING tentamenonderdelen: A. deel bouwtechniek B. deel bouwkunde wijze van toetsen: Oefening (deel bouwtechniek: twee uitgewerkte analyse- en ontwerpoefeningen) Tentamen (deel bouwkunde schriftelijk tentamen) voorwaarde voor afleggen tentamen: geen tentamenstof: dictaten/opgavenbundel wijze vaststellen van het eindcijfer: Deel bouwtechniek : deel bouwkunde = 0,6 : 0,4

STUDIEHANDLEIDING Verkrijgbaar bij: wordt verstrekt tijdens de inleidende colleges

DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT Draagconstructies IIIB, Verdiepingbouw, artikel 830. Verkrijgbaar bij: bookshop Bouwkunde Architectuur en Geschiedenis. Verkrijgbaar bij: bookshop Bouwkunde

CT4210 - Afbouwconstructies


DOCENT(EN) Ir. H.R. de Boer

BEGELEIDERS Ir. H.R. de Boer Ing. O.S.M. van Pinxteren Ir. P.M.C. Scheers

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Ing. O.S.M. van Pinxteren kamer 4.24, tel: 015 278 4424/83174

OMSCHRIJVING VAN HET VAK Behandeling van drie typen gevelconstructies aan de hand van een eisenpakket, de bouwfysische en materiaalkundige aspecten, de vervaardigingswijze in de fabriek en de uitvoeringswijze op de bouwplaats. Behandeld worden gevels van steenachtige materialen, kozijnconstructies, gevels met plaatmaterialen en atria. Uitwerking van drie ontwerpopdrachten, gerelateerd aan een gegeven gebouw. Elke opdracht wordt gefaseerd uitgevoerd. De eerste fase betreft het eisenpakket en de constructieve opbouw; de tweede fase het ontwerpen op detailniveau.

ONDERWIJSVORMEN • College • Opdracht (ontwerpopdracht.)

TOETSING tentamenonderdelen: 3 ontwerpopdrachten wijze van toetsen: Opdracht wijze vaststellen van het eindcijfer: gemiddelde van de deelcijfers uit de drie opgaven

STUDIEHANDLEIDING Studiehandleiding. Verkrijgbaar bij: opgenomen in het collegedictaat

DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT Afbouwconstructies II. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek

CT4220 - Bouwfysica 2


DOCENT(EN) Prof.ir. J.J.M. Cauberg Ir. A.C. van der Linden Ir. E.R. van den Ham

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Ir. A.C. van der Linden

E-mail: [email protected] kamer 4.10, tel: 015 278 1332/3174

via mw. J.H. Kool-Meijer kamer 4.11, tel: 015 278 3174

OMSCHRIJVING VAN HET VAK Voortzetting van CT3220 Bouwfysica 1: op de in dat vak behandelde onderwerpen wordt fysisch dieper ingegaan. De inhoud is gericht op de toepassing van bouwfysica in de praktijk. Hoofdonderwerpen • Binnenklimaat

Thermische behaaglijkheid: thermofysiologische mensmodellen • Warmte

Warmte-overdrachts mechanismen: vrije en gedwongen convectie, stralings uitwisseling, luchtbeweging in spouwen, temperatuurverdeling in spouw, niet-stationair warmtetransport, warmte indringing halfoneindige media, analytische en numerieke oplossingen temperatuurgedrag constructies, stralingswetten, lang- en kortgolvig, warmte-uitwisseling tussen vlakken (blikfactor), oplossing DV van Fourier naar homogene oneindige en eindige laag en naar eindig samengestelde wand. Temperatuuramplitude demping/warmte-stroomdemping met bijbehorende faseverschuiving. Koudebruggen: verschijningsvorm, toetsingscriteria, temperatuurfactor, metalen raamconstructies, gevels, panelen, fundaties, oppervlakte koudebruggen, lijnkoudebruggen

• Geluid Ruimte akoestiek: Statistische ruimteakoestiek van grote ruimten, geluidsverdeling in besloten ruimten, geometrische geluidsleer staande golven, resonanties spraakverstaanbaarheid Bouw akoestiek: flankerende geluidsoverdracht, zwevende vloeren, trillingsisolatie

• Licht

zonnebaan, beschaduwing, zonwering • Lucht

Natuurlijke ventilatie en infiltratie: bewust en onbewust ventileren, drukverschillen, thermische trek, drukverliezen, rook- en warmteafvoer (Brand).

• Gebouwbezoek met aandacht voor afgezogen gevel, ruimteakoestiek, brandveiligheid, bouwfysische detaillering, Bouwbesluit eisen.

ONDERWIJSVORMEN • College (hoor- en werkcolleges) • Oefening (experimenteel onderzoek: nadere kennismaking met bouwfysisch laboratorium (geluid,

licht, warmte)) • Toetsen (internettoetsen)

TOETSING tentamenonderdelen: warmte, licht, lucht, geluid wijze van toetsen: Werkopdrachten Toetsen via Internet tentamenstof: colleges en dictaat wijze vaststellen van het eindcijfer: toetsen en oefeningen tellen beide voor 59% mee in het eindcijfer


DICTAAT VERPLICHT Dictaat. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek

CT4241 - Ontwikkeling van projecten en gebouwen


DOCENT(EN) Prof.dr.ir. R.A.F. Smook praktijkdocenten

BEGELEIDERS Prof.dr.ir. R.A.F. Smook

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Prof.dr.ir. R.A.F. Smook

SPREEKUUR/AFSPRAAK secretariaat CBK

kamer 3.42, tel: 015 278 6636

OMSCHRIJVING VAN HET VAK De ontwikkeling van gebouwen en gebouwencomplexen. Technische aspecten in de context van het totale projectontwikkelingsproces.

1) Het maken van een bedrijfsplan voor een projectontwikkelingsorganisatie 2) Activiteiten in de initiatiefase:

toetsing van de haalbaarheid van het initiatief met behandeling van functionele en financiële aspecten;

• activiteiten in de ontwerpfase: bestudering in een oefensituatie van het proces van programmeren; behandeling en het 'spelen' van de rol van de civiel-ingenieur in heet definiëren en uitwerken van het planvoorstel, met centraal het omgaan van de technische aspecten hiervan;

• activiteiten in de voorbereidingsfase: methoden om van het voorlopig ontwerp (VO) tot het gedetailleerde definitief ontwerp (DO) te komen; integratie van alle technische systemen; contractering van de uitvoerende organisatie (bestedingsmodellen, bouwteam, D&C en BOT); rol van de gebruiker van heet vastgoed en het omgaan met de beoogde belegger.

Tijdens het college wordt gewerkt aan een concreet werkstuk (project) dat in kleine groepen moet worden afgerond, leidend tot presentaties tijdens het college en de toetsing.

ONDERWIJSVORMEN • College (inschrijven bij Sectie CBK verplicht) • Oefening in groepen • Presentatie van een ontwikkelvoorstel in schrift, woord en beeld

TOETSING tentamenonderdelen: collegestof, oefening en een in groepen van 4 studenten gemaakte scriptie wijze van toetsen: Bespreking (bespreking oefening en beoordeling scriptie) voorwaarde voor afleggen tentamen: deelname aan (werk)colleges tentamenstof: dictaat en flankerende literatuur wijze vaststellen van het eindcijfer: beoordeling van werkstuk/scriptie


DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT dictaat CT4241 Ontwikkeling van projecten en gebouwen. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek hand-outs. Verkrijgbaar bij: wordt uitgereikt op eerste college

OVERIGE MATERIALEN VERPLICHT handleiding. Verkrijgbaar bij: het secretariaat van de sectie hand-outs. Verkrijgbaar bij: het secretariaat van de sectie

CT4250 - Projectmanagement bij uitvoerende bouwbedrijven


DOCENT(EN) Dr.ir. B. Melles praktijkdocenten

BEGELEIDERS Prof.dr.ir. R.A.F. Smook Dr.ir. B. Melles praktijkdocenten

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Dr.ir. B. Melles

SPREEKUUR/AFSPRAAK secretariaat sectie Civiele Bedrijfskunde

kamer 3.42, tel: (015) 278 6636

OMSCHRIJVING VAN HET VAK • Partijen in een uitvoeringsproject/samenwerkingsvormen/het spel met de opdrachtgever en

nevenaannemers; • Basistheorie project management; uitleg over de instrumenten; risico- en informatieflow denken; • Omgaan met alternatieven; • Praktijk van bouwplaatsmanagement; • Coördinatie van nevenaannemer; • Informatiebeheersing binnen het project, tekeningencontrole • Inkoopvoorbereiding en inkooponderhandelingen. Het vak is specifiek opgezet voor studenten die, werkend in een van de domeinen van civiele techniek, zich willen bezighouden met het proces van realisatie van gebouwen en civieltechnische werken en met de bedrijfskundige aspecten van het realisatieproces. Het vak is ook interessant voor andere dan civiele studenten, als ze wensen kennis te krijgen van het proces van realisatie door het uitvoerend bouwbedrijf (de aannemerij).

ONDERWIJSVORMEN • College (hoorcolleges met praktijkcase en oefeningen.)

TOETSING tentamenonderdelen: mondeling examen en oefeningen wijze van toetsen: Tentamen (mondeling) voorwaarde voor afleggen tentamen: oefeningen ingeleverd tentamenstof: dictaat wijze vaststellen van het eindcijfer: 2 * cijfer mondeling + cijfer oefening 1 + cijfer oefening 2 + cijfer oefening 3 : 5

STUDIEHANDLEIDING Niet van toepassing

DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT Dictaat CT4250 Projectmanagement bij uitvoerende bouwbedrijven

OVERIGE MATERIALEN VERPLICHT Levy, S.M., Project Management in Construction, 1987, McGraw-Hill Book Company, London, 1988 Pilcher, R., Principles of Construction Management, Third Edition, McGraw-Hill Book Company, London, 1988

Harris, F., R. McCaffer, Modern Construction Management, 4th Edition, McGraw-Hill Book Company, London, 1995

CT4260 - Bouwinformatica: ontwerp en constructie


DOCENT(EN) Prof.ir. F.P. Tolman Dr.ir. M.R. Beheshti

BEGELEIDERS Prof.ir. F.P. Tolman Dr.ir. M.R. Beheshti

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Dr.ir. M.R. Beheshti

E-mail: [email protected]

SPREEKUUR/AFSPRAAK op afspraak, Dr.ir. M.R. Beheshti Actuele informatie over vak, inhoud, oefeningen, inschrijving, rooster, etc. vindt je op http://cti.ct.tudelft.nl/ctif4260.html

OMSCHRIJVING VAN HET VAK Hoorcolleges • informatie modelleren en talen, • numerieke vormbeschrijving, • productmodelleren, • features en feature modelleurs, • parametrische ontwerpsystemen, • modelleren van gebouwen, • standaardisatie van communicatie, • implementatie, • overzicht huidige stand van zaken vakgebied. Literatuurstudie bestudering van een aantal voorgeschreven delen uit relevante literatuur. Oefening met behulp van bestaande software zullen groepen studenten concrete situaties uit de praktijk nabootsen; iedere student krijgt een onderdeel van één gebouw ter modellering.


TOETSING wijze van toetsen: Tentamen (tentamen over college en literatuurstudie plus beoordeling verslag van de

oefeningen) wijze vaststellen van het eindcijfer: 60% uit tentamencijfer, 40% uit oefeningen

STUDIEHANDLEIDING Studiehandleiding. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek en Internet

CT4270 - Informatie- en kennismanagement in het bouwproces


DOCENT(EN) Prof.dr.ir. F.P. Tolman Dr.ir. M.R. Beheshti

BEGELEIDERS Dr.ir. M.R. Beheshti

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Dr.ir. M.R. Beheshti

E-mail: [email protected]

SPREEKUUR/AFSPRAAK Dr.ir. M.R. Beheshti

E-mail: [email protected] Actuele informatie over vak, inhoud, oefeningen, inschrijving, rooster, etc. vindt je op http://cti.ct.tudelft.nl/CTif4270.html

OMSCHRIJVING VAN HET VAK Colleges • proces modelleren, • IDEF-0, • kennistechnologie, • kennismodelleren, • knowledge based systems, • projectmodelleren, • electronic document oriented applications, • teamworksupport, • informatiemanagement, • organisation oriented applications. Literatuurstudie zelfstandige bestudering van een aantal voorgeschreven delen uit relevante literatuur. Oefening • oefening IDEF-0 • oefening kennismodelleren


TOETSING wijze van toetsen: Tentamen (over college en literatuurstudie (plus beoordeling verslag van de oefeningen) voorwaarde voor afleggen tentamen: oefeningen moeten zijn ingeleverd en voldoende beoordeeld om aan het tentamen te mogen deelnemen

tentamenstof: collegedictaat + literatuurlijst wijze vaststellen van het eindcijfer: 60% uit schriftelijk tentamen 40% uit verslag van de oefeningen

STUDIEHANDLEIDING Studiehandleiding. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek en Internet

CT4280 - Constructies van gebouwen


DOCENT(EN) Prof.dr.ir. J.C. Walraven Prof.ir. J.W.B. Stark Prof.dipl.-ing. J.N.J.A. Vamberský Ing. J.P. Straman

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Ing. J.P. Straman


OMSCHRIJVING VAN HET VAK Ontwerpaspecten voor de draagconstructies van gebouwen. Ingegaan wordt op keuzecriteria voor constructiesystemen, materialen en uitvoeringswijzen. • Staal:

hallen, verdiepingsbouw, plaatliggers en raatliggers; inleiding buisconstructies, inleiding staal-betonconstructies, koudgevormde profielen, fabricage en montage,

• prefab beton: ontwerpaspecten, productietechnieken en -processen, verbindingen, gevels; ontwerp van hallen, parkeergarages, verdiepingsbouw,

• ter plaatse gestort beton: uitvoeringsmethoden, ontwerpconsequenties boven- en onderbouw; funderingen op staal en palen.


