prefaces - asean€¦ · prefaces the asean community vision 2025 showcases asean’s resolve in...

vi ASEAN Enabling Masterplan 2025

PREFACES

The ASEAN Community Vision 2025 showcases ASEAN’s resolve in realising an inclusive and responsive community that ensures its peoples enjoy human rights and fundamental freedoms. It also envisions a resilient community that engenders equitable development and inclusive growth and promote a high quality of life and equitable access to opportunities for all. Specifically, ASEAN has consistently affirmed its commitment to promote and protect the rights and welfare of persons with disabilities through various frameworks, initiatives and strategic measures.

The adoption of the ASEAN Enabling Masterplan 2025: Mainstreaming the Rights of Persons with Disabilities at the 33rd ASEAN Summit reflects both an achievement and the conviction that ASEAN will continue to uphold its commitment for an inclusive community where no one is left behind. By identifying key action points encompassing priority areas of the three ASEAN Community pillars, I believe the Enabling Masterplan would serve as a key policy document in mainstreaming the disability-inclusive perspective in ASEAN. This would in turn intensify cooperation at the regional level especially through leveraging the expertise of each pillar.

I would like to congratulate the ASEAN Intergovernmental Commission on Human Rights (AICHR), the Senior Officials Meetings on Social Welfare and Development (SOMSWD) and the ASEAN Commission on the Promotion and Protection of the Rights of Women and Children (ACWC) for this exemplary cross-pillar collaboration in advancing the rights of persons with disabilities. Through this publication, I hope this good work of ASEAN would reach out to more people and encourage the participation of all relevant stakeholders in the implementation of the Enabling Masterplan.

Dato Lim Jock Hoi Secretary-General of ASEAN

viiMainstreaming the Rights of Persons with Disabilities

The 2030 Agenda for Sustainable Development pledges that disability cannot be a reason for lack of access to development programming and the realization of human rights. Having this into consideration, the ASEAN Enabling Masterplan 2025: Mainstreaming the Rights of Persons serves as a platform to reaffirm regional commitment on disability inclusion. In this instrument, all ASEAN Member States made 27 sets of commitments around 8 central principles of the Convention on the Rights of Persons with Disabilities namely: 1) Respect for inherent dignity, individual autonomy including the freedom to make one’s own choices, and independence of persons; 2) Non-discrimination; 3) Full and effective participation and inclusion in society; 4) Respect for difference and acceptance of persons with disabilities as part of human diversity and humanity; 5) Equality of opportunity; 6) Accessibility; 7) Equality between men and women; and 8) Respect for the evolving capacities of children with disabilities and respect for the right of children with disabilities to preserve identities.

ASEAN have benefitted greatly from the contributions, suggestions, and commitments made by member states, Dialogue Partners, and development partners in formulating the Masterplan 2025. On behalf of the Government of Indonesia and ASEAN Ministerial Meeting on Social Welfare and Develpoment (AMMSWD), I would like to show our deep gratitude towards all involved entities, particularly to AICH Thailand, and we are obliged to them for successful adoption of the Masterplan.

ASEAN are making progress - yet, there is much more to be done. Moving forward, ASEAN with its three pillars will continue to strive for the full and effective implementation of the ASEAN Enabling Masterplan 2025: Mainstreaming the Rights of Persons to make the rights of persons with disabilities a reality in their everyday life; to remove barriers and challenge stereotypes; to change attitudes and mind-sets. We believe that empowering persons with disabilities does not just affect the individuals – it leads to better decesions and more effective outcomes for our communities, our nations, and our ASEAN.

H.E. Agus Gumiwang Kartasasmita Minister of Social Affairs of the Republic of Indonesia

viii ASEAN Enabling Masterplan 2025

I am pleased to welcome the launch of the ASEAN Enabling Masterplan 2025: Mainstreaming the Rights of Persons with Disabilities that was adopted at the 33rd ASEAN Summit and Related Summits. The promotion and protection of human rights and fundamental freedoms, including that of persons with disabilities, is a key priority for ASEAN, and corresponds with ASEAN’s commitment to build an inclusive community, as outlined in the ASEAN Community Vision 2025.

All ASEAN Member States have ratified the United Nations Convention on the Rights of Persons with Disabilities (CRPD), which seeks to realise and sustain the full and effective participation of persons with disabilities in all areas of life. I am certain that the Enabling Masterplan will be a key instrument in guiding our programmes to enhance the implementation of the CRPD in ASEAN Member States.

The Enabling Masterplan is a joint effort by the ASEAN Intergovernmental Commission on Human Rights (AICHR), Senior Officials Meeting on Social Welfare and Development (SOMSWD) and the ASEAN Commission on the Promotion and Protection of the Rights of Women and Children (ACWC), in consultation with all relevant ASEAN sectoral bodies, as well as a wide spectrum of contributors including civil society. The development of the Enabling Masterplan is a testament to how different sectoral bodies can work together to create positive impact for the peoples of ASEAN.

This 2018 Regional Dialogue on the Mainstreaming of the Rights of Persons with Disabilities in the ASEAN Community: Accessibility through Design will give us an opportunity to introduce the Masterplan to a wide range of stakeholders. I look forward to continuing to work together with all of you to advance our journey towards a more inclusive ASEAN Community. Thank you.

Amb. Barry DeskerRepresentative of Singapore and ChairASEAN Intergovernmental Commission on Human Rights

ixMainstreaming the Rights of Persons with Disabilities

The ASEAN Enabling Masterplan 2025 is an important initiative to show our continued resolve and commitment to make life better and as normal as possible for persons with disabilities (PWDs) in our region.

The Task Force on Mainstreaming the Rights of PWDs has done a commendable job in developing the Enabling Masterplan. I am happy that the ASEAN Enabling Masterplan 2025 was adopted at the recently concluded 33rd ASEAN Summit in Singapore. Having ASEAN Leaders’ support and endorsement are critical to the implementation and realisation of the Enabling Masterplan. But we can only realise the Enabling Masterplan with the strong partnership of the Governments of ASEAN Member States, Non-Governmental Organisations (NGOs), private sectors and the general public.

In that spirit, SOMSWD Singapore and the Singapore National Council of Social Service recently co-organised the 13th ASEAN Government Organisations-NGO Forum with the theme “Realising the ASEAN Enabling Masterplan 2025: Mainstreaming the Rights of PWDs”. The Forum gathered government officials from ASEAN Member States, civil society leaders, and student representatives from institutes of higher learning to learn about the Enabling Masterplan, share good practices, and think about the concrete steps to take in order to implement this important initiative.

SOMSWD has now taken over the Enabling Masterplan from the Task Force, and as SOMSWD Chair, I am keen to see this Enabling Masterplan implemented across the region, as we seek to put in place seamless connectivity and accessibility for the benefits of all ASEAN citizens.

We should explore possibilities of having collaborative projects between different sectors of society, among different professions and disciplines and between countries in the implementation of the Enabling Masterplan. Ideas, designs, hardware and software created can be cross-pollinated and shared across professions, across disciplines and across borders to avoid having to re-invent the wheel. We should also look at how the Enabling Masterplan can be implemented in synergy with parallel initiatives such as our ASEAN Smart Cities Network. With all relevant stakeholders playing active parts in the implementation of this Enabling Masterplan, I am sure ASEAN will become a more inclusive community for PWDs. Thank you.

Chew Hock YongSOMSWD Singapore Chair & Permanent SecretaryMinistry of Social and Family Development

x ASEAN Enabling Masterplan 2025

The ASEAN Enabling Master Plan 2025 builds on the gains and learnings from the implementation of the Bali Declaration on the Enhancement of the Role and Participation of Persons with Disabilities in ASEAN Community (2011) and the Mobilisation Framework of the ASEAN Decade of Persons with Disabilities (2011-2020). Specifically, at the heart of the Enabling Master Plan is the fundamental belief that persons with disabilities are empowered agents of change, not mere passive recipients of welfare support from governments and charitable organisations.

The Enabling Master Plan advances with the systematic mainstreaming of disability-inclusive perspectives in ASEAN’s work by institutionalising a programmatic approach. Also, the Enabling Master Plan puts a premium on collaboration and cooperation not only between ASEAN Sectoral Bodies across AEC, APSC and ASCC, but also between ASEAN bodies, government, civil society organisations, particularly organisations of persons with disabilities, and other relevant stakeholders.

The Enabling Masterplan adheres to the general principles of the Convention on the Rights of Persons with Disabilities (CRPD), a common human rights instrument to all ASEAN Member States, namely equality between men and women and respect for the evolving capacities of children with disabilities and respect for the right of children with disabilities to preserve identities, among others.

In complementarity, the ASEAN Commission on the Promotion and Protection of the Rights of Women and Children (ACWC) affirm ASEAN’s commitment and illustrate the robust policy environment in the region that seeks to empower persons with disabilities. The Ha Noi Declaration on the Enhancement of the Welfare and Development of ASEAN Women and Children (2010) aims to ensure gender equality in education and school enrolment of children with disabilities and with special needs, among others. Moreover, the Declaration on the Elimination of Violence Against Women and Elimination of Violence Against Children in ASEAN (2013) seeks to protect women and children with disabilities from all forms of violence, abuse and exploitation.

xiMainstreaming the Rights of Persons with Disabilities

Ultimately, in order to ensure that no one is left behind, the post-2020 agenda must be purposive and programmatic in reaching out to persons with disabilities. The implementation of the Enabling Masterplan shall employ strategies and approaches that will maximise the role of ASEAN Organs and Bodies, encourage participation of civil society organisations and enhance opportunities for stakeholder engagement and partnership, particularly corporate social responsibility for inclusive and sustainable development.

The participation of all relevant stakeholders in the monitoring and evaluation of the Enabling Masterplan is crucial for ensuring its effective implementation. Disability-inclusive development will also be advanced by sharing information. The utility of research and information, including statistical data, research publications, and information on best practices should be disseminated as broadly and effectively as possible.

Thank you.

Sri Danti AnwarChair of the ACWC and Indonesia Representative to the ACWC for Women’s Rights

xii ASEAN Enabling Masterplan 2025

When the Task Force first met, our task was to develop a Regional Action Plan, which would require a lot more regional meetings, regional consultations and consensus among all ten Member States before any action could be taken. As most of what we want to do for persons with disabilities require national and local governments’ commitment to implement and to have impact on the ground, we decided instead to develop an Enabling Masterplan.

This Masterplan provides a clear direction for each Member State to strengthen their own respective national development plans, legislations and programmes. It provides a clear direction for each Member State to explore collaborative partnership and implement concrete measures to remove all kinds of barriers and ensure accessibility for persons with disabilities locally.

Partnership is key to the Enabling Masterplan 2025, both in its negotiation and now in its implementation. We need to draw strength from not just the public sector, but also the people and the private sectors. It will therefore be operationalised by the relevant ASEAN Sectoral Bodies across all three ASEAN pillars, in partnership and in collaboration with stakeholders in the people and private sectors.

This Masterplan addresses not only the needs of persons with disabilities today. It seeks also to secure a future for ASEAN. As the population in ASEAN ages with decreasing birth rates, the number of people that this Enabling Masterplan will benefit will grow. We need however to start now in order to be ready for a future in which the elderly, each with some form of disability, will outnumber the young and who will need to be able live their lives independently or with carers whom this Masterplan seeks also to enable.

Collaborators of this Masterplan, whom we must acknowledge on record, include all ten members of the ASEAN Intergovernmental Commission on Human Rights (AICHR), all ten members of the ASEAN Senior Officials Meeting on Social Welfare and Development (SOMSWD) and two representatives from the ASEAN Commission on the Promotion and Protection of the Rights of Women and Children (ACWC).

Other stakeholders, whom we should also acknowledge on record, include various ASEAN Sectoral Bodies in the three Community Pillars and organisations of persons with disability such as the ASEAN Disability Forum (ADF), the Asia-Pacific Development Centre on Disability (APCD), and experts on disability rights.

xiiiMainstreaming the Rights of Persons with Disabilities

But it was Dr Seree Nonthasoot, AICHR representative from Thailand, who initiated the formation of the Task Force. We have him to thank for the output we have today, i.e. an Enabling Masterplan which I hope will continue its journey to completion in 2025.

Thank you.

Richard Tan Kok TongSOMSWD SingaporeCo-Chair of the Task Force on the Mainstreaming of the Rights of Persons with Disabilities in the ASEAN Community

xiv ASEAN Enabling Masterplan 2025

INTRODUCTION

The ASEAN Enabling Masterplan represents the culmination of a collaborative and cross pillar initiative of ASEAN organisations and agencies, chiefly the ASEAN Intergovernmental Commission on Human Rights (AICHR), the Senior Officials Meeting on Welfare and Development (SOMSWD) and the ASEAN Commission on the Promotion and Protection of the Rights of Women and Children (ACWC), to enhance the promotion and protection of the rights of persons with disabilities in the ASEAN Community. The development of a regional instrument on disability rights in ASEAN was conceived in 2015 when as the Representative of Thailand to the AICHR I initiated the Regional Dialogue on disability rights as a platform to bring stakeholders from multiple levels of ASEAN to discuss and share experiences and propose recommendations on specific topics such as health, education, employment and political participation. It was at this Dialogue that we recognised the increasing needs to mainstream disability rights across the ASEAN landscape through an instrument that would add value to existing regional and international commitments pertaining to persons with disabilities, including the Bali Declaration (2011), the Incheon Strategy (2012), the Sustainable Development Goals (2015) and the Convention on the Rights of Persons with Disabilities to which all ASEAN Member States are parties.

The drafting process of the Masterplan officially began in 2016 following the second Regional Dialogue in Chiang Mai, when the AICHR set up a Task Force specifically to negotiate and draft this document. The Task Force was a tripartite body with members from the AICHR, SOMSWD and ACWC and inclusion is an approach that it adhered to throughout the two-year period that led to the adoption of the Masterplan in November 2018. Consultation was regularly conducted with key stakeholders, particularly organisations of persons with disabilities and experts on disability rights.

A distinguishing feature of the Enabling Masterplan is the ‘key action points’ that are ascribed to each of the three ASEAN Communities. Some of these overlap in substance to reinforce their inter pillar relevance and complementarity. These action points underscore the fact that disability rights are human rights and they cover all areas of life, from political to economic and social and cultural arenas. Another important aspect is the reporting of its implementation through the Joint Consultative Meeting (JCM) that reports directly to the ASEAN Summit. This illustrates the political commitment that the ASEAN Leaders attach to the Masterplan. The midterm review of the Masterplan is also envisioned.

xvMainstreaming the Rights of Persons with Disabilities

The next phase of the life of the Enabling Masterplan “its effective implementation and the alignment with rights-based instruments on persons with disabilities” means that implementation of the Enabling Masterplan by ASEAN and its ten Member States will simultaneously help them fulfil their obligations arising from those instruments as well. Since this is the first human rights document that seeks to implement the ASEAN Vision 2025, the Masterplan will help ensure that no one is left behind in our Community.

The adoption of the Masterplan has given me a deep sense of fulfilment, gratitude and belonging. As my AICHR terms are coming to a close at the end of 2018, finalization of the Masterplan is an accomplishment that gives me fond recollection of the strong partnership that I have achieved over the years. I am thankful to active and committed people, partners and organisations who share common goal in helping our friends with disabilities realise equality and inclusion. Two deserve particular mention. The Japanese government through the Japan-ASEAN Integration Fund (JAIF) has from the start of this process been an active supporter. My Singaporean colleague, Mr. Richard Tan, who co-chaired the Task Force, has lent his wisdom and superb negotiation skills that bring successful conclusion. Since the Masterplan is aligned with the ASEAN Vision 2025, I share the view that there should be a sequel that corresponds with the new Vision document of ASEAN.

This publication combines the adopted Masterplan with a synopsis of its drafting history. The launch of the Masterplan is conducted with the goal of making it most widely available and accessible. Hence it is translated into all major national languages of ASEAN Member States and distributed via digital and electronic media. It is my hope that this document will truly enable peoples with disabilities to become full, equal and meaningful members of our people-centred ASEAN Community.

Dr. Seree NonthasootRepresentative of Thailand to the AICHRCo-Chair of the Task Force on the Mainstreaming of the Rights of Persons with Disabilities in the ASEAN Community

ຮາງສະບບສດທາຍຂອງແຜນແມບດອາຊຽນ (ວນທ 15 ກນຍາ 2018)

ໜາທ 1 ຂອງ 33

ແຜນແມບດອາຊຽນ 2025 ເພ ອສາງສະພາບທ ອ ານວຍໃຫແກ:

ການຍກສງສດທຂອງຜທ ມ ຄວາມພການໃຫເປນຫ ກສ າຄນ

I. ພາກສະເໜ

1.1. ການສ ງເສ ມ ແລະ ປກປອງສດທມະນດ ແລະ ສດເສລ ພາບຂ ນພ ນຖານ, ການເສ ມຂະຫຍາຍ

ປະຊາທປະໄຕ, ການຍກລະດບການປກຄອງທ ດ ແລະ ການປະຕບດຕາມກດລະບຽບການຂອງກດ

ໝາຍ ແມນບນດາຫ ກການ ແລະຈດປະສງຫ ກຂອງອາຊຽນ1. ເພ ອເປນການຢ ນຢນໃນຫ ກການເຫ ານ

, ບນດາຜນ າອາຊຽນໄດຮບຮອງເອາຖະແຫ ງການວາດວຍສດທມະນດຂອງອາຊຽນ (AHDE)2 ໃນປ

2012. ຄຽງຄກບຖະແຫ ງການທ ພະນມເປນ ວາດວຍການຮອງຮບເອາ AHDR, ທງສອງເອກະສານ

ນ ໄດສະແດງໃຫເຫນເຖງຄ າໝ ນສນຍາຂອງ ບນດາລດຖະບານອາຊຽນທ ຈະປກປອງສດທມະນດ

ແລະ ເສລ ພາບຂ ນພ ນຖານຂອງປະຊາຊນອາຊຽນໝດທກຄນ, ເຊ ງລວມທງຜທ ມ ຄວາມພການ.

