proaktiv nr. 1 2015

Informasjon frå PRONr. 1 · Årgang 9 · 2015

PRO opplæringskontoret

Avery Dennison NTP ∙ Bilfinger Industrial Services avd. Høyanger, Svelgen og Årdal ∙ Cermaq ∙ Elkem ∙ Ewos ∙ Felleskjøpet Agri avd. Florø ∙ Fiskevegn ∙ Fjordpipe

FMC Technologies ∙ Førde Mekaniske Industri ∙ Gasta design & kommunikasjon ∙ GasTech ∙ Hagen ∙ Halliburton ∙ Hardangerfrakt ∙ Haug Offshore ∙ Havyard Ship Technology

Hellenes ∙ ITM ∙ Klausen Industrier ∙ KMI ∙ Luster Mekaniske Industri ∙ Nesseplast ∙ Nomek ∙ Norway Pelagic ∙ Nyrstar ∙ OM Marine Service ∙ Pro Opplæringskontoret

Rørlegger R.Nigardsøy ∙ Safeclean ∙ Solheim Diesel ∙ Solund Verft ∙ Stadpipe ∙ Staro Tech ∙ Stryvo ∙ Stryvo Bismo ∙ Sunnfjord Industri ∙ Swire Oilfield Services

T.Frivik Taubanedrift ∙ Teekay Petrojarl ∙ Tess ∙ Tine Meierier ∙ Trappeprodusenten ∙ VikØrsta ∙ Wergeland Holding ∙ West Industri Service ∙ Yndestad Mekaniske ∙ Østerbø Maskin

DETTE ER

INFORMASJON FRÅ PRO www.pro.sf.no2

Jorunn Eide Kirketeig – dagleg leiar PRO opplæringskontoret

UTGJEVAR:Opplæringskontoret for prosessog mekanisk industri.

FORMÅL:Denne informasjonen er tilrettelagt for medlemsbedriftene og andre som direk-te eller indirekte er involvert i PRO sitt arbeid. PRO ynskjer å være best på ut-danning av fagarbeidarar i «våre» fag spe-sielt og fagopplæring generelt. PRO skal rekruttere lærlingar til medlemsbedrif-tene i tråd med bedriftene sine behov for fagarbeidarar, i samsvar med bedriftene sine strategiar. PRO skal være eit flek-sibelt opplæringskontor i kontinuerleg utvikling for å tilpasse seg bedriftene sine behov.

ADRESSE:ConcordbyggetFirdavegen 6,Postboks 492, 6803 FørdeTelefon: (+47) 57 83 22 60Telefax: (+47) 57 83 22 45www.pro.sf.no

Dagleg leiar / directorJorunn Eide [email protected]. (+47) 911 44 966

REDAKSJON:Jorunn Eide KirketeigAnsvarleg redaktø[email protected]. (+47) 911 44 966

Kristine BruheimRedaksjonssekretæ[email protected]. (+47) 468 15 889

Anita ØygardTekst og [email protected]. (+47) 901 20 598

GRAFISK PRODUKSJON:A til Å Grafisk Design og Mediawww.atilaa.no – Kurs for nye lærlingar i kran(G4), truck(T4), lift, varme arbeid hausten 2015

– Instruktørkurs hausten 2015

– Kurs i produksjonsteknikkfaget, kjemiprosessfaget (ved stor nok interesse)

– Kurs i industrimekanikarfaget, industrimontørfaget, industrirøyrleggjarfaget

(ved stor nok interesse)

– Platefaget, sveisefaget i løpet av 2015

- Worldskills: 11.–16. august i SaoPaulo, Brasil

KURS:

AKTIVITETAR:

Jorunn Eide Kirketeig – dagleg leiar PRO opplæringskontoret

Merkeordning for lærebedrifter Som ein del av arbeidet for å auke tal læreplassar ønskjer Regjeringa å innføre ei merkeordning for lærebedrifter. Det inneber at godkjente lærebedrifter med lærlingar får sjansen til å synliggjere det. Dette er rette vegen å gå! Kjem det ei slik ordning på plass, så skal vi på PRO opplæringskontoret saman med be-driftene våre sørgje for at dei har så mange merker som det er råd å få. Grunnen er enkel. Bedriftene kan faget sitt, og vi kan fagopplæring - og saman skal vi sikre at bedriftene blir gode lærebedrifter utan at det går utover den jobben dei skal gjere.

Ei slik merkeordning vil vere med å sikre auka bevisstheit hos forbrukarane om å velje be-drifter med lærlingar. Merket skal vere eit bevis på kvalitet og seriøsitet i bedrifta, sam-tidig som det viser at bedrifta tek samfunn-sansvar. Synleggjeringa vil gjere det lettare å handle varer og tenester hos bedriftene som tek ansvar, og dermed styrke dei seriøse aktø-rane i norsk næringsliv. Samtidig er det viktig at det blir stilt krav til bedrifter som tar inn lærlingar, og som dermed kan smykke seg med merket godkjent lærebedrift. Det vil styrke både seriøsiteten og stoltheita til dei gode lærebedriftene.

Eit viktig poeng er at merket blir godt kjent og synleg. Etter planen blir dette eit kvali-tetsmerke som bedriftene kan vise på til dø-mes lokala sine, på bilar og på nettsider. Ved innføring av ei slik merkeordning bør vi få på plass eit nasjonalt register over godkjente lærebedrifter. Vi meiner det er rett å følgje tanken til LO om å samtidig samkøyre dette registeret med Altinn og Mesterregisteret. Det vil vere ei god sikkerheit for at registeret blir jamleg oppdatert og lett å finne.