TOETSING wijze van toetsen: Case Study Schriftelijk tentamen tentamenstof: collegedictaten Designing and understanding precast concrete strutures in buildings, Hochhäuser in Stahlbeton, Constructies van Gebouwen, deel Staalconstructies wijze vaststellen van het eindcijfer: volgt uit case study en tentamen. Het tentamen wordt gelijktijdig met CT5180 afgenomen.


DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT Designing and understanding precast concrete structures in buildings. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek Hochhäuser in Stahlbeton. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek Constructies van Gebouwen, deel Staalconstructies. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek

CT4300 - Inleiding kustwaterbouwkunde


DOCENT(EN) Prof.ir. K. d'Angremond Dr.ir. J. van de Graaff

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Dr.ir. J. van de Graaff

SPREEKUUR/AFSPRAAK Via secretariaat Waterbouwkunde

kamer 3.71, tel: 015 278 3348

OMSCHRIJVING VAN HET VAK Het beheer van het kustgebied (Coastal Zone Management): beheer, nodig om een balans te vinden tussen de veelal conflicterende functies met als uitgangspunt een duurzame ontwikkeling van het kustgebied; integraal plannen als middel daartoe; sturing van ingrepen in het natuurlijke systeem van het kustgebied door civieltechnici door politieke besluitvorming ondersteund door beleidsanalyse; enkele voorbeelden; het natuurlijke kustsysteem: • geologie (ontstaan en structuur van de aarde, tijd- en ruimteschalen, tektoniek van de aardschollen,

en meetmethoden), • oceanografie (terminologie, getij, Coriolis, fenomenologie), • morfologie en kustformaties (golven, stroming, sedimenttransport, kusttypen en dominante

factoren); methodieken die de ingenieur te beschikking staan ter beïnvloeding van de fysische werkelijkheid: • informatieverwerving door middel van verwerking van datacollecties, meettechnieken en

modellering, • vormgeving kunstwerken, • beheersing van de productie, toepassing van de factoren arbeid, kapitaal en grondstoffen; een aantal onderdelen van de kustwaterbouwkundige varianten hiervan: • gebruik van getijtafels, • meten van waterstanden, • schematiseren van getijdegebiedprocessen (o.a. dichtheidsstromen, havenaanslibbing), • zeekaart lezen, • vormgeving van havens, golfbrekers, kustverdedigingswerken en offshore werken, • management van het baggerproces in toegangsgeulen, havens en getijderivieren, inzetbaarheid

van baggermaterieel.

ONDERWIJSVORMEN • College (hoorcolleges met cases.)

TOETSING tentamenonderdelen: de gehele stof wijze van toetsen: Tentamen (mondeling) wijze vaststellen van het eindcijfer: met behulp van een scorelijst

STUDIEHANDLEIDING Studiehandleiding. Verkrijgbaar bij: uitgereikt tijdens college

DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT collegedictaat en boekje Dredging for devolopment. Verkrijgbaar bij: secretariaat kamer 3.71

CT4310 - Kust- en oeverwerken 1


DOCENT(EN) Ir. H.J. Verhagen Prof.dr.ir. Ch.F. Hendriks (materialen

BEGELEIDERS Ir. J. Olthof

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Ir. H.J. Verhagen kamer 3.88, tel: 015 278 5076

OMSCHRIJVING VAN HET VAK Inleiding: omschrijving waar het vak om gaat, relatie met andere vakken, benadrukken dat het gaat om integratie en toepassing van theoretische basisvakken; stroming: terughalen van enkele basiselementen vloeistofmechanica, turbulentieverschijnselen uitwerken, stabiliteit van korrels onder verschillende denkbare stromingscondities, ontgrondingen als lokale vorm van erosie; poreuze media: basisvergelijking, uitwerking drukken en snelheden op stabiliteit en erosie van het grensvlak grondwater bij dichte en open verdedigingen, granulaire filterconstructies en geotextielen; golven: basiselementen (wind)golfbeweging terughalen, nadruk op krachten op grensvlak grondwater, specifieke kenmerken scheepsgolven, stabiliteit en erosie van losse elementen en samenhangende bekledingen; ontwerp: overzicht van mogelijke bekledingstypen, uitvoering en onderhoud, ontwerpeisen en -criteria, deterministisch en probabilistisch, cases en praktijkvoorbeelden; materialen en milieu: overzicht van materialen in kust- en oeverwerken, interactie met het (water)milieu, rol grensvlak grondwater in ecosystemen, natuurvriendelijke oevers.


TOETSING tentamenonderdelen: tentamen wijze van toetsen: Tentamen (mondeling) tentamenstof: boek “Bed, Bank and Shoreline protection” van Ir. G.J. Schiereck naar het tentamen mag worden meegenomen: alles wijze vaststellen van het eindcijfer: tentamencijfer is eindcijfer

STUDIEHANDLEIDING Studiehandleiding, beschikbaar via Internet (webbladzijde van sectie, alsmede via “blackboard”)

DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT boek “Bed, Bank and Shoreline protection” , verkrijgbaar bij: VSSD (met ledenkorting) en boekhandel

OVERIGE MATERIALEN VERPLICHT Oefenprogramma’s en CRESS programma’s zijn te downloaden van internet, zie studiehandleiding

DICTAAT/STUDIEBOEK AANBEVOLEN diverse boeken. lijst opgenomen in boek

CT4320 - Korte golven


DOCENT(EN) Prof.dr.ir. J.A. Battjes

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Ir. I.K. Suastika


SPREEKUUR/AFSPRAAK via secretariaat sectie Vloeistofmechanica

kamer 2.91, tel: 015 278 1953

OMSCHRIJVING VAN HET VAK • Inleiding; positie en doel van het vak; organisatie; • classificering van golven; golfparameters; • hydrodynamische beschrijving van golven; uitgangspunten en basisvergelijkingen; • lineaire theorie voor periodieke golven: kinematica; druk; dispersierelatie inclusief invloed stroming;

invloed oppervlaktespanning; voorraad en overdracht van massa, energie en impuls; • demping door bodemwrijving; • diffractie en refractie; • golfbreking; energieverlies; terugkaatsing; oploop en overslag; • golfgeïnduceerde opstuwing gemiddelde waterstand en opwekking van brandingsstroom; • golfkrachten op constructies;

• onregelmatige golven; korte-termijn statistische verdelingen, in het bijzonder van golfhoogten; golfspectrum.


TOETSING tentamenonderdelen: ongedeeld tentamen wijze van toetsen: Tentamen (schriftelijk) voorwaarde voor afleggen tentamen: voldoende voor oefeningen tentamenstof: gehele stof (zie inhoudsbeschrijving) naar het tentamen mag worden meegenomen: een voorbedrukt formuleblad wijze van beoordeling van de tentamenonderdelen: deelcijfer per vraagstuk op grond van vooraf vastgelegde normen wijze vaststellen van het eindcijfer: gemiddelde van deelcijfers met tevoren vastgestelde (en in de tentamenopgave vermelde) gewichtsfactoren


DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT collegehandleiding. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek

DICTAAT/STUDIEBOEK AANBEVOLEN "Wave Mechanics for Scientists and Engineers" door Dean en Dalrymple. Verkrijgbaar bij: bibliotheek/boekhandel

CT4330 - Havens en scheepvaartwegen 1


DOCENT(EN) Prof.ir. H. Ligteringen Ir. R. Groenveld Ir. M. Geense

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Ir. R. Groenveld

E-mail: R. [email protected] kamer 3.84, tel: 015 278 4740

SPREEKUUR/AFSPRAAK bereikbaar na afspraak

OMSCHRIJVING VAN HET VAK • Zeehavens en terminals, • binnenscheepvaart en scheepvaartwegen, • servicesystemen in havens en binnenscheepvaart. • milieuaspecten Achtereenvolgens: • algemene inleiding, transportketens, belang zeevaart en binnenvaart, havenontwikkeling in

Nederland en elders en soorten havens, • zeescheepvaart, de vervoersobjecten (ladingsoorten) en bijbehorende vervoermiddelen

(scheepstypen), • zeehavens, functies (transshipment-, doorvoer- en industriehaven) en planningstechnieken, met

voorbeelden van havens in Nederland en ontwikkelingslanden, • havenprocessen, waaronder organisatie, nautisch beheer en stevedoring, • havencapaciteit, methoden ter bepaling van de capaciteit van havenonderdelen (empirische regels,

wachttijdtheorie en simulatietechnieken), • wachttijdtheorie, afleidingen en toepassingen in havens en scheepvaartwegen te gebruiken bij

concept ontwerpen, • nautisch ontwerp, alignement en dimensionering toegangsgeul; lay-out van draaicirkel en overige

natte infrastructuur, • hydraulisch ontwerp, golfdoordringing, ontwerpcriteria voor laden/lossen en voor survival condities,

resonanties in havenbassins, scheepsbewegingen, tros- en fenderkrachten, • haventerminals, soorten terminals, lay out planning en ontwerp met voorbeeld containerterminal, • binnenvaart, scheepstypen en hun aandeel in het multimodaal vervoer, • interacties schip/vaarweg, primaire en secundaire waterbeweging, • ontwerp van binnenscheepvaartwegen, zoals kanalen, noodzakelijke aanpassingen van natuurlijke

vaarwegen (rivieren, meren), • binnenvaartterminals, hydraulische en nautische ontwerpaspecten, • inleiding opdracht, • case study. • integratie van milieuaspecten in ontwerpen layout • internationale conventies en milieueffect rapportage (MER) • veiligheid, milieukwaliteit, stof en hinder • duurzame ontwikkeling


TOETSING wijze van toetsen: Tentamen (schriftelijk) naar het tentamen mag worden meegenomen: één A4-tje met aantekeningen bonusregeling: afhankelijk van de uitvoering van de case: 1, 0,5 of 0 punten; de bonustoekenning geldt uitsluitend bij het behalen van een waardering van het aan het onderwijs aansluitende tentamen van minimaal 5.00 (niet afgerond) wijze van beoordeling van de tentamenonderdelen: inzicht in en toepassing van gedoceerde kennis wijze vaststellen van het eindcijfer: tentamencijfer is eindcijfer


DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT Ports and Terminals. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek

Service systems in Ports and Inland Waterways. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek Inland Waterways. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek Integration of Environmental Issues in Port Planning and Design.

OVERIGE MATERIALEN VERPLICHT Bundel uitgewerkte tentamenopgaven. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek

CT4340 - Computermodellering voor stroming en transport


DOCENT(EN) Prof.dr.ir. G.S. Stelling

BEGELEIDERS Prof.dr.ir. G.S. Stelling Dr.ir. N. Booij

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Dr.ir. N. Booij


SPREEKUUR/AFSPRAAK Dr.ir. N. Booij


OMSCHRIJVING VAN HET VAK • 1-d problemen, nauwkeurigheid en stabiliteit geïllustreerd aan de hand van gewone d.v.; • simplewavevergelijking, een eenvoudig numeriek schema, consistentie, afbreekfout, stabiliteit;

enkele andere numerieke schema's, convergentie; • diffusieprobleem, fysica en numerieke benadering; • convectie-diffusieprobleem, fysica en numerieke benadering; • enkele toepassingen; • oefening: gecombineerde stroming en transport;

aangeboden wordt een probleemstelling betrekking hebbend op stroming en/of transport van opgeloste stof in een rivier of kanalenstelsel; de student moet een hiervoor geschikt model maken met behulp van een computerprogramma voor stroming en transport; met een gevoeligheidsonderzoek wordt de juistheid van de gemaakte keuzen gecontroleerd; van de activiteiten wordt een verslag gemaakt.

ONDERWIJSVORMEN • College • Oefening (twee kleinere oefeningen en een grotere oefening.)

TOETSING tentamenonderdelen: ongedeeld tentamen wijze van toetsen: Tentamen (schriftelijk) voorwaarde voor afleggen tentamen:

goedkeuring van verslagen van de oefeningen tentamenstof: gehele stof naar het tentamen mag worden meegenomen: een vel A-4 met eigen aantekeningen wijze vaststellen van het eindcijfer: tentamencijfer is eindcijfer


DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT collegedictaat 'Computational modelling of flow and transport'. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek

OVERIGE MATERIALEN AANBEVOLEN uitgewerkte tentamenopgaven. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek

CT4350 - Numerieke grondmechanica


DOCENT(EN) Prof.dr.ir. A. Verruijt

OMSCHRIJVING VAN HET VAK • Elastisch ondersteunde liggers, differentierekening; • damwanden als verend ondersteunde liggers, elasto-plasticiteit; • eindige-elementenmethode voor grondwaterstroming; • transport van verontreinigingen, advectie, adsorptie, dispersie; • elastische oplossingen voor spanningen, Boussinesq, Newmark; • glijvlakberekeningen, Fellenius, Bishop.


TOETSING wijze van toetsen: Oefening (4 opdrachten met oefeningen) wijze vaststellen van het eindcijfer: beoordeling aan de hand van oefeningen


DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT collegedictaat Numerical Geomechanics. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek

CT4360 - Materiaalmodellen voor grond en gesteente


DOCENT(EN) Dr.ir. R.B.J. Brinkgreve

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Dr.ir. R.B.J. Brinkgreve

E-mail: [email protected] kamer 0.11 (Geo), tel: 015 278 33 27

OMSCHRIJVING VAN HET VAK • Inleiding tot continuümtheorie: • spannings- en vervormingstensor, • Wet van Hooke • invloed van waterspanningen, • simulatie van standaardproeven, • gedraineerd en ongedraineerd gedrag, • hardening, softening, hysteresis, dilatantie, • Mohr Coulomb bezwijkcriterium, • parameterbepaling, • niet-lineair (pseudo) elastische modellen, • plasticiteitstheorie, vloeifunctie, plastisch potentieel • Mohr Coulomb, Tresca, Drucker-Prager, von Mises, • geavanceerde materiaalmodellen, • Cam-Clay, Soft-soil model, hardening soil model, creep model, • toepassing eindige elementenmethode, PLAXIS.