ພາຍໃນປ 2016, ປະເທດສະມາຊກຂອງອາຊຽນທງຫມດໄດອະນມດເອາ ສນທສນຍາສະຫະປະຊາ

ຊາດກຽວກບສດທຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ (CRPD).

1.2. ຕະຫ ອດໄລຍະຫ າຍປ ທ ຜານມາ, ອາຊຽນໄດໃຫບລມະສດໃນການສ ງເສ ມ ແລະ ການປກປອງສດທ

ຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ. ກອບນະໂຍບາຍຂອງອາຊຽນ ກຽວກບການສ ງເສ ມສດທ ແລະ ສະຫວດດ

ການຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ ໄດຜນຂະຫຍາຍມາຈາກຖະແຫ ງການບາຫ ວາດວຍການສ ງເສ ມພາລະ

ບດບາດ ແລະ ການມ ສວນຮວມຂອງຜທ ມ ຄວາມພການໃນປະຊາຄມອາຊຽນ (2011) ເຊ ງໄດ

ຮຽກຮອງໃຫມ ການລວມເອາຄວາມພການເຂາໃນການສາງແຜນປະຕບດການແຫງຊາດ, ການສາງ

ຄວາມຫ າກຫ າຍຂອງການບ ລການທາງສງຄມ, ການພດທະນາແຜນງານປະກນສງຄມ, ແລະ

ໂອກາດໃນການສກສາ ແລະ ການເຮດວຽກທ ເຂາເຖງໄດ, ຄຽງຄກບວຽກງານດານອ ນໆ.

ຖະແຫ ງການດ ງກາວຍງໄດແຈງປະກາດ ແລະ ນ າສະເໜ “ກອບການເຄ ອນໄຫວຂອງວຽກງານທດ

ສະວດຂອງຜທ ມ ຄວາມພການໃນອາຊຽນ” (2011-2020) ເພ ອສ ງເສ ມການພດທະນາໃນອາຊຽນທ

ກວມລວມເອາຄວາມພການ. ຫ ກການຂອງການມ ສວນຮວມ, ເຊ ງເປນທດທາງນະໂຍບາຍທ ພ ນເດນ

ຂອງອາຊຽນ, ໄດຖ ກເຊ ອມຊມເຂາໃນທກໆໂຄງການ ແລະ ແຜນງານຂອງອາຊຽນ ໃນການຍກສງ

ສດທຂອງຜທ ມ ຄວາມພການໃຫເປນຫ ກສ າຄນໃນປະຊາຄມອາຊຽນ. ຄ າຫມ ນສນຍາຂອງອາຊຽນ ວາ

ດວຍ ປະຊາຄມທ ມ ຄວາມທວເຖງນ ນ ໄດຖ ກກ ານດໄວຢາງໜຽວແໜນ ໃນວໃສທດປະຊາຄມອາຊຽນ

20253, ເຊ ງແມນແຜນງານຍດທະສາດຂອງອາຊຽນໃນໄລຍະ 10 ປ ທ ມ ງໝ ນໃນການສາງອາຊຽນ

1 ກດບດຂອງອາຊຽນ, 2007.

2 ຖະແຫງການວາດວຍສ ດທ ມະນດຂອງອາຊຽນ, 2012.

3 ວ ໃສທດປະຊາຄມອາຊຽນ 2025, 2015.

http://asean.org/wp-content/uploads/images/archive/publications/ASEAN-Charter.pdf

http://aichr.org/documents/

http://www.asean.org/storage/images/2015/November/aec-page/ASEAN-Community-Vision-2025.pdf



ໃຫເປນ ປະຊາຄມທ ເຮດເພ ອປະຊາຊນ ແລະ ມ ປະຊາຊນເປນສນກາງ, “ເປນຂງເຂດທ ທກຄນມ

ສດທມະນດ ແລະ ເສລ ພາບຂ ນພ ນຖານ, ມ ຄນນະພາບຊ ວດທ ດ ແລະ ໄດຮບຜນປະໂຫຍດຈາກ

ການສາງປະຊາຄມ.” ໂດຍສະເພາະ ແຜນງານປະຊາຄມສງຄມ ແລະ ວດທະນະທ າອາຊຽນ 2025

(ASCC) ໄດກ ານດມາດຕະການຍດທະສາດທ ສະເພາະເຈາະຈງ ທ ແນໃສຫ ດຜອນສ ງກ ດຂວາງ

ແລະ ຮບປະກນຄວາມສາມາດໃນການເຂາເຖງຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ ພອມທງສ ງເສ ມ ແລະ ປກ

ປອງສດທມະນດຂອງພວກເຂາໃນເວລາດຽວກນ.

ເພ ອໃຫມ ຄວາມສມບນຂນ, ເຄ ອງມ ໃນຂ ນພາກພ ນອ ນໆ ຍງໄດຢ ນຢນຄ າໝ ນສນຍາຂອງອາຊຽນ

ພອມທງ ສະແດງໃຫເຫນເຖງສະພາບແວດລອມທາງດານນະໂຍບາຍທ ເຂມແຂງໃນລະດບພາກພ ນ

ທ ມ ງໝ ນສາງຄວາມເຂມແຂງໃຫແກຜທ ມ ຄວາມພການ. ຖະແຫ ງການຮາໂນຍ ວາດວຍ ການສ ງເສ ມ

ສະຫວດດ ການ ແລະ ການພດທະນາຂອງແມຍງ ແລະ ເດກນອຍໃນອາຊຽນ (2010) ໄດແນໃສ

ຮບປະກນຄວາມສະເໝ ພາບບດບາດຍງຊາຍ ໃນດານການສກສາ ແລະ ການເຂາໂຮງຮຽນຂອງເດກ

ທ ມ ຄວາມພການ ແລະ ມ ຄວາມຕອງການພເສດ, ນອກເໜ ອຈາກວຽກງານອ ນໆ. ຖະແຫ ງການກວ

ລາລ າເປ ວາດວຍອາຊຽນເພ ອປະຊາຊນ ແລະ ມ ປະຊາຊນເປນສນກາງ (2015) ໄດຮຽກຮອງໃຫມ

ການສ ງເສ ມ ແລະ ປກປອງສດທຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ ແລະ ສ ງເສ ມຜນປະໂຫຍດ ແລະ

ສະຫວດດ ການຂອງພວກເຂາໃນວາລະຕາງໆໃນອະນາຄດຂອງອາຊຽນ. ຖະແຫ ງການອາຊຽນ ວາ

ດວຍການເສ ມສາງຄວາມເຂມແຂງທາງດານການສກສາ ສ າລບເດກນອຍ ແລະ ໄວໝມທ ບ ໄດເຂາ

ໂຮງຮຽນ (OOSCY) ໄດກາວໄວວາ ການເຂາເຖງການສກສາແມນເປນບລມະສດ ເພ ອຮບປະກນ

ຜນປະໂຫຍດສງສດສ າລບເດກນອຍ ແລະ ໄວໝມທກຄນ ໂດຍບ ຄ ານງເຖງຄວາມພການ.

ຖະແຫ ງການວາດວຍການກ າຈດຄວາມຮນແຮງຕ ແມຍງ ແລະ ການກ າຈດຄວາມຮນແຮງຕ ເດກນອຍ

ໃນອາຊຽນ (2013) ມງໝ ນທ ຈະປກປອງແມຍງ ແລະ ເດກນອຍທ ມ ຄວາມພການ ຈາກຄວາມຮນ

ແຮງ, ການລວງລະເມ ດ ແລະ ການກດຂ ຂດຮ ດ ໃນທກຮບແບບ. ຖະແຫ ງການອາຊຽນ ວາດວຍກ

ການເສ ມສາງຄວາມເຂມແຂງທາງດານການປກປອງທາງສງຄມ (2013) ໄດກ ານດວາບກຜທ ມ

ຄວາມພການ ມ ສດເຂາເຖງການປກປອງທາງສງຄມຢາງເທາທຽມກນ ແລະ ຮຽກຮອງໃຫບນດາ

ປະເທດສະມາຊກອາຊຽນ ສະໜບສະໜນນະໂຍບາຍ, ຍດທະສາດ ແລະ ກນໄກແຫງຊາດເພ ອສາງ

ຄວາມເຂມແຂງໃນການຈດຕ ງປະຕບດໂຄງການປກປອງທາງສງຄມ, ພອມທງລະບບວາງເປາໝາຍ

ທ ມ ປະສດທພາບເພ ອຮບປະກນວາການບ ລການການປກປອງທາງສງຄມຈະເຂາເຖງຜທ ມ ຄວາມ

ຕອງການຫ າຍທ ສດ.

1.3. ຫ ກໝາຍທາງດານນະໂຍບາຍໃນອາຊຽນ ເພ ອສາງຄວາມກາວໜາໃນສດ ແລະ ສະຫວດດ ການຂອງ

ຜທ ມ ຄວາມພການ ແມນໄດຮບແຮງຈງໃຈຈາກ ແລະ ໄດປະກອບສວນເຂາໃນ ການພດທະນາໃນ



ທວໂລກ. ສ ງທ ສ າຄນທ ສດໃນບນດາ ຫ ກໝາຍດ ງກາວນ ແມນ ວາລະຂອງປ 2030 ວາດວຍການ

ພດທະນາແບບຍ ນຍງ, ໂດຍທ ນະໂຍບາຍດ ງກາວມ ເປາໝາຍທ ຈະບ ປອຍປະຜໃດໄວຢເບ ອງຫລງ

ເຊ ງສອດຄອງກບວໃສທດຂອງອາຊຽນ ທ ເປນປະຊາຄມເພ ອປະຊາຊນ ແລະ ມ ປະຊາຊນເປນສນ

ກາງ. ຍດທະສາດອນຊອນ ໃນການ "ເຮດໃຫສດ ກາຍເປນຈງ" ສ າລບຄນທ ມ ຄວາມພການໃນອາຊ

ແລະ ປາຊ ຟກ ໄດຮຽກຮອງໃຫມ ການສ ງເສ ມການມ ສວນຮວມຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ ໂດຍການ

ກ າຈດສ ງກ ດຂວາງ ແລະ ເສ ມຂະຫຍາຍການເຂາເຖງ, ພອມທງຮບປະກນໃຫມ ຄວາມຄ ານງເຖງ

ບດບາດຍງຊາຍ, ໂດຍນ າໃຊແນວທາງທ ຮວມເອາຜທ ມ ສວນກຽວຂອງ ທວທກຂະແໜງການ ແລະ

ມາຈາກຫ າຍຝາຍ.

ກອບການດ າເນ ນງານເຊນໄດ ເພ ອການຫ ດຜອນຄວາມສຽງຈາກໄພພບດ ຮຽກຮອງໃຫມ ການຮບມ

ກບ ແລະ ຟ ນຟຈາກໄພພບດ ໂດຍລວມເອາຜທ ມ ຄວາມພການເຂາມ ສວນຮວມ, ເພ ອແນໃສສາງ

ຄວາມສາມາດໃນການປບຕວໃຫແກຜທ ມ ຄວາມພການ ແລະ ທງເປນການຮບຮເຖງບດບາດທ ສ າຄນ

ຂອງພວກເຂາ ໃນການປະເມ ນຄວາມສຽງ ແລະ ການອອກແບບໂຄງການຕາງໆ. ວາລະຂອງການ

ພດທະນາຕວເມ ອງໃໝ ໄດຮຽກຮອງໃຫມ "ການຍອມຮບສດທໃນການມ ບອນພກອາໃສທ ເໝາະສມ

ສ າລບທກຄນເພ ມຂນເປນລ າດບ ເຊ ງເປນອງປະກອບໜງ ຂອງສດທໃນການມ ມາດຕະຖານຊ ວດ

ການເປນຢທ ເໝາະສມ", ເຊ ງລວມທງຜທ ມ ຄວາມພການ. ນອກຈາກນ , ມນຍງໄດ ຮຽກຮອງໃຫມ

ການສ ງເສ ມ "ມາດຕະການທ ເໝາະສມໃນຕວເມ ອງ ແລະ ການຕ ງຖ ນຖານຂອງປະຊາຊນ ທ

ອ ານວຍຄວາມສະດວກໃນການເຂາເຖງຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ ບນພ ນຖານຄວາມເທາທຽມກນກບຜ

ອ ນ, ຕ ກບ ສະພາບແວດລອມທາງດານກາຍຍະພາບຂອງຕວເມ ອງ, ໂດຍສະເພາະແມນສະຖານທ

ສາທາລະນະ, ການຂນສ ງສາທາລະນະ, ທ ຢອາໃສ, ການສກສາ ແລະ ສະຖານທ ໃຫບ ລການ

ສາທາລະນະສກ, ຂ ມນຂາວສານສາທາລະນະ ແລະ ຊມຊນ (ລວມທງດານເຕກໂນໂລຊ ແລະ

ລະບບຂ ມນຂາວສານ ແລະ ການສ ສານ) ພອມທງສ ງອ ານວຍຄວາມສະດວກ ແລະ ການ

ບ ລການອ ນໆ ທ ເປ ດ ຫ ສະໜອງໃຫແກປະຊາຊນທວໄປ ທງໃນເຂດຕວເມ ອງ ແລະ ຊນນະບດ".

ທາຍນ , ມນຍງໄດຊກຍໃຫ "ຜທ ມ ສວນກຽວຂອງທງຫມດ, ລວມທງຜທ ມ ຄວາມພການ, ໄດມ ການ

ປະກອບສວນ ແລະ ປະສານງານກນຢາງມ ປະສດທພາບ, ເພ ອຊອກຫາໂອກາດໃນການພດທະນາ

ເສດຖະກດຕວເມ ອງ, ກ ານດ ແລະ ແກໄຂບນດາສ ງທາທາຍທ ມ ຢ ແລະ ກ າລງເກ ດຂນ." ການ

ພດທະນາລະດບສາກນເຫ ານ , ຄຽງຄກບວຽກງານອ ນໆ, ມ ອດທພນ ແລະ ມ ຄວາມສາມາດໃນການ

ກ ານດແນວທາງຂອງການພດທະນານະໂຍບາຍໃນຂງເຂດອາຊຽນ ກຽວກບຜທ ມ ຄວາມພການ.

1.4. ໂດຍຜນຂະຫຍາຍຈາກຜນໄດຮບ ແລະ ແຮງກະຕນຈາກການພດທະນາລະດບພາກພ ນ ແລະ

ສາກນເຫ ານ , ມນໄດເຮດໃຫມ ໂອກາດທ ຈະໝນໃຊການຮວມມ ໃນລະດບອາຊຽນ ເພ ອຜກດນໃຫມ



ການປະຕຮບທາງດານກດຫມາຍ ແລະ ນະໂຍບາຍຕາງໆ ໃຫກາວໄປເຖງການຈດຕ ງປະຕບດ

ສນທສນຍາສະຫະປະຊາຊາດກຽວກບສດທຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ (CRPD) ຢາງເຕມຮບແບບໃນ

ລະດບປະເທດ, ເພ ອລບລາງການເລ ອກປະຕບດ, ກ າຈດສ ງກ ດຂວາງ, ແລະ ຮບປະກນການເຂາ

ເຖງ. ໃນເວລາດຽວກນ, ປະຕບດການໃນລະດບຊາດຍງສາມາດເສ ມຂະຫຍາຍການຮວມມ ໃນລະດບ

ພາກພ ນ ໂດຍເນນໜກໃສບນຫາທ ສາມາດຖ ກແກໄຂໃນລະດບພາກພ ນຢາງມ ປະສດທພາບສງກວາ.

ບນຫາດ ງກາວລວມມ ຜນກະທບຂອງການຮວມຕວກນຂອງປະຊາຄມອາຊຽນ, ໂດຍສະເພາະແມນ

ການເຊ ອມໂຍງທາງດານເສດຖະກດ, ກຽວກບການຮບປະກນການຈາງງານ ແລະ ການມ ວຽກເຮດ

ງານທ າຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ. ທ ສ າຄນໄປກວານ ນ, ເພ ອເປນການຮບປະກນວາ ຈະບ ມ ຜໃດຖ ກ

ປອຍປະໄວທາງຫ ງ, ວາລະຫ ງປ 2020 ຈະຕອງມ ຈດປະສງທ ຊດເຈນ ແລະ ເປນແບບແຜນໃນ

ການເຂາເຖງຜທ ມ ຄວາມພການ ລວມທງ: ເດກນອຍທ ມ ຄວາມພການ, ແມຍງທ ມ ຄວາມພການ, ໄວ

ໜມທ ມ ຄວາມພການ, ຜສງອາຍ/ຜເຖາ ທ ມ ຄວາມພການ, ຜທ ມ ຄວາມພການເນ ອງຈາກຜນກະທບ

ຈາກໄພພບດ, ຂ ຂດແຍງ ແລະ ວກດການຕາງໆ, ແລະ ຜທ ມ ຄວາມພການ ເນ ອງຈາກຜນກະທບ

ຈາກຄວາມຮນແຮງ ແລະ ການຄາມະນດ.

