Закон за безбедност и здравје при работаЗакон за безбедност и здравје при работа

ПРОГЕН З ДОО

Снежана Јанкова – Петковска, д.и.ЗПР

Стручно лице по безбедност при работа

Закон за безбедност и здравје при работаЗакон за безбедност и здравје при работа

(“(“СлСл..весниквесник нана РМРМ”,”,брбр.92/07.92/07 и 136/11и 136/11))

Основни начела на безбедност и здравје при Основни начела на безбедност и здравје при

работаработа

Обезбедување на заштита при работењето е уставна категорија со

статус на основно право на секој работник –Член 32 од УСТАВ на РМ

РАБОТОДАВАЧОТ мора при организирањето на работата и на работниот процес да ја предвиди,

организира и реализира заштитата при работа, со што е и директно одговорен за неа – Закон за безбедност и здравје

при работа (“Сл. Весник на РМ",бр.92/07)

Прописи за безбедност и здравје при работаПрописи за безбедност и здравје при работа

УставУстав

Закон за Закон за Закон за Закон за

безбедност и безбедност и

здравјездравје

Подзаконски прописи за Подзаконски прописи за

безбедност и здравје при безбедност и здравје при

работаработа

Акти кои ја уредуваат безбедноста и Акти кои ја уредуваат безбедноста и

здравјето при работа во претпријатиетоздравјето при работа во претпријатието

Партнери при спроведувањето на работната Партнери при спроведувањето на работната

безбедност и здравјебезбедност и здравје

Работодавци

Држава

Вработени

Професионалци

Содржина на законСодржина на закон

Прекршочни Прекршочни

одредбиодредби

Обврски на Обврски на

работодавачработодавач

Основни

одредби

НадзорНадзор

ОвластувањеОвластување

Совет за Совет за

безбедност безбедност

и здравјеи здравје

Права и Права и

обврски на обврски на

вработанитевработаните

92/0792/07

Општи обврски на работодавачотОпшти обврски на работодавачот

Планирање на

безбедноста и

здравјето

Унапредување на

безбедноста и

здравјето

Примена на мерки

за безбедност и

здравје

Следење на

безбедноста и

здравјето

Ревизија

Евиденција

Општи обврски на работодавачотОпшти обврски на работодавачот

--НовитетНовитет--

� Изработи проценка на ризик за секое работно место;

� Изработи и спроведе изјава за безбедност;

� Да назначи едно или повеќе стручни лица за безбедност при работа (лиценца).

� Да ангажира овластена здравствена установа од областа на медицина на трудот за вршење на стручните работи од областа на здравјето при работа;

◦ Следење на здравствената состојба на сите вработени во периодитет од 24 месеци;

� Да го извести инспекторатот за започнување со вршење на дејност осум дена пред започнување со истата

� Да обезбеди лична заштитна опрема за вработените кои се изложени на ризик/штетност на работно место која не може да се одстрани со технички средства.

◦ Правилник за пуштање во промет на лични заштитни средства

Други обврски на работодавачитеДруги обврски на работодавачите

Работодавач

Пожарна заштита

Претсавник на работниците за безбедностПретсавник на работниците за безбедност

Обука на вработените

Испитување на работното место и околината

Евиденција

Други обврски на работодавачитеДруги обврски на работодавачите

Заштита од пожар, евакуација и Заштита од пожар, евакуација и

спасувањеспасување

Мерки против пожарМерки против пожар

Обука

Евакуациони планови

Прва помошПрва помош

Заштита од пожарЗаштита од пожар

Договор со специјализирани

установи за заштита и спасување

ДругиДруги обврски на работодавачитеобврски на работодавачите

Го бираат

вработените

Посебна обука

Бројот зависи од

бројот на вработени

До 100 / 1

101-500 / 2

Над 501 / 3

Има посебна заштита

– исто како

синдикалниот

претсавник

Претставник за

безбедност при

работа

Евиденција и извештаиЕвиденција и извештаиЕвиденција и извештаиЕвиденција и извештаи

Несреќен случајНесреќен случај

Смртен случајСмртен случај

Технички мислења Технички мислења

ИсправиИсправи

ИзвештаиИзвештаи

МислењаМислења

The image cannot be displayed. Your computer may not have enough memory to open the image, or the image may have been corrupted. Restart your computer, and then open the file again. If the red x still appears, you may have to delete the image and then insert it again.