TOETSING wijze van toetsen: Tentamen (4 opdrachten met daarbij eventueel nog een mondeling) voorwaarde voor afleggen tentamen: alle opdrachten dienen ingeleverd te worden, minstens drie opdrachten moeten voldoende zijn wijze vaststellen van het eindcijfer: Alle opdrachten in één keer goed: 8, één of meerdere herhalingen en alles voldoende: 7, één opdracht onvoldoende: 6. Bij onvoldoende beoordeling mogen de opdrachten éénmaal herzien worden. Door een mondeling kan dit cijfer worden aangepast.


DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT dictaat Continuüm Mechanics b27. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek dictaat Material Models for Soil and Rock b27. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek

DICTAAT/STUDIEBOEK AANBEVOLEN Non-associated plasticity for soils, concrete and rock. (Heron publicatie). Verkrijgbaar bij: bibliotheek

CT4370 - Experimenteel onderzoek in de grondmechanica


DOCENT(EN) Dr.ir. H.G.B. Allersma

OMSCHRIJVING VAN HET VAK • Inleiding:

toelichting van de noodzaak van experimenteel onderzoek aan de hand van diverse voorbeelden; bespreking van de standaarduitrusting van een laboratorium; in het kort bespreken van certificeren;

• sensoren en actuatoren: bespreking van diverse type sensoren en actuatoren en hun toepassing met het doel het onderzoek van het gedrag van grond;

• proefbesturing: uiteenzetting aan de hand van een voorbeeld van de manier waarop een proef met behulp van een PC gestuurd kan worden;

• vervormingen en spanningen: speciale meettechnieken om veldinformatie te verkrijgen over vervormingen en spanningen in proefmodellen, waaronder beeldwerking en foto-elasticiteit;

• centrifuge onderzoek: centrifuge-onderzoek is een van de krachtigste technieken om het gedrag van grondconstructies te analyseren; toepassing van voorgaande stof; theorie en schaalregels die de basis vormen voor deze proeftechniek; modelpreparatie; simulaties aan de hand van voorbeelden, b.v. waterinfiltratie in dijken, schuifweerstand spudcans, heigedrag buispalen, gas blow-outs, etc.

ONDERWIJSVORMEN • College (hoorcolleges met demonstraties en mogelijkheid tot oefenen met apparatuur.)

TOETSING wijze van toetsen: Tentamen (experimentele opdracht: (centrifuge)proef en verslag) wijze vaststellen van het eindcijfer: aan de hand van onderzoeksverslag


DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT schriftelijk materiaal. Verkrijgbaar bij: wordt uitgereikt op eerste college

CT4400 - Waterkwaliteitsmanagement


DOCENT(EN) Dr.ir. A. van Mazijk Drs. G. Bolier

BEGELEIDERS Dr.ir. A. van Mazijk

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Dr.ir. A. van Mazijk


SPREEKUUR/AFSPRAAK afspraak telefonisch: telefoon 015 278 5477/5074

OMSCHRIJVING VAN HET VAK • Definities en begrippen:

de rol van de hydrologie en de hydraulica in het milieubeheer; strategieën en probleemaanpak; definities en dimensieanalyse; kwantificering van verontreinigingen; transportverschijnselen; processen in het watermilieu;

• mathematische beschrijvingen: basisvergelijkingen; volledig gemengde systemen; propstroommodel; modellering thermische veront-reiniging; eendimensionale convectie-diffusiemodellen; tweedimensionale convectie-diffusiemodellen; mathematische benaderingen voor ecologische processen;

• management- en beheersconcepten: verdunningsmethoden (hydrologische maatregelen, diffusoren); reductie en sanering (riooloverstorten, rietvelden, baggeren); restauratie en beheer van bekkens en meren; actief biologisch beheer; praktijk-voorbeelden.

ONDERWIJSVORMEN • College (hoor- en instructiecollege.)

TOETSING tentamenonderdelen: volledige collegestof wordt ineens getentamineerd wijze van toetsen: Tentamen (schriftelijk) tentamenstof: collegehandleiding naar het tentamen mag worden meegenomen: formule blad (bij voorkeur niet meer dan één A4) bonusregeling: niet van toepassing wijze vaststellen van het eindcijfer: cijfer behaald op basis van het schriftelijk werk is eindcijfer


DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT dictaat. (2 delen). Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek

CT4410 - Irrigatie en drainage


DOCENT(EN) Prof.ir. R. Brouwer Ir. P. Ankum

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Ir. P. Ankum

OMSCHRIJVING VAN HET VAK • Inleiding:

het belang van irrigatie en drainage voor de landbouw in Nederland en daarbuiten; de plaats van irrigatie en drainage in het waterbeheer; de taak van de civiel-ingenieur;

• waterbehoefte: het vaststellen van de waterbehoefte rekening houdend met gewassen, leaching, effectieve regenval, efficiency en systeemprestatie;

• zoute gronden: verschijningsvormen en beheersing van het zoutgehalte;

• ontwerpcapaciteit: capaciteit van aanvoerstelsels en drainagestelsels uitgaande van piekbelastingen;

• watertransportleidingen: toepassingen van verschillende leidingtypen en het ontwerp daarvan;

• meet- en regelkunstwerken in de waterbeheersing: verschillende typen kunstwerken en hun karakteristieken; keuze van toepasbare kunstwerken afhankelijk van beheerseisen; inleiding tot de operationele besturing van het watersysteem;

• ontwerp van een irrigatie-drainage stelsel: het ontwerpproces uitgaande van de gebruikerseisen; benodigde gegevens; ontwerpmethodiek;

• sedimentatie en erosie: sedimentatie en erosieverschijnselen in het watertransportsysteem; regime theorie en hydrodynamische theorieën; mogelijke tegenmaatregelen bij het ontwerp; zandvangontwerp;

• de watervang: ontwerp van een groot waterbeheerskunstwerk; samenhang in het proces van gebruikerseisen tot en met waterbouwkundige criteria;

• beschikbare nuttige debieten: het analyseren van de balans tussen watervraag en wateraanbod; toepassing van de hydrologische kennis; duurlijnmethode en simulatiemethoden;

• waterkracht: korte inleiding over waterkracht als concurrerend gebruiker in het waterbeheer;

• belangrijke aspecten: invloed van economische en gezondheidstechnische aspecten op irrigatie-drainage stelsels;

• reservoirs: optimalisatie in ontwerp en beheer van reservoirs;

• de beheersorganisatie: de beheersorganisatie van een irrigatie- en drainagesysteem mede als ontwerpcriterium.

ONDERWIJSVORMEN • College (hoorcollege met relevant illustratiemateriaal.)

TOETSING wijze van toetsen: Tentamen (schriftelijk) naar het tentamen mag worden meegenomen: rekenmachine, tekengerei wijze vaststellen van het eindcijfer: tentamencijfer is eindcijfer



OVERIGE MATERIALEN VERPLICHT eigen notities tijdens het hoorcollege

OVERIGE MATERIALEN AANBEVOLEN tentamenopgaven

CT4420 - Geohydrologie 1


DOCENT(EN) Ir. R.H. Boekelman Drs. G. Bolier Dr.ir. C. Maas

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Ir. R.H. Boekelman Drs. G. Bolier


Dr.ir. C. Maas E-mail: [email protected] kamer 4.89, tel: 015 278 3165

SPREEKUUR/AFSPRAAK afspraak maken met contactpersoon

OMSCHRIJVING VAN HET VAK • Introductie in de geologie; behandeling in het kort van de geogenese van Nederland en de

betekenis hiervan voor de geohydrologie; • voorkomen en gedrag van grondwater: de schematisering van de ondergrond in goed- en

slechtdoorlatende pakketten, (in)homogeniteit, stratigrafie, (an)isotropie, van belang zijnde parameters, de wet van Darcy en de massabalans;

• formulering van de algemene grondwaterdifferentiaalvergelijking voor diverse grondwatersystemen; analytische oplossingen;

• (grond)waterkwaliteitsparameters, interactie infiltratie-/grondwater, kunstmatige infiltratietechnieken, effecten van dichtheidsverschillen (verzilting) op grondwaterstroming en stijghoogten; stoftransport;

• beheer en exploitatie van grondwater; wettelijk kader.

ONDERWIJSVORMEN • College • Practicum (computerpracticum)

TOETSING tentamenonderdelen: alleen tentamen wijze van toetsen: Tentamen (schriftelijk)

tentamenstof: collegedictaat en oefenopgaven wijze vaststellen van het eindcijfer: tentamencijfer is eindcijfer


DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT collegedictaat. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek

DICTAAT/STUDIEBOEK AANBEVOLEN Fetter, C.W. Applied Hydrology. Verkrijgbaar bij: bibliotheek Huisman, L. Groundwater Recovery. Verkrijgbaar bij: bibliotheek Bedient, P.B. e.a. Groundwater Contamination. Verkrijgbaar bij: bibliotheek

OVERIGE MATERIALEN AANBEVOLEN tentamenopgaven. Verkrijgbaar bij: het secretariaat van de sectie

CT4431 - Hydrologische modellen


DOCENT(EN) Ing. T.H.M. Rientjes Ir. R.H. Boekelman

BEGELEIDERS Ing. T.H.M. Rientjes Ir. R.H. Boekelman

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Ing. T.H.M. Rientjes


Ir. R.H. Boekelman

OMSCHRIJVING VAN HET VAK Het vak richt zich op de modellering van de waterkwaliteit en kwantiteit van gronden oppervlaktewater systemen. Tijdens de colleges wordt een overzicht gegeven van beschikbare modelconcepten en gaat de aandacht uit naar de selectie en opzet van modellen, de selectie en toepassing van mathematische algorithmen en, indien van toepassing, randvoorwaarden. Algemene modelleer aspecten als modelparameterisatie en calibratie, tijd en ruimte dicretisatie etc. komen ook aan de orde. In het vak worden alleen deterministische modellen behandeld. Het college wordt aangevuld met diverse praktijkvoorbeelden en case studies van gastdocenten uit de beroepspraktijk. Onderdeel van het vak vormen de computerpractica voor grondwatermodellering met ‘Visual Modflow’ en ‘MT3D’ en neerslag-afvoer modellering met het ‘Watershed Modelling System”.


• Practicum (computerpractica facultatief)

TOETSING tentamenonderdelen: totale stof (zie omschrijving) wijze van toetsen: Tentamen (mondeling) voorwaarde voor afleggen tentamen: practica afgerond naar het tentamen mag worden meegenomen: uitvoer computerpractica wijze vaststellen van het eindcijfer: tentamencijfer is eindcijfer


DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT collegedictaat 'Hydrological models'. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek practicahandleiding 'Manual Hydrological Modelling'. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek

CT4440 - Metingen hydrologie


DOCENT(EN) Dr.ir. A. van Mazijk Prof.dr.ir. H.H.G. Savenije Ing. T.H.M. Rientjes

BEGELEIDERS Dr.ir. A. van Mazijk Ing. T.H.M. Rientjes

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Ing. T.H.M. Rientjes E-mail: [email protected] kamer 4.92, tel: 015 278 4286 Dr.ir. A. van Mazijk kamer 4.88, tel: 015 278 5477

OMSCHRIJVING VAN HET VAK Hoorcollege Inleiding: Bronnen voor hydrologische gegevens voor ontwerp en beheer, noodzaak en gebruik van veldmetingen, meetparadox; Foutenbeschouwing: onderscheid tussen toevallige en systematische fouten, voortplanting van fouten, foutschatting door simulatie, statische toetsen, regressie analyse; Plaatsbepaling en hoogtemeting t.b.v. hydrometrie: praktische methoden voor het meten nabij en op het water met de benodigde instrumentatie, plaatsbepaling via netwerken en keten (triangulatie) m.b.v. voor- en achterwaartse insnijding, open en gesloten polygonen, klassieke optische methoden en meer geavanceerde elektronische methoden (zoals Global Positioning System GPS), GIS en Remote sensing

Network performance/neerslagmetingen: meten van neerslag, bodemvocht, verdamping, grondwaterstanden en stijghoogten, regentypen, ruimtelijke en tijdcorrelaties, gebiedsneerslag, interpolatie technieken (Thiessen polygoon, inverse distance methode, kriging), netwerkontwerp; Riviermetingen: afvoermeetmethoden, zoals overlaten, stuwen, velocity-area-method, tracer methode, akoestische debietmeting, elektromagnetische debietmeting Q-H-relaties (afvoerkromme), en afvoermeting tijdens hoogwater: moving boat methode, drijvers, slope area method, akoestische doppler snelheidmeting; Waterstandsmetingen; Bathymetrie. Sedimenttransportmetingen. Practicum Gebiedsverkening en stroomgebiedsgrenzen bepalen; doen van meteologische waarnemingen, bepaling van bodemvochtgehalte en doorlaatcoëfficiënt; uitvoeren van een ondiepe pulsboring; uitvoeren van een pompproef; toepassen van enkele methoden ter bepaling van debieten; uitvoeren van geo-electrische weerstandsmetingen; excursie; uitwerken van de te velde verkregen meetresultaten.

ONDERWIJSVORMEN • College • Practicum (veldpracticum.)