Vi som jobbar på opplæringskontora kjenner fagopplæringa og bedriftene betre enn dei fleste, og støttar tanken om ikkje å opprette tunge administrative system. Dette er ein god muligheit for å styrke dei bransjeretta opplæringskontora. Ved å tildele opplærings-

kontora rolla som kontrollorgan i merkesyste-met - også for dei bedriftene som står utanfor opplæringskontor - vil ein bruke ei fagleg tyng-de og eit godt etablert system som allereie er på plass. Få er så opptatt av kvalitet i fagopp-læringa som gode, robuste og seriøse opplæ-ringskontor.

Jorunn Eide Kirketeig


- Eg er nok ikkje ei typisk jente - jente, om du skjønar kva eg meiner, seier Lene Husabø, om valet sitt av yrkesret-ning. Ho er andre års lærling som industrimekanikar hos Avery Dennison NTP i Gaupne. - Grunnen til at eg valde den-ne retninga er litt uklar, men eg likar utfordringar og har nok litt mekanikarblod i årane. Når ho om kort tid er ferdig med fagbrev som industrimekanikar står nye utfordringar og ventar den unge Leikangerjenta.

Då Lene var ferdig på VG2 indus-triteknologi i Sogndal hadde ho ingen klare mål om kvar ho skul-le få seg lærlingplass. - Eg søkte gjennom PRO opplæringskonto-ret og møtte på intervju her - og slik vart det. Avery Dennison NTP er ikkje ei typisk mekanikarbe-drift i og med at det er trykking som er arbeidsfeltet her. Bedrifta i Gaupne, med 130 tilsette, har spesialisert seg på trykking av merke på tekstilar og konfeksjon, og vekte oppsikt då dei sikra seg kontrakt på levering av trykk til FC Barcelona sine drakter.

For Lene og dei 5 andre på tek-nisk avdeling handlar det ikkje om trykking og tekstilar. - Vi skal sikre at maskineriet går rundt, fortel ho. - Ein typisk dag på job-ben finst ikkje, smiler ein fornøgd lærling. - Her skjer det så mykje forskjellig frå dag til dag. Akkurat no jobbar eg med innreiing av ein garderobe for dei tilsette. I mor-gon kan det hende eg må lage ein ny del til ei trykkerimaskin. Mest av alt går det i vedlikehald og re-perasjonar.

Når Lene Husabø til sommaren har fått fagbrev som industri-mekanikar, står eit nytt fagbrev for tur, fortel ho. Då ho starta hos Avery Dennison NTP skreiv ho nemlig under på ei 3-årskontrakt, der ho forplikta seg til eit ekstra år som lærling og eit ekstra fag-brev i serigrafifaget. - Eg viste ik-kje kva det var før eg begynte her, men no veit eg at neste år skal eg ut av mekanikarrolla og inn i tryk-keriproduksjonen. Utgangspunk-tet mitt er at eg vil jobbe som mekanikar, men eg ser positivt på å lære eit nytt fag. Å ende opp med 2 fagbrev er jo kjempeflott.

Lene er storfornøgd med ar-beidsplassen, og kan godt tenke seg å jobbe her etter læretida. - Eg jobbar i eit mannsdominert yrke, og på teknisk avdeling job-bar eg berre i lag med mannfolk. Det er det beste, slår ho fast. Ho er litt spent på neste år, når ho skal over i eit heilt nytt fag. - Det er jo eigentleg mekanikar eg vil vere, og det lengste framtidsmå-let mitt er å få jobbe i Nordsjø-en. Ho har ein far og to brør som

jobbar offshore, og fortel at det freistar veldig. - Men først skal eg ha fokus på trykkeri og serigrafi-faget, så får eg sjå kva tankar eg har når det er ferdig.

Leikangerjenta som har flytta til Gaupne trivast godt med det. - Jobb er jobb, smiler Lene. Når arbeidsdagen er slutt, koplar eg den heilt ut. - Då er eg vel som jenter flest. På fritida likar eg å vere sosial, vere i lag med vener og å ha det kjekt.

LærlingprofIlen

Lene Husabø

LENE HUSABØ trivast godt som mekanikar, og meiner at noko av grunnen er at det er mange av dei i familien.

DET FINST IKKJE EIN TYPISK DAG PÅ JOBBEN, fortel Lene Husabø, som er industrimekanikarlærling hos Avery Dennison NTP i Gaupne. Til neste år blir ho lærling i serigrafifaget.

SERIGRAFI

Ein serigraf jobbar med

serigrafisk trykking,

tidlegare kalla silketrykk

eller sjablongtrykk. Jobben

går ut på å trykkje tekst og

bilde på alt frå mobiltelefonar

til sportsklede. Serigrafi er

ein trykkemetode som kan

nyttast på nesten alt så

lenge det kan ligge i ro.

Kjelde: utdanning.noFoto: Frank Optun Smedegård


Dei som går VG2 på indus-trimekanikarfaget ved Flora VGS har førebudd seg til Sogn og Fjorda-nemeisterskapen med interne konkurransar, fortel lærar Magne Nord-eide, som hadde med seg 3 deltakarar frå Flora.Tys-dag 14. april var 17 elevar frå 6 av 8 vidaregåande skular samla til meis-terskap i Førde. Nordeide rosar initiativet til PRO opplæringskontoret og elevane som deltek.

- Her er alle vinnarar, meiner Nord-eide. Ein elev frå Flora kan likevel vere ekstra fornøgd etter 4 timars intens jobbing med den mekanis-ke oppgåva. Chris Adrian Kalvøy Steinsvik, gjekk av med sigeren i klassa Industrimekanikar VG2. Et-ter å ha dreia og sveisa med både andre elevar og dommarar som in-tense tilskodarar, kan Chris reise fornøgd heim igjen med eit velfylt verktøysett og diplom i bagasjen.