Обука

Извршени прегледи на средства за работаИзвршени прегледи на средства за работа

Стручно образованиеСтручно образование

Заштита од пожарЗаштита од пожар

Микроклиматски, физички и хемиски штетностиМикроклиматски, физички и хемиски штетности

Смртен случајСмртен случај

Колективна повредаКолективна повреда

Повреди кои предизвикуваат Повреди кои предизвикуваат

отсуство подолго од 3 денаотсуство подолго од 3 дена

Медицинска документацијаМедицинска документација

Права и обврски на вработенитеПрава и обврски на вработените

Права и обврски

Да одбие работаДа се грижи за

здравјето и безбедноста

Не е информиран за

опасности

Не е мед. прегледан

Непосредна опасност

Почитува пропишани

мерки

Користат ЛЗС

Извести за опасност

Надзор врз спроведувањеНадзор врз спроведување

Прекршочни одредбиПрекршочни одредби

� Прекршочен орган/прекршочна комисија

� Порамнување

� Посредување

� Прекршоци од I категорија

� Прекршоци од II категорија

� Прекршоци III категорија� Прекршоци III категорија

� 50 ЕУР трудов инспектор може да му изрече на работникот

ИЗЈАВА ЗА БЕЗБЕДНОСТ и ПРОЦЕНКА НА РИЗИКИЗЈАВА ЗА БЕЗБЕДНОСТ и ПРОЦЕНКА НА РИЗИК

ЗАКОН ЗА БЕЗБЕДНОСТ И ЗДРАВЈЕ ПРИ РАБОТА

(Службен весник на РМ,бр.92/07)

ПРАВИЛНИК ЗА НАЧИНОТ НА ИЗГОТВУВАЊЕ НА ИЗЈАВА ЗА

БЕЗБЕДНОСТ, НЕЈЗИНАТА СОДРЖИНА, КАКО И ПОДАТОЦИТЕ ВРЗ

КОИ ТРЕБА ДА СЕ ЗАСНОВА ПРОЦЕНАТА НА РИЗИКОТ (“Сл.весник на

РМ“,бр.02/09)

Спроведувањето и унапредувањето на безбедноста и здравјето на работа се � Спроведувањето и унапредувањето на безбедноста и здравјето на работа се

базира врз основа на проценка на ризикот од настанување на повреди на работа,

професионални болести и болести во врска со работата

� Поимот кој се користи во Законот “Изјава за безбедност” (Safety statement)” е

документ кој ги опишува карактеристиките на работниот процес и содржи

идентификација на опасностите /штетностите и проценка на ризикот за

безбедноста и здравјето на работното место и пропишува соодветни мерки за

заштита.

Обврските на работодавачот Обврските на работодавачот

поврзани со проценка на ризикповрзани со проценка на ризик

- Секој работодавач мора да изготви и спроведе изјава за безбедност за секое

раб.место, прецизирајќи го начинот, како и мерките кои треба да се преземат.

- Ако се променат условите или појави нова опасност на раб.место и раб.средина за

која претходно е изготвена изјава, работодавачот мора да направи нова изјава за

безбедност

- На вработените и на претставниците на работниците за безбедност и здравје при - На вработените и на претставниците на работниците за безбедност и здравје при

работа мора да им се презентира изјавата за безбедност.

“Проценка на ризик“ е систематско евидентирање и проценување на сите

фактори на работниот процес, со цел да се утврдат можните видови на

опасности и штетности на работното место и работната средина кои можат

да предвизвикаат оштетување на здравјето, повреди на работа, професионални

болести и болести во врска со работата

Проценката на ризик помага да:Проценката на ризик помага да:

- се намалат трошоците кои произлегуваат од последиците од неспроведувањето

на мерките за безбедност и здравје при работа

- се спознаат опасностите/штетностите и нивните извори

- се осознаат мерките за заштита кои е задолжително или пожелно да се

превземат

- се оцени досегашната делотворност на безбедноста и здравјето при работа и

да се рационализираат трошоцитеда се рационализираат трошоците

- се утврди листа на приоритети во примена на мерките

- да докаже на работниците, нивните претставници и одговорните тела дека со

проценката се опфатени сите чинители на работното место кои се релевантни

за безбедноста и зачувувањето на здравјето на работниците.

Фази на изработка проценка на Фази на изработка проценка на

ризикризик1. ИНИЦИЈАЛНА ФАЗА - формирање на стручен тим и поделба на

задолженијата

2. ТЕРЕНСКА ФАЗА – прибирање на податоци за работните места, работните и

помошни простории, машините и уредите, инсталациите, опасните материи,

ЛЗО и др.