II. ເຫດຜນ

2.1. ຕາມການມອບໝາຍ, ກອງປະຊມລດຖະມນຕ ອາຊຽນດານສະຫວດດ ການສງຄມ ແລະ ການ

ພດທະນາ (AMMSWD) ມ ໜາທ ຮບຜດຊອບດານສະຫວດດ ການສງຄມ ແລະ ການພດທະນາ

ສ າລບກມຜດອຍໂອກາດ ເຊ ງລວມທງຜທ ມ ຄວາມພການ, ແລະ ການຈດຕ ງປະຕບດ ສນທສນຍາ

ສະຫະປະຊາຊາດກຽວກບສດທຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ (CRPD) ໃນລະດບຊາດ ແລະ ລະດບພາກ

ພ ນ. ກອງປະຊມລດຖະມນຕ ອາຊຽນດານສະຫວດດ ການສງຄມ ແລະ ການພດທະນາ

(AMMSWD) ໄດນ າພາຂະບວນການ ຮາງ ແລະ ຍ ນສະເໜ ຖະແຫ ງການບາຫ ວາດວຍການຍກ

ລະດບບດບາດ ແລະ ການມ ສວນຮວມຂອງຜທ ມ ຄວາມພການໃນປະຊາຄມອາຊຽນ ເພ ອຂ ອະນມດ

ຈາກບນດາຜນ າໃນປ 2011. ຄຽງຄກບເຄ ອງມ ອ ນໆ, ຖະແຫ ງການດ ງກາວ ໄດຊກຍໃຫລດຖະບານ

ແລະ ອງການຈດຕ ງທາງສງຄມ, ລວມທງ ອງການທ ບ ຂນກບລດຖະບານ (NGOs), ເຮດວຽກຢາງ

ໃກຊດກບ ອງກອນອາຊຽນສະເພາະຂະແໜງການທ ກຽວຂອງ, ຄະນະກ າມາທການລດຖະບານ

ອາຊຽນວາດວຍສດທມະນດ (AICHR), ແລະ ຄະນະກ າມາທການອາຊຽນວາດວຍການສ ງເສ ມ

ແລະ ປກປອງສດທຂອງແມຍງ ແລະ ເດກນອຍ (ACWC), ໂດຍພະຍາຍາມຮວມກນເພ ອຊວຍປກ

ປອງສດທ ແລະ ຕອບສະໜອງຄວາມຕອງການຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ, ໂດຍສະເພາະ ຜສງອາຍ/

ຜເຖາ, ແມຍງ, ເດກນອຍ ແລະ ໄວໜມ.



2.2. ຄະນະກ າມາທການລດຖະບານອາຊຽນວາດວຍສດທມະນດ (AICHR) ແມນອງກອນຫ ກໃນ

ອາຊຽນວາດວຍສດທມະນດ ແລະ ໄດເລ ມຕ ນສ ງເສ ມສດທຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ ແລະ

ປະກອບສວນເຂາໃນການແກໄຂຊອງວາງຂອງການພດທະນາ ທ ມ ຜນກະທບຕ ຜທ ມ ຄວາມພການໃນ

ລະດບພາກພ ນນບແຕປ 2015 ເປນຕ ນມາ. ໂດຍການຮວມມ ກບອງກອນອາຊຽນສະເພາະຂະແໜ

ງການທ ກຽວຂອງ, ຄະນະກ າມາທການລດຖະບານອາຊຽນວາດວຍສດທມະນດ (AICHR) ໄດຈດ

ແລະ ເປນປະທານຮວມ ກອງປະຊມພະນກງານຂ ນສງໃນອາຊຽນດານສະຫວດດ ການສງຄມ ແລະ

ການພດທະນາ (SOMSWD) - ເຊ ງເປນໜວຍງານສະໜບສະໜນໃຫແກ ກອງປະຊມ

ລດຖະມນຕ ອາຊຽນດານສະຫວດດ ການສງຄມ ແລະ ການພດທະນາ (AMMSWD) - ໄດສາງຕ ງ

ໜວຍງານປະຕບດການກຽວກບວຽກງານຍກສງສດທຂອງຜທ ມ ຄວາມພການໃຫເປນຫ ກສ າຄນໃນ

ປະຊາຄມອາຊຽນ (ໜວຍງານປະຕບດການ) ເຊ ງເປນໜວຍງານຮວມ ແລະ ໜວຍງານປະສານ

ລະຫວາງເສາຄ າອາຊຽນ ເຊ ງຖ ກມອບໝາຍໃຫພດທະນາ ແຜນແມບດເພ ອສາງສະພາບທ ອ ານວຍ

ວຽກງານນ . ໜວຍງານປະຕບດການນ ປະກອບມ ຕາງໜາຈາກ ຄະນະກ າມາທການລດຖະບານ

ອາຊຽນວາດວຍສດທມະນດ (AICHR), ຜນ າ/ຜຮບຜດຊອບຫ ກຂອງ ກອງປະຊມພະນກງານຂ ນສງ

ໃນອາຊຽນດານສະຫວດດ ການສງຄມ ແລະ ການພດທະນາ (SOMSWD) ຈ ານວນສບທານ,

ແລະ ຕາງໜາສອງທານ ຈາກຄະນະກ າມາທການອາຊຽນວາດວຍການສ ງເສ ມ ແລະ ປກປອງສດທ

ຂອງແມຍງ ແລະ ເດກນອຍ (ACWC), ນ ແມນໂຄງການທ າອດທ ປະສານງານລະຫວາງແຕລະເສາ

ຄ າ ກຽວກບ ສດທຄວາມພການໃນອາຊຽນ.

2.3. ການພດທະນາ ແຜນແມບດອາຊຽນ 2025 ເພ ອສາງສະພາບທ ອ ານວຍໃຫແກ: ການຍກສງສດທ

ຂອງຜທ ມ ຄວາມພການໃຫເປນຫ ກສ າຄນ (ແຜນແມບດເອ ອອ ານວຍ) ສອດຄອງກບວໃສທດທ ສາງ

ຂນກອນໜາໃນຖະແຫ ງການບາຫ ວາດວຍການຍກລະດບບດບາດ ແລະ ການມ ສວນຮວມຂອງຜທ

ມ ຄວາມພການໃນປະຊາຄມອາຊຽນ, ໂດຍນ າໃຊກອບການເຄ ອນໄຫວຂອງວຽກງານທດສະວດຂອງຜ

ທ ມ ຄວາມພການໃນອາຊຽນ” (2011-2020) ແລະ ອ ງໃສບນດາຫ ກການຊ ນ າລມນ :

1) ຄວາມກຽວຂອງ. ສດທຂອງຜທ ມ ຄວາມພການນອນຢໃນທກໆເສາຄ າ, ວໃສທດ ແລະ ແຜນ

ວຽກຂອງປະຊາຄມອາຊຽນ. ບນດາໜາວຽກຫ ກທ ຖ ກກ ານດໄວຢໃນແຜນແມບດເອ ອອ ານວຍ ໄດ

ຢ ງຢ ນໃຫເຫນເຖງຄວາມກຽວຂອງ ແລະ ຈະເປນເສນທາງນ າພາໄປສການສາງ ປະຊາຄມທ ທ ວ

ເຖງກນ ໃຫເປນຈງໄດ;

2) ການເຮດໃຫມ ຄວາມສມບນ. ແຜນແມບດເອ ອອ ານວຍ ໄດເຮດໃຫຄ າໝ ນສນຍາ ແລະ ຄວາມ

ມງຫວງໃນປະຈບນຂອງບນດາຜນ າ ແລະ ປະເທດສະມາຊກຂອງອາຊຽນ ມ ຄວາມສມບນຍ ງຂນ

, ໂດຍສະເພາະແມນວໃສທດປະຊາຄມອາຊຽນປ 2025, ໃນການສາງ ແລະ ຮກສາສະພາບ

ແວດລອມ ທ ຜທ ມ ຄວາມພການມ ສວນຮວມ ໃຫຍ ນຍງ;



3) ຄວາມເຊ ອມໂຍງເຊ ງກນ ແລະ ກນ. ທກໆສດທມະນດ, ລວມທງສດທຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ,

ມ ຄວາມເຊ ອມໂຍງ ແລະ ເກ ອກນເຊ ງກນ ແລະ ກນ. ການປະສານງານລະຫວາງອງກອນ

ອາຊຽນສະເພາະຂະແໜງການຕາງໆ ແລະ ການມ ສວນຮວມຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ ແລະ ອງ

ການຈດຕ ງຂອງພວກເຂານ ນ ຈະເປນປດໃຈທ ສ າຄນຂອງຄວາມສ າເລດ ໃນການຈດຕ ງປະຕບດ

ໂດຍລວມຂອງແຜນແມບດເອ ອອ ານວຍນ .

ການພດທະນາແຜນແມບດເອ ອອ ານວຍນ ຍງໄດຮບຜນປະໂຫຍດຈາກການປະກອບສວນຂອງ

ພາກສວນລດຖະບານ, ອງການຈດຕ ງຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ, ແລະ ພາກສວນກຽວຂອງອ ນໆທ

ສ າຄນ ໂດຍຜານການ ປກສາຫາລ ລະດບພາກພ ນຂອງໜວຍງານປະຕບດການ ແລະ ການປກສາ

ຫາລ ກບສະພາອາຊຽນເພ ອຜທ ມ ຄວາມພການ (ADF), ສນພດທະນາ ແລະ ຝກອບຮມຜທ ມ ຄວາມ

ພການໃນອາຊ ແລະ ປາຊ ຟກ (APCD) ແລະ ບນດາຊຽວຊານດານສດທຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ.

2.4. ແຜນແມບດເອ ອອ ານວຍນ ໄດຮບຜນປະໂຫຍດຈາກການປ ກສາຫາລ ທ ເລກເຊ ງ ກບອງກອນອາຊຽນ

ສະເພາະຂະແໜງການ, ແລະ ສະແດງອອກເຖງຄວາມຕ ງໃຈຂອງພວກເຂາ ໃນການປະກອບສວນ

ເຂາໃນການຈດຕ ງປະຕບດແຜນແມບດນ . ນອກຈາກນ , ການພດທະນາແຜນແມບດເອ ອອ ານວຍນ

ໄດຜານການປ ກສາຫາລ ກບ ຮອງເລຂາທການຂອງປະຊາຄມການເມ ອງ ແລະ ຄວາມໝນຄງ

ອາຊຽນ (APSC), ປະຊາຄມເສດຖະກດອາຊຽນ (AEC) ແລະ ປະຊາຄມສງຄມ ແລະ ວດທະນາ

ທ າອາຊຽນ (ASCC), ແລະ ເລຂາທການອາຊຽນ ໄດຢ ນຢນຄ າໝ ນສນຍາໃນການສະໜບສະໜນ

ການຈດຕ ງປະຕບດວຽກງານນ .

2.5. ເປາໝາຍລວມຂອງແຜນແມບດເອ ອອ ານວຍແມນ ການປະກອບສວນເຂາໃນການຍກລະດບການ

ຈດຕງປະຕບດ ສນທສນຍາສະຫະປະຊາຊາດກຽວກບສດທຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ (CRPD) ໃນ

ລະດບພາກພ ນ, ການສາງປະຊາຄມທ ທກຄນມ ສວນຮວມ ທ ຄວາມເປນເອກະລາດ, ອດສະລະພາບ

ໃນການເລ ອກ, ແລະ ການປະກອບສວນຢາງສມບນ ແລະ ມ ປະສດທພາບຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ

ໃນທກດານຂອງຊ ວດ ກາຍເປນຈງ ແລະ ມ ຄວາມຍ ນຍງ. ແຜນແມບດເອ ອອ ານວຍ ແນໃສການໄດ

ຮບຄວາມສະເໝ ພາບ ແລະ ຄນນະພາບຊ ວດທ ດ ຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ, ສະມາຊກໃນຄອບຄວ,

ຜຊວຍ ແລະ ຜດແລສວນຕວຂອງພວກເຂາ, ຖາມ .

2.6. ແຜນແມບດເອ ອອ ານວຍນ ຍງແນໃສສາງຄວາມສມບນ ແລະ ຄວາມເຂມແຂງໃຫແກວໃສທດປະຊາ

ຄມອາຊຽນ 2025 ໃນການການຍກສງສດທຂອງຜທ ມ ຄວາມພການໃຫເປນຫ ກສ າຄນ ໃນທງສາມ

ເສາຄ າຂອງປະຊາຄມອາຊຽນ, ແລະ ສ ງເສ ມຄ າໝ ນສນຍາຂອງບນດາປະເທດສະມາຊກອາຊຽນໃນ



ການສາງ ປະຊາຄມທ ທກຄນມ ສວນຮວມ. ແຜນແມບດນ ໄດຖ ກຊ ນ າໂດຍຫ ກການພ ນຖານທ ວາ

ທກໆປະຕບດການກຽວກບຜທ ມ ຄວາມພການ ບ ວາຈະໂດຍບກຄນ, ສະຖາບນສະຫວດດ ການສງຄມ

ຂອງພາກສວນລດ ຫ ເອກະຊນ, ສານ, ອ ານາດການປກຄອງ ຫ ອງການ/ໜວຍງານດານກດໝາຍ

ໃດໆກ ຕາມ, ຜນປະໂຫຍດ ແລະ ຄວາມຕອງການຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ ຕອງຖ ກພຈາລະນາສະເ

ໝ , ໂດຍຮບຮວາການມ ສວນຮວມຂອງພວກເຂາ ແລະ ການຍກສງສດທຂອງພວກເຂາໃຫເປນຫ ກ

ສ າຄນ ຄວນຈະຖ ກສ ງເສ ມ ແລະ ແນວທາງພເສດສະເພາະຈະຖ ກພຈາລະນາເປນທາງເລ ອກສດ

ທາຍ. ຍ ງໄປກວານ ນ, ອາຊຽນກ າລງແນໃສສ ງເສ ມການພດທະນາແບບຍ ນຍງທ ສອດຄອງກບ

ວາລະປ 2030, ດ ງນ ນແຜນແມບດເອ ອອ ານວຍນ ຈະເຮດໜາທ ເປນດ ງເຄ ອງມ ອນສ າຄນໃນການ

ຂບເຄ ອນນະໂຍບາຍ ແລະ ແຜນງານຂອງອາຊຽນ ທ ລວມເອາຜທ ມ ຄວາມພການເປນສວນຮວມ.

2.7. ແຜນແມບດເອ ອອ ານວຍນ ບ ພຽງແຕມ ງໝ ນໃນການປະຕບດຕາມຄ າໝ ນສນຍາຂອງບນດາປະເທດ

ສະມາຊກອາຊຽນ ທ ມ ຕ ປະຊາຊນທ ມ ຄວາມພການຂອງຕນ ໂດຍຜານ ຖະແຫ ງການບາຫ ແລະ

ແຜນງານປະຊາຄມອາຊຽນ 2025 ເທານ ນ, ມນຍງແນໃສຊວຍເຫ ອບນດາປະເທດສະມາຊກອາຊຽນ

ໃນການເຮດໃຫກດໝາຍ ແລະ ນະໂຍບາຍທອງຖນຕາງໆມ ຄວາມສອດຄອງກນອ ກດວຍ.

2.8. ແຜນແມບດເອ ອອ ານວຍນ ປະຕບດຕາມບນດາຫ ກການທວໄປຂອງ ສນທສນຍາສະຫະປະຊາຊາດ

ກຽວກບສດທຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ (CRPD), ເຊ ງແມນຕາສານທາງກດໝາຍດານສດທມະນດ

ຮວມກນຂອງປະເທດສະມາຊກອາຊຽນທງໝດ, ແລະມ ເນ ອໃນດ ງນ :

a. ເຄາລບກຽດສກສ , ສດເສລ ພາບສວນບກຄນ ລວມທງ ອດສະລະພາບໃນການເລ ອກ, ແລະ

ຄວາມເປນເອກະລາດຂອງບກຄນ;

b. ບ ມ ການເລ ອກປະຕບດ;

c. ການມ ສວນຮວມ ແລະ ທວເຖງກນໃນສງຄມຢາງສມບນ ແລະ ມ ປະສດທພາບ;

d. ເຄາລບຄວາມແຕກຕາງ ແລະ ຍອມຮບຜທ ມ ຄວາມພການເປນສວນໜງຂອງຄວາມຫ າກຫ າຍ

ຂອງມະນດ ແລະ ຄວາມເປນຄນ;

e. ໂອກາດທ ເທາທຽມກນ;

f. ການເຂາເຖງ;

g. ຄວາມສະເໝ ພາບລະຫວາງຍງຊາຍ;

h. ເຄາລບສະມດຖະພາບທ ມ ພດທະນາການຂອງເດກນອຍທ ມ ຄວາມພການ ແລະ ເຄາລບໃນ

ສດທໃນການ ເກບຮກສາເອກະລກປະຈ າຕວຂອງເດກນອຍທ ມ ຄວາມພການ.