Arbeid under lupaDommarane har mange kriterium å gå ut ifrå når arbeidet skal vur-derast. Teikningane skal følgjast og verktøyet skal brukast på fag-leg rett måte. I tillegg til å gjere fint og godt arbeid gjev både HMS og orden under arbeidet poeng. Dommarane går heile tida rundt i lokala og følgjer arbeidsproses-sane og noterar. På slutten blir dei ferdige produkta nøye studert og samanlikna. - Å ha ein slik kon-kurranse på CV-en trur eg er mykje verdt, seier lærar og meddommar Nordeide.

Stolte av faget- Det viktigaste er likevel erfarin-ga med ein slik konkurranse. Kan-didatane er skikkeleg skjerpa, og dei gjer ein god jobb under press.

Det var berre gjetord å høyre mel-lom både deltakarar og tilsko-darar. - Dette var kjempekjekt! Nordeide fortel at PRO opplæ-

ringskontoret har gjort ein kjem-pejobb med å sette dette i gong. Dei har laga eit flott opplegg, som eg håpar kan bli eit årleg

arrangement. Elevane blomstrar og blir skikkeleg stolte over faget sitt, slår Nordeide fast.

CHRIS ADRIAN KALVØY STEINSVIK frå Flora VGS i djup konsentrasjon om dreiing under Sogn og Fjordanemeis-terskapen i industrimekanikk. Resul-tatet var 1. premie.

1. PREMIEVINNARANE FRÅ HISTORIAS FØRSTE SOGN OG FJORDANEMEISTERSKAP I MEKANISKE FAG: f.v. Christer Rambjørg, Mo- og Øyrane VG2 sveis, Kristian Tonheim, Mo- og Øyrane VG2 manuell maskinering, Håvard André Hunvik, Eid VG1 sveis og Chris Adrian Kalvøy Steinsvik, Flora VG2 industrimekanikar.

Konkurranse gir yrkesstoltheit


- Dette er utruleg kjekt, og eg blir gjerne med på fleire slike konkurransar, fortel Bendik Weltzien, som går VG2 på TAF linja på Måløy Vidaregåande. – Han er djupt konsen-trert om oppgåva han har fått utdelt under Sogn og Fjordanemeis-terskapen i industrime-kanikarfaget. Det van-skelegaste er å få alt beint, fortel han, og tek eit nytt mål med skyve-læret.

17 elevar frå VG1 og VG2 i frå heile fylket samla til konkurranse i Mo- og Øyrane sine verkstadlokale. Her skal det slåast fast kven som er best i faga sveis, industrime-kanikar og manuell maskinering. Bendik har tatt vegen frå Måløy i lag med 3 andre elevar i tillegg til lærarar som er med for å dømme oppgåvene. Han trur at slike kon-kurransar er med og skapar blest om faget, slik at fleire kanskje oppdagar kor spennande det ei-gentleg er.

Kjekt med konkurranse- Det er kjekt å få prøve seg, og få ein indikasjon på kvar ein står i forhold til andre. Bendik Weltzien konkurrerar mot 3 andre elevar og meiner sjølv han har løyst opp-gåva på ein brukbar måte, sjølv om han ser ting han kunne gjort betre. Oppgåva gjekk ut på å dreie ein bolt, og sveise saman ein bra-kett. Til slutt skal eit ferdig lager monterast på braketten og bol-ten skal monterast i lageret.

Realistiske oppgåverTil dagleg er Bendik utplassert hos Fiskevegn på Flatraket to da-gar for veka, og meiner at oppgå-va er heilt innanfor det han jobbar med der. - Det er første gongen det blir arrangert slike konkur-ransar her i fylket, og eg var litt spent på førehand. Eg synes det har vore ei fin stemning her, og vi som konkurrerar har ein fin tone. Målet for alle er sjølvsagt å bli best, smiler han lurt. Ei god plassering her kan dessutan gje sjansar om å delta i konkurransar på høgare nivå som NM, EM og VM.

Stiller mannsterke til nest årLærar Helge Hjertenes, frå Måløy VGS er svært begeistra for tilta-ket. Dette fengar elevane, og der-som vi legg opp til ekstra trening fram mot konkurransen vil det vere med å heve kvaliteten på undervisninga. I år stilte vi med 3 elevar frå VG2 i Måløy. - Vi håpar på at dette blir eit årleg føretak, og då skal vi stille mannsterke med både VG1 og VG2 elevar neste år, smilar ein entusiastisk lærar og meddommar. - Dette er dessutan utruleg viktig PR for faga, legg Hjertenes til.

KONKURRANSAR gjer faget endå meir spennande, meiner Bendik Weltzien, som er VG2 elev frå TAF linja i Måløy. Her er han i djup konsentrasjon under Sogn og Fjordanemeisterskapen.

BENDIK WELTZIEN fekk overrekt eit flott verktøyskrin for innsatsen sin i fylkeskonkurransen, frå leiar av PRO opplæringskontoret Jorunn Eide Kir-keteig.

LÆRAR OG MEDDOMMAR Helge Hjer-tenes, frå Måløy VGS, meiner at Sogn og Fjordanemeisterskapen i mekanis-ke fag må bli eit årleg føretak.

Viser kor spennande faget er


Geir Johme er opplæ-ringskonsulent og brenn for yrkesfag og yrkeskon-kurransar. I jobben sin er han tett på ungdomma-ne som går vidaregåande skule i teknikk og indus-triell produksjon (TIP) og som er lærlingar innanfor dei same faga. Sjølv har han bakgrunn frå yrkes-faga, og meiner det er den rette vegen å gå for ungdommane.