3. ФАЗА НА ОБРАБОТКА И АНАЛИЗА - на сите собрани податоци за 3. ФАЗА НА ОБРАБОТКА И АНАЛИЗА - на сите собрани податоци за

опасностите/штетностите и мерките на заштита и процената на ризикот па

изработка на планови за мерки

4. ЗАВРШНА ФАЗА – утврдување на роковите и одговорните лица за

спроведување и надзор над применетите мерки

Проценка на ризик Проценка на ризик -- основаоснова

� Опфат на проценка на ризикот (работно место, работна средина, организациона единица)

� Број на вработени за кои се утврдува проценката на ризикот, според пол, возраст, стаж

� Опис на технолошките постапки на сите работни единици, внатрешен транспорт и одржување

При утврдување на опасностите и штетностите на работното место и работната средина се поаѓа од:средина се поаѓа од:

� важечки стручни наоди за извршените прегледи и испитувања на средствата за работа,

� извршените испитувања на условите на работната средина,

� извештаи за извршените превентивни медицински прегледи на вработените,

� податоци за повреди на работа,

� професионални болести и болести во врска со работата,

� инспекциските наоди од извршените надзори,

� упатства за безбедна работа,

� пропишана документација за употреба и одржување, односно пакување, транспорт, користење, складирање, уништување и др.

Проценката на ризик опфаќа:Проценката на ризик опфаќа:� општи податоци за работодавачот;

� назив на работното место и бројот на извршители на кои се однесува проценката на ризикот;

� опис на технолошкиот процес и работниот процес, опис на средствата за работа и опис на средствата и опремата за лична заштита при работа;

� опис на организацијата на работа (внатрешна организација на работата и систематизација на работните места за обавување работи од дејноста на работодавачот);дејноста на работодавачот);

� препознавање и утврдување на опасности и штетности на работното место и работната средина;

� нивото на ризикот;

� утврдување на начинот и мерките за отстранување, намалување или спречување на ризикот и

� заклучок.

Проценка на ризикПроценка на ризикотот се врши за секоја регистрирана и се врши за секоја регистрирана и

идентификувана опасност или штетност со:идентификувана опасност или штетност со:

Анализа на очекуваната веројатност за настанување на повреда на работа

или оштетување на здравјето

Анализа на тежината на можната последица односно оштетување на

здравјето или болест на вработениот во врска со работата на работното

место и во работната средина.

РИЗИК = ТЕЖИНА x ВЕРОЈАТНОСТ

Значи: Проценката на ризикот започнува со препознавање, утврдување и

групирање на опасностите и штетностите на работното место и

работната средина и поаѓа од актуелната состојба на безбедноста и

здравјето на работа за секое работно место

� Можни грешки при спроведување на проценката на ризик:

- можната тежина на последицата е подценета

- веројатноста на настанување на штетниот настан е неадекватно

проценета

- одбрана е несоодветен метод за проценка

- проценката не е внимателно спроведена- проценката не е внимателно спроведена

Македонско здружение за заштита при работа

Проценка на ризикот Проценка на ризикот -- методологијаметодологија

� За процена на ризикот може да се применуваат сите стандардни, достапни, применливи и прифатени методи од национална или меѓународна пракса во овој домен врз основа на препознаени и утврдени опасности и штетности за секое рабтно место, при што мора да се наведе со која метода се работи

� Проценката се врши преку споредба со дозволените вредности согласно прописите од областа на здравјето и безбедноста на работа, техничките прописи, стандарди и препораки прописи, стандарди и препораки

� Истата содржи мерки за отстранување, намалување или спречување на ризикот, рокови и одговорни лица за нивно спроведување

Контрола на ризикотКонтрола на ризикот� Категоризирање по важност, цели и одговорност

� Формулирање на реален акциски план со временска и трошковна рамка

� Одредување кои мерки треба да се преземат за да се постигне тоа, имајќи предвид

ХИЕРАРХИЈА НА НАМАЛУВАЊЕТО НА РИЗИКОТХИЕРАРХИЈА НА НАМАЛУВАЊЕТО НА РИЗИКОТ

- Елиминирање (вклучува отстранување на опасностите или понекогаш

избегнување на опасностите, на пример, отстранување на опасноста од

сопнување, избегнување на работа на височина итн.)

- Намалување/замена

- Инженерски контроли (физички средства)

- Безбедни системи на работа, информации, упатства, обука, надзор,

соодветна проверка и тестирање итн. (нефизички средства)

- Опрема за лична заштита

Професионален ризик (Ризик на професијата)Професионален ризик (Ризик на професијата)

е оној ризик кој вработениот го превзема школувајки се за

одредена професија, запослувајки се во таа професија и

извршувајки различни задачи за кои се школувал.

