-Binnen gezin.

-Door niet-verwanten.

Thoelen Fanja 1BaTPC

Seksueel misbruik

= misbruik van macht over en van het vertrouwen van het kind of de jongere, in de vorm van seksuele handelingen of pogingen daartoe, vrijwel altijd onder druk van geheimhouding.

Incest = seksueel misbruik binnen het gezin of familie.

Seksueel misbruik definitie.

Meestal door bekenden.

Begint op jonge leeftijd.

Handelingen: variëren van betasting tot penetratie.

Vaak vader-dochterincest.

Plegers zijn meestal vroeger zelf misbruikt.

Sekseverschil: jongens meest misbruikt door onbekenden, meisjes door bekenden.

Voorkomen.

1) jonge leeftijd (6jr); onschuldige strelingen later op ongewone plaatsen.

Word aanzien als een verlenging van affectieve spelletjes.

2) Geheimhouding zowel psychisch als fysisch, schuldgevoel en hulpeloosheid worden deel van de interactie.

3) Evolueert van betasting naar betasten.

4) Bevredigen en bevredigd worden.

5) Orale seks.

Ontstaan = langzaam proces.

1) Affectieve en seksuele conflicten en behoeften van ouders meegedragen uit het verleden.

Geen onderscheid tussen emotionele en seksuele behoeften.

Ontkennen van het bestaan ervan.

herhaling van het seksueel misbruik.

2) Kind wordt gevangen door de dader, schuldgevoelens en bedreigingen van de pleger en de geheimhouding.

moeder-dochterrelatie geblokkeerd + geen uitweg

Proces steunt op een tweeledige gemeenschappelijke onderbouw

De ernst van de gevolgen hangt samen met:

- ernst van het misbruik

- wanneer het begon

- verwennerij tot medewerking

- het herhalen van het misbruik

- affectieve verwaarlozing door de ouders

- subjectieve beleving van machteloosheid en het mede schuldgevoel.

Later?

Om de geheimhouding, hulpeloosheid en het schuldgevoel te overleven, zullen vooral kinderen een aanpassingsmechanisme ontwikkelen.

meestal dissociatie:

-Partiële dissociatie= een deel van de traumatische herinnering wordt naar het onderbewuste verschoven en een deel niet. Van de bewuste feiten zal het slachtoffer zichzelf de schuld geven.

-Totale dissociatie= opsplitsing van het bewustzijn, zodat het lijkt of iemand anders het overkomt en waardoor er later een bewuste herinnering aan het trauma ontbreekt.

Mogelijke gevolgen.

Transgenerationeel risico = overbrengen van generatie op generatie.

Depressie

Angst

Slaap- en concentratiestoornissen

Psychosomatische klachten bv buikpijn, hoofdpijn

Suïcide(pogingen)

Identiteitsstoornissen

Het gevoel hebben dat je niemand kan vertrouwen

Veranderingen in gedrag : agressie of isolering

Grensstellingen in het gedrag maken is moeilijk

Dwangmatige gedragingen

Meestal vertellen kinderen en jongeren niet wat ze meegemaakt hebben, toch laten ze het blijken aan de hand van symbolische signalen:

Angst voor lichamelijk contact

Walgen van het gebeuren: heel veel wassen, kokhalzen

Protest voeren tegen de wereld van de volwassenen in de vorm van agressie, gedragsmoeilijkheden, provocatie

Schuldgevoelens

Depressie: apathisch, triest

Motorische remming: geen bewegingsspel, stijve manier van lopen

Psychosomatische klachten zoals buikpijn, pijn in de benen

Geslachtsziekten

Overdreven masturberen in het bijzijn van anderen

Opvallende kennis van seksualiteit op jonge leeftijd

Signalen.

Door vermoeden en zekerheid:

1) Observatie van het gedrag.

=> ontstaan van ‘vermoeden’ aanwezigheid seksueel misbruik

geen zekerheid.

2) Verhaal van het kind.

= ondersteuning van het vermoeden.

- Spontaan vertellen wat er gebeurd is, aan een vertrouwenpersoon.

- Niets vertellen, enkel signalen. -> leren praten over geweld.

3) Rechtstreeks gesprek.

= vermoeden toetsen

-> Ja-nee vragen stellen / poppenmethode.

Signalen ontdekken.

a)Crisisinterventie. Diagnose meedelen aan ouders kans op reactie of

toegeving.

Voorwaarden crisisinterventie:

- Hulpverlener = vasthoudend en ondersteuning.

- Diagnose ‘durven’ benoemen.

- Samenwerking noodzakelijk: hulpverleners – ouders

- Veiligheid kind garanderen: opname neutrale instelling/therapeutisch centrum.

- Dag en nacht beschikbaarheid voor jongeren of kind.

- Verdrukking van kind verboden!

Hulpverlening.

b) Gezinstherapie Gezinsstructuur moet aangepast worden!!

Elk lid zit in een vast rollenpatroon => incest houdt stand

Kind alleen geholpen => misbruiksysteem blijft

+ kind vervangen door ander slachtoffer!

= een vicieuze cirkel

c) Individuele kindertherapie. Handelingen -> ondergeschikt aan onderliggende gevoelens:

Vernedering Verdrukking Schaamte Woede

Positieve beleving van het ‘ik’ verwerven!!

d) Zelfhulpgroepen. Ondersteunende functie in het herstelproces.

Deze bevorderen: - de herkenning

- de verwerving van inzicht

- de aanmoediging van de eigen weerbaarheid.

Kijken naar de toekomst: Is de relatie in het gezin nog te redden?

Kijken in het belang van het kind.

Primair = voorkomen van het misbruik.

Secundair = vroegtijdig stoppen van het misbruik.

2 pijlers:

- Maatschappelijk niveau/sociologisch = mannen voelen zich weinig persoonlijk aangesproken bij informatie over seksueel misbruik en geweld door mannen.

- Voorlichting voor het brede publiek = initiatieven

bv. Cursus ‘Horen, zien… en spreken’ door Landelijk Overleg Preventiewerkers tegen Seksueel Geweld.

Bedoeld voor vrouwen, meisjes, hulpverleners en onderwijs.(= belangrijke bron van signalen.)

Preventie.

‘Luister’ naar hen!