- Alt for mange trur at dei må gå studiespesialisering for å kom-me seg opp og fram her i livet. Det viser seg at yrkesfaga held flest dører opne for dei som står på startstreken i yrkeslivet, sei-er Johme. - Teori kan ein bygge på med seinare i livet, når ein har fått litt erfaring og er meir mo-den for det. Dei som startar med 3 år studiespesialisering, og så finn ut at dei har satsa feil må starta heilt på nytt. I tillegg til at dei har brukt opp studieretten sin. Johme meiner at rådgjevara-ne må bli meir beviste på dette, og rettleie fleire ungdommar til å starte med yrkesfag. - Samfun-net treng yrkesfaga.

KonkurranseGeir Johme har fått auga opp for ein viktig måte å rekruttere ung-dommen og å skape stoltheit for yrkesfaga. Konkurranse, meinar han, er ein viktig innfallsvinkel som skapar positiv blest om faga og gjer elevane meir nysgjerrige på yrkesfaga. - Konkurransar er

godt kjent innanfor kokkefaget og transport, men innan dei me-kaniske faga er det forholdsvis nytt. Sjølv har han fått inspira-sjon til å starte opp med dette frå internasjonale konkurransar så vel som Østlandsmesterska-pet. - Vi har lært av andre sine er-faringar, og treng ikkje finne opp krutet på nytt.

Mykje forarbeidHausten 2014 drog Geir Johme i gong prosessen med å få til eit Sogn og Fjordanemeisterskap i yrkesfag. Han presenterte plana-ne om fylkeskonkurranse for dei vidaregåande skulane i fylket, og har jobba med planlegging av gjennomføringa i lang tid. Sku-lane fekk tidleg utdelt konkrete konkurranseoppgåver, slik at dei kunne øve med elevane. Oppgå-vene dekker kompetansemåla i læreplanane, og kan brukast som vurdering i faga.

Nytt og ukjentJohme legg vekt på at dette

ikkje skal skape ekstra arbeid for lærarar og elevar. Konkurransen skal vere eit godt supplement i skulekvardagen, og skal fremje samarbeid mellom skule, opp-læringskontor og bedrifter. På spørsmål om kva som var mest arbeidskrevjande i forarbeidet er svaret klart. - Det å overtale skulane til å delta i konkurransen var det som tok mest tid. Det har vore mange besøk og ikkje minst mange telefonar for å få dei til å stille opp på noko heilt nytt og ukjent.

Motivasjon og lærelyst- Skulekonkurransar aukar både lærelysta og motivasjonen i faga, fortel Johme. Samtidig skal des-se skulekonkurransane vere eit springbrett til NM, EM og VM for lærlingar. Skulekonkurransane skal vere med å avmystifisere og ufarleggjere dei større konkur-ransane. - Konkurranseinstinktet vaknar, smiler Johme. Der dei har erfaring med slike konkurransar ser dei og at nivået i klassane

stig i takt med interessa og mo-tivasjonen.

Gåvepakke - Vi har fått ei gåvepakke her, når vi har «arva» Østlandsmesterska-pet sine konkurransar og erfarin-gar. Det har gjort det enklare å komme i gong. Geir Johme had-de likevel ein viktig jobb å gjere med å få på plass premiar, utstyr og materiale til konkurransane. - Den største jobben var likevel motivasjonsarbeidet. No når sku-lane i fylket har prøvd det har han god tru på at det skal gå lettare neste gong. - Vi har allereie fått gode tilbakemeldingar på at sku-lane er klare for nye konkurransar, smiler ein fornøgd opplærings-konsulent, som meiner han har ein grådig spennande jobb.

Brenn for yrkesfag og konkurranse

OPPLÆRINGSKONSULENT GEIR JOHME brenn for yrkesfag og konkurransar og meiner at yrkesfaga held flest dører opne for ungdommane som står på startstreken i yrkeslivet. Teori kan dei bygge på med seinare.

UNDER SOGN OG FJORDANEMEISTERSKAPEN i industriteknologi 2015 var det des-se tre som holt i trådane for den praktiske gjennomføringa, f.v. Wenche Tollefsen, Geir Johme og Kristine Bruheim.

GEIR JOHME VAR OVERALT under Sogn og Fjordanemeisterskapet i yrkesfag. Her merkar han eit ferdig sveisearbeid, før dommarane skal vurdere produktet.


PRO har hatt traileren i fleire år etterkvart, men no skal den opp-graderast og satsast ekstra på. Det skal settast gass på arbei-det med å tenne ungdommen til å satse på teknologi, og då må ein setje av ekstra ressursar i form av menneskelege og tekniske res-sursar.

Anne Grethe har bakgrunn frå elektro, elektronikk og elkraft frå vidaregåande skule. Etter 5 år som kokk og mange år som produksjonsarbeidar og extru-der-køyrer på fôrfabrikken Ewos tok ho fagbrev i kjemisk teknisk prosess i 2006. Fagbrevet kom som eit resultat av samarbeidet mellom Ewos og PRO opplærings-

kontoret, og gav ho nye utfordrin-gar i fôrproduksjonen på verdas største fiskefôrfabrikk.

- Etter å ha jobba i 12 år på Ewos valte eg å sette meg på skule-benken igjen, og tok ingeniørut-danning i elektroautomatisering. Våren 2014 hadde 3-barnsmora fullført bachelorgrada. - Alle åra

eg hadde bak meg i ei prosessbe-drift, var svært nyttige for meg under ingeniørutdanninga. Det å få detaljert teori om ting eg had-de jobba med praktisk i mange år, var utruleg lærerikt. - No gler eg meg til å vidareformidle gle-da ved å jobbe med teknologi og prosess.