III. ຂອດວຽກງານ/ປະຕບດການຫ ກ ທ ເປນບລມະສດ



3.1. ແຜນແມບດເອ ອອ ານວຍ ໃນຂ ນຕ ນໄດກ ານດບນດາຂອດວຽກງານ/ປະຕບດການຫ ກ ທ ເປນບລມະ

ສດ ເພ ອສ ບຕ ຈດຕ ງປະຕບດ ຖະແຫ ງການບາຫ ແລະ ກອບການເຄ ອນໄຫວຂອງວຽກງານ ເພ ອ

ສ ງເສ ມ ການຈດຕ ງປະຕບດ ສນທສນຍາສະຫະປະຊາຊາດກຽວກບສດທຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ

(CRPD). ຂອດວຽກງານ/ປະຕບດການຫ ກ ທ ເປນບລມະສດເຫ ານ ຖ ກກ ານດຂນເພ ອສະທອນໃຫ

ເຫນເຖງຄວາມສ າຄນຂອງການມ ສວນຮວມຂອງຜທ ມ ຄວາມພການໃນວຽກງານການເມ ອງ, ກດໝາຍ

, ເສດຖະກດ, ສງຄມ ແລະ ວດທະນາທ າ ແລະ ເຮດໃຫພວກເຂາໄດຮບສດຢາງສມບນ.

3.2. ໃນຂະນະທ ຄ ານງເຖງຄວາມສ າຄນທ ເທາທຽມກນຂອງທກຂອດວຽກງານເປາໝາຍທ ຖ ກວາງອອກໃນ

ຖະແຫ ງ ການບາຫ , ແຜນແມບດເອ ອອ ານວຍ ຍງຮບຮເຖງຄວາມທາທາຍໃນການຈດສນ

ຊບພະຍາກອນເພ ອໃຫບນລທກເປາໝາຍພາຍໃນໄລຍະເວລາທ ຈ າກດ. ດ ງນ ນ, ແຜນແມບດເອ ອ

ອ ານວຍນ ຈງແນໃສ ສມຄວາມພະຍາຍາມ ແລະ ຊບພະຍາກອນຂອງອາຊຽນ ເຂາໃນຂອດວຽກ

ງານບລມະສດທ ສ າຄນ ທ ສອດຄອງກບ ສາມແຜນແມແບບຂອງປະຊາຄມອາຊຽນ (ASEAN

Community Blueprints) ແລະ ທ ຈະສາງຜນກະທບທ ພ ນເດນໃຫແກປະຊາຊນຂອງອາຊຽນໄດ.

ໂດຍຮບຮວາແຜນແມບດເອ ອອ ານວຍນ ແມນກອບວຽກງານທ ມ ຂດຈ າກດ, ທ ບ ກວມເອາທກພນທະທ

ຫ າກຫ າຍໃນ CRPD ແລະ ກອບວຽກງານອ ນໆ ທ ແຕລະປະເທດສະມາຊກອາຊຽນນອນຢ, ບນດາ

ປະເທດສະມາຊກແມນຖ ກຊກຍໃຫດ າເນ ນປະຕບດການຕາງໆທ ນອກເໜ ອຈາກຂອດວຽກງານບລມະ

ສດໃນແຜນແມບດເອ ອອ ານວຍນ ໄປພອມໆກນ. ຂ ມນທ ມ ຄນຄາກຽວກບແນວທາງ ເຊນດຽວກບຜນ

ໄດຮບຂອງປະຕບດການເຫ ານ ຄວນຖ ກແລກປຽນກບປະເທດສະມາຊກອ ນໆ ແລະ ພະນກງານ

ອາຊຽນ ໃນກອງປະຊມລະດບພາກພ ນໃນອະນາຄດ.

IV. ການຈດຕ ງປະຕບດ

4.1. ແຜນແມບດເອ ອອ ານວຍນ ຮບຮເຖງຂ ຜກມດຂອງບນດາປະເທດສະມາຊກ ໃນການເຄາລບ,

ສ ງເສ ມ, ປກປອງ, ແລະ ໃຫ ສດ ຜທ ມ ຄວາມພການ ດ ງທ ກ ານດໄວໃນ CRHD ແລະ ຕາສານ

ທາງກດໝາຍດານສດທມະນດອ ນໆ ທ ກຽວພນກບຜທ ຖ ສດ, ໂດຍສະເພາະແມນຜທ ມ ຄວາມພການ.

ເພ ອຜນຂະຫຍາຍຂ ຜກມດຕາງໆເຫ ານ ໃຫກາຍເປນພາກປະຕບດ, ບນດາປະເທດສະມາຊກ ໄດຖ ກ

ຄາດຫວງໃຫສາງສະພາບແວດລອມທ ເອ ອອ ານວຍ, ລວມທງການສາງຄວາມອາດສາມາດໃຫ ກນ

ໄກ/ຜປະຕບດການ ພາກລດ ແລະ ຜປະຕບດໜາທ , ເພ ອສາງຄວາມເຂາໃຈກຽວກບຫ ກການດານ

ສດທມະນດ ແລະ ການນ າໃຊຫ ກການດ ງກາວຢາງມ ປະສດທພາບ. ໃນດານນ , ແຜນແມບດເອ ອ

ອ ານວຍ ຈະຖ ກຈດຕ ງດ າເນ ນການໂດຍອງກອນອາຊຽນສະເພາະຂະແໜງການທ ກຽວຂອງ ອ ງຕາມ

ຂອດວຽກງານທ ເປນບລມະສດທ ພວກເຂາຮບຜດຊອບ ໂດຍການສອດແຊກປະຕບດການທ ສ າຄນ

ຂອງການຍກສງສດທມະນດຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ ເຂາໃນແຜນປະຕບດການ ຫ ແຜນງານ,



ໂຄງການ, ແລະ ກດຈະກ າ ສະເພາະ ເຊ ງຖ ເປນສວນໜງຂອງແຜນວຽກຂອງແຕລະອງກອນຢແລວ,

ແລະ ຈະຕອງລາຍງານຄວາມຄ ບໜາໃຫແກກອງປະຊມຂອງແຕລະອງກອນເປນໄລຍະ.

4.2. ກອງປະຊມລດຖະມນຕ ອາຊຽນດານສະຫວດດ ການສງຄມ ແລະ ການພດທະນາ (AMMSWD)

ເປນຈດສນກາງຂອງການປະສານງານລະຫວາງເສາຄ າ ແລະ ຈະຕດຕາມຊ ນ າການຈດຕ ງປະຕບດ

ຂອງແຜນແມບດເອ ອອ ານວຍ, ແລະ ຈະໄດຮບບດລາຍງານປະຈ າປ ຈາກເລຂາທການອາຊຽນ ກຽວ

ກບຄວາມຄ ບໜາຂອງການຈດຕ ງປະຕບດຂອງແຜນແມບດເອ ອອ ານວຍໃນສາມປະຊາຄມອາຊຽນ

ເພ ອພຈາລະນາ ແລະສ ງຕ ບດລາຍງານໃຫແກທງສາມສະພາປະຊາຄມອາຊຽນ.

4.3. ເລຂາທການອາຊຽນ ຈະລາຍງານຄວາມຄ ບໜາຂອງການຈດຕ ງປະຕບດແຜນແມບດເອ ອອ ານວຍ

ໃຫທງສາມປະຊາຄມ ໃນກອງປະຊມປກສາຫາລ ຮວມ.

4.4. ກອງປະຊມຄະນະກ າມະການປະສານງານຂອງ ປະຊາຄມການເມ ອງ ແລະ ຄວາມໝນຄງອາຊຽນ

(APSC) (ASCCO), ຄະນະກ າມາທການເຕມສະພາ (COW) ຂອງປະຊາຄມເສດຖະກດອາຊຽນ

(AEC) ແລະ ກອງປະຊມຄະນະກ າມະການປະສານງານຂອງປະຊາຄມສງຄມ ແລະ ວດທະນະທ າ

ອາຊຽນ (ASCC) (SOC-COM) ຈະມ ຫວຂ ປະຈ າໃນວາລະຂອງກອງປະຊມຂອງພວກເຂາ ກຽວ

ກບຄວາມຄ ບໜາຂອງການຈດຕ ງປະຕບດແຜນແມບດເອ ອອ ານວຍ.

4.5. ການຈດຕ ງປະຕບດແຜນແມບດເອ ອອ ານວຍ ຈະນ າໃຊຍດທະສາດ ແລະ ແນວທາງທ ຈະໝນໃຊ

ບດບາດຂອງອງກອນ ແລະ ໜວຍງານຂອງອາຊຽນຢາງສງສດ, ເພ ອຊກຍໃຫອງການຈດຕ ງທາງ

ສງຄມມ ສວນຮວມ, ໂດຍສະເພາະອງການຈດຕ ງຂອງຜທ ມ ຄວາມພການເພ ອສາງໂອກາດໃຫມ ການ

ພວພນ ແລະ ການຮວມມ ຂອງຜທ ມ ສວນກຽວຂອງ, ເຊ ງລວມທງແຕບ ຈ າກດພຽງແຕ, ໃນກອງ

ປະຊມສາມນຂອງ ການຮວມມ ລະຫວາງ ພາກລດ-ເອກະຊນ-ປະຊາຊນ (PPPP), ຜປະກອບການ

ທາງສງຄມ, ແລະ ຄວາມຮບຜດຊອບຕ ສງຄມ ແລະ ສ ງແວດລອມຂອງຜປະກອບການ ກຽວກບ

ການພດທະນາແບບທວເຖງ ແລະ ຍ ນຍງ.

V. ການຕດຕາມກວດກາ ແລະ ປະເມ ນຜນ

5.1. ການທບທວນ ແລະ ປະເມ ນຜນແຜນແມບດເອ ອອ ານວຍ ຈະນ າໃຊຍດທະສາດການຕດຕາມ ແລະ

ປະເມ ນຜນ ແລະ ກອບຜນຮບ ທ ມ ຢແລວ ຫ ທ ໄດຕກລງກນແລວ, ເຊ ງລວມມ ເປາໝາຍ, ຕວຊ

ວດ, ແລະ ເງ ອນໄຂການຕ ລາຄາປະເມ ນຜນ. ແນວທາງ ແລະ ວທ ການອ ນໆທ ເໝາະສມ, ລວມທງ

ແຕບ ຈ າກດພຽງແຕ, ການເກບກ າຂ ມນທ ເປນລະບບ ແລະ ການປະເມ ນຜນໂດຍຄນນະພາບ ແລະ



ປະລມານ, ແມນຖ ກຊກຍໃຫນ າໃຊເຂາໃນການປະເມ ນຜນກະທບຂອງ ນະໂຍບາຍ/ແຜນງານ/

ໂຄງການ ທ ເກ ດຂນຈາກ ແຜນແມບດເອ ອອ ານວຍ ໃນລະດບພາກພ ນ, ລະດບຊາດ ແລະ ລະດບ

ຂະແໜງການ.

5.2. ການປະເມ ນຜນໄລຍະກາງ, ທ ກວມເອາໄລຍະປ 2018-2021, ແລະ ການປະເມ ນຜນໄລຍະສນສດ

, ທ ກວມ ເອາໄລຍະປ 2021-2025, ຈະຖ ກດ າເນ ນການເພ ອຕດຕາມຄວາມຄ ບໜາ ແລະ ຕ

ລາຄາ ໝາກຜນ/ຜນກະທບ ຂອງແຜນແມບດເອ ອອ ານວຍ ພາຍໃຕການຊ ນ ານ າພາຂອງ ກອງ

ປະຊມພະນກງານຂ ນສງໃນອາຊຽນດານສະຫວດດ ການສງຄມ ແລະ ການພດທະນາ

(SOMSWD). ການປະເມ ນຜນໄລຍະກາງຈະພຈາລະນາ ສ ງເສ ມການຈດຕ ງປະຕບດ ແຜນແມບດ

ເອ ອອ ານວຍ ສ າລບຫ າກຫ າຍປະເພດຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ, ລວມທງແຮງງານຕາງດາວທ ມ ຄວາມ

ພການ ແລະ ອ ນໆ.

5.3. ການມ ສວນຮວມຂອງອງການຈດຕ ງທາງສງຄມ, ແລະ ໂດຍສະເພາະອງການຈດຕ ງຂອງຜທ ມ ຄວາມ

ພການ, ໃນການຕດຕາມ ແລະ ປະເມ ນຜນຂອງແຜນແມບດເອ ອອ ານວຍ ແມນມ ຄວາມສ າຄນເພ ອ

ຮບປະກນວາການຈດຕ ງປະຕບດ ມ ປະສດທພາບ.

VI. ການສາງຄວາມອາດສາມາດ ແລະ ການຮວມມ ເພ ອການປຽນແປງ

6.1. ຜທ ມ ຄວາມພການ, ອງການຈດຕ ງຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ, ຫອງການພາກລດທ ກຽວຂອງ, ອງ

ການຈດຕ ງທາງ ສງຄມ, ແລະ ຜທ ມ ສວນກຽວຂອງອ ນໆ ຈະຕອງໄດເຂາຮວມໃນກດຈະກ າການ

ສາງຄວາມອາດສາມາດ ເພ ອໃຫພວກເຂາມ ໂອກາດໄດຮບຄວາມຮ, ປະສບການ, ແລະ ທກສະທ ເໝ

າະສມ ເພ ອຜນຂະຫຍາຍຄ າໝ ນສນຍາສາກນໃຫກາຍເປນໝາກຜນໃນລະດບຊມຊນ ແລະ ເພ ອໃຫ

ທ ວເຖງຜທ ມ ຄວາມພການຫ າຍຍ ງຂນ. ກດຈະກ າການສາງຄວາມອາດສາມາດ ຈະສມໃສການສາງ

ໂອກາດທ ເທາທຽມ ແລະ ສະເໜ ພາບກນ ເພ ອໃຫມ ຄວາມທວເຖງທາງດານສງຄມ ແລະ

ເສດຖະກດ, ລວມທງດານສຂະພາບ, ການສກສາ, ການຈາງງານ, ການບ ລການພນລະເຮ ອນ,

ການລເລ ມດານເຕກໂນໂລຊ , ການບ ລການດານການເງນທ ທ ວເຖງ, ການປະກອບການ, ການ

ອ ານວຍຄວາມສະດວກທ ເໝາະສມຂອງຫ າກຫ າຍການບ ລການ, ແລະ ການສາງສະພາບແວດລອມທ

ທ ວເຖງສ າລບຂະບວນການຍດຕທ າ ແລະ ການເມ ອງ, ກດຈະກ າທາງສງຄມ ແລະ ກດຈະກ າເພ ອ

ຄວາມມວນຊ ນຕາງໆ.

6.2. ການພດທະນາທ ລວມເອາຜທ ມ ຄວາມພການຍງຈະຖ ກຍກສງຂນໂດຍການແລກປຽນຂ ມນຂາວສານ.

ການນ າໃຊຂ ມນຈາກການຄ ນຄວາ ແລະ ຂາວສານ, ລວມທງຂ ມນສະຖຕ, ຜນການຄ ນຄວາທ ຖ ກຕ



ພມ, ແລະ ຂາວສານກຽວກບແນວທາງປະຕບດທ ດ ເລ ດ ຈະມ ປະສດທພາບສງສດຈາກ

ການແຈກຢາຍເຜ ຍແຜພວກມນ. ການເຜ ຍແຜທ ມ ປະສດທພາບລວມມ ການສາງເອກະສານ ແລະ ຂ

ມນດ ງກາວ, ພອມທງເຄ ອງມ ສາກນ, ໃນຫ າຍພາສາ ແລະ ໃນຮບແບບທ ສາມາດເຂາເຖງໄດຢາງ

ກວາງຂວາງ ເທາທ ຈະເປນໄປໄດ.

6.3. ການສນທະນາດານນະໂຍບາຍ ຈະຖ ກຈດຂນເປນປະຈ າ ເພ ອຮບປະກນການເຕາໂຮມຂອງສາມເສາ

ຄ າຂອງປະຊາຄມອາຊຽນ ກຽວກບບນຫາປນອອມຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ ໂດຍມ ການ

ປະກອບສວນຈາກພາກສວນທ ກຽວຂອງທງໝດ ລວມພະນກງານລດຖະບານ, ອງການຈດຕງຂອງຜ

ທ ມ ຄວາມພການ ແລະ ອງການຈດຕ ງທາງສງຄມ.