TOETSING tentamenonderdelen: hoorcollege (3 weken van elk 6 uren) en een practicum (circa één week veldwerk en circa één week uitwerken). wijze van toetsen: Tentamen (mondeling) Practicum (verslag) voorwaarde voor afleggen tentamen: geen voorwaarden voor afleggen mondeling tentamen en deelname practicum tentamenstof: collegehandleiding (mondeling tentamen) wijze van beoordeling van de tentamenonderdelen: het eindcijfer wordt vastgesteld nadat het mondelinge tentamen is afgelegd en het practicumverslag is beoor-deeld wijze vaststellen van het eindcijfer: 2/3 x cijfer tentamen + 1/3 x cijfer practicum

STUDIEHANDLEIDING Studiehandleiding. Verkrijgbaar bij: het secretariaat van de sectie

DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT (los)bladig dictaat incl. meetcatalogus behorende bij hoorcollege. Verkrijgbaar bij: het secretariaat van de sectie Practicumhandleiding. Verkrijgbaar bij: het secretariaat van de sectie

CT4450 - Integraal waterbeheer


DOCENT(EN) Prof.ir. E. van Beek Ir. P. Huisman

BEGELEIDERS Ir. P.J.A. Gijsbers

Dr. R.R.P. van Nooyen

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Ir. P. Huisman


OMSCHRIJVING VAN HET VAK • Algehele context en het conceptueel kader voor de aanpak van waterbeheerskundige

vraagstukken; onderkennen van eisen en wensen van belangengroeperingen en de wijze waarop politiek en bestuur lokaal, regionaal, nationaal en stroomgebiedsgewijze hierop inspelen;

• cases van lokale, regionale, nationale en internationale schaal; samenhang en oorzaak van verschillen;

• beleidsanalytische aanpak van waterbeheersproblemen; analyse van vraag en aanbod, ontwikkeling van onderling samenhangende bundels van verbeteringsmaatregelen, kwantificering en objectieve presentatie van de effecten van de beschouwde bundels van verbeteringen; toepassing van computermodellering hierbij;

• rollenspel illustrerend de afstemmings- en besluitvormingsprocessen; • bestudering van een casus uit literatuur of uit eigen waarneming.

ONDERWIJSVORMEN • College • Practicum (een practicum (rollenspel), uitvoeren opdracht en een veldbezoek)

TOETSING wijze van toetsen: Tentamen (mondeling, aan de hand van een praktijksituatie) voorwaarde voor afleggen tentamen: deelname en verslaglegging practicum, verder zal een nader overeen te komen onderwerp bestudeerd moeten worden, dat in het tentamen zal worden mee getentamineerd tentamenstof: dictaten en practicum naar het tentamen mag worden meegenomen: ondersteunend materiaal over voorbereid onderwerp wijze vaststellen van het eindcijfer: tentamencijfer is eindcijfer


DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT - Integraal Waterbeheer. Verkrijgbaar bij: het secretariaat van de sectie - Analysetechnieken in het Integraal Waterbeheer. Verkrijgbaar bij: het secretariaat van de sectie

OVERIGE MATERIALEN VERPLICHT sheets. Verkrijgbaar bij: het secretariaat van de sectie

CT4460 - Polders en hoogwaterbeheersing


DOCENT(EN) Ir. P. Ankum

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Ir. P. Ankum kamer 4.71, tel: 015 278 4677

OMSCHRIJVING VAN HET VAK • Inleiding (noodzaak van laaglandontwikkeling, belang van delta's, literatuur); • projectvoorbereiding (gebruik van consultants, haalbaarheidsstudie, projectevaluatie); • landaanwinning (geomorfologie, technieken van landaanwinning, ont- en afwateringsystemen,

ontwerp uitwateringssluis); • inpolderen: systematiek in polderontwerp, waterbeheersingssysteem van polder, boezems en

randmeren, geohydrologische effecten van inpolderingen; • lessen uit de ontwikkeling van Nederland (technieken van landaanwinning en inpolderen,

organisaties, planvorming); • hoogwaterbeheersing (noodzaak van het bestrijden van de negatieve effecten van hoogwater,

toepassing hydrologie van hoogwater, methodes van hoogwaterbestrijding); berging- en omleidingstechnieken;

• hoogwater verdeelkunstwerken (types en functies, water- en sedimentverdeling, voorbeeldontwerpen).


TOETSING tentamenonderdelen: college + oefening wijze van toetsen: Tentamen (schriftelijk) Oefening tentamenstof: college naar het tentamen mag worden meegenomen: rekenmachine, tekengerei wijze vaststellen van het eindcijfer: 1/3 gewicht voor oefening, 2/3 gewicht voor het tentamen



OVERIGE MATERIALEN AANBEVOLEN

CT4470 - Drinkwater 1: technologie


DOCENT(EN) Prof.ir. J.C. van Dijk

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Prof.ir. J.C. van Dijk

E-mail: [email protected] kamer 4.53, tel: 015 278 5227/3347

Ir. J.Q.J.C. Verberk kamer 4.69, tel: 015 278 1585

SPREEKUUR/AFSPRAAK kamer 4.55, tel: 015 278 3347

OMSCHRIJVING VAN HET VAK • Inleiding/opzet zuiveringschema (grondwater, oppervlaktewater rechtstreekse zuivering, infiltratie,

oeverfiltratie), • vlokvorming (menging, hydraulisch, roerwerken), • bezinking/flotatie (horizontaal, vertikaal, lamellen, DAF), • snelfiltratie (zand, dubbellaags, opwaarts, druk, gravitatie), • langzame zandfiltratie, • actiefkool (adsorptie, bestrijdingsmiddelen), • desinfectie (chloor, ozon, UV), • beluchting/ontgassing (cascades, versproeiïng, torens), • ontharding (kalk-koolzuurevenwicht, korrelreactor), • membraanfiltratie (hyperfiltratie, nanofiltratie, ultrafiltratie)


TOETSING wijze van toetsen: Tentamen (schriftelijk, open vragen) tentamenstof: zie collegedictaten naar het tentamen mag worden meegenomen: alles wijze vaststellen van het eindcijfer: gemiddelde van alle 7 vragen

STUDIEHANDLEIDING geen

DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT College dictaat. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek tentamenopgaven. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek

CT4480 - Behandeling van afvalwater 1


DOCENT(EN) Prof.ir. J.H.J.M. van der Graaf

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Dr.ir. J. de Koning


kamer 4.61, tel: 015 278 5274

OMSCHRIJVING VAN HET VAK • globale opzet van een rioolwaterzuiveringsinrichting, • afvalwater: kwantiteit en samenstelling, • voorbehandeling door middel van roosters, • bezinking: theorie en toepassing in zandvangers en voorbezinktanks, • biologische zuivering: biologische processen, (bio)reactoren, toepassing in oxidatiebedden, • actief-slibproces: principes, relatie beluchting-nabezinking, zuurstofbalans, beluchtingssystemen,

uitvoeringsvormen, procesbeheersing, • slibindikking: theorie en diverse uitvoeringsvormen, • anaërobe slibstabilisatie: theoretische grondslagen, praktijkervaringen, uitvoeringsaspecten, • bedrijfsvoering, ontwerpaspecten, kosten.


TOETSING tentamenonderdelen: totale stof collegedictaat wijze van toetsen: Tentamen (schriftelijk) wijze vaststellen van het eindcijfer: tentamencijfer is eindcijfer



CT4490 - Riolering 1


DOCENT(EN) Prof.ir. F.H.L.R. Clemens

BEGELEIDERS Ir. R.G. Veldkamp Ir. J.G. Langeveld

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN mw. E. Ooms-de Boer

kamer 4.55, tel: 015 278 3347


kamer 4.55, tel: 015 278 3347

OMSCHRIJVING VAN HET VAK • Geschiedenis

Relevante informatie over openbare en privé hygiëne, sanitair, ont- en afwateringssystemen en riolering van de oudheid tot heden,

• grondbeginselen afvalwatersysteem, functie van de riolering, types rioolstelsels, de riolering in relatie tot de volksgezondheid en het woon- en werkklimaat, riolering en het milieu, onderdelen van rioolstelsels, begrippen,

• ontwerpgrondslagen hoeveelheden huishoudelijk en industrieel afvalwater, af te voeren neerslag, lekwater, drainage water, regelgeving,

• stelselkeuze stedebouwkundige aspecten, milieuaspecten, reductie van de vuilemissie, terugdringen van de vuilemissie,

• benodigde gegevens soort informatie en gegevens, bronnen, te verrichten onderzoek, te beantwoorden vragen, nauwkeurigheid van de benodigde informatie,

• dimensionering van rioolstelsels hydraulische grondslagen, beoordeling van uitkomsten van berekeningen, dimensionering van netwerken, vertakte en vermaasde netwerken, voorbeelden,

• randvoorzieningen werking van randvoorzieningen, soorten randvoorzieningen, rendementen, uitvoeringsvormen, reiniging, ontwerp, regelgeving in Nederland,

• rioolgemalen en persleidingen types gemalen, keuze gemaal, ontwerp en inrichting van het gemaal, persleidingen voor afvalwater, materiaal keuze, appendages,

• druk- en vacuümriolering werking, ontwerpgrondslagen, beperkingen bij de toepassing,

• aanleg van rioolstelsels materiaalkeuze, buizen in de sleuf, grondslagen sterkteberekening, fabricage buizen en putten, bijzondere aspecten bij aanleg.

ONDERWIJSVORMEN • College (hoorcolleges met praktijkvoorbeelden) + oefening

TOETSING tentamenonderdelen: Collegehandleiding Hfst. 2 t/m 12 wijze van toetsen: Tentamen (mondeling) voorwaarde voor afleggen tentamen: Voltooiing oefening tentamenstof: zie tentamenonderdelen naar het tentamen mag worden meegenomen: rekenmachine verplicht wijze vaststellen van het eindcijfer: tentamencijfer is eindcijfer



OVERIGE MATERIALEN VERPLICHT uitgewerkte tentamenopgaven. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek

CT4700 - Grote infrastructuurprojecten


DOCENT(EN) Dr.ir. R.J. Verhaeghe Drs. E. de Boer Ir. P. van Eck + gastdocenten

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Dr.ir. R.J. Verhaeghe

SPREEKUUR/AFSPRAAK via docenten, bij afwezigheid via secretariaat Infrastructuurplanning

kamer 2.17, tel: 015 278 3692

OMSCHRIJVING VAN HET VAK Overzicht Het vak richt zich op de kennis en vaardigheden nodig voor: - het uitvoeren van feasibility type studies voor grote infrastructurele ingrepen, en - de interpretatie van de complexe besluitvorming rond dergelijke ingrepen. Het opzetten en uitvoeren van deze studies vereist een multidisciplinaire aanpak en vergt het samenbrengen van een veelheid aan kennis en vaardigheden. Er is bv. grote behoeft aan een systeemanalyse van de vele opties, een gestructureerde procesmatige afhandeling, economische en financiële evaluatie, en interpretatie van de maatschappelijke problemen waaraan grote infra-ingrepen meestal zijn gerelateerd. Het vak beoogt kennis en vaardigheden aan te brengen aan de hand van hoorcolleges en het oefenen met typische methodieken toegepast op een casus. Een aantal (8) van de hoorcolleges introduceren de casus en de oefeningen, andere (4) betreffen presentaties door gastdocenten over uitgevoerde grote projecten (studies). Componenten (zoals gegeven in 1999: de focus kan enigszins wijzigen afhankelijk van de gekozen casus): - inleiding: karakterisering en rol van grote projecten; voorbeelden; belangrijke elementen in de analyse

van een groot project - introductie casus: situering/beschrijving van het probleem; elementen van de besluitvorming rond het

probleem; mogelijke oplossingen (componenten); methodologische uitdagingen - systeemanalyse: systematische analyse van het beslisprobleem in de casus; overzicht van de

verschillende stappen in de analyse; definitie scenario's en alternatieve opties; bepaling ontwerpvariabelen; studenten werken in groepjes van 2 á 3 aan een bepaald scenario + alternatief: dit wordt verder opgedeeld in een aantal oefeningen

- oefeningen: introductie van de methodiek gevolgd door opdracht

. vraaganalyse voor de casus: maken van een prognose volgens een bepaald scenario

. ontwerp van een alternatief; evaluatie: economische en financiële aspecten

. procesplanning: implementatieproces in NL (tracewet, etc); vereisten voor de casus

. milieu impact: vereisten, methodologie voor de casus

. eigen visie over de besluitvorming voor de casus op basis van de info uit de oefeningen, gastcolleges, en reader.

- communicatie: behoefte aan communicatie; onderdelen van een communicatieplan - synthese van casus: discussie op basis van de uitgewerkte alternatieven - gastcolleges waarin een recent uitgevoerd project wordt behandeld: overzicht van het project; nadere

toelichting op bepaalde aspecten van het project; gastcolleges 1999:

. Maasproject (Boertien II) – WL: definitie alternatieven, afwegingsproces

. HSL- DHV: procesplanning, supervisie

. Besluitvorming rond de uitbreiding van Schiphol – Arcadis . IVIL project – RWS-Oost: complexe afstemming/inpassing lijninfrastructuur

ONDERWIJSVORMEN • College • Oefeningen (op een casus; worden gebundeld in een werkstuk)

TOETSING wijze van toetsen: Tentamen (mondeling) Werkstuk wijze vaststellen van het eindcijfer: eindcijfer is 50% cijfer werkstuk + 50% cijfer tentamen


OVERIGE MATERIALEN VERPLICHT hand-outs. Verkrijgbaar bij: het secretariaat van de sectie materialen als vereist voor het maken van de oefeningen. modellen, data set, achtergrond informatie. Verkrijgbaar bij: het secretariaat van de sectie reader. publicaties over de casus, achtergrond informatie behorende bij de gastcolleges. Verkrijgbaar bij: het secretariaat van de sectie

CT4710 - Vraag en vraagbeheersing infrastructuur


DOCENT(EN) Ir. P.M. Schrijnen Ir. P. van Eck Dr.ir. R.J. Verhaeghe

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Ir. P.M. Schrijnen

SPREEKUUR/AFSPRAAK met docenten; bij afwezigheid via secretariaat Infrastructuurplanning

kamer 2.17

OMSCHRIJVING VAN HET VAK De college-opbouw is als volgt: • Introductie in de vraagstelling voor het vak: afstemming tussen de ontwikkeling van de vraag naar

natte en droge infrastructuurdiensten enerzijds en de beschikbare maatschappelijke middelen (geld, ruimte, tijd, milieu etc.) anderzijds. Overzicht van neveneffecten van aanleg en gebruik van infrastructuur. Het begrip duurzame ontwikkeling, achtergronden daarvan, mondiale samenhang.