Marco Elsafadi held eit inspi-rerande føredrag om korleis ein bør tenkje om seg sjølv og an-dre. Han snakka om korleis ein positiv tankegang kan bidra til å gjere ein kvar situasjon betre - og at kvar enkelt er ansvarleg for å skape eit god arbeidsmiljø i bedrifta si. Statens Vegvesen stilte opp med Veltepetter og Bråstopp slik at dei som ville fekk prøve korleis det er å velte rundt med bil. Dei heldt også føredrag med fokus på trafikk-

trykkleik, bruk av bilbelte og bil som transportmiddel - både i og utanfor arbeidstida.

Etter lunsj gjekk turen til Krå-kenesmarka Motorsportsenter for gokart køyring. Her hadde vi også teambuildingsaktiviteter i regi av Jølster Rafting. Det er viktig for oss at alle trivast i læretid si. Derfor er kjekke akti-vitetar og teambuilding der du må samarbeide med andre ein viktig del av denne dagen.

Skal skape tenning på teknologi

Lærling kickoff 7. mai 2015

ANNE GRETHE ANDERSEN er glødande interessert i teknologi, og har ein solid bak-grunn for å formidle dette vidare til ungdom som lurer på kva dei vil. Ho skal tenne dei for teknologifaget.

Anne Grethe Andersen (39) er den nye «teknodama» på PRO opplæringskontoret, som skal skape tenning på teknologi. Hovudoppgåva til den nyutdanna ingeniø-ren frå Florø er å jobbe med traileren som skal rundt på skulane i fylket. - Eg må få til eit samarbeid med dei for-skjellige faglærarane i fylket, lære å bruke alt utstyret som er i traileren, og få på plass nytt og spennande ut-styr. Dette er ein utruleg artig måte å få bruke utdan-ninga mi på, fortel den nytilsette prosjektutviklaren.

Torsdag 7. mai var det duka for den årlege lærlingsamlin-ga for lærlingar i Pro opplæringskontoret. Lærlingar frå bedrifter over heile fylket samla seg i Førdehuset for ein dag saman med tilsette i opplæringskontoret. Fokuset var retta mot arbeidsmiljø, positiv tenking, trafikk-tryggleik og sosiale aktivitetar.

HINDERLØYPE MED BALL var ei av teambuildingsaktiviteter


- Det er 135 tilsette på anleg-get på Byrkjelo, og inkluderar ein rådgjevarar og tankbilsjåførar er vi 180 tilsette, fortel kontor- og personalleiar Unni Verlo. 2014 var eit rekordår der meieriet som er bygt for 100 millionar liter tok i mot 131 millionar liter mjølk. Ut av den mjølkemengda vart det mel-lom anna over 11 millionar kilobitar med kvitost og i overkant av 8 mil-lionar liter drikkemjølk.

Stor produsent- Tine Meieriet Byrkjelo er eit så-kalla reguleringsanlegg, noko som betyr at vi til tider tek i mot mjølk frå andre regionar, fortel meierisjef Heieren. - Vi får inn 102 millionar liter mjølk frå Sogn og Fjordane og tar toppane frå andre distrikt i landet, som ligg nærast oss. Meieria i Verdal og på Jæren tek mysekonsentrat i retur frå Byrkjelo. Det blir til mysepro-teinpulver som er eit populært kosttilskot for dei som byggjer musklar. Tine og mjølkebøndene er avhengige av kvarandre, og vi er glade for satsinga som skjer innanfor jordbruket, seier Heieren. – Det har gitt oss ein stabil til-gong på råstoff dei siste åra.

Krevjande drift- I Sogn og Fjordane har vi 2 mei-eri, på Byrkjelo og i Vik. Det vil seie eit av dei største og eit av dei minste meieria i landet, for-tel Audny Strøm Bergset, som er forbetrings- og kvalitetsleiar på Byrkjelo. - Vi set HMS og kvalitet i høgsetet, og alt må fungere godt med slike volum. 3 skift tek unna mjølka, som kjem frå heile fylket i tillegg til ein del utanfrå. Den tek-niske avdelinga som har ansvaret for vedlikehaldet på anlegget er like viktig som pakkeriavdelinga. Her heng alt i hop. Vi jobbar med ferskvare og alt må behandlast raskt om noko går gale.

PRO sikrar kvaliteten i opplæringa- Vi har hatt lærlingar her i mange år,

fortel vedlikehaldssjef Baard Bol- stad, men det er først no vi har valt å bli med i PRO. Vi har tru på at det skal gjere oss endå betre som lærebedrift. Personalleiar Unni Ver-lo meiner at dei med PRO i ryggen vil få ein betre struktur rundt lær-lingarbeidet, og sikre ein endå be-tre kvalitet i arbeidet. Dessutan trur vi at dei kan tilføre lærlingane våre mykje, både i form av sosiale samlingar og kurs.

Vil jobbe herLærling Malin Skinlo (21), som næ-rast har vokse opp på Tine sitt anlegg er full av lovord over ar-beidsplassen. Ho har gått på TIP i Sogndal og er no lærling i indus-trimekanikarfaget i heimbygda. - Målet har heile tida vore å få jobb her, smiler lærlingen, som har beg-ge foreldra på same arbeidsplass.

Sjølv har ho jobba her i eit halvt år tidlegare, hatt sommarjobb her og vore utplassert på meieriet me-dan ho gjekk på vidaregåande. Så både ho og bedrifta viste kva dei gjekk til då ho starta som lærling for snart eit år sidan. På teknisk avdeling er ho einaste jenta, men det betyr ikkje så mykje for den spreke lærlingen.