ແຜນແມບດອາຊຽນ 2025 ເພ ອສາງສະພາບທ ອ ານວຍໃຫແກ:

ການຍກສງສດທຂອງຜທ ມ ຄວາມພການໃຫເປນຫ ກສ າຄນ

ແຜນແມແບບປ 2025 ຂອງ

ປະຊາຄມການເມ ອງ ແລະ

ຄວາມໝນຄງອາຊຽນ

(APSC)

ປະຕບດການຫ ກ

A. ປະຊາຄມທ ອ ງໃສກດ

ລະບຽບ, ເຮດເພ ອປະຊາຊນ

ແລະ ມ ປະຊາຊນເປນສນກາງ

APSC 1 ຊກຍການນ າໃຊທກມາດຕະການທາງກດໝາຍ ແລະ ການຄມຄອງທ ເໝາະສມ ໃນການສ ງເສ ມ

ແລະ ປກປອງສດທຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ ເພ ອທ ພວກເຂາຈະສາມາດເຂາຮວມໃນຢາງເຕມທ ແລະ ຢາງມ

ຄວາມໝາຍໃນສງຄມ ແລະ ໃນຊ ວດດານການເມ ອງທ ສາມາດ ປອນບດເລ ອກຕ ງ, ຖ ກເລ ອກຕ ງ ແລະ ໄດຮບ

ຄວາມຍດຕທ າບນພ ນຖານຄວາມສະເໜ ພາບກບຜທ ບ ມ ຄວາມພການ;

APSC 2 ຊກຍການເຂາເຖງຂ ມນຂາວສານຈາກເວບໄຊທຂອງຂະແໜງການພາກລດ ແລະ ເອກະຊນກຽວກບ

ການອ ານວຍ ຄວາມສະດວກທ ເໝາະສມໃນດານການບ ລການສານ, ການເລ ອກຕ ງ, ການເລ ອກຕ ງທ ເຂາເຖງ

ໄດ ແລະ ຈດປອນບດທ ຖ ກອອກແບບດວຍມາດຕະຖານສາກນ, ແລະ ຂະບວການດານການເມ ອງອ ນໆໂດຍ

ການສາງລະບບທ ພຈາລະນາເຖງຄວາມພການ ດວຍການນ າໃຊ ເຕກໂນໂລຊ ໃໝ ແລະ ຮບແບບຕາງໆທ ເປນ

ທາງເລ ອກ ເຊນ ຕວໜງສ ສ າລບຄນຕາບອດ, ສຽງ, ຄ າບນຍາຍທ ສາມາດອານໄດແທນການຟງສຽງ ແລະ/ຫ

ວ ດ ໂອທ ມ ສຽງບນຍາຍ, ແລະ ຮບແບບອ ເລກໂຕຣນກທ ຖ ກອອກແບບດວຍມາດຕະຖານສາກນ, ເຮດໃຫມ ຄ າ

ບນບາຍພາບໃນວ ດ ໂອ ແລະ ໂທລະພາບ, ການຊວຍເຫ ອຂອງນາຍແປພາສາມ ມ ອາຊ ບ, ແລະ ອປະກອນການ

ຮຽນທ ເປນກາຕນສ າລບຜທ ມ ຄວາມພການດານການຮຽນຮ;

APSC 3 ສາງຕ ງເຄ ອຂາຍທ ສາມາດເຂາເຖງໄດຂອງຜຊຽວຊານທ ຊວຍເຫ ອທາງດານກດໝາຍ ແລະ ອງ

ການຈດຕ ງທ ມ ຄວາມຊຽວຊານທາງດານຄວາມພການ ແລະ ສດທມະນດ ເພ ອໃຫການຊວຍເຫ ອດານກດໝາຍ






(APSC)


ໃຫແກຜທ ມ ຄວາມພການ ທ ບ ສາມາດຈດຫາຕວແທນດານກດຫມາຍໃຫຕນເອງໄດ;

APSC 4 ດ າເນ ນກດຈະກ າການຝກອບຮມ ແລະ ການສາງຄວາມອາດສາມາດກຽວກບທດສະນະຄະຕຂອງ

ຄວາມພການ, ແລະ ຫ ກການ ແລະ ການນ າໃຊ ສດທມະນດໃນວຽກງານປະຈ າວນຂອງຜປະກອບອາຊ ບດານ

ກດໝາຍ ເຊນ ທະນາຍຄວາມ, ຜພພາກສາ, ໄອຍະການ, ພະນກງານຜຄມ, ພະນກງານສງຄມສງເຄາະ,

ຕ າຫ ວດ ແລະ ອ ນໆ ເພ ອເປນແນວທາງໜງໃນການໃຫຄວາມເຄາລບ, ປກປອງ ແລະ ໃຫສດທເຫ ານ ;

APSC 5 ປກຈດສ ານກພາຍໃນ ອງກອນຕລາການ, ອງກອນການເມ ອງ, ແລະ ຄະນະກ າມາທການເລ ອກຕ ງ

ກຽວກບສດທຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ ແລະ ການມ ສວນຮວມຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ ໂດຍຜານການ

ສະເຫ ມສະຫ ອງ ວນຄນທ ມ ຄວາມພການສາກນ (IDPD) ແລະ ກດຈະກ າອ ນໆທ ກຽວຂອງ, ເຊນ ງານ

ສນລະປະ ແລະ ກລາ ພອມທງມ ການສ ສານທ ຫ າກຫ າຍ ແລະ ສ ມວນຊນທ ໃຫຂາວສານຢາງຄບຖວນ;

APSC 6 ຊກຍ ປະເທດສະມາຊກອາຊຽນໃຫສ ງເສ ມການພວພນກບຄະນະກ າມະການສະຫະປະຊາຊາດ ກຽວ

ກບສດທຂອງ ຜທ ມ ຄວາມພການ ແລະ ກນໄກສາກນອ ນໆ ໂດຍສະເພາະຜານທາງການຍ ນບດລາຍງານຂອງ

ປະເທດກຽວກບການຈດຕ ງ ປະຕບດ UNCRPD, UNCEDAW, ແລະ UNCRC;

APSC 7 ເສ ມສາງຄວາມເຂມແຂງໃຫແກເຄ ອຂາຍຂອງອງການຈດຕ ງຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ ແລະ ໜວຍ

ງານພາກລດທ ຮບມ ກບຄວາມກງວນຂອງຜທ ມ ຄວາມພການໃນອາຊຽນ ແລະ ຊກຍໃຫມ ການປະສານງານກບຄ

ຮວມງານຂອງອາຊຽນ ໃນ ການຈດຕ ງປະຕບດ ຄ າໜນສນຍາດານສດທມະນດໃນລະດບພາກພ ນ ແລະ






(APSC)


ລະດບສາກນຢາງມ ປະສດທພາບ ໂດຍຜານວຽກງານຕາງໆ ລມນ :

APSC 7.1 ສາງສນລວມຜຊຽວຊານດານສດທຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ, ລວມທງຊຽວຊານຜທ ມ ຄວາມ

ພການ ເພ ອສ ງເສ ມຄວາມເຂາໃຈ, ຄວາມຮ ແລະ ການຮບຮຢາງເລກເຊ ງເຖງຄວາມຫ າກຫ າຍຂອງສ ງ

ທາທາຍ ແລະ ນະວດຕະກ າດານນະໂຍບາຍຂອງລດໃນປະເທດສະມາຊກອາຊຽນ, ລວມທງຜານທາງ

ເຄ ອຂາຍມະຫາວທະຍາໄລອາຊຽນ ແລະ ສນອາຊຽນສກສາ;

APSC 7.2 ຈດກດຈະກ າການສາງຄວາມອາດສາມາດໃຫແກພະນກງານລດ, ຄະນະຜຊຽວຊານທ ເຮດ

ວຽກກຽວກບການວໃຈ, ໄວໜມ ແລະ ອງການຈດຕ ງທາງສງຄມ ເພ ອແລກປຽນປະສບການກຽວກບ

ປະຊາທປະໄຕ ແລະ ຫ ກການຕາງໆດານປະຊາທປະໄຕທ ມ ຜທ ມ ຄວາມພການເປນສວນຮວມ;

APSC 7.3 ສ ງເສ ມການສນທະນາແບບທວເຖງ ແລະ ການຮວມມ ລະຫວາງລດຖະບານ ແລະ ຜທ ມ

ສວນກຽວຂອງເພ ອພດທະນາ ແລະ ຈດຕ ງປະຕບດໂຄງການທ ສາມາດຍກສງການປກຄອງແບບມ ສວນ

ຮວມ ແລະ ມ ປະສດທພາບ ສ າລບຜທ ມ ຄວາມພການ;

APSC 7.4 ສະໜບສະໜນ ມນນທອາຊຽນ ໃນການເສ ມສາງຄວາມເຂມແຂງຂອງການປະສານງານ

ກບພາກສວນເອກະຊນ ແລະ ຜທ ມ ສວນກຽວຂອງອ ນໆ ເພ ອປກຝງແນວຄດຄວາມຮບຜດຊອບຕ

ສງຄມ ແລະ ສ ງແວດລອມຂອງອງກອນ ເຂາໃນການ ເຮດໃຫຂ ມນຂາວສານ, ການບ ລການ ແລະ

ສະຖານທ ຕາງໆ ຂອງພາກສວນເອກະຊນກວມລວມເອາຜທ ມ ຄວາມພການ;






(APSC)


APSC 7.5 ສ ງເສ ມການຮວມມ ລະຫວາງ ກອງປະຊມລດຖະມນຕ ອາຊຽນດານກດໝາຍ

(ALAWMM) ແລະ ສະມາຄມກດໝາຍອາຊຽນ (ALA) ແລະ ສະຖາບນວໃຈ/ວຊາການອ ນໆ ລວມທງ

ອງການຈດຕ ງຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ, ໂດຍຜານ ການສ າມະນາ, ການປະຊມພາກປະຕບດ ແລະ

ການຄ ນຄວາກຽວກບກດໝາຍລະຫວາງປະເທດ, ແລະ ການນ າໃຊສນທສນຍາສາກນ ເຊນ CRPD

ເຂາໃນກອບວຽກງານຕາງໆດານກດໝາຍແຫງຊາດ;

APSC 7.6 ຊກຍການຕດຕ ພວພນ ແລະ ປ ກສາຫາລ , ໃນໂອກາດທ ເໝາະສມ, ລະຫວາງ ຄະນະ

ກ າມາທການລດຖະບານອາຊຽນວາດວຍສດທມະນດ (AICHR), ອງກອນອາຊຽນສະເພາະຂະແໜ

ງການທ ກຽວຂອງ ແລະ ຜທ ມ ສວນກຽວຂອງອ ນໆ, ລວມທງ ອງການຈດຕ ງຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ,

ແລະ ອງການຈດຕ ງທາງສງຄມ ທ ກຽວຂອງກບການສ ງເສ ມ ແລະ ການປກປອງສດທຂອງຜທ ມ ຄວາມ

ພການ ລວມທງຜານກອງປະຊມຄະນະກ າມາທການລດຖະບານອາຊຽນວາດວຍສດທມະນດ (AICHR)

ປະຈ າປ ລະດບພາກພ ນ ກຽວກບສດທຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ;

APSC 7.7 ຊກຍການພວພນລະຫວາງ ອງການຈດຕ ງຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ ກບກອງປະຊມ

ສະມດຊາລດຖະສະພາລະຫວາງຊາດອາຊຽນ ແລະ ລດຖະບານອາຊຽນ ໃນລະດບຊາດໃນການສ ງເສ ມ

ການມ ປະຊາຄມອາຊຽນທ ອ ງໃສກດລະບຽບເປນພ ນຖານ, ລວມທງ ການຈດຕ ງປະຕບດ ແຜນແມບດ

ອາຊຽນເພ ອສາງສະພາບທ ອ ານວຍ ໃນລະດບຊາດ;

APSC 7.8 ສ ງເສ ມກດຈະກ າລງພ ນທ ແລະ ກດຈະກ າຮວມລະຫວາງ ອງກອນຂອງອາຊຽນ ແລະ ຜ

ທ ມ ສວນກຽວຂອງໃນອາຊຽນ, ລວມທງອງການຈດຕ ງຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ, ຜທ ມ ຄວາມພການ ແລະ






(APSC)


ອງການຈດຕ ງ ທ ເປນຕວແທນໃຫແກພວກເຂາໃນລະດບຊາດ ແລະ ລະດບພາກພ ນ;

B. ພາກພ ນທ ມ ຄວາມສະຫງບ

, ໝ ນຄງ ແລະ ສະຖຽນລະ

ພາບ

APSC 8 ເສ ມສາງຄວາມເຂມແຂງດານນະໂຍບາຍແຫງຊາດ ແລະ ນະໂຍບາຍທອງຖ ນເພ ອໃຫຄວາມ

ສະດວກທ ເໝາະສມໃຫແກ ເດກນອຍ, ໄວໜມ, ແມຍງ, ແລະ ຜສງອາຍ/ຜເຖາ ທ ປະສບຄວາມພການໃນຮບ

ແບບໃດໜງເນ ອງຈາກອາຍສງ;

APSC 9 ຊກຍການຮວມມ ລະຫວາງອງກອນສະເພາະຂະແໜງການ ແລະ ອງການຈດຕ ງຂອງຜທ ມ ຄວາມ

ພການ ໃນການປະກອບສວນເຂາໃນການດ າເນ ນການຢາງມ ປະສດຕພາບແຜນງານຂອງແຜນປະຕບດການ

ອາຊຽນດານການຕ ຕານອາດຊະຍາກ າຂາມຊາດ ລວມທງການກ ການຮາຍ, ລດທຄວາມຮນແຮງ, ການຄາຢາ

ເສບຕດ, ການຄາມະນດ ທ ລວມທງແມຍງ ແລະ ເດກນອຍ ທ ມ ຫ ບ ມ ຄວາມພການ, ການລກລອບຂນອາວດ

, ໂຈນສະຫ ດ, ການຟອກເງນ, ອາດຊະຍາກ າທາງເສດຖະກດສາກນ ແລະ ອາດຊະຍາກ າທາງອນເຕ ເນດ;

APSC 10 ເພ ມຄວາມພະຍາຍາມໃນການກາຍເປນເຂດປອດຢາເສບຕດອາຊຽນ ໂດຍການສາງແຫ ງຂ ມນ

ຂາວສານທ ສາມາດເຂາເຖງໄດ ແລະ ອປະກອນໂຄສະນາປກຈດສ ານກທ ເປນການສກສາສ າລບຜທ ມ ຄວາມ

ພການ ແລະ ການຊກຍໃຫສະຖາບນບ າບດສາງສ ງອ ານວຍຄວາມສະດວກ ແລະ ການບ ລການຂອງພວກເຂາ

ໂດຍປະຕບດຕາມຫ ກການການອອກແບບດວຍມາດຕະຖານສາກນຢາງສມບນ;

APSC 11 ຂະຫຍາຍການປກປອງ, ໂດຍການຮວມມ ກບອງການຈດຕ ງຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ, ສ າລບຜອບ

ພະຍກ ແລະ ຜລ ໄພ ທ ມ ຄວາມພການ ອ ງຕາມພນທະດານກດໝາຍແຫງຊາດ ແລະ ສາກນຂອງປະເທດ

ສະມາຊກອາຊຽນ, ລວມທງພາຍໃຕສນທສນຍາ UNCRPD;






(APSC)


APSC 12 ສງລວມຄວາມພະຍາຍາມຂອງຄະນະກ າມະການອາຊຽນດານການຄມຄອງໄພພບດ (ACDM),

ສນປະສານງານອາຊຽນໃນການໃຫຄວາມຊວຍເຫ ອດານມະນດສະທ າ ກຽວກບການຄມຄອງໄພພບດ (AHA

Centre), ການຝກຊອມແຜນການຮບມ ໄພພບດສກເສ ນລະດບພາກພ ນຂອງອາຊຽນ (ARDEX), ແລະ ການ

ຝກຊອມການບນເທາໄພພບດພາຍໃຕກອບການປະຊມອາຊຽນລະດບພາກພ ນ (ARF DiRex) ແລະ ການສາງ

ຂ ຕກລງອາຊຽນວາດວຍການຄມຄອງໄພພບດ ແລະ ການຮບມ ກບເຫດສກເສ ນ (AADMER), ແຜນການຮບມ

ໄພພບດຮວມກນຂອງອາຊຽນ (AJDRP), ແລະ ຖະແຫ ງການອາຊຽນວາດວຍຄວາມເປນໜງດຽວໃນການຮບມ

ກບໄພພບດ ພອມກບກອບວຽກງານລະດບພາກພ ນ ແລະ ສາກນກຽວກບຄວາມພການ ແລະ ສດທມະນດ

ເພ ອປກປອງສດທ ຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ ໃນລະຍະກອນ, ລະຫວາງ ແລະ ພາຍຫ ງການເກ ດໄພພບດ;

APSC 13 ພດທະນາແຜນຕານທານໄພພບດທ ກວມລວມເອາຄວາມພການ ໂດຍມ ການປກສາຫາລ ກບອງ

ການຈດຕ ງຂອງ ຜທ ມ ຄວາມພການ ແລະ ບນດາຜທ ມ ຄວາມພການ ລວມທງການຈດສນງບປະມານ,

ອປະກອນຊວຍເຫ ອ, ການປນປວທາງການແພດ, ການເຂາເຖງການບ ລການດານສຂະພາບ ແລະ ທ ຢອາໃສ,

ການກຽມພອມສ າລບເຫດສກເສ ນ, ຍດທະສາດໃນການຮບມ ກບໄພພບດ, ແຜນການ ແລະ ການບ ລການເພ ອ

ບນເທາໄພພບດ, ແລະ ກນໄກການຕ ດຕາມ ແລະ ປະເມ ນຜນເພ ອຫ ດຜອນຜນກະທບຈາກໄພພບດທ ມ ຕ ຜທ ມ

ຄວາມພການ, ໂດຍສະເພາະແມຍງ, ເດກນອຍ ແລະ ຜສງອາຍ/ຜເຖາ;