• Doorlopen van plan- en besluitvormingsprocessen rond infrastructuur, inzicht geven in aard en belang van vragen rond afstemming van doelen, middelen en randvoorwaarden in relatie met vraagontwikkeling en vraagbeheersing en in maatschappelijke doelen en randvoorwaarden op het gebied van ruimte, economie, financiën, milieu, cultuurhistorie).

• Introductie in de tools van het vak uit de systeemleer, beleidsanalyse, gedragswetenschappen, ruimtelijke wetenschappen, economie, milieukunde. Beschrijving en analyse van opbouw en werking van infrastruc-tuursystemen met behulp van systeemleer.

• Kennismaking met invloedsfactoren op de ontwikkeling van de vraag naar/behoefte aan infrastructuur t.b.v. de infrastructuursectoren energie, (drink)water en personenvervoer, korte en lange afstanden. Met name demografie, economische ontwikkeling, fysieke en ruimtelijke structuren, sociaal-culturele aspecten. Relatie tussen vraag en aanbodstructuur. Ontwikkelingen op deze terreinen.

• Kennismaking met onderzoeksmethodes, als basis voor prognoses, bijvoorbeeld trendanalyses en cross-sectieanalyses. Prognoses en scenario's: definitie en gebruik ervan, eigenschappen en inzetbaarheid. Het gebruik van modellen: functie, structuur, samenstelling. Betrouwbaarheid versus reikwijdte, sectoraal versus integraal. Ontwerpen van wenselijke toekomsten. Introductie van de voornaamste prognoses en scenario's voor de vraag naar infrastructuur en voor de toekomst van de Nederlandse samenleving, sectoraal en integraal; onder andere energie (ECN), economie (CPB), verkeer en milieu (RIVM, AVV). Zo mogelijk ook prognoses en scenario's op andere schaalniveaus (regionaal, mondiaal).

• Gedragsbeïnvloeding en vraagbeheersing. Achtergronden van gedrag: noodzaak, voorkeur, attitude, gewoonte, verslaving. Keuzevrijheid. Relatie overheid en burger. Relatie tussen vraag/ gedrag en diverse aspecten van infrastructuursystemen: technologie, ruimtelijke inrichting, wetgeving, financiële prikkels, informatie en communicatie, waarden en normen.

• Ontwikkelen van alternatieven voor het faciliteren en beheersen van de vraag, gedragsbeïnvloeding. Construeren (in kwalitatieve zin) van veranderingen aan infrastructuursystemen, systeemopbouw: met behulp van technologie, ruimtelijke arrangementen, wet- en regelgeving, financiële prikkels, communicatie en informatie, normen en waarden, organisatie. Toepassing voor verschillende infrastructuursectoren.

• Uitgebreide introductie van de verschillende infrastructuursectoren. In elk geval: energie, personenvervoer korte en lange afstanden, drink- en industriewater. Leren vergelijken van verschillende infrastruc-tuursystemen op aspecten van vraagontwikkeling en vraagbeheersing.

• Oefenen van het ontwikkelen van vraag- en gedragsmodellen voor de verschillende infrastructuursec-toren, van het samenstellen van prognoses en scenario's, van het ontwikkelen van strategieën ter beheersing van de vraag naar infrastructuurvoorzieningen.

ONDERWIJSVORMEN • College (werkcolleges)

TOETSING tentamenonderdelen: tentamen na het werkcollege wijze van toetsen: Tentamen (schriftelijk (open boek tentamen) naar het tentamen mag worden meegenomen: dictaat en hand-outs tentamenstof: dictaat


DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT dictaat. 2 delen. Verkrijgbaar bij: het secretariaat van de sectie

OVERIGE MATERIALEN VERPLICHT Hand-outs. Verkrijgbaar bij: docent

CT4720 - Stadsontwikkeling en stedelijk beheer


DOCENT(EN) Drs. W. Ruiter

BEGELEIDERS Drs. W. Ruiter

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Drs. W. Ruiter


SPREEKUUR/AFSPRAAK Bij afwezigheid s.v.p. briefje met naam en telefoonnummer achterlaten op kamer 2.15

OMSCHRIJVING VAN HET VAK Zes thematische hoofdstukken • de stad als sociaal-economisch systeem, waarbij de wisselwerking tussen fysieke objecten en de

gebruikers hiervan centraal staat; • verstedelijking en veranderingsprocessen in steden; introductie van diverse begrippen, waaronder

suburbanisatie, agglomeratie, en stadsgewest; afzonderlijke steden die door middel van fysieke infrastructuur met elkaar verbonden zijn;

• stad en infrastructuur; verschillende verklarings- en benaderingswijzen die de morfologie van steden helpen te verklaren; ontwikkelingen rond de verschillende soorten infrastructuur in de loop van de 19e en 20e eeuw;

• stadsvernieuwing en stedelijk beheer; verouderings- en vernieuwingsprocessen in stedelijke gebieden; verschillende aspecten van integraal stedelijk beheer, waaronder fysiek technisch beheer, milieu-technisch beheer, ruimtelijk-functioneel beheer, en financieel economisch beheer;

• stedelijke revitalisering; vernieuwing van de bestaande ruimtelijke structuur; onder andere via publiek-private samenwerkingsverbanden;

• de gemeente als manager van ruimtelijke processen: de organisatie, gemeentelijke financiën, en grondbeleid.

De zes case studies hebben betrekking op: ontwikkeling stationslocatie Rotterdam; • ontwikkeling stationslocaties • de Willemspoortunnel; • de ondergrondse awzi in Rotterdam; • VINEX-locaties Leidsche Rijn en IJburg; • de Kop van Zuid;

• de IJ-oevers in Amsterdam.

ONDERWIJSVORMEN • College (werkcolleges) • Scriptie

TOETSING tentamenonderdelen: werkcollege of tentamen (2 studiepunten) en scriptie (1 studiepunt) wijze van toetsen: Scriptie Opdracht (werkcollege met opdrachten en open vragen;) Tentamen (gemiddeld een voldoende voor werkopdrachten geeft vrijstelling van het tentamen) tentamenstof: dictaat wijze vaststellen van het eindcijfer: werkcollege of tentamen voor 2/3, scriptie voor 1/3

STUDIEHANDLEIDING Studiehandleiding. Verkrijgbaar bij: het secretariaat van de sectie IPL, kamer 2.17

CT4730 - Methoden en technieken voor planning en onderzoek


DOCENT(EN) Dr.ir. R. Verhaeghe Prof.ir. A.A.J. Pols

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Dr.ir. R. Verhaeghe kamer 2.05, tel: 015 278 3401

OMSCHRIJVING VAN HET VAK Het vak behandelt een aantal typische problemen in planning en onderzoek en legt de nadruk op een kwantitatieve vertaling van deze problemen en daaropvolgend de toepassing van een methodiek/techniek om een beslissing te ondersteunen. Verschillende software pakketten worden op een gebruikersvriendelijke manier geïntroduceerd aan de hand van een voorbeeld en een tutorial en toepassing op een opdracht. De volgende vraagstukken komen aan bod: • afleiden en beoordelen van relaties tussen variabelen in geobserveerde gegevens: (niet-) lineaire

regressie, logistische regressie, kruistabellen/loglineaire regressie • gebruik van tijdreeksen in planning/ontwerp; ontleding van een tijdreeks • informatie inhoud van een tijdreeks; • maken van projecties • problemen met een grote/complexe oplossingsruimte: netwerkachtige (ruimtelijke)- en sequentiële

problemen • ruimtelijke analyse: formulering, calibratie • rol van onzekerheid; behoefte aan gevoeligheidsanalyse; analyse met Monte-Carlo simulatie • structureren van problemen m.b.v. beslissingsbomen

• modelleren discrete keuze relaties Het college beoogt inzicht in de problemen (afwegingen) en een overzicht in technieken en beschikbare software. Het is bij uitstek geschikt als verdieping in technieken bruikbaar bij afstudeerwerk. De volgende software wordt o.a. gebruikt: spreadsheet, SPSS (statistiek), PCPROG (integer en lineair programmeren), CSUDP (dynamisch programmeren), Cristal Ball (add-on voor Excel: Monte Carlo simulatie), Predictor (tijdreeksanalyse+ projectie).

ONDERWIJSVORMEN Bij de oefeningen worden een aantal opdrachten zelfstandig uitgewerkt waarbij verschillende software pakketten worden gebruikt. • College • Oefening

TOETSING wijze van toetsen: Tentamen (schriftelijk) wijze vaststellen van het eindcijfer: Samenstelling eindcijfer op basis van - 50% op ingeleverde opdrachten, en - 50% op een open boek schriftelijk tentamen Op beide onderdelen dient minstens een 5 gescoord te worden.

STUDIEHANDLEIDING In het dictaat

DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT Dictaat, verkrijgbaar bij het secretariaat van de sectie

CT4790 - Ondergronds bouwen


DOCENT(EN) Ir. G. Arends

BEGELEIDERS Ir. G. Arends Ir. B.J.H. Grote

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Ir. G. Arends

E-mail: [email protected] ; www.ct.tudelft.nl/ogbouw kamer 2.02, tel: 015 278 5266

SPREEKUUR/AFSPRAAK maandag en dinsdag tussen 9.00 - 12.00 uur, verdere afspraak via secretariaat

kamer 2.08, tel: 015 278 1256

OMSCHRIJVING VAN HET VAK Het vak is bedoeld voor iedereen met interesse in het gebruik van de ondergrond. Het vak is interfacultair en niet alleen bedoeld voor civiele techniek studenten (alle afstudeerrichtingen), maar ook voor studenten van technische aardwetenschappen (ingenieursgeologie, geofysica), werktuigbouw, bestuurskunde en bouwkunde. In het vak staat interdisciplinaire karakter van ondergronds bouwen voorop. Het hele vakgebied komt aan de orde van bestuurlijk/planologische tot constructieve aspecten. Het vak is bij uitstek geschikt als aanvulling en verdieping voor studenten die op een ondergronds project willen afstuderen. De volgende disciplines worden aan de orde gesteld: • basiselementen en algemene aspecten van ondergronds bouwen aanvullen en coördinerend op de

relevante basis- en specialistische vakken: – geotechnische, geohydrologische, constructieve en materiaaltechnische aspecten, – interactie met bestaande constructies en faciliteiten, – toepassingsgebieden, constructiemethoden en gebruiksaspecten, – interdisciplinaire aspecten, – planologische-, beheers-, bestuurlijke-, juridische- en sociologische aspecten, – nieuwe dimensies voor ruimtelijke ordening, – ondergronds bouwen in een strategische perspectief/integraal afwegen – kosten, management en kwaliteitszorg m.b.t. ondergronds bouwen en gebruik van

ondergrondse ruimte, • sleufloze technieken voor kabels, leidingen en minitunnels

– technieken en werkmethoden, – onderzoektechnieken, apparatuur en testmethoden, – kosten, tijd en kwaliteitsaspecten.

• verkeers-, spoor- en metrotunnels en tunnels voor specifieke functies, aanvullend en coördinerend op de relevante specialistische vakken – opensleufbouwmethoden, – zinktunnels, – boortunnels, – specifieke aspecten, kritische elementen, voor- en nadelen en beperkingen van de

verschillende constructiemethoden en tunneltypes, – werkmethoden, onderzoektechnieken en testmethoden, – automatisering en robotisering bij aanleg van tunnels – inrichting en onderhoud van tunnels, – kosten, tijd en kwaliteitsaspecten,

• ondergrondse opslag – methodes voor ondergrondse opslag van olie, gas en gevaarlijke stoffen, – ondergrondse opslag van industrieel afval, – risico, veiligheid en onderhoudsaspecten, – kosten, tijd en kwaliteitsaspecten, – gebruik van ondergrondse ruimte voor opslag van normale gebruiksgoederen,

• gebruik maken van de Ondergrondse Ruimte voor Gebouwen/Openbare Ruimtefuncties, aanvullend en coördinerend op de relevante basis- en specialistische vakken – welke functies voor ondergrondse ruimten, wanneer en waarom, – aangepaste architectuur en constructiemethoden, – bouwfysica en installatietechniek van ondergrondse ruimten (incl. tunnels), – nieuwe dimensie stedenbouw, – kosten, tijd en kwaliteits- en veiligheidsaspecten.

ONDERWIJSVORMEN • College (hoor/werkcolleges en werkbesprekingen.)

TOETSING wijze van toetsen: Scriptie (opgesteld in een multidisciplinair samenwerkingsverband (groepen van 3 à 4 man) met

mondelinge toelichting (ca. 15 min. per persoon)) wijze van beoordeling van de tentamenonderdelen: scriptie en mondelinge toelichting wijze vaststellen van het eindcijfer:

beoordeling scriptie en mondeling


DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT collegedictaat. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek

OVERIGE MATERIALEN VERPLICHT kopie materiaal behandeld in speciale- en casestudiecolleges. Verkrijgbaar bij: het secretariaat van de sectie

CT4800 - Vervoermodelkunde


DOCENT(EN) Prof.dr.ir. P.H.L. Bovy Dr.ir. N.J. van der Zijpp

BEGELEIDERS P.C.H. Opstal

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN P.C.H. Opstal


OMSCHRIJVING VAN HET VAK • rol van modellen in vervoersysteemanalyse; soorten modellen; opzetten systeembeschrijving

plangebied (gebiedsindeling, netwerkselectie); rol kortste routebomen; • theorie van nut en offer bij verplaatsingskeuzen; ritgeneratiemodellen, ritfrequentiemodellen;

toepassing; • theorie van het ruimtelijk interactiemodel; rol van nevenvoorwaarden; distributiefuncties en hun

schatting; opzetten basismatrices en schatten van HB-tabellen; case: het basismatrixmodel BASMAT;

• gedisaggregeerde keuzemodellen van het logit en probittype voor tijdstip-, vervoerwijze- en routekeuze;

• integrale modellen (sequentieel en simultaan) voor opstellen HB-tabellen; cases: Randstadmodel en Nieuw Regionaal Model (NRM);

• routekeuze en toedeling; afleiding diverse modeltypen (Alles-of-niets, multiple route, (stochastisch) evenwichtsmodel); theorie evenwichten in netwerken; dynamisch toedelingsmodel; toedeling aan openbaar vervoernetwerken; effectenberekening;

• calibratie van parameters en modelvalidatie; waarnemen, schatten en toetsen; schattingsmethoden; case: schatting HB-tabel voor goederenvervoer;

• individuele oefening (berekening vervoervraag in netwerken; vertrouwd raken met software; alle stappen vervoerberekening doorlopen; eigen planningscase doorrekenen; verslag van berekeningen maken).