Sprek lærling i sprek bedriftMalin er aktiv på idrettsfronten og set pris på at Tine er opptatt av at folk held seg i form. - Malin og familien dreg opp nivået på be-driftsidrettslaget, og det er viktig når vi stiller på Breimstafetten og Holmenkollstafetten, smiler ein fornøgd meierisjef. Ho får også skryt for å vere ein lærling som er løysingsorientert og som tek ini-tiativ når noko skal gjerast. Malin Skinlo fortel at ho får vere med på mykje variert arbeid, og meiner at meieriet må vere ein ideell plass for lærlingar. - Her lærer eg meir enn berre mitt eige fag, fordi vi på vedlikehaldsavdelinga samarbei-

der tett med folk i andre fag som til dømes elektro og automasjon.

Treng dyktige fagfolk.Vedlikehaldssjef Baard Bolstad, fortel at dei jobbar med eit avan-sert teknisk anlegg som heile tida er under endring. Vi jobbar med kontinuerlige forbetringar, spesi-elt med tanke på å spare energi, å ta ned driftskostnadane og å minske utslepp. Produktkvalite-ten er det viktigaste, og sjølv om vi no ligg på landstoppen kan det fort svinge. Vi blir ekstra sårbare når det er så få meieri, og såpass langt til næraste anlegg. Difor er det ekstra viktig å ha kompetente medarbeidarar. - På vedlikehalds-avdelinga er vi 20 personar, og det å ta inn lærlingar som vi lærer opp er ein viktig strategi i rekrutterin-ga av dyktige fagfolk. Vi er ein po-pulær lærlingplass og alle som har tatt fagbrev her på anlegget har fått jobb her etterpå.

Tine Meieriet Byrkjelo Eit av landets største meieri, målt etter innmålt mjølkemengde, ligg midt i jordbruksbygda Byrkjelo. Området har ei lang meieri-historie å vise til, men dagens topp moderne anlegg vart opna i 2003. Meierisjef i Tine Meie-riet Byrkjelo, Thorkild Heieren, fortel at dei forsyner heile Sogn og Fjordane med konsummjølk i tillegg til at dei produserar halvparten av Noregs favorittost - Norvegia. Kvar tredje brunost i landet er også laga på Byrkjelo, og her er eit stort pakkeri. Tine er dermed ein vesentleg arbeidsplass i distriktet, og inntak av lærlingar er ein viktig måte å rekruttere nye fagfolk på.

INDUSTRIMEKANIKAR LÆRLING MALIN SKINLO får ein allsidig praksis på ved-likehaldsavdelinga ved Tine Meiereit Byrkjelo. Vedlikehaldssjef Bård Bolstad satsar på lærlingar for å rekruttere dyk-tige fagfolk.


- I Gasta ønskjer vi først og fremst å skape ein god webstrategi for bedriftene. Vi er det einaste by-rået i Skandinavia som figurerar som «Specialist» med publise-ringsverktøyet Squarspace, fortel Bondevik. Sognebedrifta har og lang erfaring med å utvikle logoar og grafiske profilar for bedrifter, og hjelper gjerne til med andre typar kommunikasjonsarbeid, som annonsering, innhaldsutvik-ling eller sosiale medium.

Vinn - vinn situasjon- Det siste skotet på stammen i Gasta er at vi har teke inn lærling, fortel Bondevik. - Vi er lokalisert midt i skule- og studentmiljøet

her på Campus. Då vi fekk spørs-mål om utplassering av ein elev frå vidaregåande, var det naturleg for oss å seie ja. Magnus Henden har vore utplassert her to dagar for veka siste halve året, så vi har fått god anledning til å bli kjent med kvarandre. Frå sommaren av startar han som lærling. Han er kjempeivrig og flink, og dette blir ein vinn-vinn situasjon, meiner Bondevik. Vi treng unge folk med på laget som er svoltne etter å lære nye ting, i eit fag som er i kontinuerlig og rask endring.

PRO tar ansvar for det formelle- Eg trur det er ein fordel for både oss og Magnus at vi har PRO opp-

læringskontoret med på laget. Slik er vi sikra at dei formelle kra-va blir i varetatt. Når PRO tar an-svar for formalkrava, så skal vi ta oss av å lære han eit fag.

Spennande arbeidsplass Magnus Henden som er ferdig på VG3 dataelektroniker i desse dagar fortel at han er komen til ein kjempekoseleg arbeidsplass. - Her får eg jobbe med design

og koding, og vi er midt opp i eit spennande prosjekt med data-baseløysing. Magnus skryt av mottakinga i Gasta, og fortel at han allereie har fått vere med på forskjellige sosiale tilstellingar og turar i lag med gjengen i Gas-ta. - Det er ekstra bonus for meg, smiler ein fornøgd lærling in spe.

Gasta design & kommunikasjon På Fosshaugane Campus i Sogndal finn du ein gjeng på 5, som er lidenskapeleg opptekne av nettsider. Dag-leg leiar i Gasta design & kommunikasjon, Vidar Bon-devik, fortel at dei har kundar i heile Noreg, og at dei først og fremst rettar seg mot små og mellomstore bedrifter. - Vi jobbar i eit fag der ting endrar seg fort. Då er det viktig å ha unge menneske med på laget.

Foto

: Man

tas

Kubi

linsk

as

OLE-MARIUS ASK satsar på å bli fjerde generasjon trappemakar i Askvoll. Han likar å jobbe med trevirke og set ekstra pris på å stadig møte nye folk i jobben.

Trapper og møblar i alle kulørar- Vi leverar trapper i mange uli-ke tresortar, og lagar trapper og rekkverk etter mål. Her er ingen-ting standardisert fortel Ask, som reiser rundt i distriktet for å ta mål og montere trapper og anna innreiing. Her kan ein vel-je mellom alt frå raudglødande brasiliansk kirsebær til tung og tett wenge trevirke. Når ein heiter Ask må ein sjølvsagt tilby møblar og trapper av tresorten ask, som er seigt og sterkt og eignar seg til møblar, innreiing, parkett, trapper og skaft på rei-skapar.