APSC 14 ສາງເຄ ອຂາຍຜຊຽວຊານດານຄວາມພການ ແລະ ສດທມະນດ ໃນບນດາຜຈດການ ແລະ ຜຮບມ

ກບເຫດສກເສ ນ ແລະ ປກສາຫາລ ກບເຄ ອຂາຍຂອງອງການຈດຕ ງຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ ໃນການວາງແຜນ,

ຈດຕ ງປະຕບດ, ແລະ ປະເມ ນຜນ ນະໂຍບາຍ ແລະ ແຜນງານກຽວກບຄວາມກຽມພອມຕ ເຫດສກເສ ນ ແລະ






(APSC)


ໄພພບດ;

APSC 15 ສ ງເສ ມການແລກປຽນແນວຄດທ ເປນນະວດຕະກ າໃໝ, ແນວທາງການປະຕບດທ ດ ເລ ດ ແລະ

ບດຮຽນທ ໄດຮຽນຮ ກຽວກບແຜນການ, ແຜນງານ, ແລະ ລະບຽບຂ ນຕອນ ໃນການຄມຄອງໄພພບດທ

ກວມລວມເອາຄວາມພການ, ເຊ ງລວມທງແຕບ ຈ າກດພຽງແຕ ການສນທະນາລະດບພາກພ ນກບອງການຈດຕ ງ

ຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ, ອງກອນ ແລະ ໜວຍງານອາຊຽນສະເພາະຂະແໜງການ ພອມທງຜທ ມ ສວນກຽວຂອງ

ຕາງໆ;

APSC 16 ສະໜບສະໜນກນໄກການປະສານງານທ ມ ປະສດທພາບ ພາຍໃນອງກອນອາຊຽນສະເພາະຂະແໜ

ງການ, ກະຊວງ/ສະຖາບນ ສະຖຕແຫງຊາດ, ແລະ ຊມຊນທອງຖນ ທ ສມໃສການເກບກ າ ແລະ ແຈກຢາຍ

ສະຖຕທ ເຊ ອຖ ໄດ, ສອດຄອງ ແລະ ສມບນ ກຽວກບຜທ ສວນໃຫຍແລວຈະຖ ກກະທບຢາງຮນແຮງຈາກ

ໄພພບດ ເຊນເດກນອຍ, ແມຍງ ແລະ ຜສງອາຍ/ຜເຖາ, ແລະ ຜທ ມ ຄວາມພການເພ ອຮບປະກນວາ ຂ ມນ

ດ ງກາວນ ໄດຊວຍໃນການຕດສນໃຈກຽວກບການຈດສນຊບພະຍາກອນການກຽມພອມສ າລບໄພພບດຢາງມ

ປະສດທພາບ;

C. ຄວາມເປນແກນກາງຂອງ

ອາຊຽນໃນພາກພ ນທ ມ ພະລງ

ແລະ ເບ ງອອກໄປນອກ

ຂງເຂດ

APSC 17 ສ ງເສ ມການພບປະເປນປະຈ າ ລະຫວາງພະນກງານຂ ນສງທ ກຽວຂອງກບອງການຈດຕ ງຂອງຜທ ມ

ຄວາມພການ ແລະ ບນດາຜທ ມ ຄວາມພການ ກຽວກບທ ດທາງຍດທະສາດຂອງພາກພ ນກຽວກບການຍກສງ

ສດທຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ, ເພ ອຮກສາວໃສທດປ 2025 ວາດວຍ “ການກາວໄປທາງໜານ າກນ”;

APSC 18 ອ ານວຍຄວາມສະດວກໃຫແກວຽກງານ ແລະ ການຮວມມ ໃນການສາງຄວາມອາດສາມາດຢາງຕ

ເນ ອງ ພາຍໃນ ປະເທດສະມາຊກອາຊຽນ, ໜວຍງານ, ແລະ ອງກອນ ພອມດວຍອງການຈດຕ ງຂອງຜທ ມ






(APSC)


ຄວາມພການ ເພ ອກາວໄປສ ການສ ງເສ ມ ແລະ ປກປອງສດທຂອງຜທ ມ ຄວາມພການຢາງສມບນ ແລະ ມ

ປະສທພາບ ແລະ ການມ ສວນຮວມຂອງຄວາມພການໃນປະຊາຄມອາຊຽນ;

APSC 19 ສ ງເສ ມການແລກປຽນຂ ມນຂາວສານ, ການພບປະທ ກຽວຂອງ ຂອງອງກອນອາຊຽນສະເພາະຂະແ

ໜງການ ແລະ ກນໄກທ ນ າພາໂດຍອາຊຽນ ກຽວກບບນຫາປນອອມ ເຊນການສ ງເສ ມ ແລະ ປກປອງສດທ

ຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ ແລະ ການມ ສວນຮວມຂອງຄວາມພການໃນພາກພ ນ;

APSC 20 ສ ງເສ ມ ການຮວມມ ໃໝກບບນດາປະເທດ ແລະ ອງການຈດຕ ງຕາງໆ ບນພ ນຖານຄວາມສນໃຈ

ແລະ ຜນປະໂຫຍດຮວມກນ ແລະ ການສະໜບສະໜນຂອງພວກເຂາທ ມ ຕ ອາຊຽນ ໂດຍມ ຄວາມເປນມດຕ

ຄວາມພການ, ສງຄມທ ທ ວເຖງ, ແລະ ຊມຊນທ ເອ ອອ ານວຍຕ ຜທ ມ ຄວາມພການ.

D. ເສ ມສາງຄວາມເຂມແຂງ

ຂອງສະຖານບນ ແລະ ຕວ

ຕນຂອງອາຊຽນ

APSC 21 ສ ງເສ ມບດບາດຂອງອາຊຽນໃນການເປນສະຖາບນຫ ກທ ປກປອງສດທຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ

ແລະ ການມ ສວນຮວມຂອງຄວາມພການ, ໂດຍສະເພາະແມນການສ ງເສ ມຄວາມອາດສາມາດຂອງໜວຍງານທ

ກຽວຂອງຂອງ ເລຂາທການອາຊຽນ;

APSC 22 ເສ ມຂະຫຍາຍຕວຕນ ແລະ ຄນຄາຂອງອາຊຽນໃຫເພ ມຂນ ໃນຖານະປະຊາຄມທ ເອ ອອ ານວຍ

ແລະ ສງຄມທ ທ ວເຖງສ າລບຜທ ມ ຄວາມພການທກຄນ ແລະ ເສ ມສາງຄວາມເຂມແຂງດານການປະສານງານ

ໃນການສ ງເສ ມ ແລະ ປກປອງ ສດທຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ ໂດຍການເສ ມສາງການພວພນລະຫວາງອງກອນ

ອາຊຽນສະເພາະຂະແໜງການ, ອງການຈດຕ ງຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ ແລະ ພາກສວນທ ກຽວຂອງ;

APSC 23 ຮບປະກນວາກດຈະກ າ ແລະ ແຜນງານປກຈດສ ານກຂອງອາຊຽນ ເປນວຽກງານທ ເອາໃຈໃສ






(APSC)


ບດບາດຍງຊາຍແລະ ສາມາດເຂາເຖງທກໆພາກສວນຂອງສງຄມ, ລວມທງຜທ ມ ຄວາມພການ;

APSC 24 ຊກຍປະເທດສະມາຊກອາຊຽນໃຫລວມເອາການປະສານງານ ແລະ ກດຈະກ າທ ມ ຄວາມພການເປນ

ສວນຮວມ ເຂາໃນບດລາຍງານ CRPD ໃນລະດບອາຊຽນ ກຽວກບການສ ງເສ ມສດທ ຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ.


ປະຊາຄມເສດຖະກດ ອາຊຽນ

(AEC)


A. ເສດຖະກດທ ມ ການລວມ

ຕວ ແລະ ເຊ ອມໂຍງກນ

ໃນລະດບສງ

AEC 1 ຮາງນະໂຍບາຍທ ຊກຍການມ ສວນຮວມຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ ແລະ ການປກປອງສດທຂອງຜທ ມ

ຄວາມພການ ໂດຍສອດຄອງກບແນວຄວາມຄດຂອງ CRPD ແລະ ເພ ອກ າຈດສ ງກດຂວາງຂອງໂອກາດໃນ

ການຈາງງານ ແລະ ການດ າເນ ນທລະກດ ແລະ ສ ງເສ ມສະພາບແວດລອມທ ກວມລວມເອາຄວາມພການ ໃນ

ການເປນຜປະກອບການ, ວສາຫະກດ, ລວມທງວສາຫະກດທາງສງຄມ, ສະຫະກອນ ແລະ ທລະກດທວໄປ

ແລະ ການຄາທາງອ ເລດໂຕຣນກ ທ ດ າເນ ນການໂດຍຜທ ມ ຫ ບ ມ ຄວາມພການ;

AEC 2 ສ ງເສ ມໂອກາດທ ເທາທຽມກນໃນທອງຕະຫ າດ ສ າລບຜທ ມ ຄວາມພການ ໃນຖານະເປນຜບ ລໂພກ,

ລກຄາ, ຜສະໜອງ ແລະ ຜປະກອບການໃນທກປະເທດສະມາຊກຂອງອາຊຽນ ໂດຍການອ ານວຍຄວາມ

ສະດວກໃຫມ ການຄາບ ລການ ແລະ ການບ ລການດານການເງນ ທ ທ ວເຖງ, ເຂາເຖງໄດ, ແລະ ເສລ ຫ າຍຂນ,





(AEC)


ແລະ ການອ ານວຍຄວາມສະດວກໃນການເຄ ອນຍາຍແຮງງານທ ມ ສ ມ ແລະ ຜຕດຕ ທາງທລະກດ;

AEC 3 ສ ງເສ ມການໃຫບ ລການການເງນທ ທ ວເຖງ ໂດຍການຊກຍການພດທະນາສະຖາບນການເງນ,

ອປະກອນ ແລະ ຮບແບບຂອງການດ າເນ ນທລະກ າທາງເສດຖະກດທ ສາມາດເຂາເຖງໄດງາຍ ເຊນ

ທະນາຄານ, ຕຮບຈາຍເງນອດຕະໂນມດ (ATMs), ທນນະບດຂອງທະນາຄານ ແລະ ເງນຫ ຽນ, ບດ ເຄຣດດ/

ເດບດ, ໂປຣແກມ ແລະ ເວບໄຊທຂອງທະນາຄານ ທ ຖ ກອອກແບບດວຍມາດຕະຖານສາກນ, ພອມທງສ ງເສ ມ

ຄວາມຮທາງການເງນ ແລະ ການປກປອງຜບ ລໂພກ;

AEC 4 ສ ງເສ ມສນຜປະກອບການຈດດຽວ ສ າລບຜທ ມ ຄວາມພການ ເພ ອໃຫຂ ມນຂາວສານກຽວກບ ການ

ສາງຕ ງ ວສາຫະກດຂະໜາດນອຍ, ກາງ ແລະ ໃຫຍ (MSMEs), ຂ ມນກຽວກບ ເຄ ອຂາຍ ແລະ ກອງທນ

ສ າລບຜປະກອບການທ ມ ຄວາມພການ ແລະ ສະມາຊກຄອບຄວຂອງພວກເຂາ.

B. ອາຊຽນ ທ ມ ຄວາມສາມາດ

ໃນການແຂງຂນ, ມ ນະ

ວດຕະກ າ,ແລະ ພະລງ

AEC 5 ເຮດວຽກເພ ອກາວໄປສການສ ງເສ ມກອບວຽກງານການປກປອງຜບ ລໂພກຮວມກນຂອງອາຊຽນ ໂດຍ

ການຮບ ປະກນວາ ມນໄດກວມລວມເອາຜບ ລໂພກໝດທກຄນ, ລວມທງຜທ ມ ຄວາມພການ, ໂດຍການຮາງ,

ບງຄບໃຊ ແລະ ການຕດຕາມລະບຽບກດໝາຍການປກປອງຜບ ລໂພກທ ທ ວເຖງ, ແລະ; ເຮດໃຫມ ກນໄກແກ

ໄຂປບປງ, ລວມທງ ກນໄກການແກໄຂຂ ຂດແຍງທ ເປນທາງເລ ອກ ທ ສາມາດເຂາເຖງໄດ;

AEC 6 ເສ ມຂະຫຍາຍການປກປອງຊບສນທາງປນຍາຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ;

AEC 7 ສ ງເສ ມການເຂາເຖງ ແລະ ການນ າໃຊວດສະດທ ຖ ກປກປອງໂດຍລກຂະສດ ໃຫແກຜທ ມ ຄວາມ

ພການ ໂດຍການຊກຍໃຫປະເທດສະມາຊກຂອງອາຊຽນຮບຮອງເອາສນທສນຍາມາຣາແກດສ (Marrakesh





(AEC)


Treaty) ວາດວຍການອ ານວຍ ຄວາມສະດວກໃນການເຂາເຖງສ ງພມສ າລບຜທ ຕາບອດ, ຄນພການທາງ

ສາຍຕາ ແລະ ຄນພການທາງສ ສ ງພມ;

AEC 8 ເສ ມຂະຫຍາຍເພ ມເຕ ມລະບບສະໜບສະໜນ ແລະ ສະພາບແວດລອມທ ເອ ອອ ານວຍ ແກ

ຊບພະຍາກອນມະນດທ ເຄ ອນຍາຍໄດງາຍ, ສະຫ າດຫ ກແຫ ມ ແລະ ມ ຄວາມຄດສາງສນ ທ ເບ ກບານດວຍການ

ສາງ ແລະ ການນ າໃຊຄວາມຮ ໂດຍການຊກຍການນ າໃຊເຕກໂນໂລຊ ທ ສາມາດເຂາເຖງໄດງາຍ ໃນບນດາ

ກດຈະກ າການຄ ນຄວາ ແລະ ພດທະນາ ແລະ ໂດຍການພວພນກບບນດາບກຄນຜທ ນ າໃຊເຕກໂນໂລຊ ເຫ ານ

ຢາງຕ ເນ ອງ ເຊນບນດາຜທ ມ ຄວາມພການ;

AEC 9 ສະໜບສະໜນເສດຖະກດທ ທ ວເຖງຫ າຍຂນໃນພາກພ ນໂດຍການຊກຍການຍກເວນພາສ ທ ສມເຫດສມ

ຜນຕ ກບການຂາຍອປະກອນ ແລະ ເຕກໂນໂລຊ ຊວຍ ແລະ/ຫ ເສ ມ ເຊ ງຖ ກນ າໃຊໂດຍຜທ ມ ຄວາມພການ

ແລະ ຜສງອາຍ/ຜເຖາ ເພ ອເພ ມຄວາມສາມາດໃນການຜະລດຂອງພວກເຂາ ໃນສະພາບແວດລອມປະດດ ທ

ຍງບ ສາມາດເຂາເຖງ ແລະ ນ າໃຊໄດ;

AEC 10 ຊກຍການຕດຕ ງ ແລະ ນ າໃຊ ເຕກໂນໂລຊ ທ ມ ປະສດທຜນ, ມ ຜນກະທບຕ າຕ ສ ງແວດລອມ, ແລະ

ເພ ມຄວາມສາມາດໃນການເຄ ອນຍາຍຂອງຜທ ມ ຄວາມພການໃຫສງຂນ.