ONDERWIJSVORMEN • College • Oefening (oefening vervoermodelkunde)

TOETSING tentamenonderdelen: oefening vervoermodelkunde en tentamen wijze van toetsen: Oefening (beoordeling verslag oefening en mondelinge verdediging daarvan) Tentamen (schriftelijk) voorwaarde voor afleggen tentamen: • de oefening moet gevolgd zijn • verslag oefening moet tijdig ingeleverd zijn (inleverdatum oefening uiterlijk op de maandag van

week 7 van het collegeblok), het verslag moet met de begeleiders zijn besproken (bespreking week 7 van het blok) en de begeleider moet voor de oefening een beoordeling van tenminste 5.0 hebben gegeven

• de beoordeling van de oefening moet ten hoogste 13 maanden voor het af te leggen tentamen hebben plaatsgevonden

NB1: niet (tijdig) afgeronde oefening vervalt en moet in zijn geheel herhaald worden. NB2: een oefening waarvan de beoordeling lager is dan 5.0 moet worden aangevuld dan wel in zijn geheel herhaald worden. tentamenstof: dictaat CT4800 en stof behandeld tijdens de oefening naar het tentamen mag worden meegenomen: eenvoudige calculator tekengerei een handgeschreven A4-tje met formules (moet met het gemaakte tentamen worden ingeleverd) wijze vaststellen van het eindcijfer: 2/3 schriftelijk tentamen + 1/3 oefening

STUDIEHANDLEIDING Studiehandleiding. opgenomen in dictaat. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek

DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT collegedictaat CT4800, Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek collegedictaat CT4800, Appendix: toepassingen. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek collegedictaat CT4800, Manual of exercises with TransCad. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek

OVERIGE MATERIALEN VERPLICHT tentamenbundel. (voorbeeld tentamenvragen per hoofdstuk opgenomen in collegedictaat. Verkrijgbaar bij: het secretariaat van de sectie

CT4810 - Exploitatie en beheersing vervoer


DOCENT(EN) Prof.dr.ing. I.A. -Hansen Ir. Th.J.H. Schoemaker

BEGELEIDERS Ir. P.B.L. Wiggenraad

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Ir. P.B.L. Wiggenraad

kamer 5.47, tel: 015 278 4916 e-mail: [email protected]

OMSCHRIJVING VAN HET VAK • technische, operationele en economische kenmerken van OV-systemen (hogesnelheidstrein,

intercity, interregio-trein, stoptrein, metro, (snel)tram, bus, nieuwe technologieën); • ontwerp van OV-lijnennetten (criteria, proces, lijntypen, netwerktypen, knooppunttypen,

verbindende en ontsluitende stelsels, haltedichtheid, inpassing van baanvakken en haltes, voor- en natransportstelsels, invloedgebieden, reizigersvolumes);

• ontwerp van OV-diensten (criteria, diensttypen, exploitatievormen, capaciteit van voertuigen, rijdynamiek, rijtijd, halte- en keertijd, omlooptijd, frequentie, wachttijden, overstaptijden, capaciteit, bepalen voertuig-aantal, efficiency diensten);

• ontwerp van dienstregelingen (tijd-wegdiagrammen, opvolgtijden, baanvakbelasting, inhalen, verknoping, synchroniteit, vervoerprestatie, personeelbehoefte, roostering, productiviteitskenmerken);

• dienstuitvoering en beheersing (vertragingen, stiptheid, regelmaat, communicatie, automatische beheer-singssystemen, reizigersinformatievoorzieningen, tariefsystemen, opbrengsten, exploitatiekosten);

• signalering en voertuig-/treinbesturingssystemen (beïnvloeding verkeersregeling, treindetectie, blok-seinen, treinopvolgingstijd, bloktijd, beveiligingssystemen, automatische besturing);

• overzicht van software-instrumentarium voor dienstregelingontwerp en roostering; • ontwerp van knooppunten luchthavenlocatie, -lay-out en -verkeersontsluiting deregulering van

lijndiensten; • goederenvervoerdiensten (weg, spoor, binnenvaart, zeevaart, luchtvaart, pijpleidingen,

goederenkarakteri-stieken, soorten lading, transporteenheden); • gecombineerd vervoersystemen, containeroverslag en -vervoer (aan-/afvoermodaliteiten,

overslagmid-delen, interterminal transport, afzetcontainers, wissellaadbakken); • logistiek proces, distributiekanalen, distributie in stedelijke gebieden, goederenvervoermodellen; • oefeningen (rijtijdberekening, dienstregelingsontwerp, capaciteitsbepaling van baanvakken en

knoop-punten, berekening van personeels- en voertuigbehoefte, beheersing dienstuitvoering). • scriptie (n.a.v. tijdschriftartikel)

ONDERWIJSVORMEN • College (hoorcolleges, casus-/werkcolleges) • Oefening (verplicht)

TOETSING tentamenonderdelen: openbaar vervoer, goederenvervoer wijze van toetsen: Tentamen (mondeling) voorwaarde voor afleggen tentamen: verslag oefening en scriptie ingeleverd (inleverdatum eind week 7 van blok) tentamenstof: dictaat, college, oefeningen naar het tentamen mag worden meegenomen: niets


DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT Dictaat. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek

CT4820 - Verkeersafwikkeling


DOCENT(EN) Ir. H. Botma Ir. Th.H.J. Muller Prof.dr. H.J. van Zuylen

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Ir. P.B.L. Wiggenraad kamer 5.47, tel: 015 278 4916 e-mail: [email protected]

OMSCHRIJVING VAN HET VAK • Verkeersstroomtheorie

– generalisaties intensiteit, dichtheid, gem. snelheid, – capaciteit bij diverse verkeerssoorten (trein, auto, fiets en voetganger), – schokgolven, filevorming, – wachttijdmodellen, – aankomstprocessen, – volgtijd- en snelheidsverdelingen, – manoeuvremodellen (car following), – hiaatacceptatie, – meetmethoden, – macroscopische dynamische modellen – micro-simulatie,

– gebruiksregeling: toeritdosering, rijstrooksignalering, buffering, – oefening verkeersstroomtheorie met microsimulatie,

• Verkeersregeltechniek – doelen: capaciteit, veiligheid, bevorderen openbaar vervoer en langzaam verkeer, – strategieën: prioriteit openbaar vervoer, groene golven etcetera, – tactieken: meervoudige realisatie, afkappen conflictrichtingen, aanvraag afhankelijk,

realiseren en beëindigen, overslag, – rekenmethodes: cyclustijd, groentijdverdeling, offset, – ontwerproutines: conflictenmatrix, deelregelingen, groenfasencombinaties, basisregelingen,

structuurschema, stroomschema, – regeltaal: logische variabelen, operatoren, systeemroutines, tactiekbeschrijving,

– netwerkregeling: TRANSYT, SCOOT, FLEXSYT, – oefening verkeersregeltechniek.

ONDERWIJSVORMEN • College • Oefening (oefening verkeersstroomtheorie en oefening verkeersregeltechniek)

TOETSING tentamenonderdelen: oefening verkeersstroomtheorie oefening verkeersregeltechniek tentamen wijze van toetsen: Oefening (beoordeling rapportage oefening verkeersregeltechniek en beoordeling rapportage

oefening verkeersstroomtheorie en mondelinge verdediging daarvan) Tentamen (schriftelijk)

voorwaarde voor afleggen tentamen: • beide practica/oefeningen moeten gevolgd zijn • verslag oefening verkeersstroomtheorie moet tijdig ingeleverd zijn (inleverdatum oefening uiterlijk

aan het einde van week 7 van het collegeblok), en de begeleider moet voor de oefening een beoordeling van tenminste 5.0 hebben gegeven

• de beoordeling van zowel de oefening verkeersstroomtheorie als de oefening verkeersregeltechniek moet ten hoogste 13 maanden voor het af te leggen tentamen hebben plaatsgevonden

NB1: niet (tijdig) afgeronde oefeningen vervallen en moeten in hun geheel herhaald worden. NB2: oefeningen waarvan de beoordeling lager is dan 5.0 moeten worden aangevuld dan wel in hun geheel herhaald worden. tentamenstof: Collegedictaat CT4800 volume A en B naar het tentamen mag worden meegenomen: eenvoudige calculator tekengerei wijze vaststellen van het eindcijfer: oefening verkeersstroomtheorie 1/6

oefening verkeersregeltechniek 1/3

tentamen 1/2 onder de volgende voorwaarde: • het resultaat van elk van de drie onderdelen moet ten minste 5.0 bedragen. Wordt niet aan bovenstaande voorwaarde voldaan dan is het eindcijfer gelijk aan het laagste cijfer van de drie onderdelen (tentamen, oefening verkeersregeltechniek en oefening verkeersstroomtheorie).

STUDIEHANDLEIDING Studiehandleiding. opgenomen in collegedictaat

DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT dictaat verkeersregeltechniek. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek dictaat verkeersstroomtheorie. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek

DICTAAT/STUDIEBOEK AANBEVOLEN 1.dictaat signalized intersections 2.HCM, Traffic Flow Fundamentals

CT4830 - Waarneempracticum


DOCENT(EN) Ir. H. Botma Ing. J.H.M. Verhoeven Prof.dr. H.J. van Zuylen

BEGELEIDERS van medewerkers en AIO's Verkeerskunde en Verkeersbouwkunde

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Ir. H. Botma kamer 5.62, tel: 015 278 4031

Ing. J.H.M. Verhoeven kamer 1.05, ST-IV, tel: 015 278 4019

OMSCHRIJVING VAN HET VAK Er wordt gewerkt van 2 tot 4 studenten, afhankelijk van het onderwerp • opzet maken van het onderzoek, • uitvoering van de metingen of waarnemingen, • verwerking en analyse van de verzamelde gegevens, • rapportage, • presentatie van de resultaten.

ONDERWIJSVORMEN • Practicum

TOETSING tentamenonderdelen: rapport en presentatie wijze van toetsen: Practicum (individuele rapportage en plenaire presentatie) wijze vaststellen van het eindcijfer: 0,8 rapportage en 0,2 presentatie n.a.v. uit de leerdoelen van het vak af te leiden criteria


OVERIGE MATERIALEN VERPLICHT handleiding practicum. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek

DICTAAT/STUDIEBOEK AANBEVOLEN Proeven Wegenbouwmaterialen. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek Asfaltonderzoek Publicatie 2 van VBW, Breukelen. Verkrijgbaar bij: Vereniging tot Bevordering van Werken in Asfalt Meetmethoden (CROW). Verkrijgbaar bij: Stichting Centrum voor Regelgeving en Onderzoek in de Grond-, Water- en Wegenbouw en de Verkeerstechniek Tellen en meten (CROW). Verkrijgbaar bij: Stichting Centrum voor Regelgeving en Onderzoek in de Grond-, Water- en Wegenbouw en de Verkeerstechniek

CT4850 - Wegenbouwmaterialen


DOCENT(EN) Prof.dr.ir. A.A.A. Molenaar Ir. A.A. van Niekerk Dr. R.C. Reintjes

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Dr. R.C. Reintjes

kamer 6.24, tel: 015 278 4817

SPREEKUUR/AFSPRAAK Dr. R.C. Reintjes

kamer 6.24, tel: 015 278 4817 Ir. A.A. van Niekerk

kamer 3.04 ST-IV, tel: 015 278 1525

OMSCHRIJVING VAN HET VAK • Kwalitatief inzicht in spanningen en vervormingen in wegverhardingen en in de diverse schadetypen

(scheuren/vermoeiing, spoorvorming, rafeling en dergelijke); • klei, lateriet en zand: korrelverdeling, classificatie, proeven (CBR-proef, triaxiaalproef), invloeden

van verdichting en vochtgehalte, principes van zwel/krimp en suction, fundamenteel materiaalgedrag (bezwijkgedrag, spanningsafhankelijk elastisch en permanent vervormingsgedrag);

• stabilisatie van gronden: principes, toepassing van bindmiddelen (kalk, cement, bitumen), uitvoering, spreiding in materiaaleigenschappen;

• funderingsmaterialen: overzicht van materialen (inclusief industriële bijproducten en hergebruikmaterialen) met milieu-aspecten, fundamenteel materiaalgedrag (bezwijkgedrag, spanningsafhankelijk elastisch en permanent vervormingsgedrag);

• wegenbouwbeton: cementsoorten en -eigenschappen, hulpstoffen, mengselontwerp, gebruik van secundaire materialen, gedrag beïnvloedende factoren, proeven, bijzondere betonsoorten (ZOB, hoge sterkte beton), krimp- en temperatuurspanningen met name van jong beton (programma Temspan);

• bitumen: herkomst, productie, rheologische karakterisering en mechanisch gedrag, veroudering, specificaties, toepassingsgerichte modificaties;

• bitumineuze mengsels: grondstoffen en mengselsamenstelling, typen mengsels in relatie tot gedrag, skeletopbouw, gedraggerelateerd mengelsontwerp (B15, SHRP, Frankrijk), interactie bitumen/aggregaat, hechting, onderhoudsmaterialen, vermoeiingsgedrag en gedissipeerde energie, permanente vervorming, duurzaamheid, praktisch gedrag en beproevingsmethoden, specificaties, bijzondere mengsels (vloeistofdicht, brugdekken, dijken, afdichtingen en dergelijke);

• onderhoudsmaatregelen, zoals bakfrezen, overlagen, scheuren spoorvullen; • elementenverhardingen: typen elementen (straatklinkers, betonstenen en -tegels).