Тоа е воедно оној ризик, кој се регистрира кога опасноста постои, а

сите мерки се превземени, па се нарекува и “Прифатлив“ или сите мерки се превземени, па се нарекува и “Прифатлив“ или

“Преостанат“ ризик

План на мерки за заштитаПлан на мерки за заштитаЗа секоја мерка е потребно да се наведе:

- Кој е одговорно лице за спроведување на мерката (име, презиме, функција),

- Препорачан рок за спроведување односно до кога мерката треба да се спроведе )пр. Веднаш, 1 месец итн.),

- Кога мерката е навистина спроведена (дата)

- Кој ја спровел мерката(име, презиме, функција, дата)- Кој ја спровел мерката(име, презиме, функција, дата)

- Кој и кога исконтролирал дека мерката е исконтолирана(име, презиме, функција, датум на контрола).

Во плановите мора да се наведат и препораките кои не мора да бидат обврска за работодавачот, но позитивно ќе влијаат на подобрување на условите за работа.

Ревизија и контрола на проценката на ризикРевизија и контрола на проценката на ризик

� ЦЕЛ на ревизијата и контролата на претходно изготвената проценка на ризик е

да:

- Се утврдат новите односно сеуште неопфатените О/Ш

- Се корегираат утврдените нивоа на ризик доколку е неопходно

- Се спроведе контрола на ефикасноста на спроведените мерки

- Се осигура постојано постојано подобрување на условите за работа

- По секоја сериозна повреда на работа, фатални повреди на работа со смртни

последици и тешки повреди на работа,

По појава на заболување за кое се смета дека е предизвикано од работните - По појава на заболување за кое се смета дека е предизвикано од работните

услови

- По појава на сите нови случувања и појави кои може да се извор на О/Ш на

раб.место

- При воведување на нови средства за работа

- При воведување на нови опасни материи

- При воведување на нови работни постапки

- При појава на нови сознанија за состојбата на средствата за работа

- При останати променливи околности кои може да влијаат на БЗР

- По барање на трудов инспекор

- Кога постојните мерки за отстранување, намалување или спречување на

ризикот не се доволни односно не одговараат на проценетата состојба,ризикот не се доволни односно не одговараат на проценетата состојба,

- Кога проценката е темелена на податоци кои не се веќе валидни,

- Кога постојат можности и начини за унапредување односно дополнување на

проценката

Работодавачот треба трајно да ја чува документацијата за изработка на

изјавата за безбедност.

Заклучокот од проценката на ризик се состои од:Заклучокот од проценката на ризик се состои од:

1) Дефинирање на сите работни места на кои е извршена проценка на

ризикот

2) Работните места кои се утврдени како работни места со зголемен ризик

3) Приоритетите во отстранувањето на утврдениот ризик3) Приоритетите во отстранувањето на утврдениот ризик

4) Изјавата на работодавачот со која се обврзува дека ќе ги примени сите

утврдени мерки за безбедност и здравје на работа на работните места и

работната околина согласно проценката на ризикот

Изјавата треба да содржиИзјавата треба да содржи� датум на издавање на изјавата;

� податоци на лицата кои учествувале при изработка на изјавата за безбедност со проценка на ризикот;

� податоци за претходни прегледи и испитувања на средствата за работа;

� податоци за работните места, организациските единици на работодавачот и бројот на вработени;

� проценка на ризикот и

� податоци за стручните лица за безбедност при работа и за овластената � податоци за стручните лица за безбедност при работа и за овластената здравствена установа.

Документацијата треба да биде изготвена во писмена форма, која може лесно да се претставува во облик на дијаграм, симболи, скици или нацрти

Место заклучокМесто заклучок

• Изработката на проценка на ризик бара да бидат земени во предвид голем на

информации кои се релевантни за анализа на работното место, особено оние

кои се однесуваат на состојбата на безбедноста и здравјето при работа. Тоа

побарува:

- стручност

- професионалност

- тимска работа

- посветеност

- добра перцепција

Благодарам за вниманиетоБлагодарам за вниманието

Снежана Јанкова – Петковска, дипл.инж.ЗПР

Стручно лице по безбедност при работа

Адреса:

Ул. 29 Ноември бр 501000 Скопје

Тел/факс 02 3245 056

Стручно лице по безбедност при работа