C. ການເຊ ອມໂຍງ ແລະ

ການຮວມມ ດານຂະແໜ

ງການທ ເພ ມຂນ

AEC 11 ຊກຍການຂນສ ງໃນອາຊຽນທ ເຂາເຖງໄດ ເພ ອກາວໄປສການເຊ ອມໂຍງ, ຄວາມມ ປະສດທພາບ,

ການຮວມກມ, ຄວາມປອດໄພ ແລະ ຄວາມຍ ນຍງທ ເພ ມຂນ ເພ ອເສ ມສາງຂ ດຄວາມສາມາດໃນການແຂງຂນ

ຂອງອາຊຽນ ແລະ ສ ງເສ ມການຈະເລ ນເຕ ບໂຕ ແລະ ການພດທະນາທ ທ ວເຖງຂອງພາກພ ນ ໃນຂະແໜງການ

ຂນສ ງທາງບກ ແລະ ທາງລດໄຟ, ການຂນສ ງທາງອາກາດ, ການຂນສ ງທາງນ າ ແລະ ສ ງອ ານວຍຄວາມ





(AEC)


ສະດວກຂອງການຂນສ ງຕາງໆ, ແລະ ເພ ອເປ ດຮບການຂນສ ງແບບຍ ນຍງ ເປນຈດສມຂະແໜງການຫ ກອນໃ

ໝ ເນ ອງຈາກມນມ ບດບາດທ ສ າຄນໃນການພດທະນາແບບຍ ນຍງຂອງພາກພ ນ ອາຊຽນ;

AEC 12 ສ ງເສ ມໂຄງການເມ ອງອດສະຣຍະທ ມ ພ ນຖານໂຄງລາງ ແລະ ເຕກໂນໂລຊ ທ ທ ວເຖງ ທ ຜທ ຢອາໃສ

ໃນຕວເມ ອງທ ມ ຄວາມພການສາມາດເຂາເຖງໄດ;

AEC 13 ຊກຍເຕກໂນໂລຊ ຂ ມນຂາວສານ ແລະ ການສ ສານ ທ ທ ວເຖງໂດຍການປບປງການເຂາເຖງ ແລະ

ການນ າໃຊມນສ າລບຜທ ມ ຄວາມພການ ແລະ ໂດຍການຍກລະດບທກສະດານດ ຈ ຕອລຂອງຜພດທະນາ ແລະ

ຜນ າໃຊ ເພ ອໃຫມ ປະຊາກອນ ແລະ ພາກສວນກຽວຂອງຂອງອາຊຽນ ທ ມ ຄວາມສາມາດດານດ ຈ ຕອລ ແລະ

ການເຊ ອມໂຍງ ທ ສງຂນ;

AEC 14 ຊກຍເພ ມເຕ ມໃນການເຕາໂຮມພາກພ ນດານເສດຖະກດຢາງທວເຖງ ໂດຍຜານການຮວມມ ດານການ

ຄາທາງອ ເລກໂຕຣນກທ ເຂມຂນຫ າຍຂນ ໂດຍການປບປະສານກດໝາຍວາດວຍສດທ ແລະ ການປກປອງຜ

ບ ລໂພກ ລວມທງກດໝາຍວາດວຍສດທ ແລະ ການປກປອງທ ກຽວຂອງກບຜບ ລໂພກ ແລະ ຜປະກອບການທ

ມ ຄວາມພການ, ການປບປະສານກອບກດໝາຍເພ ອໃຫສາມາດເຂາເຖງການແກໄຂຂ ຂດແຍງທາງອອນລາຍ

ແລະ ການແກໄຂຂ ຂດແຍງທ ເປນທາງເລ ອກໄດ ໂດຍການສ ງເສ ມການນ າໃຊເຕກໂນໂລຊ , ແລະ, ການຊກຍ

ການນ າໃຊລະບບການຢງຢ ນຕວຕນຂອງບກຄນທາງອ ເລກໂຕຣນກ ແລະ ການອະນມດສດ (ໂດຍໃຊລາຍເຊນ

ອ ເລກໂຕຣນກ) ທ ສາມາດດ າເນ ນງານຮວມກນ, ຍອມຮບຮວມກນ, ປອດໄພ, ສະຖຽນ, ເຂາເຖງໄດ, ແລະ

ງາຍຕ ການໃຊງານ;

AEC 15 ສ ງເສ ມການຄ າປະກນສະບຽງອາຫານ ແລະ ການເຂາເຖງພມສນຖານດານສະບຽງອາຫານ ໃນ





(AEC)


ພາກພ ນໂດຍການ ເພ ມຂ ດຄວາມສາມາດໃຫແກຜຜະລດ ແລະ ຜບ ລໂພກທ ມ ຄວາມພການ ຜານວຽກງານຍດ

ທະສາດ ເຊນ: ການຝກອບຮມຊາວກະຊກອນທ ມ ຄວາມພການໃນການນ າໃຊເຕກໂນໂລຊ ໃໝ ລວມທງເຕກໂນ

ໂລຊ ຊວຍ ສ າລບການເຮດກະສກ າ, ການພດທະນາການຂນສ ງມວນຊນທ ເຕມຮບແບບ, ແລະ ການສະໜອງ

ລະບບການຈດສ ງສະບຽງອາຫານທ ສາມາດເຂາເຖງໄດ ແລະ ສາມາດຈາຍໄດ;

AEC 16 ສ ງເສ ມການພດທະນາການທອງທຽວທ ມ ຄວາມຮບຜດຊອບ, ຍ ນຍງ ແລະ ສາມາດເຂາເຖງໄດ

ໂດຍຜານ ການຂນສ ງ, ການສ ສານ, ແລະ ໂຄງລາງພ ນຖານໃນພາກພ ນອາຊຽນທ ສາມາດເຂາເຖງໄດ, ແລະ

ເສ ມສາງຄວາມເຂມແຂງໃຫແກ ການປະສານງານ ແລະ ຄວາມອາດສາມາດຂອງຊມຊນທອງຖ ນໃນການ

ອ ານວຍຄວາມສະດວກທ ເໝາະສມ ເພ ອການເຂາເຖງສະຖານທ ແລະ ການບ ລການຕາງໆ;

AEC 17 ສ ງເສ ມການພດທະນາຂອງອດສາຫະກ າການດແລສຂະພາບທ ໄດມາດຕະຖານສາກນທ ເຂມແຂງ ທ

ຈະປະກອບສວນເຂາໃນ ຜະລດຕະພນ ແລະ ການບ ລການດານສຂະພາບທ ມ ຄນນະພາບດ , ທ ສາມາດເຂາເຖງ

ແລະ ສາມາດຈາຍໄດ; ຂະບວນການລງທະບຽນ ແລະ ການໃສເຄ ອງໝາຍດານໂພຊະນາການແມນສາມາດ

ເຂາເຖງໄດໂດຍຜທ ມ ການເບ ງເຫນຕ າ ຫ ຜທ ຕາບອດ, ແລະ ຜທ ມ ຄວາມພການໃນການຮຽນຮ ແລະ;

ອ ານວຍຄວາມສະດວກໃນການເຄ ອນຍາຍຂອງຊຽວຊານດານສຂະພາບ ລວມທງຜຊວຍດແລສວນຕວຂອງຜທ ມ

ຄວາມພການ ແລະ ຜສງອາຍ/ຜເຖາ ໃນພາກພ ນ;

AEC 18 ສ ງເສ ມລະບບສາງແຮງຈງໃຈ ແລະ ກນໄກການສະໜບສະໜນທ ຈະເພ ມການມ ສວນຮວມຂອງ

ແມຍງ ແລະ ໄວ ໜມທ ມ ຄວາມພການໃນດານວທະຍາສາດເຕກໂນໂລຊ , ແລະ ນະວດຕະກ າ.





(AEC)


D. ອາຊຽນ ທ ມ ຄວາມສາມາດ

ໃນການປບຕວ, ທວເຖງ

ທກພາກສວນ, ໃຫຄວາມ

ສ າຄນກບປະຊາຊນ ແລະ

ຖ ເອາປະຊາຊນ ເປນສນ

ກາງ

AEC 19 ສ ງເສ ມໃຫບ ລສດປະຕບດໜາທ ຮບຜດຊອບຕ ສງຄມ ແລະ ສ ງແວດລອມຂອງອງກອນ ແລະ

ສ ງເສ ມການພດທະນາແບບຍ ນຍງ, ລວມທງການພດທະນາ ແລະ ການຈດຕ ງປະຕບດໂຄງການທ ກວມລວມ

ເອາຄວາມພການ ເຊ ງເປນການເພ ມເຕ ມໃສ ຫ ກປະຕບດຂອງສະຫະປະຊາຊາດວາດວຍການດ າເນ ນທລະກດ

ແລະ ສດທມະນດ;

AEC 20 ສ ງເສ ມການຜະລດຂອງ ວສາຫະກດຂະໜາດນອຍ, ກາງ ແລະ ໃຫຍ (MSME) ແລະ ການມ

ສວນຮວມຂອງຜທ ມ ຄວາມພການໂດຍນ າໃຊຄວາມສາມາດຂອງເຕກໂນໂລຊ ແລະ ນະວດຕະກ າຢາງສງທ ສດ

ໂດຍຜານການເຂາໃຈທາອຽງທ ສ າຄນ, ແລະ ສ ງເສ ມແຜນງານການການສກສາ ແລະ ການສາງຄວາມອາດ

ສາມາດຂອງຜປະກອບການ;

AEC 21 ໃຫການສະໜບສະໜນຜທ ມ ຄວາມພການ ເພ ອໃຫພວກເຂາເລ ມຕນທລະກດໂດຍການສະໜອງການ

ເຂາເຖງແຫ ງການເງ ນທ ຫ າກຫ າຍ ທ ສາມາດຮອງຮບສະພາບເສດຖະກດຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ ແລະ ມ

ຂະບວນການໃນການ ຮບອະນມດ ແລະ ໃບທະບຽນ ທ ກະທດຮດ;

AEC 22 ສ ງເສ ມການເປນຜປະກອບການ ແລະ ພດທະນາຕ ນທນມະນດໃຫແກຜທ ມ ຄວາມພການໃນອາຊຽນ

ໂດຍການສາງສະພາບແວດລອມທ ເອ ອອ ານວຍສ າລບການເປນຜປະກອບການ ຜານ ສະຖາບນການສກສາ

ສ າລບວສາຫະກດຂະໜາດກາງ ແລະ ຂະໜາດນອຍໃນອາຊຽນທາງອອນລາຍ ທ ຜທ ມ ຄວາມພການສາມາດ

ເຂາເຖງໄດ; ແລະ ການເສ ມຂະຫຍາຍການພດທະນາຕ ນທ ນມະນດເພ ອ ວສາຫະກດຂະໜາດນອຍ, ກາງ

ແລະ ໃຫຍ (MSME), ໂດຍສະເພາະໄວໜມ ແລະ ແມຍງທ ມ ຄວາມພການ;

AEC 23 ເຊ ດຊ ແລະ ສະໜບສະໜນບນດາກມພາກເອກະຊນໃນການລເລ ມການເຕາໂຮມກມເພ ອພວພນກນ





(AEC)


ກຽວກບບນຫາສະເພາະໃດໜງ ລວມທງບນຫາຕາງໆທ ກະທບຜປະກອບການທ ມ ຄວາມພການ;

AEC 24 ສ ງເສ ມ ແລະ ສະໜບສະໜນການສາງໂອກາດທລະກດທ ທ ວເຖງເພ ອການເຕ ບໃຫຍ ແລະ ການ

ຈາງງານ, ແລະ ການເຂາເຖງການບ ລການດານການເງນຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ.

E. ອາຊຽນ ທ ເປນສາກນ

AEC 25 ສ ງເສ ມເສດຖະກດສາກນທ ທ ວເຖງ ແລະ ບ ມ ການຈ າແນກຜທ ມ ຄວາມພການໃນລະດບພາກພ ນ

ໂດຍການສ ງເສ ມໂອກາດທ ເທາທຽມກນໃນການຈາງງານ ແລະ ການເປນຜປະກອບການ ແລະ ການເຊ ອມໂຍງ

ດານເສດຖະກດ ສ າລບທກຄນ.


ປະຊາຄມສງຄມ ແລະ

ວດທະນາທ າອາຊຽນ (ASCC)


A. ການພວພນ ແລະ ເປນ

ປະໂຫຍດຕ ປະຊາຊນ

ASCC 1 ສ ງເສ ມການເຮດໃຫກາຍເປນຈງ ສດທຂອງທກຄນທ ມ ຄວາມພການໃນການມ ສວນຮວມຢາງເຕມຮບ

ແບບ, ເທາທຽມກນ, ແລະ ມ ປະສດທພາບ ໃນທກດານຂອງການດ າລງຊ ວດ ໃນທກໆປະເທດສະມາຊກຂອງ

ອາຊຽນ;

ASCC 2 ສ ງເສ ມການເຂາເຖງການປກປອງທາງສງຄມ ແລະ ໂອກາດທາງດານເສດຖະກດ ເພ ອໃຫຜທ ມ

ຄວາມພການສາມາດດ າລງຊ ວດໄດຢາງເປນເອກະລາດ, ຮບປະກນສດທໃນການດ າລງຊ ວດຢາງມ ກຽດສກ

ສ ພາຍໃນຊມຊນທ ມ ສວນຮວມ ແລະ ມ ຄວາມສາມາດ, ລວມທງໂອກາດໃນການເຂາຮວມ ແລະ ມວນຊ ນໃນ







ກດຈະກ າວດທະນາທ າ, ກລາ ແລະ ກດຈະກ າຍາມວາງ;

ASCC 3 ເສ ມສາງຄວາມເຂມແຂງໃຫກດຈະກ າການສາງຄວາມອາດສາມາດທ ກຽວຂອງໃຫແກຜທ ມ ຄວາມ

ພການ ແລະ ສະມາຊກໃນຄອບຄວ, ຜຊວຍ ແລະ ຜດແລສວນຕວຂອງພວກເຂາ, ໂດຍສມໃສຄວາມຫ າກ

ຫ າຍ, ການທວເຖງທກພາກສວນ, ການປຽນແປງບນທດຖານດານສງຄມ, ການຕ ຕານຄວາມອບປະຍດ, ການມ

ອະຄະຕ ແລະ ການເລ ອກປະຕບດໂດຍບ ຮຕວ ຕ ຜທ ມ ຄວາມພການ, ແລະ ການນ າໃຊຄວາມອາດສາມາດ

ເຫ ານ ນໃນບດບາດ ແລະ ໜາທ ປະຈ າວນຂອງຜສະໜອງການບ ລການ, ລວມທງ ລດຖະກອນ, ນກກດໝາຍ,

ພະນກງານສງຄມສງເຄາະ, ພະນກງານບງຄບໃຊກດໝາຍ, ແລະ ຜໃຫການດແລດານສຂະພາບ, ແລະ ອ ນໆ;

ASCC 4 ສະໜອງພ ນທ ແລະ ໂອກາດໃຫຜທ ມ ຄວາມພການໄດເຂາຮວມ ແລະ ມ ສວນຮວມຢາງຫາວຫນໃນ

ຂະບວນ ການຕດສນໃຈໃນວຽກງານຂອງອງກອນ, ກນໄກ ແລະ ເວທ ຕາງໆທ ກຽວຂອງ ພາຍໃຕການຄ າຊ

ຂອງ ASCC, ລວມທງ ອງການຈດຕ ງທາງສງຄມ, ອງການຈດຕ ງຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ, ພາກເອກະຊນ

ແລະ ຜທ ມ ສວນກຽວຂອງອ ນໆ.

ASCC 5 ສ ງເສ ມການມ ເວບໄຊທ ຂອງທງພາກລດ ແລະ ພາກເອກະຊນ ແລະ ການເຂາເຖງພວກມນ; ໂດຍ

ສະເພາະການເຮດທລະກ າທະນາຄານທາງອນເຕ ເນດ; ພອມທງການນ າໃຊເຕກໂນໂລຊ , ເຕກໂນໂລຊ ຂ ມນ

ຂາວສານ ແລະ ການສ ສາານ, ເຕກໂນໂລຊ ຊວຍ, ແລະ ເຕກໂນໂລຊ ເສ ມ ໃໝໆ ສ າລບຜທ ມ ຄວາມພການ.

B. ການທວເຖງທກ

ພາກສວນ

ASCC 6 ນ າສະເໜ ນະໂຍບາຍ4 ແລະ ກດໝາຍດານສຂະພາບ ແລະ ສະຫວດດ ການຂ ນສງ, ແລະ ເຮດໃຫ

ແນວທາງທ ອງໃສ ສດທມະນດສ າລບຜທ ມ ຄວາມພການເປນກະແສຫ ກ5, ໂດຍສະເພາະແມຍງ ແລະ

4 ນະໂຍບາຍດານສຂະພາບຂນສງລວມມ ການພຈາລະນາປດໃຈສງຄມ, ການແຜຂະຫຍາຍຂອງຄວາມບ ເທ າທຽມກນທາງດານສງຄມ ແລະ ເສດຖະກດ ແລະ ປດໃຈຄວາມສຽງດານສ ງແວດລອມ ທ ມບດບາດທ ສ າຄນທ ບ ເປນທາງການໃນຜນຮບສຂະພາບທ ຕ າ.