TOETSING tentamenonderdelen: colleges: tentamen wijze van toetsen: Tentamen (mondeling) tentamenstof: in het college behandelde onderwerpen wijze vaststellen van het eindcijfer: tentamencijfer is eindcijfer


DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT wegenbouwmaterialen (Materiaalkunde). Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek Road Materials Parts I, II and III. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek

CT4860 - Constructieve wegbouwkunde


DOCENT(EN) Prof.dr.ir. A.A.A. Molenaar Ir. L.J.M. Houben

BEGELEIDERS Ir. L.J.M. Houben

kamer 3.02 ST-IV, tel: 015 278 4917

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Ir. L.J.M. Houben

SPREEKUUR/AFSPRAAK afspraak maken bij contactpersoon

OMSCHRIJVING VAN HET VAK • Spanningen en vervormingen in flexibele verhardingen

theorie van Boussinesq voor homogene halfruimte, equivalententheorie van Odemark, (niet-) lineair-elastische meerlagentheorie met vergelijkingen van berekende en gemeten spanningen en rekken, lineair visco-elastische meerlagentheorie;

• dimensionering van onverharde wegen spanningen en vervormingen, classificatie, schadebeelden (m.n. langsonvlakheid volgens IRI-concept), life cycle van schade-ontwikkeling en onderhoud, het Highway Design Model (Wereldbank) met gedragsmodellen en onderhoudsnormen voor de diverse schadebeelden (met rekenvoorbeeld);

• dimensionering van asfaltverhardingen schadebeelden, invoergegevens voor de dimensionering (verkeersbelasting, klimaat, materiaalgedrag), analytische ontwerpprocedures incl. stochastische aspecten (met rekenvoorbeeld), empirische ontwerpmethoden, metingen ter bepaling van de conditie van het wegoppervlak (visuele inspectie, stroefheids- en vlakheidsmetingen) en van de structurele conditie (visuele inspectie, aslast- en deflectiemetingen), dimensionering van overlagen;

• dimensionering van betonverhardingen toepassingsgebieden, typen betonverhardingen, constructie-opbouw, spanningen en vervormingen in ongewapende betonverhardingen t.g.v. verkeersbelasting en temperatuur, ontwerpcriteria, empirische en analytische ontwerpmethoden;

• dimensionering van elementenverhardingen toepassingsgebieden, constructie-opbouw, onderzoek naar structureel gedrag, ontwerpcriteria, empirische an analytische ontwerpmethoden (m.n. de Nederlandse ontwerpsystematiek);

• bijzondere constructies zoals verhardingen met PS-hardschuim, vliezen en weefsels, gewapend asfalt, asfalt op brugdekken en parkeergarages;

• oefening computerondersteund constructief ontwerp van een asfalt-, beton- en elementenverharding.


TOETSING tentamenonderdelen: oefening wijze van toetsen: Tentamen (mondeling tentamen (dit is bespreking van goedgekeurde oefening)) voorwaarde voor afleggen tentamen: oefening goedgekeurd (cijfer 6,0 of hoger) wijze vaststellen van het eindcijfer: berekening uit cijfer voor de oefening (75%) en cijfer voor de bespreking van de oefening (25%)


DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT Structural Design of Pavements, parts I, II, III, IV and V. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek Pavement Management Systems, parts I, II and III. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Civiele Techniek

CT4870 - Railbouwkunde


DOCENT(EN) Prof.dr.ir. C. Esveld Ir. J. van 't Zand

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Ir. P.B.L. Wiggenraad (college) kamer 5.47, tel: 015 278 4916 Dr.ir. V.L. Markine (computeroefeningen) kamer 3.08 ST-IV, tel: 015 278 3206

SPREEKUUR/AFSPRAAK afspraak maken bij Ir. P.B.L. Wiggenraad (college)

Dr.ir. V.L. Markine (computeroefeningen)

OMSCHRIJVING VAN HET VAK • Principe spoorgeleiding en tracering

samenwerking wielstel en spoor, vetergang, effectieve coniciteit, hunting, slijtageprofielen, ontsporingskans, macro- en microgeometrie van de spoorbaan, adhesie, treinweerstanden, kracht-wegdiagram;

• berekening bovenbouw als geheel bovenbouwstijfheden, continue en discrete ondersteuningsmodellen ligger op elastische ondersteuning, twee-lagenmodellen, statische computermodellen, dynamische berekeningen, effect van incidentele verstoring en periodieke verstoring, dynamische computermodellen, wisselberekening;

• temperatuureffecten en langsstabiliteit schuifweerstandskarakteristieken, (elastisch, plastisch, bi-lineair), analytische oplossingen, temperatuureffect spoor op kunstwerken, hysterese, computermodel langskrachten, benaderingsoplossing langsstabiliteit, kritische grootheden, situatie in bogen, computermodel langsstabiliteit;

• spoorstaven raileigenschappen, slijtage, smering, contactmechanica railkop/wielband, shelling, railbreukmechanica, eigenspanningen, bepaling deelspanningen rail bij Q/Y belasting, leveringsvoorwaarden, beproevingsmethoden;

• inspectiemethoden meetwagensystemen, wielbanddefecten, relevante golfbanden, aftakeling spoorliggingsgeometrie, ultrasoononderzoek toleranties, life cycle costs;

• aanleg en instandhouding methoden van spooraanleg, onderhoud en vernieuwing, correctiesystemen, gemechaniseerd en, incidenteel onderhoud, materieelsoorten, onderhoud van spoorcomponenten, veiligheidsaspecten, snelheidsbeperkingen;

• werkcollege oefenopgaven in groepsverband met presentatie;

• computeroefeningen railbouwkunde

ONDERWIJSVORMEN • College • Oefening • Practicum

TOETSING wijze van toetsen: Tentamen (schriftelijk) voorwaarde voor afleggen tentamen: oefening computertoepassingen ingeleverd naar het tentamen mag worden meegenomen: studenten krijgen zo nodig formulebladen uitgereikt wijze vaststellen van het eindcijfer: het eindcijfer wordt berekend uit het cijfer voor de oefening (40%) en het cijfer voor het schriftelijk tentamen (60%)


DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT dictaat railbouwkunde. Verkrijgbaar bij: het secretariaat van de sectie

OVERIGE MATERIALEN VERPLICHT uitgewerkte oefenopgaven werkcollege. Verkrijgbaar bij: uitgereikt tijdens het college en verkrijgbaar bij het secretariaat van de sectie

OT4620 - Offshore hydromechanica

STUDIEPUNTEN/STUDIELAST aantal studiepunten: 5 totale studielast (uren): 200 roostering: blok 1, 2, 3

DOCENT(EN) Ir. J.M.J. Journée W.W. Massie, MSc, P.E.

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN W.W. Massie, MSc, P.E. kamer 3.77.1, tel: 015 278 4614 J.M.J. Journée MT, Sleeptank, tel: 015 278 3881 OMSCHRIJVING VAN HET VAK Dit vak is uit de volgende modulen opgebouwd: 1. Hydrostatica, stromingen van (ideale) vloeistoffen gebruik makend van eerste orde potentiaaltheorie

alsmede stromingen van niet-ideale vloeistoffen. Inleiding in weerstand en voortstuwing van schepen. 2. Drijvende stabiliteit, analytische en numerieke methoden voor het bepalen van stromingspatronen om,

krachten op en beweging van drijvende constructies in regelmatige golven. 3. Hogere orde potentiaaltheorie, niet-lineaire verschijnselen en scheepsbewegingen in onregelmatige

golven. 4. Interactie tussen de zee en de zeebodem alsmede krachten op slanke constructies. 5. Laboratorium oefeningen betrekking hebbend op modulen 2 en 4.

ONDERWIJSVORMEN Scheduling: this course is scheduled in blocks 1 and 2 of the fourth year with 3 credits in block I and 2 credits in block II as follows: Block 1 weeks 1 and 2: Module 1 Block 1 weeks 3 through 6: Modules 2 and 4 in parallel but so that students can take part in either or both modules. (This provies continuity for all participating groups.) Block 2 weeks 1 through 3: Module 3. Block 2 weeks 4 through 6: Exercises. All of this results in the following course structure Block 1: Module 1: first two weeks with 3 * 2 hours per week Module 2: latter four weeks with 1 + 2 hours per week - taught in parallel Module 4: latter four weeks with 2 + 1 hours per week - taught in parallel Block 2: Module 1: nominally first three weeks with 2 hours per week Module 5: nominally scheduled during the latter three weeks of the block. En naar aanleiding van beschikbaarheid lab. • College (classroom discussion for modules 1 through 4.) • Oefening (guided laboratory and computational exercises for module 5.)

TOETSING wijze van toetsen: Tentamen (written quizzes; essay questions and numerical computations for each of the modules 1

through 4; required participation in module 5) voorwaarde voor afleggen tentamen: geen tentamenstof: behandelde informatie uit dictaten en colleges naar het tentamen mag worden meegenomen: calculator wijze vaststellen van het eindcijfer:

average of grades for modules which the student must (or has agreed to) complete

STUDIEHANDLEIDING Studiehandleiding. this is made up each year to include a detailed teaching and lab schedule. Verkrijgbaar bij: docent

DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT Modules 1 t/m 4: Offshore Hydromechanics door Journée en Massie (2001). Verkrijgbaar bij: W.W. Massie Module 5: Notes for Lab Exercises by Ooms, Journée and Massie. (1999). Verkrijgbaar bij: J.M.J. Journée

DICTAAT/STUDIEBOEK AANBEVOLEN OT4623 - Eindige-elementenmethoden STUDIEPUNTEN/STUDIELAST: aantal studiepunten: 2 totale studielast: 80 uren roostering: blok 1/ semester I DOCENT(EN): Prof.dr.ir. A. van Keulen CONTACTPERSOON VOOR STUDENTEN: Prof.dr.ir. A. van Keulen, Faculteit Ontwerpen, Constructie en Productie, telefoon 015 278 6515 OMSCHRIJVING VAN HET VAK: Introduction, relationships between load and displacement for both isotropic and non-isotropic materials, static analysis of plates loaded in their own plane (stress concentrations near holes, etc.),

statics of plates loaded perpendicular to their plane (plating subject to water pressure; blast loads, etc.), computer models for more complex configurations, interpretation of computed results, computation lab exercises. ONDERWIJSVORMEN: Classroom discussion augmented with demonstrations and computational exercises. KENNISRELATIES: zie overzicht op blz. 55 TOETSING: wijze van toetsen: written exam voorwaarde voor afleggen tentamen: exercise report submitted tentamenstof: information from lecture notes and classes naar het tentamen mag worden meegenomen: calculator bonusregeling: n.v.t. wijze van beoordeling van de tentamenonderdelen: door docent wijze vaststellen van het eindcijfer: 20% excercise, 80% exam STUDIEHANDLEIDING/LITERATUUR: studiehandleiding verkrijgbaar bij: outline to be provided during the first class studieboek/dictaat verplicht: zie web pagina WB1480 verkrijgbaar bij: Faculty of Mechanical Engineering

OT4624 - Offshore soil mechanics


DOCENT(EN) Prof.dr.ir. A. Verruijt

OMSCHRIJVING VAN HET VAK • Axiaal belaste palen, niet-lineaire respons, num. berekening, • lateraal belaste palen, niet-lineaire respons, numerieke berekening, • funderingen op staal, Brinch Hansen formules, numerieke berekening, • cyclische waterspanningen in de zeebodem, • laboratoriumonderzoek, onderzoek in situ op zee.


TOETSING wijze van toetsen: Opdracht (4 opdrachten)


DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT dictaat Offshore Soil Mechanics

OT4651 - Op de bodem afgesteunde constructies


DOCENT(EN) Onbekend (opvolger Vugts e.a.)

BEGELEIDERS Onbekend (opvolger Vugts e.a.)

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Onbekend

SPREEKUUR/AFSPRAAK afspraak via secretariaat

kamer 3.79, tel: 015 278 4758

OMSCHRIJVING VAN HET VAK • Algemene inleiding

– algemene ontwerpaspecten, de offshore omgeving, – belastingen en belastingcombinaties, – materiaalkeuze in relatie tot ontwerp, bouw en inspectie,

• vaste stalen vakwerkconstructies – planning, – ontwerp en berekening van offshore vakwerkconstructies, – ontwerp en berekening van individuele staven op sterkte en stabiliteit, – ontwerp en berekening van (buis)knooppunten, – uitvoeringstechnische aspecten: bouw, transport en installatie, – kraanschepen, – beheersaspecten: inspectie, onderhoud en reparatie, – ontmanteling,

opmerking: bij de ontwerpen berekeningsaspecten zal aandacht worden besteed aan het quasi-statisch en dynamisch gedrag van de constructie en aan vermoeiing; • bespreking oefeningen in ontwerpen en berekeningen • vaste betonnen constructies

– ontwerp genereren en optimaliseren, bouw, transport en installatie, • compliant towers

– specifieke aspecten met betrekking tot ontwerp en berekening, – toepassingsgebied,

• bovenbouw – soorten dekconstructies en hun toepassingen, – ontwerp en berekening van dekconstructies en verschillende onderdelen

(o.a.helicopterdekken, accommodaties, bruggen),

– ontmanteling, • jack-ups

– overeenkomsten en verschillen in modellering en berekening van jack-ups in werktoestand vergeleken met vaste stalen vakwerkconstructies,

– evaluatie voor toepassing op een bepaalde locatie, • afsluiting

– bezwijkkans van (vaste stalen) draagconstructies, – offshore voorschriften.

Opmerking: deel betonnen constructies is een module van 4 uur uit het vierdejaarsvak CT4170 Bouwproces van betonconstructies (oud g22), dat betrekking heeft op betonnen offshore constructies.