Skreddarsaum i treTrappeprodusenten lagar rett og

slett alt som folk spør etter. Ag-nar Ask fortel at dei lagar mykje bord og innreiing i hus i tillegg til

trapper. - Det spesielle er at vi kan lage ting tilpassa den plas-sen folk har til rådigheit, og av det treslaget folk ønskjer.

Viktig handverkVi har stor ordretilgang og det er viktig å rekruttere inn den yngre garde, slik at dei kan lære seg eit skikkeleg handverk. So-nen Ole-Marius Ask skal etter skuleslutt denne våren starte som lærling i bedrifta han har vakse opp med. Han avsluttar VG2 industriteknologi ved Dale VGS i nabokommunen Fjaler og gler seg til å starte å jobbe med treverk. – Eg veit at dette blir eit variert arbeid, og så er det spennande å møte nye folk når vi

leverer og monterer hos kundar. Det er vel eigentleg det beste med jobben, at ein stadig møter nye folk.

PRO sikrar det formelleBegge er glade for å ha PRO opp-læringskontoret i ryggen. Det vil sikre oss at vi følgjer dei lærepla-nane vi skal og at alt blir gjort formelt rett. Det er kanskje spe-sielt viktig når ein går inn i ei fa-miliebedrift.

TrappeprodusentenAgnar Ask er tredje generasjon møbel- og trappemakar. No er fjerde generasjon på veg inn som lærling i den tradisjonsrike Trappeprodusenten i Askvoll. - Vi utfører flest oppdrag i Sogn og Fjordane, men har og kundar i nabofylka Hordaland og Møre og Roms-dal, fortel Ask. Sjølv har han fagbrev som møbelsnikkar, og resten av staben har lang erfaring i bransjen.


Sverre Nilsen fortel at han søkte på utveksling til Riga fordi han ville sjå kva arbeidsmiljø og arbeidsforhold dei som jobbar der har. Etter ein månad i Latvia er han svært fornøgd med at han søkte og fekk vere med. - I Krasla-va fekk vi omvisning på Riga State Technical School og fekk sjå maskinene som dei brukar der. Som ein del av opplegget fekk vi omvisning i Kraslava og tur til den historiske byen Daugavpils.

Frå 16. til 19. april var fleire av medlemsbedriftene i PRO på studietur til Riga. Her fekk representantar frå be-driftene mellom anna besøke den tekniske fagskulen og var innom møbelfabrikken Pinus GB. Delegasjonen frå Sogn og Fjordane fekk i tillegg guida tur i Riga, besøke ein lokal marknad og oppleve «Baltikums perle» Jurmala. Her var det tid til både bad og spa.

Rune Berglid, som er fagan-svarleg for lærlingane hos trap-peprodusenten Hagen, er kjem-pefornøgd med studieturen til Riga. Turen var ein god miks av arbeidsliv og kultur. - Det var veldig interessant å sjå korleis dei har det der, kontra her i No-reg. Sjølv hadde han ein lærling utplassert på Pinus GB, som opplevde det som ein svært tri-veleg arbeidsplass.

– Det var klart ein annan stan-dard på møbelfabrikken - både med tanke på lokala, HMS og brann- og arbeidsføreskriftene, om ein samanliknar med det vi har her heime. Det var som å gå nokre år tilbake i tid. Samtidig hadde dei ein imponerande lo-gistikk i krunglete lokale, fortel han - og ein komplisert produk-sjon med mange komponentar.

Berglid fortel at det er min-dre likestilling mellom kvinner og menn, og mellom leiar og medarbeidarar i Baltikum enn i Noreg. Samtidig presiserer han at det er ein del mytar om folk i dei baltiske statane som ik-kje stemmer. Dei blir skulda for å vere lite effektive og å ha låg moral. – Folk i Baltikum er vel-dig hardtarbeidande menneske og har få sjukedagar, seier Rune Berglid. Statistikken tilseier og at dei har mykje høgare fullfø-ringsgrad på vidaregåande sku-le enn både Norge og EU.

– Det var og flott å få sjå og oppleve kulturen i Riga. Det var imponerande reint og ryddig, og svært hyggelege og høflege folk vi trefte på. Berglid dreg fram bygningsmassen i Riga, som noko av det flottaste. Det var jugendstil ala Ålesund. Rett og slett imponerande og flott.

- Mesteparten av tida var vi på støyperiet Sperre Baltic, som eg oppfatta som ei bra bedrift. Vi blei godt tatt imot kvar dag. Det starta med ei omvisning i bedrifta, før vi blei plassert på ulike prosess stasjonar. Etter

ei kort innføring i jobben og ut-fordringane, fekk vi sjølve prøve oss i produksjonen. På laborato-riet testa vi både støypejernet og sanden.

Sverre fortel at dei fekk ei nyt-

tig innføring i å lage flow-dia-gram, som viste dei forskjellige stasjonane. - Vi var og med på møte på bedrifta der vi fekk innblikk i kva utfordringar dei møter i produksjon, og vi fekk ei god innføring i prosessen rundt

støypinga. Totalt sett var det-te ein lærerik tur og ei spen-nande bedrift som eg lærte mykje av, avsluttar ein fornøgd lærling.

BEDRIFTSLEIARAR frå Sogn og Fjordane fekk studere møbelproduksjon hos Pinus GB i Riga.

- VI FEKK GOD INNSIKT i både arbeids-livet og kulturen i Riga, fortel Rune Berglid frå trappeprodusenten Hagen i Stryn.

Studietur til Riga

Spennande utveksling til Riga

• 3 lærlingar knytt til PRO opplæ-ringskontoret fekk frå 7. april til 2. mai i år reise til Riga i Latvia, der dei var utplasserte på skule og bedrift.