ເດກນອຍທ ມ ຄວາມພການ, ເພ ອຮບປະກນການດແລສຂະພາບທ ມ ຄນນະພາບ, ຄວາມສະເໜ ພາບ, ສາມາດ

ເຂາເຖງໄດ ແລະ ຄບຖວນ, ລວມທງການບ ລການສຂະພາບຈະເລ ນພນ ແລະ ການບ ລການສຂະພາບທາງ

ເພດ ທ ແກໄຂສ ງທາທາຍ ແລະ ຄວາມຕອງການຂອງຫ າກຫ າຍປະເພດຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ ແລະ ແຜນ

ງານການຟ ນຟທ ສາມາດຈາຍໄດໃນທກປະເທດສະມາຊກອາຊຽນ;

ASCC 7 ຮບຮ ແລະ ເຮດໃຫສດທຂອງຜທ ມ ຄວາມພການເປນກະແສຫ ກ ໃນການມ ສວນຮວມຢາງເຕມຮບ

ແບບເຂາໃນທກດານຂອງຊ ວດການເປນຢໃນຊມຊນຂອງພວກເຂາ ໂດຍການເຄາລບອດສະລະະພາບ, ເອກ

ກະລາດ ແລະ ການຕດສນໃຈຂອງເຂາພວກ ແລະ ເພ ອຮບປະກນວາການບ ລການ, ແລະ ສ ງອ ານວຍຄວາມ

ສະດວກຕາງໆໃນຊມຊນ ຕອບສະໜອງໄດຕາມຄວາມຕອງການຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ;

ASCC 8 ຊກຍການປບປະສານຂອງນະໂຍບາຍ ແລະ ກດໝາຍແຮງງານໃນລະດບພາກພ ນ ແລະ ລະດບ

ຊາດ ທ ກຽວຂອງກບສດທຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ ໂດຍອງໃສພນທະພາຍໃຕສນທສນຍາ ILO ແລະ ຕາສານ

ທາງກດໝາຍດານສດທມະນດ, ທ ກຽວຂອງກບ ປະເທດສະມາຊກອາຊຽນ;

ASCC 9 ສ ງເສ ມຕະຫ າດປະຈ າ ທ ມ ໂອກາດທ ເທາທຽມກນ, ສາມາດເຂາເຖງໄດ ແລະ ທວເຖງ, ສ າລບຜ

ບ ລໂພກ ລກຄາ, ຜສະໜອງ ແລະ ຜປະກອບການໃນປະເທດສະມາຊກອາຊຽນ, ແລະ ເຊ ອມໂຍງກບ

ໂຄງການລະດບພາກພ ນ;

ASCC 10 ສ ງເສ ມສນຄາທ ເຮດໂດຍຜທ ມ ຄວາມພການສຕະຫ າດທ ກວາງຂວາງຂນ ເພ ອເພ ມຄວາມຕອງການ

ສ າລບສນຄາເຫ ານ , ລວມທງ ຜານນະໂຍບາຍ ແລະ ລະບຽບຫ ກການການຈດຊ ລະດບຊາດ;

5 ການເຮດໃຫສ ດທ ມະນດເປນກະແສຫກແມນຂະບວນການການເຕາໂຮມຫກການສ ດທ ມະນດ ເຊ ນ: ການກວມລວມເອ າທກພາກສວນ, ການມ ສວນຮວມ, ການບ ເລ ອກປະຕບດ, ຄວາມເທ າທຽມກນ

ແລະ ຄວາມສາມາດໃນການເຂ າເຖງໄດ. ກະລນາຫາຂ ມນເພມເຕ ມກຽວກບການເຮດໃຫສ ດທ ມະນດເປນກະແສຫກ, ດງທ ໄດຖ ກນ າໃຊໃນເອກະສານນ .







ASCC 11 ສ ງເສ ມສດທຂອງຜທ ມ ຄວາມພການໃຫເປນຄານຍມຫ ກຂອງປະຊາຄມອາຊຽນ ໂດຍການຮວມ

ເອາແນວຄດ ຂອງການມ ສວນຮວມຂອງຜທ ມ ຄວາມພການເຂາໃນຫ ກສດການສກສາຂອງອາຊຽນ ທ ຈະຖ ກ

ສ ງເສ ມໃຫຖ ກຮບຮອງເອາໄປນ າໃຊໃນສະຖາບນການສກສາຂອງປະເທດສະມາຊກອາຊຽນ;

ASCC 12 ຍກສງລະບບການສກສາທ ທ ວເຖງ ແລະ ກດຈະກ າການສາງຄວາມອາດສາມາດໃນທກລະດບ

ໂດຍການສ ງເສ ມການເຂາເຖງໂດຍທວໄປຂອງການສກສາທ ມ ປະສດທພາບສ າລບນກຮຽນ, ຄຽງຄກບຄອາຈານ

ຂອງພວກເຂາ, ຜບ ລຫານ ແລະ ພະນກງານຂອງໂຮງຮຽນ, ແລະ ຜປກຄອງທ ມ ຫ ບ ມ ຄວາມພການ; ໂດຍ

ຜານ ການສະໜອງການແປພາສາມ , ແລະ ການຈດບນທກ, ຄຽງຄກບສ ງອ ນໆ;

ASCC 13 ຮບຮສດທຂອງຜທ ມ ຄວາມພການໃນການດ າລງຊ ວດໂດຍທາງເລ ອກຂອງເຂາເອງ, ແລະ

ຮບປະກນການມ ທາງ ເລ ອກທ ຫ າກຫ າຍທ ກຽວຂອງກບການດ າລງຊ ວດທ ມ ກຽດສກສ 6, ການຕດສນໃຈດວຍຕວ

ຂອງເຂາເອງ ແລະ ການຮບປະກນສດເສລ ພາບຂອງຜທ ມ ຄວາມພການໃນດານການຈດການທ ພກອາໄສ ແລະ

ເງ ອນໄຂສະພາບການເຂາເຖງໃນຊ ວດການເປນຢຂອງຕນເອງ, ແລະ ປກປອງພວກເຂາພາຍໃນ ແລະ ນອກ

ເຮ ອນຈາກການຈ າແນກບນພ ນຖານຄວາມພການ, ການກ ດກນສດເສລ ພາບ, ການກດຂ ຂດຮ ດ, ການລວງ

ລະເມ ດ ແລະ ຄວາມຮນແຮງ, ລວມທງການຈ າແນກ ແລະ ຄວາມຮນແຮງບນພ ນຖານຂອງເພດ;

ASCC 14 ສະໜບສະໜນການພດທະນາແຫ ງຊບພະຍາກອນດານວດທະນາທ າທ ຫ າກຫ າຍ ທ ຮບຮເຖງການມ

ສວນຮວມ, ກຽດສກສ , ແລະ ສດສະເໝ ພາບຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ, ແລະ ສະເຫ ມສະຫ ອງການທວເຖງ

6 ການດ າລງຊ ວ ດຢາງມ ກຽດສກສ ໝາຍເຖງສ ດໃນການເລ ອກສະຖານທ ແລະ ຄນທ ພວກເຂ າຈະໃຊຊ ວ ດຮວມນ າ, ໂດຍບ ມ ຂ ຜກມດໃດໆຕ ການຈດການທ ພກອາໃສ, ແລະ ການເຂ າເຖງທາງເລ ອກທ

ຫາກຫາຍໃນການດ າລງຊ ວ ດ, ລວມທງ ການໃຊຊ ວ ດໂດຍມ ການຊວຍເຫ ອ, ແລະ ການມ ສວນຮວມໃນຊມຊນບນພນຖານຂອງຄວາມສະເໝພາບ. ແນວຄວາມຄ ດກຽວກບການດ າລງຊ ວ ດຢາງມ ກຽດ

ສກສ ແມນ ການຜນຂະຫຍາຍຈາກ “ການໃຊຊ ວ ດຢາງເປນເອກະລາດ” (CRPD 19) ແລະ ເນນໜກໃສອງປະກອບທາງດານວດທະນະທ າຂອງຄອບຄວ ແລະ ເຮ ອນຊານ, ຕາມການສງເກດການໃນບນດາ

ປະເທດສະມາຊ ກຂອງອາຊຽນ.







ແລະ ການມ ສວນຮວມຢາງເຕມຮບແບບ ໃນທກໆດານຂອງການດ າລງຊ ວດໃນສງຄມ ແລະ ວດທະນາທ າຕາມ

ສດທຂ ນພ ນຖານ ແລະ ເປນການສະແດງອອກເຖງຄານຍມຮວມກນ

ASCC 15 ຮບປະກນການເຂາເຖງສະພາບແວດລອມປະດດໂດຍທວໄປ, ໂດຍສະເພາະສະຖາບນ ແລະ ການ

ບ ລການດານການສກສາ, ສາທາລະນະສກ ແລະ ກດໝາຍ, ໜວຍງານບງຄບໃຊກດໝາຍ, ສະຖາບນສດທ

ມະນດແຫງຊາດ, ແລະ ຫອງການຕາງໆ ຂອງຜໃຫບ ລການ, ລວມທງລະບບການຂນສ ງສະທາລະນະ, ການ

ນ າໃຊມາດຕະຖານການອອກແບບສາກນ, ແລະ ເຕກໂນໂລຊ ຂ ມນຂາວສາານ ແລະ ການສ ສານທ ເຂາເຖງໄດ

ທ ສມໃສບນຫາດານບດບາດຍງຊາຍ ແລະ ຄນຫ າຍກມອາຍໃນປະເທດສະມາຊກອາຊຽນ;

ASCC 15.1 ຮບປະກນການຮບຮພາສາມ ແຫງຊາດ ໃນຖານະເປນພາສາສ າລບຄນຫໜວກໃນທກ

ປະເທດສະມາຊກຂອງອາຊຽນ;

ASCC 15.2 ພດທະນາຢາງຕ ເນ ອງ ແລະ ພດທະນາການນ າໃຊພາສາມ ແຫງຊາດໃນວຽກງານການ

ສກສາໃນທກປະເທດສະມາຊກອາຊຽນ.

C. ມ ຄວາມຍ ນຍງ ASCC 16 ຮບປະກນວາການພຈາລະນາກຽວກບຜທ ມ ຄວາມພການ ໄດຖ ກຮວບຮວມເຂາໃນຂະບວນການ

ການສາງ ການເຂາເຖງສະພາບແວດລອມທ ຍ ນຍງຢາງເທາທຽມກນ ທ ຈະສ ງເສ ມການປຽນແປງໃນສງຄມໃນ

ທາງບວກ ແລະ ການພດທະນາ ເສດຖະກດ ແລະ ການເຊ ອມໂຍງເຂດຕວເມ ອງ, ຊານເມ ອງ ແລະ

ຊນນະບດ;

ASCC 17 ເຕາໂຮມຫ ກການຂອງການອອກແບບດວຍມາດຕະຖານສາກນສ າລບຜທ ມ ຄວາມພການໃນການ

ວາງແຜນຜງແລະ ແນວທາງບ ລຫານຄມຄອງຕວເມ ອງ ໂດຍຜານການສາງຄວາມເຂມແຂງໃຫແກນະໂຍບາຍ,

ການຮວມມ ທາງຍດທະສາດ, ແລະ ການປະສານງານກບຂະແໜງການທ ກຽວຂອງເພ ອລະບບໂຄງລາງພ ນຖານ







ທ ຍ ນຍງ ແລະ ຄວາມສາມາດໃນການເຂາເຖງໄດ ສ າລບຕວເມ ອງອາຊຽນ ທ ມ ຊ ວດຊ ວາ ແລະ ມ ສ ຂຽວ;

ASCC 18 ສ ງເສ ມການມ ສວນຮວມກບຊມຊນ ແລະ ກມຄນທ ມ ຄວາມສນໃຈ, ໂດຍສະເພາະຜທ ມ ຄວາມ

ພການໃນການພດທະນາການຮບມ ການປຽນແປງຂອງສະພາບດນຟາອາກາດທ ຄບຖວນ ແລະ ສອດຄອງ, ການ

ສາງລາຍການອາຍພດເຮ ອນແກວ, ແລະ ການປະເມ ນຄວາມສຽງ;

ASCC 19 ຊກຍ ປະເທດສະມາຊກອາຊຽນ, ສະຖາບນຂະແໜງການ, ຜປະຕບດການພາກເອກະຊນ, ແລະ

ສະມາຊກຊມ ຊນໃນການເຮດໃຫສດທມະນດເປນກະແສຫ ກ ແລະ ປກປອງຜນປະໂຫຍດຂອງຜທ ມ ຄວາມ

ພການ ໃນການຈດຕ ງປະຕບດ ການປບຕວ ແລະ ການຫ ດຜອນຂອງການປຽນແປງຂອງສະພາບດນຟາ

ອາກາດ, ລວມທງການຈດການຄວາມສຽງຈາກການປຽນແປງຂອງດນຟາອາກາດ ແລະ ການຫ ດຜອນການ

ປອຍອາຍພດເຮ ອນແກວ, ການຈດການສ ງເສດເຫ ອທ ເຂມແຂງ, ແລະ ການນ າໃຊພະລງງານຢາງມ ປະສດທ

ຜນ.

D. ຄວາມທນທານ ASCC 20 ຮບປະກນຄວາມສອດຄອງຂອງກດໝາຍ, ນະໂຍບາຍ, ແຜນການ ແລະ ແຜນງານ ການຄມຄອງ

ໄພພບດໃນລະດບທອງຖນ ແລະ ລະດບຊາດ ກບ ການຫ ດຜອນຄວາມສຽງຕ ໄພພບດລະດບພາກພ ນ ແລະ

ສາກນ ແລະ ກອບວຽກງານຄວາມທນທານ ເພ ອສ ງເສ ມສະພາບແວດລອມທ ທນທານຕ ໄພພບດ ແລະ ການ

ກວມລວມເອາຄວາມພການຫ າຍຂນ ທ ຄາດການ, ຮບມ , ແກໄຂ, ແລະ ປບຕວໃຫເຂາກບໄພພບດ, ແລະ

ການກ ສາງຄ ນໃໝໃຫດ ກວາ, ສະຫ າດກວາ, ແລະ ໄວກວາໃນ ທກປະເທດສະມາຊກອາຊຽນ;

ASCC 21 ພດທະນາແຜນການສາງຄວາມທນທານຕ ໄພພບດທ ກວມລວມເອາຄວາມພການ ລວມທງການປະ

ເມ ນຄວາມສຽງ, ແຜນຮບມ ກບເຫດສກເສ ນ, ແລະ ແຜນກອບກ ແລະ ຟ ນຟຄ ນໃໝ, ແລະ ຈດສນ

ຊບພະຍາກອນ, ແລະ ຮບປະກນການມ ສວນຮວມຢາງຫາວຫນຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ, ໂດຍສະເພາະ







ເດກນອຍ, ໄວໜມ, ແມຍງ ແລະ ຜສງອາຍ/ຜເຖາ;

ASCC 22 ສ ງເສ ມການແລກປຽນແນວທາງການປະຕບດທ ດ ເລ ດ ແລະ ບດຮຽນທ ໄດຮຽນຮກຽວກບການ

ຫ ດຜອນຄວາມສຽງຈາກໄພພບດ ເພ ອເສ ມສາງບນສ ງເຫ ານ ນ ແລະ ມາດຕະການນະວດຕະກ າອ ນໆ ໃນການ

ສາງແຜນການ, ແຜນງານ ແລະລະບຽບຂ ນຕອນ ໃນການຄມຄອງໄພພບດທ ກວມລວມເອາຄວາມພການ;

ດ າເນ ນການຝກອບຮມ ແລະ ກດຈະກ າສາງຄວາມອາດສາມດໃຫແກຜຈດການການຮບມ ເຫດສກເສ ນຂອງ

ທອງຖນ, ແຫງຊາດ, ແລະ ຂອງຊມຊນ, ແລະ ຜຮບມ ຂ ນທ າອດ;

ASCC 23 ຮບປະກນວາຜທ ມ ຄວາມພການສາມາດເຂາເຖງຫອງການພາກລດ, ສ ງອ ານວຍຄວາມສະດວກ,

ອປະກອນ, ແລະ ຊບພະຍາກອນທ ກຽວຂອງຕາງໆ ທ ຖ ກນ າໃຊໃນເຫດສກເສ ນ ທ ຄ ານງເຖງຄວາມພການ ໃນ

ລະດບສນກາງ, ທອງຖນ ແລະ ຊມຊນ;

ASCC 24 ອອກແບບກນໄກສ າລບ, ແລະ ປະຕບດຕາມຄ າສະເໜ ແນະຈາກ, ຜທ ມ ຄວາມພການ, ເຄາລບ

ກຽດສກສ ແລະ ການຮບປະກນຄວາມປອດໄພຂອງພວກເຂາ.

F. ຄວາມມ ພະລງ

ASCC 25 ສ ງເສ ມການຝກອບຮມທກສະທ ທ ວເຖງໃນດານການເປນຜປະກອບການ, ລວມທງການປກຈດ

ສ ານກກຽວກບ ນະໂຍບາຍດານກດໝາຍ, ຄວາມເຂາໃຈຕະຫ າດ, ການຈດຊ ແລະ ການແຈກຢາຍ, ແລະ

ເຕກໂນໂລຊ ຂ ມນຂາວສານ, ໃນສະພາບພມສນຖານດານເສດຖະກດທ ມ ການແຂງຂນ, ມ ນະວດຕະກ າໃໝໆ

ແລະ ການປຽນແປງຢສະເໝ ;

ASCC 26 ປກຈດສ ານກຂອງສະຖາບນການເງນ ແລະ ພະນກງານຝາຍຊບພະຍາກອນມະນດ ກຽວກບສດທ

ຂອງຜທ ມ ຄວາມພການ ໂດຍສມໃສ ຄວາມຫ າກຫ າຍ, ການຝກອບຮມທ ສະເໝ ພາບ, ການທວເຖງ, ການ

ຕ ຕານຄວາມອບປະຍດ ແລະ ການມ ອະຂະຕ ແລະ ການເລ ອກປະຕບດໂດຍບ ຮຕວ ຕ ຜທ ມ ຄວາມພການ;







ASCC 27 ສ ງເສ ມສນຜປະກອບການຈດດຽວ ສ າລບຜທ ມ ຄວາມພການ ເພ ອເຮດໃຫຂ ມນກຽວກບແຫ ງທ ນທ

ສ າຄນນ ນມ ຢໃນຈດດຽວ ລວມທງການສາງຕ ງ ວສາຫະກດຂະໜາດນອຍ, ກາງ ແລະ ໃຫຍ (MSMEs);

ເຄ ອຂາຍຜປະກອບການ; ອປະກອນການເງນທ ສາມາດເຂາເຖງໄດ; ແລະ ຮບແບບຂອງການດ າເນ ນທລະກ າ

ດານເສດຖະກດ.

prefaces - asean€¦ · prefaces the asean community vision 2025 showcases asean’s resolve in...

Documents