TOETSING tentamenonderdelen: gehele stof wijze van toetsen: Tentamen (schriftelijk) voorwaarde voor afleggen tentamen: oefening moet voltooid zijn tentamenstof: stof behandeld in de hoorcolleges en het opgegeven en beschikbare studiemateriaal naar het tentamen mag worden meegenomen: zakrekenmachine bonusregeling: n.v.t. wijze vaststellen van het eindcijfer: 0.20 x (cijfer oefening) + 0.80 x (tentamencijfer)

STUDIEHANDLEIDING Studiehandleiding. Verkrijgbaar bij: het secretariaat van de IOT.

OT4652 - Drijvende offshore constructies


DOCENT(EN) Ir. H. Boonstra

BEGELEIDERS Ir. H. Boonstra

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Ir. H. Boonstra Maritieme Techniek, tel: 015 278 1521

OMSCHRIJVING VAN HET VAK • Inleiding, overzicht en organisatie van het college; • Inleiding van platform typen, hun toepassingen, hun specifieke eigenschappen en kritische

aspecten;

• gebruik van regelmatige (lineaire en niet-lineaire) golven en onregelmatige golven in het ontwerp van drijvende platformen; toepassingen van golfspectra en scatterdiagrammen; relatie met golfbelasting, vermoeiing;

• bepaling van statische en quasi-statische belastingen, voorbeelden (hydrostatisch, wind, stroom, gemiddelde golfdrift), gebruik voor constructief ontwerp, stabiliteit, positionering;

• gebruik van golfbelastingen in het ontwerp, voorbeelden, resulterende bewegingen, optimalisatie heave beweging, afschatting maxima, vermoeiing;

• platform lay-out, functionele eisen, relatie met constructieve lay-out, veiligheid, toepassing safety case, Formal Safety Assessment in het ontwerp, voorbeelden (semi-submersible en FPSO);

• constructief ontwerp, modellen, combinaties van belastingen, vermoeiing; toepassing van 'Codes' en 'Rules' in het ontwerp;

• positionering, quasi-statische analyse, dynamische analyse van afmeersystemen; • Riser systemen (rigid en flex-pipe) voor drijvende platformen, riser analyse, interactie met platform; • uitwerking van opgaven.

ONDERWIJSVORMEN • College (hoorcolleges met oefening of vraagstukken)

TOETSING wijze van toetsen: Tentamen (schriftelijk) voorwaarde voor afleggen tentamen: huiswerkoefeningen zijn af tentamenstof: informatie uit colleges en oefeningen naar het tentamen mag worden meegenomen: calculator wijze vaststellen van het eindcijfer: 2/3 uit schriftelijk tentamen, 1/3 uit huiswerkoefening


DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT Ontwerpen van Drijvende Offshore Constructies. Verkrijgbaar bij: dictatenverkoop Werktuigbouwkunde en Maritieme Techniek

OT4653 - Onderwater installaties en pijpleidingen


DOCENT(EN) (coördinator) onbekend (opvolger Vugts) één of meer wisselende docenten uit de industrie, eventueel H.L. Wu Ph.D (consultant) Prof. A.C. Palmer (Cambridge University) J.E. Preedy, PhD (AZUR Offshore Ltd.)

BEGELEIDERS Onbekend (opvolger Vugts)

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN Onbekend (opvolger Vugts)

SPREEKUUR/AFSPRAAK Onbekend (opvolger Vugts)

OMSCHRIJVING VAN HET VAK Behandeling van de functie en werking van installaties op de zeebodem voor het boren naar en het winnen van olie of gas. Bespreking van de hydraulische aspecten van meerfase stromingen. Behandeling van diverse aspecten van het ontwerpen van onderzeese pijpleidingen.

ONDERWIJSVORMEN In principe 6 dagen college van 6 uur per dag in blok 4. • College

TOETSING tentamenonderdelen: één tentamen wijze van toetsen: Tentamen (schriftelijk) tentamenstof: gehele stof die behandeld is tijdens de hoorcolleges, alsmede de stof in het beschikbare en opgegeven studiemateriaal naar het tentamen mag worden meegenomen: vooraf bepaald materiaal waarvan mededeling zal worden gedaan; zakrekenmachine wijze vaststellen van het eindcijfer: tentamencijfer is eindcijfer

STUDIEHANDLEIDING Studiehandleidingen. Verkrijgbaar bij: uitgereikt tijdens het college en verkrijgbaar bij het secretariaat van de IOT.

OT4661 - Offshore moorings


DOCENT(EN) W.W. Massie MSc. P.E

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN W.W. Massie MSc. P.E

SPREEKUUR/AFSPRAAK kamer 3.77.1, tel: 015 278 4614

OMSCHRIJVING VAN HET VAK • Introduction and survey of typical moorings; • anchors and their soil mechanics:

soil properties to the extent that they are important to anchor behaviour in the soil; (note that a significant number of participants (in the past have) come from Marine Technology and have no background in soil mechanics); special attention to specific anchor-related properties such as dilatency; the behaviour of a number of different anchor types (laboratory session);

• lines: materials, properties and selection criteria: mooring lines made from (synthetic) fibres as well as chain and steel wire rope; their properties in relation to mooring design; chain and rope manufacturing videos as supplement to the lectures;

• mooring system accessories: line end fittings, connections, buoys, clump weights, deck stoppers, tensioners and winches, all highlighted from a mooring system operational point of view; note: it is assumed here that a discussion of appurtenances related more directly to the oil industry - swivels and flexible risers - will have been discussed in OT4653 Subsea Systems and Pipelines;

• static mooring of single and composite lines as well as mooring systems: utilization of the catenary theory for the static analysis of a mooring line; convenient computational forms; determination of the static behaviour of a system which includes a clump weight or buoy; demonstration of computer programs to compute the static behaviour of lines or systems of lines;

• dynamic influences: the interaction between the sea and a (moving) line; hysterisis damping and stiffness changes; a simple method for estimating the dynamic behaviour of a moored system;

• practical design limitations tying together above elements and reviewing them by discussing the overall approach to the design of a mooring system;

• exercise presentation • excursion (if possible): most excursions include an on-site 'class' from the company being visited.

ONDERWIJSVORMEN • College (classroom discussion, demonstrations) • Oefening (design exercise)

TOETSING wijze van toetsen: Tentamen (oral presentation and discussion of his or her design solution to and by a small group

including several other exercise participants; this is scheduled after the completion of the classes at a mutually convenient time; or individual oral exam in which the student's design exercise solution forms the central theme; these can scheduled quite flexibly;(students may choose))

STUDIEHANDLEIDING Studiehandleiding. Verkrijgbaar bij: wordt uitgereikt op eerste college

DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT Assembled Data on Offshore Moorings by W.W. Massie MSc. P.E.. Verkrijgbaar bij: docent

OVERIGE MATERIALEN VERPLICHT Moorings software. Verkrijgbaar bij: docent

OT4670 - Geïntegreerde oefening offshore-technologie

STUDIEPUNTEN/STUDIELAST aantal studiepunten: 8 totale studielast (uren): 320 roostering: in overleg met student

DOCENT(EN) W.W. Massie MSc. P.E. (algemene leiding)

BEGELEIDERS W.W. Massie MSc. P.E e.a.

CONTACTPERSONEN VOOR STUDENTEN W.W. Massie MSc. P.E

SPREEKUUR/AFSPRAAK kamer 3.77, tel: 015 278 4614/4758

OMSCHRIJVING VAN HET VAK This course element forms in fact a link between the broad Field Development Project (OT3600) carried out in the third year and one's thesis work (OT5690) to be done later. A project topic is taken on by the students. This project is narrower than that of OT3600 but more general than are most thesis projects. A project proposal has to be submitted. The project has to be managed in cooperation with the coach and carried out in accordance with the agreed-upon time schedule. De doelstelling is om meer ervaring te krijgen in een gekozen sector van de offshore technologie.

ONDERWIJSVORMEN • Zelfstudiepracticum – eventueel samen met industrie of als consultant voor een medestudent

TOETSING tentamenonderdelen: no separate examination wijze vaststellen van het eindcijfer: the grade is determined based largely upon the report and reactions from specialist coaches.

STUDIEHANDLEIDING Studiehandleiding op te halen bij contactpersoon.

DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT material on project execution, already used in OT3600

DICTAAT/STUDIEBOEK AANBEVOLEN literature from library. Verkrijgbaar bij: bibliotheek Civiele Techniek

TA4720 - Marine Engineering Geology


DOCENT(EN) P.M. Maurenbrecher, M.Sc.

OMSCHRIJVING VAN HET VAK A short introduction is given on the history, organisations and people involved on offshore site investigation and marine geology. A brief description outlines geological and oceanographic features world-wide. More detailed information of typical seabed geology encountered in many areas involving offshore oil field development and marine works (dredging, harbours, out-falls, tunnels, jetties, piers, breakwaters, landfill is presented through case histories). Core of the lectures is on site investigation practice in the marine environment extending from estuaries and coastlines to the open sea up to the continental shelf and slopes. Practice covers methods used in the three separate phases associated with marine investigation: preliminary desk study, geophysical survey with shallow sampling, and then deep bore holes with sampling and in-situ testing and down hole logging. Practice further involves contractual, legal, meteorological, navigational, and logistical aspects. Examples of contractual specifications for different types of works (i.e. dredging: landfill, shipping lanes, foundations for off-shore platforms: gravity, jacket, floating and jack-up, moorings: SBM, anchors, pipelines: oil installations, outfalls) are given to ensure investigations produce relevant data. Practical exam simulates a situation where the engineer has

to asses data provided from phase 1, 2 and 3 site investigations and use such data for making preliminary advice with regard to the design and construction of marine structures.

ONDERWIJSVORMEN A total of 28 hours are available for lectures and workshops of which 18 hours will be devoted to lectures (first two Mondays and the seven Thursdays). the remaining five Mondays (10 hours) will be devoted to workshops dealing with the Marine Engineering Geology Practical). • College • Practicum

TOETSING tentamenonderdelen: theory and practical wijze van toetsen: Tentamen (the written exam will be based on a selection of questions which appear in the text and

questions handed out during the lecture session; the practical will result in a typical report of up to a standard expected in practice)

voorwaarde voor afleggen tentamen: attendance at exam-practical workshops wijze vaststellen van het eindcijfer: outcome exam practical= 50%, exam 50%


DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT Marine Engineering Geology Practice (Completely revised lecture notes (see earlier editions below) and Practical Exam. P.M. Maurenbrecher) 1998 Power Point Lecture Presentations: on Website: http://www.blackboard .icto.tudelft.nl/courses/ta4720 (access to the blackboard site is restricted to students who here registered with te course)

OVERIGE MATERIALEN NIET VERPLICHT Older notes (out of print but available in TU Delft Bibliotheek): - Marine Engineering Geology Vol 1, “reader” compiled bij Prof. A. Richards 1992 - Marine Engineering Geology Vol 2 bij P.M. Maurenbrecher based on lecture annotations of Prof A. Richards. textbooks: "Seabed reconnaissance and Offshore Soil Mechanics for the Installation of Petroleum Structures" by P. le Tirant, Instituut Français de Pétrole publications (Editions Technip) 1979

WM0312CT - Filosofie, technology assessment en ethiek in de civiele techniek


DOCENT(EN) Filosofie en Ethiek Prof.dr.ir. P.A. Kroes Technology Assessment Dr.ir. K.F. Mulder

SPREEKUUR/AFSPRAAK Mevr. C. Krol en mevr. H. Piekhaar tel: 015 278 5143

OMSCHRIJVING VAN HET VAK Module filosofie • inleiding tot en toelichting bij het doel van het college; wat is filosofie (methodologie/ethiek);

illustratie van de samenhang van de drie modules; • wat is wetenschap en wat is techniek? kort overzicht van hun geschiedenis; opvattingen over de

invloed van wetenschap en techniek op de samenleving; • het verschil tussen feiten en waarden/normen; logica en argumentatieleer; • analyse van begrip oorzakelijkheid in relatie tot enerzijds wetenschappelijke verklaringen en

anderzijds verantwoordelijkheid van ingenieurs; kansbegrip; statistiek; • methodologie: het onderbouwen van wetenschappelijke en technische kennis; modelbouw en

problemen t.a.v. toetsbaarheid van complexe modellen; voorspelbaarheid van gevolgen. Module TA • wat is Technology Assessment? • civiele techniek en maatschappij; overzicht van verschillende benaderingen waarmee de relatie

techniek-maatschappij kan worden geconceptualiseerd; • inleiding TA-methodes en traditionele methodes: extrapolaties, expertondervragingen, etc. en de

'common sense'-methode; • scenario's, scenarioworkshops; • constructief Technology Assessment, meer participatie in technologie-ontwikkeling; • de TA-praktijk; politiek, opzet van studies en overige methodes. Module Ethiek • kennismaking met morele dilemma's die ingenieurs in hun beroepspraktijk kunnen tegenkomen:

morele ingenieursdilemma's; • nadere analyse van morele ingenieursdilemma's en hun achtergronden; beroepscodes,

bedrijfsbelangen en conflicterende loyaliteiten; wettelijke plichten en bevoegdheden van ingenieurs; • ethiek ofwel de fundering van (criteria voor) goed en slecht, juist en onjuist, verantwoord en

onverantwoord menselijk handelen; • de rol van het recht bij het verantwoord handelen van bedrijven; verantwoordelijkheid in

organisaties: wie is verantwoordelijk voor wat; • collectieve besluitvorming en (ingenieurs)ethiek; • samenvatting/integratie van verworven inzichten; inventarisatie van beschikbare

oplossingsstrategieën.


TOETSING tentamenonderdelen: de drie modules wijze van toetsen: Tentamen (schriftelijk; open vragen/multiple choice vragen) tentamenstof: syllabus naar het tentamen mag worden meegenomen: niets wijze vaststellen van het eindcijfer: tentamencijfer is eindcijfer waarbij filosofie, ethiek en TA even zwaar wegen

STUDIEHANDLEIDING Studiehandleiding. wordt opgenomen in syllabus

DICTAAT/STUDIEBOEK VERPLICHT dictaat met literatuuropgave en oefenopgaven

pp_hbo_ct_4e_jaar_2001_-2002

Documents