• Det er fagleg, kulturell og språkleg utveksling, der engelsk

er arbeidsspråket. Målet er at ein skal bli kjent med ein anna arbeidskultur, sitt eige fag slik dei bruker det i andre land, øve seg på praktisk bruk av engelsk, samt få betre forståing for andre land sin kultur.

• Det er viktig for norske industri-bedrifter at så mange som mog-leg får betre forståing for andre kulturar slik at fleire er rusta for å samarbeide i eit fleirkulturelt arbeidsliv.

LÆRLINGUTVEKSLING


Mange unge håpefulle deltar på handball-, fotball- eller friluftslivsleir i løpet av sommarferien. - Kanskje det ikkje passar for alle? undrar Bengt Edvardsen og Espen Kirketeig. Sjølv er dei ingeniørstudentar, og vil bruke delar av sommarferien til å engasjere ungdom i tekniske fag. Vi satsar på praktiske aktivitetar ala «ikkje gjer dette heime» og mykje moro. På landets første teknologileir skal ungdommane få oppleve korleis industrien fungerar, forsikrar dei to.

Det skal gå ein raud tråd gjennom all aktiviteten, som skal vare i ei veke. Her skal ungdommane job-be seg gjennom heile prosessen med plan, teikningar, produksjon og test. Målet er at det skal ende opp med ein liten bil som går på

gass. Testen til slutt blir natur-leg nok ein konkurranse, der fart og køyrelengde tel mest.

Dei kulaste tinga- Teknologileir har ikkje vore prøvd før, og vi er sjølvsagt spente på

korleis dette blir motteke. Målet vårt er at vi skal lage ein leir, der ungdommane får vere med på dei kulaste tinga, smiler dei to an-svarlege lurt. Dei legg ikkje skjul på at litt futt og smell er ein kjekk del av teknologifaga. - Men vi skal sjølvsagt ha HMS og sik-kerheit i høgsetet, er dei snare å legge til. - Og kven har ikkje lyst å prøve 3D printing eller å program-mere ein robot? Her skal det bli mykje moro! forsikrar Espen.

Nytt og spennande- Vi veit at det er mange ung-dommar som ikkje er interessert i idrett og som heller ikkje har sommarjobb. At aldersgruppa vi rettar oss inn mot går i 9. klas-se og ikkje treng barnepass, er ei utfordring seier Bengt. - Men dei treng noko kjekt å fylle dagane sine med, og det kan vi hjelpe til med. I første omgang vil ingeni-ørstudentane på oppdrag frå PRO

opplæringskontoret starte med ein leir i Stryn og ein i Førde den-ne sommaren. Vi har fått på plass samarbeidsavtale med bedrifter og satsar på å få med oss ein del ungdommar. Dette er berre star-ten på noko nytt og spennande.

Teknologifag og pedagogikkPå spørsmål om kva bakgrunn dei har for å jobbe med teknologi og ungdom fortel dei at Bengt har fagbrev som sveisar og Espen har pedagogikk i ryggen. Begge blir ferdige med 1. året på auto-masjonsingeniørstudiet denne våren. Automasjon og program-mering av robotar blir difor ein naturleg del av teknologileiren. Dei legg ikkje skjul på at eit viktig mål med leirane er å rekruttere til eit framtidsretta og spennande fag.

BENGT EDVARDSEN OG ESPEN KIRKETEIG inviterar ungdommar til ein spennande teknologileir i sommar, der dei kulaste ting kan skje.

HER SKAL DET BLI MYKJE MORO forsikrar Bengt og Espen.

Ungdomsleir med futt og fart

Anne-Therese har budd i Høy-anger og Bergen, men er no busett med mann og barn på Sande. - Jobben min som pro-sessoperatør hos Safeclean i Høyanger er offshorerelatert, med ein god del reising, fortel ho. Pendlinga blir omlag lik som i dag, men eg ser fram til ei arbeidstid som er meir tilpassa eit familieliv med 4 ungar og ein mann som job-bar offshore.

Trivsel like viktig som fag- Eg har fagbrev i metallurgi og produksjonsteknikk, og meiner eg kan tilføre lær-lingane noko innanfor mine fagfelt. Sjølv opplevde ho oppfølginga frå PRO opplæ-ringskontoret som viktig og god, under si læretid hos Hy-dro i Høyanger. Anne-Therese fortel at ho er spesielt inter-essert i kjemi, og meiner at dette bør vere eit attraktivt

fag for dagens ungdom. Ho presiserer likevel at trivsel er like viktig som det faglege under læretida.

Gler seg til spennande jobb- Arbeidet mitt blir å følgje opp både lærlingane og be-driftene, og hjelpe til slik at dei oppsette planane blir følgde. Samtidig er det av-gjerande at bedrifta og lær-lingen fungerar godt saman,

seier Rasmussen. - Eg ser fram til å starte i den nye job-ben rett etter sommarferien. Det er mange spennande ar-beidsplassar i fylket, og fram-tida til offshoreindustrien og lærlingane er lys, meiner den nye opplæringskonsulenten.

ANNE-THERESE RASMUSSEN blir ny opplæringskonsulent frå hausten av, og gler seg til å jobbe med ungdom som vil ta utdanning i prosessindustrien.

Frå industrien til opplæringskontoretNY OPPLÆRINGSKONSULENT:

- Det blir spennande å følgje opp lærlingar og bedrifter, fortel Anne-Therese Rasmussen. Ho blir den nye opplæringskonsulenten på PRO opplæringskontoret, og skal ha spesielt ansvar for det som ligg innanfor fagfelta prosessindustri.

proaktiv nr. 1 2015

Documents